Tylko nauka i badania nie wymagają rozliczenia się z

Tylko nauka i badania nie wymagają rozliczenia się
z fiskusem
Autor: Łukasz Zalewski
W artykule znajduje się komentarz Alicji Giebień, konsultanta w FL Tax
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, 18-08-2014 r.
http://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/816359,tylko-nauka-i-badania-nie-wymagaja-rozliczeniaz-fiskusem.html
Organy podatkowe żądają od stypendystów podatku od zwrotu kosztów podróży i pobytu
w zagranicznym ośrodku naukowym. Uważają, że zwolnione jest tylko samo stypendium
W praktyce chodzi o koszty podróży i pobytu związane z uczestnictwem w różnego rodzaju
programach, np. Erasmus, Etiuda itp.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o PIT, jeśli regulamin stypendium uzyskał akceptację
właściwego ministra i zostało ono wpisane na listę ministra nauki i szkolnictwa wyższego, to
danina się nie należy. Problem tylko w tym, na jaki cel stypendysta dostał pieniądze.
– Część uczelni, podobnie jak organy podatkowe, twierdzi, że środki na pokrycie kosztów stażu
oraz podróży są opodatkowane, nawet jeżeli stypendium znajduje się na liście ministra – wskazuje
jeden z doktorantów programu NCN Etiuda. Osobiście się z tym nie zgadza – jego zdaniem
uczelnie, jako płatnicy, niesłusznie pobierają podatek od dodatkowych kwot refundowanych
stypendyście.
Alicja Giebień, konsultant w kancelarii FL Tax – Paweł Fałkowski, Kamil Lewandowski, przyznaje, że
przepis mówi o zwolnieniu z podatku stypendiów, a nie wszelkich kwot, które są otrzymywane
z tytułu uzyskania statusu stypendysty. Dlatego – co podkreśla – istotne znaczenie ma to, czy
środki te są wliczane do kwoty stypendium, czy są wypłacane odrębnie.
Pieniądze na podróż
Rafał Dąbrowski, starszy konsultant podatkowy w Russell Bedford Poland, przytacza jeszcze inną
podstawę zwolnienia – art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT. Zwalnia on z podatku diety i inne
należności otrzymywane w związku z szeroko rozumianą podróżą (np. wyżywienie) przez osoby
niebędące pracownikami, o ile są spełnione przesłanki wymienione w art. 21 ust. 13 ustawy o PIT.
Zdaniem eksperta, środki na pokrycie kosztów stażu oraz kosztów podróży również powinny być
zwolnione z podatku jako bezpośrednio związane z realizacją celu stypendium. W tej kwestii
jednak stanowisko fiskusa jest także niekorzystne.
Organy podatkowe konsekwentnie stoją na stanowisku, że stypendysta niebędący pracownikiem
np. uczelni musi zapłacić podatek od kwot, które dostaje na pokrycie kosztów stażu i podróży.
Stwierdził tak m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 30 stycznia 2014 r.
(nr ITPB2/415-953a/13/MU). Wyjaśnił, że pieniądze wypłacane doktorantom na koszty stażu
w zagranicznym ośrodku i podróży nie są zwolnione z PIT, bo nie są to diety na wyżywienie i inne
drobne wydatki.
Odmienne stanowisko zajął jednak WSA w Poznaniu z 25 czerwca 2014 r. (sygn. akt I SA/Po
163/14, nieprawomocny). Orzekł, że biolog, który będzie prowadzić badania na uczelni w Australii,
może skorzystać ze zwolnienia dla diet wypłacanych w podróży służbowej. Pieniądze na ten cel
przekazało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uniwersytetowi, w którym naukowiec był
zatrudniony. Następnie uczelnia zawarła z nim umowę. W efekcie podatnik dalej był zatrudniony
w kraju, a w Australii przebywał w podróży służbowej.
Na dokształcanie się
Pracownicy uczelni mogą również skorzystać ze zwolnienia z podatku na innej podstawie – art. 21
ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT. Przepis ten zwalnia z daniny świadczenia przyznane zgodnie
z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
W wyroku z 3 grudnia 2013 r. (sygn. akt I SA/Gd 1296/13, nieprawomocny) WSA w Gdańsku orzekł,
że na tej podstawie adiunkt w Polskiej Akademii Nauk, który uczestniczy w pracach naukowych za
granicą (program zatwierdzony przez ministerstwo), nie zapłaci podatku. Sąd uznał, że PAN, gdzie
naukowiec jest zatrudniony, mógł skierować go do uczestnictwa w projekcie w celu podniesienia
kwalifikacji zawodowych.
Zarobek podczas stażu
Z problemem zgłaszają się również stażyści np. programu Erasmus+, którzy przebywając za granicą,
tam zarabiają, a ich dochód przekracza kwotę wolną od podatku (3091 zł). Nie wiedzą, czy mają
ten dodatkowy zarobek opodatkować, czy jest on zwolniony z daniny, w tym wypadku odpowiedź
jest prosta.
– Jeżeli stypendysta uzyska inne dochody w trakcie odbywanego stażu czy wymiany zagranicznej
(np. programu Erasmus+), to będą one co do zasady opodatkowane – tłumaczy Alicja Giebień. Co
więcej, jeśli dochody są uzyskane za granicą, to miejsce opodatkowania (w Polsce lub w tym
drugim kraju) takiego dochodu należy ustalić na podstawie przepisów stosownej umowy
o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zarobki na stażu przekraczające 3 091 zł rocznie są opodatkowane.