Rozszerzony profil badań Najistotniejsze osiągnięcia naukowe w

Katedra Biologii Komórki (do września 2014 Zakład Biologii Komórki)
A. Profil badawczy
Katedra Biologii Komórki zajmuje się rolą komunikacji symplastowej oraz zmianami
chemiczno-fizycznymi ściany komórkowej w różnicowaniu komórek roślinnych. Badania
komunikacji symplastowej dotyczą analizy tworzenia domen symplastowych w rozwoju
roślin od zarodka do siewki oraz ich roli w powstawaniu tkanek i organów a także zmian
tego procesu wymuszanych warunkami środowiska. W badaniach tych wykorzystuje się
niskocząsteczkowe fluorochromy transportu symplastowego oraz wielocząsteczkowe
dekstrany połączone z fluorochromami.
Badania ściany komórkowej obejmuje immunocytologiczną analizę epitopów pektyn, białek
arabinogalaktanowych (AGI) i transportujących tłuszcze (LTP) w celu określenia
komórkowych markerów zmian kierunku różnicowania komórek. W badaniach tych
wykorzystywane są następujące techniki: transmisyjna mikroskopia elektronowa (TEM);
różne techniki mikroskopii świetlnej jak kontrast fazowy, polaryzacja i fluorescencja;
mikroskopia konfokalna; immunocytochemia oraz komórkowa sonda ciśnieniowa będąca
jedynym takim urządzeniem w Polsce, pozwalającym na pomiar fizycznych parametrów
ściany komórkowej oraz przepuszczalności plazmolemy dla roztworów.
Badania prowadzone są w warunkach in vivo oraz in vitro w hodowlach na pożywkach
stałych i zawiesinowych. Obiektami badań są rośliny zielne: Arabidopsis thaliana i Daucus
carota oraz drzewiaste: topola i wierzba.
B. Najistotniejsze osiągnięcia naukowe w latach (2004-2008)
Wykazanie, że różnicowanie komórek w zarodkach somatycznych zależy od zmian
w komunikacji symplastowej, a zmianom kierunku różnicowania komórek towarzyszy
odkładanie lipidów w ścianach komórkowych, co oznacza, że w procesie tym istotna jest
izolacja apoplastowa. Udowodniono, że zmiany turgoru, elastyczności ściany komórkowej
i przepuszczalności plazmolemy są podstawowymi mechanizmami komórkowymi
prowadzącymi do obumierania roślin w warunkach stresu solnego.
C. Najważniejsze publikacje naukowe Zakładu (obecnie Katedry) w okresie 2003-2014
I. Prace oryginalne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Marzec M., Kurczyńska E.U. 2014. Importance of symplasmic communication in cell differentiation. Plant
Signaling & Behavior 9, e27931; January.
Białek J., Potocka I., Szymanowska-Pułka J. 2014. Various scenarios of the cell pattern formation in
Arabidopsis lateral root. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 83(1): 85-89.
Dobrowolska I., Barlow P.W., Kurczyńska E.U. 2014. The fate of surface cell layers of Daucus carota (L.)
embryos raised in suspension culture. Plant BioSystems
Mazur E., Kurczyńska E.U., Friml J. 2014. Cellular events during interfascicular cambium ontogenesis in
inflorescence stems of Arabidopsis. Protoplasma, 251(5): 1125-1139.
Muszynska A., Jarocka K., Kurczynska E.U. 2014. Plasma membrane and cell wall properties of an aspen
hybrid (Populus tremula 3 tremuloides) parenchyma cells under the influence of salt stress. Acta Physiol Plant.
DOI 10.1007/s11738-014-1490-3
Marzec M., Muszynska A., Melzer M., Sas-Nowosielska H., Kurczynska E.U. 2013. Increased symplasmic
permeability in barley root epidermal cells correlates with defects in root hair development. Article first
published online: 8 AUG 2013 DOI: 10.1111/plb.120
Rudnicka M., Polak M., Karcz W. 2013. Cellular responses to naphthoquinones: juglone as a case study. Plant
Growth Regulation, DOI 10.1007/s10725-013-9855-y (30 pkt. MNiSW)
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Sala K., Potocka I., Kurczyńska E. 2013. Spatio-temporal distribution and methyl-estrification of pectic
epitopes provide evidence of developmnetal regulation of pectins during somatic embryogenesis in
Arabidopsis thaliana; praca przyjęta do druku w Biologia Plantarum
Szymanowska-Pułka J., Potocka I., Karczewski J., Jiang K., Nakielski J., Feldman L. J. 2012. Principal growth
directions in development of the lateral root in Arabidopsis thaliana. Annals of Botany 110: 491-501.
Potocka I., Baldwin T.C., Kurczynska E.U. 2012. Distribution of lipid transfer protein 1 (LTP1) epitopes
associated with morphogenic events during somatic embryogenesis of Arabidopsis thaliana. Plant Cell Reports,
31: 2031-2045
Dobrowolska I., Majchrzak O., Baldwin T.C., Kurczynska E.U. 2012. Differences in protodermal cell wall
structure in zygotic and somatic embryos of Daucus carota (L.) cultured on solid and in liquid media.
Protoplasma, 249:117–129
Mazur E., Kurczynska E.U. 2012. Rays, intrusive growth, and storied cambium in the inflorescence stems of
Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. Protoplasma, 249 (1): 217-220
Kulinska-Lukaszek K., Tobojka T., Adamiok A., Kurczynska E.U. 2012. Expression of the BBM gene during
somatic embryogenesis of Arabidopsis thaliana. Biologia Plantarum, 56: 389-394
Wrobel J., Barlow P.W., Gorka K., Nabialkowska D., Kurczynska E.U. 2011. Histology and symplasmic tracer
distribution during development of barley androgenic embryos. Planta, 233: 873-881
Potocka I., Szymanowska-Pułka J., Karczewski J., Nakielski J. 2011. Effect of mechanical stress on Zea root
apex. I. Mechanical stress leads to the switch from closed to open meristem organization. Journal of
Experimental Botany 62: 4583-4593.
Barlow PW, Kurczyńska EU. 2007. The anatomy of the chi-chi of Ginkgo biloba suggests a mode of
elongation growth that is an alternative to growth driven by an apical meristem. Journal of Plant Research,
120(2): 269-280
Kurczyńska E.U., Gaj M.D., Ujczak A., Mazur E., 2007. Histological analysis of direct somatic embryogenesis
in Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. Planta, 226(3): 619-628
Kurczyńska E.U., Hejnowicz Z., 2003. Perception of gravity expresses by production of cambial callus in ash
(Fraxinus excelsior L.) internodes. Acta Soc. Bot. Pol., 72(3): 207-211
Kieliszewska-Rokicka B., Rudawska M., Staszewski T., Kurczyńska E.U., Karliński L., Kubiesa P., 2003.
Extomycorrhizal associations in Norway spruce stands influenced by long lasting air pollution (Silesian
Beskidian Mountains, Poland). Ekologia (Bratislava), 22: 108 118
II. Podręczniki i rozdziały w drukach zwartych
1. Kurczynska E.U., Potocka I., Dobrowolska I., Kulinska-Lukaszek K., Sala K., Wrobel J. 2012, “Cellular
markers for somatic embryogenesis” In: Ken-ichi Sato (ed) “Embryogenesis” ISBN 979-953-307-439-8: 307332 (rozdział napisany na zaproszenie edytora)
2. Przedpełska E., Muszyńska A., Polatajko A., Kurczyńska E.U., Wierzbicka M., 2008. Influence of cadmium
stress on aquaporins activity in Arabidopsis halleri (L.) O’Kane & Al-Shehbaz ssp. halleri cells. In: Collery P.,
Maymard I., Theoph anides T., Khassanova L., Collery T. (eds.) Metal Ions in Biology and Medicine: vol. 10,
John Libbey Eurotext, Paris, 10(10): 804-810
3. Kurczyńska E.U., Borowska-Wykręt D. 2007. „Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej.
Ćwiczenia” PWN, Warszawa
III. Prace przeglądowe
1. Marzec M., Kurczyńska E.U., 2009. Nowe modele różnicowania komórek epidermy oparte na białkach
transportowanych symplastowo. Postępy Biologii Komórki, 36: 443-454
2. Kurczyńska E.U. 2008. Komunikacja symplastowa: terminologia, fluorochromy i embriogeneza Arabidopsis
thaliana. Postępy Biologii Komórki, 35(1): 31-43
3. Marzec M., Kurczyńska E.U., 2008. Rola komunikacji/izolacji symplastowej w różnicowaniu komórek na
wybranych przykładach. Postępy Biologii Komórki, 35(3): 369 389
4. Kurczyńska E.U., 2005. Kwas salicylowy (SA) – lek dla ludzi sygnał dla roślin. W: Problemy środowiska i
jego ochrony. Red.: M. Nakonieczny, P. Migula. (2005), WNT „Ekoedycja”, strony: 195-208