zapisz jako pdf - Gmina Konopiska

Przejdź do menu głównego ALT + 0
Przejdź do treści ALT + 1
Przejdź do wyszukiwarki ALT + W
Mapa strony ALT + 2
Close
Urząd
Sport i turystyka
Gospodarka
Kultura i edukacja
Gmina
Aktualności
do góry
Strona Gminy Konopiska
http://www.konopiska.pl/sport_i_turystyka/zabytki/printpdf
Drukuj grafikę : tak / nie
Zabytki
W Gminie Konopiska nowoczesność doskonale łączy się z
tradycją, czego wyrazem są zabytki, wyróżniające się na tle
nowoczesnej infrastruktury.
Wnętrze Kościoła w Konopiskach
Najstarszym z nich jest zbudowana po 1782 roku, zlokalizowana w centrum Konopisk, kapliczka św. Jana
Chrzciciela z dwoma pięknymi barokowymi figurami aniołów z I poł. XVII wieku, które obecnie są w
trakcie konserwacji. Takich zabytkowych obiektów małej architektury, głównie kapliczek i pomników
nagrobnych, odnajdziemy więcej. Jeśli chodzi o kapliczki to zlokalizowano je na terenie Rększowic, Hutek
czy Korzonka.
Ważnym obiektem jest także cmentarz parafialny, który wraz z ogrodzeniem, bramką i kaplicą cmentarną
pod wezwaniem św. Krzyża, jest jedynym obiektem wpisanym do Rejestru Zabytków. Sam cmentarz
pochodzi z XIX wieku i znajdują się na nim unikatowe nagrobki z piaskowca oraz grobowiec w formie
budynku krytego dachówką , w którym pochowany jest ks. Jakub Konderski, zmarły w 1893 roku. Na
uwagę zasługują także piękne kamienne obeliski na grobach Aleksandra Waiznera, Katarzyny Kiser i
małżonków Wieczorek.
Warte zobaczenia są również budynki pochodzące z ubiegłych stuleci –drewniane, dawne ambulatorium w
Wygodzie, pochodząca z połowy XIX wieku dawna siedziba przychodni lekarskiej w Konopiskach, a także składający się z leśniczówki
i budynków gospodarczych - zespół dworski w Aleksandrii.
Wśród zabytków nie sposób pominąć jednej z najbardziej okazałych budowli na
terenie Gminy – kościoła św. Walentego w Konopiskach.
Pierwszy kościół modrzewiowy powstał w XVII i był później rozbudowywany. Jednak upływ czasu sprawił,
że po niemal trzystu latach, w 1901 roku podjęto uchwałę o konieczności budowy nowego kościoła. Plan i
kosztorys wykonał Franciszek Nowicki, pomocnik gubernialnego budowniczego w Piotrkowie
Trybunalskim. Gdybyśmy chcieli w skrócie poznać historię tej budowy - która tocząc się na przestrzeni
kilku lat napotykała wiele przeszkód i trudności - wyglądałaby ona następująco: fundamenty poświęcono
23 czerwca 1903 roku, natomiast prace budowlane trwały do 1910 roku. W 1912 w kościele ustawiono
ołtarz boczny NMP zaprojektowany i wykonany przez artystę rzeźbiarza A. Małka z Częstochowy –
umieszczono w nim obraz serca Pana Jezusa jako zasuwę. W kolejnym roku ustawiono drugi boczny ołtarz
tego samego autora – przedstawiał on św. Barbarę . Jako zasuwa pojawił się obraz Józefa z Dzieciątkiem.
Nowy kościół konsekrowano 4 czerwca 1914r. – otrzymał nazwę św. Walentego
i św. Wawrzyńca, a w ołtarz głównym wyposażono w relikwie św. Wincentego Krescencjusza.
Kościół w Gminie Konopiska
Ten krótki opis powstania nowej świątyni w Konopiskach, pokazuje iż Kościół ten, choć zbudowany
stosunkowo niedawno, ma historię sięgającą XVII wieku, stąd właśnie odnajdziemy w jego wnętrzach wiele
niezwykłych dzieł sztuki, pamiątek z tamtego okresu, które wdzięcznie i harmonijnie przeplatają się z jego
nowszą architekturą.
Obecny neogotycki kościół to świątynia trójnawowa, bazylikowa, z kaplicą wschodnią
i wieżą. Prezbiterium jest orientowane na północ. Wewnątrz , pod sklepieniami krzyżowo-żebrowymi,
odnajdziemy przepięknie neogotyckie ołtarze – główny i dwa boczne, oraz ambonę. Znajduje się tam
również, ulokowana niegdyś w dawnym kościele i niedawno odrestaurowana, rokokowa drewniana
chrzcielnica z XVIII w. z niezwykłej urody pokrywą –rzeźbą przedstawiającą baranka na księdze.
Wato wspomnieć, że w Muzeum Archidiecezjalnym w Częstochowie znajdują się obrazy należące do parafii
, a pochodzące z XVII wieku . Wśród nich są te przedstawiające nierozpoznanego świętego, a także
pochodzące z dawnego ołtarza głównego podobizny św. Wawrzyńca i Walentego, obraz św. Marii
Magdaleny oraz - malowany na desce i używany pierwotnie jako zasuwa - obraz św. Pawła Pustelnika . Z
Kościoła św. Walentego do Muzeum trafiły także podobizny Matki Boskiej Bolesnej z przełomu XVII i XVIII
stulecia, obraz Chrystus i jawnogrzesznica z drugiej połowy XVIII wieku, pochodzący również z tego
okresu rokokowy obraz
św. Floriana, a także wizja św. Antoniego Padewskiego z pocz. XIX wieku, św. Barbara i św. Izydor oraz
barokowa Święta Trójca.
Dwidziesto pięcio głosowe organy z 1928 r.
Kościół św. Walentego ewoluowała architektonicznie na przestrzeni lat ,
a wymagania remontowe niosły za sobą dalsze zmiany w ogólnym wyglądzie kościoła. W 1927 roku
zamontowano przed głównym ołtarzem dębową balustradę w neogotyckim stylu, natomiast w 1928 , ku
wielkiej radości wiernych, rozbrzmiały 25 głosowe organy skonstruowane w Czechosłowacji przez firmę
Riegera. Ufundowano również duży ołtarz, który ustawiono
w 1930 roku. Wystrój neogotyckiego ołtarza uzupełniły figury : św Władysława, św. Kazimierza
Królewicza, św. Stanisława Kostki wykonane przez pana Suchodolskiego z Sochaczewa. Natomiast pan
Styczeń z Krakowa wykonał grupę figur - Święty Walenty uzdrawiający eliptyka, a częstochowski malarz
B. Rutkowski namalował obraz św. Wawrzyńca. Następną pracą było położenie w 1946 roku lamperii
stiukowej wykonanej przez Pana Antoniego Bartyzela z Węglowic. W 1951 roku zakupiono w firmie
Szefera 24 figury do żłobka i stacje Drogi Krzyżowej w stylu romańskim.
W kolejnym roku zaś, artysta malarz z Częstochowy wzbogacił zbiory parafialne o kolejny obraz
przedstawiający św. Andrzeja Bobolę, zamówiony przez ks. Władysława Kiełbasińskiego jako wotum
dziękczynne za ocalenie życia podczas wojny.
W 1969 roku zlecono malowanie wnętrza kościoła, którym zajął się artysta malarz prof. Stanisław Szmuc z
krakowskiej ASP .
W tym czasie w oknach naw bocznych umieszczono witraże przedstawiające stacje Drogi Krzyżowej, a w
prezbiterium Zesłanie Ducha Świętego, projektu Stanisława Szmuca. Wraz z nowymi malowidłami
ściennymi wzbogaciły one wnętrza Kościoła
i sprawiły, że stał się jeszcze ciekawszym elementem na mapie regionalnych zabytków.
Parafie
Najstarszą parafią jest ta w Konopiskach powstała w XVII wieku, pierwotnie jako filia parafii św Zygmunta
w Częstochowie. Staraniem prowincjała Zakonu Paulinów
o. Walentego Kowalskiego , zbudowano w 1615 r. pierwszy kościół modrzewiowy. Został konsekrowany
pod wezwaniem świętych męczenników Walentego i Wawrzyńca w 1623 roku, oficjalna erekcja parafii
nastąpiła w 1763 roku. Na początku XX wieku , na miejscu rozebranego drewnianego kościoła, powstał
obecny neogotycki kościół murowany.
W XX wieku rozwój Gminy i wciąż przybywająca liczba mieszkańców, stworzyły potrzebę wydzielenia z
terenu parafii Konopiska nowych jednostek parafialnych. W 1910 roku utworzono parafię w Blachowni,
która dziś nie obejmuje już swym obszarem terenu Gminy Konopiska, a następnie w 1978 roku powstała
parafia w Aleksandrii ,a w 1979 roku parafia w Rększowicach.
Parafia w Aleksandrii
Powstanie parafii i wybudowanie kościoła nie obyło się Aleksandrii bez problemów
i szykan ze strony ówczesnych władz. Bezpieka uciekała się do różnych sposobów, aby zablokować
powstanie kościoła, ale to nie powstrzymało wiernych i księży. Początkowo msze odbywały się w domach,
a później w zaadaptowanej na potrzeby księży
i wiernych stodole.
Wreszcie 11 października 1982 roku oficjalnie ustanowiono parafię w Aleksandrii. Pierwszym
duszpasterzem był ks. Andrzej Walaszczyk, a kolejnym wikariuszem terenowym został ks. W. Dylakiewicz,
dzięki któremu przygotowano w Aleksandrii cmentarz grzebalny. W 1989 roku jego następca ks. Henryk
Pacud otrzymał pozwolenia na budowę kościoła i plebanii. Pierwszą Mszę Świętą odprawiono w nowym
kościele 7 czerwca 1992 roku, a 13 czerwca tegoż roku dokonano poświęcenia parafii. Kolejne lata
obfitowały w prace wykończeniowe i wzbogacały kościół w kolejne elementy wystroju i infrastruktury. W
2000 roku arcybiskup Stanisław Nowak dokonał uroczystego poświęcenia kościoła pw św. Maksymiliana
Marii Kolbego.
Parafia w Rększowicach
Powstanie parafii w Rększowicach, to również historia represji kościoła przez władze komunistyczne oraz
odwagi księży i wiernych. Nieodłącznie wiąże się
z nią krzyż, który dziś jest wyeksponowany na ołtarzu kościoła, a pochodzi
z roku 1966, kiedy to funkcjonariusze SB nie dopuścili do ustawienia go przy drodze – został wtedy
przepiłowany w dwóch miejscach. Władze próbowały doprowadzić do jego całkowitego zniszczenia,
represjonowali wiernych , którzy modlili się przy nim w kościele parafialnym w Konopiskach, jednak krzyż
udało się ocalić – został ukryty w wieży kościoła pw św. Walentego.
Niezwykła jest również historia samego budynku kościoła, który dla zmylenia władz oficjalnie
zarejestrowany został jako bukaciarnia (hodowla cieląt). Pierwszą mszę w bukaciarni odprawiono w
grudniu 1979 roku, następnie wierni czuwali przez 28 dni broniąc miejsca kultu przed władzami – byli za
to represjonowani, podobnie jak urzędnicy, którzy wydali stosowne pozwolenia na budowę.
Parafię erygował biskup Stefan Bareła 8 maja 1982 roku. Pierwszym proboszczem został mianowany ks.
Stefan Jachimczak. Przez kolejne lata parafia była modernizowana i wzbogacana w figury, obrazy i nowe
elementy architektoniczne. Do dziś, ze względu na swoją niezwykła historię i piękną architekturę, jest
miejscem chętnie odwiedzanym przez pielgrzymów i turystów
z kraju i zagranicy. Jej historię bardzo trafnie ujął arcybiskup Stanisław Nowak, metropolita częstochowski
wpisując się do księgi pamiątkowej:
Rększowice są wybraną parafią. Tu wierni stoczyli walkę o krzyż. Tu budowano świątynię w trudzie,
mozole i z wyznaniem wiary za cenę nawet szykan i niebezpieczeństwa więzienia . Tu chwała Boża
objawiła się w całym blasku .