Załącznik nr 1

Piotr Budzianowski
główny specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych
Ośrodek Informacji Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego
W niniejszym opracowaniu postaramy się w sposób przystępny przedstawić tematykę
ośrodka informacji prowadzonego przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Mamy nadzieję, że poniższe opracowanie będzie cennym źródłem informacji dla
wszystkich konsumentów rynku ubezpieczeniowego zainteresowanych tą tematyką,
zwiększając
tym
samym
wiedzę
na
temat
funkcjonowania
polskiego
rynku
ubezpieczeniowego.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach
obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym
Funduszu
Gwarancyjnym
i
Polskim
Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) Ubezpieczeniowy
Fundusz Gwarancyjny pełni funkcję ośrodka informacji.
Do zadań Funduszu jako ośrodka informacji należy prowadzenie rejestru umów
ubezpieczenia autocasco oraz umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy
pojazdów mechanicznych z wyłączeniem odpowiedzialności przewoźnika.
Rejestr zawiera:

nazwę i adres zakładu ubezpieczeń, który zawarł umowę ubezpieczenia;

identyfikator pośrednika, który zawarł umowę ubezpieczenia, według numeru wpisu do
rejestru pośredników ubezpieczeniowych, a w przypadku zawarcia umowy bez udziału
pośrednika – imię i nazwisko oraz numer PESEL osoby, która zawarła umowę;

imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON ubezpieczonego, a w przypadku posiadaczy pojazdów będących nierezydentami
– imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu tożsamości lub nazwę i
adres siedziby ubezpieczonego;

cechy identyfikujące dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia;

datę zawarcia umowy;

okres ubezpieczenia;

datę
rozwiązania
umowy
ubezpieczenia
przed
upływem
końcowego
terminu
odpowiedzialności, określonego w umowie;

dane dotyczące pojazdu mechanicznego i jego posiadacza:
 numer rejestracyjny,
 numer VIN, a w przypadku jego braku – numer nadwozia (podwozia) pojazdu
mechanicznego,
 marka, typ i model,
 rodzaj pojazdu mechanicznego,
 imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON posiadacza pojazdu mechanicznego, a w przypadku posiadaczy pojazdów
będących nierezydentami – imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer
dokumentu tożsamości lub nazwę i adres siedziby ubezpieczonego.
Fundusz gromadzi dane zawierające informacje dotyczące uczestników zdarzenia
powodującego
odpowiedzialność
zakładu
ubezpieczeń
z
tytułu
zawartej
umowy
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmujące:

markę i numer rejestracyjny pojazdów uczestniczących w zdarzeniu;

imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu, a w przypadku posiadaczy
pojazdów będących nierezydentami – imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i
numer dokumentu tożsamości lub nazwę i adres siedziby posiadacza pojazdu
uczestniczącego w zdarzeniu;

imię i nazwisko oraz numer PESEL kierującego pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu, a
w przypadku kierujących będących nierezydentami – imię i nazwisko, adres
zamieszkania oraz nazwę i numer dokumentu tożsamości kierującego pojazdem
uczestniczącym w zdarzeniu;

datę i miejsce zdarzenia;

rodzaj szkody, w tym:
 szkoda na osobie,
 szkoda całkowita w pojeździe,
 szkoda częściowa w pojeździe,
 szkoda w mieniu poza pojazdem;

imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON osoby poszkodowanej lub uprawnionej, a w przypadku osób będących
nierezydentami - imię i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu
tożsamości lub nazwę i adres siedziby osoby poszkodowanej lub uprawnionej do
odszkodowania lub świadczenia;

datę zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego;

datę i wysokość wypłaty odszkodowania lub świadczenia albo datę odmowy wypłaty
odszkodowania lub świadczenia.
Jak zostało wskazane już wcześniej Fundusz gromadzi także dane zawierające informacje
dotyczące zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej
dobrowolnej umowy ubezpieczenia autocasco, są to:
 data i miejsce zdarzenia lub data i miejsce kradzieży pojazdu;
 rodzaj szkody, w tym:

kradzież pojazdu,

szkoda całkowita w pojeździe,

szkoda częściowa w pojeździe,
 markę i numer rejestracyjny pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu (kradzieży);
 imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON posiadacza pojazdu uczestniczącego w zdarzeniu (kradzieży);
 imię i nazwisko oraz numer PESEL kierującego pojazdem uczestniczącym w
zdarzeniu;
 imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres siedziby i numer
REGON osoby poszkodowanej, a w przypadku osób będących nierezydentami – imię
i nazwisko, adres zamieszkania, nazwę i numer dokumentu tożsamości lub nazwę i
adres siedziby osoby poszkodowanej.
Dane zawarte w bazie prezentują również informację o dacie zgłoszenia do zakładu
ubezpieczeń zdarzenia (kradzieży) oraz datę i wysokość wypłaty odszkodowania lub datę
odmowy wypłaty odszkodowania.
Dane, o których mowa wyżej, przekazywane są do Funduszu przez zakłady ubezpieczeń
drogą elektroniczną i przechowywane są przez Fundusz przez okres 21 lat.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest uprawniony do przetwarzania danych
dotyczących umów ubezpieczenia autocasco, umów obowiązkowego ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz reprezentantów do spraw roszczeń w celu kontroli
spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego oraz w celu
identyfikacji i weryfikacji zjawisk związanych z przestępczością ubezpieczeniową albo dla
innych celów, po modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osoby, której dane
dotyczą.
Dane gromadzone w związku z ubezpieczeniem autocasco oraz obowiązkowym
ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych stosuje się odpowiednio do
zdarzeń powodujących odpowiedzialność Funduszu Gwarancyjnego lub Polskiego Biura
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny gromadzi dane dotyczące reprezentantów do
spraw roszczeń ustanawianych przez zakłady ubezpieczeń na podstawie ustawy o działalności
ubezpieczeniowej oraz dane organu odszkodowawczego ustanowionego w każdym państwie
członkowskim Unii Europejskiej.
Dane dotyczące reprezentantów do spraw roszczeń obejmują:

nazwę i adres siedziby zakładu ubezpieczeń, który ustanowił reprezentanta do spraw
roszczeń;

imię i nazwisko lub nazwę reprezentanta do spraw roszczeń;

państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym ustanowiony jest reprezentant do
spraw roszczeń;

adres zamieszkania lub adres siedziby reprezentanta do spraw roszczeń;

adres do korespondencji reprezentanta do spraw roszczeń, jeżeli jest inny niż adres, o
którym mowa w punkcie poprzedzającym;

numer telefonu, numer faksu, adres elektroniczny reprezentanta do spraw roszczeń.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny udostępnia zgromadzone dane z ośrodka
informacji następującym podmiotom:

poszkodowanemu, uprawnionemu lub innemu podmiotowi, w zakresie dotyczącym
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wyłączeniem imienia i
nazwiska oraz adresu posiadacza pojazdu sprawcy lub kierującego tym pojazdem; jeżeli
poszkodowany, uprawniony lub inny podmiot żąda udostępnienia danych dotyczących
imienia i nazwiska oraz adresu posiadacza pojazdu sprawcy lub kierującego tym
pojazdem, w związku z zaistniałą szkodą, powinien wykazać interes prawny w uzyskaniu
tych danych;

posiadaczowi pojazdu mechanicznego, który zawarł umowę ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych, w zakresie danych dotyczących zgłoszenia
roszczeń i wypłaty odszkodowań z tytułu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych zawartej przez tego posiadacza, w związku ze zdarzeniami
skutkującymi odpowiedzialnością tego posiadacza albo ich braku, za okres 5 lat licząc
wstecz od dnia, w którym posiadacz pojazdu mechanicznego wystąpił o udostępnienie
danych;

Rzecznikowi Praw Obywatelskich;

organowi nadzoru;

zakładom ubezpieczeń;

Polskiemu
Biuru
Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych
w
zakresie
dotyczącym
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów;

Rzecznikowi Ubezpieczonych;

Polskiej Izbie Ubezpieczeń;

organowi prowadzącemu centralną ewidencję pojazdów drogą teletransmisji danych, w
zakresie dotyczącym ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów;

sądowi lub prokuraturze, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu;

Policji, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu lub na potrzeby wykonywania
czynności operacyjno-rozpoznawczych;

Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu;

Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, o ile są niezbędne w toczącym się
postępowaniu.
Rzecznikowi Praw Obywatelskich, organowi nadzoru, Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych, Rzecznikowi Ubezpieczonych, Polskiej Izbie Ubezpieczeń, organowi
prowadzącemu centralną ewidencję pojazdów Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
udostępnia zgromadzone dane o ile jest to niezbędne do realizacji ich zadań ustawowych.
Zakładom ubezpieczeń Fundusz udostępnia zgromadzone dane o ile jest to niezbędne:

do
oceny
ryzyka
ubezpieczeniowego
i
weryfikacji
danych
podanych
przez
ubezpieczającego, ubezpieczonego lub osobę, na rzecz której ma być zawarta umowa
ubezpieczenia, w tym do stosowania taryfy w zależności od długości okresu
bezszkodowego;

do ustalenia prawa ubezpieczonego i uprawnionego do świadczenia z zawartej umowy
ubezpieczenia i wysokości tego świadczenia, jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w
tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka w dwóch lub więcej
zakładach ubezpieczeń;

w celu wykonania umowy ubezpieczenia;

dla innych celów, po modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osoby,
której dane dotyczą.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny udostępnia zgromadzone dane dotyczące
zdarzeń powodujących odpowiedzialność Funduszu lub Polskiego Biura Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych:

poszkodowanemu, uprawnionemu lub innemu podmiotowi, w zakresie dotyczącym
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, z wyłączeniem imienia i
nazwiska oraz adresu zamieszkania posiadacza pojazdu sprawcy lub kierującego tym
pojazdem; jeżeli poszkodowany, uprawniony lub inny podmiot żąda udostępnienia
danych dotyczących imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania posiadacza pojazdu
sprawcy lub kierującego tym pojazdem, w związku z zaistniałą szkodą, powinien
wykazać interes prawny w uzyskaniu tych danych;

zakładom ubezpieczeń, o ile jest to niezbędne do celów określonych w akapicie
poprzedzającym.
W przypadku odmowy udostępnienia danych z uwagi na uznanie braku interesu
prawnego w ich uzyskaniu, przysługuje odwołanie do Rady Funduszu. Fundusz korzysta ze
zgromadzonych w rejestrze danych do realizacji zadań ustawowych. Z danych
zgromadzonych w rejestrze korzysta organ prowadzący centralną ewidencję pojazdów, w
zakresie dotyczącym ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Szczegółowe
dane
identyfikacyjne
dotyczące
pojazdów
Sił
Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Ochrony Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i
Służby Celnej udostępnia się za pisemną zgodą jednostek użytkujących te pojazdy. Zgodę tę
uzyskuje się za pośrednictwem organu prowadzącego centralną ewidencję pojazdów. W
przypadku gdy w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia jednostka użytkująca
pojazdy nie wyrazi zgody na udostępnienie danych lub nie zajmie stanowiska w tej sprawie,
Fundusz występuje o te dane do organu prowadzącego centralną ewidencję pojazdów. Organ
ten obowiązany jest do niezwłocznego przekazania danych do Funduszu, który je udostępnia.
Udostępnianie danych jest bezpłatne i podlega ewidencjonowaniu.
Posiadaczowi pojazdu mechanicznego, który zawarł umowę ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych, w zakresie danych dotyczących zgłoszenia roszczeń i
wypłaty odszkodowań z tytułu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych zawartej przez tego posiadacza, w związku ze zdarzeniami skutkującymi
odpowiedzialnością tego posiadacza albo ich braku, dane udostępnia się w formie pisemnej,
w terminie 15 dni od dnia otrzymania przez Fundusz wniosku o ich udostępnienie.
Do udostępniania danych przez Fundusz stosuje się przepisy o ochronie danych
osobowych.
Fundusz udostępnia przez swoją stronę internetową informację o zawarciu umowy
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przez posiadacza danego pojazdu
oraz nazwę zakładu ubezpieczeń, z którym ta umowa została zawarta, bez ujawniania danych
osobowych posiadacza pojazdu.
Centralna ewidencja pojazdów przekazuje drogą teletransmisji danych do Funduszu
dane
identyfikacyjne
pojazdów
z
wyjątkiem
danych
pojazdów
Sił
Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Ochrony Rządu, Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, kontroli skarbowej i
Służby Celnej.
Zakład ubezpieczeń przekazuje do Funduszu dane drogą elektroniczną niezwłocznie,
nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia. Dane
dotyczące uczestników zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z
tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz
powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy autocasco, zakład
ubezpieczeń przekazuje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia:
 zgłoszenia roszczenia;
 wypłaty odszkodowania.
Dane są przekazywane do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego przez
centralną ewidencję pojazdów oraz zakłady ubezpieczeń bezpłatnie oraz bez wiedzy i zgody
osoby, której te dane dotyczą.
Zakłady ubezpieczeń i centralna ewidencja pojazdów przekazujące dane do Funduszu są
obowiązane do aktualizacji tych danych w przypadku ich zmiany.
Poniżej prezentujemy rozmowę z Aleksandrą Biały, rzecznikiem prasowym i doradcą
Prezesa Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Rozmowa została przeprowadzona w
dniu 19 listopada 2012 r. i dotyczyła praktycznych aspektów funkcjonowania Ośrodka
Informacji UFG.
Czy wszystkie zakłady ubezpieczeń aktywnie korzystają z bazy danych Ośrodka?
Z bazy Ośrodka Informacji aktywnie korzysta obecnie 22 ubezpieczycieli
(posiadających łącznie pond 99% rynku ubezpieczeń komunikacyjnych, pod względem
wielkości zbieranej składki) oraz PBUK, jak również samo UFG. Ubezpieczyciele mają
możliwość korzystania z różnych narzędzi udostępnianych im przez Ośrodek Informacji
UFG. Najczęściej kierują do nas zapytania o historię szkód oraz o przebieg ubezpieczenia –
czyli historię: sprzedanych polis, zgłoszonych szkód i wypłaconych odszkodowań.
Jak aktualne są dane zawarte w bazie danych Ośrodka? Jak praktycznie – chodzi o termin
– zakłady ubezpieczeń przekazują dane do Ośrodka?
Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych ubezpieczyciel –
w ciągu
maksymalnie 14 dni ma obowiązek przesłać do Ośrodka Informacji informacje o sprzedanej
polisie (OC i AC), zgłoszonym roszczeniu, czy wypłaconym odszkodowaniu z tych polis, itp.
Terminowość przekazywania danych do Ośrodka Informacji w ostatnich latach prezentuje
załączony wykres (w podziale na polisy – pierwszy wykres; zdarzenia – drugi wykres i
odszkodowania – trzeci wykres).
Podstawową kwestią, jak w każdej bazie danych, rzutującą na wszelkie inne
rozwiązania jest aktualność i jakość gromadzonych informacji. Jak widać na wykresach, w
poprzednich latach terminowość przesyłania danych nie była najmocniejszą stroną zakładów
ubezpieczeń. Przełom nastąpił w 2011 r., kiedy to odsetek rekordów przesłanych w terminie,
przekroczył odsetek tych z opóźnieniem. Tegoroczne dane napawają coraz większym
optymizmem: ponad 75% informacji o sprzedanych polisach trafia do bazy Ośrodka UFG w
terminie. W przypadku danych o zdarzeniach (zgłoszenie szkody) i wypłacie odszkodowania
jest to odpowiednio: 70 i 85%. Aktualność danych oraz stopień napełnienia bazy Ośrodka
Informacji UFG nadal rośnie, gdyż firmy ubezpieczeniowe doceniły korzyści jakie zyskują
dzięki informacjom zawartym w bazie Ośrodka oraz wykorzystaniu ich we własnych
procesach biznesowych.
Aktualnie do najbardziej terminowych należą (w kolejności alfabetycznej): Aviva,
Benefia, BRE Ubezpieczenia, Groupama i Warta.
Jak wygląda procedura poprawiania danych w bazie danych Ośrodka w sytuacji
przekazania błędnych informacji przez zakład ubezpieczeń?
UFG jest administratorem największej w Polsce bazy danych o ubezpieczeniach
komunikacyjnych. Korekta błędnych danych w tej bazie może być dokonana wyłącznie przez
zakłady ubezpieczeń. Z kolei informacje o błędzie mogą być zgłoszone ubezpieczycielowi:
przez klienta, UFG lub błąd może być wykryty przez sam zakład ubezpieczeń.
W celu poprawy danych firma ubezpieczeniowa musi przesłać skorygowane (lub
uzupełnione) dane do Ośrodka Informacji UFG. Zgodnie z umową między ubezpieczycielami
a UFG, firmy mają 14 dni, od daty otrzymania informacji o błędzie, na jego korektę w bazie
Ośrodka. Na początku listopada 2012 r.dla usprawnienia procesu korygowania błędów
Fundusz wdrożył specjalny system wyjaśniania niezgodności danych.
UFG przykłada szczególną wagę do dbałości o jakość danych w bazie Ośrodka
Informacji. Filozofią Funduszu jest udostępnianie wiarygodnych i spójnych informacji –
zarówno ubezpieczycielom jak i ich klientom. Pewnym problemem i źródłem nieporozumień
w tym zakresie jest brak standaryzacji danych przetwarzanych przez ubezpieczycieli i
wynikające stąd różnice w ich interpretacji przez poszczególne firmy ubezpieczeniowe.
Aktualnie UFG – razem z rynkiem – wprowadza wspólne standardy dla znacznej
części danych. Powinno to ograniczyć lub nawet wyeliminować znaczną część obecnych
problemów interpretacyjnych, dotyczących danych gromadzonych i udostępnianych przez
Ośrodek UFG.
Ile dziennie/miesięcznie zapytań trafia do bazy danych ośrodka od zakładów ubezpieczeń i
innych podmiotów wymienionych w art. 104 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych?
Dotychczas w 2012 r. zadanych zostało ponad 1,42 mln zapytań o samo tylko
sprawdzenie ubezpieczenia OC. Średnio daje to prawie 120 tys. zapytań miesięcznie i ponad
5,6 tys. zapytań dziennie (dni robocze).
Czy zakłady ubezpieczeń mają techniczną możliwość sprawdzenia przy zawieraniu umów
ubezpieczenia OC/AC „szkodowości” potencjalnego klienta w bazie Ośrodka, co
wyeliminowałoby błędne szacowanie ryzyka ubezpieczeniowego? Czy są może zakłady
ubezpieczeń, które w ten sposób postępują?
Tak, ubezpieczyciele mają możliwość sprawdzenia przy zawieraniu umów OC/AC
szkodowości potencjalnego klienta w bazie Ośrodka Informacji UFG. Od chwili podpisania
umowy o udostępnieniu bazy polis komunikacyjnych dla celów biznesowych (czyli od 10
marca 2011 r.) ubezpieczyciele otrzymują do wykorzystania kolejne narzędzia. Najpierw był
to mechanizm pozwalający na weryfikację szkód klienta bądź jego pojazdu. Następnie –
mechanizm pozwalający na weryfikację przebiegu ubezpieczenia, czyli historii sprzedanych
polis, zdarzeń i wypłaconych odszkodowań.
Kolejnym krokiem było uruchomienie usług sieciowych (web-services) pozwalających
na implementację zapytań bezpośrednio w systemach produkcyjnych zakładów. W praktyce
usługi web-service, umożliwiają połączenia międzysystemowe: zakład ubezpieczeń – Ośrodek
Informacji UFG. Tak by, już bez udziału człowieka, systemy same „rozmawiały ze sobą”,
pobierając określone dane. Wcześniej niezbędna była jeszcze „ręczna obsługa” czyli
zadawanie pytań do bazy, przez pracowników ubezpieczycieli.
Aktualnie
14
firm
ubezpieczeniowych
korzysta,
dodatkowo
poza
wyżej
wymienionymi narzędziami, z webserwisów w zakresie zapytań o historię szkód oraz 13
zakładów korzysta z webserwisów w zakresie zapytań o historię ubezpieczenia.