Biuletynu Branżowego 4/2011
Transkrypt
Biuletynu Branżowego 4/2011
Biuletyn Branżowy 04 (176) 2011 Syntetyczna ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej sektora przedsiębiorstw po I poł. 2011 r. na podstawie analizy wybranych wskaźników rentowności, płynności, zadłużenia oraz sprawności działania; obejmuje 22 działy i 3 grupy PKD. Synteza ....................................................................................................................................................................................1 symbol wg PKD 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH..............................................................................................8 14. PRODUKCJA ODZIEŻY ..........................................................................................................................................9 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA ....................................................................................................... 10 Departament Strategii i Analiz ul. Puławska 15 02-515 Warszawa tel. (22) 521-80-84; fax. ...88-87 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU ................................................................................. 11 20. PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH ....................................................... 12 21. PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH ..................................... 13 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH ..................................................................... 14 23. PRODUKCJA WYROBÓW Z SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH................................................... 15 24. PRODUKCJA METALI........................................................................................................................................... 16 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (BEZ MASZYN I URZĄDZEŃ) ................................ 17 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH .............................................. 18 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH ........................................................................................... 19 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ .......................................................................................................... 20 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP....................................................... 21 Zespół Analiz Sektorowych 31. PRODUKCJA MEBLI............................................................................................................................................. 22 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ....................................... 23 Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel. (22) 521 81 22 41. ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW.................................... 24 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ .............................. 25 Piotr Krzysztofik tel. (22) 521 81 25 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI ................................. 26 Anna Senderowicz tel. (22) 521 81 24 47. HANDEL DETALICZNY ....................................................................................................................................... 28 Wanda Urbańska tel. (22) 521 81 23 55. ZAKWATEROWANIE............................................................................................................................................ 30 46. HANDEL HURTOWY............................................................................................................................................ 27 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW ........................................................................................................ 29 61. TELEKOMUNIKACJA............................................................................................................................................ 31 62. DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ .............................................. 32 Zał. 1 Definicje wskaźników....................................................................................................................................... 33 Warszawa, listopad 2011 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 Synteza – wyniki branżowe na koniec I połowy 2011 r. Przedmiotem raportu jest analiza sytuacji 25 branż przemysłowych i nieprzemysłowych z wykorzystaniem danych podmiotów niefinansowych na koniec I poł. 2011 r., udostępnionych przez GUS pod koniec września 2011 r. W I poł. 2011 r. przedsiębiorstwa odnotowały wzrost wyniku finansowego netto o 34% r/r przy spadku liczby przedsiębiorstw (zatrudniających powyżej 49 osób) o 0,2 tys. w I poł. 2011 r. nastąpił wzrost przychodów z całokształtu działalności (o 12,1%), co przy wzroście kosztów ich uzyskania (o 11,0%) przyczyniło się do poprawy wskaźnika poziomu kosztów (z 94,7% do 93,8%); przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, czyli z działalności podstawowej przedsiębiorstw rosły szybciej niż koszty ich uzyskania, co znalazło odzwierciedlenie w poprawie wyniku na sprzedaży o 17,9%; wynik na działalności finansowej w I półroczu 2011 osiągnął wartość dodatnią z uwagi na wysoki zysk w II kw. br. (w I kw. br. strata na tej działalności), w rezultacie wynik netto z cało-kształtu działalności przedsiębiorstw wzrósł o 34,3%; odnotowano wzrost wskaźników rentowności obrotu brutto i netto; zysk netto wykazało 68,8% ogółu przedsiębiorstw (wobec 67,8% przed rokiem); 1 płynność finansowa I stopnia pozostała na wysokim poziomie 0,38 (wysoki wskaźnik płynności finansowej I stopnia świadczy o znacznym stanie gotówki w przedsiębiorstwach – firmy wciąż wstrzymują się z inwestycjami w obawie przed pogarszającą się sytuacją w gospodarce globalnej); poziom sprzedaży eksportowej był o 17,9% wyższy niż przed rokiem; spośród eksporterów zysk netto wykazało 73,6% przedsiębiorstw wobec 71,2% przed rokiem. przychody i koszty uzyskane przez firmy w II kw. 2011 r. były wyższe niż uzyskane w I kw. 2011 r. a wynik finansowego netto z całokształtu działalności wzrósł o niemal 60%; II kw. 2011 r. był także korzystniejszy pod względem uzyskanych przychodów i zysków od analogicznego kwartału 2010 r. Zróżnicowany kierunek zmian pośrednio ilustruje zestawienie zmiany rentowności sprzedaży branż na koniec I poł. 2011 r. w porównaniu z wynikami na koniec I poł. 2010 r. (uszeregowanie od największej do najmniejszej zmiany między poziomem rentowności sprzedaży w analizowanych okresach). ▪ wzrost rentowności sprzedaży wystąpił m.in. w przypadku wytwarzania, przesyłania i handlu energią elektryczną, zakwaterowania, produkcji wyrobów z drewna, produkcji metali, produkcji wyrobów z surowców niemetalicznych, produkcji papieru i wyrobów z papieru oraz transportu drogowego towarów; ▪ obniżenie rentowności sprzedaży (przy czym rentowność pozostała dodatnia) dotyczyło m.in. robót budowlanych - wznoszenie budynków, produkcji wyrobów farmaceutycznych, działalności związanej z oprogramowaniem, produkcji mebli, wyrobów spożywczych, telekomunikacji, produkcji urządzeń elektrycznych; ▪ na zbliżonym poziomie do analogicznego okresu poprzedniego roku kształtowała się rentowność producentów odzieży, handlu hurtowego i detalicznego, handlu pojazdami, robót związanych z budową obiektów inżynierii. 1 Płynność finansowa I stopnia – relacja sumy środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych (pożądany poziom powyżej 0,2). 1 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 Zm iana re ntowności sprze daży na konie c I poł. 2011 r. wobe c I poł. 2010 r. 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 55. ZAKWATEROWANIE 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 24. PRODUKCJA METALI 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. PRZEMYSŁ ogółem 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 20. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 47. HANDEL DETALICZNY 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 46. HANDEL HURTOWY 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 61. TELEKOMUNIKACJA 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 31. PRODUKCJA MEBLI 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW -4 -2 0 2 4 6 w pkt. proc. 2 8 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 W I poł. 2011 r. utrzymała się w wielu branżach korzystna tendencja redukcji kosztów, przy wzroście przychodów - ważna jest nie tylko dynamika wzrostu, ale i jego efektywność. Sytuacja branż w tym zakresie kształtowała się różnie: ▪ branże o korzystnych tendencjach zmian: - wzrost przychodów szybszy niż wzrost kosztów (wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną, produkcja metali, zakwaterowanie, produkcja wyrobów z drewna, wyrobów z surowców niemetalicznych, produkcja papieru i wyrobów z papieru, wyrobów chemicznych, transport drogowy towarów, produkcja samochodów, handel detaliczny); - spadek kosztów głębszy niż przychodów (produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych); branże o negatywnych tendencjach zmian: - spadek przychodów głębszy niż spadek kosztów (produkcja wyrobów farmaceutycznych); - spadek przychodów przy rosnących kosztach ich uzyskania (produkcja maszyn i urządzeń); - wzrost kosztów większy niż wzrost przychodów (roboty budowlane - wznoszenie budynków, działalność związana z oprogramowaniem i informatyką, produkcja mebli, telekomunikacja, produkcja artykułów spożywczych, urządzeń elektrycznych, wyrobów z tworzyw sztucznych, handel hurtowy, produkcja odzieży). Skalę wewnętrznego zróżnicowania branż ilustruje zestawienie wskaźników rentowności, sprawności działania i zadłużenia dla branży ogółem oraz dla decyla 5. ▪ Wskaźnik dla branży ogółem jest to np. w przypadku rentowności sprzedaży suma zysków (ew. strat) wszystkich firm z branży podzielona przez sumę przychodów ze sprzedaży wszystkich firm. ▪ ▪ Wskaźnik dla przeciętnego przedsiębiorstwa w branży jest to poziom decyla 5 uzyskiwany np. w przypadku rentowności sprzedaży w sposób następujący: wszystkie przedsiębiorstwa z branży zostają uszeregowane wg rosnącego poziomu ich rentowności sprzedaży, następnie ta zbiorowość jest podzielona na 10 równych grup (decyli) - poziom decyla 5 wyznacza poziom rentowności przeciętnego przedsiębiorstwa branży – czyli połowa firm z branży osiągnęła co najmniej taki poziom rentowności. Rentowność sprzedaży na koniec I poł. 2011 r. uszeregowana wg malejącej rentowności branży ogółem, dodatkowo zestawiona rentowność sprzedaży dla przeciętnej firmy w tej branży (tzn. decyl 5): ▪ żadna z branż nie odnotowała straty; ▪ gdy decyl 5 zdecydowanie odbiega od poziomu dla branży ogółem może to oznaczać silne zróżnicowanie branży (m.in. telekomunikacja, zakwaterowanie, produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych, wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną, produkcja papieru i wyrobów z papieru, produkcja wyrobów chemicznych, działalność związana z oprogramowaniem i informatyką); ▪ gdy poziom ogółem i decyla zbliżony – relatywnie zbliżona sytuacja poszczególnych przedsiębiorstw (np. handel hurtowy, produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych, produkcja pojazdów samochodowych, metali, handel hurtowy i detaliczny pojazdami, handel detaliczny, produkcja urządzeń elektrycznych, transport drogowy towarów). 3 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 Re ntowność sprze daży (w %) na koni e c I poł. 2011 r. 61. TELEKOMUNIKACJA 17,0 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 14,7 55. ZAKWATEROWANIE 10,0 20. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 8,3 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 8,1 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 8,1 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 8,1 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 7,8 PRZEMYSŁ ogółem 7,4 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 5,6 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 5,4 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 5,4 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 4,9 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 4,5 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 4,1 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 4,0 31. PRODUKCJA MEBLI 3,9 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 3,9 24. PRODUKCJA METALI 3,8 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 3,8 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 3,0 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 2,5 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 2,0 46. HANDEL HURTOWY 1,6 47. HANDEL DETALICZNY 1,4 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII branża ogółem decyl 5 0,1 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 Szybka płynność finansowa QR na koniec I poł. 2011 r. uszeregowana wg malejącej płynności branży ogółem; dodatkowo zestawiona płynność szybka dla przeciętnej firmy w tej branży (decyl 5): ▪ w przypadku 12 branż (na 25 analizowanych) płynność kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego, czyli poniżej 1,0 (przy zalecanym poziomie 1,0 -1,2); ▪ jednocześnie zwraca uwagę, że przy słabej płynności branży ogółem, są branże, gdzie jednocześnie przeciętna firma ma satysfakcjonującą płynność szybką (produkcja komputerów i urządzeń elektronicznych, urządzeń elektrycznych oraz mebli); 4 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 ▪ szczególnie problemy płynnościowe widoczne są w przypadku handlu detalicznego, handlu pojazdami, produkcji urządzeń elektrycznych, komputerów i wyrobów elektronicznych, wyrobów z drewna oraz produkcji metali); ▪ w porównaniu z wynikami na koniec I poł. 2010 r. rozkład wskaźnika zależnie od branży zbliżony, tzn. podobne branże cechuje niska/wysoka płynność; zwraca uwagę znaczna poprawa płynności w przypadku produkcji metali. Szybka płynność na koni e c I poł. 2011 r. 47. HANDEL DETALICZNY 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 46. HANDEL HURTOWY 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 31. PRODUKCJA MEBLI 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH PRZEMYSŁ ogółem 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 24. PRODUKCJA METALI 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 55. ZAKWATEROWANIE 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 20. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 61. TELEKOMUNIKACJA 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ branża ogółem decyl 5 0,40 5 0,80 1,20 1,60 2,00 2,40 2,80 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 P okrycie m ajątku trwałe go kapitałe m stałym na konie c I poł. 2011 r. 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE I HANDEL ENERGIĄ ELEK. 55. ZAKWATEROWANIE 47. HANDEL DETALICZNY 61. TELEKOMUNIKACJA PRZEMYSŁ ogółem 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 23. PRODUKCJA WYR. Z SUROWCÓW NIEMETAL. 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH 24. PRODUKCJA METALI 20. PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH 62. DZIAŁ. ZW. Z OPROGRAM. I INFORMATYKĄ 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW 31. PRODUKCJA MEBLI 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRON. 42. ROBOTY ZW. Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ 46. HANDEL HURTOWY 21. PRODUKCJA WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH 41. ROBOTY BUDOWLANE - WZNOSZENIE BUDYNKÓW 14. PRODUKCJA ODZIEŻY branża ogółem decyl 5 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00 2,25 Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym na koniec I poł. 2011 r. , uszeregowany wg malejącego poziomu dla branż ogółem (dodatkowo wskaźnik zestawiony dla przeciętnej firmy w tej branży, tzn. decyl 5) jest satysfakcjonujący, gdy przekracza 1,0; ▪ w przypadku jednej branży – wytwarzanie, przesyłanie i handel energią elektryczną majątek trwały nie jest w całości sfinansowany kapitałem stałym; ▪ zwracają uwagę branże, gdzie poziom wskaźnika dla przeciętnego przedsiębiorstwa jest wyższy niż dla 6 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 branży ogółem (np. w przypadku produkcji urządzeń elektrycznych, handlu hurtowego, produkcji wyrobów z drewna, maszyn i urządzeń wyrobów chemicznych); w porównaniu z wynikami na koniec I poł. 2010 r. poziom wskaźnika w wielu branżach poprawił się; największą poprawę zanotowano m.in. w: produkcji mebli, odzieży, handlu hurtowego, robót budowlanych – wznoszenie budynków, handlu detalicznego). Zdaniem analityków Zespołu Analiz Makroekonomicznych DSA w 2011 r. dynamika PKB utrzyma się na poziomie zbliżonym do 2010 r. (tj. 4,0% r/r wobec 3,8% r/r w 2010 r.). ▪ Nadchodzące kwartały będą cechować: → → → → → → → → → → → → → duża niepewność otoczenia związana z trwającymi zaburzeniami na globalnych rynkach finansowych ze względu na niestabilną sytuację finansów publicznych w strefie euro, w szczególności Grecji, Portugalii oraz rosnącymi zagrożeniami dla finansów Włoch i Hiszpanii; ta sytuacja skutkować będzie wysoką zmiennością kursu złotego względem EUR i USD; w II poł. br. oczekiwane wyhamowanie tempa wzrostu PKB do ok. 3,8% r/r (wobec wzrostu krajowej gospodarki w I poł. 2011 r. o 4,3% ), na które złożą się słabsza (ale stabilna) konsumpcja prywatna, słabszy popyt inwestycyjny oraz osłabienie eksportu, związane ze spowolnieniem gospodarczym w szczególności w strefie euro; spowolnienie realnego tempa wzrostu dochodów ludności w 2012 r. do 3,1% wobec 3,9% w 2011 r., niewielki wzrost stopy bezrobocia do 12,7%, osłabiający popyt konsumpcyjny; niewielkie osłabienie sprzedaży w systemie ratalnym z uwagi na zaostrzoną ocenę zdolności kredytowej, zgodnie z obowiązującą Rekomendacją T; a także w związku z wprowadzeniem ustawy o kredycie konsumenckim; korzystne wyniki firm z branż finalizujących prace dla potrzeb EURO 2012; nadal relatywnie wysoki wkład w inwestycje budownictwa infrastrukturalnego, związanego z wykorzystaniem środków z funduszy UE; z powodu możliwego ograniczania krajowych środków na współfinansowanie (przy ograniczaniu deficytu finansów publicznych) ryzyko mniejszego popytu na wyroby i usługi części branż, generowanego przez możliwość korzystania ze środków unijnych; słabe wyniki budownictwa mieszkaniowego w 2011 r., niemniej od września br. miesięczne wyniki są wyższe r/r i całoroczny wynik prawdopodobnie ukształtuje się na poziomie ok. 120-130 tys.; jednocześnie obserwowany od kilku kwartałów wzrost liczby rozpoczynanych mieszkań może skutkować powolną poprawą; wraz z nowelizacją programu „Rodzina na swoim” (weszła w życie w sierpniu 2011 r.) maleje znacznie tego programu z punktu widzenia kreowania popytu mieszkaniowego; wysokie i rosnące ceny energii elektrycznej, gazu; podwyżka stawek podatku akcyzowego na olej napędowy i biokomponenty oraz wyroby tytoniowe od 2012 r. związana z dostosowaniem do minimów unijnych; kolejny sezon wysokich cen zbóż, chociaż będą one nieco hamowane przez rosnący import tańszego zboża z krajów WNP, wysokie ceny zbóż i pasz wpłyną na kontynuację spadku produkcji żywca wieprzowego i zmniejszenia tempa wzrostu produkcji drobiarskiej; korzystniejsza sytuacja podażowa na krajowym rynku warzyw i owoców; wzrost cen światowych produktów mleczarskich stymulowany zwiększonym popytem ze strony Chin i Rosji; rosnące koszty dostosowań w zakresie ochrony środowiska. 7 Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 10. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży spożywczej w I poł. 2011 r. były słabsze niż uzyskane w I poł. 2010 r., niemniej II kw. br. był lepszy niż I kw. br. Przychody ogółem w I poł. 2011 r. wzrosły o 15% r/r a koszty ich uzyskania o 17%, wyższy wzrost kosztów niż przychodów przyczynił się do obniżenia wyniku finansowego netto o 17% r/r i zmniejszenia rentowności sprzedaży netto (ROS=4,0% wobec 5,5% na koniec I poł. 2010 r.). W II kw. br. branża spożywcza osiągnęła przychody wyższe o 12% w porównaniu z I kw. br., co przy wzroście kosztów o 11% pozwoliło na zwiększenie zysku netto o ¼. Najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru, lodów, czekolady i wyrobów cukierniczych, przypraw, herbaty i kawy, makaronów, wyrobów piekarskich. Ujemna rentowność cechowała przetwórców drobiu oraz producentów gotowych posiłków i dań. Na wyniki finansowe przetwórców znaczący wpływ wywiera kształtowanie się cen na rynku rolnym. Mimo sezonowych spadków w miesiącach letnich, krajowe ceny zbóż utrzymują się na wysokim poziomie; dotyczy to szczególnie zbóż konsumpcyjnych, których podaż jest zbyt niska w stosunku do popytu. Wysokie ceny zbóż i pasz determinują niekorzystne ekonomiczne warunki chowu świń. W efekcie notuje się spadek zainteresowania tym kierunkiem produkcji. Koniunktura na światowym rynku mleka pobudzana silnym popytem na produkty mleczarskie ze strony krajów azjatyckich sprzyja utrzymywaniu krajowych cen mleka na wysokim poziomie. W nadchodzących kwartałach można oczekiwać pogorszenia wyników branży spożywczej, z uwagi na: - niskie tempo wzrostu dochodów ludności oraz rosnące koszty utrzymania gospodarstw domowych, co będzie stanowić barierę dla zwiększenia popytu na żywność oraz wzrostu przychodów producentów żywności, - wyraźne spowolnienie gospodarcze w strefie euro, które będzie miało negatywny wpływ na wielkość eksportu polskich produktów żywnościowych, - rosnące koszty surowców i transportu. W krótkiej perspektywie zapowiada się kolejny sezon wysokich cen zbóż, chociaż będą one nieco hamowane przez rosnący import tańszego zboża z krajów WNP. Wysokie ceny zbóż i pasz wpłyną na spadek produkcji żywca wieprzowego i zmniejszenia tempa wzrostu produkcji drobiarskiej. Wyniki przetwórstwa owoców i warzyw będą uzależnione od wielkości zbiorów; według szacunków GUS produkcja warzyw gruntowych będzie nieco wyższa od ubiegłorocznego poziomu, zbiory owoców z drzew wzrosną o 32% r/r, natomiast owoców z krzewów owocowych zmniejszy się o 4,5% w porównaniu z ub. r. Przewiduje się utrzymanie dobrej sytuacji branży mleczarskiej z uwagi na wzrost cen światowych produktów mleczarskich stymulowany zwiększonym popytem ze strony Chin i Rosji. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 32 24 16 8 0 -8 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 4.3 4.5 5.5 4.0 1.7 11.7 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 13.1 14.4 16.8 12.3 7.8 43.6 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.42 1.41 1.50 1.55 1.28 3.72 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.95 1.01 1.09 1.12 0.88 2.80 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 35 28 27 28 17 68 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 44 44 45 45 34 70 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 37 36 34 34 30 70 0.50 0.49 0.48 0.48 0.51 0.85 2.27 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.14 1.14 1.17 1.20 1.09 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 10.59 11.37 12.18 9.83 11.09 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1 284 1 310 1 263 1 277 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 8 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 14. PRODUKCJA ODZIEŻY Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów odzieży w I poł. 2011 r. pogorszyły się w stosunku do I poł. 2010 r. Przychody ogółem i koszty działalności pozostały na poziomie z I poł. 2010 r., wynik finansowy zmniejszył się o 7%, rentowność sprzedaży zmniejszyła się z 4,1% do 3,8%. W ciągu roku liczba producentów odzieży zmniejszyła się o 9% (z 322 do 292). Zbankrutowały najsłabsze firmy, ponoszące na działalności straty. II kw. br. był słabszy niż I kw. br.; branża odnotowała spadek przychodów i kosztów (odpowiednio o 4% i o 5% kw/kw), co wpłynęło na obniżenie zysku netto o 23%. Wyniki II kw. 2011 r. były także wyraźnie gorsze niż uzyskane przez branżę w II kw. 2010 r. (spadek zysku netto o prawie połowę). Udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem wzrósł z 37% w I poł. 2010 r. do 41% w I poł. 2011 r. Według danych Ministerstwa Gospodarki eksport wyrobów przemysłu lekkiego zwiększył się w I poł. 2011 r. w porównaniu z I poł. 2010 r. o 16%, natomiast import o 13%. Saldo w obrotach pozostało ujemne (1,2 mld euro). Polski rynek odzieżowy z rynku producenckiego w coraz większym stopniu przekształca się w rynek handlowy. Firmy, które dawniej jedynie produkowały odzież, obecnie tworzą własne sieci handlowe. Większość znaczących polskich producentów odzieży otwiera zakłady w Chinach i stamtąd zaopatruje swoje sklepy. W najbliższych kwartałach możliwe dalsze pogorszenie sytuacji branży, na co wpłynie: - silna konkurencja tańszych wyrobów chińskich (brak ceł), - niska dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych stanowiąca barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w racjonalizowaniu wydatków na odzież przez konsumentów (większy popyt na tańszą odzież sprzedawaną w sklepach sieciowych i outletach oraz ograniczenie wydatków na ubrania z wyższej półki cenowej); - wzrost stawki podatku VAT na ubranka i buty dziecięce z 8% do 23%, który nastąpi od początku 2012 r. (może przyczynić się do wzrostu popytu na ten asortyment w ostatnim kwartale 2011 r. i jego spadku po wzroście stawki podatku); - spadek dynamiki wzrostu eksportu z uwagi na mniejsze zapotrzebowanie ze strony krajów UE, które w coraz większym stopniu będą odczuwać spowolnienie gospodarcze w strefie euro. W sytuacji rosnących kosztów działalności, polskie firmy odzieżowe przestawiają działalność z produkcji na handel (rozwój salonów odzieżowych), zlecając szycie odzieży kontrahentom z krajów Dalekiego Wschodu. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 6 1.4 70 1.2 60 1.0 50 0.8 40 -6 0.6 30 -13 0.4 20 0.2 10 0.0 0 0 -19 -26 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 4.0 3.1 4.1 3.8 1.9 15.9 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 9.1 6.7 8.8 8.3 4.0 38.8 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.89 1.88 1.80 2.00 1.87 6.81 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.05 1.10 0.98 1.11 1.03 3.79 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 77 76 81 77 56 187 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 52 68 56 57 45 106 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 41 46 43 42 26 95 0.43 0.43 0.44 0.42 0.42 1.00 7.14 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.68 1.70 1.63 1.80 1.77 10.16 10.76 10.71 11.36 7.49 323 395 322 292 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 9 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA Wyniki ekonomiczno-finansowe branży drzewnej były dobre, wynik finansowy netto w II kw. 2011 r. był dodatni wobec straty rok wcześniej, poprawie wyniku finansowego sprzyjał wzrost przychodów większy niż wzrost kosztów (odpowiednio o 13% i 7%). Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna – w I poł. 2011 r. wytworzyli 85% jego przychodów, pozostałe przychody wygenerowali producenci wyrobów tartacznych. Rentowność sprzedaży w I poł. 2011 r. wzrosła zarówno r/r, jak wobec końca 2010 r., przy czym poprawa nastąpiła w obu grupach PKD - w przypadku producentów wyrobów z drewna (ROS=5,2% wobec 1,0% w I poł. 2010 r.) i producentów wyrobów tartacznych (ROS=2,8% wobec 2,0% w I poł.. 2010 r.); zwraca uwagę zmniejszenie liczebności producentów branży (spadek liczby producentów wyrobów z drewna o 7% r/r). Płynność bieżąca była satysfakcjonująca, natomiast szybka nadal kształtowała się poniżej poziomu akceptowalnego. Poprawa wyników finansowych branży wiąże się ze stopniowa odbudową popytu na rynku krajowym i stabilizacją na zagranicznym (38% przychodów branży z eksportu), przy spowolnieniu wzrostu cen surowca i transportu, istotnie wpływających na poziom kosztów branży. W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS wzrosła r/r w I poł. 2011 r. w przypadku płyt do podłóg z drewna (o 25%), %), sklejki (o 18%), tarcicy (o 10%), płyt wiórowych (o 7%), utrzymywała się na zbliżonym poziomie w przypadku płyt pilśniowych i wyrobów dla stolarki otworowej; obniżyła w przypadku oklein (o 14%) i płyt na podłogi mozaikowe (o 6%). W kolejnych kwartałach oczekiwana jest stabilizacja z szansą ewentualnej poprawy wraz z umiarkowanym wzrostem popytu ze strony przemysłu meblarskiego, budowlanego i opakowaniowego. Dla producentów płyt korzystny jest wzrost cen ich wyrobów. Na niekorzyść branży działa surowcowy charakter. Niezmiennymi problemami są pozyskanie surowca przy jego ograniczonej podaży na rynku krajowym (Lasy Państwowe w 2011 r. przewidują sprzedaż 33,9 mln m sześc.), małej opłacalności importu z uwagi na koszty transportu, a także stabilność dostaw, uzależniona od polityki LP (w 2011 r. 55% surowca sprzedawane jest poprzez internetowe przetargi ograniczone, tj. tylko dla firm z historią zakupową, a 45% jest dostępne poprzez aplikację edrewno na otwartej aukcji). Kolejne zagrożenie to konkurencja o surowiec z energetyką (zobowiązaną do pozyskiwania energii w części z biomasy), a także z zagranicznymi producentami z branży drzewnej w przygranicznych regionach. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 24 350 300 16 250 8 200 150 0 100 -8 50 0 -16 -50 -24 -100 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 2.0 0.1 1.2 4.9 2.2 11.7 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 3.7 0.5 2.3 10.6 6.2 42.8 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.46 1.38 1.38 1.36 1.67 4.74 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.94 0.88 0.88 0.87 1.00 3.36 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 49 51 52 49 42 120 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 49 58 56 54 43 103 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 40 39 45 40 33 92 DR (WZA) Współczynnik długu 0.48 0.52 0.52 0.52 0.49 0.90 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.13 1.11 1.12 1.13 1.40 3.30 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 5.93 4.58 5.80 7.99 10.11 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 337 356 333 320 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 10 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów papieru i wyrobów z papieru w I poł. 2011 r. były lepsze niż w I poł. 2010 r. i korzystniejsze niż średnio w przemyśle ogółem. Przychody ogółem zwiększyły się o 20%, koszty ich uzyskania o 18% a wynik finansowy netto o 55% r/r. Rentowność branży na koniec I poł. 2011 r. kształtowała się powyżej średniej dla przemysłu, była też wyższa niż rok temu (8,1% wobec 6,3%). 61% przychodów działu ze sprzedaży oraz 35% łącznego wyniku finansowego jest generowane przez producentów wyrobów z papieru i tektury (89% ogółu jednostek), natomiast pozostałe 39% przychodów oraz 65% wyniku przez producentów masy włóknistej, papieru i tektury (11% ogólnej liczby firm w dziale). II kw. br. przyniósł wzrost przychodów branży wobec I kw. br. o 5%, koszty zwiększyły się o 6%. Według danych GUS w I poł. 2011 r. w największym stopniu wzrosła r/r produkcja tektury falistej (o 13%), pudełek z papieru i tektury (o 6%) i celulozy (o 2%); produkcja papieru gazetowego zmniejszyła się o 1%. Wyniki branży w I poł. 2011 r. uwarunkowane były rosnącymi od połowy 2009 r. cenami celulozy. W II kw. 2011 r. średnia cena NBSK (celuloza iglasta) była o 6,5% wyższa niż w II kw. 2010 r., natomiast cena BHKP (celuloza liściasta) wzrosła o 0,2% r/r. W porównaniu z I kw. br. ceny wzrosły odpowiednio o 5,5% i 2,8%. W najbliższych kwartałach sytuacja ekonomiczna producentów papieru może ulec osłabieniu ze względu na przewidywane spadki cen celulozy w wyniku pogorszenia koniunktury na świecie i rosnących mocy produkcyjnych (zwiększenie zapasów) i zmniejszenie popytu na papier służący do produkcji tektury falistej. Wyniki producentów wyrobów z papieru pozostaną na przeciętnym poziomie, czemu sprzyjać będzie przewidywany spadek cen celulozy przy w miarę stabilnych cenach wyrobów z papieru. Negatywnie na ich sytuację oddziaływać będzie mniejszy popyt na opakowania i tekturę ze strony branż, które są odbiorcami (m.in. branża spożywcza, reklamowa) w sytuacji wyraźnego spowolnienia gospodarczego i mniejszego eksportu. Następuje zmiana preferencji konsumentów w kierunku tańszych opakowań, zeszytów, wyrobów higienicznych w związku z wciąż powolną poprawą sytuacji dochodowej gospodarstw domowych. Zmniejszenie czytelnictwa gazet wpływa na spadek zużycia papieru. W połowie maja 2011 r. Komisja Europejska wprowadziła cła antydumpingowe na papier powlekany, na którym drukowane są książki i czasopisma sprowadzany z Chin. Cła wyrównawcze mają skompensować subsydia udzielane producentom chińskiego papieru a także ograniczyć import papieru powlekanego do UE, co będzie korzystne dla europejskich producentów. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 7.0 600 40 6.0 500 32 400 24 300 16 200 8 1.0 100 0 0.0 0 5.0 4.0 3.0 2.0 -8 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 6.5 8.9 6.3 8.1 3.4 11.8 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 14.2 16.8 13.6 18.3 9.7 35.2 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.32 1.46 1.32 1.36 1.49 3.83 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.88 1.08 0.94 0.93 0.96 2.47 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 39 35 35 38 38 87 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 57 56 61 59 61 95 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 46 44 50 48 46 106 DR (WZA) Współczynnik długu 0.48 0.46 0.49 0.47 0.53 0.95 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.04 1.15 1.07 1.11 1.21 2.49 11.77 13.97 11.67 13.78 12.27 6 909.00 210 216 204 217 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 11 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 20. PRODUKCJA CHEMIKALIÓW I WYROBÓW CHEMICZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w I poł. 2011 r. poprawiły się w porównaniu z I poł. 2010 r., były korzystniejsze niż średnio w przemyśle. Branża chemiczna mocno reaguje na zmiany koniunktury gospodarczej (największymi odbiorcami są przemysły: maszynowy, metalowy, motoryzacyjny, elektrotechniczny, budowlany, papierniczy i poligraficzny, tekstylny i odzieżowy, rolnictwo), dlatego wraz ze stopniowym ożywieniem gospodarczym, nastąpił wzrost popytu na produkty chemiczne, zwiększenie przychodów (o 19%) oraz w mniejszym stopniu wzrost kosztów (o 17%) i w rezultacie powiększenie zysku netto o 40%. Wraz z poprawą wyniku finansowego zwiększyła się rentowność sprzedaży i kapitału, poprawiła się także płynność bieżąca. II kw. br. przyniósł poprawę zysku netto w porównaniu z I kw. br. o zaledwie 4%, gdyż koszty rosły szybciej niż przychody ogółem (odpowiednio 9% i 8% kw/kw). Na koniec I poł. 2011 r. najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja nawozów i związków azotowych (ROS=12,7%), wyrobów kosmetycznych i toaletowych (ROS=10,4%) oraz pestycydów i pozostałych środków agrochemicznych (ROS=9,3%), najniższą rentowność sprzedaży osiągnęli producenci gazów technicznych (ROS=5,4%), niemniej wartość ta przekracza średnią w przetwórstwie przemysłowym. Produkcja krajowa nie pokrywa zapotrzebowania na chemikalia. Saldo wymiany z zagranicą jest ujemne (minus 4,2 mld euro w I poł. 2011 r.). W najbliższych kwartałach spowolnienie gospodarcze ograniczy wzrost przychodów branży ze sprzedaży na rynek krajowy i za granicę (mniejszy popyt ze strony branży motoryzacyjnej i budowlanej). Podwyżka cen gazu ziemnego wysokometanowego od połowy lipca 2011 r. w wysokości 11% wpłynie negatywnie na wyniki firm chemicznych na koniec br. (koszt gazu stanowi istotną część kosztów produkcji sięgającą 50-60% kosztów u producentów nawozów) i w rezultacie obniży konkurencyjność krajowych chemikaliów na rynkach zagranicznych (zagraniczni producenci kupują gaz na rynkach spot taniej niż gaz oferowany przez PGNiG). Na początku listopada br. PGNiG złożyło do Urzędu Regulacji Energetyki wniosek o kilkunastoprocentową podwyżkę cen gazu od początku 2012 r. Na niższą sprzedaż nawozów może mieć wpływ obniżenie cen zbóż i zmniejszenie dochodów rolników prowadzących tę działalność. W krótkiej perspektywie postępować będzie konsolidacja krajowych spółek chemicznych po nieudanych próbach prywatyzacji dwóch grup chemicznych. Głównym integratorem są ZA w Tarnowie, które nabyły 93,48% akcji ZA w Kędzierzynie-Koźlu oraz 66% udziałów ZCh Police. Powiększona Grupa Kapitałowa Azoty Tarnów będzie mogła skuteczniej konkurować ze światowymi liderami branży nawozowej stając się największym producentem nawozów mineralnych w regionie. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 16.0 1200 32 14.0 1000 24 12.0 800 10.0 16 600 8.0 8 400 6.0 4.0 200 2.0 0 0.0 -200 0 -8 -16 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.5 5.2 7.1 8.3 4.7 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 10.9 9.9 13.9 18.4 13.2 42.9 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.61 1.47 1.54 1.63 1.71 4.84 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.17 1.10 1.14 1.18 1.11 3.58 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 35 35 35 35 45 91 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 53 56 63 54 65 104 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 46 44 50 44 41 75 0.41 0.41 0.42 0.42 0.45 0.76 2.94 1.19 1.17 1.18 1.24 1.42 14.92 15.35 18.23 19.97 16.63 214 217 212 213 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 12 16.6 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 21. PRODUKCJA PODSTAWOWYCH WYROBÓW FARMACEUTYCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe branży farmaceutycznej w I poł. 2011 r. były słabsze niż w I poł. 2010 r., jednak wciąż na wyższym poziomie pod względem rentowności niż średnio w przemyśle. Przychody ogółem zmniejszyły się r/r o 9%, natomiast koszty ich uzyskania o 6%, w rezultacie wynik finansowy netto spadł o 1/3 w porównaniu z I poł. 2010 r. Rentowność sprzedaży producentów leków pogorszyła się (z 10,7% do 7,8%). Branża osiągnęła także zadawalający poziom płynności finansowej, zadłużenia i pokrycia obsługi odsetek. II kw. br. był słabszy niż I kw. br.; przy podobnych przychodach, koszty wzrosły o 2% kw/kw a zysk netto obniżył się o 8%. O wzroście kosztów zadecydowały m.in. rosnące ceny zakupu importowanych surowców do produkcji leków w sytuacji osłabienia złotego względem euro. Polski przemysł farmaceutyczny dostarcza około połowy obecnych na krajowym rynku leków (wartościowo), pozostała część jest importowana. W kraju produkowane są głównie leki generyczne (odtwórcze). Udział sprzedaży leków generycznych wynosi około 65% pod względem wartości i ponad 80%, biorąc pod uwagę liczbę sprzedanych opakowań. Najwięksi producenci leków w Polsce to: GlaxoSmithKline, Polpharma oraz Aventis. Wyniki producentów leków zależą w znacznym stopniu od wielkości sprzedaży leków w aptekach. W I poł. 2011 r. sprzedaż farmaceutyków, według danych PharmaExpert, była wyższa niż przed rokiem o 3%. W najbliższych kwartałach prawdopodobne jest utrzymanie wyników przemysłu farmaceutycznego na korzystnym poziomie z uwagi na zbliżający się sezon wysokich zachorowań i duży popyt konsumentów na pełnopłatne leki na przeziębienie. Według prognozy PharmaExpert wartość sprzedaży całego rynku farmaceutycznego na koniec 2011 r. wyniesie 27,4 mld zł (wzrost o 1-3% w porównaniu z 2010 r.). Na wyniki producentów negatywny wpływ prawdopodobnie będzie miało wejście w życie z początkiem 2012 r. nowej ustawy refundacyjnej wprowadzającej: - sztywne ceny, które ministerstwo zdrowia będzie negocjować z poszczególnymi firmami (od ich wartości będzie ustalana urzędowa marża hurtowa, która docelowo w 2014 r. będzie wynosić 5%; obecnie marża wynosi 8,91%, w przyszłym roku - 7%, w 2013 r. – 6%), - likwidację rabatów udzielanych aptekarzom przez hurtowników (w rezultacie podrożenie leków i zmniejszenie popytu), - zmniejszenie poziomu refundacji ponoszonych przez NFZ z 19% do 17% wydatków na świadczenia zdrowotne (możliwe ograniczenie liczby refundowanych farmaceutyków, obecnie NFZ dopłaca do leków refundowanych 8,6 mld zł rocznie); zakaz reklamy leków refundowanych. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 500 32 400 24 300 16 200 8 100 0 -8 0 0.5 0.0 -16 -100 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 9.9 9.3 10.7 7.8 9.9 22.6 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 14.1 11.7 14.5 10.3 9.3 40.1 CR Wskaźnik płynności bieżącej 2.06 2.87 2.56 2.29 2.93 11.23 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.40 2.03 1.72 1.43 1.89 7.99 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 59 66 69 67 67 116 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 64 75 75 75 71 128 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 35 42 55 43 32 90 0.32 0.28 0.31 0.29 0.30 0.79 2.92 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.46 1.82 1.71 1.46 1.47 32.30 23.10 37.34 23.75 69.34 68 69 68 68 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 13 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 22.2 PRODUKCJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z tworzyw na koniec I poł. 2011 r. były stabilne, z wynikiem finansowym nieznacznie lepszym niż na koniec I poł. 2010 r. (wzrost o 5% r/r) i wyraźnie lepszym wobec poprzedniego kwartału (wzrost o 42%). W II kw. 2011 r. dynamika przychodów i kosztów r/r osłabła, przy nieco większym wzroście kosztów niż przychodów (odpowiednio o 19% i o 17%). Rentowność sprzedaży producentów wyrobów z tworzyw sztucznych obniżyła się r/r i kształtowała się nieco poniżej średniej dla przemysłu (4,5% wobec 5,1% w przemyśle); rentowność połowy firm była mniejsza (D5=3,7%) niż przeciętna dla branży ogółem, co wskazuje na silną polaryzację tej grupy firm. Bieżąca płynność finansowa była satysfakcjonująca, natomiast podwyższona kształtowała się na granicy akceptowalnego poziomu. Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów z tworzyw sztucznych dla gospodarstw domowych (m.in. artykuły kuchenne, stołowe i toaletowe), budownictwa (drzwi, okna, żaluzje, płyty, rury, artykuły sanitarne, linoleum) oraz przemysłu opakowaniowego (torebki, worki, pojemniki), co z uwagi na powszechność stosowania, jak i coraz częstsze zastępowanie produktami z tworzyw sztucznych wyrobów metalowych, zapewnia jej rynek zbytu; jest to produkcja głównie na potrzeby rynku krajowego (37% przychodów ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm to jedynie 23%). Z punktu widzenia kosztów branży istotne są ceny gazu, stosowanego w procesie technologicznym produkcji tworzyw sztucznych (czyli surowca dla branży), jak i wyrobów z tworzyw sztucznych. Producenci opakowań z tworzyw sztucznych w planach rozwojowych powinni uwzględniać stopniowo malejący popyt na jednorazowe opakowania z foli z uwagi na coraz powszechniejsze zastępowanie ich opakowaniami biodegradowalnymi lub wielokrotnego użytku (trwają prace KE nad dyrektywą zakazującą używania i produkcji torebek foliowych) i związany z tym wzrost kosztów z tytułu inwestycji w technologie produkcji biodegradowalnych opakowań. W kolejnych kwartałach wyniki branży prawdopodobnie będą stabilne, ewentualne osłabienie wiąże się z ryzykiem słabego jeszcze popytu ze strony budownictwa kubaturowego (mniej oddawanych mieszkań do użytku) i gospodarstw domowych; niekorzystnie na wyniki wpływają wysokie ceny gazu, wzrostowy trend cen importowanego surowca, a także wygaśnięcie 30 września 2011 r. ceł antydumpingowych nałożonych na przywóz do UE toreb i worków plastikowych pochodzących z Chin i Tajlandii. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 32 700 600 24 500 400 16 300 200 8 100 0 0 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.1 6.9 5.2 4.5 3.2 13.0 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 12.2 16.3 11.7 10.7 8.6 36.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.44 1.37 1.50 1.44 1.44 4.04 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.01 0.97 1.07 0.99 0.89 2.75 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 40 42 42 46 44 88 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 62 72 71 69 61 114 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 50 48 52 53 46 96 0.48 0.51 0.48 0.49 0.50 0.85 1.21 1.20 1.25 1.22 1.25 2.67 11.64 11.06 11.85 10.54 11.68 2 200.50 537 541 531 559 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 14 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 23. PRODUKCJA WYROBÓW Z POZOSTAŁYCH SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów z surowców niemetalicznych w I poł. 2011 r. były lepsze niż rok temu, trzeci kwartał z rzędu wzrost przychodów był większy niż kosztów, choć już nie tak wyraźnie jak w I kw. 2011 r. W II kw. 2011 r. wynik finansowy był większy r/r , zdecydowanie większy wobec poprzedniego kwartału. O wynikach branży decydowały głównie wyniki producentów wyrobów z betonu (27% przychodów działu), szkła (25%), cementu i wapna (20%) oraz ceramicznych materiałów budowlanych (9%). Rentowność sprzedaży, wyższa w porównaniu z analogicznym okresem 2010 r., była silnie zróżnicowana – połowa firm nie osiągnęła średniej działu (ROS dla decyla 5=2,6%), zróżnicowanie występowało też zależnie od segmentu produkcji: najwyższy poziom rentowności uzyskali producenci cementu (ROS=20,3%) i producenci pozostałych wyrobów ceramicznych (ROS=16,8%); relatywnie niską rentowność odnotowali producenci wyrobów betonowych (ROS=2%). Płynność finansowa była nadal satysfakcjonująca, wystąpiło korzystne skrócenie okresu rotacji zapasów (o 5 dni) i inkasa należności (o 5 dni), co sygnalizuje poprawę sytuacji kontrahentów, spora rozpiętość (22 dni) między regulowaniem zobowiązań a inkasem należności wskazuje, że producenci nadal kredytują klientów. W ujęciu ilościowym produkcja w I poł. 2011 r. wg GUS w większości asortymentów wzrosła: - najwięcej w przypadku masy betonowej (o 47%), elementów silikatowych (o 27%), cementu (o 26%), wyrobów z izolacji termicznej (o 25%), szkła typu float (o 23%), spoiw gipsowych (o 22%), pustaków stropowych (o 21%), - w nieco mniejszej skali w przypadku bloków z betonu (o 18%); wapna (o 17%), cegły budowlanej (o 10%), dachówki (o 4%); poziom produkcji był zbliżony do poprzedniego roku w przypadku ceramiki sanitarnej, mniej o 4% wyprodukowano płyt gipsowych. W kolejnych kwartałach wyniki działu będą prawdopodobnie stabilne, dzięki utrzymującemu się popytowi ze strony budownictwa infrastrukturalnego, powoli wracającemu popytowi ze strony budownictwa kubaturowego oraz stabilnemu popytowi remontowemu; dla wyników producentów korzystny będzie również prawdopodobnie lekki trend wzrostowy cen ich wyrobów, w przypadku producentów płytek ceramicznych pozytywne jest ostateczne wprowadzenie cła antydumpingowego na przywóz do UE płytek ceramicznych z Chin. Natomiast negatywnie na wyniki branży będą wpływać duża konkurencja oraz wzrost cen energii i gazu, dotkliwy dla energochłonnych technologii. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 -200 -400 14.0 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 32 24 16 8 0 -8 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 7.5 8.0 5.9 8.1 2.6 13.5 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 10.7 9.9 7.6 12.5 5.4 34.0 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.64 1.45 1.53 1.54 1.52 4.80 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.09 1.02 1.09 1.09 1.03 3.41 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 51 52 52 47 44 122 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 57 69 76 71 66 124 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 41 41 47 49 42 105 0.41 0.42 0.43 0.44 0.49 0.91 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.14 1.12 1.14 1.14 1.21 3.11 10.69 9.44 8.72 11.94 11.07 30 994.00 392 414 388 387 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 15 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 24. PRODUKCJA METALI Wyniki finansowe dużych producentów metali w I poł. 2011 r. były zdecydowanie lepsze w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. W II kw. 2011 r. przedsiębiorstwa wykazały wzrost przychodów (o ponad 44% r/r), co przy wolniej rosnących kosztach (wzrost o niecałe 40% r/r) pozwoliło na wypracowanie najwyższego od ostatniego kwartału 2008 r. zysku netto. Wynik finansowy netto w I poł. 2011 r. wyniósł 840 mln zł, podczas gdy w poprzednim kwartale wynosił 347 mln zł, a w I poł. 2010 r. firmy zajmujące się produkcją metali wykazały zaledwie 76 mln zł. Wzrosła zarówno liczba przedsiębiorstw rentownych, jak i udział przychodów przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w łącznych przychodach branży (do 92% w I poł. 2011 r. wobec 69% w I poł. 2010 r.). Na wyniki branży decydujący wpływ mają producenci stali oraz wyrobów hutniczych (tworzą 57% przychodów działu) oraz producenci metali nieżelaznych i odlewnictwa (odpowiednio ok. 19% i 11% przychodów działu). W I poł. 2011 r. wszystkie te segmenty wykazały wzrost przychodów i poprawę wyniku finansowego, niemniej najbardziej znacząca dla branży była poprawa relacji przychodów producentów żelaza i stali do kosztów (w których 70% stanowią koszty materiałów) przekładająca się na prawie 307 mln zł zysku ze sprzedaży wobec ponad 316 mln zł straty w I poł. 2010 r. W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymania się dobrej sytuacji hutnictwa wobec rosnącego krajowego zużycia stali, a stałe poszerzanie oferty produktowej powinno osłabić negatywny wpływ oczekiwanego okresowego obniżenia popytu zagranicznego. Prawie połowa zużycia stali przypada na budownictwo i powiązany z nim przemysł konstrukcji stalowych, które potrzebują stali m.in. do kontynuacji wielkich inwestycji infrastrukturalnych i mogą korzystać z dofinansowania z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013. Utrzymanie relatywnie wysokiego poziomu nakładów inwestycyjnych również może pozytywnie wpłynąć na przyszłe wyniki przedsiębiorstw. Obowiązująca od 1 kwietnia 2011 r. nowelizacja ustawy o VAT na złom (wprowadzająca mechanizm samonaliczania podatku VAT w przypadku transakcji obrotu złomem) sprzyja marginalizowaniu zjawisk patologicznych w handlu złomem i powinno korzystnie wpłynąć na działalność firm przerabiających i handlujących złomem. Negatywnie na wyniki branży może wpłynąć rosnący koszt produkcji (jedna z bardziej energochłonnych branż; koszty energii, w zależności od wyrobu sięgają do 25% całości kosztów wytwarzania); problemem dla branży jest również nieprzestrzeganie przez polski resort finansów unijnej dyrektywy dotyczącej możliwości zwalniania z akcyzy firm, w których koszty energii w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych przekraczają 3% wartości produkcji. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 14.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 600 500 400 300 200 100 0 -100 -200 -300 -400 -500 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 80 60 40 20 0 -20 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 0.9 0.5 0.5 3.8 3.1 11.6 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 1.5 0.7 0.9 7.5 9.2 40.8 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.67 1.52 1.32 1.64 1.23 3.50 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.11 1.08 0.87 1.10 0.78 2.44 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 57 55 55 50 39 90 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 46 59 58 52 53 86 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 60 58 65 54 48 98 DR (WZA) Współczynnik długu 0.44 0.49 0.48 0.43 0.59 1.00 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.18 1.11 1.03 1.23 1.13 2.76 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 6.41 4.72 6.63 11.12 10.03 417.11 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 158 168 158 150 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 16 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 25. PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW GOTOWYCH (bez maszyn i urządzeń) Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych producentów wyrobów z metalu w I poł. 2011 r. były znacznie lepsze w porównaniu z I poł. 2010 r. Szybszy wzrost przychodów niż wzrost kosztów (odpowiednio o 25,4% r/r i 24,9% r/r) przyczynił się do wyższego wyniku finansowego (wzrost o prawie 40% zarówno wobec wyniku z I poł. 2010 r., jak zysku wykazanego w I kw. 2011 r.). Producenci wyrobów z metalu są spolaryzowani; prawie 1/2 przychodów generują wielkie podmioty, zatrudniające powyżej 250 osób (m.in. Rafako czy CAN PACK). Branża wytwarza szeroki asortyment wyrobów metalowych, w większości na potrzeby rynku krajowego (ponad 40% przychodów kierowana jest na eksport, chociaż np. w produkcji zbiorników i cystern udział sprzedaży eksportowej sięga ok. 53% przychodów). Na poprawę ogólnej ocenę działu w I poł. 2011 r. w największym stopniu wpłynął wzrost wyników (o prawie 80%) generujących ok. 30% przychodów działu producentów metalowych elementów konstrukcyjnych dla budownictwa przemysłowego (m.in. urządzenia dźwigowe i podnośnikowe, produkcja prefabrykowanych budynków, baraków, pawilonów wystawowych itp.) oraz budownictwa infrastrukturalnego (wieże, maszty, kratownice, mosty) i mieszkaniowego (metalowe drzwi, okna, ramy, okiennice, żaluzje, bramy) oraz firm zajmujących się obróbką (grawerowanie, spawanie itp.) metalu (generują ok. 17% przychodów działu). Niemniej, I poł. 2011 r. była korzystnym okresem dla większości segmentów produkcji metalowych wyrobów gotowych, w tym producentów pozostałych gotowych wyrobów metalowych (m.in. elementy torów kolejowych, pojemniki, opakowania, metalowe art. gosp. domowego), którzy wykazali wyższy o ok. 20% r/r wynik finansowy netto (klasa generuje ok. 32% przychodów branży); czy też producentów zajmujący się kuciem, prasowaniem, wytłaczaniem i walcowaniem metali, którzy na koniec I poł. 2011 r. wykazali aż 2,5 raza wyższy zysk netto niż w I poł. 2010 r. (niemniej klasa ta generuje zaledwie 5% przychodów branży). W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymania się dobrych wyników producentów metalowych wyrobów gotowych dzięki utrzymującemu się popytowi ze strony budownictwa infrastrukturalnego (odbiorca 1/5 produkcji branży), współfinansującego realizowane inwestycje w części ze środków funduszy UE (drogi, wodociągi, tory kolejowe); konstrukcje metalowe wykorzystywane są przy budowie mostów, wiaduktów, barier, poręczy i ekranów akustycznych oraz dzięki finalizowaniu kontraktów związanych z budową stadionów i obiektów towarzyszących EURO 2012. Negatywnie na wyniki branży mogą wpłynąć wysokie koszty surowca oraz możliwe okresowe osłabienie popytu na rynkach zagranicznych przekładające się na niższą sprzedaż eksportową wyrobów metalowych. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 16.0 900 32 14.0 800 12.0 700 24 16 600 10.0 500 8.0 8 400 6.0 0 300 4.0 200 2.0 100 0.0 0 -8 -16 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 4.8 6.4 5.1 5.6 3.7 15.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 10.8 15.9 10.9 13.5 10.7 51.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.40 1.34 1.36 1.40 1.53 4.23 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.92 0.86 0.88 0.91 0.97 3.12 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 52 56 58 55 47 118 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 62 66 69 68 59 110 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 56 56 62 59 43 115 0.50 0.53 0.51 0.52 0.52 0.94 3.33 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.25 1.23 1.23 1.27 1.35 10.29 11.59 10.67 11.89 13.11 957 1 011 941 970 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 17 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 26. PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych w I poł. 2011 r. były pod względem rentowności lepsze w porównaniu z I poł. 2010 r. Z uwagi niższy popyt zagraniczny przychody producentów zmniejszyły się o 11% r/r; ograniczenie kosztów o 12% poprawiło wynik finansowy netto (wzrost o 34% r/r). II kw. br. był korzystniejszy niż I kw. br., zmniejszyła się skala spadku przychodów, zysk netto wzrósł kw/kw o ponad 80%. Na wyniki działu mają wpływ przede wszystkim wyniki osiągnięte przez producentów elektronicznego sprzętu powszechnego użytku (12% ogółu firm, 50% przychodów, 84% wyniku finansowego działu) oraz producentów elektronicznych elementów i obwodów drukowanych (27% ogółu firm, 25% przychodów, 16% zysku netto działu). Udział eksportu w przychodach osiąganych przez producentów komputerów i wyrobów elektronicznych w I poł. 2011 r. wynosił 68% (60% w I poł. 2010 r.), w tym producentów telewizorów 88% (bez zmian w porównaniu z I poł. 2010 r.). Sytuacja producentów telewizorów w I poł. 2011 r. poprawiła się względem I poł. 2010 r. Przychody ze sprzedaży wzrosły r/r w większym stopniu niż koszty ich uzyskania (odpowiednio o 8% i 6%), co spowodowało znaczący wzrost wyniku finansowego r/r (o 81%) i poprawę wskaźników rentowności (ROS=5,0% wobec 3,0% na koniec I poł. 2010 r.). Według danych GUS w I poł. 2011 r. produkcja odbiorników telewizyjnych w Polsce osiągnęła poziom 11,6 mln sztuk i była o 11% niższa w porównaniu z I poł. 2010 r. Z uwagi na proeksportowy charakter produkcji, wyniki producentów elektroniki są uwarunkowane sytuacją za granicą. II poł. 2011 r., z uwagi na słabe nastroje konsumentów i spowolnienie gospodarcze w strefie euro, przyniesie osłabienie popytu na sprzedaż eksportową elektroniki i pogorszenie wyników wytwórców. Na rynku krajowym, wobec wciąż niewysokiego tempa wzrostu popytu konsumpcyjnego, trudno oczekiwać zwiększenia wydatków konsumentów na zakup sprzętu elektronicznego. Wdrożenie Rekomendacji T i związana z tym trudniejsza dostępność kredytów może przyczynić się do mniejszej sprzedaży sprzętu RTV w systemie ratalnym (na raty sprzedaje się 25–35% sprzętu AGD/RTV). W przyszłym roku spodziewana jest poprawa sytuacji finansowej producentów telewizorów ze względu na silny impuls związany z EURO 2012 sprzyjający sprzedaży w kraju i zagranicą (wymiana przez konsumentów sprzętu rtv na większy i nowocześniejszy) a także coraz szerszą ofertę telewizji cyfrowej, co oznacza konieczność zakupu nowego telewizora lub dekodera (największe stacje telewizyjne wyłączą pierwsze nadajniki analogowe już jesienią 2012 r.). mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł 14.0 600 12.0 500 10.0 400 % 88 80 72 64 56 48 40 32 24 16 8 0 -8 -16 -24 300 8.0 200 6.0 100 4.0 0 2.0 -100 0.0 -200 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 2.0 5.6 2.0 3.0 2.6 14.1 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 7.3 21.0 9.5 13.2 8.5 49.3 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.52 1.35 1.34 1.26 1.71 8.11 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.17 0.95 0.96 0.89 1.03 4.58 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 35 42 44 40 58 129 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 92 67 82 71 53 105 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 75 78 92 76 31 97 0.56 0.58 0.68 0.60 0.47 0.93 5.46 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.61 1.33 1.36 1.32 1.44 13.00 19.32 13.48 20.33 26.33 155 172 154 146 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 18 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 27. PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów urządzeń elektrycznych w I poł. 2010 r. były słabsze niż w I poł. 2010 r., co było skutkiem pogorszenia się relacji przychodów do kosztów (w których ok. 60% stanowią koszty materiałów). W produkcji urządzeń elektrycznych prawie połowę kosztów działalności operacyjnej stanowią zakupy z importu, co przy osłabianiu się złotego w br. negatywnie oddziaływało na wyniki branży. W I poł. 2011 r. wzrost przychodów był niższy niż wzrost kosztów (odpowiednio o 5,3% i 6,3%), co wpłynęło na spadek wyniku finansowego (o prawie 11% r/r). Bieżąca płynność finansowa była na akceptowalnym poziomie, ale wciąż zbyt niski był poziom podwyższonej płynność finansowej. Wydłużenie rotacji zapasów wskazuje na pogorszenie sprawności działania.. W strukturze przychodów działu dominują wielkie firmy, zatrudniające powyżej 250 osób (m.in. Philips, Indesit, ABB, Polar-Whirlpool, LG Electronics, Electrolux, Zelmer, Amica Wronki, FagorMastercook), niemniej liczni są też mniejsi producenci urządzeń elektrycznych. Wysoki poziom internalizacji branży (prawie 70% generują firmy z udziałem kapitału zagranicznego) sygnalizuje konkurencyjność wyrobów produkowanych w Polsce, która już od kilku lat jest największym producentem sprzętu AGD w Europie. Branża obejmuje produkcję: urządzeń wytwarzających energię elektryczną, aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej, elektrycznego sprzętu oświetleniowego i sygnalizacyjnego oraz sprzętu gospodarstwa domowego. Ten ostatni obszar (przeznaczający prawie 70% produkcji na eksport) generuje 45% przychodów działu. W I poł. 2011 r. producenci AGD wykazali znaczny spadek sprzedaży i wyniku finansowego, dlatego poprawa sytuacji w pozostałych segmentach branży (z których producenci kabli oraz sprzętu instalacyjnego zdołali na przestrzeni roku podwoić wynik finansowy) tylko w części zdołała poprawić ogólną cenę branży. W kolejnych kwartałach można oczekiwać wzrostu krajowego rynku sprzętu gospodarstwa domowego (adekwatnie do zwiększania przez koreański koncern Samsung produkcji pralek i lodówek oraz rosnącej produkcji kuchni przez Amicę). Wprowadzanie nowych linii wzorniczych powinno osłabić negatywny wpływ oczekiwanego okresowego obniżenia popytu zagranicznego. Popyt na energooszczędne komponenty podtrzymują m.in. unijne działania na rzecz energooszczędności oraz konieczna modernizacja starych sieci i urządzeń energetycznych. Dlatego też część producentów aparatury elektrycznej inwestuje w nowe technologie dla energetyki i automatyki, starając się oferować produkty, które pozwolą klientom przemysłowym oraz zakładom użyteczności publicznej zwiększyć efektywność przy zminimalizowaniu oddziaływania na środowisko. Negatywnie na poziom realizowanej marży mogą wpłynąć utrzymujące się wysokie ceny surowców (w tym blachy i plastiku). mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł 14.0 700 12.0 600 10.0 500 8.0 400 6.0 300 4.0 200 2.0 100 % 24 16 8 0 0.0 0 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.3 5.4 4.9 4.1 3.0 14.8 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 19.0 18.5 18.8 13.2 8.2 42.3 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.34 1.23 1.25 1.28 1.99 5.22 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.96 0.89 0.86 0.86 1.18 3.47 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 37 38 41 46 54 116 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 69 66 64 71 68 115 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 65 51 67 68 41 106 0.55 0.57 0.59 0.56 0.43 0.83 5.46 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.25 1.13 1.13 1.20 1.64 23.53 8.48 23.57 13.87 18.79 265 267 263 257 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 19 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 28. PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ Wyniki finansowe producentów maszyn, urządzeń i narzędzi mechanicznych były w I poł. 2011 r. gorsze pod względem rentowności niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Branża jest silnie zróżnicowana, na jej ocenę decydujący wpływ mają producenci maszyn ogólnego przeznaczenia (głównie silników i turbin), generujący prawie 36% przychodów działu. W przychodach działu wysoki (62%) udział mają firmy zatrudniające powyżej 250 osób (m.in. Fasing; Kopex, Famur, POLNA, ALSTOM); relatywnie wysoki poziomie internalizacji branży (prawie 50% przychodów działu generują firmy z przewagą kapitału zagranicznego) sygnalizuje konkurencyjność wyrobów produkowanych w Polsce. Produkcja działu w znacznej części kierowana jest na rynek krajowy (ok. 50% przychodów z eksportu, choć w produkcji maszyn ogólnego przeznaczenia udział eksportu sięga nawet 67% przychodów ogółem). W I poł. 2011 r. nastąpił niewielki spadek przychodów (o 0,5% r/r), co przy wzroście kosztów (o 0,3%) negatywnie wpłynęło na wynik finansowy (spadek o ponad 12% r/r) i obniżenie się poziomu rentowności sprzedaży poniżej średniej dla przemysłu. Przy utrzymującej się liczbie przedsiębiorstw rentownych spadł udział przychodów przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w łącznych przychodach branży (do 79% wobec 84% w I poł. 2010 r.). Płynność finansowa, zarówno bieżąca jak i podwyższona, była na satysfakcjonującym poziomie. Nieznacznie wydłużył się (o 3 dni) cykl rotacji zapasów; bez zmian pozostał czas rotacji zobowiązań handlowych i wskaźnik ściągania należności. W kolejnych kwartałach popyt na wyroby i usługi branży będzie adekwatny od rozwoju sytuacji gospodarczej wpływającej na poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych i kształtującej potrzeby uzupełnienia i rozbudowy parku maszynowego przedsiębiorstw. Wraz z coraz większym zapotrzebowaniem na urządzenia do produkcji zarówno standardowej, jak i ekologicznej energii oraz ciepła zwiększa się zainteresowanie krajowych wytwórców inwestycjami w produkcję m.in. wiatraków i turbin, zwłaszcza że jest to działalność, która może być dofinansowywana z programów UE. Powracająca koniunktura na rynku wydobywczym, przy jednoczesnym utrzymywaniu się cen węgla na relatywnie wysokim poziomie, pozwala spółkom węglowym przeznaczać wyższe kwoty na maszyny i urządzenia górnicze, co przekłada się na ożywienie w zakresie zamówień od kopalń i powinno korzystnie wpłynąć na wyniki tego segmentu branży. Wciąż nie widać poprawy perspektyw producentów z segmentu silników okrętowych przy ograniczonych możliwościach znalezienia alternatywnych odbiorców za granicą. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 600 8 500 0 400 300 -8 200 -16 100 0 -24 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.4 5.8 5.9 5.4 3.5 16.6 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 12.2 14.2 13.8 11.7 9.5 42.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.51 1.42 1.47 1.57 1.81 5.15 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.95 0.92 0.93 0.95 0.96 3.51 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 58 60 61 64 71 158 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 60 61 60 61 57 113 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 53 64 55 54 41 100 0.47 0.54 0.51 0.47 0.45 0.87 4.04 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.31 1.23 1.31 1.36 1.57 12.25 11.57 13.21 14.46 16.16 539 592 539 492 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 20 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 29. PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH I PRZYCZEP (bez motocykli) Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów samochodów oraz producentów części i akcesoriów do pojazdów silnikowych były w I poł. 2011 r. wyraźnie lepsze niż w poprzednich okresach. Produkcję działu tworzą w połowie producenci pojazdów samochodowych oraz producenci części i akcesoriów, realizujący sprzedaż głównie na rynkach zagranicznych (78% przychodów ze sprzedaży eksportowej w przypadku producentów samochodów; 66% w przypadku producentów części). W strukturze przychodów działu dominują wielkie firmy (m.in. FIAT; General Motors; Volkswagen), w większości z udziałem kapitału zagranicznego. W I poł. 2011 r. wyprodukowano w Polsce mniej samochodów w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku (o ok. 6%), niemniej wolniej rosnące koszty wpłynęły na wzrost marż ze sprzedaży. W I poł. 2011 r. wzrost przychodów (o 17,1% r/r) przy wolniej rosnących kosztach (wzrost o 16,2% r/r) korzystnie wpłynął na wynik finansowy netto (wzrost o ponad 38% r/r) i poprawę rentowności znacznie powyżej średniej w przemyśle. Tak znacząca poprawa wyników branży została osiągnięta zarówno dzięki bardzo dobrym wynikom producentów pojazdów samochodowych (wzrost przychodów o 14,4%, kosztów o 13,4% i o ponad 54% wyniku finansowego), jak i produkcji części i akcesoriów do samochodów (wzrost przychodów i kosztów o ok. 20% i wyniku finansowego o prawie 30%). Wzrosła zarówno liczba przedsiębiorstw rentownych, jak i udział przychodów przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w łącznych przychodach branży (92% wobec 73% w I poł. 2011 r.). Zwraca uwagę wzrost nakładów inwestycyjnych (o ok. 34% r/r), mogący pozytywnie wpłynąć (poprzez wzrost produkcji) na przyszłe wyniki branży. Płynność finansowa, zarówno bieżąca jak i podwyższona, była na satysfakcjonującym poziomie. Bez zmian był relatywnie krótki czas rotacji zapasów, przy sprawniejszym regulowaniu zobowiązań handlowych i ściąganiu należności. W kolejnych kwartałach można oczekiwać pogorszenia warunków rynkowych dla produkcji samochodów. Obniżenie popytu zagranicznego na produkcję z Polski, przy niskim popycie krajowym, może negatywnie wpłynąć na bilans produkcji krajowych koncernów samochodowych. Niemniej wyniki branży będą wspierane przez rozbudowę mocy produkcyjnych fabryk części samochodowych (wśród prowadzonych obecnie przez PAIiIZ zagranicznych projektów inwestycyjnych co piąty pochodzi z branży motoryzacyjnej, łącznie mają one wartość przekraczającą 2 mld euro i mają pozwolić na stworzenie ponad 15 tys. nowych miejsc pracy). Uniezależnienie segmentu części i akcesoriów do pojazdów od krajowej produkcji samochodów i wciąż rosnące inwestycje i rozbudowa istniejącego potencjału produkcyjnego pozwalają oczekiwać dalszego wzrostu wyników tego segmentu branży motoryzacyjnej. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł 35.0 1800 30.0 1600 % 24 20 1400 25.0 1200 20.0 1000 15.0 800 16 12 600 10.0 8 400 5.0 0.0 200 4 0 0 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 3.7 3.5 4.7 5.4 5.0 16.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 14.1 15.5 18.9 21.9 15.6 61.2 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.35 1.23 1.37 1.37 1.53 4.46 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.06 0.98 1.11 1.09 1.00 3.39 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 24 23 22 22 35 115 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 52 63 59 55 54 97 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 57 59 62 57 45 111 DR (WZA) Współczynnik długu 0.54 0.62 0.57 0.55 0.52 0.91 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.18 1.11 1.22 1.25 1.38 3.87 17.60 16.08 21.79 21.79 21.19 291 310 290 310 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 21 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 31. PRODUKCJA MEBLI Wyniki ekonomiczno-finansowe branży meblarskiej w I poł. 2011 r. były słabsze niż rok temu. Po trzech kwartałach niewielkiego trendu wzrostowego, osłabła dynamika wzrostu przychodów i kosztów przy niekorzystnym większym wzroście kosztów r/r (o 20% wobec 17%), co może się wiązać z wysokimi cenami surowca. Wynik finansowy na koniec I poł. 2011 r. był mniejszy niż rok temu o 18% r/r, wyraźnie niższy na tle ostatnich kwartałów. Na wyniki działu decydujący wpływ mają producenci pozostałych mebli – w I poł. 2011 r. wytworzyli 84% jego przychodów, pozostałe przychody wygenerowali producenci mebli biurowych, mebli kuchennych i materaców. W I poł. 2011 r. rentowność branży kształtowała się poniżej średniej dla przemysłu ogółem; rentowność połowy producentów mebli była mniejsza (D5=2,3%) niż przeciętna dla branży ogółem, co wskazuje na polaryzację producentów. Płynność finansowa bieżąca była satysfakcjonująca, podwyższona na granicy akceptowalnego poziomu, wskaźniki sprawności działania podobne, jak w I poł. 2010 r. W ujęciu ilościowym produkcja ważniejszych wyrobów branży w I poł. 2011 r. wg danych GUS wzrosła r/r w przypadku mebli tapicerskich (o 20%), drewnianych do pokoi dziennych (o 5%), do sypialni (o 11%); zmalała o 5% w przypadku mebli kuchennych. Dla wyników branży istotny jest popyt zagraniczny - Polska jest wśród 4 największych światowych eksporterów mebli; na koniec I poł. 2011 r. 64% przychodów branży pochodziło ze sprzedaży eksportowej, dla połowy firm było to 38%, w porównaniu z analogicznym okresem 2010 r., jak i poprzednim kwartałem nastąpił wzrost o kilka pkt. proc., dzięki korzystnym tendencjom popytowym za granicą. W kolejnych kwartałach sytuacja producentów mebli raczej nie zmieni się: spowolnienie w gospodarce globalnej przełoży się prawdopodobnie na stabilizację produkcji eksportowej (polscy producenci cieszą się zaufaniem klientów na rynkach zagranicznych), na rynku krajowym można oczekiwać jedynie niewielkiego wzrostu popytu adekwatnie do wzrostu dochodów ludności, popyt może być ograniczany wzrostami cen mebli związanymi ze wzrostowym trendem cen surowca, tj. drewna oraz płyt wiórowych i drewnopochodnych; niekorzystna dla branży jest też konkurencja o drewno z energetyką (zobowiązaną do wykorzystywania biomasy do produkcji energii w celu ograniczania emisji dwutlenku węgla). Negatywnie na wielkość popytu krajowego może też wpływać osłabienie sprzedaży w systemie ratalnym z uwagi zaostrzoną ocenę zdolności kredytowej zgodnie z obowiązującą Rekomendacją T. Niepełna ilustracja graficzna - GUS nie udostępnił danych dla kilku okresów z uwagi na wymogi tajemnicy statystycznej. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 7.0 350 32 6.0 300 24 5.0 250 16 4.0 200 8 3.0 150 0 2.0 100 -8 1.0 50 -16 0 -24 0.0 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.2 5.4 5.7 3.9 2.3 11.0 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 13.5 17.3 14.7 11.0 7.6 49.7 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.55 1.14 1.48 1.63 1.53 4.61 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.96 0.73 0.92 0.99 0.92 3.23 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 44 39 45 44 38 100 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 43 48 46 45 40 80 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 39 37 38 36 35 84 0.46 0.55 0.48 0.48 0.50 0.96 3.27 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.24 1.05 1.22 1.28 1.35 11.99 9.90 11.99 11.97 13.08 429 453 416 405 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 22 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 35.1 WYTWARZANIE, PRZESYŁANIE, DYSTRYBUCJA I HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ W I poł. 2011 r. wyniki sektora energetycznego znacząco się poprawiły w stosunku do I poł. 2010 r. Przychody ogółem wzrosły o 15%, natomiast koszty ich uzyskania o 7% r/r, w rezultacie wynik finansowy netto był ponad dwukrotnie wyższy niż uzyskany w I poł. 2010 r. a rentowność sprzedaży netto poprawiła się z 7,8% do 14,7%. II kw. br. przyniósł wzrost przychodów branży w stosunku do I kw. br. o 16%, kosztów o 7% oraz podwojenie zysku netto. W I poł. 2011 r., gdy krajowa gospodarka była jeszcze w fazie ożywieniem, a także z uwagi na zwiększony popyt na energie podczas przedłużającej się zimy, rosła produkcja energii (wzrost o 5%) i zapotrzebowanie na prąd (wzrost o 2% r/r). 44% energii wyprodukowano w elektrowniach opartych na węglu kamiennym, natomiast 32% - na węglu brunatnym. Średnia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na koniec I poł. 2011 r. zwiększyła się o 6% w porównaniu z ceną na koniec I poł. 2010 r., z kolei dla podmiotów gospodarczych pozostała bez zmian. Od początku 2011 r. wzrosły ceny energii elektrycznej oraz opłaty za jej dostarczenie. Według szacunków URE rachunki odbiorców w gospodarstwach domowych wzrosły średnio o 5,7%. Taryfa obowiązuje do końca br. W krótkiej perspektywie zużycie energii przez przemysł może zmniejszyć się z uwagi na ograniczenie produkcji przez branże energochłonne w sytuacji spowolnienia gospodarczego. Wpłynie to niekorzystnie na wyniki ekonomiczno-finansowe elektroenergetyki. Czynnikiem negatywnym będzie również wzrost cen surowców (węgiel, gaz) do produkcji energii elektrycznej, niemniej znaczna część wzrostu kosztów surowców zostanie przerzucona na odbiorców końcowych energii. Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych są regulowane przez Urząd Regulacji Energetyki, dlatego można oczekiwać, że podwyżka cen będzie mniejsza niż wnioskowana przez sprzedawców energii, którzy zaproponowali wzrost taryfy od 8,4% do 17,9%. Prawdopodobnie także dystrybutorzy energii wystąpią jak co roku o wzrost stawek za dostarczenie energii do odbiorców. W 2012 r. kontynuowana będzie prywatyzacja energetyki mająca na celu pozyskanie środków na sfinansowanie niezbędnych inwestycji. Jeszcze przed końcem br. przewiduje się ponowne uruchomienie procedury prywatyzacyjnej Enei. Na początku 2011 r. wartość 51% akcji należących do skarbu państwa oceniana była na ponad 5 mld zł, obecnie wycena rynkowa Enei zmniejszyła się o 30%. Wciąż nie ma decyzji Sądu Ochrony Konkurencjii Konsumentów dotyczącej przejęcie Energi przez PGE (umowa między MSP a PGE została podpisana we wrześniu 2010 r., UOKiK nie wyraził zgody na transakcję, PGE odwołała się do sądu). mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 40.0 7000 40 35.0 6000 32 30.0 5000 24 25.0 16 4000 20.0 8 3000 15.0 10.0 2000 5.0 1000 0.0 0 0 -8 -16 -24 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 9.7 9.4 7.8 14.7 9.5 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 8.5 10.3 7.9 12.3 12.0 42.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.74 1.34 1.66 1.88 2.22 4.09 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.61 1.20 1.53 1.71 1.82 3.79 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 29.3 9 9 9 10 6 43 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 39 32 33 29 35 59 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 29 24 23 20 18 44 0.29 0.30 0.29 0.27 0.34 0.82 2.83 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 0.98 0.93 0.98 0.98 1.05 29.45 26.22 29.23 38.69 290.14 71 95 94 71 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 23 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 41. ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW Wyniki ekonomiczno-finansowe budownictwa kubaturowego były na koniec I poł. 2011 r. słabsze niż rok temu, są one wypadkową wyników firm zajmujących się wznoszeniem budynków (94% przychodów działu) oraz firm deweloperskich. Przy niewielkim wzroście przychodów i kosztów w porównaniu z I poł. 2010 r. niekorzystna jest tendencja wyższego wzrostu kosztów niż przychodów (odpowiednio o 5% i o 1%), skutkująca słabszym wynikiem finansowym (spadek o 60% r/r); niemniej wynik uzyskany w II kw. jest korzystny wobec straty odnotowanej przez dział w I kw. br. Gorsze wyniki osiągnął dominujący segment firm zajmujących się wznoszeniem budynków (ROS=2,2% wobec 5,4% w I poł. 2010 r.), firmy deweloperskie odnotowały nieco lepsze wyniki, jednak słabe na tle ostatnich lat (ROS=8,3% wobec odpowiednio 14,4%). Na koniec I poł. 2011 r. 61% firm działu było rentowne (wobec 65%), 78% w przypadku firm deweloperskich (76% rok temu). Płynność finansowa pozostała akceptowalna; zwraca uwagę długi cykl rotacji zapasów, a także wydłużenie inkasa należności. Branża odczuwa skutki stagnacji budownictwa mieszkaniowego i koniunkturalnego wyhamowania budownictwa przemysłowego i komercyjnego; negatywnie oddziaływał także powrót trendu lekkiego wzrostu cen materiałów budowlanych, jak i rosnące koszty wynagrodzeń w budownictwie. W perspektywie nadchodzących kwartałów prawdopodobnie następować będzie niewielka poprawa w budownictwie kubaturowym (możliwa tendencja stopniowo malejącego udziału obiektów użyteczności publicznej i powoli wzrastającego udziału obiektów komercyjnych). Czynnikiem podtrzymującym popyt na usługi budowlane jest finalizowanie obiektów dla potrzeb EURO 2012. Niekorzystne z punktu widzenia firm budowlanych są możliwe ograniczenia wydatków inwestycyjnych jednostek samorządów terytorialnych na obiekty użyteczności publicznej w kontekście problemów finansów publicznych. Wyniki budownictwa mieszkaniowego prawdopodobnie będą jeszcze w 2011 r. słabe, niemniej od września br. w kolejnych miesiącach wyniki są wyższe r/r, całoroczny wynik prawdopodobnie ukształtuje się na poziomie ok. 120-130 tys. (najmniej na tle ostatnich 4 lat: 135 tys.-2010 r.; 160 tys.-2009; 165 tys.-2008; 133 tys.-2007); jednocześnie obserwowany od kilku kwartałów wzrost liczby rozpoczynanych mieszkań może skutkować powolną poprawą; wraz z nowelizacją programu „Rodzina na swoim” (weszła w życie w sierpniu 2011 r.) maleje znacznie tego programu z punktu widzenia kreowania popytu mieszkaniowego. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 -100 18.0 16.0 14.0 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 24 16 8 0 -8 -16 -24 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 5.5 6.7 6.0 2.5 1.0 13.8 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 16.7 13.6 13.8 6.2 3.1 51.1 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.81 2.09 1.74 1.76 1.44 4.35 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.24 1.03 1.13 1.13 1.00 3.02 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 72 143 96 95 25 222 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 64 76 84 88 76 163 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 69 67 76 74 60 133 DR (WZA) Współczynnik długu 0.66 0.54 0.63 0.64 0.61 0.95 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.65 2.47 1.68 1.79 1.70 9.92 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 7.40 11.84 9.16 4.95 5.40 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 749 807 734 682 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 24 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 42. ROBOTY ZWIĄZANE Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ Wyniki ekonomiczno-finansowe budownictwa inżynieryjnego na koniec I poł. 2011 r. były słabe, obok sezonowego pogorszenia charakterystycznego szczególnie dla tego segmentu budownictwa (choć w br. warunki pogodowe nie były tak dotkliwe, jak rok temu), na wyniki działu negatywnie wpływa materializowanie się problemów firm wygrywających przetargi dzięki bardzo niskim cenom. W warunkach ponownego lekkiego trendu wzrostowego cen materiałów budowlanych, wzrostu cen energii i transportu, a także deficytu niektórych specjalistów budowlanych, pojawiła się trudność terminowego i jakościowego realizowania umów, przekładająca się negatywnie na koszty firm. W II kw. br. negatywnie na wyniki części firm z tego działu mogło też wpłynąć zawieszenie budowy autostrady Łódź-Warszawa. Dział obejmuje budowę m.in. autostrad, dróg, ulic, dróg szynowych, wiaduktów, płyt lotnisk, systemów i sieci wodno - kanalizacyjnych, linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych; wyniki firm drogowych generowały 69% przychodów działu. Na koniec I poł. 2011 r. przychody i koszty branży były większe o 39% r/r, ta wysoka dynamika wiąże się z bardzo trudną sytuacją rok temu (złe warunki atmosferyczne i opóźnienia w uruchamianiu środków na projekty unijne). W I poł. 2011 r. stratę odnotowało 46% firm ogółem (44% na koniec I poł. 2010 r.), w I poł. br. branża odnotowała niewielki dodatni wynik finansowy wobec straty rok temu. Płynność finansowa branży, zarówno bieżąca jak i szybka kształtowała się poniżej akceptowalnego poziomu, zwraca uwagę coraz bardziej wydłużona rotacja zapasów i długi okres regulowania zobowiązań (prawie 3 miesiące). W nadchodzących kwartałach wyniki branży powinny być lepsze z uwagi na szeroki front realizowanych robót infrastrukturalnych, współfinansowanych ze środków perspektywy finansowej UE 2007-2013, przy mobilizacji rozliczenia projektów do 2015 r. (warunek unijnego dofinansowania); dodatkowo umowa BGK i EBI przewiduje na remonty dróg i poprawę ich norm bezpieczeństwa 315 mln euro kredytu w 2011 r. Niekorzystne z punktu widzenia branży jest ograniczanie lub przesuwanie na późniejszy okres części inwestycji związane z ryzykiem nierozliczenia dużych projektów jeszcze w obecnej perspektywie budżetu UE (skutkujące brakiem współfinansowania); kurczący się rynek przetargów drogowych oznacza konieczność szukania nowych obszarów aktywności firm budowlanych (budownictwo energetyczne, kolejowe, eksploatacja dróg); nadal będą występować problemy finansowe słabych przedsiębiorstw, które wygrały przetargi przy ofercie cenowej na granicy opłacalności projektu. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 14.0 1000 12.0 800 10.0 600 8.0 400 6.0 200 4.0 0 2.0 -200 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 56 48 40 32 24 16 8 0 -8 -16 -24 -32 -400 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 3.0 -0.2 -0.3 0.1 -1.5 10.5 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 11.7 -0.3 -0.9 0.9 -6.1 34.1 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.36 1.16 1.26 1.14 1.22 3.02 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.20 1.00 1.04 0.92 0.93 2.41 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 16 28 31 35 34 135 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 59 93 96 92 90 159 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 61 73 83 92 74 177 0.60 0.56 0.62 0.69 0.63 0.97 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.65 0.97 1.72 1.35 1.42 5.18 10.95 3.24 5.74 5.82 3.06 770.67 682 626 663 680 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 25 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 45. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI Wyniki ekonomiczno-finansowe branży w I poł. 2011 r. były lepsze niż w I poł. 2010 r. Korzystna relacja szybciej rosnących przychodów niż wzrost kosztów przełożyła się na wzrost wyniku finansowego (o 17% r/r). Poprawa wyniku nastąpiła głównie w II kw. 2011 r., rekompensując gorsze wyniki sprzedaży z początku roku. Na wyniki branży decydujący wpływ mają sprzedawcy pojazdów samochodowych, generujący prawie ¾ łącznych przychodów działu (pozostała część przychodów pochodzi ze sprzedaży części i akcesoriów). W I poł. 2011 r. sprzedawcy pojazdów odnotowali wzrost przychodów (o 4,5% r/r), niemniej szybszy wzrost kosztów (o 4,9%) negatywnie wpłynął na wynik finansowy (spadek o ponad 11% r/r). Gorsza sprzedaż pojazdów była efektem słabszego niż zakładano popytu na samochody ze strony klientów indywidualnych i niższego popytu ze strony klientów instytucjonalnych (efekt znacznych zakupów w ostatnim kwartale 2010 r.). W I poł. 2011 r. producenci części i akcesoriów dzięki korzystnej relacji przychodów do kosztów (wzrosty odpowiednio o 15% r/r i 13% r/r) wykazali znaczną poprawę wyniku finansowego (wzrost o ponad 87%) i rentowność sprzedaży ponad dwukrotnie wyższą niż średnio w handlu hurtowym i detalicznym oraz zdołali w pełni zrekompensować gorsze wyniki sprzedaży pojazdów, co przełożyło się na pozytywną ocenę całej branży. W kolejnych kwartałach spowolnienie wzrostu gospodarczego może przełożyć się na zmniejszenie sprzedaży samochodów. Niski popyt krajowy na nowe samochody (głównie ze strony odbiorców indywidualnych), dodatkowo ograniczany wciąż relatywnie wysokim importem używanych samochodów skutkuje spadkiem liczby rejestrowanych pojazdów (w I poł. 2011 r. spadek o 6% r/r), co oznacza niższy popyt na części do pojazdów i mniejsze dochody dealerów z serwisu (podstawy działalności większości punktów sprzedaży), sprzedaży ubezpieczenia komunikacyjnego, czy prowizji od udzielonego kredytu. Obserwowany wzrost poziomu spadku liczby rejestrowanych samochodów nie dziwi. Jego pogłębienie pod koniec bieżącego roku było przewidywane już pod koniec roku ubiegłego. Coraz trudniejsze warunki działania spowodują nasilanie konkurencji cenowej, co będzie negatywnie wpływać na zyskowność sprzedaży. Stymulująco na rynek sprzedaży pojazdów może wpłynąć rozwój leasingu konsumenckiego wspierający popyt na środki transportu; rosnące wymogi ochrony środowiska dające impuls do wymiany samochodu na nowszy (mniej kosztowny w eksploatacji); oraz wzrost udziału zakupów pojazdów przez internet (obniżający koszty sprzedaży). Natomiast rozwój segmentu części wspierają rosnące inwestycje w rozbudowę krajowych mocy produkcyjnych oraz znaczny udziału starszych samochodów w strukturze importu używanych aut (ponad 48% sprowadzanych samochodów ma więcej niż 10 lat) generujący zapotrzebowanie na części zamienne. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 20.0 18.0 16.0 14.0 12.0 10.0 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 600 40 500 32 24 400 16 300 8 200 0 100 -8 0 -16 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 2.3 1.7 1.8 2.0 1.0 6.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 17.3 13.5 13.6 15.5 4.9 30.8 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.31 1.27 1.33 1.26 1.20 2.52 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.75 0.62 0.68 0.60 0.49 1.38 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 39 50 48 54 55 108 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 31 30 31 31 24 64 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 42 44 47 49 40 95 DR (WZA) Współczynnik długu 0.65 0.69 0.67 0.69 0.63 0.88 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.34 1.32 1.36 1.29 1.22 3.72 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 7.18 5.14 6.33 6.72 4.89 69.18 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 415 419 409 389 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 26 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 46. HANDEL HURTOWY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI Wyniki ekonomiczno-finansowe hurtowni w I poł. 2011 r. były nieco słabsze pod względem rentowności niż w I poł. 2010 r. Przychody uzyskane przez handel hurtowy oraz koszty zwiększyły się r/r o 10%. Wynik finansowy netto spadł o 3%, co wpłynęło na lekkie pogorszenie rentowności. Rentowność sprzedaży netto ROS zmniejszyła się z 1,8% do 1,6%. Sytuacja handlu hurtowego w II kw. br. była lepsza niż w I kw. br. Przychody i koszty wzrosły kw/kw o 8%, natomiast zysk netto zwiększył się 9%. Sprzedaż hurtowa jest jedną z bardziej rozdrobnionych branż (w systemie REGON jest zarejestrowanych prawie 278 tys. hurtowni; 94% z nich stanowią hurtownie o zatrudnieniu do 9 osób). W I poł. 2011 r. zbankrutowały 52 firmy hurtowe, tj. 16% ogółu upadłości w kraju. Niewypłacalność w handlu hurtowym jes t skutkiem zbyt dużej liczby hurtowników i silnej konkurencji, co przy ograniczonym popycie na towar prowadzi do eliminowania przedsiębiorstw gorzej prosperujących. W najbliższych kwartałach przewidywany niewielki wzrost dochodów gospodarstw domowych oraz utrzymujący się relatywnie wysoki wskaźnik bezrobocia mogą przyczyniać się do utrzymania słabej dynamiki sprzedaży w handlu detalicznym, co bezpośrednio wpłynie na wielkość dostaw hurtowych do sklepów detalicznych. Sytuacja poszczególnych segmentów hurtu jest zróżnicowana zależnie od rodzaju towarów, którymi handluje. Generalnie oczekuje się kontynuacji procesów konsolidacyjnych w handlu hurtowym oraz dalszego rozwoju specjalistycznych hurtowni z dobrą pozycją na lokalnych rynkach. Mniejsze hurtownie będą miały trudności z utrzymaniem na rynku, nie można wykluczyć upadłości. Ich szansą na przetrwanie może być skoncentrowanie się na niszach lub podjęcie współpracy z ogólnokrajowymi hurtowniami. Ze względu na to, że znaczną część kosztów sprzedaży stanowią koszty logistyki, wzrost cen paliw i związane z tym wyższe koszty dostaw, będą negatywnie wpływać na rentowność sprzedaży hurtowej. Liderem rynku dystrybucji towarów szybkozbywalnych (FMCG) pozostaje Eurocash, pomimo nieudanej próby przejęcia spółek dystrybucyjnych Tradis od Emperii. W styczniu br. Eurocash podpisał z Emperią umowę na zakup za ok. 1 mld zł jej części dystrybucyjnej. Początkowo obie firmy spodziewały się zamknięcia transakcji do kwietnia 2011, jednak UOKiK długo zwlekał z wydaniem zgody na koncentrację (wyraził ją dopiero 27.10. br.). Ponieważ, zdaniem Emperii, środki pieniężne za spółki dystrybucyjne miały zostać wpłacone przez Eurocash do połowy lipca br., to ich brak skłonił Emperię do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy inwestycyjnej i dodatkowo o wypłatę odszkodowania od Eurocash (200 mln zł). Eurocash twierdzi, że powodem braku zapłaty było opóźnienie UOKiK w wydaniu zgody na transakcję i skierował sprawę do sądu. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 100.0 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 2500 16 2000 8 1500 1000 0 500 0 -8 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 2.1 1.3 1.8 1.6 1.3 8.9 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 12.3 7.8 10.6 10.5 8.3 43.9 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.33 1.27 1.28 1.33 1.36 3.38 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.92 0.87 0.89 0.92 0.83 2.27 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 30 31 30 30 39 107 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 46 49 49 48 52 104 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 45 48 48 46 45 103 DR (WZA) Współczynnik długu 0.59 0.61 0.61 0.61 0.62 0.89 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.36 1.33 1.31 1.46 1.74 6.93 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 7.35 5.71 7.09 7.20 8.08 13 474.00 1 761 1 868 1 735 1 614 Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 27 . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 47. HANDEL DETALICZNY, Z WYŁĄCZENIEM HANDLU DETALICZNEGO POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI Przychody przedsiębiorstw zajmujących się handlem detalicznym w I poł. 2011 r. wzrosły o 10% r/r a koszty ich uzyskania zwiększyły się o 9% r/r, w rezultacie wynik finansowy netto zwiększył się o 72%, co wydatnie wpłynęło na poprawę rentowności branży (ROS=1,4% wobec 0,9% w I poł. 2010 r.). Po słabym I kw. br., II kw. przyniósł poprawę sytuacji detalu, wzrost przychodów o 11% przy zwiększeniu kosztów o 9%, znaczącą poprawę wypracowanego zysku netto (ponad 7-krotny wzrost kw/kw). Rynek handlu detalicznego w Polsce jest jednym z bardziej rozdrobnionych w Europie. Sklepy wielkoformatowe (hipermarkety, supermarkety i dyskonty) kontrolują jedną trzecią polskiego handlu detalicznego, jednak udział tych formatów w obrotach detalu stale wzrasta. Trzy największe sieci detaliczne w Polsce (Tesco, Biedronka, Real) generują jedynie kilkanaście procent całkowitych obrotów handlu, podczas gdy w niektórych krajach Europy Zachodniej wskaźnik ten wynosi nawet 80–90%. Jednakże handel tradycyjny staje się coraz bardziej nowoczesny i zorganizowany w sieci. Następuje jego konsolidacja poprzez przyłączanie się małych sklepów do sieci franczyzowych, w rezultacie liczba placówek spożywczych w Polsce zmniejsza się. W najbliższych latach polski rynek będzie zdominowany przez średnie formaty, a więc supermarkety i dyskonty. W najbliższych kwartałach można oczekiwać osłabienia dynamiki wzrostu sprzedaży detalicznej z uwagi na wciąż trudną sytuację na rynku pracy i ograniczenie tempa wzrostu dochodów ludności. Konsumenci przy codziennych zakupach będą przykładać dużą uwagę do poziomu cen tych towarów, wybierając zakupy w dyskontach. Większe znaczenie będzie odgrywać sprzedaż towarów pod marką detalistów. Według firmy Euromonitor International w 2011 r. obroty hipermarketów w Polsce wzrosną tylko o 1,3%, a w 2012 r. o 1,6%, natomiast sprzedaż realizowana przez supermarkety wzrośnie w br. o 11%, w przyszłym roku o 7,8%, a dyskontów odpowiednio o 7,4% i 8%. W przyszłym roku supermarkety po raz pierwszy mogą osiągnąć wyższą sprzedaż niż największe hipermarkety. Szybka ekspansja sklepów sieci Biedronka, Netto, Lidl czy Aldi powoduje, że konsumenci nie muszą już jechać do oddalonych od miejsca zamieszkania hipermarketów. Małe, tradycyjne sklepy w dalszym ciągu będą tracić znaczenie, a ich obroty spadną w 2011 r. o 3,2% w stosunku do 2010 r., a w 2012 r. o kolejne 2%. Euromonitor przewiduje zmniejszenie liczby najmniejszych sklepów w bieżacym roku o 4 tys. w porównaniu z 2010 r. Negatywnie na wyniki sprzedaży detalicznej prowadzonej w systemie ratalnym wpływać będzie rekomendacja T dotycząca maksymalnego pułapu zadłużenia klientów (rekomendacja weszła w życie od 23 grudnia 2010 r.). mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 60.0 2 500 24 50.0 2 000 16 1 500 8 1 000 0 40.0 30.0 20.0 500 10.0 -8 0 0.0 -16 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 2.3 1.5 0.9 1.4 0.4 5.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 11.5 7.5 4.6 7.1 1.3 41.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 0.97 0.99 0.95 1.10 1.10 2.79 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 0.51 0.47 0.48 0.50 0.41 1.47 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 33 35 32 36 27 105 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 12 12 13 11 6 34 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 46 41 42 40 30 83 DR (WZA) Współczynnik długu 0.56 0.56 0.56 0.56 0.55 1.03 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 0.92 0.94 0.91 1.01 1.09 2.99 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 9.42 6.67 6.44 7.24 8.97 1 426 1 437 1 400 1 367 Liczba jednostek gospodarczych ogółem Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 28 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 49.4 TRANSPORT DROGOWY TOWARÓW Wyniki ekonomiczno-finansowe towarowego transportu drogowego w I poł. 2011 r. były dobre, z wyraźną tendencją wzrostu wyniku finansowego z kwartału na kwartał. Przy pewnym wyhamowaniu dynamiki wzrostu, utrzymała się korzystna tendencja większego wzrostu kosztów niż przychodów (wzrost odpowiednio o 17% i o 15% r/r). Rentowność sprzedaży branży była lepsza niż na koniec I poł. 2010 r. Jednocześnie poziom rentowności sprzedaży znacząco mniejszy dla połowy firm niż dla branży ogółem wskazuje na polaryzację sytuacji przewoźników. Szybka płynność finansowa utrzymywała się na poziomie akceptowalnym, natomiast bieżąca płynność obniżyła się poniżej tego poziomu. Inkaso należności, choć krótsze o 4 dni r/r, nadal następowało później niż regulowanie zobowiązań, co oznacza kredytowanie kontrahentów. Dla wyników branży korzystny był wzrost zapotrzebowania na usługi przewozowe, w I poł. 2011 r. transportem samochodowym zarobkowym przewieziono 72,9 mln ton ładunków (o 22% więcej niż w I poł. 2010 r.). Ceny usług transportowych wzrosły w I poł. br. o 5,9% w porównaniu z I poł. 2010 r. Potencjał przewozowy transportu towarowego zwiększył się od początku roku o 4,5%. Negatywnie na koszty branży wpływały rosnące ceny paliwa, które stanowią ok. 40-50% kosztów przewoźnika. Wg danych GUS w I poł. 2011 r. ceny oleju napędowego wzrosły o 8%, a benzyn silnikowych o 6,7%. W kolejnych kwartałach poprawa na rynku usług transportowo-logistycznych zależy od utrzymania i skali wzrostu zapotrzebowania na przewozy, prawdopodobne okresowe spowolnienie gospodarcze może skutkować zmniejszeniem liczby zleceń i mniejszymi przychodami przewoźników, niemniej ostatnie (jesień 2011) badania koniunktury wśród firm transportowych wskazują na stabilizację (ew. wzrost), sygnałem ewentualnego spowolnienia mogą być jedynie obserwowane zachowania klientów - mniejsze zakupy na zapas. Negatywnie na wynik finansowy branży będą wpływać wysokie ceny ON, a także wprowadzone od lipca 2011 r. wysokie stawki e-myta dla samochodów ciężarowych w miejsce dotychczasowych winiet (objęcie od 2012 r. kolejnych 600 km do systemu elektronicznego poboru opłat). Prawdopodobnie wraz ze wzrostem kosztów prowadzenia działalności, firmy transportowe będą w dalszym ciągu powoli podnosić ceny usług transportowych. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 6.0 250 32 5.0 200 24 150 16 100 8 50 0 0 -8 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI ROS (NPM) Stopa zysku netto 4Q10 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 2.8 2.8 2.3 3.9 2.7 12.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 17.4 16.8 12.8 26.6 13.7 75.3 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.21 1.19 1.23 1.17 1.23 3.04 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.16 1.15 1.19 1.14 1.16 2.94 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 4 4 3 2 1 10 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 58 72 62 58 56 99 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 44 47 42 42 34 81 0.68 0.69 0.66 0.69 0.66 1.00 4.69 DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 1.09 1.17 1.15 1.10 1.27 12.07 10.41 11.88 16.19 16.77 348 332 338 346 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 29 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 55. ZAKWATEROWANIE Wyniki ekonomiczno-finansowe hoteli i innych obiektów zakwaterowania turystycznego w I poł. 2011 r. wskazują na tendencję poprawy sytuacji branży, niemniej w II kw. 2011 dynamika przychodów i kosztów osłabła r/r. O wynikach działu decydują przede wszystkim wyniki hoteli (generują 89% przychodów ogółem i są obecnie najdynamiczniej rozwijającą się częścią polskiej bazy noclegowej), pozostałe turystyczne obiekty noclegowe generują 11% przychodów działu. W I poł. 2011 r. szybszy wzrost przychodów (o 6% r/r) niż kosztów (o 1% r/r) przyczynił się do podwojenia r/r wyniku finansowego branży i poprawy rentowności sprzedaży (ROS=10,0% wobec 8,5% po I poł. 2010 r.), przy utrzymującym się znacznym zróżnicowaniu sytuacji finansowej firm, rentowność sprzedaży połowy firm nie przekroczyła 1,8%. Płynność finansowa kształtowała się na granicy akceptowalnego poziomu, utrzymała się korzystna tendencja wzrostu wskaźnika pokrycia obsługi odsetek. Wg wywiadowni Dun & Bradstreet w lutym 2011 r. 47% hotelarzy znajdowało się w dobrej lub bardzo dobrej sytuacji finansowej, a liczba hoteli w złej kondycji zmalała w porównaniu z wrześniem 2010 r. o 6%. Poprawa sytuacji branży hotelarskiej w I poł. 2011 r. jest konsekwencją ożywienia koniunktury gospodarczej w 2010 r. i na początku 2011 r., a co za tym idzie ożywienia ruchu turystycznego i biznesowego, w tym wzrostu podróży związanych z prezydencją Polski w UE. Wg danych GUS w I poł. 2011 r. liczba osób korzystających z obiektów noclegowych wzrosła o 6% r/r, w tym turystów zagranicznych o 6,5%, co przełożyło się na lekką poprawę wykorzystania pokoi hotelowych (37,2% wobec 35,1% w I poł. 2010 r.). Należy się spodziewać, że po III kw. 2011 r. sytuacja finansowa branży może być nawet nieco lepsza niż w I półroczu, ze względu na wzrost sprzedaży w szczycie letniego sezonu wypoczynkowego. W całym 2011 r. prawie 3/4 hotelarzy w Polsce spodziewa się większej liczby gości, a ich optymizm co do możliwości poprawy sytuacji znacznie przewyższa oczekiwania branży nie tylko w Europie, ale i na świecie (raport międzynarodowej firmy konsultingowej Horwath HTL). Korzystnie na wyniki finansowe branży doraźnie wpłynie polska prezydencja w UE (wzrost frekwencji w granicach 10%). Turystyka krajowa będzie także zyskiwała klientów na skutek zniechęcających do wyjazdów niepokojów społecznych w Egipcie, Tunezji czy w Grecji. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 160 140 120 100 80 60 40 20 0 -20 -40 -60 32 24 16 8 0 -8 -16 -24 -32 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) wynik finansowy netto (P) wynik ujemny 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 5.5 1.8 5.2 10.0 1.8 26.0 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 3.5 1.4 3.3 6.3 1.2 29.8 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.29 1.34 1.27 1.17 1.14 6.24 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.21 1.26 1.15 1.12 1.04 6.19 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 8 9 14 7 5 16 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 24 25 26 28 20 40 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) 30 28 27 27 19 67 DR (WZA) Współczynnik długu 0.43 0.46 0.46 0.47 0.52 1.08 WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym 1.02 1.02 1.01 1.00 0.99 2.18 CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek 5.67 4.46 5.47 6.27 4.47 Liczba jednostek gospodarczych ogółem 141 140 139 139 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 30 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 61. TELEKOMUNIKACJA Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych przedsiębiorstw telekomunikacyjnych świadczących usługi transmisji głosu, danych, tekstu, dźwięku i obrazu były w I poł. 2011 r. słabsze niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, niemniej branża wciąż wykazuje wysoką rentowność sprzedaży (ROS=17,1%). W I poł. 2011 r. zmianie uległa struktura przychodów, w których zaczęła przeważać sprzedaż z segmentu telekomunikacji bezprzewodowej (m.in. komórkowej; bez telekomunikacji satelitarnej, generująca 58% przychodów działu), przy malejącym (do 40%) udziale w zakresie telekomunikacji przewodowej (m.in. stacjonarnej). W strukturze przychodów działu dominujący udział mają wielkie firmy [Telekomunikacja Polska S.A., PTK CENTERTEL Sp. z o.o. (Orange GSM), Polkomtel S.A (Plus GSM), Polska Telefonia Cyfrowa (T-Mobile)]. Branża oferuje swoje produkty i usługi głównie na rynku krajowym. W I poł. 2011 r. telekomunikacja bezprzewodowa odnotowała wzrost przychodów (o 47% r/r), co przy wolniejszym wzroście kosztów (o ok. 45% r/r) przełożyło się na znaczny wzrost wyniku finansowego (o ponad 70%). W telefonii przewodowej nastąpił spadek przychodów (o 25% r/r), co przy wolniejszej redukcji kosztów (o 23% r/r) przełożyło się na spadek wyniku finansowego (o ponad 30% r/r). Generalnie w I poł. 2011 r. na rynku telekomunikacyjnym wystąpił szybszy wzrost dynamiki kosztów (w których przeważają usługi obce) niż przychodów, co skutkowało wypracowaniem niższego (o ok. 5%) wyniku finansowego niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Niemniej w II kw. 2011 r., po raz pierwszy od lat, zmiana przychodów była wyższa niż zmiana kosztów, co przy utrzymaniu się tej relacji powinno korzystnie wpłynąć na sytuację ekonomiczną producentów telekomunikacyjnych. Zwraca również uwagę znaczny wzrost nakładów inwestycyjnych w obu segmentach (w telekomunikacji bezprzewodowej o ok. 170% r/r, w stacjonarnej o 73% r/r) mogący pozytywnie wpłynąć na przyszłe wyniki branży. W kolejnych kwartałach można oczekiwać nasilenia się negatywnych czynników. Branża wymaga kosztownych inwestycji związanych z budową infrastruktury dla potrzeb EURO 2012. Spadek marż wymuszony przez rosnącą konkurencję i obniżka stawek za zakańczanie połączeń w sieciach mobilnych (MTR) może negatywnie wpływać na wyniki telekomów. Niemniej niższy koszt połączeń powinien wspierać popyt na rynku usług mobilnych. Stymulująco na rozwój branży powinien wpływać oczekiwany wzrost inwestycji (w części współfinansowanych ze środków UE) w infrastrukturę telekomunikacyjną, pozwalający wdrażać nowe technologie i wprowadzać nowe usługi telekomunikacyjne. mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 3000 16.0 14.0 16 2500 8 12.0 2000 10.0 0 1500 8.0 6.0 -8 1000 4.0 2.0 0.0 500 -16 0 -24 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 12.0 20.9 18.2 17.0 4.5 21.4 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 12.8 24.0 19.1 17.5 6.7 37.3 CR Wskaźnik płynności bieżącej 1.68 1.19 1.58 1.60 1.68 5.58 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.62 1.14 1.53 1.56 1.60 5.54 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 6 6 5 6 2 22 42 42 41 43 54 151 49 37 35 40 30 97 0.47 0.50 0.48 0.49 0.56 0.82 4.76 1.01 0.96 1.03 1.05 1.08 12.35 14.17 15.30 14.73 33.24 51 48 49 48 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 31 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 62. DZIAŁALNOŚĆ ZW. Z OPROGRAMOWANIEM I INFORMATYKĄ Wyniki ekonomiczno-finansowe dużych przedsiębiorstw informatycznych w I poł. 2011 r. były słabsze niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Mimo, że w 2011 r. branża odnotowała zwiększenie inwestycji IT w dużych podmiotach gospodarczych i w firmach MSP, co przełożyło się na wzrost przychodów branży (o 24%), to szybciej rosnące koszty (o prawie 28% r/r), w których największy udział mają wynagrodzenia i usługi obce, skutkowały spadkiem wyniku finansowego (o prawie 5% r/r). Pomimo niekorzystnych tendencji występujących w obu kwartałach 2011 r. (spadek przychodów i pogarszająca się relacja przychodów do kosztów) w I poł. 2011 r. znacząco wzrosła zarówno liczba przedsiębiorstw rentownych, jak i udział przychodów przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w łącznych przychodach branży (do 91% wobec 84% w I poł. 2010 r.). W strukturze przychodów działu znaczny udział mają duże firmy zatrudniające powyżej 250 osób (np. ComArch S.A., Sygnity S.A., Oracle Polska Sp. z o. o.), w tym ponad 40% z udziałem kapitału zagranicznego. Branża sprzedaje wyroby i usługi głównie na rynku krajowym (tylko 16% przychodów ze sprzedaży eksportowej), na jej wyniki decydujący wpływ (58% przychodów działu) mają producenci oprogramowania (zajmujący się analizą, doradztwem i pisaniem programów na zlecenie) oraz działalność usługowa (m.in. odzyskiwanie danych, instalowanie oprogramowania) w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (33%). Producenci oprogramowania wykazali wzrost przychodów (o prawie 39% r/r) i mimo szybciej rosnących kosztów (wzrost o ponad 41% r/r) poprawili wynik finansowy (wzrost o 14% r/r), natomiast w drugim segmencie rynku prawie trzykrotnie wyższy wzrost kosztów niż przychodów (odpowiednio o 11% r/r i o 4% r/r) negatywnie wpłynął na wynik finansowy przedsiębiorstw (spadek o ponad 53% r/r). W nadchodzących kwartałach prognozy dla producentów oprogramowania są optymistyczne. Oczekiwany jest znaczny wzrost popytu na usługi informatyczne ze strony energetyki, ciepłownictwa, telekomunikacji. Niezwykle ważna dla branży będzie realizacja dużych zamówień sektora publicznego, w części współfinansowana z funduszy UE (m.in. bezpieczeństwo transportu, szczególnie istotne w perspektywie EURO 2012) i mniejszych projektów dla jst. Wciąż bardzo dobre perspektywy rozwoju mają rozwiązania oferowane w modelu outsourcingu (np. wirtualizacja - autonomiczne środowiska systemowe; oprogramowanie jako usługa: SaaS, cloud computing), niemniej najbardziej perspektywicznym obecnie segmentem wydają się być usługi związane z bezpieczeństwem informatycznym oraz zaawansowane rozwiązania dla biznesu (business intelligence). Dynamicznie rozwija się segmentu planowania i projektowania systemów komputerowych (segment łączący sprzęt komputerowy, oprogramowanie i technologie komunikacyjne). mld zł Przychody, koszty i wynik finansowy 3.5 600 3.0 500 2.5 Zmiana przychodów i kosztów (r/r) mln zł % 64 56 48 40 32 24 16 8 0 -8 -16 400 2.0 300 1.5 200 1.0 100 0.5 0 0.0 4Q09 4Q09 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 1Q11 2Q11 przychody (L) koszty (L) 1Q10 2Q10 3Q10 4Q10 przychody wynik finansowy netto (P) Wybrane wskaźniki 2010 I-XII 2009 I-VI 1Q11 2Q11 koszty 2010 I-VI 2011 I-VI 2011 I-VI decyl 5 decyl 9 ROS (NPM) Stopa zysku netto 11.1 12.0 10.7 8.1 4.5 19.8 ROE Stopa rentowności kapitału własnego 13.6 12.6 13.0 11.6 13.0 70.4 CR Wskaźnik płynności bieżącej 2.10 1.86 2.24 2.42 2.91 9.84 QR Wskaźnik podwyższonej płynności 1.97 1.77 2.09 2.22 2.58 9.41 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 10 8 10 11 1 28 CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności (w dniach) 92 80 67 69 63 134 PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań (w dniach) DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek Liczba jednostek gospodarczych ogółem 46 38 36 30 14 72 0.34 0.28 0.30 0.32 0.41 0.85 8.76 1.26 1.20 1.27 1.27 2.00 34.02 33.63 41.62 32.73 63.69 140 126 139 153 Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA, grupa B jednostki duże (pracujących >=50 osób), na podstawie danych GUS 32 x . . Nr 04 (176) 2011 BIULETYN BRANŻOWY 2011 Załącznik 1 Definicje analizowanych wskaźników ROS (NPM) Stopa zysku netto (wskaźnik rentowności netto sprzedaży) = zysk netto (strata netto) przychody netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego (wskaźnik rentowności kapitału) = zysk netto x A* kapitał własny CR Wskaźnik płynności bieżącej = majątek obrotowy zobowiązania krótkoterminowe QR Wskaźnik podwyższonej płynności (szybki) = majątek obrotowy – zapasy zobowiązania krótkoterminowe IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach = zapasy x T** przychody netto CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności w dniach = należności z tytułu dostaw i usług x T** przychody netto PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach = zobowiązania z tytułu dostaw i usług x T** przychody netto DR (WZA) Współczynnik długu (wskaźnik zadłużenia aktywów) = zobowiązania ogółem aktywa całkowite WP (WPMK) Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe majątek trwały CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia odsetek = zysk netto + podatek dochodowy + amortyzacja + odsetki odsetki Uwaga: *A = 4 dla I kwartału, 2 dla II kwartału, 4/3 dla III kwartału, 1 dla IV kwartału; **T – liczba dni (90 - dla I kwartału, 180 - dla II kwartału, 270 - dla III kwartału, 360 - dla IV kwartału) Objaśnienie znaków umownych. Występowanie w tabelach kropek (.) zamiast wartości liczbowych oznacza brak danych związany z obowiązywaniem ustawy o tajemnicy statystycznej (nieudostępnianie danych, gdy: zbyt mała jest liczba jednostek; poziom przychodów jednej z firm przekracza ¾ przychodów grupy klasyfikacyjnej PKD; dane można obliczyć w sposób pośredni). Występowanie w tabelach znaków x oznacza dane, które nie są podawane z powodu powstawania “sztucznych” wartości (bez interpretacji ekonomicznej) związanych z konstrukcją wskaźnika, tzn. gdy: kategoria występująca w mianowniku bliska zeru (wartości wskaźnika dążą dla tych jednostek do nieskończoności); kategorie występujące tak w liczniku jak i w mianowniku przyjmują wielkości ujemne (w efekcie uzyskuje się dodatnie wartości wskaźników). Rozkład decylowy wskaźnika powstaje poprzez uszeregowanie badanych przedsiębiorstw według rosnącej wartości wskaźnika. Następnie z tak uporządkowanego zbioru wybiera się dziewięć wartości wskaźnika (decyli), które dzielą zbiór przedsiębiorstw na dziesięć grup (po 10% każda). Grupę 10% przedsiębiorstw wyznaczoną przez pierwszy decyl (D1) można uznać za najgorszą w badanym zbiorze (w odniesieniu do wskaźników rentowności, płynności, pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym, wskaźnika pokrycia obsługi odsetek, udziału sprzedaży eksportowej w przychodach) lub najlepszą (w odniesieniu do wskaźnika zadłużenia, cyklu rotacji zapasów, należności i zobowiązań). Decyl piąty (D5) wyznacza medianę, czyli wartość środkową, dzielącą zbiór przedsiębiorstw w taki sposób, że ich pierwsza połowa osiąga wartości niższe od D5, a druga połowa wartości wyższe od D5, decyl piąty to dane dla przeciętnego przedsiębiorstwa. Dziewiąty decyl (D9) określa poziom wskaźnika dla ostatniej grupy 10% przedsiębiorstw, osiągających najwyższe wartości analizowanego wskaźnika, wyznaczając 10% przedsiębiorstw odpowiednio najlepszych lub najgorszych w badanej zbiorowości. Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów PKO BP SA i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak PKO BP SA nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 15, 02-515 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł. 33