1. Akceptacja choroby przez pacjentów z reumatoidalnym

1. Akceptacja choroby przez pacjentów z reumatoidalnym

Wydanie 1 – planowany układ merytoryczny
Termin zamknięcia: 30 marca 2012r.
Dystrybucja: kwiecień-maj-czerwiec
1. Akceptacja choroby przez pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów
Rafał Szafraniec, Edyta Szczuka, Anna Pawłowska
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wydział Fizjoterapii, Katedra Kultury Fizycznej
Osób Niepełnosprawnych, Kierownik Katedry: prof. Eugeniusz Bolach
Streszczenie
Celem pracy była ocena stopnia akceptacji choroby (ACh) przez osoby dotknięte
reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) w odniesieniu do czasu trwania schorzenia oraz
wybranych czynników społeczno-demograficznych.
Grupa badana liczyła 40 osób (22 kobiety i 18 mężczyzn), których średnia wieku wynosiła
50.7±14.3 lat, a średni czas trwania choroby – 14.4±7.8 lat. W badaniach wykorzystano Skalę
Akceptacji Choroby (SACh).
Mężczyźni wyróżniali się nieznacznie wyższym poziomem ACh (29.06) niż kobiety (24.32).
Wskaźnik ACh wśród osób, które straciły współmałżonka był najniższy (17.71), wśród
ankietowanych stanu wolnego wyniósł 23.5, a u badanych pozostających w związku
małżeńskim – 29.84 (p<0,001). Ankietowani posiadający wykształcenie wyższe uzyskali wartość
ACh 32.5, średnie – 26.64, zasadnicze zawodowe – 23, podstawowe – 21.86 (p<0.02). Chorzy
na RZS w wieku do 39 lat uzyskali wartość ACh 31.55, w wieku 40-59 lat – 27.94, a osoby
powyżej 60 lat – 19.67 (p<0.01). Zaobserwowano ujemną korelację pomiędzy czasem trwania
choroby a stopniem jej akceptacji (r = -0.64, p<0.00001).
Długi czas trwania choroby ma negatywny wpływ na ocenę stopnia tolerancji choroby. Wyższy
poziom ACh odnotowano u młodszych chorych, zamężnych oraz z wykształceniem wyższym.
Nie zaobserwowano znaczących różnic w ocenie stopnia przystosowania się do choroby
pomiędzy mężczyznami i kobietami oraz mieszkańcami miast i wsi.
SŁOWA KLUCZOWE: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), akceptacja choroby (ACh)
2. Zmiany zachodzące w cechach somatycznych i krzywiznach kręgosłupa
u ciężarnych kobiet
Boch-Kmieciak Joanna, Cieślik Krystyna, Waszak Małgorzata, Szulc Paweł, Lewandowski Jacek
Katedra Anatomii Funkcjonalnej Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Kierownik katedry:
prof. dr hab. Bogusław Marecki
Streszczenie
Za zasadniczy cel pracy przyjęto: zbadanie tendencji i kierunku zmian zachodzących w cechach
somatycznych i krzywiznach kręgosłupa kobiet w trakcie przebiegu ciąży. Grupę badawczą
stanowiło 30 kobiet w wieku od 20 do 35 roku życia. Badano stan ich kręgosłupa od 3-go
miesiąca ciąży do momentu porodu, oraz w okresie połogu tj. w 3 miesiące po porodzie. Oceny
krzywizn fizjologicznych kręgosłupa dokonano przy pomocy elektrogoniometru Penny@Giles
według metodyki opracowanej przez Boococka i współautorów. W przebiegu ciąży dochodzi do
zwiększenia wymiaru poprzecznego i strzałkowego klatki piersiowej, zwiększenia głębokości
spojenia łonowego oraz szerokości miednicy, powiększenia kąta przodopochylenia miednicy
oraz wzrostu masy ciała. Wyniki pracy potwierdzają istnienie wpływu rozwoju ciąży na stan
krzywizn funkcjonalnych kręgosłupa. Obserwowana jest tendencja do „wypłaszczania” się
Strona 1 z 5
lordozy szyjnej i lędźwiowej kręgosłupa. Zmiany te najprawdopodobnie zachodzą pod wpływem
silnego napięcia prostownika grzbietu, a także ucisku zwiększającej się ciężarnej macicy, która
w konsekwencji może „wypychać” odcinek lędźwiowy ku tyłowi. Brak istotnych zmian w
ukształtowaniu kifozy piersiowej, może być spowodowany połączeniem tego odcinka z klatką
piersiową, która stabilizuje odcinek piersiowy kręgosłupa, jak również silną pracą mięśni
brzucha.
Wyniki badań mogą być podstawą dla tworzenia odpowiednich programów ćwiczeń
wspomagających stan organizmu kobiet w tym szczególnym okresie.
Słowa kluczowe: Krzywizny kręgosłupa, kręgosłup w ciąży, zmiany w budowie somatycznej ciała w
ciąży, lordoza szyjna i lędźwiowa, kifoza piersiowa
3. Cardiovascular response to static and dynamic trunk extensors endurance tests in
healthy subjects
Chidozie E. Mbada M.Sc (PT), Saturday N. Oghumu BMR (PT) Olubusola E. Johnson PhD (PT),
Olumide O. Dada M.Sc (PT), Abiola O. Ogundele, Oluwatosin O. Adeyemi BMR (PT) Department of
Medical Rehabilitation, College of Health Sciences, Obafemi Awolowo University, Ile-Ife, Nigeria;
Department of Physiotherapy, College of Medicine, University of Ibadan, Ibadan, Nigeria Department
of Physiotherapy, Obafemi Awolowo University Teaching Hospitals Complex, Ile-Ife, Nigeria
Summary
The objective of this study was to assess the cardiovascular response to static and dynamic
trunk extensors endurance tests in healthy subjects.
A pretest-posttest quasi-experimental study was conducted among 432 subjects. The subjects
performed both Biering-Sørensen test of muscular endurance for static (BSME) and repetitive
arch-up test (RAUT) for dynamic trunk extensors endurance until fatigue-exhaustion in random
order. Cardiovascular parameters assessed were systolic blood pressure (SBP), diastolic blood
pressure (DBP), heart rate (HR) and rate pressure product (RPP). Data were also obtained on
demographics and selected anthropometric parameters. Descriptive and inferential statistics
were used for analysis at 0.05 alpha level.
Results: DBP, HR and RPP significantly (p<0.05) reduced following BSME. RAUT led to
significant (p<0.05) reduction in SBP and DBP; and increase in HR and RPP (p<0.05). The
effect of BSME and RAUT on SBP (-0.4251± 10.1 vs. -1.60± 10.7) and DBP (-1.00± 7.88 vs. 1.81± 11.5) were comparable (p>0.05), while RAUT evoked significantly higher HR (2.54± 8.53)
and RPP (1712.3± 1419.9) response (p<0.05). SBP, DBP and HR response to both BSME and
RAUT were significantly higher among male subjects (p<0.05). Analysis of covariance revealed
that age had a significant interaction effect with SBP response to BSME (p<0.05). Conclusion:
Static and dynamic trunk extensor endurance tests performed to exhaustion led to significant
reduction in blood pressure in healthy subjects. Dynamic trunk extensors endurance test
evoked significant rise in heart rate and index of myocardial oxygen demand. Age exhibited
significant interaction effect on blood pressure response to static trunk extensors endurance
test.
Keywords: Cardiovascular response, dynamic endurance, static endurance, trunk extensors
4. Wykorzystanie metody kinesiology taping w praktyce fizjoterapeutycznej: przegląd
literatury
Wojciech Kiebzak, Ireneusz M. Kowalski, Mariusz Pawłowski, Jakub Gąsior, Katarzyna ZaborowskaSapeta, Olga Wolska
Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach
Zakład Rehabilitacji, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, Polska
Wydział Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Polska
Oddział Fizjoterapii, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
Centrum Medyczno Rehabilitacyjne Kriosonik, Warszawa, Polska
Streszczenie
W piśmiennictwie naukowym i praktyce klinicznej widoczny jest stały wzrost zainteresowania
metodą Kinesiology Taping, Kinesio Taping (KT). Początkowo metoda szeroko
rozpowszechniona została w krajach Azji w latach 70. W USA obecna jest od 1990 roku. W
Europie przedstawiona została po raz pierwszy w 1998 roku. W Polsce KT rozwija się od 2004.
Filozofia KT opiera się na umożliwieniu wykonywania swobodnego ruchu poprzez przywracanie
prawidłowej perfuzji płynów, aktywizacji systemu przeciwbólowego, uaktywnienie przepływu
chłonki oraz regulację napięcia mięśniowego i korekcji nieprawidłowej pozycji powierzchni
stawowych.
Celem pracy jest analiza dostępnego piśmiennictwa na temat skuteczności oraz klinicznego
zastosowania KT w procesie usprawniania pacjentów.
Strona 2 z 5
Analiza literatury obejmowała metodyczny przegląd baz danych: MEDLINE, EMBASE, PEDro,
PUBMED, INGENTA CONNECT i Google Scholar, dotyczący zastosowania metody KT.
Przeanalizowano 89 publikacji naukowych w recenzowanych czasopismach oraz 38 wystąpień
naukowych dotyczących zastosowania KT w różnych dziedzinach medycyny i sportu z czego 4
stanowiły badania z randomizacją. Wszystkie publikacje i wystąpienia przedstawiały KT jako
skuteczną metodę, nie znaleziono artykułu o szkodliwości lub skutkach ubocznych stosowanej
metody. Jak wynika z przeglądu piśmiennictwa najwięcej pozycji traktujących o KT
opublikowano w Fizjoterapii Polskiej.
Kinesiology Taping znajduje szerokie zastosowanie we wspomaganiu praktyki
fizjoterapeutycznej.
Słowa kluczowe: kinesiology taping, zastosowanie KT, fizjoterapia.
5. Wpływ aplikacji Kinesiology Tapingu na wynik testu 100 metrowego marszu u
chorych po udarze mózgu
Szczegielniak Jan, Banik Dariusz, Łuniewski Jacek, Bogacz Katarzyna, Śliwiński Zbigniew
Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii PO
Brzeskie Centrum Medyczne
Uniwersytet Klasyczny Jana Kochanowskiego w Kielcach
Streszczenie
Jednym z większych problemów postępowania usprawniającego chorych po udarze mózgu jest
opadanie stopy wpływające na znaczące obniżenie jakości chodu. Tradycyjne zaopatrzenie
ortopedyczne może w pewnym stopniu kompensować ten deficyt. Alternatywną formą
postępowania usprawniającego przy opadaniu stopy może być aplikacja korekcyjna Kinesiology
Tapingu.
Celem pracy jest ocena wpływu korekcyjnego ustawienia stopy przy użyciu Kinesiology
Tapingu na wynik testu 100 metrowego marszu u chorych po udarze mózgu.
Badaniami objęto 30 losowo wybranych chorych (15 kobiet i 15 mężczyzn) po udarze mózgu
leczonych w Brzeskim Centrum Medycznym od stycznia do grudnia 2009 roku. Wiek chorych
wahał się od 53 do 70 lat (średnia 58,7 lat). Wszyscy badani poddani zostali standardowej
fizjoterapii neurologicznej. U badanych chorych wykonano test 100 metrowego marszu przed
aplikacją, godzinę po założeniu aplikacji i 24 godziny po aplikacji taśmą Kinesiology Tape w
celu korekcji stopy opadającej.
W wyniku zastosowanej aplikacji zaobserwowano u badanych chorych istotne statystycznie
(p<0,05) skrócenie czasu przejścia testu 100 metrowego marszu po zastosowaniu aplikacji
Kinesiology Tape.
Wyniki sugerują przydatność aplikacji korekcyjnej Kinesiology Tapingu jako metody
wspomagającej fizjoterapię neurologiczną pacjentów po udarze mózgu.
Słowa kluczowe: Kinesiology Taping, udar mózgu, stopa opadająca
6. Ocena efektywności fizjoterapii w zmianach zwyrodnieniowych stawów biodrowych
wyrażona samooceną jakości życia.
Daria Chmielewska, Joanna Wawrzyńczyk, Janusz Kubacki, Edward Błaszczak, Agnieszka
Perkowska
Katedra Podstaw Fizjoterapii, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w
Katowicach.
NZOZ Centrum Medycyny Rodzinnej s.c w Gnojniku, dyrektor: lek.med. Ewa Cierniak-Lambert
Katedra i Zakład Biofizyki Lekarskiej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
Streszczenie:
Celem pracy była ocena wpływu fizjoterapii w zwyrodnieniu stawu biodrowego pod względem:
zmian dolegliwości bólowych, zmian zakresu ruchomości w stawie biodrowym, charakterystyki
zmian poszczególnych sfer funkcjonowania pacjentów w badaniu kwestionariuszem SF-36v2 po
4 tygodniowej rehabilitacji ogółem i w zależności od płci oraz korelacji tych zmian z wskaźnikami
zakresu ruchomości i bólu.
Metody i materiał: Badaniami objęto 30 osób z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego
poddanych rehabilitacji. Badano zakresy ruchomości w stawie biodrowym (czynnie i biernie).
Nasilenie dolegliwości bólowych mierzono Skalą Oceny Liczbowej. Jakość życia określano za
pomocą kwestionariusza SF-36v2. Wszystkich pomiarów dokonano przed rozpoczęciem terapii i
po 4 tygodniach.
Wyniki: Porównanie średnich wyników uzyskanych w poszczególnych podskalach
kwestionariusza SF-36v2 przed leczeniem oraz po 4 tygodniowej fizjoterapii wykazało znaczną
poprawę oceny jakości życia, poza wymiarem zdrowia ogólnego. Dolegliwości bólowe
zmniejszyły się co potwierdziły wyniki SF-36v2 - Ból oraz Skali Oceny Liczbowej. Istotne
Strona 3 z 5
statystycznie zmiany w zakresach czynnego ruchu po terapii w stosunku do wartości
początkowych obserwowane w całej populacji badanej jak również podgrupach żeńskiej i
męskiej wydają się potwierdzać skuteczność fizjoterapii w przypadku choroby zwyrodnieniowej
stawu biodrowego.
Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, jakość życia, kwestionariusz SF36v2.
7. Wpływ relaksacji na natężenie bólu przewlekłego i poziom depresji
Krystyna Boroń-Krupińska, Marek Woźniewski
Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, Wydział Przyrodniczy,
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Wydział Fizjoterapii,
Streszczenie
Celem pracy była ocena wpływu relaksacji na natężenie bólu przewlekłego i poziom depresji.
Badania przeprowadzone zostały w grupie 45 osób, 23 kobiet i 22 mężczyzn, między 60 a 80 r.
ż, cierpiących z powodu bólu przewlekłego. Grupę badaną podzielono losowo na 3 podgrupy,
uwzględniające taką samą liczebność kobiet i mężczyzn: uczestniczący w 2-tygodniowym
treningu relaksacyjnym i procesie fizjoterapii; stosujący tylko zabiegi fizjoterapeutyczne oraz
grupa kontrolna; uczestniczący w procesie fizjoterapii wraz z placebo (rozmowa z osobą
prowadzącą trening relaksacyjny, bez jego stosowania).
Natężenie bólu oceniane było skalą VAS przez cały czas trwania badań, dwukrotnie w ciągu
dnia, przed i po zastosowanych metodach (relaksacja, fizjoterapia, placebo), a poziom depresji
weryfikowany był przy użyciu Geriatrycznej Skali Depresji.
Analizy różnic między wartościami średnimi dla prób zależnych dokonano testem kolejności par
Wilcoxona, dla prób niezależnych testem Kruskala-Wallisa, natomiast zależności pomiędzy
parametrami oceniono współczynnikiem korelacji Spearmana.
Analiza wykazała zmniejszenie się natężenia bólu we wszystkich badanych grupach. W
pierwszym dniu najistotniejsza zmiana zauważalna była w grupie relaksacji (61%), w ostatnim
dniu w grupie relaksacji i fizjoterapii (49,4% i 44,2%).
Różnice średnich wartości natężenia depresji oceniane w badaniach wstępnych i końcowych
testem kolejności par Wilcoxona wykazały istotne zmniejszenie w grupie relaksacji (7,9%).
Poziom depresji zwiększa intensywność odczuwanego bólu. Relaksacja spowodowała
obniżenie natężenia bólu przewlekłego i depresji.
Słowa kluczowe: relaksacja, ból przewlekły, poziom depresji, fizjoterapia
8. Zagadnienie wartości korzeniowych testów rozciągowych dla diagnozy i prognozy
zespołów bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa leczonych w warunkach
sanatoryjnych
Przemysław Minta, Andrzej Czamara, Monika Sobolak
Centrum Dydaktyczno-Naukowe w Lądku Zdroju Wyższej Szkoły Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu
Wyższa Szkoła Fizjoterapii, Wrocław
Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra
Streszczenie
Wstęp. Zaburzenia towarzyszące zespołom bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa (zbolk)
warunkowane są nie tylko podrażnieniem korzeni nerwowych, ale również nocyreceptywnie
unerwionych struktur więzadłowo-torebkowych. Celem pracy było określenie częstości
występowania wybranych testów korzeniowych u osób kierowanych na leczenie uzdrowiskowe z
powodu zbolk przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w ramach prewencji rentowej i
Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) oraz ich przydatności dla diagnostyki i prognozy.
Materiał i metody. Badaniami objęto grupę liczącą 400 osób (200 osób skierowanych przez ZUS
oraz 200 przez NFZ). W ankietach badawczych poza podstawowymi cechami osobniczymi
uwzględniono: czas trwania choroby, lokalizację i promieniowanie bólu, wyniki wykonanych
badań obrazowych, status zatrudnienia oraz rodzaj wykonywanej pracy. W ankietach
odnotowano również wyniki przeprowadzonych wybranych testów korzeniowych.
Wyniki. Dodatnie testy korzeniowe występowały częściej u osób kierowanych przez ZUS w
ramach prewencji rentowej i częstość ich wzrastała z czasem trwania choroby oraz okresu
zasiłkowego. Pacjenci ZUS byli kierowani na kurację z bardziej zaawansowanym procesem
chorobowym aniżeli osoby z NFZ.
Wnioski. Analiza uzyskanych danych wykazała, że rozciągowe testy korzeniowe łącznie w obu
grupach występowały u ¼ badanych, co warunkuje ich ograniczoną wartość diagnostyczną i
prognostyczną.
Słowa kluczowe: zespoły bólowe kręgosłupa, testy korzeniowe rozciągowe, leczenie sanatoryjne,
prewencja rentowa
Strona 4 z 5
9. Rys historyczny neuromobilizacji w Polsce i na świecie
Przemysław Zdunek
Centrum Kompleksowej Fizjoterapii „Remedium”
Streszczenie
Celem pracy jest przedstawienie rysu historycznego zagadnień neuromobilizacji i neurodynamiki
klinicznej w Polsce i na świecie. Wraz z rozwojem metod nieinwazyjnego leczenia, zaczęto
pogłębiać wiedzę na temat mechaniki układu nerwowego.
Pierwszy opisany zapis testu neurodynamicznego, sięga 2800 roku przed naszą erą. Wiele lat
później w pierwszej i drugiej połowie XX wieku Bragard, Von Lanz i Wachsmuth opisali trzy
główne testy neurodynamiczne dla kończyny górnej. Największy światowy wkład w rozwój
tematyki neuromobilizacji mają naukowcy Geoffrey Maitland, Robert Elvey, David Butler,
Michael Shacklock, oraz Alf Breig. Kluczowymi postaciami są niewątpliwie David Butler, oraz
Michael Shacklock -to właśnie oni współpracując w latach 1990- 1997 osiągnęli spory udział w
powstaniu neuromobilizacyjnych sposobów leczniczych.
Zagadnienie mobilizacji układu nerwowego w Polsce rozpoczyna się w kwietniu 1998 roku w
Zgorzelcu, gdzie odbywa się pierwszy kurs prowadzony przez samego Davida Butlera. W tym
samym roku na łamach „Medycyny Manualnej” opublikowane zostają dwie pierwsze prace
autorstwa Zbigniewa Śliwińskiego.
Aktualnie w Polsce, prowadzone są szkolenia, kursy, oraz liczne badania dotyczące mechaniki
układu nerwowego. Najnowszymi doniesieniami na które warto zwrócić uwagę są prace
dotyczące skuteczności neuromobilizacji- przeprowadzone przez zespół Dwornik, Białoszewski i
wsp.
Słowa kluczowe: neuromobilizacje, fizjoterapia, neurodynamika, historia medycyny
Strona 5 z 5