Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca

Współczesne sensory w monitorowaniu
niewydolności serca
Lek. Ewa Jędrzejczyk-Patej
Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Oddział Kliniczny Kardiologii,
Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca
Wysokie koszty leczenia niewydolności serca (HF) są m.in. związane z
częstymi, nierzadko długotrwałymi hospitalizacjami.
Częstość hospitalizacji spowodowanych niewydolnością serca
pomimo współczesnych metod leczenia nie uległa w ostatnich latach
istotnej poprawie.
Duże nadzieje wiąże się obecnie z rozwojem metod monitorowania pacjentów
z niewydolnością serca, które umożliwią odpowiednio wczesne
rozpoznanie zagrażającej dekompensacji HF, dzięki czemu możliwa
będzie odpowiednio wczesna interwencja lekarska mająca na celu
uniknięcie wystąpienia jawnych cech HF i ewentualnej związanej z
zaostrzeniem HF hopsitalizacji.
Współczesne sensory w monitorowaniu niewydolności serca:
Stopień nawodnienia klatki piersiowej (OptiVol Fluid Index)
Monitorowanie ciśnienia w lewym przedsionku (LAP monitoring
system; HeartPOD™, St Jude Medical Inc.)
Wszczepialny system monitorowania hemodynamicznego w tętnicy
płucnej (CardioMEMS)
Pomiar ciśnienia w drodze odpływu prawej komory (Chronicle,
Medtronic Inc.)
Zewnętrzny czujnik do monitorowania PiiX™ (Convertis Inc.)
Stopień nawodnienia klatki piersiowej (OptiVol Fluid Index)
Określenie stopnia „nawodnienia” pacjenta jest możliwe dzięki
pomiarowi impedancji wewnątrz klatki piersiowej, za pomocą której
określa się w niej zawartość wody.
Zmiany ilości wody w klatce piersiowej przyczyniają się do zmian
impedancji. Im większa zawartość wody w tkance płucnej tym
mniejsza impedancja.
Zmiany impedancji wewnątrz klatki piersiowej wyprzedzają o około
18 dni objawy dekompensacji HF i hospitalizację związaną z
zaostrzeniem HF.1
1
Yu CM, Wang L, Chau E, et al. Intrathoracic impedance monitoring in patients with heart failure: correlation with fluid status and
feasibility of early warning preceding hospitalization. Circulation. 2005;112(6):841-8.
Stopień nawodnienia klatki piersiowej (OptiVol Fluid Index)
Jest możliwy do zmierzenia w urządzeniach wszczepialnych takich jak
ICD bądź CRT.
Pomiar wykonywany jest miedzy elektrodą defibrylującą a obudową
urządzenia.
Wskaźnik OptiVol Fluid Index – wynik dobowej impedancji
porównany z wartością referencyjną, automatycznie wyznaczoną
przez urządzenie po 34 dniach od wszczepienia.
Stopień nawodnienia klatki piersiowej (OptiVol Fluid Index)
Czułość 60 – 70 %.1,2
Spadek impedancji (wzrost stopnia nawodnienia) powodują także:
wysięk lub przesięk w jamie opłucnej, obrzęk lub krwiak loży
ICD/CRT, zapalenie płuc, infuzja płynów dożylnych.
Wzrost impedancji (spadek nawodnienia) może występować także w
przypadku: odwodnienia chorego, zwiększenia dawki diuretyków,
dializy, odmy opłucnowej, wentylacji dodatnim ciśnieniem.
1
1. Yu CM, Wang L, Chau E, et al. Intrathoracic impedance monitoring in patients with heart failure: correlation with fluid status and
feasibility of early warning preceding hospitalization. Circulation. 2005;112(6):841-8.
2 Vollmann D, Nägele H, Schauerte P, et al. European InSync Sentry Observational Study Investigators. Clinical utility of intrathoracic
impedance monitoring to alert patients with an implanted device of deteriorating chronic heart failure. Eur Heart J. 2007; 15:1835-40.
Monitorowanie ciśnienia w lewym
przedsionku (LAP monitoring system;
HeartPOD™, St Jude Medical Inc.)
HeartPOD™ monitoruje ciśnienie w lewym
przedsionku.
LAP monitoring system
Urządzenie jest złożone z elektrody z czujnikiem o
wymiarach 3x7 mm i służącego do ładowania
czujnika oraz zapamiętywania pomiarów modułu
zewnętrznego.
Ritzema J, Melton IC, Richards AM et al. Direct left atrial pressure monitoring in ambulatory heart failure patients: initial experience with a
new permanent implantable device.. Circulation. 2007;116(25):2952-9.
Monitorowanie ciśnienia w lewym przedsionku (LAP monitoring
system; HeartPOD™, St Jude Medical Inc.)
HOMEOSTASIS Trial:
- rzadsze występowanie zaostrzenia HF u pacjentów leczonych pod kontrolą
pomiarów ciśnienia w lewym przedsionku,
- poprawa frakcji wyrzutowej lewej komory, a także poprawa w zakresie klasy NYHA
wśród chorych, u których leczenie było indywidualizowane w zależności od ciśnienia
w lewym przedsionku,
- wzrost średniego ciśnienia w lewym przedsionku na około 30 dni przed
dekompensacją HF,
- pomiary umożliwiały indywidualizację leczenia farmakologicznego, m.in. redukcję
diuretyków, a także zwiększenie stosowanych dawek ẞ-blokerów i ACE-I/ARB.
Ritzema J, Troughton R, Melton I et al. Hemodynamically Guided Home Self-Therapy in Severe Heart Failure Patients (HOMEOSTASIS)
Study Group. Physician-directed patient self-management of left atrial pressure in advanced chronic heart failure. Circulation. 2010;
121(9):1086-95.
Wszczepialny system monitorowania
hemodynamicznego w tętnicy płucnej
(CardioMEMS)
Czujnik CardioMEMS o wymiarach 15x3,5 mm
implantowany do światła tętnicy płucnej.
Zasilanie zewnętrzne przez odbiornik.
Pomiary wysyłane są drogą bezprzewodową za
pomocą nadajnika.
Czujnik CardioMEMS
Dzięki systemowi możliwe jest monitorowanie
ciśnienia w tętnicy płucnej.
Wzrost ciśnień wewnątrzsercowych oraz ciśnienia w
tętnicy płucnej poprzedza o kilka-kilkanaście dni
dekompensację HF.
Wszczepialny system monitorowania hemodynamicznego w tętnicy
płucnej (CardioMEMS)
CHAMPION Trial:
- celem badania była ocena czy leczenie opierające się na ciągłym pomiarze
średniego ciśnienia w tętnicy płucnej zredukuje częstość hospitalizacji
związanych z HF,
- stwierdzono istotną, 30 % redukcję liczby hospitalizacji związanych z HF w
obserwacji 6-cio miesięcznej oraz 39 % redukcję hospitalizacji w całym
okresie obserwacji w grupie monitorowanej w porównaniu z grupą kontrolną
(p<0.0001),
- ryzyko powikłań związanych z wszczepieniem czujnika jest porównywalne z
cewnikowaniem prawego serca,
- urządzenie umożliwia optymalizację terapii HF.
Abraham W.T., Adamson P.B., Bourge R.C. et al. CHAMPION Trial Study Group. Wireless pulmonary artery haemodynamic monitoring in
chronic heart failure: a randomised controlled trial. Lancet, 2011; 377: 658-666.
Pomiar ciśnienia w drodze odpływu prawej
komory (Chronicle, Medtronic Inc.)
Możliwy do zmierzenia w jednojamowym ICD
Chronicle, Medtronic.
Wymaga umieszczenia specjalnej elektrody w
drodze odpływu prawej komory.
Pacjent musi być zaopatrzony w dodatkowy aparat
do mierzenia zmian ciśnienia atmosferycznego i
obliczania ciśnienia w prawej komorze.
Chronicle Medtronic Inc.
Implantacja urządzenia jest bezpieczna, a
wykonane pomiary charakteryzują się dużą
dokładnością, ale….
Pomiar ciśnienia w drodze odpływu prawej komory
(Chronicle, Medtronic Inc.)
COMPASS-HF Trial:
- badanie miało na celu ocenę strategii leczenia opartej na
ciągłym monitorowaniu hemodynamicznym u chorych z HF,
- w badaniu nie wykazano korzyści z monitorowania ciśnienia w
drodze odpływu prawej komory,
- redukcja pierwszorzędowego punktu końcowego, na który składała się
liczba hospitalizacji oraz wizyt w oddziałach ratunkowych z
koniecznością podania leków dożylnych wyniosła 21 % i nie osiągnęła
poziomu istotnego statystycznie (p=0.33),
- retrospektywnie analizowano czas do pierwszej hospitalizacji związanej z
HF i wykazano natomiast istotną, 36 % redukcję ryzyka hospitalizacji w
grupie monitorowanej hemodynamicznie w porównaniu z grupą kontrolną
(37 vs 57 pacjentów hospitalizowanych; p=0.03).
Bourge RC, Abraham WT, Adamson PB, et al. COMPASS-HF Study Group. Randomized controlled trial of an implantable continuous
hemodynamic monitor in patients with advanced heart failure: the COMPASS-HF study. J Am Coll Cardiol. 2008;51(11):1073-9.
Zewnętrzny czujnik do monitorowania PiiX™
(Convertis Inc.)
Umożliwia ciągłe monitorowanie EKG, częstości akcji serca i
zmienności rytmu serca, a także stopnia nawodnienia
pacjenta, jego aktywności oraz częstości oddechów.
Automatyczny nadajnik przesyła dane do centrum
nadzorującego.
Czujnik PiiX™
Nie wymaga wszczepienia.
Umieszcza się go na skórze w okolicy podobojczykowej lewej.
Trwa badanie MUSIC mające na celu ocenę użyteczności
czujnika u pacjentów z HF.