LEKCJA

LEKCJA
TEMAT: Budowa i zasada działania myszki komputerowej.
Urządzenie wskazujące jest urządzeniem wejścia – wyjścia komputera pozwalającym
przekazywać dane do komputera za pomocą fizycznych ruchów wskazywania,
klikania i przeciągania, zwykle za pomocą przesuwania ręcznej myszy i uruchamiania
jej przycisków. Ruchy urządzenia wskazującego są odzwierciedlane na graficznej
reprezentacji pulpitu na ekran za pomocą ruchów wskaźnika myszy lub innych zmian
wizualnych. Najpowszechniej używanym urządzeniem wskazującym jest mysz.
Rodzaje urządzeń wskazujących: mysz komputerowa, trackball, pióro świetlne,
touchpad, tablet z rylcem, dżojstik, ekran dotykowy.
2. Zadaniem myszy jest zawiadywanie ruchami na ekranie tak zwanego wskaźnika
myszy oraz powiadamianie systemu o wykonywaniu przez użytkownika takich
operacji, jak wskazywanie, ciągnięcie, klikanie. Większość z obsługi tych czynności
należy do oprogramowania (sterownika myszy). Zadaniem myszy jest przekazanie do
systemu informacji o swoich ruchach, podłużnym i poprzecznym oraz o stanie swoich
klawiszy. Rodzaje myszy: kulkowa, optyczna, laserowa.
3. Jednym z podstawowych elementów myszy są tarcze stosowane jako czujniki ruchu
myszy. Tarcze te poruszane są za pośrednictwem odpowiednich wałków, które z kolej
są obracane przez gumową kulkę znajdującą się w spodniej części myszy. Jeden z
wałków obraca się, gdy mysz porusza się wzdłuż swojej osi, drugi wykrywa ruch
poprzeczny. Specjalnie konstruowana tarcza (odpowiednie przesunięcie pól
przeźroczystych i nieprzeźroczystych dla wewnętrznego i zewnętrznego segmentu
tarczy) pozwala określić nie tylko kierunek i szybkość, ale także zwrot ruchu.
Kolejność zboczy, przykładowo narastających, jest inna dla ruchu (obrotu) w prawo
niż w lewo. To samo dotyczy ruchy góra-dół.
1.
Rys. Zasada działania myszy.
Mysz mechaniczna jest urządzeniem szczególnie podatnym na zabrudzenie. Należy
dbać o czystość powierzchni, po której mysz się przesuwa, a zwłaszcza unikać brudu,
tłuszczu i włókien. Ponadto mysz należy czyścić.
4.
Mysz komunikuje się z systemem albo za pomocą interfejsu:
- RS 232C
- PS2
- USB.
Rys. Sposób podłączenia do systemu myszy typu PS2.
5.
W myszy optycznej zastąpiono mechanizm (kulka z rolkami) elektronicznym
czujnikiem i przetwornikiem. W podstawie takiej myszy zainstalowana jest jedna lub
więcej diod elektroluminescencyjnych oświetlających powierzchnię pod myszą,
soczewka ogniskująca oraz matryca CCD. W matrycy CCD powstaje obraz
powierzchni (podobnie jak w aparatach cyfrowych). Mysz tego typu posiada także
specjalizowany procesor DSP (zazwyczaj zintegrowany z matrycą) służący do
analizowania względnych zmian w położeniu mocno powiększonego obrazu
powierzchni. Zaletą tego rozwiązania jest brak mechaniki, która łatwo ulega
zanieczyszczeniu i wymaga częstej konserwacji oraz to, że mysz działa na prawie
każdej powierzchni (oprócz szkła i lustra) i teoretycznie nie wymaga podkładki. Wadą
tego typu urządzeń jest jednak wrażliwość na silne światło dzienne, które padając z
boku może zakłócać pracę myszki. Meble lepiej odbijające światło mogą powodować
lekkie problemy.
Rys. Budowa myszki optycznej 1- dioda LED lub laser (podświetla niewielki obszar,
po którym przesuwa się myszka), 2 – optyka (skupia światło odbite od oświetlonego
obszaru i kieruje w stronę matrycy CMOS), 3 – matryca CMOS (odczytuje i
przetwarza na impulsy elektryczne obraz obszaru podświetlanego przez diodę), 4 –
przetwornik obrazu DSP (zbiera informacje z matrycy CMOS, analizuje je i przelicza
na wielkość i kierunek przesunięcia myszki).
6.
7.

W myszy laserowej jest zastosowana dioda laserowa zamiast diod świecących, co
jeszcze bardziej podnosi rozdzielczość myszy, a tym samym jej czułość. Zaletą tego
rozwiązania jest brak mechaniki, która łatwo ulega zanieczyszczeniu i wymaga częstej
konserwacji oraz to, że mysz działa bezproblemowo na praktycznie każdej
powierzchni (oprócz szkła, granitu i lakierowanego drewna). Nie świeci w oczy
światłem widocznym. Najnowsze myszki laserowe nie posiadają otworu na laser.
Dzięki temu rozwiązaniu, sensor laserowy jest chroniony przed zabrudzeniami,
a myszka może pracować na każdej powierzchni - zarówno mokrej jak i brudnej .
Trackball (kot, manipulator kulkowy) – urządzenie wskazujące komputera, służące do
interakcji użytkownika z systemem operacyjnym i programami. Jest to kulka umieszczana w
niektórych klawiaturach pod najniższym rzędem klawiszy, może to być także oddzielne
urządzenie. Wygląda jak mechaniczna mysz komputerowa, odwrócona do góry kulką.
Funkcjonalnie trackball działa jak mysz komputerowa. Stosuje się go najczęściej w
komputerach przenośnych. Składa się z obudowy i kulki, której poruszenia są przekładane na
ruch kursora na ekranie. Obecnie istnieją dwa mechanizmy przekładania ruchu na sygnały
elektryczne: mechaniczno – optyczne i optyczne.
 Pióro świetlne jest urządzeniem wskazującym. Kształtem przypomina ono zwykle
pióro podłączone do jednostki wizualizującej. Wskazująca końcówka pióra ma światłoczuły
element, który umieszczony przy ekranie wykrywa światło pozwalając komputerowi
zlokalizować położenie kursora. Lokalizacja odbywa się na podstawie rejestrowania
częstotliwości pracy monitora CRT (odświeżanie ekranu LCD uniemożliwia zastosowanie tej
technologii) i porównywania otrzymanych wyników z wysłanymi przez komputer danymi.
 Touchpad jest panelem dotykowym, urządzeniem wskazującym. Często jest
stosowany w laptopach, zastępuje mysz. Najczęściej spotykana metodą działania touchpada
jest wyczuwanie pojemności elektrycznej palca (dlatego nie reaguje on np. na ołówek ani na
dłoń w rękawiczce). Czujniki pojemności są umieszczone w osiach (poziomych i pionowych).
Zmianę położenia palca odczytuje się jako przesunięcie punktu o określonej pojemności
elektrycznej.
 Tablet ( digitizer) jest urządzeniem wskazującym, które służy przede wszystkim do
rysowania elementów graficznych na komputerze, choć z powodzeniem może działać w
zastępstwie myszy komputerowej. Tablet składa się ze specjalnej podkładki oraz wskaźnika
zwanego piórkiem (rysikiem), zwykle w kształcie długopisu. Ruch rysika po podkładce jest
przenoszony do komputera jako informacja o bieżącym położeniu oraz o sile nacisku
wskaźnika na tablet. Bardziej złożone konstrukcje rejestrują również nachylenie i obrót
(wokół własnej osi i względem powierzchni tabletu) celem odwzorowania tego ruchu np. przy
dokładnej imitacji smugi farby z pędzla.
 Dżojstik jest urządzeniem wejścia komputera, manipulatorem służącym do sterowania
ruchem obiektów na ekranie. W podstawowej wersji jest zbudowany z wychylnego drążka
zamocowanego na podstawce. Przechylenie drążka w odpowiednim kierunku powoduje
odpowiednią reakcję sterowanego obiektu. Dżojstiki często są wyposażone w przyciski
uruchamiające przypisaną im akcję oraz dodatkowe funkcje sterujące.
 Ekran dotykowy ( ang. touchscreen) jest ekranem, który reaguje na dotyk. Jego
rozmiary sięgają rozmiarów zwykłych wyświetlaczy. Zazwyczaj jest obsługiwany rysikiem.
Stosuje się go w palmtopach (PDA), telefonach komórkowych. Ekrany dotykowe mają
zastosowanie także w komputerach przenośnych.