Untitled - Eurodesk

Transkrypt

Untitled - Eurodesk

SPIS TREŚCI
3
4-5
6-7
8-9
10 - 11
12 - 13
14 - 15
16 - 17
19 - 21
22 - 23
24 - 25
26 - 27
28
30 -33
34 - 35
36 - 38
40 - 43
44 - 47
48 - 51
52 - 53
54 - 55
56 - 57
58 - 61
62 - 63
2
WSTĘP
MOŻESZ PRACOWAĆ „NA BIAŁO”
PRZYJEŻDŻASZ I... CO DALEJ?
HALO, CZY JESTEŚ UBEZPIECZONY?
SOCJAL - JAK ZAPEWNIĆ SOBIE ŚWIADCZENIA?
SEZON NA... PRACOWNIKA
MŁODZIEŻY, DO PRACY!
WŁASNA I WCALE NIE CIASNA - FIRMA!
ZAWODY SPECJALNEGO ZNACZENIA
AUSTRIA
BELGIA
DANIA
CYPR
FRANCJA
GRECJA
HISZPANIA
HOLANDIA
IRLANDIA
NIEMCY
NORWEGIA
SZWECJA
PORTUGALIA
WIELKA BRYTANIA
WŁOCHY
PUBLIKACJA BEZPŁATNA
Opieka nad projektem: Wawrzyniec Pater
Tekst: Anna Smoczyńska, Katarzyna Różycka
Redakcja: Jagna Kaczanowska
Redakcja merytoryczna:
Magdalena Skrzypek-Terlecka
Korekta: Weronika Walasek
Projekt: Wojciech Maciąg.
Wydawca:
Eurodesk Polska
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Ul. Mokotowska 43
00-551 Warszawa
Tel. (22) 622 66 70, faks (22) 622 80 81
e-mail: [email protected]
ISBN 978-83-60058-65-7
GRUDZIEŃ 2009
Sfinansowano ze środków Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach programu „Młodzież
w działaniu”. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko
jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialnośc za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną.
WSTĘP
Dla Unii, dla obywateli
W Unii Europejskiej, poza Polską, pracuje ponad dwa miliony Polaków. To dużo, choć dynamikę emigracji w ostatnich latach nieznacznie powstrzymał kryzys. W roku 2009 po raz pierwszy od wejścia Polski do
Unii do europracy wyjechało mniej Polaków niż rok wcześniej. Polacy nie zarzucili jednak myśli o wyjeździe.
Masowych powrotów do kraju też nie było.
Polacy pracujący za granicą okrzepli. Są bardziej ambitni i wymagający. Szukają nie tylko większego zarobku, także możliwości rozwoju, pracy zgodnej z wykształceniem i na kierowniczych stanowiskach.
Zwracają większą uwagę na bezpieczeństwo socjalne. Nie wszystkim to w smak, ale – suma sumarum – Europa patrzy na nas bardziej przychylnym okiem. Wieszczonej inwazji Europejczyków ze wschodu na starą
Europę nie było. Stanowią oni zaledwie pół procenta ludności dawnej „piętnastki”. Aż trudno uwierzyć,
że obawy Francuzów przed polskim hydraulikiem były „na poważnie” - w ciągu 5 lat do Francji wyjechało
147 obywateli tego zawodu. Nic dziwnego, że większość krajów szybko zniosła ograniczenia dla przedstawicieli nowych państw UE. Pozwolenia na pracę wymagają od nas już tylko dwa kraje. A jeszcze 5 lat temu
było ich dwanaście…
Zwiększenie mobilności Europejczyków pozostaje priorytetem Unii Europejskiej. A Polacy… pozostają w czołówce najbardziej mobilnych narodów Europy. Myśl o wyjeździe – na kilka miesięcy, na rok, na
wakacje – kiełkuje zapewne w niejednej głowie. Wydając kolejną już czwartą edycję „Na biało” realizujemy
zatem zapotrzebowanie i władz Unii, i jej mieszkańców.
Krajowe Biuro Eurodesk Polska
3
MOŻESZ PRACOWAĆ „NA BIAŁO”!
Bo tak jest bezpiecznie.
Bo chroni cię prawo
pracy, a w razie choroby
czy wypadku – nie
zostaniesz
bez grosza przy duszy.
Bo... tak wolno!
Sześć lat po wejściu
Polski do UE możemy
pracować bez
pozwolenia w 24 krajach
członkowskich!
4
Jak łatwo policzyć, nie wszystkie państwa UE otworzyły dla
nas swoje rynki pracy. Albo jedynie nieco „uchyliły” do nich
drzwi! Czasowe ograniczenia
obowiązują w Austrii (patrz
str. 22 - 23), Niemczech (patrz
str. 48 - 51) i na Malcie, oraz
w krajach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Lichtensteinie i Norwegii
(patrz str. 52 - 53). Ale uwaga:
zgodnie z Traktatem Akcesyjnym okresy przejściowe mogą
trwać maksymalnie do 1 maja
2011 roku. Po tej dacie Unia
Europejska nie będzie już miała
żadnych granic – przynajmniej
dla pracowników.
Co to w praktyce znaczy
otwarty rynek pracy?
To znaczy, że:
Pracując w danym kraju UE,
masz takie same prawa, ale
i obowiązki, jak jego obywatel.
Nie dostajesz do ręki wszystkich
zarobionych pieniędzy, bo część
odprowadzana jest na podatki, składki. Ale możesz liczyć na
płatny urlop, chorobowe, ubezpieczenie z tytułu wypadku przy
pracy... A jeśli pracodawca cię
wykorzysta, oszuka – możesz pozwać go do sądu.
Możesz korzystać za darmo
z publicznych służb pośrednictwa pracy. Czyli możesz iść
do zagranicznego „pośredniaka”
MOŻESZ PRACOWAĆ „NA BIAŁO”!
i zapytać urzędnika, czy nie ma
dla ciebie ciekawej posady.
Za swoją pracę dostaniesz tyle
samo, co obywatel danego kraju.
Nie będziesz pracował za pół darmo dlatego, że jesteś Polakiem.
Pracodawca nie będzie mógł odrzucić twojej kandydatury, bo
wolałby zatrudnić osobę tej samej co on narodowości. W Unii
Europejskiej wszyscy obywatele
są równi. Niezależnie od tego,
gdzie się urodzili!
W sektorze publicznym mogą
obowiązywać nieco inne reguły
niż w pozostałych sektorach rynku pracy. Państwa członkowskie
UE mają prawo zastrzec określone stanowiska jedynie dla swoich
obywateli - chodzi tu głównie
o sądownictwo, siły zbrojne, policję i służby dyplomatyczne.
Równe szanse to nie znaczy zero
wymagań! Skoro chcesz być obywatelem Europy, porozumiewaj się
jak obywatel Europy. Pracodawca
może oczekiwać, że dogadasz się
z nim w jego ojczystym języku
albo przynajmniej - po angielsku.
Bez znajomości tej „łaciny Europy” może ci być bardzo trudno
znaleźć dobrą pracę.
Warto pracować „na biało”, legalnie. To prawo,
o które zabiegaliśmy, starając się o przyjęcie
w poczet krajów Unii Europejskiej. Możesz teraz
z niego korzystać - więc korzystaj!
5
Nie ma kontroli
granicznej, nie musisz
wyciągać dowodu,
paszportu, badań
lekarskich.
Wsiadasz do
samochodu, autobusu,
pociągu i jedziesz!
Ale, przyjeżdżając
do danego kraju UE,
by tam szukać
zatrudnienia i pracować,
musisz jakoś dać
o sobie znać.
Najczęściej oznacza to
wizyty w kilku urzędach,
w których musisz
postarać się o meldunek
i pozwolenie na pobyt.
6
W większości państw UE nie musisz meldować się w miejscowym urzędzie (biura imigracyjne, jednostki policji, urzędy ds. cudzoziemców,
instytucje samorządowe), jeśli przyjechałeś turystycznie, pozwiedzać
i nie planujesz zostać na dłużej niż trzy miesiące. Ale uwaga! Są kraje,
które żądają, byś się zameldował w ciągu trzech dni od przyjazdu.
Często od tego obowiązku zwolnieni są ci, którzy mieszkają na kempingach, w schroniskach czy hotelach, których właściciele dopełniają
za nas obowiązku meldunkowego.
Kraje, w których nie ma
obowiązku zameldowania,
jeśli pobyt nie trwa dłużej,
niż trzy miesiące:
Kraje, w których istnieje
obowiązek meldunkowy:
Cypr, Czechy, Dania, Estonia,
Finlandia, Hiszpania, Grecja,
Holandia, Irlandia, Litwa,
Luksemburg, Łotwa, Malta,
Portugalia, Słowacja,
Słowenia, Szwecja, Węgry,
Wielka Brytania.
Austria, Belgia,
Bułgaria,
Niemcy, Rumunia,
Włochy.
Jeśli planujesz zostać za granicą dłużej niż
3 miesiące, postaraj się o pozwolenie na pobyt.
Co musisz zrobić, by je zdobyć?
1
2
Przedstawić paszport (ważny jeszcze przynajmniej trzy miesiące) lub oryginał odpowiedniego dokumentu tożsamości (dowód
osobisty - ważny minimum kolejne pół roku).
Władze danego kraju mogą żądać przedstawienia dodatkowych
dokumentów: zaświadczenia o zatrudnieniu od przyszłego pracodawcy, dokumentów uwiarygodniających status osób samozatrudniających się, zabezpieczenia finansowego (w przypadku osób chcących założyć firmę i studentów), ubezpieczenia (studenci, emeryci
i renciści).
Pozwolenie na pobyt wydawane jest zazwyczaj na pięć lat.
Pozwolenia dla studentów ważne
są przez rok, z możliwością przedłużenia. Pozwolenie pozostaje
ważne nawet, gdy jego posiadacz
przebywał poza krajem do pół
roku lub odbywał służbę wojskową
w kraju ojczystym. Opłata za wydanie pozwolenia na pobyt dla
obywateli państw UE nie może
przekraczać sumy pobieranej
od obywateli danego kraju za wydanie dowodu tożsamości.
7
No właśnie, jesteś?
To bardzo istotne
pytanie.
Musisz o to zadbać,
bo w ten sposób dbasz
o siebie i zabezpieczasz
sobie środki utrzymania
i opiekę lekarską na wypadek,
gdyby coś ci się stało
albo gdybyś
zachorował...
8
Bez ubezpieczenia władze danego kraju będą żądały od ciebie pokrycia kosztów leczenia,
a to często ogromne sumy - kilka,
kilkadziesiąt, a nawet kilkaset
tysięcy złotych. Dlatego postaraj się o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Jest to dokument upoważniający
cię w trakcie czasowego pobytu
w krajach UE do korzystania
z systemu opieki zdrowotnej.
Musisz jednak pamiętać, że dotyczy to sytuacji nagłych, wymagających
natychmiastowej
pomocy medycznej.
Bezpieczniej jest wykupić także dodatkowe, prywatne ubezpieczenie - EKUZ nie zapewnia
pokrycia kosztów transportu
medycznego do Polski i procedur
medycznych płatnych w większości państw. Trzeba pamiętać,
że to lekarz udzielający pomocy
decyduje, czy dane świadczenie
jest konieczne, biorąc pod uwagę cel i przewidywany okres pobytu pacjenta zagranicą.
- Osoby zamieszkujące i pracujące legalnie w kraju UE oraz
odprowadzające składki na ubezpieczenia mają takie same prawa
do świadczeń medycznych, jak
obywatele państwa, w którym
przebywają. Prawa te przysługują
także najbliższej rodzinie.
rodziny. Jednak prawo do opieki
wygasa, jeśli w ciągu trzech miesięcy nie znajdzie się pracy.
WWW
- Osoby bezrobotne wyjeżdżające w poszukiwaniu pracy mają
prawo do świadczeń zdrowotnych, o ile są ubezpieczone
w NFZ, przez co najmniej cztery tygodnie były zarejestrowane
w urzędzie pracy, pobierały zasiłek. Muszą pobrać jednak
z urzędu pracy w Polsce druk E-303
i nie później niż 7 dni od przyjazdu zgłosić się do urzędu w kraju,
w którym chcą poszukiwać pracy.
Opieką objęci są także członkowie
zajrzyj tu!
Szczegółowe zasady korzystania
z opieki zdrowotnej w trakcie
pobytu czasowego
w poszczególnych państwach UE
znajdziesz na:
www.nfz.gov.pl.
Jeśli w Polsce byłeś zarejestrowany
jako bezrobotny, przed wyjazdem
powinieneś pobrać w wojewódzkim
urzędzie pracy formularz E-303 - na
jego podstawie można zaopatrzyć
się w formularz E-119 (formularze dostępne w oddziale NFZ-u).
A ten upoważnia do zarejestrowania się w instytucji ubezpieczenia zdrowotnego w państwie UE,
do którego się wybierasz. EKUZ
jest ważna: dwa miesiące w przypadku wyjazdów turystycznych,
pięć lat dla emerytów i rencistów; traci ważność z końcem
roku szkolnego w przypadku studentów i uczniów kształcących się
w innych państwach UE.
9
Praca „na biało”
to nie tylko umowa,
z góry określona
płaca i podatki.
To także możliwość
korzystania
z przysługujących
za granicą świadczeń:
socjalnych,
chorobowych,
emerytalnych.
A także urlopu!
Jakie to świadczenia? Wszystkim legalnie zatrudnionym na terenie UE
pracownikom przysługują: świadczenia w razie choroby i macierzyństwa;
z tytułu inwalidztwa (w tym np. na rehabilitację, dzięki której będziesz
mógł wrócić do pracy zarobkowej); przed i po emerytalne; z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; zasiłki pogrzebowe; świadczenia
w razie bezrobocia; świadczenia rodzinne.
1
2
Możesz otrzymywać świadczenie tylko z jednego państwa. Prawo
działa na twoją korzyść: w każdej sytuacji dostaniesz świadczenie
w najwyższej możliwej wysokości.
Okresy ubezpieczenia w poszczególnych krajach UE są uwzględniane w pozostałych państwach członkowskich. Oznacza to, że wszystkie
lata, jakie przepracowałeś w Polsce, są wliczane do okresów ubezpieczenia zagranicą. Może to oznaczać wyższe świadczenia lub przyznanie świadczenia, którego bez sumowania okresów ubezpieczenia
z kilku państw, nie otrzymałbyś.
WWW
zajrzyj tu!
10
Szczegółowe informacje na temat organizacji
systemów zabezpieczenia społecznego w
krajach Unii Europejskiej:
www.zus.pl/files/orgsys.pdf.
Swobodni jeźdźcy
w Europie
Zasada swobody przepływu pracowników zapewnia ci możliwość
korzystania ze wszystkich zabezpieczeń socjalnych w każdym kraju UE, na równi z pracownikami,
urodzonymi w kraju zatrudnienia.
Z takich samych praw korzystają
też członkowie najbliższej rodziny (małżonek, dzieci i pozostający
na twoim utrzymaniu rodzice).
A jeśli nie pracujesz na etacie?
Nie wszyscy wyjeżdżający zagranicę mogą liczyć na stałą umowę
i wszystkie wynikające z niej świadczenia. Co wtedy?
1
2
3
Jeśli jesteś pracownikiem sezonowym... Jeśli jesteś zatrudniony w Polsce, przebywasz na płatnym urlopie wypoczynkowym
i dodatkowo podejmujesz pracę w krajach UE, podlegasz polskim przepisom, i składki z tytułu pracy sezonowej powinny być odprowadzane
do polskiego systemu ubezpieczeniowego. Te same reguły obowiązują
osoby pracujące na własny rachunek, w tym rolników.
Jeśli jesteś nieaktywny zawodowo... Bezrobotny, student, emeryt,
przebywający na urlopie bezpłatnym, a także niezarejestrowany
w charakterze bezrobotnego – jeśli podejmują pracę sezonową w UE,
podlegają przepisom ubezpieczeniowym w państwie zatrudnienia.
Jeśli nie zostałeś zatrudniony za granicą za pośrednictwem polskiego pracodawcy... Nie podlegasz obowiązkowi opłacania składek
ZUS. Powinieneś być ubezpieczony w kraju zatrudnienia.
11
Znajdź w sezonie fajną
pracę za granicą.
Można całkiem dobrze
zarobić, a przy okazji
pozwiedzać, poznać
ludzi, miejscowe
obyczaje i kuchnię,
i mieć udane wakacje.
Wcześniej jednak
sprawdź, jak takiej
sezonowej pracy
szukać, gdzie i...
jak nie dać się
wyprowadzić
w pole nieuczciwym
pośrednikom.
12
Na prace sezonowe panują różne mody. Był czas, gdy najmodniejsze były wyjazdy na winobranie do Francji. W przerwie między zrywaniem gron rozmawiało się wtedy o Cortazarze. Potem był szał
na zbieranie runa leśnego (jagód, borówek itp.) w Skandynawii.
Wtedy najmodniejszy był Bułhakow. A teraz? Chyba na topie jest praca
w restauracji, gdzieś na południu. A co się czyta?
Co łączy wszystkie te zajęcia? No cóż: praca sezonowa to najczęściej ciężka, fizyczna robota. Mimo to na większości stanowisk oferowane jest wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej w kraju zatrudnienia. Dlaczego tak niedużo? Bo wspólnym mianownikiem wszystkich
prac sezonowych jest brak doświadczenia i wysokich kwalifikacji. To coś,
co może robić każdy: bezrobotny, który chce dorobić czy student...
Nie daj się oszukać!
Zgodnie z polskim prawem za pośrednictwo pracy za granicą nie można pobierać opłaty, pośrednik może jednak zażądać opłaty za koszty transportu,
badań, szkoleń... Nie może natomiast wymagać przedpłaty, kaucji, zwrotu
kosztów, niezwiązanych ze skierowaniem cię na dane stanowisko. Ani polski,
ani zagraniczny pośrednik nie ma prawa pobierać od ciebie opłat za znalezienie pracy. Te sprawy załatwiają między sobą zagraniczny pracodawca
i zagraniczny pośrednik, ty nic nie płacisz!
1
WWW zajrzyj tu!
Oferty pracy: w urzędach pracy
(m.in. z Niemiec, Hiszpanii,
Francji); Eures
www.europa.eu.int/eures,
www.holidayresortjobs.co.uk,
www.pickingjobs.com,
www.in-focus.org,
www.holidaybreakjobs.com,
www.seasonworkers.com,
www.fruitfuljobs.com,
http://backdoorjobs.com,
www.summerjobs.com,
www.anyworkanywhere.com,
www.vacansoleil.com/
vacatures.php?land=uk,
www.holidayresortjobs.co.uk.
2
Dobrze jest sprawdzić, czy pracodawca zapewni ci wyżywienie i zakwaterowanie. Oblicz koszty, sprawdź,
czy to ci się opłaca.
Pracownicy sezonowi po powrocie do Polski mają możliwość odebrania części podatku zapłaconego w kraju, w którym byli zatrudnieni.
Chodzi o nadpłatę zaliczek pobranych na poczet podatku dochodowego. Dlatego zawczasu sprawdź, ile wynosi kwota wolna od podatku w kraju, do którego się wybierasz. Kwoty wolne od podatku
co roku zmieniają się. Informacje na ten temat można znaleźć w wydziałach ds. Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad RP w krajach UE:
polska.trade.gov.pl, „wybierz wydział” i w wybranym kraju zajrzyj
do „przewodnika po rynku”.
Dla kogo praca sezonowa?
Za pracę sezonową uznaje się tę wykonywaną jedynie w określonych porach roku (np. sadzenie melonów, zbieranie szparagów, kwiatów, praca
w restauracjach), a także w takim wypadku, gdy okres zatrudnienia w kraju
UE trwa do ośmiu miesięcy (zazwyczaj). Aby zdobyć taką pracę, trzeba
mieć ukończone 18 lat. W niektórych przypadkach (restauracje, hotele,
zbiór owoców) pracodawcy mogą wymagać doświadczenia.
13
Nie tylko do książek,
ale i do: zbierania
owoców, roznoszenia
potraw w restauracji...
W każdym razie:
nie do łopaty
ani kilofa.
Niepełnoletni
w krajach UE mogą
legalnie wykonywać
tylko prace lekkie,
nieuciążliwe
i nieszkodliwe
dla zdrowia.
14
Praca dla młodych – to oczywiście głównie praca wakacyjna.
A więc czekają na ciebie restauracje, kawiarnie, bary - choć
już nie kluby nocne. Nocą młodzież ma - zdaniem urzędników
unijnych - spać, a nie pracować.
Zatrudnienie możesz też znaleźć
w rolnictwie, hodowli kwiatów,
przy zbieraniu owoców. A nawet w parkach rozrywki - tu będziesz mógł zarobić, paradując
po alejkach i wśród kawiarnianych stolików przebrany za postać z bajki. Bajecznie!
Zanim zaplanujesz już ze szczegółami swoją zagraniczną karierę zawodową, sprawdź, czy
możesz w ogóle legalnie pracować w wybranym kraju (patrz
na następnych stronach). Każde
państwo ma własne regulacje:
w Norwegii i Holandii możesz
znaleźć coś dla siebie nawet, jeśli masz skończone jedynie 13 lat.
Ale już we Francji możesz
w zasadzie o tym zapomnieć: tam
pracodawcy wymagają ukończonych minimum 17 lat.
Gdzie szukać ofert
dla młodych?
Nie ma portali oferujących
ogłoszenia o pracy specjalnie
dla nieletnich. Planując wyjazd
warto więc udać się do biura
OHP (Ochotnicze Hufce Pracy),
które dysponuje ofertami pracy
sezonowej w krajach UE. Część
tych prac może być wykonywana
przez nieletnich.
Formalności, czyli papierologia
1
2
3
Ile możesz pracować
Chcesz samodzielnie podróżować po Unii? Jak wolność, to wolność, ale... Podstawowymi dokumentami pozwalającymi podróżować po UE dzieciom i młodzieży są paszport lub dowód osobisty (legitymacja szkolna nie jest wystarczająca). Natomiast, jeśli
jesteś niepełnoletni i jedynie dopisano cię do paszportu (starego
typu) któregoś z rodziców, to nie możesz przekroczyć granicy samodzielnie. Musi towarzyszyć ci rodzic z paszportem.
• 8 godzin dziennie i 40
tygodniowo - jeśli ukończyłeś
szkołę lub masz wakacje
• 2 godziny dziennie
i 12 tygodniowo - jeśli chodzisz
do szkoły
Na szczęście, możesz mieć własny, osobny paszport. To dzisiaj
nie problem - taki dokument można wyrobić nawet niemowlakowi. Oczywiście, będzie potrzebna zgoda rodziców. Poproś ich
o pomoc przy wypełnianiu formalności.
• 12 godzin odpoczynku i to bez przerwy
przysługuje w ciągu dnia
każdemu nieletniemu.
Pracodawcy boją się młodych „na gigancie”. I mają do tego prawo. W zawiązku z tym szef, który chce zatrudnić nieletniego,
może zażądać pisemnej zgody jego rodziców.
Są to wymogi dla wszystkich
krajów UE, jednak poszczególne
państwa mogą zaostrzyć wymogi
uregulowane dyrektywą unijną.
Nie mogą natomiast wprowadzać
łagodniejszych regulacji
krajowych.
15
Jeśli czujesz, że masz
żyłkę do interesów
i drzemie
w tobie prawdziwy
przedsiębiorca - możesz
śmiało sprawdzić się
za granicą.
Nie będziesz miał
żadnych przeszkód
w zakładaniu firm,
spółek, rozkręcaniu
biznesu.
I czasem mniej
formalności niż
w Polsce... To właśnie
jest wolna Europa.
I okazuje się nawet, że w niektórych krajach łatwiej jest założyć firmę niż
zdobyć pozwolenie na pracę (które gdzieniegdzie jeszcze obowiązuje).
Władze wszędzie przychylnie patrzą na przedsiębiorców. Polacy mogą prowadzić działalność gospodarczą oraz wykonywać pracę na zasadach samozatrudnienia we wszystkich krajach UE oraz państwach EOG - Europejskiego
Obszaru Gospodarczego (Norwegii, Islandii i Lichtensteinie). Przedsiębiorcy
mogą zakładać firmy główne i podległe, takie jak filie, agencje, oddziały.
Ale uwaga: nie każdą działalność można prowadzić na zasadach samozatrudnienia. Innymi słowy: w każdym państwie chronione są pewne branże czy
zawody, najczęściej takie, które wiążą się z zaufaniem publicznym (prawnik) czy bezpieczeństwem innych ludzi (lekarz). Patrz także: str. 19 - 21 oraz
w opisach poszczególnych krajów.
Co będzie ci potrzebne przy rejestrowaniu firmy:
1
2
16
Zazwyczaj wymagane są: dowód osobisty lub paszport, akt urodzenia, zaświadczenie o meldunku, o niekaralności i o posiadaniu
konta bankowego.
W Holandii i Austrii trzeba przedłożyć biznesplan.
3
4
5
W zależności od tego, czy działalności wymaga wizyt klientów, czy to ty wychodzisz do klienta, będziesz poproszony
o przedstawienie przy rejestracji umowy najmu, własności lokalu
na siedzibę firmy lub wskażesz jako siedzibę adres zameldowania.
W większości krajów unijnych trzeba też dokonać wpisu
do rejestru handlowego.
W niektórych krajach, żeby prowadzić niektóre rodzaje działalności (gabinet fryzjerski, dentystyczny) trzeba okazać uprawnienia. W przypadku innych (punkty gier losowych, produkcja leków,
obrót bronią) wymagane są licencje i koncesje.
A co z emeryturą, świadczeniami?
Jeśli zamierzasz prowadzić działalność gospodarczą w innym kraju UE, zarówno ty, jak i członkowie twojej najbliższej rodziny będziecie podlegali
ogólnoeuropejskim zasadom – składki płaci się tylko w jednym państwie,
z reguły tam, gdzie prowadzona jest firma. Ale jeśli jej właściciel przenosi
się do innego kraju, opłacane składki i prawo do świadczeń nie przepadają.
Przy obliczaniu wysokości emerytury osoby, która pracowała w dwóch państwach, będą brane pod uwagę wszystkie opłacane składki. I to tak, żebyś
na tym bilansie nie stracił, a raczej zyskał!
A co z podatkami?
Płacisz je tam, gdzie działa twoja
firma, zgodnie z prawem podatkowym obowiązującym w danym państwie UE. Prawo to określa m.in.
wysokość stawek podatkowych
i termin ich płacenia. Wysokość
podatków może mieć decydujący
wpływ na rozwój przedsiębiorstwa, dlatego przed założeniem
firmy zapoznaj się z obowiązującym w danym kraju systemem
podatkowym. Może się okazać,
że planowany przychód znacznie się pomniejszy po zapłaceniu
wszystkich podatków. Weź pod
uwagę, że w wielu krajach UE
obowiązują wyższe stawki podatkowe i składki ubezpieczeniowe.
17
Otwarty rynek pracy
nie oznacza, że nie
kierują nim żadne
zasady. Każde państwo
sprawuje kontrolę nad
takim rynkiem.
I dba o to, by pewne
szczególne profesje –
jak np. lekarz – były
wykonywane przez
osoby kompetentne,
doświadczone,
zaznajomione
z przepisami prawa
kraju, w którym chcą
pracować. Dla ciebie
może to oznaczać
niestety nieco więcej
formalności.
Takie szczególne profesje nazywa się zawodami regulowanymi (lub
działalnością regulowaną). Władzom danego kraju nie robi różnicy, czy
kelner–cudzoziemiec wie, z której strony podawać talerz, a z której –
nalewać wino. Najwyżej pomyli się, obleje gościa burgundem i wyleci
z pracy. Ale jeśli pomyli się lekarz? Prawnik? Pilot samolotu? Maszynista
pociągu? Dlatego urzędnicy wszystkich państw UE zastrzegają sobie
możliwość potwierdzenia kompetencji i wiedzy osoby, która chciałaby
w tym państwie wykonywać ten szczególny, regulowany zawód.
To oznacza, że musisz potwierdzić dyplom. Konieczne jest to, gdy będziesz świadczyć usługi w ramach samozatrudnienia - założysz firmę.
W pozostałych przypadkach zatrudnienie pracownika na podstawie dyplomu uzyskanego w innym państwie zależy od pracodawcy.
19
Profesje specjalne,
czyli...
Z prawnego punktu widzenia
Zawody regulowane (władze każdego kraju samodzielnie ustalają
ich listę) to przede wszystkim
takie, które związane są z dużą
odpowiedzialnością za bezpieczeństwo innych ludzi. Do ich
wykonywania niezbędne są więc
specjalne uprawnienia: studia
kierunkowe, egzaminy państwowe lub odpowiednie certyfikaty. Z takim zawodem będzie się
nam kojarzył pilot, kierowca,
maszynista, ale wśród zawodów
regulowanych są też takie, które
są zawodami zaufania publicznego. W Polsce, Czechach, Niemczech czy na Węgrzech takich
zawodów jest około 300, ale już
np. w Holandii - 80, a w Finlandii
- jedynie dziesięć.
Jeżeli dany zawód jest regulowany, państwo musi wyznaczyć urzędy
i instytucje, które podejmują decyzje o uznaniu dyplomów, certyfikatów,
koniecznych do wykonywania tego zawodu, a zdobytych w Polsce.
20
1
2
Dyrektywy systemu ogólnego wymagają, aby twoje kwalifikacje
- czyli to, czego nauczyłeś się w Polsce - były uznawane, chyba,
że zostaną wskazane zasadnicze różnice (np. pomiędzy systemami
kształcenia w Polsce i kraju, w którym chcesz pracować).
Dyrektywy sektorowe regulują dostęp do następujących zawodów
w UE: lekarz, pielęgniarka odpowiedzialna za opiekę ogólną, dentysta, położna, farmaceuta, lekarz weterynarii, architekt, prawnik. Wymogi dotyczące kształcenia w tych zawodach są takie same
w całej Unii. To oznacza, że uznawanie kwalifikacji odbywa się automatycznie (pod warunkiem, że dyplom jest zgodny z wymogami dyrektywy sektorowej). Informację, czy dyplom wydany przez uczelnię polską jest zgodny z postanowieniami dyrektyw, można uzyskać
w izbie branżowej. Prawo do wykonywania tych zawodów uzyskane
w jednym z krajów unijnych upoważnia do pracy w całej UE.
Uznawanie dyplomu w 5 krokach
1
2
3
4
5
Lepiej zawczasu upewnij się, czy będziesz mógł wykonywać swój
zawód zagranicą. Mówiąc językiem urzędowym: musisz dowiedzieć się, czy twoje kwalifikacje zawodowe będą w danym kraju
uznane. Zwróć się w tej sprawie do ośrodka informacji danego
państwa członkowskiego (np. izby branżowej).
Nie dowiesz się, czy będziesz musiał uzupełnić swoje kwalifikacje, zanim nie złożysz wniosku o uznanie swojego wykształcenia
(możesz też przesłać go pocztą).
Wymagane dokumenty w każdym kraju są inne, ale wszędzie żąda
się notarialnie potwierdzonego i przetłumaczonego dyplomu.
WWW zajrzyj tu!
Dodatkowe informacje na temat
uznawania kwalifikacji znajdziesz
na stronie: www.buwiwm.pl.
Teksty dyrektyw systemu ogólnego i dyrektyw sektorowych można
znaleźć na stronach:
http://www.buwiwm.edu.pl/eu/
public/pl/leg_pl/dir_pl/ (wersja
polska).
Odpowiedź dostaniesz najpóźniej po czterech miesiącach
(przeważnie czeka się ok. dwóch miesięcy).
Jeśli nie dostaniesz w terminie odpowiedzi albo twój dyplom
nie zostanie uznany, masz prawo odwołać się do sądu.
21
AUSTRIA
Najważniejsze
formalności
A
Aby pracować
w Austrii trzeba
otrzymać zezwolenie
na pracę – ta sytuacja może
trwać jednak maksymalnie
do 1 maja 2011 r.
22
Jeśli chcesz legalnie pracować
w Austrii, musisz najpierw znaleźć pracodawcę, który w twoim
imieniu występuje do urzędu pracy z prośbą o wydanie pozwolenia
na pracę. Pozwolenie na stałe
zatrudnienie otrzymasz jedynie
wtedy, gdy do pracy nie będzie
chętnych Austriaków oraz innych
obywateli dawnej „piętnastki”.
Bez problemu pozwolenie dostaje
tzw. personel kluczowy, czyli osoby,
których umiejętności i wykształcenie są w Austrii poszukiwane.
Natomiast naukowcy w ogóle nie
potrzebują pozwolenia, podobnie
jak au pair (jeśli mają 18 do 28 lat
i nie będą pracować dłużej niż rok).
W ciągu trzech dni od przyjazdu
trzeba się zameldować w magistracie lub gminie. Musisz także pamię-
tać, że przy wyjeździe z tego kraju
należy się wymeldować.
Jak się tu pracuje?
Tydzień pracy to 40 godzin,
8 dziennie (dopuszcza się 10 godzin dziennie, przez 4 dni
w tygodniu). Zatrudnieni na
pełnym etacie mają prawo do
30 dni urlopu.
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... W Austrii
nie istnieje minimalne wynagrodzenie. Średnia roczna pensja to
ok. 25 tys. euro. Średnia stawka
pielęgniarki to 7 euro za godzinę, a budowlańca od 6 - 8. W sezonie w turystyce można zarobić
4-6 euro za godzinę, z napiwkami
AUSTRIA
ok. 2 tys. euro miesięcznie.
a ile wydać... Najdrożej jest
w Wiedniu. Na życie będziesz
musiał przeznaczyć co najmniej
700 euro. Koszty zakwaterowania to ok. 400 euro, a jedzenia 300 euro.
Info
w sieci
Serwis informacyjny:
www.austria.gv.at.
Austriackie pośrednictwo pracy:
www.ams.or.at.
Oferty pracy:
www.jobcenter.at,
www.tourismusbetriebe.at,
www.jobpilot.at,
www.personalberatung.at.
Informator o możliwościach
zatrudnienia:
www.handelsratpolen.at.
Poszukiwany
Poszukiwana
O pracę jest trudno. W sezonie najłatwiej na budowie. Sporo pracy czeka także w hotelarstwie, gastronomii, szpitalach (dla lekarzy
i pielęgniarek) oraz domach opieki.
W sezonie narciarskim problemów
ze znalezieniem pracy nie powinni mieć instruktorzy narciarstwa.
Lista zawodów, w których od
1 stycznia 2008 r. łatwiej uzyskać
zezwolenie na pracę w Austrii:
www.wien.polemb.net/files/WE_
polski/Inernet-informacja%20
o%20zawodach.pdf.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Nie będziesz potrzebować pozwolenia na pracę. Musisz jednak przygotować biznesplan na 5 lat, dobrze
mieć wynajęty lokal. Więcej o możliwościach samozatrudnienia: www.
wien.polemb.net/files/WE_polski/
Samozatrudnienie_12_05_wersja_1_A5.pdf.
Praca dla małolata
W tym kraju dzieci między 13.
a 16. rokiem życia mogą pracować wyłącznie w rodzinnej firmie.
Natomiast starsza młodzież może
być legalnie zatrudniana, jeśli nie
chodzi do szkoły. Przed ukończeniem 19 lat pracodawca nie może
ci przydzielać zadań, które mogłyby zaszkodzić twojemu zdrowiu lub moralności. Jeśli jesteś
niepełnoletni, wolno ci pracować
jedynie 40 godzin tygodniowo.
Nie możesz także pracować w nocy
(między 20.00 a 6.00). W tygodniu
należą ci się dwa dni wolnego.
23
BELGIA
B
W maju 2009 roku władze
Belgii zadecydowały
o otwarciu rynku pracy
dla Polaków i obywateli
„nowych” krajów UE.
To dobra wiadomość tym bardziej, że w kraju,
słynącym z produkcji
wyśmienitej czekolady
wciąż brakuje rąk do pracy.
Niekoniecznie
w cukiernictwie…
24
Najważniejsze
formalności
Bilans
zysków i strat
Jeśli chcesz zostać w Belgii dłużej niż na 3 miesiące, musisz
w ciągu 8 dni od przyjazdu wybrać się do urzędu miejskiego,
by się zameldować. Dzięki temu
otrzymujesz nie tylko prawo pobytu, ale i prawo ubiegania się
o zasiłek. Jeśli masz już podpisaną
umowę z pracodawcą, otrzymasz
tzw. elektroniczną kartę E - daje
ci ona prawo mieszkać i pracować na terenie Belgii przez 5 lat.
Jeśli dopiero zamierzasz szukać
pracy, dostaniesz jedynie numer
identyfikacyjny - coś w rodzaju
polskiego numeru PESEL i tymczasową kartę pobytu, ważną przez
okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
Ile można zarobić... Minimalna płaca to 1440 euro. Na początek
możesz dostać 500 - 2000 euro.
a ile wydać... Przyjmuje się,
że na utrzymanie w Belgii potrzeba co najmniej 500 euro na miesiąc. Najdrożej jest w Brukseli:
400 euro za pokój w tzw. dzielnicy europejskiej, do 800 euro
za kawalerkę. Jedzenie i rozrywka
to wydatek rzędu 200 - 300 euro
miesięcznie.
Tydzień pracy w Belgii to 39 godzin, nie więcej niż 8 godzin
dziennie. Nie wolno pracować
w niedzielę! Po roku pracy otrzy-
BELGIA
masz prawo do urlopu - 24 dni.
Płatny urlop przysługuje ci także
w 10 dni świątecznych.
Info
w sieci
Ambasada Belgii w Polsce:
www.diplomatie.be/warsawpl.
Polskie forum:
www.belgia.net.
Urząd pracy Flandria VDAB:
www.vdab.be.
Urząd pracy Walonia FOREM:
www.leforem.be.
Oferty pracy:
www.arbajob.com,
www.job-career.be,
www.expatriates.com/
classifieds/belgium,
www.jobs-brussels.com.
Poszukiwany
Poszukiwana
Belgowie chętnie zatrudniają: opiekunki do dzieci, osób starszych,
pielęgniarki i lekarzy, sprzątaczki,
kucharzy, ogrodników, inżynierów,
kierowców, leśników, krawcowe,
architektów i księgowych.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Możesz prowadzić działalność
jednoosobową lub mieć spółkę.
Aby założyć firmę, musisz być pełnoletni, posiadać zaświadczenie
z urzędu gminy o zameldowaniu
i lokal, w którym zamierzasz prowadzić działalność (może to być
twoje mieszkanie). Firmę musisz
zarejestrować w rejestrze han-
dlowym (La Banque - Carrefour
des Entreprises). Na terenie Belgii
działa 230 tzw. okienek przedsiębiorstw.
Praca dla małolata
W Belgii możesz pracować bez
przeszkód, jeśli skończyłeś 15 lat.
Ale uwaga: jeśli masz 15 - 16 lat,
ale nie ukończyłeś dwóch pierwszych klas szkoły średniej - nikt cię
nie zatrudni. Takie są przepisy.
25
DANIA
DK
Od maja 2009 r. Polacy
mogą bez przeszkód
podejmować pracę w tym
kraju. I coraz więcej osób
decyduje się właśnie na
Danię - bo można tu znaleźć
dobrze płatną pracę, a nad
Wisłę jest przysłowiowy
„rzut beretem”: wystarczy
6 - 10 godzin podróży
promem i już jest się
w domu!
26
Najważniejsze
formalności
Nie musisz już mieć pozwolenia
na pracę, ale musisz wystarać
się o kartę pobytową w duńskim
urzędzie administracyjnym Stats-
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... Najmniejsza przepisowa stawka to
13 - 14 euro brutto za godzinę.
Pracownicy wykwalifikowani dostają 16 - 30 euro za godzinę.
W Danii nie istnieje płaca minimalna. Minimalne wynagrodzenia ustalane są dla poszczególnych branż.
a ile wydać... Mieszkanie można
wynająć za 6000 koron miesięcznie,
dom za 10000 - 40000 koron (plus
forvaltning - oczywiście, jeśli
zamierzasz zostać w Danii dłużej niż 3 miesiące. Karta pobytowa jest ważna maksimum rok,
ale będziesz mógł przedłużyć
ją na kolejne 3 lata.
opłaty). Przy pracy sezonowej jest
łatwiej. Kiedy jest ciepło (czyli od
maja do września) zawsze znajdziesz miejsce na rozbicie namiotu
u swojego pracodawcy. Pracodawca na ogół zapewnia też łazienkę
i dostęp do kuchni. W pozostałych
miesiącach masz zagwarantowane lokum, choć czasem płatne.
W Danii obowiązują korony duńskie
(1 DKK = 0,55 PLN).
Uwaga: w Danii są bardzo wysokie
podatki. Podatek dochodowy to
niemal 50 %!
DANIA
Dobrze, bo… tylko przez 37 godzin tygodniowo. W dodatku
jeśli zatrudnisz się na drugą
i trzecią zmianę, możesz dostać
dwie godziny urlopu za każdy
pełny tydzień pracy! W ogóle
pracownicy w Danii mają prawo
do aż 5 tygodni urlopu rocznie,
w tym 18 dni nieprzerwanego urlopu musi przypaść między 1 maja
a 30 września.
Info
w sieci
Ambasada Królestwa Danii
w Warszawie:
www.ambasadadanii.pl.
Praktyczne informacje
o życiu i pracy:
www.nyidanmark.dk/da-dk,
www.workindenmark.dk.
Informacje dla przedsiębiorców:
www.investindk.dk.
Ministerstwo Pracy:
www.bm.dk.
Duńskie pośrednictwo pracy:
www.ams.dk,
www.jobnet.dk.
Oferty pracy:
www.jobbank.dk,
www.stepstone.dk,
www.seasonalwork.dk.
Poszukiwany
Poszukiwana
Pracę znajdą pielęgniarki, pracownicy opieki społecznej, opiekunowie
osób starszych i chorych, kucharze,
kelnerzy. W sezonie najłatwiej znaleźć coś w rolnictwie: przy zbiorze
truskawek, grochu, cebuli, kukurydzy, jabłek, gruszek, w szkółkach
ogrodniczych, przy drzewkach bożonarodzeniowych lub adwentowych
wiankach. Praca sezonowa zaczyna się w marcu (szkółki), kończy
w grudniu (świąteczne drzewka).
Uwaga: nie musisz znać duńskiego.
W wielu firmach językiem roboczym
jest angielski.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Tak naprawdę najprościej jest
założyć firmę jeszcze w Polsce,
a w Danii zarejestrować tylko jej
filię. Wykonując taki manewr, nie
musisz udowadniać przed urzędnikami, że masz potrzebne na rozkręcenie własnej działalności środki.
Jeśli jednak zdecydujesz się rejestrować firmę w Danii, wcześniej
zasięgnij porady w biurze doradztwa zawodowego w twojej gminie
zamieszkania. Więcej informacji
znajdziesz na portalu dla przedsiębiorców: www.virk.dk.
27
CYPR
C
Cypryjczycy poszukują rąk
do pracy i chętnie
zatrudniają Polaków.
Trzeba jednak uważać
na nieuczciwe agencje
zatrudnienia. Przypilnuj też
pracodawcę, żeby zawarł
z tobą umowę o pracę
na piśmie i dokładnie
ewidencjonował twój
czas pracy.
W większości firm pracuje się
od 8.00 do 17.30, z przerwą
od 13.00 do 14.30.
28
Najważniejsze
formalności
Info
w sieci
Jeśli zamierzasz zostać tu dłużej
niż na trzy miesiące, musisz uzyskać prawo pobytu. Załatwiasz je
w biurze imigracyjnym.
Oficjalna strona Cypru:
www.cyprus.gov.cy.
Cypryjskie Centrum Promocji
Handlu w Warszawie:
www.cyprustrade.pl.
Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych
Cypru (wydział ds. migracji):
www.moi.gov.cy.
Portal cypryjski:
www.cyprus-net.com.
Portal dla Polaków na Cyprze:
www.kypros.org.pl.
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... Płaca minimalna wynosi 840 euro (po 6 miesiącach zatrudnienia i w wybranych
grupach zawodowych). Przykładowe zarobki: szef kuchni - 1400 euro,
kucharz - 700 euro, pomocnik kucharza - 600 euro, kelner - 600 euro
plus napiwki.
a ile wydać... Cypr jest drogim
krajem. Na życie potrzebujemy
ok. 700 euro. Trzeba się liczyć z cenami co najmniej 30 proc. wyższymi niż w Polsce.
Poszukiwany
Poszukiwana
Na Cyprze pracy nie brakuje.
Zwłaszcza w sezonie, w branży
turystycznej i hotelarskiej.
FRANCJA
F
Najważniejsze
formalności
Możesz legalnie przebywać na terenie Francji, nie posiadając karty
pobytu, choć możesz ją sobie wyrobić. Francuscy urzędnicy dzielą
obcokrajowców na cztery kategorie: pracownik, osoba nieaktywna,
student lub członek rodziny osoby,
30
Francja długo wzbraniała się przed otwarciem
swojego rynku pracy. Początkowo trzeba było mieć
pozwolenie na pracę i kartę pobytu. Dziś nie jest to już
konieczne. Możesz robić karierę nad Sekwaną - mile
widziani są tam zwłaszcza pracownicy służby zdrowia,
menadżerowie, pracownicy bankowości, finansów,
ubezpieczeń, ale... Uwaga!
W przypadku wielu branż znalezienie posady utrudniają
skomplikowane procedury.
należącej do jednej z poprzednich
grup. Jeśli jesteś pracownikiem
lub studentem, kwestie związane
z ubezpieczeniem masz zapewne
z głowy. Ale jeśli jesteś „nieaktywny” (czyli np. szukasz pracy),
jesteś zobowiązany posiadać ubezpieczenie zdrowotne: prywatne
francuskie lub zagraniczne albo
polskie. Możesz też zostać popro-
szony o udowodnienie, że masz
odpowiednie środki pozwalające ci
się utrzymać we Francji.
Jak już przeczytałeś we wstępie,
we Francji istnieje grupa tzw. zawodów regulowanych, do których
dostęp jest utrudniony. Nie chodzi
o to, że obcokrajowcy podlegają
tu jakimś specjalnym rygorom po prostu muszą spełnić te same
FRANCJA
wymogi, co ich francuscy koledzy. A te mogą się nieco różnić od
polskich. Do tej specjalnej grupy
zawodów należą m.in.: lekarze,
pielęgniarki, psychologowie, weterynarze, technicy medyczni,
architekci,
geodeci,
adwokaci, biegli księgowi, rewidenci,
agenci nieruchomości, rzeczoznawcy, tłumacze konferencyjni,
fryzjerzy, kosmetyczki, przedsta-
wiciele tzw. zawodów morskich.
Jeśli chcesz któryś z tych zawodów
wykonywać na terenie Francji,
musisz przede wszystkim postarać
się o uznanie twojego dyplomu
za równoważny z francuskim, a także zdać egzaminy będące dowodem
twoich kompetencji. Pamiętaj też,
że urzędy francuskie bezwzględnie
wymagają, aby polskie dyplomy
były poświadczane przez polskie
izby zawodowe i tłumaczone przez
francuskich tłumaczy przysięgłych.
W przypadku lekarzy, prawników
i księgowych samo potwierdzenie
dyplomu nie wystarczy - aby zacząć praktykę, trzeba jeszcze uzyskać zgodę właściwej izby branżowej we Francji, a także zostać
wpisanym na listę uprawnionych
do wykonywania zawodu.
Bilans
zysków i strat
płace: budowlańcy - od 1500 euro
do 2500 euro miesięcznie, fizjoterapeuci - 1300 do 1400 euro, inżynierowie - ok. 2000 euro, lekarz ok. 4400 euro.
a ile wydać... W Paryżu na życie wydasz raczej nie mniej niż 1000 euro
miesięcznie - głównie ze względu na
wysokie ceny najmu. Za kawalerkę
zapłacisz 800 euro, a za mieszkanie
dwupokojowe 1000 - 1400 euro.
Bilet miesięczny to wydatek rzędu
50 euro, rogalik maślany kosztuje
1 euro, trzy razy więcej zapłacisz
za butelkę niedrogiego wina.
Ile można zarobić... Minimalne
miesięczne zarobki wynoszą 1337
euro dla pracowników powyżej 18.
roku życia. Jeśli będziesz zarabiać
więcej niż 1500 euro, musisz założyć konto, na które będzie przelewana twoja pensja. Przykładowe
31
FRANCJA
Info
w sieci
Ambasada Francji:
www.ambafrance-pl.org.
Ambasada RP we Francji:
www.paris.polemb.net.
Ministerstwo Pracy:
www.travail.gouv.fr.
Krajowa Agencja
ds. Zatrudnienia:
www.anpe.fr.
Centrum pracy dla młodzieży:
www.paris-jeunes-emploi.org.
Porady na temat zakładania firmy:
www.apce.com.
Oferty pracy:
www.monster.fr,
www.emploi-saisonnier.com.
Oferty pracy sezonowej:
www.cidj.com,
www.emploi.org,
www.keljob.com.
Tydzień pracy liczy jedynie 35
godzin (maksymalnie 48, ale każda dodatkowa godzina jest słono płatna). Za 12 miesięcy pracy przysługuje ci 30 dni urlopu
(lub 5 tygodni). Każda osoba legalnie zatrudniona we Francji jest
ubezpieczona w tzw. Caisse Primaire d’Assurance Maladie (kasa chorych), m.in. od wypadku przy pracy.
Do pracy we Francji można też
wyjechać w ramach wymiany stażystów - co roku załapuje się na
nią 1000 osób między 18. a 35.
rokiem życia, z dobrą znajomością
francuskiego i co najmniej zawodowym wykształceniem. Staż trwa
3 miesiące (można go przedłużyć
aż do 28 miesięcy). Więcej na
stronie Stowarzyszenia na Rzecz
32
Rozwoju Wymiany Zawodowych
Stażystów w Europie: www.adespe.org/po/presentation.php.
Ciekawe...
Francuzi niezbyt chętnie uczą się
języków obcych, a szczególną
awersję mają do... angielskiego.
Nie znając choćby podstaw francuskiego, możesz mieć nie tylko kłopot
ze znalezieniem pracy, ale nawet
z zamówieniem śniadania w centrum Paryża!
FRANCJA
Poszukiwany
Poszukiwana
Mile widziani we Francji są pracownicy służby zdrowia, handlowcy, specjaliści bankowości
i ubezpieczeń, księgowi, menadżerowie, budowlańcy. Większość
osób, które chciałyby znaleźć
we Francji pracę w jednym
z tych zawodów, musi biegle posługiwać się językiem francuskim.
W sezonie rolnicy chętnie zatrudniają Polaków przy zbiorze winogron, jabłek, borówek.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Przede wszystkim musisz określić rodzaj działalności, którą
zamierzasz się na terenie Fran-
cji zająć: handlowa, rzemieślnicza, wolny zawód. To rozróżnienie jest ważne - w zależności
od tego, do której grupy się
kwalifikujesz, będziesz musiał
dopełnić nieco innych formalności. Teoretycznie nad Sekwaną panuje swoboda prowadzenia działalności gospodarczej,
ale w praktyce trzeba czasami
uzyskać dodatkowe koncesje
(np. w sektorze użyteczności
publicznej). Przede wszystkim,
by założyć firmę, musisz być
pełnoletni, nie możesz jednocześnie być urzędnikiem czy
funkcjonariuszem państwowym,
musisz posiadać lokal. Dokumenty rejestracyjne firmy składasz
w Centrum Formalności Przedsiębiorstw (CFE), rejestracja
trwa ok. tygodnia.
Praca dla małolata
Możesz szukać szczęścia nad Sekwaną, jeśli masz skończone
17 lat. Nie będziesz jednak mógł
pracować dłużej niż 35 godzin tygodniowo ani brać nocnych zmian.
Wynagrodzenie musi wynosić co
najmniej 90 proc. płacy minimalnej (póki nie skończysz 18 lat).
Polska i Francja mają
identyczny wskaźnik PDI
(power distance index).
To oznacza,
że w Polsce i we Francji
w relacjach podwładny –
szef obowiązują podobne
reguły zażyłości
i bliskości.
33
GRECJA
G
Grecja to raj dla turystów.
Dlatego większość
miejsc pracy wiąże
się z hotelarstwem
czy gastronomią i ma
charakter sezonowy.
34
Najważniejsze
formalności
Bilans
zysków i strat
Osoby, które zamierzają pozostać
w Grecji dłużej niż 90 dni, są zobowiązane do złożenia wniosku
o pozwolenie na pobyt na posterunku policji, w ciągu 14 dni od
przyjazdu. Jeśli chcesz pracować
w Grecji, ty lub twój pracodawca
musicie złożyć też wniosek o wydanie „europejskiego pozwolenia
na pobyt z prawem do pracy”.
Będziesz potrzebował: potwierdzonej notarialnie kopii dowodu
lub paszportu, trzech zdjęć, zaświadczenia o miejscu zamieszkania, o posiadaniu ubezpieczenia,
umowy o pracę (poświadczonej
przez Urząd Inspekcji Pracy).
Ile można zarobić... Dniówka
w sezonie wynosi 25 - 30 euro. Średnia pensja robotnika na budowie to
1200 euro miesięcznie. Płaca minimalna to 701 euro miesięcznie.
a ile wydać... Wynajęcie kawalerki to wydatek rzędu 300 - 400
euro. Za tani obiad zapłacisz 10 - 20
euro. Jeśli na obiad wystarczy ci
hamburger, wydasz na niego jedynie 2 euro. Chleb kosztuje 1 euro,
a mleko - 1,34 euro.
Grecy są rodzinni, uprzejmi
i bardzo życzliwi.
Niech nie zdziwi cię
w restauracji widok gości,
jedzących rękoma lub
ze wspólnej miski!
GRECJA
W Grecji niezwykle ważna
jest sjesta, która przypada
najczęściej na godziny
15.00 - 17.00
(latem niezwykle upalne).
Większość sklepów
i instytucji jest w tym czasie
zamknięta.
Info
w sieci
Greckie pośrednictwo pracy:
www.oaed.gr.
Oferty pracy:
www.justjobs.gr,
www.kariera.gr,
www.ekep.gr.
Strony poświęcone Grecji:
www.gogreece.com,
www.visitgreece.gr,
www.greece.pl.
Tydzień pracy trwa 40 godzin
(z nadgodzinami - nie więcej niż
48). Aby dostać urlop (na początku 20 dni), musisz przepracować
u jednego pracodawcy pełny rok.
Poszukiwany
Poszukiwana
Najłatwiej o pracę sezonową na budowach, przy zbiorze owoców, a także w turystyce. Jednak
w restauracjach i hotelach na zatrudnienie mogą liczyć tylko ci,
którzy mogą pochwalić się znajomością angielskiego lub niemieckiego. Kobiety są chętnie zatrudniane w charakterze sprzątaczek
i opiekunek osób starszych. Grecy
cenią też polskich inżynierów,
architektów, marynarzy.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Musisz otrzymać od władz zezwolenie na prowadzenie działalności. Jej zakres jest dowolny, choć
w niektórych obszarach obowiązuje posiadanie koncesji, np. na
eksploatację złóż, obrót bronią,
zarządzanie portami.
Praca dla małolata
Jeśli nie masz skończonych 18 lat,
potrzebujesz pozwolenia na pracę. Bez niego będziesz mógł udzielać się jedynie w biznesie rodzinnym lub jako twórca dzieł sztuki
i artysta. Osobom niepełnoletnim
nie wolno pracować w niebezpiecznych i szkodliwych warunkach, a także więcej niż 6 godzin
dziennie (i 30 tygodniowo).
35
HISZPANIA
E
Hiszpania otworzyła
dla nas swój rynek pracy
już 1 maja 2006 r.
Przeszkodą w znalezieniu
super posady
jest często
brak znajomości
języka hiszpańskiego.
Najważniejsze
formalności
Bilans
zysków i strat
Nie musisz rejestrować pobytu,
ale
musisz
wystąpić
na komisariacie policji o wydanie Numero de Identifcation
de Extranjero (NIE - Numer
Identyfikacji Cudzoziemca). Musisz mieć ważny paszport lub
dowód, a także zaświadczenie
o zameldowaniu z urzędu miasta.
Meldunek jest ważny: przyda się
przy zapisywaniu dziecka do szkoły, zarejestrowaniu w urzędzie
zatrudnienia i... oddaniu głosu
w wyborach lokalnych!
Ile można zarobić... Płaca
minimalna wynosi 700 euro miesięcznie. Przykładowe płace: sprzątaczka w Madrycie zarabia 8 euro
na godzinę, kelnerka w restauracji
- 700 euro miesięcznie plus napiwki (często drugie tyle), asystentka - ok. 1700 euro, informatyk 2000 euro. Może ucieszyć cię informacja, że po pół roku pracy możesz
liczyć w czerwcu na dodatkową, wakacyjną pensję (coś w rodzaju naszej
„trzynastki”).Pracodawcaniejestjednak zobowiązany do jej wypłacenia.
Dodatkowa 14 pensja wypłacana jest
w okresie świąt Bożego Narodzenia.
a ile wydać... Za kawalerkę
w średniej wielkości mieście
zapłacisz 250 - 300 euro miesięcznie, za pokój - do 200 euro.
Nie chcesz narobić
sobie wrogów?
Nie krytykuj corridy!
36
HISZPANIA
Droga jest Barcelona - tu za małe
mieszkaniewłaścicieleżądają360euro
za miesiąc. Na jedzenie wydasz
ok. 300 euro miesięcznie, na bilet 30 euro. Hamburger kosztuje 2 - 5
euro.
Info
w sieci
Ambasada RP w Hiszpanii:
www.polonia.es.
Krajowe pośrednictwo pracy:
www.inem.es.
Oferty pracy:
www.monster.es,
www.recursoshumanos.net,
www.turijobs.com (turystyka),
www.primerempleo.com
(pierwsza praca).
Poszukiwany
Poszukiwana
Pracę najłatwiej znaleźć w budownictwie i rolnictwie. W tej pierwszej branży najwyżej cenieni są
wykwalifikowani specjaliści: murarze, tynkarze, hydraulicy. Szybko
też trafisz na ciekawą ofertę, jeśli
jesteś projektantem dróg, architektem lub operatorem maszyn.
Praca w rolnictwie to przede
wszystkim pomoc przy zbieraniu
truskawek i oliwek. W sezonie
wakacyjnym łatwo zaczepić się
w turystyce: w restauracji na sali
(jeśli znasz angielski, niemiecki
lub hiszpański), w hotelu czy na
zmywaku, a także w charakterze
animatora kultury. Tradycyjnie
cenieni są lekarze, a szczególnie
specjaliści z radiologii czy onkologii. Jeśli ci się poszczęści, możesz
znaleźć zatrudnienie jako lektor
albo... specjalista ds. logistyki
czy obrotu nieruchomościami w tych branżach biegła znajomość
języków innych niż zachodnie
jest atutem.
Jeśli jesteś z kimś
umówiony, czy to prywatnie,
czy służbowo,
nie bądź zaskoczony,
gdy rozmówca się spóźni
i to znacznie.
Cóż – punktualność
nie znajduje się wysoko
w hierarchii wartości
mieszkańców Południa.
37
HISZPANIA
Nie trzeba mieć pisemnej umowy
- dopuszczalna jest forma ustna,
choć coraz rzadziej jest stosowana. Tydzień pracy wynosi 40 godzin,
nie więcej niż 9 godzin dziennie.
Płatny urlop nie może być krótszy
niż 30 dni (razem z weekendami). Hiszpanie mają aż 12 świąt
państwowych i 2 święta lokalne
- to jeden z najbardziej „rozcelebrowanych” narodów Europy.
W środku dnia zazwyczaj jest
sjesta, która trwa kilka godzin.
Pracę nierzadko kończy się więc
ok. 20.00.
Uwaga! Jeśli zostałeś zwolniony przez szefa, tracisz prawo
do ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych!
38
Na swoim - czyli
załóż firmę
Jeśli chcesz prowadzić firmę,
musisz mieć zezwolenie władz
lokalnych i wpis do rejestru.
Szczegółowe wymagania są różne,
w zależności od tego, czym chcesz
się zajmować jako przedsiębiorca.
Podstawą do rejestracji firmy będzie jednak twój numer NIE.
Praca dla małolata
W Hiszpanii zatrudniana jest
młodzież po ukończeniu 15. roku
życia. Jeśli jednak jesteś niepełnoletni, podlegasz szczególnej
ochronie: pracodawca nie może
zatrudniać cię w warunkach szkodliwych dla zdrowia (pod ziemią,
przy substancjach chemicznych),
dawać ci nadgodzin ani „nocek”.
Szukasz mieszkania
w Hiszpanii? Idź do...
kościoła! Polskie parafie
pełnią specyficzną rolę
pośrednika przy wynajmie
mieszkań. Po mszy ksiądz
czyta oferty - wiele z nich
jest bardzo atrakcyjnych.
W Madrycie są aż trzy
polskie kościoły.
Warto wiedzieć, że część
Hiszpanów posługuje się
językami regionalnymi.
Swoją mowę mają
mieszkańcy Galicji, Katalonii,
a także Kraju Basków.
Jeśli wybierasz się
w te rejony, byłoby dobrze,
gdybyś poznał podstawy
tych języków.
HOLANDIA
NL
Najważniejsze
formalności
Jeśli zamierzasz pracować w Holandii np. tylko przez wakacje
(nie dłużej niż 4 miesiące), musisz wyrobić sobie numer SoFi
- coś w rodzaju polskiego NIP-u.
Otrzymasz go w urzędzie skarbowym (Belastingdienst) na podstawie paszportu lub dowodu osobistego. Pamiętaj, by w formularzu
zgłoszeniowym, w rubryce dotyczącej zamieszkania, podać adres
40
Od maja 2007 nie potrzebujesz pozwolenia na pracę.
W Holandii, kraju kanałów i tysiąca serów, szczególnie
poszukiwani są... marynarze. W końcu znajdują się tu
wielkie porty, firmy transportowe. Ale zajęcie znajdzie też
personel medyczny, a także pracownicy sezonowi:
w rolnictwie i hodowli kwiatów, przy sortowaniu ryb,
warzyw, owoców w portach.
holenderski, a nie polski adres
zameldowania!
Jeśli natomiast chcesz przebywać
w Holandii dłużej niż 4 miesiące,
musisz zameldować się w miejscu zamieszkania. Idź po prostu
do urzędu gminy, zgłoś się w dziale ewidencji ludności. Otrzymasz
tam numer BSN (Burger Service
Nummer) - będzie ci on potrzebny także w celach podatkowych.
Jest jeszcze jedna formalność:
po 3 miesiącach pobytu musisz
zgłosić się do Urzędu Imigracji
i Naturalizacji (IND) - więcej informacji na stronie: www.ind.nl.
Oczywiście przyda ci się konto
bankowe. Możesz wyrobić je bez
problemu na podstawie indywidualnego numeru, nadanego ci
przez holenderskie władze.
Składki na emeryturę, ubezpieczenie na wypadek niezdolności do
pracy, choroby czy od następstw
nieszczęśliwych wypadków odprowadza za ciebie pracodawca.
Ale już ubezpieczenie zdrowotne musisz zapewnić sobie sam.
HOLANDIA
To nie taki horrendalny wydatek:
od 80 do 120 euro miesięcznie,
a zapewnia ci dostęp do darmowej opieki medycznej, a często nawet bezpłatnych leków.
Więcej informacji na stronie
Instytutu Świadczeń Pracowniczych: www.uwv.nl.
Bilans
zysków i strat
żej. Tańszym dla ciebie rozwiązaniem jest wynajęcie pokoju - od 250
do 350 euro.
Ile można zarobić... Minimalna
pensja dla pracowników powyżej
23 roku życia wynosi 1398 euro miesięcznie, 322,75 euro tygodniowo.
Przykładowe płace: inżynier - 3000
euro, sekretarka - 2400 euro, kierowca - 2000 euro, informatyk od 3000 euro w górę.
a ile wydać... Na mieszkanie
będziesz
potrzebować
od 400 do 600 euro w średnich miastach; w Amsterdamie, Rotterdamie
czy Hadze będzie oczywiście dro-
Oferty mieszkań do wynajęcia
szukaj na na:
www.studentsforstudents.nl,
www.opkamers.nl,
www.kamernet.nl,
www.woonbelang.nl,
www.woninghuren.com,
www.woonkrant.nl,
www.waarnaartoe.nl.
Info
w sieci
Ambasada Królestwa Niderlandów:
www.nlembassy.pl.
Krajowe pośrednictwo pracy:
www.werk.nl.
Oferty pracy:
www.monsterboard.nl,
www.job.nl,
www.abu.nl.
Portale polonijne:
www.e-holandia.info,
www.mojaholandia.nl,
www.wiatrak.nl.
Poradnik dla szukających pracy
w Holandii:
www.haga.polemb.net/index.
php?document=168&PHPSESSID=4efacf8941a895ad5ddb0cec651a68c8.
41
HOLANDIA
W każdym wypadku – nie dłużej niż
10 godzin dziennie i 45 godzin tygodniowo. Ciekawostką jest fakt,
że wiele dużych firm wprowadza
czterodniowe tygodnie pracy, po
9 godzin dziennie, a to oznacza dłuższy weekend! Przeciętny holenderski
Kowalski dostaje 28 dni urlopu płatnego. Mało kto wie, że w Holandii to
twój szef będzie się troszczył o to,
byś nie wydał całej pensji w ciągu
roku i miał za co pojechać na wypoczynek - co miesiąc będzie potrącał
ci 8 proc. twojej płacy na tzw. „wakacyjne” - pieniądze te otrzymasz
przelewem na konto w czasie urlopu! Z kolei tzw. „urlopowe” to extra
dni urlopu płatnego - dwa za każde
160 godzin pracy.
Jeśli masz dzieci, pewnie ucieszy cię
wiadomość, że możesz liczyć na za-
42
siłek rodzinny (kinderbijslag - więcej
informacji na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: www.svb.nl/
int/en/kinderbijslag/index.jsp),
a także kindgebonden - wypłacane
co miesiąc środki na utrzymanie
dzieci do 18. roku życia.
Na każdym kroku
porozumiesz się
po angielsku.
Holendrzy to naród
otwarty
na świat,
liberalny.
Poszukiwany
Poszukiwana
Ze znalezieniem pracy problemu
nie będą mieć lekarze, pielęgniarki, personel medyczny - choć wymagane są referencje i doświadczenie. Zawsze łatwo w Holandii
zaczepić się przy hodowli kwiatów,
w hurtowniach i magazynach,
z których w świat jadą tulipany, ryby,
owoce i warzywa. Jest także sporo
zajęć dla spawaczy, monterów.
Ale uwaga! Kryzys w 2009 r. sprawił,
że stanęły wszystkie budowy, spadło także zatrudnienie w branżach
metalurgicznej i petrochemicznej.
HOLANDIA
Na swoim - czyli
załóż firmę
Aby zarejestrować firmę, będziesz musiał skierować swe kroki
do znanego ci już Urzędu Imigracji
i Naturalizacji (IND), gdzie złożysz: wyciąg z rejestru holenderskiej Izby Przemysłowo – Handlo-
wej, dotyczący planowanej przez
ciebie działalności (więcej informacji: www.kvk.nl), opis zakresu
działalności twojej firmy, biznesplan (musi zawierać sporządzoną
przez księgowego prognozę finansową - pamiętaj, że twoje zarobki
netto muszą wynieść min. 81 proc.
zysku firmy brutto), deklarację
z Urzędu Podatkowego z decyzją
administracyjną o przyznaniu numeru identyfikacji podatkowej,
kopię umowy zakupu lub najmu
lokalu dla firmy, akt założycielski (jeśli zamierzasz rejestrować
spółkę akcyjną lub z ograniczoną
odpowiedzialnością).
Praca dla małolata
Holandia jest jednym z niewielu
krajów, w których wolno pracować już dzieciom między 13. a 15.
rokiem życia, choć pod nadzorem
i bez gwarancji płacy minimalnej. Jeśli masz skończone 16 lat,
masz te same prawa i obowiązki,
co pracownicy pełnoletni.
W Holandii coraz większym problemem
jest brak mieszkań.
Trzeba uważać na tzw. „dojarki mieszkaniowe”
(huisjesmelker) - spekulantów,
którzy wynajmują za zawyżoną cenę,
zaniedbane lokale ludziom
w trudnej sytuacji mieszkaniowej.
43
IRLANDIA
Najważniejsze
formalności
IRL
Rynek pracy jest otwarty
już od maja 2004 r.
Przez pierwsze dwa lata
wyjechało do pracy w Irlandii
ok. 80 tys. Polaków.
Ale kraj, który za przykład
cudu gospodarczego
podawał premier Tusk
(mieliśmy być „drugą
Irlandią”) bardzo ucierpiał
w wyniku kryzysu 2009 r.
O pracę tu nie jest już
tak łatwo...
44
Jeśli zamierzasz zostać w Irlandii dłużej niż trzy miesiące,
powinieneś postarać się o residence permit, czyli pozwolenie
na pobyt. Jak to załatwić? Zgłoś
się do urzędu imigracyjnego lub
na lokalny posterunek policji
i wypełnij stosowny formularz.
Musisz w nim udowodnić, że masz
legalną pracę lub własną firmę:
jednym słowem, że masz za co
żyć. Takie pozwolenie wydawane
jest najczęściej na 5 lat.
Kolejna formalność: przyznanie irlandzkiego numeru ubezpieczenia
społecznego (PPS – Personal Public
Service Number). Aby go otrzymać,
musisz udać się do miejscowego
Wydziału Spraw Społecznych i Rodziny. Musisz mieć ze sobą: paszport, drugi dokument ze zdjęciem
potwierdzający tożsamość, dokument poświadczający miejsce
zamieszkania. Więcej informacji
uzyskasz pod numerem telefonu:
01-8748444 lub na stronie Departamentu ds. Społecznych i Rodziny:
www.welfare.ie/EN.
Długo - bo tydzień pracy to aż
48 godzin! Wiele firm skraca jednak pracę w piątek tak, by można było wyjść do domu o godzinę
czy dwie wcześniej. Irlandzkiemu pracownikowi przysługują
co najmniej 4 tygodnie urlopu
rocznie. Masz prawo zwalniać się
z pracy, jeśli idziesz do lekarza,
ale nie zawsze możesz liczyć na
to, że za takie nieobecności szef
policzy ci pełną dniówkę. Wyjątkiem są kobiety w ciąży.
IRLANDIA
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... Minimalna płaca to 1462 euro miesięcznie jednak prawo do takiej pensji mają
tylko ci, którzy ukończyli 18 lat
i mają za sobą co najmniej dwa lata
doświadczenia. W pierwszym roku
pracy minimalna stawka godzinowa
to 6,92 euro, w drugim - 7,79 euro.
Średnie zarobki w przemyśle to 650
euro tygodniowo, w budownictwie
- 820 euro, w sektorze publicznym
- 740 euro. Sekretarka zarabia 2000
euro, podobnie jak kierowca, kucharz - 1600 euro, informatyk - na-
wet 4000 euro. Wypłaty dostaje się
najczęściej co tydzień.
a ile trzeba wydać... Irlandia jest naprawdę drogim krajem,
jednym z najdroższych w całej UE.
Za kawalerkę w Dublinie zapłacisz
1200 euro, do 1600 euro będzie cię
kosztowało mieszkanie dwupokojowe. Na skromne jedzenie wydasz
12 euro dziennie: lunch w barze
to wydatek rzędu 6 euro. Za bilet
na komunikację miejską zapłacisz
16 euro. Na szczęście, spore wydatki równoważone są przez wysokie płace. Utrzymasz się, a nawet
coś zaoszczędzisz.
Jeśli nie chcesz narobić sobie tutaj wrogów,
nie poruszaj tematów religijnych,
ani nie mów
nic na temat IRA.
Info
w sieci
Ambasada Polska w Irlandii:
www.dublin.polishembassy.ie.
Ministerstwo Przedsiębiorczości,
Handlu i Zatrudnienia:
www.entemp.ie.
Irlandzkie służby zatrudnienia:
www.irishjobs.ie.
Portal Polonii w Irlandii:
www.gazeta.ie.
Oferty pracy:
www.stepstone.ie,
www.monster.ie,
www.jobs.ie,
www.recruitireland.ie.
Organizacja, służąca informacją
i wsparciem w kwestiach
mieszkaniowych:
www.threshold.ie.
Portal dla młodzieży,
poświęcony pracy:
www.youthworkireland.ie.
45
IRLANDIA
Poszukiwany
Poszukiwana
Na swoim - czyli
załóż firmę
Ze znalezieniem pracy nie powinni mieć problemów specjaliści
z zakresu budownictwa - choć czasy, gdy każdy Polak mógł, podając
się za glazurnika czy dekarza, dostać w Irlandii pracę, minęły wraz
z giełdową hossą. Poszukiwani
są także informatycy, specjaliści
ds. bankowości i finansów, kierowcy, piekarze, barmani, rzeźnicy. Oraz - jak niemalże w każdym
kraju UE - lekarze, pielęgniarki,
technicy medyczni. W sezonie bez
trudu załapiesz się w restauracji,
hotelu lub przy sprzątaniu. Podstawowym kryterium jest oczywiście
znajomość angielskiego.
Najpierw wymyśl nazwę dla swojej firmy i sprawdź na stronie
www.cro.ie/search, czy podmiot o takim „imieniu” już nie
istnieje. W przeciwnym wypadku
nie zarejestrujesz działalności.
Jeśli twoja nazwa jest niepowtarzalna, możesz śmiało udać się
46
do Company Registration Office,
by ją zarejestrować. Następnie
musisz wybrać formę prawną
dla prowadzonej działalności
i dokonać kolejnej rejestracji w Company Registration Office
linage do dour. Kolejny krok to
wizyta w urzędzie podatkowym
(Revenue), ubezpieczenie firmy
i otworzenie konta bankowego.
Choć Polska nie stała się drugą Irlandią, będąc
w Dublinie (i nie tylko) trudno oprzeć się wrażeniu,
że Irlandia stała się drugą Polską...
Na każdym kroku słychać język polski.
W kiosku dostaniesz bez problemu polskie gazety,
a kiełbasę wiejską i kiszone ogórki kupisz w jednym
z wielu sklepów z „polskim żarciem”, są nawet polskie puby,
odbywają się koncerty polskich zespołów.
Wśród tylu rodaków nie będziesz czuł się obco.
IRLANDIA
Praca dla małolata
Dostaniesz pracę, jeśli masz ukończone 15 lat. Dzieciom nie wolno
jednak pracować w fabrykach
oraz wykonywać zawodów, które
związane są z pracą w szkodliwych
dla zdrowia i życia warunkach.
Regularną pracę możesz podjąć
dopiero po ukończeniu 16. roku
życia. Nieletnim przysługuje półgodzinna przerwa po przepracowaniu 4,5 godziny. Stawka godzinowa dla osób, które nie mają
skończonych 18 lat to co najmniej
6,06 euro za godzinę.
Safe Pass
To odpowiednik polskiego bhp - obowiązkowe szkolenie,
bez którego nie można podjąć pracy w sektorze
budowlanym. Wymaga się go również od pracowników
tymczasowych na budowie, kierowców dostarczających
materiały na budowę lub osób sprzątających.
Kurs Safe Pass trwa 8-10 godzin i kończy się egzaminem.
Musisz mieć przy sobie ważny paszport, dwa zdjęcia
paszportowe oraz irlandzki adres korespondencyjny.
Koszt szkolenia to ok. 100 euro.
W Irlandii musisz mieć tzw.
„książkę najmu”, w której
zapisywane są wszystkie
szczegóły umowy najmu oraz
płatności czynszu. Książka
powinna zawierać: adres
nieruchomości, nazwisko
właściciela oraz jego adres,
twoje nazwisko, datę
rozpoczęcia i czas trwania
umowy najmu, kwotę kaucji,
kwotę czynszu i informację,
jak ma być płacony,
szczegóły wszystkich innych
płatności, np. ogrzewania,
oświadczenie dotyczące
praw i obowiązków
właściciela i wynajmującego,
listę wszystkich mebli oraz
urządzeń, które należą
do właściciela.
47
NIEMCY
Najważniejsze
formalności
D
Dyskusje o otwarciu
niemieckiego rynku pracy
dla członków nowych krajów
UE toczą się za naszą
zachodnią granicą od lat.
Efekt jest taki, że...
pozostanie on zamknięty
do 1 maja 2011 r.
Mimo to aż 300 tysięcy
Polaków szuka możliwości
zarabiania właśnie za Odrą.
48
Niemcy lubią mieć porządek w papierach. Jeśli zamierzasz zostać w ich
kraju powyżej 7 dni, musisz zgłosić
się we właściwym dla twojego miejsca zamieszkania urzędzie meldunkowym. Nie ma jednej, centralnej
instytucji, która się tym zajmuje –
w każdym landzie meldunki załatwia
się gdzie indziej. Informacji szukaj
więc na miejscu. Jeśli twój pobyt
przeciąga się powyżej 3 miesięcy,
w tym samym urzędzie meldunkowym wystaraj się o prawo do pobytu. Wymagane jest także pozwolenie na pracę – wydaje je Niemiecka
Agencja ds. Zatrudnienia (Bundesagentur fur Arbeit – BA). Występuje
o nie twój pracodawca, a nie ty.
Za Odrą najłatwiej i najszybciej znaleźć pracę sezonową. Polacy mogą
w ten sposób przepracować mak-
symalnie 4 miesiące w ciągu roku
kalendarzowego. Niemiecki pracodawca zgłasza chęć zatrudnienia polskich pracowników do centralnego
biura pośrednictwa pracy, a stamtąd
poprzez polskie ministerstwo oferty
trafiają do wojewódzkich urzędów
pracy. Oferty pojawiają się na przełomie października i listopada lub
na początku grudnia. Mogą z nich
skorzystać studenci studiów dziennych (ale nie ci z ostatniego roku),
w wieku od 18 do 35 lat, znający
język niemiecki. Zwykle jest więcej
chętnych niż miejsc, dlatego o tym,
kto pojedzie, decyduje ślepy los.
Polacy mogą też podejmować
w Niemczech pracę w charakterze
pracownika-gościa. Jest to specyficzna oferta - możesz z niej skorzystać
tylko wtedy, gdy zatrudnienie da ci
szansę na podnoszenie kwalifikacji
zawodowych i językowych, i nie możesz pracować w ten sposób dłużej
NIEMCY
niż rok. Niemcy co roku przygotowują nową listę poszukiwanych zawodów (tych, które można wykonywać
„gościnnie”). Są to m.in.: inżynierowie, mechanicy, pielęgniarze, pracownicy gastronomii, sprzedawcy.
O oferty pytaj w urzędach pracy.
Z reguły nabór prowadzony jest
dwa razy w roku. Podania składa się
w polskich urzędach pracy. Uwaga!
Polski pracownik po przepracowaniu
12 miesięcy dostaje prawo nieograniczonego dostępu do niemieckiego
rynku pracy! Od 1 stycznia 2009 r.
łatwiej podejmować pracę w Niemczech absolwentom szkół wyższych.
Zniesiony został wymóg sprawdzenia, czy pracodawca nie był w stanie
znaleźć pracownika niemieckiego.
Absolwenci uczelni i wysoko wykwalifikowani pracownicy będą mogli po
dwóch latach pracy w Niemczech
w swoim zawodzie ubiegać się o specjalną kategorię stałego pozwolenia
na pobyt: „dla celów zatrudnienia”.
Czas między
9.30 a 10.00 jest święty.
To czas na śniadanie!
Jest on wolny,
choć bezpłatny.
Niemcy rzadko zostają
po godzinach.
Jeśli ktoś siedzi w biurze
do późna, to znak,
że nie potrafi
podołać obowiązkom.
Bilans
zysków i strat
(jest to jedna z najwyższych stawek
w Europie, w Niemczech inżynierów
brakuje, dlatego ci z Polski mogą liczyć na ułatwienia w formalnościach
pobytowych). Sekretarka może zarobić nawet 3000 euro, budowlaniec
- od 1500 euro, kucharz - 1600 euro,
informatyk - 3000 euro.
a ile trzeba wydać... Pracownikom sezonowym mieszkanie za-
pewniają pracodawcy, choć na
luksusy nie ma co liczyć. Wynajęcie kawalerki w mieście to koszt
do 700 euro. Za bilet miesięczny zapłacisz ok. 70 euro, bilet
do kina kosztuje 8 euro, a do teatru
15. Na obiad w restauracji wydasz
15 euro. Na zakupach za kilo jabłek
zapłacisz 2 euro, za sześć jajek 1,30
euro, chleb - 1,80 euro.
Ile można zarobić... Robotnicy
sezonowi mogą liczyć na 4 - 6 euro
za godzinę. W usługach zarabia się
średnio 2700 euro miesięcznie,
w handlu i przemyśle - 2900 euro.
Najwięcej zarabiają inżynierowie:
od 3000 do 6000 euro miesięcznie
49
NIEMCY
Info
w sieci
Ambasada Niemiec w Warszawie:
www.ambasadaniemiec.pl.
Federalna Agencja Zatrudnienia:
www.arbeitsagentur.de.
Oferty pracy:
http://jobboerse.arbeitsagentur.de,
www.jobs3000.de,
www.az-online.de,
www.worldwidejobs.de,
www.stepstone.de.
Krajowe Pośrednictwo Pracy:
www.bundesverwaltungsamt.de.
Szczegółowe informacje na temat
zatrudnienia w Niemczech:
www.wirtschaft-polen.de/pl.
Informacje prawne dla
pracujących studentów:
www.dgb-jugend.de/studium.
50
Średnio w Niemczech pracuje się
39 godzin tygodniowo: od poniedziałku do czwartku 8 godzin i jedynie 7 godzin w piątek. W ciągu
miesiąca od chwili zatrudnienia
trzeba podpisać umowę o pracę.
Minimalny urlop wypoczynkowy
to 24 dni robocze, przysługuje on
po przepracowaniu 6 miesięcy.
Liczba dni urlopu wzrasta wraz
ze stażem pracy. Jeśli twój pracodawca będzie od ciebie wymagał
pracy w soboty, zyskasz prawo
do 28 dni pełnego urlopu.
Poszukiwany
Poszukiwana
W sezonie najczęściej zatrudniani
są pracownicy do zbioru owoców
(jabłek i truskawek) oraz warzyw
(szparagi i pomidory). Trafia się
praca sezonowa w przetwórstwie,
ogrodnictwie, leśnictwie, w knajpach, restauracjach, hotelach,
ale też i w tartakach, przy obsłudze
imprez objazdowych np. kiermaszy,
wesołych miasteczek czy cyrków.
Niemcy poszukują również inżynierów, informatyków, lekarzy, pielęgniarek, opiekunek osób starszych.
Ordnung muss sein (z niem. Porządek musi być)
to zasada, której Niemcy podporządkowują się w pracy
i życiu prywatnym. Nie ma mowy o żadnym „spontanie”
w miejscu pracy. Musisz ściśle wykonywać swoje obowiązki.
NIEMCY
Na swoim - czyli
załóż firmę
Choć rynek pracy nie został dla
Polaków otwarty, możesz założyć
w Niemczech własną firmę. Jeśli
będzie ona jednoosobowa - nie
musisz dokonywać wpisu do rejestru handlowego, prowadzić
pełnej księgowości i sporządzać
bilansu. Jako przedsiębiorca musisz natomiast być zameldowany w Niemczech i znaleźć lokal
na siedzibę firmy. Siedzibą
Praca dla małolata
Możesz znaleźć coś, jeśli masz
skończone 15 lat, ale do 18. roku
życia nie wolno ci pracować dłu-
może być twoje miejsce zamieszkania. Następnie możesz
zgłosić działalność w urzędzie
ds. gospodarczych (Gewerbeamt/
Wirtschaftsamt), właściwym dla
miejsca siedziby firmy. Opłata
rejestracyjna wynosi od 15 do 30
euro. Szczegółowe informacje
o zakładaniu firmy w Niemczech
znajdziesz w broszurze opracowanej przez sieć EURES: www.eures.
praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/
EURES_Swiadczenie_uslug_w_
UE.pdf.
żej niż 8 godzin dziennie. Jeśli
twój dzień pracy wynosi od 4 do
6 godzin, masz prawo do 30 minut
przerwy. Jeśli zaś więcej, możesz
się urwać aż na godzinę.
Niemcy cenią prywatność.
Przed wejściem
do zamkniętego
pomieszczenia zapukaj
i poczekaj na zaproszenie.
Uważaj też, by nie naruszać
strefy intymnej twojego
niemieckiego rozmówcy
- dystans interpersonalny
pomiędzy dwoma osobami
wynosi
w Niemczech...
ok. 2 metrów.
Nie próbuj podejść bliżej,
bo zostaniesz uznany za
natręta. Pamiętaj, że Niemcy
są mniej towarzyscy
i żywiołowi niż Polacy czy
np. Rosjanie. Nie lubią
bratania się, nie przechodzą
szybko na „ty”.
51
NORWEGIA
N
Pracy w Norwegii jest
sporo. Najwięcej ofert
czeka na ciebie
w budownictwie.
Niestety, zanim
podpiszesz umowę,
musisz zdobyć
pozwolenie
na pracę i pobyt.
52
Najważniejsze
formalności
Najpierw musisz znaleźć osobę, która zechce cię zatrudnić.
Potem dopiero starasz się o pozwolenie na pracę. W tym celu
składasz wniosek wraz z potwierdzeniem zatrudnienia (dostępny na stronie Ambasady Norwegii: www.amb-norwegia.pl).
Jeśli jednak już wyjechałeś
do Norwegii, idziesz z tymi dokumentami na policję. Wszystkie te formalności może też
załatwić twój pracodawca. Złożenie wniosku jest bezpłatne.
Wyjątkiem są au-pair (płacą
800 koron, 1 NOK = 0,49 PLN).
Jeśli chcesz w tym kraju przebywać dłużej niż trzy miesiące,
musisz wystąpić o pozwolenie na
pobyt i zarejestrować się w Urzę-
dzie Ewidencji Ludności. Szybko
postaraj się o kartę podatkową
(skattekort)! Dopóki nie dostarczysz jej pracodawcy, będzie
on odprowadzał z twojej płacy
50 proc. podatku.
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... W Norwegii nie ma przepisu określającego
wysokość płacy minimalnej. Pensje
są negocjowane przez pracodawców i związki zawodowe.
Te ostatnie bardzo pilnują, żeby
pracownicy z Europy ŚrodkowoWschodniej nie zarabiali mniej niż
Norwegowie. Lekarz może dostać
od 3000 do 10000 euro, budowlańcy
od 2000 euro. Najniższa stawka
godzinowa - według związkowców wynosi 120 - 130 koron brutto.
NORWEGIA
a ile trzeba wydać... Koszty wynajmu i utrzymania są wysokie.
Na mieszkanie np. w Oslo musisz
przeznaczyć 3700 koron miesięcznie, drugie tyle wydasz na jedzenie.
Na wcale nierozrzutne życie będziesz potrzebował ok. 8200 koron,
czyli ponad 1000 euro!
Pamiętaj! W Norwegii obowiązują korony norweskie.
Najwyżej 40 godzin tygodniowo
i 9 godzin dziennie. Legalnie zatrudnionym pracownikom przysługuje
25 dni urlopu (nie licząc weekendów). Po 5 latach stałej pracy w Norwegii możesz starać się o częściową
norweską emeryturę, która wynosi
ok. 2000 - 2500 zł miesięcznie.
Info
w sieci
Poszukiwany
Poszukiwana
Oficjalna strona Norwegii
w Polsce:
www.amb-norwegia.pl.
Wszystko o życiu w Norwegii:
www.norwegia.pl.
Informacje o Norwegii:
www.norge.no,
www.visitnorway.com.
Krajowa lista ofert pracy:
www.norsk.lysningsblad.no.
Przeglądarka stron internetowych,
zawierających oferty pracy
w Norwegii:
www.stillinger.no.
Oferty pracy i informacje
opublikowane przez Norweski
Urząd Zatrudnienia:
www.nav.no.
Urząd ds. Cudzoziemców:
www.udi.no.
Najwięcej ofert czeka w budownictwie. Zatrudnienie znajdą także
inżynierowie i robotnicy chętni do
pracy na platformach wiertniczych,
stoczniowcy, spawacze, elektrycy,
pielęgniarki i informatycy. W sezonie letnim łatwo także znaleźć coś
w branży turystycznej.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Możesz świadczyć usługi w oparciu o działalność zarejestrowaną
w Polsce. Starając się o pobyt,
musisz udowodnić, że twoja firma
przyniesie wystarczające zyski,
byś mógł się bez problemu w Norwegii utrzymać.
53
SZWECJA
S
Szwecja jest znana
z wysokich zarobków
oraz dobrych warunków
socjalnych.
W służbie zdrowia
pracuje już kilka tysięcy
polskich lekarzy
i pielęgniarek.
54
Najważniejsze
formalności
Nie
potrzebujesz
pozwolenia
na pracę. Jeśli jednak zamierzasz zostać w Szwecji dłużej niż
90 dni, musisz zarejestrować się
w Urzędzie Migracyjnym i złożyć
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... W Szwecji nie istnieje coś takiego jak
płaca minimalna. Średnio na
miesiąc dostaje się 20 000 koron (1 SEK = 0,39 PLN) . Dentyści
i lekarze zarabiają 25 000 - 60 000
koron, informatycy - 32 000 koron,
sprzątaczki - 16 000 koron. Zbieracze runa leśnego mogą dostać
od 160 do 800 koron dziennie.
Za kilogram jagód w skupie płacą
wniosek o pozwolenie na pobyt. Jeśli jesteś zapobiegliwy, możesz te
formalności załatwić jeszcze przed
wyjazdem: składając wniosek
w Ambasadzie Szwecji w Warszawie lub w konsulacie w Gdańsku.
Więcej informacji na: www.migrationsverket.se/english.jsp.
8 - 10 koron, borówek - 6 koron,
malin bagiennych - 55 koron. Dziennie dobry zbieracz oddaje do skupu
od 40 do 100 kilogramów jagód.
a ile trzeba wydać... Najmniej
na utrzymanie wydadzą zbieracze
runa leśnego - mogą zatrzymać
się na kempingu, a tam wynajęcie
miejsca w domku kosztuje jedynie 30 - 50 koron za dobę. Pokój
przy rodzinie to wydatek rzędu
2000 - 3000 koron miesięcznie,
za dwupokojowe mieszkanie zapłacisz 5000 koron, czteropokojo-
SZWECJA
we na prowincji to wydatek rzędu
6000 - 7000 koron. Weź pod uwagę,
że koszty utrzymania w Szwecji są
bardzo wysokie: na żywność wydasz
nawet 1000 koron tygodniowo.
Info
w sieci
Informacje ogólne:
www.sweden.se.
Centralny Urząd Pracy:
www.ams.se.
Oferty pracy:
www.jobline.se,
www.manpower.se,
www.stepstone.se,
www.poolia.se.
Poradnik dla zbieraczy runa
leśnego:
www.szwecja.igns.pl/
poradnik,praca.html.
Nie musisz mieć podpisanej umowy o pracę, wystarczy jej forma
ustna, a nawet... domniemana.
Za to na piśmie pracodawca musi
przedstawić ci warunki zatrudnienia. W Szwecji tydzień pracy trwa
40 godzin, dodatkowo maksymalnie 8 - 10 godzin nadliczbowych.
W zamian otrzymujesz prawo
do 25 dni urlopu.
Poszukiwany
Poszukiwana
W Szwecji mile widziane są pielęgniarki, lekarze, dentyści, opiekunki osób starszych, specjaliści
z branży informatycznej i telekomunikacyjnej, biotechnolodzy,
inżynierowie, budowlańcy, pracownicy sezonowi w rolnictwie
i ogrodnictwie.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Własną firmę rejestrujesz w urzędzie patentowo-rejestrowym. Następnie występujesz do urzędu podatkowego (www.skatteverketse)
o nadanie numeru VAT. Pamiętaj:
wszystkie dokumenty muszą być
przetłumaczone na język angielski lub szwedzki i poświadczone
w konsulacie Szwecji w Polsce.
Więcej informacji: www.nutek.
se,
http://www.polcommerce.
com/index_pl.htm.
Praca dla małolata
W Szwecji można pracować
po ukończeniu 16 lat. Młodzieży
nie wolno jednak zatrudniać w godzinach nocnych.
55
PORTUGALIA
P
Kto nie ma ochoty
na deszczowe lato,
ale chciałby popracować
- niech jedzie
do Portugalii. W tym kraju
nie potrzeba pozwolenia
na pracę, ale miejsc
jest niewiele.
A i zarobki niższe niż
np. w dżdżystej Irlandii...
56
Najważniejsze
formalności
Bilans
zysków i strat
Aby pracować, musisz złożyć
podanie o przyznanie numeru
identyfikacji podatkowej (zwanego Número de Identificaçăo Fiscal
– NIF albo Número de Contribuinte). Szczegółowe informacje na
stronie:www.lojadocidadao.pt.
Jeśli chcesz zostać dłużej niż trzy
miesiące, zarejestruj się w lokalnym oddziale Urzędu ds. Cudzoziemców i Granic lub w urzędzie
miasta. Składasz tam wniosek
o wydanie karty pobytu obywatela
UE. Więcej informacji znajdziesz
w oficjalnym serwisie dla obcokrajowców: www.sef.pt.
Ile można zarobić... Płaca minimalna to 497 euro. W sezonie kelner zarabia z napiwkami
1000 euro. Inżynier może liczyć
na 2400 euro, informatyk dostanie ok. 1100 euro.
a ile trzeba wydać... Za małe
mieszkanie w Lizbonie zapłacisz
500 - 1000 euro. Jedzenie to wydatek 150 - 200 euro miesięcznie.
Bilet do kina kosztuje 5 euro, bilet miesięczny ok. 44 euro, obiad
w restauracji 15 euro, a kilogram
jabłek 0,70 euro.
Tydzień pracy wynosi 40 godzin.
Obowiązuje sjesta - godzinna lub
dwugodzinna przerwa po południu.
Praca w czasie obowiązkowego
PORTUGALIA
dnia wolnego od pracy uprawnia
do jednego dnia płatnego urlopu,
który musisz wykorzystać w ciągu
trzech dni. Jeśli jesteś zatrudniony na cały etat, należy ci się
22 dni urlopu. Dwa razy w roku
– na Boże Narodzenie i wakacje pracownik otrzymuje premię równą miesięcznemu wynagrodzeniu.
Info
w sieci
Instytut Zatrudnienia
i Szkolenia Zawodowego:
www.iefp.pt.
Oferty pracy:
www.adecco.pt,
www.netjobs.pt,
Lista agencji pracy czasowej:
www.iefp.pt/emprego/procurar/
Paginas/ProcuraEmprego.aspx.
Poszukiwany
Poszukiwana
Na swoim - czyli
załóż firmę
Najwięcej ofert czeka na lekarzy,
pielęgniarki, dentystów, budowlańców. W sezonie potrzebne są osoby
do zbioru winogron i truskawek.
Sporo pracy jest także na wybrzeżu
w turystyce. Mile widziani są tam
kucharze, pokojówki i kelnerzy.
Uwaga! Największą barierą przy
poszukiwaniu pracy jest nieznajomość języka. Jeśli jednak nie znasz
portugalskiego, ale porozumiewasz
się po hiszpańsku, to na pewno
dasz sobie radę.
Musisz
mieć siedzibę. Wniosek
o zarejestrowanie firmy i wydanie tymczasowego numeru identyfikacji podatkowej NIP składasz
do Głównego Rejestru Podmiotów
Gospodarczych.
Praca dla małolata
Możesz pracować w Portugalii
legalnie, jeśli skończyłeś 16 lat.
Młodsi mogą być dorywczo zatrudniani do prac lekkich.
57
WIELKA BRYTANIA
GB
Wielka Brytania
już 1 maja 2004 r.
otworzyła dla Polaków
swój rynek pracy.
Żeby pracować legalnie,
nie potrzeba żadnych
specjalnych zezwoleń.
O Londynie mówi się
nawet „siedemnaste
województwo Polski”
lub pieszczotliwie:
„Lądek Zdrój”!
58
Najważniejsze
formalności
Polacy, którzy podejmują pracę na
dłużej niż miesiąc, muszą zarejestrować się w specjalnym rejestrze
pracowników (WRS – Worker Registration Scheme), prowadzonym
przez Home Office. W tym celu należy wypełnić formularz WRS, dołączyć do niego kopię kontraktu lub
potwierdzenie zatrudnienia, dwa
zdjęcia, paszport i potwierdzenie
wpłaty 90 funtów. Jeśli ktoś potrzebuje pomocy przy wypełnianiu,
otrzyma ją dzwoniąc pod numer
0114 207 4074 lub pisząc na adres:
[email protected].
gsi.gov.uk.
Wypełniony dokument należy wraz
z załącznikami wysłać na adres:
Work Permits WRS, PO Box 492,
Durham, DH99 1 WU. Zarejestrować się trzeba jak najszybciej po
zatrudnieniu, najpóźniej miesiąc
po podpisaniu kontraktu. Jeśli nie
załatwisz tych formalności w przepisowym terminie, możesz stracić
pracę! Po zarejestrowaniu urząd
odsyła złożony wcześniej paszport
czy dowód osobisty.
Bilans
zysków i strat
Ile można zarobić... Minimalna stawka godzinowa wynosi 4,77
funta (dla osób między 18. a 21.
rokiem życia) i 5,80 funta dla tych,
którzy skończyli 22 lata. Kucharz
w Wielkiej Brytanii zarobi 1200 1400 funtów miesięcznie, lekarz
specjalista z doświadczeniem - nawet 6000 funtów, kierowcy - od 1500
funtów, budowlańcy - 1200 funtów,
inżynier - 2000 funtów, a sekretarka
- nawet 2500 funtów.
a ile trzeba wydać... Utrzymanie
WIELKA BRYTANIA
w Wielkiej Brytanii jest bardzo drogie, a przoduje w tej konkurencji
oczywiście Londyn. Na życie w stolicy musisz wydać nawet o 25 proc.
więcej, niż twoi koledzy mieszkający na prowincji, czyli ok. 180 funtów na tydzień. Połowa tej sumy to
koszty wynajmu, reszta - wydatki
na jedzenie, przejazdy itp. Uwaga!
Jeśli wybierasz się do Wielkiej Brytanii, nie mając zagwarantowanej
pracy, musisz zabrać ze sobą 1000
- 1500 funtów, by mieć za co żyć,
zanim znajdziesz posadę.
Z reguły – bez umowy o pracę,
natomiast w ciągu dwóch miesięcy pracodawca zobowiązany
jest ci dostarczyć oświadczenie,
zawierające twoje dane i szczegóły, dotyczące twojej pracy
i płacy. Tydzień pracy to średnio
40 godzin, nie więcej niż 48 go-
Brytyjczycy są powściągliwi
i nie okazują uczuć. Nie są
też zbyt chętni, by zapraszać
nowo poznane osoby do
domu. Wszak to właśnie
z ich kraju wywodzi się
znane powiedzenie:
My home is my castle
(Mój dom jest moją
twierdzą).
dzin. Od kwietnia 2009 r. pracownikom przysługuje 28 dni urlopu
płatnego. Szukając zatrudnienia
w Wielkiej Brytanii, uważaj na naciągaczy! Nie wszyscy pośrednicy
uczciwie wykonują swoją pracę.
W tym kraju szukający pracy nie
ponoszą żadnych opłat za pośrednictwo - warto o tym pamiętać.
W Wielkiej Brytanii
obowiązuje zakaz palenia
w miejscach publicznych,
co oznacza, że nie ma szans
na „dymka” w miejscu pracy.
Nie zapalisz także w pubie
ani restauracji.
59
WIELKA BRYTANIA
Info
w sieci
Ambasada Wielkiej Brytanii
w Polsce:
http://ukinpoland.fco.gov.uk/en.
Publiczne urzędy zatrudnienia:
www.jobcentreplus.gov.uk.
Program Rejestracji Pracowników:
www.workingintheuk.gov.uk.
Izby Handlowe w Wielkiej Brytanii:
www.britishchambers.org.uk.
Poszukiwany
Poszukiwana
Wielka Brytania to raj dla kierowców oraz budowlańców (także
inżynierów). Z pracą nie powinny
mieć problemu także pielęgniarki, dentyści i opiekunowie osób
starszych. O zatrudnienie łatwo
w sklepach, gastronomii, hote-
60
Prawa wynikające z umowy,
warunki pracy, płaca minimalna:
www.berr.gov.uk.
Opodatkowanie i składki
na ubezpieczenie:
www.inlandrevenue.gov.uk.
Emerytury, zasiłki,
międzynarodowe ubezpieczenia
społeczne:
www.dwp.gov.uk.
Gazety:
http://jobs.independent.co.uk,
http://jobs.timesonline.co.uk,
www.jobs.telegraph.co.uk,
www.jobs.guardian.co.uk.
Strona rządu szkockiego:
www.scotlandistheplace.com.
Oferty pracy:
www.monster.co.uk,
www.britishjobs.net,
www.topjobs.co.uk,
www.thebestjobs.co.uk,
www.workthing.com,
www.hotrecruit.com.
larstwie i na farmach, ale nie
w sezonie (wtedy miejsca zajmują studenci z całego świata).
Dużo jest ofert pracy z call center
i działów obsługi klienta (trzeba
dobrze znać angielski). W ogóle: bez znajomości angielskiego
w stopniu co najmniej komunikatywnym, trudno będzie ci znaleźć
coś dla siebie. Anglicy po prostu
nie widzą potrzeby porozumiewania się z pracownikami na migi tylu jest wszędzie wokół chętnych,
z którymi można się dogadać...
Jeśli zamierzasz wyjechać do pracy
na lato, zacznij jej szukać znacznie wcześniej, np. w maju. Potem
może być już za późno!
WIELKA BRYTANIA
Na swoim - czyli
załóż firmę
Polacy mają prawo do założenia
jednoosobowej firmy wykonującej prace na zlecenie. Takie
osoby nie muszą się rejestrować
w Home Office w programie
WRS. Muszą natomiast dokonać
rejestracji w urzędzie podatkowym (HMRC), płacić podatki
i składki na ubezpieczenie społeczne - ich wysokość zależy
od dochodów netto. Standardowa składka dla samozatrudnionych będzie wynosić (w latach
2009 - 2010) 2,40 funta tygodniowo, płatne raz na kwartał.
Więcej informacji znajdziesz na:
www.hmrc.gov.uk.
Brytyjczycy naprawdę serio
traktują to, co się do nich
mówi. Dla nich to forma
umowy. Jeśli się do czegoś
zobowiążesz,
nie tłumacz się potem,
że
„tak ci się chlapnęło”.
Praca dla małolata
Jeśli masz skończone 16 lat,
śmiało możesz szukać sobie pracy
w Wielkiej Brytanii. Ale są pewne ograniczenia: będziesz mógł
wykonywać jedynie prace lekkie,
w określonych godzinach. Za
prace niestosowne dla młodzieży
Nigdy nie mów źle o rodzinie
królewskiej i jej członkach!
Brytyjczycy są bardzo dumni
z tego, że mają królową.
Zawsze możesz zagaić
o pogodzie - to ukochany
temat w Wielkiej Brytanii.
I można ponarzekać,
co z kolei jest podobno
polską specjalnością...
uważa się np. rozwożenie mleka, obsługę w kinach i teatrach,
pracę w kuchni, barze, nocnym
klubie. Minimalna płaca dla osób
między 16. a 17. rokiem życia
wynosi 3,53 funta na godzinę.
Dla tych, którzy skończyli 17 lat,
ale jeszcze nie mają 18., jest to
3,57 funta za godzinę.
61
WŁOCHY
I
Od sierpnia 2006 r.
Polacy mogą podejmować
w tym kraju pracę bez
żadnych ograniczeń.
A latem, w sezonie
można nie tylko zarobić
w jednym z nadmorskich
kurortów, ale i złapać
nieco śródziemnomorskiej
opalenizny!
62
Najważniejsze
formalności
Bilans
zysków i strat
Jeśli chcesz zatrzymać się we
Włoszech na dłużej niż trzy miesiące, musisz zgłosić się na komisariat policji i złożyć wniosek
o wydanie karty pobytu obywatela UE. Zabierz ze sobą: paszport
lub dowód, dwa zdjęcia paszportowe, zaświadczenie o celu pobytu, o ubezpieczeniu zdrowotnym.
Zostaniesz też poproszony o wypełnienie formularza.
We Włoszech obowiązuje powszechny system ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to,
że każda osoba musi odprowadzać od swoich dochodów składkę
w wysokości 5 proc. Aby jednak
korzystać z tego systemu, musisz zarejestrować się w urzędzie
ds. opieki zdrowotnej (Azienda
Unita Sanitaria Locale - AUSL).
Ile można zarobić... We Włoszech
minimalne wynagrodzenie jest ustalane odrębnie dla odpowiednich grup
zawodowych. Przykładowo: kelner
w pubie dostaje 6 - 7 euro za godzinę, robotnik na budowie 50 - 100 euro
za dzień, pomoc domowa ok. 600
euro za miesiąc, opiekunka do dzieci,
pielęgniarka w prywatnej klinice od 1300 do 2000 euro na miesiąc.
a ile trzeba wydać... W Mediolanie,
uważanym za najdroższe miasto, za
kawalerkę trzeba zapłacić od 700
euro, a za mieszkanie dwu- lub więcej
pokojowe od 1,5 tys. euro. W Rzymie
zapłacimy od 400 euro za kawalerkę,
za mieszkanie dwupokojowe od 1200
euro, w Katanii zaś odpowiednio - 350
i 600 euro.
WŁOCHY
Info
w sieci
Włoskie ministerstwo pracy:
www.welfare.gov.it.
Wydział ds. Promocji Handlu
i Inwestycji Ambasady RP
we Włoszech:
www.infopolonia.it.
Portal włoski dla cudzoziemców
we Włoszech:
www.stranieriinitalia.it.
Ambasada Polski we Włoszech:
www.ambasciatapolonia.it.
Oferty pracy:
www.lavoro.org,
www.uplevel.it,
www.jobonline.it,
www.infojobs.it,
www.mercurius.it,
www.monster.it,
www.catapulta.it,
www.cliccalavoro.it,
www.joblitz.com.
Czas pracy to we Włoszech
40 godzin tygodniowo. Wraz
z nadgodzinami nie może on przekroczyć 48 godzin.
Poszukiwany
Poszukiwana
Zatrudnienie znajdą pielęgniarki,
opiekunki osób starszych, pomoce
domowe, inżynierowie budowlani,
opiekunki do dzieci, wykwalifikowani pracownicy budowlani.
O pracę łatwo jest także w sezonie. Latem w nadmorskich miejscowościach poszukuje się przede
wszystkim kucharzy, barmanów
i kelnerów. Na północy praca czeka
w winnicach i sadach, a na południu na plantacjach pomidorów,
papryki i cytrusów.
Na swoim - czyli
załóż firmę
Aby założyć firmę, musisz mieć
numer identyfikacji podatkowej
IVA, konto bankowe oraz wpis
w rejestrze handlowym lub rękodzieła (patrz na: www.cameradicommercio.it). Może się okazać,
że musisz też dopełnić innych formalności - w zależności od miasta,
w którym zamierzasz zarejestrować działalność. Informacji szukaj
w lokalnej Izbie Handlowej.
Praca dla małolata
Niepełnoletni we Włoszech mogą
pracować powyżej 15. roku życia.
Pod warunkiem, że zakończyli obowiązkowy etap nauki szkolnej. Jednak osobom poniżej 16. roku życia
nie wolno wykonywać prac niebezpiecznych, męczących.
63

Untitled - Eurodesk

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zapraszamy do odwiedzenia nas - Instytut Magii Peverell

7 SPOSOBÓW NA JĘZYK, KTÓRE MUSISZ POZNAĆ

Numer 02 2012/2013 - X Liceum Ogólnokształcące