POnŚ_Swarzedz Gruszczyn2 014

Transkrypt

BIURO PROJEKTÓW I USŁUG TECHNICZNYCH
62-081 Przeźmierowo, ul. Południowa 35,
tel. ( 0-61 ) 652 52 10, 652 52 11, fax 652 52 12
e-mail: info @ akant.pl
www.akant.pl
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO OBEJMUJĄCEGO CZĘŚĆ OBRĘBÓW GRUSZCZYN,
KOBYLNICA, UZARZEWO I UZARZEWO KATARZYNKI (POW. około
636 HA) – część II
NA ŚRODOWISKO
Opracował:
mgr inż. Przemysław Domagalski
mgr inż. Artur Miętkiewicz
Przeźmierowo, styczeń 2013r. (aktualizacja sierpień 2013r.)
1.
Wprowadzenie i informacja o celach i zawartości projektu planu. ............................................... 3
1.1. Cel opracowania. ........................................................................................................................... 3
1.2. Zakres prognozy.............................................................................................................................. 4
1.3. Wykorzystane akty prawne i opracowania.................................................................................... 5
1.4. Zakres wykonywanych prac i metodyka........................................................................................ 6
1.5. Ustalenia projektu planu. .............................................................................................................. 6
1.6. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami. ....................................................... 8
2. Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego miasta i gminy Swarzędz z uwzględnieniem
obszaru opracowania.............................................................................................................................. 9
2.1. Położenie administracyjne............................................................................................................. 9
2.2. Położenie komunikacyjne.............................................................................................................. 9
2.3. Położenie regionalne. .................................................................................................................. 10
2.4. Warunki klimatyczne. .................................................................................................................. 10
2.5. Budowa geologiczna. ................................................................................................................... 10
2.6. Geomorfologia. ............................................................................................................................. 12
2.8. Udokumentowane złoża surowców mineralnych........................................................................ 13
2.9. Wody powierzchniowe i podziemne............................................................................................. 13
2.9.1.
Wody powierzchniowe........................................................................................................ 13
2.9.2.
Wody podziemne................................................................................................................. 14
2.10. Gleby............................................................................................................................................. 15
2.11. Stan zanieczyszczenia powietrza i klimat akustyczny. ................................................................ 16
2.12. Aktualne wykorzystanie terenu, istniejąca flora i fauna............................................................ 16
3.
Warunki korzystania ze środowiska związane z proponowanymi ustaleniami planu. .............. 18
3.1. Zaopatrzenie w wodę.................................................................................................................... 18
3.2. Gospodarka ściekowa. ................................................................................................................. 19
3.3. Gospodarka odpadami. ................................................................................................................ 19
3.4. Ochrona wód powierzchniowych i gruntowych.......................................................................... 20
3.5. Ochrona dóbr kultury. ................................................................................................................. 20
3.6. Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego................................................ 21
3.7. Ochrona przed hałasem................................................................................................................. 22
3.8. Ochrona powietrza....................................................................................................................... 23
3.9. Ochrona przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych....................................................... 24
4. Ocena skutków oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty
środowiska. ........................................................................................................................................... 25
4.1. Powierzchnia ziemi. ..................................................................................................................... 26
4.2. Wody............................................................................................................................................. 26
2
4.3. Różnorodność biologiczna, krajobraz. ....................................................................................... 27
4.4. Flora i fauna. .............................................................................................................................. 27
4.5. Ludzie. ......................................................................................................................................... 28
4.6. Zasoby naturalne. ........................................................................................................................ 28
4.7. Powietrze. ..................................................................................................................................... 28
4.8. Klimat. ......................................................................................................................................... 29
4.9. Zabytki i dobra materialne. ......................................................................................................... 29
5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego
dokumentu. ........................................................................................................................................... 29
6. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego
dokumentu. ........................................................................................................................................... 30
7. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i
krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i
inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowania dokumentu......................... 31
8. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z
uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo
wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności
wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. ............................................ 34
9. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania. ................................................ 35
10. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko. ................................ 36
11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.................................................................................. 36
1. Wprowadzenie i informacja o celach i zawartości projektu planu.
1.1. Cel opracowania.
Niniejsza prognoza została sporządzona w oparciu o wymogi wynikające z przepisu art. 51
ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 23 marca
2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80 poz. 717 z późn.
zm.).
Projekt planu obejmuje obszar położony w północno - wschodniej części gminy Swarzędz,
w granicach części miejscowości Gruszczyn, Kobylnica, Uzarzewo i Katarzynki Uzarzewo. Powierzchnia terenu objętego projektem planu - część II wynosi około 366 ha.
Do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przystąpiono na
mocy uchwały Rady Miejskiej w Swarzędzu nr LX/370/2010 z dnia 8 czerwca 2010r.
Z uwagi na duże zainteresowanie nowymi terenami budowlanymi w okolicach Poznania,
przystąpiono do opracowania planu miejscowego. Plan, ma za zadanie wyznaczyć nowe
tereny pod zabudowę oraz zabezpieczyć przed powstawaniem niepożądanych funkcji wywołanych decyzjami o warunkach zabudowy, których na obszarze opracowania wydano
120.
3
Prognoza zostanie przedłożona do publicznego wglądu wraz z tekstem projektu uchwały
planu miejscowego, która po przyjęciu przez Radę Miasta i Gminy Swarzędz i ogłoszeniu
w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego, będzie stanowić przepis prawa
miejscowego.
1.2. Zakres prognozy.
Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera:
• informację o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami,
• informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
• propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
• informację o transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
• streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Prognoza określa, analizuje i ocenia:
• istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu,
• stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
• istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
• cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu,
• przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony
obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko,
a w szczególności na:
- różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię
ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne,
- z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy.
Ponadto prognoza przedstawia:
• rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru,
• biorąc pod uwagę cele i graficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru
oraz metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku
rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności z niedostatków
techniki lub we współczesnej wiedzy.
4
1.3. Wykorzystane akty prawne i opracowania.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska
(Dz.U.2008.25.150 j.t. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw
(Dz.U.2001.100.1085 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1227 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz.U.2012.647 j.t. ).
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody
(Dz.U.2009.151.1220 j.t. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne
(Dz.U.2012.145 j.t.).
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(Dz.U.2004.121.1266 j.t. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz.U.2003.162.1568 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach
(Dz.U.2013.21).
• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz.U.2012.391 j.t.).
• Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz.U.2006.123.858 j.t. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne
(Dz.U.2012.1059 j.t.).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. (Dz.U.2007.120.826).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz.U.2012.1109).
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów. (Dz.U.2003.192.1883).
• Polska Norma PN-E-05100-1:1998 – Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa – obecnie nie aktualna lecz wg tej normy projektowane były
wszystkie linie napowietrzne.
• Polska Norma PN-EN 50341-1:2005 – Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu
przemiennego powyżej 45kV. Część 1: Wymagania ogólne.
• Polska Norma PN-EN 50423-1:2007 – Elektroenergetyczne linie napowietrzne prądu
przemiennego powyżej 1kV do 45kV włącznie. Część 1: Wymagania ogólne.
• Oceny oddziaływania dróg na środowisko. Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych.
Warszawa 1997 r.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Swarzędz (Uchwała nr X/51/2011 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 29 marca 2011r.).
5
• Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2012-2015.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego 2012 r.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008. WIOŚ Poznań 2009 r.
Projekt aktualizacji programu ochrony środowiska dla miasta i gminy Swarzędz na
lata 2011-2014 z perspektywą do roku 2018. Opracowanie z 2010r.
Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego gminy Swarzędz. Swarzędz 2010r.
Regulamin utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego
„Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (Uchwała Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” Nr
VI/30/2013 z dnia 12 marca 2013r.).
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego część
obrębu Gruszczyn, Kobylnica, Uzarzewo i Uzarzewo Katarzynki (pow. ca. 636 ha).
Podstawowe opracowanie ekofizjograficzne dla terenu gminy Swarzędz. Poznań
2006r.
Literatura specjalistyczna.
Internet
1.4. Zakres wykonywanych prac i metodyka.
W celu sporządzenia prognozy przeprowadzono następujące prace:
•
•
•
•
•
zaznajomiono się z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
zaznajomiono się z dokumentacją ekofizjograficzną,
dokonano oceny projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w odniesieniu do obowiązujących aktów prawnych, w tym przepisów gminnych,
przeprowadzono wizję lokalną obszaru objętego prognozą.
sporządzono inwentaryzację przestrzenną i inwentaryzację wydanych decyzji o warunkach zabudowy.
Prognozę sporządzono w oparciu o analizę materiałów źródłowych pkt.1.3. oraz o materiały z przeprowadzonej wizji lokalnej terenu objętego planem.
Zastosowano metodę opisową, w której zaprezentowano przewidywane skutki realizacji
ustaleń projektu planu na środowisko oraz wykorzystano metodę porównawczą, w której
porównano rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami środowiskowymi.
1.5. Ustalenia projektu planu.
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego część obrębu
Gruszczyn, Kobylnica, Uzarzewo i Katarzynki Uzarzewo – część II o powierzchni około
366 ha.
Projekt planu ustala przeznaczenie terenów oznaczonych na rysunku planu następującymi
symbolami:
MN
- teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
MN/U
- teren zabudowy mieszkaniowo-usługowej,
6
U
UK
RU
R
ZL
ZP
ZI
WS
TK
E
IT
KDG
KDZ
KDL
KDD
KDW
KDX
KD
- teren zabudowy usługowej,
- teren usług sakralnych,
- teren obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych,
- teren rolniczy
- tereny lasu,
- tereny zieleni urządzonej,
- teren zieleni izolacyjnej,
- teren wód powierzchniowych,
- teren kolejowy,
- teren urządzeń elektroenergetycznych,
- teren urządzeń infrastruktury technicznej,
- teren drogi publicznej – głównej,
- teren drogi publicznej – zbiorczej,
- teren drogi publicznej – lokalnej,
- teren drogi publicznej – dojazdowej,
- teren drogi wewnętrznej,
- teren dróg wewnętrznych pieszo-jezdne,
- teren komunikacji.
Celem sporządzenia projektu planu miejscowego jest ustalenie zasad zagospodarowania
zgodnie z wytycznymi ze studium gminy dla nowych terenów i istniejącej zabudowy.
Brak aktualnego planu, powodował to, że wszelkie zmiany sposobu zagospodarowania,
sposobu użytkowania oraz realizacja nowych przedsięwzięć odbywały się w oparciu o decyzje warunków zabudowy i zagospodarowania terenu lub decyzje lokalizacji celu pu-
7
blicznego. Tereny objęte opracowaniem stanowią w części obszary zabudowane na podstawie planów miejscowych a częściowo użytkowane rolniczo.
W planie reguluje się sprawy dotyczące istniejącej zabudowy, jej rozbudowy oraz nowej
zabudowy. Określa się zasady wydzielania nowych działek budowlanych. Minimalne
wielkości nowych działek są uzależnione od przeznaczenia terenu oraz rodzaju zabudowy
i wynoszą od 350 m2 do 4000 m2 na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej do
1000 m2 na terenach zabudowy mieszkaniowo – usługowej oraz od 1300m2 do 2500m2 na
terenach usługowych.
Projekt planu dopuszcza na tych terenach zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zabudowę mieszkaniowo-usługową, usługową, zieleń urządzoną, zieleń izolacyjną oraz układy
komunikacyjne i sieci infrastruktury technicznej. Wprowadza zasady ich funkcjonowania
i inwestowania. Określa intensywność i wysokość zabudowy, powierzchnie biologicznie
czynne oraz ilość miejsc postojowych. Na terenach zieleni urządzonej dopuszcza się jej
wzbogacenie nasadzeniem drzewami i krzewami, lokalizacją obiektów małej architektury,
realizacji ciągów pieszych, ścieżek rowerowych. Plan zachowuje istniejące tereny rolne
wokół istniejącej spółdzielni rolnej w Uzarzewie oznaczonej w planie symbolem 1RU. Na
terenie spółdzielni prowadzona jest działalność gospodarcza związana z rolnictwem.
W projekcie planu określa się strukturę komunikacyjną, gdzie następuje podział na hierarchię jej ważności. I tak mamy drogi główne KDG, drogi zbiorcze KDZ, drogi lokalne
KDL, drogi dojazdowe KDD, drogi wewnętrzne KDW oraz drogi wewnętrzne pieszo
jezdne KDX.
1.6. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami.
Projekt planu jest zgodny ze zmianą Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Swarzędz. W studium obszar planu znajduje się w strefie I – północ,
która obejmuje obszar na północ od doliny Cybiny łącznie z doliną oraz jeziorem Swarzędzkim. Jest to obszar umiarkowanego rozwoju społeczno–gospodarczego. Studium wyznacza na projektowanym obszarze trzy tereny centrotwórcze, na których można realizować usługi podstawowe. Miało to duży wpływ na ostateczny wygląd projektu planu.
Na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej określono minimalne powierzchnie
działek budowlanych (dla wolnostojących od 600 m2 do 4000 m2, dla zabudowy bliźniaczej minimum 350 m2), minimalne powierzchnie biologicznie czynne stanowiące od 30%
do 60% powierzchni działki budowlanej lub danego terenu, określono maksymalną powierzchnię zabudowy od 5% do 35% (z przewagą terenów o zabudowie maksymalnej
do 25%), maksymalne wysokości zabudowy (od 3,0 m do 9,5 m w zależności od przeznaczenia), określono warunki dla dachów (dachy płaskie lub spadziste najczęściej o nachyleniu od 35o do 45o.
Na terenach zabudowy mieszkaniowo-usługowej określono minimalne powierzchnie działek budowlanych 1000 m2 , minimalne powierzchnie biologicznie czynne stanowiące 30%
powierzchni działki budowlanej lub danego terenu, określono maksymalną powierzchnie
zabudowy od 40% do 45% powierzchni działki, maksymalną intensywność zabudowy do
0,9 , maksymalne wysokości zabudowy (odpowiednio 3,0 m, 6,0 m i 9,5 m w zależności
od przeznaczenia), określono warunki dla dachów (dachy płaskie lub spadziste najczęściej
o nachyleniu od 35o do 45o).
Na istniejących terenach usługowych zachowuje się dotychczasowe wielkości działek, natomiast dla nowych działek usługowych określa się minimalną powierzchnię 1300 m2,
1500m2 i 2500m2. Minimalne powierzchnie biologicznie czynne stanowią odpowiednio;
8
20%, 25%, 30% i 35% powierzchni danego terenu, maksymalna intensywność zabudowy
wynosi od 0,25 do 1,0 , maksymalne wysokości zabudowy od 6,0 m, 9,5 m, 10,5m, 12,0 m
i 15,0 m w zależności od przeznaczenia budynku i rodzaju dachu, określono warunki dla
dachów (dachy płaskie, dachy spadziste).
Projektowane ustalenia planu są zgodne z uwarunkowaniami oraz zasadami określonymi
w opracowaniu ekofizjograficznym dla terenu gminy Swarzędz.
Na obszarze objętym planem nie są projektowane inwestycje wynikające z Planu zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego oraz z Zaktualizowanej Koncepcji Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.
2. Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego miasta i gminy
Swarzędz z uwzględnieniem obszaru opracowania.
2.1. Położenie administracyjne.
Gmina Swarzędz jest położone w centralnej części województwa wielkopolskiego w powiecie poznańskim. Powierzchnia gminy wynosi 10.209 ha należy do niego miasto Swarzędz oraz 22 wsie tworzące 20 sołectw. Gmina od północnego zachodu graniczy z gminą
Czerwonak, od północnego wschodu z gminą Pobiedziska, od zachodu graniczy z miastem
Poznaniem, od południowego wschodu z gminą Kostrzyn i od południa z gminą Kleszczewo. Swarzędz wchodzi w skład Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego jako jedna z
45 gmin. Gminę i miasto zamieszkuje 45.160 mieszkańców (stan na 2011r.).
Obszar opracowania położony jest w północnej części gminy, obejmuje swoim zasięgiem
część obrębu Gruszczyn, część obrębu Kobylnica, obręb Uzarzewo-Katarzynki i część obrębu Uzarzewo.
2.2. Położenie komunikacyjne.
Przez miasto przebiegają ciągi tranzytowe o znaczeniu krajowym i wojewódzkim. Należą
do nich:
droga krajowa nr 92:
Świecko - Poznań – Terespol
droga krajowa nr 5:
Świecie - Poznań – Lubawka
droga wojewódzka nr 433: Swarzędz – Tulce - Gądki
Pozostałe drogi stanowią drogi powiatowe i gminne. System dróg gminnych oparty jest
w większości na drogach nieutwardzonych i jest stosunkowo ubogi. Na terenach wiejskich
znajduje się około 174 km dróg gminnych, z czego twardą nawierzchnię posiadało
w 2008r. jedynie 27 km natomiast na terenie miasta było 48 km ulic lokalnych, w tym
o twardej nawierzchni 27,5 km. Gmina posiada dostęp do komunikacji kolejowej. Przebiegają dwie linie kolejowe: Poznań – Warszawa ze stacjami w Swarzędzu i Paczkowie oraz
Poznań – Bydgoszcz / Gdańsk ze stacjami Ligowiec i Kobylnica. Gmina posiada rozwiniętą komunikację autobusową, która zapewnia bezpośrednie połączenie z Poznaniem i innymi miastami wokół gminy.
Obszar opracowania obsługiwany jest komunikacyjnie poprzez dawną drogę krajową nr 5 ,
obecnie drogę gminną – ulicę Poznańską, drogę powiatową nr 2407P – ulicę Swarzędzką.
Wewnętrznie teren skomunikowany jest drogami gminnymi, które w części są utwardzone.
Teren posiada również dostęp do linii kolejowej relacji Poznań – Bydgoszcz, ze stacją
w Kobylnicy.
9
2.3. Położenie regionalne.
Obszar objęty opracowaniem, położony jest w podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego (315), w zasięgu makroregionu Pojezierze Wielkopolskie (315.5) z mezoregionami Pojezierza Gnieźnieńskiego (315.54) i Równiny Wrzesińskiej (315.56) (Kondracki 2002).
Według podziału geomorfologicznego Niziny Wielkopolskiej (Krygowski 1961) obszar
gminy należy do regionu Wysoczyzny Gnieźnieńskiej (IX), w części objętej subregionami:
Równina Średzka (IX1), Pagórki Kostrzyńskie (IX2) i Pagórki Poznańskie (IX3).
2.4. Warunki klimatyczne.
Gmina Swarzędz w podziale Polski na regiony rolniczo-klimatyczne (Gumiński 1950) stanowi, część dzielnicy środkowej (VIII). Obszar ten charakteryzuje się najniższymi w Polsce opadami (poniżej 550 mm), największą liczbą dni słonecznych (ponad 50) oraz najmniejszą liczbą dni pochmurnych (poniżej 130).
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 8ºC. Średnia temperatura powietrza
w styczniu wynosi -1,5oC a w lipcu 18,5oC . Dni mroźnych jest od 30 do 50, a dni z przymrozkami od 100 do 110. Pokrywa śnieżna zalega przez 38-60 dni, a długość okresu wegetacyjnego wynosi od 200 do 220 dni. W obszarze opracowania dominują wiatry z sektora
zachodniego (19,4%), południowo-zachodniego (16,1%).
Zgodnie z typologią warunków klimatycznych typów terenu wg M. Klugego i J. Paszyńskiego, dla kształtowania się topoklimatu podstawowe znaczenie ma wymiana energii zachodząca na powierzchni granicznej (czynnej) między atmosferą, a jej podłożem.
Wyróżnia się następujące grupy topoklimatów:
•
topoklimaty form wypukłych,
•
topoklimaty form płaskich,
•
topoklimaty form wklęsłych,
•
topoklimaty obszarów zalesionych,
•
topoklimaty obszarów silnie zurbanizowanych i uprzemysłowionych,
•
topoklimat zbiorników wodnych.
Na obszarze opracowania występuje topoklimat dla obszarów w większości zurbanizowanych, charakterystyczny dla obszarów zabudowanych, na których nie ma warunków do
tworzenia się zimnego powietrza w nocy. Tereny w części użytkowanej rolniczo charakteryzują się dobrym przewietrzaniem oraz średnim stopniem niebezpieczeństwa wystąpienia
przymrozków pochodzenia radiacyjnego lub radiacyjno-adwekcyjnego z uwagi na występowanie w sąsiedztwie jeziora Swarzędzkiego.
O topoklimacie zbiorników wodnych możemy mówić tylko w obszarze jeziora Swarzędzkiego, gdzie w skutek dużej pojemności cieplnej i dobrej przewodności cieplnej podłoża
dobowe amplitudy temperatur są znacznie mniejsze niż na terenach sąsiednich.
2.5. Budowa geologiczna.
Powierzchnia utworów mezozoicznych zbudowana jest z górnokredowych margli i wapieni marglistych. Na utworach mezozoicznych zalegają utwory trzeciorzędowe miocenu
i pliocenu przykryte przez osady czwartorzędowe o miąższości od kilku do ok. 80 metrów.
Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez gliny zwałowe zlodowaceń: krakow10
skiego, środkowopolskiego i bałtyckiego oraz osady fluwioglacjalne i interglacjalne ułożone przeważnie w następującej sekwencji: nieciągłe piaski, żwiry serii podmorenowej przykryte kilkudziesięciometrową warstwą glin zwałowych zlodowacenia środkowopolskiego.
Na nich zalega seria utworów wodnolodowcowych, przykryta z kolei gliną zwałową zlodowacenia bałtyckiego. Na glinach zlodowacenia bałtyckiego zalegają utwory sandrów,
kemów, iłów warwowych, a w dolinach rzecznych piasków terasowych. W obszarze opracowania, w obrębie osadów czwartorzędowych, występuje fragment zasobnej w wodę
formy kopalnej, tzw. Wielkopolskiej Doliny Kopalnej, ciągnącej się od Pobiedzisk przez
Swarzędz i Tulce w stronę Kórnika.
Budowa geologiczne miasta opisana została między innymi na podstawie dostępnych materiałów kartograficznych, map geologicznych oraz objaśnień do tych map. Zostały one
opracowane na podstawie badań geologicznych, również tych będących w zasobie Geologa Wojewódzkiego. Szczegółowe dane dotyczące wszystkich odwiertów wykonanych na
potrzeby hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie znajdują się w zasobie Geologa
Wojewódzkiego.
J3
J2
Kk
Km
Kcn+s
Ka2-t
K1
- Jura górna
- Jura środkowa
- Kampan
- Mastrycht
- Koniak i santon
- Alb górny – turon
- Kreda dolna
Wyrys z mapy geologicznej polski bez utworów kenozoiku według Państwowego Instytutu Geologicznego
14
18
– Piaski i żwiry sandrowe
- Gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry lodowcowe
Wyrys z mapy geologicznej polski według Państwowego Instytutu Geologicznego
11
2.6. Geomorfologia.
W krajobrazie zaznacza się strefa marginalna stadiału poznańskiego z okresu zlodowacenia
bałtyckiego. Strefa czołowomorenowa tego stadiału biegnie łukiem przez północną część
analizowanego obszaru od rejonu Pobiedzisk, przez Kowalskie, Karłowice w stronę Dziewiczej Góry. Kulminacje wzgórz najczęściej osiągające rzędne o wartości 110-120 m
n.p.m. są na ogół słabo zaznaczone w rzeźbie terenu. Śladem postoju lodowca w tej strefie
są także: sandr Kiciński, w rejonie Dziewiczej Góry i sandr Głównej – odprowadzający
wody z rejonu Pobiedzisk i Lednogóry. Młodszymi formami związanymi z działalnością
lądolodu są wysokie poziomy terasowe teras erozyjno-akumulacyjnych wykształconych w
części dolin rynnowych. Ostatni okres geologiczny – holocen, wpłynął na złagodzenie
rzeźby terenu przez zasypywanie dolin i rynien oraz procesy osuwiskowe w strefach krawędziowych. Osady tego okresu reprezentowane są przez piaski, pyły piaszczyste, muły
i torfy. Ich występowanie jest związane ze współczesnymi dolinami rzek i rynien jeziornych.
2.7. Ukształtowanie terenu.
Powierzchnia terenu gminy Swarzędz jest bardzo zróżnicowana pod względem morfologicznym. Wynika to z genezy tego obszaru. W obrębie opracowania znajdują się następujące formy lub zespoły form:
wysoczyzna morenowa: forma płasko-falista, której strop budują glina zwałowa,
piaski i żwiry zlodowacenia bałtyckiego,
rynny glacjalne: formy subglacjalne, rozcinające wysoczyznę morenową; dna rynien wypełniają holoceńskie piaski i żwiry rzeczne oraz torfy i gytie; wyższy poziom terasowy w rynnie Głównej i Cybinie budują utwory sandrowe,
sandry: zbudowane z fluwioglacjalnych piasków i żwirów; są to formy związane
z fazą poznańską i leszczyńską zlodowacenia bałtyckiego;
ozy: wały piaszczysto-żwirowe powstałe w szczelinach i kanałach lądolodu; składają się z izolowanych pagórków.
12
Mapa Fizyczna Wielkopolski
Teren opracowania jest płaski na większości obszaru, na pograniczu obrębów UzarzewoKatarzynki i Uzarzewo pagórkowaty. Występują tu także w obniżeniach stawy i zbiorniki
wodne.
2.8. Udokumentowane złoża surowców mineralnych.
Na analizowanym obszarze nie występują złoża surowców mineralnych (surowców zlokalizowanych); ubikwitety eksploatowane są w niewielkim stopniu (żwirownie w Swarzędzu,
Karłowicach, Zalasewie, Kobylnicy, Bogucinie), a wydobycie ich nie ma znaczenia dla lokalnej gospodarki.
W ostatnim czasie na terenie gminy Swarzędz odkryte zostały złoża gazu ziemnego, których wielkość obecnie jest trudna do oszacowania.
Na obszarze opracowania nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych
i gazu ziemnego.
2.9. Wody powierzchniowe i podziemne.
2.9.1.
Wody powierzchniowe.
Ważnym elementem środowiska wodnego omawianego terenu są zbiorniki jeziorne. Do
najważniejszych zbiorników na terenie objętym opracowaniem należą Jezioro Swarzędzkie
(powierzchnia: 81,4 ha; głębokość max: 6,5 m) oraz Jezioro Uzarzewskie (powierzchnia:
10,6 ha), a także zbiornik retencyjny Jezioro Kowalskie.
13
Sieć hydrogeologiczną miasta i gminy Swarzędz należy do zlewni rzeki Warty, przy czym
obszar gminy odwadniany jest przez rzeki: Główną, Cybinę i Koplę, które mają swoje źródła w gminach sąsiednich. Fragment północnej części gminy należy do zlewni Potoku Kicińskiego. W obszarze niezurbanizowanym większość drobnych cieków została w sposób
sztuczny pogłębiona i stanowi z reguły część systemu melioracyjnego.
Niewielkie wcięcie części cieków w powierzchnię utworów wysoczyznowych, zbudowanych z glin zwałowych, jest przyczyną okresowości ich występowania. W czasie wezbrań
zasięg wód powodziowych na obszarze wysoczyznowym nie przekracza dolin rzecznych.
Występowanie większych powierzchni obszarów podmokłych związane jest z przebiegiem
dolin rzecznych. W obszarze opracowania zbiorniki wodne występują głównie w dolinach
Cybiny i Głównej. Część z nich ma charakter zbiorników sztucznych: stawy hodowlane
w rejonie Wierzenicy oraz Janikowa; zbiorniki potorfowe w rejonie Gruszczyna, stawy koło Wierzonki, w Bogucinie i Swarzędzu.
Charakterystykę hydrologiczną wód powierzchniowych opracowano w oparciu o notowania w posterunkach wodowskazowych IMGW zlokalizowanych w Antoninku na Cybinie
oraz w Wierzenicy na Głównej.
Objęte pomiarami cieki charakteryzują się śnieżno-deszczowym reżimem zasilania, z jednym maksimum i jednym minimum w ciągu roku. Po maksimum wiosennym przypadającym z reguły na marzec (głównie maksima od stycznia do marca), stany i przepływy
w ciekach zmniejszają się wyraźnie i zazwyczaj na początku czerwca wkraczają w strefę
stanów i przepływów niżówkowych. Niżówki są stabilne i przeważnie utrzymują się do
końca roku hydrologicznego. Krótkotrwałe, pojawiające się wyjątkowo wysokie opady
przybierają niekiedy charakter wezbrań powodziowych. Ich zasięg jest ograniczony do
niewielkich obszarów. W okresie zimowym niżówki związane są z długookresowym występowaniem ujemnych temperatur powietrza. Niżówki te mogą być głębokie i długotrwałe. Generalnie niżówki trwają ponad połowę roku, a w połączeniu ze stanami średnimi
obejmują blisko 90% roku.
Rozpatrywany obszar leży w strefie najniższych odpływów w Polsce. Niskie wartości odpływu wynikają z niedoboru opadów oraz małej zdolności retencyjnej obszaru. Wysokie
wartości współczynników przepływów, mierzone ilorazem przepływu maksymalnego do
minimalnego (Cybina – 640, Główna – 225), potwierdzają ten wniosek wskazując zarazem
na dominację spływu powierzchniowego i podpowierzchniowego do rzek w czasie trwania
najwyższych wezbrań. W warunkach przeciętnych stany i przepływy wyższe od średniorocznych utrzymują się w okresie od grudnia do maja, a przepływy minimalne występują
w lipcu i sierpniu.
Na obszarze opracowania występuje kilka zbiorników wodnych – stawy.
2.9.2.
Wody podziemne.
Głębokość występowania wód gruntowych tworzących ciągłe poziomy wodonośne jest różna i zależy od głębokości zalegania warstwy nieprzepuszczalnej. Na analizowanym obszarze wody podziemne zalegają płytko, przeważnie na głębokości do 2 metrów. Na największych głębokościach, nawet poniżej 10 m p.p.t. zwierciadło wód podziemnych zalega
miejscami w strefach krawędziowych dolin (przede wszystkim doliny rzeki Głównej) oraz
miejscami w obrębie wzgórz czołowomorenowych, hydroizobaty przebiegają współkształtnie do powierzchni terenu.
Rytm wahań stanów wód podziemnych związany jest z sezonowością ich zasilania i wykazuje jeden okres wznosu i jeden okres niżówki. Amplitudy roczne wahań zwierciadła wód
14
podziemnych są wyższe na obszarach wysoczyznowych, mniejsze na obszarach sandrowych.
W przebiegu stanów wód pierwszego poziomu zaznacza się sezonowość ich zasilania. Ma
ono miejsce głównie w okresie roztopów wiosennych w wyniku infiltracji obszarowej. Zasilanie w tym okresie zachodzi w miarę równomiernie na całym obszarze. Kulminacje stanów płytkich wód podziemnych są opóźnione o 1-9 dni, w stosunku do czynników, które
je wywołały.
Wyrys z
mapy głównych zbiorników wód podziemnych
według Państwowego Instytutu Geologicznego
Cały obszar objęty opracowaniem znajduje się w zasięgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska.
2.10.Gleby.
Według podziału Polski na regiony glebowo-rolnicze, dokonanego przez Instytut Uprawy
Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach, badany obszar należy do trzech regionów glebowo-rolniczych. Jego zachodnia część znajduje się w Regionie Poznańskim. Posiada on niską rolniczą przydatność gleb, a także niekorzystne warunki uprawy na większą
skalę, ze względu na duży stopień urbanizacji. Północna część obszaru znajduje się w Regionie Murowanej Gośliny. Przeważają tam gleby kompleksów 6, 7 i 5, ubogie w wapń
i magnez.
Wreszcie południowa część obszaru należy do Regionu Średzko-Wrzesińskiego. Dominują
w nim gleby kompleksów 1 i 2 z dużym udziałem gleb kompleksu 4 i 5. Na całym obszarze, wśród gruntów ornych przeważają gleby należące do 4 i 5 kompleksu rolniczej przydatności gleb. Większe powierzchnie gleb kompleksu 5 żytniego dobrego rozmieszczone
są w zachodniej części obszaru. Tworzą go najczęściej gleby brunatne wyługowane i płowe wykształcone z piasków gliniastych lekkich na glinach. Są one okresowo za suche,
a większość z nich wykazuje: odczyn kwaśny, niedobory przyswajalnych dla roślin składników pokarmowych, stosunkowo dużą przepuszczalność oraz głębokie wyługowanie węglanu wapnia.
Wśród użytków zielonych przeważa kompleks 3z (użytki zielone słabe i bardzo słabe). Jego największe powierzchnie znajdują się w obniżeniach dolinnych. W zależności od położenia tworzą go gleby torfowe, mułowo-torfowe, mady i czarne ziemie. Większość z nich
cechuje słaba jakość gleb oraz inne niekorzystne warunki przyrodnicze (np. złe warunki
15
wodne, nierówna powierzchnia terenu, mała zasobność w składniki pokarmowe i próchnicę) ograniczające ich wartość użytkową.
Na obszarze opracowania przeważają grunty rolne klasy IV i V. W części wschodniej występuje grunt rolny klasy III, który zachowuje w projekcie planu dotychczasowe rolnicze
przeznaczenie.
2.11.Stan zanieczyszczenia powietrza i klimat akustyczny.
Na terenie gminy Swarzędz występuje przewaga wiatrów z kierunków zachodnich. Jednym z problemów jest tak zwana niska emisja zanieczyszczeń do powietrza, pochodząca z
rozproszonych niskich emitorów, najczęściej instalacji grzewczych, związana ze stosowaniem paliw o gorszej jakości w paleniskach domowych oraz z działalnością małych zakładów, nie podlegających obowiązkowi posiadania pozwolenia na wprowadzanie substancji
do powietrza. Zjawisko to jest trudne do określenia ilościowego na terenie tak małego obszaru jaki stanowi gmina.
Zagrożeniem dla klimatu akustycznego miasta stanowią główne trasy komunikacyjne. Decydujący wpływ na wartość emitowanego hałasu mają: natężenie ruchu pojazdów, udział
pojazdów ciężkich w strumieniu ruchu, średnia prędkość ruchu. Z punktu widzenia ochrony środowiska i planowania przestrzennego istotne jest rozeznanie, w jakim stopniu emitowane hałasy oddziałują na tereny i obiekty chronione, co wymaga uwzględnienia istniejącego i planowanego zagospodarowania terenu oraz określenia propagacji fali akustycznej
w konkretnych strukturach urbanistycznych. Droga krajowa nr 5 (obecnie droga gminna)
oraz linia kolejowa przebiegająca w północnej części opracowania stanowią źródło hałasu
dla obszaru planu. Z przeprowadzonych badań w 2010 roku (brak aktualnych) przez WIOŚ
w Poznaniu równoważny poziom hałasu drogowego w miejscowości Kobylnica w porze
dziennej wynosił 71,8 dB oraz 67,9 dB w porze nocne mierzone w odległości 10,0 m od
drogi. Natężenie ruchu pojazdów w porze dziennej wyniosło 1088 oraz 267 pojazdów w
porze nocnej. Z przeprowadzonych badań w 2008 roku (brak aktualnych) przez WIOŚ w
Poznaniu równoważny poziom hałasu kolejowego w miejscowości Kobylnica w porze
dziennej wynosił 58,3 +-2,51 dB oraz 53,9 +-2,46 dB w porze nocne mierzone w odległości 50,0 m od linii kolejowej. Natężenie ruchu pociągów w porze dziennej wyniosło 34
oraz 6 w porze nocnej.
W sąsiedztwie obszaru objętego planem znajduje się lotnisko Poznań/Kobylnica, z przeprowadzonych badań w 2010r. (brak aktualnych) przez WIOŚ w ramach interwencji po
złożeniu doniesienia o nadmiernej hałaśliwości samolotów akrobacyjnych wykonujących
loty w Kobylnicy wynika, że poziomy hałasu w środowisku nie są przekroczone.
2.12.Aktualne wykorzystanie terenu, istniejąca flora i fauna.
Teren objęty planem miejscowym stanowi północno- wschodnia część gminy Swarzędz,
na której przeważają tereny użytkowane rolniczo. W terenie opracowania znajduje się
część wschodnia wsi Gruszczyn oraz Kobylnicy. Największy obszar zabudowany w granicach opracowania znajduje się w części północno wschodniej Gruszczyna oraz Kobylnica,
gdzie oprócz zabudowy mieszkaniowej jest zabudowa usługowa i produkcyjno-usługowa.
Na terenie wsi Gruszczyn w części objętej opracowaniem występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Zabudowa usługowa wyłącznie skupia się wzdłuż ulicy Swarzędzkiej, natomiast we wsi Kobylnica zabudowa usługowa występuje wzdłuż obu stron ulicy
Poznańskiej.
16
Występują lasy i tereny zieleni przydomowej. Tereny zurbanizowane posiadają dostęp do
sieci wodociągowej, sieci energetycznej, gazowej oraz telekomunikacyjnej oraz częściowo
do sieci kanalizacji sanitarnej i kanalizacji deszczowej.
Teren opracowania
– zdjęcie lotnicze z programu Google Earth
Teren opracowania charakteryzuje się różnymi typami zieleni zależnymi od typu zagospodarowania. Na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, przeważa zieleń przydomowa składająca się z powierzchni trawiastych, porośnięta krzewami i drzewami ozdobnymi. Spotkać możemy jałowce (Juniperus), żywotniki (Thuja), berberysy (Berberis),
brzozy (Betula), świerki (Picea), klony (Acer) itp.
Tereny rolnicze charakteryzują się plantacjami roślinnymi jednorocznymi i dwuletnimi.
Rzadko występują plantacje roślin wieloletnich. Wraz z roślinnością upraw występują
chwasty segetalne tj: przytulia czepna (Galium aparine), marunę bezwonną (Multicaria
indora), rumianek pospolity (Matricaria chamomilla), rumian polny (Anthemis arvensis),
chaber bławatek (Centaurea cyanus), perz właściwy (Elymus repens), skrzyp polny (Equisetum arvense), ostrożeń polny (Cirsium arvense ), mak polny (Papaver rhoeas).
Z uwagi na wiejski charakter zabudowy i nie ograniczoną możliwość migracji na obszarze
planu występują siedliska przedstawicieli fauny. Na terenach rolniczych można spotkać
przedstawicieli bezkręgowców jak biedronkę siedmiokropkę (Coccinella septempunctata),
pasikonika zielonego (Tettigonia virdissina), turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa). Na
terenach porośniętych roślinami kwitnącymi spotkać można przedstawicieli owadów, motyli, trzmieli. Przedstawicielami świata ssaków są: krety (Talpa europaea), jeże (Erinaceus
europaeus), myszy (Apodemus agrarius), sarna (Capreolus capreolus), lis (Vulpes vulpes),
rzadko zając szarak (Lepus europaeus) . Z ptaków spotykamy skowronek zwyczajny
(Alauda arvensis), gawron (gapa) (Corvus frugilegus), kuropatwa (Perdix perdix), bażant
(Phasianus colchicus), srokę (Pica pica), sikorkę (Parus major), trznadel zwyczajny (Emberiza citrinella), wróble (Passer domesticus).
Ssaki udomowione to: koty, psy.
17
Część występujących na terenie opracowania zwierząt jest objęta częściową ochroną gatunkową. Ochroną taką objęte są następujące zwierzęta: kret europejski (Talpa europaea),
sroka zwyczajna (Pica pica).
Ścisłą ochroną gatunkową są objęte: jeż (Erinaceus europaeus), kos (Turdus merula), sikora bogatka (Parus major), trznadel zwyczajny (Emberiza citrinella).
Z uwagi, iż występowanie zwierząt objętych ochroną bywa sporadyczne i krótkotrwałe
oraz braku ich siedlisk na terenie objętym planem, ustalenia planu nie naruszają zakazów
wymienionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r.
Ochrona gatunkowa zwierząt (Dz.U.2011.237.1419).
Teren opracowania nie znajduje się w obszarze Wielkopolskiego Parku Narodowego, nie
wchodzi w skład europejskiej sieci NATURA 2000. Na całości terenu występuje obszar
chronionego złoża wodonośnego. W/w obszary oraz ich ochronę omówiono w punkcie 3.6.
3.
Warunki korzystania ze środowiska związane z proponowanymi ustaleniami planu.
3.1. Zaopatrzenie w wodę.
Podstawę zaopatrzenia w wodę dla miasta i gminy Swarzędz stanowią:
- stacja wodociągowa w Gruszczynie,
- pompownia przy ulicy Sośnickiej podnosząca wodę dostarczaną z Poznania magistralą Ø
500 mm.
Na terenie gminy istnieje kilka niewielkich stacji wodociągowych: Gortatowo (największa), Kruszewnia, Bogucin, Karłowice, Wierzonka, Wierzenica, Uzarzewo, Święcinek, Janikowo, Jasin, oraz Puszczykowo-Zaborze. Niektóre z wymienionych powyżej stacji są
nieczynne lub mają niewielkie zasoby.
W każdej wsi znajduje się sieć wodociągowa. Tylko nieliczne gospodarstwa, położone
z dala od zwartej zabudowy posiadają własne ujęcia wody ze studni. Długość sieci wodociągowej w 2011 roku wynosiła 184,4 km.
Zwodociągowanie gminy Swarzędz kształtuje się, zatem na poziomie bliskim 100%.
Główne źródła zaopatrywania gminy w wodę to:
- dolina kopalna zajmująca prawie cały obszar gminy ze studniami o głębokości 43-93 m,
- zbiornik wód trzeciorzędowych o zasięgu regionalnym ze studniami o głębokości 120–
160 m.
Aktualnie gmina korzysta z następujących ujęć wody:
- w Gortatowie o wydajności 35 – 51 m3/h z dwoma studniami o głębokości 57 – 58 m
wraz ze stacją uzdatniania wody o wydajności 51 m3/h,
- w Bogucinie o wydajności 20 – 30 m3/h z jedną studnią mioceńską o głębokości 141 m
wraz ze stacją uzdatniania,
- w Karłowicach z utworów trzeciorzędowych o niewielkim poborze wód.
Główne zaopatrzenie gminy Swarzędz w wodę realizowane jest przez firmę AQUANET
w Poznaniu (dot. stacji w Gruszczynie, pompowni na ul. Sośnickiej).
18
Teren opracowania posiada pełny dostęp do zaopatrzenia w wodę z istniejącej stacji wodociągowej we wsi Gruszczyn.
3.2. Gospodarka ściekowa.
Miasto Swarzędz posiada kanalizację ogólnospławną, sanitarną i deszczową. Odbiornikiem
wszystkich ścieków jest kolektor Swarzędzki, którym ścieki odprowadzane są do COŚ
w Koziegłowach. Część ścieków ogólnospławnych odprowadzana jest również do kolektora Swarzędzkiego, część wraz ze ściekami deszczowymi do okolicznych cieków, które mają ujście do jeziora Swarzędzkiego. System kanalizacji obejmuje obszar całego miasta
i wymaga jedynie rozdziału kanalizacji ogólnospławnej na kanalizację sanitarną i deszczową oraz rozbudowę o nowoprojektowane osiedla.
W przypadku obszaru objętego opracowaniem planu tylko tereny zabudowane (teren osiedla domków jednorodzinnych) w większości posiadają dostęp do sieci kanalizacji sanitarnej. Kanalizacja deszczowa występuje w drogach utwardzonych, na pozostałych terenach
jest jej brak. Miasto i Gmina Swarzędz posiada program rozwoju kanalizacji dla całej gminy, który sukcesywnie jest wdrażany.
Plan zakłada odprowadzanie ścieków komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej.
Ustalenia planu zakładają nakaz odprowadzenia ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych z dróg KDG, KDZ, KDL, KDD, KDW, KDX do sieci kanalizacji deszczowej,
jednakże w przypadku jej braku zgodnie z przepisami odrębnymi. Jeżeli chodzi o niezanieczyszczone wody opadowe i roztopowe z pozostałych terenów budowlanych należy je odprowadzić do sieci kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku jej braku na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub zbiorników retencyjnych.
3.3. Gospodarka odpadami.
Gospodarka odpadami na terenie gminy Swarzędz prowadzona jest zgodnie z ustawą
z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. nr 236,
poz. 2008 z późn. zm.) oraz wydanego na jej podstawie Regulaminu utrzymania czystości
i porządku na terenie gminy Swarzędz. Regulamin wskazuje rodzaje urządzeń do gromadzenia odpadów, zasady ich rozmieszczania oraz opróżniania i nakłada obowiązek selektywnej zbiórki odpadów.
Na terenie gminy zbiórką i wywozem odpadów zajmuje się około kilkunastu wyspecjalizowanych firm. Odpady deponowane są na składowisku w Rabowicach, zarządzanym
przez Zakład Gospodarki Komunalnej Swarzędz. Odpady są zbierane w postaci zmieszanej
do tradycyjnych pojemników o pojemności 110, 120 i 1100 dm3, stosowane są również
kontenery KP7.
Ze składowiska w Rabowicach korzystają wspólnie trzy gminy: Swarzędz, Kostrzyn Wlkp.
i Kleszczewo. Średnio w ciągu roku deponuje się na nim 14000 Mg odpadów komunalnych. Planowana pojemność składowiska wynosi 345000 Mg, z czego do 2003 roku (brak
aktualnych danych) wykorzystanych było 74797 Mg. Na terenie składowiska znajdują się
instalacje do przetwórstwa, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów; są to transportery taśmowe, rozdrabniarka do odpadów wielkogabarytowych, hala sortownicza, plac do segregacji oraz kompaktor i spychacz do obsługi kwatery składowiska.
19
Na terenie gminy odbywa się również segregacja odpadów realizowana przy wykorzystaniu kompletów do segregacji składających się z czterech pojemników: na szkło białe, szkło
kolorowe, makulaturę oraz PET.
W planie nakazuje się segregację odpadów w miejscach ich powstawania oraz ich gromadzenie w przeznaczonych do tego celu pojemnikach usytuowanych w wyznaczonym miejscu na terenie nieruchomości, a następnie ich dalsze zagospodarowanie zgodnie z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Swarzędz oraz przepisami odrębnymi.
3.4. Ochrona wód powierzchniowych i gruntowych.
Z uwagi, że na terenie objętym planem znajdują się wody powierzchniowe, zawarto zapisy
mające na celu ich ochronę. Realizacja zawartych w planie miejscowym ustaleń wpłynie
korzystnie na wody powierzchniowe i podziemne. Wody powierzchniowe stanowią niewielkie zbiorniki wodne - stawy. Projekt planu określa warunki ochrony dotyczące korzystania oraz funkcjonowania z tych zbiorników z dopuszczeniem ich remontów i przebudowy.
W projekcie planu określa się sposób gromadzenia i dalszego zagospodarowania odpadów
oraz odprowadzania ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej, który nie dopuszcza do zanieczyszczenia środowiska gruntowo - wodnego. Odprowadzanie niezanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej zgodnie z
przepisami odrębnymi, a w przypadku jej braku na własny teren nieutwardzony, do dołów
chłonnych lub do zbiorników retencyjnych. Odprowadzanie ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych z dróg KDG, KDZ, KDL, KDD, KDW, KDX do kanalizacji deszczowej lub do czasu realizacji kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi.
Odporność wód gruntowych na zmiany spowodowane działalnością człowieka uzależniona
jest przede wszystkim od stopnia izolacji tych wód od powierzchni terenu. Wody gruntowe
na omawianym obszarze występują płytko pod powierzchnią terenu i są słabo izolowane
od powierzchni przez warstwę piasków i piasków gliniastych. Na obszarze objętym planem powinien zostać wprowadzony bezwzględny zakaz mycia i naprawy pojazdów, poza
miejscami do tego celu przeznaczonymi.
3.5. Ochrona dóbr kultury.
Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego, podczas prac ziemnych przy realizacji inwestycji związanych z zagospodarowaniem i zabudowaniem obszaru „archeologicznych stref ochrony konserwatorskiej”, ustala się nakaz prowadzenia badań archeologicznych, ratowniczych i rozpoznawczych a w granicach ”ścisłej ochrony konserwatorskiej” ustala się zakaz zabudowy i zagospodarowania terenu.
Inwestor winien uzyskać pozwolenie na badania archeologiczne przed otrzymaniem pozwolenia na budowę.
Wszelkie prace budowlane, konserwatorskie i restauratorskie prowadzone przy obiektach
ujętych w ewidencji zabytków powinny uzyskać pozytywną opinię Powiatowego Konserwatora Zabytków w Poznaniu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
W razie przypadkowego odkrycia obiektów archeologicznych należy, zgodnie z art. 31, 32
Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku., Dz.U. Nr
162 poz. 1568, zabezpieczyć znalezisko i zgłosić ten fakt do właściwego wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków.
20
3.6. Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego.
Gmina Swarzędz posiada 21 obiektów przyrodniczych objętych ochroną konserwatora
przyrody. Zaliczają się do nich gatunki dębu szypułkowego, dębu czerwonego, lipy drobnolistnej, lipy szerokolistnej, jesion wyniosły, platan klonolistny, buk zwyczajny i innych.
W obszarze objętym planem nie występują obiekty przyrodnicze objęte ochroną konserwatora przyrody.
Północna granica gminy pokrywa się z granicą Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka.
Park został utworzony decyzją Wojewody Poznańskiego rozporządzeniem Nr 5/93 z dnia
20 września 1993 roku (Dz.U. z 1993r., Nr 13, poz. 149). Rozporządzenie to zostało zmienione rozporządzeniem Wojewody Wielkopolskiego Nr 10/04 z dnia 26 stycznia 2004 roku (Dz.U. Woj. Wlkp. z 2004r., Nr 14, poz. 1208). Zmiana dotyczyła granic parku oraz
obowiązujących na jego terenie zakazów. W roku 2005 Wojewoda Wielkopolski wydał
rozporządzenie Nr 4/05, które ustanowiło plan ochrony dla Parku Krajobrazowego Puszczy Zielonki (Dz.U. Woj. Wlkp. z 2005 r., Nr 49, poz. 1527). Park obejmuje swym zasięgiem pięć gmin: Czerwonak, Murowana Goślina, Pobiedziska, Skoki, Kiszkowo. W Gminie Swarzędz północne tereny obejmują południowo-wschodnią część otuliny parku.
W Parku Krajobrazowym Puszcza Zielonka i jego otulinie wyodrębniono strefy funkcjonalno przestrzenne, dwie z nich wyznaczone w otulinie znajdują się na terenie gminy Swarzędz. Są to strefa F i strefa G. Obie strefy nie wchodzą w obszar na którym jest opracowywany plan.
Na terenie gminy występuje fragment Wielkopolskiej Doliny Kopalnej (GZWP Nr 144),
który stanowi użytkowy zbiornik wód poziemnych. Spąg doliny kopalnej stanowią w rejonie Swarzędza osady ilaste na rzędnych 10-30 m n.p.m., a strop – gliny morenowe na
rzędnych 45-60 m n.p.m. Na całym obszarze objętym planem występuje w/w zbiornik wód
podziemnych.
Wszystkie lasy występujące na terenie gminy Swarzędz są lasami ochronnymi. Stanowią
one ochroną środowiska przyrodniczego wokół miasta Poznania oraz w okolicach jez.
Kowalskiego, ze względu na ochronę wód. Na obszarze planu występują tereny lasów
w północnej części obrębu Kobylnica oraz na pograniczu obrębów Uzarzewo-Katarzynki
i Uzarzewo.
Na terenie gminy występuje zachodnia część projektowanego obszaru Natura 2000 Dolina
Cybiny. Obszar ten z przyrodniczego punktu widzenia należy do niezwykle cennych. Występuje tu duża różnorodność i mozaikowość rozmieszczeń siedlisk, co sprzyja dużemu
bogactwu gatunkowemu flory i fauny oraz ich zbiorowisk. Występuje tutaj aż 12 siedlisk
wymienionych w Załączniku do Dyrektywy Siedliskowej UE, z czego co najmniej 4 należą do bardzo dobrze wykształconych. Zajmują one bardzo duże powierzchnie, lecz co jest
bardzo charakterystyczne nie są to powierzchnie jednolite tylko rozmieszczone mozaikowo. Wykazują dużą zmienność w poszczególnych miejscach występowania wzdłuż doliny.
Do najlepiej wykształconych siedlisk można zaliczyć starorzecza i inne naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie, lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe oraz łęgowe lasy dębowo-jesionowe. W obszarze tym stwierdzono występowanie dwóch gatunków ssaków (bóbr i wydra), jednego gatunku ryby (różanka) oraz dwóch gatunków płazów – kumak nizinny i traszka grzebieniasta z Załącznika
II Dyrektywy Siedliskowej. Poza tym występują tu wiele gatunków prawnie chronionych
w Polsce: 18 gatunków zwierząt oraz 9 gatunków roślin pod ochroną ścisłą i 12 pod
ochroną częściową. W dolinie znajduje bardzo duża różnorodność ptaków, gdzie aż 31
wymienionych jest w Załączniku I do Dyrektywy Ptasiej. Zbliżony do liniowego kształt
obszaru oraz sąsiedztwo innych terenów chronionych spełnia rolę korytarza ekologiczne-
21
go, który umożliwia migrację zwierząt i roślin, zapewniając ciągłość ich występowania
i możliwość wymiany puli genowej. Projektowany obszar nie znajduje się w obszarze
opracowania planu.
Realizacja zamierzeń inwestycyjnych dla terenu objętego planem w stosunku do obszarów
chronionych nie wpłynie negatywie. Działalność człowieka nie będzie stanowiła przeszkód
dla dalszej egzystencji środowiska i krajobrazu.
Zmiany wywołane realizacją ustaleń planu nie wpłyną negatywnie na istniejące walory
przyrodnicze. Zieleń osiedli mieszkaniowych, terenów zieleni urządzonej, zieleni izolacyjnej oraz zieleni wzdłuż ciągów komunikacyjnych będą stanowić oazę dla przyrody.
Zasady ochrony w/w terenów objęte szczególną formą ochrony wynikają z przepisów odrębnych i ustaleń planu miejscowego.
3.7. Ochrona przed hałasem.
Emisja hałasu jest charakterystyczną cechą ekosystemów terenów zurbanizowanych. Wyodrębniamy trzy rodzaje źródeł hałasu: hałas komunikacyjny, przemysłowy i komunalny.
Z uwagi na lokalizację gminy Swarzędz największe uciążliwości stwarza hałas samochodowy, w dalszej kolejności kolejowy i w mniejszym stopniu przemysłowy, komunalny
oraz lotniczy.
Podstawą określenia dopuszczalnej wartości poziomu równoważnego hałasu jest przyporządkowanie danego terenu do określonej kategorii o wyborze, której decyduje sposób zagospodarowania. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr
120, poz. 826).
W gminie Swarzędz nie sporządzono mapy akustycznej hałasów drogowych. Przebiegająca droga krajowa nr 5 (obecnie droga gminna) jest największym źródłem hałasu komunikacyjnego. Z przeprowadzonych w 2010r. (brak aktualnych) badań hałasu przez WIOŚ
w Poznaniu w miejscowości Kobylnica poziomy hałasu w odległości 10,0 m i 20,0 m
punktu pomiarowego od krawędzi jezdni kształtują się 71,8-68,1 dB w porze dziennej
i 67,9 – 65,2 dB w porze nocnej.
Ochroną przed hałasem wzdłuż dróg, szczególnie drogi krajowej nr 5 (obecnie droga
gminna), jest dopuszczenie realizacji ekranów akustycznych. Zastosowanie ekranów akustycznych obniży poziom hałasu o 8 dB. Dodatkowo dla zwiększenia ochrony przed hałasem jest możliwość realizacji zieleni ochronnej. Dobrym sposobem ograniczenia hałasu w
budynku jest odpowiednie odsunięcie linii zabudowy, jednak z uwagi na istniejące już zagospodarowanie, plan nie ma tej możliwości. Projekt planu w celu zmniejszenia poziomu
hałasu wprowadza na większości obszaru wzdłuż tej drogi tereny zabudowy usługowomieszkaniowej i usługowej. Tereny te pozwolą na stworzenie bariery dźwiękowej dla dalszych terenów, gdzie funkcją wiodącą jest zabudowa mieszkaniowa. Na rysunku planu
wrysowano strefę negatywnego oddziaływania drogi na podstawie wniosku do planu
GDDKiA.
Przez obszar objęty opracowaniem, przebiega szlak kolejowy relacji Poznań – Gniezno
Od zachodu graniczy z drogą powiatową nr 2407P o znacznym natężeniu ruchu lokalnego.
Realizacja ustaleń planu przyczyni się do zwiększenia ruchu z uwagi, iż obszar opracowania jest zainwestowany w około 30%. Największe zagrożenie przekroczenia poziomu hałasu mogą wystąpić wzdłuż ulicy Dworcowej, projekt planu nakazuje w jej pasie drogowym
22
na granicy z terenem 1TK budowę ekranów akustycznych na wysokości terenów 9MN,
10MN, 11MN, 21MN i 25MN, które obniżą poziom hałasu.
Z uwagi na sąsiedztwo z terenami lotniska POZNAŃ/Kobylnica zachodnia część obszaru
projektu planu znajduje się w granicach strefy jego oddziaływania, w której obowiązują
ograniczenie wysokości obiektów budowlanych a także umieszczonych na nich urządzeń.
W rejonie podejść do lądowania plan zakazuje realizację nasadzeń oraz upraw drzew
i krzewów, które mogłyby stanowić przeszkody lotnicze. Z przeprowadzonych badań
w 2010r. przez WIOŚ w zakresie hałasu wynika, że poziomy hałasu w środowisku nie są
przekroczone i w związku z tym projekt planu nie wprowadza ustaleń dotyczących jego
ograniczenia.
Ponadto, wszelkie budynki i urządzenia z nimi związane powinny być zaprojektowane,
wykonane i użytkowane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek w zadowalających warunkach.
W planie ustala się zachowanie, określonych przepisami odrębnymi, dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu dla
terenów zabudowy mieszkalnej jednorodzinnej i zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży oraz na terenach mieszkaniowo-usługowych.
3.8. Ochrona powietrza.
O stanie powietrza decyduje wielkość i przestrzenny rozkład emisji ze wszystkich źródeł,
z uwzględnieniem przepływów transgranicznych i przemian fizykochemicznych zachodzących w atmosferze. Największym antropogenicznym źródłem emisji zanieczyszczeń jest
proces energetycznego spalania paliw. Zanieczyszczenia powietrza, ze względu na strukturę źródeł emisji, dzieli się na:
•
zanieczyszczenia podstawowe (SO2, NO2 i pył) - powstają głównie podczas spalania
paliw w kotłowniach przemysłowych i lokalnych (komunalno-bytowych), charakteryzuje je wyraźna zmienność w ciągu roku (w sezonie zimowym następuje wzrost SO2
i pyłu),
• zanieczyszczenia specyficzne powstające w wyniku procesów technologicznych,
• zanieczyszczenia emitowane ze źródeł mobilnych,
• zanieczyszczenia wtórne powstające w wyniku reakcji i przemian związków w zanieczyszczonej atmosferze.
Emisja zanieczyszczeń to wprowadzanie do atmosfery substancji stałych, ciekłych lub gazowych. Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza jest miejsce powstania, wytworzenia
substancji zanieczyszczających.
W obszarze opracowania występują punktowe źródła emisji zanieczyszczeń gazowych
i pyłowych do powietrza atmosferycznego związanych z funkcjonowaniem istniejących
źródeł grzewczych. Projekt planu wprowadza zapis dotyczący nakazu stosowania przy pozyskiwaniu ciepła dla celów grzewczych i technologicznych paliw charakteryzujących się
niskimi wskaźnikami emisji z wykorzystaniem urządzeń niskoemisyjnych lub odnawialnych źródeł energii.
Dla określenia stężeń występujących substancji, przedstawiono poniższe dane uzyskane
w wyniku pomiarów przeprowadzonych na stacji przy ul. Polanki, Poznań 1 i Ogród Botaniczny Poznań 2 przez WIOŚ w Poznaniu. Stacja przy ul. Polanki jest najbliższą dla obszaru objętego planem. Miasto i Gmina Swarzędz znajdują się strefie wielkopolskiej. Pomiary
występują następująco (Raport z 2012r.):
23
Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia
Nazwa strefy
wielkopolska
NO2
A
SO2
A
CO
A
C6H6
A
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
pył PM2,5
pył PM10
BaP
As
Cd
B
C
C
A
A
Ni
A
Pb
A
O3
C
Podane wartości stężeń są na obszarze objętym planem prawdopodobnie mniejsze z uwagi
na brak pomiarów wykonanych bezpośrednio na obszarze opracowania.
Podane wyżej pomiary wykazują iż pod kątem zawartości dwutlenku siarki, dwutlenku
azotu, tlenku węgla, benzenu, arsenu, kadmu, niklu z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony zdrowia zaliczono do klasy A. Dla pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)piranu i ozonu zostały przekroczone dopuszczalne wartości oceniana strefa zaliczona
do klasy C, dla której przygotowuje się program naprawczy.
Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony roślin
Nazwa strefy
wielkopolska
NOX
A
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
SO2
A
O3
C
W przypadku kryteriów ustanowionych dla ochrony roślin pod kątem zawartości dwutlenku siarki i tlenków azotu obszar objęty planem zakwalifikowano do klasy A. Pod kątem
zawartości ozonu z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony roślin zaliczono
do klasy C.
3.9. Ochrona przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych.
Promieniowaniem elektromagnetycznym (niejonizującym) nazywamy takie promieniowanie, które nie powoduje procesu jonizacji w ciałach, na które oddziałuje. Promieniowanie
to jest związane ze zmianami pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez liczne źródła zarówno energetyczne jak i radiokomunikacyjne. Zaliczamy do nich m.in. urządzenia
nadawcze (radio-telewizyjne, telekomunikacyjne, radiolokacyjne itp.), urządzenia przemysłowe oraz linie i stacje elektroenergetyczne.
Każda zmiana pola elektromagnetycznego wzbudza we wszystkich istotach żywych przepływ prądów elektrycznych. Ma to zasadnicze znaczenie dla organizmu człowieka, w ciele
którego, występują w sposób naturalny prądy związane z funkcjonowaniem m.in. serca czy
mózgu. Każde zakłócenie prądów organicznych, szczególnie przez dłuższy czas, może
prowadzić do zaburzeń pracy układu krążenia czy mózgu.
Wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe jest znany i niekwestionowany od
lat, a jego efekty są ściśle związane z częstotliwością. W zakresie małych i średnich częstotliwości pola elektromagnetycznego pojawiają się tzw. efekty nie termiczne. W miarę
wzrostu częstotliwości absorpcji energii elektromagnetycznej przez ciało człowieka rośnie
i pojawia się efekt termiczny w postaci lokalnego nagrzewania lub globalnego wzrostu
temperatury ciała. Na świecie wciąż prowadzone są badania nt. wpływu promieniowania
elektromagnetycznego na powstawanie nowotworów u człowieka.
Absorpcja pól elekromagnetycznych dotyczy całego środowiska fauny, flory, powietrza
wody, jednakże celem nadrzędnym staje się ochrona zdrowia człowieka poprzez odpowiednią lokalizację urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne oraz budowę systemu
monitoringu promieniowania elektromagnetycznego.
Źródłami promieniowania niejonizującego, które może być uciążliwe w środowisku naturalnym, są pola elektromagnetyczne generowane przez:
24
• instalacje radiokomunikacyjne (w tym stacje bazowe telefonii komórkowej, stacje
nadawcze radiowe i telewizyjne), radionawigacyjne i radiolokacyjne, których równoważna
moc promieniowana izotropowa jest równa 15 W lub wyższa, emitujących pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0,03 MHz do 300 000 MHz,
• linie i stacje elektroenergetyczne o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym,
• urządzenia przemysłowe (zgrzewarki, piece indukcyjne) zlokalizowane na terenie zakładów.
Linie elektroenergetyczne SN nie powodują jednoznacznie zagrożeń z tytułu oddziaływania pola elektromagnetycznego, natomiast stwarzają zagrożenie porażenia prądem elektrycznym. Na wprowadzonych pasach technologicznych o szerokości 15,0 m nie wprowadza się zakazu lokalizacji budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Zgodnie z normami PN-75-E-05100-1: 1998, PN-EN-50341-1 oraz PN-EN-50423-1 przyjmuje się, że od
linii napowietrznej o napięciu od 1 do 45 kV musi zostać zachowana odległość ≥ 3m.
W przypadku odległości w pionie, to nie zaleca się, żeby taka linia przebiegała nad dachami domów. Jednak jeśli taka sytuacja już wystąpi, wtedy odległość w pionie dla średniego
napięcia od 1 do 45kV powinna wynosić ≥ 5,2m. Plan dopuszcza możliwość przebudowy
tych linii. W wyznaczonych granicach pasa technologicznego zamyka się ponadnormatywne oddziaływanie linii energetycznych SN w zakresie emisji hałasu.
4. Ocena skutków oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska.
Teren objęty projektem planu funkcjonalnie należy do obszaru podmiejskiego. Przyrodniczo teren nie stanowi ważnego elementu w systemie przyrodniczym miasta. Środowisko
dla tego terenu ma zróżnicowany charakter. W połowie teren jest użytkowany rolniczo.
Dzisiejsza zabudowa zlokalizowana jest na obrzeżach terenu opracowania i skupia się na
północy i zachodzie. Nowa zabudowa mieszkaniowa zrealizowana w ostatnim dziesięcioleciu była na podstawie planów miejscowych i wydanych decyzji o warunkach zabudowy.
Realizacja ustaleń planu wprowadzi zmiany w istniejącym sposobie zagospodarowania.
W centrum obszaru opracowania nastąpi zamiana terenów obecnie użytkowanych rolniczo
na tereny zabudowy w większości mieszkaniowej. Przy pomocy narzędzia w postaci miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, możliwe jest wprowadzenie szeregu
ustaleń korzystnych z punktu widzenia środowiska.
Ustalenia planu porządkują zasady zagospodarowania na tym terenie, wprowadzając szereg zapisów, których celem jest ograniczenie przekształceń środowiska przyrodniczego.
Projekt miejscowego planu zawiera także szereg rozwiązań i ustaleń dających możliwość
skutecznej ochrony zasobów środowiska i ich jakości, a jednocześnie umożliwia wprowadzenie zabudowy na ściśle określonych warunkach. W ustaleniach planu dotyczących
aspektów funkcjonalno - przestrzennych i zasad zagospodarowania terenu zastosowano
szereg rozwiązań kompromisowych, wynikających z racji ekonomicznych właścicieli nieruchomości, warunków własnościowych, zasad kształtowania ładu przestrzennego oraz
z potrzeby ochrony środowiska przyrodniczego.
Potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń planu na środowisko przedstawia poniższa
tabela, gdzie: (+) oznacza występowanie oddziaływania, (-) oznacza brak oddziaływania.
25
Pośrednie
Wtórne
Skumulowane
Krótkoterminowe
Średnioterminowe
Długoterminowe
Stałe
Chwilowe
+
+
+
+
+
-
+
+
-
+
+
-
-
+
+
-
-
+
+
+
+
+
+
-
+
+
+
+
+
+
+
-
Negatywne
Bezpośrednie
Powierzchnia ziemi
Wody
Różnorodność biologiczna, krajobraz
Flora i fauna
Ludzie
Zasoby naturalne
Powietrze
Klimat
Zabytki i dobra materialne
Pozytywne
Oddziaływania
Czas
Rodzaj
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
4.1. Powierzchnia ziemi.
Projekt planu obejmuje tereny w większości zainwestowane z istniejącym systemem dróg
oraz częściowo wyposażone w infrastrukturę techniczną. Realizacja projektu planu będzie
skutkować intensyfikacją zabudowy poprzez budowę, rozbudowę, przebudowę oraz modernizację dróg i elementów infrastruktury technicznej. Nowe zainwestowanie spowoduje
wyłączenie powierzchni gruntów rolnych z produkcji.
Nastąpi ingerencja w powierzchni ziemi związana z budową obiektów budowlanych, która
doprowadzi do nieodwracalnych jej zmian. Na skutek powstania nowych form antropogenicznych, zachodzić będzie przykrycie powierzchni biologicznie czynnych, a także może
wystąpić podwyższenie parametrów właściwości gruntów poprzez wprowadzenie materiałów nasypowych i mieszanek.
Zagrożenie dla gleb w obrębie terenów przylegających do jezdni stworzy intensyfikacja
ruchu drogowego (spaliny samochodowe, metale ciężkie). Plan nakazuje odprowadzenie
wód opadowych i roztopowych z ciągów komunikacyjnych docelowo do sieci kanalizacji
deszczowej.
Wystąpią, zatem oddziaływania bezpośrednie, długoterminowe i chwilowe poprzez uzupełnianie zabudowy kubaturowej oraz oddziaływanie krótkoterminowe związane z etapem
prowadzenia prac budowlanych.
Zmiany przyczynią się do negatywnych skutków związanych z przekształceniem rzeźby
terenu na obszarach niezagospodarowanych a przeznaczonych pod inwestycje, poprzez
przykrycie powierzchni biologicznie czynnych, wprowadzenie materiałów nasypowych
i mieszanek.
4.2. Wody.
Na terenie planu występują wody powierzchniowe w postaci zbiorników wodnych - staów.
Ścieki wytwarzane na obszarze planu odprowadzane będą do sieci kanalizacji sanitarnej.
Odprowadzenie wód opadowych i roztopowych w przypadku dróg do sieci kanalizacji
deszczowej, natomiast w przypadku niezanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku jej
26
braku na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych.
Ustalenia planu przewidują zaopatrzenie w wodę z sieci wodociągowej. Realizacja planu
zwiększy pobór wody.
Oddziaływanie będzie miało charakter wtórny, raczej długoterminowy i chwilowy.
Do negatywnych cech można zaliczyć zwiększenie powierzchni utwardzonych, z których
odprowadzane będą wody opadowe i roztopowe do kanalizacji deszczowej oraz uszczelnienie powierzchni istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej i komunikacyjnej
co prowadzi do zmniejszenia powierzchni infiltracyjnej gruntu.
Do cech pozytywnych zaliczamy zagospodarowanie czystych wód opadowych i roztopowych na terenach zieleni, poprawa jakości wód uregulowaną gospodarką wodnościekową, możliwość retencji wód i ponownego wykorzystania z terenów już zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę.
4.3. Różnorodność biologiczna, krajobraz.
Nowe zagospodarowanie wpłynie na poszczególne komponenty środowiska, a szczególnie na kształt lokalnej różnorodności biologicznej. Plan zachowuje istniejące tereny zieleni i lasu na północ od drogi krajowej nr 5. Tereny wyznaczone pod zieleń izolacyjną i zieleń urządzoną będą stanowić oazę zieleni. Jednak największe tereny zieleni z jej różnorodnością stanowić będą ogrody przydomowe na terenach mieszkaniowych jednorodzinnych.
Realizacja ustaleń planu spowoduje przekształcenie krajobrazu tego obszaru. Związane
będzie to z wprowadzeniem nowej zabudowy na obszarach jeszcze nie zagospodarowanych, a obecnie przeznaczonych pod uprawy rolne.
Na krajobraz będzie miała wpływ forma, terenów mieszkaniowych i usługowych oraz towarzysząca jej zieleń. Dzięki szczegółowym zapisom planu z zakresu ochrony krajobrazu,
nowe obiekty powinny harmonijnie wpisywać się w otaczający krajobraz.
Wystąpi oddziaływanie bezpośrednie związane z realizacją terenów zieleni urządzonej
oraz terenów biologicznie czynnych na terenach pod zabudowę i długotrwałe związane
ekspansją biologiczną przystosowaną do życia w środowisku zurbanizowanym.
Wystąpią pozytywne cechy takie jak realizacja nowych terenów zieleni na terenach pod
zabudowę, terenach zieleni urządzonej oraz nasadzeń wzdłuż szlaków komunikacyjnych.
Plan wprowadza zmiany sposobu zagospodarowania z zachowaniem istniejących terenów
zieleni i rowów. Ogranicza się także możliwość lokalizacji budowli psujących krajobraz.
4.4.
Flora i fauna.
Nastąpi zubożenie lub zlikwidowanie istniejącej roślinności na terenach dotychczas niezabudowanych lub nie użytkowanych, a przeznaczonych w projekcie planu pod zabudowę
lub zainwestowanie pod drogi i infrastrukturę techniczną. Zaznaczyć należy tutaj,
iż straty te zostaną wyrównane pojawieniem się nowej zieleni towarzyszącej osiedlom
mieszkaniowym i terenom usługowym oraz na terenach zieleni izolacyjnej i urządzonej.
Projekt planu wprowadza minimalny procent powierzchni działki pod tereny biologicznie
czynne oraz maksymalną intensywność zabudowy. Ustalenia te pozwolą na zachowanie
określonych powierzchni zagospodarowanych zielenią.
W przypadku zwierząt, zmieni się charakter tutejszej fauny. Różnorodność gatunkowa na
terenie objętym planem nie jest bogata i stanowi środowisko życia zwierząt związanych
27
ze środowiskiem wiejskim. W wyniku zmian w zagospodarowaniu nastąpi na terenach
rolniczych wymiana obecnych zwierząt.
Wprowadzenie w życie ustaleń projektu planu wpłynie na florę i faunę bezpośrednio (wyłączenie terenów rolniczych z produkcji), pośrednio (różnorodność zieleni urządzonej
przyczyni się do poprawy jakości powietrza, napływu nowych gatunków fauny i flory).
Do pozytywnych cech można zaliczyć wprowadzenie nowych nasadzeń zieleni na terenach pod zabudowę i zieleń urządzoną.
Negatywne będą skutki zmniejszenia terenów upraw rolniczych. Jednak z uwagi na ich
położenie graniczące wokół z terenami mieszkaniowymi, nie stanowiły 100% przydatności do produkcji rolnej.
4.5.
Ludzie.
Dla zapewnienia odpowiedniej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców na obszarach objętych planem podejmowane są działania zachowujące właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Są one bardzo ważne, szczególnie gdy dotyczą zdrowia
mieszkańców, przy rosnących zanieczyszczeniach poszczególnych komponentów środowiska a w szczególności powietrza. Wprowadza się więc takie ustalenia, które mają zminimalizować lub wyeliminować ryzyko zanieczyszczenia środowiska i poprawić jakość
życia mieszkańców. Wyróżnia się tutaj przede wszystkim działania minimalizujące hałas
komunikacyjny i emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych.
Nastąpi oddziaływanie bezpośrednie (na skutek działań inwestycyjnych), długotrwałe
(uzupełnianie istniejącego układu zabudowy) oraz chwilowe (trwające podczas prac budowlanych).
W pozytywnym stopniu wpłynie planowany układ zabudowy, który ma zapewniać mieszkańcom komfort i bezpieczeństwo.
Natomiast negatywnie wpłynie wzrost emisji hałasu komunikacyjnego oraz zwiększenie
emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych pochodzących od samochodów i palenisk
domowych.
4.6. Zasoby naturalne.
Na obszarze opracowania nie występują udokumentowane i zbilansowane złoża kopalin
oraz nie prowadzi się żadnej eksploatacji. Obszar objęty projektem planu mieści się
w granicach GZWP. Ustalenia planu mogą wpłynąć pośrednio i chwilowo na zanieczyszczenie wód w wyniku wystąpienia na tym terenie nieumyślnego skażenia terenu.
4.7. Powietrze.
Przewidywane jest zwiększenie rozmiarów emisji zanieczyszczeń, wiążące się z funkcjonowaniem terenów zainwestowanych związanym z dojazdem do tych terenów, a tym samym wzrostem natężenia ruchu samochodowego.
Plan ustala w większość tereny zabudowy mieszkaniowej, na których występują punktowe emitory zanieczyszczeń. Ustalenia planu zakładają nakaz stosowania przy pozyskiwaniu ciepła dla celów grzewczych i technologicznych paliw charakteryzujących się niskimi
wskaźnikami emisji z wykorzystaniem urządzeń niskoemisyjnych lub odnawialnych źródeł energii. W fazie wznoszenia nowych obiektów nastąpi czasowe oddziaływanie na powietrze atmosferyczne związane z pracą urządzeń budowlanych oraz transportem materiałów na place budowy.
28
W związku z wystąpieniem ruchu samochodowego w obrębie projektowanych dróg wzrośnie rozmiar emisji toksycznych składników spalin. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych
dopuszcza się nasadzenie zieleni - zalecane są gatunki rodzime liściaste, odporne na emisję spalin samochodowych. Wzrost liczby pojazdów silnikowych będzie nieznaczny w porównaniu z upowszechnianiem motoryzacji. Kolejne generacje pojazdów charakteryzują
się jednak coraz większą sprawnością eliminowania toksycznych substancji zawartych
w spalinach samochodowych, co pozwala zakładać, że stan higieny atmosfery omawianego terenu, pomimo zwiększonej emisji zanieczyszczeń powietrza, będzie zadowalający.
Wyniknie oddziaływanie wtórne związane z poprawą mikroklimatu za pomocą nowo nasadzonej zieleni, krótkoterminowe oraz chwilowe związane z wzrostem emisji gazów
i pyłów.
4.8.
Klimat.
W wyniku realizacji ustaleń projektu planu nastąpią zmiany w wielkości powierzchni
utwardzonych. Lokalnie teren będzie charakteryzował się ustabilizowaną temperaturą powierza, małymi dobowymi wahaniami temperatury powietrza, zwiększonym zacienieniem
niektórych terenów, mniejszymi podmuchami wiatru. Wprowadzone rozwiązania zagospodarowania terenów nie będzie się wiązać z dużymi zmianami klimatu. Ustalenia projektu planu dla terenów objętych opracowaniem będą pozytywnie wpływać na ich klimat.
4.9. Zabytki i dobra materialne.
Ustalenia planu nie przewidują negatywnych oddziaływań na istniejące formy ochrony
środowiska kulturowego. W trakcie prowadzonych robót budowlanych w archeologicznych strefach ochrony konserwatorskiej może dojść do nowych odkryć materialnych pozostałości działań ludzkich, zarówno ruchomych jak i nieruchomych na tym obszarze. Natomiast w przypadku dóbr materialnych nastąpi ich wzrost wartości, w związku z powstawaniem nowej zabudowy i infrastruktury technicznej.
5.
Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu.
Na obszarze objętym planem nie występują zasoby przyrodnicze, które są objęte ochroną
prawną zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody.
Obszar nie leży w granicach Wielkopolskiego Parku Narodowego i jego otuliny, oraz nie
leży w granicach obszarów Natura 2000. Brak terenów, na których mogłoby wystąpić zjawisko powodzi. Występują natomiast tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych. Na
rysunku planu określono granice tych terenów a w tekście uchwały określono zasady z ich
korzystania.
Z uwagi na miejski charakter obszaru środowisko przyrodnicze i krajobraz omawianego
obszaru w znacznej części zostały zantropizowane w wyniku rozwoju zainwestowania
w postaci zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, usługowej, elementów układu komunikacyjnego i sieci infrastruktury technicznej.
Do ważnych problemów związanych z ochroną środowiska należy wymienić przede
wszystkim problem tzw. niskiej emisji pochodzącej z indywidualnych palenisk domowych
oraz hałas komunikacyjny związany z natężeniem ruchu komunikacyjnego. Oprócz hałasu
samochodowego występuje tutaj hałas kolejowy pochodzący od linii kolejowej PoznańGniezno, która przebiega przez teren opracowania planu. Należy więc zastosować takie
rozwiązania, które ograniczą, bądź wyeliminują niekorzystne oddziaływanie na tereny objęte planem. Projekt planu dopuszcza budowę ekranów akustycznych wzdłuż linii kolejo29
wej oraz dróg KDG, KDZ i KDL. Hałas związany z funkcjonowaniem lotniska nie przekracza dopuszczalnych poziomów hałasu.
W granicach opracowania plan określa zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu
kulturowego. Plan zakazuje:
• zakaz realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, określonych w przepisach odrębnych, z wyjątkiem obiektów budowlanych infrastruktury technicznej, w tym dróg i urządzeń telekomunikacji elektronicznej;
• zakaz realizacji przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, określonych w przepisach odrębnych z wyjątkiem stacji paliw, obiektów
budowlanych infrastruktury technicznej, w tym dróg, parkingów i urządzeń telekomunikacji elektronicznej.
Plan nakazuje:
o nakaz gromadzenia i dalszego zagospodarowania odpadów w ramach gminnego,
zorganizowanego systemu zagospodarowania odpadów - zgodnie z obowiązującymi
przepisami oraz planami gospodarki odpadami;
o nakaz odprowadzania ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych z dróg
KDG, KDZ, KDL, KDD, KDW, KDX i terenu komunikacji KD do sieci kanalizacji
deszczowej a do czasu jej realizacji zgodnie z przepisami odrębnymi;
o nakaz odprowadzania niezanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do sieci
kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku jej braku na
własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych;
o nakaz odprowadzania ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej;
o zaopatrzenie w wodę z sieci wodociągowej;
o nakaz stosowania przy pozyskiwaniu ciepła dla celów grzewczych i technologicznych paliw charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisji z wykorzystaniem
urządzeń niskoemisyjnych lub odnawialnych źródeł energii, zgodnie z przepisami
odrębnym;
o dopuszczalne poziomy hałasu, określone w przepisach odrębnych, na terenach oznaczonych symbolem:
MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
MN/U, jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,
U w przypadku realizacji usług oświaty, jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży;
o nakaz zagospodarowania mas ziemnych spełniających standardy jakości gleb i ziemi
powstałych wskutek prowadzenia robót budowlanych na terenie działki lub usuwania ich zgodnie z przepisami odrębnymi.
6.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu.
W przypadku braku realizacji ustaleń planu miejscowego mogą nastąpić utrudnienia dotyczące określania zasad kształtowania polityki przestrzennej w zakresie zmiany przeznaczenia terenów pod określone cele oraz ich zagospodarowanie i warunki zabudowy, zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Obszar objęty planem charakteryzuje się obecnie średnimi walorami przyrodniczymi. Teren opracowania posiada urozmaiconą rzeźbę terenu. Obejmuje w części tereny produkcji
rolnej.
30
Z uwagi na rosnące zainteresowanie terenami podmiejskimi aglomeracji poznańskiej, można zakładać, że tereny nie zainwestowane będące obecnie terenami rolnymi, stopniowo
przekształcane będą na tereny pod zabudowę decyzjami o warunkach zabudowy.
Brak planu może utrudniać rozwój zgodny z kierunkami polityki przestrzennej opartej na
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Swarzędz”.
W przypadku realizacji nowej zabudowy bez ustaleń planu miejscowego, problemem może
być brak możliwości zapewnienia standardów akustycznych, brak kompleksowych rozwiązań komunikacyjnych, co wpłynie na jakość funkcjonowania istniejących terenów
mieszkaniowych.
Przy założeniu zachowania dotychczasowego rolniczego użytkowania na części omawianego obszaru, spodziewać się można utrzymania agrocenozy pól uprawnych, charakteryzującej się obniżoną różnorodnością biologiczną, mniejszymi zdolnościami samoregulacji
i regeneracji, a także niższą odpornością na choroby i działanie szkodników. W obrębie terenów rolniczych omawianego obszaru różnorodność gatunkowa zarówno fitocenoz i zoocenoz, zapewniana będzie jedynie dzięki występowaniu niewielkich skupisk zieleni śródpolnej oraz zieleni nieużytków.
Może również wystąpić zagrożenie zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych nawozami
i środkami ochrony roślin.
W przypadku osuwisk, niekontrolowana wycinka drzew i krzewów oraz prowadzenie robót na skarpach może przyczynić się do dalszej erozji terenów, na których występują te
zjawiska.
Pozytywnym aspektem odstąpienia od realizacji ustaleń planu miejscowego i utrzymania
rolniczego użytkowania będzie pozostawienie znacznych powierzchni biologicznie czynnych.
Podsumowując, przy braku realizacji ustaleń planu miejscowego następuję:
- chaotyczna realizacja nowej zabudowy, przy braku rozwiązań z zakresu intensywności
zabudowy, rozwiązań komunikacyjnych i infrastruktury technicznej,
- przemieszanie różnych funkcji niekorzystnie oddziałujących na siebie,
- zbyt intensywne zainwestowanie terenów, co wiąże się ze zmniejszeniem powierzchni
biologicznie czynnych,
- zagrożenie zanieczyszczenia środowiska wód i gleb przy braku realizacji kanalizacji sanitarnej lub niewłaściwe stosowanie nawozów i środków ochrony roślin.
7.
Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego
dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska
zostały uwzględnione podczas opracowania dokumentu.
Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej przyczyniło się do wprowadzenia nowych obowiązków zawiązanych z konicznością dostosowania prawa polskiego do przepisów unii.
Głównym zadaniem wprowadzonym przez państwa unii europejskiej jest ochrona środowiska. Na obecne prawo regulujące ochronę środowiska składa się kilkaset aktów prawnych, które zawierają dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia. Priorytetem tych
działań jest przeciwdziałanie zmianą klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ogra31
niczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie oraz lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych. Wymienić należy tutaj dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE
z dnia 30 listopada 2009r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa i dyrektywę Rady 92/43/EWG
z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory
a także Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992 roku.
Na szczeblu krajowym sporządzono strategiczne dokumenty rządowe jak II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Dokumenty te są zgodne z zapisami Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
z 1997 roku, w których mowa o kierowaniu się w zakresie ochrony środowiska zasadą
zrównoważonego rozwoju, jak również zapewnieniu przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnym i przyszłym pokoleniom.
Podstawowym celem polityki ekologicznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Jedną z metod realizacji polityki ekologicznej jest stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarządzania środowiskowego, które umożliwiają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, szczególnie w przemyśle, energetyce,
turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności obronnej.
Wyróżnia się dwie grupy w celach szczegółowych polityki ekologicznej państwa. Pierwsza w sferze racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych oraz w zakresie jakości środowiska. W przypadku planów miejscowych należy wymienić: racjonalizację użytkowania wody, ochronę gleb, zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji,
zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, gospodarowanie odpadami, jakość wód, jakość powietrza, zmiany klimatu,
hałasu i promieniowania, różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Ponadto polityka
państwa ma dążyć do stworzenia spójnego wewnętrznie systemu prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 określa
cele średniookresowe oraz wskazuje kierunki działań do wykonanie w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z:
•
kierunkami działań systemowych,
•
ochroną zasobów naturalnych,
•
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Do działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym. W jego ramach jest cel dotyczący podnoszenia roli planowani przestrzennego,
które powinno być podstawą do lokalizacji nowych inwestycji.
Plany zagospodarowania przestrzennego wskazują konieczność wdrażania wytycznych
w zakresie ochrony środowiska, gospodarki wodnej, wdrożeń przepisów umożliwiających
przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Uwzględnia się obszary europejskiej sieci Natura 2000, obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi,
a także określenie zasad ustalania progów: chłonności środowiskowej, pojemności przestrzennej w zależności od typu środowiska oraz wpisania do planu wyników monitoringu
środowiska.
Założenia polityki ekologicznej państwa przeniesiono na szczebel gminny i uwzględniono je
przy sporządzaniu Projektu Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy
32
Swarzędz na lata 2011-2014 z perspektywą do roku 2018. Projekt tego programu wyznacza
cele i kierunki działań dotyczące ochrony środowiska. Celem nadrzędnym jest „zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy Miasta i Gminy Swarzędz zgodny z ochroną środowiska”.
Osiągnięcie celu nadrzędnego będzie wynikiem realizacji celów systemowych podzielonych
na poszczególne komponenty, które składają się z: powietrze atmosferyczne, hałas, promieniowanie elektromagnetyczne, wody powierzchniowe i podziemne, powierzchnia ziemi i gleb,
przyroda, energia odnawialna, poważne awarie.
Część kierunków działań określonych w celach systemowych uwzględniono w projekcie planu
miejscowego.
Dla poprawy jakości powietrza wprowadzono:
- nakaz stosowania przy pozyskiwaniu ciepła dla celów grzewczych i technologicznych
paliw charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisji z wykorzystaniem urządzeń niskoemisyjnych lub odnawialnych źródeł energii, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Dla zmniejszenia uciążliwości akustycznych wprowadzono:
- dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy
źródeł hałasu, określone w przepisach odrębnych, na terenach oznaczonych symbolami:
MN jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MN/U, jak dla terenów
mieszkaniowo-usługowych, U w przypadku realizacji usług oświaty, jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
- strefę negatywnego oddziaływania projektowanej drogi krajowej nr 5 (obecnie drogi gminnej) na tereny sąsiednie, na odległość do 170,0 m od zewnętrznej krawędzi jezdni, w której,
przy zachowaniu linii zabudowy, dopuszcza się realizację budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, przy zastosowaniu środków technicznych ograniczających
uciążliwości wywołane ruchem drogowym,
- dopuszczenie nasadzeń zieleni ochronnej wzdłuż dróg,
- nakaz budowy ekranów akustycznych wzdłuż dróg i linii kolejowej na wysokości terenów
mieszkaniowych, na których występują przekroczenia poziomów hałasu.
Dla ochrony przed polami elektromagnetycznymi, wprowadzono:
- dla linii średniego napięcia SN 15kV pas technologiczny o szerokości 7,5 m od osi linii, po
obu jej stronach, który po przełożeniu linii elektroenergetycznej poza obszar objęty miejscowym planem lub jej skablowaniu, przestaje obowiązywać określony pas technologiczny,
Dla poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych, wprowadzono:
- nakaz odprowadzania ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych z dróg KDG,
KDZ, KDL, KDD, KDW, KDX i terenów komunikacji KD do sieci kanalizacji deszczowej
a do czasu jej realizacji zgodnie z przepisami odrębnymi,
- nakaz odprowadzania niezanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do sieci
kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku jej braku na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych,
- nakaz odprowadzania ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej,
- zaopatrzenie w wodę z sieci wodociągowej,
- zachowanie istniejącej strefy ochrony bezpośredniej ujęcia, mieszczącej się w granicach
działki 290/1 dla ujęcia wód podziemnych na terenie 1IT.
Dla ochrony powierzchni ziemi i gleb, wprowadzono:
33
- nakaz gromadzenia i dalszego zagospodarowania odpadów w ramach gminnego, zorganizowanego systemu zagospodarowania odpadów - zgodnie z obowiązującymi przepisami
oraz planami gospodarki odpadami,
- nakaz zagospodarowania mas ziemnych spełniających standardy jakości gleb i ziemi
powstałych wskutek prowadzenia robót budowlanych na terenie działki lub usuwania ich
zgodnie z przepisami odrębnymi,
- nakaz prowadzenia działań przeciwdziałających erozji gleb na terenach osuwisk.
Dla ochrony obiektów cennych przyrodniczo oraz walorów krajobrazu rolniczego nie
wprowadzono ustaleń z uwagi na brak takowych.
Dla wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, wprowadzono:
- nakaz stosowania w celach grzewczych oprócz paliw charakteryzujących się niskimi
wskaźnikami emisji, odnawialnych źródeł energii.
Dla ochrony przed poważnymi awariami nie wprowadzono ustaleń, ponieważ będą one
wprowadzane na etapie realizacji inwestycji oraz ich dalszej eksploatacji.
8.
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym
dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko mówi, że zakres prognozy oddziaływania na środowisko powinien przedstawiać rozwiązania alternatywne do
rozwiązań przyjętych w projekcie planu (w szczególności w odniesieniu do obszarów Natura 2000, które na tym obszarze nie występują).
W granicach opracowania projektu planu nie występuje obszar Natura 2000, jednak w sąsiedztwie utworzono obszar Natura 2000 „Dolina Cybiny”. Położenie wymienionego obszaru w stosunku do obszaru opracowania planu pokazano na poniższym wyrysie.
Wyrys z mapy obszaru NATURA 2000 „Dolina Cybiny”
34
Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego nie rozważano innych wariantów rozwiązań alternatywnych z uwagi, iż projektowane rozwiązanie zapewnia poprawne zagospodarowanie przestrzeni. Po analizie zagrożeń wymienionych w obszarze Natura 2000 nie
stwierdzono by realizacja ustaleń planu miała zwiększyć te zagrożenia. Ustalenia planu na
większości obszaru opracowania dotyczą terenów częściowo zainwestowanych w oparciu
o dotychczas obowiązujące plany miejscowe, szczególnie w zachodniej części terenu a na
pozostałym obszarze na podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy. Natomiast
środkowa i wschodnia część obszaru w większości użytkowana jest rolniczo. Wyłączenie
gruntów z użytkowania rolniczego części środkowej obszaru ograniczy zanieczyszczenia
gleb i wód podziemnych związane z nawożeniem i ochroną upraw.
W trakcie sporządzania projektu planu miejscowego nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
9.
Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej
przeprowadzania.
Metoda analizy realizacji projektowanego dokumentu - mpzp polega na ocenie projektowanego oddziaływania oraz skuteczności przewidywanych w ustaleniach planu działań zapobiegających, ograniczających, kompensujących negatywne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze i w razie potrzeby zaproponowanie dodatkowych uzupełnień.
Obowiązek przeprowadzenia analizy skutków leży po stronie burmistrza miasta. Analiza
ta powinna być przeprowadzona przynajmniej raz w czasie każdej kadencji rady gminy.
Analiza ta powinna polegać na monitoringu związanego ze stanem przestrzegania rozwiązań podjętych w planie miejscowym a związanych z ochroną środowiska naturalnego tj.:
powierzchnie biologicznie czynne, publiczne tereny zieleni, klimat akustyczny, stan zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków.
Skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będzie zwiększenie terenów pod zabudowę
kosztem istniejących terenów rolniczych. Burmistrz Miasta i Gminy Swarzędz raz w ciągu
kadencji przeprowadzi analizę dotyczącą kontroli realizacji ustaleń planów miejscowych
w zakresie ochrony i kształtowania środowiska. Analiza ta polegać będzie na sprawdzeniu:
właściwego przeprowadzenia zmian według ustaleń planu miejscowego.
Bardzo istotne będzie monitorowanie poziomu hałasu komunikacyjnego. Ocena oddziaływania ruchu samochodowego na klimat akustyczny, polegałaby na pomiarze poziomu hałasu w punktach zlokalizowanych na terenach zabudowy mieszkaniowej.
Ponadto skutki realizacji postanowień planu będą podlegały bieżącym pomiarom i oceną
oraz analizom wpływu na środowisko różnych czynników, w tym presji antropogenicznej,
prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Monitoring ten dotyczy
powietrza, wód, gleb i ziemi, przyrody, hałasu, pól elektroenergetycznych. Monitoring jest
prowadzony na szczeblu krajowym (Główny Inspektor Ochrony Środowiska), na szczeblu
województwa (Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska) oraz przez inne jednostki
w tym organy administracji rządowej (wojewoda, dyrektor ochrony środowiska), organy
administracji samorządowej (starosta, prezydent miasta, burmistrz, wójt).
35
10. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.
Z uwagi na położenie gminy Swarzędz i planowane przedsięwzięcia wyklucza się możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko. Do wprowadzonych planem funkcji
nie ma podstaw prognozowania dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań.
11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Zgodnie z nowymi uregulowaniami prawnymi dotyczącymi udostępniania informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko projekt miejscowego planu zagospodarowania wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
W ramach przeprowadzonej strategicznej oceny oddziaływania na środowisko sporządza
się prognozę oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego poprzedzoną uzgodnieniem z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym zakresu i stopnia szczegółowości prognozy.
Prognoza składa się z dziesięciu części, z których trzy pierwsze to część formalna i diagnoza stanu istniejącego środowiska.
Część formalna przedstawia ogólne zagadnienia dotyczące prognozy, wymienione są źródła informacji oraz przepisy prawa, według których prognoza została sporządzona. Przy
sporządzeniu prognozy zastosowano metodę opisową i porównawczą.
Gmina Swarzędz jest położona w centralnej części województwa wielkopolskiego w powiecie poznańskim. Przez miasto przebiegają ciągi tranzytowe o znaczeniu krajowym
i wojewódzkim. Są to droga krajowa nr 92 oraz droga wojewódzka nr 433. Przebiega również międzynarodowa linia kolejowa E-20. Gmina posiada rozwiniętą komunikację autobusową, która zapewnia bezpośrednie połączenie z Poznaniem i innymi miastami wokół
gminy
Swarzędz charakteryzuje się najniższymi w Polsce opadami (poniżej 550 mm), największą
liczbą dni słonecznych (ponad 50) oraz najmniejszą liczbą dni pochmurnych (poniżej 130).
Rzeźba terenu ma charakter nizinny i urozmaicona jest szerokimi dolinami rzek. W naszym przypadku rzeki Cybiny, typowo nizinnej będącej prawym dopływem rzeki Warty.
Obszar leży w zasobowej jednostce wód czwartorzędowych tzw. GZWP Nr 144 „Wielkopolska Dolina Kopalna” - Zbiornik Witkowsko – Poznański, chronionej jako obszar wysokiej ochrony -OWO.
Teren objęty planem miejscowym położony jest w północno-wschodniej część gminy Swarzędz. W terenie opracowania znajduje się część obszaru wsi Gruszczyn, Kobylnica, Uzarzewo i Katarzynki Uzarzewo. Największy obszar zabudowany w granicach opracowania
znajduje się w części północno zachodniej Gruszczyna oraz Kobylnica, gdzie oprócz zabudowy mieszkaniowej występuje zabudowa mieszkaniowo-usługowa i usługowa. Na terenie
wsi Gruszczyn w części objętej opracowaniem występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Zabudowa usługowa wyłącznie skupia się wzdłuż ulicy Swarzędzkiej i ulicy
Poznańskiej w Kobylnicy..
Tereny zurbanizowane posiadają dostęp do sieci wodociągowej, sieci energetycznej, gazowej oraz telekomunikacyjnej oraz częściowo do sieci kanalizacji sanitarnej i kanalizacji
deszczowej.
36
Ustalenia planu zakładają nakaz odprowadzenia ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych z dróg i parkingów do sieci kanalizacji deszczowej, jednakże w przypadku jej
braku zgodnie z przepisami odrębnymi. Jeżeli chodzi o niezanieczyszczone wody opadowe
i roztopowe do sieci kanalizacji deszczowej zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku jej braku na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych.
W planie nakazuje się gromadzenie i dalsze zagospodarowanie odpadów w ramach gminnego, zorganizowanego systemu zagospodarowania odpadów - zgodnie z obowiązującymi
przepisami oraz planami gospodarki odpadami.
W obszarze opracowania występują obiekty zabytkowe i trzy obszary będące archeologiczną strefą ochrony konserwatorskiej. Dla tych obiektów i stref plan ustala nakazy, związane z pracami budowlanymi oraz badaniami, które można prowadzić wyłącznie na podstawie decyzji lub zgody konserwatora zabytków.
Analizowany teren nie leży w obszarach przyrodniczych, chronionych prawnie.
Głównym emitorem hałasu jest układ komunikacyjny. Największe zagrożenie przekroczenia poziomu hałasu mogą wystąpić wzdłuż ulic Poznańskiej (droga krajowa nr 5), Swarzędzkiej (droga powiatowa 2407P) oraz szlaku kolejowego relacji Poznań-Gniezno, będących w obszarze opracowania a także projektowanej drogi 1KDZ. Projekt planu dopuszcza
budowę ekranów akustycznych na terenach wzdłuż dróg KDG, KDZ i KDL, które obniżą
poziom hałasu do dopuszczalnych poziomów.
W zakresie ochrony powietrza na obszarze opracowania nie występują punktowe źródła
emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza atmosferycznego. Z przeprowadzonych badań przez WIOŚ na obszarze „strefy wielkopolska” wartości stężeń występujących substancji nie przekraczają dopuszczalnych norm za wyjątkiem pyłu zawieszonego
i benzo(a)piranu, dla których prowadzone są programy naprawcze.
W punkcie czwartym ocenia się skutki oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na
poszczególne komponenty środowiska.
Na powierzchnię ziemi - realizacja ustaleń planu przyczyni się do negatywnych skutków
związanych z przekształceniem rzeźby terenu na obszarach niezagospodarowanych a przeznaczonych pod inwestycje, poprzez wyłączenie z produkcji rolnej, przykrycie powierzchni biologicznie czynnych, wprowadzenie materiałów nasypowych i mieszanek.
Na wody - do negatywnych cech zalicza się zwiększenie powierzchni utwardzonych i zabudowanych, z których odprowadzane będą wody opadowe i roztopowe do kanalizacji
deszczowej. Wprowadzona zabudowa spowoduje zmniejszenie powierzchni infiltracyjnej
gruntu a także odprowadzanie tych wód poza teren. Do cech pozytywnych zaliczamy zagospodarowanie czystych wód opadowych i roztopowych na terenach zieleni i działek budowlanych, poprawa jakości wód uregulowaną gospodarką wodno-ściekową, możliwość
retencji wód i ponownego wykorzystania z terenów już zabudowanych i przeznaczonych
pod zabudowę.
Na krajobraz - wystąpią pozytywne cechy takie jak realizacja nowych terenów zieleni na
terenach pod zabudowę, terenach zieleni urządzonej oraz nasadzeń wzdłuż szlaków komunikacyjnych. Plan wprowadza uporządkowanie sposobu zagospodarowania z zachowaniem
istniejących terenów zieleni. Ogranicza się także możliwość lokalizacji budowli psujących
krajobraz.
37
Na faunę i florę - do pozytywnych cech zalicza się wprowadzenie nowych różnorodnych
nasadzeń zieleni na terenach zabudowy, negatywnymi cechami będą skutki zmniejszenia
terenów upraw rolniczych.
W przypadku ludzi - w pozytywnym stopniu wpłynie planowany układ zabudowy, który
ma zapewniać mieszkańcom komfort zamieszkania i bezpieczeństwo. Natomiast negatywnie wpłynie wzrost emisji hałasu komunikacyjnego oraz zwiększenie emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych pochodzących od samochodów i palenisk domowych.
Na powietrze - wyniknie oddziaływanie bezpośrednie i wtórne związane z poprawą mikroklimatu za pomocą nowo nasadzonej zieleni, krótkoterminowe oraz chwilowe związane
z wzrostem emisji gazów i pyłów.
Ustalenia projektu planu dla terenów objętych opracowaniem będą pozytywnie wpływać
na ich klimat.
Nastąpi wzrost wartości dóbr materialnych na obszarach objętych planem.
Punkt piąty prognozy przedstawia istniejące problemy ochrony środowiska z punktu widzenia realizacji ustaleń planu.
Wprowadzone zakazy realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco i potencjalnie
oddziaływać na środowisko za wyjątkiem dróg oraz przedsięwzięć nie spełniających wymagań ochrony wód podziemnych, oraz nakazy dotyczące gospodarowania wodami, ściekami, odpadami ograniczą powstawanie nowych problemów oraz zminimalizują już istniejące.
Punkt szósty przedstawia potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu. Brak realizacji ustaleń planu miejscowego spowoduje
chaotyczna realizacja nowej zabudowy, przy braku rozwiązań z zakresu intensywności zabudowy, rozwiązań komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz zbyt intensywne zainwestowanie terenów, co będzie się wiązało ze zmniejszeniem powierzchni biologicznie
czynnych
W punkcie siódmym wymieniono cele ochrony środowiska ustalone na szczeblu międzynarodowym i krajowym oraz sposoby jak zostały powiązane z ustaleniami planu. Plan
szczególnie przyjął kierunki związane z polityką bezpieczeństwa ekologicznego. Wprowadzono zapisy dotyczące poprawy powietrza atmosferycznego, hałasu, promieniowania elektromagnetycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, powierzchni ziemi i gleb, przyrody, energii odnawialnej, poważnych awarii.
Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego nie rozważano innych wariantów rozwiązań alternatywnych z uwagi, iż projektowane rozwiązanie zapewnia poprawne zagospodarowanie przestrzeni i nie występuje na nim obszar Natura 2000. Ustalenia planu na
większości obszaru opracowania dotyczą terenów użytkowanych rolniczo o glebach średniej i gorszej jakości.
W trakcie sporządzania projektu planu miejscowego nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy w czasie sporządzania projektu
planu miejscowego.
W punkcie dziewiątym przedstawiono metody analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania. Skutki realizacji postanowień planu będą podlegały bieżącym pomiarom i oceną oraz analizom wpływu na środowisko różnych czynników, w tym presji antropogenicznej, prowadzonych w ramach
38
Państwowego Monitoringu Środowiska, których to wyniki będą wykorzystane przy ocenie
aktualności planów miejscowych sporządzanej co najmniej raz w czasie kadencji rady
Położenie miasta Swarzędz i obszaru opracowania nie powoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko.
39

POnŚ_Swarzedz Gruszczyn2 014

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz artykuł w pliku

Fiat Doblo Maxi - Fraikin Polska

Z OE BMW listwa zewnętrzna szyby drzwi tylnych prawych BMW 1

3131_INFORMACJA 20 07 2016 [Compatibility Mode]

Rynek wtórny / Dom na sprzedaż (Nr oferty: 161/D)