egzemplarz bezpłatny free copy 2 (56) / 2015 katowice airport
Transkrypt
egzemplarz bezpłatny free copy 2 (56) / 2015 katowice airport
2 (56) / 2015 KATOWICE AIRPORT MAGAZINE 16 Letnie kierunki z Katowice Airport Summer routes from Katowice Airport 20 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY FREE COPY Albania – inna niż myślisz Albania – different than you think 26 Bolonia w 48 godzin Bologna in 48 hours OSLO BERGEN SZTOKHOLM STAVANGER GLASGOW MALMÖ BELFAST DONCASTER SHEFFIELD DUBLIN BIRMINGHAM WARSZAWA EINDHOVEN DÜSSELDORF DORTMUND LONDYN BRISTOL KOLONIA BONN MAASTRICHT FRANKFURT KIJÓW FRANKFURT HAHN PARYŻ MEDIOLAN BOLONIA DUBROWNIK BARCELONA GIRONA BARCELONA IBIZA MALAGA FARO ALICANTE ALMERIA PODGORICA WARNA BURGAS NEAPOL SALONIKI TIRANA THASSOS SARANDA LIMNOS KORFU KALABRIA MAJORKA SKIATHOS KEFALONIA ARAXOS LAMEZIA TERME IZMIR KATANIA ATENY BODRUM SAMOS ZAKYNTHOS ANTALYA KOS KALAMATA DALAMAN ENFIDHA ERCAN CHANIA RODOS MONASTIR HERAKLION LARNAKA PAFOS RZYM OLBIA KUTAISI BATUMI DJERBA MADERA LANZAROTE TENERYFA TEL AWIW MARSA MATRUH AGADIR TABA FUERTEVENTURA GRAN CANARIA SHARM EL-SHEIKH HURGHADA LINIE CZARTEROWE CHARTER AIRLINES NOWY KIERUNEK NEW DESTINATION fot. Iza Habur MARSA ALAM WSTĘP 3 FOREWORD ARTUR TOMASIK Prezes Zarządu GTL SA President of the GTL SA Management Board Szanowni Czytelnicy! Dear Readers and Guests! Mam przyjemność poinformować, że w czwartek 28 maja 2015 roku pierwsze samoloty skorzystały z nowej drogi startowej Katowice Airport o długości 3200 metrów. Droga startowa jest dla lotniska jak serce dla człowieka, więc bez wątpienia był to najważniejszy projekt inwestycyjny w historii pyrzowickiego portu. It gives me great pleasure to be able to inform you that on Thursday, 28 May, 2015, the first aircraft were able to use Katowice Airport’s new 3200-metre long runway. For an airport, a runway is as important hearts are, for people. So, I’m sure you can understand why this has been the most significant investment project in Katowice Airport’s history. Całe przedsięwzięcie uruchomienia nowej drogi startowej przebiegło zgodnie z przyjętym harmonogramem, a wysoka jakość wykonania została potwierdzona przez niezależne laboratoria, nadzorujące budowę na każdym jej etapie. Inwestycja ta stanowiła najistotniejszy element realizowanego od 2008 roku programu rozbudowy infrastruktury liniowej i kubaturowej naszego lotniska. The entire launch of the new runway went according to schedule, and the high quality of workmanship was confirmed by independent laboratories supervising the runway’s construction at every stage. This investment was the single most important project since our airport's expansion, both linear in volume, in 2008. Jednak nowa droga startowa to nie wszystko. W drugiej połowie czerwca br. pierwsi pasażerowie skorzystali z nowego, bo niezależnego terminalu przylotowego, a w sierpniu, również tego roku, do użytku oddamy płytę do odladzania statków powietrznych oraz płytę postojową dla samolotów cargo, wraz z drogą kołowania E0. However, at Katowice Airport, we’re not resting on our laurels. In the second half of June, the first passengers will use the new, dedicated arrivals terminal, and in August this year, the aircraft de-icing station and the apron for cargo aircraft, along with taxiway E0, will be completed. Ponadto, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu środowiska spotterów, skupionemu wokół Katowice Airport, podjęliśmy decyzję o powstaniu dwóch platform obserwacyjnych. Dzięki nim fotografowanie maszyn startujących lub lądujących w Pyrzowicach będzie tak łatwe, jak nigdy dotąd, a zdjęcia z pewnością jeszcze piękniejsze. In aiming to improve the conditions for aviation enthusiasts, Katowice Airport's authorities have decided to construct two, new, purposebuilt look-outs, or observation platforms. This will make taking photographs of aircraft taking off and landing in Pyrzowice easier than ever before, and the resulting images will be even more stunning. Jednocześnie nie ustajemy w procesie rozbudowy i modernizacji naszego lotniska. Już w III kwartale br. rozpoczniemy generalny remont terminalu A, w zakresie którego, między innymi, ponad trzykrotnie zostanie powiększona hala odlotów, co w znaczący sposób poprawi jakość oczekiwania podróżnych na rejsy. Prawdopodobnie pod koniec tego roku rozpocznie się też modernizacja strefy parkingowej. W ramach pierwszego etapu prace będą prowadzone przed terminalami pasażerskimi. At the same time, we aren’t slowing down in our quest to expand and modernise our airport. The third quarter of the year will see the start of a major overhaul of Terminal A, which will, among others, see the size of the departures hall increase threefold. This will significantly improve the quality of waiting-time for passengers awaiting boarding. Towards the end of the year, we will probably see the start of the modernisation of the parking zone. The first stage of this project will focus on the areas directly in front of the passenger terminals. Ciągle dążymy do tego, aby Katowice Airport stało się najbardziej przyjaznym pasażerom i liniom lotniczym portem w kraju, dlatego będziemy konsekwentnie realizować plan, który ma nas do tego celu doprowadzić. At Katowice Airport, we are striving to ensure that our airport becomes the most passenger- and airline-friendly in the country, which is why we will continue to pursue our plans to achieve this. Życząc Państwu udanych wakacji i wspaniałych podróży z pyrzowickiego lotniska, zapraszam do lektury tego numeru Silesia Airport. Wishing you happy holidays and many wonderful journeys from Katowice Airport, I hope you enjoy this issue of Silesia Airport. SPIS TREŚCI 4 TABLE OF CONTENTS 6Aktualności | News 8 Zmieniamy się dla Was | We’re changing for you Nowa droga startowa – milowy krok w przyszłość The new runway – a step towards the future 12 Okiem spottera | A spotter’s perspective Żegnamy starą drogę startową Farewell to the old runway 16 Na wakacje | For the holidays Letnie kierunki z Katowice Airport Summer routes from Katowice Airport 20 Na wakacje | For the holidays Albania – inna niż myślisz Albania – different than you think 24 LOT-em z Katowic | From Katowice Airport with LOT LOT-em w świat z Katowice Airport See the world from Katowice Airport with LOT 26 Gdzie wyjechać? | Where shall we go? Bolonia w 48 godzin Bologna in 48 hours 32Kuchnia | Food W krainie szynki parmeńskiej i parmezanu In the land of Parma ham and Parmesan cheese 36Kultura | Culture Śląska Fotografia Prasowa 2014 – znamy laureatów Silesian Press Photo 2014 – the winners 40Kultura | Culture Częstochowa poleca się na lato! Czestochowa invites you for summer! SILESIA AIRPORT REDAKTOR NACZELNY | EDITOR IN-CHIEF Piotr Adamczyk tel.: +48 32 39 27 194 e-mail: [email protected] RADA PROGRAMOWA | PROGRAMME BOARD Monika Krzykawska Artur Tomasik WYDAWCA | PUBLISHER Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA Upper Silesian Aviation Group PRZEKŁAD | TRANSLATION Eva Piotrowska KOREKTA | PROOFREADING Dorota Mańka SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE TYPESETTING AND GRAPHICS Adam Krawczyk OKŁADKA | COVER Adam Krawczyk STALI WSPÓŁPRACOWNICY | REGULAR CONTRIBUTORS Dagmara Gdala Michał Jaraczewski Anna Nowak Cezary Orzech Piotr Winkler KONTAKT | CONTACT [email protected] REKLAMA | ADVERTISING GTL-SERVICE sp. z o.o. +48 32 284 50 26, [email protected] MEGA-ART s.c. +48 668 043 002, [email protected] PATRONAT | PATRON Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Marshal Office of the Silesian Voivodeship Śląska Organizacja Turystyczna Silesian Tourist Organisation SPOŁECZNOŚCI KATOWICE AIRPORT KATOWICE AIRPORT ONLINE COMMUNITIES /KatowiceAirport 44 Modny Śląsk | Trendy Silesia /FlySilesia Lato po śląsku Summer in Silesia /KatowiceAirport blog.katowice-airport.com 48Motoryzacja | Automotive Bezpieczne wiosenno-letnie podróże Safe spring-summer journeys /KatowiceAirport /KatowiceAirport Nowa droga startowa W czwartek 28 maja br., o godzinie 6.11, z nowej drogi startowej Katowice Airport wzbił się pierwszy samolot, A320 linii Wizz Air na rejsie do Londynu Luton. Zanim do tego doszło, niezbędne było przeprowadzenie wyjątkowej operacji zamknięcia dotychczasowej drogi startowej. Żeby ją wykonać, ruch na lotnisku musiał zostać wstrzymany, co nastąpiło chwilę po godzinie 00.37, czyli po ostatnim planowym lądowaniu na starej drodze Airbusa należącego do Wizz Aira, wracającego z Doncaster Sheffield. Potem, do godziny 6.00, port był nieczynny. W tym czasie służby usunęły z wyłączonego pasa część oznaczeń poziomych, wymalowały znaki zamknięcia i nowe, charakterystyczne dla dróg kołowania, a właśnie taką funkcję od 28 maja br. pełni dotychczasowa droga startowa. Cała operacja przebiegła niezwykle sprawnie i dzięki temu, zgodnie z harmonogramem, pomiędzy godziną 6.00 a 7.00 z nowej drogi wystartowało siedem pierwszych rejsów. Następnie, według planu, lotnisko zostało ponownie zamknięte do godziny 14.00, w celu przygotowania pola manewrowego pod lądowania na nowej drodze startowej. Dziewicze przyziemienie odbyło się o godzinie 14.02. Był to Bombardier CRJ 900 linii Germanwings, lecący z Düsseldorfu. Tym samym operacja przeniesienia ruchu z dotąd używanej drogi startowej na nową, o długości 3200 metrów, zakończyła się pełnym sukcesem. 6 NEWS The new runway On Thursday, 28 May, at 6:11 am, the first aircraft, a Wizz Air A320 en route to London Luton, took off from the new runway at Katowice Airport. Before this could take place, however, a unique operation needed to take place and the existing runway needed to be closed. In order to execute this, aircraft traffic at the airport was suspended. This took place shortly after 12:37 am – just after the last scheduled landing on the old runway – a Wizz Air Airbus A320, returning from Doncaster Sheffield. Then, until 6:00 am, the airport was closed. During this time, the airport’s services removed some of the runway’s horizontal markings, added markings indicating the runway was closed, and new taxiway markings were added to denote this runway’s new role, as of 28 May. The entire operation was performed particularly efficiently and, as a result, between 6:00 am and 7:00 am, the seven first departures took off from the new runway, according to schedule. Then, as planned, the airport was again closed till 2:00 pm, in order to prepare the manoeuvring area for landing on the new runway. The first landing took place at 2:02 pm – a Germanwings Bombardier CRJ 900, from Düsseldorf. And so, the operation of transferring traffic from the runway that had been used until then, to the new, 3200-metre runway, was a complete success. fot. Piotr Adamczyk (4), Adam Krawczyk AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI 7 #NewRunwayDays, Ferrari, Adam Małysz i rolkarze Zanim doszło do otwarcia nowej drogi startowej, w Katowice Airport zrealizowana została bezprecedensowa akcja promocji tej inwestycji. Jej celem, pomimo ograniczeń związanych z dostępnością do strefy operacyjnej pyrzowickiego lotniska, było pokazanie skali przedsięwzięcia jak najszerszemu gronu zainteresowanych. W ramach projektu #NewRunwayDays zorganizowaliśmy 30 bezpłatnych wycieczek dla fanów aeronautyki. W sumie wzięło w nich udział 1100 osób. Każda miała okazję obejrzeć Lotniskową Służbę Ratowniczo-Gaśniczą, sprzęt do utrzymania zimowego, bazę techniczną firmy Line Tech Aircraft Maintenance oraz najważniejszy punkt programu, nową drogę startową. Ponadto nowy pas, mierzący 3200 m długości, przetestowało prawie 500 rolkarzy, którzy zgłosili się na „Odlotowy NightSkating” – wydarzenie przeprowadzone wspólnie przez inicjatywę wrotkarską Nightskating i Katowice Airport. Dodatkowo, dzięki uprzejmości Ferrari Katowice, na nowej drodze startowej pojawił się F12 Berlinetta. Z tej wizyty powstał film promocyjny. Nowym pasem, w samochodzie Mini John Cooper Works, przejechał także Adam Małysz. NEWS #NewRunwayDays, Ferrari, Adam Malysz and rollerbladers Prior to the opening of the new runway, Katowice Airport held a remarkable promotional campaign celebrating the completion of this investment. Its aim, despite limitations associated with the availability of the airside area of Katowice Airport, was to illustrate the sheer magnitude of this particular undertaking, to the widest possible audience. The #NewRunwayDays project involved organising 30 free trips for fans of aeronautics. In total, 1100 people participated in these events. Each group had the chance to see the Aerodrome Rescue and Fire Fighting Service, winter maintenance equipment, the Line Tech Aircraft Maintenance base and the most important point of the program, the new runway. In addition, the new, 3200-metre long runway was tested by almost 500 rollerbladers who applied for the “Odlotowy NightSkating“ – event, which was organised by Nightskating and Katowice Airport. In addition, a F12 Berlinetta, courtesy of Ferrari Katowice, had a go on the runway and a promotional video was made of the event. Adam Małysz also tested the new runway in a Mini John Cooper Works. ZMIENIAMY SIĘ DLA WAS 8 WE’RE CHANGING FOR YOU NOWA DROGA STARTOWA milowy krok w przyszłość The new runway – a step towards the future TEKST/BY: Piotr Adamczyk Jeśli region posiada lotnisko, jego notowania wzrastają, jest chętniej wybierany przez inwestorów. Niezwykle ważny element każdego portu stanowi droga startowa o odpowiednich parame- Researchers believe that the most important roadway in any region is its airport’s runway. And this is not without basis. Today, the global economy cannot function without aviation. Planes allow for business contacts to be established more easily and quickly than ever before. Without aircraft, tourism development in many regions of the world would be impossible. Without aviation, there would be no smartphones, no modern entertainment media nor equipment. The automotive and medical industries would also be facing much larger logistical pressure. If a region has an airport, it becomes more competitive, rates higher, and it is more likely to be chosen by investors. And an airport’s runway is of key significance, as it is its length and load-bearing capacity that allows for wide-bodied long-haul fot. Adam Krawczyk N aukowcy twierdzą, że najważniejszą drogą w każdym regionie jest droga startowa. Nie bez przyczyny używają tej figury retorycznej. Dzisiejsza, globalna gospodarka nie może funkcjonować bez lotnictwa. Samoloty umożliwiają szybsze i łatwiejsze nawiązywanie oraz utrzymywanie kontaktów biznesowych. Bez nich niemożliwy byłby rozwój turystyki w wielu rejonach świata. Bez lotnictwa nie posiadalibyśmy smartfonów i nowoczesnego sprzętu rtv, z o wiele większymi trudnościami logistycznymi musiałyby zmierzyć się takie branże, jak motoryzacyjna czy medyczna. ZMIENIAMY SIĘ DLA WAS trach, takich jak długość i nośność, umożliwiających szerokokadłubowym, dalekodystansowym samolotom m.in. wzbicie się w powietrze przy ich maksymalnej masie startowej. Port lotniczy może funkcjonować bez pięknych, szklanych terminali, ale bez drogi startowej nie ma racji bytu. Wszystkie powyższe argumenty skłoniły w 2008 roku Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA, zarządcę pyrzowickiego lotniska, do podjęcia decyzji o budowie nowej drogi startowej. Ostateczny wariant realizacyjny tej najważniejszej w historii śląskiego portu inwestycji został przyjęty w lutym 2011 roku i zakładał powstanie pasa o długości 3200 m. Następne miesiące minęły na dokładnej analizie warunków posadowienia przyszłych obiektów, sposobu ich odwodnienia, a także uzbrojenia w niezbędne media, czego efektem było opracowanie dokumentacji projektowej. W styczniu 2012 roku Wojewoda Śląski wydał zezwolenie na rozpoczęcie budowy. Otworzyło to – nomen omen – drogę do wszczęcia postępowania na wybór wykonawcy robót budowlanych. Umowa z firmą Budimex SA została podpisana w listopadzie 2012 roku, a „pierwszą łopatę” pod nowy pas startowy wbito już na początku stycznia kolejnego roku. Prace budowlane trwały niemal 2 lata. Pod koniec lutego 2015 roku Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze SA uzyskało od Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego pozwolenie na użytkowanie nowej infrastruktury. Przygotowując montaż finansowy tego przedsięwzięcia, zarządca Katowice Airport postanowił ubiegać się o wsparcie ze środków Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, który obejmuje istotne inwestycje realizowane w najważniejszych sektorach gospodarki, mające kluczowe znaczenie dla rozwoju Polski. 9 WE’RE CHANGING FOR YOU aircraft to take off at maximum take-off weight. An airport can function without beautiful glass-fronted terminals, but with no runway, it lacks any relevance whatsoever. This reasoning led the Upper Silesian Aviation Group (GTL), which manages Katowice Airport, to decide on the construction of a new runway, in 2008. The final variant regarding the most important investment project in the history of Katowice Airport was adopted in February 2011, and it was decided that the runway would be 3200m in length. The following months involved a thorough analysis of conditions for future facilities, drainage processes, and utilities, resulting in the collection and development of project documentation. The decision authorising the start of construction was issued by the Governor of Silesia, in January 2012. This also cleared the way for the selection process for the runway’s construction. The contract with Budimex SA was signed in November 2012, and the first shovel of ground for the new runway was turned in early January of the following year. Construction work lasted almost two years. At the end of February 2015, the Silesian Building Inspectorate granted the Upper Silesian Aviation Group permission to use the new infrastructure. In preparing the financial end of the project, Katowice Airport’s administration decided to apply for subsidies from the Cohesion Fund of the European Union under the Operational Programme Infrastructure and Environment, including significant investments realised in key sectors of the economy, which are vital for Poland’s development. The application was successful. The project entitled ”Katowice Airport – extension and modernisation of airport and port infrastructure” applied not only to the Wniosek został rozpatrzony pozytywnie. Zaakceptowany projekt „Port Lotniczy w Katowicach – rozbudowa i modernizacja infrastruktury lotniskowej i portowej” dotyczył nie tylko budowy nowej drogi startowej, ale także płyt postojowych dla statków powietrznych oraz modernizacji dróg kołowania. Jego wartość opiewa na ponad 267 mln zł brutto, z czego z Funduszu Spójności dofinansowano 50% kosztów kwalifikowanych. Skalę inwestycji, jaką była budowa nowej drogi startowej, obrazuje kilka liczb. Przedsięwzięcie trwało 710 dni, a bezpośrednio zaangażowano w nie ponad 1500 osób i ponad 220 jednostek sprzętu. Do wyłożenia nawierzchni wykorzystano 120 tys. m³ betonu drogowego i konstrukcyjnego, 56 tys. ton mieszanki mineralno-bitumicznej oraz 421 tys. ton kruszywa różnego pochodzenia i frakcji. Na drodze startowej i drogach kołowania, łączących ją z obecnie istniejącą infrastrukturą, zamontowano 1097 świateł nawigacyjnych, których zasilanie zapewniono przez 235 km kabli elektrycznych. W efekcie powstała nowa droga startowa o długości 3200 m i szerokości 45 m, z deklarowanymi długościami: dla kierunku 27 (wschodni próg drogi startowej) – do startu 3200 m, do lądowania 2880 m, dla kierunku 09 (zachodni próg drogi startowej) – do startu 2880 m plus zabezpieczenie przerwanego startu, tzw. stopway 320 m, do lądowania 3200 m. W dalszym ciągu kierunek 27 pozostanie kierunkiem zasadniczym, na którym wykonywana będzie większość operacji startu i lądowania. Z tego względu wyposażono go w system ILS, który z czasem zostanie uruchomiony w II kategorii operacji lotniczych. Z perspektywy podróżujących do i z pyrzowickiego portu, największą zaletą nowej drogi startowej jest właśnie fakt przygotowania jej pod uruchomienie w II kategorii operacji lotniczych, co nastąpi w drugiej połowie 2016 roku. Dlaczego to tak istotne 10 WE’RE CHANGING FOR YOU construction of a new runway, but also included aprons for aircraft and the modernisation of taxiways. Overall, the project’s value amounts to more than 267 million PLN (gross), of which the Cohesion Fund co-financed 50% of eligible costs. The scale of this investment project becomes evident when depicted in numbers. The project lasted 710 days, and more than 1500 people were directly involved in its realisation. More than 220 units of equipment were necessary, as were 120 000m3 of concrete, 56 000 tonnes of mineral bitumen and 421 000 tonnes of aggregates of various type and fraction. The runway and taxiways connecting it with the currently existing infrastructure required the installation of 1097 navigational lights connected by 235km of electric cables. The result was a new runway with a length of 3200m and a width of 45m, with the declared distances: for the 27 (eastern runway threshold) – 3200m to take off, 2880m for landing; for the 09 (western runway threshold) – 2880m to take off plus a safeguard, or stopway, for aborted take-offs, and 3200m for landing. Direction 27 remains the primary direction in which most of the take-off and landing operations performed, which is why it’s been equipped with an Instrument Landing System (ILS), which will, in time, be launched with Category II aircraft operations. the biggest advantage of the new runway, in terms of flying to and from Katowice Airport, is the fact that it is being prepared to launch Category II air operations, which will take place in the second half of 2016. Why is this so important for passengers? Well, on the old runway, aircraft were able to land when the cloud ceiling was not lower than 60m and visibility along the runway was not less than 550m. Ultimately, the new runway will be able to accept aircraft when the clouds are not closer Czwartek 28 maja 2015 r. godzina 14.05 – drugie w historii lądowanie na nowej drodze startowej Katowice Airport: Boeing 737-800 Pegasus Airlines przylatujący z Bodrum Thursday 28 May 2015, 2:05pm – the second landing in the history of Katowice Airport’s new runway: Boeing 737-800 Pegasus Airlines arriving from Bodrum fot. Adam Krawczyk ZMIENIAMY SIĘ DLA WAS ZMIENIAMY SIĘ DLA WAS dla pasażerów? Otóż na starej drodze startowej można było lądować, gdy pułap chmur nie był niższy niż 60 m, a widzialność wzdłuż niej nie mniejsza niż 550 m. Na nowym pasie docelowo będzie można lądować, kiedy chmury znajdą się nie niżej nad powierzchnią drogi startowej niż 30 m, a widzialność wzdłuż nie będzie mniejsza niż 350 m. Warto dodać, że Katowice Airport jest najwyżej położonym lotniskiem komunikacyjnym w Polsce (303 m n.p.m.), więc sporadycznie występują tutaj zjawiska atmosferyczne ograniczające widzialność poziomą i pionową. Dobra lokalizacja i nowa droga startowa, przygotowana do wprowadzenia II kategorii operacji lotniczych, sprawią że od drugiej połowy 2016 roku przekierowania statków powietrznych z pyrzowickiego portu ze względu na złe warunki atmosferyczne będą niezwykłą rzadkością. Z perspektywy zarządzającego śląskim lotniskiem, nowa droga startowa ma jeszcze inne zalety. Jej długość – przypomnijmy, wynosząca 3200 m – umożliwia oderwanie się od ziemi większości statków powietrznych przy wykorzystaniu ich maksymalnej masy startowej, co znacząco podnosi atrakcyjność Katowice Airport. Ponadto zdecydowanie wpłynie na obniżenie opłat za utrzymanie lotniska, ponieważ odejdą koszty bieżących remontów, które trzeba było ponosić w przypadku dotychczas używanego pasa. To z kolei spowoduje wzrost konkurencyjności. Wysoka jakość wykonania nowej drogi startowej, potwierdzona badaniami niezależnych laboratoriów, pozwala sądzić, że spełnione zostaną założenia projektowe i zgodnie z planem jej pierwszy poważny remont przeprowadzimy za około 30–40 lat. Tymczasem będzie służyć nie tylko temu pokoleniu, ale i kolejnym, ułatwiając im podróżowanie, utrzymywanie więzi rodzinnych i biznesowych, czy też zaspokajanie ciekawości świata. 11 WE’RE CHANGING FOR YOU to its surface than 30m and the visibility along it will be no less than 350m. At 303m above sea level, it’s worth noting that Katowice Airport lies at the highest altitude of all commercial airports in Poland. What this means for passengers, is that atmospheric conditions, limiting vertical and horizontal visibility, occur only rarely. With the new runway prepared for the launch of Category II air operations, means that in the second half of 2016, aircraft redirections from Katowice Airport, owing to inclement weather, will be extremely rare. From the perspective of Katowice Airport’s management, the runway has other advantages. Its length – and remember it’s 3200m long – allows the majority of aircraft to take off from it at maximum take-off weight, thus significantly increasing Katowice Airport's competitiveness. Furthermore, the new runway will definitely result in the reduction of costs for the maintenance and upkeep of the runway that was used until now. High quality workmanship of the new runway is a fact confirmed by independent laboratory testing. This suggests that since the design principles have been met, the new runway will only need a major overhaul and renovation in approximately 30-40 years. Meanwhile, the new runway will not only see out this generation but will also serve the next, making it easier to travel, to maintain family and business ties or to satisfy curiosity about the world. Boeing 737-800NG linii lotniczej Enter Air był jednym z pierwszych samolotów, które wylądowały na nowej drodze startowej w Pyrzowicach Enter Air Boeing 737-800NG was one of the first aircraft to land on the new runway in Pyrzowice OKIEM SPOTTERA 12 A SPOTTER'S PERSPECTIVE Żegnamy starą DR GĘ STARTOWĄ Farewell to the old runway W Katowice Airport nadszedł czas wielkich zmian. Po blisko ćwierć wieku dotychczasowa droga startowa została zastąpiona nowoczesnym, dłuższym i lepiej oprzyrządowanym obiektem. Z tej okazji grzechem byłoby nie podsumować zasług leciwej, ale i bardzo dzielnej drogi startowej. To dzięki niej mogły bezpiecznie startować i lądować tysiące, a nawet dziesiątki tysięcy samolotów rocznie. To również dzięki niej my, pasjonaci lotnictwa, mogliśmy być świadkami przy- lotów i odlotów niesamowitych, niejednokrotnie jednych z największych na świecie maszyn, których było niesłychanie dużo, zwłaszcza w ostatnich 10 latach. szerokości, a na kierunku zachodnim był oprzyrządowany systemem wspomagania lądowania przy ograniczonej widoczności (ILS) kategorii pierwszej. Historia byłej drogi startowej sięga właściwie roku 1991. Wtedy powołane zostało Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze, które rozpoczęło stopniowe rozwijanie pyrzowickiego lotniska, w tym wówczas istniejącej drogi startowej. Od 2001 roku, czyli od czasu zakończenia jej rozbudowy, pas ten mierzy 2800 metrów długości i 60 metrów Nie sposób wymienić wszystkie, zwłaszcza te wyjątkowe maszyny, które operowały ze starej drogi startowej w Pyrzowicach. Zdecydowanie prościej byłoby wskazać i policzyć jakie samoloty z niej jeszcze nie korzystały! Otóż dotąd używana droga startowa była świadkiem najważniejszych wydarzeń lotniczych nie tylko dla spotte- fot. Paweł Herisz, Piotr Winkler TEKST/BY: Piotr Winkler OKIEM SPOTTERA rów, ale i dla władz portu. Wiele z nich stało się kamieniem milowym w historii funkcjonowania Katowice Airport. Zacznijmy więc od Boeinga 747, jednego z największych samolotów, znanego wszystkim jako Jumbo Jet. Po raz pierwszy w dziejach śląskiego portu wylądował niemal 12 lat temu, w trzecim kwartale 2003 roku. Od tamtego, przełomowego momentu, Jumbo Jety osiadały na drodze startowej pyrzowickiego lotniska blisko trzydziestokrotnie! W większości były to maszyny w konfiguracji transportowej firm towarowych z całego świata, jednak coraz częściej widuje się Boeingi 747 wożące pasażerów, najczęściej izraelskiej linii El Al. Z kolei największy szerokokadłubowy dwusilnikowy samolot, Boeing 777, należący do japońskich linii lotniczych JAL, po raz pierwszy w historii Katowice Airport pojawił się w 2014 roku i wykonał aż trzy operacje, na dodatek w przeciągu jednego miesiąca. Bardzo często mieliśmy okazję widywać równie wielkie Boeingi 767, a nawet najnowszego liniowca świata – Dreamlinera. Nie zapominajmy też o niezwykle rzadkim i mocno podstarzałym Boeingu 727. 13 A SPOTTER'S PERSPECTIVE Najbardziej znamienitym wydarzeniem w kronice portowej i niesamowitym wyzwaniem dla starej drogi startowej było lądowanie w 2005 roku największego samolotu, jaki kiedykolwiek zbudowano, czyli Antonowa 225 Mrija. Niestety niewielu z nas to pamięta, a zdecydowanie tylko nieliczni mieli okazję sfotografować tę historyczną chwilę. Odrobinę mniejszy brat Mriji, Antonow 124 Rusłan, także operował z Katowice Airport i to kilkukrotnie. Po raz pierwszy w roku 1997, a niedawno w kwietniu 2013 roku. Zapewne nie była to jego ostatnia wizyta. Ponadto dotychczasowa droga startowa Katowice Airport ma w swoim dorobku masę ogromnych, rzadkich maszyn, np. McDonnella Douglasa MD-11, Airbusy 330, a nawet A340. Nie zabrakło również rosyjskich kolosów, takich jak Ił-76, Ił-86 oraz Ił-96. Oprócz cywilnych statków powietrznych, z pasa startowego katowickiego portu niejednokrotnie, oczywiście nie w celach militarnych, korzystały maszyny wojskowe, takie jak francuskie Dassault Mirage F1 i Rafale, Alpha Jety grupy Patrouille de France, a także transportowe samoloty CASA i Herculesy. Warto również wspomnieć o następczyni legendarnej, pyrzowickiej drogi startowej. Tę nową, już wybudowaną i w pełni przygotowaną do operacji lotniczych, zlokalizowano równolegle do starej, blisko 200 metrów na północ. Jest o 400 metrów dłuższa, ale i o 15 węższa. Oprzyrządowana zostanie ILS-em kategorii drugiej, co znacznie poprawi możliwości operacyjne portu. Jej otwarcie miało miejsce 28 maja br. Jaka będzie przyszłość dotychczasowej drogi startowej? Całe szczęście tak naprawdę nie zniknie, została przekształcona w drogę kołowania. Jej stan techniczny w ostatnich latach znacznie się pogarszał, lecz nie można się temu dziwić. Od 1996 roku, czyli od momentu, w którym zaczęto prowadzić statystyki portu, odbyło się aż blisko 340 tys. startów i lądowań. W ramach tych operacji do Katowice Airport bezpiecznie przyleciało i z niego odleciało łącznie prawie 25 mln osób oraz przewieziono 128 tys. ton frachtu. To wystarczający dowód, że nasza stara droga startowa, po ponad dwóch dekadach, może odejść na w pełni zasłużoną emeryturę. Moment, w którym ponad stutonowa maszyna przyziemia na drodze startowej, wyzwala ogromną ilość energii przenoszonej zarówno na podwozie samolotu, jak i na samą nawierzchnię pasa | The moment in which a machine weighing more than 100 tonnes touches the runway, exerts an enormous amount of energy that is transferred onto the landing gear and the runway surface 14 A SPOTTER'S PERSPECTIVE A time of great changes is afoot at Katowice Airport. After nearly a quarter of a century, the runway used until now has been replaced with a longer and more modern one, boasting better instrumentation. It would be a sin not to take a look back at the merits and the bravery of our ageing, former runway. Every year, thousands, even tens of thousands, of aircraft were able to take off and land because of this runway. We, aircraft enthusiasts, were also able to witness the arrival and departure of amazing aircraft, including the world’s largest planes, which visited our airport countless times, particularly in the last 10 years. way’s expansion was completed to its 2800 metres in length, 60 metres in width, and with a Category 1 Instrument Landing System (ILS) on its western direction. The former runway’s story actually dates back to 1991. It was then that the Upper Silesian Aviation Group was established, and the gradual development and expansion of Katowice Airport, including that of its former runway, began. In 2001, the run- So, let's start from the Boeing 747, one of the largest aircraft, known to all as the Jumbo Jet. The first Jumbo Jet in the history of Silesia’s airport landed almost exactly 12 years ago, in the third quarter of 2003. Since then, the runway accepted al- It’s impossible to mention all the types of aircraft, especially those unique machines, which used the runway in Pyrzowice. It would definitely be simpler to list the aircraft that didn't land on the runway at Katowice Airport! The former airport witnessed the most significant events, not only from the perspective of aviation enthusiasts, but port authorities, as well. Many of them became milestones in Katowice Airport’s history. most 30 Boeing 747 landings! Most of these were configured for freight transport companies from around the world, however, we increasingly saw passenger Boeing 747s at Katowice Airport, mostly from the Israeli airline El Al. The largest wide-bodied, twin-engine aircraft, a Boeing 777, belonging to the Japanese airline JAL, visited Katowice Airport for the first time in the airport’s history, in 2014, and performed three operations, all in the space of one month. We very often had the opportunity to see the equally large Boeing 767, and even the newest cruise liner in the world – the Dreamliner. Let's not forget the extremely rare and very aged Boeing 727. The most illustrious event written into the annals of Katowice Airport, took place in 2005. Posing an incredible challenge for the former runway, was the arrival and fot. Piotr Winkler OKIEM SPOTTERA OKIEM SPOTTERA landing of the largest aircraft ever built, the Antonov 225 Mriya. Unfortunately, few of us remember it, and only very few had the opportunity to photograph this historic event. Mriya's ever-so-slightly smaller brother, the Antonov 124 Ruslan, also operated from Katowice Airport's runway several times. The first visit was in 1997, and the most recent, in April 2013. It’s highly unlikely that this was its last visit. In addition, Katowice Airport’s former runway amassed a huge number of rare machines in its guest-book, such as the McDonnell Douglas MD-11, Airbus 330, and even the A340. There were also Russian giants, such as IL-76, IL-86 and IL-96. In addition to civilian planes, Katowice Airport’s old runway was often used by military aircraft, not for military purposes, naturally – including the French Dassault Mirage F1 and Rafale, Alpha Jets belonging to Pa- 15 A SPOTTER'S PERSPECTIVE trouille de France, as well as transport aircraft such as the CASA and Herculese. It’s also worth mentioning Pyrzowice's legendary runway’s successor. Construction on the new runway that lies 200m north and parallel to the former runway has already been completed and is open and fully equipped for flight operations. The new runway is 400m longer, but 15m narrower than the former runway. The new runway will boast a Category II ILS, which will significantly improve the airport’s operational capabilities. Its launch took place 28 May this year. What’s in stall in the future for the old runway? Fortunately, it’s not going to really disappear at all, as it will be transformed into a taxiway. The condition of the old runway has, in recent years, significantly deteriorated, but this is, really, in no way surprising. Since 1996, ie. since airport management began keeping a tally of statistics, the runway enabled 340 000 takeoffs and landings. In doing so, it allowed almost 25 million people arrive and depart from Katowice Airport, not to mention the 128 000 tonnes of freight that trundled along its length. This is sufficient proof that it’s time for our aged runway, following more than two decades of dedicated work, to enjoy a well-deserved retirement. Dotychczasowa droga startowa „przyjmuje” na kierunku 09 potężnego Jumbo, tymczasem w tle widać narodziny jej następczyni Runway 09 „accepts” a huge Jumbo, the start of its successor is visible in the background NA WAKACJE 16 FOR THE HOLIDAYS Letnie kierunki z Katowice Airport Summer routes from Katowice Airport fot. Adam Krawczyk TEKST/BY: Piotr Adamczyk NA WAKACJE 17 FOR THE HOLIDAYS O June to September is Katowice Airport’s busiest time. This shouldn’t come as any surprise as the airport in Pyrzowice has, for years, been Poland’s largest regional port in terms of charter travel. Last year, the airport handled almost 1 million passengers in typically, holiday charter travel. Wszystko wskazuje na to, że ten rekordowy wynik zostanie pobity w tym roku, podobnie jak liczba ogółem odprawionych podróżnych – w 2014 r. było ich 2,7 mln, w 2015 r. planujemy po raz pierwszy przekroczyć barierę 3 mln pasażerów. Będzie to możliwe dzięki najbogatszej w historii siatce połączeń, obejmującej w sumie 94 trasy, z czego w ruchu rozkładowym 34 do 16 państw, w tym 4 nowości. Są nimi Belfast, uruchomiony 31 marca br., a także Larnaka dostępna od 24 czerwca br. oraz Bristol i Bolonia od 26 czerwca br. It looks as though this record will be broken this year, as will the record for the number of travellers Katowice Airport handles overall – in 2014, there were 2.7 million in 2015, whereas this year we’re planning to break the 3 million barrier. This will all be possible thanks to the most extensive network of destinations in the airport’s history. The network includes a total of 94 destinations, with regularly-scheduled services offered to 34 destinations in 16 countries, including 4 new routes: Belfast, launched 31 March this year; Lanarca, available from 24 June; Bristol and Bologna, both of which will be offered from 26 June. Te cztery nowe destynacje obsługuje linia lotnicza Wizz Air, która od końca marca tego roku bazuje w Katowice Airport pią- The four new destinations are, and will be, operated by Wizz Air, which has based a fifth 180-seater Airbus A320 aircraft at kres od czerwca do września to najbardziej gorący czas w Katowice Airport. Nie powinno to dziwić, ponieważ pyrzowickie lotnisko od wielu lat jest największym polskim portem regionalnym w segmencie przewozów czarterowych. W zeszłym roku, w samym tylko ruchu typowo wakacyjnym, obsłużonych zostało tu prawie 1 mln osób. 18 FOR THE HOLIDAYS tego 180-miejsowego Airbusa A320. Oprócz pojawienia się nowych tras, zwiększona została częstotliwości lotów Wizz Aira na wybranych kierunkach do Wielkiej Brytanii i krajów skandynawskich. Katowice Airport since the end of March this year. In addition to the launch of new routes, Wizz Air has also increased the frequency of its services to selected destinations in the UK and Scandinavian countries. W letnim rozkładzie regularnych lotów z Pyrzowic siedem tras oferowanych jest do Wielkiej Brytanii (Belfast, Birmingham, Bristol, Doncaster Sheffield, Glasgow, Londyn Stansted, Londyn Luton), pięć do Niemiec (Dortmund, Düsseldorf, Frankfurt, Frankfurt Hahn, Kolonia Bonn), cztery do Włoch (Bolonia, Mediolan Bergamo, Rzym Fiumicino, Neapol), trzy do Norwegii (Bergen, Oslo Torp, Stavanger), po dwie do Holandii (Eindhoven, Maastricht Aachen), Szwecji (Malmö, Sztokholm Skavsta) i Hiszpanii (Barcelona, Alicante) oraz po jednej na Cypr (Larnaka), Ukrainę (Kijów), do Bułgarii (Burgas), Francji (Paryż Beauvais), Grecji (Chania), Gruzji (Kutaisi), Irlandii (Dublin), Izraela (Tel Awiw) i stolicy Polski (Warszawa). The summer schedule of regular flights from Katowice Airport offers seven UK destinations (Belfast, Birmingham, Bristol, Doncaster Sheffield, Glasgow, London Stansted, London Luton), five to Germany (Dortmund, Düsseldorf, Frankfurt, Frankfurt Hahn, Cologne Bonn) four to Italy (Bologna, Milan Bergamo, Rome Fiumicino, Naples), three to Norway (Bergen, Oslo Torp, Stavanger), two to the Netherlands (Eindhoven, Maastricht Aachen), Sweden (Malmo, Stockholm Skavsta) and Spain (Barcelona, Alicante) and one each to Cyprus (Larnaca), Ukraine (Kiev), Bulgaria (Bourgas), France (Paris Beauvais), Greece (Chania), Georgia (Kutaisi), Ireland (Dublin), Israel (Tel Aviv) and the Polish capital (Warsaw). W sezonie wiosna–lato 2015 Katowice Airport, jako Centrum Czarterowe Polski Południowej, dysponuje największą ofertą wakacyjnych lotów spośród wszystkich krajowych portów regionalnych. Siatka połączeń obejmuje rekordową liczbę 60 kierunków do 15 państw w Europie, Afryce i Azji, w tym 8 nowości. In the 2015 spring-summer season, Katowice Airport, as the Charter Centre for southern Poland, is offering the largest number of holiday flights among all of the nation’s regional airports. The network includes a record 60 destinations to 15 countries in Europe, Africa and Asia, including 8 new routes. Najbogatsza propozycja dotyczy Grecji, do której z pyrzowickiego lotniska możemy udać się na urlop w osiemnaście miejsc. Czekają na nas Attyka, Chalkidiki, Chania, Heraklion, Itaka, Kefalonia, Korfu, Kos, Lefkada, Peloponez, Peloponez Płd., Riwiera Olimpijska (Saloniki), Rodos, Samos, Thassos i Zakynthos. Dostępne są również dwie greckie nowości, wyspy Limnos i Skiathos. The biggest offer of Katowice Airport’s holiday destinations is to Greece – there are 18 different holiday areas to choose – Attica, Chalkidiki, Chania, Heraklion, Ithaca, Cephalonia, Corfu, Kos, Lefkada, Peloponnese, South Peloponnese, the Olympic Riviera (Thessaloniki), Rhodes, Samos, Thassos and Zakynthos. There are also two new Greek destinations this year, the islands of Limnos and Skiathos. Drugie miejsce pod względem liczby kierunków czarterowych zajmuje Hiszpania z dwunastoma trasami. Pośród nich znajdzie- Second place, in terms of the number of charter destinations, goes to Spain with twelve routes. These include destinations fot. Adam Krawczyk NA WAKACJE NA WAKACJE my te na kontynentalną część tego państwa (Almeria – nowość, Costa Blanca, Costa Brava, Costa Dorada, Malaga), jak i na Wyspy Kanaryjskie (Fuerteventura, Gran Canaria, La Gomera – nowość, Lanzarote, Teneryfa) oraz Baleary, czyli hiszpański archipelag na Morzu Śródziemnym (Majorka, Ibiza). Wybierający się na wakacje do Egiptu mają do wyboru pięć najpopularniejszych kurortów, tj. Hurgadę, Marsę Alam, Sharm el-Sheikh, Tabę, ale też Marsę Matruh, nowość na naszej mapie. Z kolei wczasy w cieszącej się od lat niezmienną popularnością Turcji osiągalne są z wylotem z Katowice Airport w czterech najważniejszych tamtejszych ośrodkach wypoczynkowych: Antalyi, Bodrum, Dalamanie i Izmirze. Tegoroczne włoskie kierunki czarterowe z Pyrzowic to Kalabria, Lamezia Terme, Olbia i Katania (nowość). Po trzy trasy dostępne są do Tunezji (Djerba, Enfidha, Monastyr) oraz na Cypr (Ercan, Pafos i nowość – Larnaka). A aby dostać się na wymarzone plaże Bułgarii, polecamy Warnę lub Burgas. Ciekawą ofertę wylotów ze śląskiego lotniska uzupełnia coraz częściej odwiedzana przez turystów Albania. Tego lata do wyboru jest Saranda albo okolice Tirany (nowość). Portugalia to już tradycyjnie Faro i Madera. Ponadto mamy wakacyjne trasy do Chorwacji (Dubrownik), Czarnogóry (Podgorica), Gruzji (Batumi), Izraela (Tel Awiw) oraz Maroka (Agadir). Zapraszamy do podróżowania z Katowice Airport! 19 FOR THE HOLIDAYS spanning continental Spain: Almeria, which is a new addition this year, Costa Blanca, Costa Brava, Costa Dorada, and Malaga; as well as the Canary Islands: Fuerteventura, Gran Canaria, La Gomera – a new addition this year, Lanzarote, and Tenerife, and the Balearic Islands, or the Spanish archipelago on the Mediterranean Sea (Mallorca, Ibiza). Those looking forward to a holiday in Egypt this year have a choice of five of the most popular resort areas in the country: Hurghada, Marsa Alam, Sharm el-Sheikh, Taba, and also Marsa Matruh, a new addition to our network map. Holidays in Turkey continue to be incredibly popular and Katowice Airport offers flights to four major resort areas: Antalya, Bodrum, Dalaman and Izmir. This year's charter destinations from Katowice Airport to Italy include Calabria, Lamezia Terme, Olbia and Catania (new). There are three destinations to both Tunisia (Djerba, Enfidha, Monastir) and Cyprus (Ercan, Paphos and one new one – Larnaca). And if you’re dreaming of the stunning beaches of Bulgaria, we’re suggesting Varna or Burgas. More and more often, tourists are choosing to holiday in Albania and this year, Katowice Airport is offering flights to Saranda and Tirana – which is a new addition this year. For holidays in Portugal the traditional offer to Faro and Madeira is available. There are also holiday destinations on offer to Croatia (Dubrovnik), Montenegro (Podgorica), Georgia (Batumi), Israel (Tel Aviv) and Morocco (Agadir). You’re bound to find the perfect holiday flying from Katowice Airport! NA WAKACJE 20 FOR THE HOLIDAYS ALBANIA inna niż myślisz Albania – different than you think TEKST/BY: Piotr Adamczyk Durrës O zainteresowaniu kierunkiem świadczy fakt, że pojawił się on w tegorocznej siatce wylotów na wakacje z Katowice Airport. Albania, situated on the Adriatic and Ionian Seas, has until recent years been given a wide berth by tourists. Stereotypes suggested that the country is poor and has nothing to offer holidaymakers. However, the Republic of Albania is completely different to what most of us presume, particularly following the changes that have taken place. This region boasts crystal-clear sea waters, stunning weather, gorgeous beaches, mouth-watering cuisine, a fascinating history and world-class landmarks. To this, we can now add a growing tourism infrastructure – the very aspect that was lacking and what deterred foreign visitors. The fact that Albania is in Katowice Airport’s network of holiday destinations is proof of the increased interest in this region. Rego-Bis has been organising tours from Poland to the Balkans for over 20 years, and is now offering package holidays to the fot. shutterstock.com A lbania, położona nad wodami Adriatyku i Morza Jońskiego, jeszcze do niedawna omijana była przez turystów szerokim łukiem. Dominował stereotyp, że to kraj nie mający wiele do zaoferowania osobom szukającym odpoczynku. Jednak Republika Albanii, szczególnie po zmianach, jakie na jej terenie zaszły w ostatnich latach, jest zupełnie inna niż sądzi większość z nas. Kraina ta może się poszczycić krystalicznie czystą wodą morską, bajeczną pogodą, pięknymi plażami, pyszną kuchnią, niezwykle ciekawą historią i równie intrygującymi, światowej klasy zabytkami. Do tego coraz lepszą infrastrukturą turystyczną, której właśnie brak przez długi czas odstraszał zagranicznych gości. NA WAKACJE Wczasy w tym regionie Europy proponuje biuro podróży Rego-Bis, od ponad 20 lat specjalizujące się w organizacji wyjazdów turystycznych z Polski do krajów bałkańskich. Pierwszy rejs czarterowy z Pyrzowic do stolicy Albanii, Tirany, zaplanowano na 20 czerwca br., ostatni na 12 września br. W katalogu biura Rego-Bis znajdziemy trzy-, cztero- i pięciogwiazdkowe hotele na Riwierze Albańskiej, bez wątpienia należącej do najładniejszych obszarów nad Morzem Adriatyckim. W ramach oferty dostępne są noclegi w dwóch kurortach – Durrës i Shëngjin. Pierwszy z nich to jedno z najstarszych miast Albanii, założone w 625 r. p.n.e., w epoce greckiej kolonizacji. Położone na niewielkim półwyspie oblanym Adriatykiem, pełni funkcję ważnego węzła komunikacyjnego, bo znajduje się tutaj główny port handlowy, z połączeniami promowymi do Bari, Triestu czy Ankony. Durrës ma bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę wypoczynkową, ponieważ jest najchętniej wybieranym przez turystów letniskiem na wybrzeżu albańskim. Ludzi przyciągają tu szerokie, piaszczyste plaże, pobliskie góry, rzymskie zabytki oraz malownicze, nadmorskie dzielnice. Z kolei Shëngjin, zlokalizowane na północy, niedaleko granicy z Czarnogórą, jest niewielkim portowym ośrodkiem, zamieszkałym przez zaledwie 8 tys. osób. To idealne miejsce dla pragnących zrelaksować się z dala od zgiełku wielkiego miasta, a także dla szukających możliwości aktywnego spędzenia czasu nie tylko na wodzie, ale i jeżdżąc rowerem. Podczas urlopu w Albanii warto skorzystać z oferty licznych wycieczek fakultatywnych, pozwalających zapoznać się z bogatymi dziejami tego państwa. Pośród nich jest m.in. wyprawa do ruin starożytnej Apollonii opodal Fier, której początki datowane są na 588 r. p.n.e. oraz do Wlory (alb. Vlorë), drugiego ważnego portu i kolejnego sędziwego miasta, pełnego minaretów, pałaców, ogrodów i gajów oliwnych. Apollonia 21 FOR THE HOLIDAYS region. The first charter flight from Pyrzowice to the Albanian capital, Tirana, is scheduled for 20 June, and the last is timetabled for 12 September. The Rego-Bis catalogue includes three-, four- and five-star hotels on the Albanian Riviera. This is, without a doubt, one of the most stunning areas along the Adriatic coast. The offer includes the option of staying in hotels in one of two resort areas – Durrëes and Shëngjin. The first of these, Durrëes, is one of the oldest cities in Albania, and was founded in 625 BC, in the era of Greek colonisation. It sits on a small peninsula jutting out into the Adriatic, and functions as a major transport hub. It’s the country’s main commercial port and offers ferry connections to Bari, Trieste and Ancona. The city has a very well-developed infrastructure, because it’s the most popular tourist resort area on the Albanian coast. People are attracted to the wide, sandy beaches, the mountains, Roman monuments, and the picturesque, coastal port districts. Shëngjin, on the other hand, lies in the northern, near the border with Montenegro. With a population of only about 8000 people, it’s a small port district. However, it’s ideal for people who want to relax away from the hustle and bustle of the big city, and also for those who want to enjoy water sports and bike trips. While holidaying in Albania, it’s worth visiting some of the many day-trips on offer, and get to know the country’s fascinating history. There are excursions offered to the ruins of ancient Apollonia near Fier, whose origins date back to 588 BC, and Vlorë, another ancient port town. Vlorë is full of minarets, palaces, gardens, and olive groves. Also extremely popular among tourists, is Berat – and not without reason. Its historical centre has been listed as a UNESCO World Heritage Site. The Byzantine fortress towering over the NA WAKACJE 22 FOR THE HOLIDAYS Berat – miasto-muzeum, które ze względu na charakterystyczne usytuowanie na stoku wzgórza, nazywane jest także miastem tysiąca okien Berat – museum-city, owing to its unique location on the side of a mountain, is often called ”a city of a thousand windows” Każdy kraj na świecie ma swoje napoje alkoholowe, stanowiące element jego kultury, a często i powód do dumy. W Albanii takim narodowym trunkiem jest koniak. Jeśli chcemy poznać technologię jego wytwarzania, wybierzmy się do słynnej destylarni Gjergj Kastrioti Skënderbeu w Durrës, działającej od 1933 roku. Tradycyjnymi metodami produkuje się tutaj wspaniałą brandy oraz wiele gatunków win. Inną z propozycji jednodniowych wycieczek po Albanii jest wizyta w stolicy. Ta tętniąca życiem, pełna kontrastów metropolia łączy nowe ze starym, przepych z niskim statusem społecznym, a panujący tu pozorny chaos po chwili wprawia w dobry nastrój. Plan zwiedzania przewiduje zobaczenie ścisłego centrum Tirany, placu Skanderbega z meczetem Et'hem Beja i wieżą zegarową oraz piramidę Hoxhy. Ponadto odbędziemy spacer głównym bulwarem przez dawną dzielnicę prominentów, z domem Envera Hodży (Hoxhy), aż do uniwersytetu i pomnika Matki Teresy. Godna polecenia jest także Szkodra (alb. Shkodër), z największą na Bałkanach XIX-wieczną katedrą rzymskokatolicką. W trakcie pobytu w mieście można przejść reprezentacyjnym deptakiem w stylu neoklasycystycznym, a także obejrzeć zamek iliryjski z III w. p.n.e. Został posadowiony na wysokiej skale, z której rozciąga się majestatyczny pejzaż na okolicę i okalające ją trzy rzeki. Albania to z pewnością doskonała wakacyjna destynacja dla ciekawych świata i żądnych nowości. Dzięki ofercie biura Rego-Bis, kierunek ten staje się jeszcze bardziej dostępny, a co ważne, podróż z Katowice Airport do Tirany zajmuje zaledwie półtorej godziny. city stands on the left bank of the Osum River and offers panoramic views of the mountain ranges surrounding the city and the river winding between them. The fortress was inhabited by Christians, who built more than 20 churches in the area (most of which date back to the thirteenth century). There was also an Ottoman mosque, built following the conquest of Berat by the Turks. Only fragments of these walls and the minaret remain. Every country in the world has its traditional alcohol that forms an integral part of the local culture, and one that is often a source of pride. In Albania, this is cognac. If you want learn more about how cognac is made, it’s worth taking a trip to the renowned Gjergj Kastrioti Skëenderbeu distillery in Durrës. This distillery has been producing brandy and many fantastic wines, using traditional methods, since 1933. Another possible one-day trip in Albania, is an excursion to the country’s capital. This bustling metropolis is full of contrasts: new and old, splendour and poverty. Seemingly chaotic, the city puts you into a great mood in a matter of minutes. Seeing the sights means visiting the very centre of Tirana, the Skanderbeg Castle with the Et’hem Bej Mosque, and the clock tower, as well as the Hoxha Pyramid. There’s also time for a stroll along the main boulevard through the old quarter where all the city’s worthy used to live, and includes the home of Enverea Hoxha, the university and the monument of Mother Teresa. Another suggested trip is to Shkodër, home to the largest Roman-Catholic Cathedral in the Balkans, and one that dates back to the 19th century. During your stay in the city, you can stroll along the neo-classical pedestrian mall, and visit the Illyrian castle from 3 BC, which sits on a rocky outcrop above the city and offers majestic landscapes of the countryside and the three rivers cutting through it. Albania is a great holiday destination for people who are interested in seeing new places. Thanks to the Rego-Bis offer, Albania is becoming increasingly more accessible. More importantly, the journey from Katowice Airport to Tirana lasts only 1.5 hours. fot. shutterstock.com Bardzo popularny wśród turystów jest Berat. Nie bez przyczyny, gdyż jego historyczne centrum wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Górująca nad miastem bizantyjska twierdza została wzniesiona na lewym brzegu koryta Osum, na wzgórzu, z którego roztacza się przepiękny widok na otaczające pasma górskie i wijącą się pomiędzy nimi rzekę. Fortecę zamieszkiwali chrześcijanie, którzy zbudowali tu ponad 20 kościołów, najwięcej w XIII w. Był tam również meczet osmański, powstały po zdobyciu Beratu przez Turków. Do dziś zachowały się tylko fragmenty murów i pozostałości minaretu. LOT-em w świat z Katowice Airport See the world from Katowice Airport with LOT TEKST/BY: Anna Staszewska LOT jest jedną z pierwszych linii lotniczych w Europie, która wprowadziła na swoje pokłady klasę Premium – hybrydę pomiędzy klasą ekonomiczną a biznes. Na początku oferowana była tylko na rejsy długodystansowe, szybko jednak pojawiła się też na lotach krótkodystansowych. Klasa LOT Premium Economy to wysoki komfort podróży w przystępnej cenie. Równolegle przewoźnik wyszedł z ofertą dla osób podróżujących z przysłowiowym plecakiem, wdrażając taryfę O simple 24 FROM KATOWICE AIRPORT WITH LOT CIĄGŁY ROZWÓJ, SZEROKA SIATKA POŁĄCZEŃ, NOWE KLASY REZERWACYJNE, ELASTYCZNE TARYFY, UROZMAICONE MENU, MOŻLIWOŚĆ WYBORU CORAZ LEPSZEJ OPCJI PODRÓŻY – WSZYSTKO TO WYRÓŻNIA BOGATĄ, NIEUSTANNIE POSZERZANĄ O KOLEJNE CIEKAWE ROZWIĄZANIA OFERTĘ LOT-U. POLSKI PRZEWOŹNIK NIEZMIENNIE UDOWADNIA, ŻE PRIORYTETEM W ŚWIADCZONYCH PRZEZ NIEGO USŁUGACH JEST SPEŁNIANIE OCZEKIWAŃ PASAŻERÓW, ICH SATYSFAKCJA I NAJWYŻSZY KOMFORT PODRÓŻOWANIA. CONTINUED DEVELOPMENT AND EXPANSION, A WIDE NETWORK OF CONNECTIONS, NEW BOOKING CLASSES, FLEXIBLE TARIFFS, A VARIED MENU, A CHOICE OF MORE AND BETTER TRAVEL OPTIONS – ALL THIS MAKES THE OFFER OF LOT POLISH AIRLINES STAND OUT AS A CARRIER CONSTANTLY EXPANDING ITS OFFER THROUGH DIVERSE AND INTERESTING SOLUTIONS. THE POLISH CARRIER CONSISTENTLY PROVES THAT THE PRIORITY IN TERMS OF THE SERVICES IT PROVIDES IS TO MEET THE NEEDS AND EXPECTATIONS OF ITS PASSENGERS – WITH THEIR SATISFACTION AND A HIGH STANDARD OF COMFORT, AT THE FOREFRONT. LOT is one of the first airlines in Europe to introduce Premium class – a hybrid of economy and business classes. At first, it was offered only on long-haul flights, but soon also became available on short-haul flights. LOT Premium Economy Class offers a high travel comfort at an affordable price. At the same time, LOT also introduced an offer for people traveling with a proverbial backpack on their backs. The ‘O simple’ tariff was at first only available on short-haul flights, but is now fot. lot.com, gettyimages.com (3) LOT-EM Z KATOWIC LOT-EM Z KATOWIC (początkowo wyłącznie na lotach krótkodystansowych, teraz również na krajówkach). Ta propozycja skierowana jest do tych z nas, którzy chętnie wyjadą na weekend i nie muszą zabierać ze sobą sporej walizki, bo w taryfie uwzględniony został tylko bagaż podręczny. Wśród najnowszych, gwarantujących wygodę i satysfakcję wariantów podróży są rozwiązania zapewniające wybór optymalnych opcji nie tylko osobom latającym indywidualnie, ale także służbowo. Dla tych ostatnich przewoźnik stworzył atrakcyjniejszą odsłonę oferty LOT dla Firm. LOT wprowadził również korzystne zmiany dotyczące taryf dla podróżujących po Europie. Liberalizacja warunków w opcji „minimum pobytu” oraz skrócenie potrzebnego czasu na zakup biletów przed wylotem to oczekiwana odpowiedź na obecne wymagania firm, a także wyraz skutecznego konkurowania z ofertą tanich linii lotniczych. Aktualnie LOT oferuje klientom bogatą siatkę połączeń z Katowice Airport do wybranych miejsc w Polsce i na całym świecie. Połączenia krajowe do Warszawy w atrakcyjnej cenie, już od 65 zł w jedną stronę, odbywają się aż trzy razy dziennie w tygodniu oraz w weekendy, choć z mniejszą częstotliwością. Pasażerowie mogą korzystać z wygodnych rejsów transferowych przez lotnisko Chopina w Warszawie do Europy, np. do Bukaresztu, Wilna, Rygi, Frankfurtu, Monachium oraz – w ramach tras dalekiego zasięgu – do Nowego Jorku, Chicago, Toronto czy Pekinu. LOT, intensywnie zmieniając się i podnosząc jakość swych usług, odpowiada na rosnące oczekiwania klientów niezwykle bogatą ofertą. Wysoki standard podróżowania, różnorodność klas i taryf, atrakcyjna siatka dogodnych połączeń między Katowice Airport a dowolnymi miejscami w kraju i na świecie stanowią silne argumenty, by planując podróż wybrać polskiego przewoźnika. Nieważne, czy szukasz inspiracji zastanawiając się nad wakacyjnym kierunkiem, czy organizujesz służbowy wyjazd, w ofercie LOT-u zawsze znajdziesz to, czego potrzebujesz. 25 FROM KATOWICE AIRPORT WITH LOT also on domestic routes. This proposal is structured to appeal to those who are willing to pop out for a weekend away without needing to pack large suitcases – this tariff assumes for only hand luggage. Among its most recent travel options, LOT has developed an attractive offer guaranteeing comfort and satisfaction not only for passengers flying for personal reasons, but also for its Business travellers. LOT has also introduced favourable changes to tariffs for those travelling within Europe. Freeing up the ”minimum stay” conditions and shortening the time required to purchase tickets prior to departure, in response to current business requirements, as well as remaining competitive with the offers of low cost carriers. Currently, LOT offers customers a wide network of connections from Katowice Airport to selected destinations within Poland and around the world. Domestic connections to Warsaw start at 65 PLN one way, and services are offered three times a day during the week. Weekend services are also available, but less frequently than during the week. Passengers can enjoy the ease and convenience of transfers through Chopin Airport in Warsaw to European destinations such as Bucharest, Vilnius, Riga, Frankfurt, Munich and – in terms of long-haul routes – New York, Chicago, Toronto and Beijing. Through its diverse offer, intensive changes and improvements in the quality of services, LOT is responding to the growing expectations of its customers. High standards in traveller comfort, choice in both travelling class and tariffs, an attractive network of convenient connections between Katowice Airport and any place within the country and, indeed, around the world are compelling reasons to plan a journey to choose Poland’s national carrier. Whether you're looking for inspiration as to where to go on holiday, or organising a business trip, you will always find what you need with LOT. GDZIE WYJECHAĆ? 26 WHERE SHALL WE GO? BOLONIA w 48 godzin Bologna in 48 hours TEKST/BY: Anna Nowak BOLOGNA, FOR MANY, ISN’T PERCEIVED AS BEING AMONG ITALY’S MOST ATTRACTIVE TOURIST DESTINATIONS. HOWEVER, UPON CLOSER INSPECTION, IT GROWS IN THE EYES OF EVEN THE MOST DISCRIMINATING GLOBETROTTER. ALTHOUGH MOST OFTEN ASSOCIATED WITH THE OLDEST UNIVERSITY IN EUROPE (FROM THE 9TH CENTURY), BOLOGNA IS ALSO A CITY OF LOGGIAS AND ARCADES STRETCHING ALMOST CONTINUOUSLY OVER EVERY SIDEWALK – REACHING A TOTAL LENGTH OF OVER 30 KILOMETRES! AND THERE ARE THE SPECTACULAR RESIDENTIAL TOWERS WHICH WERE ALSO USED FOR DEFENSIVE PURPOSES. THEY RESEMBLE THOSE FROM SAN GIMIGNANO IN TUSCANNY – A MEDIEVAL, STONE MANHATTAN. fot. shutterstock.com MIMO IŻ DLA WIELU BOLONIA NIE NALEŻY DO NAJATRAKCYJNIEJSZYCH TURYSTYCZNIE MIEJSC WE WŁOSZECH, JEDNAK PO BLIŻSZYM POZNANIU BARDZO ZYSKUJE, RÓWNIEŻ W OPINII WYBREDNYCH GLOBTROTERÓW. NAJCZĘŚCIEJ KOJARZY SIĘ Z NAJSTARSZYM W EUROPIE UNIWERSYTETEM (XI W.), LECZ TO TAKŻE MIASTO LOGGII I ARKAD, KTÓRE CIĄGNĄ SIĘ NIEMAL NIEPRZERWANIE NAD KAŻDYM CHODNIKIEM, OSIĄGAJĄC W SUMIE DŁUGOŚĆ PONAD 30 KM! I JESZCZE SPEKTAKULARNE WIEŻE OBRONNO-MIESZKALNE, PRZYPOMINAJĄCE TE Z TOSKAŃSKIEGO SAN GIMIGNANO – TAKI KAMIENNY, ŚREDNIOWIECZNY MANHATTAN. GDZIE WYJECHAĆ? Do Bolonii z Katowice Airport dolecimy w bardzo korzystnej cenie linią Wizz Air. To nowe połączenie startuje 26 czerwca br. Samoloty będą operować z Pyrzowic dwa razy w tygodniu, w poniedziałki oraz piątki. Z portu lotniczego w Bolonii stosunkowo często kursują autobusy komunikacji publicznej, zatrzymujące się w dwóch kluczowych dla zwiedzania miasta punktach: najpierw przy Porta San Felice, na zachodnim krańcu starówki, a później, jadąc przez jej wschodnie uliczki, przed głównym dworcem kolejowym, który znajduje się blisko dawnej bramy północnej, czyli Porta Legambiente. Za bilet w jedną stronę zapłacimy około 6 euro. Na wycieczkę po stolicy regionu Emilia-Romania, w zależności od preferencji, możemy przeznaczyć od półtora do dwóch dni. To powinno wystarczyć. Ale nie zapominajmy, że Bolonia jest także świetnym punktem wypadowym, aby poznać Florencję, Rimini czy Rawennę, dokąd dojedziemy w godzinę lub dwie. Dodatkowo z Rimini do państwa-miasta San Marino to już kwestia minut. DZIEŃ PIERWSZY Most zwodzony z bramą miejską (Legambiente Bologna) i park Montagnola są miejscami, do których udaliśmy się zaraz po dotarciu z lotniska w okolice dwor- 27 WHERE SHALL WE GO? Sercem Bolonii jest Piazza Maggiore – jeden z najpiękniejszych rynków w Europie The heart of Bologna is Piazza Maggiore, one of the most beautiful squares in Europe ca kolejowego. Brama niegdyś stanowiła fragment murów obronnych otaczających centrum, a przez ruchomy most, w przeszłości zawieszony nad fosą, dziś z łatwością można przejść. W pobliżu znajduje się niewielki obszar zieleni z bogatą architekturą ogrodową. Tam chwilkę odpoczęliśmy przed dalszą wędrówką. Jednym z pierwszych obiektów, które zobaczyliśmy potem, był dom profesora Do- menico Novary, nauczyciela i mistrza Mikołaja Kopernika. Nasz rodak często w nim przebywał, powoli „zarażając się” wizją śmiałych odkryć astronomicznych. Na budynku zawisła tabliczka informacyjna, będąca miłym, polskim akcentem. Spacerując wąskimi uliczkami Bolonii mamy wrażenie, jakby czas stanął w miejscu. Plątanina dróżek, wzdłuż których ciągną się charakterystyczne, czerwone, różowe i rdzawe elewacje, wywołuje w nas ogromny zachwyt. I tak tu cicho, bo jeszcze nie ma tłumów. Nic, tylko chłonąć miasto i fotografować je. Teraz pora na Canale di Centro, czyli przenosimy się na krótko do… Wenecji! Może porównanie jest nieco przesadzone, ale w Bolonii znajdziemy kilka zakamarków, gdzie fronty domów znajdują się bezpośrednio nad wąskimi kanałami. Ten system wodny pierścieniowato otacza miasto, głównie w jego północnej części. Bardzo nastrojowy pejzaż. Ruszamy dalej, nauka wzywa! Myśleliśmy, że w okolicach najstarszej europejskiej uczelni, powstałej w 1088 roku, będzie się aż roiło od studentów, lecz oprócz gmachu tej zacnej placówki i oczywiście arkad, stanowiących ochronę przed słońcem dla zaczytanych żaków, naszą uwagę przykuł fragment siatki ogrodzeniowej, do której przyczepiono mnóstwo ogłoszeń typu Tuż po opuszczeniu dworca autobusowego czy kolejowego, wita nas w Bolonii brama Legambiente Porta Legambiente welcomes us as soon as we step outside the bus or railway stations GDZIE WYJECHAĆ? „wynajmę mieszkanie”, „jutro koncert”, „sprzedam książkę” itp. To bez wątpienia dzielnica akademicka. Kształciły się tu tak wielkie osobowości, jak właśnie Mikołaj Kopernik, Dante Alighieri, Umberto Eco, Albrecht Dürer. Niedaleko Alma Mater Studiorum kiedyś mieścił się klasztor San Giacomo Maggiore, a obecnie siedzibę ma szkoła muzyczna. Wstąpiliśmy na uroczy dziedziniec tego kompleksu. Prawdopodobnie trwała jakaś próba, bo z okien na piętrze wydobywały się nieregularne, acz intrygujące dźwięki. Choć moglibyśmy w tym momencie podejść do najważniejszego placu Bolonii, odkładamy to na drugi dzień. W końcu docieramy na inny, Piazza Santo Stefano. Jest bardzo klimatyczny, otoczony ze wszystkich stron stoiskami z obrazami, rzeźbami, książkami, lustrami i biżuterią. Tak, to zapewne targ staroci, kolorowy, pełen życia, na którym można zakupić wiele interesujących, bezcennych pamiątek. Ciężko oderwać się od tych straganów, jednak warto przynajmniej spojrzeć na przylegający do placu szczególny obiekt sakralny. Składa się z kilku świątyń połączonych w jedną całość, tworząc ciekawą iluzję. Łącznie znajduje się tutaj siedem kościołów. Ponadto nie sposób nie zwrócić uwagi na urokliwe pałace wokół. 28 WHERE SHALL WE GO? mniej znany Niccolò dell’Arca. Pomimo tej niedogodności, miejsce bezwzględnie warte jest odwiedzenia, tym bardziej że nawet w godzinach turystycznego szczytu wydaje się być w miarę spokojne. Przyszedł w końcu czas na jedną ze sztandarowych atrakcji Bolonii – wieże z XII wieku, wznoszące się przy Porta Ravegnana, opodal Piazza Maggiore. Wysokie, średniowieczne, kamienne baszty podobne są do tych w San Gimignano. Majestatycznie górują nad małym, dość gęsto zabudowanym placem, w związku z czym trudno je uchwycić aparatem w całej okazałości. Niższa, która nosi nazwę Garisenda, jest mocno nachylona. Nie tylko więc Piza ma swoją krzywą wieżę! Na wyższą, Torre degli Asinelli, można wejść, by podziwiać panoramę miasta. Pomiędzy placami Porta Ravegnana i Maggiore ciągnie się Strada Maggiore, będąca głównym deptakiem Bolonii. Z kolei Piazza Maggiore to serce tego miasta, zresztą chyba jeden z piękniejszych rynków w Europie, bo imponuje nie tylko wielkością. Dookoła czarują swym niewątpliwym wdziękiem romańskie, gotyckie i renesansowe budowle, jak Palazzo Comunale, pałac Notariuszy czy niezwykły, centralnie usytuowany pałac Podesty. No i oczywiście bazylika San Petronio, która może nie wystaje tak ponad dachy, jak zielona kopuła pobliskiego sanktuarium Santa Maria della Vita, ale jej olbrzymia bryła stanowi charakterystyczny element w krajobrazie, zwłaszcza z górnych pięter ratusza. Natomiast niebywałe odczucia powoduje już sama fasada. Choć surowa, to zgrabnie i nietypowo ozdobiona tysiącami ceglanych wykuszy, położonych tu niejako na zakładkę. Jeśli Piazza Maggiore, to także fontanna Neptuna (XVI/XVII w.). Obok rzymskiego boga mórz zobaczymy również syreny. Wodotrysk zlokalizowano pośrodku tego gwarnego, obleganego przez turystów Po długim dniu spędzonym na intensywnym zwiedzaniu, przyszła pora relaksu. Zdecydowaliśmy się udać do parku Giardini Margherita, wyjątkowo przyjemnego, dlatego młodzi bolończycy spędzają w nim wolny czas rywalizując w przeróżnych grach, spotykając się na romantycznych randkach lub po prostu spacerując. Na trawniku pod drzewem urządziliśmy sobie piknik, a w drodze powrotnej zahaczyliśmy o południową bramę miejską. Tym razem kręte uliczki zawiodły nas do pochodzącego z XIII wieku kościoła św. Dominika. Do środka weszliśmy bez trudu, ale wewnątrz pojawił się problem z robieniem zdjęć, nie wspominając już o braku możliwości uwiecznienia na fotografii słynnego sarkofagu świętego. A tak miło byłoby mieć w kolekcji kadr z dziełem autorstwa samego Michała Anioła, bowiem to on kończył piękny baldachim, który rzeźbić rozpoczął Fontanna Neptuna | Fountain of Neptune fot. shutterstock.com DZIEŃ DRUGI GDZIE WYJECHAĆ? 29 WHERE SHALL WE GO? Choć urok miasta kryje się w zacienionych arkadach i wąskich uliczkach, warto też zadrzeć głowę, by zobaczyć jak niebo przecinają ogromne, kamienne wieże mieszkalne Although much of the city’s charm is hidden within the shaded arcades and narrow streets, it’s worth looking up to see how the enormous stone towers cut into the sky placu. Miejsce naprawdę urzeka. Jest kwintesencją wspaniałej historii Bolonii, mistrzostwa architektonicznego, wszystkiego, z czym kojarzy się wiele włoskich miast. wjeżdżano konno czy karocami. Właściwie nadal można tak robić. Warto tu zajrzeć, aby zobaczyć galerię sztuki (wstęp wolny) i zerknąć na plac z góry. Wiedzeni magią licznych arkad i kryjących się za nimi tajemnic, postanowiliśmy wejść na chwilę do ratusza (Palazzo Comunale). Ten wciąż i duchem, i konstrukcją średniowieczny budynek z przepięknym dziedzińcem udostępniono do zwiedzania. To niesamowite, że pomiędzy piętrami poruszamy się nie schodami, lecz pochyłymi korytarzami, którymi dawniej na sale posiedzeń Na północ od rynku napotkamy drugi imponujący kościół boloński, chociaż dużo młodszy – Cattedrale Metropolitana di San Pietro. Na jego tyłach znajduje się fantastyczny dziedziniec, a dosłownie 50 metrów dalej majaczy trzecia wieża mieszkalna, Torre Incoronata. Trochę skromniejsza i mniej widoczna, bo wciśnięta w kwartał zabudowy mieszkalnej. Na koniec wizyty w Bolonii dobrym pomysłem będzie zwiedzenie Miejskiego Muzeum Archeologicznego, prezentującego starożytne zabytki nie tylko z terenu Włoch oraz Miejskiego Muzeum Średniowiecza, założonego w XV-wiecznym pałacu. Miłośnikom malarstwa polecamy Pinakotekę Narodową, w której zgromadzono płótna z okresu od XIII do XVIII wieku, między innymi Rafaela i Giotta. Buon viaggio! Gotyckie wnętrza miejskiego ratusza dostępne są dla zwiedzających przez większość dnia The Gothic interior of the city’s townhall is available to visitors for most of the day Wizz Air can fly us from Katowice Airport to Bologna for a very reasonable price. This new route will open on 26 June and services will operate twice a week, on Mondays and Fridays. Relatively frequent public bus services link the airport in Bologna with the city itself. Buses stop at two places that are of key interest for visitors interested in exploring the city. The first is Porta San Felice on the western edge of the old town and then, having traversed east along the city’s streets, in front of the railway station. The station’s located near the old town’s northern gate, Porta Legambiente. A one-way ticket costs around 6 euros. 30 WHERE SHALL WE GO? bold vision of astronomical discovery. The building boasts an information plate alerting people to the building’s significance – a pleasant Polish feature. Strolling through the narrow streets of Bologna, it feels as though time has stopped. A tangle of laneways, with Bologna’s characteristic, red, pink and rust-coloured facades make an amazing impression. And it’s so quiet because it’s still too early for tention is drawn to a section of mesh fencing full of ads such as ”apartment for rent”, ”concert tomorrow”, ”book for sale” etc. This is, without a doubt, a university district. The likes of Copernicus, Dante Alighieri, Umberto Eco, and Albrecht Dürer all studied here. Near Alma Mater Studiorum, what was once the San Giacomo Maggiore monastery, is now the School of Music. We take Depending on your preferences and what you want to see, you should leave around one-and-a-half or two days to visit the capital of the Emilia-Romagna region. That should be plenty. But don’t forget that Bologna is also a great place to use as a base from which to explore Florence, Rimini and Ravenna, which are all only Bryła bazyliki San Petronio robi wrażenie nie tylko od frontu an hour, or two, away. Also, Even the unfinished front of the Bologna’s San Petronio Basilica’s edifice is impressive the city-state of San Marino is a stone’s throw from Rimini, and travelling from one to the other the crowds. Just stroll, let the city soak in, a quick peak at the charming courtyard of is really only a matter of minutes. and take photos. this extensive complex. There seems to be some sort of rehearsal taking place, beDAY ONE Now it's time for Canale di Centro, which cause there are irregular, yet intriguing makes us feel as though we’re taking a musical sounds coming from the windows The drawbridge at the city gate (Porta Le- quick jump over to … Venice! OK, so maybe on the first floor. gambiente) and Montagnola Park are two the comparison is a bit of an exaggeraplaces that we saw as soon as we got to tion, but there are nooks and crannies in Although we could, at this point, make our the railway station from the airport. The Bologna where the home-fronts sit direct- way to Bologna’s main square, we’re putgate was once part of the curtain wall ly over narrow canals. The water system ting it off till tomorrow. In the end, we get surrounding the centre and the movable rings around the city, mainly around its to another square. Piazza Santo Stefano bridge once spanned a moat. Today, how- northern section. A gorgeous landscape. is a charming square surrounded on all ever, you can cross it easily. Nearby, is a sides by stands selling paintings, sculpsmall green area full of garden architec- Time to go – science and research are tures, books, mirrors, and jewellery. Yes, ture. We take a moment to rest before bidding us to move on! We thought that it’s most probably a flea market – a lively heading out to see more. when we’d be in the vicinity of the oldest and colourful one where there are beauEuropean university, founded in 1088, it tiful treasures that could make beautiOne of the first places we come across is will be swarming with students, but apart ful keepsakes and mementos. It's hard to the home of Professor Domenico Novara, from the hallowed halls of this esteemed tear yourself away from the stalls, but it the teacher and mentor of Nicolaus Coper- institution, and of course the red arcades is worth at least taking a look at the renicus. Our compatriot often stayed with providing protection from the sun for the ligious temple adjacent to the square. It’s him, slowly, becoming ”taken over” by his scholars engrossed in their books, our at- comprised of several temples together fot. shutterstock.com GDZIE WYJECHAĆ? GDZIE WYJECHAĆ? forming a single whole, and thus creating a very interesting illusion. All in all, there are seven churches here. In addition, it’s impossible not to notice the beautiful surrounding palaces. After a long day of intense sightseeing, it's time to relax. A visit to Giardini Margherita Park is the perfect place to do just that – and it looks like Bologna’s young people love the park for the same reason. There 31 WHERE SHALL WE GO? the peak tourist times, it seems to be reasonably calm and peaceful. The time has now finally come for one of Bologna's main attractions – the towers at Porta Revegnana, near Piazza Maggiore, which date back to the twelfth century. These tall, medieval stone towers are similar to those at San Gimignano. The towers soar majestically over the small, quite densely built-up square, making it there- Park Margherita jest idealnym miejscem na odpoczynek po spacerze wzdłuż najważniejszych ulic stolicy regionu Emilia-Romania | Margherita Park is the ideal place to rest following a stroll along Bologna’s main thoroughfares are groups competing against each other in lots of different games, romantic dates, or just strolling. We spread our picnic out on the grass under a tree and on the way back, we have time to check out the city’s southern gate. DAY TWO The winding streets, this time, bring us to St Dominic’s church, dating back to the thirteenth century. It’s easy to get inside, but once inside, there are problems with taking photos – not to mention it being impossible to take photos of the famous saint’s sarcophagus. It’d be great to get a photograph of another one of Michelangelo’s works as it was he who finished the stunning canopy that the lesser-known Niccolò dell'Arca began sculpting. Despite this drawback, this church is definitely well worth a visit, especially since even during fore difficult to photograph in all their glory. The lower tower, called Garisenda, is quite drastically inclined. So, it isn’t only Pisa that can boast a leaning tower! You can climb the higher of the two towers, Torre degli Asinelli, to admire the city’s magnificent panorama. Strada Maggiore extends between the Porta Ravegnana and Maggiore squares, and is Bologna’s main promenade. In turn, the Piazza Maggiore is the heart of this city, and one that I, personally, consider to be one of the most beautiful market squares of its age in Europe. And it’s not only its size that astounds. Surrounding the square are charming, Gothic and Renaissance buildings, such as the Palazzo Comunale, or the Palazzo d’Accursio, or the centrally located Palazzo Del Podesta. And of course, there’s the enormous San Petronio Basilica. Although it doesn’t pro- trude above the roofs like the green dome of the sanctuary of Santa Maria della Vita, but is an unmissable element of the city’s landscape, particularly from the upper floors of the City Hall. Its mere façade is incredible. Austere as it is, it’s intricately decorated with thousands of bricks forming bas-relief panels. If we’re visiting the Piazza Maggiore, then of course, there’s the fountain of Neptune (16th/17th century). Next to the Roman god of the seas, sit mermaids. The fountain sits in the centre of this busy square teeming with tourists. It’s a captivating place - an architectural marvel, historically significant for Bologna and everything that we associate with Italian cities. Driven by the charm of the numerous arcades and the secrets they hide, we decide to take a peek at the town hall (Palazzo Comunale). The stunning building – medieval, both in construction and spirit, together with its beautiful courtyard, has been made available to the public. Moving between the floors of the building, you don’t climb stairs but make your way up sloping inclines that once led horsemen and coaches right to meeting rooms. Actually you could still do so today. It’s worth visiting the gallery (free admission) and see the Piazza from a different perspective. To the north of the market square, we come across another equally impressive, though younger, church in Bologna – Cattedrale Metropolitana di San Pietro. Behind it is a fantastic courtyard, and just 50 metres away is Bologna’s third tower, Torre Incoronata. A little more modest and less visible than the other two, because it is squeezed into between residential buildings. The perfect place to conclude our visit to Bologna is a visit to the Archaeological Civic Museum, which boasts ancient monuments not just from Italy, and the Medieval Museum, set in a 15th century palace. For those who enjoy art and paintings, it’s worth perusing the collections of the Pinacoteca Nazionale di Bologna, boasting works from the 13th – 18th centuries, including those of Raphael and Giotto. Buon viaggio! KUCHNIA 32 FOOD W krainie szynki parmeńskiej i parmezanu In the land of Parma ham and Parmesan cheese PIERWSZE SKOJARZENIA NA DŹWIĘK SŁOWA „ITALIA” TO SZTUKA, ZABYTKI, DOLCE VITA I… KUCHNIA! LECZ WSZYSTKO, CO NAJLEPSZE WE WŁOSKIM JADŁOSPISIE, JAK W SOCZEWCE SKUPIA SIĘ W REGIONIE EMILIA-ROMANIA, KTÓREGO STOLICĄ JEST BOLONIA. THE FIRST ASSOCIATIONS WE HAVE WITH "ITALIA" IS ART, LANDMARKS, LA DOLCE VITA AND ... FOOD! AND EVERYTHING THAT’S THE BEST IN ITALIAN CUISINE FOCUSES ON THE REGION OF EMILIA-ROMAGNA, WHOSE CAPITAL IS BOLOGNA. fot. shutterstock.com TEKST/BY: Piotr Adamczyk KUCHNIA We Włoszech piękne jest to, że poszczególne regiony mają swoją oryginalną kuchnię, co za tym idzie, smaki oraz składniki, które przenikają się. Jednak na danej ziemi wszystkie potrawy noszą wyraźne ślady miejsca, w którym powstały, dlatego każdy region wypracował swój indywidualny kulinarny styl. Tak jest również w położonym w północnej części apenińskiego buta, nad Morzem Adriatyckim, regionie Emilia-Romania. Wyjątkowość tego obszaru polega na tym, że jak żaden inny nie jest kolebką tylu sztandarowych włoskich produktów. Nie wierzycie? Podam kilka przykładów. Zapewne znana jest Wam szynka parmeńska, surowa, podsuszona i słodkawa. Otóż certyfikowana może pochodzić jedynie z prowincji Parma. Dlaczego? Z bardzo prostej przyczyny – specyficzny klimat Parmy gwarantuje, że efektem finalnym będzie wyrób o odpowiednim smaku. Oprócz tej zalety, szynka parmeńska ma też walory dietetyczne, gdyż charakteryzuje się mniejszą w porównaniu z tego typu wędlinami zawartością soli i niską kalorycznością. Drugim hitem eksportowym, choć nie tylko Emilii-Romanii, i symbolem globalnej kulinarnej dominacji Włoch jest parmezan. Któż nie kosztował tego twardego, słonego sera, którego korzenie sięgają XI wieku, kiedy to jego produkcję rozpoczęli benedyktyni i cystersi. Trudno jest pomylić ten szczególny zapach i pikantny smak z innymi! Parmigiano-Reggiano, bo taką oficjalną nazwę nosi prawdziwy parmezan, zgodnie z wytycznymi można wytwarzać wyłącznie w prowincjach Parma, Reggio Emilia, Modena i w części prowincji Mantua oraz Bolonia. Pisząc o kuchni regionu ze stolicą w Bolonii, nie sposób nie wspomnieć o tortellini. Te osobliwe pierożki, których kształt, jak mówi legenda, ma nawiązywać do pępka pięknej bogini Wenus, wypełnia się farszem z mięsa wieprzowego, szynki parmeńskiej, mortadeli, sera parmeńskiego, jajek i gałki muszkatołowej. W przypadku nadzienia dopuszczalne są odmienne kombinacje, mamy więc szerokie pole do degustacji. Kolejny kulinarny przebój to wspomniana mortadela. Ta pierwsza włoska kiełbasa zwana jest Bologna, ponieważ w tym mieście powstał na nią przepis. Używana obecnie nazwa wzięła się prawdopodobnie od słowa mortarium, określającego naczynie, w którym rozdrabniane jest mięso. Składnikami niezbędnymi do wytworzenia mortadeli są słonina i niesamowicie drobno zmielona wieprzowina. Całość można doprawić ziarnami pieprzu lub orzeszkami pistacjowymi. Włochy to jedna z potęg winiarskich. Swój ważny wkład w tę mocną pozycję kraju ma także Emilia-Romania ze swoim pierwszorzędnym Lambrusco. Tradycyjne powinno być wytrawne, lekko musujące, kwaśne, z wyraźną goryczką i zawartością alkoholu na poziomie od 11 do 12%. 33 FOOD Wbrew pozorom, półsłodkie i słodkie wersje rozsławiły ten rodzaj wina w świecie, głównie poprzez ekspansję w USA. Na koniec naszej ekspresowej podróży po menu Emilii-Romanii, desery. Tym razem nie znajdziemy tu eksportowych hitów, co nie oznacza, że nie warto ich spróbować. Wręcz przeciwnie, jeśli nadarzy się okazja, należy koniecznie skosztować. Najpopularniejsze słodkości to bolońskie ciasto korzenne (certosino), szarlotka z Ferrary (torta di mele), placek cytrynowy z Modeny (bensone), ciasteczka kukurydziane wyrabiane w Romanii (gialetti) oraz płaski placek z orzechami i rodzynkami (piada dei morti). I jeszcze jedna ważna uwaga: na kartach wielu restauracji i w naszej świadomości funkcjonuje danie nazywane spaghetti bolognese. Stanowi potworną kulinarną zbrodnię, bowiem w regionie Emilia-Romania nikt nigdy takiej potrawy na oczy nie widział. Oczywiście sos boloński, tłusty i pożywny, jest wszystkim znany, ale nie podaje się go ze spaghetti, bo nie utrzyma jego ciężaru. Można go spożywać tylko z tagliatelle lub pappardelle. I właśnie makaron robi różnicę, a dzięki kulinarnym detalom, Włosi mogą pochwalić się jedną z najlepszych kuchni. Buon appetito! KUCHNIA What is wonderful in Italy, is the fact that each region has its own unique cuisine, yet some flavours and ingredients permeate the entire country. However, all the dishes bear clear traces of the place from which they derive, because each region has developed its own individual culinary style. This is also the case in the northern part of the Apennine boot, on the Adriatic Sea, in Emilia-Romagna. The uniqueness of this area lies in the fact that, it is the birthplace of many Italian flagship products. Don’t believe it? Let me give you just a few examples. Parma ham is a product of which you’re probably very well aware. Well, certified, this raw, dried and sweetish-tasting ham can only come from the Parma region. Why? It’s simple – the unique climate that only Parma offers, guarantees that the final product is just right. Apart from this, Parma ham also has health benefits, as in it has a lower salt content and is lower in calories than other types of deli meats. Another export hit, though not limited to Emilia-Romagna, and one that is a global symbol of Italy’s culinary dominance, is Parmigiano-Reggiano cheese, often referred to as Parmesan. It’s rare to find someone who hasn’t tried the hard, salty cheese, whose origins date back to the eleventh century, when the Benedictines and Cistercians began its production. It’s difficult to mistake its unique smell and spicy taste with any other cheese! Parmigiano-Reggiano, according to guidelines, can be produced only in the provinces of Parma, Reggio Emilia, Modena and in certain parts of provinces – in Mantova and Bologna. Writing about the cuisine of the region with Bologna as its capital, we cannot possibly overlook tortellini. These dumplings whose shape, legend has it, resemble the navel the beautiful goddess Venus, are filled with a stuffing made of pork, Parma ham, mortadella, Parmesan cheese, eggs and nutmeg. There are various combinations of fillings available, so there’s always a wide choice. Another culinary hit is mortadella. This Italian sausage is also called Bologna, as its recipe stems from this particular city. The term, mortadella, most probably comes from the word mortarium, which is a vessel in which meat is shredded. The components necessary to produce mortadella are pork fat and extremely-finely ground pork. Whole peppercorns or pistachio nuts can also be added. Italy is one of the world’s leading wine-producers. Emilia-Romagna, with its flagship Lambrusco, is also a significant contributor to the country’s prominent position. Traditionally, Lambrusco should be dry, slightly fizzy, sour, with a distinct bitterness and alcohol content of between 11–12%. In fact, the semi-sweet and sweet versions of 34 FOOD this type of wine gained popularity worldwide, mainly through its expansion into the USA. To finish up our whirlwind culinary tour of Emilia-Romagna, we come to desserts. Here, we’re not going to find any export hits, but that doesn’t mean we should try them. In fact, if the opportunity arises, you really need to taste them. The most popular sweets are a spicy fruitcake from Bologna (certosino), an apple pie from Ferrara (torta di mele), lemon cake from Modena (bensone), cornmeal cookies made in Romagna (gialetti) and a flat cake with nuts and raisins (piada dei morti). And one more important note: the dish – spaghetti Bolognese – graces the menus of many restaurants. This, however, is an excruciating culinary crime. No one in Emilia-Romagna has ever seen or heard of such a dish. Of course, the rich and nutritious bolognese sauce, in itself, exists. However, it is never served with spaghetti because this particular pasta cannot possibly hold the sauce’s weight. It is only eaten with tagliatelle or pappardelle. And it’s the pasta that makes a difference, and it’s thanks to these culinary details that make Italians able to boast having one of the best cuisines in the world. Buon appetito! KULTURA 36 CULTURE Śląska Fotografia Prasowa 2014 znamy laureatów Silesian Press Photo 2014 – the winners TEKST/BY: Monika Wieczorek Maciej Jarzębiński „Podziemny protest” Maciej Jarzębiński ”Underground protest” Na tę edycję wpłynęło 470 prac 50 autorów, w tym pojedyncze zdjęcia i fotoreportaże. Jury, w skład którego weszli m.in. prof. Marian Oslislo – przewodniczący, kierownik Katedry Projektowania Graficznego Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, prof. Jan Malicki – dyrektor Biblioteki Śląskiej, przedstawiciele Syndykatu Organised by the Silesian Library and the Moravian-Silesian and Olomouc Syndicate of Journalists, the Silesian Press Photo 2014 competition has come to an end. This initiative, aims to document the events of the past year and assimilate photographers recording the changes taking place in the reality surrounding them. The competition is open to professional and amateur photographers working in conjunction with local newspapers and Internet news websites, as well as those living in Silesia. This year's edition motivated 50 authors to submit 470 works between them – individual photos and photo essays. The jury, which included, among others, prof. Marian Oslislo (chairperson) Head of the Department of Graphic Design of the Academy of Fine Arts in Katowice, prof. Jan Malicki – Silesian Library Director, representatives of the Syndicate of Journalists of the Czech Republic in Ostrava, the Association of Polish Art Photographers fot. Maciej Jarzębski, Martin Straka D obiegł końca konkurs pn. Śląska Fotografia Prasowa 2014, organizowany już po raz dwunasty przez Bibliotekę Śląską oraz Syndykat Dziennikarzy Województwa Morawsko-Śląskiego i Ołomunieckiego. Inicjatywę, której celem jest dokumentacja wydarzeń minionego roku i integracja środowiska fotoreporterów rejestrujących przemiany zachodzące w otaczającej nas rzeczywistości, przygotowano z myślą zarówno o profesjonalnych fotografikach, jak i amatorach współpracujących z lokalnymi gazetami czy portalami internetowymi lub zamieszkałych na Śląsku. KULTURA Dziennikarzy Republiki Czeskiej w Ostrawie, Związku Polskich Artystów Fotografików oraz organizatorzy Ogólnopolskiego Festiwalu Fotografii Otworkowej, do ścisłego finału zakwalifikowało 146 zdjęć 27 autorów. Warto podkreślić, że prace przedkładane jury są anonimowe. Ocenie podlegają więc wyłącznie nadesłane zdjęcia, a nie twórca i jego całościowe dokonania. Spośród prac artystów z szeroko rozumianego Śląska (województw: śląskiego, dolnośląskiego, opolskiego oraz morawsko-śląskiego i ołomunieckiego Republiki Czeskiej), podczas obrad końcowych jury wyłoniło laureatów nagród regulaminowych oraz nagród specjalnych, których poznaliśmy podczas uroczy- 37 CULTURE and the organisers of the National Festival of Pinhole Photography, qualified 146 photos of 27 authors, to the final. It's worth noting that the works submitted to the jury are anonymous. This means that only individual photos are evaluated, not the photographer and his or her overall achievements. Among the works by artists from what can be widely understood as Silesia (Silesian, Lower Silesia, Opole and the MoravianSilesianand the Olomouc regions of the Czech Republic), the jury selected the winners of prizes and special awards, which were made public during the awards ceremony, March 19, 2015. The winning photographs were presented in the Gallery of the Main Martin Straka „Pociągi w lodzie” | Martin Straka ”Trains in ice” stego finału konkursu, 19 marca 2015 r. Nagrodzone fotografie prezentowane były w Galerii Holu Głównego Biblioteki Śląskiej. Wystawę będzie można także oglądać w hali odlotów terminalu B Katowice Airport. Bezapelacyjnym zwycięzcą 12 edycji konkursu, który zdobył aż trzy nagrody, został Maciej Jarzębiński, freelancer i współpracownik agencji Forum. Decyzją jury otrzymał pierwszą nagrodę za cykl pt. „Podziemny protest”, dokumentujący prowadzony przez górników i ich rodziny strajk w przeznaczonej do likwidacji kopalni Kazimierz-Juliusz w Sosnowcu oraz Nagrodę Specjalną im. Jana Suchana za zdjęcie „Rzut wolności”, przedstawiające demonstrację pod pomnikiem Armii Radzieckiej w Katowicach. Maciej Jarzębiński został wyróżniony także dodatkową Nagrodą Specjalną, ufundowaną przez Instytucję Kultury Katowice – Mia- Hall of the Silesian Library. The exhibition will also be on show at Silesia City Center in Katowice and in the departure hall of Terminal B at Katowice Airport. Collecting three awards, the undisputed winner of the 12th edition of the competition was Maciej Jarzębiński, a freelancer who cooperates with the Forum agency. The jury awarded the first prize for the ”Underground protest” series documenting a strike led by miners and their families in response to the liquidation of the Kazimierz-Juliusz mine in Sosnowiec, as well as the Jan Suchan Special Prize for the “Lunge for Freedom” demonstration at the monument of the Soviet Army in Katowice. Maciej Jarzębiński was also awarded an additional Special Prize, sponsored by the Institution of Culture Katowice – City of Gardens, three photographs from the series ”Championhip emotions”, which regis- KULTURA 38 CULTURE Arkadiusz Gola „Pejzaż z kamieni” Arkadiusz Gola ”Landscape of rocks” Drugą nagrodę Śląskiej Fotografii Prasowej 2014 odebrał Czech, Martin Straka, za cykl zdjęć „Pociągi w lodzie”. Na czarno-białych kadrach oko przykuwają starannie przedstawione detale zamarzniętych wagonów, zatrzymanych w Czeskiej Trzebowej. tered the reactions of fans during the Men’s Volleyball World Cup finals in Katowice’s Spodek Entertainment Centre. Second prize in Silesian Press Photo 2014 was presented to Czech photographer Martin Straka for his series ”Trains in ice”. These intricate black and white photos capture frozen train wagons stopped at Česká Třebová. Trzecie miejsce zajął Arkadiusz Gola, fotoreporter Dziennika Zachodniego, wyróżniony za cykl „Pejzaż z kamieni”, który obrazuje jak intensywnie górnictwo kształtuje krajobraz Górnego Śląska, mimo że wydobycie węgla systematycznie spada, a kamień z hałd wykorzystywany jest pod budowę autostrad. Third place went to Arkadiusz Gola, photojournalist from Dziennik Zachodni, who was awarded for the series of images entitled ”Landscape of rocks,” which shows how intensely mining is shaping the landscape of Upper Silesia, despite the fact that coal mining is steadily declining and rocks from the heaps are used in the construction of highways. Głosami Czytelników Biblioteki Śląskiej, nagrodę Fundacji im. Krystyny Bochenek otrzymał Artur Pławski za zdjęcie nr 4 z cyklu „Urban Highline Festival”. Przedstawia ono najlepszych slacklinerów z całego świata, którzy zjechali do Lublina na zawody w chodzeniu po luźnych taśmach rozwieszonych między budyn- Patrons of the Silesian Library voted to award the Krystyna Bochenek Foundation prize to Artur Pławski for picture numer 4 in the “Urban Highline Festival” series. It presents the best slackliners from around the world who travelled to Lublin to participate in a competition in which they needed to walk along a line Maciej Jarzębiński „Rzut wolności” Maciej Jarzębiński ”Lunge for Freedom” fot. Arkadiusz Gola, Maciej Jarzębski, Artur Pławski, Ireneusz Dorożański sto Ogrodów, za trzy fotografie z cyklu „Mistrzowskie emocje”, na których zarejestrował reakcje kibiców podczas finału Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn w katowickim Spodku. KULTURA 39 CULTURE Artur Pławski „Urban Highline Festival” kami na dużej wysokości. Cykl w całości uhonorowany również został Nagrodą Specjalną Miasta Katowice z okazji 150-lecia nadania praw miejskich. Równorzędną Nagrodę Specjalną, ufundowaną przez Instytucję Kultury Katowice – Miasto Ogrodów, otrzymał Ireneusz Dorożański za zdjęcie „X Bieg Katorżnika”, na którym uwiecznił na mecie wycieńczoną uczestniczkę jednego z najtrudniejszych biegów przełajowych w kraju. Po raz piąty wręczono także Wielki Splendor Śląskiej Fotografii Prasowej. Tegorocznym laureatem wyróżnienia, przyznawanego fotoreporterowi o ogromnym dorobku twórczym, cieszącemu się w środowisku dziennikarskim niepodważalnym autorytetem, został Józef Wróbel. struck loosely between tall buildings. The series, as a whole, was also honoured with the Katowice City Special Award to commemorate the Katowice’s 150th anniversary of being granted city rights. The joint Special Award sponsored by the Institution of Culture Katowice – City of Gardens, was received by Ireneusz Dorożański for the photo ”X Prisoner Race,” which captured the exhausted participants of the toughest cross-country races in the country. The Grand Splendor of the Silesian Press Photo award was presented for the fifth time. This year's winner was Józef Wróbel, for his enormous creative achievements and output, and for being an indisputable authority within the journalist community. Ireneusz Dorożański „X Bieg Katorżnika” Ireneusz Dorożański ”X Prisoner Race” KULTURA 40 CULTURE CZĘSTOCHOWA poleca się na lato! Czestochowa invites you for summer! TEKST/BY: Magdalena Fijołek Żadnego dnia pobytu w Częstochowie nie uznacie za stracony, wystarczy włączyć się w akcję „Aleje – tu się dzieje!”. To już trzecia edycja projektu związanego z aleją Najświętszej Maryi Panny, czyli główną częstochowską arterią i placem Biegańskiego, gdzie koncentruje się kulturalne życie miasta. W ramach akcji w podwórkach kamienic, kafejkach, klubach i na przyalejowych placykach natkniecie się na występy zarówno lokalnych muzyków, jak i gości z różnych stron kraju. Wszystko według planu: poniedziałki to spotkania z literatami i podróżnikami, wtorki – po- A VISIT TO CZESTOCHOWA, EVEN IF IT’S A SHORT ONE, IS A GREAT OPTION, PARTICULARLY IN THE SUMMER. CZESTOCHOWA IS A BUSTLING CITY, WHERE THE TRADITIONAL BLENDS WITH THE MODERN. IT’S A PLACE WHERE YOU CAN TAKE A BREATHER FROM THE EVERYDAY HUSTLE AND BUSTLE, IN A PARK OR ONE OF THE COZY CAFES - WHERE YOU’RE BOUND TO FEEL THE ENERGY DURING THE CITY’S MANY CULTURAL EVENTS. GET A TASTE OF CZESTOCHOWA IN ALL ITS GLORY! kazy filmów kina niezależnego oraz możliwość poznania uznanych fotografów, w środy prezentowane są spektakle teatralne, w czwartki w Alejach rozbrzmiewa muzyka jazzowa i akustyczna, w piątki w swoje muzyczne podróże zabierają słuchaczy Jarosław Woszczyna i Michał Rorat, soboty bawią na sportowo, a w niedziele nad Alejami unosi się muzyka klasyczna. Klimatyczne koncerty będą również odbywać się w klubach i kawiarniach. W ramach projektu powstały też dwa murale. Zainteresowanych programem odsyłamy na stronę aleje.czestochowa.pl W czerwcu warto do Częstochowy wpaść na plenerowy „before”, czyli Festiwal Kultury Alternatywnej FRYTKA OFF. Częstochowianie kochają tę imprezę, a z każdą edycją przybywa jej wielbicieli w całym regionie. W tym roku Festiwal świętuje swój jubileusz i odbędzie się 19 oraz 20 czerwca. Organizatorzy wypełnią program koncertami najlepszych artystów polskiej sceny niezależnej: Nowych Sytuacji, Fisza Emade, Izy Lach, The Dumplings, Much, Coals i stawiających swoje pierwsze kroki Radios in Motion, na których już teraz należy zwrócić uwagę. Częstochowskich frytek spró- fot. Jarosław Respondek WIZYTA W CZĘSTOCHOWIE, CHOĆBY KRÓTKA, TO ŚWIETNE ROZWIĄZANIE, SZCZEGÓLNIE W SEZONIE LETNIM. CZĘSTOCHOWA JEST MIASTEM TĘTNIĄCYM ŻYCIEM, W KTÓRYM TRADYCJA MIESZA SIĘ Z NOWOCZESNOŚCIĄ. JEST MIEJSCEM, GDZIE ODETCHNIESZ OD ZGIEŁKU W PARKACH LUB PRZYTULNYCH KAFEJKACH, GDZIE POCZUJESZ ENERGIĘ PODCZAS WIELU IMPREZ KULTURALNYCH. SMAKUJCIE CZĘSTOCHOWĘ W PEŁNYCH BARWACH! KULTURA buje też duński duet Rangleklods. Głodni teatralnych wrażeń będą mieli okazję obejrzeć spektakle uliczne w wykonaniu grup Teatru Nikoli, Teatru Te-O-Ka Projekt 3, Teatru Kalejdoskop i Teatru Avatar. Nie zabraknie Parady Frytkowej oraz muzycznego kontenera Red Bulla z wysmakowanymi setami DJ-ów. Festiwal zakończy wielka feta, czyli koncert Artura Rojka. Zapowiada się smakowicie i tanecznie! Wstęp na wszystkie imprezy jest wolny. Program na stronie frytkaoff.czestochowa.pl Warto pamiętać także o Festiwalu Retro Częstochowa (11 lipca). To wakacyjne, plenerowe wydarzenie kulturalno-rozrywkowe, otwarte dla wszystkich mieszkańców i turystów, zostało nagrodzone Złotym Liściem Retro. Podczas imprezy plejada gwiazd krajowej sceny muzycznej i teatral- 41 CULTURE nej, wraz z zespołem Makabunda, zaprezentuje w nowych aranżacjach największe szlagiery dwudziestolecia międzywojennego autorstwa Henryka Warsa. Zaśpiewają je m.in. Czesław Mozil, Krystyna Tkacz i Jan Nowicki. Festiwal Retro Częstochowa, jako impreza niebiletowana w centralnym punkcie miasta, na placu Biegańskiego, przyciągnie kilka tysięcy uczestników. Kolejnym przystankiem na festiwalowej mapie Częstochowy jest święto muzyki o rodowodzie jamajskim, czyli Reggae On, zaplanowane na 17 i 18 lipca. Dwudniową imprezę rozpocznie tzw. Dub Arena – prezentacja najlepszych soundsystemowych ekip z kraju i zagranicy. Podczas festiwalu 25-lecie twórczości będzie świętować legenda polskiego rock-reggae, Habakuk. Z tej okazji grupa zaprosiła popularny ze- spół Tabu. Nie zabraknie też cygańskich akcentów prosto z Antwerpii, a na deser kilkunastu gości specjalnych wykona hity Habakuka. 25 lipca Częstochową będzie rządziła kultura hip-hopu. Kojarzony nie tylko na całym Śląsku festiwal HIP HOP Elements łączy występy rodzimych składów oraz gwiazd, wśród których prosto z Holandii przybędzie Joe Kickass, z pokazami breakdance’u, street artu w postaci graffiti i dwudniowymi warsztatami producenckimi. Na finał imprezy klasyk polskiego rapu, donGURALesko. Festiwalowa Częstochowa – przetestujcie sami! You won’t consider any day in Czestochowa wasted, so long as you join with what’s happening in the “Avenues – something’s going on here.” This is the third edition of the campaign, closely connected with the Avenue of the Blessed Virgin Mary, and Bieganski Square, which is the focus of the city’s cultural events. Courtyards, cafes, clubs and squares will host performances from local musicians as well as performers from the entire country. Everything according to a set plan: Mondays are for 42 CULTURE meetings with writers and travellers, Tuesdays – screenings of independent films, as well as an opportunity to meet recognised photographers; Wednesdays focus on theatre, and Thursdays are all about jazz and acoustic music; on Fridays, Jarosław Woszczyna and Michał Rorat take you along on their musical journey; Saturdays are for sports; and on Sundays, the Avenue enjoys classical music. Clubs and cafes will also resound in fantastic music. Two murals have also been created as part of this year’s project. Programme details are available at the website: aleje.czestochowa.pl In June, it’s worth dropping into Czestochowa for the outdoor ”before”, or Festival of Alternative Culture FRYTKA OFF (frytka – French fry in English). Częstochowa loves this event, and every year it’s attracting more and more supporters throughout the region. This year the festival celebrates its fifth anniversary and will take place between 19 and 20 June. The organisers fot. archiwum UM Częstochowy KULTURA KULTURA are filling the programme with the best artists of the Polish independent scene: Nowe Sytuacje, Fisz Emade, Iza Lach, The Dumplings, Much, Coals and Radios in Motion – an up-and-coming band that’s worth following. Danish duo, Rengleklods, will also get the chance to taste Czestochowa’s French fries. Those hankering for theatrical experiences will have the opportunity to see street performances of Nikola Theatre, Te-O-Ka Theatre Project 3, Kaleidoscope Theatre and Avatar Theatre. No festival can go without the Frytka Parade, and the Red Bull shipping container with DJs featuring their sets. The festival end with a bang – Artur Rojek in concert. It promises to be both scrumptious and danceable! Admission to all events is free. Check out the full programme at frytkaoff. czestochowa.pl It’s also worth remembering about the Czestochowa Retro Festival (July 11). This open-air cultural and entertainment event, 43 CULTURE held during the holidays, is open to all residents and visitors, has been awarded the Złoty Liść Retro (Golden Leaf Retro – eng). The event will highlight a plethora of stars of the national music and theatre scene, who, together with Makabunda, will present the Henryk Wars’ biggest hits of the interwar period, in completely new arrangements. Czeslaw Mozil, Krystyna Tkacz and Jan Nowicki are among the confirmed performers. The Czestochowa Retro Festival is a free event held in the city centre, at Biegański Square, will attract several thousand guests. The next stop on the festival map of Czestochowa is a celebration of music of Jamaican origin – the Reggae On Festival, scheduled for 17 and 18 July. The two-day event will start with Dub Arena – a presentation of the best sound-system teams in the country and abroad. Legends of Polish rock-reggae, Habakuk, will celebrate their 25th anniversary during the festival. REKLAMA The group have invited another popular band, Tabu, to the festival. The festival will also have a gypsy accent straight from Antwerp. And for dessert, a dozen special guests will perform the hits of Habakuk. Czestochowa, on 25 July, will see hip-hop rule. Regarded highly, not only in Silesia, the HIP HOP Elements Festival, combines performances of local groups, as well as the stars. This year, Czestochowa will host Joe Kickass, straight from The Netherlands, with breakdance demonstrations, street art and graffiti and two-day production workshops. The festival will end with a show by the classic Polish rap group, donGURALesko. Czestochowa’s Festivals – Check them out! MODNY ŚLĄSK 44 TRENDY SILESIA Lato po śląsku Summer in Silesia TEKST/BY: Dagmara Gdala /Silesia Street Look/ Aktualnie najmocniejszym akcentem w modzie jest… róż! Tak, to właśnie on, często wyśmiewany i przypisywany małym dziewczynkom, tym razem dodaje stylizacjom szyku i delikatności. Nie zabrakło też znanej wszystkim mięty, która na dobre rozgościła się już w naszych garderobach. For most of us, spring and summer are the most pleasant of seasons. We love them not only for the gorgeous weather, but also because now that the cold winter is over, we can finally change the contents of our wardrobes to a much lighter, and more colourful selection. In today’s article, we’re going to talk about what’s out on the streets and where we can find the most fashionable clothes for spring / summer 2015. Of course, we’re also going to showcase Silesian designers. The strongest accent in fashion is ... pink! Yes, that colour that is so often ridiculed and attributed to little girls, this time adds chic and is delicately styled. Mint is another colour that is popular this year, and it’s one that has already made itself comfortable in our wardrobes. Małgorzata Salamon fot. malgorzatasalamon.com, Michał Pośpiech, Michał Wójcik D la większości z nas wiosna i lato należą do najprzyjemniejszych pór roku. Kochamy je nie tylko ze względu na piękną pogodę i pobudzoną do życia przyrodę, lecz także dlatego, że po mroźnej zimie możemy wreszcie wymienić zawartość naszych szaf na zdecydowanie lżejszą, barwniejszą i weselszą. W dzisiejszym artykule opowiemy co króluje na ulicach i gdzie dostać najmodniejsze ciuchy na sezon wiosna/ lato 2015. Oczywiście odniesiemy się również do sugestii śląskich projektantów. MODNY ŚLĄSK 45 TRENDY SILESIA Wiosny i lata nie można sobie wyobrazić bez kwiatów! Print ten pojawił się na bluzkach, sukienkach, spódnicach oraz spodniach. Wielbicielki subtelniejszych środków wyrazu wybierać mogą stroje w kratkę o wzorze ceraty lub gładkie, w pastelowych kolorach. Ponadto powrócił styl retro, a także barwne boho i przenieśliśmy się do lat 70 ubiegłego wieku. Cienkie ramiączka sukienek oraz bluzek to trend, który jest jak bumerang i w tym sezonie również dodaje kreacjom lekkości. Z kolei elegancję w nowoczesnym wydaniu pozwalają zachować spódnice o kroju asymetrycznym bądź geometrycznym z zakładkami lub ich alternatywa, czyli kombinezony. Dobra informacja dla fanek prostego kroju ubrań: nadal nam towarzyszy. Poznaliśmy już wiosenno-letnie tendencje w światowej modzie, czas więc na propozycje od śląskich projektantów. Małgorzata Salamon z Gliwic na gorący okres przygotowała kolekcję „_Interrupted_ ss15”. Ta zagadkowa nazwa nawiązuje do filmu „Przerwana lekcja muzyki”. Cała linia utrzymana jest w delikatnej kolorystyce – bieli, czerni, szarościach oraz beżach. W spodniach i spódnicach można dostrzec niestandardowe rozwiązania, choćby jedynie zamarkowane worki kieszeniowe, a w sukienkach zaszewki na zewnętrznej części materiału. Pomysły Małgorzaty Salamon kierowane są raczej do osób lubiących eksperymentować, ponieważ wymagają modowej świadomości i bezpretensjonalności. Z kolei butik Furelle z Katowic opracował trzy linie bazujące na nowych trendach. Zgodnie z duchem lat siedemdziesiątych XX wieku, proponuje damskie garnitury w odcieniach bieli, beżu i błękitu. Są one doskonałym, bardzo kobiecym odpowiednikiem sukienek koktajlowych. Dodatkowo pojawił się jeans, głównie w postaci dziewczęcych sukienek, ołówkowych spódnic i szeMeisel Spring just wouldn’t be spring without flowers! This print is on blouses, dresses, skirts and trousers. Those who enjoy more delicate accents, gingham in pastel colours is out on the streets this season. Colourful boho and 1970s retro is the look we’re going for. Spaghetti straps on dresses and tops is a trend that comes back again and again like a boomerang, and this season they add lightness to summer fashions. Elegance, with a modern twist, is keeping skirts asymmetrical or geometric, with folds and tucks. And onesies are still an alternative. Great news for those who prefer simply-styled clothes: These are still the go this season! Now that we’ve taken a look at global trends, it’s time to check out the spring and summer offerings from Silesian designers. Furelle This spring, Małgorzata Salamon from Gliwice has prepared a collection called ”_Interrupted_ SS15”. This mysterious name is a reference to the film ”Girl, Interrupted”. The entire line focuses on soft colors – white, black, greys and beiges. There are custom MODNY ŚLĄSK 46 TRENDY SILESIA solutions in both trousers and skirts, including pockets that are only marked and dresses with darts on the surface of the material. Małgorzata Salamon’s designs are aimed more towards people who like to experiment with clothing, as her designs require fashion-awareness and a lack of pretension. rokich spodni. Wiosną i latem nie można cieszyć się bez wspomnianych już kwiatów, które pięknie ożywiają sukienki tej marki. W połączeniu z prostymi, żółtymi płaszczykami, wywołują prawdziwy efekt wow. Miłośniczki stonowanych kolorów także odkryją tu coś intrygującego pośród różnorodnych, pastelowych sweterków, błękitnych spódniczek i śmietanowych bluzek. Sympatykom Górnego Śląska i związanych z nim motywów rekomendujemy najnowszą kolekcję „Silesia” marki Meisel, autorstwa Katarzyny Majzel-Pośpiech. Nowa linia to ubrania w głównej mierze bazujące na przygotowanym przez projektantkę wzorze. Składa się on ze szkiców sześciu charakterystycznych elementów lokalnego krajobrazu, m.in. Spodka i Radiostacji Gliwice, które znalazły się na sukienkach, tunikach, T-shirtach oraz dodatkach, np. apaszkach. Całość stanowi czarno-biały pattern kojarzonych z regionem symboli. Kolejną naszą propozycją jest oferta Tadeusza Gwoździa, twórcy marki TDE. Co prawda to nowe zjawisko na śląskim rynku modowym, ale firma świetnie się zapowiada. Warto zwrócić na nią uwagę! Ubrania z kolekcji Urban Fern cechuje rzadko spotykany uniwersalizm. Nie dość, że świetnie nadają się na słoneczne, rekreacyjne popołudnia na świeżym powietrzu, można je jeszcze założyć na wieczorną imprezę i również czuć się komfortowo. Projekty skierowane są głównie do ludzi młodych, lecz moim zdaniem absolutnie nie jest to regułą i każdy, niezależnie od wieku, może znaleźć tutaj wyjątkową dla siebie kompozycję. Pisząc o wiosenno-letniej modzie, powinniśmy więcej wspomnieć o dodatkach, a już na pewno tych od Patrycji Forfeckiej z Departamentu Twórczości. W tym sezonie projektantka stawia przede wszystkim na kolorowe, skórzane bransoletki, będące przysłowiową kropką nad i każdego stroju. Poleca też torebki wykonane z naturalnych materiałów, w których dominuje kolor cielisty oraz wiele odcieni czerwieni. Moda po śląsku nadąża za światowymi trendami, wytycza także własne. Styliści eksponują szyk, elegancję, ale i sportową wygodę. Nie zapominają przy tym o swoim pochodzeniu. Ubrania ze wszystkich wymienionych kolekcji można zakupić poprzez strony internetowe projektantów, bezpośredni kontakt z nimi lub odwiedzając ich butiki. Nam nie pozostaje nic innego, jak tylko życzyć Wam udanych zakupów! For fans of Upper Silesia and the themes and motifs related to it, we can strongly recommend the latest collection from Katarzyna Meisel-Pośpiech entitled ”Silesia.” The new collection is mainly based around a signature design. It consists of six sketches of the characteristic features on the Silesian landscape, including the Spodek Entertainment Centre and the Radio Station in Gliwice. The black and white pattern is associated with the symbols of our region. This pattern is on dresses, tunics, T-shirts and accessories such as scarves. Our final suggestion are designs by Tadeusz Gwoźdź, the designer behind the brand TDE. Although it’s a new phenomenon on the Silesian the fashion scene, the company shows great promise. It is worth keeping an eye on it! The clothes from the Urban Fern collection features a rarely-found universality. Not only is the collection great for summer afternoon outdoor recreation, it will even look and feel great at an evening party or get-together. These designs are largely aimed towards young people, but in my opinion, this collection is timeless and everyone, regardless of age, can find something for themselves. Writing about summer fashion, we can’t overlook accessories, and those of Patrycja Forfecka from Departament Twórczości definitely deserve a mention. This season, the designer has focused primarily on colourful, leather bracelets, which will be the perfect finishing touch for any outfit. Forfecka also proposes bags made from natural materials, where the dominant colours are nude and many different shades of red. Fashion in Silesian is definitely keeping up with global trends, but is also setting its own. Stylists showcase chic and elegance, as well as comfortable sporty clothing. They’re not turning away and forgetting about their origins. All of the designs from these collections can be purchased through the websites of the particular designers, from the designers themselves, or – as in the case of Furelle, by visiting the boutique at Silesia City Center in Katowice. All we can do now, is wish you fruitful summer shopping expeditions! fot. malgorzatasalamon.com Małgorzata Salamon Butik Furelle from Katowice has developed three separate lines for this season, based on current new trends. In the spirit of the 1970s, it's offering women's suits in shades of white, beige and blue. They’re a great, and very feminine, alternative to cocktail dresses. In addition, denim’s also making its presence felt, mainly in the form of girlish dresses, pencil skirts and wide-legged trousers. We can’t imagine a spring/summer collection from this company without the flowers that adorn and brighten the dresses in the collection. Paired together with a simple, yellow coat this really has that wow effect. For those who prefer a slightly more toned-down look in terms of colour, there are pastel sweaters, sky-blue skirts and cream-coloured blouses. MOTORYZACJA 48 AUTOMOTIVE Bezpieczne wiosenno-letnie podróże Safe spring-summer journeys TEKST/BY: Michał Jaraczewski /Automotiveblog.pl/ W dzisiejszym artykule przedstawię kilka rad, których zastosowanie w codziennej jeździe powinno spowodować lepszą płynność ruchu i zminimalizowanie zagrożeń, a co za tym idzie mniej stresogennych sytuacji na ulicach, wzbudzających jedynie niepotrzebne zachowania i dekoncentrację. Jazda w korku Dobra pogoda, prócz zachęcania do rekreacyjnych podróży autem, sprawia również, że na wielu naszych trasach pojawiają się ekipy remontowe. Jednak zanim będziemy mogli pojechać nowym odcinkiem drogi, to swoje musimy odstać w korku, którego przyczyną często jest zwężenie. Pomimo licznych apeli, polscy kierowcy wciąż nie nauczyli się zasady jazdy na suwak/zakładkę/zamek, która polega na niczym innym, jak na sprawnym przemieszczaniu się samochodów z dwóch pasów na jeden, stosując regułę raz lewy, raz prawy. Panuje niestety przekonanie, że widząc korek najlepiej od razu zmienić pas na właściwy, natomiast wszyscy jadący do końca pasa, na którym nastąpi zwężenie, uważani są za cwaniaków i kombinatorów. Praktyka pokazuje, iż wcześniejsza zmiana pasa nie rozwiązuje problemu, a jedynie tworzy dodatkowy zator. Najlepiej by było, gdyby przy małej prędkości, ok. 20–40 km/h, ruch z obu pasów płynnie zazębił się, nie powodując postojów. Trzeba bowiem mieć świadomość, że zatrzymanie się jednego auta generuje reakcję łańcuchową i wszystkie pojazdy z tyłu także muszą zahamować. Zanim znowu ruszą, upływa cenny czas. W Polsce nasila się również zjawisko tzw. szeryfów, czyli kierowców, którzy w korku ustawiają się w dość dużej odległości od pojazdu poprzedzającego, tworząc tym samym lukę. Takie zachowanie jest niedozwolone, gdyż w żaden sposób nie wpływa na zmniejszenie zatoru, a co więcej, kierowca-szeryf może być za to ukarany mandatem. fot. shutterstock.com Z bliża się lato. Dzień jest coraz dłuższy, a wysokie temperatury za oknem skłaniają do bliższych lub dalszych weekendowych wypadów. Niestety wzmożony ruch samochodowy, pośpiech i brawura powodują kolizje oraz wypadki. Pod względem statystyk, w porównaniu do innych krajów Europy, infrastruktura drogowa w Polsce nie należy do najbezpieczniejszych, mimo trwającej od kilku lat jej poprawy. Winę za ten fakt w głównej mierze ponosimy my sami – kierowcy. MOTORYZACJA Postój w miejscu niedozwolonym Podróże z rodziną i małymi pasażerami często wymuszają robienie przerw. Wówczas bezwzględnie należy zwrócić uwagę, gdzie zatrzymujemy samochód. W wielu przypadkach kierowcy parkują auto na poboczu, za zakrętem i w innych niedozwolonych lokalizacjach. Pamiętajmy, że postój na poboczu czy pasie awaryjnym powinien mieć miejsce tylko w uzasadnionych sytuacjach. Jeśli chcemy zrobić przerwę w podróży, to bezpieczniej będzie zatrzymać się na parkingu lub stacji benzynowej. W ostatnim czasie przy polskich drogach powstało też sporo nowych Miejsc Obsługi Podróżnych. Na MOP-ach, oprócz toalety czy stacji benzynowej, znajdziemy także stolik, ławkę, a nawet mały plac zabaw. Polecam korzystanie z takich udogodnień, 49 AUTOMOTIVE zamiast zatrzymywania się na skraju ruchliwej autostrady, gdzie wyjście z samochodu może skutkować chociażby potrąceniem. Rozmowy przez telefon To niestety bardzo częsty nawyk wśród kierujących. Rozmowa przez telefon w trakcie jazdy bez zestawu głośnomówiącego może zakończyć się mandatem i punktami karnymi, a nieskoncentrowany w 100% na drodze kierowca przede wszystkim stwarza zagrożenie dla samego siebie oraz innych uczestników ruchu. Jeszcze gorszą praktyką jest pisanie SMSów. Trzeba pamiętać, że jadąc autostradą z prędkością 140 km/h, w czasie jednej sekundy samochód pokonuje dystans blisko 40 metrów. Oderwanie wzroku choćby na moment i skupienie się na telefonie komórkowym może mieć bardzo negatywne skutki, gdyż w przypadku przeszkody na drodze albo innej niebezpiecznej sytuacji, kierowca nie będzie miał czasu na odpowiednią reakcję. Jeżeli koniecznie musicie rozmawiać podczas prowadzenia auta, to wykonujcie połączenia tylko przy użyciu zestawu słuchawkowego lub głośnomówiącego. Jeśli nie dysponujecie żadnym z nich, najlepiej zatrzymać pojazd i w spokojnych warunkach przeprowadzić rozmowę. Przed wyprawą, zwłaszcza daleką, trzeba zaplanować trasę i odpocząć. Gdy wyruszamy na weekend do jakiegoś popularnego kurortu, warto wyjechać wcześnie rano, bo być może unikniemy wtedy korków, dzięki czemu czas podróży będzie krótszy. Summer's here. The days are longer, and the warmer temperatures are tempting us to consider weekend getaways. Unfortunately, increased traffic, speed and showing off, causes collisions and accidents. Statistically, in comparison to other European countries, road infrastructure in Poland is not the safest, despite several years of improvement. The blame for lack of safety is largely ours – drivers. In today's article, I’d like to present a few tips that we can use every day that will result in better traffic flow and will mini- mise risks, thus leading to fewer stressful situations on the streets leading to risky behaviours and distraction. Driving in heavy traffic Apart from encouraging us to enjoy excursions and car trips, fair weather also means that road-service crews are also out in force. But before we can appreciate the new stretch of road, we have to spend our fair share of time in traffic jams caused by road closures and narrowings. Despite numerous appeals, Polish drivers still haven’t learnt to use the ‘zipper method’ when merging, which is nothing more than an efficient movement of cars from two lanes to one, letting in one car from the left, one from the right. Unfortunately, the existing belief is that it's best to immediately change lanes to the correct one, as soon as you see a traffic jam, and anyone who does actually drive to the end before merging is considered a cheat. Research shows that changing lanes and merging earlier doesn’t solve the problem, 50 AUTOMOTIVE just creates more congestion. It would be best if cars travelling in both lanes would travel at a slow speed of around 20–40km/h and merge slowly and smoothly without causing delays. Drivers need to keep in mind and be aware of the fact that when one car stops, this generates a chain reaction and all the other vehicles behind the stopped vehicle must also stop. Precious time is lost before all these vehicles start moving again. The so-called ‘sheriff-effect’, where one driver slows to a crawl or stops in the lane that’s merging, creating a large gap and making ‘zipper’ merging impossible, has also intensified in Poland. This type of behaviour is not allowed, because it doesn’t reduce congestion in any way, and what's more, the self-pronounced ‘sheriff’ can be fined. Stopping in a prohibited area Travelling with the family and with little passengers makes taking breaks necessary. In doing so, you really need to pay attention to where you stop the car. Often, drivers park their cars on the shoulder, around a bend, or in other restricted areas. Drivers need to remember that stopping on the hard shoulders or in an emergency lane should take place only in specific, and justified situations. If you want to just take a break when you’re on the road, it’s much safer to stop at a designated car park or at a petrol station. In recent years, many designated Traveller Rest Areas have been created. Apart from toilets or petrol stations, there’s also a table, a bench, and even a small playground. I would really recommend using these facilities, instead of stopping on the side of a busy highway, where just getting out of the car could result in being injured. Talking on the phone This is unfortunately a very common habit among drivers. Talking on the phone without using a hands-free kit, while driving, can earn the driver a fine, and lose points on their license. Any driver whose attention is not 100% on the road, is a threat to him or herself, as well as other road users. Even worse than talking on the phone is writing text messages whilst driving. You need to remember that driving at a speed of 140 km/h on a highway, means that the vehicle travels nearly 40 metres in one second. Taking your eyes off the road for even a moment to focus on the mobile phone can have disastrous consequences as, in the case of obstacles or other dangerous situations, the driver won’t have enough time to react appropriately. If you absolutely have to talk while driving, only do so using a headset or handsfree speakerphone. If you have neither, it’s best to stop the vehicle and take the call in calm, non-stressful, conditions. Before going on trip, particularly a long one, you need to plan your route and rest. If you’re leaving to spend the weekend at a popular recreation or resort area, you may want to leave early in the morning, because this may mean you can avoid traffic jams, which translates to a shorter travelling-time. fot. shutterstock.com MOTORYZACJA