prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski Określenie w perspektywie 5 i

Transkrypt

prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski Określenie w perspektywie 5 i
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski
Potrzeby w zakresie rozwoju kadr melioracyjnych
Warszawa 11.06.2015
1
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Zróżnicowane i skomplikowane zadania związane z gospodarką
wodną, w tym w zakresie melioracji wodnych i ochrony obszarów
wiejskich
przed
wyspecjalizowanej
powodzią,
kadry
wymagają
inżynieryjno-technicznej
zaangażowania
posiadającej
uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie wodno-melioracyjnym.
Warszawa 11.06.2015
2
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Natomiast
w
praktyce
wysokokwalifikowanej
obserwuje
kadry
się
inżynierskiej
narastający
ubytek
posiadającej
takie
uprawnienia.
Stan ten jest wielce niepokojący, ponieważ nie pozwoli na
utrzymanie
odpowiednio
wysokiego
poziomu
projektowania
i
realizacji zadań w budownictwie wodnym i melioracyjnym. Dlatego
bardzo
ważnym
i
pilnym
do
rozwiązania
problemem
jest
pozyskiwanie nowej kadry inżynierów z uprawnieniami.
Warszawa 11.06.2015
3
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Do 1992 r. kształcenie kadry dla potrzeb gospodarki wodnej i melioracji
wodnych prowadziły:
wydziały melioracji wodnych
na uczelniach rolniczych
oraz
wydziały budownictwa wodnego
na politechnikach
Uczelnie rolnicze w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Krakowie
profilowały typ inżyniera melioranta przygotowanego do ściślejszej
współpracy z rolnikiem, poprzez przekazywanie w programie kształcenia
wiedzy przyrodniczej.
Warszawa 11.06.2015
4
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
W wyniku reorganizacji szkolnictwa wyższego byłe wydziały
melioracji wodnych zmieniły swoje nazwy, które teraz nie są jednolite:
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW Warszawa,
Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji UP Wrocław,
Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska UP Poznań,
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji UR Kraków.
Warszawa 11.06.2015
5
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Na każdym z tych wydziałów utworzono kierunek studiów –
inżynieria środowiska,
który programowo i organizacyjnie na uczelniach rolniczych odpowiada
profilowi studiów na byłych wydziałach melioracji wodnych.
Warszawa 11.06.2015
6
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
W celu poprawy sytuacji kadrowej, z inicjatywy Komitetów:
Gospodarki Wodnej, Inżynierii Lądowej i Wodnej oraz Melioracji i
Inżynierii Środowiska Rolniczego Polskiej Akademii Nauk, przy
współudziale
przedstawicieli
uczelni,
instytutów
naukowych,
administracji wodnej, biur projektowych, wykonawców, Polskiej Izby
Inżynierów
Budownictwa
oraz
Stowarzyszenia
Inżynierów
i
Techników Wodnych i Melioracyjnych NOT, utworzono nowy kierunek
kształcenia o nazwie:
inżynieria i gospodarka wodna.
Warszawa 11.06.2015
7
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Po raz pierwszy naboru kandydatów na kierunek
inżynieria i gospodarka wodna
dokonano
w
2010
r.
na
Wydziale
Inżynierii
Kształtowania
Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, a w 2011 r.
również na Wydziale Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu
Rolniczego w Krakowie. Obecnie kierunek ten prowadzony jest
również w Poznaniu, a od następnego roku akademickiego będzie
prowadzony na SGGW w Warszawie.
Warszawa 11.06.2015
8
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Kształcenie na kierunkach:
• inżynieria środowiska,
• inżynieria i gospodarka wodna,
odbywa się dwustopniowo:
• stopień pierwszy – inżynierski,
• stopień drugi – magisterski.
Studia pierwszego stopnia trwają 3,5 roku (7 semestrów), a stopnia
drugiego 1,5 roku (3 semestry).
Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia absolwent uzyskuje tytuł
zawodowy inżyniera, a po ukończeniu studiów drugiego stopnia tytuł
magistra inżyniera.
Warszawa 11.06.2015
9
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Integralną częścią studiów na kierunkach inżynieria środowiska oraz
inżynieria i gospodarka wodna są ćwiczenia terenowe i praktyki
wakacyjne.
Studenci po trzecim roku odbywają czterotygodniową praktykę
produkcyjną w firmach wykonawczych, a w trakcie semestrów
uczestniczą w wyjazdowych ćwiczeniach terenowych na obiekty
hydrotechniczne.
Warszawa 11.06.2015
10
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju
z dnia 11 września 2014 r. (Dz. U. z 24 września 2014 r. Poz. 1278)
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie
absolwenci kierunku:
inżynieria środowiska,
po odbyciu wymaganej prawem praktyki zawodowej, mogą się ubiegać o
państwowe uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie w specjalnościach:
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych,
wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
i
inżynieryjno hydrotechnicznej
bez ograniczeń.
Warszawa 11.06.2015
11
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Natomiast absolwenci kierunku:
inżynieria i gospodarka wodna ,
oraz absolwenci byłych wydziałów
melioracji wodnych
po odbyciu wymaganej prawem praktyki zawodowej, mogą się ubiegać o
państwowe uprawnienia do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie w specjalności:
inżynieryjno hydrotechnicznej
bez ograniczeń.
Warszawa 11.06.2015
12
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Projekt nowej ustawy Prawo Wodne przewiduje zmiany kompetencyjne
związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Dotychczasowe kompetencje jednostki samorządu terytorialnego
szczebla gminnego zostaną rozbudowane o nowe zadania dotyczące
utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Proponowane zmiany wymuszają odpowiednie podejście do
zapewnienia kadr mogących sprostać stawianym wymaganiom.
Warszawa 11.06.2015
13
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Zgodnie z podziałem terytorialnym, w Polsce mamy 2479 gmin, w
których obecnie zatrudnionych jest około 811 osób z wykształceniem
branżowym (budownictwo wodne, melioracje i inżynieria środowiska),
z tego 78 osób ma wykształcenie średnie.
Statystycznie tylko w około jednej trzeciej gmin pracuje jeden
inżynier lub technik kompetentny do wykonywania zadań w zakresie
utrzymania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
Warszawa 11.06.2015
14
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Potrzeby w zakresie szkoleń i dokształcania kadry sygnalizuje 1282
gminy, a potrzeby kadrowe są określane na 1908 etatów.
Część gmin nie wykazuje potrzeb szkoleń i dokształcania kadry oraz
nie określa potrzeb kadrowych wskazując, że nie jest to możliwe ze
względu na brak informacji o ostatecznym kształcie opracowywanego
Prawa Wodnego.
Warszawa 11.06.2015
15
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Dla określenia perspektywicznych potrzeb kadrowych miarodajnym
punktem odniesienia wydają się być dane z 1981 r. W tamtym czasie
statystycznie w każdej gminie pracował jeden meliorant, ponadto w
około 20% gmin oprócz melioranta zatrudniony był również łąkarz. W
perspektywie nowego Prawa Wodnego, przywrócenie takiego stanu
byłoby uzasadnione, ale wiązałoby się z koniecznością zatrudnienia
1668 meliorantów i to niezależnie od istnienia spółki wodnej na terenie
gminy.
Warszawa 11.06.2015
16
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Poza potrzebami kadrowymi w pionie administracyjnym szczebla
gminnego należy jeszcze uwzględnić konieczność zabezpieczenia kadr
w
pionach:
inwestycyjnym,
projektowym,
wykonawczym
i
eksploatacyjno-utrzymaniowym urządzeń wodno-melioracyjnych.
Znaczące potrzeby kadrowe, trudne obecnie do oszacowania, mogą
wystąpić w pionie eksploatacji i utrzymania urządzeń wodnomelioracyjnych, gdy po wprowadzeniu nowego Prawa Wodnego
zaczną się odradzać spółki wodne.
Warszawa 11.06.2015
17
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
W kontekście przedstawionych danych rozwiązania w zakresie
przygotowania
kadr
na
potrzeby
gospodarowania
wodami
na
obszarach wiejskich należy podzielić na doraźne i perspektywiczne.
W
działaniach
doraźnych
należałoby
się
skoncentrować
na
uzupełnianiu ubytków kadrowych obecnie już występujących i
przewidywanych w najbliższych pięciu latach. Szacunek ilościowy
niezbędnego zatrudnienia inżynierów w tym okresie należy ocenić na
około 500 osób w skali kraju, co średnio rocznie daje 100
pracowników.
Warszawa 11.06.2015
18
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Uwzględniając potrzebę uzupełnienia kadry inżynieryjnej w każdej
gminie do stanu zapewniającego jednego inżyniera melioranta w
perspektywie 20 lat, należałoby zatrudniać dodatkowo rocznie około
100 osób, zakładając, że w tym czasie część pracujących inżynierów
odejdzie na emeryturę.
Warszawa 11.06.2015
19
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Obecnie łącznie na czterech byłych wydziałach melioracji wodnych
kierunek inżynieria środowiska kończy w trybie stacjonarnym i
niestacjonarnym około 600 osób w każdym roku. Ponadto za rok na
rynku pracy pojawią się pierwsi absolwenci kierunku inżynieria i
gospodarka wodna.
Te ilości absolwentów przygotowanych do pracy w branży wodnomelioracyjnej będą wystarczające. Nie ma więc potrzeby powoływania
dodatkowych kierunków studiów kształcących kadrę inżynierską dla
potrzeb melioracji wodnych.
Warszawa 11.06.2015
20
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Na wykształcenie takiej liczby inżynierów należy jednak ponieść
określone nakłady.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 8 lutego 2012 r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu
państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych (Dz. U. z dnia 22
lutego 2012 r.) koszt wypromowania jednego magistra inżyniera
szacuje się na 40 000 złotych.
Warszawa 11.06.2015
21
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
W celu spełnienia powyższych warunków niezbędne jest podjęcie
następujących działań:
1. Poparcie inicjatywy powołania Rady Interesariuszy przy Wydziałach, na
których prowadzone są kierunki studiów kształcące kadrę na potrzeby
gospodarowania wodami na obszarach wiejskich i rekomendowanie do
jej
składu
przedstawicieli:
organów
samorządu
terytorialnego,
pracodawców, stowarzyszeń zawodowych, przedsiębiorców i instytucji
finansowych. Rada Ineresariuszy, jako organ opiniodawczy i doradczy
Wydziału, będzie mogła wpływać na kształtowanie programu studiów,
dostosowując go do potrzeb gospodarki.
Warszawa 11.06.2015
22
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
2.
Opracowanie
zasad
odbywania
praktyk
zawodowych
przez
studentów w firmach wykonawczych, a w szczególności motywowanie
przedsiębiorców do przyjmowania praktykantów.
3. Prowadzenie przez pracowników uczelni oraz doświadczonych
praktyków, szkoleń zainteresowanych grup społecznych w celu
podniesienia ich świadomości w zakresie podstaw działania i
utrzymania w stanie sprawności technicznej urządzeń gospodarki
wodnej i melioracji wodnych.
Warszawa 11.06.2015
23
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
4. Zapewnienie fachowego nadzoru nad utrzymaniem urządzeń
melioracji wodnych szczegółowych oraz skuteczne egzekwowanie
obowiązku ich konserwacji przez użytkowników.
5. Odrodzenie spółek wodnych oraz poprawy efektywności ich
działania, w tym egzekucji składek członkowskich.
6.
Stworzenie
warunków
podnoszących
atrakcyjność
zawodu,
zwłaszcza przez odpowiednią gratyfikację finansową, aby większa
ilość absolwentów podejmowała pracę związaną z gospodarowaniem
wodą na obszarach wiejskich.
Warszawa 11.06.2015
24
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji
Dziękuję za uwagę
prof. dr hab. inż. Krzysztof Ostrowski
25

Podobne dokumenty