Czytaj

TECHNOLOGIE
Budynki muszą być zaprojektowane i zbudowane z takich materiałów, aby spełnić zgodnie z Prawem
budowlanym sześć podstawowych wymagań. Należą do nich bezpieczeństwo konstrukcji, pożarowe
i użytkowania. Następnie odpowiednie warunki higieniczne, zdrowotne oraz ochrony środowiska.
Później ochrony przed hałasem i drganiami, a na końcu oszczędności energii i odpowiedniej
izolacyjności cieplnej przegród.
Fakt, że bezpieczeństwo konstrukcji jest wymaganiem podstawowym stawianym na pierwszym miejscu przypomniała tragedia hali w Katowicach. Z kolei
olbrzymie straty materialne oraz ofiary śmiertelne pożarów w budynkach
potwierdzają, że nie przypadkowo bezpieczeństwo pożarowe jest drugim
wymaganiem. Ochrona przed hałasem zajmuje miejsce przed energooszczędnością. Chociaż aktualnie zagadnienia cieplne budynków, ze względu na
planowane rewolucyjne zmiany prawne, bardzo niepokoją i zajmują branżę
budowlaną. Co musi się zmienić lub wydarzyć, aby dziedzina akustyki
nabrała istotnego znaczenia na jakim postawił go już przeszło 10 lat temu
art. 5 Prawa budowlanego?
Ten ogólny obowiązek ochrony przed hałasem budynku został doprecyzowany w szczegółowych wymaganiach. Obowiązuje nas rozporządzenie
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie oraz w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu do
środowiska. Szczegółowe standardy podają polskie normy określające
wymagania przegród budynków (PN-B-02151-3:1999), maksymalny hałas
w pomieszczeniach (PN-87/B-02151/02) oraz drgania w budynku (PN88/B-2171). Niestety te reguły przez wielu projektantów nie są znane lub
wręcz pomijane. Skutki tego typu zaniedbań nie zawsze są dostrzegane
przez inwestorów lub wykonawców, przez co później my użytkownicy
jesteśmy narażeni na hałas.
UKŁAD WARSTW
DACHU
- membrana PCV gr. 1,2 mm
- izolacja
- folia paroizolacyjna PE
gr. 0,2 mm
- blacha trapezowa TR
92 gr. 1,00 mm
IZOLACYJNOŚĆ AKUSTYCZNA
RW (C, CTR) Z ZASTOSOWANIEM
WEŁNA MONROCK
MAX gr. 150 mm
PIANKA PIR
gr. 100 mm
38 (-2, -7) dB
30 (-2, -6) DB
Źródło. ITB − Raport z badań LA/1520/07.
32
Szczególnie ignorowane jest to w obiektach wielkopowierzchniowych wznoszonych w technologiach lekkich obudów. Są to obiekty o dużym natężeniu ludzi, jak np. obiekty handlowe (galerie,
hipermarkety), sportowe (hale, lodowiska, baseny). Nie inaczej budowane są wielkie zakłady
produkcyjne, w których hałas to skutek działania linii technologicznych. W obiektach tych jak
i w ich pobliżu chcielibyśmy mieć zapewniony komfort akustyczny. Tematem tego artykułu są dachy
płaskie, które mogą mieć duże znaczenie w zakresie ochrony przed hałasem. Są to konstrukcje
stalowe z poszyciem z nośnej blachy trapezowej projektowane jako stropodachy pełne, niewentylowane. Izolacja termiczna ułożona jest na blasze fałdowej osłonięta od dołu folią paroszczelną, a od
góry powłokami hydroizolacyjnymi. Jest to prosta i nieskomplikowana przegroda dachowa głównie
o kilkuprocentowym nachyleniu, która już masowo i od wielu lat z powodzeniem jest stosowana.
Ale czy wszystkie materiały izolacyjne jednakowo chronią przed hałasem?
Ochrona przed dźwiękami zewnętrznymi
Zawsze następuje redukcja hałasu od fal dźwiękowych przedostających się przez element budynku.
Siła zjawiska akustycznego w pewnym punkcie, czyli ciśnieniem akustycznym nazywane są zmiany
ciśnienia, które powstają w powietrzu podczas rozchodzenia się fali dźwiękowej. Najniższe odczuwalne ciśnienie akustyczne nazywane jest progiem słyszalności. Najwyższe, które nasz organizm
jest w stanie tolerować nazywane jest progiem bólu. Ciśnienie akustyczne w progu bólu jest milion
razy wyższe niż próg słyszalności. Czyli przedział zawiera się między 1 a 1000000. Posługiwanie
się takimi liczbami jest jednak niepraktyczne. Dla uproszczenia wprowadzono skalę logarytmiczną
i pojęcie poziomu ciśnienia akustycznego. Jednostką w tej skali jest 1 decybel (1 dB). Najniższe
ciśnienie akustyczne, które potrafi zarejestrować ludzkie ucho, to 2x105 N/m2 co odpowiada poziomowi 0 dB. Najwyższe ciśnienie tzw. „próg bólu”, odpowiada poziomowi 140 dB. Poziomy ciśnienia
wyrażone w postaci logarytmicznej, nie mogą być dodawane do siebie w zwyczajny sposób. Suma
dwóch jednakowych źródeł dźwięku daje w wyniku ciśnienie jednego ze źródeł, powiększone o 3 dB.
Np. dwa źródła dźwięku o poziomie ciśnienia 50 dB dają w sumie poziom ciśnienia akustycznego
rzędu odpowiadającego 53 dB (50+50=53). Percepcja dźwięku przez ludzkie ucho nie stosuje się
do reguł matematyki. Ciśnienie akustyczne 53 dB nie jest odbierane jako dwukrotnie wyższe niż
50 dB. Przykładowo, sama blacha trapezowa gr. 0,75 mm daje izolacyjność rzędu 18 dB. Istotne jest
to, aby materiały izolacyjne poprawiały właściwości akustyczne przegród od dźwięków powietrznych. Fala dźwiękowa odbija się od powierzchni twardych i gładkich. Natomiast jest osłabiana
trafiając na przeszkodę o włóknistej budowie. Skalna wełna mineralna ma otwartą, niejednorodną
strukturę. Charakteryzuje się dużą chłonnością akustyczną i dużym tłumieniem wewnętrznej
energii akustycznej. Dzięki temu jest materiałem idealnie pochłaniającym dźwięki i tym samym
obniżającym poziom hałasu. Na podstawie normy EN ISO 717 obliczamy ważone wartości izolacyjności akustycznej dla kolejnych zakresów częstotliwości. Na rysunku 1 przedstawiono izolacyjność
akustyczną właściwą dachów płaskich w zależności od częstotliwości dźwięków. Porównywalne
rozwiązania pod względem izolacyjności cieplnej przekryć dachowych dają różnicę rzędu 8-10 dB.
Jest to efekt zmniejszenia ciśnienia akustycznego o połowę lub jego dwukrotnie podwyższenie.
Inwestor i przyszły użytkownik budynków może wymagać:
· od projektanta – stosowania w projektach rozwiązań spełniających, a nawet przewyższających
wymagania normowe,
· od wykonawcy – poprawnego montażu, zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi, aby uzyskać
oczekiwaną izolacyjność akustyczną po zamontowaniu przegrody na budowie,
· od inspektora nadzoru – egzekwowania od wykonawców poprawnego i solidnego montażu, zapewniającego uzyskanie założonych parametrów akustycznych.
Spełnienie normowych wymagań akustycznych dla elementów budynku daje użytkownikom minimalny, wymagany prawem budowlanym komfort akustyczny. Znając możliwe skutki oddziaływania
hałasu na człowieka, inwestor może wymagać wyższego komfortu akustycznego, tzn. wyższych niż
tylko podstawowe parametrów akustycznych. Izolacyjność akustyczna jest określana współczynnikiem izolacyjności akustycznej R. Zależy ona od częstotliwości dźwięków przenikających przez
element budowlany, mierzonych w 1/3 pasmach oktawowych.
Źródło. ITB − Raport z badań LA/1520/07.
Rockwool Polska Sp. z o.o.
Doradztwo Techniczne
Firma Rockwool Polska jest członkiem
Stowarzyszenia DAFA.
33