uwarunkowania rozwoju i zagospodarowania

Transkrypt

SPIS TREŚCI:
WSTĘP
1. PODSTAWY FORMALNO - PRAWNE OPRACOWANIA
2. CEL I ZADANIA STUDIUM
3. MATERIAŁY WEJŚCIOWE DO STUDIUM
6
7
8
UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO MIASTA MILICZA, WSI SŁAWOSZOWICE
I WSZEWILKI ORAZ CZĘŚCI WSI STAWIEC I DUCHOWO
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY, STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
10
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
1.8.
1.9.
POŁOŻENIE, UKSZTAŁTOWANIE I RZEŹBA TERENU
10
BUDOWA GEOLOGICZNA
11
WARUKI WODNE
11
SUROWCE NATURALNE
12
GLEBY
12
LASY
12
SZATA ROŚLINNA I ŚWIAT ZWIERZĘCY
12
WARUNKI KLIMATYCZNE
13
OBSZARY I OBIEKTY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW SZCZEGÓLNYCH
14
1.10. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO
17
ZEWNĘTRZNE
17
LOKALNE
17
2. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
19
2.1. ZARYS ROZWOJU PRZESTRZENNEGO MIASTA
19
2.2. POPRZEDNIE NAZWY, UKŁAD PRZESTRZENNY I ZAGADNIENIA
KONSERWATORSKIE
22
2.3. TERENY I OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW SZCZEGÓLNYCH
24
2.4. ZAGROŻENIA WARTOŚCI ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
26
3. STAN I FUNKCJONOWANIE ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
27
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5.
27
27
29
29
30
UŻYTKOWANIE I WŁASNOŚĆ GRUNTÓW
WARUNKI NATURALNE ROZWOJU ROLNICTWA
STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH
GOSPODARKA LEŚNA
GOSPODARKA RYBACKA
4. SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA
31
4.1. DEMOGRAFIA
4.2. RYNEK PRACY
31
33
5. STRUKTURA FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNA I CHARAKTERYSTYKA
ZAINWESTOWANIA
34
5.1. PODZIAŁ FUNKCJONALNO PRZESTRZENNY OBSZARU STUDIUM
5.2. CHARAKTERYSTYKA ZAINWESTOWANIA
MIESZKALNICTWO
OŚWIATA I WYCHOWANIE
ZDROWIE I OPIEKA SPOŁECZNA
KULTURA
ADMINISTRACJA I ŁĄCZNOŚĆ
HANDEL I GASTRONOMIA
SPORT I REKREACJA
PRODUKCJA
CMENTARZE
34
36
36
37
38
38
38
39
39
39
40
6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
42
6.1. KOMUNIKACJA
POWIĄZANIA ZEWNĘTRZNE
KOMUNIKACJA KOLEJOWA
SIEĆ DROGOWA
STACJA I ZAPLECZE PKP
KOMUNIKACJA PKS
ZAPLECZE TECHNICZNE
TRASY ROWEROWE I TURYSTYCZNE SZLAKI PIESZE
NATĘŻENIE PROGNOZA RUCHU
ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO I ZAGROŻENIA
6.2. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
ZAOPATRZENIE W WODĘ
ODPROWADZANIE I UNIESZKODLIWIANIE ŚCIEKÓW
6.3. GOSPODARKA ODPADAMI
6.4. ENERGETYKA
ZAOPATRZENIE W GAZ
ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ
ZAOPATRZENIE W CIEPŁO
6.5. TELEKOMUNIKACJA
41
41
41
41
43
43
43
43
44
44
45
45
45
46
46
46
46
47
47
7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZADAŃ SŁUŻĄCYCH REALIZACJI
PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH
48
7.1. ZADANIA RZĄDOWE
7.2. ZADANIA STRATEGICZNE WSKAZANE W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO
W ZAKRESIE GOSPODARKI WODNEJ I OHRONY ŚRODOWISKA
W ZAKRESIE SFERY SPOŁECZNEJ
W ZAKRESIE SFERY KULTUROWEJ
W ZAKRESIE SFERY GOSPODARCZEJ
W ZAKRESIE TURYSTYKI I WYPOCZYNKU
W ZAKRESIE GOSPODARKI ROLNEJ
W ZAKRESIE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
W ZAKRESIE KOMUNIKACJI
2
48
48
48
48
49
49
50
50
50
50
KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA I ROZWOJU
1.
PROBLEMY I SZANSE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
51
1.1. PROBLEMY ROZWOJU
1.2. SZANSE ROZWOJU
1.3. GŁÓWNE CELE I KIERUNKI ROZWOJU
51
51
52
2. KIERUNKI ROZWOJU STRUKTURY FUNKCONALNO – PRZESTRZENNEJ
54
2.1. KIERUNKI ROZWOJU STRUKTURY FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNEJ
54
2.2. PODZIAŁ FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNY JEDNOSTEK I KIERUNKI ROZWOJU 54
2.3. GŁÓWNE ZASADY PRZEZNACZANIA TERENÓW POD ZAINWESTOWANIE
59
3. KIERUNKI OCHRONY WARTOŚCI I ZASOBÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
60
3.1. PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.2. OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE
PARK KRAJOBRAZOWY DOLINA BARYCZY
LASY OCHRONNE
LASY WODOCHRONNE
LASY POŁOŻONE W GRANICACH ADMINISTRACYJNYCH MIAST
PARKI, SKWERY, ZIELEŃ PUBLICZNA
CMENTARZE
CIĄGI EKOLOGICZNE
POMNIKI PRZYRODY
STANOWISKA ROŚLIN CHRONIONYCH
STANOWISKA ZWIERZĄT CHRONIONYCH
KOMPLEKSY GLEB CHRONIONYCH (W TYM ORGANICZNE)
OCHRONA WÓD
KOPALINY
3.3. OBSZARY WSKAZANE DO OCHRONY
ZLEWNIA RZEKI BARYCZY
OBSZARY PROPONOWANE DO OCHRONY W RAMACH SIECI NATURA
3
60
60
61
62
62
62
62
63
64
64
64
65
65
65
66
66
67
67
4. KIERUNKI I ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
PODSTAWOWE KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
ELEMENTY OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
STREFY OCHRONY KONSERWATORSKIEJ
OCHRONA ZABYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH
STREFY OCHRONY ZABYTKOWYCH UKŁADÓW ZIELENI
REJESTR ZABYTKÓW ARCHITEKTURY I BUDOWNICTWA
WYKAZ DÓBR KULTURY
68
68
68
69
72
73
74
75
5. KIERUNKI ROZWOJU ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ I GOSPODARKI
LEŚNEJ
76
5.1. OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ I
GOSPODARKI LEŚNEJ
76
5.2. USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
I GOSPODARKI LEŚNEJ
76
6. KIERUNKI ROZWOJU PRZESTRZENNEGO GMINY
77
6.1. GŁÓWNE ELEMENTY UKŁADU FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEGO
6.2. KIERUNKI ROZWOJU BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO I ZASADY
KSZTAŁTOWANIA ZABUDOWY
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW MIESZKANIOWYCH
6.3. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
6.4. KIERUNKI ROZWOJU AKTYWNOSCI GOSPODARCZEJ
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
6.5. KIERUNKI ROZWOJU DLA TERENÓW PRODUKCJI ROLNEJ ORAZ OBSŁUGI
ROLNO-SPOŻYWCZEJ I RYBACKIEJ
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU DLA TERENÓW PRODUKCJI ROLNEJ ORAZ
OBSŁUGI ROLNO-SPOŻYWCZEJ I RYBACKIEJ
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW PRODUKCJI ROLNEJ ORAZ OBSŁUGI
ROLNO-SPOŻYWCZEJ I RYBACKIEJ
6.6. KIERUNKI ROZWOJU DLA TERENÓW ZIELENI
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU DLA TERENÓW ZIELENI
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW ZIELENI URZĄDZONEJ
6.7. TERENY WYMAGAJĄCE REHABILITACJI
6.8. POLITYKA W ZAKRESIE PODNIESIENIA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
MIESZKALNICTWO
USŁUGI PODSTAWOWE
RYNEK PRACY
77
80
4
80
81
84
84
85
86
86
87
90
90
90
91
91
91
92
92
92
92
93
7. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
94
7.1. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI
OGÓLNE KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI
USTALENIA STUDIUM DLA TERENÓW KOMUNIKACJI
POSTULOWANE PODSTAWOWE PARAMETRY TECHNICZNE DRÓG I ULIC
7.2. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
GOSPODARAK WODNO-ŚCIEKOWA
GOSPODARKA ODPADAMI
ENERGETYKA
TELEKOMUNIKACJA
94
94
94
97
98
98
98
99
99
8. ZADANIA SŁUŻĄCE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH
100
9. OBSZARY
WSKAZANE
DO
OPRACOWANIA
MIEJSCOWYCH
PLANÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
101
10. POLITYKA PROMOCJI
102
11. ZAŁĄCZNIKI DO TEKSTU
103
ZAŁĄCZNIK WYKAZ STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH I WYKAZ DÓBR KULTURY
12. ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
5
WSTĘP
1. PODSTAWY FORMALNO - PRAWNE OPRACOWANIA
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Milicz
obejmującego miasto Milicz oraz wsie Wszewilki, Sławoszowice i Duchowo” opracowano na
podstawie aktualnie obowiązujących przepisów prawnych:
• Uchwała nr XXXVI/320/02 Rady Miejskiej w Miliczu z dnia 10.10.2002 r.
• Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r.
(t.j. Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz.139, z późniejszymi)
• Ustawa o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 r.
(t.j. Dz. U. Nr 98, poz.1150 z 1999 r.)
• Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.
(Dz. U. Nr 62, poz.627 z 2001 r. z póź. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie
ochrony gatunkowej roślin z dnia 6.04.1995 r.
(Dz. U. Nr 41, poz.214)
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie
ochrony gatunkowej zwierząt z dnia 6 stycznia 1995 r.
(Dz. U. Nr 13, poz. 61 z póź. zm.)
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991r.
(t.j. Dz. U. Nr 114, poz. 492 z póź. zm.)
• Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r.
(Dz.U. Nr 16, poz.78 z póź. zm.)
• Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r.
(t.j. Dz. U. Nr 56, poz. 679 z póź. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie zasad i trybu
udzielania zezwoleń na prowadzenie prac konserwatorskich, archeologicznych i
wykopaliskowych oraz warunków ich prowadzenia i kwalifikacji osób uprawnionych do
wykonywania tych prac z dnia z dnia 18 października 2000 r. (Dz. U. Nr 93 poz. 1033)
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie
szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowych zasad
prowadzenia w nich gospodarki leśnej z dnia 25 sierpnia 1992 roku (Dz. U. Nr 67 poz.337)
• Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r.
(Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z póź. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia
5.11.1991r w sprawie zasad ustanawiania stref ochronnych źródeł i ujęć wody.
(Dz. U. Nr 116, poz. 504)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, oraz szczegółowych
kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o
oddziaływaniu na środowisko. (Dz. U. Nr 179, poz. 1490)
• Ustawa prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 roku
(Dz. U. Nr 27, poz.96 z póź. zm.)
• Ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku
(Dz. U. Nr 54, poz 348)
• Ustawa o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 roku
(t.j. Dz. U. Nr 171, poz 838 z póź. zm.)
6
• Rozporządzenie Min. Tran. i Gosp. Mors. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie z dnia 2 marca1999 roku
(Dz. U. Nr 43)
• Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku
(t.j. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z 2001 póź. zm
• Rozporządzenie Wojewody Kaliskiego i Wojewody Wrocławskiego z dnia 3 czerwca 1996 r.
w sprawie utworzenia i ochrony parku krajobrazowego „Dolina Baryczy”
(Dz. U. Woj. Wrocł. Nr 6, poz. 65) oraz w Rozporządzeniu Nr 1 Wojewody Dolnośląskiego
i Wojewody Wielkopolskiego z dnia 2 października 2000 r. zmieniającym w/w
Rozporządzenie Wojewody Kaliskiego i Wojewody Wrocławskiego (Dz. Urz. Woj. Doln. nr
38, poz. 656)
2. CEL I ZADANIA STUDIUM
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Milicz
obejmującego miasto Milicz oraz wsie Wszewilki, Sławoszowice i Duchowo” jest dokumentem
planistycznym sporządzonym dla części obszaru gminy Milicz zgodnie z Ustawą o
zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 roku (t.j. Dz.U. z 1999 r., Nr 15,
poz.139, z późn. zm.)
Studium określa cele i kierunki polityki przestrzennej prowadzonej przez samorząd i jest tak
zwanym aktem kierownictwa wewnętrznego gminy.
Podstawą prawną sporządzenia Studium jest Uchwała nr XXXVI/320/02 Rady Miejskiej
w Miliczu z dnia 10.10.2002 r..
Zadaniem „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy Milicz obejmującego
miasto Milicz oraz wsie Wszewilki, Sławoszowice i Duchowo” jest :
- rozpoznanie aktualnej sytuacji obszaru studium, istniejących uwarunkowań oraz problemów,
związanych z jej rozwojem,
- sformułowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego i zasad polityki przestrzennej,
w tym zasad ochrony interesu publicznego,
- stworzenie podstawy do koordynacji planów miejscowych i decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu, wydawanych dla terenów nie posiadających miejscowych planów,
- promocja rozwoju gminy.
Studium po uchwaleniu przez Radę Miejską w Miliczu nie jest przepisem gminnym i nie
stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, lecz jest dokumentem planistycznym zawierającym normy określające kierunki i
sposoby działania organów gminy.
7
3. MATERIAŁY WEJŚCIOWE DO STUDIUM
W toku opracowania przeanalizowano i wykorzystano następujące materiały wyjściowe:
1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego zatwierdzony
uchwałą Nr XLVIII/873/2002 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 30.08. 2002 r.
2. Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Gminy Milicz zatwierdzony uchwałą Nr
XVII/132/92 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 09.03. 1992 r.
3. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Miasta Milicza zatwierdzony
uchwałą Nr XIX/154/92 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 01.07. 1992 r.
4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu 4 obejmującego obszar części
działki o numerze ewidencyjnym 131 AM 4 w Miliczu zatwierdzony uchwałą Nr XXIII/150/96
Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 01.07. 1992 r.
5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru ograniczonego ulicami:
Wojska Polskiego, Tadeusza Kościuszki, 1 Maja i Armii Krajowej w Miliczu zatwierdzony
uchwałą Nr XXXVI/227/97 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 20.02. 1997 r.
6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu przy ul. Rawickiej w Miliczu
zatwierdzony uchwałą Nr XLIV/279/97 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 30.12. 1997 r.
7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w mieście Miliczu, obszar rekreacji i
wypoczynku zatwierdzony uchwałą Nr XIX/145/2000 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 27.11.
2000 r.
8. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w obrębach Sławoszowice i Potasznia
zatwierdzone uchwałą Nr XXVII/220/01 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 31.08. 2001 r.
9. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Starega Miasta w Miliczu,
ograniczonego ulicami: Małą Obwodnicą, Cichą, Wojska Polskiego, Działkową i jej
projektowanym przedłużeniem w kierunku północno – zachodnim zatwierdzony uchwałą Nr
XXXIII/287/02 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 27.06. 2002 r
10. Zmiana Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru ograniczonego
ulicami: Wojska Polskiego, Tadeusza Kościuszki, 1 Maja i Armii Krajowej w Miliczu
zatwierdzony uchwałą Nr XXXIII/288/02 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 27.06. 2002 r.
11. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w Miliczu zatwierdzony uchwałą Nr
XXXIV/300/02 Rady Miejskiej w Miliczu w dniu 25.07. 2002 r.
12. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Milicz, 1995 r.
13. Studium środowiska kulturowego miasta Milicza oraz wsi Wszewilki i Sławoszowice –
opracowane przez Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków we Wrocławiu,
Wrocław 2003 r.
14. Studium historyczno – urbanistyczne starego miasta w Miliczu - opracowane pod
kierunkiem Rafała Eysymontta, Wrocław 2001 r.
15. Wytyczne konserwatorskie do planu ogólnego zagospodaroania przestrzennego gminy
Milicz, Maciejowska-Bujak K., Maciejowska J., Wrocław 1995 r.
16. Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Milicza, Ryszard Stopka Wrocław, maj 2003 r.
17. Opracowanie fizjograficzne dla planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy
Milicz woj. wrocławskie. Geoprojekt Wrocław 1979 r.
18. Opinia fizjograficzna dla wsi Wszewilki, Sławoszowice Gmina Milicz, woj. Wrocławskie –
opracowanie FIZJO – GEO.
19. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12. 2000 Państwowy
Instytut Geologiczny / Ministerstwo Środowiska
20. Park Krajobrazowy Dolina Baryczy (województwo wrocławskie) – opracowanie florystyczne
Wrocław 1994 r. (W. Jankowski „Fulica”).
21. Inwentaryzacja stanowisk roślin chronionych na terenie gminy Milicz
8
22. Pomniki przyrody występujące w gminie Milicz . Stan na dzień 14.11.1998 r. Wojewódzki
Konserwator Przyrody Wydział Środowiska i Rolnictwa Dolnośląskiego Urzędu
Wojewódzkiego.
23. Opracowanie faunistyczne dla gminy Milicz.
24. Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Baryczy”; oprac. zespół: dr Wojciech Jankowski, dr
Teresa Macicka – Pawlik, mgr Renata Paszkiewicz, mgr Włodzimierz Ranoszek; Wrocław,
1998r.
25. Gmina Milicz. Inwentaryzacja drzew pomnikowych 1991 r. Wydział Środowiska i Rolnictwa
Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego.
26. „Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wg gmin” – Instytut Upraw
Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach – Puławy 1994 r.
27. „Warunki przyrodnicze produkcji rolnej – woj. wrocławskie” - Instytut Upraw Nawożenia i
Gleboznawstwa w Puławach – Puławy 1981 r.
28. „Stan gleb w powiatach województwa dolnośląskiego – Zakwaszenie – potrzeby
wapnowania, zawartość metali ciężkich i siarki” – Okręgowa Stacja Chemiczno – Rolnicza
Oddział we Wrocławiu, Wrocław 1999 rok.
29. Powszechny spis rolny – 1996 – Użytkowanie i jakość gruntów, powierzchnia zasiewów i
zwierzęta gospodarskie”– Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław, lipiec 1997 r.
30. Powszechny spis rolny – 1996 – Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych –
Urząd Statystyczny we Wrocławiu, styczeń 1998 r.
31. Rolnictwo w województwie dolnośląskim w 2000 r. – Urząd statystyczny we Wrocławiu,
Wrocław – maj 2001 r.
32. Plan urządzenia gospodarstwa leśnego dla Nadleśnictwa Milicz na okres 01.I.1996 r. –
31.XII.2005 r. – Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Brzegu.
33. „Rocznik statystyczny województwa dolnośląskiego 2002 – US we Wrocławiu
34. Materiały statystyczne dotyczące demografii, zatrudnienia, własności gruntów - zebrane
przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji pośredniej w 2002 i 2003 r.
35. Materiały dotyczące użytkowania terenów, i rodzajów działalności gospodarczej zebrane
przez zespół autorski w ramach inwentaryzacji bezpośredniej w 2003 r.
36. Mapa glebowo-rolnicza miasta Milicza, wsi Wszewilki i Sławoszowice w skali 1:5000 –
Powiatowy Osrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Miliczu.
37. Mapy ewidencyjne wsi w skali 1:1000, 1:2000, 1:5000, mapa sytuacyjno-wysokościowa w
skali 1:10 000, mapa glebowa w skali 1:5000 oraz mapa topograficzna w skali 1:25 000.
38. Materiały mapowe oraz opracowania branżowe w zakresie uzbrojenia technicznego.
39. Wnioski do Studium od osób fizycznych i instytucji.
9
UWARUNKOWANIA ROZWOJU I ZAGOSPODAROWANIA
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY, STAN I FUNKCJONOWANIE
ŚRODOWISKA
1.1.
POŁOŻENIE, UKSZTAŁTOWANIE I RZEŹBA TERENU
Obszar pracowania Studium o powierzchni około 2 050 ha obejmuje:
- tereny położone w granicach administracyjnych miasta Milicza – 1350 ha
- tereny wsi Sławoszowice - całość terenów zainwestowanych oraz część terenów rolnych
- tereny wsi Wszewilki - całość terenów zainwestowanych oraz część terenów rolnych
- część terenów rolnych wsi Duchowo – w tym 7 budynków mieszkalnych
- część terenów rolnych wsi Duchowo – w tym 9 budynków mieszkalnych.
Miasto Milicz położone jest w północnej części woj. dolnoślaskiego, w odległości około 60
km od Wrocławia.
Milicz jest miastem małym – 12 355 mieszkańców. Jest siedzibą gminy Milicz oraz siedzibą
starostwa milickiego, na które składają się gminy: Cieszków, Krośnice i Milicz. Podstawową
funkcją miasta jest funkcja administracyjno – usługowa dla północno – wschodniej części
Województwa Dolnośląskiego. Milicz wraz ze Sławoszowicami oraz Wszewilkami posiada
rozwiniętą funkcję mieszkaniową, wraz ze Sławoszowicami funkcję przemysłową, a także
funkcję rekreacyjno – turystyczną i rolniczą (z przewagą gospodarki leśnej i rybackiej).
Podział kraju na jednostki fizyczno-geograficzne lokalizuje omawiany teren w obrębie
mezoregionu Kotlina Milicka (wg J.Kondrackiego), która od południa ograniczona jest
wzgórzami Trzebnickimi a od północy Wysoczyzną Kaliską i stanowi zagłębienie końcowe
lodowca stadiału Warty.
Pod względem morfologicznym obszar położony jest w obrębie jednostki o charakterze
dolinnym, którą stanowi rozległa Dolina Baryczy z systemem teras akumulacyjnych, a jedynie w
niewielkich fragmentach w obrębie wzniesień moreny czołowej Wzgórz Trzebnickich i moreny
falistej Wysoczyzny Kaliskiej.
Dolina Baryczy jest rozległą wklęsłą formą z systemem teras akumulacyjnych, o szerokości
ok. 4,0 km. Składa się ona z trzech poziomów teras:
- terasy wysokiej – wzniesionej 3-5 m. ponad średni stan wody w rzece, obejmującej niewielkie,
peryferyjne fragmenty obszaru opracowania; spadki nie przekraczają tu 2 % przy nachyleniu
w kierunku osi Baryczy,
- terasy średniej – położonej 3-4 m nad średni poziom wody w rzece Baryczy, obejmującej
centralną część Milicza, w której koncentruje się zabudowa mieszkaniowa; spadki nie
przekraczają 2 %,
- terasy niskiej – odpowiadającej współczesnemu poziomowi doliny rzeki Baryczy, stanowiącą
płaską powierzchnię o spadkach nie przekraczających 2%, która bywa podczas wysokich
stanów w rzece okresowo zalewana. Zajmuje ona znaczne obszary w bezpośrednim
sąsiedztwie rzeki.
10
1.2.
BUDOWA GEOLOGICZNA
Budowa geologiczna obszaru jest bardzo zróżnicowana w zależności od położenia w
obrębie poszczególnych teras.
Podłoże przedczwartorzędowe w Kotlinie Milickiej zalega na różnej głębokości i składa się
z grubych serii utworów śródlądowych z miocenu i pliocenu (głównie iły).
Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przede wszystkim przez osady plejstoceńskie
pochodzenia fluwioglacjalnego, zastoiskowego. Są to przeważnie piaski drobne i średnie,
lokalnie z domieszką piasków gruboziarnistych o bardzo zróżnicowanej miąższości.
Lokalnie występujące utwory morenowe, występujące w południowo-wschodniej części
terenu opracowania wykształcone są głównie w postaci twardoplastycznych glin piaszczystych i
pylastych. Utwory terasy zalewowej są przykryte osadami holoceńskimi wykształconymi w
postaci glin pylastych i namułów, o miąższości dochodzącej do do 2,5 m.
Wzgórza Trzebnickie stanowią ciąg moren spiętrzonych stadiału Warty zlodowacenia
środkowopolskiego i zbudowane są z naprzemianległych utworów trzeciorzędowych (głównie
iłów plioceńskich) oraz utworów czwartorzędowych reprezentowanych przez gliny morenowe,
piaski i żwiry. Ich miąższość i zasięg są trudne do określenia ze względu na silne zaburzenia
glacitektoniczne.
Wysoczyzna Kaliska występuje tutaj w postaci moreny dennej, zbudowanej z glin
piaszczystych podścielanych piaskami o miąższości utworów 50 – 100m.
1.3.
WARUNKI WODNE
• Wody powierzchniowe
Obszar opracowania położony jest w całości w zlewni rzeki Baryczy. Barycz jest ciekiem II
rzędu, prawobrzeżnym dopływem Odry, o długości 133,0 km., z czego w granicach
województwa dolnośląskiego znajduje się 110 km. Zlewnia jest asymetryczna, z wyraźną
przewagą części prawobrzeżnej. Maksymalne wartości wodostanów dla Baryczy notuje się w
miesiącach październiku, listopadzie i grudniu, natomiast minimalne w maju i czerwcu. W
obrębie miasta Milicza rzeka jest uregulowana i obwałowana, natomiast występowanie wód
określanych jako 1% ogranicza się w zasadzie tylko do obszaru terasy niskiej poniżej
oczyszczalni .ścieków w Miliczu oraz dla terenów położonych na terasie niskiej pomiędzy wsią
Wszewilki, a Baryczą.
Na podstawie szczegółowych badań jakimi objęto rzekę Barycz w 2001 roku, określono
jakość wód i główne źródła jej zanieczyszczeń. Ponieważ Barycz i jej dopływy zasilają stawy
hodowlane, badania przeprowadzono również pod kątem przydatności wód do hodowli ryb
zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej.
Zarówno ogólna ocena wskaźników fizyko – chem., hydrobiologicznych i stanu sanitarnego
rzeki jak również ocena warunków właściwych dla bytowania ryb wypadła negatywnie (non),
ponieważ Barycz na całej długości w granicach opracowania nie odpowiada normom w
klasyfikacji ogólnej oraz nie nadaje się do bytowania ryb zgodnie z dyrektywami unijnymi.
Teren opracowania charakteryzuje się ponadto występowaniem dość gęstej sieci cieków
wodnych i rowów melioracyjnych z których nadmiar wody trafia do Baryczy.
•
Wody podziemne, zbiorniki wód podziemnych
Pod względem hydrologicznym obszar opracowania można podzielić na dwie części:
południowy – znajdujący się w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 303
„Pradolina Barycz – Głogów”(E)” i w lewobrzeżnej zlewni Baryczy oraz północny, położony poza
zbiornikiem nr 303 w prawobrzeżnej zlewni Baryczy.
Wody podziemne są tu związane z poziomami wodonośnymi: czwarto- i trzeciorzędowym.
Wody I-go poziomu wodonośnego stwierdzono na całym badanym terenie, a ich głębokości pod
powierzchnią terenu w obszarze doliny Baryczy wahają się w przedziałach od 0,7 do 4,5 m.
11
Głębokość zalegania zwierciadła wód podziemnych jest silnie uzależniona od intensywnych
opadów atmosferycznych lub roztopów wiosennych. Poziom wodonośny związany jest z
osadami akumulacji rzecznej, a ich miąższość sięga 60.0 m.
Ujęcia wody dla Milicza posiadają odpowiednie strefy ochronne a jakość eksploatowanych
wód ocenia się jako nieznacznie zanieczyszczone i łatwe do uzdatnienia oprócz ujęć na
południu miasta, w których sklasyfikowano wody nie nadające się dla zaopatrzenia ludności.
1.4.
SUROWCE NATURALNE
W granicach objętych opracowaniem nie występują obecnie złoża surowców będące w
ekspoloatacji.
•
1.5.
kruszywo naturalne - złoże Wszewilki, eksploatacja złoża zaniechana, pow. 0.4 ha,
rozpoczęcie eksploatacji 1979.01.01,
GLEBY
Instytut Upraw nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach dokonał podziału województwa na
regiony glebowo – rolnicze. Podstawą do ich wyznaczenia były takie czynniki jak klimat,
ukształtowanie powierzchni, gleba i stosunki hydrologiczne.
Miasto Milicz wraz z otaczającym je terenem znajduje się na obszarze Regionu
Nadbaryckiego. W Regionie tym występują wyłącznie gleby wytworzone z piasków słabo
gliniastych, gliniastych lekkich i piasków luźnych zaliczane do typu gleb brunatnych, bielicowych
i lokalnie mad oraz gleby murszowe. Są to piaski starych tarasów akumulacyjnych lub
aluwialne. Gleby te na ogół są uwilgotnione właściwie, czasem nadmiernie. Powodem tego jest
wolny nurt rzeki Barycz, duża ilość jej dopływów oraz duża powierzchnia stawów rybnych.
Użytki zielone są przeważnie niskiej jakości. Położone są wzdłuż licznych, drobnych cieków
rzecznych. Wiele z nich powstało na glebach organogenicznych, tj. na płytkich torfach,
murszach i piaskach murszastych.
1.6.
LASY
Lasy Nadleśnictwa Milicz według regionalizacji przyrodniczo - leśnej położone są w zasięgu
III Krainy Wielkopolsko – Pomorskiej oraz V Krainy Śląskiej. Wśród siedlisk leśnych przeważają
tu siedliska boru świeżego, boru świeżego, lasu mieszanego świeżego i lasu świeżego. W
dolinie Baryczy występuje las wilgotny i las łęgowy.
W składzie gatunkowym lasów obszaru opracowania przeważa sosna. Gatunkami
domieszkowymi są dąb, (dominujący w dolinie Baryczy), buk, świerk, olcha i brzoza. Pozostałe
gatunki lasotwórcze (modrzew, klon, jesion, grab i inne) występują w znacznie mniejszych
ilościach.
Przeciętny wiek drzewostanów w roku 1996 w obrębie leśnym Milicz wynosił 58 lat, w 2005
roku będzie wynosił 61 lat.
1.7.
SZATA ROŚLINNA I ŚWIAT ZWIERZĘCY
Ponieważ teren objęty opracowaniem znajduje się w większości w granicach
antropogenicznie przekształconego obszaru miejskiego, zarówno szata roślinna jak i świat
zwierzęcy są tutaj stosunkowo ubogie w cenne gatunki. Te które występują, są gatunkami
pospolitymi, stosunkowo licznymi i charakteryzującymi się przystosowaniem do życia w świecie
przekształconym przez działalność gospodarczą człowieka (gatunki synantropijne). Towarzyszą
one często zabudowaniom, groblom, polom uprawnym itp.
Szata roślinna omawianego terenu charakteryzuje się umiarkowanymi walorami
przyrodniczymi. Na terenie objętym opracowaniem występują mało zróżnicowane kompleksy
12
leśne należące do Nadleśnictwa Milicz. Dominują drzewostany iglaste z domieszkami gatunków
liściastych na siedliskach suchych.
Tereny upraw rolnych i zmeliorowanych łąk dominują we wschodniej części opracowania.
Z przyrodniczego i kulturowego punktu widzenia bardzo dużą wartość posiadają parki
zlokalizowane na terenie miasta Milicza, stanowiąc bardzo cenny element systemu powiązań
przyrodniczych miasta z terenami pozamiejskimi oraz miejsce wykorzystywane do różnego
rodzaju rekreacji. Na terenie parków występują bardzo cenne okazy drzew, będących
pomnikami przyrody lub mających cechy drzew pomnikowych (patrz – Wykaz pomników
przyrody i drzew pomnikowych).
Do najcenniejszych terenów parkowych należy zabytkowy park otaczający pałac Maltzanów
i ruiny zamku. Obecnie stwierdzono występowanie tam ok. 80 gatunków i odmian drzew i
krzewów , w tym 15 iglastych. W drzewostanie dominują dęby szypułkowe, w tym wiele bardzo
starych okazów, towarzyszą im: grab, jawor, klon pospolity, lipa drobnolistna, olsza czarna, wiąz
szypułkowy i wiele innych gatunków. Liczne są okazałe drzewa o wymiarach pomnikowych, w
tym szereg gatunków obcego pochodzenia. Również w pozostałych parkach i terenach zieleni
publicznej występują drzewa wytypowane do objęcia ochroną jako pomniki przyrody. Istotną
rolę dla systemu powiązań przyrodniczych w obrębie omawianego terenu, stanowią również
cmentarze, ogrody działkowe i zieleń izolacyjna.
Szata roślinna, w tym szczególnie szata leśna odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym
funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego miasta i terenów z nim związanych (produkcja
tlenu, wpływ na retencję, wpływ na warunki klimatyczne, ograniczenie erozji i innych
niekorzystnych procesów).
Wszystkie stanowiska roślin i zwierząt chronionych na terenie objętym opracowaniem w
tym pomniki przyrody i drzewa pomnikowe, zostały omówione szczegółowo w rozdziale 1.9.
1.8.
WARUNKI KLIMATYCZNE
Zgodnie z rejonizacją klimatyczną Polski W. Okołowicza obszar objęty opracowaniem
należy do regionu Śląsko – Wielkopolskiego i charakteryzuje się następującymi danymi
klimatycznymi:
• średni opad roczny
550 mm
• średnia temp. stycznia
- 1,5°C
• średnia temp. lipca
+ 18,0°C
• długość zalegania pokrywy śnieżnej
57 dni
• czas trwania zimy
74 dni
• czas trwania lata
90 dni
• liczba dni pogodnych
62 dni
• liczba dni pochmurnych
108 dni
Przeważają wiatry z kierunków zachodniego i południowo - zachodniego
Czynnikami kształtującymi warunki klimatu lokalnego są między innymi ilość i przebieg
dolin, ich głębokość i stopień zalesienia, występowanie zbiorników wodnych itp. Warunki
klimatu lokalnego na terenie opracowania są zróżnicowane. Najmniej korzystne występują w
obrębie terasy zalewowej doliny Baryczy, charakteryzującej się częstym występowaniem
inwersji termicznych, podwyższoną wilgotnością i tym samym długim zaleganiem chłodnych
mas powietrza. Niekorzystne warunki występują również w centrum Milicza (fragmenty terasy
nadzalewowej) i w rejonie ulicy Krotoszyńskiej. W miarę wzrostu odległości od rzeki warunki te
ulegają poprawie.
Stan higieniczny atmosfery na terenie opracowania jest stosunkowo dobry, co wynika ze
znacznej odległości od dużych ośrodków przemysłowych i ogólnego zmniejszenia ilości
emitowanych do atmosfery pyłów i gazów na terenie Dolnego Śląska i całego kraju. Niewątpliwy
pozytywny wpływ na atmosferę mają również otaczające miasto duże kompleksy leśne, które
przyczyniają się do redukcji i pochłaniania zanieczyszczeń.
13
1.9.
OBSZARY I OBIEKTY
SZCZEGÓLNYCH
CHRONIONE
NA
PODSTAWIE
PRZEPISÓW
Ze względu na wrastającą rolę Milicza i okolic jako obszaru „czystego ekologicznie”,
stanowiącego coraz częściej cel okresowych i stałych pobytów ludności związanej dotychczas z
dużymi ośrodkami miejskimi, w polityce przestrzennej miasta szczególnym aspektem powinna
być ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego. Uwarunkowania przyrodnicze w
znacznym stopniu bowiem determinują kierunki i możliwości rozwojowe. Władze samorządowe
powinny zwrócić uwagę na optymalne wykorzystanie naturalnych cech tego obszaru poprzez
skuteczne ograniczanie degradacji środowiska i usuwanie dotychczasowych zniszczeń.
Pomimo wzrastającej świadomości społecznej skuteczna ochrona prawna stanowi wciąż
nieodzowny element w procesie zachowywania obszarów i obiektów chronionych.
•
Park Krajobrazowy “ Dolina Baryczy “
Obszar Studium w całości znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego „Dolina
Baryczy”. Podlega on ochronie prawnej zgodnie z rozporządzeniem Wojewody Kaliskiego
i Wojewody Wrocławskiego z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie utworzenia i ochrony parku
krajobrazowego
“Dolina Baryczy “, oraz rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego
i Wojewody Wielkopolskiego z dnia 2 października 2000 r. zmieniającego w/w rozporządzenie.
Park krajobrazowy został utworzony w celu zachowania wartości przyrodniczych,
krajobrazowych i historyczno – kulturowych. Na jego obszarze obowiązują zakazy i nakazy
konieczne dla zapewnienia ochrony cennych terenów przed utratą lub zniszczeniem ich
walorów przyrodniczych, krajobrazowych i wypoczynkowych.
•
Rezerwat przyrody „Stawy Milickie”
W granicach opracowania, w jego wschodniej części znajduje się jedynie niewielki
fragment tego szczególnie cennego rezerwatu ornitologicznego, a właściwie jednego z
kompleksów na jakie rezerwat został podzielony –„Stawno”. Nieco większy obszar obejmuje
strefa ochronna utworzona wokół niego.
Rezerwat został utworzony w celu ochrony, ze względów naukowych i dydaktycznych, wielu
szczególnie cennych i rzadkich gatunków ptaków oraz fragmentów środowisk wodnych
i błotnych, stanowiących miejsca ich gniazdowania, żerowania i odpoczynku.
Na obszarze rezerwatu prowadzona jest działalność gospodarcza związana z hodowlą
i połowem ryb ściśle uwzględniająca zasady ochrony rezerwatowej.
W obszarze strefy ochronnej obowiązuje zakaz polowania na ptaki łowne przez cały rok.
•
Gleby chronione klas III – IV oraz gleby pochodzenia organicznego
Podlegają ochronie zgodnie z Ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i
leśnych, regulującej zasady ochrony gruntów rolnych oraz poprawianiu ich wartości użytkowej.
Realizacja tych zasad odbywa się poprzez ograniczanie przeznaczania ich na cele nierolnicze,
zapobieganie procesom degradacji i dewastacji oraz rekultywację i zagospodarowanie gruntów
na cele rolnicze.
Na rysunku “Środowisko przyrodnicze” oznaczono kompleksy gruntów rolnych III, IV klasy
bonitacyjnej i gruntów wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego. Ich ewentualne
przeznaczenie na cele nierolnicze może nastąpić jedynie w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego po uzyskaniu zgody Ministra Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (dotyczy kompleksów gleb I - III klasy bonitacyjnej) lub
Wojewody (dotyczy kompleksów gleb IV klasy bonitacyjnej). Na terenach gleb pochodzenia
organicznego zabronione jest wszelkie inwestowanie (z wyjątkiem zalesień). Szczegółowe
zasady ochrony gruntów rolnych określają przepisy ustawy.
14
•
Grunty leśne
Podlegają ochronie zgodnie z Ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i
leśnych regulującej zasady ochrony gruntów leśnych oraz poprawiania ich wartości użytkowej.
Realizacja tych zasad odbywa się poprzez ograniczanie przeznaczania ich na cele nieleśne lub
nierolnicze oraz zapobieganie procesom ich degradacji i dewastacji, a także przywracanie
wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności
nieleśnej. Szczegółowe zasady ochrony gruntów leśnych określają przepisy ustawy. Wszystkie
grunty leśne występujące na obszarze objętym opracowaniem oznaczono na rysunku
„Uwarunkowania środowiska przyrodniczego”.
•
Lasy; w tym lasy ochronne – wodochronne i lasy ochronne – chroniące środowisko
przyrodnicze
Podlegają ochronie zgodnie z Ustawą z dnia 28 września 1991 r. o lasach, określającej
zasady zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz zasady gospodarki leśnej w
powiązaniu z innymi elementami środowiska. Realizacja tych zasad odbywa się poprzez
prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej według planu urządzenia lasu lub
uproszczonego planu urządzenia lasu.
Uwzględnia ona następujące cele: zachowanie lasów i ich korzystnego wpływu na
środowisko, ochrona lasów, ochrona gleb, wód powierzchniowych i głębinowych, retencji w
zlewni oraz racjonalna produkcja drewna i surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu.
Prowadzenie gospodarki leśnej w lasach ochronnych określa w sposób szczegółowy
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Wszystkie
lasy występujące na terenie Studium oznaczono na rysunku „Uwarunkowania środowiska
przyrodniczego”.
•
Pomniki przyrody
Podlegają ochronie zgodnie z „Ustawą o ochronie przyrody”. Na rysunku „Uwarunkowania
środowiska przyrodniczego” oznaczono występujące na terenie opracowania drzewa - pomniki
przyrody, posiadające numer w rejestrze wojewódzkim.
⇒ Grupa siedmiu dębów szypułkowych zlokalizowana w Miliczu w pasie przydrożnym drogi
z Milicza do Sułowa , własność/zarządca WDDM, podstawa prawna: Rejestr Nr 97,
Decyzja 17/66 z dnia 28.02.1966 r, drzewa posiadają obwód od 482 cm do 668 cm,
wysokość od 9 m do 28 m, rozpiętości korony od 6 m do 25 m i wiek od 290 lat do 390 lat.
•
Rośliny chronione
Podlegają ochronie zgodnie z „Ustawą o ochronie przyrody”, ustawą „Prawo ochrony
środowiska” oraz Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa z dnia 6 kwietnia 1995, w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Na rysunku
„Uwarunkowania środowiska przyrodniczego” oznaczono występujące na terenie opracowania
udokumentowane stanowiska roślin chronionych, podlegające ochronie ścisłej. Łącznie na tym
terenie występuje 11 stanowisk ( 7 gatunków chronionych ). Ich listę przedstawia poniższa
tabela. W odniesieniu do dziko występujących roślin, podlegających ochronie ścisłej lub
częściowej, obowiązują zasady ochrony określone w Rozporządzeniu Ministra Ochrony
Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 kwietnia 1995r.
15
Tab. 1 Udokumentowane stanowiska roślin chronionych na terenie objętym opracowaniem
L.P.
NAZWA GATUNKU
LICZBA STANOWISK
1.
Centuria pospolita (Centaurium erythraea ssp. erythraea)
2
2.
Bluszcz pospolity (Hedera helix L.)
2
3.
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.)
2
4.
Kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.)
1
5.
Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.)
2
6.
Płucnica islandzka (Cetraria islandica (L.) Ach.)
1
7.
Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine)
1
RAZEM:
11
•
Zwierzęta chronione
Podlegają ochronie zgodnie z „Ustawą o ochronie przyrody”, ustawą „Prawo ochrony
środowiska” oraz Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995r, w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. W odniesieniu do
gatunków chronionych obowiązują zasady ochrony określone w Rozporządzeniu Ministra
Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995r. Na rysunku
„Uwarunkowania środowiska przyrodniczego” oznaczono stanowiska następujących zwierząt
chronionych i rzadko występujących:
⇒ Bocian biały (Ciconia ciconia) – jedno gniazdo zlokalizowane w Sławoszowicach,
ul. 3 Maja, na stodole.
•
Złoża kopalin – udokumentowane obszary
Zasady ochrony złóż kopalin określają zapisy „Prawo ochrony środowiska” oraz ustawy
„Prawo geologiczne i górnicze”, mówiące m.in. o racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami
oraz kompleksowym wykorzystaniu kopalin, w tym również kopalin towarzyszących.
•
Wody powierzchniowe
Zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska” wody powierzchniowe podlegają ochronie,
polegającej na zapewnieniu ich jak najlepszej jakości, w tym utrzymywaniu ilości wody na
poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej.
•
Wody podziemne
Wody podziemne i obszary ich zasilania podlegają szczególnej ochronie zgodnie z ustawą
„Prawo ochrony środowiska”, polegającej szczególnie na zmniejszaniu ryzyka zanieczyszczenia
tych wód poprzez ograniczenie oddziaływania na obszary ich zasilania oraz utrzymywanie
równowagi zasobów tych wód. Większa część opracowania leży w granicach zbiornika
międzymorenowego nr 303 Pradolina Barycz – Głogów (E); jest to Główny Zbiornik Wód
Podziemnych – Obszar Wysokiej i Najwyższej Ochrony.
•
Źródła i ujęcia wód
Podlegają ochronie zgodnie z ustawą “Prawo wodne”, polegającej na konieczności
ustanawiania wokół nich stref ochronnych. Na rysunku „Uwarunkowania środowiska
przyrodniczego” oznaczono otwory wiertnicze stanowiące ujęcia wód. Szczegółowe zasady
ochrony źródeł i ujęć wody określają przepisy ustawy.
16
•
Inne obszary i obiekty chronione
Ponadto na terenie opracowania ochronie podlegają: walory krajobrazowe oraz drzewa
i krzewy zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska”,a także cmentarze i zieleń cmentarna
zgodnie z „Ustawą o cmentarzach i chowaniu zmarłych”. Na rysunku „Uwarunkowania
środowiska przyrodniczego” oznaczono wszystkie występujące na terenie opracowania
cmentarze.
1.10. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO
•
Zagrożenia zewnętrzne
Zanieczyszczenie powietrza – oddalenie obszaru objętego studium od dużych ośrodków
miejskich i przemysłowych oraz jego położenie w otoczeniu obszarów leśnych i podlegających
ochronie prawnej, powodują, że na omawianym terenie nie notuje się znaczących ilości
zanieczyszczeń pochodzących z zewnątrz;
Lokalizacje uciążliwych inwestycji przemysłowych i komunikacyjnych o znaczeniu
ponadlokalnym w otoczeniu miasta – nie występują;
Zanieczyszczenie wód płynących wpływających do Milicza – źródła zanieczyszczeń
zlokalizowane powyżej Milicza mają dosyć znaczący wpływ na zanieczyszczenie rzeki. Należą
do nich przede wszystkim zakłady odprowadzające ścieki do dopływów Baryczy:
- Szpital Wojewódzki w Krośnicach,
- ZGKiM w Twardogórze,
- ZGKiM w Międzyborzu,
- ZGK Syców.
Są to głównie oczyszczalnie ścieków, które podlegają stałej modernizacji i z każdym rokiem
zmniejszają ładunek zanieczyszczeń.
•
Zagrożenia Lokalne
Bariery ekologiczne
Pojęcie to obejmuje szereg elementów fizycznych i środowiskowych, które ograniczają
możliwości przemieszczania się osobników, populacji i biocenoz i mogą stanowić zagrożenie
dla organizmów żywych.
• Drogi krajowe i wojewódzkie , intensywnie eksploatowane, tak w ruchu lokalnym, jak i
tranzytowym
- droga krajowa nr 15 Trzebnica – Milicz – Jarocin ( w godz. 7 – 15 intensywny
transport ciężarowy )
- droga wojewódzka nr 439 Żmigród – Milicz
- droga wojewódzka nr 448 Milicz - Syców
• Linia kolejowa pierwszego rzędu zeelektryfikowana jednotorowa. Jej uciążliwość
zwiększają nasypy i strome wąwozy po których biegnie linia kolejowa. Posiada przejścia
dla zwierząt
• Linia energetyczna wysokiego napięcia 110 kV – jest źródłem promieniowania
niejonizującego a także przyczyną kolizji i wzrostu śmiertelności ptaków
Oprócz zagrożeń dla środowiska przyrodniczego elementy infrastruktury technicznej
stanowią uciążliwość dla ludzi ze względu na: zwiększoną emisję spalin (komunikacja
drogowa), hałas (komunikacja drogowa i kolejowa), promieniowanie elektromagnetyczne (linie
elektroenergetyczne), gazociągi wysokiego ciśnienia, stanowiące potencjalne źródło zagrożenia
wybuchem.
17
Rolnictwo
Używanie pestycydów oraz nawozów sztucznych z zawartością fosforanów ma negatywny
wpływ na retencję i jakość wód powierzchniowych. Zwiększony dopływ substancji chemicznych
i ścieków gospodarczych prowadzi do zachwiania równowagi biologicznej cieków rzecznych
i zbiorników wodnych.
Również stosowane powszechnie wypalanie łąk w okresie jesiennym lub wczesną wiosną
ma bardzo niekorzystny wpływ na różnorodność gatunkową traw, jak też na różnorodność
fauny. Większość gatunków ginie podczas wypalania (pozostają monokultury gatunków
najbardziej odpornych ).
Mieszkalnictwo
Zagrożenia dla środowiska związane z rozwojem bazy mieszkaniowej w gminie są
spowodowane zwiększeniem zapotrzebowania na energię cieplną, a co za tym idzie
zwiększeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery (kotłownie i paleniska na paliwo stałe) oraz
zwiększonym zapotrzebowaniem na wodę, której nadmierne zużycie powoduje zwiększanie się
ilości ścieków.
Wzrost ilości mieszkańców pociąga za sobą również wzrost ilości odpadów, w tym tworzyw
sztucznych, które często spalane są w piecach węglowych i uwalniają do atmosfery
rakotwórcze dioksyny oraz tlenki metali ciężkich.
Zagrożenie mogą stanowić dzikie, nielegalne wysypiska śmieci, szczególnie niebezpieczne
w przypadku składowania odpadów zawierających związki organiczne, metale ciężkie, amoniak
i inne. Potencjalne zagrożenie stanowią również: istniejące cmentarze oraz tereny nieużytków
poeksploatacyjnych, które wymagają rekultywacji lub zalesienia.
Zakłady produkcyjno-usługowe
Na obszarze Studium nie ma dużych zakładów produkcyjnych mających negatywny wpływ
na środowisko i powodujących znaczne uciążliwości dla mieszkańców. Do najbardziej
uciążliwych należą: Zakłady Produkcji Betonów „Prefbet”, Dolnośląskie Przedsiębiorstwo
Przemysłu Drzewnego, Mieszalnia pasz, „Tugeb – Polbud”, Wytwórnia Pasz „Karmex”,
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe „POM”, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych –
Wytwórnia Mas Bitumicznych, Zakład Produkcji Drzewnej „Uretapol”.
Uciążliwość mogą stanowić także małe zakłady usługowo-rzemieślnicze zlokalizowane
w zabudowie mieszkaniowej (np.: lakiernictwo, blacharstwo, mechanika pojazdowa itp.).
18
2. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
2.1.
ZARYS ROZWOJU PRZESTRZENNEGO MIASTA MILICZA
Początki osady w Miliczu sięgają X wieku. Rozwinęła się ona w pobliżu przeprawy na
Baryczy, na ważnym szlaku komunikacyjnym prowadzącym z Wrocławia na północ. Pierwotny
gród będący ośrodkiem kasztelani, powstałej w połowie XI w. z inicjatywy Kazimierza
Odnowiciela, usytuowany był na prawym brzegu rzeki, w miejscu zwanym Górą Chmielową
(Hopfenberge), stanowiącym plateau wyniesione ponad 7 m ponad poziom doliny. Gród
kasztelański przed 1115 r. przeszedł w posiadanie biskupstwa wrocławskiego i jako taki
wzmiankowany był w 1136 r. w dokumencie papieża Innocentego II, określającym majątki
podległe arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu, które z terytorium grodu milickiego pobierało pełne
dziesięciny. Kapituła katedralna pod koniec XII i na pocz. XIII w. uzyskała przywilej mianowania
własnego kasztelana, który przejął część kompetencji sądowniczych urzędników
wypełniających prawa książęce, a w k. XIII w. zyskała pełnię praw książęcych (ostatniego
książęcego kasztelana wzmiankowano w 1291 r.). Pod k. XIII w. gród kasztelański został
opuszczony. W 1358 r. biskup wrocławski sprzedał kasztelanię księciu Konradowi Oleśnickiemu
i jego synowi Konradowi II.
Jednocześnie pomiędzy rokiem 1155 a 1245 wykształciła się na przeciwległym brzegu
rzeki osada targowa należąca także do biskupstwa wrocławskiego, która stała się zaczątkiem
dzisiejszego Milicza. Osada ta, poświadczona źródłowo w 1249 r. jako poddana prawu
polskiemu, była zapewne jeszcze osiedlem otwartym, określanym jako burgum. Lokacja miasta
na prawie niemieckim nastąpiła prawdopodobnie w okresie pomiędzy rokiem 1300 a 1323,
kiedy to Milicz wymieniony został jako oppidum, a w 1329 r. civitas.
Średniowieczne miasto ukształtowane zapewne w końcu XIII w., stanowiło rozwinięcie
wcześniejszego, wydłużonego założenia targowego. Układ przestrzenny osady na planie
owalnicy wynikał w dużej mierze z dostosowania do uwarunkowań terenowych, które
wyznaczało od płn. zakole Baryczy oraz opływająca miasto od płd.-zach. Młynówka, będąca
uregulowanym, dawnym ramieniem Baryczy zwanym Grande. O kształcie i zasięgu
pierwotnego osiedla decydowały również rozlewiska, przekształcone z czasem w stawy
hodowlane, z których największy Bader-Teich graniczył z miastem od płd.-wsch.
Najwcześniejsze nawarstwienia kulturowe pochodzące z XII-XIII w. zidentyfikowano w
północnej części Rynku. Milicz zapewne już w czasie lokacji otoczony został wałami,
stanowiącymi ochronę przeciwpowodziową oraz linię umocnień obronnych, których bieg
najlepiej czytelny jest obecnie w płd.-zach. części miasta, wzdłuż ul. Wałowej (Wallgasse).
Wschodnia granica miasta wykształciła się na ul. Długiej, będącej prawdopodobnie także ulicą
wałową. Po lokacji dawny plac targowy został przekształcony w plac rynkowy, któremu nadano
kształt zbliżony do kwadratu. Miasto zwartą zabudową nie osiągnęło granic wytyczonych
pierwotnymi rowami, nie wykształciły się tu także prostokątne bloki zabudowy. Układ ulic
nawiązywał do wcześniejszego układu komunikacyjnego — dawny trakt handlowy rozdwajał się
za bramą płd. — Niemiecką (na przecięciu ul. Wrocławskiej z Młynówką), przebiegając wzdłuż
dwóch pierzei rynku, by przy bramie płn. — Polskiej (usytuowanej w pobliżu mostu na Baryczy,
wzmiankowanego już w 1249 r.) połączyç się w szlak prowadzący do przeprawy. Bramy
miejskie były właściwie przejazdami w bramach wałowych. Trzecia z nich zach. — Zamkowa
(przy przeprawie mostowej na przecięciu ul. Zamkowej z Młynówką) prowadziła na tereny
jurydyki książęcej z zamkiem, położone na zachód od miasta, które ograniczały przestrzenną
ekspansję ośrodka miejskiego w tym kierunku.
Szybki rozwój osady nastąpił po nadaniu miastu w 1455 r. szeregu przywilejów przez
Konrada Młodszego Białego. Ślady pierwszych budynków rynkowych pochodzą z XIV-XV w.,
pozostała zabudowa ograniczała się do obudowy ulic stanowiących główny ciąg komunikacyjny
(ul. Garncarskiej, Lwowskiej, Polskiej i Szewskiej). W pobliżu płn.-wsch. narożnika rynku
wytyczono teren kościelny z cmentarzem, który włączono w obręb wałów, zabezpieczających
go od strony zalewowej łąki, stanowiącej czasowo staw.
19
W XVI lub XVII w. prawdopodobnie dokonano stopniowej niwelacji terenu i generalnej
przebudowy miasta. Do XVIII w. przeważała szczytowa zabudowa drewniano-gliniana kryta
gontem lub strzechą, zastąpiona następnie przez budynki murowane. W 1765 r. tylko jeden z
domów miał ceramiczne pokrycie dachowe. W 1723 r. miasto liczyło 123 domy oraz 110
mieszczan z urbarzem piwnym. W k. XVIII w. w mieście znajdował się ratusz, obok którego
funkcjonowało 16 kramów, trzy domy akcyzy, słodownia oraz więzienie. W obrębie granic
miejskich usytuowanych było 145 budynków mieszkalnych, na przedmieściach 17 oraz 34
pojedyncze stodoły i jedna pusta parcela. Nawierzchnie ulic poza ulicami tylnymi były
brukowane. W 1787 r. Milicz liczył 1398 mieszkańców, w tym 20 Żydów i 96 członków
garnizonu, tworzonego przez szwadron regimentu huzarów księcia Eugena Wirttemberskiego.
Po przejęciu miasta przez Prusy napłynęła znaczna liczba sukienników, których w 1764 r. było
39.
Obecność niewielkiej gminy żydowskiej istniejącej w Miliczu w 2 poł. XVII w. oraz ponowne
osiedlenie Żydów ok. 1700 r. nie zaowocowało powstaniem odrębnej dzielnicy.
Poza granicami miasta wykształciły się przedmieścia. Na północy było to Przedmieście
Polskie, rozwijające się wzdłuż ob. ul. Krotoszyńskiej do przeprawy na Baryczy. W 1600 r.
część przedmieścia nazywaną Latschinowe, zamieszkiwało 30 rzemieślników posiadających
własne domy. W czasie wojny siedmioletniej Przedmieście Polskie zostało całkowicie
spustoszone. W 1765 r. w jego obrębie znajdowało się 16 domów uprawnionych do ważenia
piwa. Na południe od granic miasta, wzdłuż głównej drogi dojazdowej prowadzącej z
Wrocławia, rozwinęło się Przedmieście Niemieckie, z wzniesionym w 1709 r. Kościołem Łaski.
Ok. 1800 r. zabudowa przedmieścia skupiała się po obu stronach drogi, z sięgaczem wzdłuż
ob. ul. Wojska Polskiego (zapewne do wysokości ob. ul. Działkowej). Do 1809 r. Przedmieście
Niemieckie pozostawało samodzielną gminą wiejską, podporządkowaną jurysdykcji pana
stanowego, chociaż zamieszkujący je rzemieślnicy podlegali prawom miejskim.
Rozwój przestrzenny zabudowy miejskiej w kierunku zach. uniemożliwiał zasięg dóbr
ziemskich. W k. XV w. książę oleśnicki przekazał dobra milickie rodowi von Kurzbach, z których
Zygmunt otrzymał kasztelanię milicką w 1494 r., z prawem Wolnego Państwa Stanowego. Po
śmierci ostatniego z Kurzbachów, w 1590 r. majętność przeszła w posiadanie rodu von Maltzan.
Jurydyka książęca z zamkiem przekształcona została w siedzibę Wolnego Państwa
Stanowego, z pałacem wzniesionym w l. 1790-1797 i rozległym parkiem krajobrazowym
założonym w l. 90. XVIII w., którego północną i zach. granicę wyznaczała Barycz, południową
zaś obsadzona aleją droga prowadząca do Sułowa. Teren po południowej stronie drogi porastał
las mieszany powiązany kompozycyjnie z parkiem, graniczący z dawnymi stawami rybnymi,
wchodzącymi także w obszar dworski. Od strony miasta granicę majątku wyznaczała Brama
Zamkowa, zastąpiona następnie zwykłą bramą ze szlabanem, na miejscu której w 1816 r.
wzniesiona została obecnie istniejąca Brama Pokoju. Przed 1800 r. pomiędzy zamkiem i
zespołem pałacowo-parkowym, a Kościołem Łaski oraz folwarkiem pańskim usytuowanym w
Karłowie, wytyczone zostały osiowo aleje, które prawdopodobnie dały początek późniejszym
ulicom miejskim. Obszar pomiędzy otoczoną parkiem rezydencją, a kościołem zajmowały
ogrody dworskie.
Dominacja własności prywatnej ograniczała rozwój Milicza do wielkiej reformy miejskiej w
1808 r. W 1809 r. utworzono urzędy miejskie wraz z deputacją budowlaną, określono także
stosunki miasta i państwa stanowego. Włączono również pod miejski zarząd policyjny
Przedmieście Niemieckie, choć jego ostateczne przyłączenie do gminy miejskiej nastąpiło po
długich pertraktacjach w 1850 r. Enklawami dóbr ziemskich na jego terenie pozostały nadal trzy
parcele z zabudową, domy mieszkalne dla pracowników majątku, szpital dla biednych oraz
browar.
Na skutek wielkiego pożaru w 1819 r., który objął zach. i płn. pierzeję rynku, miasto zyskało
zupełnie nowy wygląd. Dotychczasowe szczytowe budynki szachulcowe zastąpione zostały
murowanymi budynkami kalenicowymi, z ceramicznymi dachami dwuspadowymi, co było
20
zgodne z prowadzoną od 1757 r. przez Fryderyka Wielkiego, a kontynuowaną przez następców
polityką, mającą na celu likwidację drewnianej zabudowy miast Śląska. Ujednolicona forma
budynków spowodowana być mogła dotacjami rządowymi, które pozwoliły na szybką odbudowę
pierzei przez jeden warsztat budowlany. Do 1833 r. wzniesiono 111 murowanych i krytych
dachówką domów, głównie w obrębie rynku oraz przy ulicach Polskiej, Wrocławskiej i
Garncarskiej.
W llatach 1800-1860 nastąpiła dalsza ekspansja zabudowy miejskiej w kierunku płd.-zach.
wzdłuż obecnej ul. J. Piłsudskiego. W okresie tym wytyczone zostały obecne ulice Armii
Krajowej oraz T. Kościuszki (na odcinku do ul. Wojska Polskiego). W 1829 r. spłonęła cała
wschodnia część Przedmieścia Niemieckiego (do Młynówki), wchłoniętego następnie przez
noworozwijającą się dzielnicę Nowe Miasto (Neustadt).
W 1847 r. w obrębie rynku znajdowały się 54 domy; na Starym Mieście (Altstadt) — 73; na
1
Przedmieściu Polskim (Bartschbezirk) — 56, a na Nowym Mieście (Neustadt) — 65 .
W 1849 r. za poparciem hrabiego Augusta von Maltzan Milicz został siedzibą Sądu
Powiatowego. W 1827 r. uzyskał pozwolenie na utworzenie garnizonu. W 1851 r. miasto
zamieszkiwało 2687 mieszkańców.
Dalszy etap rozwoju przestrzennego Nowego Miasta w kierunku wsch. nastąpił po
uruchomieniu w 1875 r. linii kolejowej i usytuowaniu dworca na przedłużeniu ul. Wojska
Polskiego (Hältergasse, następnie Banhofstraße), która do 1925 r. przekształciła się w jedną z
najbardziej reprezentacyjnych ulic tej części miasta, z kamienicami czynszowymi i brukiem
położonym w 1906 r. oraz wzniesionym w 1845 r. kościołem luterańsko-ewangelickim.
W k. XIX i 1 çw. XX w. wschodnia część ulicy Wojska Polskiego zyskała charakter bardziej
przemysłowy, bowiem na wsch. i płd.-wsch. od zabudowy miejskiej, w sąsiedztwie dworca
kolejowego, wykształciła się niewielka dzielnica przemysłowa, z mleczarnią, gorzelnią, fabryką
mączki kartoflanej, tartakiem i stacją kolejki wąskotorowej.
Od 2 poł. XIX w. rozwijała się także zabudowa osiedla na prawym brzegu Baryczy wzdłuż
ul. Krotoszyńskiej (Bartschbezirk?), przy której wzniesiono na pocz. XX w. rzeźnię miejską.
W 1880 r. rynek milicki (Ringbezirk) liczył 48 posesji z 79 domami; Stare Miasto (Altstadt) — 57
posesji z 76 domami, Przedmieście Polskie (Polnischen Vorstadt) — 25 posesji z 28 domami,
(Batrschbezirk) — 35 posesji z 43 domami oraz Nowe Miasto (Neustadt) — 60 posesji z 84
domami. W obrębie granic miejskich znajdowało się wówczas 225 posesji z 310 budynkami
mieszkalnymi. W 1905 r. miasto liczyło 3692 mieszkańców.
Podnosiła się także jakość życia w mieście. W 1884 r. rozpoczęto prace kanalizacyjne, a w
l. 1894-95 wybudowano wodociągi miejskie w sąsiednich Wszewilkach. W 1898 r. wzniesiono
przytułek dla ubogich i remizę strażacką. W 1892 r. powierzchnia miasta wynosiła ok. 722 ha.
Ok. 1925 r. płd.-wsch. granica zabudowy Nowego Miasta biegła wzdłuż obecnych ulic T.
Kościuszki, Armii Krajowej i 1 Maja (do zbiegu z ul. J. Piłsudskiego).
XIX-wieczny Milicz nie posiadał promenady, jej funkcje przejmowały obsadzone alejami
najbardziej reprezentacyjne ulice miasta, którymi były ul. 1 Maja (Lindenstraße) oraz Wojska
Polskiego (Banhofstraße), a także obsadzony nowymi drzewami w 1871 r. plac przy Kościele
Łaski i sąsiadujący z nim skwer, założony na terenie dawnych ogrodów dworskich. Na pocz. XX
w. udostępniono publicznoŹci promenadę parkową, wiodącą do brzegu Baryczy.
W l. 30 XX w. nastąpił kolejny etap rozwoju przestrzennego miasta w kierunku płd.-wsch.
Powstała wówczas jednostronna zabudowa wzdłuż ob. ul. Trzebnickiej (Trebnitzer Straße), na
wsch. od której pomiędzy ulicą Armii Krajowej (Stein Straße), a przedłużeniem ul. T. Kościuszki
(Andreas Straße) zrealizowano osiedle willowe, z nowo wytyczonymi ulicami 11 Listopada
(Ludwig John Straße), Grunwaldzką (Ulanen Straße) i Grota Roweckiego (Garten Straße).
Wznoszona na nim zabudowa miała dość jednolity, modernistyczny charakter, a o próbie
stworzenia jednolitej kompozycji przestrzennej świadczą nasadzenia zieleni wysokiej,
zachowane do dziś wzdłuż ulic.
21
Karłów (Karlstadt)
Obecne osiedle Karłów rozwinęło się z kolonii Karlstadt, założonej w 1805 r. przez hr.
Joachima Karola v. Maltzan, na płd.-wsch. od miasta, na miejskim placu służącym do handlu
bydłem, który usytuowany był w pobliżu dworskiego zespołu folwarcznego, wzniesionego w l.
90 XVIII w., w związku z przebudową rezydencji i założeniem parku krajobrazowego. Kolonia
wzorowana na rozwiązaniach angielskich zapoczątkować miała powstanie dzielnicy fabrycznej,
opartej na przemyśle tekstylnym. W 1806 r. zasadniczy zręb osiedla tworzyło sześć budynków
fabrycznych, w których pracowało ok. 150-200 robotników. Mieściły one maszynę do
czyszczenia wełny, mechaniczną przędzalnię, manufakturę tekstylną, przędzalnię nici
wełnianych, manufakturę płócienniczą oraz tkalnię perkalu. Zakrojone na tak dużą skalę
przedsięwzięcie nie zostało uwieńczone sukcesem. Po kilku latach funkcjonowała już jedynie
przędzalnia nici wełnianych, a pozostałe budynki użytkowane były dla potrzeb fabryki octanu
ołowiowego, należącej do von Sprockhoffa. Po śmierci Maltzana w 1817 r. całość założenia
uległa zniszczeniu. Przetrwała jednakże zabudowa mieszkalna, którą wznoszono w pobliżu
budynków fabrycznych. W l. 1830-1847 r. osiedle liczyło 18 domów, a wśród 168 mieszkańców
(w tym 45 katolików) 18 było tkaczami płótna, a 17 trudniło się innymi profesjami.
W l. 1807-1808 staraniem J.K. Maltzana wzniesiony został w sąsiedztwie osady kościół
p.w. Św. Anny, wg projektu Leonarda Schätzela. W Karłowie znajdował się także powiatowy
lazaret oraz fabryka znakomitej brunszwickiej kiełbasy.
W 1818 r. w pobliżu zespołu folwarcznego gmina żydowska kupiła skrawek ziemi o
wielkości 100 x 100 stóp (ok. 31, 5 x na 31,5 m) z przeznaczeniem na cmentarz. Zakup ten był
wynikiem nacisków władz miejskich oraz wydanego w 1814 r. rozporządzenia, zobowiązującego
gminę żydowską do urządzenia miejsca grzebalnego. Teren cmentarza ogrodzony został w
związku z pierwszym pochówkiem w 1819 r. W l. 20. XIX w. drewniane ogrodzenie zastąpiono
ceglanym murem, a w 1869 r. wzniesiono dom pogrzebowy.
Obecna historyczna zabudowa osiedla, pochodząca z przełomu XIX/XX w. oraz l. 20. i 30.
XX w. usytuowana jest głównie wzdłuż ul. Sycowskiej, w sąsiedztwie zachowanego zespołu
folwarcznego.
Teren cmentarza żydowskiego jest nieczytelny, na jego miejscu znajduje się baza
transportowa.
2.2.
•
POPRZEDNIE NAZWY,
KONSERWATORSKIE
UKŁAD
PRZESTRZENNY
I
ZAGADNIENIA
Duchowo
Dawne nazwy miejscowości
Duchofa — 1619, 1654; Duchowa — 1632; Duchowo — 1666, 1682; Duchawe — 1830; 1845;
Weinberge do 1945 r.
Zagadnienia konserwatorskie (w granicach opracowania)
Przy wjeździe do wsi od płn.-zach. wyznaczono osie widokowe na zabytkowy wiatrak, objęty
wpisem do rejestru zabytków.
Ochronie podlega także aleja w płd.-zach. części wsi.
Dla obszaru całej wsi obowiązują następujące: cały obszar wsi objęty jest strefą „OW”
obserwacji archeologicznej wsi o metryce średniowiecznej.
22
•
Sławoszowice
Slavoschowini— ok. 1300 r.; Slavoschowicze, Slonoschowicze — 1358; Schlabitz — 1682,
1789, 1830; Rudolfsdorf do 1945 r.
Historia wsi i dóbr
Wieś o średniowiecznej proweniencji, ok. 1300 r. stanowiła własność biskupa wrocławskiego,
który pobierał daninę roczną w postaci krowy, świni i czterech garnców miodu. W 1358 r.
została kupiona przez księcia oleśnickiego Konrada I i dzieliła się na Sławoszowice Wielkie i
Małe. Od 1789 r. wzmiankowana jako należąca do dóbr Wolnego Państwa Stanowego Milicz,
będącego własnością Maltzanów.
W 1789 r. osadę liczącą 26 domów, zamieszkiwało 5 kmieci, 16 zagrodników omłockowych i 2
chałupników. Znajdował się w niej także folwark pański.
Od 1744 r. istniała we wsi szkoła ewangelicka.
W 1847 r. wieś liczyła 34 domy i 320 mieszkańców (w tym 2 katolików i 3 rzemieślników); ok.
1910 r. liczba mieszkańców wyniosła 400 osób.
Układ przestrzenny wsi
Siedlisko wsi położone na płn.-wsch. od granic Milicza. Układ wsi ulicowy, przechodzący w
zach. części osady w wielodrożnicowy. Historyczna zabudowa zagrodowa rozlokowana po obu
stronach drogi wiejskiej, biegnącej na wsch. do Rudy Milickiej (ul. Kolejowa i 3 Maja) oraz
wzdłuż ul. Krótkiej i Cmentarnej. W środkowej części wsi znajduje się teren dawnego zespołu
folwarcznego, o obecnie nieczytelnym układzie przestrzennym. Z zabudowy folwarcznej
zachował się w stanie niezmienionym spichlerz z młynem, wpisany do rejestru zabytków.
Południową granicę zabudowy wsi wytycza obsadzona aleją droga biegnąca w kierunku płn.wsch. i łącząca się z ul. 3 Maja.
Na wyniesieniu terenu w płd.-zach. części osady znajduje się cmentarz ewangelicki, założony
na rzucie prostokąta.
Zagadnienia konserwatorskie
Strefy ochrony konserwatorskiej
Strefę „B” ochrony konserwatorskiej wyznaczono dla nieużytkowanego cmentarza
ewangelickiego położonego w płd.-zach. części wsi.
Ochronie podlega także aleja wyznaczająca płd. granicę zabudowy, łącząca ul. Krzywą z ul. 3
Maja oraz szpaler drzew w płd.-zach. części wsi, wzdłuż drogi do Duchowa.
Strefę „OW” obserwacji archeologicznej wyznaczono dla miejscowości o średniowiecznej
metryce.
•
Stawiec
Stawicz— 1360, Stäffitz— 1619, 1743; 1830; 1845, Steffitz - do 1945 r.
Zagadnienia konserwatorskie (w granicach opracowania)
Ochronie podlega aleja wzdłuż drogi, będącej przedłużeniem ul. Strzeleckiej, w kierunku płn.
Dla obszaru całej wsi obowiązują następujące: cały obszar wsi objęty jest strefą „OW”
obserwacji archeologicznej wsi o metryce średniowiecznej.
23
•
Wszewilki
Ziegielscheine — 1590, 1636, 1682; Ziegielscheune— 1619, 1826, do 1945 r.
Historia wsi i dóbr
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1155 r., kiedy to z daru komesa Wiesława przeszła w
posiadanie biskupstwa wrocławskiego. Przed 1155 r. znajdowały się w niej także posiadłości
rycerskie. W XVI w. własność Kurzbachów po przejęciu przez nich dóbr milickich, a następnie
od 1590 r. Maltzanów. W k. XVI w. usytuowana była w niej cegielnia z osiedlem robotników.
Następnie osada wzmiankowana w rejestrach parafii milickiej z 1636 i 1682 oraz urbarzach z
1619, 1632, 1654 i 1743 roku. W 1666 r. znajdował się w niej folwark utworzony z
nieuprawianych łanów kmiecych. W 2 poł. XVIII i 1 poł. w. XIX Wszewilki należały do dóbr
ordynacji w Nowym Zamku, będącej do 1819 r. własnością Reichenbachów, potem zaś do ok.
1945 r. Hochbergów.
W 1789 r. osadę liczącą 32 domy zamieszkiwało 22 wolnych zagrodników i 2 chałupników. We
wsi znajdowały się także wolne dobra, szkoła ewangelicka (od 1755 r.), wiatrak i cmentarz.
W 1632 r. wzmiankowano we wsi karczmę, a w 1 poł. XIX w. piec do wytopu smoły drzewnej.
W 1845 r. Wszewilki zamieszkiwało 275 mieszkańców, w 1939 r. 430 (liczba mieszkańców
łącznie z przysiółkiem Pomorska).
W l. 1894-1895 przy drodze prowadzącej do Stawca, wybudowano zespół wodociągów
miejskich, zmodernizowany w 1906 r.
Układ przestrzenny wsi
Siedlisko wsi położone na płn.-wsch. od granic Milicza, przy drodze lokalnej, prowadzącej do
Godnowa i Nowego Zamku. Układ osady ulicowy, zabudowa zagrodowa rozlokowana po obu
stronach drogi.
Na płn.-wsch. od zabudowy wsi znajduje się cmentarz ewangelicki, zbliżony rzutem do
kwadratu, usytuowany na wzniesieniu terenu, przy drodze prowadzącej do przysiółka
Pomorska.
Zagadnienia konserwatorskie
Strefy ochrony konserwatorskiej
Strefę „B” ochrony konserwatorskiej wyznaczono dla nieużytkowanego cmentarza
ewangelickiego, położonego w płn.-wsch. części wsi, poza terenem zabudowanym, przy drodze
lokalnej.
Ochronie podlega również brukowa nawierzchnia drogi wiejskiej, na odcinku od wiaduktu
kolejowego we wsch. części wsi, do transformatora w zach. części osady.
Strefę „OW” obserwacji archeologicznej wyznaczono dla miejscowości o średniowiecznej
metryce.
2.3.
TERENY I OBSZARY
SZCZEGÓLNYCH
CHRONIONE
NA
PODSTAWIE
PRZEPISÓW
• Obiekty, zespoły i założenia ujęte w rejestrze zabytków;
Obiekty, zespoły i założenia urbanistyczne wpisane do rejestru zabytków objęte są
rygorami ochrony konserwatorskiej wynikającymi z Ustawy o ochronie dóbr kultury. Obiekty,
zespoły i założenia urbanistyczne wpisane do rejestru zabytków objęte są rygorami ochrony
konserwatorskiej wynikającymi z Ustawy o ochronie dóbr kultury. Rygory te obowiązują
niezależnie od położenia obiektu w poszczególnych strefach ochrony konserwatorskiej lub
poza strefami. Wszelkie prace remontowe, zmiany własności, funkcji i przeznaczenia obiektu
24
wymagają pisemnej zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w trybie określonym
przez rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego z dnia 18 października
2000 r. w sprawie zasad i trybu udzielania i cofania zezwoleń na prowadzenie prac
konserwatorskich, archeologicznych i wykopaliskowych oraz warunków ich prowadzenia i
kwalifikacji osób uprawnionych do wykonywania tych prac (Dz.U. nr 93 z 2000 r., poz. 1033).
Wpisem do rejestru zabytków na obszarze Studium objęto następujące obiekty i
zespoły:
Milicz
1. Historyczny ośrodek miejski Milicza wpisany został do rejestru zabytków decyzją nr 386 z
25.11.1956 r.
2. Kościół parafialny p.w. Michała Archanioła wpisany do rejestru zabytków decyzją nr 1167 z
dn. 02.12.1964 r.
3. Kościół parafialny p.w. Krzyża Św., ob. Św. Andrzeja Boboli, wpisany do rejestru zabytków
decyzją nr 1542 z dn. 25.02.1966 r.; od 1946 r. rzym.-kat.
4. Ruiny zamku, wpisane do rejestru zabytków decyzją nr 878 z dn. 19.06.1961 r
5. Pałac Maltzanów z domem zajezdnym, wpisany do rejestru zabytków decyzją nr 216 z dn.
31.05.1950 r.
6. Park, wpisany do rejestru zabytków decyzją nr 183 z dn. 31.05.1950 r.
7. Dom mieszkalny, ul. Wrocławska nr 2 / Lwowska 22, wpisany do rejestru zabytków decyzją
nr 1544 z dn. 25.02.1966 r.
8. Stanowisko arch. 1/22/71-31 AZP - gród - wczesne średniowiecze, gród kasztelański –
wczesne średniowiecze IX – XIII w., osada kultury łużyckiej, wpisane do rejestru zabytków
pod numerem 59/Arch/64 decyzją z dn. 05.10.1964 r.
9. Stanowisko arch. 8/29/71-31 AZP - osada kultury łużyckiej z epoki brązu, osada
wczesnośredniowieczna, wpisane do rejestru zabytków pod numerem 880/Arch/78 decyzją
z dn. 29.12.1978 r.
10. Stanowisko arch. 12/33/71-31 AZP - osada wczesne średniowiecze X – XIII w., osada
późne średniowiecze, wpisane do rejestru zabytków pod numerem 428/Arch/69 decyzją
z dn. 09.04.1969 r.
Duchowo
1. Wiatrak, wzniesiony w 1671 r., drewniany, wpisany do rejestr zabytków decyzją nr 1165
z dn. 2.12.1964 r.
Sławoszowice
1. Spichlerz z młynem ul. Kolejowa 24, wzn. XIX w., rozbud. w 1937 r., wpisany do rejestru
zabytków decyzją nr 718/W z dn. 23.11.1995 r.
• Zespoły i obiekty ujęte w ewidencji dóbr kultury;
Ewidencją zostają objęte zespoły i obiekty o istotnych, lokalnych walorach historycznych,
kulturowych i krajobrazowych.
Ponieważ obowiązek prowadzenia ewidencji dóbr kultury nie wpisanych do rejestru
zabytków (na mocy nowelizacji ustawy o ochronie dóbr kultury związanej z reformą ustrojową
państwa, Dz.U. Nr 106/98 poz. 668 art. 18) został powierzony zarządom gmin (Art. 13 pkt 2
Ustawy o ochronie dóbr kultury), obowiązkiem gmin pozostaje weryfikacja i uzupełnianie
ewidencji.
25
•
Cmentarze i zieleń cmentarna;
Podlegają ochronie zgodnie z art.2. „Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych”,
polegającej na utrzymywaniu ich jako terenów zielonych o założeniu komponowanym, i
ochronie zieleni cmentarnej przed jej zniszczeniem. Szczegółowe zasady ochrony określają
przepisy ustawy. Na rysunku „Uwarunkowania środowiska przyrodniczego” oznaczono
wszystkie cmentarze występujące na terenie gminy.
•
Stanowiska archeologiczne;
Na obszarze stanowisk archeologicznych i ich bezpośrednim sąsiedztwie nieobjętych
wyznaczonymi w planach miejscowych obowiązującymi strefami „W” i „OW” ochrony
archeologicznej, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę wszelkie zamierzenia
inwestycyjne na tym terenie należy uzgodnić z Dolnośląskim Wojewódzkim Konserwatorem
Zabytków, zaś ewentualne prace ziemne mogą być wykonywane jedynie po
przeprowadzeniu ratowniczych badań archeologicznych za zezwoleniem DWKZ na prace
archeologiczne i wykopaliskowe. Inwestor finansuje ratownicze badania archeologiczne.
Powyższe zezwolenie konserwatorskie należy uzyskać przed pozwoleniem na budowę.
Ponadto stanowiska te winny być uwzględniane i nanoszone w formie niezmienionej w
planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego. Nie należy jednak wykluczać
możliwości, że dane dotyczące zabytkowej zawartości stanowisk oraz ich zasięgu, ulegną
zmianie po przeprowadzeniu badań weryfikacyjnych.
Wszystkie stanowiska archeologiczne występujące na obszarze Studium zostały
oznaczone na rysunku i wymienione w załączniku.
2.4.
ZAGROŻENIA WARTOŚCI ŚRODOWISKA KULTUROWEGO
Stan ochrony konserwatorskiej na obszarze Studium nie jest w pełni zadawalający. Dotyczy
to głównie terenu centrum staromiejskiego, założenia pałacowo – parkowo, zespołu Kościoła
Łaski oraz w mniejszym stopniu obiektów zabytkowych. Uporządkowania przestrzennego
wymaga m.in. teren bezpośredniego otoczenia pałacu, w obrębie którego znajduje się szereg
wiat i zabudowań gospodarczych, kolidujących swoją formą architektoniczną z zabytkową
wartością założenia. W obrębie centrum staromiejskiego, na terenie zespołu Kościoła Łaski i
dawnych ogrodów dworskich należy wykluczyć możliwość lokalizacji kiosków i pawilonów
handlowo – usługowych.
Część obiektów historycznych jest remontowana i rozbudowywana niezgodnie z zasadami
konserwatorskimi, a zabudowa wsi jest degradowana poprzez szopy, składziki i baraki. Innym
problemem jest łączenie nowej zabudowy z istniejącą historyczną tkanką wiejską (problem
zagęszczania zabudowy, niedostosowania nowych obiektów skalą do otoczenia, stosowania
niedpowiednich kątów nachylenia połaci dachowych i nieodpowiednich materiałów do ich
pokrycia, nieodpowiednich proporcji powierzchni muru i otworów).
26
3. STAN
I
FUNKCJONOWANIE
PRODUKCYJNEJ
3.1.
ROLNICZEJ
PRZESTRZENI
UŻYTKOWANIE I WŁASNOŚĆ GRUNTÓW
W strukturze użytkowania terenu na obszarze gminy dominują lasy stanowiąc 44,1 %
powierzchni, następnie użytki rolne – 40,2 % oraz pozostałe grunty i nieużytki – 15,7 %.
Nieco inne proporcje występują na obszarze samego miasta Milicz, gdzie największy udział
mają grunty pozostałe i nieużytki, następnie użytki rolne i lasy.
Lasy stanowią w obszarze opracowania powierzchnię ok. 389 ha, z czego ok. 13 ha to lasy
należące do gminy, pozostałe, tzn. ok. 376 ha to lasy Skarbu Państwa administrowane przez
Państwowe Gospodarstwo Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Milicz – obręb Milicz.
Tab. 2 struktura użytkowania terenu
Wyszczególnienie
Gmina Milicz
ha
w tym miasto Milicz
%
ha
%
1 350
100,0
OGÓŁEM
Powierzchnia ogólna
43 561
100,0
Użytki rolne razem
17 501
40,2
453
33,6
Lasy
19194
44,1
363
26,9
Pozostałe grunty i nieużytki
6 866
15,7
534
39,5
W GOSPODARSTWACH INDYWIDUALNYCH
Powierzchnia ogólna
15 800
100,0
251
100,0
Użytki rolne razem
14 653
92,7
142
56,6
Lasy
256
1,6
1
0,4
Pozostałe grunty i nieużytki
891
5,7
108
43,0
Wg US Wrocław – stan na 2001 r.
3.2.
WARUNKI NATURALNE ROZWOJU ROLNICTWA
Gmina Milicz charakteryzuje się jednym z najniższych wskaźników waloryzacji rolniczej
przestrzeni produkcyjnej (wg IUNiG w Puławach) w województwie dolnośląskim. Wynosi on
58,1 pkt, przy średniej dla województwa dolnośląskiego 74,9 pkt.
Wskaźnik ten charakteryzuje cztery najważniejsze dla produkcji rolniczej czynniki naturalne:
jakość i przydatność rolnicza gleb, agroklimat, rzeźba terenu i warunki wodne.
Poniższa tabela zawiera porównanie wyceny tych czynników dla gminy Milicz ze
średnimi dla województwa dolnośląskiego.
Tab. 3 punktowa wycena naturalnych czynników produkcji rolniczej
GMINA
WOJEWÓDZTWO
MILICZ
DOLNOŚLĄSKIE
Jakość i przydatność rolnicza gleb
37,1
56,9
Agroklimat
13,4
10,4
Rzeźba terenu
4,7
3,8
Warunki wodne
2,9
3,8
Ogólny wskaźnik waloryzacji rolniczej
przestrzeni produkcyjnej
58,1
74,9
POSZCZEGÓLNE SKŁADNIKI
Wg IUNG Puławy – 1994 r.
27
Jak widać, największy wpływ na tak niską wartość wskaźnika mają jakość i przydatność
rolnicza gleb występujących w gminie.
Procentowy udział gleb gruntów ornych i użytków zielonych w gminie Milicz przedstawia się
następująco:
Tab. 4 udział gruntów w klasach bonitacyjnych
Użytki zielone
Użytki rolne
Klasa bonitacyjna
%
Klasa bonitacyjna
%
I
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
VIz
0,0
0,0
1,5
6,2
11,9
14,3
39,4
25,9
0,8
I
II
III
IV
V
VI
VIz
0,0
0,0
1,5
48,3
43,7
6,1
0,4
Wg Instytutu Upraw nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach - 1994
Największy udział w powierzchni gruntów ornych gminy mają gleby klas V, VI, IVb i IVa, a
użytków zielonych - klas IIIb i IVa, a wśród kompleksów przydatności rolniczej gleb przeważają
tu kompleksy przydatności rolniczej gleb ornych żytni słaby (41,3 %), bardzo słaby (21,9 %)
oraz żytni dobry (18,6 %) oraz użytki zielone średnie (63,4 %).
W okolicach miasta Milicza i w samym mieście występuje mozaika gleb kompleksów
słabego i dobrego. Natomiast użytki zielone występujące w obszarze opracowania głównie
wzdłuż rzeki Baryczy należą do średnich w północno – wschodniej części obszaru oraz słabych
i bardzo słabych w części południowo – zachodniej.
Badania Okręgowej Stacji Chemiczno - Rolniczej we Wrocławiu opublikowane w 1999 roku
wykazały, że w gminie Milicz 31 % gleb użytkowanych rolniczo wykazuje odczyn bardzo kwaśny
(pH poniżej 4,5), a 37 % - kwaśny (pH 4,6 – 5,5). Wymagają więc one większych nakładów na
wapnowanie.
Do roślin uprawnych mało wrażliwych na zakwaszenie gleby należą żyto, len, seradela,
trawy i łubin, natomiast do średnio wrażliwych – owies, ziemniaki i mieszanki zbożowe.
Jeżeli chodzi o zanieczyszczenie gleb użytkowanych rolniczo metalami ciężkimi, to na 61
pobranych na terenie gminy prób jedynie 4 wykazywały podwyższoną zawartość kadmu i
miedzi, 1 – niklu i 5 – cynku. Zanieczyszczenia w stopniach od II do V nie wykazała żadna
próba.
Gleby nie zanieczyszczone, o naturalnych zawartościach metali ciężkich (stopień 0)
nadają się pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, a zwłaszcza pod uprawy roślin
przeznaczanych dla dzieci i niemowląt. Obszary z takimi glebami należy objąć ochroną przed
wprowadzaniem antropogenicznym metali ciężkich. Gleby o podwyższonej zawartości metali
(stopień) mogą być przeznaczane pod wszystkie uprawy polowe, z wyłączeniem uprawy roślin
do produkcji żywności o szczególnie małej zawartości pierwiastków i substancji szkodliwych.
Gleby gminy nie wykazały również zanieczyszczenia siarką siarczanową (średnia
zawartość siarki 1,29 mg/100g gleby).
28
3.3.
STRUKTURA UŻYTKÓW ROLNYCH
Głównym właścicielem użytków rolnych na terenie gminy są gospodarstwa indywidualne, w
których posiadaniu jest 83,7 %, w mieście ich udział jest mniejszy i wynosi 31,3 %. Spory udział
we własności użytków rolnych ma tu Skarb Państwa reprezentowany przez Agencję Własności
Rolnej Skarbu Państwa (ok. 225 ha w obszarze opracowania). W granicach miasta Milicza
prawie 40 ha stanowią tereny ogrodów działkowych.
Tab. 5 struktura użytków rolnych
Wyszczególnienie
Gmina Milicz
ha
%
w tym miasto Milicz
ha
%
OGÓŁEM
Użytki rolne razem
grunty orne
sady
łąki
pastwiska
17 501
12 396
54
4 075
976
100,0
70,8
0,3
23,3
5,6
453
306
22
125
100,0
67,5
4,9
27,6
142
127
8
7
100,0
89,4
5,6
5,0
W GOSPODARSTWACH INDYWIDUALNYCH
Użytki rolne razem
grunty orne
sady
łąki
pastwiska
14 653
10 513
50
3 537
553
100,0
71,7
0,3
24,1
3,9
Wg US Wrocław – stan na 2001 r.
Według Powszechnego spisu rolnego 1996 na obszarze miasta funkcjonowało 99
gospodarstw rolnych, z czego 66 w grupie obszarowej 1 – 5 ha UR. Produkcję zwierzęca
prowadziło 12 z nich, a w strukturze zasiewów przeważały zboża.
3.4.
GOSPODARKA LEŚNA
Nadleśnictwo Milicz posiada opracowany przez Biuro Urządzania Lasów i Geodezji Leśnej
w Brzegu Plan urządzenia gospodarstwa leśnego na okres 01.I.1996 r. – 31.XII.2005 r., według
którego prowadzona jest tu gospodarka leśna. Plan ten m.in. zakłada wzrost przeciętnej
zasobności drzewostanów w obrębie Milicz z 253 m3/ha w 1996 roku do 268 m3/ha w roku
2005.
Cały obszar Nadleśnictwa znajduje się w I strefie słabych uszkodzeń na skutek emisji
przemysłowych. Narastające szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczonego przez pyły i gazy
powietrza a także długookresowe niedobory wilgoci mają negatywny wpływ na stan zdrowotny
drzewostanów. Bezpośrednim tego następstwem jest obniżenie ich odporności biologicznej.
Użytkowanie rębne ma ograniczony zakres i ma charakter głównie zrębów sanitarnych. Przyjęty
w planie wiek rębności dla drzewostanów w obrębie Milicz to;
140 lat dla dębu i jesiona
120 lat dla buka
100 lat dla sosny i modrzewia
oraz 80 lat dla pozostałych gatunków.
W ramach gospodarki leśnej prowadzone są tu również prace odnowieniowe (w rozmiarze
uzależnionym od wielkości zrębów zupełnych), zalesieniowe, pielęgnacyjne oraz nasiennictwo.
Bazą dla nasiennictwa są wyłączone drzewostany nasienne oraz gospodarcze drzewostany
nasienne (znajdujące się na terenie nadleśnictwa Milicz, ale poza obszarem opracowania).
29
Większość lasów w obszarze opracowania (ok. 234 ha) to lasy ochronne zaliczane do dwóch
kategorii ochronności: lasy chroniące środowisko przyrodnicze - w granicach administracyjnych
miasta Milicz oraz lasy wodochronne, do których zaliczono lasy zlokalizowane w południowo –
zachodniej części obszaru, rozciągające się wzdłuż Baryczy i otaczające tereny oczyszczalni
ścieków oraz położonych na południe stawów. Pozostałe lasy – to lasy gospodarcze.
Lasy w południowej części obszaru zostały uznane za lasy o dużej i średniej
przydatności do rekreacji.
3.5. GOSPODARKA RYBACKA
Na obszarze Studium znajduje się kilkadziesiąt zbiorników wodnych. Ich łączna
powierzchnia ewidencyjna wynosi około 105 ha (Milicz – 42 ha, Wszewilki – 63 ha). Większość
z nich jest zasilana z rowów melioracyjnych. Stawy te są własnością lub są użytkowane głównie
przez osoby prywatne. Hodowla ryb (której wielkość jest jednak trudna do ocenienia)
prowadzona jest na większości stawów. Pozostałe pełnią funkcję retencyjną, przeciwpożarową
itp.
30
4. SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA
Uwarunkowania społeczno - gospodarcze obok uwarunkowań przestrzennych są
istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój poszczególnych obszarów. Elementy
uwarunkowań takie jak prawa własności gruntów, demografia, struktura wieku, struktura
zatrudnienia i bezrobocie oraz jakość życia mieszkańców posiadają znaczący wpływ na
przyszłość zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza tych uwarunkowań w powiązaniu
z uwarunkowaniami przestrzennymi pozwala prawidłowo określić kierunki rozwoju
i zagospodarowania obszaru Studium.
4.1.
DEMOGRAFIA
Obszar Studium w 2002 roku liczył 13571 mieszkańców, z tego na Milicz przypadało
12355 mieszkańców, na Sławoszowice 667, a na Wszewilki 549 mieszkańców. Ilość osób na 1
2
km wynosiła 662 i była dużo wyższa od ogólnej średniej byłego województwa wrocławskiego
(181osób / km²) oraz średniej krajowej (124 osoby/km²).
W latach 1996-2002 nastąpił wzrost liczby mieszkańców o ponad 250 osób. W samym Miliczu
liczba mieszkańców wahała się w granicach 12213 – 12422 by ostatecznie wzrosnąć o 142
osoby (wzrost o 1,1%), jednak w roku 1996 w Miliczu nastąpił spadek w stosunku do roku 1995
o ponad 300 osób i do tej pory liczba ludności nie osiągnęła tej z roku 1995. W Sławoszowicach
przybyło 58 mieszkańców (wzrost o 9,5%), a we Wszewilkach 53 mieszkańców (wzrost o
11,0%)
Prognoza demograficzna, przedstawiona w planie ogólnym zagospodarowania
przestrzennego miasta Milicza (1992 rok), zakładała wzrost ze stanu 13079 w 1991 roku do
liczby 17500 w 2010 roku (z tego: Milicz – 16000, Sławoszowice – 700, Wszewilki – 800).
Wydaje się, że przy obecnym tempie wzrostu liczby ludności prognoza poza Sławoszowicami
nie ma szans realizacji.
Poniższa tabela przedstawia ilość mieszkańców w poszczególnych jednostkach w ostatnich 13
latach oraz tendencje rozwojowe.
Tab. 6 Liczba mieszkańców (1996 - 2002)
MIEJSCOWOŚĆ
TENDENCJA
1990
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
12222
12538
12213
12134
12422
12334
12364
12403
12355
WZROST
SŁAWOSZOWICE
609
617
620
622
642
659
667
WZROST
WSZEWILKI
496
537
520
522
523
549
549
WZROST
MILICZ
RAZEM
13318 13288 13562 13478 13529 13611 13571
•
OD 1996
WZROST
Struktura wieku
Wraz ze zmianami w stanie ludności /patrz tab. nr 6/ wystąpiły w ostatnich latach zmiany
w strukturze wiekowej ludności. Największy przyrost liczby ludności w stosunku do 1994 roku
wystąpił w przedziałach wiekowych od 19 – 65, 19 – 60 oraz powyżej 65 i 60 lat. Wyraźny
spadek nastąpił w trzech pierwszych grupach wiekowych. Niepokój może budzić sytuacja w
przedziale wiekowym od 0 - 6 lat, gdzie rysuje się wyraźny spadek liczby urodzin. Zachodzący
proces w dłuższej perspektywie czasu będzie niekorzystny, ze względu na wzrost liczby
ludności w wieku poprodukcyjnym i spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym.
31
Poniższa tabela ilustruje zmiany przyrostu ludności w poszczególnych przedziałach wiekowych
w latach 1994 – 2002
Tab. 7 Struktura wieku w przedziałach wiekowych dla miasta Milicza
MĘŻCZYŹNI
PRZEDZIAŁ WIEKOWY
LATA
KOBIETY
0-6
7-14
15-19
20-64
1994
1995
1997
1999
2000
2002
•
RAZEM M I K
RAZEM M I K
RAZEM M I K
MĘŻCZYŹNI
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
KOBIETY
1146
1094
973
0-6
386
354
440
407
0-6
419
385
1791
1738
1651
7-15
814
765
903
789
7-15
705
699
1423
1434
1441
16-19
468
447
666
476
16-18
349
306
6995
7335
7404
20-65
3881
≥65
20-60
1104
1137
1195
≥65
471
3782
1046
3893
19-65
4035
≥60
403
3806
19-60
≥65
432
3956
1026
≥60
1061
Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym
Miasto Milicz charakteryzuje się dość wysoką liczbą ludności w wieku produkcyjnym
w stosunku do średniej województwa. Wskaźnik obciążeń ludności produkcyjnej ludnością
nieprodukcyjną wynosił w 1997 r. - 64 osoby, a w 2001 r. – 59 (średnia dla woj. dolnośląskiego
wynosiła w 2001 roku – 57,5). Od 1994 r. obserwuje się systematyczny wzrost liczby ludności
w wieku produkcyjnym i spadek liczby ludności w wieku przed i poprodukcyjnym, a tym samym
zmniejszenie się wartości wskaźnika obciążeń ludności z 70 w 1994 r. do 59 w 2001 r.
Tab. 8 Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym miasto Milicz
ROK
1994
1995
1997
2000
2001
Gmina
Milicz
(2001)
Powiat
Milicki
(2001)
Wojewó
dztwo
(2001)
LUDNOŚĆ W WIEKU
WIEK
WIEK
WIEK
PRZEDPRODUKCYJNY
PRODUKCYJNY
POPRODUKCYJNY
3797
3729
3526
3269
3170
7319
7429
7700
7846
7960
1343
1380
1438
1482
1541
70
69
64
61
59
6317
15378
3127
61,4
9546
23046
4928
62,8
637511
1886424
446159
57,5
32
NIEPRODUK. NA 100 OS.
W WIEKU PRODUKCYJ.
•
Migracje
Od roku 1994 Milicz odnotowuje dość stabilne tempo migracji zarówno po stronie napływu
jak i odpływu liczby ludności. Zauważyć można niewielką tendencję ujemną.
Tab. 9 Saldo migracji w mieście Miliczu
ROK
1987
1994
1995
1997
1999
2000
2001
4.2.
NAPŁYW
ODPŁYW
SALDO
OGÓŁEM
Z MIAST
ZE WSI
OGÓŁEM
DO MIAST
NA WIEŚ
215
183
154
190
279
148
185
64
54
62
49
151
123
90
137
143
193
159
154
350
157
179
74
87
85
67
67
106
73
87
MIGRACJI
72
-10
-5
36
-71
-9
6
RYNEK PRACY
• Struktura zatrudnienia
Od roku 1999 następuje systematyczny spadek liczby pracujących w Miliczu. W 2001 roku
ogółem pracowało 3690 osób. W sektorze publicznym pracowały 1724 osoby ( 46,7 % ),
a w sektorze prywatnym 1966 osób ( 53,3 % ). Niekorzystnym zjawiskiem jest spadek liczby
pracujących ogółem, pracujących w przemyśle i budownictwie (w 2001), usługach rynkowych i
przedsiębiorstwach prywatnych (głównie w 2000 r.).
Tab. 10. Pracujący w gospodarce narodowej wg sekcji w Miliczu (bez podmiotów gospodarczych o liczbie
pracujących do 9 osób oraz bez pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie)
ROK
1999
2000
2001
OGÓŁEM
3972
3858
3690
PRZED.
PRZED.
PRZEMYSŁ I
USŁUGI
PUBLICZNE
PRYWATNE
BUDOWNICTWO
RYNKOWE
1888
1937
1724
2084
1921
1966
1830
1805
1698
769
592
696
USŁUGI
NIE
RYNKOWE
1291
1375
1232
SEKTOR
ROLNY
88
64
• Bezrobocie
31.12.2001 r. zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie milickim było 3413 osób (w tym
kobiety 1984) (liczba ludności w wieku produkcyjnym w powiecie – 23046 os.). Stopa
bezrobocia w powiecie wynosiła w grudniu 21,9 %, w sąsiednim powiecie trzebnickim – 24,2 %,
a w powiecie oleśnickim – 25,6 %. Dla woj. dolnośląskiego stopa wynosiła 21,5. Negatywnym
zjawiskiem jest bardzo wysokie bezrobocie kobiet które stanowią ponad 58 % bezrobotnych w
powiecie (brak ofert pracy dla kobiet), a także ukryte bezrobocie wśród ludności wiejskiej.
33
5. STRUKTURA FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNA
I CHARAKTERYSTYKA ZAINWESTOWANIA
5.1.
PODZIAŁ FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNY OBSZARU STUDIUM
Na obszar Studium składają się trzy jednostki: Milicz, Sławoszowice oraz Wszewilki.
Miasto Milicz jest historycznie ukształtowanym ośrodkiem miejskim, siedzibą gminy. Wsie
Sławoszowice i Wszewilki są ośrodkami poziomu I o poszerzonym programie usług. Milicz
będący największą jednostką osadniczą w powiecie posiada wyraźnie wykształconą strukturę
funkcjonalno – przestrzenną, którą podzielono na 8 jednostek różniących się warunkami
naturalnymi, funkcją i zagospodarowaniem terenu. Na prawym brzegu Baryczy wyodrębniono 2
jednostki: Wszewilki wraz ze Stawcem oraz jednostkę Osiedle (historyczne przedmieście
polskie). Na lewym brzegu Baryczy wyodrębniono 8 jednostek: Sławoszowice wraz
z Duchowem, Stare Miasto, Centrum, Przemysłowy Wschód, Zachód, Leśny Zachód, Południe
i Karłów.
Jednostka Wszewilki (WS) – główna funkcja: mieszkaniowo - usługowa
W skład jednostki wchodzą tereny wsi Wszewilki i Stawca. Teren częściowo zainwestowany we
wsi Wszewilki głównie wzdłuż drogi powiatowej nr 47521. Dominuje zabudowa jednorodzinna,
zagrodowa wraz z usługami podstawowymi. W południowo- wschodniej części jednostki duże
obszary stawów – tereny gospodarki rybackiej. W północnej i południowej części dominuje
produkcja rolna. Liczba ludności ok. 580.
Jednostka Sławoszowice (SŁ) – główna funkcja: mieszkaniowo - produkcyjna
W skład jednostki wchodzą tereny wsi Sławoszowice i Duchowa. W północnej części terenu
wzdłuż drogi powiatowej nr 47595 przeważa zabudowa jednorodzinna i zagrodowa z usługami
i terenami produkcyjnymi, w zachodniej części terenu wzdłuż linii kolejowej terenu przemysłowo
– usługowo – składowe. W północnej części terenu pomiędzy rzeką Baryczą i Młynówką –
nieczynne kąpielisko. We wschodniej i południowej części dominuje produkcja rolna. Liczba
ludności ok. 700.
Jednostka Osiedle (OS) – główna funkcja: usługowo - mieszkaniowa
Granicą jednostki od zachodu i północy są granice miasta Milicza, od wschodu linia kolejowa,
od południa rzeka Barycz. Obszar częściowo zainwestowany głównie wzdłuż drogi krajowej
nr 15. Przeważa zabudowa jednorodzinna z usługami podstawowymi, ponadto dość liczne małe
jednostki usługowe i produkcyjne. We wschodniej i zachodniej części terenu - obszary produkcji
rolnej. Liczba ludności ok. 920.
Jednostka Stare Miasto (SM) – główna funkcja: usługowo - mieszkaniowa
Granicą jednostki od zachodu i północy rzeka Barycz, od wschodu linia kolejowa i rzeka
Młynówka, od południa rzeka Młynówka i ulica Sułowska. Obszar w centralnej części
zainwestowany. Zabudowa wielorodzinna i jednorodzinna, usługi centrotwórcze i podstawowe
(kościół p.w. św. Michała Archanioła, kościół p.w. św. Andrzeja Boboli, gimnazjum, internat
Zespołu Szkół Przyrodniczych, przedszkole), w zachodniej części park podworski wraz
z zespołem pałacowym (obecnie Zespół Szkół Przyrodniczych), we wschodniej części tereny
rolnicze. Dla terenu Starego Miasta sporządzono miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego. Obszar parku wraz z założeniem pałacowym oraz obszar Starego Miasta
objęte są strefami ścisłej ochrony konserwatorskiej „A”, pozostała część zabudowy objęta jest
strefą ochrony konserwatorskiej „B”. Liczba ludności ok. 2340.
34
Jednostka Centrum (CE) – główna funkcja: usługowo - mieszkaniowa
Granicą jednostki od zachodu jest ulica Trzebnicka, Kasztanowa, i Mickiewicza, od północy
Sułowska i Armii Krajowej, od wschodu Dąbrowskiego, od południa Powstańców
Wielkopolskich. Obszar całkowicie zainwestowany. Zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna,
usługi centrotwórcze i podstawowe (Urząd Miasta, dworzec PKS, I Liceum Ogólnokształcące,
Zespół Szkół im. T. Kościuszki, szkoła specjalna, przedszkole). Prawie cały obszar objęty jest
strefą ochrony konserwatorskiej „B”. Liczba ludności ok. 2900.
Jednostka Przemysłowy Wschód (PW) – główna funkcja: produkcyjna
Granicą jednostki od zachodu jest ulica Dąbrowskiego, od północy rzeka Młynówka, od
wschodu tereny kolejowe, od południa granica miasta Milicza i Powstańców Wielkopolskich.
Obszar w większości zainwestowany. Przeważa zabudowa przemysłowa z usługami (Starostwo
Powiatowe, Urząd Skarbowy, dworzec PKP), w mniejszej ilości zabudowa jednorodzinna
i wielorodzinna. W zachodniej części tereny wojskowe, we wschodniej tereny kolejowe z
dworcem kolejowym. Tereny wojskowe objęte są strefą ochrony konserwatorskiej „B”. Liczba
ludności ok. 860.
Jednostka Zachód (ZA) – główna funkcja: mieszkaniowa
Granicą jednostki od zachodu jest ulica Kombatantów, od północy Sułowska, od wschodu
Mickiewicza i Kasztanowa, od południa Dębowa. Obszar w większości zainwestowany.
Zabudowa wielorodzinna, usługi podstawowe (szkoła podstawowa, przedszkole, przedszkole
specjalne, Dom Pomocy Społecznej, cmentarz, kotłownia miejska) w północnej części terenu
ogródki działkowe, w południowej tereny rolne. Liczba ludności ok. 3140.
Jednostka Leśny Zachód (LZ) – główna funkcja: tereny leśne
Granicą jednostki od południa i zachodu jest granica miasta Milicza, od północy ulica Sułowska,
od wschodu Kombatantów. Obszar w niewielkiej części zainwestowany. Dominują tereny leśne,
w południowo - zachodniej i środkowej części tereny gospodarki rybackiej – stawy,
w zachodniej części tereny oczyszczalni ścieków.
Jednostka Południe (PO) – główna funkcja: mieszkaniowa
Granicą jednostki od południa i zachodu jest granica miasta Milicza, od północy Grzybowa
i Dębowa, od wschodu Trzebnicka. Obszar częściowo zainwestowany. Zabudowa
jednorodzinna, usługi (szpital, cmentarz z kaplicą) w centralnej i zachodniej części terenu
obszary rolne, w południowej tereny leśne. Dla większości terenu sporządzono miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego. Liczba ludności ok. 1170.
Jednostka Karłów (KA) – główna funkcja: mieszkaniowo – rekreacyjna
Granicą jednostki od zachodu jest ulica Trzebnicka, od północy Powstańców Wielkopolskich, od
wschodu Powstańców Wlkp. i granica miasta Milicza, od południa granica miasta Milicza.
Obszar częściowo zainwestowany głównie w zachodniej części. Przeważa zabudowa
jednorodzinna z usługami podstawowymi (kościół p.w. św. Anny, stacja obsługi), ponadto dość
liczne małe jednostki usługowe w północno – zachodniej części. W środkowej części Ośrodek
Sportu i Rekreacji w Miliczu, w północnej części terenu - obszary ogrodów działkowych
i produkcji rolnej, w południowej części tereny leśne. Dla terenu Ośrodka sporządzono
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Liczba ludności ok. 1030.
35
5.2.
•
CHARAKTERYSTYKA ZAINWESTOWANIA
Mieszkalnictwo
Obszar Studium zamieszkuje około 13570 osób, w tym Milicz ok. 12350. Na terenie
Studium występuje przede wszystkim indywidualne budownictwo jednorodzinne (w dużej części
o charakterze willowym), budownictwo wielorodzinne oraz w mniejszej ilości budownictwo
zagrodowe.
Miasto Milicz należy do miast charakteryzujących się średnią wielkością powierzchni użytkowej
przypadającej na 1 mieszkanie. Przeciętna wielkość użytkowa mieszkania wynosiła w roku
2001 (wg rocznika statystycznego WUS) 63,1 m2 i jest to wielkość wyższa od średniej dla
2
województwa dolnośląskiego ogółem /61,0m /, wyższa od średniej dla miast województwa
2
2
dolnośląskiego /56,4 m /, niższa od średniej dla całej gminy Milicz /70,6 m / oraz od średniej dla
2
powiatu Milicz /71,5 m /.
Na koniec 2001 r. zasoby mieszkaniowe Milicza wynosiły3660 mieszkań o 13377 izbach
/w 2000 r. - 3597 mieszkań o 13158 izbach/ . Współczynnik przeciętnej powierzchni użytkowej
w m2 na 1 osobę wynosił 19,1 m2 przy średniej dla gminy Milicz 19,2 m2 oraz średniej dla miast
województwa dolnośląskiego - 19,4 m2. Przeciętna liczba osób w mieszkaniu wynosiła w Miliczu
3,30, dla gminy Milicz – 3,69, a dla powiatu Milicz – 3,77. W porównaniu z rokiem 2000 zasoby
mieszkaniowe zwiększyły się o 63 mieszkania i 219 izb. Zmniejszyła się ilość osób
przypadająca na 1 mieszkanie w 2000 wynosiła 3,36, a w 2001 – 3,30.
Sytuacja mieszkaniowa w zestawieniu ze średnią wojewódzką, oraz gmin sąsiadujących
wypada zróżnicowanie, osiągając lepsze wyniki w stosunku do średniej miast woj.
dolnośląskiego dla przeciętnej powierzchni użytkowej 1 mieszkania oraz gorsze dla przeciętnej
powierzchni użytkowej na 1 osobę.
Charakterystykę stanu zasobów mieszkaniowych na terenie miasta Milicza
w porównaniu ze średnimi wskaźnikami województwa wg stanu na rok 2001 /dane WUS/
przedstawia poniższa tabela.
Tab. 11 Porównanie zasobów mieszkaniowych
PRZECIĘTNA LICZBA
OSÓB
GMINA:
W 1 MIESZKANIU
(2000) 2001
Miasto Milicz
Gmina Milicz
Gmina Cieszków
Gmina Krośnice
Powiat Milicz
woj. dolnośl.-miasta
woj. dolnośl.-ogółem
Polska - miasta
PRZECIĘTNA
POWIERZCHNIA
UŻYTKOWA
1 MIESZKANIA
2
W M (2000) 2001
PRZECIĘTNA
POWIERZCHNIA
UŻYTKOWA
2
W M NA 1 OS.
(2000) 2001
(63,0) 63,1
(70,7) 70,6
(74,0) 74,0
(72,6) 72,7
(71,5) 71,5
(56,3) 56,4
(60,9) 61,0
56,5
(18,7) 19,1
(19,0) 19,2
(19,4) 19,2
(18,1) 18,1
(18,8) 18,9
(19,1) 19,4
(19,5) 19,8
19,6
(3,36) 3,30
(3,72) 3,69
(3,82) 3,85
(4,01) 4,02
(3,79) 3,77
2,91
3,09
2,89
36
Charakterystykę stanu zasobów mieszkaniowych na terenie miasta Milicza i gminy Milicz w
porównaniu z poprzednimi latami / dane WUS / przedstawia poniższa tabela.
Tab. 12 Zasoby mieszkaniowe w gminie na przestrzeni ostatnich 7 lat
WSKAŹNIKI ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH MIASTA MILICZA I GMINY MILICZ
ROK
ILOŚĆ
MIESZKAŃ
ILOŚĆ IZB
POWIERZCHNIA
PRZECIĘTNA
UŻYTKOWA
LICZBA OSÓB
MIESZKAŃ W
2
TYŚ. M
W1
PRZECIĘTNA
POWIERZCHNIA
MIESZKANIU
UŻYTKOWA
1 MIESZKANIA
2
WM .
PRZECIĘTNA
POWIERZCHNIA
UŻYTKOWA
2
W M NA 1 OS.
MILICZ
1999
2000
3588
3597
13109
13158
225,5
226,8
3,35
3,36
62,8
63,0
18,7
18,7
2001
3660
13377
63,1
19,1
1999
2000
2001
6474
6489
6554
24691
24772
25000
231,0
3,30
GMINA MILICZ
456,5
3,72
458,5
3,72
462,9
3,69
70,5
70,7
70,6
19,0
19,0
19,2
Z powyższej tabeli wynika, że w stosunku do poprzednich lat ( od 1999 ) nieznacznie
poprawiły się wskaźniki przeciętnej liczby osób w mieszkaniu, przeciętnej powierzchni
użytkowej mieszkań na 1 osobę, oraz przeciętnej powierzchni użytkowej na osobę
w mieszkaniu.
Stan techniczny zasobów mieszkaniowych budynków mieszkalnych jest dość dobry, za
wyjątkiem obszaru Starego Miasta gdzie przeważa średni i konieczne jest przeprowadzenie
rewaloryzacji istniejącej zabudowy.
Tab.13 Mieszkania oddane do użytku w gminie Milicz
MIESZKANIA ODDANE DO UZYTKU
W GMINIE MILICZ
MIESZKANIA ODDANE DO UZYTKU
W MILICZU
ROK
W TYM PRZEZ
OGÓŁEM
INWESTORÓW
W TYM PRZEZ
OGÓŁEM
INDYWIDUALNYCH
•
INWESTORÓW
INDYWIDUALNYCH
1999
2000
14
16
14
15
6
9
6
8
2001
68
18
64
14
Oświata i wychowanie
Usługi oświaty reprezentowane są przez przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazjum,
szkoły zawodowe, technika i licea. W roku szkolnym 2002/2003 na terenie Studium
funkcjonowały 3 przedszkola, 3 szkoły podstawowe, gimnazjum, liceum ogólnokształcące, 2
zespoły szkół oraz szkoła specjalna.
Przedszkole Parafialne (ul. Kościelna), 2 odziały, 45 dzieci, 2 wychowawców, 1 oddział
zerówki, 15 dzieci, 1 wychowawca, 1 osoba administracji; Przedszkole Samorządowe (ul.
Grunwaldzka 1), 4 oddziały, 101 dzieci, 5 wychowawców, 6 oddziałów zerówki, 143 dzieci, 6
wychowawców, 3 osoby administracji, Przedszkole i Przedszkole Specjalne (ul. Kopernika 20),
11 oddziałów, 81+44 dzieci, 21 wychowawców, 2 oddziały zerówki, 3 wychowawców, 5 osób
37
administracji, łącznie funkcjonowały 17 oddziałów przedszkolnych z 271 dziećmi oraz 9
oddziałów zerówki. Obserwuje się systematyczny spadek liczby dzieci posyłanych do
przedszkola związany z malejącym przyrostem naturalnym oraz zwiększającym się
bezrobociem. W ciągu ostatnich lat obszarze Studium zostały zlikwidowane dwa przedszkola.
Szkoła Podstawowa nr 2 (ul. Kopernika 18), 50 oddziałów, 1194 uczniów, 86,37
nauczycieli (w przeliczeniu na pełne etaty), 6 osób administracji, 3 sale gimnastyczne; Szkoła
Podstawowa Muzyczna I Stopnia (ul. Trzebnicka 4a), 10 oddziałów, 83 uczniów, 9,5 etatów, 1
osoba administracji; Szkoła Specjalna (ul. Armii Krajowej), 14 oddziałów, 130 uczniów, 32 etaty,
5 osób administracji, 1 sala gimnastyczna. W ostatnich latach likwidacji uległy dwie szkoły
podstawowe - we Wszewilkach i Sławoszowicach.
Gimnazjum w Miliczu (ul. Armii Krajowej 7), 29 oddziałów, 734 uczniów, 56,71 etatów, 6
osób administracji, 2 sale gimnastyczne.
I Liceum Ogólnokształcące (ul. 11 Listopada 5), 18 oddziałów, 504 uczniów, 34
nauczycieli, 12 osób administracji, 2 pełnowymiarowe sale gimnastyczne i 1 mniejsza, Zespół
Szkół im. T. Kościuszki (ul. Trzebnicka 4 - II Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ekonomiczne,
Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych), 29 oddziałów, 741
uczniów, 45 nauczycieli, 17 osób administracji, 1 pełnowymiarowa sala gimnastyczna i 1
mniejsza, Zespół Szkół Przyrodniczych im. Jedlińskiego (ul. Kasztelańska 1 – Liceum
Ogólnokształcące, Technikum) obejmujący jednocześnie likwidowany Zespół Szkół
w Sławoszowicach, (ul. Kolejowa 28), 27 oddziałów, 695 uczniów, 72 nauczycieli, 59 osób
administracji, 3 pełnowymiarowe sale gimnastyczne (w tym 1 w Sławoszowicach) i 2 mniejsze
(w tym 1 w Sławoszowicach), Zawodowa Szkoła Specjalna (przy podstawowej Szkole
Specjalnej), 3 oddziały, 29 dzieci.
Według danych Starostwa Powiatowego w ostatnich latach liczba uczniów szkół średnich
zmniejsza się corocznie o ok. 60 osób. Stan techniczny obiektów szkolnych jest dość dobry
•
Zdrowie i opieka społeczna
Opieka zdrowotna otwarta na terenie miasta reprezentowana jest Szpital Powiatowy
wraz z pogotowiem ratunkowym (ul. Grzybowa 1). W 2001 szpital posiadał 214 łóżek, w ciągu
roku leczonych było 60638 pacjentów. W Miliczu funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej
(Kombatantów 1) na 253 miejsca z 251 pensjonariuszami w 2001 r., Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Mil – Med.” (ul. Grota-Roweckiego 1, ul. Grunwaldzka 7/6) ponadto Laboratorium
Analiz Lekarskich (Kopernika 7), 6 aptek oraz kilkanaście prywatnych gabinetów lekarskich
i stomatologicznych. Ze względu na brak zainteresowania zlikwidowano jedyny żłobek o 75
miejscach na osiedlu „Centrum”.
•
Kultura
Usługi kultury reprezentowane są przez Ośrodek Kultury i Kultury Fizycznej (ul. J.
Piłsudskiego 14) oraz kościoły: Kościół p.w. św. Michała Archanioła (ul. Kościelna 5), Kościół
p.w. św. Andrzeja Boboli (ul. Spacerowa 2), Kościół p.w. św. Anny (ul. Łowiecka). W Miliczu
funkcjonuje Gminna i Powiatowa Biblioteka Publiczna (ul. Piłsudskiego 14). We Wszewilkach
funkcjonuje świetlica. Miasto nie posiada obecnie kina. Jedyne o 243 miejscach zostało
zamknięte w 1996 r.
•
Administracja i łączność
Usługi w zakresie administracji zlokalizowane są na terenie Miasta. Do najważniejszych
należą: Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta, Urząd Stanu Cywilnego, Komenda Powiatowa
Policji, Komenda Powiatowej Straży Pożarnej, Nadleśnictwo, Powiatowy Urząd Pracy,
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna, Regionalny Zarząd Melioracji i Urządzeń
38
Wodnych, Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Sąd Rejonowy, Prokuratura
Rejonowa.
Na terenie Milicza funkcjonuje placówka pocztowo - telekomunikacyjna.
• Handel i gastronomia
Usługi handlowe są stosunkowo dobrze rozwinięte, istnieje ok. 200 sklepów i hurtowni,
w tym 3 supermarkety (w Miliczu 183 sklepy w tym 182 prywatne) zatrudniające 420 osób –
31.12.2001 r. (dominują sklepy spożywcze i przemysłowe). Są to w przeważającej większości
obiekty prywatne, najczęściej wbudowane. Stan techniczny obiektów handlowych jest na ogół
dobry. Zaobserwować można niedorozwój punktów usługowych na terenach jednostek:
Wszewilki, Sławoszowice, Osiedle, Południe, Karłów. Usługi gastronomii są rozwinięte
przeciętnie. Na obszarze Studium funkcjonuje kilkanaście obiektów gastronomicznych:
restauracje, gospody, bary, kawiarnie, cukiernie. Obserwuje się niedorozwój usług gastronomii
na terenach jednostek: Wszewilki, Sławoszowice, Osiedle, Zachód, Przemysłowy Wschód,
Południe i Karłów.
•
Sport i rekreacja
Usługi sportu i rekreacji reprezentowane są m.in. przez: Ośrodek Sportu i Rekreacji w
Miliczu (obiekty letniskowe dysponujące 93 sezonowymi miejscami, kąpielisko odkryte, pole
namiotowe, zespół boisk do gier dużych i małych, restauracja, bar, parkingi), stadion i zespół
boisk w zespole pałacowo – parkowym, stadion z boiskiem do gier wielkich w Sławoszowicach,
9 pełnowymiarowych sal gimnastycznych (w tym 1 w Sławoszowicach), 4 mniejsze sale
gimnastycznych (w tym 1 w Sławoszowicach). W Sławoszowicach znajduje się ośrodek
rekreacyjno - wędkarski oparty o istniejące zbiorniki wodne.
•
Turystyka i wypoczynek
Cały obszar Studium wchodzi w obręb Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”. Milicz
dysponuje stosunkowo dużymi walorami turystyczno-wypoczynkowymi. Na terenie miasta
głównie w zachodniej i południowej części występują znaczne powierzchnie lasów. W
przeważającej części głównie południowej charakteryzują się przydatnością do wszelkiego
rodzaju rekreacji. Dużymi walorami przyrodniczymi charakteryzuje się park miejski w rejonie
ulicy Sułowskiej powstały na bazie założenia parkowego (park angielski). W centralnej części
miasta znajdują się dwa parki. Większy z nich powstał na bazie zamkniętego ewangelickiego
cmentarza. Dodatkowym walorem jest interesujące założenie urbanistyczne Starego Miasta
oraz zabytki architektury (kościoły, Pałac, ruiny zamku z XIV w., wiatrak, kamienice, obiekty
użyteczności publicznej i przemysłowe).
Przez gminę przebiegają szlaki turystyczne: szlak czerwony prowadzący z Czatkowic
przez Grabownicę – Rudę Milicką – Sławoszowice do Milicza, oraz szlak czarny, prowadzący ze
stacji PKP w Cieszkowie przez Guzowice - Pakosławsko – Dziadkowo – Stawiec do Milicza.
•
Produkcja
Zakłady produkcyjne zlokalizowane są głównie we wschodniej części Milicza oraz na
terenie Sławoszowic, w mniejszej liczbie w północnej części Milicza. Przemysł na obszarze
Studium reprezentowany jest przez branżę budowlaną, produkcje artykułów spożywczych,
produkcje tkanin, produkcje drewna i wyrobów z drewna, działalność wydawniczą
i poligraficzną, produkcje metalowych wyrobów gotowych, produkcje maszyn i urządzeń,
produkcje maszyn i aparatury elektrycznej, produkcje mebli, produkcje ozdób choinkowych. W
większości są to jednostki nieduże. Najważniejsze z nich to: Zakład Mięsny „Smolarek”,
Przedsiębiorstwo Budowlano - Produkcyjne „Milbud”, Przedsiebiorstwo Produkcyjno –
Handlowo – Usługowe „Przemysł Drzewny”, Spółdzielnia Pracy „Milicz” (ozdoby choinkowe),
Zakłady Produkcji Betonów „Prefbet”, Spółdzielnia Inwalidów „Texim” (produkcja odzieży),
39
Budowa Maszyn i Urządzeń „Brokelmann”, Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Przemysłu
Drzewnego, MHM (produkcja mebli), Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Miliczu
oraz „Tugeb – Polbud” (budowa maszyn i urządzeń), Wytwórnia Pasz „Karmex”,
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe „POM”, Przedsiębiorstwo Robót Drogowych –
Wytwórnia Mas Bitumicznych, Zakład Produkcji Drzewnej „Uretapol”, Przedsiębiorstwo
Produkcyjno – Usługowe „Hendrix” (pasze i koncentraty) w Sławoszowicach.
•
Cmentarze
Na terenie Studium funkcjonują dwa cmentarze: przy ulicy Grzybowej oraz nowy,
komunalny wraz z kaplicą, przy ulicy Dojazdowej. Ponadto istnieją trzy nieczynne cmentarze:
przy ul. Kościelnej związany z kościołem p.w. Św. Michała Archanioła, naprzeciwko kościoła św.
Anny po drugiej stronie drogi wojewódzkiej nr 448, oraz we wsi Sławoszowice zdewastowany
(ul. Cmentarna).
40
41
6. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
6.1.
•
KOMUNIKACJA
Powiązania zewnętrzne
Miasto Milicz, wieś Sławoszowice i Wszewilki położone są w centralnej części powiatu
milickiego na północno-wschodnim krańcu województwa dolnośląskiego, w odległości ok. 60
km od Wrocławia. Milicz posiada stosunkowo dogodne połączenia drogowe z Wrocławiem,
Trzebnicą, Żmigrodem, Twardogórą, Oleśnicą i Krotoszynem (woj. Wielkopolskie) oraz
kolejowe z Wrocławiem, Oleśnicą i Krotoszynem.
•
Komunikacja kolejowa
Przez teren Studium, na kierunku północ – południe przebiega linia kolejowa nr 281,
pierwszorzędna, zelektryfikowana, jednotorowa, relacji Oleśnica – Chojnice przez Grabowno
Wielkie, Milicz, Krotoszyn, Gniezno, łącząca północno-wschodnie obszary Dolnego Śląska
i środkową część Wielkopolski; zarazem siedzibę powiatu z sąsiednimi powiatami oleśnickim
i krotoszyńskim.
Obsługa obszaru Studium następuje poprzez stację w. Natężenie w ruchu pasażerskim
wynosi 6 par pociągów osobowych na dobę. Linia była w połowie lat 80-tych elektryfikowana
i modernizowana.
•
Sieć drogowa
Milicz posiada stosunkowo gęstą sieć dróg, składającą się z drogi krajowej nr 15, dróg
wojewódzkich nr 439 i 448, dróg powiatowych nr 47511 (projektowana zmiana numeracji na
1430D), 47521 (proj. zm. 1420D), 47524 (proj. zm. 1410D), 47594 (proj. zm. 1443D), 47595
(proj. zm. 1431D) i 47600 (proj. zm. 1441D) oraz dróg gminnych. Stan techniczny i parametry
większości z nich odbiegają od wymogów normatywnych.
Droga krajowa nr 15:
Trzebnica – Milicz – Krotoszyn – Jarocin klasy G przebiega przez Milicz, Wszewilki i Stawiec na
długości ok. 5,8 km. Łączy Milicz poprzez Trzebnicę z Wrocławiem na południu oraz
z Krotoszynem na północy. Na obszarze miasta przebiega ulicami: Trzebnicką, J. Pilsudskiego,
Zamkową (obiekt mostowy na Baryczy nie odpowiada normom ze względu na dopuszczalne
obciążenie), Krotoszyńską. Prowadzi głównie ruch tranzytowy łącząc Wielkopolskę z północnowschodnimi obszarami Dolnego Śląska (a także poprzez odcinek drogi nr 5 z Wrocławiem),
stanowiąc alternatywę dla przejazdu drogą nr 5; w ograniczonym stopniu obsługuje gminę
poprzez sieć łączących się z nią dróg wojewódzkich i powiatowych. Natężenie ruchu kołowego
wynosi ok. 9387 poj./dobę. Istniejące parametry jak dla drogi klasy G i Z.
Drogi wojewódzkie:
stanowią oś łączącą Milicz z zachodnią częścią gminy i dalej ze Żmigrodem ( nr 439) oraz
z Twardogórą poprzez Krosnice (nr 448).
•
Nr 439: Milicz (droga nr 15) – Świetoszyn – Miłosławice - Sułów – Żmigród; stanowi
połączenie pomiędzy drogą krajową nr 15 i nr 5 (o natężeniu 1820 poj./dobę), obsługuje
zachodnią część gminy. Na obszarze miasta przebiega ulicą Sułowską. Istniejące parametry
jak dla drogi klasy Z i G.
•
Nr 448: Milicz (droga nr 15) – Krośnice – Twardogóra; stanowi połączenie Milicza
z Krośnicami i Twardogórą (o natężeniu 2100 poj./dobę). Na obszarze miasta przebiega
ulicą Łowiecką. Istniejące parametry jak dla drogi klasy Z i G.
42
Drogi powiatowe stanowią zasadniczą sieć drogową obsługującą część Milicza, wsie
Sławoszowice i Wszewilki oraz gminę, łączą poszczególne miejscowości ze sobą oraz
z siedzibą gminy w Miliczu.
Parametry większości z nich są niskie – kl. L lub D, niektóre odcinki dróg nie posiadają
nawierzchni ulepszonej, a przy przejściu przez miejscowości nie zawsze istnieje segregacja
ruchu kołowego i pieszego.
•
Nr 47511: Milicz ul. Wojska Polskiego (droga nr 15) – Sławoszowice – Duchowo – Wielgie
Milickie - Wróbliniec; łączy Sawoszowice z Miliczem oraz obsługuje południowo - wschodnią
część gminy. Na obszarze miasta przebiega ulicami: Wojska Polskiego i Kolejową. Istniejące
parametry jak dla drogi klasy L.
•
Nr 47521: Milicz (droga nr 15) – Wszewilki – Godnowa – Nowy Zamek – Sulmierzyce (woj.
wielkopolskie); łączy Wszewilki z Miliczem oraz obsługuje północno - wschodnią część
gminy. Istniejące parametry jak dla drogi klasy L.
•
Nr 47524: Milicz (droga nr 15) – Gogołowice – Szkaradowo (gm. Jutrosin – woj.
Wielkopolskie); obsługuje północną część gminy. Na obszarze miasta przebiega ulicą
Rawicką. Istniejące parametry jak dla drogi klasy L.
•
Nr 47594: Sławoszowice (droga nr 15) – Kaszowo; łączy Kaszowo z Miliczem. Istniejące
parametry jak dla drogi klasy L lub D.
•
Nr 47595: Sławoszowice (droga nr 47511) – Ruda Milicka – Grabownica - Czatkowice;
obsługuje część wschodniej część gminy. Istniejące parametry jak dla drogi klasy L lub D.
•
Nr 47600: Milicz (droga nr 47511) – Wałkowa – Wąbnice (gm. Krośnice) droga nr 47512.
Na obszarze miasta przebiega ulicami: Stawną i Składową. Istniejące parametry jak dla
drogi klasy L lub D.
Drogi gminne, są podstawową siecią ulic w Miliczu, uzupełniają sieć dróg powiatowych, służą
również obsłudze rolnictwa i leśnictwa w miejscowościach Duchowo, Sławoszowice, Stawiec
i Wszewilki. Parametry klasy L, D lub poniżej.
Sieć uliczna w Miliczu dzieli się następująco:
•
ulice pełniące funkcje ulic głównych
- ulice w ciągu drogi krajowej nr 15
- ulica w ciągu drogi wojewódzkiej nr 439
- ulica w ciągu drogi wojewódzkiej nr 448
•
-
ulice pełniące funkcje ulic zbiorczych
ulice w ciągu drogi powiatowej nr 47511
ulica w ciągu drogi powiatowej nr 47521
ponadto ulice: 1 Maja oraz Powstańców Wielkopolskich
43
•
ulice pełniące funkcje ulic lokalnych
- ulice w ciągu drogi powiatowej nr 47594
- ulice w ciągu drogi powiatowej nr 47600
ponadto ulice: Szewska, Garncarska, Wrocławska, Mickiewicza, Kościuszki, Osadnicza,
Przemysłowa, Grunwaldzka, Kopernika, Kasztanowa, Dębowa i Poprzeczna.
Pozostała sieć ulic pełni funkcję ulic dojazdowych. Parametry techniczne ulic zwłaszcza
lokalnych i dojazdowych często nie odpowiadają klasie ulic głównie w zakresie szerokości
jezdni i szerokości linii rozgraniczających.
•
Stacja i zaplecze PKP
Stacja PKP usytuowana jest we wschodniej części miasta na granicy z obrębem Sławoszowice,
ok. 2 km od centrum. Obsługuje ruch pasażerski i towarowy linii Oleśnica – Krotoszyn. Nie
przewiduje się rozbudowy obiektów stacji.
•
Komunikacja PKS
Milicz leżąc na trasie drogi krajowej nr 15 Trzebnica – Krotoszyn posiada rozwiniętą sieć
połączeń komunikacji autobusowej. Większość miejscowości gminy posiadają połączenia
z Miliczem. Milicz posiada ponad 20 połączeń dziennie z Wrocławiem, posiada bezpośrednie
połączenia z Poznaniem, Ostrowem Wielkopolskim, Lubinem, Koninem, Zgorzelcem,
Jarocinem i Rawiczem. Na terenie woj. dolnośląskiego połączony jest z Oleśnicą, Trzebnicą,
Wołowem, Górą Śl., Twardogórą, Żmigrodem, Sycowem, Obornikami Śl., Wińskiem,
Krośnicami i Cieszkowem. Istniejący dworzec i plac manewrowy PKS zlokalizowany jest
w południowej części centrum miasta, w rejonie ulic Kopernika, Mickewicza i Dworcowej.
Na terenie miasta funkcjonuje ponadto prywatna komunikacja osobowa zapewniająca
połączenia z najbliższymi miastami (busy).
•
Zaplecze techniczne
Na terenie Studium funkcjonuje 6 stacji paliw: stacja „Stenly” przy ul. Strzeleckiej, stacja
przy ul. Krotoszyńskiej (dawniej Ośrodek Transportu Leśnego), stacja PKN Orlen przy ul. Ks.
Waresiaka, stacja przy ul. Powstańców Wlkp. i ul. Poprzecznej oraz stacja w Sławoszowicach
przy drodze powiatowej nr 47511. Miejsca postojowe zorganizowane są głównie w Rynku oraz
przy budynku Urzędu Miejskiego w Miliczu. Garaże zlokalizowane są głównie przy ulicach:
Wojska Polskiego, Dąbrowskiego, Grzybowej i Kasztanowej.
•
Trasy rowerowe i turystyczne szlaki piesze
Przez Milicz wzdłuż drogi krajowej nr 15 przebiega nowo oddana ścieżka rowerowa.
Ponadto stosunkowo niewielki ruch rowerowy odbywa się drogami powiatowymi i ulicami
miejskimi, a także duktami leśnymi, nie przystosowanymi do jazdy rowerem.
Na obszarze Studium występują dwa znakowane szlaki turystyczne, są to:
• szlak czerwony prowadzący z Czatkowic przez Grabownicę – Rude Milicką – Sławoszowice
do Milicza,
• szlak czarny, prowadzący ze stacji PKP w Cieszkowie przez Guzowice - Pakosławsko –
Dziadkowo – Stawiec do Milicza.
44
•
Natężenie i prognoza ruchu
Natężenie ruchu kołowego na drodze wg pomiarów generalnych w latach 1985, 1990 i 1995
Tab. 14 Natężenie ruchu kołowego na drodze nr 15
Nr
ODCINEK
1985
1990
1995
2000
MILICZ - TRZEBNICA
2000
1700
53/23/4
2016
74/24/2
3900
68/30/2
MIASTO MILICZ
4750
5200
58/18/4
2000
57/21/3
950
59/15/4
1200
54/14/4
6590
72/22/3
2920
67/17/2
1252
78/17/2
1530
77/17/2
9387
74/24/2
3516
71/27/1
drogi
15
15
MILICZ – CIESZKÓW (GRANICA
15
439
NATĘŻENIE RUCHU W POJ./DOBĘ W
LATACH
WOJEWÓDZTWA)
1600
52/23/3
DROGA WOJ. 439 MILICZ - SUŁÓW
DROGA WOJ. 448 MILICZ -
448
•
KROŚNICE
WSKAŹNIK
WZROSTU
1995 =100
193,5
142,4
120,4
1820
145,4
2100
137,3
Analiza stanu istniejącego i zagrożenia
1) Trasa drogi krajowej nr 15 przebiega przez cały obszar miasta Milicza z południa na północ.
Zlokalizowana jest w pobliżu zabudowy mieszkaniowej i usługowej co stanowi zagrożenie
bezpieczeństwa kierujących pojazdami oraz pieszych. Do najbardziej niebezpiecznych
skrzyżowań należą: skrzyżowanie z drogą wojewódzką nr 439 (ul. Sułowska), z ul. 1 Maja
oraz drogą powiatową nr 47594 (ul. Leśna). Most na Baryczy nie odpowiada parametrom
drogi G1/2. Ponadto bardzo niebezpieczne jest skrzyżowanie dróg powiatowych nr 47511 i
47595 na terenie Sławoszowic (duże ograniczenie widoczności).
2) Przebieg przez obszar Studium drogi krajowej i wojewódzkich umożliwiających połączenie z
ośrodkami regionalnymi (Trzebnica, Krotoszyn, Jarocin, Ostrów Wlk. i Leszno) oraz
pośrednio (poprzez drogi nr 5 i 42) Poznaniem i Wrocławiem a także położenie przy granicy
Dolnego Śląska i Wielkopolski może być istotnym czynnikiem w rozwoju gminy.
3) Istnienie zelektryfikowanej linii kolejowej ze stacją w Miliczu jest czynnikiem aktywizującym
obszar Studium.
4) Stosunkowo gęsto sieć dróg zapewnia połączenie większości miejscowości z siedzibą gmin
w Miliczu a poprzez połączenia z drogą nr 15 i innymi miejscowościami regionu, wymaga
jednak poprawy parametrów technicznych i stanu nawierzchni.
5) Walory krajoznawcze i rekreacyjne pozostałej części gminy (i sąsiednich Stawów Milickich)
wymagają przebudowy dróg pod kątem ruchu turystycznego i wyposażenia w obiekty
obsługi tego ruchu, a także stwarzania dogodnych i bezpiecznych tras ruchu rowerowego.
6) Poprawa standardu życia w Miliczu wymaga izolacji intensywnego ruchu kołowego od
obszarów zamieszkałych (eliminacja ruchu tranzytowego z Milicza poprzez budowę
zachodniej obwodnicy Milicza), izolacja zielenią oraz segregacji ruchu kołowego,
rowerowego i pieszego - budowa chodników, ścieżek rowerowych.
45
6.2.
GOSPODARKA WODNO - ŚCIEKOWA
•
Zaopatrzenie w wodę
Na obszarze miasta Milicza głównym poziomem wodonośnym o znaczeniu
eksploatacyjnym jest poziom czwartorzędowy. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest ujęcie wód
podziemnych zlokalizowane nad rzeką Baryczą w północno-zachodniej części miasta. Ujęcie
3
składa się z 8 studni wierconych o zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych Q = 500 m /h,
posiada zatwierdzone decyzją strefy ochrony bezpośredniej (25 x 25 m) oraz strefę ochrony
pośredniej - obszar około 26 ha.
Woda z ujęć tłoczona jest rurociągami do Zakładu Uzdatniania Wody o przepustowości
Q = 5400 m3/d zlokalizowanego przy ul. Osiedle. Na terenie ZUW znajdują się zbiorniki
3
3
wyrównawcze o pojemności V = 2 x 1500 m . Obecna produkcja wody wynosi około 2900 m /d.
Sieć wodociągowa na terenie miasta jest dobrze rozbudowana w układzie
pierścieniowym. Z wodociągu miejskiego zaopatrywani są w wodę mieszkańcy następujących
wsi:
– Wszewilki z przysiółkiem Stawczyk,
– Stawiec,
– Sławoszowice,
– Ruda Milicka,
– Duchowo,
– Kaszowo z przysiółkiem Koruszka,
– Świętoszyn,
– Godnowa,
– Nowy Zamek,
– Miłochowice z przysółkiem Pogórzyno.
Woda z Milicza jest również przesyłana tranzytem do zbiorników w miejscowości Węgrzynów
(wodociąg grupowy „Brzezina Sułowska”).
•
Odprowadzanie i unieszkodliwianie ścieków
W mieście istnieje mieszany system kanalizacji: część północna miasta i „stare miasto”
wyposażone są w sieć kanalizacji ogólnospławnej natomiast pozostała część miasta posiada
kanalizację rozdzielczą - sanitarną i deszczową. Ścieki z północnej części miasta kierowane są
na oczyszczalnię poprzez przepompownię ścieków, znajdującą się nad rzeką Baryczą.
Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków oddana do użytku w 1990 r. (obecnie w
trakcie modernizacji) zlokalizowana jest w zachodniej części miasta przy ul. Sułowskiej i
zajmuje powierzchnię 4,5 ha. ZWiK posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie
3
ścieków gospodarczo-bytowych i deszczowych z miasta Milicza w wysokości Q = 10.400 m /d w
porze deszczowej i Q = 4.680 m3/d w porze bezdeszczowej.
Do kanalizacji miejskiej odprowadzane są systemem grawitacyjno-pompowym ścieki z
miejscowości Wszewilki i przysiółka Stawczyk oraz ścieki bytowe z Zespołu Szkół Rolniczych w
Sławoszowicach poprzez przepompownię ścieków zlokalizowaną na swoim terenie.
Miasto Milicz dysponuje opracowaniem „Koncepcja programowa gospodarki wodnościekowej na terenie Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Doliny Baryczy” wykonanym przez
CiTEC S.A.
46
6.3.
GOSPODARKA ODPADAMI
Unieszkodliwianie odpadów komunalnych na terenie gminy polega w głównej mierze na ich
składowaniu. Gmina prowadzi działania zmierzające do zmniejszenia ilości odpadów
kierowanych na składowiska poprzez ich segregację i odzysk surowca wtórnego w zakresie
szkła i tworzyw sztucznych.
Odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych na omawianym obszarze są
odbierane przez Zakład Usług Komunalnych w Miliczu w systemie indywidualnych umów i
wywożone na istniejące składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane w pobliżu wsi
Stawiec (poza obszarem opracowania studium). Obiekt powstał w 1982 roku i zajmuje
powierzchnię ok. 4,3 ha. Składowisko w Stawcu jest zorganizowane, eksploatowane w sposób
prawidłowy i posiada uregulowany stan formalno-prawny. Przewiduje się jego eksploatację
jeszcze przez okres 2 - 3 lat.
6.4.
•
ENERGETYKA
Zaopatrzenie w gaz
Zaopatrzenie miasta Milicza w gaz ziemny odbywa się gazociągiem wysokiego ciśnienia
relacji Dziadkowo gmina Cieszków - Milicz o średnicy nominalnej DN 150 oraz ciśnieniu
nominalnym 6,3 MPa. Stacja redukcyjno - pomiarowa Io o ciśnieniu wejściowym 6,3 MPa
zlokalizowana jest w północnej części miasta.
Na terenie miasta usytuowane są dwie stacje redukcyjno - pomiarowe IIo (jedna nad rzeką
Baryczą, druga przy ul. Kościuszki), do których gaz doprowadzany jest gazociągami średniego
ciśnienia. Stacje te redukują ciśnienie gazu do parametrów zasilania miejskiej sieci rozdzielczej,
skąd gazociągami niskiego ciśnienia kierowany jest do odbiorców.
Z miejskiej sieci gazowej zaopatrywani w gaz są również mieszkańcy wsi Wszewilki
(gazociągiem DN 150) i Sławoszowice (gazociągiem DN 150).
Według stanu na koniec 2002 roku w Miliczu, Wszewilkach i Sławoszowicach z miejskiej
sieci gazowej korzysta ogółem 3.753 odbiorców gazu, w tym 3.648 gospodarstw domowych
(pozostali odbiorcy to przemysł, usługi, handel). Zużycie gazu ziemnego wynosiło ogółem 4.375
tys. m3/rok, w tym 1.582 tys. m3 wykorzystano rocznie w gospodarstwach domowych do
ogrzewania mieszkań
Południowo - wschodnią część miasta Milicz obejmuje obszar i teren górniczy
„Wierzchowice”, na który Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo - Zielonogórski Zakład
Górnictwa Nafty i Gazu posiada koncesję Nr 11/95 MOŚZNiL na magazynowanie gazu
ziemnego w górotworze poprzez zatłaczanie gazu wysokometanowego do górotworu w obrębie
obszaru górniczego.
•
Zaopatrzenie w energię elektryczną
Zaopatrzenie w energię elektryczną odbywa się z Głównego Punktu Zasilania 110/20 kV
zlokalizowanego w Miliczu przy ul. Powstańców Wielkopolskich, który zasilany jest linią
napowietrzną 110 kV relacji GPZ Trzebnica - GPZ Krotoszyn.
Z GPZ-u wyprowadzone są linie średniego napięcia napowietrzne i kablowe 20 kV
doprowadzające energię elektryczną do stacji transformatorowych 20/0,4 kV zlokalizowanych
na terenie miasta oraz wsi Wszewilki i Sławoszowice. Dostawy energii w pełni pokrywają
potrzeby mieszkańców.
47
•
Zaopatrzenie w ciepło
W granicach opracowania „Studium” brak jest centralnych urządzeń zaopatrujących
mieszkańców w ciepło. Na terenie miasta Milicza oraz wsi Wszewilki i Sławoszowice występują
jedynie kotłownie lokalne i indywidualne źródła ciepła.
Kotłownie osiedlowe Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Kopernika 29 i ul. Kościuszki 35
wyeliminowały opał stały i korzystają z opału ekologicznego.
W gazowo - olejowej kotłowni przy ul. Kopernika zainstalowano dwa kotły o mocy 2,6 MW
każdy. Paliwem rezerwowym jest olej opałowy magazynowany w dwóch zbiornikach o
3
pojemności 10 m każdy. W gazowej kotłowni przy ul. Kościuszki zainstalowano dwa kotły
wodne o zakresie mocy Q = 500 - 575 KW.
Obie kotłownie pracują tylko zimą na potrzeby centralnego ogrzewania wielorodzinnych
budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej. Na tych osiedlach występują
krótkie odcinki sieci ciepłowniczej.
Pozostali mieszkańcy korzystają z indywidualnych źródeł ciepła znajdujących się w
poszczególnych gospodarstwach domowych opalanych węglem, koksem, gazem i energią
elektryczną.
Gmina nie ma opracowanego projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe (sporządzonego na mocy ustawy Prawo energetyczne).
6.5.
TELEKOMUNIKACJA
Na terenie gminy Milicz sieć telekomunikacyjną napowietrzną oraz kablową doziemną i w
kanalizacji telefonicznej posiada Telekomunikacja Polska. Centrala telefoniczna zlokalizowana
jest w Miliczu przy ul. 1-go Maja.
48
7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZADAŃ SŁUŻĄCYCH REALIZACJI
PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH
7.1.
ZADANIA RZĄDOWE
Elementy polityki rządowej w zakresie ponadlokalnych celów publicznych dotyczące
obszaru Studium mające wpływ na kształtowanie polityki przestrzennej na obszarze gminy,
sformułowane zostały w „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa
dolnośląskiego”. Są to :
•
w zakresie komunikacji :
budowa obejścia drogowego miasta Milicza po stronie zachodniej i przebudowa drogi
krajowej nr 15 do uzyskania docelowo parametrów klasy GP.
7.2.
ZADANIA STRATEGICZNE WSKAZANE W PLANIE ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO
Najważniejsze elementy polityki przestrzennej dotyczące obszaru Studium wskazane w „Planie
zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego” do uwzględnienia w Studium:
•
W zakresie gospodarki wodnej i ochrony środowiska
1)
2)
3)
4)
5)
Wprowadzenie ochrony Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 303 „Pradolina Baryczy”
Objęcie ochroną zlewni rzeki Baryczy.
Działania zwiększające ilość i poprawiające jakość wody w zlewni Baryczy.
Opracowanie planów ochrony dla Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”.
Objęcie ochroną całego obszaru Studium w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej
NATURA 2000 – dyrektywy ptasia i siedliskowa.
•
W zakresie sfery społecznej
Rynek pracy
1)
2)
3)
4)
Tworzenie nowych miejsc pracy w rozwijających się dziedzinach usług w tym m.in. w
przemysłach wysokiej techniki, profesjonalnych usługach biznesowych, opiece społecznej,
ochronie środowiska, usługach finansowych, edukacji, hotelarstwie i gastronomii, turystyce
i obsłudze komunikacji.
Tworzenie poza rolniczych miejsc pracy na wsi szczególnie w usługach na rzecz rolnictwa i
w drobnej wytwórczości w celu zatrzymania ludności w miejscu zamieszkania.
Tworzenie nowych miejsc pracy w usługach agroturystycznych.
Tworzenie nowych miejsc pracy w wyniku lokalizacji niewielkich obiektów handlowych,
gastronomicznych, hotelowych i motoryzacyjnych dla obsługi ruchu turystycznego w
rejonach atrakcyjnych turystycznie.
Mieszkalnictwo
1)
2)
Zapewnienie terenów pod budownictwo mieszkaniowe o różnej intensywności zabudowy.
Podwyższenie standardów zamieszkania ludności dla do standardów w krajach
europejskich.
49
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
1)
2)
Stworzenie sieci placówek ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w tym bazy lokalowej dla
lekarzy rodzinnych na terenach wiejskich w celu poprawy dostępu do lekarzy pierwszego
kontaktu.
Tworzenie nowej bazy świadczenia pomocy społecznej w tym usług opiekuńczych dla ludzi
starszych, chorych, niepełnosprawnych, samotnych matek z dziećmi, oraz noclegowni i
schronisk dla osób bezdomnych.
Kultura
1)
2)
Wzmocnienie bazy kultury w ośrodkach subregionalnych w celu poprawy jakości placówek
kultury i rozwój różnorodnych form krzewienia kultury.
Lokalizacja nowych placówek kultury o zróżnicowanych formach działalności w centrach
usługowych miast i gmin.
Handel
1)
2)
Tworzenie ciągów handlowych i handlowo-usługowych w parterach domów mieszkalnych,
w staromiejskich centrach usługowych i w nowoprojektowanych dzielnicach mieszkalnych.
Lokalizowanie obiektów handlowych o małej powierzchni sprzedaży i odpowiednim
standardzie technicznym, dającym zatrudnienie społecznościom lokalnym.
Sport i kultura fizyczna
1)
2)
•
Tworzenie ogólnodostępnych ośrodków sportowo-rekreacyjnych, wyposażonych w
zależności od pełnionej funkcji w hierarchii osadniczej w pełny zestaw urządzeń sportowych
i rekreacyjnych.
Zagospodarowanie i przystosowanie bulwarów i terenów nadrzecznych do uprawiania
sportów, poprzez tworzenie i wyznaczenie systemu tras rekreacyjnych.
W zakresie sfery kulturowej
1) Wspieranie działań służących poprawie stanu obiektów zabytkowych poprzez:
kompleksową rewaloryzację obiektów i zespołów zabytkowych włączonych do stref
konserwatorskich,
ustanawianie nowych form ochrony poprzez tworzenie parków kulturowych
2) Podejmowanie działań rewaloryzacyjnych zespołów staromiejskich w miejscowościach o
znaczeniu lokalnym.
3) Objęcie strefą „B” ochrony konserwatorskiej dawnego układu przestrzennego Milicza.
4) Objęcie strefą „W” ochrony stanowiska archeologicznego o randze krajowej – zespołu
osadniczego przy kasztelanii milickiej.
5) Utworzenie milickiego parku kulturowego – historyczne założenie miejskie Milicza z
zespołem pałacowo – parkowym.
6) Kształtowanie nowej zabudowy w nawiązaniu do skali i charakteru zabudowy tradycyjnej dla
obszaru Doliny Baryczy.
•
W zakresie sfery gospodarczej
1)
2)
3)
Wprowadzenie nowych branż
Rozwijanie sektora nowych usług.
Rozbudowa bazy ekonomicznej ośrodków i ich funkcji służących rozwojowi usług na rzecz
gospodarki i ludności wiejskiej.
50
4)
5)
6)
Wsparcie rozwoju małych i średnich prywatnych podmiotów gospodarczych.
Rozwój przemysłu bazującego na surowcach lokalnych.
Wyznaczenie regionalnej strefy ekonomicznej.
•
W zakresie turystyki i wypoczynku
1) Rozbudowa i poprawa standardów bazy noclegowej i gastronomicznej w rejonach
turystycznych.
2) Otwarcie miejscowości na turystykę, poprzez modernizację i usprawnienie dostępności
komunikacji do atrakcji turystycznych.
3) Tworzenie miejsc obsługi recepcyjnej w ośrodkach turystycznych pełniących funkcje
rozrządowe o znaczeniu regionalnym.
4) Stworzenie programu aktywizacji szlaku turystycznego w powiązaniu z obszarem Stawów
Milickich.
5) Rozwój turystyki w przyrodniczych, cennych krajobrazowo, obszarach chronionych z uwagi
na istniejące ograniczenia funkcji gospodarczych.
6) Rekonstrukcja przestrzeni turystycznej w kompleksach leśnych – Lasy Milicko–
Ostrzeszowskie.
7) Przystosowanie dla potrzeb spływów i wędrówek kajakowych potencjalnych szlaków
wodnych na Baryczy.
8) Wyznaczenie i zagospodarowane tras i szlaków rowerowych oraz miejsc rekreacyjnych
Doliny Baryczy.
•
W zakresie gospodarki rolnej
1) Promowanie i wspieranie ekologicznych metod produkcji, szczególnie na obszarach o
gorszych warunkach dla intensywnej produkcji rolniczej oraz o stosunkowo mało skażonym
środowisku naturalnym.
2) Wspieranie produkcji rybackiej w obszarach stawów milickich.
3) Promowanie i pomoc w tworzeniu gospodarstw agroturystycznych, szczególnie w obszarach
o gorszych warunkach dla produkcji rolniczej oraz atrakcyjnych pod względem
turystycznym, o wysokich walorach przyrodniczych.
4) Racjonalne wykorzystanie i ochrona przed wyłączaniem z użytkowania rolniczego,
obszarów gleb wyższych klas bonitacyjnych.
5) Kontynuowanie procesu restrukturyzacji rolnictwa przy racjonalnym wykorzystaniu
popegeerowskich obiektów związanych z produkcją i przetwórstwem rolniczym.
•
W zakresie infrastruktury technicznej
1) Modernizacja oczyszczalni ścieków w Miliczu.
2) Rozwój systemów kanalizacyjnych zgodnie z opracowaną koncepcją kanalizowania.
3) Sukcesywne przechodzenie z opału stałego na gaz, olej opałowy lub energię elektryczną
przy indywidualnym systemie grzewczym. Modernizacja istniejących kotłowni lokalnych
poprzez zmniejszenie emisji pyłów – przejście na opalanie gazem lub olejem opałowym.
•
W zakresie komunikacji
1) Budowa tras obwodnicowych i obejść miejscowości na drogach krajowych i wojewódzkich.
2) Dążenie do uzyskania parametrów klasy G, a docelowo klasy GP, na większości dróg
krajowych i klasy G na większości dróg wojewódzkich.
3) Segregacja ruchu tranzytowego, lokalnego, a także oddzielenie ruchu kołowego od ruchu
rowerowego i pieszego, zwłaszcza przy przejściu przez miejscowości.
4) Stworzenie sieci tras rowerowych na obszarach o walorach turystycznych i krajoznawczych.
51

uwarunkowania rozwoju i zagospodarowania

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wykaz osób z obszaru Doliny Baryczy

SPECJALISTA ds. UTRZYMANIA RUCHU

ZAPROSZENIE DO ZŁOŻENIA OFERTY kurs językowy

pobierz konspekt programu

szlak konny - Edukacja Barycz