talnej (I Am the Walrus, Revolution 9), hindu
Transkrypt
talnej (I Am the Walrus, Revolution 9), hindu
PWN Muzyka Male Rew A-B v4.2 06/08/2007 23:08 Page 82 beat S g t . P e p p e r ’ s L o n e l y H e a r t s C l u b B a n d , płyta zespołu The Beatles, wydana 1967 w wytwórni Parlophone (producent G. Martin); dla wielu krytyków przełomowa i jedna z najważniejszych w dziejach współcz. muzyki — pierwszy w historii muzyki rockowej „concept album”, swoisty portret pokolenia hipisów, jego mentalności, fascynacji intelektualnych, ideologii, po raz pierwszy w historii muzyki popularnej wydrukowano teksty wszystkich piosenek, pierwszy raz przedstawiono też na jednej płycie tak zróżnicowany repertuar — od pastiszu starego przeboju wodewilowego (When I’m Sixty Four), przez balladę w rytmie walca z wykorzystaniem zespołu smyczkowego i z niezwykle wyszukanym kontrapunktem (She’s Leaving Home), muzykę psychodeliczną (Lucy In the Sky With Diamonds), inspiracje muzyką hinduską, której instrumentarium zaskakująco dobrze współbrzmi z instrumentarium symfonicznym (Within You Without You), autentyczny rock (utwór tytułowy) wzbogacony wstawkami orkiestry dętej, aż po finałowy, wielowątkowy i w niezwykły sposób zaaranżowany (z motywami jednej z symfonii A. Dvořaka) A Day In The Life, zwieńczony zaskakującym decrescendem. Okładkę płyty, oddającą istotę pop kultury, zaprojektował P. Blake; są na niej ukazane 63 sławne postacie ze świata filmu (M. Brando), literatury (L. Carroll), muzyki (B. Dylan, K. Stockhausen), nauki (A. Einstein), polityki (M.K. Gandhi), religii (Sri Lahiri Mahasaya), sportu (S. Liston), na pierwszym planie członkowie The Beatles ubrani w stylowe uniformy wojskowe z epoki wiktoriańskiej, z „sobowtórami” w postaci figur woskowch wypożyczonych z gabinetu Madame Tussaud. Płyta od strony czysto muzycznej ma charakter suity, od strony literackiej natomiast jest zwierciadłem epoki, ukazanej subtelnie, aluzyjnie, w poetyckich tekstach; With A Little Help From My Friends w alegoryczny sposób podejmuje temat sensu pracy zespołowej, Lucy In The Sky With Diamonds opowiada o onirycznym świecie marzeń i podróży w głąb umysłu (niektórzy krytycy dopatrywali się w tytule ukrytego skrótowca LSD), A Day in the Life ukazuje jeden dzień (na krawędzi snu i jawy) zrelacjonowany nagłówkami gazet, piękna ballada She’s Leaving Home opowiada o ucieczce nastolatki z domu rodzinnego, stawia pytanie o przyczyny odrzucania współczesnego świata z jego wartościami przez młodych; pośrednio odpowiada na nie Within You Without You, przeciwstawiając pustkę duchową współcz. cywilizacji zach. duchowość pełną miłości, inspirowaną myślą rel. Wschodu. beat [bi:t; ang.], w jazzie i muzyce rockowej, zw. dawniej beatową lub bigbeatową, rytmiczne uderzenie, stała pulsacja rytmu, polegająca na akcentowaniu mocnych części taktu (o n e b.) lub słabych (o f f b.), albo wszystkich równomiernie (o u r b.). B e a t l e s , T h e [t˙ bi:t˙lz], ang. zespół wokalno-instrumentalny, zał. w Liverpoolu 1960 (pod nazwą The Silver Beatles; The B. od 1961), od 1962 działający w składzie: J OHN The Beatles Okładka płyty Abbey Road Archiwum PWN 82 Lennon, ur. 9 X 1940, Liverpool, zm. 8 XII 1980, Nowy Jork — śpiew, gitara, fortepian; PAUL McCartney, ur. 18 VI 1942, Liverpool — śpiew, gitara basowa, gitara, fortepian; G EORGE Harrison, ur. 25 II 1943, Liverpool, zm. 29 XI 2001, Los Angeles — śpiew, gitara, sitar, R IN GO Starr, właśc. Richard Starkey, ur. 7 VII 1940, Liverpool — śpiew, perkusja. W 1957–59 Lennon i McCartney, od 1958 także Harrison działali w zespole the Quarry Men. Źródeł muzyki The B. należy szukać wśród amer. klasyków rock and rolla i rhythm and bluesa, a także w angielskiej muzyce skifflowej. Oryginalna twórczość The B. odzwierciedla przemiany, jakie zaszły w muzyce rozrywkowej w latach 60., przede wszystkim ukształtowanie się rocka. Zespół wywarł ogromny wpływ na młodzież lat 60., jej postawy, smak artyst., obyczaje i modę. Miarą popularności zespołu może być 500 mln sprzedanych płyt (tylko w okresie, kiedy działał). Piosenki The B. weszły na stałe do repertuaru muzyki rozrywkowej i jazzowej. W okresie debiutu The B. wykonywali gł. przeboje okresu rock and rolla. Stopniowo zastępowali je własnymi kompozycjami, najczęściej Lennona i McCartney’a. Zespół przełamywał stereotypy melodyczne, harmoniczne i brzmieniowe muzyki popularnej, czerpiąc wzory nie tylko z muzyki rockandrollowej, bluesa czy country, ale też z muzyki dawnej (Piggies), eksperymentalnej (I Am the Walrus, Revolution 9), hinduskiej (Within You Without You). W aranżacjach wprowadzał instrumenty rzadko stosowane lub nieznane w muzyce popularnej, nawet egzotyczne (sitar, dilruba, tabla). J. Rifkin zaadaptował ich muzykę do stylu J.S. Bacha, H. Purcella i R. Wagnera. Ambitne teksty, zwł. Lennona, odznaczały się bogactwem inspiracji (od poezji absurdu po filozofię Wschodu). Członkowie The B. 1966 zaprzestali wspólnych występów publicznych, ograniczając się do nagrań, 1970 zespół się rozwiązał. Największe przeboje: From Me to You, She Loves You, I Want to Hold Your Hand, A Hard Day’s Night, Yesterday, Day Tripper, We Can Work It Out, Yellow Submarine, Eleanor Rigby, Hey Jude, Get back. Ważniejsze płyty: A Hard Day’s Night (1964), Help! (1965), Revolver (1966), Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (1967), The Beatles (1968), Abbey Road (1969), The Beatles 1967–1970 (1973), Past Masters. Vol. 1 (1988), Past Masters. Vol. 2 (1988), Anthology 3 (1996), Yellow Submarine. Songtrack (1999). Filmy z muzyką i udziałem The B.: A Hard Day’s Night (w Polsce rozpowszechniany pod tytułem the Beatles) 1964, Help! (tytuł pol. Na pomoc) 1965, oba w reż. R. Lestera, Yellow Submarine (tytuł pol. Żółta łódź podwodna) 1968, animowany, w reż. G. Dunninga.