Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II

Transkrypt

Historia Grabowca
Monografia rzymskokatolickiej parafii
św. Mikołaja w Grabowcu
02.02.1394-2017
Renata Kulik, Henryk Kulik
Wszelkie prawa autorów zastrzeżone
Tom II, księża parafii
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
1
2
1. Wstęp
Jest to projekt służący do zapamiętania zdarzeń i ludzi związanych z Grabowcem. Służy
także do pewnego usystematyzowania wiedzy o parafii Grabowiec.
W przedstawionej wersji opracowanie jest bogatsze fragmentami, które zostały już w
dużym stopniu ukończone. Część historii nie została jeszcze opisana ale zapewne będzie
opisana.
2. Wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy
rzymskokatolickiej świętego Mikołaja w Grabowcu
parafii
2.1. Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy,
Tabela 1 – Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy,
Nazwisko i imię/imiona
Balaziusz Wojciech (Batazy,
Batuda Albert)
Bielawski Paweł
Bojarczuk Wojciech
Borsukiewicz Andrzej, 18801939
Branik Roman, 1840-1921
Budzyński Stanisław Michał
Bychawski Piotr
Czarnecki Józef
Dolecki Edward
Drozdowski Michał
Dudziński Wincenty
Dziewulski Władysław
Filipowicz Jan
Garbowski Paweł
Garlicki Tomasz
Jabłoński Jan
Jakub
Jan
Kamiński Feliks
Kiliński Julian, 1864Kilis Ignacy
Kobylański Franciszek, 17821840
Okres pracy w Grabowcu
Miejsce pochówku
1629-1641
-165311.04.1928-23.04.1933
-29 września 1923-ok.
15.01.1926
ok. 14.01.1875-września
187804.06.1995-18.07.2009
19.11.1849-27.02.1868
29.04.1933-20.08.1940;
formalnie był
proboszczem aż do dnia
śmierci
28.04.1947-25.09.1955
1770
20.01.1828-20.04.1849
15.06.1941-12.10.1941
1786-19.10.1800
1715
27.04.1849-19.11.1849
05.06.1715-30.04.17191425-1431
02.02.1394-1411
25.08.1879-19.02.1888
1913-1923
25.09.1955-22.11.1961
18.02.1827-20.01.1828
Zwierzyniec, cm.
Szczebrzeszyn, cm.
Las nieledewski?
Wilkołaz, cm.
Grabowiec, cm.
Szczebrzeszyn, cm.
Trzeszczany
Miejsce pochówku
Komorowski Antoni, 1862-1919 01.06.1892-ok.23.02.1908 Lubartów, cm.
Kucharski Adam
-1647-1648Kwiatkowski Antoni (wikariusz, przed listopadem 1878administrator tym.)
25.08.1879
Łapkiewicz Wincenty
15.11.1941-12.10.1942
ok. 26.02.1908Kazimierz Łuczyński
ok.01.03.1908, zastępca,
wikary
Łoza Józef Jan
1773-przed 1786
01.08.1803 (04.02.1804)Malicki Kazimierz
18.02.1827
ok. 21.09.1886-07.1886
Malinowski Bronisław
zastępował ks. proboszcza
Feliksa Kamińskiego
Małdrzykowski Marcin
1594-1609
Mateusz
-1526
Mikoliński
1783
Milewski Antoni
1754-1770
-26.06.1869-ok.
Mleczek Józef, 1827-1891
22.11.1874
Modrzejewski Jan
07.06.1944-28.04.1947 Opole Lubelskie, cm.
Moruński Wojciech Grzegorz
1800-1803
Myszkowski Piotr
27.02.1617Piotr Niekrasowicz
1644-16451982-1988
(administrator),
Nucia Franciszek
1988-28.05.1995
(proboszcz)
Offinowski Grzegorz
1741 (co najmniej?)
22.08.1940-03.06.1941,
zapewne do 15.06.1941
Orłowski Stanisław
Modliborzyce, cm.
oraz 14.10.194109.11.1941
Ostrowski Jan
1528
Piotrowski Jan
1528-1557
Piotrowski Stanisław
11.06.1526Piwowski (Pniowski) Eliasz
1658-1671
Raczkowski Piotr
1694Roszkowski Jakub
-1644
Retke Stanisław
22.03.1888-ok.21.05.1892
Rodyszewski Stanisław
1624-1626
Rudkowski Łukasz
1688
3
4
Rudziński Antoni, 1872-1942
Sawecki Stefan
Sołomoński Bartłomiej
Sutkowski Stanisław
Szulc Michał
Troszczyński (Trószczyński)
Feliks
Uchański Jakub
Walentyn
Miejsce pochówku
1908-1913
Lublin, cm.
17.12.1961- 01.06.1982,
02.06.1982-1988 (miał do
pomocy administratora)
1620
1614-27.01.1617
1772-1776
Wielgosz Ludwik
Winiarski Bonawentura
Wołkowicz Jan
Zaborowski Augustyn
Zamojski Erazm
Ziemocki Jakub
Żółkiewski Zygmunt
27.02.1868-20.06.1869153420.02.1497-1502
ok. 25.01.192614.03.1928
1655
31.05.1785-1786
1696
1622
1573
19.07.2009-
Markuszów
Dachau
2.2. Chronologiczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy,
Tabela 2 – Chronologiczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy,
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Imię/imiona i nazwisko
Jan
Jakub
Walentyn
Mateusz
Stanisław Piotrowski
Jan Ostrowski
Jan Piotrowski
Jakub Uchański
Jakub Ziemocki
Marcin Małdrzykowski
Stanisław Sutkowski
Piotr Myszkowski
Bartłomiej Sołomoński
Erazm Zamojski
Stanisław Rodyszewski
Wojciech Balazius (Albert Batazy,
16
Batuda)
02.02.1394-1411
1425-1431
20.02.1497-1502
-1526
11.06.15261528
1528-1557 (do wyjaśnienia)
15341573
1594-1609
1614-27.01.1617
27.02.16171620
1622
1624-1626
1629-1641
L.p.
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
Jakub Roszkowski
Piotr Niekrasowicz
Adam Kucharski
Paweł Bielawski (Bieleński?)
Bonawentura Winiarski
Eliasz Piwowski (Pniowski)
Łukasz Rudkowski
Piotr Raczkowski
Augustyn Zaborowski
Paweł Garbowski
Jan Jabłoński
Grzegorz Offinowski
Antoni Milewski
Michał Drozdowski
Michał Szulc
Józef Jan Łoza
Mikoliński
Jan Wołkowicz
Jan Filipowicz
Wojciech Grzegorz Moruński
Kazimierz Malicki
Franciszek Kobylański, 1782-1840
Wincenty Dudziński
Tomasz Garlicki
Piotr Bychawski
Feliks Troszczyński
(Trószczyński)
Józef Mleczek, 1827-1891
Roman Branik, 1840-1922
Antoni Kwiatkowski
Feliks Kamiński
47 Bronisław Malinowski
48 Stanisław Retke
49 Antoni Komorowski, 1862-1919
50 Kazimierz Łuczyński
51 Antoni Rudziński, 1872-1942
52 Julian Kiliński
-1644
1644-1645-1647-1648-16531655
1658-1671
1688
16941696
1715
05.06.1715-30.04.1719-17411754-1770
1770
1772-1776 (?)
1773-przed 1786
-178331.05.1785-1786
1786-19.10.1800
1800-1803
01.08.1803 (04.02.1804)-18.02.1827
18.02.1827-20.01.1828
20.01.1828-20.04.1849
27.04.1849-19.11.1849
19.11.1849-27.02.1868
27.02.1868-20.06.1869-26.06.1869-ok. 22.11.1874
ok. 14.01.1875-wrzesień 1878przed listopadem 1878-25.08.1879
25.08.1879-19.02.1888
ok. 21.09.1886-07.1886
zastępował ks. proboszcza Feliksa
Kamińskiego
22.03.1888-ok.21.05.1892
01.06.1892-ok.23.02.1908
ok. 26.02.1908-ok.01.03.1908, zastępca,
wikary
ok.15.03.1908-1913
1913-1923
5
6
L.p.
53 Andrzej Borsukiewicz, 1880-1939
54 Ludwik Wielgosz
55 Wojciech Bojarczuk
56 Józef Czarnecki
57 Stanisław Orłowski
58 Władysław Dziewulski
59 Stanisław Orłowski
60 Wincenty Łapkiewicz
61 Laurenty Maluga
62 Jan Modrzejewski
63 Edward Dolecki
64 Ignacy Kilis
65 Stefan Sawecki
66 Franciszek Nucia
67 Stanisław Michał Budzyński
68 Zygmunt Żółkiewski
-29 września 1923-ok. 15.01.1926
ok. 25.01.1926-14.03.1928
11.04.1928-23.04.1933
29.04.1933-20.08.1940, formalnie był
proboszczem aż do dnia śmierci
22.08.1940-03.06.1941, zapewne do
15.06.1941 oraz 14.10.1941-09.11.1941
15.06.1941-12.10.1941
14.10.1941-09.11.1941
15.11.1941-12.10.1942
(bernardyn, proboszcz parafii Zawalów - był
administratorem parafii Grabowiec, w której
się ukrywał)
07.06.1944-28.04.1947
28.04.1947-25.09.1955
25.09.1955-22.11.1961
17.12.1961- 01.06.1982,
02.06.1982-1988 (miał do pomocy
administratora)
1982-1988 (administrator),
1988-28.05.1995 (proboszcz)
04.06.1995-18.07.2009
19.07.2009-
3. Proboszczowie, administratorzy, komendariusze
Księża w Królestwie Polskim po kasacji kościoła unickiego byli karani za posługę
wiernym tego kościoła. Do 1905 roku władze rządowe królestwa karali kapłanów prawie
wyłącznie w drodze administracyjnej, natomiast od wydania przez cesarza ukazu
tolerancyjnego wiele spraw musiało przechodzić procedurę sądową1.
Ks. Marian Kaczmara w swojej pracy magisterskiej wymienia ks. Jana Łużeckiego jako
proboszcza parafii rzymskokatolickiej w Grabowcu (-1742-). Ksiądz ten był jednak
proboszczem parafii greckokatolickiej w Grabowcu.
Ponadto Kaczmara wzmiankuje Mikołaja Żyrzyńskiego jako proboszcza parafii
Grabowiec w 1717 roku, który był jednak proboszczem parafii Garbów; patrz APL AMG,
sygn. 35/32/0/-/5, k. 194 oraz Wojciecha Skierskiego jako proboszcza parafii Grabowiec w
1736 roku, który był jednak komendariuszem kościoła w Sokalu; patrz APL AMG, sygn.
35/32/0/-/5, k. 438.
3.1. Balazius Wojciech (Batazy, Batuda Albert), komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec2 (1629-1641). Został instytuowany komendariuszem
1
2
Kubicki 1/2, s. 112.
Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137.
7
parafii z prezenty kapituły katedralnej3.
3.2. Bielawski Paweł, komendariusz
Ze zgromadzenia franciszkanów w Zamościu. Komendariusz parafii Grabowiec4 (1653-).
3.3. Bojarczuk Wojciech, 1874-1961
Zdjęcie 1 – Rok 1932 (około). Ksiądz Wojciech Bojarczuk (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 22 lutego 1874 roku, wyświęcony 1899 roku5. Wikariusz parafii: św.
Michała Archanioła Wojsławice (1900-1901), Tarnogóra (1901-1904), Wilków (wówczas
dekanat nowo-aleksandryjski, 1904-1909)6.
Proboszcz parafii Łosice (1909-25.03.1914). Administrator parafii Moniatycze
(03.06.1914-1918). Proboszcz parafii Łukowa (10.01.1918-1919), Goraj (wówczas dekanat
szczebrzeszyński, 10.11.1919-1928), Grabowiec (11.04.1928-23.04.1933), Zakrzówek (pow.
janowski; dekanat kraśnicki; 23.04.1933-22.01.1961)7.
W parafii Moniatycze m.in. wybudował plebanię, współorganizował polskie
szkolnictwo8.
W Grabowcu zjednał sobie wiernych poprzez życzliwość i próby uniezależniania parafii
od rodzin ziemiańskich9. Został nazwany „apostołem sadu i pszczółek” ze względu na
zamiłowanie do sadownictwa i pszczół. W wolnych chwilach dbał o ogród, o pszczoły a także
o hodowlę gołębi. Bardzo lubił gołębie, które siadały mu na rękach10. W Konstantynówce
(Czartoria) wybudował kaplicę11. Dzięki jego inicjatywie parafianie kupili dzwon, który
bardzo uroczyście został sprowadzony i umieszczony w dzwonnicy. Ponadto wybudowano
3
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/2, k. 240; Kaczmara, s. 79.
5
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1931, s. 60.
6
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1906, s. 33.
7
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1915, s. 34; Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1929, s. 58; Spis DL 1938, s. 70;
Spis DL 1966, s. 21; Akt urodzenia z dnia 06.10.1934 wystawiony przez ks. Wojciecha Bojarczuka – proboszcza
parafii Zakrzówek.
8
Kalisz JS, s. 48.
9
Kaczmara, s. 81.
10
KP T1, s. 7.
11
KP T1, s. 4.
4
8
ołtarz w bocznej kaplicy w miejsce spalonego, oraz pomalowano elewację kościoła12.
Zorganizował na wysokim poziomie pracę organizacji kościelnych (tercjarstwa, kółek
różańcowych, bractw i organizacji młodzieżowych)13.
Otrzymał tytuł kanonika honorowego (w 1938 roku)14. Zmarł 22 stycznia 1961 roku15.
3.4. Borsukiewicz Andrzej, 1880-1939
Urodził się 19 stycznia 1880 roku, wyświęcony w 1903 roku16. Wikariusz parafii
Sobieszyn (dekanat garwoliński, -1906-)17. Proboszcz parafii Uchanie18 (-1918-maj 1923),
Grabowiec19 (-29.09.1923-ok. 15.01.1926), św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu20 (19261938-).
Zmarł 23 maja 1939 roku w Zwierzyńcu21.
3.5. Branik22 Roman, 1840-1921
Urodził się 27 lutego 1840 roku, wyświęcony w 1863 roku23. Proboszcz parafii Wola
Gułowska24 (11.04.1869-1875), Grabowiec25 (-ok.14.01.1875-wrzesień 1878-). Administrator
parafii Wyszków26 (dek. węgrowski, -przed grudniem1889), Kłoczew27 (dek. garwoliński,
przed grudniem 1889-1913).
Na mocy decyzji generała-gubernatora warszawskiego z dnia 17/29 stycznia 1878 roku
ksiądz zapłacił 50 rubli kary za to, że wydał ze swego kościoła krzyż, chorągwie i inne
emblematy religijne nielegalnie udającym się parafianom na odpust w sąsiedztwie. Natomiast
5/17 września 1878 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 25 rubli grzywny
oraz zażądał usunięcia księdza z probostwa w Grabowcu za to, że z ambony zachęcał parafian
żeby nie wydawali władzy rządowej kapłanów, którzy pracowali z unitami i aby pogardzali
szpiegami. Gubernator chciał przesunięcia księdza do innej diecezji, gdzie nie było unitów, za
wyjątkiem Sejn. Na prośbę biskupa gubernator zamienił ostatni punkt swej decyzji i zgodził
się na to, że biskup udzieli księdzu nagany i umieści go na parafii w powiecie puławskim lub
garwolińskim28.
Z winy władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien okres bez przydzielenia
obowiązków; w związku z tym był pozbawiony utrzymania i zamieszkania. Mieszkał
zapewne u krewnych bądź u obcych29.
12
KP T1, s. 7.
KP T1, s. 7.
14
Spis DL 1938, s. 15.
15
Spis DL 1966, s. 215.
16
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1931, s. 88; Schematyzm 1925, s. 125.
17
Spis DL 1906, s. 81.
18
KPZA 1918, Nr 5-6, s. 84; GłL 1923, Nr 135, s. 3.
19
Schematyzm 1925, s. 125; IWL 1925, s. 103; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła
parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 179; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w
Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 18; APRG, Księga zgonów, 1918-1934.
20
Spis DL 1931, s. 88; Spis DL 1938, s. 104.
21
Kaczmara, s. 81.
22
Bronik wg - Kaczmara, s. 80.
23
Spis DL 1876, s. 35; Klasztor OO. Paulinów Jasna Góra http://www.jasnagora.com/ (v. 30.07.2013)
24
Parafia Wola Gułowska http://www.karmelici.pl/wola.php (v. 08.08.2009).
25
Spis DL 1876, s. 35; Kubicki 1/2, s. 35; Akt zapowiedzi sporządzony 29.06.1875 roku przez ks. Romana
Branika; W latach 1875-1877 wg-Kaczmara, s. 80.
26
GW 1889, Nr 334, s. 1.
27
Kubicki 1/2, s. 472; Spis DL 1906, s. 77; GW 1889, Nr 334, s. 1; GłL 1913, Nr 33, s. 518
28
Kubicki 1/2, s. 35.
29
13
9
Będąc proboszczem parafii Kłoczew (powiat Garwolin, gubernia siedlecka) otrzymał 14
listopada 1894 roku oficjalną naganę za to, że nie odprawił galowego nabożeństwa za zdrowie
cesarzowej30.
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)31.
Pod koniec 1913 roku ks. będąc administratorem parafii Kłoczew wstąpił do Zakonu
Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie32. Konfrater.
Zmarł 31 stycznia 1921 roku. Pochowany w krypcie jasnogórskiej33.
3.6. Budzyński Stanisław Michał
Zdjęcie 2 – Ksiądz Stanisław Michał Budzyński.
Urodził się 4 września 1949 roku w Szczebrzeszynie34. Ukończył Szkołę Podstawową
w Wywłoczce i Liceum Ogólnokształcące w Biłgoraju (1967). W latach 1967-1973
uczęszczał do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Kursowym kolegą ks.
Stanisława był ks. Janusz Nagórny. W 1973 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale
Teologii KUL. Święcenia kapłańskie otrzymał 28 sierpnia 1973 roku35.
Wikariusz parafii Borów (), Józefów (), Janów Lubelski (). Kapelan Zespołu Opieki
Zdrowotnej w Janowie Lubelskim (01.06.1982-31.07.1988). Proboszcz parafii Świętego
Stanisława Biskupa w Górecku Kościelnym (01.08.1988-03.06.1995), św. Mikołaja w
Grabowcu36 (04.06.1995-18.07.2009), św. Jerzego w Biłgoraju (19.07.2009-).
Dziekan dekanatu grabowieckiego (04.06.1995-18.07.2009).
Katecheta Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (01.09.1995-31.08.2001), Szkoły
Podstawowej Zespołu Szkół w Grabowcu (02.11.1998-31.08.1999, 01.09.2001-31.08.2009).
Otrzymał m.in. nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w
Grabowcu (2002). Finalista konkursu „Proboszcz Roku 2005” (był jednym z 12 finalistów na
1000 zgłoszeń).
Kapelan chorych i członek rady duszpasterskiej kurii diecezji zamojsko-lubaczowskiej
(-1995-1999-). Kanonik honorowy Kapituły Katedralnej w Zamościu (odzn. 1991)37.
30
Rocznik LTD 1906, s. 3; Rocznik LTD 1904, s. 103; Rocznik LTD 1905, s. 3.
32
GłL 1913, Nr 33, s. 518.
33
Klasztor OO. Paulinów Jasna Góra http://www.jasnagora.com/ (v. 30.07.2013).
34
Schematyzm DZL 1995, s. 104.
35
Schematyzm DZL 1995, s. 113; KP T4, s. 1.
36
M.in. Schematyzm DZL 1995, s. 59.
37
Schematyzm DZL 1995, s. 21-22, 94; Schematyzm DZL 1999, s. 116; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 03.06.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 33.
31
10
Kierownik duchowy Legionu Maryi – Kurii Matki Bożej Częstochowskiej w Biłgoraju
(16.09.2009-)38.
3.7. Bychawski Piotr, 1807-1877
Urodził się 5 lipca 1807 roku, syn Jakuba i Franciszki. Wyświęcony w 1832 roku39.
Proboszcz parafii Dubienka40 (-1839-marzec 1841-). Będąc proboszczem parafii
Dubienka został także administratorem parafii Trzeszczany41 (adm. ok. 22.11.1840-;
proboszcz: maj 1841-sierpień 1848-).
Proboszcz parafii Grabowiec42 (19.11.1849-27.02.1868; przy czym do 21 marca 1868
roku sprawował obowiązki proboszcza, tj. do czasu przejęcia obowiązków przez
administratora ks. Feliksa Troszczyńskiego).
Odcisk 1 – Rok 1858, 16 maja. Odcisk pieczęci urzędowej Urzędnika Stanu Cywilnego R.K.
Parafii Grabowiec oraz podpis proboszcza parafii Grabowiec ks. Piotra Bychawskiego 9ze
zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).
Administrator parafii Hrubieszów43 (27.02.1868-ok.12.02.1871), Wilkołaz44 (1871-),
Szczebrzeszyn45 (ok. 05.09.1871-14.04.1877).
W marcu 1841 roku (ponownie w sierpniu 1848 roku) został uznany, przez rząd, za
kwalifikowanego do posiadania beneficjum46.
Parafię Grabowiec przejął protokólarnie 19 listopada 1849 roku. W Grabowcu m.in.
odbudował w 1854 roku kościół po pożarze47. Ojciec chrzestny Michała Wacława
Chróściewicza (1852), syna ks. Cyryllego Chróściewicza – administratora parafii r.g. w
Grabowcu48.
38
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 10.06.2010).
APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k. 216/58; Spis DL 1875, s. 65; Kubicki 3/2, s. 157.
40
Spis DL 1840, s. 80; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; PamRM 1841, T. 1, z. 1, s. 96.
41
Spis DL 1846, s. 14; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; PamRM 1841, T. 1, z. 3, s. 279; PamRM 1848,
T.15, z.10, s. 355; APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/2.4/31, k. 24/60; APL APRTrzeszczany, sygn.
35/1940/0/2.4/35.
42
Kaczmara, s. 80; Spis DL 1856; Spis DL 1865, s. 11; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 50-58; PamRM
1850, T.18, z.2, s. 168; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 417/61.
43
Spis DL 1870, s. 26; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 88/13;
APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.4/61, k. 5.
44
AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92.
45
APL APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/2.4/130, k. 236; APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k.
216/58.
46
PamRM 1841, T. 1, z. 1, s. 96; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355.
47
KP T1, s. 3.
48
APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/45, k. 2/3.
39
11
Członek Rady Opiekuńczej Powiatu Hrubieszowskiego (-1858-1866-)49.
Kanonik honorowy Katedry Augustowskiej (nominacja przed 1846). Wicedziekan
dekanatu hrubieszowskiego (-1843-22.04.1855-). Dziekan hrubieszowski (-1855-wrzesień
1870-)50.
8 września 1856 roku koncelebrował mszę św. w czasie odpustu w parafii Narodzenia
NMP w Zamościu (kolegiaty)51.
15 sierpnia 1866 roku wojenny generał gubernator lubelski zwrócił się do
administratora diecezji lubelskiej ks. Kazimierza Sosnowskiego z prośbą o wskazanie
sposobu ukarania ks. Piotra Bychawskiego, za to, że udzielił sakramentu małżeństwa
poddanemu austriackiemu Kazimierzowi Langemu i pannie Mariannie Świrskiej (zapewne
córce właściciela Gdeszyna) w cerkwi unickiej w Gdeszynie (filii parafii Peresołowice)52.
Zmarł 14 kwietnia 1877 roku w Szczebrzeszynie53.
3.8. Czarnecki Józef, 1890-1941
Zdjęcie 3 – Rok 1933 (około). Ksiądz Józef Czarnecki (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 14 marca 1890 roku we wsi Trzeciaków (parafia Mełgiew), syn Stanisława i
Anny z domu Sztorc. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej w Chełmie. W latach 1913-1920
studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie. Alumn II
roku kursu filozoficznego Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-). Święcenia
kapłańskie przyjął 14 czerwca 1920 roku54.
Wikariusz parafii Bełżyce55 w dekanacie bełżyckim (1920-1925-). Proboszcz parafii św.
Katarzyny w Czernięcinie56 (30.01.1928-1933). Z polecenia ordynariusza lubelskiego w 1929
49
Rocznik KP 1858, s. 241; Rocznik KP 1866, s. 261.
Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1856; Spis DL 1865, s. 11; Spis DL 1870, s. 26; Kubicki 3/2, s. 157; ADZ,
Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1866, podsumowanie; ADZ, Księga urodzeń
kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1867, podsumowanie; APL APRWoż, sygn. 35/1961/0/2.4/61,
k. 84; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 84; APL AKFKomPRŁ, sygn. 35/1864/0/2.2/4, k. 76; APL
APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.4/48, k. 20; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/40, k. 18-19.
51
KW 1856, Nr 279, s. 1441.
52
53
APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k. 216/58.
54
Spis DL 1915, s. 85; Spis DL 1931, s. 94; Spis DL 1915, s. 85; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani
zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik
Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003.
55
Schematyzm 1925, s. 123.
56
Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003; Spis DL 1931, s. 94.
50
12
roku rozpoczął budowę kościoła w Gilowie (gmina Goraj Lubelski), który został ukończony
w 1932 roku57.
Następnie został proboszczem parafii Grabowiec (29.04.1933-20.08.1940; formalnie był
proboszczem aż do dnia śmierci). W Grabowcu wybudował dom parafialny – ludowy, w
którym utworzył sklep spółdzielczy. Przyczynił się do wybudowania głównego ołtarza i do
przebudowy prezbiterium. W 1938 roku organizował spotkania w domu parafialnym, po
których prawosławni mieszkańcy parafii Grabowiec składali rzymskokatolickie wyznanie
wiary58.
W okresie wojny w kazaniach wzbudzał poczucie narodowe oraz współtworzył (przy
współudziale wójta gminy Grabowiec, kierownika szkoły podstawowej i kierownika apteki)
Służby Zwycięstwu Polsce w Grabowcu. Uprzedzony o aresztowaniu ukrył się we dworze w
Szystowicach (w budynku późniejszej szkoły). Zdradzony przez jednego z mieszkańców
Grabowca (podejrzenia padły na jednego działacza pewnej partii, który jednak w listach m.in.
do księdza Saweckiego twierdził, że to nie jest prawdą) został aresztowany. Policja niemiecka
powiadomiła administratora parafii – księdza Stanisława Orłowskiego, że ksiądz Józef
Czarnecki zginął podczas ucieczki z transportu z Szystowic do Hrubieszowa59. Miało to
miejsce prawdopodobnie 6 czerwca60 lub 13 czerwca61 1941 roku.
Nie jest znane miejsce jego pochówku. Prawdopodobnie został pochowany w lesie
między Trzeszczanami a Uchaniami. Według relacji brata zamordowanego kapłana, został on
pochowany na terenie wojskowego magazynu paliw, przy drodze z Trzeszczan do Nieledwi 62.
Na cmentarzu parafialnym został utworzony – z inicjatywy proboszcza księdza
Stanisława Budzyńskiego – symboliczny grób (obok grobu proboszcza księdza Stefana
Saweckiego). Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy63 upamiętniającej parafian
grabowieckich, pomordowanych w czasie II wojny światowej wmurowanej w miejscowym
kościele.
Ponadto imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze w
Lublinie w części rozstrzelanych księży przez Niemców64.
3.9. Dolecki Edward, 1905-1968
57
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 01.09.2008); Maleszyk Andrzej (ksiądz), „Mała parafia
wielkich ludzi”, Niedziela (edycja lubelska), 2002, Nr 31.
58
KP T1, s. 9.
59
KP T1, s. 9.
60
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003.
61
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 31.08.2008).
62
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003.
63
Poświęconej przez biskupa Stefana Wyszyńskiego.
64
Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,
Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 19391945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.
13
Zdjęcie 4 – Rok 1947 (około). Ksiądz Edward Dolecki (zdjęcie, Kaczmara).
Urodził się 8 lipca 1905 roku w Majdanie Nepryskim (powiat krasnostawski). W 1931
roku był jako akolita65 alumnem III kursu teologicznego. Ukończył Wyższe Seminarium
Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1931 roku66.
Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu67 (01.09.1931-1933). Z dniem 1 września
1931 roku rozpoczął pracę pedagogiczną w 7-klasowej Publicznej Szkole Powszechnej w
Grabowcu, gdzie pracował do końca roku szkolnego 1932/33. Wikariusz parafii Zakrzówek (listopad 1933-)68. Patron Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Zakrzówku (listopad 1833-)69. Prefekt w Hrubieszowie i rektor kościoła św. Stanisława Kostki w
Hrubieszowie – parafia św. Mikołaja BW (wrzesień 1934-1938-, zapewne do 1943 roku)70.
Wiceasystent oddziałów KSM w Hrubieszowie (-wrzesień 1934-)71.
W dniu 31 marca 1943 roku aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu na
Majdanku72. Zwolniony 18 sierpnia 1943 roku powrócił do Hrubieszowa. Uczył religii w
Szkole Powszechnej Nr 1 w Hrubieszowie73. Prefekt w średniej szkole prywatnej w Lublinie.
Do Grabowca powrócił po wojnie, w 1947 roku. Proboszcz parafii św. Mikołaja w
Grabowcu74 (28.04.1947-25.09.1955). Prefekt w Państwowej Szkole Ogólnokształcącej
Stopnia Podstawowego i Licealnego w Grabowcu a po przekształceniu w Szkole
Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1952-1954).
Pomalował lamperie w kościele (w połowie), odnowił zakrystię, zaadaptował dom
parafialny na plebanię, poprawił ogrodzenie cmentarza. Następnie w 1953 roku odmalował
wewnątrz świątynię w Grabowcu75.
Zorganizował uroczystość odsłonięcia tablicy ku pamięci pomordowanych parafian w
czasie II wojny światowej.
Pełnił funkcję prezesa Powiatowego Komitetu Opieki Społecznej (PKOS) w
65
Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem).
Kaczmara, s. 84; Spis DL 1931, s. 22.
67
Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 56.
68
Kalisz NH, s. 74; OgniwoAKDL 1934, Nr 1, s. 34.
69
OgniwoAKDL 1934, Nr 1, s. 34.
70
Spis DL 1938, s. 32, 56.
71
72
Kalisz NH, s.74
73
Kalisz JS, s. 74.
74
Kaczmara, s. 82; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 141.
75
KP T1, s. 31.
66
14
Hrubieszowie (przez pewien okres w latach 1944-1949), wicedziekana dekanatu
hrubieszowskiego (23.07.1948-)76.
Proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Sitańcu77 (26.09.1955-1966-). W tym
okresie m.in. podejmuje starania ratowania kaplicy św. Antoniego w Udryczach 78. Z Sitańca
zostaje przeniesiony do Wilkołaza.
Zmarł 27 grudnia 1968 roku w Wilkołazie79.
3.10. Drozdowski Michał
Proboszcz parafii Grabowiec80 (1770).
3.11. Dudziński Wincenty, 1798-1849
(zdjęcie nagrobka)
Urodził się w 179881 roku (inne źródło błędnie podaje 178682), syn Stanisława i
Karoliny z Manów Dudzińskich z Lublina. Wyświęcony w 1820 roku83.
Komendarz parafii Żółkiewka84 (dekanat krasnostawski, -1826-). Proboszcz parafii
Grabowiec85 (20.01.1828-20.04.1849). Instalacja księdza w kościele w Grabowcu została
przeprowadzona 20 stycznia 1828 roku przez ks. dziekana hrubieszowskiego Franciszka
Skórskiego86.
Ojciec chrzestny: Józefy Antoniny Bielawskiej (1829), córki proboszcz parafii r.g.
Grabowiec ks. Mateusza Bielawskiego; Hipolita Sebowicza (1834) i Tomasza Sebowicza
synów późniejszego burmistrza miasta Grabowca87.
W uroczystość poświęcenia kościoła zakonu augustianów w Krasnymstawie, 28 lipca
1842 roku, prowadził naukę w czasie nieszporów88.
Zmarł w Grabowcu, w wieku 51 lat, 20 kwietnia 1849 roku89. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Grabowcu, przy głównej alejce.
Matka: Karolina z Manów (patrz: GSB).
Ojciec: Stanisław, zmarł w 1819 roku (około).
Brat: Teofil (patrz: GSB).
Na nowej tablicy nagrobnej, obok bardzo nieczytelnej pierwotnej, widnieje data
urodzenia: 27 grudnia 1797 oraz data śmierci: 20 kwietnia 1842.
76
KP T1, s. 31, 43; Informacje o zespole archiwalnym „Powiatowy Komitet Opieki Społecznej w
Hrubieszowie” (19/0) znajdującego się w Archiwum Państwowym w Lublinie, Oddział w Chełmie.
77
Spis DL 1966, s. 204; Kaczmara, s. 82.
78
79
Kaczmara, s. 82.
80
Kaczmara, s. 80.
81
Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43.
82
Kaczmara, s. 80.
83
APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43; Spis DL 1846, s. 14.
84
Rocznik 1826/27, s. 121.
85
Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła
parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.60/IVb/57, k. 33, 50; Kopie dokumentów ze zbiorów Andrzeja
Karczmarczuka; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5
86
AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.
60/IVb/57, k. 33, 50.
87
APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/20, k. 8/6; APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/25, k. 2/8; APL APGG, sygn.
35/1999/0/1/33, k. 10/38.
88
PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376.
89
60/IVb/57, k. 50.
15
3.12. Dziewulski Władysław, 1908-1980
Urodził się 21 czerwca 1908 roku. W 1931 roku był90 jako akolita91 alumnem II kursu
teologicznego. Wyświęcony w 1932 roku. Wikariusz parafii św. Mikołaja BW w
Hrubieszowie (1932-1938-)92.
Proboszcz/administrator parafii Grabowiec93 (15.06.1941-12.10.1941), administrator
parafii św. Mikołaja Biskupa w Szczebrzeszynie94 (1956-1966-), rektor kościoła św.
Katarzyny w Szczebrzeszynie95, kapelan szpitala w Szczebrzeszynie96.
Kanonik Kapituły Zamojskiej97.
Zdjęcie 5 – Rok 2013, 15 maja. Nagrobek ks. Władysława Dziewulskiego.
Zmarł 19 sierpnia 1980 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Szczebrzeszynie.
3.13. Filipowicz Jan
Proboszcz parafii Grabowiec98 (1786-19.10.1800).
3.14. Garbowski Paweł
Proboszcz parafii Grabowiec99 (1715). Dziekan krasnostawski (-1694-).
3.15. Garlicki Tomasz, 1806-1878
90
Spis DL 1931, s. 24.
92
Spis DL 1938, s. 56; OgniwoAKDL 1935, Nr 1, s. 38.
93
KP T1, s. 9; Kaczmara, s. 81.
94
Spis DL 1966, s. 171.
95
Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie.
96
97
98
Kaczmara, s. 80; APL APRDub, Liber natorum, baptisatorum et mortuorum villae Koniuchy, 1792-1848,
sygn. 35/106/6/-/37, k. 7, 165; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 4-19.
99
Kaczmara, s. 79.
91
16
Zdjęcie 6 – Rok 2014, 8 czerwca. Nagrobek ks. Tomasza Garlickiego.
Urodził się w 1806 roku, wyświęcony w 1830 roku (w Lublinie)100. Wikariusz
kolegiaty zamojskiej101 (-1839-czerwiec 1843-). W czerwcu 1843 roku (także w sierpniu
1848) uznany za kwalifikowanego do posiadania beneficjum102.
Administrator parafii Stary Zamość103 (ok. 02.05.1843-1845-), Grabowiec104
(27.04.1849-19.11.1849), Żółkiewka105 (-1856-), Szczebrzeszyn106 (-1864-).
Proboszcz parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krasnobrodzie107
(04.07.1867-07.10.1878, tj. do śmierci).
Dziekan krasnostawski (pierwsze półrocze 1862-). Prałat scholastyk kolegiaty
zamojskiej (mian. przed 1875)108.
Zmarł 7 października 1878 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Krasnobrodzie (na wzniesieniu).
3.16. Jabłoński Jan
Proboszcz parafii Grabowiec109 (05.06.1715-30.04.1719-). Pleban parafii Oszczów110 (30.04.1719-).
3.17. Jakub
Proboszcz parafii Grabowiec111 (1425-1431).
3.18. Jan
100
Spis DL 1840, s. 95; Spis DL 1856.
PamRM 1843, T.5, z.5, s. 47; Spis DL 1840, s. 95.
102
PamRM 1843, T.5, z.5, s. 478; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355.
103
Spis DL 1845, s. 24; Spis DL 1846, s. 23; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355; APL APRStaryZamość, sygn.
35/1925/0/2.4/94, k. 15.
104
60/IVb/57, k. 50-58.
105
Spis DL 1856.
106
Spis DL 1865, s. 17.
107
Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/ (v. 16.03.2011); PrzeK 1878,
Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na cmentarzu w Krasnobrodzie.
108
GW 1862, Nr 210, s. 1; PamRM 1862, T.10, z.9, s.326; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na
cmentarzu w Krasnobrodzie.
109
Kaczmara, s. 79 (podaje 1715-1717).
110
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 194.
111
Kaczmara, s. 78.
101
17
Proboszcz parafii Grabowiec (02.02.1394-1411). Książę Ziemowit IV w dokumencie
fundacyjnym parafii ustanowił w niej rektora Jana112.
W 1411 ksiądz Jan asystował biskupowi włodzimierskiemu Grzegorzowi (biskupowi
diecezji włodzimierskiej) w konsekracji kościoła w Nabrożu113.
3.19. Kamiński Feliks, 1839-1907
Urodził się 18 maja 1839 roku, wyświęcony 22 marca 1863 roku114. Wikariusz katedry
w Lublinie115 oraz prefekt gimnazjum żeńskiego w Lublinie (co najmniej w 1866 a następnie
od 1890), proboszcz parafii Potok Górny116 (1873-1876), administrator parafii Grabowiec117
(25.08.1879-19.02.1888). Z obowiązków administratora parafii Grabowiec został usunięty
przez władze rządowe i przeniesiony do Lublina, gdzie miał oczekiwać na posadę118.
Następnie został wikariuszem przy kościele św. Stanisława w Lublinie (kościół
podominikański, przed listopadem 1888-1890)119. Proboszcz parafii Nawrócenia św. Pawła
(św. Pawła Apostoła) w Lublinie (-1900-1906-)120.
Z jego inicjatywy ogrodzono cmentarz i posadzono lipy w alejce przed cmentarzem w
Grabowcu121.
Rządowa Komisja Sprawiedliwości 9/21 listopada 1866 roku doniosła namiestnikowi
Królestwa Polskiego, że wydział karny sądu skazał księdza (będącego wówczas wikariuszem
w Lublinie) 24 października/5 listopada 1866 roku na surową naganę, za to, że nie doniósł
wyższej władzy państwowej o chrzcie w kościele katolickim dzieci żołnierza Stepanowa,
wyznania prawosławnego122. Następnie ksiądz otrzymał surową naganę od władz rządowych
administracyjnych za:

wyjście 11 czerwca 1884 roku, po nabożeństwie, do wsi Łysów z procesją i
poświęcenie tam pól, domów i bydła zarówno katolikom jak i „prawosławnym” (o tym
fakcie gubernator siedlecki doniósł generałowi-gubernatorowi warszawskiemu),

sprawowanie religijnych obrzędów „prawosławnym” mieszkańcom Świdnik (gm.
Miączyn, pow. hrubieszowski) i wydanie jednemu z nich metryki chrztu, której
zainteresowany potrzebował do poborów (data ukarania 29 września 1884 roku, ksiądz
był wówczas proboszczem parafii Grabowiec),
Ponadto:

w 1885 roku ksiądz był sądzony pod zarzutem udzielenia chrztu dwójce dzieci
„prawosławnych” rodziców oraz spełniania innych podobnych „nielegalnych”
czynności; sprawa ta 24 sierpnia 1885 roku została umorzona,

30 września 1886 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na zapłacenie
kary 50 rubli za to, że 12 kwietnia 1886 roku święcił pokarmy wielkanocne byłym
unitom,
112
Kaczmara, s. 78.
Kaczmara, s. 78.
114
Spis DL 1906, s. 16; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
115
Kubicki 1/2, s. 97-98, 476.
116
Parafia Potok Górny http://www.parafiapotokgorny.pl/ (v. 12.11.2011).
117
PKLG 1885, s. 132; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. 60/IVb/57, k. 121-129; Spis DL 1880, s. 28; GW 1888, Nr 118, s. 2; APRG, Księga zgonów, 18911901, k. 147, 370.
118
GW 1888, Nr 118, s. 2.
119
Kubicki 1/2, s. 97-98, 476; GW 1888, Nr 292, s. 1.
120
Spis DL 1906, s. 16; KAL 1901, s. 81; KAL 1902, s. 75; KAL 1903, s. 69; KAL 1905, s. 72; KAL 1906, s.
72; KAL 1907, s. 86.
121
KP T2, s. 5.
122
Kubicki 1/2, s. 97-98.
113
18

20 stycznia 1887 roku gubernator lubelski doniósł generałowi-gubernatorowi
warszawskiemu, że ksiądz proboszcz Grabowca w 1885 roku święcił niektórym unitom
pokarmy wielkanocne, sprawę tą jednak generał-gubernator warszawski 7 marca 1887
roku umorzył ze względu na przedawnienie.
Ksiądz proboszcz parafii Grabowiec wtedy, gdy otrzymał od rządu wykaz tzw.
„upornych”, wezwał ich do siebie i wspólnie radzili nad sprawą ich przynależności
wyznaniowej. Ten sposób postępowania wywołał wśród parafian wzburzenie.
5 stycznia 1888 roku generał-gubernator, ze względu na mieszanie się do
prawosławnych, zwrócił się do władz diecezji o usunięcie księdza z parafii Grabowiec i
przeniesienie do innej parafii, gdzie nie ma unitów.
W 1889 roku ksiądz Kamiński – wówczas rektor kościoła św. Stanisława w Lublinie –
uzyskał123 paszport kuracyjny do Gleichenbergu124 na 28 dni. Przed wyjazdem złożył, na
policji pod przymusem, oświadczenie, że nie pojedzie nigdzie poza Gleichenberg. Przez
swoich agentów rząd czuwał nad zastosowaniem się księdza do tego rygoru. Ksiądz mino to
pojechał do Poznania. Tajni agencji przyłapali go na tym. Generał-gubernator warszawski 28
listopada 1889 roku wysłał do księdza administratora diecezji lubelskiej korespondencję:
„Ksiądz Franciszek Kamiński, chociaż złożył deklarację udania się wprost do Gleichenbergu i
pojechał tam istotnie, z powrotem jednak zatrzymał się w państwie niemieckim,
przedłużywszy czas swego pobytu poza granicą kraju samowolnie na przeciąg 19 dni. Za to
skazałem go na 50 r. kary”.
Ksiądz w dalszym ciągu spełniał posługę duszpasterską u byłych unitów i w związku z
tym generał-gubernator warszawski 14 kwietnia 1890 roku zażądał od księdza administratora
diecezji lubelskiej, aby przeniósł księdza Kamińskiego z filialnego podominikańskiego
kościoła z Lublina gdzieś na wieś. Jednakże na instancję ks. administratora władze rządowe
zgodziły się na to, aby ksiądz pozostał wikariuszem przy katedrze w Lublinie. Ksiądz był
zapisany w tzw. księdze konduit duchowieństwa rzymskokatolickiego125.
Wikariusz kościoła katedralnego w Lublinie (-ok. lipiec 1896). Proboszcz parafii
Nawrócenia świętego Pawła w Lublinie (ok. lipiec 1896-)126.
Zmarł 21 lipca 1907 roku128. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie,
przy ulicy Lipowej.
3.20. Kiliński Julian, 1864Urodził się 27 grudnia 1864 roku, wyświęcony w 1889 roku129. Wikariusz parafii
Końskowola130 (przed grudniem 1889-do ok. października 1893).
Administrator a następnie proboszcz parafii Trzeszczany131 (ok. listopad 1893-1901-),
Kumów132 (pow. chełmski, -1903-), Wojciechów133 (dekanat lubelski, -1906-), Turobin134 (-123
Bad Gleichenberg (współcześnie Austria).
125
Kubicki 1/2, s. 97-98.
126
Gśw 1896, Nr 813, s. 6.
127
Rocznik XLVII Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności za 1898 Rok, Lublin, 1899, s. 36; Rocznik LTD
1904, s. 109; Rocznik LTD 1906, s. 9; Rocznik LTD 1905, s. 9.
128
Kubicki 1/2, s. 97; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
129
Spis DL 1931, s. 868; Spis DL 1906, s. 25; wg innego źródła urodził się 24 marca-Kaczmara, s. 81, także w
130
GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1893, Nr 345, s. 3
131
GW 1893, Nr 345, s. 3; Spis DL 1897, s. 42; APRG, Kopia decyzji biskupa Franciszka Jaczewskiego z dnia
19.06.1900 w sprawie przesunięcia miejscowości między parafiami: Grabowiec, Trzeszczany.
132
Kubicki 1/2, s. 104-105.
133
Spis DL 1906, s. 25.
124
19
1913), Grabowiec135 (-29.01.1913-maj 1923), Uchanie136 (maj 1923-1926-), Matki Bożej
Częstochowskiej w Tereszpolu137 (1928-1944).
16 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski doniósł biskupowi, że ksiądz
(wówczas proboszcz parafii Kumów) dopuścił do udziału w procesji rzymskokatolickiej
panny „prawosławne” i że skazał księdza za to na 50 rubli kary138.
Gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora warszawskiego, że policja drogą
śledztwa stwierdziła szkodliwą działalność księdza (wówczas proboszcza parafii
Trzeszczany) na niekorzyść prawosławnych ze wsi: Nieledew i Zadubie. 29 czerwca 1901
roku generał-gubernator polecił wymierzyć księdzu naganę i ostrzec, że w przyszłości za taką
działalność będzie surowo karany. 10 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski na
oskarżenie gubernatora lubelskiego ukarał księdza (wówczas proboszcza parafii Kumów),
mimo interwencji biskupa, grzywną w wysokości 50 rubli za to, że pozwolił „prawosławnym”
uczestniczyć w procesji kościelnej na cmentarzu139.
Podpisał się pod uchwałą zebrania ogólnego Komitetu Ratunkowego Obwodu
Hrubieszowskiego z 5 grudnia 1916 roku dotyczącą m.in. natychmiastowego zniesienia
granic okupacji i cenzury140.
Opiekun 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Uchaniach (-1926-). W 1926 roku złożył
podpis na karcie przyjaźni o tytule: „Szkolnictwo Polskie w Hołdzie Narodowi
Amerykańskiemu na Pamiątkę 150 lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych”. Szkoła w
Uchaniach przygotowała taką deklarację141.
Ks. Julian Kiliński wyświęcił, na kościoły rzymskokatolickie, byłe cerkwie unickie w
Miączynie (03.11.1918), Świdnikach (09.06.1919), Gdeszynie (22.06.1919), Grabowcu
(19.10.1919)142.
3.21. Kilis Ignacy, 1903-
134
ZLub 1913, Nr 28, s. 3;
ZLub 1913, Nr 28, s. 3; Spis DL 1915, s. 33.
136
Schematyzm 1925, s. 125; GłL 1923, Nr 135, s. 3.
137
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 24.05.2009); Spis DL 1931, s. 88; Spis
DL 1938, s. 102.
138
Kubicki 1/2, s. 104-105.
139
Kubicki 1/2, s. 104-105.
140
ZLub 1916, Nr 619, s. 3.
141
Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych (1976-1926); Szkolnictwo Polskie w
Hołdzie Narodowi Amerykańskiemu na Pamiątkę 150 lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych (Tom: 1-13),
1926; tom 13, s. 433.
142
AAL AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 6; AAL AKDL,
Akta Kościoła w Gdeszynie, sygn. 61/IVb/21a, k. 9; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.
61/IVb/26, k. 6; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25.
135
20
Zdjęcie 7 – Rok 1955. Ksiądz Ignacy Kilis (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 31 lipca 1903 roku. W 1931 roku był jako akolita (najwyższy stopień
święceń niższych - przed subdiakonatem) alumnem II kursu teologicznego. W tym samym
czasie Edward Dolecki był na III kursie143. Wyświęcony w 1932 roku144.
Duszpasterz parafii Zakrzówek145 (-1934-). Proboszcz parafii św. Anny w Tuczępach146
(kwiecień 1937-październik 1941), św. Michała Archanioła w Wojsławicach147 (1941),
Suchowoli148 (dekanat lubartowski, do 25.09.1955), Grabowcu149 (25.09.1955-22.11.1961).
Właściwie obowiązki proboszcza objął 5 października 1955 roku150.
W Tuczępach zorganizował Akcję Katolicką, ożywił Żywy Różaniec i III Zakon św.
Franciszka a także rozpoczął budowę nowego kościoła151.
Z jego inicjatywy152 zakupiono dwa sztandary (do kaplicy w Czartorii), cztery sztandary
do kościoła w Grabowcu, „Grób Chrystusa” do kościoła parafialnego, dzwony „IgnacyMikołaj” i „Maria” do dzwonnicy przy kościele parafialnym. Ponadto położono chodnik
dookoła kościoła parafialnego, odnowiono front kościoła, otynkowano wieżyczkę i pokryto ją
blachą oraz dokonano korekty organów.
Wprowadził nabożeństwo „Godzinę Świętą” odprawiane w każdy czwartek przed
pierwszym piątkiem miesiąca oraz adorację Najświętszego Sakramentu z wynagradzającą
procesją Maryjną153.
Następnie został administratorem parafii św. Wawrzyńca w Karczmiskach (dekanat
opolski, 22.11.1961-1966-)154.
3.22. Kobylański Franciszek, 1782-1840, administrator
Herbu Lubicz. Urodził się w 1782 roku, wyświęcony w 1805 roku155. Administrator
143
Spis DL 1931, s. 24.
Spis DL 1938, s. 58.
145
146
Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 5-6; Spis DL 1931, s. 63.
147
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (historia parafii Wojsławice, v. 31.08.2009).
148
KP T1, s. 113.
149
Kaczmara, s. 82.
150
KP T1, s. 113.
151
Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 4.
152
KP T1, s. 114-115, 125, 127-130, 143.
153
KP T1, s. 114.
154
Spis DL 1966, s. 153; Historia OSP Karczmiska (1917-2007) woj. lubelskie (maszynopis), str. 8.
155
AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5.
144
21
parafii Grabowiec156 (18.02.1827-20.01.1828, był w tym czasie proboszczem parafii
Trzeszczany). Proboszcz parafii Trzeszczany157 (-1823-28.09.1840).
Ojciec chrzestny Pauliny Heleny (1830), córki Franciszka Sobieszczańskiego158.
Zmarł 28 września 1840 roku w Trzeszczanach.
3.23. Komorowski Antoni, 1862-1919
Odcisk 2 – Rok 1900, 3 kwietnia. Odcisk pieczęci ks. proboszcza Antoniego
Komorowskiego.
Urodził się 6 grudnia 1862 roku, syn Feliksa i Julianny z Kuligowskich. Wyświęcony w
1886 roku. Zapewne herbu Drogomir159.
Wikariusz parafii Mełgiew160 (- ok. kwiecień 1889), Turobin161 (kwiecień-przed
grudniem 1889, dekanat krasnostawski), kościoła filialnego w Nieliszu (przed grudniem
1889-przed czerwcem 1892)162. Administrator (mianowany administratorem, możliwe, że
później proboszczem) parafii Grabowiec163 (01.06.1892-ok.23.02.1908?; mianowanie przed
czerwcem 1892).
Z jego inicjatywy dobudowano dwie boczne kaplice do kościoła. W wyniku dobudowy
kaplic kościół zyskał wygląd krzyża. Rząd carski skazał go na wygnanie za głoszenie
patriotycznych kazań164.
Przed wizytą biskupa Franciszka Jaczewskiego w Hrubieszowie (która rozpoczęła się
07.06.1905) gubernator lubelski Eugeniusz Wasiljewicz Mienkin przybył do Hrubieszowa i
zażądał od dziekana hrubieszowskiego ks. Józefa Adamczyka, aby ostrzegł proboszcza parafii
Grabowiec Antoniego Komorowskiego „jeżeli nie pohamuje swojej gorliwości w
przyjmowaniu prawosławnych na katolicyzm, będzie surowo ukarany” 165.
3 czerwca 1909 roku Sąd Okręgowy w Lublinie skazał księdza proboszcza parafii
156
APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k. 39/24; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/57, k. 33/22; AAL AKGDL,
Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL
AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5.
157
AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; AAL AKGDL,
sygn. 60/IIa/2, k. 1-5; Spis DL 1840, s. 81; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/2.4/31, k. 74/23.
158
APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/54. 386/29.
159
Spis DL 1902, s. 43; Spis DL 1906, s. 43; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 603/22.
160
GW 1889, Nr 116, s. 2
161
GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1.
162
GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2; APL APRNielisz, sygn. 88/623/0/-/15.
163
GW 1892, Nr 152, s. 2; Spis DL 1897, s. 40; Spis DL 1902, s. 43; PKLG 1906, s. 180; Spis DL 1906, s. 43.
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 535; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/68.
164
KP T2, s. 5.
165
22
Grabowiec na grzywnę 100 rubli z zamianą na miesiąc aresztu i na usunięcie go z probostwa
Grabowca, za przyjęcie do katolicyzmu pewnej pani i udzieleni jej ślubu z katolikiem166.
Z winy władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien okres bez przydzielenia
obowiązków w związku z tym był pozbawiony utrzymania i zamieszkania. Mieszkał zapewne
u krewnych bądź obcych ludzi167.
Administrator parafii Skrzeszew168 (przed 1914). Rezydent bez przydziału (-1914-)169.
Ksiądz uciekł (nie wiadomo kiedy) przed grożącą mu karą do Galicji skąd powrócił dopiero
po ucieczce Rosjan w czasie I wojny światowej170.
Administrator parafii Łosice171 (ok. sierpień 1914-). Proboszcz parafii św. Anny w
Lubartowie (1917-1919). Zmarł w 1919 roku172. Pochowany na cmentarzu w Lubartowie.
Siostra: Maria Komorowska (więcej patrz: „Grabowiecki Słownik Biograficzny”).
3.24. Kucharski Adam, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec173 (-1647-1648-).
3.25. Kwiatkowski Antoni,
Kwiatkowskim)
1849-1900
(nie
mylić
z
dziekanem
ks.
Antonim
Urodził się 29 stycznia 1849 roku, wyświęcony w 1875 roku174.
Wikariusz parafii Częstoborowice175 (-przed listopadem 1878; dekanat krasnostawski),
Grabowiec176 (przed listopadem 1878- październik 1879-). Tymczasowy administrator parafii
Grabowiec177 (1878-25.08.1879).
Wikariusz parafii Czemierniki178 (-pierwszy kwartał 1884; dekanat lubartowski).
Administrator parafii Sosnowica179 (pierwszy kwartał 1884-; dekanat włodawski), Uchanie180
(-1896-). Kapelan przy Szpitalu św. Wincentego w Lublinie181 (-ok. listopad 1891; zwolniony
na własne żądanie).
Zmarł 8 marca 1900 roku (ostatnia cyfra roku nie jest czytelna na tablicy nagrobnej
księdza znajdującej się na cmentarzu w Uchaniach).
166
Kubicki 1/2, s. 304-305.
168
ZLub 1914, Nr 240, s. 2.
169
Spis DL 1915, s. 81
170
171
ZLub 1914, Nr 240, s. 2.
172
173
Kaczmara, s. 79; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/4, k. 55, 137.
174
Kaczmara, s. 83.
175
PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 65/130.
176
PrzeK 1878, Nr 47, s. 748.
177
Kaczmara, s. 80; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. 60/IVb/57, k. 121-129.
178
PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
179
PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
180
Spis DL 1897, s. 43.
181
Gśw 1891, Nr 570, s. 6.
167
23
Zdjęcie 8 – Rok 2007, 20 maja. Uchanie, cmentarz. Tablica nagrobna ks. Antoniego
Kwiatkowskiego.
3.26. Łapkiewicz Wincenty (Wojciech182), 1873Urodził się 24 kwietnia 1873 roku, wyświęcony 10 czerwca 1900183. Proboszcz184
względnie administrator185 parafii Grabowiec (15.11.1941-12.10.1942).
Względnie chodzi o innego: urodzonego 30 marca 1902 roku, wyświęconego w 1927
roku, który był proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Matczynie (dekanat bełżycki,
1937-1938-), św. Jakuba Większego Apostoła (1946-1966-). Dr prawa kanonicznego186.
3.27. Łoza Józef Jan
Herbu Ślepowron. Syn Wojciecha i Heleny z Boguszów187.
Proboszcz parafii Grabowiec (1773-przed 1786). Położył nowy dach na kościele,
wstawił okna. Powiększył plebanię i wybudował budynki gospodarcze w folwarku Żurawlów.
Zakupił działkę o pow. 466 sążni, pod budowę domu dla wikariusza188.
Dowiódł szlachectwa w sądzie ziemskim lwowskim (1782)189.
Znał języki obce: niemiecki, francuski, włoski190.
Kanonik Katedralny Chełmski (przed 1777), Metropolitarny Lwowski (przed 1786)191.
3.28. Malicki Kazimierz, 1754-1827, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się 25 lutego 1754 roku w Warężu, syn Pawła i Marianny (chrztu udzielił
wikariusz ks. Krzysztof Habłowski; rodzice chrzestni: Tomasz Sikorski, Antonina
Kopczyńska)192. Wyświęcony 28 kwietnia 1782 roku (przez chełmskiego biskupa
182
Wg - Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Lublin = Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu
Lublin, Kraków-Warszawa, 1942.
183
Kaczmara, s. 81.
184
Kaczmara, s. 81.
185
KP T2, s.9.
186
Spis DL 1938, s. 45; Spis DL 1966, s. 78.
187
Boniecki, T. 16, s. 53.
188
Kaczmara, s. 80; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100-104; APL
KancelariaMSGL, sygn. 35/234/0/-/36, k. 67.
189
Boniecki, T. 16, s. 53.
190
Kaczmara, s. 80.
191
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100, 101; Boniecki, T. 16, s. 53.
192
AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208;
AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1717-1757, sygn. 1/301/1413, k. 317 (źródło podał dr Tomasz
24
pomocniczego Melchiora Jana Kochnowskiego)193. Wikariusz parafii Szczebrzeszyn.
Proboszcz parafii Kryłów (-04.02.1804). Administrator parafii Grabowiec (-01.08.180303.02.1804), proboszcz parafii Grabowiec (04.02.1804-18.02.1827)194. Mianowany na
proboszcza Grabowca 4 lutego 1804 roku, ale parafię objął dopiero 25 listopada tego roku.
Instalacji w parafii dokonał dziekan hrubieszowski ks. Przemysław Gotaszewski(?)195.
Ojciec chrzestny Jana Bielawskiego (ur. 11.08.1815), syna ks. Mateusza Bielawskiego –
proboszcza parafii r.g. w Grabowcu196.
Zmarł, będąc proboszczem parafii Grabowiec, 18 lutego 1827 roku w Grabowcu (w
wieku 73 lat). Pochowany, zapewne, na cmentarzu w Grabowcu197.
Siostra: Franciszka, żona Antoniego Wrońskiego (ślub 10.11.1765, Waręż). Syn
Franciszki i Antoniego: Ludwik (urodził się 26 sierpnia 1766 roku). Syn Ludwika: Wojciech
(ukrywał się u ks. Kazimierza Malickiego, w Grabowcu, przed wcieleniem do armii
austriackiej)198.
3.29. Malinowski Bronisław, zastępował ks. proboszcza Feliksa Kamińskiego
Zastępował ks. Feliksa Kamińskiego proboszcza parafii Grabowiec (ok. 21.09.188607.1886)199.
Administrator parafii Tarnogóra200 (-1905-1919-). Będąc administratorem parafii
Tarnogóra chciał poinformować chorego ks. Adama Czerlunczakiewicza - proboszcza parafii
prawosławnej Tarnogóra (a wcześniej greckokatolickiej) o ukazie tolerancyjnym z 1905 roku.
Syn chorego nie dopuścił księdza do ojca. Sytuacja ta była wykorzystywana do
antagonizmów między wyznaniami.
Instalacja na kanonika Kapituły Kolegiaty Zamojskiej odbyła się 15 czerwca 1919
201
roku . Wicedziekan dekanatu biłgorajskiego (ok. marzec 1918-).
3.30. Małdrzykowski Marcin
3.31. Mateusz, -1526
Proboszcz parafii Grabowiec (do 1526). Zmarł w 1526 roku203.
Wszeborowski).
193
AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208.
194
Kaczmara, s. 80; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. 60/IVb/57, k. 25; AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817,
sygn. 60/A/202, k. 208; Rocznik 1824, s. 52; APL APRDub, Liber natorum, baptisatorum et mortuorum villae
Koniuchy, 1792-1848, sygn. 35/106/6/-/37, k. 8; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 48,
57; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 8, 225.
195
AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206.
196
APL APGG, Księga urodzeń, małżeństw i zgonów, 1814-1825, sygn. 35/1999/0/1/2, k. 2.
197
60/IVb/57, k. 25; GW 1827, Nr 72, s. 641; APL APRG, Księga zgonów, 1826-1831, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k.
41/24.
198
AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1776-1784, sygn. 1/301/1411, k. 305, 306 (źródło podał dr Tomasz
Wszeborowski); Informacja dr Tomasza Wszeborowskiego.
199
APRG, Księga zgonów, 1880-1901, k. 283.
200
ZLub 1918, Nr 154, s. 2.
201
KPZA 1918, Nr 5-6, s. 79; ZLub 1919, Nr 286, s. 2.
202
Kaczmara, s. 79.
203
Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986.
25
3.32. Mikoliński
Proboszcz parafii Grabowiec204 (-1783-).
3.33. Milewski Antoni
3.34. Mleczek Józef, 1827-1891, administrator
Urodził się 2 lutego 1827 roku w Łukowie w rodzinie mieszczańskiej, syn Adama i
Marianny z Twarowskich. W Łukowie ukończył szkołę elementarną oraz gimnazjum. W
1845 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim. Wyświęcony w 1850
roku206.
Wikariusz parafii św. Anny w Białej Podlaskiej207 (1850-1855). Proboszcz parafii Biała
Podlaska208 (1855-1861, …-12.06.1869), przy czym był także administratorem dwóch
folwarków probostwa w Czosnówce i Wólce Plebańskiej. W 1856 roku został opiekunem
szkoły elementarnej w Białej Podlaskiej209.
W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego Nikołaj Onufrijewicz Suchozanet nakazał
aresztować księdza (wówczas proboszcza parafii Biała Podlaska, gubernia siedlecka) i wysłać
go do guberni kostromskiej za to, że namawiał do powstania (rewizja w kościele wykryła
broń powstańców)210. Został aresztowany 12 sierpnia 1861 roku i wywieziony do guberni
kostromskiej. 26 września 1861 roku, z miejsca zesłania, wysyła list do arcybiskupa diecezji
mohylewskiej z prośbą o wyrażenie zgody na posługę katolikom oraz na odprawianie mszy
św. 29 kwietnia 1862 roku zostaje zwolniony z zesłania, na początku czerwca przybywa do
Białej Podlaskiej, gdzie pozostaje pod nadzorem policji. W styczniu 1863 roku, podczas
powstania styczniowego, ksiądz poświęcił sztandar oddziału powstańczego oraz odprawił
mszę św., podczas której został odczytany manifest powstańczy. W marcu 1863 roku ksiądz
zostaje aresztowany i osadzony w Twierdzy Brześć. 31 lipca tego roku zostaje skazany przez
Polowo-Wojenny Sąd w Brześciu Litewskim na karę śmierci, za to, że był głównym
czynnikiem powstania oraz za przechowywanie broni. Prawdopodobnie dzięki staraniom
biskupa podlaskiego Beniamina Szymańskiego namiestnik Królestwa Polskiego, decyzją z
dnia 8/20 stycznia 1864 roku, zamienił karę śmierci na zesłanie w głąb Rosji. W kwietniu
tego roku zostaje zesłany ponownie do guberni kostromskiej, gdzie otrzymywał się z datków
rodziny211.
Kancelaria namiestnika Królestwa Polskiego 9 października 1868 roku stwierdziła, że
ksiądz może powrócić do kraju i objąć stanowisko kościelne gdziekolwiek, za wyjątkiem
204
Kaczmara, s. 80.
Kaczmara, s. 80.
206
Spis DL 1870, s. 26; Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) –
proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7.
207
Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski
Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7.
208
Kubicki 1/2, s. 152; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 103-110; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) –
proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7.
209
Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7.
210
Kubicki 1/2, s. 152; Riabinin LPS, s. 52.
211
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 8, 13-15; Kubicki 3/2, s. 270.
205
26
Warszawy i tych guberni, w których pracował przed zesłaniem212. 29 listopada 1868 roku
przyjechał do Czemiernik, do brata Karola, który był proboszczem tej parafii213.
Administrator parafii Grabowiec214 (-26.06.1869-ok. 22.11.1874). Wg innego źródła,
mylnie, był proboszczem parafii Grabowiec tylko do 23.08.1871 roku215.
W 1870 roku ks. Mleczek gruntownie wyremontował kościół w Grabowcu. Między
innymi wymienił pokrycie dachowe na blaszane, uzupełnił tynki zewnętrzne i wewnętrzne,
pomalował trzy ołtarze (główny i dwa boczne). Zakupił cztery obrazy do noszenia w
procesji216.
W 1874 roku ksiądz (wówczas proboszcz parafii Grabowiec) został skazany na
usunięcie z terytorium guberni lubelskiej za spełnianie posług religijnych byłym unitom
(„przyłączonym do prawosławia”). Za te czyny został umieszczony w diecezji kujawskokaliskiej, gdzie kwestia unicka nie istniała. Tam też został ukarany – 50 rublami – za
udzielenie chrztu świętego dziecku byłych unitów217.
Od 1882 roku był administratorem parafii Koźminek (dekanat koniński, diecezja
kujawsko-kaliska), następnie – prawdopodobnie – parafii Rossoszyca (przy czym w źródle
podano nazwę Rossoszyn, ale taka parafia nie istnieje), gdzie zmarł218.
Zmarł 18 lipca 1891 roku219.
3.35. Modrzejewski Jan, 1873-1951
Urodził się 23 kwietnia 1873 roku w Starych Budach (gmina Kaski; współcześnie Budy
Stare w gminie Baranów powiatu grodziski), syn Józefa i Antoniny z Paluchowskich.
Ukończył, w 1892 roku, czteroletnią szkołę średnią w Warszawie i Seminarium Duchowne w
Lublinie. 10 czerwca 1900 roku otrzymał święcenia z rąk biskupa lubelskiego Franciszka
Jaczewskiego220.
Wikariusz parafii Liw221 (03.12.1901-22.12.1902), Okrzeja222 (dekanat łukowski,
22.12.1902-1906) W 1906 roku przystąpił do mariawitów. Proboszcz parafii mariawickiej w
Pogorzeli (wybudował kościół), Dąbrowa Górnicza (?). 27 lutego 1923 roku wraz
parafianami parafii Okrzeja-Gozdów, Okrzeja-Garbów wrócił do kościoła katolickiego.
Biskup sufragan podlaski Czesław Sokołowski udzielił wszystkim absolucji223.
212
214
Spis DL 1870, s. 26; Kubicki 1/2, s. 152; KP T1, s. 4; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle
kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 102-110; GW 1871, Nr 15, s. 4; APRG,
Księga urodzeń, 1862-1871, k. 499; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 1-429.
215
Kaczmara, s. 80.
216
GW 1871, Nr 15, s. 4.
217
218
219
Kubicki 1/2, s. 152; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”,
Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 17.
220
Wg innego źródła urodził się 24 października-Kaczmara, s. 81; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice
w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w
Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3; Spis DL 1931, s. 72; Spis DL 1906, s. 90; AAL AKDL, Akta (drugiego)
Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 143.
221
Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58;
Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
222
Spis DL 1906, s. 90; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013
(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
223
Rycerz Niepokalanej 1923, Niepokalanów, 1923, s. 78.
213
27
Wikariusz parafii Lubartów224 (-23.04.1923), Garbów225 (28.04.1923-14.02.1924;
diecezja lubelska). Proboszcz parafii pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty w
Klementowicach226 (dekanat kurowski; 14.02.1924-29.12.1932, wybudował kościół), Matki
Boskiej Królowej Korony Polskiej w Jastkowie227 (29.12.1932-28.02.1939; 03.01.1933
wprowadzenie do kościoła przez dziekana lubelskiego E. Jankowski; wybudował kościół),
św. Tomasza Apostoła i św. Stanisława B.M. w Piotrawinie228 (dekanat opolski, 28.02.19391944). Proboszcz parafii Grabowiec229 (07.06.1944-28.04.1947; 12.04.1947 – data pisma
zwalniającego z obowiązków proboszcza). Pracował w szkole w Grabowcu (1944-1946).
Proboszcz parafii Parafianka230 (28.04.1947-14.07.1949). 14 lipca 1949 roku zostaje
przeniesiony na emeryturę. Zamieszkał w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Służek NMP w
Niezdowie (koło Opola Lubelskiego). Podczas odprawiania mszy św. w listopadzie 1950 roku
doznał wylewu krwi do mózgu231.
Zmarł 1 stycznia 1951 roku. Pochowany na cmentarzu w Opolu Lubelskim232.
3.36. Moruński Wojciech Grzegorz
3.37. Myszkowski Piotr
Proboszcz parafii Grabowiec234 (27.02.1617-przed 1644; 27.02.1617-instalacja).
Wyznaczony na proboszcza przez kolatora kościoła króla Zygmunt III.
Kanonik chełmski235.
Zmarł przed 1644 rokiem236.
3.38. Niekraskowicz Piotr, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec237 (1644-1645-).
224
GłL 1923, Nr 117/118, s. 3.
GłL 1923, Nr 117/118, s. 3; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa,
2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
226
Spis DL 1931, s. 72; Parafia Klementowice http://www.parafiaklementowice.pl/historia.html (v.
17.06.2009); Schematyzm 1925, s. 127; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”,
Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta
Jastkowska, s. 1-3.
227
Spis DL 1938, s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013
(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
228
Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 17.06.2009); Spis DL 1938,
s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s.
58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
229
Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie, Akta Kurii Diecezjalnej Lubelskiej, Akta (drugiego) Kościoła w
Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k.143-144; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta
Jastkowska, s. 1-3.W źródle: Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa,
2013 (praca doktorska), s. 58 – podano parafię Garbów zamiast Grabowiec.
230
Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,
59.
231
59; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3.
232
59.
233
Kaczmara, s. 80; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 39.
234
Kaczmara, s. 79; APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.
235
APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.
236
APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.
237
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/1, k. 70, 93.
225
28
3.39. Nucia Franciszek, 1942-2007
Zdjęcie 9 – Ksiądz Franciszek Nucia (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się w 10 lutego 1942 roku w Kolonii Dziecinin (parafia Fajsławice). Święcenia
kapłańskie przyjął 26 czerwca 1966 roku w Lublinie z rąk biskupa Piotra Kałwy. Wikariusz
parafii Wilkołaz (1966), Wniebowzięcia NMP w Starym Zamościu (1966-1970), św. Teresy
w Lublinie (1970-1974), Grabowiec (wrzesień 1974-czerwiec 1982). Administrator (19821988) i proboszcz parafii Grabowiec (1988-28.05.1995). W 1988 roku został wicedziekanem
dekanatu Uchanie a od 1992 roku dziekanem dekanatu Grabowiec238.
Proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Lubaczowie (29.05.199509.07.2007) i dziekan dekanatu lubaczowskiego (1995-). Współorganizował Narodowy
Polski Festiwal Pieśni, Piosenki i Poezji Patriotycznej „Bogu i Ojczyźnie” w Lubaczowie.
Asystent kościelny Oddziału Miejskiego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” w
Lubaczowie (1999-)239. Egzorcysta diecezjalny (2003-). Członek diecezjalnej komisji ds.
Katolickiego Radia Zamość i Zamojskiej Edycji Tygodnika „Niedziela” 240. 20 sierpnia 2003
podczas audiencji w Castel Gandolfo został przyjęty wraz z pozostałymi członkami delegacji
gmin powiatu lubaczowskiego przez papieża Jan Paweł II241. W 2003 roku był
współzałożycielem Stowarzyszenia Narodowo-Patriotycznego „Rota” w Lubaczowie242.
Został odznaczony m.in. godnością kanonika honorowego Kapituły Zamojskiej (1991),
kanonika gremialnego Kapituły Konkatedralnej Lubaczowskiej (1995) i godnością papieską,
tj. w 2005 roku został papieskim kapelanem honorowym (prałatem)243.
238
Spis DL 1966, s. 205; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 10.07.2007).
Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” http://www.naszglos.civitaschristiana.pl/ (v. 24.05.2009).
240
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. dnia 24.05.2009).
241
Miasto Lubaczów http://www.lubaczow.pl/ (v. 25.05.2009).
242
Stowarzyszenie Narodowo-Patriotyczne „Rota” w Lubaczowie http://www.rota.iap.pl/ (v. 25.05.2009).
243
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. dnia 10.07.2007).
239
29
Zdjęcie 10 – Rok 1994 (około). Ksiądz kanonik Franciszek Nucia (zdjęcie z kroniki parafii).
Zmarł tragicznie w wyniku wypadku samochodowego w miejscowości Kurozwęki, w
drodze do Częstochowy na międzynarodową konferencję egzorcystów, 9 lipca 2007 roku o
godzinie 1950 w szpitalu w Staszowie. 13 lipca koncelebrowanej mszy św. pogrzebowej
przewodniczył ordynariusz diecezji zamojsko-lubaczowskiej bp Wacław Depo. Pochowany
na cmentarzu w Lubaczowie.
3.40. Offinowski Grzegorz
Proboszcz parafii Grabowiec244 (-1741-).
3.41. Orłowski Stanisław, 1909-1994
244
Kaczmara, s. 80.
30
Zdjęcie 11 – Rok 2012, 21 października. Ks. Stanisław Orłowski (zdjęcie z tablicy
pamiątkowej w kościele w Strzyżowie).
Urodził się 30 grudnia 1909 roku, wyświęcony w 1937 roku245. Wikariusz parafii
Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1937-1938)246. Następnie wikariusz
parafii Grabowiec (1938-21.08.1940) a po ukryciu się proboszcza Józefa Czarneckiego
zostaje administratorem parafii Grabowiec (22.08.1940-03.06.1941 – zapewne do 15.06.1941,
tj. do czasu powołania nowego proboszcza; 14.10.1941-09.11.1941). W okresie występującej
przerwy był wikariuszem parafii a także do co najmniej 03.08.1942 roku (w tym dniu
otrzymał od proboszcza zgodę na urlop)247.
Wiadomo także, że był administratorem i proboszczem parafii Narodzenia Najświętszej
Marii Panny w Strzyżowie248 (1947-1988, tworzył tę parafię). Jako administrator parafii
Strzyżów był mianowany kanonikiem honorowym Kapituły Kolegiaty Zamojskiej
(28.06.1967)249. Kanonik greminalny
Zmarł 17 marca 1994 roku250. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach
w grobowcu rodzinnym (pow. janowski, woj. lubelskie). Tablicę nagrobną ufundował
siostrzeniec Dariusz Kossakowski251.
3.42. Ostrowski Jan
Proboszcz parafii Grabowiec252 (1528, co najmniej?).
3.43. Piotrowski Jan
3.44. Piotrowski Stanisław
Proboszcz parafii Grabowiec254 (11.06.1526-). Przedstawiony na plebana w mieście
245
Spis DL 1938, s. 85.
247
Kaczmara, s. 81, 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 155.
248
Spis DL 1966, s. 118; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 27.04.2006);
Tablica pamiątkowa w kościele w Strzyżowie.
249
Spis DL 1966, s. 332.
250
251
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach.
252
Kaczmara, s. 79.
253
Kaczmara, s. 79.
254
Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986.
246
31
Grabowiec przez kanonika chełmskiego Jakuba, po śmierci Mateusza255.
3.45. Piwowski (Pniowski) Eliasz, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec256
(1658-1671).
komendariuszem parafii z prezenty kapituły katedralnej257.
Został
instytuowany
3.46. Raczkowski Piotr, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec258 (1694-). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej.
3.47. Retke Stanisław, 1859-1928, administrator
Urodził się 29 stycznia 1859 roku, wyświęcony w 1882 roku (lub 1883)259.
Wikariusz parafii Modliborzyce260 (-ostatni kwartał 1883), Kalinowszczyzna w
Lublinie261 (ostatni kwartał 1883-), kościoła podominikańskiego w Lublinie262 - kościoła św.
Stanisława (-22.03.1888), administrator parafii Grabowiec263 (22.03.1888-ok.21.05.1892).
Następnie proboszcz (proboszcz radca) parafii Sokołów264 (przed czerwcem 1892-1925-).
Dziekan dekanatu sokołowskiego diecezji lubelskiej (przed czerwcem 1892-1925-, w
guberni siedleckiej) a następnie podlaskiej, prefekt265.
W okresie 13-18 sierpnia 1927 roku brał udział w uroczystościach odbywających się w
Siedlcach a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej z
Siedlec do Kodnia266.
Generał-gubernator warszawski 7 sierpnia 1893 roku ukarał księdza (wówczas
proboszcza parafii Sokół w guberni siedleckiej) karą 25 rubli za to, że pozwolił w swoim
kościele odprawić nabożeństwo 3 maja 1893 roku księdzu Adolfowi Kurkowskiemu
(administratorowi parafii Ryki, powiat garwoliński w guberni siedleckiej)267.
Gubernator siedlecki wysłał sporo zawiadomień do generała-gubernatora o działalności
księdza w zakresie udzielania posług religijnych byłym unitom. Ten jednakże nie ukarał
księdza ze względu na przedawnienie bądź brak winy. Nawet kancelaria generała-gubernatora
wysłała pismo do gubernatora siedleckiego o przerwanie tej pisaniny268.
Kanonik Kapituły Katedry w Janowie (1919)269. Proboszcz konsultor (01.12.1923-),
255
Wierzbowski T4.1, Nr 4986.
257
Szady In, s. 137.
258
259
Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s.
15.
260
PrzeK 1884, Nr 1, s. 6.
261
PrzeK 1884, Nr 1, s. 6.
262
Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370.
263
Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; GW 1892, Nr 152, s. 2; Schematyzm DP 1921, s. 56;
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370, 535; PKLG 1892, s. 243.
264
Kubicki 1/2, s. 196-198; Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL
1918, s. 91; KAL 1913, s. 73; Schematyzm DP 1923, s. 18; Schematyzm DP 1925, s. 15.
265
Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; IWL 1925, s. 117; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL 1913,
s. 73.
266
WiadPodl 1927, s. 308.
267
268
Kubicki 1/2, s. 196-198.
269
Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s. 15.
256
32
sędzia prosynodalny (01.12.1923-)270.
Zmarł w 1928 roku271.
3.48. Rodyszewski Stanisław, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec272 (1624-1626). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej273.
3.49. Roszkowski Jakub
Administrator parafii Grabowiec274 (-1644). Kanonik chełmski.
3.50. Rudkowski Łukasz
Proboszcz parafii Grabowiec275 (1688), św. Anny w Gródku276 (przed 1726). W parafii
(wówczas prawdopodobnie pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP) Gródek przyczynił się do
budowy nowego kościoła przed 1726 rokiem277.
3.51. Rudziński Antoni, 1872-1942, administrator
Urodził się 1 czerwca 1872 roku w Lublinie, syn Wiktora i Kamilli z Korzeniowskich.
Wyświęcony w 1895 roku278.
Kapelan „Hospitalia Infirmorum Sub Inspectione Sororum Charitatis” w Lublinie279 (1906-). Administrator parafii Grabowiec280 (ok.15.03.1908-1913). Dzięki jego staraniom
wykonano w kościele posadzkę i ołtarze w bocznych kaplicach.
3 lipca 1910 roku gubernator lubelski oskarżył księdza (wówczas proboszcza parafii
Grabowiec) przed generałem-gubernatorem warszawskim, że „ganił religię prawosławną”.
Jednak generał-gubernator sprawę umorzył281.
Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był członkiem rady administracyjnej
kurii diecezjalnej w Lublinie282.
Administrator parafii Żółkiewka283 (-ok. luty 1919; zwolniony na własną prośbę).
Rektor kościoła podominikańskiego św. Stanisława B.M. w Lublinie284 (-1919-). Proboszcz
parafii Znalezienia Krzyża św. w Mokrelipie285 w dekanacie szczebrzeszyńskim (1924-1938).
Kanonik honorowy Kapituły Zamojskiej (odznaczony w 1935)286.
270
Schematyzm DP 1923, s. 12, 13.
272
Kaczmara, s. 79.
273
274
APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.
275
Kaczmara, s. 79.
276
KZSP T8Z17, s. 13, 14.
277
KZSP T8Z17, s. 13, 14.
278
APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/55, k. 57/199; Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86;
APRLublinJana, Księga zgonów, 1940-1944, k. 168/380.
279
Spis DL 1906, s. 119.
280
APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 307/1; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 74/96.
281
282
283
ZLub 1919, Nr 75, s. 2.
284
KAL 1929, s. 40.
285
Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86; Spis DL 1938, s. 100.
286
Spis DL 1938, s. 45.
271
33
Zmarł 15 marca 1942 roku w Lublinie.
3.52. Sawecki Stefan, 1918-1996
Zdjęcie 12 – Ksiądz Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafialnej).
Urodził się 27 stycznia 1918 roku w Zakrzówku (pow. kraśnicki)287. W 1938 roku był
alumnem na I roku Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie 288. Wyświęcony 29
czerwca 1943 roku w Nowym Sączu. Uczęszczał na kurs katechetyczny na KUL (01.10.07.1947) oraz na kurs w Ministerstwie Zdrowia w Warszawie (23.11.-03.12.1947)289.
Znaczek 1 – Rok 1945, 9 lipca. Odcisk stempla ks. Stefana Saweckiego (ze zbiorów Adama
Skóry).
Wikariusz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bobach (dekanat urzędowski,
1943, 3 miesiące), następnie administrator parafii Krzyża Świętego w Rzeczycach (koło
Kraśnika, 3 miesiące)290. Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w
Kurowie (1944-1945, 1 rok i 8 miesięcy), Nawrócenia św. Pawła w Lublinie (około 19451952, 7 lat; przy czym był także etatowym prefektem w szkołach podstawowych i średnich)
oraz proboszcz parafii Świętego Jana Chrzciciela w Rzeplinie (około 1952-1954, 3 lata),
287
KP T1; s. 150, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana Saweckiego.
Spis DL 1938, s. 23.
289
Z opisu zdjęć dokonanego przez ks. Stefana Saweckiego.
290
KP T1, s. 150, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana Saweckiego.
288
34
Przemienienia Pańskiego w Sawinie (około 1955-12.12.1961, 7 lat).
Proboszcz parafii Grabowiec w okresie 13.12.1961 (przy czym dokumenty przejął już 7
grudnia 1961 roku)-01.06.1982291. Faktycznie proboszczem był do 1988 roku, przy czym był
wyznaczony jeszcze administrator parafii, którym był ks. Franciszek Nucia. Oficjalne
wprowadzenie do parafii odbyło się 17 grudnia 1961 roku. Wprowadzenia dokonał dziekan
hrubieszowski ksiądz kanonik Franciszek Osuch.
Podpis 1 – Rok 1963. Podpis proboszcza parafii ks. Stefana Saweckiego (zdjęcie z kroniki
parafii).
Jako proboszcz parafii Grabowiec m.in. usunął chorągwie z nawy kościoła (zostały
umieszczone w kaplicy), podwyższył żyrandole i usunął wianki (w związku z tym
powiększyła się widoczność ołtarza), przesunął ławki do prezbiterium o około 4 m. Wykonał
instalację radiofonizacyjną w kościele oraz dokonał korekty organów. Ponadto wstawił nowe
drzwi do zakrystii, pomalował zakrystie oraz przeniósł zakrystię dla księży do drugiej a wolne
pomieszczenie przeznaczył na salkę katechetyczną292.
Z jego inicjatywy parafianie wykonali kamienną drogę łączącą ulicę Skierbieszowską z
aleją przycmentarną oraz dojazd do parafii293.
Z jego inicjatywy i przy wsparciu wiernych m.in. ufundowano pomnik 1000-lecia
chrześcijaństwa w Polsce (1966), …
Wicedziekan dekanatu hrubieszowskiego (23.05.1962-1966-), członek komisji do spraw
katechizacji II Synodu Diecezji Lubelskiej (07.04.1977-08.06.1985), członek rady wydziału
duszpasterstwa Kurii Biskupiej w Lublinie (-1966-)294.
Od 1988 roku zostaje rezydentem w parafii Grabowiec.
Odznaczony godnością kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Zamojskiej295.
291
KP T1, s. 149, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana Saweckiego.
KP T1, s. 143, 155, 163.
293
KP T1, s. 178.
294
Spis DL 1966, s. 33, 64; Kaczmara, s. 82; KP T1, s. 159.
295
292
35
Zdjęcie 13 – Rok 1994 (około). Ksiądz kanonik Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafii).
Pod koniec życia uczestniczył w życiu liturgicznym pomagając sobie przy chodzeniu
dwiema kulami. Ostatnią mszę św. odprawił 26 września 1996 roku296.
Zmarł 29 września 1996 roku w szpitalu w Hrubieszowie.
Pochowany 1 października 1996 roku na cmentarzu parafialnym w Grabowcu w
ziemnym grobie. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył biskup Jan Śrutwa wspólnie z
około 70 księżmi. Słowa pożegnania wygłosił wychowanek ks. Stefana Saweckiego – ks.
proboszcz parafii Niedrzwica Duża Marian Kaczmara. W imieniu rodziny zmarłego
podziękowanie za modlitwę i udział w pogrzebie złożyła siostra ks. Stefana Saweckiego –
Marianna Woycikiewicz.
296
KP T4, s. 22.
36
Klepsydra 1 – Rok 1996, 29 września. Klepsydra – informacja o śmierci ks. kanonika Stefana
Saweckiego (ze zbiorów Marianny Kulik).
3.53. Sołomoński Bartłomiej
3.54. Sutkowski Stanisław
Proboszcz parafii Grabowiec298 (1614-27.01.1617). Zrezygnował z probostwa.
3.55. Szulc Michał
3.56. Troszczyński (Truszczyński300, Trószczyński301) Feliks, 1804-1880, kanonik
Urodził się 27 listopada 1804 roku we wsi Dub w powiecie tomaszowskim (parafia
Dub), szlachcic302. Syn Wojciecha (ekonom dóbr Dub, żył 52 lata; zmarł 11 maja 1827 roku
w Dubie; pochowany na cmentarzu przykościelnym w Dubie; nagrobek wystawiła żona) i
Agnieszki z Majeranowskich (zm. w lutym 1851 roku, w wieku 79 lat, pochowana na
297
Kaczmara, s. 79.
Kaczmara, s. 79.
299
Kaczmara, s. 80.
300
Wg zapisów w kilku aktach metrykalnych.
301
Wg Kaczmara, s. 80.
302
APL APRDub, Natorum Dub, 1784-1848, sygn. 35/106/6/-/20, k. 59/473.
298
37
cmentarzu w Hrubieszowie)303.
Zdjęcie 14 – Rok 2013, 18 listopada. Zdjęcie 15 – Rok 2013, 16 sierpnia.
Nagrobek Wojciecha Troszczyńskiego.
Nagrobek Agnieszki z Majeranowskich
Troszczyńskiej.
Ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie oraz wydział teologiczny w Warszawie.
Uzyskał tytuł magistra św. teologii. W 1829 roku otrzymał święcenia kapłańskie (względnie
w 1828 roku304). Przez cztery lata był kanclerzem kurii biskupa lubelskiego Józefa
Dzięcielewskiego305.
Proboszcz parafii Hrubieszów306 (18 grudnia307 1832-) i jednocześnie administrator
parafii Horodło308 (-1845-). W 1838 roku został kanonikiem Kapituły Kolegiaty Zamojskiej.
Kanonik honorowy Kapituły Katedry Płockiej (-1839-). Administrator prałat Kapituły
Kolegiaty Zamojskiej (-1839-)309. Prałat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1864-)310.
W 1849311 roku przekazuje 100 rubli na budowę powiatowego szpitala312 w
Hrubieszowie.
Ojciec chrzestny Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego, urodzonego 20.08.1847
roku w Hrubieszowie, ochrzczonego 26.12.1847 roku w Hrubieszowie)313.
W okresie Wojny Ludów był organizatorem ruchu zbrojnego i komendantem obwodu
hrubieszowskiego, wspólnie ze swoim siostrzeńcem, adwokatem, Henrykiem Krajewskim314.
W 1850 roku został aresztowany (jego siostrzeniec został także aresztowany) i uwięziony w
Cytadeli Warszawskiej a następnie w 1852315 roku zesłany na Sybir do miasta Tary w guberni
303
APL APRDub, Natorum Dub, 1784-1848, sygn. 35/106/6/-/20, k. 59/473; Kubicki 3/2, s. 311; Tablica
nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie; APL APRDub, Księga urodzeń, małżeństw i zgonów, 1875, sygn.
35/1815/0/2.4/89, k. 57/52.
304
Spis DL 1840, s. 81.
305
Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki.
306
Galek Związki 2.
307
Lutego wg Galek Związki.
308
Spis DL 1846, s. 14.
309
Spis DL 1840, s. 71, 81.
310
APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; Galek Związki 2; Kubicki 1/2, s. 455-457.
311
Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 395.
312
Patronem szpitala była św. Jadwiga; szpital był budowany w latach 1853-1858.
313
Galek Związki.
314
Galek Związki 2.
315
Także w-Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja
zamojska), Nr 13/2003.
38
tobolskiej (był316 pod ścisłym dozorem policyjnym). Na mocy amnestii w 1856 roku został
zwolniony. W 1856 zostaje wikariuszem w parafii katedralnej w Lublinie. W 1857 roku
ponownie zostaje proboszczem w Hrubieszowie.
19 lipca 1858 roku bierze udział, jako proboszcz hrubieszowski, w uroczystości
poświęcenia nowego szpitala – św. Jadwigi w Hrubieszowie przez biskupa lubelskiego
Wincentego a Paulo Pieńkowskiego317.
W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego zdziwił się, że przestępca polityczny
został proboszczem parafii Hrubieszów i nakazał objąć go policyjnym dozorem318.
20 kwietnia 1861 roku, był wówczas proboszczem parafii łacińskiej w Hrubieszowie,
celebrował mszę św. żałobną – w intencji poległych w manifestacjach w Warszawie – w
cerkwi unickiej w Hrubieszowie. Płomienne kazanie wygłosił ks. Stefan Laurysiewicz
(bazylianin z Chełma)319.
16 grudnia 1862 roku brał udział w diecezjalnym zjeździe duchowieństwa, które
podporządkowywało się Komitetowi Centralnemu Narodowemu320.
Aresztowany321 w 1864 roku za poświęcenie 22 października 1864 roku krzyża na
grobie powstańca na cmentarzu (po odprawieniu nabożeństwa żałobnego na miejskim
cmentarzu za dusze zmarłych poświęcił322 krzyż, wcześniej postawiony przez 30 mieszczan
ku uczczeniu pamięci powstańca, który zmarł w miejskim szpitalu od ran). W grudniu 1864
roku, po wpłaceniu grzywny – 25 rubli i poręczeniu przez osoby prawomyślne, zostaje
zwolniony z aresztu323.
Następnie zostaje administratorem parafii Grabowiec (27.02.1868-20.06.1869;
27.02.1868 – decyzja konsystorza; 27.03.1868 – protokół przekazania, podpisany m.in. przez
administratora parafii Uchanie ks. Józefa Bagrowskiego, który był tam administratorem (1869-1871-)324.
W 1869 roku zostaje przeniesiony do Tarnogóry koło Izbicy (powiat krasnostawski w
guberni lubelskiej)325. Przeniesienie było karą za posługę duszpasterską wśród unitów326.
W 1869 roku namiestnik Królestwa Polskiego ukarał327, księdza karą 25 rubli za
rożnego rodzaju nielegalną działalność. 28 lutego 1876 roku generał-gubernator warszawski
nakazał aby księdza (proboszcza parafii Tarnogóra) surowo upomnieć za nieuszanowanie
rozporządzeń władz rządowych. 6 lutego 1877 roku generał-gubernator warszawski zwrócił
się do biskupa lubelskiego, aby księdza przenieść na probostwo parafii, gdzie nie ma unitów,
za to, że w maju 1875 roku ochrzcił syna unity i za szkodliwy wpływ na prawosławie.
Administrator
parafii
Markuszów
(1877-21.02.1880,
wówczas
dekanat
nowoaleksandryjski). W Markuszowie obchodził uroczyście złoty jubileusz kapłaństwa328.
316
Kubicki 1/2, s. 455-457.
PamRM 1858, T. 2, z.10, s. 444-446.
318
Kubicki 1/2, s. 455-457.
319
Budziarek, s. 366.
320
Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”,
13/2003.
321
13/2003.
322
Kubicki 1/2, s. 455-457.
323
Kubicki 1/2, s. 455-457; Kubicki 3/2, s. 311, 312/
324
AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego
60/IVb/57, k. 70, 74-86, 98; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 498.
325
Galek Związki.
326
13/2003.
327
328
Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki.
317
Niedziela (edycja zamojska), Nr
w Grabowcu 1815-1939, sygn.
39
Zmarł 21 lutego 1880 roku w Markuszowie329.
Rodzeństwo: Tekla (urodziła się 28 września 1806 roku w Dubie), Jan Antoni (urodził
się w grudniu 1808 roku w Dubie; zmarł 20 czerwca 1812 roku w Dubie), Ignacy (urodził się
16 października 1810 roku w Dubie), Jan Michał (urodził się 21 listopada 1813 w Dubie),
Klara Zuzanna (16 sierpnia 1815 roku w Dubie; zmarła 8 września 1815 roku w Dubie)330.
3.57. Uchański Jakub, 1502-1581
Urodził się w 1502 roku w Uchaniach, herbu Radwan. Kształcił się w szkole katedralnej
w Krasnymstawie331. Zarządca a następnie referendarz na dworze wojewody lubelskiego i
starosty krasnostawskiego Andrzeja Tęczyńskiego332. Święcenia kapłańskie przyjął w 1534
roku333. Proboszcz (pleban) parafii Grabowiec (1534-?)334. W 1538 roku zostaje sekretarzem
królewskim335.
Biskup chełmski (18.11.1551-02.06.1561), biskup włocławski (1557-1665) a następnie
arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (31.08.1562-05.04.1581; 31.08.1562-bulla papieża
Piusa IV; 20.10.1562-ingres do katedry)336.
Zmarł 5 kwietnia 1581 roku w Łowiczu, pochowany w Łowiczu337.
Ojciec: Paweł Magnuszewski (później Uchański; wojewoda bełski od 1588; zmarł w
lutym 1590 w Konstantynopolu, pochowany w Uchaniach); matka: Anna z
Herbertów/Herbutów. Bracia: Arnulf (kasztelan liwski i wojewoda płocki), Tomasz (łowczy
chełmski – 1550, wojski chełmski – od 1550); siostry: Helena (żona – od 1594 – Mikołaja
Daniłowicza starosty drohobyckiego; późniejszego podskarbiego koronnego, który zm. w
1624), Dorota, Izabela, Katarzyna. Stryjowie: Jakub (proboszcz uchański), Krystyn
Magnuszewscy338.
3.58. Walentyn
Proboszcz parafii Grabowiec339 (20.02.1497-1502). Kanonik chełmski340.
3.59. Wielgosz Ludwik, 1889-1942
Urodził się 22 sierpnia 1889 roku w Koszycach, syn Jana i Marceli ze Stasiłów.
Uczęszczał do 4 klasowej Szkoły Ludowej w Koszycach. 29 czerwca 1896 roku przyjął I
329
Spis DL 1881, s. 71.
APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 62/507, 78/562; APL APRDub, sygn. 35/1812/0/1/1, k. 5, 370/60,
632/41, 386/72, 435/68.
331
Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej,
czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19.
332
333
334
Wierzbowski JUch, s. 73.
335
336
Wierzbowski JUch, s. 96.
337
Wierzbowski JUch, s. 634; Paprocki, s. 357.
338
Szczyciegł Ryszard, „Wpływ właścicieli na skuteczność lokacji miast prywatnych w XV i XVI wieku. Etapy
urbanizacji Uchań”, Res Historica, T. 23, Lublin, 2006, s. 22-24; Gmiterek Henryk, „Podział dóbr Daniłowiczów
w 1675 roku”, Res Historica, T. 23, Lublin, 2006, s. 30-32.
339
Kaczmara, s. 78.
340
Rolny Wilhelm (1872-1941), „Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima. Vol. 2. Continet acta
annorum 1490-1498”, Leopoli, 1930, nr 1623, 1774.
330
40
Komunię Świętą w kościele św. Marii Magdaleny w Koszycach. Następnie od 1898 roku
uczęszczał do Szkoły Ludowej w Rokietnicy (dokąd przenoszą się rodzice). 20 sierpnia 1902
roku przyjął sakrament bierzmowania, w kościele św. Michała i Matki Boskiej
Częstochowskiej w Rokietnicy, z rąk ordynariusza diecezji przemyskiej biskupa Józefa
Sebastiana Pelczara. W latach 1902-1905 pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym. Od
września 1905 roku rozpoczął naukę w 6-letnim Gimnazjum Polskim w Jarosławcu. Podczas
nauki mieszkał na plebanii u ks. infułata Jakuba Federowicza. Ostatnie dwie klasy ukończył
w I Gimnazjum Polskim w Rzeszowie, w tym czasie mieszkał w bursie szkolnej, gdzie pełnił
funkcję prefekta pod kierunkiem ks. Maurycego Turowskiego. 14 grudnia 1912 roku zdał
egzamin dojrzałości. Od października 1912 roku uczęszczał do Wyższego Seminarium
Duchownego w Rzeszowie. Naukę przerwała wojna, z dniem 15 sierpnia 1914 roku
wszystkich alumnów przydzielono jako sanitariuszy do szpitali wojskowych. Alumn
Wielgosz, do 7 kwietnia 1915 roku, pełnił funkcję manipulanta kancelaryjnego w Komendzie
Szpitala Wojskowego w Przemyślu. Następnie, po upadku Przemyśla, zamieszkał u rodziców.
Od 15 października 1915 roku kontynuował naukę w seminarium341.
Wyświęcony 6 maja 1917 roku342. Wikariusz parafii św. Józefa w Tarnawce (dekanat
leżajski; 1917-1919). Za zgodą dwóch biskupów przenosi się do diecezji lubelskiej, gdzie na
początku został administratorem parafii Niepokalanego Poczęcia Marii Panny w Luchowie
Górnym (14.10.1919-06.03.1922)343.
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie344 (bardzo krótko w 1922
roku, był także dziekanem tarnogrodzkim, zrezygnował na własną prośbę), Matki Bożej
Królowej Polski w Zwierzyńcu345 (dekanat szczebrzeszyński, 28.10.1922-10.12.1925?), św.
Mikołaja w Grabowcu (ok. 25.01.1926-14.03.1928)346, św. Bartłomieja Apostoła w Goraju347
(14.03.1928-25.03.1941, tj. do chwili aresztowania przez Niemców).
Za jego urzędowania – w Grabowcu – kościół został pokryty blachą oraz rozbudowano
plebanię.
Był więziony w obozie w Auschwitz (nr obozowy 14867), następnie w obozie w
Dachau, gdzie zmarł 27 maja 1942 roku. Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy
pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w części umęczonych księży przez Niemców348.
3.60. Winiarski Bonawentura
341
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1931, s. 86; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 1, 2 - na
stronie internetowej www.flog.pl (v. 09.01.2011).
342
Kaczmara, s. 81; Spis DL 1931, s. 86; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 2 - na stronie
internetowej www.flog.pl (v. 09.01.2011).
343
Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 2, 3 na stronie internetowej www.flog.pl (wersja z
dnia 09.01.2011); Diecezja Zamojsko-Lubaczowskiej http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.01.2011).
344
Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 3 - na stronie internetowej www.flog.pl (v.
09.01.2011).
345
IWL 1925, s. 107; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 3 - na stronie internetowej
www.flog.pl (v. 09.01.2011).; Schematyzm 1925, s. 128.
346
APRG, Księga zgonów, 1918-1934.
347
Spis DL 1931, s. 86; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik Wielgosz (1889-1942)”, s. 3 - na stronie internetowej
www.flog.pl (v. 09.01.2011); Spis DL 1938, s. 47.
348
„Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau”: http://pl.auschwitz.org.pl/ (v. 09.01.2011); Tablica
pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,
Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 19391945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.
349
Kaczmara, s. 79.
41
3.61. Wołkowicz Jan
Proboszcz parafii Grabowiec350 (31.05.1785-1786).
3.62. Zaborowski Augustyn
W 1742352 roku był kanonikiem chełmskim i proboszczem w Uchaniach. Prowadził
spór o ziemię z dziedzicem Skomorowskim.
3.63. Zamojski Erazm
3.64. Ziemocki Jakub
3.65. Żółkiewski Zygmunt
Urodził się w 1964 roku w parafii Tuczępy355. W roku szkolnym 1994/1995 roku był na
szóstym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w
Lublinie356. Magister teologii. Wyświęcony w 1995 roku. W lipcu 1995 roku odprawił w
kościele parafialnym w Grabowcu mszę św. prymicyjną.
Zdjęcie 16 – Rok 1995, lipiec. Msza św. prymicyjna ks. Zygmunta Żółkiewskiego. Ks.
Zygmunt Żółkiewski błogosławi ks. dziekana Stanisława Michała Budzyńskiego. Obok
350
Kaczmara, s. 80.
Kaczmara, s. 79.
352
Kaczmara, s. 79.
353
Kaczmara, s. 79.
354
Do sprawdzenia.
355
356
351
42
klęczy ks. Waldemar Jan Joniec.
Proboszcz parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Podhorcach (2003-lipiec 2009)
oraz wicedziekan dekanatu Tomaszów Północ. Proboszcz parafii św. Mikołaja w Grabowcu
(lipiec 2009-) i dziekan dekanatu Grabowiec (powołanie na okres pięciu lat).
12 czerwca 2010 roku zostaje mianowany przez biskupa ks. dr Wacława Depo
kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej w Zamościu.
4. Wykaz wikariuszy, rektorów, rezydentów
Prawdopodobnie był wakat na stanowisku wikariusza w 1863 roku357.
4.1. Alfabetyczny wykaz księży
Tabela 3 – Alfabetyczny wykaz księży
Anyszkiewicz Franciszek
Barszczewski Józef
Barszczowski Marek Kazimierz
Bednara Jan Franciszek
Bielak Marian
Bieliński Aleksander
Bieliński (Biliński) Andrzej
Bogusławski Amandy
Bomba Tomasz
Bronikowski Marcin
Buczkiewicz Fidelis
Bulak Konrad
Burzyński Henryk
Ciemniewski Henryk
Cimek Jan
Czechoński Maciej Kazimierz,
1811-1896 (Mateusz)
Delikat Marceli Teofil
Dębicki Jan, 1845Dębicki Leon, 1887-1924
Dolecki Edward
Doliński Grzegorz
Dyłbanowicz Eliasz
357
Miejsce pochówku
sierpień 1975-23.01.1978 Uchanie, cm.
14.02.1918-06.02.1919
czerwiec 2002-03.07.2010
czerwiec 1969-sierpień 1975
sierpień 1971-31.08.1974
1761
-1770-1777Komarów, cm.
-11.06.1790-12.11.1790- przykościelny lub
Łabunie, cm.
wrzesień 1996-21.06.2002
-luty 1789-marzec 1790-10.01.1869-187020.08.201410.06.1961-01.07.1964
1880-1882
1995-1997
-27.03.1847-24.06.1850-
Wojsławice, cm.
styczeń 1880
01.07.1871-1872
13.10.1912-przed 20.08.1913
01.09.1931-1933
1716
-sierpień 1798-grudzień
Czernięcin, cm.
1804-
Spis DL 1864, s. 9.
Dziedziński Mikołaj
Fornal Florian
Franczak Jan
Furmaniak Mateusz
Gduliński Franciszek
Ginalski Stefan
Gładysz Józef, 1892-1933
Głowik Paweł
Grzybowski Józefat Andrzej
Hryńkiewicz Mitrofan
Jabłoński Marian
Joniec Waldemar Jan, 1958-2014
Karaś Rudolf
Karauda Józef
Kaszak Edward
Kłopotek Edward
Kostrubiec Paweł
Kosieradzki Andrzej
Kowalski Gracjan
Kowalski Walenty, 1867Kozyra Stanisław
Krasowski Aleksander
(Krassowski), 1894-1944
Krupski Marcin
Krycki Wielisław, 1878Krzywonowski (Krzywanowski)
Michał
Kuśmierczyk Józef
Kutzan Zbigniew
Lewniewski Tomasz
Litwinowski Stefan
Liwak Jan
Łopuch Mirosław
Łubiarz Paweł
Łuczyński Kazimierz, 1879-1926
Mokrowski Antoni, 1753-1813
Małaniak Irenarch
Markowski Jan, 1879-
Miejsce pochówku
1721-1727
02.06.1961-05.06.1965
1968-1969
2007-czerwiec 2011
1927-1929
przed 20.09.1915-1916
przed 29.08.1915-1917
czerwiec 2011-20.08.2014
marzec 1889-grudzień 1989
-20.07.1932-02.12.1935
01.07.1969-lipiec 1970
czerwiec 1992-czerwiec
1995
1999-2002
1933-1937
Chrzanów
14.09.1966-1968
czerwiec 2007-19.11.2008
20.08.201408.06.1960-02.06.1961
październik 1786-19.01.1789
przed czerwcem 1893-1897
1929-28.08.1931-23.09.1917-1921
1604
przed listopadem 1901-1904
1825-1829
06.07.1949-25.06.1951
19.08.1953-28.08.1956
1985-31.08.1988
-171004.01.1957-08.06.1961
04.09.1967-1969
09.07.1995-1998
-26.02.1908-21.02.1909-luty1787-luty 1788-
Wożuczyn (cmentarz)
Rachanie (epitafium na
zewnątrz kościoła)
29.11.1935-21.12.1936
-27.11.1904-1908
43
44
Masłowski Adam
Mastalerz Józef, 1883-1950
Molle Ludwik
Możejko Wiktor
Nowacki Alojzy Antoni, 1817Nucia Franciszek
Olszewski Wincenty
Orłowski Stanisław, 1909-1994
Miejsce pochówku
1604-1614
-22.10.1909-1912
Krasienin, cm.
sierpień 1897-październik
1901
03.09.1929-25.10.1929
-1844-1846wrzesień 1974 - czerwiec
1982
1816
1938-03.08.1942-, z przerwą
Modliborzyce, cm.
na administrowanie
Ostojski (Ostoyski) Feliks
-15.02.1888-kwiecień 1889
Bogusław, 1865Ostrzyżek Kazimierz Kondrat
1957-08.06.1960
Padziński Marcin
-wrzesień 1857-1858
Palonka Adam
20.06.2002-27.08.2004
Pawłowski Leopold
1859
Połubiński Izydor, 1842-1914
-25.10.1874-14.06.1875Popiel Antoni, 1849-1902
-12.12.1875-20.08.1877Puacz Mikołaj
1938
Putkowski Tomasz
04.07.2010-30.06.2012
Rejman (Reyman) Rafał, 181916.05.1862-18661895
Roszkowski Stefan Eugeniusz
1948
ok. czerwiec 1878-przed
Rybka Teofil
listopadem 1878
Samolej Jan Wojciech
1922-1927
Sawicki Stanisław
1937-1938
Sejdziński Franciszek
ok. 11.05.1884-1886
Skolimowski Wincenty (Benedykt
-1814-ok. 19.03.1816
Wincenty), 1784-1849
Skóra Piotr Adam
2011-20.08.2014
Skrok Stanisław
01.07.1969-lipiec 1971
Skubiszewski Franciszek
-05.01.1870-30.06.1871
Smyk Witold, 1939-2013
24.08.1964-09.11.1966
Stefański Ignacy, 1847-1914
-19.02.1874Stryjecki Jan
1882-ok.24.02.1884
Syroid (Syrojid) Doroteusz
21.12.1936-1939
Szeptuch Piotr Michał
27.08.2004-czerwiec 2007
przed 20.08.1913-przed
Szubartowski Longin, 1888-1917
20.09.1915
Batorz, cm.
Kazimierz Dolny
Chłaniów
Łukowa, cm.
Łuszczów
Rosja
Śluskowski (Śluzkowski) Seweryn
Tchórzewski Zygmunt
Tomasiak Henryk
Truch Andrzej
Trybalski Leopold
Zdeb Ignacy
Ziemblicki Antoni
Zwolak Wojciech
45
Miejsce pochówku
październik 1889-1890
25.06.1951-19.08.1953
- 25.11.1931-1932
-1858-186105.07.1965-19.11.1966
-1873-187601.08.1918-14.09.1918
4.2. Chronologiczny wykaz księży
Przez pewne okresy nie było obsadzone stanowisko wikariusza. Wiemy jak dotychczas
o vakacie na stanowisku wikariusza w latach: 1839, 1856, 1891 a także co najmniej w latach
1944-1947358.
Tabela 4 – Chronologiczny wykaz księży
L.p.
1. Masłowski Adam
2. Krupski Marcin
3. Litwinowski Stefan
4. Doliński Grzegorz
5. Dziedziński Mikołaj
6. Bieliński Aleksander
7. Bieliński (Biliński) Andrzej
8. Mokrowski Antoni, 1753-1813
9. Kowalski (Kowalewski) Gracjan
10.Bronikowski Marcin
11.Bogusławski Amandy
12.Dyłbanowicz Eliasz
Skolimowski Wincenty (Benedykt
13.
Wincenty), 1784-1849
14.Olszewski Wincenty
Krzywonowski (Krzywanowski)
15.
Michał
16.Nowacki Alojzy Antoni, 1817Czechoński Maciej Kazimierz,
17.
1811-1896 (Mateusz)
18.Padziński Marcin
19.Trybalski Leopold
1604-1614
1604
-17101716
1721-1727
1761
-1770-1777-luty 1787-luty 1788październik 1786-19.01.1789
-luty 1789-marzec 1790
-11.06.1790-12.11.1790-sierpień 1798-grudzień 1804-1814-ok. 19.03.1816
1816
1825-1829
-1844-1846-27.03.1847-24.06.1850-wrzesień 1857-1858
-1858-1861-
358
Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1856; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k.
143; PKLG 1892, s. 243.
46
L.p.
20.Pawłowski Leopold
1859
21.Rejman (Reyman) Rafał, 1819-1895
16.05.1862-186622.Buczkiewicz Fidelis
-10.01.1869-187023.Skubiszewski Franciszek
-04.01.1870-30.06.1871
24.Dębicki Jan, 184501.07.1871-187225.Ziemblicki Antoni
-1873-187626.Stefański Ignacy, 1847-1914
-19.02.187427.Połubiński Izydor, 1842-1914
-25.10.1874-14.06.187528.Popiel Antoni, 1849-1902
-12.12.1875-20.08.187729.Rybka Teofil
ok. czerwiec 1878-przed listopadem 1878
30.Delikat Marceli Teofil
styczeń 1880
31.Ciemniewski Henryk
1880-1882
32.Stryjecki Jan
ok. 06.08.1882-ok.24.02.1884
33.Sejdziński Franciszek
ok.11.05.1884-1886
Ostojski (Ostoyski) Feliks
34.
-15.02.1888-kwiecień 1889
Bogusław, 186535.Grzybowski Józefat Andrzej
marzec 1889-grudzień 1889
36.Śluskowski (Śluzkowski) Seweryn
październik 1889-1890
37.Kowalski Walenty, 1867przed czerwcem 1892-1897
38.Molle Ludwik
sierpień 1897-październik 1901
39.Krycki Wielisław, 1878przed listopadem 1901-1904
40.Markowski Jan, 1879-27.11.1904-1908
41.Łuczyński Kazimierz, 1879-1926
-26.02.1908-21.02.190942.Mastalerz Józef, 1884-1950
-22.10.1909-1912
43.Dębicki Leon, 1887-1924
13.10.1912-przed 20.08.1913
44.Szubartowski Longin, 1888-1917
przed 20.08.1913-przed 20.09.1915
45.Ginalski Stefan
przed 20.09.1915-1916
46.Gładysz Józef, 1892-1933
przed 29.08.1915-16.09.1917Krasowski Aleksander
47.
-23.09.1917-1921
(Krassowski), 1894-1944
48.Barszczewski Józef
14.02.1918-06.02.1919
49.Zwolak Wojciech
01.08.1918-14.09.1918
50.Samolej Jan Wojciech
1922-1927
51.Gduliński Franciszek
1927-1929
52.Możejko Wiktor
03.09.1929-25.10.1929
53.Kozyra Stanisław
1929-28.08.193154.Dolecki Edward
01.09.1931-1933
55.Truch Andrzej
-25.11.1931-1932
56.Hryńkiewicz Mitrofan
-20.07.1932 -02.12.1935
57.Karauda Józef
1933-1937
L.p.
58.Małaniak Irenarch
59.Syroid (Syrojid) Doroteusz
60.Sawicki Stanisław
61.Puacz Mikołaj
62.Orłowski Stanisław, 1909-1994
63.Roszkowski Stefan Eugeniusz
64.Kuśmierczyk Józef
65.Tchórzewski Zygmunt
66.Kutzan Zbigniew
67.Liwak Jan
68.Ostrzyżek Kazimierz Kondrat
69.Kosieradzki Andrzej
70.Fornal Florian
71.Burzyński Henryk
72.Smyk Witold, 1939-2013
73.Zdeb Ignacy
74.Kaszak Edward
75.Łopuch Mirosław
76.Franczak Jan
77.Bednara Jan Franciszek
78.Jabłoński Marian
79.Skrok Stanisław
80.Bielak Marian
81.Nucia Franciszek
82.Anyszkiewicz Franciszek
83.Lewniewski Tomasz
84.Joniec Waldemar Jan, 1958-2014
85.Łubiarz Paweł
86.Cimek Jan
87.Bomba Tomasz
88.Tomasiak Henryk
89.Karaś Rudolf
90.Barszczowski Marek Kazimierz
91.Palonka Adam
92.Szeptuch Piotr Michał
93.Furmaniak Mateusz
94.Kłopotek Edward
95.Putkowski Tomasz
96.Głowik Paweł
29.11.1935-21.12.1936
21.12.1936-1939
1937-1938
1938
1938-03.08.1942-, z przerwą na
administrowanie
1948
06.07.1949-25.06.1951
25.06.1951-19.08.1953
19.08.1953-28.08.1956
04.01.1957-08.06.1961
1957-08.06.1960
08.06.1960-02.06.1961
02.06.1961-05.06.1965
10.06.1961-01.07.1964
24.08.1964-09.11.1966
05.07.1965-19.11.1966
14.09.1966-1968
04.09.1967-1969
1968-1969
czerwiec 1969-sierpień 1975
01.07.1969-lipiec 1970
01.07.1969-lipiec 1971
sierpień 1971-31.08.1974
wrzesień 1974 - czerwiec 1982
sierpień 1975-23.01.1978
1985-31.08.1988
czerwiec 1992-czerwiec 1995
09.07.1995-1998
1995-1997
wrzesień 1996-21.06.2002
1999-2002
czerwiec 2002-03.07.2010
20.06.2002-27.08.2004
27.08.2004-czerwiec 2007
2007-czerwiec 2011
czerwiec 2007-19.11.2008
04.07.2010-30.06.2012
czerwiec 2011-20.08.2014
47
48
L.p.
97.Skóra Piotr Adam
98.Bulak Konrad
99.Kostrubiec Paweł
2011-20.08.2014
20.08.201420.08.2014-
5. Wikariusze, rektorzy, rezydenci, …
5.1. Anyszkiewicz Franciszek, 1932-2001
Zdjęcie 17 – Rok 2012, 6 maja. Ksiądz Franciszek Anyszkiewicz (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 3 grudnia 1932 roku (prawdopodobnie w parafii Uchanie). Rodzicami byli
(prawdopodobnie) Leon (żył 80 lat, zm. 05.06.1980), Stanisława (żyła 81 lat, zm.
17.01.1988)359. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku. Wikariusz parafii Matki Bożej
Nieustającej Pomocy w Wierzchowiskach (1971-1973), św. Tomasza Apostoła i św.
Stanisława Biskupa Męczennika w Piotrawinie360 (1973-1975), św. Mikołaja w Grabowcu
(sierpień 1975-23.01.1978). Będąc wikariuszem parafii Grabowiec pełnił funkcję rektora
kościoła filialnego w Świdnikach.
24 stycznia 1978 roku zostaje pierwszym proboszczem nowo erygowanej parafii w
Świdnikach (24.01.1978-1987). Proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP
w Trzeszczanach (1987-1995-), Podwyższenia Krzyża Świętego w Żulicach (1998-2000)361.
Zmarł 1 stycznia 2001 roku w parafii Kiełczewice. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Uchaniach362.
5.2. Barszczewski Józef, 1889Urodził się w 1889 roku, wyświęcony w 1912 roku. Wikariusz parafii Grabowiec363,
stale rezydujący przy kościele filialnym w Horyszowie Polskim (14.02.1918-06.02.1919).
Administrował powstawanie parafii w Horyszowie Polskim.
Proboszcz parafii Horyszów Polski364 (06.02.1919-).
359
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.
Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 09.10.2009).
361
Parafia Żulice http://www.zulice31.parafia.info.pl/ (v. 09.10.2009); Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.10.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 88.
362
Tablica nagrobna na cmentarzu.
363
KPZA 1918, Nr 5-6, s. 76; KPZA 1918, N 15, s. 38; Spis DL 1919, s. 31.
364
ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1.
360
49
5.3. Barszczowski Marek Kazimierz
Zdjęcie 18 – Ksiądz Marek Kazimierz Barszczowski.
Urodził się w Starym Dzikowie. W 2001 roku ukończył teologię na Wydziale Teologii
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 9 czerwca 2001 roku przyjął święcenia kapłańskie z
rąk biskupa Jana Śrutwy.
Pracował jako katecheta w: Szkole Podstawowej w Rachaniach (01.09.200131.08.2002), Zespole Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu (01.09.2006-31.08.2010).
Następnie rozpoczął pracę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Zamojskiego w
Zamościu.
Wikariusz parafii Rachanie365 (20.06.2001-czerwiec 2002), Grabowiec (czerwiec 200203.07.2010). Rezydent parafii Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w
Zamościu (03.07.2010-).
15 czerwca 2011 roku obronił pracę doktorska „Wizja Kościoła Posoborowego w
Polsce w twórczości naukowej Ks. Profesora Franciszka Greniuka” na Uniwersytecie
Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
5.4. Bednara Jan Franciszek, 1937Urodził się 3 stycznia 1937 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 9 kwietnia 1961 roku.
Magister teologii366.
Wikariusz parafii św. Stanisława Biskupa w Wielączy (1965-czerwiec 1969), św.
Mikołaja w Grabowcu (czerwiec 1969-sierpień 1975). Będąc wikariuszem parafii Grabowiec
pełnił funkcję rektora kościoła filialnego w Świdnikach. Wyjechał do Starościna367.
Prawdopodobnie był proboszczem parafii Serniki368 (do 09.03.1991).
11 lutego 1991 roku zostaje mianowany budowniczym kościoła na Felinie następnie
zostaje proboszczem369 nowo erygowanej parafii Trójcy Przenajświętszej w Lublinie (Felin,
12.01.2003-23.06.2007). Z dniem 23 czerwca 2007 roku zostaje przeniesiony w stan
emerytalny.
Otrzymał godności: kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej oraz kanonika
365
Spis DL 1966, s. 206; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.10.2009).
367
Spis DL 1966, s. 206; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara.
368
Gmina Serniki http://www.serniki.eurzad.eu (v. 09.10.2009).
369
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.10.2009).
366
50
honorowego Kapituły Zamojskiej370.
5.5. Bielak Marian, 1932Urodził się 15 czerwca 1932 roku, wyświęcony w 1956 roku371.
Wikariusz parafii Trójcy Przenajświętszej w Zaklikowie (1963-), Lublin (nie wiadomo
której, do sierpnia 1971), Grabowiec (sierpień 1971-31.08.1974)372.
Administrator a następnie od 24 czerwca 1980 roku proboszcz parafii Świętego
Stanisława Biskupa w Wielączy373 (01.09.1974-18.11.1984). Później został proboszczem
parafii Wniebowzięcia NMP w Krzczonowie, gdzie prawdopodobnie zmarł.
5.6. Bieliński Aleksander
Wikariusz parafii Grabowiec (-1761-)374.
5.7. Bieliński (Biliński) Andrzej
Wikariusz parafii Grabowiec (-1770-1777-). Opiekuna bractwa różańcowego w parafii;
promotor różańca świętego kościoła grabowieckiego375.
5.8. Bogusławski Amandy, 1751-1813, dominikanin
Urodził się 1751 roku (około)376. Wikariusz Urodził się 1751 roku (około)377. Wikariusz
(„cum licentia parochi” – za pozwoleniem proboszcza sprawował posługę duszpasterską)
parafii Grabowiec378 (-11.06.1790-12.11.1790-).
Dominikanin. Kapelan „kaplicy publicznej w Komarowie” (-29.01.1813). Mieszkał w
Komarowie379.
Zmarł 29 stycznia 1813 roku w Komarowie. Pochowany przy kościele w Komarowie
lub na cmentarzu w Łabuniach380.
5.9. Bomba Tomasz, 1957-2015
370
Spis DL 1966, s. 199.
372
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara; Parafia Wielącza
http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009), Spis DL 1966, s. 199.
373
Wójtowicz Stefan (ksiądz), „Człowiek posłany przez Boga. Wspomnienie o ks. prał. Janie Dudku.”,
Niedziela, Edycja zamojska, Nr 43/2001; Parafia Wielącza http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009).
374
Kaczmara, s. 82.
375
Kaczmara, s. 82, 87; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 74, 75.
376
APL APRŁ, Księga urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów, 1813, sygn. 35/1863/0/1/25, k. 165/13.
377
378
APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 11, 12.
379
380
371
51
Zdjęcie 19 – Ksiądz Tomasz Witold Bomba.
Urodził się 13 lutego 1957 roku w Kraśniku Fabrycznym, syn Jana i Janiny z Kaliszów
małżonków Bomba.
Studiował na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w
Lublinie (1976-1982). W 1982 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale
Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. W dniu 5 marca 1981
roku przyjął święcenia diakonatu a 12 czerwca 1982 roku w Katedrze Lubelskiej przyjął
święcenia kapłańskie.
Wikariusz parafii św. Wojciecha w Wąwolnicy (1982-1984), św. Rodziny w Lublinie
(1984-1985), św. Agnieszki w Lublinie (1985-1987), św. Pawła w Lublinie św. Pawła (19871989), św. Alberta w Puławach (1989-1991), Mełgiew (1991-1993), rektor Samodzielnego
Ośrodka Duszpasterskiego w Liśniku Dużym (wówczas parafia Gościeradów diecezji
sandomierskiej, 02.08.1992-1995). Archiwista w Sandomierzu (1995-wrzesień 1996).
Wikariusz parafii Grabowiec (wrzesień 1996-21.06.2002), Zmartwychwstania
Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu (21.06.2002-19.06.2008). Kapelan Sióstr
Franciszkanek Misjonarek Maryi w Zamościu (19.06.2006-23.06.2008).
Nauczyciel Publicznej Szkoły Podstawowej w Liśniku Dużym (gmina Gościeradów,
01.09.1992-31.08.1993), Liceum Ogólnokształcącego w Grabowcu (1997-1999), Szkoły
Podstawowej w Grabowcu i Gimnazjum w Grabowcu (z chwilą jego powstania, 01.09.199731.08.2002). Ukończył kurs „Intel-Nauczanie ku przyszłości”. Uzyskał stopień nauczyciela
mianowanego (27.06.2002). Otrzymał m.in. nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka
Sienkiewicza w Grabowcu (2001).
Duszpasterz środowisk twórczych przy Kurii Archidiecezji Lubelskiej (1987)381.
Wicedyrektor Katolickiego Radia Zamość i zastępca redaktora naczelnego „Niedzieli
Zamojsko-Lubaczowskiej” (19.06.2002-27.10.2006; mianowany przez biskupa zamojskolubaczowskiego Jana Śrutwę). Redaktor naczelny „Niedzieli Zamojsko-Lubaczowskiej”
(27.10.2006-03.12.2013). Otrzymał medal redaktora naczelnego ogólnopolskiego tygodnika
„Niedziela” za „twórcze podejście do pracy dziennikarskiej i zaangażowanie w dziele
ewangelizacji” oraz stułę kapłańską, którą ofiarował dla parafii w Komarowie
(17.09.2011)382.
Członek założyciel Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Medialnej im. Jana Pawła II w
Zamościu (03.02.2007)383.
381
Duszpasterstwo Środowisk Twórczych http://www.dst.mkw.pl/ (v. 03.06.2009).
383
Stowarzyszenie Krzewienia Kultury Medialnej im. Jana Pawła II w Zamościu http://www.skkm.zam-lub.pl/
(v. 22.09.2010)
382
52
Proboszcz parafii św. Trójcy w Komarowie-Osadzie (23.06.2008-30.01.2015).
Wicedziekan dekanatu Tyszowce (30.09.2010-20.08.2014; mianowany przez biskupa
Wacława Depo), dziekan dekanatu Tyszowce (20.08.2014-30.01.2015; mianowany przez
biskupa Mariana Rojka). Kapelan ludzi pracy na terenie diecezji zamojsko-lubaczowskiej
(07.11.2014-)384.
11 listopada 2011 roku został mianowany, przez biskupa diecezji zamojskolubaczowskiej Wacława Depo, kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Zamojskiej.
Zmarł 30 stycznia 2015 roku w Komarowie-Osadzie. Ciało zmarłego zostało wniesione
do świątyni parafialnej w Komarowie 3 lutego 2015 roku o godz. 1500. Msza św. żałobna pod
przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 3 lutego 2015
roku o godz. 1800 w kościele parafialnym w Komarowie. Msza św. pogrzebowa pod
przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 4 lutego 2015
roku w kościele parafialnym w Komarowie. Po mszy św. ciało zmarłego kapłana zostało
złożone na cmentarzu parafialnym w Komarowie.
5.10. Bronikowski Marcin
Wikariusz parafii Grabowiec385 (-luty 1789-marzec 1790-).
5.11. Buczkiewicz Fidelis, 1839Urodził się w 1839 roku, wyświęcony w 1862 roku. Franciszkanin (obserw.) z zakonu
księży w Radecznicy (-1856)386.
Wikariusz parafii Grabowiec387 (-10.10.1869-1870-). Opiekun tercjarzy (-1869-).
5.12. Burzyński Henryk
Zdjęcie 20 – Rok 1962. Ksiądz Henryk Burzyński (zdjęcie z kroniki parafii).
Wikariusz parafii Grabowiec388 (10.06.1961-01.07.1964).
384
Dokumenty mianowania.
Kaczmara, s. 82; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 8-10.
386
Spis DL 1856.
387
Spis DL 1870, s. 26; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 521.
385
53
5.13. Ciemniewski Henryk, 1857-1925
Urodził się 19 sierpnia 1857 roku, wyświęcony w 1880 roku389. Wikariusz parafii
Grabowiec390 (1880-1882), Międzyrzec Podlaski391 (dekanat radzyński, -przed
październikiem 1886), Kock392 (dekanat łukowski, przed październikiem 1886-),
Kożuchówek393 (-przed lutym 1887). Administrator parafii Malowa Góra (przed lutym 1887przed wrześniem 1893) a następnie wikariusz parafii Ulan w powiecie łukowskim (przed
wrześniem 1893-)394. Proboszcz parafii Grębków395 (dekanat węgrowski, -1906-), Trójcy
Przenajświętszej Wyrozęby396 (dekanat sokołowski diecezji podlaskiej, -1920,), św. Anny w
miejscowości Jeleniec397 (dekanat łukowski diecezji podlaskiej, 1920-13.01.1925).
Ksiądz został ukarany za chrzest syna „prawosławnego”. Manifest cesarski z 15 maja
1883 roku skasował tę karę. 27 lipca 1893 roku generał-gubernator warszawski na wniosek
gubernatora siedleckiego postanawia usunąć księdza z probostwa parafii Malowa Góra
(powiat bialski w guberni siedleckiej) i przenieść poza strefę unicką za to, że wykonywał
obrzędy religijne dla byłych unitów, pozwalał im systematycznie uczęszczać do kościoła
katolickiego oraz za odprawianie nabożeństw we wsiach zamieszkałych wyłącznie przez
byłych unitów398.
Zmarł 13 stycznia 1925 roku w Jeleńcu.
5.14. Cimek Jan, 1941-1998
Urodził się 28 marca 1941 roku, wyświęcony 15 czerwca 1972 roku399.
Przebywał w parafii Grabowiec jako rezydent (1995-1997). Rencista. Długoletni
kapelan Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach400.
Przed śmiercią przebywał w Potoku Górnym, gdzie 20 stycznia 1998 roku zmarł.
Przeżył 57 lat, w tym 26 w kapłaństwie. Pogrzeb odbył się 21 stycznia 1998 roku401.
5.15. Czechoński Maciej Kazimierz402 (Mateusz), 1811-1896
(zdjęcie nagrobka)
Urodził się 22 lutego 1811 roku w Szczebrzeszynie, syn Kaspra (majster kunsztu
sukiennickiego) i Marianny z Borowińskich. Wyświęcony w 1836 roku403.
Wikariusz Lubartów404 (-1839-; pełnił obowiązki w kościele filialnym w Firleju).
Komendarz kościoła Ratoszyn405 (-1845-; kościół filialny parafii Chodel). Wikariusz parafii
388
Kaczmara, s. 85.
Schematyzm 1925, s. 137; Spis DL 1906, s. 105; Schematyzm DP 1921, s. 38.
390
391
GW 1886, Nr 274, s. 5.
392
GW 1886, Nr 274, s. 5.
393
GW 1887, Nr 38, s. 2.
394
GW 1893, Nr 120, s. 3; GW 1893, Nr 287, s. 3.
395
Spis DL 1906, s.105.
396
WiadPodl 1920, Nr 7-10, s. 212.
397
Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29; Schematyzm DP 1921, s. 38.
398
Kubicki 1/2, s. 40.
399
Schematyzm DZL 1995, s. 102, 113.
400
401
Schematyzm DZL1999, s. 122; KP T4, s. 65.
402
Dwa imiona wg aktu urodzenia.
403
APL APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/1/2, k. 15/48; Spis DL 1867, s. 34.
404
Spis DL 1840, s. 82.
405
Spis DL 1846, s. 9.
389
54
Grabowiec406 (-27.03.1847-11.07.1850-). Prowadził księgi metrykalne parafii Grabowiec
(01.01.1847-11.07.1850)407. Wikariusz parafii Łukowa (-1850-1855-)408.
W drugim półroczu 1857 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do
posiadania beneficjum409.
Administrator parafii Wojsławice410 (-1856-pierwsze półrocze 1859) a następnie
proboszcz tej parafii (pierwsze półrocze 1859-12.04.1896).
W 1868 roku namiestnik Królestwa Polskiego nałożył na księdza (wówczas proboszcza
parafii Wojsławice, powiat chełmski w guberni lubelskiej) 15 rubli kary za to, że nie
przestawał nawracać unitów na łaciński obrządek411.
Zmarł 12 kwietnia 1896 roku w Wojsławicach. Pochowany na cmentarzu w
Wojsławicach412.
5.16. Delikat Marceli Teofil, 1852-1909
Zdjęcie 21 – Rok 2012, 7 września. Nagrobek księdza Marcelego Teofila Delikata.
Wikariusz parafii Grabowiec413 (-styczeń 1880-), Rudno414 (-1885-; dekanat
lubartowski). Administrator parafii Sitaniec415 (-1896-04.01.1909; jeszcze w 1896 roku był
administratorem).
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1905-)416.
Zmarł, w wieku 57 lat, 4 stycznia 1909 roku. Pochowany na cmentarzu w Sitańcu. W
tym samym grobowcu pochowani są także: Julia ze Żmudzkich Delikat (żyła 73 lata, zm.
3.12.1900), Julia z Delikatów Bielińska (żyła 36 lat, zm. 07.03.1899)417.
5.17. Dębicki Jan, 1845Urodził się 16 kwietnia (czerwca) 1845 roku, wyświęcony w 1871 roku. Wikariusz
406
Kaczmara, s. 83; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 3/61, 99/55.
Kaczmara, s. 83; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 3-99; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/40, k. 18.
408
Informacja Barbary Sikorskiej.
409
PamRM 1858, T.1, z.3, s. 322.
410
Kaczmara, s. 83; Spis DL 1856; PamRM 1859, T.4, z.8, s. 178; PKLG 1892, s. 241; Spis DL 1865, s. 10.
411
Kubicki 1/1, s. 46.
412
Kubicki 1/1, s. 46; Wizja lokalna; Spis DL 1897, s. 109; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/2.4/116, k.
134/28.
413
Kopia aktu urodzenia z 24.01.1880 (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).
414
PKLG 1885, s. 84.
415
Spis DL 1897, s. 66; Tablica nagrobna na cmentarzu w Sitańcu; Rocznik LTD 1905, s. 5.
416
Rocznik LTD 1905, s. 5.
417
Tablica nagrobna na cmentarzu w Sitańcu.
407
55
parafii Grabowiec418 (01.07.1871-1872-), Zamość419 (-1875-), Czułczyce420 (-1876-),
Hrubieszów421 (-1880-).
Ksiądz został skazany przez generała-gubernatora warszawskiego na 25 rubli kary za to,
że odprawił w dniach 1-2 października 1876 roku w kościele w Czułczycach (powiat
chełmski, gubernia lubelska) mszę w intencji „prawosławnych”. Ponadto został objęty
dozorem policyjnym. 19 grudnia 1880 roku generał-gubernator wystąpił o usunięcie księdza z
parafii Hrubieszów i przeniesienie na wikariat, gdzie nie ma unitów za to, że odprawił 1 maja
1880 roku mszę w intencji „prawosławnego” ze wsi Kobło (gmina Horodło, pow.
hrubieszowski) oraz za pozwolenie „prawosławnemu” uczniowi progimnazjum służenia do
mszy świętej422.
5.18. Dębicki Leon, 1887-1924
Urodził się 11 (16423) kwietnia 1887 roku, wyświęcony w 1910 roku424.
Kapelan kościoła św. Jana Bożego w Lublinie425 (pobonifraterski, 1911). Wikariusz
parafii Grabowiec426 (02.10.1912-przed 20.08.1913), Turobin427 (przed 20.08.1913-).
Administrator parafii Narodzenia NMP w Chodywańcach428 (-1914-ok. maj 1917).
Wikariusz kościoła filialnego Jeleniec429 (ok. maj 1917-; dekanat łukowski).
Zmarł 9 grudnia 1924 roku, będąc emerytem diecezji podlaskiej, w szpitalu św. Jana
Bożego w Lublinie430.
5.19. Dolecki Edward
Patrz w dziale proboszczowie, hasło Dolecki Edward.
5.20. Doliński Grzegorz
Wikariusz parafii Grabowiec431 (-1716-).
5.21. Dyłbanowicz Eliasz, 1764-1814
Urodził się w 1764 roku (około). Zakonnik zakonu augustianów. Wikariusz parafii
Grabowiec432 (-sierpień 1798-grudzień 1804-), kościoła filialnego w Czernięcinie433 (19.03.1814, parafia Turobin).
Zmarł 19 marca 1814 roku w Czernięcinie. Pochowany na cmentarzu w Czernięcinie
418
APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 28/118.
Spis DL 1876, s. 67.
420
Kubicki 1/2, s. 53.
421
Spis DL 1881, s. 29.
422
Kubicki 1/2, s. 53.
423
Spis DL 1915, s. 46.
424
16 kwietnia wg źródła: Kaczmara, s. 84.
425
KAL 1912, s. 64.
426
ZLub 1913, Nr 227, s. 2; APRG, Księga urodzeń, 1912-1920, k. 14/285.
427
ZLub 1913, Nr 227, s. 2.
428
Spis DL 1915, s. 46; ZLub 1917, Nr 246, s. 2.
429
ZLub 1917, Nr 246, s. 2.
430
WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29.
431
Kaczmara, s. 82-83.
432
APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 32-35; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan
Tuczępski, k. 10.
433
APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110.
419
56
(prawdopodobnie)434.
5.22. Dziedziński Mikołaj
Wikariusz parafii Grabowiec435 (-1721-1727-).
5.23. Fornal Florian, 1932-
Zdjęcie 22 – Rok 1965, maj. Grabowiec. Ksiądz Florian Fornal.
Urodził się 11 kwietnia 1932 roku. Święcenia kapłańskie przyjął 20 kwietnia 1958
roku436.
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (…-01.06.1961)437; św. Mikołaja
w Grabowcu438 (02.06.1961-05.06.1965); św. Józefa Obl. NMP, św. Michała Archanioła, św.
Małgorzaty M. w Markuszowie439 (1965-05.04.1967), Hrubieszów440 (05.04.1967-).
Będąc wikariuszem parafii Grabowiec m.in. położył instalację radiofonizacyjną w
kościele parafialnym441.
Proboszcz parafii świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie442 (1972-1982), św.
Marii Magdaleny w Biłgoraju (27.05.1982-1998). Przy współpracy parafian i wikariuszy
m.in. przeprowadził generalny remont kościoła oraz wybudował plebanię, dom
katechetyczny. Z dniem 11 czerwca 1992 roku został mianowany na dziekana utworzonego
dekanatu Biłgoraj Południe. W 1998 roku zostaje rezydentem ostatniej parafii443.
Został odznaczony m.in. godnością: kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Zamojskiej (22.12.1984, przez biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka), kanonika gremialnego
Kapituły Katedralnej Zamojskiej (inst. 1993, przez biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej
Jana Śrutwę)444.
434
APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110.
Kaczmara, s. 82; APL APRG K 1710-1729, k. 100.
436
437
Kaczmara, s. 85.
438
Kaczmara, s. 85.
439
Spis DL 1966, s. 111, 333.
440
Spis DL 1966, s. 333.
441
KP T1, s.155.
442
Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie http://parafia.laszczow.pl/index.php?art=81 (v.
13.02.2009).
443
Schematyzm DZL 1995, s. 43; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju
http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009).
444
Schematyzm DZL 1995, s. 93; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju
435
57
Ponadto otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Biłgoraj (03.10.2002), Złoty
Krzyż Zasługi (30.01.2009, z rąk wojewody lubelskiego Genowefy Tokarskiej, za działalność
na rzecz społeczności lokalnej), odznaczenie w postaci srebrnej monety (styczeń 2009, za
szczególne zasługi dla powiatu biłgorajskiego)445.
5.24. Franczak Jan, 1936-
Zdjęcie 23 – Rok 1969. Ks. Jan Franczak Zdjęcie 24 – Rok 2010, 5 września. Ks.
w Grabowcu jako wikariusz
Jan Franczak w Komarowie na
dożynkach
Urodził się w 25 maja 1936 roku446. Studia w seminarium rozpoczął w 1953 roku.
Święcenia kapłańskie przyjął 19 kwietnia 1959 roku447. Był wikariuszem parafii św. Mikołaja
Biskupa w Urzędowie448 (1965-do co najmniej 1966), Grabowiec (1968-1969), ubył do
Horodła449. Proboszcz parafii Świętego Krzyża w Kalinówce450 (-1973-; gmina
Skierbieszów).
Wikariusz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Starym Zamościu (1993lipiec 2009). Od lipca 2009 jest emerytem przebywającym w parafii Stary Zamość451.
5.25. Furmaniak Mateusz
Urodził się w Biłgoraju. W 2007 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale
Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wyświęcony 2 czerwca 2007
roku. Święcenia otrzymał z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Wacława Depo452.
Pracował jako katecheta w Gimnazjum Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w
Grabowcu (01.09.2007-31.08.2011). Był wikariuszem parafii Grabowiec (2007-czerwiec
2011).
8 października 2008 roku został mianowany asystentem Katolickiego Stowarzyszenia
http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009).); Schematyzm DZL 1999, s. 115.
445
Miasto Biłgoraj http://bilgoraj.com.pl (v. 30.05.2009).
446
Spis DL 1966, s. 139; Schematyzm DZL 1995, s. 101.
447
448
Spis DL 1966, s. 139.
449
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara.
450
451
Schematyzm DZL 1995, s. 72; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.
19.09.2010).
452
58
Młodzieży Rejonu Hrubieszowskiego453.
5.26. Gduliński Franciszek, 1901Urodził się 20 stycznia 1901 roku, został wyświęcony w 1927 roku454. Wikariusz parafii
Grabowiec455 (1927-1929). Nauczyciel religii w szkole w Grabowcu w latach 1927-1929.
Proboszcz parafii św. Barbary w Turowcu456 (1930-1939), Nawiedzenia Najświętszej
Maryi Panny w Krasnobrodzie457 (5.10.1945-1.11.1945), św. Małgorzaty w Olchowcu458
(1946-1948). Administrator parafii Opieki św. Józefa Oblubieńca NMP w Cycowie459 (1948).
5.27. Ginalski Stefan, 1889-1954
Zdjęcie 25 – Rok 1937. Ks. Stefan Ginalski (zdjęcie ze zbiorów Tomasza Ginalskiego).
Urodził się 3 listopada 1889 roku w Kurowie, wyświęcony w 1912 roku 460. Wikariusz
parafii Łaskarzew461 (-1914-przed 20.09.1915; dekanat garwoliński ), Grabowiec462 (przed
20.09.1915-1916).
Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Pratulinie463 (19.03.1920-), Trójcy
Przenajświętszej w Wyrozębach464 (1920-, dekanat sokołowski), Nawiedzenia Najświętszej
Maryi Panny w Gułowskiej Woli465 (1921-1923-, dekanat kocki), Przemienienia Pańskiego w
Malowej Górze466 (-1924), św. Trójcy w Terespolu467 (dekanat bialski diecezji podlaskiej;
453
Zamojski Informator Diecezjalny, Wydawnictwo Kurii Diecezjalnej w Zamościu, rok XVII, październik –
grudzień 2008, nr 4, s. 41.
454
Spis DL 1929, s. 58; Spis DL 1931, s. 57; Spis DL 1966, s. 97.
455
456
Parafia św. Barbary w Turowcu http://www.turowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009); Spis DL 1931, s. 58;
Spis DL 1938, s. 53.
457
458
Parafia św. Małgorzaty w Olchowcu http://www.olchowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009).
459
Spis DL 1966, s. 97.
460
Schematyzm 1925, s. 137; Kaczmara, s. 83; Relacja stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego.
461
Spis DL 1915, s. 55; ZLub 1915, Nr 169, s. 3.
462
Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 169, s. 3.
463
WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212; WiadPodl 1920, nr 4, s. 129.
464
WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212.
465
Schematyzm DP 1923, s. 26; WiadPodl 1921, nr 11-12, s. 173.
466
WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108.
467
Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108; Schematyzm DP 1921, s. 56.
59
1924-1927-), Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Białej Podlaskiej468 (1929-1939), św.
Anny w Sterdyniu469 (-1944-15.12.1953, diecezja drohiczyńska), św. Barbary w miejscowości
Dołha470 (16.12.1953-27.10.1954; aktualnie dekanat Międzyrzec Podlaski).
Będąc proboszczem parafii Terespol był członkiem komitetu organizacyjnego
obchodów 3 Maja w Terespolu. W obchodach wzięło udział kilka tysięcy mieszkańców
Terespola i okolicznych wiosek. Mszę św. odprawił ks. proboszcz. Po mszy św. pochód
ruszył w kierunku pomnika, gdzie zostały wygłoszone przemówienia i odśpiewane
patriotyczne pieśni. W uroczystościach wzięła udział orkiestra Straży Ogniowej w Białej
Podlaskiej471.
W okresie 29 sierpnia-3 września 1927 roku brał udział w uroczystościach
odbywających się w Terespolu a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki
Boskiej Kodeńskiej z Siedlec do Kodnia472.
W marcu 1930 roku wszedł w skład komitetu budowy bursy dla młodzieży Polskiej
Macierzy Szkolnej w Białej Podlaskiej473. 19 kwietnia 1930 roku ks. kanonik poświęcił
koszyk wielkanocny w więzieniu w Białej Podlaskiej474.
14 listopada 1937 roku obchodził 25 lecie kapłaństwa w parafii w Białej Podlaskiej.
Odbyła się uroczysta msza odpustowa oraz specjalna akademia, gdzie występowała m.in.
wojskowa orkiestra oraz chór parafialny. Z okazji srebrnego jubileuszu otrzymał życzenia od
biskupa podlaskiego dr Henryka Przeździeckiego, które wraz życzeniami od Kapituły
Janowskiej odczytał ks. prałat Jan Grabowski475.
Dziekan dekanatu bialskiego (-1931-1939-)476. Prokurator kapituły janowskiej (-19311937-)477.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych parafii Biała Podlaska, BiałaWola, Hobrów, Woskrzenice (-1931-)478.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych dwóch parafii Biała Podlaska i
parafii Biała-Wola (01.11.1935-)479.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych i średnich dwóch parafii Biała
Podlaska, Biała-Wola, Swora (-1937-)480.
W listopadzie 1939 roku zostaje aresztowany przez Niemców i osadzony na Zamku
Lubelskim. Po zwolnieniu otrzymał zakaz przebywania w Białej Podlaskiej. Przez pewien
okres zamieszkiwał w miejscowości Cicibór Duży481.
Kanonik Kapituły Kolegiaty Janowskiej (1930)482.
Zmarł 27 października 1954 roku w Kurowie, pochowany na cmentarzu w Kurowie483.
468
Schematyzm DP 1932, s. 44; WiadPodl 1934, nr 3, s. 49; Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego.
Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego.
470
Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego.
471
Podlasiak 1926, Biała Podlaska, 1926, Nr 21, s. 5.
472
WiadPodl 1927, s. 308.
473
Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 14, s. 3.
474
Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 17-18, s. 4.
475
WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski).
476
Schematyzm DP 1932, s. 35; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz
Ginalski); Schematyzm DP 1938, s. 16.
477
Schematyzm DP 1932, s. 16; Schematyzm DP 1938, s. 16.
478
Ginalski).
479
DUKOSL 1935, nr 4*78), poz. 21, s. 74.
480
WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski); Schematyzm DP 1938, s.
23.
481
Informacje przekazane przez Tomasza Ginalskiego; Krótka historia parafii Narodzenia Najświętszej M.P. w
Białej Podl.” umieszczona w kościele.
482
Ginalski); Schematyzm DP 1938, s. 16.
469
60
5.28. Gładysz Józef, 1892-1933
Urodził się 2 lutego 1892 roku. Alumn Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-),
diakon (przed 1915). Wyświęcony w 1915 roku484. Wikariusz parafii Grabowiec485 (przed
29.08.1915-16.09.1917-). Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 był wikariuszem w
parafii Opole w dekanacie opolskim486.
Proboszcz parafii świętych Apostołów Filipa, Jakuba i Mateusza w Chłaniowie487
(1928-1931-).
Zmarł w 1933 roku w Bystrzejowicach koło Lublina488.
5.29. Głowik Paweł
Pochodzi z parafii św. Jana Chrzciciela w Potoku Górnym. 4 czerwca 2011 roku
otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiego Wacława
Depo. Wikariusz parafii Grabowiec (czerwiec 2011-20.08.2014).
5.30. Grzybowski Józefat Andrzej, 1863Urodził się 25 listopada 1863 roku w Biłgoraju, syn Antoniego (sitarza, ur. ok. 1833) i
Julianny ze Skrobańskich (ur. ok. 1834) małżonków Grzybowskich. Wyświęcony w 1887
roku489.
Wikariusz parafii Knychówek490 (-kwiecień 1889, dekanat sokołowski), Grabowiec491
(marzec-przed grudniem 1889), Janów492 (przed grudniem 1889-przed czerwcem 1892).
Administrator parafii Tyszowce493 (przed czerwcem 1892-), Józefów Ordynacki494 (18961908).
5.31. Hryńkiewicz Mitrofan
Bazylianin (OSBM) ze Lwowa, z Bazyliańskiego Zakonu Świętego Jozafata. Rektor
kościoła św. Kajetana w Grabowcu (-20.07.1932-02.12.1935, za zgodą prowincjała zakonu.
Na prośbę prowincjała zakonu z dnia 28.10.1935 dotyczącą zwolnienia z duszpasterstwa
greckokatolickiego w Grabowcu, biskup lubelski z dniem 02.12.1935 zwalnia ks.
Hryńkiewicza z obowiązków rektora kościoła św. Kajetana w Grabowcu oraz wikariusza
parafii rzymskokatolickiej w Grabowcu dla wiernych obrządku wschodniego495.
5.32. Jabłoński Marian, 1941-2004
483
Wg relacji stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego.
Spis DL 1931, s. 94; Schematyzm 1925, s. 127; Spis DL 1915, s. 84; Wg innego źródła urodził się 21
stycznia-Kaczmara, s. 83.
485
Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 258, s. 2; GłL 1915, Nr 239, s. 2; APRG, Księga urodzeń, 1912-1920.
486
487
Spis DL 1931, s. 94.
488
Kaczmara, s. 84.
489
Spis DL 1906, s. 35; APL APRBiłgoraj, sygn. 35/1646/0/2.21/8, k. 142/123.
490
GW 1889, Nr 116, s. 2.
491
GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 75/18.
492
GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2.
493
GW 1892, Nr 152, s. 2.
494
Spis DL 1906, s. 35; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl (v.
26.05.2013).
495
Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 74, 102, 104;
AAL AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 20.
484
61
Zdjęcie 26 – Rok 1969 (około). Ksiądz Marian Jabłoński (zdjęcie ze zbiorów parafii).
Urodził się 14 marca 1941 roku w Maśluchach (parafia Uścimów w diecezji
siedleckiej). W 1959 roku ukończył liceum ogólnokształcące w Lublinie. Święcenia
kapłańskie przyjął 12 czerwca 1965 w Lublinie z rąk biskupa Piotra Kałwy496.
Wikariusz parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zagłobie (czerwiec 1965-czerwiec
1966), Wniebowzięcia NMP w Klesztowie (czerwiec 1966-30.06.1969), Grabowiec
(01.07.1969-lipiec 1970), Kłodnica (1970-1971), Boża Woli (1971-1974), Bychawa (19741975)497.
Proboszcz parafii Wola Gałęzowska (1975-1986), Błażek (1989-2001) i Andrzejów
(dekanat janowski, od 19 sierpnia 2001, z woli biskupa profesora Wacława
Świerzawskiego)498. Otrzymał godność kanonika honorowego Sandomierskiej Kapituły
Katedralnej.
Zmarł 4 kwietnia 2004 roku. Pochowany na cmentarzu w Andrzejowie koło Janowa
Lubelskiego499.
5.33. Joniec Waldemar Jan, 1958-2014
496
Spis DL 1966, s. 105; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009).
Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy
Kaczmara, s. 85; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Spis DL 1966, s.
105.
498
Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Sanktuarium Matki Bożej w
Janowie Lubelskim http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 21.06.2009).
499
Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009).
497
62
Zdjęcie 27 – Ksiądz Waldemar Jan Joniec (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził 12 stycznia 1958 roku w miejscowości Bliszczyce-Branice. W 1987 roku
ukończył teologię na Wydziale Teologicznym w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w
Lublinie. Święcenia kapłańskie przyjął 12 grudnia 1987 roku.
W latach 1990-1992 był katechetą w Szkole Podstawowej Nr 14 im. Tadeusza
Kościuszki w Lublinie. 1 września 1992 roku rozpoczął pracę w Szkole Podstawowej w
Grabowcu, gdzie pracował do 23 czerwca 1995 roku.
Wikariusz parafii Kraśnik Fabryczny (12.12.1987-25.10.1988), św. Stanisława w
Lublinie (25.10.1988-19.06.1992), Grabowiec (19.06.1992-25.06.1995), Dubienka
(26.06.1995-19.06.1996).
Proboszcz parafii Hulcze500 (21.06.1996-12.06.2001), Wniebowzięcia NMP w
Buśnie501 ( 12.06.2001-25.05.2014).
Zmarł 25 maja 2014 roku w Chełmie.
5.34. Karaś Rudolf
Urodził się w 1974 roku. Pochodzi z parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie. Ukończył
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. Wyświęcony
w 1999 roku502.
500
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (wiadomości z 2001 roku, wersja z dnia
05.08.2009).
501
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (wiadomości z 2001 roku, wersja z dnia
05.08.2009).
502
Schematyzm DZL 1999, s. 39; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (historia
parafii, wersja z dnia 04.11.2009).
63
Dokument 1 – Rok 1999. Pamiątka święceń kapłańskich i mszy prymicyjnych (ze zbiorów
Marianny Kulik).
Wikariusz parafii Grabowiec (1999-2002), Lubaczów (2002-), Chrystusa Króla w
Biłgoraju (2006-czerwiec 2008), św. Michała Archanioła w Zamościu (czerwiec 2008-).
Nauczyciel religii Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1999-2002).
Duchowy opiekun zamojskich Amazonek (-2010-).
5.35. Karauda Józef, 1908-1992
Urodził się 11 kwietnia 1908 roku. W 1931 roku był jako akolita503 alumnem I kursu
teologicznego. Wyświęcony w 1933 roku504. Wikariusz parafii Grabowiec (1933-1937) i
nauczyciel religii w szkole w Grabowcu w latach 1933-1937505. Skarbnik spółdzielni
handlowej założonej przez miejscowego proboszcza506. Opiekun oddziałów Katolickiego
Stowarzyszenia Młodzieży (męskiej i żeńskiej) w Grabowcu507. Z parafii Grabowiec zostaje
przeniesiony do parafii Nawrócenia św. Pawła w Bełżycach508 (1937-1938-). Proboszcz
parafii św. Jacka w Chrzanowie509 (1950-1992, dekanat janowski).
Kanonik honorowy Kapituły Zamojskiej.
Zmarł 31 sierpnia 1992 roku. Pochowany na cmentarzu w Chrzanowie (powiat
janowski)510.
5.36. Kaszak Edward
503
Spis DL 1931, s. 25; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1966, s. 124.
505
Kaczmara, s. 84.
506
Kronika gminy Grabowiec, tom I.
507
508
509
Spis DL 1966, s. 124; Kowalski Jakub, „Zapał i ofiarność buduje kościół w Chrzanowie”, tygodnik Niedziela
(edycja sandomierska), Nr 08/2008.
510
Parafia Chrzanów http://www.chrzanow.sandomierz.opoka.org.pl/cmentarz/cmentarz.html (v. 02.03.2007).
504
64
Zdjęcie 28 – Rok 1966. Ksiądz Edward Kaszak.
Urodził się 19 kwietnia 1928 roku511. Pochodzi z parafii Świętego Krzyża w
Zamościu512. Wyświęcony 20 lutego 1955 roku. Wikariusz parafii Grabowiec513 (14.09.19661968). Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Suchowoli514 (1968-).
Wikariusz parafii św. Michała Archanioła w Lublinie515.
Kanonik honorowy Kapituły Zamojskiej, duszpasterz Polonii, magister teologii.
Mieszka w Detroit w USA516.
5.37. Kłopotek Edward, 1934-2008
Urodził się 26 października 1934 roku w parafii p.w. Dziesięciu Tysięcy Rycerzy
Męczenników w Trzebieszowie. Rodzicami byli Kazimierz (1908-1987) i Helena z domu
Wajszczuk (1908-2002, córka Franciszka). Rodzeństwo517: Eugenia (1928-2002), Zygmunt
(1929), Jan (1930-1999), Lucjan (1933), Jerzy (1937-1984), Roman (1940), Henryk (zmarł
jako dziecko). Święcenia kapłańskie przyjął 30 czerwca 1957 roku w Katedrze w Lublinie518.
Wikariusz parafii Serca Jezusowego w Lublinie (1957-1959), św. Jana Chrzciciela i św.
Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym (1959-1960), św. Anny w Lubartowie (19601963), Kurów (1963-1966), Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP w Chodlu (19661967), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju (1967-1968), Czemierniki
(1968-1971)519.
Proboszcz parafii: Matki Boskiej Anielskiej w Starościnie (1971-1975), Niepokalanego
Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie (1975-1979), św. Mikołaja w Hrubieszowie
(1979-1992), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Obszy (1992- czerwiec 2007)520.
Pełnił funkcję dziekana dekanatu hrubieszowskiego i ojca duchownego dekanatu
Tarnogród. W 1983 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
511
Spis DL 1966, s. 115.
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007)
513
Od 27 października - wg zapisów ks. Stefana Saweckiego w alegatach do kroniki parafii oraz w Kronice
Parafii Św. Mikołaja w Grabowcu, tom II, rękopis, (01.01.1964-31.12.1978), s. 62; Kaczmara, s. 85.
514
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007)
515
Angelus – gazeta parafii św. Michała Archanioła w Lublinie, Nr 4 (9) z 2006 roku, s. V.
516
Tygodnik Niedziela (edycja lubelska), Nr 22/2005; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.
16.02.2009).
517
„Drzewo Genologiczne Rodziny Wajszczuków” http://www.wajszczuk.v.pl/ (v.19.11.2008).
518
Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111.
519
Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Spis DL 1966, s. 83.
520
Schematyzm DZL 1995, s. 51; Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007.
512
65
Zamojskiej521.
W 2007 roku przeszedł na emeryturę i został rezydentem w parafii św. Mikołaja w
Grabowcu.
Zmarł 19 listopada 2008 roku w Grabowcu. 21 listopada został pochowany na
cmentarzu parafialnym w Obszy.
Rodzony brat ojca – ks. Jan Kłopotek, był przez wiele lat proboszczem w rodzinnej
parafii, w Trzebieszowie. Urodził się w 1894 roku, wyświęcony w 1907 roku. Był
proboszczem parafii św. Ludwika we Włodawie (23.03.1919-31.12.1920), Ceranów (dekanat
sterdyński w diecezji podlaskiej, powiat Sokołów Podlaski; od 01.01.1925 do co najmniej
1927 roku)522. Co najmniej w 1927 roku był wizytatorem szkół powszechnych (w zakresie
religii) z terenu parafii Jabłonna, Kossów, Skibniew, Zembrów523.
Brat matki ks. Feliks Wajszczuk – był duszpasterzem polonii we Francji. Urodził się 15
marca 1902 roku (syn Franciszka). Ukończył Seminarium Duchowne Benedykta XV w
Janowie. Wyświęcony na kapłana 18 grudnia 1927 roku524. Zmarł w 1973 roku w Paryżu525.
Brat stryjeczny Edwarda Kłopotka – Edmund Kłopotek także był księdzem
(wyświęcony w 1961 roku, zmarł w 1980 roku).
5.38. Kosieradzki Andrzej, 1933Urodził się 15 listopada 1933 roku, wyświęcony 22 grudnia 1956 roku, magister
teologii526. Wikariusz parafii Puchaczów527, Grabowiec528 (08.06.1960-02.06.1961), św.
Apostołów Piotra Pawła w Łaszczowie529 (1966-), Zawalów530 (stale rezydujący w
Miączynie; rektor kościoła w Miączynie, 1973-1977).
Kanonik honorowy Kapituły Chełmskiej, przeszedł na emeryturę531.
5.39. Kowalski (Kowalewski) Gracjan
Wikariusz parafii Grabowiec532 (październik 1786-19.01.1789). Należał do konwentu
zamojskiego o.o. reformatorów533.
5.40. Kowalski Walenty, 1867Urodził się 27 stycznia 1867 roku, wyświęcony w 1890 roku534. Wikariusz parafii
Tomaszów Lubelski535 (-przed lutym 1892), Goraj536 (przed lutym 1892-przed czerwcem
521
WiadPodl 1920, Nr 11-12, s. 245; Parafia św. Ludwika we Włodawie http://wlodawa.paulini.pl
(v.12.09.2010); WiadPodl 1927, Nr 8, s. 282.
523
WiadPodl 1927, Nr 8, s. 282.
524
WiadPodl 1927, Nr 11-12, s. 446.
525
„Drzewo Genologiczne Rodziny Wajszczuków” http://www.wajszczuk.v.pl/ (v.19.11.2008).
526
527
Kaczmara, s. 85.
528
Kaczmara, s. 85.
529
Spis DL 1966, s. 190.
530
531
532
Kaczmara, s. 82; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan
Tuczępski, k. 6.
533
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142.
534
Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1906, s. 40.
535
GW 1892, Nr 51, s. 3.
536
GW 1892, Nr 51, s. 3; GW 1892, Nr 152, s. 2.
522
66
1892), Grabowiec537 (przed czerwcem 1892-przed listopadem 1897), Uchanie538 (przed
listopadem 1897-), św. Michała Archanioła w Wojsławicach539 (1898-1899).
Proboszcz parafii św. Małgorzaty PM w Olchowcu540 (dekanat chełmski, 1899-1931-).
Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 był proboszczem parafii Olchowiec w dekanacie
chełmskim541.
5.41. Kozyra Stanisław, 1867-1939
Urodził się 29 kwietnia 1867 roku w Krzeszowie, syn Ignacego. Wyświęcony w 1889
roku. Bazylianin542.
Wikariusz parafii Sadowne543 (-1906-, dekanat węgrowski), Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny w Krzczonowie544 (1895-1896, ewentualnie do ok. listopada
1897), Michów545 (przed listopadem 1897-).
Administrator parafii Trójcy Przenajświętszej w Kiełczewicach546 (-1914-).
Proboszcz/administrator parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzczonowie
(1914-1915)547. Rezydent w parafii Wielącza548 (-1928-1929). Nauczyciel religii w szkole w
Grabowcu (1929-1931). Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu549 (1929-28.08.1931-),
kościoła Michała Archanioła w Zubowicach550 - kościoła filialnego parafii Dub (1932-1938-).
Zmarł, jako emeryt, 1 września 1939 roku (o godzinie piątej) w Wolicy Brzozowej551.
Pochowany w kaplicy cmentarnej na cmentarzu w Komarowie552.
5.42. Krasowski (Krassowski) Aleksander, 1894-1944
Urodził się 26 marca 1894 roku, syn Franciszka. Alumn III roku kursu teologicznego
Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1917 roku553. Wikariusz
parafii Grabowiec554 (-23.09.1917-1921), katedralnej w Lublinie555 (1928-).
Proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Lublinie (1932-1938-)556.
537
GW 1892, Nr 152, s. 2; Kaczmara, s. 83; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713.
PrzeK 1897, Nr 45, s. 713.
539
Kaczmara, s. 83; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 31.08.2009).
540
Spis DL 1931, s. 57; IWL 1925, s. 102.
541
542
Spis DL 1929, s. 101; Spis DL 1931, s. 60; APRKom, Księga zgonów, 1928-1945, k. 44/1939; Spis DL 1915,
s. 21; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 57.
543
Spis DL 1906, s. 107.
544
Parafia Krzczonów http://www.parafiakrzczonow.eu (v. 29.01.2011); PrzeK 1897, Nr 45, s. 713.
545
PrzeK 1897, Nr 45, s. 713.
546
Spis DL 1915, s. 21.
547
Rymarz, s. 57.
548
Spis DL 1929, s. 101.
549
Spis DL 1931, s. 60; Pelica Grzegorz Jacek, „Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918-1939),
Lublin, 2007, s. 165.
550
Spis DL 1938, s. 90; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 41; Spis DL
1938, s. 90.
551
Akt zgonu 44/1939.
552
Tablica nagrobna.
553
Spis DL 1915, s. 85; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 36; Spis DL 1929, s. 42; AAL LKB, Fundusze,
budowle, cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25.
554
APRG, Księga urodzeń, 1912-1920. Kaczmara, s. 84; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w
Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 31;
555
Spis DL 1929, s. 42.
556
Spis DL 1938, s. 36.
557
Spis DL 1945, s. 152.
538
67
5.43. Krupski Marcin
Wikariusz parafii Grabowiec (-1604-)558.
5.44. Krycki Wielisław, 1878Urodził się 4 lipca 1878 roku, wyświęcony w 1901 roku559. Wikariusz parafii
Grabowiec560 (przed listopadem 1901-1904), Wąwolnica561 (-1906-).
Proboszcz parafii Biskupice562 (-1919-1925). Dziekan dekanatu biskupickiego (-1919563
1925) . Proboszcz parafii św. Wojciecha w Wąwolnicy564 (1925-1931-).
W 1926 roku został kanonikiem honorowym Kapituły Kolegiaty Zamojskiej565.
5.45. Krzywonowski (Krzywanowski) Michał [R. Michał], 1778-1855
Urodził się w 1778 roku, wyświęcony w 1816 roku (lub 1815; podawana jest także data
1802, którą jednak wykluczamy)566.
Wikariusz parafii Uchanie567 (-05.02.1816-18.12.1816-), Grabowiec568 (-1825-1829-).
Kapelan, komendarz kościoła w Komarowie569 (ok. 06.01.1831-ok. 31.12.1853).
Spełniał funkcje liturgiczne oraz prowadził księgi metrykalne w zastępstwie proboszcza
parafii Łabunie.
Podpis 2 – Rok 1841, podpis ks. Michała Krzywanowskiego.
Emeryt rezydent w Komarowie570 (prawdopodobnie od 01.01.1854-14 marca 1855)
(Michael Krzywonowski Emeritus Residens in Komarów aet. an. 77 sacer. 40 obiit 14 Martii
e. a.).
Zmarł 14 marca 1855 roku571.
5.46. Kuśmierczyk Józef, 1922558
Kaczmara, s. 82.
Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 15.
560
Spis DL 1902, s. 43; KW 1901, Nr 313, s. 3.
561
Kaczmara, s. 83.
562
Kaczmara, s. 83; Spis DL 1906, s. 32; Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; KAL 1920, s. 39.
563
Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 18; IWL 1925, s. 102; KAL 1920, s. 39.
564
Spis DL 1931, s. 73.
565
Spis DL 1931, s. 16.
566
Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. 60/IVb/57, k. 15; Spis DL 1856; Spis DL 1846, s. 24.
567
APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k. 29.
568
Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 18151939, sygn. 60/IVb/57, k. 15.
569
ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1841, poz. 1; ADZ, Księga urodzeń
kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1845, protokół; ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w
Komarowie parafii Łabunie 1853, podsumowanie; APL AKFKomPRŁ, Księga urodzeń, 1826-1841, sygn.
35/1864/0/2.1/1, k. 189; Spis DL 1846, s. 24.
570
Spis DL 1856.
571
Spis DL 1856; PamRM 1856, T.30, z.2, s. 208.
559
68
Zdjęcie 29 – Rok 1949. Ksiądz Józef Kuśmierczyk (zdjęcie z Kroniki Parafii Św. Mikołaja w
Grabowcu, tom I, rękopis, (27.04.1947-31.12.1963, z krótkim opisem wcześniejszych lat).
Urodził się 18 marca 1922 roku w Janowie Lubelskim572. Ukończył Wyższe
Seminarium Duchowne w Lublinie. 26 czerwca 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie z
rąk lubelskiego biskupa pomocniczego Zdzisława Golińskiego.
Wikariusz parafii Grabowiec573 (06.07.1949-25.06.1951). Prefekt w Grabowcu.
Wikariusz parafii św. Wita w Mełgwi (1951-1952), Szczebrzeszyn (1952-1953), Serca
Jezusowego w Lublinie (1953-1954) oraz proboszcz parafii św. Izydora Oracza w Topólczy
(17.10.1954574-1961), św. Małgorzaty PM w Olchowcu (1961-1970), Trzeszczany (19791984) i św. Anny w Branwi (20.05.1984-15.07.1997575, diecezja sandomierska).
Jako proboszcz parafii Topólcza był inicjatorem zamówienia w odlewni Eugeniusza
Felczyńskiego dwóch dzwonów. Dzwony otrzymały imiona „Józef” i „Maryja”576.
Otrzymał577 godności: kanonika honorowego Kapituły Katedralnej w Zamościu,
kanonika Kapituły Konkatedralnej w Stalowej Woli (1993). W 1997 roku przeszedł na
emeryturę i zamieszkał w domu rodzinnym w Janowie Lubelskim. W 2009 roku obchodził
diamentową rocznicę święceń kapłańskich.
5.47. Kutzan Zbigniew
Wikariusz parafii Grabowiec (19.08.1953-28.08.1956), Czemierniki (od 28.08.1956 do
około 1963, w dekanacie lubartowskim)578.
5.48. Lewniewski Tomasz
572
Spis
DL
1966,
s.
98;
Sanktuarium
Matki
Bożej
w
Janowie
Lubelskim
http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 04.09.2009).
573
Kaczmara, s. 85.
574
Nominację otrzymał 10.08.1954, uroczyste wprowadzenie 31.10.1954.
575
Spis
DL
1966,
s.
98;
Sanktuarium
Matki
Bożej
w
Janowie
Lubelskim
http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 04.09.2009); Jarosław Poznański, „Diamentowy jubileusz”,
tygodnik
Niedziela
(edycja
zamojska),
Nr
36/2009;
Parafia
św.
Anny
w
Branwi
http://www.parafbranew.republika.pl/ (v.04.09..2009).
576
Poznański Jarosław, „Diamentowy jubileusz”, tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 36/2009.
577
Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v.
04.09.2009).
578
Kaczmara, s. 85; KP T1, s. 110.
69
Zdjęcie 30 – Ksiądz Tomasz Lewniewski (zdjęcie z kroniki parafialnej).
Urodził się 25 lutego 1961 roku w Chodlu. Ukończył Szkołę Podstawową w Chodlu w
1976 roku i Liceum Ogólnokształcące im. Piotra Ściegiennego w Chodlu w 1980 roku oraz
Wyższe Seminarium Duchowne w Lublinie w 1985 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 22
grudnia 1985 roku. Licencjat teologii579.
Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (1985-31.08.1988), Zwiastowania
Najświętszej Marii Panny w Tomaszowie Lubelskim (1988-1992), św. Pawła w Lublinie
(1988-1992).
Administrator parafii Targowisko-Zakrzew (1992-1995), św. Jana Chrzciciela i św.
Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym (1995-1998). Następnie został proboszczem tej
ostatniej parafii.
Otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej580.
Od 7 lipca 2006 roku członek Zespołu ds. Zbiorów Muzealnych a od 1 stycznia 2008
roku członek (z wyboru) Rady Kapłańskiej Archidiecezji Lubelskiej.
Dziekan dekanatu Puławy Południe (10.12.2001-30.08.2006), dziekan dekanatu
kazimierskiego (01.09.2006-31.12.2007), wicedziekan dekanatu kazimierskiego (01.01.2008).
5.49. Litwinowski Stefan
5.50. Liwak Jan, 1931-
579
Parafia św. Tomasza Becketa w miejscowości Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v.
03.05.2008).
580
581
APL APRG K 1689-1710, k. 102.
70
Zdjęcie 31 – Ksiądz Jan Liwak.
Urodził się 25 czerwca 1931 roku. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku582. Był
wikariuszem parafii Grabowiec583 (04.01.1957-08.06.1961), Matki Boskiej Częstochowskiej i
św. Jana Chrzciciela w Kazimierzówce584 (1964-do co najmniej 1966).
Proboszcz parafii św. Anny w Gródku585 (1973-1975), parafii św. Jana Nepomucena i
Matki Boskiej Szkaplerznej we Frampolu586 (1992-12.06.2001). Ojciec duchowny dekanatu
Biłgoraj-Północ587. W 2001 roku przechodzi na emeryturę, w 2007 roku jest rezydentem w tej
parafii588.
Został odznaczony m.in. godnością kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Zamojskiej (1985)589.
5.51. Łopuch Mirosław, 1943-
582
Spis DL 1966, s. 79; Schematyzm DZL 1995, s. 100, 111.
Kaczmara, s. 85.
584
Spis DL 1966, s. 98.
585
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (historia parafii św. Anny w Gródku, v.
05.08.2009).
586
Schematyzm DZL 1995, s. 47; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (dekanat
Biłgoraj Północ, v. 03.02.2007).
587
588
589
583
71
Zdjęcie 32 – Rok 1968, maj. Ksiądz Mirosław Łopuch.
Urodził się 6 stycznia 1943 roku, wyświęcony w 1966 roku590.
Mgr teologii. Wikariusz parafii: Matki Boskiej Częstochowskiej w Tereszpolu591 (19661967), Grabowiec (04.09.1967-1969), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w
Biłgoraju592 (1970-1975), Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wierzchowiskach (19751976).
Zmarł.
5.52. Łubiarz Paweł
Zdjęcie 33 – Ks. Paweł Łubiarz.
Zdjęcie 34 – Rok 1995, 10-11 czerwca. Pamiątka święceń kapłańskich ks. Pawła Łubiarza
Pochodzi z parafii św. Marii Magdaleny w Biłgoraju. W roku szkolnym 1994/1995 roku
był na szóstym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji ZamojskoLubaczowskiej w Lublinie593. W 1995 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale
Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie.
590
Spis DL 1966, s. 172.
592
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju: http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl (v.
30.05.2009).
593
591
72
Wikariusz parafii Grabowiec (09.07.1995-1998). Uczył religii w Szkole Podstawowej w
Grabowcu (01.09.1995-31.08.1998). Następnie wikariusz parafii Szczebrzeszyn.
5.53. Łuczyński Kazimierz, 1879-1926
Zdjęcie 35 – Rok 2013, 31 maja. Ks. Kazimierz Łuczyński (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 21 marca 1879 roku, wyświęcony w 1904 roku594.
Wikariusz parafii Włodawa595 (dekanat włodawski, 1904-1905-), Grabowiec596 (26.02.1908-21.02.1909-). Podczas zmiany proboszcza w Grabowcu prowadził księgi
metrykalne (ok.26.02.1908-ok.12.03.1908). W czasie świąt wielkanocnych 1909 roku ksiądz
(wówczas wikariusz parafii Grabowiec) odprawił uroczyste nabożeństwo o pozostawienie
Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego597.
Administrator parafii Wożuczyn598 (dekanat tomaszowski; -1914-1918-). Proboszcz
parafii Wożuczyn599 (dekanat tyszowiecki, 1924-01.08.1926).
Zmarł, w wieku 47 lat, 1 sierpnia 1926 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Wożuczynie. W tym samym grobowcu jest pochowany Antoni Łuczyński (zmarł, w wieku 29
lat, 26.09.1919)600.
5.54. Mokrowski Antoni, 1753-1813
Urodził się w 1753 roku (około). Wikariusz parafii Grabowiec, komendarz parafii
Grabowiec601 (-luty 1787-luty 1788-). 27 kwietnia 1787 roku burmistrzowie Grabowca wraz z
ławnikami wystosowali do biskupa diecezji przemyskiej zaświadczenie popierające ks.
komendarza (zapewne zastępował wówczas proboszcza) w konkursie na plebana parafii602.
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Rachaniach603 (-1810-22.08.1813). Na
zewnątrz kościoła jest umieszczone kamienne epitafium księdza ufundowane w 1813 roku
594
Spis DL 1915, s. 48; Schematyzm 1925, s. 130; Kaczmara, s. 84.
Spis DL 1906, s. 112.
596
Kaczmara, s. 84; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/69, 74/95; APRG, Księga małżeństw, 1908-1926,
k. 95/25.
597
598
Spis DL 1915, s. 48; Spis DL 1919, s. 57.
599
Schematyzm 1925, s. 130; IWL 1925, s. 108.
600
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Wożuczynie.
601
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 2-6.
602
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128.
603
KZSP T8Z17, s. 48; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/1; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/62.
595
73
przez Kossowską604.
Zmarł, w wieku 60 lat, 22 sierpnia 1813 roku w Rachaniach605.
5.55. Małaniak Irenarch
Bazylianin ze Lwowa. Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu oraz wikariusz parafii
rzymskokatolickiej w Grabowcu dla wiernych obrządku wschodniego w okresie 29.11.193521.12.1936 (na prośbę prowincjała zakonu z dnia 16.12.1936 zwolniony z misji przez biskupa
z dniem 21.12.1936). Zwolniony z parafii wyjechał na misje do Brazylii (mianowanie
prowincjała zakonu)606.
5.56. Markowski Jan Paweł, 1879Urodzony 20 stycznia 1879 roku, wyświęcony w 1902 roku607. Wikariusz parafii
Grabowiec608 (-27.11.1904-1908), Czemierniki (-1909-1910-). Proboszcz parafii św. Jana
Chrzciciela i św. Stanisława BM w Gościeradowie (1919-1938-; dekanat zaklikowski a
później kraśnicki). Dziekana dekanatu zaklikowskiego (-1925-)609.
5 lipca 1905 roku gubernator lubelski doniósł610 generałowi-gubernatorowi
warszawskiemu, że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) „ujemnie wpływa na stan
prawosławia”. Generał-gubernator 14 lipca 1905 roku zwrócił się do biskupa lubelskiego o
przeniesienie księdza z tego wikariatu (do innego z wyłącznie z ludnością katolicką) jak i
również o ostrzeżenie księdza, że będzie surowiej ukarany, jeżeli nie zaprzestanie swej
działalności. 28 maja 1908 roku gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora
warszawskiego, że skierował sprawę księdza (byłego wikariusza parafii Grabowiec) do Sądu
Okręgowego w Lublinie a dotyczącą przyłączenia w 1905 roku do katolicyzmu kobiety w
wieku 18 lat a następnie udzielenie jej ślubu w 1906 roku. Sąd Okręgowy w Lublinie 23
czerwca 1909 roku oddalił sprawę jako przedawnioną. Wówczas gubernator lubelski
(Jewgienij Wasiliewicz Mienkin) poprosił generała-gubernatora warszawskiego, aby księdza
pociągnął do odpowiedzialności w trybie administracyjnym. Generał-gubernator warszawski
wystąpił o decyzję do Ministerstwa Sprawiedliwości. 4 listopada 1910 roku Departament
Sprawiedliwości prosił biskupa lubelskiego o usunięcie księdza z parafii (wówczas
wikariusza parafii Czemierniki, powiat lubartowski w guberni lubelskiej) i skierowanie do
parafii wyłącznie z ludnością katolicką ze względu na przestępstwa księdza wymierzone na
szkodę prawosławia. Zarzucano księdzu (wówczas wikariuszowi parafii Czemierniki) m.in.
odprawianie nabożeństw w nielegalnie wybudowanej, w 1906 roku, kaplicy we wsi Gęś
(powiat radzyński w guberni siedleckiej). Wg departamentu nabożeństwa katolicie służyły
polonizacji mieszkańców tej miejscowości, gdzie było dużo wiernych prawosławnych. W
latach 1910-1911 ksiądz miał sprawy w Okręgowym Sądzie w Lublinie a następnie w
Warszawskiej Izbie Sądowej o to, że w 11 wypadkach spełniał obrzędy religijne dla
„prawosławnych”. Obydwie instancje uniewinniły księdza. 15 sierpnia 1910 roku kurator
warszawskiego okręgu naukowego wydał negatywną opinię do wniosku biskupa dotyczącego
skierowania księdza na prefekta do szkół.
5.57. Masłowski Adam
604
KZSP T8Z17, s. 48.
APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/7, k. 109/49.
606
AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 104, 125, 126; Kaczmara, s. 84.
607
Schematyzm 1925, s. 129; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 99; Spis DL 1906, s. 43.
608
PKLG 1906, s. 181; Spis DL 1906, s. 43; APRG, Księga urodzeń, 1902-1907, k. 179/238.
609
Schematyzm 1925, s. 129-130; Spis DL 1931, s. 99; IWL 1925, s. 109; Spis DL 1938, s. 67.
610
Kubicki 1/2, s. 146-147.
605
74
Wikariusz611 parafii Grabowiec (1604-1614). Pod nieobecność proboszcza Stanisława
Sutkowskiego był przez pewien czas komendarzem grabowieckim.
5.58. Mastalerz612 Józef, 1884-1950, wikariusz
Urodził się 16 marca 1884 roku, syn Józefa (zmarł 21.04.1925 roku, żył 68 lat) i Marii
Magdaleny (zmarła 01.08.1925 roku, żyła 64 lata; pochowani na cmentarzu w Komarowie. W
1906 roku ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1906 roku613.
Wikariusz parafii św. Jana Nepomucena w Fajsławicach (1906-1908), Pawłów (19081910). W 1908 roku ksiądz (wówczas wikariusz parafii Pawłów, powiat chełmski w guberni
lubelskiej) udzielił ślubu kobiecie, którą wcześniej jako niepełnoletnią „prawosławną”
proboszcz tej parafii przyłączył do katolicyzmu. W 1911 roku śledztwo w tej sprawie zostało
umorzone ze względu na przedawnienie614.
Proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Kryłowie615 (styczeń 1910czerwiec 1910), wikariusz parafii Grabowiec616 (-22.10.1909-1912). Administrator parafii św.
Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie617 (1912-ok. marzec 1919; dekanat tomaszowski),
św. Anny w Gródku618 (ok. marzec 1919-1920).
Proboszcz parafii Świętej Trójcy w Komarowie619 (17.11.1920-ok.30.06.1938,
rezygnacja z probostwa).
Zdjęcie 36 – Rok 1921 (około). Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze
zbiorów Ludwiki Łakomskiej).
Z jego inicjatywy w kościele w Komarowie została położona posadzka, zamocowane
balustrady przy prezbiterium i na chórze oraz zainstalowane organy620. Prowadził wykłady na
611
Kaczmara, s. 82.
Mastelarz wg Kaczmara, s. 84.
613
Osuch UTP, s. 2; Schematyzm 1925, s. 129; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1931, s. 92; Spis DL 1906, s. 116.
614
Kubicki 1/2, s. 147-148.
615
616
Kubicki 1/2, s. 147-148; Spis DL 1931, s. 92; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 245/67; APRG, Księga
małżeństw, 1908-1926, k. 130/60.
617
Kubicki 1/2, s. 147-148; Spis DL 1915, s. 47; ZLub 1919, Nr 143, s. 2.
618
Kubicki 1/2, s. 147-148; Spis DL 1931, s. 92; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 13.09.2010); Parafia św. Anny w Gródku http://www.grodek.zam-lub.pl (v.
24.01.2011); ZLub 1919, Nr 143, s. 2.
619
AAL AKGDL, Akta Kurii Biskupiej Lubelskiej, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10; Spis DL 1938, s. 91; Schematyzm
1925, s. 129; APRKom, Księga urodzeń, 1925-1938 (t. XI), k. 279/65.
620
Osuch Jan (ksiądz), „Uroczystość Trójcy Przenajświętszej. 85-lecie poświęcenia kościoła parafialnego
Komarowie, diec. zamojsko-lubaczowskiej”, Komarów, 02.06.1996, maszynopis, s. 5; AAL AKBL, Inwentarz
612
75
Uniwersytecie Niedzielnym przy 7-klasowej Szkole Powszechnej im. H. Sienkiewicza w
Komarowie (-1932-)621.
3 maja 1932 roku został udekorowany Krzyżem Zasługi622.
Zdjęcie 37 – Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze zbiorów Marii
Wróblewskiej, zam. w Biłgoraju).
Proboszcz parafii Znalezienia Krzyża Świętego w Mokrelipie (1938-), Narodzenia
NMP i Świętego Sebastiana w Krasieninie (-16.04.1950)623.
Zmarł 16 kwietnia 1950 roku w Krasieninie (koło Garbowa). Pochowany został na
cmentarzu parafialnym w Krasieninie. Na nagrobku znajduje napis „DOBRY PASTERZ”624.
5.59. Molle Ludwik, 1869-1919
Urodził się 12 sierpnia 1869 roku w Strzemieszycach Wielkich (wówczas gubernia
piotrkowska), syn Jana i Magdaleny. Uczęszczał do prywatnego progimnazjum w
Częstochowie, gdzie uzyskał świadectwo rządowe. W 1891 roku wstąpił do Seminarium
Duchownego w Lublinie. Wyświęcony na kapłana 20 czerwca 1897 roku przez biskupa
lubelskiego Franciszka Jaczewskiego625.
Wikariusz parafii Grabowiec (sierpień 1897-październik 1901), Skierbieszów
(październik 1901-1909), Krzeszów (z poleceniem zamieszkania w Kodniu i opieki nad
cmentarną kapliczką; 1909-02.03.1919)626.
Proboszcz parafii Horodło627 (w 1899, przez kilka miesięcy; zapewne na zastępstwo,
gdyż w tym samym czasie był wikariuszem parafii Grabowiec).
Władze carskie nie pozwalały biskupowi mianować księdza proboszczem. W 1917 roku
samodzielnie wchodzi do kościoła w Kodniu – opuszczonego przez schizmatyków – i
kościoła w Komarowie, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10.
621
KL 1932, Nr 68, s. 3.
622
KL 1932, Nr 127, s. 4.
623
Kaczmara, s. 84; Kubicki 1/2, s. 147-148; Spis DL 1931, s. 92; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 13.09.2010); Parafia św. Anny w Gródku http://www.grodek.zam-lub.pl (v.
24.01.2011); Według relacji ks. Jana Osucha.
624
Według relacji ks. Jana Osucha.
625
626
WiadPodl 1920, Nr 1, s. 35; APRG, Księga urodzeń, 1891-1902, k. 319/198; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; KW
1901, Nr 313, s. 3; Kubicki 1/2, s. 153-154, 413; Spis DL 1906, s.70;
627
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (historia parafii Horodło, v.03.10.2009).
76
poświęca go. Wówczas już chorował na zapalenie płuc. Był proboszczem parafii Kodeń (od
chwili jej erygowania 03.06.1919 do chwili śmierci 14.11.1919)628.
22 lutego i 2 marca 1901 roku Urząd Powiatowy w Hrubieszowie dwukrotnie skazał629
księdza na 12 rubli kary „za wyjazd z domu bez paszportu”.
21 lutego 1906 roku gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora
warszawskiego, że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Skierbieszów – pow. zamojski w
guberni lubelskiej) radził parafianom, aby domagali się polskiej szkoły631.
W czasie świąt wielkanocnych 1909 roku ksiądz odprawiał uroczyste nabożeństwo o
pozostawienie Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego. 30 listopada 1911 roku
gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że ksiądz (wówczas –
zapewne w 1911 roku – wikariusz parafii Krzeszów) przyłączył do katolicyzmu
niepełnoletnią „prawosławną”. Sprawę umorzono, że względu na przedawnienie632.
Zmarł 14 listopada 1919 roku w Kodniu633.
5.60. Możejko Wiktor, 1897-1939
Urodził się 24 września 1897 roku, wyświęcony w 1922 roku634.
Nauczyciel religii (prefekt) w szkole w Lublinie635 (1922-1925-), wikariusz i prefekt w
parafii św. Mikołaja w Grabowcu (03.09.1929-25.10.1929).
Administrator parafii MB Częstochowskiej w Chmielu636 (1929-1931-), proboszcz
parafii Obsza (1932-1935).
Doktor prawa kanonicznego. Rezydent w Lublinie (1936-)637.
Zginął 25 września 1939 roku w Dubie z rąk okupanta ze Wschodu (rozstrzelany).
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w
części rozstrzelanych księży638.
5.61. Nowacki Alojzy Antoni, 1817Urodził się 11 czerwca 1817 roku w Wojsławicach, syn Wojciecha (ekonom dóbr
Wojsławice) i Jadwigi z Kluczyńskich. Wyświęcony w 1842 roku639.
Wikariusz parafii Grabowiec640 (-1844-1846-). Prowadził księgi metrykalne parafii
Grabowiec (06.06.1845-31.12.1846).
5.62. Nucia Franciszek
628
630
Rocznik LTD 1904, s. 111; Rocznik LTD 1905 (dział: Lista członków rzeczywistych i ofiarodawców
Lubelskiego Towarzystwa), s. 11; Rocznik LTD 1906 (dział: Lista członków rzeczywistych i ofiarodawców
Lubelskiego Towarzystwa), s. 11.
631
632
Kubicki 1/2, s. 153-154.
633
634
Spis DL 1938, s. 107.
635
636
Spis DL 1931, s. 107.
637
Spis DL 1938, s. 107.
638
Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: LublinZamek, Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji
1939-1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.
639
Spis DL 1845, s. 14; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/1/5, k. 14/39.
640
Spis DL 1845, s. 14; Spis DL 1846, s. 14; Kaczmara, s. 83; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/35.
629
77
Patrz w dziale proboszczowie, hasło: Nucia Franciszek.
5.63. Olszewski Wincenty
5.64. Orłowski Stanisław, 1909-1994
Patrz hasło: Orłowski Stanisław w dziale proboszczowie.
5.65. Ostojski (Ostoyski) Feliks Bogusław, 1865Urodził się 23 maja 1865 roku w Leszczance (Leszczanka, wówczas parafia
Trzebieszów). Syn Tomasza (szlachcica częściowego; ur. ok. 1841) i Teresy z Grzałkowskich
(ur. ok. 1847). Ochrzczony przez wikariusza parafii Trzebieszów ks. Kazimierza
Jaroszewicza642. Wyświęcony w 1887 roku643.
Wikariusz parafii Grabowiec644 (-15.02.1888-kwiecień 1889), Knychówek645 (kwiecień
1889-ok. kwiecień 1894, dekanat sokołowski). Administrator parafii Malowa Góra646 (ok.
kwiecień 1894-). Proboszcz parafii Miastków647 (dekanat łukowicki, -1906-), Biała
Podlaska648 (był także dziekanem;-1920-), Parczew649 (dekanat parczewski diecezji
podlaskiej; dziekan parczewski; 1920-1927-). Notariusz kurii650 (-1931-).
Prowadził księgi metrykalne parafii Grabowiec w okresie 15.02.1888-22.03.1888, tj. po
odejściu ks. administratora Feliksa Kamińskiego a przed przyjściem ks. administratora
Stanisława Retke651.
Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Parczew, Gęś, Hola,
Ostrów (-1927-)652.
W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Podlaskiej Kapituły
Katedralnej653.
5.66. Ostrzyżek Kazimierz Konrad, 1927Urodził się 19 lutego 1927 roku, wyświecony 23 marca 1952 roku. Ukończył
Seminarium Duchowne w Lublinie654.
Wikariusz parafii Świętego Michała Archanioła i Matki Bożej Nieustającej Pomocy w
Werbkowicach655 (-1956), Grabowiec (1957-08.06.1960), Puchaczów656 (09.06.1960-…).
Jako wikariusz parafii Grabowiec jesienią 1958 roku zastępował chorego proboszcza
641
Kaczmara, s. 83.
APL APRTrzebieszów, sygn. 35/1938/0/2.4/68, k. 39/116.
643
Schematyzm 1925, 138; Spis DL 1906, s. 89.
644
Kaczmara, s. 83; GW 1889, Nr 116, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370.
645
GW 1889, Nr 116, s. 2; Gśw 1894, Nr 17, s. 3.
646
Gśw 1894, Nr 17, s. 3.
647
Spis DL 1906, s. 89.
648
649
Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 132, 138; WiadPodl 1920, Nr 5, s. 164; WiadPodl 1927,
Nr 8, s. 282.
650
Schematyzm DP 1932, s. 14;
651
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 335/20, 370.
652
WiadPodl 1927, Nr 7, s. 282.
653
654
655
KP T1, s. 123.
656
KP T1, s. 85.
642
78
parafii Gdeszyn w sprawowaniu funkcji liturgicznych657.
Administrator parafii Podwyższenia Krzyża św. i św. Józefa Oblubieńca NMP w
Stężycy658 (dekanat krasnostawski, 1966-), proboszcz parafii Matki Boskiej Nieustającej
Pomocy w Aleksandrowie (1976-1979)659. 28 czerwca 1999 roku zwolniony ze stanowiska
proboszcza parafii Świętego Krzyża w Rzeczycy Księżej, przeniesiony w stan emerytalny,
zamieszkał w Domu Księży Emerytów w Lublinie660.
Odznaczony godnością kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej661.
5.67. Palonka Adam
Zdjęcie 38 – Ksiądz Adam Palonka.
Urodził się w 1975 roku, pochodzi z parafii św. Michała Archanioła i Matki Bożej
Nieustającej Pomocy w Werbkowicach662. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne
Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. W 2002 roku ukończył studia magisterskie na
kierunku teologia w zakresie teologii wraz z przygotowaniem pedagogicznym na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał, 1 czerwca 2002 roku w
zamojskiej katedrze, z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej663. W 2003 roku uzyskał
stopień nauczyciela kontraktowego.
Wikariusz parafii Grabowiec (20.06.2002-27.08.2004). Uczył religii w Szkole
Podstawowej w Grabowcu od 1 września 2002 roku do 31 sierpnia 2004 roku. Wikariusz
parafii św. Karola Boromeusza w Lubaczowie (27.08.2004-2006), Miłosierdzia Bożego w
Zamościu664 (2006-czerwiec 2009), Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Tomaszowie
Lubelskim665 (czerwiec 2009-20.08.2014), św. Leonarda w Tyszowcach (20.08.2014-).
5.68. Padziński Marcin, 1830Urodził się w 1830 roku, wyświęcony w 1855 roku666. Uczęszczał do Szkoły im.
657
KP T1, s. 138.
Spis DL 1966, s. 132.
659
660
661
662
Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011).
663
664
665
666
Kaczmara, s. 83.
658
79
Zamojskich w Szczebrzeszynie667.
Wikariusz parafii Kurów668 (-1856-), Grabowiec669 (-wrzesień 1857-1858). Komendarz
kościoła filialnego (parafii Kijany) Łaszczów670 (-1864-).
W drugim półroczu 1858 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do
posiadania beneficjum671. W pierwszym półroczu 1862 roku został uznany za
kwalifikowanego do posiadania beneficjum672.
Proboszcz parafii Łaszczów673 (-1867-; czy dalej komendarz?), Ostrów674 (-1878-).
12 sierpnia 1867 roku naczelnik powiatu tomaszowskiego złożył675 raport kancelarii
gubernatora lubelskiego, w którym stwierdził, że uważa księdza (wówczas proboszcz parafii
Łaszczów, powiat tomaszowski w guberni lubelskiej) za wątpliwego pod względem
prawomyślności politycznej.
15 lipca 1878 roku generał-gubernator warszawski wystąpił676 do biskupa lubelskiego o
przeniesienie księdza na małą parafię bez unitów (wówczas proboszcza parafii Ostrów,
powiat włodawski w guberni siedleckiej) za to, że ksiądz pełnił posługę religijną byłym
unitom a przyłączonym do prawosławia oraz za to, że nie wpisywał na bieżąco aktów do
księgi urzędowej stanu cywilnego jaki i nie zaprowadził książki do zapisywania wszystkich
odprawianych nabożeństw żałobnych. W 1879 roku ksiądz został przeniesiony do
archidiecezji warszawskiej.
5.69. Pawłowski Leopold, 1818Urodził się w 1818 roku, wyświęcony w 1841 roku.
Wikariusz parafii Potok Górny677 (1842-1845). Kapelan kaplicy publicznej Annopol678
(-1845-). Wikariusz parafii katedralnej w Lublinie679 (przed 1851), Grabowiec680 (1859).
W 1851 roku był poszukiwany za nielegalny pobyt za granicą681. Jesienią 1863 roku,
jako pomocnik lubelskiego naczelnika powstania styczniowego, wyemigrował z kraju, aby
uniknąć aresztowania682.
5.70. Połubiński Izydor, 1842-1914
Urodził się 18 czerwca 1842 roku, wyświęcony w 1871 roku.
Wikariusz parafii Grabowiec683 (-25.10.1874-14.06.1875-). W okresie ok.29.11.1874ok.11.01.1875 zastępował proboszcza parafii, prowadził księgi metrykalne684.
667
Klukowski DSIZ, s. 79.
Spis DL 1856.
669
Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 59/98.
670
Spis DL 1865, s. 12.
671
PamRM 1859, T.3, z.3, s. 274.
672
GW 1862, Nr 210, s. 1; PamRM 1862, T.10, z.9, s. 326.
673
674
675
676
677
Parafia Potok Górny http://www.parafiapotokgorny.pl/ (v. 12.11.2011).
678
Spis DL 1846, s, 22.
679
Dziennik Urzędowy Gubernii Radomskiej 1851, Radom, 1851, Nr 47, dod. II, s. 1391, 1392.
680
Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 217/76.
681
Dziennik Urzędowy Gubernii Radomskiej 1851, Radom, 1851, Nr 47, dod. II, s. 1391, 1392.
682
Mencel Tadeusz, „Lubelskie wypadki i ludzie powstania styczniowego”, Kalendarz Lubelski 1983, Lublin,
1983.
683
Kaczmara, s. 83; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/71, k. 134/12; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k.
419/167.
684
APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 419/167, k. 430-446.
668
80
Ksiądz został ukarany przez gubernatora siedleckiego grzywną w wysokości 10 rubli za
wyspowiadanie przyłączonych do prawosławia mieszkanek wsi Progaliny. 3 października
1884 roku „za mieszanie się w sprawy prawosławia” minister sprawiedliwości skazał księdza
na zesłanie na 5 lat do Rosji (do guberni kostromskiej). W 1886 roku powrócił do kraju w
wyniku zezwolenia carskiego i komitetu ministrów, przy czym nie mógł przebywać w
diecezji lubelskiej i siedleckiej. Zamieszkał w Płocku, gdzie w 1890 roku został objęty tajnym
nadzorem policyjnym na wniosek warszawskich władz administracyjnych685.
Zmarł w 1914 roku.
5.71. Popiel Antoni, 1849-1902
Urodził się 15 maja 1849 roku w miejscowości Kaliga (wówczas pow. końskie, gub.
radomska), syn Tomasza i Agnieszki. Wyświęcony w 1874 roku686.
Wikariusz parafii Hrubieszów687 (-1875-), Grabowiec688 (-12.12.1875-20.08.1877-),
Kraśnik689 (-grudzień 1889), Boża Wola690 (grudzień 1889-).
Proboszcz parafii Samogoszcz (-1906-; powiat garwoliński, gubernia siedlecka).
Administrator parafii św. Stanisława w Batorzu691 (-23.10.1902).
31 sierpnia 1875 roku generał-gubernator warszawski ukarał księdza (wówczas
wikariusza w parafii Hrubieszów) grzywną 25 rubli za wyspowiadanie mieszkanki
Hrubieszowa, „prawosławnej”. Generał-gubernator warszawski w 1887 roku nie wyraził
zgody na mianowanie księdza filialistą w kościele w Czernięcinie (powiat krasnostawski,
gubernia lubelska) a w 1888 roku na mianowanie księdza na proboszcza parafii Siennica
Różana. W drugim przypadku generał-gubernator zwrócił uwagę, że ksiądz miał wrogi
stosunek do cerkwi prawosławnej i wrogie oddziaływanie na byłych unitów prawosławnej
parafii Grabowiec, przy czym ksiądz nie był karany. Ksiądz także nie otrzymał zgody na
probostwo parafii Wielącza w powiecie zamojskim692.
Zmarł, w wieku 52 lat, 23 października 1902 roku w Batorzu693.
5.72. Puacz Mikołaj, 1909Urodził się 22 listopada 1909 roku, wyświęcony w 1937 roku. Wikariusz parafii
Grabowiec (-1938-). Następnie przeniesiony do Wąwolnicy694.
Pracował w szkole w Grabowcu w roku szkolnym 1937/38.
Kapelan frontowy 2 Armii WP. Rektorem kościoła garnizonowego Niepokalanego
Poczęcia NMP w Lublinie (na terenie parafii św. Pawła w Lublinie), w okresie 1944-1945
(kapitan), 1965-1971 (pułkownik). Proboszcz garnizonu Kielce695.
5.73. Putkowski Tomasz
Pochodzi z parafii Matki Bożej Królowej Polski w Bełżcu.
Wikariusz parafii Grabowiec (04.07.2010-30,06.2012), św. Jana Nepomucena w Suścu
685
Kaczmara, s. 83.
687
Spis DL 1876, s. 35; Kubicki 1/2, s. 188-189.
688
APRG, Księga urodzeń, 1871-1881.
689
GW 1889, Nr 334, s. 1.
690
GW 1889, Nr 334, s. 1.
691
Parafia Batorz, akt zgonu, k. 136/80.
692
Kubicki 1/2, s. 188-189.
693
Kubicki 1/2, s. 188-189; Parafia Batorz, akt zgonu, k. 136/80.
694
695
686
81
(30.06.2012-2014-).
5.74. Rejman (Reyman) Rafał, 1819-1895
Urodził się w 1819 roku (około) w Wielączy. Na chrzcie nadano imię: Jan. Przeor
klasztoru księży augustianów w Orchówku696 (pierwsze półrocze 1859-). Należał do
zgromadzenia księży augustianów w Krasnymstawie (-1862-01.09.1895).
Wikariusz parafii Grabowiec (16.05.1862-1866-; prawdopodobnie z przerwą w 1863
roku, gdyż nie widnieje w spisie księży z tego roku697) na mocy zezwolenia ks.
Kałużyńskiego, przeora księży augustianów w Krasnymstawie, z dnia 16.05.1862 a następnie
na podstawie aplikacji konsystorza diecezji z dnia 14.03.1865698. Wikariusz parafii
Zwiastowania NMP w Kazimierzu Dolnym699 (-01.09.1895)
Zmarł, w wieku 76 lat, 1 września 1895 roku w Kazimierzu Dolnym.
5.75. Roszkowski Stefan Eugeniusz, 1914-1998
Zdjęcie 39 – Rok 1951. Ks. Stefan Eugeniusz Roszkowski.
Urodził się 12 lutego 1914 roku700. W 1938 roku był alumnem na IV roku Wyższego
Seminarium Duchownego w Lublinie701. Został wyświęcony 14 kwietnia 1940 roku. Magister
teologii.
Wikariusz parafii Kraczewice (1940-1941), św. Michała Archanioła w Wojsławicach
(1941-1942). Administrator parafii Kamionka (1942-1944), Mełgiew (1944-1946; w źródle
podano, że do 1950)702.
Proboszcz parafii św. Anny w Tuczępach (03.05.1946-1957), skąd dojeżdżał do
Grabowca do pomocy księdzu Edwardowi Doleckiemu. Nauczyciel religii w Szkole
Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1954-1955). Zarządca parafii Matki
Boskiej Częstochowskiej w Podhorcach (1955-1968) oraz kapelan Sióstr Służek NMP (19731989). W 1989 roku przeszedł na emeryturę703.
Zmarł 5 sierpnia 1998 roku w Chełmie. Pogrzeb pod przewodnictwem biskupa
Mieczysława Cisło odbył się 8 sierpnia w kościele pod wezwaniem Ducha Świętego w
696
PamRM 1859, T.4, z.8, s. 180.
Spis DL 1864, s. 9.
698
60/IVb/57, k. 66-67.
699
APL APRKazimierz, sygn. 35/1836/0/2.4/108, k. 168/63.
700
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 27.10.2005); Spis DL 1938, s. 22.
701
Spis DL 1938, s. 22.
702
703
KP T1, s. 55; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (nekrologi, v. 27.10.2005); Kaczmara, s. 85;
Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 9; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.
61/IVb/26, k. 145-148; Spis DL 1966, s. 180.
697
82
Chełmie. Został pochowany na cmentarzu w Chełmie704.
5.76. Rybka Teofil, 1854-1934
Urodził się 27 lutego 1854 roku, wyświęcony w 1876 roku705. Wikariusz parafii
Parysów (-ok. wrzesień 1878), Grabowiec706 (ok. czerwiec 1878-przed listopadem 1878),
Garbów707 (przed listopadem 1878-;dekanat nowoaleksandryjski), Trzebieszów708 (-pierwszy
kwartał 1884; dekanat łukowski diecezji lubelskiej), Łuków709 (pierwszy kwartał 1884-przed
grudniem 1889; dekanat łukowski).
W 1876 roku śledztwo policyjne wykazało, że ochrzcił chłopca, nie upewniwszy się,
czy jego ojciec jest katolikiem. 17 sierpnia 1878 roku władze rządowe ponownie zwróciły się
do biskupa lubelskiego o przeniesienie księdza (wówczas wikariusza parafii Parysów, powiat
garwoliński w diecezji siedleckiej) do innej diecezji, za wyjątkiem sejneńskiej. 5/17 września
1878 roku generał-gubernator warszawski nałożył na księdza 20 rubli kary za wpajanie,
podczas kazań i spowiedzi, parafianom Grabowca wrogich uczuć do prawosławia. Ponadto
ponowił żądanie do biskupa przeniesienia księdza do innej parafii za wyjątkiem diecezji
sejneńskiej. Na prośbę biskupa (Walentego Baranowskiego, biskupa w okresie 1871-1879)
przeniesiono księdza na wikariat do parafii Garbów w guberni lubelskiej. 26 października
1891 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 50 rubli grzywny za to, że w
sierpniu 1891 roku w czasie odpustu w parafii Miedzna (powiat węgrowski w guberni
siedleckiej) umożliwił ks. Stanisławowi Broniszewskiemu (proboszczowi i dziekanowi z
Węgrowa) wyspowiadać dwóch „prawosławnych” z powiatu sokołowskiego w guberni
siedleckiej710.
Administrator a następnie proboszcz parafii Zwiastowania NMP w miejscowości
Miedzna712 w dekanacie węgrowskim (diecezji lubelskiej a następnie diecezji podlaskiej;
przeniesiony z wikariusza w parafii Łuków, przed grudniem 1889-do śmierci, tj. 27.08. 1934).
Zmarł 27 sierpnia 1934 roku w Miedznie713. Został pochowany na miejscowym cmentarzu
parafialnym714.
W 1891 roku wybudował nowy kościół parafialny w Miedznie715. Będąc proboszczem
parafii Miedzna został administratorem nowopowstałej parafii w Ugoszczy (30.07.1923-07.10
1924716), gdzie pod jego kierunkiem wybudowano, w 1919 roku, kaplicę717. Przed
powstaniem nowej parafii, kaplica była filią parafii miedzeńskiej718.
W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Podlaskiej Kapituły
704
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.27.10.2005); Zahajkiewicz ALHA, s. 681.
Schematyzm 1925, s. 132, 140; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1906, s. 107; Schematyzm DP 1921, s. 63.
706
PrzeK 1878, Nr 47, s. 748.
707
Kaczmara, s. 83; Kubicki 1/2, s. 211-212; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748.
708
PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
709
GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
710
Kubicki 1/2, s. 211-212.
711
Rocznik LTD 1904, s. 115; Rocznik LTD 1906, s. 13; Rocznik LTD 1905, s. 13; Spis DL 1906, s. 107.
712
GW 1889, Nr 334, s. 1; WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252; Schematyzm DP 1921, s. 63.
713
WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252.
714
Schematyzm 1925, s. 1332, 140;
715
WiadPodl 1920, Nr 5, s. 160.
716
Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz,
v.02.10.2009).
717
Grzeszek Paweł, „106. rocznica urodzin ks. Władysława Błachnio - budowniczego kościoła w Ugoszczy.
Wpisał się w naszą historię.”, Niedziela, Nr 43/2002.
718
Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz,
v.02.10.2009).
705
83
Katedralnej719.
Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Prostyń, Stoczek
Węgrowski, Kamionna, Ugoszcz (-1927-)720.
5.77. Samolej721 Jan Wojciech, 1898-1942
Urodził się 19 czerwca 1898 roku w miejscowości Wilkołaz, syn Wojciecha i Marianny
z Karamonów722. Uczęszczał do gimnazjum w Lublinie (ukończył 4 klasy). W 1918 roku
wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie723. Został wyświęcony w 17
czerwca 1923 roku724.
Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu725 (27.07.1923-04.07.1927; zapewne był już
w czerwcu), [planowany na wikariusza w Wąwolnicy726, czerwiec 1923-), św. Stanisława
Kostki w Hrubieszowie727 (04.07.1927-1927). Wikariusz parafii Zamość728 (1927-1928-;
kolegiata; bez wynagrodzenia). Rektor kościoła św. Jerzego w Biłgoraju729 (1929-1938-). Wg
stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był rezydentem parafii Grabowiec730.
Prefekt Szkoły Powszechnej w Grabowcu (1923-1927), szkoły w Zamościu, szkoły
powszechnej i rzemieślniczej w Biłgoraju (09.08.1929-06.06.1940); w szczególności Męskiej
Szkoły Powszechnej w Biłgoraju (-31.08.1932), Szkoły Powszechnej Nr 1 w Biłgoraju
(01.09.1932-; zmiana nazwy szkoły)731.
Członek Rady Miejskiej w Biłgoraju (wybrany 6 czerwca 1939 roku).
Był prawdopodobnie wikariuszem parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w
Biłgoraju co najmniej w okresie 1931-1940 oraz kapelanem Legionów. Z jego inicjatywy w
kościele św. Jerzego zostały namalowane obrazy „Cud nad Wisłą”, „Obrona Częstochowy”
(później, w okresie okupacji, przemalowane)732.
6 czerwca 1940 roku zostaje aresztowany przez gestapo i osadzony na Rotundzie w
Zamościu a następnie 1 lipca wywieziony do obozu Sachsenhausen skąd 14 grudnia 1940
roku do obozu w Dachau (numer obozowy 22535). Następnie zostaje wywieziony 12 sierpnia
1942 roku – jako chory – z obozu w Dachau do zakładu eutanazji w Hartheim koło Linzu
(Austria)733.
719
WiadPodl 1920, Nr 11-12, s. 244.
WiadPodl 1927, Nr 8, s. 282.
721
Był także ksiądz Jan Samolej, urodzony 24 czerwca 1900, wyświęcony 1922, proboszcz parafii św. Józefa
Oblubieńca NMP w Kawęczynie, zm. 12 marca 1938 roku (więcej „Ogólny wykaz księży ...”).
722
Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004; Spis DL 1931, s. 40
(Kaczmara podaje datę urodzenia: 24.07.1900).
723
Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004.
724
Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004;. Schematyzm 1925,
s. 122.
725
726
GłL 1923, Nr 162, s. 3.
727
728
Spis DL 1929, s. 101.
729
Spis DL 1931, s. 51; Spis DL 1938, s. 46-47.
730
731
Schematyzm 1925, s. 122; Spis DL 1931, s. 40; DUKOSL 1932, Nr 11 (47), s. 314.
732
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v.
26.11.2008).
733
Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie http://www.ipn.gov.pl (lista osób z obozu Dachau zamordowanych
w Hartheim, v. 26.11.2008).
720
84
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w
części umęczonych księży przez Niemców734.
5.78. Sawicki Stanisław, 1911-1950
Zdjęcie 40 – Rok 2012, 8 września. Nagrobek ks. Stanisława Sawickiego.
Urodził się 10 października 1911 roku. Wyświęcony w 1936 roku735. Wikariusz parafii
Gorzków (-1937), Grabowiec (1937-1938), św. Jakuba Apostoła w Abramowicach (1938-),
Parafianka (1940-1942)736. Proboszcz parafii Zawalów (1947-25.07.1950).
Zginął śmiercią tragiczną 25 lipca 1950 roku737. Pochowany na cmentarzu parafialnym
w Zawalowie.
5.79. Sejdziński Franciszek, 1857Urodził się 8 października 1857 roku, wyświęcony w 1880 roku738.
Administrator parafii Czułczyce739 (-pierwszy kwartał 1884). Wikariusz parafii
Grabowiec740 (pierwszy kwartał 1884-1886). Proboszcz parafii Wisznice (-1891-1894-),
Brzeziny (dekanat garwoliński, -1906-), Brzeźnica Bychawska741 (dekanat parczewski
diecezji podlaskiej a od 11 listopada 1925 roku diecezji lubelskiej; proboszcz 191911.11.1925-), Zwiastowania NMP w Boiska (dekanat kraśnicki, 1926-1931-; obchodził 50
lecie kapłaństwa)742.
21 czerwca 1891 roku doniósł743 do generała-gubernatora warszawskiego, że ksiądz
(wówczas proboszcz parafii Wisznice, powiat włodawski w guberni siedleckiej) wydał
„nielegalne” świadectwo o tym, że nie ma przeszkód do zaślubin mieszkańców osady
734
Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: LublinZamek, Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji
1939-1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.
735
Spis DL 1938, s. 42.
736
Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 41-42.
737
Tablica nagrobna na cmentarzu w Zawalowie.
738
Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 138; Spis DL 1931, s. 66; Spis DL 1906, s.75; wg innego
źródła urodził się 28 października- Kaczmara, s. 83.
739
PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
740
Kaczmara, s. 83; PKLG 1885, s. 132; PKLG 1887, s. 84; Spis DL 1906, s.75; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268;
APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/22.
741
Schematyzm DP 1921, s. 43; Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 125, 138; IWL 1925, s. 116;
WiadPodl 1925, Nr 5, nr 10-11-12, s. 263.
742
Kubicki 1/2, s. 215-216; Spis DL 1931, s. 66.
743
Kubicki 1/2, s. 215-216.
85
Rossocha, którzy przez Chełmsko-Warszawskiego Prawosławnego Konsystorza uznani byli
za prawosławnych. 7 września 1891 generał-gubernator warszawski skazał księdza, za to
przestępstwo, na 100 rubli kary. 26 lutego 1894 roku generał-gubernator warszawski zażądał
od biskupa lubelskiego pozbawienia księdza probostwa w Wisznicach i przeniesienia na
stanowisko wikariusza poza „strefą unicką” za działalność wśród unitów szkodliwie
wpływającą na stan prawosławia w tej miejscowości.
5.80. Skolimowski Wincenty (Benedykt Wincenty), 1784-1849
Urodził się w 1784 roku, wyświęcony w 1812 roku. Wikariusz parafii Grabowiec744 (1814-ok. 19.03.1816), Trzeszczany745 (ok. 20.03.1816-1818-), Uchanie746 (-1819-1823-),
Chłaniów747 (-1845-).
Będąc wikariuszem parafii Grabowiec prowadził księgi metrykalne (ok. 20.08.181522.01.1816-).
Zmarł, jako emeryt, 5 października 1849 roku w Chłaniowie748.
5.81. Skóra Piotr
Magister teologii. Na urlopie zdrowotnym (2007-2012).
Rezydent parafii Grabowiec (2010-30.06.2012), wikariusz parafii Grabowiec (30.06.
2012-20.08.2014).
5.82. Skrok Stanisław
Zdjęcie 41 – Rok 1969 (około). Ksiądz Stanisław Skrok (zdjęcie ze zbiorów parafii).
Wikariusz parafii Grabowiec (01.07.1969749-lipiec750 1971).
Otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Zamojskiej (1988)751.
744
Kaczmara, s. 82; APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/5, k. 25/73.
APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/9, k. 2/7; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/8, k. 1/1; APL
APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/7, k. 16.
746
APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k. 19, 41, 58, 87, 101.
747
Spis DL 1846, s. 10.
748
APL APRChłan, sygn. 35/1658/0/2.4/94, k. 67/43.
749
Alegaty do kroniki parafii Grabowiec.
750
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara, s. 85.
751
745
86
5.83. Skubiszewski Franciszek, 1844-1907
Urodził się 30 listopada 1844 roku. Alumn 4 roku Seminarium Duchownego Diecezji
Lubelskiej (1864)752. Wyświęcony w 1867 roku753.
Wikariusz parafii Grabowiec754 (-04.01.1870-30.06.1871), Parczew755 (-1875-, powiat
włodawski w guberni siedleckiej). Proboszcz parafii Krzeszów756 (-1880-1886-), Syrniki (1906-, dekanat lubartowski)757.
26 lutego 1875 roku gubernator siedlecki zawiadamia758 biskupa lubelskiego, że ksiądz
(wówczas wikariusz parafii Parczew) należy do tych księży co spowiadają okolicznych
unitów i w związku z tym nie może tam przebywać. Następnie 9 września 1886 roku generałgubernator warszawski skazał księdza (wówczas proboszcza parafii Krzeszów) na 50 rubli
kary, za to, że bez zgody urządził procesję podczas Bożego Ciała (12 czerwca 1886 roku) a
także procesję w pola, aby dokonać uroczystego poświęcania pól. W 1886 roku policja
wyśledziła, że ksiądz (wówczas proboszcz parafii Krzeszów) należy do bractwa Serca
Jezusowego. Sprawę rozpatrywało Ministerstwo Sprawiedliwości, skąd 17 lipca 1887 roku
generał-gubernator warszawski został poinformowany o tym, że cesarz 10 czerwca 1887 roku
nakazał zamknąć księdza w osobnej celi na miesiąc w jednym z klasztorów. Z polecenia
generała-gubernatora warszawskiego ksiądz został umieszczony na jeden miesiąc w
klasztorze ojców kapucynów w Nowem Mieście nad Pilicą.
Członek zwyczajny (wpłacający rocznie 6 rs) Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków
Rzemieślniczych (-1880-)759.
5.84. Smyk Witold, 1939-2013
Zdjęcie 42 – Rok 1964 (około). Ksiądz Witold Smyk (zdjęcie ze zbiorów parafii).
Urodził się 14 września 1939 roku w Ostrzycy (parafia Tarnogóra), syn Piotra i Heleny.
Uczęszczał do prywatnego Liceum Biskupiego w Lublinie. Ukończył studia w
752
Spis DL 1865, s. 19.
Spis DL 1906, s. 63.
754
APL APRG, Księga urodzeń 1862-1871, k. 541; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 28/118.
755
Kubicki 1/2, s. 218-219.
756
Kubicki 1/2, s. 218-219; Rocznik TORPR 1880, s. XXIV.
757
Spis DL 1906, s. 63.
758
Kubicki 1/2, s. 218-219.
759
Rocznik TORPR 1880, s. XXIV.
760
Kubicki 1/2, s. 218-219.
753
87
Metropolitarnym Seminarium Duchownym w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał 31
maja 1964 roku z rąk biskupa Piotra Kałwy761.
Odcisk 3 – Rok 1964. Odcisk stempla okolicznościowego z okazji prymicji księdza Witolda
Smyka (ze zbiorów Marianny Kulik).
Wikariusz parafii Pawłów (1964), Grabowiec (24.08.1964-09.11.1966, względnie od
01.09.1964), Narodzenia NMP w Krzeszowie (1966-1980). Proboszcz parafii NMP Królowej
Polski w Hucisko (1980-1988), Wniebowzięcia NMP w Łukowej (1988-22.06.2009).
Wicedziekan dekanatu Tarnogród (1998-22.06.2009)762.
Kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Zamojskiej (1988) a następnie kanonik
gremialny tej kapituły.
22 czerwca 2009 roku, po przeniesieniu w stan emerytalny, zamieszkał na plebanii w
Łukowej763.
Zmarł 2 września 2013 roku, w szpitalu w Biłgoraju. Pochowany na cmentarzu w
Łukowej.
761
Spis DL 1966, s. 115; Schematyzm DZL 1995, s. 102; Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Parafia WNMP
w Łukowej http://www.lukowa.parafia.info.pl/ (v. 14.08.2009).
762
Schematyzm DZL 1995, s. 77, 112; Kaczmara, s. 85; Spis DL 1966, s. 115.
763
14.08.2009).
88
Zdjęcie 43 – Rok 2016, 7 maja. Łukowa. Nagrobek ks. Witolda Smyka.
5.85. Stefański Ignacy (RL), 1847-1914
Urodził się 1 lutego 1847 roku w Krasnymstawie, syn Stanisława (mularza, ur. ok.
1814) i Marianny z Ignatowskich (ur. ok. 1821). Wyświęcony w 1873 roku764.
Wikariusz parafii Grabowiec (-19.02.1874-)765. Administrator parafii Gołąb766 (10.07.1914; diecezja lubelska).
Zmarł 10 lipca 1914 roku.
5.86. Stryjecki Jan, 1853-1930
Urodził się 16 grudnia 1853 roku w Zaklikowie, wyświęcony w 1882 roku767.
Wikariusz parafii Grabowiec768 (ok. 06.08.1882-pierwszy kwartał 1884), Wojsławice769
(pierwszy kwartał 1884-; dekanat chełmski). Administrator/proboszcz parafii Czułczyce770
(1884-1899).
764
Spis DL 1915, s. 82; APL APRKrasnystaw, sygn. 35/1849/0/2.4/67, k. 9/35.
APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 350/30.
766
Spis DL 1915, s. 82.
767
Spis DL 1906, s. 114; Schematyzm 1925, s. 127; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza
Becketa w miejscowości Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008).
768
PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/21; APRG, Księga urodzeń, 18811890, k. 72/66.
769
03.05.2008); PrzeK 1884, Nr 16, s. 268.
770
Kaczmara,
s.
83;
Parafia
św.
Tomasza
Becketa
w
miejscowości
Targowisko
http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008); PKLG 1892, s. 242.
765
89
Administrator parafii Targowisko771 (1899-1919; gdzie w 1909 roku zbudował
plebanię), wikariusz filialny parafii Łuszczów772 (dekanat łęczyński; 1919-). Proboszcz parafii
Łuszczów773 (-1924-1928).
W 1882 roku urząd żandarmski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że
ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) 29 czerwca 1882 roku ochrzcił dwoje dzieci
mieszkańca „prawosławnego” wsi Jarosławice (gmina Zamość). Od kary odstąpiono, gdyż
śledztwo wykazało, że ksiądz miał podstawę przypuszczać, że mieszkaniec ten jest
katolikiem. 24 lipca 1886 roku został ukarany przez generała-gubernatora warszawskiego na
75 rubli kary za to, że w kwietniu 1885 roku, w święto Marka, odbył bez zezwolenia
rosyjskich władz cywilnych procesję (nakazaną przez rytuał kościelny) z krzyżem do figur
przydrożnych774.
W 1928 roku przeszedł w Łuszczowie na emeryturę. Zmarł 25 marca 1930 roku w
Łuszczowie775.
5.87. Syroid (Syrojid) Doroteusz
Bazylianin ze Lwowa. O. Doroteusz był rektorem kościoła św. Kajetana w Grabowcu i
wikariuszem pełniącym obsługę wiernych obrządku wschodniego (21.12.1936-1939), za
zgodą prowincjała zakonu776.
5.88. Szeptuch Piotr Michał
Został wyświęcony 18 czerwca 1994 roku777.
Wikariusz parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie (1994-do co najmniej 01.12.1994),
Frampol (-20.06.2001), Dubienka (20.06.2001-19.06.2004), św. Karola Boromeusza w
Lubaczowie (19.06.2004-27.08.2004), Grabowiec (27.08.2004-czerwiec 2007). Proboszcz
parafii św. Michała Archanioła w Miączynie778 (lipiec 2007-).
Pracował w Gimnazjum Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu
(01.09.2004-31.08.2007). Otrzymał: nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka
Sienkiewicza w Grabowcu (2006).
5.89. Szubartowski Longin, 1888-1917
Urodził się 25 października 1888 roku, wyświęcony w 1911 roku779.
Wikariusz parafii Turobin780 (-przed 20.08.1913), Grabowiec781 (przed 20.08.1913przed 20.09.1915), Nawiedzenia NMP w Krasnobrodzie782 (przed 20.09.1915-1917).
771
03.05.2008); Spis DL 1906, s. 56.
772
03.05.2008); Spis DL 1906, s. 56.
773
Schematyzm 1925, s. 127; IWL 1925, s. 106.
774
775
Spis DL 1929, s. 102; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza Becketa w miejscowości Targowisko
http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008).
776
Kaczmara, s. 85; Spis DL 1938, s. 54-55; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.
61/IVb/26, k. 70, 128.
777
778
05.08.2009).
779
Spis DL 1915, s. 33.
780
ZLub 1913, Nr 227, s. 2.
781
Spis DL 1915, s. 33; Kaczmara, s. 84; ZLub 1913, Nr 227, s. 2; ZLub 1915, Nr 169, s. 3.
782
Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/ (v. 16.03.2011); ZLub 1915,
90
Zmarł 2 grudnia 1917 roku w Rosji783.
5.90. Śluskowski (Śluzkowski)784 Seweryn, 1867-1939
Urodził się 5 stycznia 1867 roku w Sarnakach. W 1889 roku ukończył Seminarium
Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1889 roku785.
Wikariusz parafii Grabowiec786 (29.09.1889-1890), Kock787 (1890-przed czerwcem
1892).
Administrator parafii Tuczna (diecezja podlaska, przed czerwcem 1892-1902).
Wikariusz kościoła filialnego Blinów (1902-1905), parafii: Skórzec (1905-1908), Lubartów
(1908-1909)788. W latach 1909-1918 mieszkał w Lublinie jako rezydent bez przydziału789.
Administrator parafii św. Tomasza Becketa w Targowisko (1919-1922), proboszcz parafii
Otrocz (1922-…), Potok Górny (Potok Ordynacki, dekanat biłgorajski,…-jesień 1925),
Branew (ok. październik 1925-maj 1929) oraz administrator parafii Wszystkich Świętych w
Depułtyczach (maj 1929-1932)790.
Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 był proboszczem parafii Potok Górny w
dekanacie biłgorajskim. Ksiądz z diecezji podlaskiej pracujący poza swoją diecezją791.
W 1932 roku przechodzi na emeryturę i przebywa w Lublinie792. Zmarł w 1939 roku w
Lublinie.
5.91. Tchórzewski Zygmunt, 1918Urodził się 13 lipca 1918 roku, wyświęcony w 1949 roku793.
Wikariusz parafii Turobin (-25.06.1951), Grabowiec794 (25.06.1951-19.08.1953).
Inicjator odrestaurowania wnętrza kościoła filialnego w Świdnikach 795. Kapelan
Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach (1955-1966-)796.
5.92. Tomasiak Henryk
5.93. Truch Andrzej
Bazylianin797. Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu798 (-21 listopada 1931-1932).
Nr 169, s. 3.
783
Spis DL 1921, s. 107.
784
Śluzkowski - pisownia nazwiska wg: Kaczmara, s. 83; Spis DL 1906, s. 98; Schematyzm DP 1923, s. 52.
785
GW 1889, Nr 334, s. 1; Spis DL 1915, s. 81; Schematyzm 1925, s. 124, 142; Spis DL 1931, s. 55-56; Parafia
Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl (v. 03.05.2008); Kaczmara, s. 83.
786
GW 1889, Nr 334, s. 1; Spis DL 1915, s. 81; APRG, Księga urodzeń, 1881-1890, k. 323/161.
787
Parafia Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/ (v. 03.05.2008); Tylko w 1890 wg - Kaczmara, s. 83;
GW 1892, Nr 152, s. 2.
788
Parafia św. Anny w Branwi http://www.parafbranew.republika.pl/ (v. 14.08.2009); Spis DL 1931, s. 55-56;
GW 1892, Nr 152, s. 2.
789
Spis DL 1915, s. 81; Parafia św. Anny w Branwi http://www.parafbranew.republika.pl/ (v. 14.08.2009);
790
Parafia św. Anny w Branwi http://www.parafbranew.republika.pl/ (v. 14.08.2009); Spis DL 1931, s. 55-56;
Spis DL 1906, s. 98; GłL 1925, Nr 280, s. 3.
791
Schematyzm 1925, s. 124, 142; Schematyzm DP 1923, s. 52.
792
Spis DL 1938, s. 106; Parafia Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/ (v. 03.05.2008).
793
Spis DL 1966, s. 203.
794
Kaczmara, s. 85.
795
KP T1, s. 110.
796
Spis DL 1966, s. 203.
797
Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 61-62.
798
AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 61.
91
5.94. Trybalski Leopold, dominikanin
Kaznodzieja zakonu księży dominikanów w Lublinie. Tymczasowo zamieszkiwał przy
kościele w Grabowcu (-1858-1861-)799.
5.95. Zdeb Ignacy, 1926-1999
Zdjęcie 44 – Rok 1966, 17 czerwca. Ksiądz Ignacy Zdeb.
Urodził się 27 maja 1926 roku w Niedrzwicy Kościelnej800. Wyświęcony 23 marca
1952 roku w Lublinie. Uzyskał tytuł magistra teologii801.
Wikariusz parafii: Łabunie (1952), Garbów (1952-1956), Bystrzyca (1956-1960),
Tarnogóra (1960-1961), św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Marii Magdaleny w
Dzierzkowicach (1961-1963), Gołębie (koło Puław, 1963-1965), Grabowiec (05.07.196519.11.1966), Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tomaszowie Lubelski (1966-13.01.1967).
Proboszcz parafii: Otrocz (14.01.1967-1978), Nielisz (1978-1979) i św. Andrzeja Boboli w
miejscowości Babin (1979-1985)802.
Przeszedł na emeryturę. Zmarł 1 lipca 1999 roku w Lublinie. Pochowany 5 lipca na
cmentarzu w Lublinie – na Majdanku803.
5.96. Ziemblicki Antoni, 1845-1903
Urodził się 15 stycznia 1845 roku. Alumn 2 roku Seminarium Duchownego Diecezji
Lubelskiej (1864)804. Wyświęcony w 1868 roku805.
Wikariusz parafii Grabowiec (1873-1876-)806. Proboszcz parafii Włodawa (-1882-;
gubernia siedlecka), Hrubieszów (-1886-1890-)807. Dziekan włodawski808. Dziekan
hrubieszowski (ok. 28.07.1885-18.02.1890-)809.
799
APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 140/76, 467/110.
801
802
Kaczmara, s. 85; Spis DL 1966 s. 182, 335; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.
24.02.2009).
803
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 24.02.2009); Zahajkiewicz ALHA, s. 681.
804
Spis DL 1865, s. 19.
805
Kaczmara, s. 83.
806
Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, akt nr 69.
807
Kubicki 1/2, s. 297-300; PKLG 1887, s. 93.
808
Kubicki 1/2, s. 297-300.
809
PKLG 1887, s. 93; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 260 i protokół z 18.02.1890.
800
92
Pieczęć 1 – Rok 1886, 16 września. Odcisk pieczęci urzędowej dziekana dekanatu
hrubieszowskiego i podpis dziekana ks. Antoniego Ziemblickiego (APRG).
Ksiądz był szczególnie prześladowany przez carski rząd, który stworzył 165 stron akt o
księdzu810. Ksiądz publicznie z ambony zapraszał i wzywał do swego kościoła byłych unitów,
by u niego zaspakajali potrzeby swej duszy. 22 marca 1883 roku generał-gubernator
warszawski ukarał księdza kwotą 25 rubli kary, za to, że w 1882 roku (we Włodawie)
wyspowiadał kilku unitów. 15 marca 1888 roku zarzucono księdzu, że w czasie gdy był w
parafii Hrubieszów to pochował „prawosławnego” według obrządku katolickiego. Ksiądz
został upomniany aby na przyszłość był uważniejszym przy spełnianiu swych obowiązków.
17 kwietnia 1890 roku generał-gubernator warszawski domagał się od administratora diecezji
lubelskiej (ks. Franciszka Jaczewskiego) pozbawienia księdza (wówczas proboszcza parafii
Hrubieszów) probostwa i powierzyć mu co najwyżej stanowisko wikariusza za to, że pomagał
ks. Cyprianowi Garlickiemu (proboszczowi parafii Chodywaniec) w udzielaniu ślubów byłym
unitom. Gdy 4 czerwca 1890 roku biskup lubelski zwrócił się do generała-gubernatora
warszawskiego z propozycją probostwa i dziekana w Krasnymstawie dla księdza
Ziemblickiego otrzymał informację, że można księdzu wyrazić zgodę na objęcie stanowiska
proboszcza poza „strefą unicką”.
5.97. Zwolak Wojciech, 1891-1970
Zdjęcie 45 – Rok 2013, 9 września. Ks. Wojciech Zwolak (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 3 kwietnia 1891 roku. Alumn II roku kursu filozoficznego Seminarium
810
811
Kubicki 1/2, s. 297-300.
Kubicki ½, s. 297-300.
93
Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1918 roku812.
Wikariusz parafii Grabowiec813 (01.08.1918-14.09.1918), gdzie zastępował ks.
Aleksandra Krasowskiego (Krassowskiego). Wikariusz i prefektem w parafii Czemierniki814
(-01.01.1925--; dekanat lubartowski).
Proboszcz parafii Cyryla i św. Metodego BB. WW w Sahryniu815 (1926-1938-),
administrator parafii narodzenia NMP i Trójcy Przenajświętszej w Trzeszczanach816 (19471966-).
Nauczyciel religii w Szkole Powszechnej Nr 3 w Hrubieszowie (1944/45)817.
Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odzn. 1957)818.
Zmarł 22 listopada 1970 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Trzeszczanach819.
6. Klerycy na praktyce w parafii Grabowiec
6.1. Łoza Mariusz
Pochodzi z parafii św. Krzyża w Zamościu. W roku szkolnym 1994/1995 roku był na
czwartym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w
Lublinie820.
W 1998 roku ukończył KUL.
Od września 1998 roku do maja 1999 roku (prawdopodobnie), jako alumn, był na
praktyce w parafii Grabowiec821.
9 czerwca 2001 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Jana Śrutwy822.
Wikariusz parafii Krasnobród823 (20.06.2001-), Podwyższenia Krzyża Świętego w
Horyszowie Polskim824 (21.02.2008-23.06.2008-czerwiec 2009), Podwyższenia Krzyża
Świętego w Hucie Krzeszowskiej (czerwiec 2009-).
6.2. Kruk Paweł Piotr
812
Spis DL 1915, s. 86. Schematyzm 1925, s. 122, 127; Spis DL 1931, s. 62; Tablica nagrobna na cmentarzu
parafialnym w Trzeszczanach.
813
Kaczmara, s. 84.
814
Schematyzm 1925, s. 122, 127.
815
Spis DL 1931, s. 62; Spis DL 1938, s. 57-58.
816
Spis DL 1966, s. 120.
817
Kalisz JS, s. 74.
818
Spis DL 1966, s. 30.
819
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Trzeszczanach.
820
821
KP T4, s. 80.
822
823
824
Zamojski Informator Diecezjalny, Wydawnictwo Kurii Diecezjalnej w Zamościu, rok XVII, kwiecieńczerwiec 2008, nr 2, s. 30.
94
Zdjęcie 46 – Rok 2010. Ks. Paweł Piotr Kruk.
Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w
Lublinie. Magister teologii.
Wikariusz parafii Nawiedzenia NMP w Wożuczynie825 (-23.06.2008), Matki Bożej
Królowej Polski w Zamościu826 (23.08.2008-), Świętej Marii Magdaleny w Biłgoraju (-lipiec
2009), św. Trójcy w Komarowie (lipiec 2009-20.08.2014), Przemienienia Pańskiego w
Krowicy (20.08.2014-).
7. Zakonnice
…
Przez pewien okres w Grabowcu przebywały zakonnice. Pozostała po nich pamiątka –
tuje przed kościołem, które posadziły.
….
8. Wykaz księży pochodzących z parafii Grabowiec
8.1. Alfabetyczny wykaz księży pochodzących z parafii Grabowiec
Tabela 5 – Alfabetyczny wykaz księży, alumnów, diakonów
Adamczuk Kazimierz
Chodorowski Antoni
Ciszewski Piotr
Greniuk Franciszek
Jabłoński Andrzej
Jędruszczak Władysław
Kamiński Franciszek vel
Nowicki Henryk
Miejscowość pochodzenia
Wolica Uchańska
Skomorochy Małe
Grabowiec
Ornatowice
Hołużne
Hołużne
Miejsce pochówku
Grabowiec
825
826
Kulik Henryk
Marszałek Mieczysław
Mich Władysław
Mociak Franciszek
Nowicki Zenon
Oszust Marian
Praczuk Antoni
Prokop Mirosław
Świdziński Roman Albin
Thor Józef
Wydżga Leon
Miejscowość pochodzenia
Grabowiec
Grabowiec
Skomorochy Małe
Żurawlów
Hołużne
Grabowiec
Grabowiec-Góra (dom za
lasem, obok Cieszyna)
Bereść
Grabowiec
Tuczępy
95
Miejsce pochówku
Potok Wielki, cm.
9. Księża pochodzący z parafii Grabowiec
9.1. Adamczuk Kazimierz827
Pochodzi z Wolicy Uchańskiej828. Ukończył Wrocławskie Seminarium Duchowne.
Wyświęcony w 1958 roku. Mszę prymicyjną odprawił 29 czerwca 1958 roku w kościele
parafialnym Grabowcu829.
Zdjęcie 47 – Rok 1958. Pamiątka święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym
od ks. Kazimierza Adamczuka, pierwsza strona (ze zbiorów Marianny Kulik).
Kapłan diecezji wrocławskiej.
9.2. Chodorowski Antoni, 1911-1969
Urodził się 30 kwietnia 1911 roku w Skomorochach Małych, syn Antoniego i Marianny
z Buczaków małżonków Chodorowskich – rolników. Wyświęcony w 1937 roku. Mszę
827
Wacław wg źródła- Kaczmara, s. 103 oraz KP T1, s. 134. Imię Kazimierz widnieje np. na drukowanej
pamiątce święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym rozdawanej przez księdza.
828
Kaczmara, s. 103.
829
KP T1, s. 134.
96
prymicyjną odprawił w 1937 roku w Grabowcu830.
Wikariusz parafii św. Mikołaja B. w Potoku Wielkim831 (-1937-1938-). Proboszcz
parafii Narodzenia NMP w Wygnanowicach (1946-1960), Wierzchowiska (196026.03.1969).
Zmarł 26 marca 1969 roku.
9.3. Ciszewski Piotr, 1914-1981
Urodził się w 1914 roku w Grabowcu832, wyświęcony w 1946 roku. Mszę prymicyjną
odprawił833 7 lipca 1946 roku w Grabowcu. Kazanie wygłosił ksiądz proboszcz Jan
Modrzejewski. Wielokrotnie pomagał księżom w Grabowcu (np. w 1948834 roku przy
komunii, odsłonięciu tablicy ku pamięci parafian zabitych w czasie II wojny światowej).
Kapłan diecezji włocławskiej. Był profesorem …
Zmarł w 1981 roku. Pochowany na cmentarzu w Ciechocinku.
9.4. Greniuk Franciszek, 1927Urodził się 30 sierpnia 1927 roku w Ornatowicach, syn Władysława i Anastazji z
Boczkowskich. Naukę rozpoczął w Publicznej Szkole Powszechnej I stopnia w
Ornatowicach. Następnie w roku szkolnym 1938/39 przeniósł się do klasy V Publicznej
Szkoły Powszechnej III stopnia w Grabowcu835. Mury szkoły opuścił 20 grudnia 1940 roku
będąc uczniem klasy siódmej836.
11 maja 1942 roku został żołnierzem Armii Krajowej w placówce Ornatowice, rejonu
Grabowiec, obwodu Hrubieszów, inspektoratu Zamość. Na wiosnę 1944 roku ukończył
partyzancką Szkołę Młodszych Dowódców Piechoty. W 1998 roku otrzymał awans na
porucznika, a w 2004 roku na stopień majora Wojska Polskiego837.
Absolwent Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie w 1946 roku, do
którego uczęszczał w latach 1944-1946.
W 1946 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Świadectwo
dojrzałości uzyskał w 1947 roku w Prywatnym Męskim Liceum Biskupim. W latach 19471952 odbył studia filozoficzno-teologiczne w KUL (WSD)838.
23 marca 1952 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Wikariusz parafii Nawiedzenia
NMP i św. Łukasza w Surhowie839 (kwiecień 1952-1953).
W 1953 roku uzyskał magisterium z teologii moralnej. W 1953 roku rozpoczął studia
specjalistyczne w Sekcji Teologii Moralnej Wydziału Teologii KUL. W 1955 roku otrzymał
licencjat z teologii moralnej. W 1956 roku uzyskał stopień doktora teologii moralnej na
podstawie rozprawy „Nauka św. Tomasza z Akwinu o normach moralności”. Od 1 lutego
830
KP T1, s. 9, 103; Spis DL 1938, s. 62; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 360/136.
Spis DL 1938, s. 62.
832
Kaczmara, s. 103.
833
KP T1, s. 11-12.
834
KP T1, s. 27.
835
Schematyzm DZL 1995, s. 100; Księga ocen zachowania się i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym
1937/38 (Publiczna Szkoła Powszechna III stopnia w Grabowcu).
836
Księga ocen sprawowania i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym 1940/41 (Öffentliche polnische
Volkschule in Grabowiec).
837
Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
09.08.2009).
838
09.08.2009).
839
Schematyzm DZL 1995, s. 110; Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka
http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v. 09.08.2009).
831
97
1956 roku pracuje w Redakcji Encyklopedii Katolickiej KUL. Od 1957 roku rozpoczął
prowadzenie zleconych zajęć dydaktycznych jako wykładowca teologii moralnej
fundamentalnej i etyki na kursie zwyczajnym „A” w Wyższym Seminarium Duchownym w
Lublinie oraz na KUL (do co najmniej 1967 roku)840. Pracował także jako bibliotekarz w
Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie (1957-1966-)841.
W 1973 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego
i rozprawy „Tomasz Młodzianowski teolog moralista XVII wieku”. Stanowisko docenta
uzyskał w 1975 roku, a profesora nadzwyczajnego w 1992 roku. 22 stycznia 2007 roku
uzyskał tytuł profesora zwyczajnego (16 lutego 2007 roku otrzymał dyplom nadania z rąk
Prezydenta RP)842.
W 1968 roku został asystentem w Sekcji Teologii Moralnej KUL a w 1969 roku
adiunktem. W latach 1974 – 1992 pełnił funkcję kierownika katedry Historii teologii moralnej
Wydziału Teologii KUL843.
Egzaminator prosynodalnym, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki
kościelnej przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)844.
Rektor Wyższego Seminarium Duchowego (1975-1982). Od roku akademickiego
1992/93 – jako kombatant – przeszedł na wcześniejszą emeryturę uniwersytecką ale w
dalszym ciągu prowadził zajęcia dydaktyczne na Wydziale Teologii do 1997 roku. Od 1996
roku wykłada Etykę prawniczą i Katolicką naukę społeczną w Wydziale Zamiejscowym Nauk
Prawnych i Ekonomicznych KUL w Tomaszowie Lubelskim.
Pełnił także funkcje sekretarza, wiceprzewodniczącego i przewodniczącego
Ogólnopolskiej Sekcji Teologów Moralistów. Brał udział wraz z kilkoma polskimi
moralistami w spotkaniach niemieckojęzycznych moralistów i etyków oraz włączył się w
organizację międzynarodowego forum moralistów845.
Bibliografia publikacji profesora obejmuje ogółem 260 pozycji i 40 haseł w
Encyklopedii Katolickiej KUL. Do dorobku naukowo-dydaktycznego profesor zalicza
rozprawy: „Teologia moralna w poszukiwaniu własnej tożsamości” (Lublin 1993), „Teologia
moralna w swej przeszłości” (Sandomierz 2006), „Studia z teologii moralnej” (Sandomierz
2006) oraz promocję 13 doktorów teologii (w tym ks. Janusza Nagórnego846, 19.03.1980; ks.
Jacka Piotra Berezińskiego847, 26.06.1977) i ponad 158 magisteriów848.
Ponadto podczas II Synodu Diecezji Lubelskiej (07.04.1977-08.061985) był członkiem
głównej komisji, przewodniczącym podkomisji do spraw liturgii oraz zastępcą
przewodniczącego komisji do spraw duchowieństwa.
Dyrektor Domu Kapłańskiego (1991-1992)849.
W 1992 roku rozpoczął pracę w nowo powołanej Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej
pełniąc funkcję kanclerza Kurii Diecezjalnej i wikariusza generalnego. Członek komisji
840
09.08.2009); Spis DL 1966, s. 43.
841
Spis DL 1966, s. 37.
842
09.08.2009).
843
09.08.2009).
844
Spis DL 1966, s. 32-33.
845
Słomka Walerian (ks. prof. dr hab.), „Badacz dziejów teologii moralnej” (Strona internetowa – prywatna –
profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php,v. 09.08.2009).
846
Życiorys ks. Janusza Nagórnego (Przegląd Uniwersytecki KUL nr 6 (104), listopad-grudzień 2006, s. 31-32)
847
Kronika X-lecia Papieskiego wydziału Teologicznego w Warszawie (Warszawskie Studia Teologiczne,
XIII/2000, s. 228).
848
09.08.2009).
849
KP T4.
98
liturgicznej wydziału duszpasterskiego kurii (-1994-)850. Odznaczony został godnością
kanonika gremialnego Kapituły Katedralnej w Zamościu (1992) oraz protonotariusza
apostolskiego (1993). Organizator kurii, biblioteki diecezjalnej i archiwum. Odpowiedzialny
za inwestycje budowlane (Dom Diecezjalny w Zamościu i Dom Księży Seniorów w
Biłgoraju)851.
Redaktor kalendarza liturgicznego i redaktor odpowiedzialny Zamojskiego Informatora
Diecezjalnego852.
Często przyjeżdża do Grabowca i Ornatowic. Brał udział m.in. w uroczystościach
poświęcenia symbolicznego grobu księdza Józefa Czarneckiego, nadania imienia Zespołowi
Szkół w Grabowcu.
Otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Biłgoraj.
W 2002 roku, po zwolnieni z funkcji i stanowisk diecezjalnych, zamieszkał ponownie w
Lublinie.
Od
2008
roku
ksiądz
redaguje
prywatną
stronę
internetową:
http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php.
9.5. Jabłoński Andrzej, 1919-1994, kanonik, dziekan
Zdjęcie 48 – Rok 1950 (po 25 marca). Diakon Andrzej Jabłoński w kościele parafialnym w
Grabowcu (zdjęcie z kroniki parafialnej).
Urodził się 6 grudnia 1919 roku w miejscowości Hołużne w gminie Grabowiec853.
Rodzice: Anastazja (ur. 17.12.1886, zm. 15.02.1969), Józef (ur. 04.02.1884, zm.
13.04.1958)854, brat Kazimierz.
Ukończył 7–klasową Publiczną Szkołę Powszechną w Grabowcu w 1934 roku.
Pracował jako sprzedawca w spółdzielni „Społem”. W latach 1936-1939 uczył się w Małym
Seminarium Misyjnym Misjonarzy Słowa Bożego w Bruczkowie w województwie
wielkopolskim. Po wybuchu wojny wrócił w rodzinne strony. Był sprzedawcą w Hołużnie i w
Hrubieszowie. Następnie zamieszkał w Kraśniku (1943-1946), gdzie był buchalterem i
magazynierem. W okresie wojny współpracował z AK. Maturę zdobył w 1946 roku. W latach
850
09.08.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 115.
852
KP T4.
853
Spis DL 1966, s. 67; Artykuł prawdopodobnie w Dzienniku Wschodnim, wycięty i przechowywany przez
Mariannę Kulik.
854
Informacje z tablicy nagrobnej na cmentarzu w Grabowcu.
851
99
1946-1951 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie.
Święcenia diakonatu przyjął 25 marca 1950 roku w katedrze lubelskiej855. Wyświęcony
w lipcu 1951 roku. Mszę prymicyjną odprawił w Lublinie (24.06.1951) i w Grabowcu
(01.07.1951)856.
Zdjęcie 49 – Rok 1951, lipiec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej,
którą odprawił ks. Andrzej Jabłoński, dwie strony (ze zbiorów Marianny Kulik oraz Adma
Skóry).
Zdjęcie 50 – Rok 1951, lipiec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej,
którą odprawił ks. Andrzej Jabłoński, dwie strony (ze zbiorów Adma Skóry).
Wikariusz parafii Świętego Krzyża w Zamościu857, Krasnobród858 (1955-1960),
katededralnej św. Jana w Lublinie859 (1960-11.02.1967). Referent w referacie maryjnym
Wydziału Duszpasterstwa Kurii Biskupiej w Lublinie (-1966-)860.
Administrator parafii Skierbieszów861 (11.02.1967-), proboszcz parafii Świętego Krzyża
855
KP T1, s. 92.
Z pamiątki święceń kapłańskich i mszy św. prymicyjnej.
857
858
859
Spis DL 1966, s. 333.
860
Spis DL 1966, s. 33.
861
Spis DL 1966, s. 333.
856
100
w Zamościu862 (1972-1994). Wspólnie z parafianami m.in. dokończył budowę kościoła (17
września 1978 roku kościół został konsekrowany przez biskupa Bolesława Pylaka) i wieży
(ukończona w 1978 roku)863. Na wieży kościelnej umieszczono trzy dzwony wykonane w
1974 roku przez Jana Felczyńskiego z Przemyśla (w 1974 roku dzwony zostały one
poświęcone przez biskupa Piotra Kałwę)864. Na cmentarzu przykościelnym, tuż przy ulicy
stoją wzniósł monumenty: grotę objawień Matki Bożej z Lourdes i pomnik Męczeństwa
Polaków w II wojnie światowej (monumenty poświęcił biskup Bolesław Pylak,
16.09.1979)865. Po zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki wprowadził mszę świętą za
ojczyznę866.
Pełnił funkcję dziekana dekanatu Zamość Nowe Miasto (1978-1994). Został
odznaczony m.in. godnością kanonika gremialnego Kapituły Zamojskiej i prałata867.
Zmarł 1 marca 1994 roku868. Pogrzeb odbył się 3 marca 1994 roku w Zamościu. W
pogrzebie uczestniczyło ponad dwustu księży z biskupem Janem Śrutwą, przedstawiciele
wojska, policji, stowarzyszeń, związków, władz samorządowych.
Pochowany w grobowcu księży na cmentarzu parafialnym w Zamościu869.
9.6. Jędruszczak Władysław, 1906-1956
Urodził się 13 stycznia 1906 roku w Hołużne, wyświęcony w 1931 roku870. Wikariusz
parafii św. Teodora w Wojciechowie (dekanat bełżycki; 1936-1938-)871.
Proboszcz parafii Czernięcin (-20.09.1956)872.
Zmarł 20 września 1956 roku w Czernięcinie873.
9.7. Kaczmara Marian874 – autor monografii parafii św. Mikołaja w Grabowcu
862
Artykuł prawdopodobnie w Dzienniku Wschodnim, wycięty i przechowywany przez Mariannę Kulik;
864
865
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 15.07.2009); Artykuł prawdopodobnie
w Dzienniku Wschodnim, wycięty i przechowywany przez Mariannę Kulik.
866
Artykuł prawdopodobnie w Dzienniku Wschodnim, wycięty i przechowywany przez Mariannę Kulik.
867
Artykuł prawdopodobnie w Dzienniku Wschodnim, wycięty i przechowywany przez Mariannę Kulik.
868
Schematyzm DZL 1995, s. 98; Tablica nagrobna na cmentarzu parafii Katedralnej Zmartwychwstania
Pańskiego i św. Tomasza w Zamościu.
869
Tablica nagrobna na cmentarzu parafii Katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza w Zamościu.
870
871
Spis DL 1938, s. 46.
872
Spis DL 1966, s. 213.
873
874
Notkę biograficzną dokonano przy współpracy z Karolem Chilewiczem.
863
101
Zdjęcie 51 – Marian Kaczmara – zapewne z okresu seminarium (zdjęcie ze zbiorów Karola
Chilewicza).
Urodził się 24 stycznia 1945 roku w Rogowie (wówczas parafia Grabowiec, aktualnie
parafia Świdniki). Rodzice: Jan i Marianna z domu Chilewicz. Absolwent Szkoły
Podstawowej w Świdnikach, do której uczęszczał w latach 1952-1959. Absolwent Liceum
Ogólnokształcącego w Grabowcu w 1963 roku. Studiował na Wydziale Teologicznym
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1963-1969). Magister teologii. W 1968 roku napisał
pracę magisterską „Dzieje parafii Grabowiec”, która stanowi jedno z głównych źródeł
niniejszej pracy.
Święcenia kapłańskie otrzymał 15 czerwca 1969 roku w Zamościu.
Praca parafialna: Borów (1969-1973), Stary Zamość (1973-1978), Niedrzwica
Kościelna (1978-1983).
Od 1983 roku jest proboszczem parafii Podwyższenia Krzyża w Niedrzwicy Dużej. Z
jego inicjatywy wybudowano nowy kościół, dzwonnicę, dom parafialny (konsekracja
kościoła i poświęcenie domu parafialnego – 14.09.1986), budynek gospodarczy. Ponadto
dokonał lokalizacji nowego cmentarza (poświęcenie cmentarza – 03.06.1986).
Otrzymał875 godności: kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej, kanonika
honorowego Kapituły Zamojskiej.
9.8. Kamiński Franciszek vel Nowicki Henryk876, 1922-2015
Urodził się, jako Franciszek Nowicki, w 1922 roku w Grabowcu.
Przed II wojna światową wstąpił do Małego Seminarium Duchownego w Reginowie
nad Szczarą. Podczas II wojny światowej działał w 9. Pułku Piechoty Ziemi Zamojskiej
Armii Krajowej. Od lipca 1945 r. ukrywał się nazwiskiem, jako Franciszek Kamiński.
Wstąpił do Towarzystwa Salezjańskiego. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne
Towarzystwa Salezjańskiego w Lądku nad Wartą. Święcenia kapłańskie przyjął 21 lutego
1954 roku. Wikariusz parafii Łódź (1954-1956), Różanystok (1956-1958), Poznań (19581959). Administrator Aleksandrów Kujawski (1959-1961). Studiował prawo kanoniczne
(Lutomiersk, 1961-1963; Łódź, 1963-1966). Kapelan wojskowy (1966-1981). Wikariusz
parafii Świętego Ducha w Kaliszu (1982-1984).
Wikariusz parafii Matki Bożej Ostrobramskiej w Szczecinie (30.11.1985-30.04.1986;
875
876
Gmina Niedrzwica Duża http://www.niedrzwicaduza.pl/ (v. 09.08.2009).
Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska http://szczecin.kuria.pl (v. 26.02.2015).
102
archidiecezja szczecińsko-kamieńska), św. Stanisława Kostki w Szczecinie (30.04.198616.08.1986).
Administrator
parafii
Wołczkowo
(16.08.1986-15.11.1986),
wikariusz/administrator Świętej Trójcy w Szczecinie (15.11.1986-26.10.1987). Proboszcz
parafii
Chwarstnica
(26.10.1987-16.07.1990),
Tanowo
(16.07.1990-01.09.1994),
Podwyższenia Krzyża Trzebieży (01.09.1994-28.08.2002).
19 grudnia 1990 roku inkardynowany do archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.
28 sierpnia 2002 roku, jako emeryt, zamieszkał na terenie parafii Wniebowzięcia NMP
w Raciborzu (u rodziny).
Pułkownik. Doktor. Zmarł 24 lutego 2015 roku w Raciborzu877. Uroczystości
pogrzebowe odbyły się 27 lutego 2015 roku w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP w
Raciborzu (woj. śląskie). Pochowany na cmentarzu w Raciborzu.
Dokument 2 – Rok 2015, 24 lutego. Klepsydra ks. Franciszka Kamińskiego (parafia
Grabowiec).
9.9. Kulik Henryk, 1936Urodził się 15 sierpnia 1936 roku w Grabowcu, wyświęcony w 1961 roku878. W
kwietniu 1961 roku odprawił mszę prymicyjną w kościele parafialnym w Grabowcu879.
Podczas tej mszy kazanie wygłosił ksiądz Franciszek Mociak (także pochodzący z tej parafii).
Zdjęcie 52 – Rok 1961, kwiecień. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej
877
Klepsydra.
879
KP T1, s. 146.
878
103
prymicyjnej, którą odprawił ks. Henryk Kulik, dwie strony (ze zbiorów Adama Skóry).
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie880 (1965-1966-), Krzczonów881
(koło Bychawy, -1978-).
9.10. Marszałek Mieczysław, 1951Urodził się 8 stycznia 1951 roku w Grabowcu, wyświęcony 12 czerwca 1977 roku.
Magister teologii882.
Wikariusz parafii św. Teresy w Lublinie883. Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego
w Sawinie (-2005-). Rezydent parafii św. Anny w Lubartowie884 (2007-). Kapelan hospicjum
św. Anny w Lubartowie885.
Otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej886.
9.11. Mich Władysław, 1910-1995
Urodził się 25 lipca 1910 roku w Skomorochach Małych, wyświęcony w 1938 roku887.
Mszę prymicyjną odprawił w 1938 roku w Grabowcu888.
Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Lipinach889 (dekanat Biłgoraj
Południe; 1946-1958), administrator św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Chłaniowie890
(dekanat turobiński, 1958-1966-). Proboszcz parafii Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa w
Wirkowicach891 (dekanat Krasnystaw Wschód, archidiecezja lubelska; 1978-1984). W 1984
roku przechodzi na emeryturę892.
Zmarł 21 sierpnia 1995 roku w Lublinie893.
9.12. Mociak Franciszek, 1924-2004
Urodził się 2 kwietnia 1924 roku w Żurawlowie, wyświęcony 23 marca 1952 roku w
Lublinie. Magister teologii894.
Mszę prymicyjną odprawił w Grabowcu (marzec 1952)895.
880
Spis DL 1966, s. 107.
KP T1, s. 121.
882
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103; Archidiecezja
Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009).
883
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103.
884
Spis DL 2008, s. 59.
885
Lubartowskie Stowarzyszenie Hospicjum św. Anny w Lubartowie http://hospicjum.lubartow.pl/ (v.
09.08.2009).
886
887
888
KP T1, s. 9.
889
890
Spis DL 1966, s. 184.
891
Parafia Wirkowice http://wirkowice.diecezja.lublin.pl/ (v. 05.06.2013).
892
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103.
893
Zahajkiewicz ALHA, s. 681.
894
Spis DL 1966, s. 207; Kaczmara, s. 103; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009).
895
Z pamiątki święceń kapłańskich i mszy św. prymicyjnej.
881
104
Zdjęcie 53 – Rok 1952, marzec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej
prymicyjnej, którą odprawił ks. Franciszek Mociak, pierwsza strona (ze zbiorów Adma
Skóry).
Wikariusz parafii Mokrelipie (1952-1957), Hrubieszów (1957), Tomaszów Lubelski
(1957-1960), Horodło (1960-1961), Mełgiew (1961-1964), Tarnogród, św. Tomasza Apostoła
w Zamościu (1964-1973), św. Ignacego Loyoli w Niemcach (1973-1977)896. Od 1984 roku
bez funkcji. Jako rencista, a następnie jako emeryt mieszkał w Niemcach a następnie w
Lublinie.
Zmarł 27 sierpnia 2004 roku w Domu Księży Emerytów w Lublinie897. Pogrzeb odbył
się 1 września 2004 roku w kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Lublinie.
Pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.
9.13. Nowicki Zenon, 1928-
Zdjęcie 54 – Rok 1953. Ksiądz Zenon Nowicki (zdjęcie ze zbiorów Lucyny Zawalskiej).
Urodził się 6 marca 1928 roku w miejscowości Hołużne, wyświęcony 21 czerwca 1953
roku. Mszę prymicyjną odprawił w Lublinie i w Grabowcu (1953)898.
896
Spis DL 1966, s. 207; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009); Kaczmara, s. 103.
898
Spis DL 1966, s. 159; Schematyzm DZL 1995, s. 100, 110; Pamiątka święceń kapłańskich i mszy św.
prymicyjnej; Kaczmara, s. 103.
897
105
Zdjęcie 55 – Rok 1953. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej, którą
odprawił ks. Zenon Nowicki, dwie strony (ze zbiorów Marianny Kulik).
Zdjęcie 56 – Rok 1953. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej, którą
odprawił ks. Zenon Nowicki, dwie pamiątki po dwie strony (ze zbiorów Adama Skóry).
Wikariusz parafii św. Tomasza Apostoła i św. Stanisława Biskupa Męczennika w
Piotrawinie899 (1953), św. Wita M. w Mełgwi900 (1964-1966-).
899
900
Spis DL 1966, s. 159.
106
Proboszcz parafii Teratyn901 (-1976), Matki Boskiej Częstochowskiej w Siedliszczu902
(16.10.1976-1980), Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Aleksandrowie903 (1984-1993), św.
Krzyża w Kalinówce904 (dekanat narolski, 1993-01.12.1994-).
Zamieszkuje w Domu Księży Seniorów w Biłgoraju (2009)905. Odznaczony godnością
kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Zamojskiej906.
9.14. Oszust Marian, 1957Urodził się w 1957 roku, wyświęcony 13 czerwca 1982 roku907. Magister teologii.
Wikariusz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju (1983-1987),
Lubartów (do około września 1991), Komarów (około wrzesień 1991-16.02.1992)908.
Proboszcz parafii Grodysławice909 (16.02.1992-), Zmartwychwstania Pańskiego w
Mirczu (1994-23.08.2008). W dniu 23 sierpnia 2008 roku zostaje mianowany proboszczem
parafii św. Michała Archanioła i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Werbkowicach910.
Został odznaczony godnością kanonika honorowego Zamojskiej Kapituły
Konkatedralnej911.
9.15. Praczuk Antoni, diakon, 1969-1993
Żył 24 lata, zginął śmiercią tragiczną 11 września 1993 roku w Grabowcu912.
9.16. Prokop Mirosław, 1966Urodził się w 1966 roku, wyświęcony 18 maja 1991 roku913. Magister. Wikariusz
parafii MB Częstochowskiej w Tereszpolu (1991-01.12.1994-), katedralnej w Zamościu (20.06.2002), Matki Boskiej Królowej Polski w Zamościu (20.06.2002-2007)914.
Proboszcz parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Łaziskach (2007-).
Diecezjalny koordynator wspólnot odnowy w Duchu Świętym (17.09.2002-)915.
9.17. Świdziński Roman Albin, 1855-1893
Urodził się 28 lutego 1855 roku w Bereściu, syn Juliana i Leonory z Popławskich
małżonków Świdzińskich. Chrztu udzielił, 11 kwietnia 1855 roku w kościele
rzymskokatolickim w Grabowcu, ks. proboszcz Piotr Bychawski. Rodzicami chrzestnymi byli
901
Kaczmara, s. 103.
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009); Echo Częstochowskiej Pani, Siedliszcze,
2001, Nr 6, s. 3.
903
904
905
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.08.2009; parafia św. Marii
Magdaleny w Biłgoraju).
906
907
908
Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju: http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl (v.
06.01.2009); Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I.
909
Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I.
910
02.10.2008).
911
912
Informacja z nagrobka.
913
914
09.09.2009).
915
Prokop Mirosław, „W ciele Chrystusa tworzymy jedno”, tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 43/2003.
902
107
Albin Świrski i Antonina Świdzińska, Piotr Krzykowski i Filipina Świdzińska oraz Karol
Świdziński i Maria Świrska916.
Nauczyciel religii w gimnazjum męskim w Lublinie917 (-1886-1891-; na pomniku
widnieje napis rektor gimnazjum lubelskiego). Administrator a następnie proboszcz parafii
Potok Wielki918 (ok. grudzień 1892-; wówczas pow. janowski, gubernia lubelska).
Udzielił ślubu Stefanowi Olszewskiemu i Petronelli Jadwidze Janiszewskiej w kościele
św. Mikołaja w Lublinie (na Czwartku) za zgodą administratora parafii Grabowiec - ks.
Stanisława Retke919.
Zmarł 13 kwietnia 1893 roku w Potoku, w wieku 38 lat i w 13 roku kapłaństwa,
pochowany na cmentarzu w Potoku Wielkim920.
9.18. Thor Józef, 1870-1879, alumn
Urodził się 15 lipca 1870 roku w Grabowcu, syn Piotra i Katarzyny z Grynów. Alumn
Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego w Lublinie (-04.09.1889)921.
Zmarł 4 września 1889 roku w Grabowcu. Pochowany, w grobowcu z bratem Piotrem,
na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.
9.19. Wydżga Leon, 1864-1933
Urodził się w 1864 roku (prawdopodobnie w Tuczępach)922.
Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie. Administrator/proboszcz parafii św.
Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim923 (1909-1933).
10 grudnia 1905 roku przemawiał na manifestacji przy grobach ułanów księcia Józefa
Poniatowskiego w Lublinie, za rogatkami lubartowskimi. Ksiądz przypomniał
manifestującym o potyczce kawalerii polskiej z Austriakami podczas walk o Lublin 10 maja
1809 roku924.
Uczestniczył w pogrzebie Tadeusza Józefa Bogusława Wydżgi w Grabowcu (w lipcu
1899 roku, wówczas pracował w Lublinie)925. Wygłosił kazanie podczas wizytacji pasterskiej
parafii Fajsławice przez biskupa Franciszka Jaczewskiego926.
Prałat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1912-1918-)927. Kustosz Kapituły Katedry
Zamojskiej (-1912-)928.
Zmarł w 1933 roku w Międzyrzeczu Podlaskim929.
10. Biskupi diecezji chełmskiej
916
APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/56, k. 714/20.
Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; Kubicki 3/2, s. 158.
918
GW 1893, Nr 4, s. 3; Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim.
919
APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 107/34.
920
Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; APKo/S APRPotokWielki,
Księga zgonów, 1892-1897, k. 44/88.
921
APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 587/141; APRG, Księga zgonów, 1880-1901, k. 404/135.
922
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, akt nr 97 z 1899.
923
GłL 1913, Nr 20, s. 314; Parafia św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim http://mikolaj.miedzyrzec.pl/ (v.
22.08.2013).
924
Tomczyk Józef (1913-1991), „Narastanie świadomości narodowej w Lubelskiem w latach 1864-1917 w
świetle akt Kancelarii Gubernatora Lubelskiego”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F,
Historia Vol. 48 (1993), s. 157.
925
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, akt nr 97 z 1899.
926
Kublicki 3/2, s. 96.
927
KAL 1913, s. 71; KAL 1919, s. 55.
928
KAL 1913, s. 71.
929
Parafia św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim http://mikolaj.miedzyrzec.pl/ (v. 22.08.2013).
917
108
10.1. Wykaz biskupów chełmskich
Tabela 6 – Chronologiczny wykaz biskupów chełmskich
Tomasz z Ninogniewa
Jakub Strepa 0 arcybiskup halicki – zarząd
diecezją
Stefan
Okresy sprawowania godności
20.05.1359-1398-1399-
brak biskupa w okresie 1406-1417
Jan Biskupiec z Krakowa
16.07.1417-22.04.1452
Paweł z Grabowa [Paweł Grabowski]
Maciej ze Starej Łomży
Kościelecki Mikołaj
Buczacki Jakub
Dziaduski Jan
Drohojowski Jan
Uchański930 Jakub
Staroźrebski Sobiejuski (Sobiejoski)
Wojciech
Goślicki Wawrzyniec
Gomoliński Stanisław931
Zamoyski Jerzy
Łubieński Maciej
Piasecki Paweł
Pstrokoński Stanisław
Leżeński Tomasz
Święcicki Stanisław Jacek
Szembek Krzysztof Jan
Szaniawski Jan Feliks Junosza932
1463-1479
1490-ok. 12.09.1505
1505-1518
1518-1538
1543-1544
1546-1551
1551-1561
-1562-15871591-1600
19.02.1601-04.01.1621
1621-1627
1641-1644
1644-1657
1658-1667
08.02.1677-październik 1696
1713-1719
-1728-
930
Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 75.
931
TKZ 1939, Nr 2, s. 76.
932
TKZ 1939, Nr 2, s. 81.
Szembek Józef Eustachy ze Słupowa
Wężyk de Osiny Walenty
Turski Feliks Paweł
109
1736-1753
1753-1765
22.04.1765-04.03.1771
Okęcki Antoni Onufry
Garnysz Maciej Grzegorz
Skarszewski Wojciech
-17781781-1790
1790-1805
10.2. Biskupiec Jan z Krakowa, 1377-1452, biskup chełmski
Zwany także Janem z Opatowca Zaborowskiego. Dominikanin933.
Urodził się w 1376 roku. Biskup chełmski (16.07.1417-22.04.1452)934 (drugi z kolei
biskup diecezji chełmskiej ?)935. Spowiednik króla Władysława Jagiełły936.
Zmarł 22 kwietnia 1452 roku937. Pochowany w Kumowie (?)938.
10.3. Buczacki Jakub, -1541, biskup chełmski
Sekretarz królewski, biskup kamieniecki (-1531), biskup chełmski (1531-1538), biskup
płocki (1538-1541). Zmarł w 1541 roku939.
10.4. Czerczycki Józef Wawrzyniec, 1735-1804, chełmski biskup pomocniczy
Urodził się w 1735 roku na Wołyniu. Wyświęcony na kapłana w 1763 roku. Doktor
obojga praw (kanonicznego i cywilnego). Kanonik Kolegiaty Zamojskiej. Dziekan katedralny
i oficjał generalny chełmsko-lubelski. Profesor Akademii Zamojskiej (przez dwadzieścia lat)
a następnie jej rektor. Prepozyt turobiński. Posiadał także inne beneficja: Tarnogóra i
Łukowa. Biskup pomocniczy nominat w 1804 roku940.
Zmarł w 1804 roku.
10.5. Drohojowski Jan, biskup chełmski
Biskup chełmski (1546-1551)941
10.6. Dziaduski Jan, biskup chełmski
933
Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w
Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21.
934
Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21; Kaczmara, s. 17.
935
Wadowski Jan Ambroży (ksiądz), „Kościoły Lubelskie”, Lublin, 1907, s. 305.
936
GW 1855, Nr 335, s. 3.
937
Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21.
938
GW 1855, Nr 335, s. 3.
939
940
Olszański Jan (ksiądz), „Notatki o Turobinie i Czernięcinie”, TKZ 1939, Nr 2, s. 77.
941
s. 75.
110
Biskup chełmski (1543-1544-)942.
10.7. Garnysz Maciej Grzegorz, 1740-1790, biskup chełmski
Biskup pomocniczy diecezji włocławskiej (1776-1781)943.
Biskup chełmski (1781-1790)944. Referendarz koronny945 a następnie podkanclerzy
koronny946.
Zmarł w 1790 roku. Pochowany na cmentarzu Kapucynów w Warszawie947.
10.8. Gomoliński Stanisław, biskup chełmski
Herbu Jelita, syn Mikołaja948.
Prepozyt poznański, kanonik krakowski, scholastyk949 płocki, kanonik sandomierski
(09.03.1587), biskup kamieniecki (1588-), biskup chełmski (1591-1600), W 1596 roku brał
udział, w imieniu papieża, w synodzie unijnym w Brześciu Litewskim. Kościół w Zamościu,
wybudowany przez Jana Zamojskiego, zamienił na kolegiatę950.
Pochowany w kościele/klasztorze Matki Boskiej Pocieszenia, oo. bernardynów, w
Sokalu (współcześnie Ukraina)951.
10.9. Goślicki Wawrzyniec, biskup chełmski
Urodził się około 1539 roku. Herbu Grzymała. Kształcił się w Akademii Krakowskiej i
w Padwie, gdzie w 1569 roku otrzymał tytuł magistra952.
Kanclerz księstwa siedmiogrodzkiego (za panowania Stefana Batorego); dziekan
kieleckim; kanonik krakowski, włocławski, sandomierski. Biskup kamieniecki, chełmski
(1590), przemyski (1591), poznański (1601)953.
Zmarł 31 października 1607 roku w Ciążyniu (w wyniku gangreny prawej nogi),
pochowany w katedrze w Poznaniu954.
10.10. Grabowski Paweł
942
AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 933-936.
Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji włocławskiej”, Studia Włocławskie,
12/2009, s. 175.
944
s. 77.
945
12/2009, s. 175.
946
BL 1912, Nr 44, s. 354.
947
BL 1912, Nr 44, s. 354.
948
Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76.
949
Członek kapituły sprawujący nadzór nad szkolnictwem w diecezji.
950
Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807” - w Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm,
1997, s. 75; Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r.
tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76.
951
Sokalski Bronisław (1858-1929), „Powiat sokalski pod względem geograficznym, etnograficznym,
historycznym i ekonomicznym”, Lwów, 1899, s. 319.
952
953
954
943
111
Patrz hasło: Paweł z Grabowa.
10.11. Leżeński Tomasz, biskup chełmski
Syn Jerzego herbu Nałęcz i Anny Drohojowskiej herbu Korczak. Dziedzic Leżenic i
Głowaczowa955.
Był kanonikiem warszawskim, opatem wąchockim i biskupem chełmskim (1658-1667).
Następnie został biskupem łuckim (od 1669 roku). Zmarł w 1675 roku956. Pochowany w
Wąchocku (razem z bratankiem Mikołajem)957.
10.12. Łubieński Kazimierz, biskup chełmski
10.13. Łubieński Maciej, 1572-1652, biskup chełmski
Urodził się w 1572 roku. Proboszcz miechowski958 (-1622-). Kanonik.
Biskup chełmski (1621-1627). Biskup poznański, włocławski. Arcybiskup gnieźnieński.
10.14. Kochnowski Melchior Jan, chełmski biskup pomocniczy
Prepozyt w Turobinie. Archidiakon katedry chełmskiej (-1764-1777-). Wikariusz (1763-1774-) i wizytator generalny diecezji chełmskiej (-1763-1776-). Biskup pomocniczy
diecezji chełmskiej (-1776-1777-)960.
Doktor (-1764-). Kanonik katedry zamojskiej (-1764-)961.
Wielokrotny rektor Akademii Zamojskiej962.
10.15. Kościelecki Mikołaj, 1450-1518
Dziekan gnieźnieński a następnie biskup chełmski (1505-04.05.1518)963.
Zmarł 4 maja w Skępem. Pochowany w krasnostawskiej katedrze lub w klasztorze
Bernardynów w Skępem, której był fundatorem964.
10.16. Okęcki Antoni Onufry, biskup chełmski
955
956
Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807” - w Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm,
1997, s. 76.
957
958
Szady In, s. 141.
959
s. 75-76.
960
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 106; Klicki
Krzysztof, „Stanisław Staszic – profesor Akademii Zamojskiej”, Zamojski Kwartalnik Kulturalny, 2008, Nr 2
(95), s. 114; AGAD, KsMetrDiecLwów, sygn. 1/301/1410, k. 57, 85, 93.
961
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 49, 106.
962
Klicki Krzysztof, „Stanisław Staszic – profesor Akademii Zamojskiej”, Zamojski Kwartalnik Kulturalny,
2008, Nr 2 (95), s. 114.
963
964
112
Z Okęcia. Biskup chełmski (-1778). Kawaler orderów: Orła Białego i św. Stanisława965.
10.17. Paweł z Grabowa [Grabowski Paweł], biskup chełmski
Biskup chełmski (1463-1479)966.
10.18. Piasecki Paweł, biskup chełmski
Biskup chełmski (1641-1644)967.
10.19. Pstrokoński Stanisław, biskup chełmski
Jezuita, zwolniony ze ślubów zakonnych przez papieża – na wniosek króla Polski.
Proboszcz płocki, kanonik warmiński, archidiakon kaliski, opat tyniecki oraz biskup chełmski
(1644-1657)968.
10.20. Skarszewski Wojciech, 1742-1827, biskup chełmski, biskup lubelski
Wojciech Skarszewski herbu Leszczyc (Laski969) urodził się w 1742 roku970.
Proboszcz katedralny kujawski. Pisarzem wielki koronnym (mian. 8 kwietnia 1786
roku)971.
Koadiutor opata sulejowskiego, opat sułowski, senator Królestwa Polskiego
(mianowany 1817), wicekanclerz królestwa972.
W 1794 roku mianowany konsyliarzem Konfederacji Targowickiej973.
Biskup chełmski (1790-23.09.1805) a następnie pierwszy biskup lubelski (23.09.1805974
1824) . Objął biskupstwo lubelskie w 1807 roku na podstawie bulli papieża Pius VII z 1805
roku975.
Administrator metropolii warszawskiej (1823)976. Arcybiskup metropolita warszawski
(1824-22.06.1827)977.
965
APL AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 321.
s. 70.
967
s. 76.
968
s. 76.
969
Wg - Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku:
według źródeł autentycznych (Metryki Koronnej, Sigillat Kanclers, Voluminów Legum i i.) przez Julian
Błe...ski”, Warszawa, 1862, s. 92.
970
Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90.
971
Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku:
Błe...ski”, Warszawa, 1862, s. 92.
972
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Cieszkowski, s. 13, 61.
973
Cieszkowski, s. 61.
974
Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku:
Błe...ski”, Warszawa, 1862, s. 92; Schematismus 1803 n, s. 205; Schematismus 1806, s. 394; Schematismus
1809, s. 457.
975
Spis DL 1906, s. 6; Spis DL 1915, s. 7.
976
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
977
Spis DL 1906, s. 6.
966
113
Odznaczony Orderem Orła Białego. Zmarł 22 czerwca 1827 roku978.
10.21. Staroźrebski Sobiejuski (Sobiejoski) Wojciech, biskup chełmski
Wojciech Sobiejuski (Sobjeowski) z miejscowości Staroźreby, stąd nazwany
Straźrebski. Biskup chełmski (-1562-)979.
10.22. Stefan, biskup chełmski
Dominikanin (konwent lwowski). Biskup pomocniczy diecezji poznańskiej (1383),
diecezji włocławskiej (1383-), biskup diecezji chełmskiej (1404-1416)980.
Biskup zmarł 1416/1417 roku.
10.23. Szaniawski Jan Feliks Junosza
Biskup chełmski981.
10.24. Szembek Józef Eustachy ze Słupowa
Biskup chełmski (1736-1753), płocki982.
10.25. Szembek Krzysztof Andrzej Jan ze Słupowa
Kanonik krakowski i przemyski, proboszcz miechowski983. Prepozyt generalny
mochyleński (-1717-). Nominat przemyski (-1717-)984.
Biskup chełmski (1713-1719), przemyski, warmiński985.
10.26. Ścięcicki Stanisław Jacek herbu Jastrzębiec, 1630-1696, biskup chełmski
Urodził się około 1630 roku. Prałat gnieźnieński i włocławski, sufragan żmudzki,
biskup diecezji chełmskiej (08.02.1677-październik 1696)986.
Zmarł w październiku 1696 roku w Skierbieszowie. Został pochowany w kościele
pojezuickim w Krasnymstawie.
10.27. Śladkowski Abraham, -1643, sufragan chełmski
Pleban parafii Sawin (-1630). Prepozyt parafii Bełz987 (1637-1643), Hrubieszów988 (978
979
Rękopis, s. 45.
980
Krakowie. 1911”, Nr 4, Kraków, 1911, s. 11-13; Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 13591807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997, s. 65.
981
TKZ 1939, Nr 2, s. 81.
982
TKZ 1939, Nr 2, s. 81.
983
s. 77.
984
ASynDiCh 1717.
985
s. 77.
986
s. 76.
987
Szady In, s. 144, 145.
988
Szady In, s. 144, 145.
114
1643), katedry w Krasnymstawie989 (1631-1643). Kanonik chełmski (1626-1631)990.
Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej991 (-1634-).
10.28. Świrski Mikołaj, 1605-1676, sufragan chełmski
Urodził się w 1605 roku (około). Z Romanowa. Biskup cytreński. Biskup pomocniczy
diecezji chełmskiej (-1654-1668-). Oficjał generalny chełmski (-1654-), proboszcz parafii
Chełm993 (-1654-). Prepozyt parafii Hrubieszów (-1668-)994. Sekretarz króla (-1654-)995.
Zmarł w 1676 roku.
10.29. Tomasz (Tomasz z Sienna), biskup chełmski
Franciszkanin, syn Ninogniewa z Sienna996.
Sufragan metropolii gnieźnieńskiej a zarazem biskup chełmski a następnie sufragan
krakowski i biskup chełmski.
20 maja 1359 roku został mianowany biskupem chełmskim przez papieża Innocentego
VI (bullą „Dum iuxta pastoralis officii” z 20 maja 1359 roku wydaną w Awinionie).
Poświęcił kaplicę św. Doroty w kościele OO. Augustianów św. Katarzyny w Krakowie.
Zmarł po 1365 roku w Krakowie.
10.30. Turski Feliks Paweł herbu Rogala, biskup chełmski
Biskup chełmski (22.04.1765-04.03.1771)997.
10.31. Maciej ze Starej Łomży, -1505
Kanonik lwowski i kamieniecki. Biskup chełmski (1490-1505)998.
Zmarł około 12 września 1505 roku. Został pochowany w krasnostawskiej katedrze999.
10.32. Wężyk de Osiny Walenty, biskup chełmski
Biskup diecezji chełmskiej (1753-1765).
989
Szady In, s. 144, 145.
Szady In, s. 144, 145.
991
Szady In, s. 135.
992
Szady In, s. 144, 145.
993
Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z
Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza
Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654.
994
APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 4, 5.
995
Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z
Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza
Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654.
996
Kopia bulli z 20.05.1359, Abraham T1, s. 371; GW 1855, Nr 335, s. 3; Ulanowski Bolesław (1860-1919) –
red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”,
Kraków, 1911, s. 10-11.
997
Kaczmara, s. 76.
998
s. 74-75.
999
s. 74-75; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi
krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),
2010, s. 17.
990
115
10.33. Zamoyski Jerzy, -1621, biskup chełmski
Archidiakon lubelski, kanonik krakowski, opat czerwiński. Biskup chełmski
(19.02.1601-04.01.1621). Zmarł 4 stycznia 1621 roku1000.
11. Biskupi diecezji lubelskiej
11.1. Struktura diecezji lubelskiej
Diecezja lubelska dzieliła się na dekanaty:




(dwanaście) – chełmski, chodelski, hrubieszowski, kazimierski, krasnostawski,
lubartowski, lubelski, tarnogrodzki, tyszowiecki, urzędowski, zaklikowski, zamojski (1824-1864-)1001,
(dziewiętnaście) nowoaleksandryjski, biłgorajski, chełmski, hrubieszowski, janowski,
krasnostawski, lubartowski, lubelski, tomaszowski, zamojski – w guberni lubelskiej,
bialski, garwoliński, konstantynowski, łukowski, radzyński, siedlecki, sokołowski,
wągrowiecki, włodawski – w guberni siedleckiej (-1869-1896-)1002,
(dwadzieścia jeden) bełżycki, biłgorajski, biskupski, chełmski, hrubieszowski,
janowski, kraśnicki, krasnostawski, kurowski, lubartowski, lubelski, łęczyński, opolski,
puławski, szczebrzeszyński, tarnogrodzki, tomaszowski, turobiński, tyszowiecki,
zaklikowski, zamojski (-1918-)1003,
(dwadzieścia dwa) bełżycki, biłgorajski, bychawski, chełmski, hrubieszowski,
janowski, kraśnicki, krasnostawski, kurowski, lubartowski, lubelski, łęczyński, opolski,
piasecki, puławski, szczebrzeszyński, tarnogrodzki, tomaszowski, turobiński,
tyszowiecki, zaklikowski, zamojski (-1928-)1004,
11.2. Wykaz biskupów lubelskich
Tabela 7 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów lubelskich
Lp.
1 Skarszewski Wojciech
2 Dzięcielski Józef Marceli Karwin
3
4
7
8
9
Pieńkowski Wincenty a Paulo
Sosnowski Kazimierz
Baranowski Walenty
Koziejowski Szymon
Wnorowski Kazimierz Józef Jan
Jaczewski Franciszek
Kwiek Zenon
1805-1824
1825-1839
15.04.1845-21.11.1863
(15.04.1845-1853; administrator)
-03.04.1864-1867-; administrator
1871-12.08.1879
1879-1883; administrator
1883-20.04.1885
1885-23.07.1914
1914-1918
1000
s. 75.
1001
Rocznik 1824, s. 51-54; Spis DL 1864, s. 5; Spis DL 1865, s. 6.
1002
Spis DL 1870; Spis DL 1897, s. 10, 11.
1003
Spis DL 1919.
1004
Spis DL 1929.
116
Lp.
10 Fulman Marian Leon
11 Kałwa Piotr
17.11.1918-18.12.1945
W 1938 roku był wakat na stanowisku biskupa sufragana1005.
Tabela 8 – Chronologiczny wykaz biskupów sufraganów lubelskich
Lp.
Koźmian Józef Szczepan
Wojakowski Mateusz Maurycy
Baranowski Walenty
-1823
1839-02.02.1845
1857-1871
Jełowicki Adolf Józef
Goral Władysław
Wilczyński Tomasz
Mazur Jan
Strąkowski Henryk
Pylak Bolesław
Ilcewicz Edmund
Kamiński Zygmunt
Hemperek Piotr
Karpiński Ryszard
09.11.1918-07.07.1937
-19391952-1956
25.04.196129.06.1958-06.06.1965
14.03.1966-1973-19771975-1984
24.08.1985-01.01.2012
11.3. Baranowski Walenty, 1805-1879, biskup lubelski
Urodził się w 1805 roku, wyświęcony w 1834 roku. Wikariusz parafii Fajsławice1006 (1839-). Komendarz parafii Bychawka1007 (-1842-). Proboszcz parafii Bychawka1008 (-1845-).
Sędzia surogat1009 (drugie półrocze 1853-). Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty
Kaliskiej1010 (mian. czerwiec 1842).
Prałat archidiakon Kapituły Katedry Lubelskiej (-1855-1864)1011. Biskup pomocniczy
diecezji lubelskiej (1857-1871; ukaz carski z 10.10.1857), biskup tytularny Lorymy1012.
Konsekracja biskupa odbyła się 12 grudnia 1857 w Lublinie. Konsekratorem był biskup
lubelski Wincenty a Paulo Pieńkowski a współkonsekratorami biskup diecezji kujawsko1005
Spis DL 1938, s. 6.
Spis DL 1840, s. 77 (rok urodzenia i rok wyświęcenia podano o jeden większy).
1007
PamRM 1842, T. 3, z. 3, s. 295.
1008
Spis DL 1846, s. 9.
1009
PamRM 1854, T.26, z.2, s. 188.
1010
PamRM 1842, T. 3, z. 5, s. 484.
1011
KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418; PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602, 689; Spis DL 1864, s. 17.
1012
PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602.
1006
117
kaliskiej Michał Marszewski i biskup podlaski Beniamin Szymański. W uroczystościach brał
udział unicki biskup bełski Jan Teraszkiewicz1013. 23 września 1858 roku był w asyście
arcybiskupa metropolity warszawskiego Antoniego Melchiora Fijałkowskiego witającego
cesarza Wszechrusi i króla Polski Aleksandra II w kościele św. Jana w Warszawie1014.
Będąc sufraganem został mianowany na prałata dziekana infułata kolegiaty zamojskiej
(pierwsze półrocze 1859)1015.
Biskup diecezji lubelskiej (1871-12.08.1879).
7 października 1855 roku wygłosił uroczyste kazanie podczas poświęcenia kościoła w
Grabowcu1016.
Kawaler Orderu św. Stanisława (20, przed 1846)1017.
Zmarł 12 sierpnia 1879 roku. Pochowany na cmentarzu w Lublinie, przy ulicy
Lipowej1018.
11.4. Dzięcielski Józef Marceli Karwin, 1768-1839, biskup lubelski
Urodził się 2 kwietnia 1768 roku w Tchórzewie na Mazowszu. W Rzymie otrzymał
stopień doktora teologii i filozofii1019.
Prepozyt kapituły diecezji kujawskiej (włocławskiej). Biskup pomocniczy diecezji
kujawskiej (-1822-1825; administrator diecezji po śmierci biskupa Andrzeja Wołłowicza
09.03.1822) 1020. Senator Królestwa Polskiego1021.
W 1825 roku został administratorem diecezji lubelskiej a następnie w 1826 roku
biskupem lubelskim1022.
Otrzymał Order Świętego Stanisława I klasy. Zmarł 14 lutego 1839 roku w Kumowie,
gdzie został także pochowany1023.
11.5. Fulman Marian Leon, 1866-, biskup lubelski
1013
PamRM 1858, T. 1, z.1, s. 94.
PamRM 1858, T. 2, z.11, s. 573.
1015
PamRM 1859, T.4, z.8, s. 178.
1016
KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418.
1017
Spis DL 1846, s. 9; Rocznik KP 1859, s. 169.
1018
Ostrołęcki, s. 14; Spis DL 1906, s. 7.
1019
1020
12/2009, s. 176, 177; Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red),
Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Cieszkowski, s. 12.
1021
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Cieszkowski, s. 12.
1022
Spis DL 1906, s. 7.
1023
Zieliński Władysław, „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik
1014
118
Pieczęć 2 – Rok 1934. Odcisk pieczęci urzędowej biskupa lubelskiego Mariana Leona
Fulmana.
Urodził się 27 marca 1866 roku1024. Wyświęcony na kapłana 13 maja 1899 roku,
prekonizowany 21 września 1918 roku, konsekrowany 17 listopada 1918 roku, intronizowany
1 grudnia 1918 roku. Był biskupem w okresie 17.11.1918-18.12.19451025.
17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką. Przebywał dwa i
pół miesiąca w obozie w Sachsenhausen a następnie do końca okupacji był internowany w
Nowym Sączu1026.
Przed biskupstwem był proboszczem parafii św. Zygmunta w Częstochowie1027.
11.6. Goliński Zdzisław, 1908-, sufragan lubelski, biskup koadiutor lubelski
Urodził się 27 grudnia 1908 roku1028. W 1931 roku jako diakon studiował na
Uniwersytecie Warszawskim oraz był na I roku studiów na KUL1029. Wyświęcony w 1931
roku1030.
Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (-1938-)1031. Doktor. 30 listopada
1945 roku zostaje mianowany, przez ministra oświaty, na stanowisko docenta teologii
moralnej na Wydziale Teologii KUL1032.
Biskup koadiutor lubelski (-1951-)1033.
11.7. Goral Władysław, sufragan lubelski
17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką1034.
11.8. Hemperek Piotr, 1931-1992, sufragan lubelski
1024
Spis DL 1931, s. 7, 11.
Schematyzm 1925, s. 120-121.
1026
Dąbrowski, s. 12.
1027
KAL 1919, s. 5.
1028
Spis DL 1931, s. 29.
1029
Spis DL 1931, s. 29, 37.
1030
Spis DL 1938, s. 26.
1031
Spis DL 1938, s. 26.
1032
Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 2, poz. 66, s. 82.
1033
APRKom, Księga wizytacji parafii [1947-], protokół wizytacji kanonicznej 19-21.05.1951.
1034
Dąbrowski, s. 12.
1025
119
Zdjęcie 57 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa Piotra Hemperka.
Urodził się 28 czerwca 1931 roku1035. Profesor KUL. Biskup pomocniczy diecezji
lubelskiej.
Zmarł 4 lipca 1992 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy
ulicy Lipowej1036.
11.9. Ilcewicz Edmund, 1924-, sufragan lubelski
Odcisk 4 – Rok 1977, 23 października. Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego
Edmunda Ilcewicza.
Urodził się 12 kwietnia 1924 roku, wyświęcony w 1948 roku1037. Kanonik gremialny
Kapituły Katedralnej Lubelskiej (inst. 1966)1038.
Egzaminator prosynodalny, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki
kościelnej przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)1039. Ponadto wiceoficjał Sądu
Biskupiego w Lublinie (1964-1966-)1040.
Biskup tytularny Trevico1041.
1035
Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
1037
Spis DL 1966, s. 36.
1038
Spis DL 1966, s. 28.
1039
Spis DL 1966, s. 32, 35.
1040
Spis DL 1966, s. 43.
1041
Archiwum Diecezjalne w Zamościu „Parafia św. Trójcy w Komarowie”, teka 1.
1036
120
11.10. Jaczewski Franciszek, 1832-1914, biskup lubelski
Urodził się 9 maja 1832 roku we wsi Górki Grubaki (gubernia siedlecka), wyświęcony
w 1855 roku1042.
Syn Macieja i Marianny. Uczęszczał do gimnazjum w Siedlcach. W 1850 roku wstąpił
do Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim. W 1852 roku zostaje wysłany do
Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej w Warszawie, gdzie uzyskał tytuł magistra
teologii (kandydata teologii świętej, 1856)1043.
Wikariusz parafii Sokołów (jeden rok), profesor w Seminarium Duchownym w Janowie
Podlaskim, regens Seminarium Duchownego w Lublinie, proboszcz parafii Stoczek Łukowski
(gubernia siedlecka)1044.
Proboszcz parafii Stoczek Łukowski1045 (-1883-) Sędzia surogat (drugi) konsystorza
lubelskiego (ostatni kwartał 1883-)1046.
W 1884 roku zostaje zaproszony, przez biskupa lubelskiego Kazimierza Wnorowskiego,
do Lublina, gdzie otrzymuje godność kanonika. Po śmierci biskupa lubelskiego, w 1885 roku,
zostaje wybrany przez kurię administratorem diecezji1047.
30 grudnia 1889 roku został mianowany, przez papieża Leona XIII, na biskupa diecezji
lubelskiej. 18 maja 1890 roku został konsekrowany w Petersburgu1048. Ingres do katedry
lubelskiej odbył się 01.06.18901049.
Prezes Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)1050.
Członek honorowy stały (który wpłacił, zamiast rocznych składek, jednorazowo co
najmniej 100 rs) Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych1051.
Zmarł 23 lipca 1914 roku w Lublinie. Pochowany 27 lipca na rzymskokatolickim
cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej1052. (ciało zostało przeniesione)
11.11. Jełowicki Adolf Józef, 1863-1937, sufragan lubelski
Urodził się 25 lutego 1863 roku, wyświęcony na kapłana 7 grudnia 1890 roku.
Prekonizowany 9 listopada 1918 roku, konsekrowany w 23 marca 1919 roku. Biskup
tytularny lorymejski1053. Proboszcz parafii Chełm1054 (ok. lipiec 1919; przyjął funkcję
proboszcza będąc biskupem i zamieszkał przy kościele pounickim katedralnym).
Prałat domowy Jego Świętobliwości, oficjał sądu diecezjalnego, prałat archidiakon
kapituły katedralnej (1921-1928-)1055.
11.12. Kałwa Piotr, 1893-, biskup lubelski
1042
Spis DL 1906, s. 9; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 82.
KAL 1901, s. 1; PamRM 1856, T.31, z.8, s. 214.
1044
KAL 1901, s. 1.
1045
PrzeK 1884, Nr 1, s. 6.
1046
PrzeK 1884, Nr 1, s. 6.
1047
KAL 1901, s. 1.
1048
Spis DL 1906, s. 9; KAL 1891, s. 1; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 7.
1049
KAL 1891, s. 1.
1050
KAL 1905, s. 57, KAL 1907, s. 8; KAL 1906, s. 7.
1051
Rocznik TORPR 1919, s. 32.
1052
KAL 1915, s. 18; Dąbrowski s. 35; Spis DL 1915, s. 82.
1053
Spis DL 1931, s. 7, 11.
1054
PrzegCh 1929, Nr 5, s. 7; ZLub 1919, Nr 309, s. 2.
1055
Spis DL 1929, s. 13; Spis DL 1931, s. 7, 11.
1056
Spis DL 1938, s. 110.
1043
121
Zdjęcie 58 – Rok 1949. Biskup Piotr Kałwa (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 18 listopada 1893 roku w Cudzynowicach (powiat pińczowski).
Wyświęcony 1 czerwca 1916 roku1057.
Doktor prawa świeckiego i licencjat prawa kanonicznego. Wykładowca w Seminarium
Diecezjalnym w Kielcach, katecheta w Gimnazjum Żeńskim Krzyżanowskiej w Kielcach oraz
notariusz kurii biskupiej (-1925-)1058.
Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dyrektor konwiktu księży
studentów KUL (-1938-)1059. W 1946 roku zatwierdzony przez ministra oświaty na
stanowisko profesora nadzwyczajnego w charakterze profesora zwyczajnego prawa
kościelnego na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL1060. Kanonik
Kapituły Kieleckiej1061.
11 maja 1949 roku papież Pius XII mianował księdza Piotra Kałwę na biskupa
lubelskiego. Konsekrowany w Katedrze Lubelskiej 29 czerwca 1949 roku1062.
Odcisk 5 – Rok 1950, 20 maja. Odcisk pieczęci biskupa Piotra Kałwy.
Brał udział m.in. w XXI Soborze Powszechnym Watykańskim II Kościoła
Katolickiego1063.
1057
Spis DL 1966, s. 19.
Schematyzm 1925, s. 95-97.
1059
Spis DL 1938, s. 27.
1060
Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 5, poz. 154, s. 209.
1061
Spis DL 1938, s. 27.
1062
Spis DL 1966, s. 19.
1063
KP T1, s. 166.
1058
122
11.13. Kamiński Zygmunt, 1933-2010, sufragan lubelski
Sufragan lubelski (1975-1984). Metropolita – arcybiskup archidiecezji szczecińskokamieńskiej.
11.14. Karpiński Ryszard, sufragan lubelski
Mianowany na biskupa tytularnego Minervino Murge i sufraganem lubelskim 24
sierpnia 1985 roku. Konsekrowany 28 września 1985 roku w katedrze lubelskiej przez
kardynała Józefa Glempa. Zawołanie „Viatoribus fer auxilium” , tj. „Nieś pomoc ludziom w
drodze”1064.
Przeszedł na emeryturę 1 stycznia 2012 roku1065.
Odcisk 6 – Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego Ryszarda Karpińskiego.
11.15. Koziejowski Szymon, 1827-1896, administrator diecezji
Urodził się w 1827 roku w Kurowie, wyświęcony w 1852 roku. Proboszcz parafii
Kamionka (1869-1896). Kandydat św. teologii1066.
Administrator diecezji lubelskiej (1879-1883)1067.
Dziekan Kapituły Katedralnej Lubelskiej.
Zmarł w 1896 roku w Kurowie.
11.16. Koźmian Józef Szczepan, -1831, sufragan lubelski
Kolator cerkwi r.g. Matcze (-1816-). XVII infułat (od 1812)1068. Sufragan lubelski (1819-1823), biskup kujawsko-kaliski (1823-1831)1069.
Członek honorowy Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-18191070
) .
Zmarł 29 stycznia 1831 roku1071.
1064
Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II.
Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II.
1066
Spis DL 1881, s. 7.
1067
KAL 1880, s. 96; KAL 1882, s. 92; Spis DL 1881, s. 7.
1068
APL ChKG, sygn. 35/95/0/6/147, k. 48.
1069
Cieszkowski, s. 12; NoKP 1820, s. 156.
1070
NoKP 1820, s. 374.
1071
Cieszkowski, s. 12.
1065
123
11.17. Kwiek Zenon, 1868-1949, administrator diecezji lubelskiej
Urodził się 23 (18) marca 1868 roku, wyświęcony 1892 roku1072. Magister teologii1073.
Wikariusz parafii Nabroż1074 (ok. grudzień 1892-), Tomaszów Lubelski1075 (-1896-).
Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie (ok. grudzień 1892-1896-)1076.
Proboszcz parafii Lubartów1077 (-1912-). Dziekan dekanatu lubartowskiego diecezji
lubelskiej (-1912-)1078.
Wiceregens Seminarium Duchownego w Lublinie (-1896-1905-)1079. Regens kancelarii
konsystorza lubelskiego (-1914-)1080. Administrator diecezji lubelskiej (1914-1918, ?)1081.
Kanonik Kapituły Katedry Lubelskiej1082. Prałat scholastyk Kapituły Katedry Lubelskiej
(1910-1928-)1083.
Zmarł w 1949 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy
ulicy Lipowej1084.
11.18. Mazur Jan, 1920-, sufragan lubelski
Urodził się 5 czerwca 1920 roku w Płoskiem (powiat zamojski). Wyświęcony na
kapłana 26 czerwca 1949 roku. Mianowanym biskupem tytularnym bladyjskim (Bladia) 25
kwietnia 1961 roku. Konsekrowany na biskupa w katedrze lubelskiej 6 sierpnia 1961 roku1085.
Doktor teologii. Prowadził wykłady zlecone z teologii pastoralnej na kursie
zwyczajnym KUL-u (1955-1966-)1086.
11.19. Pieńkowski Wincenty a Paulo, 1786-1863, biskup lubelski
1072
Spis DL 1915, s. 9.
1074
GW 1893, Nr 4, s. 3.
1075
Spis DL 1897, s. 62.
1076
Spis DL 1897, s. 62.
1077
KAL 1913, s. 72.
1078
KAL 1913, s. 72.
1079
Spis DL 1897, s. 62; KAL 1901, s. 81; KAL 1902, s. 75; KAL 1903, s. 69; KAL 1905, s. 72; KAL 1906, s.
72.
1080
KAL 1915, s. 62.
1081
KAL 1915, s 62; KAL 1918, s. 34; Dąbrowski s. 35; Spis DL 1915, s. 5; Spis DL 1915, s. 9.
1082
KAL 1915, s. 62.
1083
Spis DL 1929, s. 13.
1084
1085
Spis DL 1966, s. 20.
1086
Spis DL 1966, s. 44.
1073
124
Zdjęcie 59 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa na rzymskokatolickim cmentarzu w
Lublinie, przy ulicy Lipowej.
Urodził się 19 lipca 1786 roku w Woli Modliborzyckiej, syn Jana i Agnieszki z
Charkiewiczów (wówczas: parafia modliborzycka, dekanat zaklikowski, powiat zamojski).
Herbu Suche Komnaty1087. Wyświęcony na kapłana 30 lipca 1809 roku1088.
Prepozyt parafii Kurów1089 (-1819-1845-). Prałat dziekan Kapituły Katedralnej
Lubelskiej (-1839-1845-)1090. Administrator diecezji lubelskiej (15.04.1845-1853; wybrany
przez kapitułę lubelską i zatwierdzony przez Radę Administracyjna Królestwa Polskiego15.04.1845). Prekonizowany na biskupa 27 września 1852 roku w Rzymie (bulla Piusa
IX)1091. Biskup lubelski (1853-21.11.1863; 22 marca 1853 – ukaz carski powołania na
biskupa)1092. Konsekracja biskupa odbyła się 31 lipca 1852 roku w kościele św. Katarzyny w
Sankt Petersburgu. Konsekratorem był arcybiskup mohylewski Ignacy Hołowiński (zmarł
19.10.1855) a współkonsekratorami biskup wileński Wacław Żyliński i biskup łuckożytomierski Kasper Borowski1093. Wprowadzenie (ingres) do katedry w Lublinie odbyło się 8
października 1853 roku. Na progu katedry witał biskupa kanonik (zapewne Kazimierz)
Kwiatkowski, senior kapituły. Wśród gości był gubernator lubelski Stanisław Mackiewicz.
Następnego dnia odprawił w katedrze mszę św. (wg rytu rg) biskup sufragan chełmski,
administrator diecezji chełmskiej, Jan Teraszkiewicz1094.
Biskup w pierwszym liście pasterskim z dnia 18 listopada 1853 roku zwrócił się do
księży m.in. tymi słowami: „Miejcie również i o cmentarzach troskliwość. Wyrządza się
krzywda pamięci zmarłych, gdy ich przedsionek wieczności zaniedbany i od zniewagi nie
ochroniony. Obojętność w tej mierze, powszechną zwraca uwagę. Skłaniajcie więc parafian
waszych, aby przez uszanowanie dla popiołów spółbraci, starali się nieodzownie cmentarze
opatrzyć, ogrodzić lub obmurować. Sami zaś, jeżeli z waszej strony nic oprócz zachęty zrobić
nie możecie, czuwajcie nad porządkiem wewnętrznym, i niechaj przynajmniej drzewa, ręką
1087
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1853,
T.25, z.7, s. 100.
1088
Spis DL 1906, s. 7; Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; PamRM 1853, T.25, z.7, s.
100.
1089
Rocznik 1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 72; NoKP 1820, s. 373; Spis DL 1840, s. 74; Spis DL 1846, s. 7.
1090
PamRM 1845, T.11, z.11, s. 438. ; Spis DL 1840, s. 74; Spis DL 1846, s. 7.
1091
PamRM 1853, T.25, z.7, s. 100.
1092
Spis DL 1906, s. 7; Zieliński Władysław, „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J.
(red), Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; PamRM 1845, T.11, z.11,
s.438; PamRM 1853, T.24, z.5, s. 539.
1093
PamRM 1853, T.25, z.8, s. 210; PamRM 1855, T.29, z.5, s. 571.
1094
PamRM 1853, T.25, z.11, s. 506-513.
125
waszą w około sadzone, dowodzą troskliwości waszej”1095.
Do wszystkich z diecezji zwrócił się m.in. tymi słowami: „Jako synowie kościoła,
szanujcie namiestnika Chrystusowego, ojca św. Piusa IX. Jako poddani, szanujcie
NAJJAŚNIEJSZEGO CESARZA I KRÓLA NASZEGO, MIKOŁAJA I. Zachowajcie Mu
niezachwianą wierność, uległość dla JEGO Namiestniczej Władzy, i wszelką powolność dla
Rządu. Oddawajcie wszystkim, coście powinni: komu podatek, podatek; komu cło, cło; komu
bojaźń, bojaźń, komu cześć, cześć; oddajcie co jest cesarskiego Cesarzowi, a co bożego
Bogu” 1096.
7 października 1855 roku dokonał poświęcenia kościoła w Grabowcu1097.
Członek Rady Szczegółowej Opiekuńczej Szpitala św. Ducha w Lublinie1098 (-1840-),
protektor Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności1099 (-1858-).
Członek czynny Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-)1100.
Odznaczony Orderem Świętego Stanisława (20, przed 1846; 10) i Świętej Anny (20)1101.
Zmarł 21 listopada 1863 roku w Lublinie1102. Pochowany na rzymskokatolickim
cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej1103.
11.20. Pylak Bolesław, 1921-, biskup lubelski
Urodził się 20 sierpnia 1921 roku w Łopienniku Górnym (pow. krasnostawski).
Wyświęcony na kapłana 29 czerwca 1948 roku.
Adiunkt na KUL-u, prowadził wykłady teologii dogmatycznej na kursie specjalnym i
zwyczajnym (1951-1966-)1104.
14 marca 1966 roku mianowanym biskupem tytularnym midiceńskim (Midica).
Konsekrowany w Katedrze Lubelskiej 29 maja 1966 roku1105.
29 maja 1966 roku odbyła się konsekracja biskupa, sufragana diecezji lubelskiej1106.
1095
PamRM 1854, T.26, z.4, s. 408, 409.
PamRM 1854, T.26, z.4, s. 436.
1097
60/IVb/57, k. 61.
1098
Zdanie 1840, s. 202.
1099
Rocznik KP 1858, s. 773.
1100
NoKP 1820, s. 373.
1101
Spis DL 1846; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1851, T.21, z.11, s. 394.
1102
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie,
przy ul. Lipowej; Spis DL 1870, s. 17.
1103
1104
Spis DL 1966, s. 45.
1105
Spis DL 1966, s. 20.
1106
KP T2, s. 59.
1096
126
Odcisk 7 – Rok 1971, 10 grudnia. Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego
Bolesława Pylaka.
11.21. Sosnowski Kazimierz, 1800-, administrator diecezji lubelskiej
Urodził się w 1800 roku, wyświęcony w 1822 (1823) roku. Proboszcz parafii
Krzczonów1107 (-1839-1864-) i administrator parafii Krasnystaw1108 (-1839-). Doktor św.
teologii. Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1839). Prałat, dziekan
Kapituły
Katedry
Lubelskiej
(10.07.1855-1864-;10.07.1855-decyzja
Rady
1109
Administracyjnej) .
Administrator diecezji lubelskiej (-03.04.1864-1867-)1110.
Kawaler Orderu św. Stanisława (20)1111.
11.22. Skarszewski Wojciech, 1742-1827, biskup chełmski, biskup lubelski
Patrz rozdział biskupi diecezji chełmskiej.
11.23. Strąkowski Henryk, 1910-1965, sufragan lubelski
1107
Spis DL 1840, s. 84; Spis DL 1846, s. 17; Spis DL 1865, s. 13.
Spis DL 1840, s. 77.
1109
Spis DL 1840, s. 84; Spis DL 1865, s. 12; APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; PamRM 1855,
T.29, z.4, s. 427.
1110
Kubicki 3/2, s. 157; GZC 1918, Nr 7(57), s. 5; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w
Lublinie, przy ul. Lipowej; APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5.
1111
Spis DL 1864.
1108
127
Zdjęcie 60 – Rok 2013, 16 lipca. Biskup Henryk Strąkowski (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 16 stycznia 1910 roku w Woli Uchańskiej (gmina Uchanie) 1112. W 1931
roku był jako akolita1113 alumnem I kursu teologicznego1114. Wyświęcony w 1933 roku1115.
Kapelan w kaplicy publicznej na Kazimierzówce1116 w parafii św. Michała w Lublinie
(1937-1938-), proboszcz parafii Turowiec koło Chełma (-1940-).
Biskup tytularny giribitański1117. Sakrę biskupią otrzymał 29 czerwca 1958 roku z rąk
biskupa Piotra Kałwy1118. Biskup pomocniczy lubelski (29.06.1958-06.06.1965).
Odcisk 8 – Rok 1961, 21 maja. Odcisk pieczęci biskupa Henryka Strąkowskiego.
Brał udział m.in. w XXI Soborze Powszechnym Watykańskim II Kościoła
Katolickiego1119. Doktor teologii. Wykładowca pisma św. na Wydziale Teologicznym
KUL1120.
Zmarł 6 czerwca 1965 roku w Lublinie1121. Pochowany na rzymskokatolickim
cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej (w grobowcu biskupa Wincentego a Paulo
1112
Spis DL 1931, s. 25.
1114
Spis DL 1931, s. 22.
1115
1116
Spis DL 1938, s. 1.
1117
Spis DL 1966, s. 216.
1118
KP T1, s. 134.
1119
KP T1, s. 166.
1120
Spis DL 1966, s. 216.
1121
Spis DL 1966, s. 216; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
1113
128
Pieńkowskiego)1122.
11.24. Wilczyński Tomasz, sufragan lubelski
Rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (-1947-)1123.
11.25. Wnorowski Kazimierz Józef Jan, 1818-1885, biskup lubelski
Zdjęcie 61 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa Kazimierza Wnorowskiego na cmentarzu
w Lublinie.
Urodził się, w Łęczycy, 1 marca 1818 roku, wyświęcony w 1841 roku1124. Biskup
pomocniczy diecezji lubelskiej a następnie biskup diecezji lubelskiej (1883-20.04.1885)1125.
Zmarł, w Lublinie, 20 kwietnia 1885 roku1126. Pochowany na rzymskokatolickim
cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej. Pomnik ufundowali mieszkańcy diecezji lubelskiej
i podlaskiej1127. W grobowcu pochowana jest także matka biskupa: Marianna z Szyszków
Wnorowska (ur. 1799; zm. 21.03.1885)1128.
11.26. Wojakowski Mateusz Maurycy, 1773-1845, sufragan lubelski
Urodził się 19 września (21 września1129) 1773 roku w miejscowości Chechły (gubernia
płocka). Syn Kacpra i Gertrudy z Lipskich. Ukończył szkołę księży benedyktynów w
Pułtusku i Seminarium Duchowne w Pułtusku. Wyświęcony na kapłana w 1796 roku1130
(17981131).
Proboszcz parafii Kuklin1132 (1796-1784; dekanat mławski, diecezja płocka). Kanonik
kolegiaty w Choczu (1784) 1133. Ze względów rodzinnych przeniósł się do diecezji lubelskiej.
1122
APRKom, Księga wizytacji parafii [1947-], protokół wizytacji kanonicznej 13-15.09.1947.
1124
1125
Spis DL 1915, s. 7.
1126
Spis DL 1906, s. 7; Ostrołęcki, s. 15; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul.
Lipowej.
1127
Ostrołęcki, s. 15; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
1128
1129
Spis DL 1921, dodatek.
1130
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1131
Spis DL 1840, s. 75.
1132
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1133
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1123
129
Proboszcz parafii Garbów1134 (1804-02.02.1845). Kanonik honorowy lubelski (1809)1135. W
1809 roku od biskupa Wojciecha Skarszewskiego otrzymał m.in. zarząd nad żeńskimi
klasztorami1136. Sędzia surogat przy konsystorze lubelskim (1812-1826), prokurator kapituły,
prowizor seminarium duchownego1137. Następnie mianowany kanonikiem gremialnym i
prałatem kapituły lubelskiej (godności utrzymał do czasu przeniesienia katedry z
Krasnegostawu do Lublina). Po utworzeniu katedry w Lublinie został archidiakonem katedry
lubelskiej1138.
Wice-administrator diecezji lubelskiej (1823-1825; po przejściu biskupa
Skarszewskiego do Warszawy do przyjścia administratora Dzięcielskiego)1139.
Biskup Wojciech Skarszewski polecił ks. Wojakowskiego na sufragana lubelskiego.
Cesarz Rosji Aleksander 1 wydał zgodę 20.11./02.12.1823 a Stolica Apostolska wydała zgodę
24.12.1824, przy czym ogłosiła biskupem tytularnym Arcadiopolis i nadała tytuł doktora
teologii. Konsekracja odbyła się w kościele kurowskim, święcenia otrzymał z rąk biskupa
Józefa Dzięcielskiego (27 lutego 1825 roku1140). Następnie mianowany oficjałem i
wizytatorem generalnym diecezji. Sufragan lubelski (24.12.1824-21.01./02.02.1845)1141.
Administrator diecezji lubelskiej, po śmierci biskupa Józefa Dzięcielskiego (14.02.183902.02.1845)1142.
Odznaczony przez cara orderem Świętej Anny (st. 1) i Świętego Stanisława (st. 1)1143.
Sędzia pokoju okręgu lubartowskiego i lubelskiego, honorowy członek rzymsko-katolickiego
kolegium w Petersburgu, członek badaczy starożytności w Kopenhadze1144.
28 lipca 1842 roku poświęcił kościół w Krasnymstawie1145.
Zmarł 2 lutego 1845 roku1146.
12. Biskupi diecezji przemyskiej
12.1. Wykaz biskupów przemyskich
Tabela 9 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów przemyskich z lat 1772(?)1809
Lp.
1 Betański
2 Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni
06.05.1796-24.04.1824
Tabela 10 – Chronologiczny wykaz biskupów sufraganów przemyskich z lat 1772(?)-1809
Lp. Nazwisko i imię/imiona
1134
PamRM 1848, T.14, z.6, s.486; Spis DL 1840, s. 75.
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1136
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1137
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1138
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485.
1139
PamRM 1848, T.14, z.6, s. 485.
1140
Spis DL 1921, dodatek.
1141
PamRM 1848, T.14, z.6, s.485-487.
1142
PamRM 1848, T.14, z.6, s.487.
1143
Kalendarzyk Polityczny na Rok 1845, Warszawa, 1845, s. 135.
1144
PamRM 1848, T.14, z.6, s.487.
1145
PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376.
1146
PamRM 1845, T.11, z.11, s.438; Spis DL 1846, s. 58.
1135
130
1
Kochnowski
12.2. Betański
Biskup przemyski
12.3. Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni, 1745-1824
Urodził się 8 czerwca 1745 roku1147.
Biskup diecezji przemyskiej (06.05.1796-24.04.1824)1148. W kościele Przemienienia
Pańskiego w Rachaniach znajduje się obraz biskupa1149.
Zmarł 24 kwietnia 1824 roku w Przemyślu1150.
12.4. Jasiński Adam, biskup diecezji przemyskiej
Dziekan kapituły metropolitalnej we Lwowie (-06.12.1859)1151.
Biskup diecezji przemyskiej1152 (06.12.1859-; 06.12.1859 – decyzja cesarza Austrii
Franciszka Józefa I). Instalacja biskupa w katedrze przemyskiej odbyła się 22 października
1860 roku1153.
12.5. Kochnowski, sufragan przemyski
Wikariusz generalny dla części diecezji przemyskiej – Zamojszczyzny (-1782-)1154.
12.6. Wierzchlejski Franciszek Ksawery, biskup przemyski, arcybiskup metropolita
lwowski
Biskup diecezji przemyskiej1155 (-06.12.1859). Arcybiskup metropolita lwowski1156
(06.12.1859-; 06.12.1859 – decyzja cesarza Austrii Franciszka Józefa I). Instalacja
arcybiskupa w arcykatedrze lwowskiej odbyła się 16 września 1860 roku1157.
13. Biskupi diecezji zamojsko-lubaczowskiej
13.1. Depo Wacław, biskup zamojsko-lubaczowski
1147
Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego]. Cz. 2, Episkopat
przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 509.
1148
AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. Rep.60/A/202, k. 205;
Schematismus 1799, s. 294; Schematismus 1802, s. 321; Schematismus 1803, s. 331; Schematismus 1806, s.
380; Schematismus 1808, s. 422; Schematismus 1809, s. 448; APL APRUch, Księga małżeństw, 1786-1824,
sygn. 35/106/49/-/5, k. 7; Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego].
Cz. 2, Episkopat przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 509-520.
1149
KZSP T8Z17, s. 47, 48.
1150
KZSP T8Z17, s. 47, 48; Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku
łac[ińskiego]. Cz. 2, Episkopat przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 520.
1151
PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216.
1152
PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216.
1153
PamRM 1860, T.6, z.12, s. 672.
1154
Kumor ODP, s. 159.
1155
PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216.
1156
PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216.
1157
PamRM 1860, T.6, z.10, s. 429.
131
Zdjęcie 62 – Rok 2008, 30 sierpnia. Biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo (ze zbiorów
ks. Tomasza Bomby, autor Urszula Pakuła).
Urodził się 27 sierpnia 1953 roku w Szydłowcu. Wyświęcony na kapłana 3 lipca 1978
roku.
Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej (05.08.2006-29.12.2011).
Arcybiskup metropolii częstochowskiej (29 12.2011-).
13.2. Leszczyński Mariusz, biskup pomocniczy
132
Zdjęcie 63 – Rok 1998, 4 lipca. Biskup Mariusz Leszczyński.
Urodził się 3 kwietnia 1957 roku w Horyńcu-Zdroju, syn Kazimierza i Zofii z domu
Kolbuszewska. W 1976 roku zdał maturę i wstąpił do Wyższego Seminarium w Przemyślu.
Diakonat otrzymał z rąk biskupa Mariana Rechowicza 19 marca 1983 roku. W 1995 roku
obronił pracę doktorską „Akcja Katolicka w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego”.
Wyświęcony 28 czerwca 1983 roku w Lubaczowie1158.
Proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa w Tarnoszynie (1990- do co najmniej
01.12.1994). Pełnił funkcję ojca duchownego i wicedziekana dekanatu tarnoszyńskiego.
Notariusz w Kurii Arcybiskupiej w Lubaczowie, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w
Zamościu (od 12.10.1995)1159.
W 1996 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Zamojskiej1160.
10 czerwca 1998 roku został mianowany biskupem pomocniczym diecezji zamojskolubaczowskiej i biskupem tytularnym Bassiana. Konsekrowany 4 lipca 1998 roku w Katedrze
w Zamościu. Konsekratorem był arcybiskup Józef Kowalczyk1161. 11 czerwca 1998 roku
został ustanowiony wikariuszem generalnym diecezji zamojsko-lubaczowskiej1162.
1158
Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 115; Schematyzm DZL 1999, s.
31.
1159
Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 78, 80.
1161
KP T4, s. 75.
1162
1160
133
Zdjęcie 64 –
4 lutego 2012 roku został wybrany na administratora diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
Zdjęcie 65 – Rok 2012, 8 sierpnia. Kościół filialny w Antoniówce (parafia Komarów). Biskup
Mariusz Leszczyński.
13.3. Rojek Marian, biskup zamojsko-lubaczowski
134
Zdjęcie 66 – Rok 2015, 15 marca 2015. Biskup zamojsko-lubaczowski Marian Rojek
(Komarów, wprowadzenie ks. prałata Franciszka Nieckarza na urząd proboszcza parafii
Komarów).
Urodził się 9 kwietnia 1955 roku w Rzeszowie. W 1974 roku, po ukończeniu liceum,
wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Podczas studiów został
wezwany do odbycia dwuletniej zasadniczej służby wojskowej. Świecenia kapłańskie przyjął
7 czerwca 1981 roku, w katedrze przemyskiej, z rąk biskupa Ignacego Tokarczuka1163.
Wikariusz parafii Brzozów (1981-1982). W 1982 roku został skierowany na studia do
Rzymu. W czerwcu 1987 roku obronił pracę doktorską z teologii dogmatycznej na Papieskim
Uniwersytecie Gregoriańskim. Wykładowca teologii dogmatycznej w Wyższym Seminarium
Duchownym w Przemyślu (od września 1987), a następnie wicerektor i rektor (2001-2005)
tego seminarium1164.
21 grudnia 2005 r. został mianowany, przez papieża Benedykta XVI, biskupem
pomocniczym archidiecezji przemyskiej obrządku łacińskiego i biskupem tytularnym Tisedi.
Konsekrowany na biskupa 2 lutego 2006 r. w przemyskiej katedrze. Głównym konsekratorem
był metropolita przemyski arcybiskup Józef Michalik a współkonsekratorami biskup diecezji
rzeszowskiej Kazimierz Górny i biskup diecezji Doumé-Abong’ Mbang w Kamerunie Jan
Ozga (seminaryjny kolega nominata)1165.
Obrał dewizę: „Eucharystia Panis Vitae” (Eucharystia Chlebem Życia). W herbie
umieścił kielich z hostią, ukoronowany monogram symbolizujący Najświętszą Maryję Pannę
oraz herby miast: Przemyśla i Rzeszowa1166.
30 czerwca 2012 roku został mianowany biskupem diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
13.4. Śrutwa Jan, biskup zamojsko-lubaczowski
Urodził się 1 grudnia 1940 roku w Majdanie Górnym (pow. tomaszowski).
Wyświęcony na kapłana 31 maja 1964 roku. Profesor doktor habilitowany1167.
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Garbowie1168 (1964-1966-). 4 sierpnia
1984 roku mianowany biskupem tytularnym Liberalia i pomocniczym lubelskim.
Konsekrowany 1 września 1984 roku w Wąwolnicy. Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej
1163
Diecezji Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 22.07.2012).
1165
1166
1167
1168
Spis DL 1966, s. 109.
1164
135
(25.03.1992-05.08.2006)1169.
Przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Sztuki Kościelnej, członek Komisji Episkopatu
ds. KUL, rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1988-1989)1170.
14. Dziekani dekanatu grabowieckiego
W skład dekanat grabowieckiego diecezji chełmskiej wchodziły następujące parafie:
1.
(dziewięć) Dub, Dzierążnia, Grabowiec, Gródek, Łaszczów, Nabroż, Tyszowce,
Rachanie, Wożuczyn (1717-1772)1171.
14.1. Wykaz dziekanów, wicedziekanów i ojców duchownych dekanatu grabowieckiego
Tabela 11 – Chronologiczny wykaz dziekanów grabowieckich
Skwarski Jakub, -1662
Kobylański Józef
Wołkowicz (Wołkiewicz) Jakub
Nucia Franciszek
Budzyński Stanisław Michał
Żółkiewski Zygmunt
-1661-1751-1782-20.09.1787-10.09.179525.03.1992-03.06.1995
04.06.1995-czerwiec 2009
czerwiec 2009-
Tabela 12 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów grabowieckich
Kazimierz Stelmaszczuk
Adolf Wawrzyniak
23.06.2004-1995-1999-
Tabela 13 – Chronologiczny wykaz ojców duchownych dekanatu grabowieckiego
Roman Jaworski
Adolf Wawrzyniak
-1999-
14.2. Jaworski Roman, 1947-2014
Urodził się 15 kwietnia 1947 roku, wyświęcony 15 czerwca 1972 roku. Ojciec
duchowny dekanatu grabowieckiego. Proboszcz parafii Skierbieszów, św. Jana Nepomucena
w Suściu (1994-)1172.
Zmarł w kwietniu 2014 roku. Pochowany na cmentarzu w Krasnobrodzie.
14.3. Kobylański Józef, dziekan grabowiecki
1169
1171
ASynDiCh 1717.
1172
Schematyzm DZL 1995, s. 60, 103, 113.
1170
136
Proboszcz parafii Dub1173 (-1751-ok. marzec 1788). Dziekan dekanatu grabowieckiego
(-1751-1782-)1174. Wzniósł, względnie obudował, kościół w Dubie w 1788 roku1175.
Kanonik chełmski1176.
14.1. Skwarski Jakub (RL), -1662, dziekan dekanatu grabowieckiego, III infułat
zamojski
Doktor filozofii oraz obojga praw. Profesor Akademii Zamojskiej. Rektor Akademii
Zamojskiej (maj 1627-).
Prepozyt parafii Goraj (1625-1632), Turobin1177 (-1634-). Proboszcz parafii
Szczebrzeszyn, Wożuczyn1178 (-1661-).
Dziekan dekanatu chełmskiego (-1649-)1179, grabowieckiego1180 (-1661-).
Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. 1622). Dziekan Kapituły Kolegiaty
Zamojskiej (III infułat zamojski).
Zmarł 1 lutego 1662 roku.
14.2. Stelmaszczuk Kazimierz, wicedziekan dekanatu grabowieckiego
Urodził się 29 listopada 1949 roku, wyświęcony 6 czerwca 1976 roku. Wicedziekan
dekanatu grabowieckiego (23.06.2004-). Proboszcz parafii Uchanie1181.
14.3. Wawrzyniak Adolf, wicedziekan grabowiecki
Wicedziekan dekanatu grabowieckiego1182 (-1995-1999-). Ojciec duchowny dekanatu
grabowieckiego (-1999-)1183. Proboszcz parafii Skierbieszów.
14.4. Wołkiewicz (Wołkowicz) Jakub, dziekan grabowiecki
Proboszcz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Dzierążni
(-1769-1791-)1184.
Dziekan foralny dekanatu grabowieckiego (-20.09.1787-21.09.1795-)1185.
15. Dziekani dekanatu uchańskiego
1173
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13; KZSP
T8Z17, s. 6; APL APRDub, Natorum Dub, 1784-1848, sygn. 35/106/6/-/20, k. 1-16; APL APRDub, Natorum
Miączyn, Horyszów, Rudki, Śniatycze, 1784-1847, sygn. 35/106/6/-/31, k. 26.
1174
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1-11, 17,
40, 43, 48, 50, 58, 61, 81, 98, 100, 105, 108, 113, 120, 127.
1175
KZSP T8Z17, s. 6.
1176
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1.
1177
TZ 1939, Nr 2, s. 76.
1178
Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,
Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210.
1179
AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 342-345.
1180
Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,
Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210.
1181
Schematyzm DZL 1995, s. 53, 104, 114.
1182
Schematyzm DZL 1995, s. 51, Schematyzm DZL 1999, s. 61.
1183
1184
KZSP T8Z17, s. 11; APL APRUch, Księga małżeństw, 1786-1824, sygn. 35/106/49/-/5, k. 1; APL APRDub,
sygn. 35/106/6/-/20, k. 14, 25.
1185
APL APRUch, Księga małżeństw, 1786-1824, sygn. 35/106/49/-/5, k. 1; APL APRUch, sygn. 35/106/49/-/6,
k. 5-11; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 14-23, 29, 32, 34, 36.
137
15.1. Wykaz dziekanów i wicedziekanów dekanatu uchańskiego
Tabela 14 – Chronologiczny wykaz dziekanów uchańskich
Stanisław Byrski
-1975-
Tabela 15 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów uchańskich
Franciszek Nucia
Okresy sprawowania godności, inne informacje
1988-25.03.1992
15.2. Byrski Stanisław (RL), 1920-1986, dziekan dekanatu uchańskiego
Zdjęcie 67 – Rok 2007, 20 maja. Ks. Stanisław Byrski (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 11 października 1920 roku. Wyświęcony w 1948 roku. Magister teologii1186.
Administrator/proboszcz parafii Uchanie1187 (1966-1986). Kanonik. Dziekan dekanatu
uchańskiego (-1975-).
Zmarł 16 października 1986 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Uchaniach1188.
1186
Spis DL 1966, s. 121; ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1.
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach; ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w
Horyszowie Polskim, teka 1.
1188
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.
1187
138
Odcisk 9 – Rok 1975, 22 grudnia. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu uchańskiego
ks. Stanisława Byrskiego.
16. Dziekani dekanatu hrubieszowskiego
16.1. Struktura dekanatu hrubieszowskiego
W skład dekanatu hrubieszowskiego wchodziły parafie:
w czasach diecezji chełmskiej

(pięć) – Hrubieszów, Horodło, Kryłów, Moniatycze, Trzeszczany (1717-1772)1189,
w czasach diecezji lubelskiej


(dziesięć) – Bończa, Dub, Dubienka, Grabowiec, Horodło (raz pominięta w wykazie
parafii), Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze, Trzeszczany, Uchanie (-1824-1864-)1190,
(osiem) Dubienka, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze,
Trzeszczany, Uchanie (-1869-1896-)1191,
w czasach diecezji przemyskiej
w czasach diecezji lubelskiej



1189
1190
(dziewięć) – Dubienka, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze,
Trzeszczany, Uchanie, Oszczów (-1905-1914-)1192,
(szesnaście) – Buśno, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów,
Moniatycze, Oszczów, Sahryń, Szpikołosy, Trzeszczany, Tuczępy, Uchanie,
Werbkowice, Zawalów (-1925-)1193,
(siedemnaście) – Buśno, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów,
Kryłów, Mircze, Moniatycze, Oszczów, Sahryń, Szpikołosy, Trzeszczany, Tuczępy,
Uchanie, Werbkowice, Zawalów (-1928-1931-)1194,
ASynDiCh 1717.
Rocznik 1824, s. 52; Rocznik 1830, s. 71; Spis DL 1840, s. 80, 81; Spis DL 1864, s. 9; Spis DL 1865, s. 10,
11.
1191
Spis DL 1870, s. 25-28; Spis DL 1876, s. 35-37; Spis DL 1881, s. 28-29; Spis DL 1897, s. 40-43; Słownik
GKP T3, s. 187; PKLG 1887, s. 93; PKLG 1892, s. 243.
1192
Spis DL 1906, s. 42-46; Spis DL 1915, s. 33-35; Chełmska, s. 220.
1193
1194
Spis DL 1929, s. 57-62; Spis DL 1931, s. 59-63
139
16.2. Wykaz dziekanów hrubieszowskich od 1782 do …
W 1884 roku, prawdopodobnie przez pewien okres, był wakat na stanowisku
dziekana1195.
Tabela 16 – Chronologiczny wykaz dziekanów hrubieszowskich
Wydżga Jerzy
Kobylański Gabriel Józef (?)
Gotaszewski (?) Przemysław
Skórski Franciszek Teodor
Bychawski Piotr
Laskowski Adam
Kazanowski Antoni, 1843-1898
Ziemblicki Antoni
Gryczyński Antoni
Kwiatkowski Antoni
Grabowicz Władysław
Adamczyk Józef
Juściński Melchior
Gąsiorowski Florian
Osuch Franciszek
-1785
-20.10.1802-11.04.1813
-1816-01.09.1813-16.11.1854
-1855-ok.12.02.1871
ok. 19.02.1871-1872-1875-ok.28.07.1885
ok. 29.07.1885-18.02.1890-22.01.1891-przed lipcem 1893
-16.01.1894-08.02.1899-16.02.1900-1903
-03.02.1904-30.08.19081910-1938
- 09.06.1947-19481955-
Tabela 17 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów hrubieszowskich
Tarkowski Marcin
Bychawski Piotr
Sawecki Stefan
1827-1828
-1843-22.04.185523.05.1962-1966-
16.3. Adamczyk Józef, 1871-, dziekan hrubieszowski
Urodził się 24 lipca 1871 roku, wyświęcony w 1895 roku1196. Wikariusz parafii
Rudno1197 (-1896-; dekanat lubartowski). Proboszcz parafii Hrubieszów1198 (-1905-1906-),
Dziekan hrubieszowski (-03.02.1904-30.08.1908-)1199. Administrator parafii Kryłów
(październik 1909-31.12.1909).
W 1905 roku otrzymał upomnienie od generał-gubernatora warszawskiego za to, że
przygotowywał dzieci do pierwszej komunii o godzinie 14, odciągając w ten sposób dzieci od
1195
PKLG 1885, s. 90.
Spis DL 1915, s. 45.
1197
Spis DL 1897, s. 58.
1198
Spis DL 1906, s. 44; Kubicki 3/2, s. 150, 152.
1199
Spis DL 1906, s. 44; Kubicki 3/2, s. 150, 152; APRG, Księga zgonów, 1902-1908, protokół z 14/27.05.1904,
k. 312, protokół z 27/30.08.1908; APRG, Kopia dokumentu dziekana hrubieszowskiego z 03.02.1904.
1196
140
rządowej szkoły1200.
Proboszcz parafii Niemce (16.03.1914-1919; dekanat lubartowski). Dziekan dekanatu
lubartowskiego (1914-1918-)1201.
Proboszcz parafii Krzczonów (1919-1925;
dekanat biłgorajski), Kalinówka
1202
[Monastyrek] (1925-1930) .
W 1935 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Lublinie1203.
16.4. Bychawski Piotr, dziekan hrubieszowski
Patrz wykaz proboszczów parafii Grabowiec.
16.5. Gąsiorowski Florian, 1902-1977, dziekan hrubieszowski
Zdjęcie 68 – Rok 1949. Ksiądz Florian Gąsiorowski (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 25 kwietnia 1902 roku [Dzierzkowice Zastawie], wyświęcony w 1925
roku .
Wikariusz parafii Gorzków1205 (jesień 1925-). Wikariusz i administrator parafii św. Jana
Nepomucena w Fajsławicach (wikariusz: 1928-; administrator: 1929-1931-)1206.
Proboszcz parafii Narodzenia NMP i Świętej Trójcy w Trzeszczanach 1207 (1932-1938-),
św. Bartłomieja Apostoła w Niedrzwicy1208 (1955-10.09.1977). Patron Stowarzyszenia
Młodzieży Polskiej w Trzeszczanach (-1934-)1209.
Dziekan hrubieszowski1210 (-09.06.1947-1948-), bełżycki1211 (-1966-).
1204
1200
Spis DL 1915, s. 45; KAL 1918.
1202
Schematyzm 1925, s. 124; Parafia Krzczonów http://www.parafiakrzczonow.eu (v. 29.01.2011); Spis DL
1929, s. 98.
1203
Spis DL 1938, s. 105.
1204
Spis DL 1931, s. 82; Tablica nagrobna na cmentarzu w Niedrzwicy Kościelnej.
1205
GłL 1925, Nr 280, s. 3.
1206
Spis DL 1931, s. 82; GłL 1929, Nr 171, s. 5.
1201
1207
1208
1210
KP T1, s. 44; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 143; Kopia
dokumentu z 9 czerwca 1947 roku.
1211
1209
141
Zdjęcie 69 – Rok 1950, 23 czerwca. Srebrny jubileusz kapłaństwa dziekana hrubieszowskiego
księdza kanonika Floriana Gąsiorowskiego. W pierwszym rzędzie siedzą/stoją od lewej: n,
ksiądz Edward Dolecki1212, n, ksiądz infułat Piotr Stopniak1213, biskup Piotr Kałwa, ksiądz
kanonik Florian Gąsiorowski, n, n. w drugim rzędzie od lewej stoją: ksiądz Józef
Kuśmierczyk1214, ….(zdjęcie z kroniki parafii).
Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odzn. 1945)1215. Proboszcz
konsultor prosynodalny (-1966-)1216.
Zmarł, w 52 roku kapłaństwa, 10 września 1977 roku. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Niedrzwicy Kościelnej1217.
1212
Proboszcz parafii Grabowiec.
Wikariusz generalny diecezji lubelskiej.
1214
Wikariusz parafii Grabowiec.
1215
Spis DL 1966, s. 29.
1216
Spis DL 1966, s. 32.
1217
Tablica nagrobna na cmentarzu w Niedrzwicy Kościelnej.
1213
142
Zdjęcie 70 – Rok 2014, 9 stycznia. Nagrobek ks. kanonika Floriana Gąsiorowskiego.
16.6. Gotaszewski (?) Przemysław, dziekan hrubieszowski
Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1816-)1218.
16.7. Grabowicz Władysław, 1871-1916, dziekan foralny hrubieszowski
Urodził się 3 listopada 1871 roku, wyświęcony w 1895 roku, syn Jakuba1219.
Wikariusz parafii Hrubieszów1220 (-1896-). Prefekt religii i moralności w progimnazjum
w Hrubieszowie (-1896-). Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-16.02.1900-1903)1221.
Proboszcz parafii Michów1222 (-1914-23.03.1916; dekanat lubartowski).
Zmarł 23 marca 1916 roku w Michowie.
16.8. Gryczyński Antoni, 1851-1943, dziekan hrubieszowski
Urodził się 5 (3) listopada 1851 roku, wyświęcony w 1876 roku1223.
Proboszcz parafii Hrubieszów1224 (-1891-przed lipcem 1893; zwolniony ze stanowiska).
Wikariusz parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim1225 (1893-czerwiec
1894), św. Anny w Prawnie1226 (czerwiec 1894-październik 1894).
Proboszcz parafii Krasnobród1227 (02.02.1895-25.08.1907). Proboszcz parafii
Wojsławice1228 (25.08.1907-1909), Wniebowzięcia NMP w Nabrożu1229 (1909-1927),
Nawiedzenia NMP w Wożuczynie1230 (1927-1935). Emeryt zamieszkujący w Tomaszowie
Lubelskim (1935-)1231.
1218
AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206.
Spis DL 1915, s. 45.
1220
Spis DL 1897, s. 41.
1221
APRG, Księga zgonów, 1902-1908.
1222
Spis DL 1915, s. 45; APRMichów, Księga zgonów, 1907-1929, k. 206/71.
1223
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Jezusa w Tomaszowie Lubelskim; Spis DL
1906, s. 68; Schematyzm 1925, s. 129b; Spis DL 1915, s. 47.
1224
GW 1893, Nr 174, s. 3; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 474; PKLG 1892, s. 243.
1225
Parafia św. Anny w Prawnie http://prawno.diecezja.lublin.pl (v. 21.08.2013).
1226
Parafia św. Anny w Prawnie http://prawno.diecezja.lublin.pl (v. 21.08.2013).
1227
Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 28.05.2009); Rocznik LTD 1905, s.
5; Spis DL 1897, s. 64; Spis DL 1906, s. 68.
1228
Parafia w Wojsławicach http://www.wojslawice.kuria.lublin.pl/ (v. 12.03.2013).
1229
Spis DL 1919, s. 57; KAL 1920, s. 39; Schematyzm 1925, s. 129b; Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej w
Nabrożu http://nabroz.parafia.info.pl/ (v. 21.08.2013); Spis DL 1915, s. 47.
1230
Spis DL 1929, s. 93; Spis DL 1931, s. 98.
1231
Spis DL 1938, s. 105.
1219
143
Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-22.01.1891-przed lipcem 1893; zwolniony ze
stanowiska)1232. Dziekan dekanatu tyszowieckiego (-1918-1935)1233.
Odcisk 10 – Rok 1891, 21 stycznia. Odcisk pieczęci urzędowej dziekana dekanatu
hrubieszowskiego i podpis dziekana ks. Antoniego Gryczyńskiego (APRG).
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1905-)1234.
Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (przed 1925)1235. Tajny Szambelan Jego
Świątobliwości1236.
Zmarł, w wieku 92 lat, 29 października 1943 roku. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Tomaszowie Lubelskim (w grobowcu pochowany jest także ks. Julian
Bogutyn)1237.
16.9. Juściński Melchior, 1877-1949, dziekan hrubieszowski
Zdjęcie 71 – Rok 2013, 16 sierpnia. Nagrobek ks. Melchiora Juścińskiego.
Urodził się 6 stycznia 1877 roku w Hrubieszowie, wyświęcony w 1900 roku1238. Prefekt
1232
GW 1893, Nr 174, s. 3; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 474, protokół z 8/20.01.1893; APZ
APRHorodło, sygn. 88/611/0/-/16, k. 72.
1233
Spis DL 1919, s. 57; KAL 1920, s. 39; Schematyzm 1925, s. 129; Spis DL 1931, s. 98.
1234
Rocznik LTD 1905, s. 5.
1235
KAL 1920, s. 39.
1236
Spis DL 1931, s. 98.
1237
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Jezusa w Tomaszowie Lubelskim.
1238
Schematyzm 1925, s. 120, 125; KP T1, s. 69; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1906, s. 98; Spis DL 1915, s. 34.
144
w Gimnazjum w Siedlcach (-1905-)1239.
Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie1240 (1902).
Proboszcz parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie (29.05.1910-12.04.1947) i dziekan
dekanatu hrubieszowskiego diecezji lubelskiej (1910-1938-)1241. Pełnił funkcję proboszcza
konsultorza (-1931-)1242.
Podpisał się pod uchwałą zebrania ogólnego Komitetu Ratunkowego Obwodu
Hrubieszowskiego z 5 grudnia 1916 roku dotyczącą m.in. natychmiastowego zniesienia
granic okupacji i cenzury1243.
Pierwszy starosta i inspektor szkolny w Hrubieszowie po odzyskaniu niepodległości po
I wojnie światowej, założyciel i pierwszy dyrektor Gimnazjum im. Stanisława Staszica w
Hrubieszowie (uzyskał koncesję 1 lipca 1918 roku), członek korpusu oficerskiego 2 R.S.K,
prezes Towarzystwa Szkół Zawodowych, współorganizator „Sokoła”, organizator
apostolstwa świeckich1244. Przewodniczący Rady Szkolnej Powiatu Hrubieszowskiego (1923-)1245. Patron Hrubieszowskiego Okręgu Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej (-1933-)1246.
14 kwietnia 1923 roku uczestniczył w uroczystości poświęcenia fabryki cegły i
klinkieru w Białopolu1247.
Przedstawiciel miasta Hrubieszów w sejmiku powiatu hrubieszowskiego (-1918-;
podczas okupacji austriackiej). Członek wydziału powiatowego tego sejmiku (-1918-)1248.
Członek sejmiku powiatu hrubieszowskiego (-1925-)1249. Członek wydziału wykonawczego
Powiatowego Komitetu Pożyczki Narodowej w Hrubieszowie (1933)1250. 19 marca 1925 roku
Sejmik Powiatu Radomskiego wybiera prałata na członka Dyrekcji Rady Kolejowej (na
trzyletnią kadencję)1251.
Pełnił także funkcję prezesa Zarządu Okręgu Hrubieszowskiego Związku Kółek
Rolniczych Województwa Lubelskiego (-1921-1922-), a także sekretarza tego związku (1918-)1252.
Otrzymał godności: kanonika Kapituły Zamojskiej1253 (1919), tajnego szambelana
papieża1254 (1919), Honorowego Obywatela Miasta Hrubieszowa (19251255). Dwukrotnie
otrzymał Złoty Krzyż Zasługi1256.
1239
Spis DL 1906, s. 14.
Parafia Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie http://kurow.diecezja.lublin.pl/ (v.
15.08.2012); KPZA 1918, Nr 5-6, s. 74.
1241
Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1929, s. 57, 59; Spis DL 1931, s. 60; Chełmska, s. 220; Kawałko Danuta R.,
„Cmentarz w Hrubieszowie”, Hrubieszów, 2006, s. 61; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu,
sygn. 61/IVb/26, k. 140; KAL 1918, s. 90; KAL 1913, s. 72; AAL AKGDL, Wykaz kościołów diecezji
lubelskiej w latach 1910-1913, sygn. 60B/IIa/116.
1242
Spis DL 1915, s. 18.
1243
ZLub 1916, Nr 619, s. 3.
1244
KP T1, s. 70; Zygmunt Zagórowski (redakcja), „Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych,
seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych”, Lwów – Warszawa, 1924, s.
190.
1245
IKCodz 1923, Nr 160, s. 12.
1246
OgniwoAKDL, Nr 1, s. 35.
1247
GłL 1923, Nr 117/118, s. 3.
1248
DzUrzCK_KomHrub 1918, Nr 2, s. 3, 4.
1249
IWL 1925, s. 61.
1250
KN 1933, Nr 25, s. 4.
1251
Przegląd Sejmikowy, Urzędowy Organ Sejmiku Radomskiego, Radom, 1925, Nr 14, s. 3.
1252
SZKR, 1922, s. 174; SZKR, 1923, s. 1; SZKR 1918, s. 26.
1253
Spis DL 1938, s. 14.
1254
Spis DL 1931, s. 15.
1255
Kawałko Danuta R., „Cmentarz w Hrubieszowie”, Hrubieszów, 2006, s.61.
1256
KP T1, s. 69.
1240
145
Zmarł1257 4 października 1949 roku o godz. 2100.
Eksportacja1258 zwłok z plebani do kościoła parafialnego odbyła się 6 października o
godz. 1600, przemówienie wygłosił ksiądz kanonik Władysław Tarkowski1259. 7 października
mszę św. celebrował i kondukt pogrzebowy na cmentarz w Hrubieszowie prowadził biskup
lubelski Piotr Kałwa z udziałem trzydziestu duchownych. Przemówienie podczas mszy
wygłosił ksiądz profesor Józef Drzazga. Na cmentarzu przemówienie nad trumną zmarłego
wygłosił ksiądz kanonik Edward Niećko, dziekan lubelski.
16.10. Kazanowski Antoni, 1843-1898, dziekan foralny hrubieszowski
Odcisk 11 – Rok 1881, 12 września. Odcisk pieczęci dziekana dekanatu hrubieszowskiego ks.
Antoniego Kazanowskiego (archiwum parafii św. Mikołaja w Grabowcu).
Urodził się 12 stycznia 1843 roku w Zawadzie (parafia Wielącza), syn Jana i Katarzyny
z Dyków/Dyczyńskich. Alumn 4 roku Wydziału Teologii Akademii Rzymskokatolickiej w
Warszawie (1864). Wyświęcony w 1865 roku. Magister św. teologii1260.
Administrator/proboszcz parafii Hrubieszów (-1875-1884-; w 1880 roku był jeszcze
administratorem) i dziekan foralny hrubieszowski (-14.10.1875-ok.28.07.1885)1261.
Proboszcz parafii Gołąb1262 (-24.12.1898).
Zmarł, w wieku 56 lat, 24 grudnia 1898 roku w miejscowości Gołąb.
16.11. Kobylański Gabriel Józef, 1745-1813, dziekan hrubieszowski
Urodził się w 1745 roku (około). Wikariusz parafii Dub1263 (-1769-1771-; w tym czasie
proboszczem był ks. Józef Kobylański). Proboszcz parafii Horodło1264 (1771-180211.04.1813). Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-20.10.1802-11.04.1813)1265.
Kanonik smoleński.
1257
1258
KP T1, s. 69; Tablica nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie.
KP T1, s. 71-72.
1259
1260
Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1876, s. 14; APL APRWielącza, sygn. 35/1818/0/2.4/139, k. 3/10.
AAL AKGDL, sygn.60/IVb/57, k. 121; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 147, 186; 218; APL
APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.4/65; Spis DL 1876, s. 14; Spis DL 1881, s. 29.
1262
APL APRGołąb, sygn. 35/1818/0/2.4/139, k. 124/130.
1263
APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 71, 75, 81.
1264
APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 9.
1265
APL APRUch, Księga małżeństw, 1786-1824, sygn. 35/106/49/-/5, k. 11, 13; APL APRDub, Liber natorum,
baptisatorum et mortuorum villae Koniuchy, 1792-1848, sygn. 35/106/6/-/37, k. 85; APL APRSzczebrzeszyn,
sygn. 35/1930/0/1/66, k. 21/91.
1261
146
Zmarł, w wielu 68 lat, 11 kwietnia 1813 roku w Szpitalu Sióstr Miłosierdzia w
Szczebrzeszynie
16.12. Kwiatkowski Antoni, 1861-1926, dziekan hrubieszowski
Odcisk 12 – Rok 1898. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu hrubieszowskiego ks.
Antoniego Kwiatkowskiego (archiwum parafii św. Mikołaja w Grabowcu).
Urodził się 8 marca 1861 roku (podawana1266 jest także data 10 października 1861) w
Warszawie, syn Antoniego i Ewy z Wieczorkiewiczów. Uczęszczał do Gimnazjum w Płocku
(1882-1886), Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1890 roku1267.
Wikariusz parafii św. Pawła w Lublinie1268 (1890-ok. listopad 1891), Zamość1269 (ok.
listopad 1891-1894).
Generał-gubernator warszawski 11 lutego 1899 roku oskarża księdza za nielegalne
działania szkodzące prawosławiu i zwrócił się do biskupa z prośbą o zabranie bez zbędnej
zwłoki księdza z Hrubieszowa a księdzu polecił tymczasowo zamieszkać w Lublinie, a
następnie w zwykłym porządku wystąpił do rządu z propozycją probostwa dla księdza poza
strefą „rosyjską”.
Administrator/proboszcz parafii Hrubieszów1270 (1894-1899; w 1896 był jeszcze
administratorem), Czerniejów1271 (28.08.1899-26.05.1900, skąd przeniesiony, na swoją
prośbę, ze względu na brak środków na urządzenie się), Bychawa1272 (26.05.190008.07.1926).
Dziekan hrubieszowski1273 (-16.01.1894-08.02.1899-).
Zmarł 8 lipca 1926 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Bychawie1274.
16.13. Laskowski Adam, 1832-, dziekan foralny hrubieszowski
1266
Spis DL 1897, s. 41; Kubicki 1/2, s. 127-128; Kubicki 3/2, s. 159.
Spis DL 1906, s. 21; Zespół Szkół im. księdza Antoniego Kwiatkowskiego http://www.kwiateklo.pl (wersja
z dnia 14.07.2013).
1268
Gśw 1891, Nr 570, s. 6; Zespół Szkół im. księdza Antoniego Kwiatkowskiego http://www.kwiateklo.pl
(wersja z dnia 14.07.2013).
1269
Gśw 1891, Nr 570, s. 6; Zespół Szkół im. księdza Antoniego Kwiatkowskiego http://www.kwiateklo.pl
(wersja z dnia 14.07.2013).
1270
Kubicki 1/2, s. 127-128; Kubicki 3/2, s. 159.
1271
Kubicki 1/2, s. 127-128; Kubicki 3/2, s. 159.
1272
Kubicki 1/2, s. 127-128; Kubicki 3/2, s. 159; Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Bychawie.
1273
Kubicki 1/2, s. 127-128; Kubicki 3/2, s. 159; Spis DL 1897, s. 41; APRG, Księga zgonów, 1891-1901,
protokół z 16.01.1894, protokół z 08.02.1899.
1274
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Bychawie.
1267
147
Urodził się w 1832 roku, wyświęcony w 1855 roku. Kapucyn. Administrator parafii
Szczebrzeszyn1275 (-1869-ok. 05.09.1871). Proboszcz parafii Hrubieszów1276 (ok.19.02.1871). Dziekan foralny hrubieszowski (ok.19.02.1871-1872-)1277.
16.14. Osuch Franciszek, 1896-1980, dziekan hrubieszowski, tomaszowski
Zdjęcie 72 – Rok 2013, 16 sierpnia. Ks. Franciszek Osuch (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 6 listopada 1896 roku (na tablicy nagrobnej jest zapisany tylko rok
urodzenia – 1897), wyświęcony w 1920 roku1278. Wikariusz parafii św. Jana Chrzciciela i św.
Jana Ewangelisty w Lubinie1279 (-1925-). Proboszcz parafii św. Małgorzaty i św. Mikołaja w
Świeciechowie1280 (dekanat zaklikowski, 1928-1931), Wszystkich Świętych w miejscowości
Bychawka1281 (dekanat bełżycki, 1931-1938-), Skierbieszów1282 (1944-1946), Świętego
Leonarda w Tyszowcach1283 (1946 do prawdopodobnie 1953). Dziekan dekanatu
tyszowieckiego (1946-18.07.1955-)1284.
Proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Hrubieszowie (1955-1966-), dziekan
dekanatu hrubieszowskiego (1955-)1285. Proboszcz konsultor prosynodalny (-1966-)1286.
1275
Spis DL 1870, s. 55; APL APRŁ, syg. 35/1863/0/2.4/92, k. 35/105; APL APRSzczebrzeszyn, sygn.
35/1930/0/2.4/130, k. 236.
1276
APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.4/61, k. 6.
1277
60/IVb/57, k. 102; Kopia dokumentu z 23.04.1880 (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka); APL APRWoż, sygn.
35/1961/0/2.4/61, k. 83.
1278
Spis DL 1931, s. 100.
1279
1280
Spis DL 1931, s. 100.
1281
Spis DL 1938, s. 44.
1282
?
1283
1284
APRKom, Księga urodzeń, 1946-1948 (t. XIV), k. 81; KPK T1; APRKom, Księga urodzeń, 1948-1952 (t.
XV), protokół z 31.12.1949, 31.12.1950, 31.12.1951; APRKom, Księga urodzeń, 1952-1955 (t. XVI), protokół z
16.01.1954; APRKom, Księga urodzeń, 1955-1958 (t. XVII), protokół z 18.07.1955
1285
Spis DL 1966, s. 64, 116.
1286
Spis DL 1966, s. 32.
148
Odcisk 1 – Rok 1965, 24 października. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu
hrubieszowskiego ks. Franciszka Osucha.
Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odzn. 1948)1287.
Zmarł 7 lutego 1980 roku. Pochowany na cmentarzu w Hrubieszowie1288.
16.15. Sawecki Stefan, wicedziekan hrubieszowski
Patrz rozdział proboszczowie.
16.16. Skórski Franciszek Teodor, 1774-1854, dziekan hrubieszowski
Urodził się w 1774 roku, wyświęcony w 1801 roku1289.
Proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Kryłowie1290 (180501.09.1813-16.11.1854).
Dziekan foralny hrubieszowski (-01.09.1813-1854)1291. Członek Rady Opiekuńczej
Powiatu Hrubieszowskiego (-1854-)1292.
25 maja 1853 roku poświęcił miejsce na budowę powiatowego szpitala w
Hrubieszowie1293.
2 lutego 1852 roku obchodził w katedrze w Lublinie uroczystość 50-lecia
kapłaństwa1294.
Członek, z okręgów gminnych powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego, Rady
Wojewódzkiej Rządowej Komisji Województwa Lubelskiego (-1819-)1295. Członek
honorowy Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-)1296. Sędzia
Pokoju Okręgu Tomaszowskiego (-1852-)1297.
1287
Spis DL 1966, s. 29.
Tablica nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie.
1289
AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; KW 1852, Nr 36, s. 181; Spis DL 1846, s. 14.
1290
AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; KW 1852, Nr 36, s. 181; APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k. 17; APL APRUch,
sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81; Spis DL 1846, s. 14.
1291
AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 169; APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k.
17; APL APRUch, sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81.
1292
Rocznik KP 1854, s. 287.
1293
Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales
Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 396.
1294
KW 1852, Nr 36, s. 181.
1295
NoKP 1820, s. 259.
1296
NoKP 1820, s. 374.
1297
KW 1852, Nr 36, s. 181.
1288
149
Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1816), kanonik honorowy
Kapituły Katedry Przemyskiej (mian. przed 1813)1298.
Zmarł, w wieku 80 lat i 53 lat kapłaństwa, 16 listopada 1854 roku. Pochowany na
cmentarzu parafialnym w Kryłowie1299.
16.17. Tarkowski Marcin, 1777-, wicedziekan hrubieszowski
Urodził się w 1777 roku, wyświęcony w 1802 roku (urodził się w 1779 roku,
wyświęcony w 1808 roku1300).
Proboszcz
parafii
Moniatycze1301
(-1818-1839-).
Wicedziekan
dekanatu
1302
hrubieszowskiego (-1823-1839-) .
16.18. Wydżga Jerzy, dziekan hrubieszowski
Syn Antoniego, chorążego buskiego1303. Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP,
późniejszej św. Mikołaja, w Hrubieszowie, dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1785-)1304.
Kanonik chełmski.
16.19. Ziemblicki Antoni, dziekan hrubieszowski
Patrz wykaz wikariuszy parafii Grabowiec.
17. Wykazy
17.1. Wykaz proboszczów parafii rzymskokatolickiej w Świdnikach
Tabela 18 – Alfabetyczny wykaz proboszczów
Nazwisko i
imię/imiona
Informacje
Rektor kościoła w Świdnikach (sierpień 1975-23.01.1978) jako
Anyszkiewicz
wikariusz parafii Grabowiec. Proboszcz parafii Świdniki
Franciszek
(24.01.1978-1987).
Więcej informacji w dziale wikariusze parafii Grabowiec
1305
Chochoł
Urodził się 12 kwietnia 1951 roku, wyświęcony 13 czerwca 1976
Wiktor
roku. Proboszcz parafii Świdniki (1994-).
Wasiłek Stanisław Proboszcz parafii Świdniki (1987-1994).
17.2. Wykaz innych osób związanych z parafią rzymskokatolicką w Grabowcu
1298
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k. 17; APL APRUch, sygn. 35/106/49/-/6, k.
32; APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 16; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 50-58:
Rocznik KP 1854, s. 207; APRUch, sygn. 35/106/49/-/5, k. 87; Spis DL 1840, s. 81.
1299
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APL APRKryłów, sygn. 35/1851/0/2.4/38, 81/6.
1300
Spis DL 1840, s. 81.
1301
APL APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/1/2; APL APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/2.4/14; APL
APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/2.4/23; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k.
1-5; Rocznik 1824, s. 52; Rocznik 1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 71; Spis DL 1840, s. 81.
1302
AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; Rocznik
1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 71; Spis DL 1840, s. 81.
1303
Niesiecki T.9. s. 484.
1304
Wróbel, s. 160.
1305
Schematyzm DZL 1995, s. 52, 104, 114.
150
Tabela 19 – Alfabetyczny wykaz osób związanych z parafią Grabowiec
Margol Grzegorz
Informacje
Szafarz nadzwyczajny
17.3. Dozór kościelny kościoła w Grabowcu (spisać z GSB)
Tabela 20 – Chronologiczny wykaz członków dozoru kościelnego kościoła w Grabowcu
Stanisław Nowicki
Roman Tuszowski
Henryk Weychert
Stanisław Czachórski
Jan Paul
Faustyn Rudnicki
Stanisław Gąsiorowski
Okresy sprawowania funkcji (co najmniej), inne
informacje
-1879-1885-; członek
-1890-; przewodniczący
-1924-; członek
-1890-; członek
-1921-1925-; członek
-1924-; członek
-1871-1885-; członek
17.4. Rada kościelna
Tabela 21 – Alfabetyczny wykaz członków Rady Kościelnej Parafii św. Mikołaja w
Grabowcu od 08.01.1929 roku do 1932 roku, członkowie zostali powołani na okres trzech lat
przez biskupa lubelskiego Mariana Leona Fulmana1306
Biernacki Michał
Buczak Ludwik
Czuper Piotr
Grechuta Józef
Jędruszczak Kajetan
Kozar Franciszek
Panas Michał
Pawłowski Józef
Tęczak Wojciech
Weychert Henryk
Węgleńska Maria
Zarek Antoni
Jaroszyński Kazimierz
Kołodziej Eliasz
Pawelec Jan
1306
Miejscowość
Grabowiec
Henrykówka
Grabowiec-Góra
Skomorochy Małe
Hołużne
Wolica Uchańska
Czechówka
Żurawlów
Ornatowice
Szystowice
Świdniki, Grabowczyk
Skibice
Na zastępców
Szystowice
Rogów
Dworzysko
AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 180.
Szatraj Marian
Skomorochy Małe
151
Miejscowość
17.5. Rada parafialna
Tabela 22 – Alfabetyczny wykaz członków Rady Parafialnej Parafii św. Mikołaja w
Grabowcu powołanych w dniu 22 maja 1948 przez wikariusza generalnego kurii biskupiej
Piotra Stopniaka w imieniu biskupa Stefana Wyszyńskiego1307
Greniuk Władysław
Jędruszczak Kajetan
Lisiuk Edward
Panas Michał
Pawłowski Władysław
Tomkiewicz Karol
Miejscowość
Ornatowice
Hołużne
Grabowczyk
Czechówka
Grabowiec
Skomorochy Małe
18. Bibliografia (w załączeniu)
1307
AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 144.

Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II

Transkrypt

Podobne dokumenty

karta doradcy życia rodzinnego - Diecezja Bielsko

Ks. Stanisław Michał Budzyński Grabowiec Wspomnienie o

Krótka historia parafii Wszystkich Świętych. Fiftieth Anniversary

dokumenty do sakramentu małżeństwa