Strategia rozwiązywania problemów społecznych za

Strategia rozwiązywania problemów społecznych za

Uchwała Nr XVII/112/04
Rady Powiatu w Sulęcinie
z dnia 26.04.2004 r.
w sprawie przyjęcia „Strategii integracji i polityki społecznej dla Powiatu Sulęcińskiego na lata 2004 –
2006”.
Na podstawie art. 10a pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (tekst
jednolity z 1998 r. Dz. U. Nr 64 poz. 414 z póź. zm.) i w związku z art. 12 pkt 11 ustawy o samorządzie
powiatowym (t.j. z 2001 r. Dz. U. Nr 142, poz 1592 z póź. zm.)
Rada Powiatu uchwala co następuje:
§1
Przyjmuje się „Strategię integracji i polityki społecznej dla Powiatu Sulęcińskiego na lata 2004 – 2006”
stanowiącą załącznik do uchwały.
§2
Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Sulęcinie.
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia
1
Załącznik do Uchwały nr XVII/112/04
Rady Powiatu w Sulęcinie
z dnia 26.04.2004 r.
POWIATOWA STRATEGIA INTEGRACJI I POLITYKI SPOŁECZNEJ
NA LATA 2004 - 2006
SULĘCIN 2004
2
3
WSTĘP
Nowa ustawa o pomocy społecznej kładzie nacisk na aktywizację osób, które znalazły się w trudnej
sytuacji, a jednocześnie wprowadza nowe kryteria dochodowe uprawniające do otrzymania pomocy i
daje gwarancję minimalnego świadczenia.
Celem pomocy społecznej, będącej instytucją polityki społecznej państwa, jest:
 w miarę możliwości doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich
integracji ze środowiskiem.
 integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie.
 umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są
one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.
 zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwianie im bytowania w
warunkach odpowiadających godności człowieka zapobieganie powstawaniu trudnych sytuacji
życiowych osób i rodzin.
 udzielenie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznych, w tym
przemocą w rodzinie.
Sformułowane w ustawie cele nawiązują do wartości uniwersalnych, które wyznaczają kształt i
kierunki pomocy społecznej, takie jak: sprawiedliwość społeczna rozumiana jako stwarzanie równych
szans; godność jednostki i godne życie rodziny; rodzina jako silna podstawowa jednostka społeczna;
samostanowienie o sobie przy równoczesnym prawie do pomocy i ochronie przed uzależnieniem
sięgania do pomocy; subsydiarność rozumiana jako zasada, zgodnie z którą najpierw należy wymagać
od siebie i liczyć na najbliższy krąg, a dopiero potem zwracać się po pomoc na zewnątrz; solidarność
społeczna, samopomoc, integracja społeczna na poziomie lokalnym.
Powiatowa strategia integracji i polityki społecznej ma stanowić dokument na podstawie, którego
można będzie racjonalnie organizować przyszłe działania w zakresie polityki społecznej.
Strategia jako dokument otwarty, powinna być na bieżąco być aktualizowana zarówno wtedy
gdy następują zmiany prawne jak i w momencie gdy zostaną zdiagnozowane kolejne problemy i
określone sposoby ich rozwiązania.
1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU SULĘCIŃSKIEGO
Historia Powiatu Sulęcińskiego, jako jednostki administracyjnej, sięga początków XIX wieku. W
1810 roku zlokalizowana została w Sulęcinie siedziba starostwa powiatowego. Z małymi przerwami
funkcjonowała ona do 1975 roku. Przed II Wojną Światową powiat obejmował 81 ówczesnych gmin i
341 miejscowości.
Obecnie w jego skład wchodzi pięć jednostek terytorialnych: Sulęcin, Lubniewice, Torzym,
Krzeszyce i Słońsk. Powiat, zajmujący obszar 1 177 km2, zamieszkuje niespełna 37 tys. osób i należy
on do najmniej zaludnionych regionów województwa lubuskiego. Mimo małej gęstości zaludnienia, (31
osób na km2 w porównaniu z 52 osobami w powiecie gorzowskim) powiat ten jest prężnie rozwijającą
się jednostką administracyjną.
Liczba ludności Powiatu Sulęcińskiego – stan na III kwartał 2003 r.
Kobiety
Mężczyźni
17 811
17 663
Ogółem
35 474
Tabela 1. Liczba ludności Powiatu Sulęcińskiego
2. ZADANIA I ORGANIZACJA POMOCY SPOŁECZNEJ
Podstawowe zadania pomocy społecznej wynikają z zapisów ustawy o pomocy społecznej z dnia 29
listopada 1990 r. Dz. U. nr 64 poz. 414 z 1998 r. z póź. zm. Obowiązek wykonywania zadań pomocy
społecznej spoczywa na organach jednostki samorządu terytorialnego oraz na administracji rządowej
w zakresie ustalonym ustawami. Organy administracji samorządowej organizują pomoc społeczną
współpracując w tym zakresie z organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami,
związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i
prawnymi.
Zakres zadań pomocy społecznej obejmuje w szczególności:
4
1) tworzenie warunków organizacyjnych funkcjonowania pomocy społecznej, w tym rozbudowy
infrastruktury socjalnej,
2) analizę i ocenę zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej,
3) przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń,
4) pobudzanie społecznej aktywności w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych osób i
rodzin,
5) pracę socjalną, rozumianą jako działalność zawodową, skierowaną na pomoc osobom i
rodzinom we wznowieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz
na tworzenie warunków sprzyjających takim celom.
Zadania pomocy społecznej na poziomie gminy realizują ośrodki pomocy społecznej, na
poziomie powiatu – centrum pomocy rodzinie. Na terenie powiatu funkcjonuje pięć ośrodków pomocy
społecznej (OPS):





OPS w Krzeszycach
OPS w Lubniewicach
OPS w Słońsku
OPS w Sulęcinie
OPS w Torzymiu
ul. Skwierzyńska 16
ul. Boh. Stalingradu 16 a
ul. Sikorskiego 15
ul. E. Plater 14
ul. Woj. Polskiego 32
Zatrudnienie w poszczególnych ośrodkach pomocy społecznej przedstawia poniższa tabela:
Ośrodek Pomocy Społecznej
Liczba zatrudnionych osób
Kierownik
4 pracowników socjalnych
OPS w Torzymiu
5 opiekunek
30 osób (w tym 8 osób zatrudnionych do
OPS w Sulęcinie
prowadzenia świetlic środowiskowych)
- kierownik
OPS w Krzeszycach
- 3 pracowników socjalnych
- 2 opiekunki domowe
- kierownik
- 2 pracowników socjalnych
- pracownik
obsługi
systemu
OPS w Lubniewicach
komputerowego S.I. Pomost
- terapeuta zajęciowy w Środowiskowym
Domu Samopomocy
- 3 osoby
- opiekunka domowa przyjęta na umowę o
OPS w Słońsku
dzieło
Tabela 2. Zatrudnienie w ośrodkach pomocy społecznej na terenie powiatu
-
2. 1. Kompetencje ustawowe gminy:






prowadzenie domów pomocy społecznej, ośrodków wsparcia o zasięgu lokalnym oraz
kierowanie do nich osób wymagających opieki,
przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych i specjalnych celowych,
przyznawanie pomocy rzeczowej,
przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie,
przyznawanie i wypłacanie zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie,
inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznanych potrzeb gminy.
Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej o charakterze obowiązkowym,
realizowanych przez gminy, należy:
 udzielanie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, w tym
osobom bezdomnym,
 organizowanie i prowadzenie gminnych ognisk wychowawczych, świetlic i klubów
środowiskowych dla dzieci, a także organizowanie mieszkań chronionych,
 świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania,
5
















udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osób
bezdomnych i innych osób nie posiadających dochodu i możliwości ubezpieczenia się na
podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,
praca socjalna,
kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie opłat za pobyt mieszkańca gminy
umieszczonego w DPS,
sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym,
zapewnienie środków na wynagrodzenia dla pracowników i warunków realizacji zadań,
przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych oraz zasiłków stałych wyrównawczych,
przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, gwarantowanych okresowych i specjalnych
okresowych, macierzyńskich okresowych i jednorazowych,
opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne,
opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym,
przyznawanie i wypłacanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku klęski
żywiołowej lub ekologicznej,
przyznawanie zasiłku celowego w formie biletu kredytowanego,
świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych, przysługujących na podstawie przepisów o
ochronie zdrowia psychicznego,
organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy,
zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej bądź innych ustaw, mających
na celu ochronę poziomu życia osób i rodzin po zapewnieniu odpowiednich środków,
utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej i zapewnienie środków na wynagrodzenia
pracowników.
Nowelizowana ustawa o pomocy społecznej zakłada uzależnienie udzielania świadczeń osobom w
wieku produkcyjnym od zawarcia kontraktu socjalnego z daną osobą a instytucją pomocy społecznej.
Efektem kontraktu ma być wyjście danej osoby czy rodziny z kręgu świadczeniobiorców oraz
mobilizowanie do poprawy własnej sytuacji życiowej.
Zestawienie udzielonych w 2002 i 2003 roku
świadczeń na przykładzie gminy Lubniewice przedstawia się następująco:
Formy pomocy
Rok 2002
RAZEM
ZASIŁKI STAŁE
ZASIŁKI STAŁE WYRÓWNAWCZE
ZASIŁEK OKRESOWY
GWARANTOWANY
ZASIŁEK OKRESOWY SPECJALNY
ZASIŁKI OKRESOWE:
z powodu braku możliwości zatrudnienia
z powodu długotrwałej choroby
z powodu niepełnosprawności
RENTA SOCJALNA
ZASIŁKI Z TYTUŁU OCHRONY
MACIERZYŃSTWA – ogółem
MACIERZYŃSKI ZASIŁEK
JEDNORAZOWY
SPECJALISTYCZNE USŁUGI
OPIEKUŃCZE PRZYSŁUGUJĄCE NA
PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE
ZDROWIA PSYCHICZNEGO
ZASIŁKI RODZINNE
ZASIŁKI PIELĘGNACYJNE
Liczba osób,
którym
przyznano
decyzją
świadczenie
236
5
10
Liczba
świadczeń
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
35
74
232
5
9
867
30
28
7
63
7
16
4
188
172
14
2
28
6
1102
1050
49
3
316
4
188
172
14
2
25
9
735
672
56
7
101
16
65
16
72
14
14
14
59
16
39
16
17
45
74
16
23
18
231
218
6
POSIŁEK – ogółem
215
35633
POMOC FINANSOWA NA POKRYCIE
WYDAKÓW NA ŚWIADCZENIA
4
4
ZDROWOTNE W PUBLICZNYCH
ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ
INNE ZASIŁKI CELOWE W NATURZE –
218
ogółem
Tabela 3. Świadczenia udzielone przez OPS w Lubniewicach w 2002 roku.
Liczba osób,
którym
przyznano
decyzją
świadczenie
222
5
10
Formy pomocy
Rok 2003
Liczba
świadczeń
RAZEM
ZASIŁKI STAŁE
61
ZASIŁKI STAŁE WYRÓWNAWCZE
74
ZASIŁEK OKRESOWY
6
40
GWARANTOWANY
ZASIŁEK OKRESOWY SPECJALNY
3
4
ZASIŁKI OKRESOWE:
152
708
z powodu braku możliwości zatrudnienia
143
681
z powodu długotrwałej choroby
7
13
z powodu niepełnosprawności
2
14
RENTA SOCJALNA
34
266
ZASIŁKI Z TYTUŁU OCHRONY
20
80
MACIERZYŃSTWA – ogółem
MACIERZYŃSKI ZASIŁEK
17
17
JEDNORAZOWY
SPECJALISTYCZNE USŁUGI
OPIEKUŃCZE PRZYSŁUGUJĄCE NA
17
PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE
ZDROWIA PSYCHICZNEGO
ZASIŁKI RODZINNE
9
136
ZASIŁKI PIELĘGNACYJNE
18
132
POSIŁEK – ogółem
217
37294
POMOC FINANSOWA NA POKRYCIE
WYDAKÓW NA ŚWIADCZENIA
1
1
ZDROWOTNE W PUBLICZNYCH
ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ
INNE ZASIŁKI CELOWE W NATURZE –
182
ogółem
Tabela 4. Świadczenia udzielone przez OPS w Lubniewicach w 2003 roku.
118
542
4
19
218
770
Liczba
rodzin
Liczba
osób w
rodzinach
219
5
9
782
29
28
6
14
3
151
142
7
2
32
4
548
514
25
9
124
20
91
17
26
17
46
9
17
130
33
36
563
1
2
182
541
Poniższa tabela przedstawia rzeczywistą
liczbę rodzin objętych pomocą społeczną na przełomie lat 2002/2003 (na przykładzie gm. Lubniewice).
Wyszczególnienie
Świadczenia przyznane w
ramach zadań zleconych i
zadań
własnych
(bez
względu na ich rodzaj,
formę, liczbę oraz źródło
finansowania)
Świadczenia przyznane w
ramach zadań zleconych
bez względu na ich rodzaj,
formę i liczbę
Liczba osób,
którym przyznano
dec. świadczenia
2002
2003
Liczba rodzin
Ogółem
W tym na wsi
Liczba osób w
rodzinach
2002
2003
2002
2003
2002
2003
514
501
297
284
119
110
990
1013
236
222
232
219
94
80
867
782
7
Świadczenia przyznane w
ramach zadań własnych
433
419
223
242
90
85
bez względu na ich rodzaj,
formę i liczbę
Pomoc
udzielana
w
postaci pracy socjalnej –
73
53
ogółem
Tabela 5. Liczba rodzin objęta pomocą społeczną przez OPS w Lubniewicach
w latach 2002 – 2003.
790
847
-
292
Ustawa o pomocy społecznej dokładnie określa powody przyznawania pomocy społecznej. W latach
2002/2003 Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lubniewicach udzielił pomocy z
następujących powodów:
Powód trudnej sytuacji
życiowej
Liczba rodzin
Ogółem
W tym na wsi
2002
2003
2002
2003
219
205
87
84
2
-
Liczba osób w
rodzinach
2002
2003
772
744
2
-
UBÓSTWO
SIEROCTWO
BEZDOMNOŚĆ
POTRZEBA OCHRONY
16
20
5
5
72
MACIERZYŃSTWA
BEZROBOCIE
227
204
90
80
817
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
31
27
12
10
66
DŁUGOTRWAŁA CHOROBA
24
67
6
29
96
BEZRADNOŚĆ W
SPRAWACH OPIEK. –
WYCH. I PROWADZENIA
16
55
9
24
91
GOSP. DOMOWEGO.
OGÓŁEM
W TYM:
2
33
1
12
8
Rodziny niepełne
Rodziny wielodzietne
16
19
9
10
91
ALKOHOLIZM
32
32
10
11
45
NARKOMANIA
TRUDNOŚCI W
PRZYSTOSOWANIU DO
2
2
1
1
7
ŻYCIA PO OPUSZCZENIU
ZAKŁADU KARNEGO
Tabela 6. Pomoc udzielona przez OPS Lubniewice wg powodów określonych w ustawie o
społecznej.
91
771
104
199
263
110
138
69
2
pomocy
Należy pamiętać, iż powyższe tabele przedstawiają stan na lata 2002 – 2003. W związku ze zmianami
dokonywanymi w ustawie o pomocy społecznej wypłata niektórych z w/w świadczeń nie jest w zakresie
zadań gminy. Dane zostały przedstawione na przykładzie gminy Lubniewice. Podział wypłacanych
świadczeń na terenie innych gmin może być zróżnicowany.
2. 2. Kompetencje ustawowe powiatu






zapewnienie, organizowanie i prowadzenie usług o określonym standardzie w domu
pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym, organizowanie mieszkań chronionych oraz
kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej,
opracowywanie powiatowej strategii integracji i polityki społęcznej,
udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach,
organizowanie i prowadzenie specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego dla rodzin
naturalnych i zastępczych, a także terapii rodzinnej,
prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej,
zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki
rodziców oraz dzieciom niedostosowanym społecznie, w szczególności poprzez
prowadzenie i organizowanie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, placówek opiekuńczo-
8











wychowawczych, w tym ognisk wychowawczych, świetlic i klubów środowiskowych o
zasięgu ponadgminnym dla dzieci i młodzieży, a także tworzenie i wdrażanie programów
pomocy dziecku i rodzinie,
zapewnienie szkolenia i doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej z terenu
powiatu,
doradztwo metodyczne dla ośrodków pomocy społecznej i pracowników socjalnych,
finansowanie powiatowych ośrodków wsparcia,
pomoc w integracji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne oraz niektóre
rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich i
rodziny zastępcze,
przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz pokrywanie wydatków
związanych z kontynuowaniem nauki osobom opuszczającym niektóre typy placówek
opiekuńczo-wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze, domy pomocy społecznej i
rodziny zastępcze,
organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pieniężnej na
częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci,
podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb,
realizacja innych zadań przewidzianych w odrębnych ustawach.
organizowanie i zapewnianie funkcjonowania powiatowych ośrodków wsparcia dla osób z
zaburzeniami psychicznymi,
pomoc uchodźcom
utworzenie i utrzymywanie powiatowego centrum pomocy rodzinie i zapewnianie środków
na wynagrodzenia pracowników.
Do zadań powiatu należy:
 opracowywanie, zgodnych ze strategią rozwoju województwa, projektów powiatowych
programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie:
a) rehabilitacji społecznej,
b) rehabilitacji zawodowej i zatrudniania,
c) przestrzegania praw osób niepełnosprawnych,
 współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej w opracowywaniu i realizacji
programów,
 udostępnianie na potrzeby pełnomocnika i samorządu województwa oraz przekazywanie
właściwemu wojewodzie uchwalonych przez radę powiatu programów oraz rocznej informacji z
ich realizacji,
 podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności,
 opracowywanie i przedstawianie planów zadań i informacji z prowadzonej działalności oraz ich
udostępnianie na potrzeby samorządu województwa,
 współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób,
 dofinansowanie:
a)
b)
c)
d)
e)





uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych,
sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,
zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,
likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z
indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,
rehabilitacji dzieci i młodzieży.
dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej,
pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz
przekwalifikowanie,
kierowanie osób niepełnosprawnych, które wymagają specjalistycznego programu szkolenia
oraz rehabilitacji leczniczej i społecznej, do specjalistycznego ośrodka szkoleniowo –
rehabilitacyjnego lub innej placówki szkoleniowej,
współpraca z organami rentowymi w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów,
doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub
rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne,
9

współpraca z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy
osób niepełnosprawnych.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, obok zadań nałożonych przez ustawę o pomocy społecznej,
stara się pozyskiwać środki z funduszy europejskich na realizację projektów skierowanych do różnych
grup społecznych. W ciągu ostatnich 5 lat w dziedzinach objętych Funduszem Małych Projektów
zrealizowano następujące projekty:
L.p.
Tytuł projektu
Rezultaty projektu
Zorganizowano dwudniowe spotkanie seniorów
połączone z polsko – niemiecką konferencją oraz
koncertem dla seniorów
Program Profilaktyki i Walki Powiat
Przeprowadzono szkolenia dla młodzieży,
z Uzależnieniami 2001
Sulęciński
pedagogów, rodziców oraz pracowników
2.
socjalnych w zakresie profilaktyki i walki z
uzależnieniami
Program Profilaktyki i Walki Powiat
Przeprowadzono szkolenia dla młodzieży,
z Uzależnieniami (II edycja) Sulęciński
pedagogów, rodziców oraz pracowników
3.
socjalnych w zakresie profilaktyki i walki z
uzależnieniami
Obchody IV Powiatowego
Powiat
Zorganizowano dwudniowe spotkanie seniorów, w
Tygodnia Seniora
Sulęciński
trakcie którego odbył się polsko – niemiecki mecz
4.
w piłkę nożną, wieczór artystyczny, turniej –
juniorzy kontra seniorzy oraz koncert seniorów
Program Profilaktyki i Walki Powiat
Zorganizowano spektakle teatralne dla młodzieży,
z Uzależnieniami (III edycja) Sulęciński
szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy
osobom uzależnionym, szkolenia pod kątem
5.
profilaktyki i walki z uzależnieniami, na potrzeby
szkół zakupiono książki edukacyjne, kasety wideo
oraz testery pozwalające wykryć narkotyki w
organizmie
Integracyjny Dzień Dziecka
Powiat
Zorganizowano imprezę integracyjną z pokazem
w Powiecie Sulęcińskim
Sulęciński
sztuk teatralnych, magii itp. Grupa polskich dzieci
6.
wraz z opiekunami wyjechała również na podobną
imprezę do powiatu Odra – Szprewa
Program Profilaktyki i Walki Powiat
Realizacja spektakli teatralnych o tematyce
z Uzależnieniami (IV edycja) Sulęciński
profilaktyki i walki z uzależnieniami, organizacja
7.
szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przeznaczone dla młodzieży, pedagogów i
pracowników socjalnych
Integracyjny Dzień Dziecka
Powiat
Organizacja imprezy rekreacyjnej z pokazem sztuk
w Powiecie Sulęcińskim
Sulęciński
teatralnych, magii itp. planowany jest również
8.
wyjazd grupy polskich dzieci wraz z opiekunami na
podobną imprezę do Powiatu Odra – Szprewa
Tabela 7. Projekty realizowane w ramach Funduszu Małych Projektów.
1.
Obchody III Powiatowego
Tygodnia Seniora
Miejsce
realizacji
projektu
Powiat
Sulęciński
3. FORMY OPIEKI NAD RODZINĄ I DZIECKIEM
Rodzinie, która ma trudności w wypełnianiu swoich zadań udziela się pomocy w formie:
- poradnictwa rodzinnego
- terapii rodzinnej
- pracy socjalnej
Podejmowane działania winny obejmować poradnictwa mające na celu wspieranie osób i
rodzin w rozwiązywaniu ich trudnych sytuacji życiowych
jak również zapewnienie dziecku
pozbawionemu opieki rodzicielskiej lub niedostosowanemu społecznie opieki i wychowania w formie:
- zastępczej opieki rodzinnej
- placówce opiekuńczo – wychowawczej
10
Bardzo istotną sprawą jest położenie nacisku na poradnictwo dla rodzin tzw. „normalnie
funkcjonujących”. Rodziny takie często postrzegane są w swoim środowisku jako prawidłowo
funkcjonujące mimo swojej nieudolności w sferze opiekuńczo – wychowawczej. Brak fachowej pomocy
we wczesnym stadium pojawiających się problemów, może doprowadzić do postaw i zachowań na
granicy patologii.
Celem poradnictwa rodzinnego jest dostarczenie pomocy rodzinie w rozwiązaniu problemów i
nauczenie jej samodzielnego radzenia sobie w przyszłości z podobnymi problemami. Porad powinni
udzielać specjaliści z dziedziny pracy socjalnej, pedagogiki, psychologii, socjologii, prawa, terapii
rodzinnej w ramach pracy socjalnej z rodziną.
Praca socjalna jest to działalność zawodowa, skierowana na pomoc osobom i rodzinom we
wznowieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzenie
warunków sprzyjających temu celowi. W powiecie, organizowanie i prowadzenie specjalistycznego
poradnictwa, w tym rodzinnego dla rodzin naturalnych i zastępczych a także terapii rodzinnej – może
polegać na prowadzeniu ośrodka specjalistycznego poradnictwa, konsultowaniu przez specjalistów
trudnych problemów osób, rodzin i podejmowaniu działań w celu przywrócenia osobom i rodzinom
zdolności do wypełniania ich zadań.
Na dzień dzisiejszy poradnictwem zajmują się doraźnie pracownicy socjalni gminnych ośrodków
pomocy społecznej i to w sytuacjach kryzysowych w rodzinie. Poradnictwo to bardziej ukierunkowane
jest na załatwienie konkretnego problemu natury prawnej lub finansowej. Nie spełnia jednak ono swojej
roli, gdyż nie przywraca się rodzinie zdolności do wypełniania jej zadań.
Podobne zadania wykonują pracownicy poradni psychologiczno – pedagogicznych.
Rodzice zastępczy, korzystają sporadycznie z porad pracowników PCPR. Brak jest jednak czynnika
łączącego pracę i cel tej pracy z rodziną, nie ma spójności i jednego kierunku działań podejmowanych
wobec rodziny przez różne instytucje.
Rodzinna opieka zastępcza – oznacza rodziny zastępcze oraz instytucjonalne formy rodzinnej opieki
nad dzieckiem.
Rodzina zastępcza – to rodzina, w której umieszcza się małoletnie dziecko, w celu sprawowania nad
nim opieki i jego wychowania, w wypadku gdy rodzice nie spełniają swojej funkcji.
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego, a
w razie pilnej konieczności zapewnienia dziecku opieki zastępczej – na podstawie umowy
cywilnoprawnej (na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka), zawartej między rodzina zastępczą a
starostą.
Rodziny zastępcze dzielą się na:
 spokrewnione z dzieckiem,
 niespokrewnione z dzieckiem.
Planowane jest wprowadzenie nowych form rodzinnej opieki zastępczej, a mianowicie rodzin
zastępczych zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem:





wielodzietne rodziny zastępcze – rodziny, w których wychowywać się będzie nie mniej niż troje
dzieci, nie więcej jednak niż sześcioro. Powstanie takich rodzin jest szczególnie potrzebne, aby
nie dzielić licznych rodzeństw.
specjalistyczne rodziny zastępcze – rodziny, które zajmować się będą przede wszystkim
wychowaniem dzieci o specyficznych potrzebach rozwojowych, zdrowotnych i wychowawczych.
rodziny pełniące zadania pogotowia rodzinnego.
Rodziny zastępcze powinny uczestniczyć w szkoleniu organizowanym przez powiatowe
centrum pomocy rodzinie lub, na jego zlecenie, przez ośrodek adopcyjno-opiekuńczy lub inny
podmiot.
Szkolenie rodzin zastępczych prowadzi się według indywidualnego planu szkolenia, w
zależności od potrzeb rodziny.
11



Szkolenie rodzin zastępczych prowadzi się według programów szkolenia uwzględniających
zakres programowy szkolenia.
Program szkolenia zatwierdza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego na
wniosek powiatowego centrum pomocy rodzinie, ośrodka adopcyjno-opiekuńczego lub innego
podmiotu prowadzącego szkolenie.
Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia programu szkolenia następuje w drodze decyzji
administracyjnej.
Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące udzielania pomocy mającej na celu życiowe
usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem dla rodzin zastępczych oraz dla wychowanków
placówek opiekuńczo – wychowawczych:
Pomoc na
Pomoc pieniężna na
Pomoc pieniężna na
Wyszczególnienie
zagospodarowanie w
kontynuowanie nauki
usamodzielnienie
formie rzeczowej
2002
2003
2002
2003
2002
2003
Rodziny zastępcze
Liczba osób
20
22
3
10
11
Liczba świadczeń
206
247
3
10
4
Placówki opiekuńczo – wychowawcze
Liczba osób
3
4
4
Liczba świadczeń
19
4
4
Tabela 8. Udzielanie pomocy mającej na celu życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem
dla rodzin zastępczych oraz dla wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych.
Dane w zakresie udzielanych świadczeń dla rodzin zastępczych przedstawiają się następująco:
Liczba osób, którym
Liczba
przyznano decyzją
Liczba rodzin
Wyszczególnienie
świadczeń
świadczenie
2002
2003
2002
2003
2002
2003
Rodziny zastępcze – ogółem
73
79
57
63
Rodziny spokrewnione z dzieckiem
57
65
548
613
44
53
W tym jednorazowa pomoc na
pokrycie wydatków związanych z
7
10
7
10
6
8
potrzebami dziecka przyjmowanego
do rodziny
Rodziny niespokrewnione z
16
14
109
119
13
10
dzieckiem
W tym jednorazowa pomoc na
pokrycie wydatków związanych z
2
1
2
1
2
1
potrzebami dziecka przyjmowanego
do rodziny
Tabela 9. Udzielanie świadczeń dla rodzin zastępczych w latach 2002 – 2003.
Placówka opiekuńczo – wychowawcza – oznacza jednostkę zapewniającą dzieciom i młodzieży
pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej oraz niedostosowanym społecznie dzienną
lub całodobową ciągłą lub okresową opiekę i wychowanie, jak również jednostkę wspierającą działania
rodziców w wychowaniu i sprawowaniu opieki.
Kierowanie dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej do placówki
opiekuńczo – wychowawczej na pobyt całodobowy może nastąpić po wyczerpaniu możliwości
udzielenia pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia w rodzinnej opiece zastępczej.
Całodobowy pobyt dziecka w placówce powinien mieć charakter przejściowy – do czasu powrotu
dziecka do rodziny naturalnej lub w rodzinnej opiece zastępczej. Dziecko może w niej przebywać do
uzyskania pełnoletności lub po uzyskaniu pełnoletności do czasu ukończenia szkoły, w której się uczy.
Placówka opiekuńczo – wychowawcza zapewnia dziecku całodobową ciągła lub okresową albo
dzienną opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby bytowe, rozwojowe (w tym
emocjonalne, społeczne, religijne), a także zapewnia korzystanie z przysługujących na podstawie
odrębnych przepisów świadczeń zdrowotnych i kształcenia.
12
Placówki opiekuńczo – wychowawcze ze względu na specyfikę działań dzielą się na:

Placówki wsparcia dziennego – wspierają rodzinę w sprawowaniu jej podstawowych funkcji,
zapewniają pomoc rodzinie i dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym
demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniem, współpracują ze szkoła, ośrodkiem pomocy
społecznej i innymi instytucjami w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; w
szczególności prowadzą następujące formy pracy środowiskowej:
-
pomoc w kryzysach szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych, osobistych,
zajęcia socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne i logopedyczne,
indywidualne programy korekcyjne,
pomoc socjalną, dożywianie,
organizację czasu wolnego, rozwój zainteresowań, organizacje zabaw i
zajęć sportowych,
stałą pracę z rodziną dziecka,
stałą współpracę, przede wszystkim z ośrodkiem pomocy społecznej, szkołą
oraz sądem
Na terenie powiatu funkcjonują placówki wsparcia dziennego, prowadzące działalność w
formie świetlic socjoterapeutycznych.
Świetlice socjoterapeutyczne prowadzone są głównie przez Urzędy Gmin, a w szczególności
przez działające w nich gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych. Są to miejsca dla
dzieci i młodzieży z rodzin ubogich oraz dotkniętych występowaniem różnego rodzaju patologii
społecznych. W świetlicach tych dzieci mogą odrobić lekcje, zjeść ciepły posiłek, uczestniczyć w
zajęciach rozwijających ich zainteresowania a także mogą uczyć się pozytywnych zachowań
społecznych.

Placówki interwencyjne – zapewniają dziecku pozbawionemu częściowo lub całkowicie opieki
rodziców, znajdującemu się w sytuacji kryzysowej doraźną, całodobową opiekę, kształcenie
dostosowane do wieku i możliwości rozwojowych, wychowanie do czasu powrotu do rodziny
lub umieszczenia w rodzinie zastępczej, placówce rodzinnej albo placówce socjalizacyjnej oraz
przygotowują diagnozę stanu psychofizycznego i sytuacji życiowej dziecka oraz ustalają
wskazania do dalszej pracy z dzieckiem: do placówek przyjmowane są dzieci od lat siedmiu
niezależnie od miejsca zamieszkania a pobyt nie może trwać dłużej niż 3 miesiące a w
przypadku, gdy postępowanie sądowe w sprawie uregulowania sytuacji prawnej dziecka jest w
toku, pobyt może być przedłużony nie dłużej jednak niż o 3 miesiące; w szczególności
placówki te:
-
-
sporządzają diagnozę dziecka i rodziny dotyczącą zdrowia, rozwoju
umysłowego, stanu emocjonalnego i związków rodzinnych,
zaspokajają indywidualne potrzeby edukacyjne dziecka,
umożliwiają wyrównanie opóźnień szkolnych i kontynuowanie nauki na
odpowiednim poziomie.
Obecnie na terenie powiatu nie funkcjonuje placówka interwencyjna.. Dzieci do czasu ostatecznego
uregulowania sytuacji prawnej kierowane są do Pogotowia Opiekuńczego w Gorzowie Wlkp.
Częściowe rozwiązanie problemu stanowić może planowane utworzenie na terenie rodziny zastępczej
pełniącej funkcje pogotowia rodzinnego.

Placówki rodzinne – zapewniają dzieciom częściowo lub całkowicie pozbawionym opieki
rodziców całodobową opiekę i wychowanie w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego oraz
opiekę, do czasu powrotu dziecka do rodziny, umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej lub jego
usamodzielnienia.
Placówki te w szczególności:
- tworzą wielodzietną rodzinę dla dzieci, które nie mogą być umieszczone w
rodzinie zastępczej lub przysposabiającej,
- wychowują dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i stopniowo
usamodzielniające się,
- umożliwiają wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu,
13
-
zapewniają dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i
szkolnych.
Na terenie powiatu nie funkcjonuje tego typu placówka.

Placówki socjalizacyjne – zapewniają całodobową opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie
lub częściowo pozbawionym opieki zastępczej, podejmują działania w celu powrotu dziecka do
rodziny, znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnej opiece
zastępczej; w szczególności placówki te:
- prowadza zajęcia socjalizujące, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne,
resocjalizujące, terapeutyczne, rekompensujące brak wychowania w
środowisku rodzinnym i przygotowujące do życia społecznego, a dla dzieci
niepełnosprawnych – odpowiednią rehabilitacje i zajęcia specjalistyczne,
- zapewniają dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i
szkolnych.

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze ( od 01.01.2004r. funkcjonują w ramach systemu oświaty)
– zapewniają dzieciom niedostosowanym społecznie opiekę i wychowanie, resocjalizację i
rewalidację, możliwość leczenia uzależnień oraz zdobycie kwalifikacji zawodowych; mogą
prowadzić działalność w formie dziennej, całodobowej turnusowej lub okresowej; przyjmują
dzieci w wieku od 13 do 18 lat; w szczególności placówki te:
- zapewniają
możliwość
indywidualnego
oddziaływania na
dzieci
niedostosowane społecznie odpowiednio do ich osobowości i potrzeb
wychowawczych,
- zapewniają kształcenie dzieci na poziomie ogólnokształcącym i
zawodowym, udział w szczególności w życiu kulturalnym, sportowym,
społecznym i wdrażanie do pracy,
- przygotowuje dzieci do życia w naturalnym środowisku społecznym zgodnie
z uznanymi normami oraz do samodzielności.
Na terenie powiatu nie funkcjonuje tego typu placówka.
Dzieci i młodzież z terenu powiatu kierowane są do placówek na terenie innych powiatów czy nawet
województw.

Ośrodek adopcyjno – opiekuńczy – oznacza to ośrodek lub zespół wsparcia rodziny naturalnej,
prowadzący poradnictwo dla dzieci i rodziców oraz terapię rodzinną, w tym dla rodziców dzieci
umieszczonych w placówkach opiekuńczo – wychowawczych; oznacza też ośrodek lub zespół
wsparcia rodziny zastępczej albo adopcyjnej inicjujący i wspomagający zastępcze formy opieki
i wychowania rodzinnego, szkolący i kwalifikujący kandydatów na rodzinę zastępczą albo
adopcyjną, prowadzący poradnictwo rodzinne i terapie rodzinną dla dzieci i rodziców dzieci
umieszczonych w rodzinnej opiece zastępczej.
Ośrodek adopcyjno – opiekuńczy, prowadzi działalność diagnostyczno – konsultacyjną, której
celem jest:
- pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość
prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej,
- szkolenie i wspieranie psychologiczno – pedagogiczne osób prowadzących
rodzinną opiekę zastępcza oraz rodziców naturalnych dzieci umieszczonych
w rodzinnych formach opieki zastępczej i placówkach opiekuńczo –
wychowawczych.
Ośrodek adopcyjno – opiekuńczy (wyznaczony przez wojewodę) prowadzi bank danych o rodzinach
zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, rodzinach zgłaszających gotowość
przysposobienia dziecka oraz dzieciach oczekujących na przysposobienie, w granicach województwa.
Wydaje także zaświadczenia kwalifikacyjne stwierdzające ukończenie szkolenia przez osobę
zgłaszającą gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz wydaje opinie osobom zgłaszającym
gotowość do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej w zakresie posiadania odpowiedniego
przygotowania.
Powiat korzysta z usług Ośrodka Adopcyjno – Opiekuńczego w Gorzowie Wlkp. ul. Staszica 66.
14
Do placówek opiekuńczo – wychowawczych kieruje dzieci powiat właściwy ze względu na miejsce
zamieszkania dziecka, a w uzasadnionych przypadkach bez skierowania pobyt dziecka, może nastąpić
na wniosek dziecka, jego rodziców lub opiekuna prawnego (z wyjątkiem placówki resocjalizacyjnej).
Dzieci umieszczane są w placówkach:
 Na podstawie skierowania, którego podstawą jest:
- orzeczenie sądu, wniosek rodziców, opiekunów prawnych lub małoletniego
– do placówek interwencyjnych, rodzinnych, socjalizacyjnych i
resocjalizacyjnych

Bez skierowania i bez zgody przedstawicieli ustawowych oraz bez orzeczenia sądu (każde
dziecko poniżej 13 lat):
- na polecenie sędziego, doprowadzenie przez policję, szkołę lub osoby
stwierdzające porzucenie dziecka, w przypadkach zagrożenia życia lub
zdrowia dziecka – do placówek interwencyjnych i młodzieżowych ośrodków
wychowawczych.
Szeroko rozumianą opieką ze strony w/w placówek, objęto do marca
2004 r. 66 nieletnich.
4. OPIEKA MEDYCZNA NAD MATKĄ I DZIECKIEM
W okresie transformacji ochrony zdrowia, szczególnie ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa
zdrowotnego przyszłym matkom oraz dzieciom od początku ich rozwoju. Według danych Urzędu
Statystycznego liczba kobiet w wieku rozrodczym, czyli w wieku od 14 do 49 lat wynosi 9 045 – stan na
31 grudnia 2003 r. Zakres opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem jest bardzo szeroki i obejmuje
przede wszystkim:
- opiekę przedkoncepcyjną – wczesne wykrycie i wyeliminowanie zagrożeń
mogących mieć wpływ na przyszłą ciążę, jej donoszenie, prawidłowy rozwój
płodu (zmniejszenie wad rozwojowych, porodów wcześniaczych),
- opiekę nad kobietą ciężarną – czuwanie nad prawidłowym przebiegiem
ciąży,
- opiekę nad rodzącą i położnica – zapewnienie bezpieczeństwa kobiecie i
noworodkowi w trakcie porodu i połogu,
- opiekę nad dziećmi i młodzieżą w środowisku nauczania i wychowania –
testy przesiewowe, mające na celu zapobieganie i wczesne wykrywanie
niepełnosprawności wieku rozwojowego,
- opiekę nad kobietą w okresie klimakterium – profilaktykę raka narządu
rodnego, raka piersi, osteoporozy oraz poprawę jakości życia w tym okresie
poprzez wdrożenie hormono – terapii zastępczej,
- realizację celów Narodowego Programu Zdrowia
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie realizowało także program w zakresie profilaktyki
osteoporozy.
4. 1. Świadczenia zdrowotne w pionie matki i dziecka
Na terenie powiatu sulęcińskiego świadczenia zdrowotne dla kobiet w pionie położniczo –
ginekologicznym oraz pediatrycznym wykonuje 1 szpital z I poziomem referencyjnym w Sulęcinie.
Mieszkańcy gminy Słońsk korzystają również z usług szpitala w Kostrzynie.
W roku 2004 oddziały położniczo – ginekologiczne posiadały łącznie 25 łóżek. Liczba personelu
lekarskiego, to 4 pracowników posiadających umowę o pracę oraz 2 osoby na warunkach umowy
cywilnoprawnej. Liczba personelu pielęgniarek i położnych to 10 osób posiadających umowę o pracę.
Świadczenia zdrowotne dla kobiet, niemowląt, dzieci i młodzieży z zakresu podstawowej opieki
zdrowotnej zapewniają:
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
- praktyki lekarzy rodzinnych,
- prywatne gabinety lekarskie,
- niepubliczne zakłady pielęgniarskie, czyli pielęgniarki i położne
środowiskowo – rodzinne oraz pielęgniarki higieny i medycyny szkolnej
5. DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ
15
Dom Pomocy Społecznej (DPS) świadczy osobom wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku
lub choroby usługi: bytowe, opiekuńcze, wspomagające, edukacyjne w formach i zakresie wynikającym
z indywidualnych potrzeb oraz umożliwiające korzystanie ze świadczeń przysługujących z tytułu
powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Jest to forma wsparcia oferowana wtedy, gdy faktycznie
wyczerpano wszystkie możliwości pomocy w środowisku. Osoba wymagająca całodobowej opieki
może ubiegać się o skierowanie do DPS w razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w
miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę. Poniższa tabela przedstawia zestawienie danych
dotyczących przyjmowania nowych mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Tursku.
Zestawienie – 2003 r.
1. Decyzje kierujące do DPS – z odpłatnością
2. Decyzje kwalifikujące do DPS
3. Uchylenie, umorzenie decyzji dot. umieszczenia w DPS
4. Decyzje ustalające, zmieniające odpłatność za DPS
5. Decyzje dot. umieszczania w DPS – bez odpłatności
Tabela 10. Przyjmowanie nowych mieszkańców do DPS w Tursku.
38
38
9
175
15
DPS, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na domy dla:
o osób starych,
o osób przewlekle somatycznie chorych,
o osób przewlekle psychicznie chorych,
o dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
o dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,
o osób niepełnosprawnych fizycznie,
o matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.
Na terenie powiatu funkcjonuje jeden DPS.
Nazwa
domu
Organ
prowadzący
Typ domu
Ilość
miejsc
Dla osób przewlekle somatycznie
chorych, niepełnosprawnych
232
fizycznie i starych
Tabela 11. Ilość miejsc, mieszkańców oraz etatów w DPS w Tursku.
DPS
w Powiat
Tursku
Ilość m-ców
stan na luty
2004 r.
Ilość
etatów
232
130
W związku z nowelizacją ustawy o pomocy społecznej od 01.01.2004r. obowiązek kierowania i
partycypowania w kosztach utrzymania mieszkańca dps-u leży po stronie samorządu gminnego.
Zapisy te mogą w przyszłości owocować rozwojem usług opiekuńczych świadczonych w miejscu
zamieszkania osób z uwagi na mniejsze koszty.
6. NIEPEŁNOSPRAWNI
Osoby niepełnosprawne – to osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub
okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności do
wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały orzeczenie o zakwalifikowaniu do znacznego,
umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, o całkowitej lub częściowej niezdolności do
pracy (na podstawie odrębnych przepisów) lub o rodzaju i stopniu niepełnosprawności osoby, która nie
ukończyła 16 roku życia (na podstawie odrębnych przepisów).
Zjawisko niepełnosprawności wraz z konsekwencjami zdrowotnymi, społecznymi i finansowymi dotyka
co 5 mieszkańca województwa lubuskiego. Pośrednio determinuje również sytuację rodzin osób
niepełnosprawnych, zmuszając je do wznowienia funkcji opiekuńczych kosztem innych funkcji rodziny.
Niepełnosprawność zmienia strukturę wpływów i wydatków do budżetów rodzinnych, często powodując
drastyczne ubożenie i degradację społeczną. Stałym źródłem utrzymania coraz większej ilości rodzin
stają się świadczenia budżetowe zarówno świadczenia ZUS jak i pomocy społecznej. Postępujące
ubożenie sprzyja postawom bierności, apatii, zaniku aktywności społecznej i zawodowej – spycha
coraz większe grupy ludzi na margines życia społecznego.
16
W kontekście tych tendencji znaczenia nabiera aktywna polityka samorządu powiatowego w zakresie
rehabilitacji społecznej, zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Jej celem jest
umożliwienie osobom niepełnosprawnym aktywnego kierowania swojego życia, usamodzielnienia
społecznego i zawodowego, w oparciu o możliwości jakie stwarza ustawa o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
U podstaw projektowania strategii działań na rzecz osób niepełnosprawnych powinno leżeć
powszechne, uniwersalne uznanie, że:
 osoby niepełnosprawne maja prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz
do korzystania na zasadzie równości z praw i obowiązków ustanowionych dla ogółu obywateli
– bez względu na rodzaj, przyczynę i stopień niepełnosprawności.
 Osoby niepełnosprawne mają prawo do uzyskania niezbędnych środków umożliwiających
wyrównanie zmniejszonych wskutek niepełnosprawności szans w korzystaniu z
przysługujących im praw.
 Wszelkie działania na rzecz osób niepełnosprawnych powinny być podejmowane z
poszanowaniem suwerenności jednostki i jej prawa do dokonywania samodzielnych wyborów
życiowych. Celem lokalnego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych powinno być
stworzenie takich lokalnych warunków oraz zagwarantowanie i udzielenie osobie
niepełnosprawnej takiej indywidualnej pomocy, która umożliwi maksymalne wykorzystanie jej
potencjalnych zdolności i możliwości dla osiągnięcia jak największej życiowej samodzielności i
aktywności.
6. 1. Zróżnicowanie zjawiska niepełnosprawności
Dane, jakie zebrano podczas Narodowego Spisu Powszechnego pozwalają określić liczbę osób
niepełnosprawnych, zamieszkałych na terenie naszego powiatu, która wynosi 6 436 osób. Poniższa
tabela przedstawia liczbę niepełnosprawnych w rozbiciu na poszczególne kategorie wiekowe.
Przedział wiekowy Liczba osób niepełnosprawnych
0 – 15 lat
220
16 – 29 lat
290
30 – 44 lata
609
45 – 64 lata
2821
65 – 79 lat
2018
80 lat i więcej
478
Ogółem
6 436
Tabela 12. Wiek niepełnosprawnych.
Mieszkańcy powiatu sulęcińskiego mogą ubiegać się o uzyskanie orzeczenia o
niepełnosprawności do celów poza rentowych w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Stopniu
Niepełnosprawności w Gorzowie Wlkp. Na podstawie porozumienia zawartego w 2003r pomiędzy
Powiatem Sulęcińskim a Prezydentem Miasta Gorzów Wlkp. na terenie Sulęcina odbywają się
posiedzenia wyjazdowego zespołu orzekającego. Do tej pory 50 osób skorzystało z możliwości
uzyskania orzeczenia bez konieczności wyjazdu do odległego Gorzowa.
6. 2. Rehabilitacja społeczna
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób
niepełnosprawnych, Dz. U. nr 123 poz. 776 z 1997 roku określa działania w zakresie pomocy osobom
niepełnosprawnym.
Rehabilitacja społeczna opiera się głównie na:
 Turnusach rehabilitacyjnych oznaczających formę aktywnej rehabilitacji, połączonej z
elementami wypoczynku, mającej na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności,
wyrobienie zaradności, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych.
 Warsztatach Terapii Zajęciowej (WTZ) oznaczających wyodrębnioną organizacyjnie i
finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym z upośledzeniem
uniemożliwiającym aktualnie podjęcie pracy, możliwość udziału w rehabilitacji społecznej i
zawodowej przez terapię zajęciową.

Likwidacji barier architektonicznych, transportowych, urbanistycznych, w komunikowaniu się i
dostępie do informacji.
17
Turnusy rehabilitacyjne organizowane są na terenie całego kraju. Koszty pobytu na turnusie
częściowo dofinansowane ze środków PFRON za pośrednictwem pcpr-ów. . Udział osób
niepełnosprawnych będących mieszkańcami powiatu w turnusach rehabilitacyjnych obrazuje poniższa
tabela:
Dofinansowanie uczestnictwa
W turnusach rehabilitacyjnych.
L.p.
Wyszczególnienie
w roku 2002
Liczba osób ubiegających się o
1.
167
dofinansowanie wraz z opiekunami
2. Przyznane dofinansowania
144
3. Ogółem wypłacone dofinansowanie
132
4. W tym: dorośli niepełnosprawni
87
5. dzieci i młodzież niepełnosprawna
20
opiekunowie dorosłych osób
6.
13
niepełnosprawnych
opiekunowie dzieci i młodzieży
7.
12
niepełnosprawnej
Tabela 13. Dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych
W roku 2003
185
167
151
106
16
15
14
Na terenie powiatu funkcjonuje Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Stowarzyszenie Koło
Pomocy Osobom Specjalnej Troski Razem w Sulęcinie, w którym, na dzień 06.01.2004 r. uczestniczyło
40 osób niepełnosprawnych. Wzrost liczby uczestników WTZ miał miejsce w 2003 r. Uchwałą Rady
Powiatu podjęto decyzję o przyznaniu środków na zwiększenie liczby uczestników o 4 osoby. Wykazuje
się on nikłą rotacją uczestników, ze względu na trudności z uzyskaniem pracy przez rehabilitowanych.
Mała drożność WTZ wynika również, ze stosowania złych kryteriów naboru. Do warsztatu rekrutowane
są osoby nie rokujące nadziei na zrehabilitowanie.
Likwidacja barier architektonicznych zwiększa dostępność obiektów użyteczności publicznej
osobom niepełnosprawnym, tym niemniej większość obiektów jest nadal niedostępna.
W celu likwidacji barier w komunikowaniu się pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych
uruchomił Program pn. „Drogowskaz”. Program obejmuje cztery obszary dofinansowania:
1. zakup przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków
technicznych – tabela poniżej
Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki
pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym
L.p.
Wyszczególnienie
W roku 2002
W roku 2003
1. Złożone wnioski
110
133
2. Zawarte umowy ogółem
*
1
3. Wypłacone dofinansowania ogółem
95
128
4. W tym: dla dzieci młodzieży
16
30
niepełnosprawnej
5. dla mieszkańców wsi
*
81
6. dla kobiet
*
62
Tabela 14. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki
pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym (* - w roku 2002 nie prowadzono tego rodzaju
ewidencji).
ponadto:
2. zakup sprzętu komputerowego,
3. zakupu wózków inwalidzkich o napędzie elektrycznym,
4. szkoleń w zakresie języka migowego.
Realizację programów polegających na likwidacji barier architektonicznych i barier w komunikowaniu
się przedstawiają poniższa tabela:
18
Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych na
wnioski indywidualnych osób niepełnosprawnych
L.p.
Wyszczególnienie
W roku 2002
W roku 2003
1. Złożone wnioski
27
34
2. Zawarte umowy ogółem
1
21
3. Wypłacone dofinansowania ogółem
20
4. W tym: dla dzieci młodzieży
6
niepełnosprawnej
5. Dla mieszkańców wsi
12
6. Dla kobiet
9
7. Na bariery architektoniczne
16
8. Na bariery w komunikowaniu się
3
9. Na bariery techniczne
1
Tabela 15. Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych
na wnioski indywidualnych osób niepełnosprawnych.
6.3. Rehabilitacja zawodowa
Rehabilitacja zawodowa opiera się głównie na szkoleniach i przekwalifikowaniach, udzielaniu
pożyczek na prowadzenie indywidualnych działalności gospodarczych, refundowaniu części
oprocentowania kredytów przeznaczonych na podtrzymanie prowadzonej działalności gospodarczej
oraz stosowaniu szeregu zachęt finansowych dla przedsiębiorców zatrudniających osoby
niepełnosprawne.
Szkoleniami i przekwalifikowaniami osób niepełnosprawnych nie są zbytnio zainteresowani
pracodawcy. Zadanie to realizuje Powiatowy Urząd Pracy i to w bardzo małym wymiarze. Powodem
takiego stanu jest brak ofert na rynku pracy dla osób niepełnosprawnych.
Stan bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych w powiecie sulęcińskim przedstawia poniższa tabela:
Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako bezrobotne
- luty 2004 r.
Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako bezrobotne posiadające prawo
do zasiłku – luty 2004 r.
Liczba osób niepełnosprawnych rejestrujące się jako bezrobotne w miesiącu
(„napływ”) – luty 2004 r.
Liczba osób niepełnosprawnych wyłączonych z ewidencji bezrobotnych w miesiącu z
tytułu podjęcia pracy – luty 2004 r.
Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych jako poszukujące pracy – luty 2004
r.
Liczba osób niepełnosprawnych wyłączonych z ewidencji poszukujących pracy w
miesiącu lutym 2004 r.
Liczba osób niepełnosprawnych rozpoczynających szkolenie w miesiącu lutym 2004 r.
Powiatowy
Urząd Pracy
W Sulęcinie
72 – w tym 39
kobiet
7 – w tym 3
kobiety
4 – w tym 2
kobiety
5 – w tym 4
kobiety
23 – w tym 12
kobiet
2 – w tym 1
kobieta
0
Liczba osób niepełnosprawnych kończących szkolenie w miesiącu lutym 2004 r.
0
Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z Indywidualnego Poradnictwa
Zawodowego w miesiącu sprawozdawczym
Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z Grupowego Poradnictwa
Zawodowego w miesiącu sprawozdawczym
Liczba ofert pracy dla osób niepełnosprawnych zgłoszona w marcu 2004 r.
Tabela 16. Niepełnosprawni a bezrobocie.
9 – w tym 4
kobiety
0
Wyszczególnienie
1
W dotychczasowej praktyce większość działań związanych z rehabilitacją zawodową i
zatrudnianiem osób niepełnosprawnych nakierowana była na pracodawców.
W roku 2000 pracodawcy zgłosili chęć utworzenia ponad 30 stanowisk pracy ze środków
PFRON, z czego utworzono tylko 6 stanowisk. Powodem odmowy niezrealizowanych wniosków był
brak środków finansowych. Na refundowanych ze środków PFRON stanowiskach pracują głównie
19
osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogące często radzić sobie samodzielnie na rynku
pracy.
Ze środków PFRON udziela się również pożyczek na rozpoczęcie indywidualnej działalności
gospodarczej. Ich ilość przedstawia się w sposób następujący: 1999 – 1 pożyczka, 2000 – 1, 2001 – 0,
2002 – 2, 2003 – 0.
Żadna osoba niepełnosprawna nie korzysta z refundacji części oprocentowania kredytów
przeznaczonych na podtrzymanie prowadzonej działalności gospodarczej.
6.4. Stowarzyszenia i organizacje realizujące zadania ustawowe
Ważnym ogniwem realizującym zadania ustawowe są działające organizacje pozarządowe.
Działające organizacje i stowarzyszenia ukierunkowane są na wspieranie poszczególnych grup
społecznych Tak np. na terenie powiatu zarejestrowanych jest 5 organizacji pozarządowych
zajmujących się bezpośrednio problematyką niepełnosprawności.
Poniższa tabela przedstawia zarejestrowane organizacje pozarządowe działające w powiecie
sulęcińskim, których działania skierowane są do osób niepełnosprawnych
L.p.
Nazwa organizacji
Adres organizacji
1.
Koło Pomocy Osobom
ul. Lipowa 16c;
Specjalnej Troski „RAZEM” 69 – 200 Sulęcin
2.
Sulęcińskie
ul. Żeromskiego 71; 69 –
Stowarzyszenie Osób
200 Sulęcin
Niepełnosprawnych
„PROMYK”
3.
Koło Towarzystwa Walki z ul. Lipowa 12,
Kalectwem
69 – 200 Sulęcin
4.
Koło Pomocy Dzieciom z
ul. Młyńska 2,
Niepełnosprawnością
66 – 235 Torzym
Ruchową
5.
Parafialny Zespół
ul. Plac Wolności 1,
CARITAS
66 – 436 Słońsk
Tabela 17. Organizacje pozarządowe zajmujące się problematyką niepełnosprawności
Również emeryci, renciści, kombatanci zrzeszają się w swoich związkach i organizacjach. Na
terenie powiatu funkcjonują m. in.:
- Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów; ul. Mickiewicza 7, 66 –
436 Słońsk;
- Polski Związek Emerytów i Rencistów; ul. Żeromskiego 71, 69 – 200
Sulęcin;
Ponadto zarejestrowane są:
- Związek Kombatantów Rzeczypospolitej
Politycznych; Torzym;
- Związek Kombatantów Rzeczypospolitej
Politycznych – Koło Gminne w Słońsku;
- Związek Kombatantów Rzeczypospolitej
Politycznych – Sulęcin;
- Związek Kombatantów Rzeczypospolitej
Politycznych – Koło Gminne w Krzeszycach.
Polskiej i Byłych Więźniów
Polskiej i Byłych Więźniów
Polskiej i Byłych Więźniów
Polskiej i Byłych Więźniów
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 roku, Dz.
U. nr 96, poz. 873, umożliwia organom administracji publicznej prowadzenie działalności w sferze
zadań publicznych we współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami,
prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej,
działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów.
Do zadań publicznych wymienionych w ustawie należą m. in.:
1) działania w zakresie pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji
życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
2) działalności charytatywnej;
3) ochrony i promocji zdrowia;
4) działania na rzecz osób niepełnosprawnych;
20
5) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych
zwolnieniem z pracy;
6) porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;
7) pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;
Współpraca ta może odbywać się w szczególności w formach:
1) zlecania organizacjom pozarządowym oraz
podmiotom realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie;
2)
wzajemnego informowania się o
planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków;
3)
konsultowania z organizacjami
pozarządowymi i innymi podmiotami, projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących
działalności statutowej tych organizacji;
4) tworzenia wspólnych zespołów o charakterze
doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych i innych podmiotów
oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej.
Współpraca ta odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa,
efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.
7. ANALIZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
Bazując na informacjach dotyczących powodów udzielania różnego rodzaju świadczeń przez ośrodki
pomocy społecznej, przedstawione zostaną obecne problemy społeczne mieszkańców powiatu
sulęcińskiego.
7.1.
Ubóstwo
W 2001 roku, 15 % ludności Polski (16% mężczyzn i 15% kobiet) żyło poniżej granicy ubóstwa
ustanowionej na poziomie 60% średniej płacy krajowej. Poziom ubóstwa wzrasta wraz z wiekiem i
liczbą posiadanych dzieci. Jednak, biorąc pod uwagę sytuację na rynku pracy, stwierdzić należy, że to
bezrobotni i osoby bierne zawodowo są najbardziej narażone na wykluczenie społeczne.
Ostatnie lata przynoszą systematyczny wzrost poziomu życia społeczeństwa. Jednakże obok
widocznych oznak poprawy sytuacji finansowej przeciętnej rodziny, nadal znaczna część z nich żyje w
bardzo trudnych warunkach. Jest to tym bardziej niepokojące, że w dużej mierze dotyczy rodzin
wielodzietnych i rozwojowych. Zagrożenie trwałym ubóstwem zwiększa się w przypadku
zamieszkiwania tych rodzin w małych miasteczkach i na wsiach. Specyfika demograficzna powiatu jest
taka, że 50% to mieszkańcy wsi. Problem ubóstwa szczególnie ostro rysuje się w rodzinach rolniczych,
w których maleje znaczenie dochodów z pracy w rolnictwie na rzecz dochodów ze świadczeń
społecznych.
7.2 .
Bezrobocie
Przyczyną ubóstwa i trwałej sytuacji materialnej wielu rodzin jest bezrobocie. W lutym 2004 r.
stopa bezrobocia wynosiła 32,5 %. Liczba osób bezrobotnych na dzień 31.12.2003 r. wynosiła 4 013
osób. Źródłem utrzymania rodziny powinien być dochód własny z pracy, a podstawą utrzymania rodziny
powinna być jej aktywność, przede wszystkim zawodowa. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja rodzin
wiejskich. Rośnie udział osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi wśród ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych. Złą sytuację zatrudnieniową w na wsi pogłębia istnienie w rolnictwie znacznego
bezrobocia ukrytego.
Tu bardzo ważna jest integracja zawodowa, która powinna przede wszystkim wspierać dążenie
do samodzielności, kształtując postawy i umiejętności poprawiające zdolność do zatrudnienia. W tym
celu należy realizować takiego rodzaju działania, jak wspieranie zatrudnienia socjalnego, zapewnianie
dostępu do szkoleń lub zatrudnienia poprzez działania towarzyszące, jak również wspieranie dostępu
do transportu i edukacji. Współpraca wszystkich instytucji, włącznie ze służbami zatrudnienia, instytucji
pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych, jest niezbędna dla zapewnienia najlepszego
rodzaju wsparcia dla osób bezrobotnych.
Bezrobocie na wsi jest zjawiskiem bardziej trwałym niż bezrobocie w mieście i trudniejszym do
ograniczenia. Dzieje się tak z uwagi na niewielką liczbę podmiotów gospodarczych tworzących wiejski
rynek pracy, zubożenie wsi ograniczające zakres działalności gospodarczej i handlowej oraz niski
poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych ludności wiejskiej.
21
Niepokojącym zjawiskiem jest wysoki udział procentowy absolwentów wśród bezrobotnych. Na
koniec września 2000r. absolwenci stanowili 6,9% ogółu bezrobotnych. Taka sytuacja sprzyja nie tylko
migracji młodzieży, ale również istotnie wpływa na wzrost demoralizacji młodego pokolenia.
Utrzymywanie się wysokiego poziomu bezrobocia długotrwałego powoduje zwiększone koszty.
Osoby bezrobotne pozostają bez pracy przez długie okresy czasu, często powyżej roku. W efekcie
osoby te wchodzą w system zasiłków pomocy społecznej, stają się pasywne, tracą umiejętności i
nawyki zawodowe, stają się mało atrakcyjne dla pracodawców, co utrudnia ich powrót na rynek pracy.
Osoby długotrwale bezrobotne, które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych, i które nie są objęte
programami przekwalifikowania prowadzonymi przez urzędy pracy, mają bardzo małe szanse
znalezienia zatrudnienia i z powodu braku wystarczających dochodów stają się beneficjentami
Systemu Pomocy Społecznej.
Wszelkie wysiłki należy skierować na przywrócenie długotrwale bezrobotnych i pozbawionych
praw do zasiłku na rynek pracy. Łączy się to, po pierwsze, z koniecznością poniesienia poważnych
nakładów finansowych na organizację szkoleń i programów ułatwiających zmianę biernej postawy. Po
drugie, niezbędne jest ułatwienie bezrobotnym zdobycia pracy poprzez wprowadzanie tzw.
elastycznych form zatrudnienia, co powinno pozwolić skrócić czas pozostawania bez pracy.
Należy wspomnieć, iż jedną z osi rozwoju Narodowego Planu Rozwoju jest rozwój zasobów
ludzkich i zatrudnienia, w ramach którego finansuje się projekty dot. przeciwdziałania i zwalczania
długotrwałego bezrobocia, a także integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, kobiet
oraz grup szczególnego ryzyka.
Najważniejsze wyzwania dotyczą aktywizacji zawodowej grup o najniższej stopie zatrudnienia
oraz osób długo pozostających bez pracy, a zwłaszcza beneficjentów opieki społecznej.
Integracja zawodowa powinna wspierać dążenia do niezależności, kształtując postawy i
umiejętności podnoszące zatrudnialność. Osiągnięciu tego celu powinno służyć wspieranie
zatrudnienia społecznego, zapewnianie dostępu do szkoleń i zatrudnienia poprzez działania
uzupełniające. Aktywną politykę społeczną należy realizować zwłaszcza wśród grup społecznych o
niedostatecznych dochodach, takie jak: rodziny wielodzietne, samotni rodzice z dziećmi, rodziny o
niskim wykształceniu oraz rodziny zapewniające opiekę osobom wymagającym szczególnej troski.
Poniższe zestawienie przedstawia planowane programy specjalne na rok 2004 z zakresu
przeciwdziałania bezrobociu, które zamierza realizować Powiatowy Urząd Pracy w Sulęcinie:
-
„Bezrobotni dla gospodarki leśnej i przetwórstwa drzewnego.”,
-
„Odbudowa melioracji szczegółowych z udrożnieniem odpływów na terenach gmin powiatu
sulęcińskiego.”,
-
„Bezrobotni z powiatu sulęcińskiego wsparciem dla małych średnich przedsiębiorstw.”,
-
„CZG – 12 szansą dla osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem.”,
-
„Szkolenie dla osób długotrwale bezrobotnych powiatu sulęcińskiego.”,
-
„Staż dla bezrobotnych absolwentów szkół średnich zawodowych powiatu sulęcińskiego.”,
-
„Europa wspólnym domem – dbajmy o jej przyszłość.”,
-
„Bezrobotni dla gospodarki wodnej.”
7.3.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych.
Podstawową dziedziną polityki prorodzinnej powinna być troska o dzieci i młodzież. Jednym z
ważniejszych aspektów wychowania młodego pokolenia jest jego kondycja moralna. W tym zakresie
największą rolę odgrywa osobisty przykład rodziców. Natomiast z informacji od pedagogów i
pracowników socjalnych wynika, że wielu rodziców nie potrafi sprostać wymaganiom.
Przyczyny tego stanu to m. in. :
 zapracowani rodzice zbyt mało uwagi poświęcają własnym dzieciom,
 frustracja wywołana niemożnością zapewnienia odpowiedniego bytu materialnego rodzinie
wywołuje postawy bierności, braku zainteresowania potrzebami dziecka,
 utrata autorytetu rodziców,
 wzrost przemocy w rodzinie.
Oddzielną sprawą staje się rola szkoły, która koncentruje się na funkcji dydaktycznej, a funkcje
wychowawcze traktowane są marginalnie. System wychowawczy szkoły, który powinien być oparty na
22
uznaniu i poszanowaniu systemu wartości, odgrywa coraz mniejsze znaczenie przegrywając w
konsekwencji ze stawianiem uczniom coraz wyższych wymogów opartych na encyklopedycznym
przekazem wiadomości.
Z drugiej zaś strony nauczyciel, który musi zrealizować program nauczania, pracujący w klasach o
nadmiernej liczbie uczniów ma utrudniony bezpośredni, indywidualny i personalny kontakt z uczniem.
Dorastająca młodzież, w okresie buntu związanego z dojrzewaniem często odrzuca autorytet rodziców
i nauczycieli, a przyjmuje oddziaływanie rówieśników.
Wciąż rozbudowująca się sieć punktów gastronomicznych i dyskotek, w których dzieci i
młodzież spędza w sposób niekontrolowany czas wolny, nie wpływa wychowawczo. Z tego faktu
wypływa następny problem społeczny, jakim jest nadużywanie alkoholu, używanie narkotyków,
przestępczość nieletnich.
7.4.
Alkoholizm
Problemy wynikające z picia alkoholu obejmują swoim zasięgiem całą populację. Źródłem
problemów może się stać każde nadużywanie alkoholu, które to sformułowane oznacza nie tylko tzw.
Picie nadmierne, ale także picie w niewłaściwych okolicznościach np. przez kierowcę siadającego za
kierownicę, przez ciężarną matkę, przez osoby niepełnoletnie, pijących w pracy itp.
Szkody występujące u osób pijących wg danych Polskiej Agencji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych:
a) Uszkodzenia zdrowia u dorosłych osób nadmiernie pijących
b) Uszkodzenia rozwoju psychofizycznego i kariery edukacyjnej pijącej młodzieży – istotne
zagrożenie 10 – 15% populacji młodzieży między 14 a 18 rokiem życia
c) Szkody występujące u członków rodzin alkoholowych
d) Alkoholowa dezorganizacja stanowiska pracy
e) Naruszenia prawa i porządku przez osoby nietrzeźwe
f) Naruszenia prawa związane z obrotem alkoholem
g) Niekorzystne społeczne zmiany w strukturze spożycia napojów alkoholowych – spadek
wieku inicjacji alkoholowej – najczęściej podawany wiek pierwszego picia alkoholu ma
miejsce pomiędzy 11 a 14 rokiem życia i wykazuje stała tendencję obniżania się; wzrost
spożycia alkoholu przez kobiety
h) Nadużywaniu alkoholu towarzyszy często przemoc domowa
Na podstawie art. 4 ust. 2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi poszczególne gminy przyjmują w drodze uchwały gminne programy
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Z uwagi na coraz większe zagrożenie
uzależnieniem, nie tylko od alkoholu, ale od narkotyków i środków psychotropowych gminne komisje
duży nacisk kładą na profilaktykę wszelkich form uzależnień. Przykładowo gmina Słońsk rozszerzyła
kompetencje gminnej komisji ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych o kwestię
narkomanii. Poniższe zestawienie przedstawia wykaz przykładowych zadań związanych z
problematyką alkoholową:
23
Zadania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
- wyposażenie siedziby Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
- wyposażenie świetlicy socjoterapeutycznej;
- organizacja i utrzymywanie klubu AA;
- działalność Punktu Konsultacyjnego;
- organizacja szkoleń obejmujących nauczycieli, pracowników świetlic środowiskowych i innych
przygotowujących do realizacji programów profilaktycznych;
- organizacja imprez sportowych promujących trzeźwy styl życia;
- organizacja szkoleń obejmujących problematykę uzależnień, rozpoznawania i przeciwdziałania
zjawiskom przemocy w rodzinie;
- współpraca z organizacjami młodzieżowymi i radami samorządów uczniowskich w celu promocji
trzeźwego stylu życia;
- monitoring problemów alkoholowych i narkotykowych na terenie poszczególnych gmin;
- realizacja programów profilaktyki uzależnień w szkołach podstawowych, gimnazjach i średnich;
- propagowanie informacji na temat choroby alkoholowej i narkomanii poprzez rozpowszechnianie
ulotek, drukowanie artykułów w lokalnej prasie, organizację otwartych mitingów, spektakli,
koncertów itp.
- udostępnianie literatury, aktualnych czasopism, filmów instytucjom i osobom współpracującym w
realizacji programów;
- prowadzenie działalności informacyjno – edukacyjnej w ramach zadań punktów konsultacyjnych
ds. rozwiązywania problemów alkoholowych;
- prowadzenie świetlic środowiskowych oraz organizacja wypoczynku zimowego i letniego;
- wspomaganie osób podnoszących kwalifikacje związane z pomocą osobom z problemem
alkoholowym;
- wspomaganie szkół w realizacji programów profilaktycznych;
- realizacja szkoleń profilaktycznych w ramach prowadzonych kursów na prawo jazdy;
- wspomaganie Komendy Powiatowej Policji w realizacji programów prewencyjnych;
- udział w ogólnopolskiej kampanii – „Zachowaj Trzeźwy Umysł”;
- prowadzenie zajęć opiekuńczych i profilaktycznych dla dzieci i młodzieży w ramach działalności
świetlic środowiskowych;
- organizacja wypoczynku zimowego i letniego dla dzieci z rodzin alkoholowych;
- udzielanie porad i wstępne diagnozowanie występujących problemów alkoholowych i narkomanii
w ramach działania punktów konsultacyjnych;
- podejmowanie interwencji w przypadku zgłaszanych problemów i kierowanie sprawy do
odpowiedniej instytucji;
- przeprowadzanie wywiadów środowiskowych i rozmów w sprawach osób nadużywających
alkoholu i biorących narkotyki;
- kierowanie do sądu wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku
poddania się leczeniu odwykowemu;
- organizowanie przez Klub Abstynenta imprez trzeźwościowych;
- kierowanie na badania specjalistyczne;
- kierowanie na leczenie odwykowe;
- organizacja zajęć z terapeutą uzależnień dla osób uzależnionych i współuzależnionych;
- wydawanie informacji na temat regulacji prawnych w zakresie obrotu alkoholem;
- podejmowanie interwencji w przypadku łamania ustawowego zakazu reklamy alkoholu;
- wnioskowanie o cofanie zezwoleń w stosunku do instytucji i osób łamiących ustalone zasady
obrotu alkoholem;
- utrzymywanie stałego kontaktu z przedstawicielami szkół, zakładów pracy, służby zdrowia, sądu,
policji itp. w celu współpracy na rzecz realizacji programu profilaktyki;
- współpraca z kuratorami zawodowymi i społecznymi w celu zmniejszenia zagrożeń dla
niepełnoletnich w rodzinie z grupy ryzyka.
7.5.
Przemoc domowa
Zwana też przemocą w rodzinie, to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie
skierowane przeciw członkowi rodziny, które narusza prawa i dobra osobiste powodujące cierpienie i
szkody.
Przemoc w rodzinie jest często problemem ukrytym i może mieć miejsce we wszystkich
warunkach społecznych. Nie zależy ani od statusu społecznego, ani od poziomu wykształcenia, ani od
kondycji materialnej domowników. Obserwuje się jednak, że w środowiskach o niższym statusie
24
społecznym częściej spotykamy się z tak zwaną przemocą gorącą, przepełnioną wybuchami agresji,
wściekłością, chamstwem i brutalnością, mającą gwałtowny przebieg. Natomiast w środowiskach o
wysokim statusie społecznym częściej można spotkać tzw. przemoc chłodną, bardziej wyrafinowaną,
nie pozostawiającą żadnych widocznych śladów
Wielu ludzi aprobuje przemoc w domu. Świadczą o tym chociażby powszechnie panujące mity,
stereotypy, przysłowia i porzekadła utrudniające prawidłowe reagowanie na akty brutalności, czy
okrucieństwa wobec bliskich. Wszystkie mity przekonują o słuszności braku reakcji ze strony świadków
przemocy, ofiary zmuszają do milczenia, a sprawców utwierdzają w przekonaniu o bezkarności
czynów.
Bardzo ważnym zjawiskiem jest brak świadków przemocy w rodzinie. Sprawca skutecznie
potrafi odizolować ofiary od źródeł pomocy, skutecznie nakłonić do milczenia, a jeśli ktoś się dowie,
albo się domyślą i chce interweniować, zostaje skutecznie zastraszony. Interwencje domowe Policji
zawsze są związane z przemocą w rodzinie.
W ramach Ośrodka Interwencji Kryzysowej, świadczone są zindywidualizowane
specjalistyczne usługi, które są dostępne osobom i rodzinom będącym ofiarami przemocy lub
znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej – w celu zapobieżenia powstawania lub pogłębiania się
dysfunkcji tych osób, rodzin lub społeczności. Matki z dziećmi znajdująca się w sytuacji kryzysowej
będą również korzystać z miejsc hostelowych w ramach Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Domu
Samotnej Matki w Sulęcinie.
W roku 2002 r. w powiecie sulęcińskim policja interweniowała w 6 przypadkach przemocy
domowej, natomiast w roku 2003 w 21 przypadkach.
7.6.
Sieroctwo
Osierocenie dzieci może nastąpić z kilku powodów:
 śmierć rodziców
 porzucenia
 pozbawienia lub ograniczenia praw rodzicom przez sądy z powodu nie spełnienia przez
nich podstawowych obowiązków opiekuńczo – pielęgnacyjnych.
W tych przypadkach występujących pod pozycją 2 i 3 mówimy o sierotach społecznych.
Zawsze, kiedy dziecko zostaje osierocone, obowiązkiem powiatu jest zapewnienie jemu opieki w
formie rodzicielstwa zastępczego, adopcji lub umieszczenia w placówce rodzinnej. Niepokojącym
zjawiskiem jest wzrost liczby tzw. „sierot społecznych”. Nie prowadzona jest analiza liczbowa tego
zjawiska. O rozmiarze zjawiska można wnioskować jedynie po ilości orzeczeń sądowych o
umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo – wychowawczej.
Innym, narastającym zjawiskiem jest porzucanie dzieci przez młodociane matki. Stąd wypływa
następny problem: potrzeba ochrony macierzyństwa.
7.7.
Potrzeba ochrony macierzyństwa
Problem ten należy rozpatrywać w dwóch wariantach. Po pierwsze niepożądane ciąże
nastolatek, które w konsekwencji często są wyrzucane przez rodziców z domów. Wówczas zachodzi
konieczność zapewnienia im schronienia podczas ciąży i dalej po urodzeniu dziecka udzielenie
pomocy w powrocie do środowiska.
Potrzeba ochrony macierzyństwa wynika również z innych przyczyn:


7.8.
Obniżył się poziom życia w społeczeństwa (trudne warunki życia, ubóstwo, bezrobocie)
Niewłaściwy styl życia (nieodpowiednie odżywianie, palenie papierosów, nadużywanie
alkoholu)
Niepełnosprawność
W IV kwartale 2002 r. liczbę osób niepełnosprawnych w wieku powyżej 15 lat oszacowano na
4,23 mln osób, co stanowiło około 14% populacji w tej grupie wiekowej. Około17,3%1 z grupy
niepełnosprawnych jest czynna zawodowo, zatrudnionych jest natomiast tylko 14,4%, z czego jedynie
52,4% w pełnym wymiarze czasu pracy (analogiczny wskaźnik dla osób sprawnych wynosił 91%).
Jednakże stopa bezrobocia osób niepełnosprawnych była niższa w porównaniu z osobami sprawnymi
(16,6% do 19,9%).
Orzekanie o niepełnosprawności opiera się na 3 stopniach niepełnosprawności: znacznym,
umiarkowanym i lekkim. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną
1
25
sprawnością organizmu, która jest niezdolna do pracy przewidzianej dla osoby z pełną sprawnością
fizyczną i psychiczną, albo zdolna do pracy w zakładzie pracy chronionej lub w instytucji aktywacji
zawodowej. Dodatkowo, osoba taka wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w
związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie
wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy
chronionej. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną
sprawnością organizmu, która zdolna jest do podjęcia pracy w przypadku dostosowania miejsca pracy
do jej potrzeb i możliwości. Dodatkowo, osoba taka wymaga częściowej lub czasowej pomocy innych
osób w związku jej ograniczoną zdolnością do samodzielnej egzystencji. Do lekkiego stopnia
niepełnosprawności zalicza się osobę o obniżonej zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do
zdolności, jaką wykazuje osoba z pełną sprawnością fizyczną i psychiczną. Niepełnosprawność może
być kompensowana poprzez zapewnienie dodatkowego sprzętu technicznego.
Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest bez wątpienia niekorzystna. Wyraża się
to niskim poziomem aktywności zawodowej i wysokim bezrobociem. Duży wpływ ma na to struktura
populacji osób niepełnosprawnych według wieku, a przede wszystkim co do wykształcenia i poziomu
ich kwalifikacji zawodowych. Dlatego rzeczą ważną jest, by zaproponować osobom niepełnosprawnym
działania pozwalające podnosić ich kwalifikacje i funkcjonować także na otwartym rynku pracy (tj. poza
zakładami pracy chronionej).
Warunki socjalne rodzin sprawujących opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi są w ogromnej
większości przypadków znacznie gorsze niż rodzin ze zdrowym dzieckiem. Według danych
wojewódzkich tylko w 7,4 % przypadków, gospodarstwa domowe z dziećmi niepełnosprawnymi nie
mają kłopotów materialnych. W 92,6 % rodzin tych bowiem niepełnosprawność ich członków generuje
szereg niekorzystnych zjawisk utrudniających samodzielne życie i rozwiązywanie podstawowych
problemów ekonomicznych, bytowych, wychowawczych i opiekuńczych. Rodziny, w skład których
wchodzi osoba niepełnosprawna, stają przed problemami życiowymi odnoszącymi się do materialnej
sfery ich życia, konieczności sprawowania opieki i świadczenia usług pielęgnacyjnych, niesienia
pomocy w wykonywaniu codziennych czynności i zapewnienia warunków domowej rehabilitacji.
Znaczenie problemu rodzin z osobami niepełnosprawnymi jest tym większe, że liczba tych
osób systematycznie wzrasta. Według danych krajowych zawartych w Programie Polityki Prorodzinnej
Państwa (przyjętym w dniu 3.XI.1999 r. przez Radę Ministrów) w 1997 r. problem niepełnosprawności
dotykał 14 % ogółu Polaków, co w porównaniu z rokiem 1978 stanowiło dwukrotny wzrost. Na wsi
niepełnosprawna była co piąta osoba. Osoby niepełnosprawne spotyka się w więcej nią co trzecim
polskim gospodarstwie domowym, przy czym niepełnosprawna osoba była głową w 12,5 % ogólnej
liczby gospodarstw domowych. Ze względu na brak danych, dotyczących powiatu, należy przyjąć
założenie, że struktura rodzin powiatu sulęcińskiego nie odbiega od średniej krajowej.
7.9.
Narkomania
Wszelkie zażywanie okresowe, czy przewlekłe nie w celach terapeutycznych leków, środków
halucynogennych, odurzających i innych środków wywołujących podobne przeżycia uznajemy za
narkomanię. Rozpatrując narkomanię od strony swoistych dla niej manifestacji znawcy tematu
twierdzą, że są nimi czynności konsumpcyjne, które polegają na doustnym, inhalacyjnym, iniekcyjnym
czy doodbytniczym zażywaniu środków wywołujących charakterystyczne przeżycia euforyzujące.
Zażywanie narkotyków doprowadza zawsze do uzależnienia od nich psychicznego i w konsekwencji do
fizycznego. Problem narkomanii szczególnie nasilił się w latach 90 ubiegłego stulecia, wręcz stał się
problemem społecznym.
W powiecie nie prowadzono do tej pory badań tego zjawiska. Docierają tylko informacje mniej lub
bardziej oficjalne o narkotyzowaniu się młodzieży. Młodzież jako miejsca, w których najłatwiej jest
dostać narkotyki wskazuje dyskoteki, kluby, bary a także szkoły. Pomimo, że nie znamy rozmiaru tego
zjawiska można stwierdzić, że problem ten dotyczy również dzieci i młodzieży zamieszkującej i uczącej
się na terenie powiatu.
7.10.
Przestępczość
W 2003 r. Komenda Powiatowa w Sulęcinie przyjęła założenia mające na celu zmniejszenie poziomu
zagrożenia przestępczością.
Cele zrealizowane w roku 2003
1. Bezpieczny obywatel, bezpieczna okolica, dom, droga.
2. Bezpieczne dzieciństwo i młodość.
3. Walka z przestępczością zorganizowaną, gospodarczą i korupcyjną.
1) Bezpieczny obywatel, bezpieczna okolica, dom, droga – osiągniecie celu założono poprzez
obniżenie dynamiki przestępstw rozbójniczych bójek i pobić oraz włamań do 90%.
26
- Ilość spraw wszczętych o bójki i pobicia spada do poziomu 83,3 %
- Ograniczono liczbę przestępstw rozbójniczych do poziomu 45,5 % praktycznie w ogóle eliminując na
podległym terenie rozboje i napady.
- Ilość stwierdzonych włamań do obiektów spadła do poziomu 84,9% roku ubiegłego
2) Bezpieczne dzieciństwo i młodość – cel, to przede wszystkim kontynuacja programu „Lupo” w
szkołach, spotkania z dziećmi i młodzieżą. Spotkania z pedagogami i pomoc w organizacji
Powiatowego Turnieju Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego Szkół w Sulęcinie.
3) „Walka z przestępczością zorganizowaną , gospodarczą i korupcyjną” – funkcjonariusze KPP
skupiali swoją uwagę na pozbawianiu przestępców pożytków, owoców przestępstwa. Zabezpieczenie
mienia na poczet należności sądowych, grzywien i kar, odzysk przedmiotów przestępstwa w jak
największym zakresie oraz ustalenie składników przestępczego majątku było przedmiotem działań
służb kryminalnych i prewencji. Również osiągnięte wyniki tak w odniesieniu do ogółu przestępstw, jak i
do przestępczości kryminalnej czy jej wycinka w postaci pięciu podstawowych kategorii przestępstw,
napawają dumą z osiągniętego wyniku. Niestety, niekiedy drastyczny spadek ilości przestępstw odbił
się na wynikach wykrywczych np. w kategorii przestępstw rozbójniczych gdzie wykrywalność
przestępstw spadła z 83,9 % do 50% tj. 33,9 % przy jednoczesnym spadku liczby czynów
stwierdzonych do 45,5 % (tj. 54,5%)
7.11.
Starość
Uzyskanie pełnego rozeznania środowiska ludzi starych wymaga rozbudowania
kwalifikowanego personelu pomocy społecznej. Pomoc społeczna powinna ze swej natury reagować
szybko na zmiany w sytuacji starszych ludzi i w krótkim czasie umożliwić usunięcie najmocniej
odczuwalnych niedogodności i braków.
W wieku starszym obniża się ogólna sprawność i pojawiają się choroby przeważnie
przewlekłe, takie jak: cukrzyca, miażdżyca, choroby serca i nadciśnienie krwi oraz stawowe choroby
zwyrodnieniowe. Również w miarę upływu lat pojawiają się pewne zmiany w psychice człowieka
starego.
W obliczu bezrobocia część starzejących się pracowników jest zmuszona do zaprzestania
aktywności zawodowej. Konsumpcja leków i związane z nią koszty w przypadku osób starych, są
kilkakrotnie wyższe niż w innych grupach wiekowych. Pomoc społeczna wymaga dalszego
adoptowania usług aby zapewnić poprawę opieki domowej ludzi starych. Jednym z zadań pomocy
środowiskowej jest zapobieganie izolacji starszych osób w ich środowisku, czemu ma sprzyjać pomoc
w realizacji potrzeb wyższego rzędu. Pomoc ta obejmuje m.in. kluby seniora, uniwersytety III wieku.
Przedstawiony powyżej podział problemów społecznych jest sztuczny, gdyż w rzeczywistości
problemy te nie występują w oderwaniu i izolacji. Zazwyczaj w rodzinie występuje ich kilka
jednocześnie. Nawarstwiają się one jako konsekwencje następujące po sobie.
CELE STRATEGII
Zmiany spowodowane transformacją ustrojową w Polsce sprawiły, że polityka społeczna
stanęła przed starymi (alkoholizm, niezaradność życiowa, brak wykształcenia), jak i nowymi kwestiami
społecznymi (bezrobocie, narkomania, ubóstwo, wykluczenie społeczne). Pokonywanie tego typu
zagrożeń winno się stać celem polityki społecznej, a szczególnie jej instrumentu – pomocy społecznej.
Nadrzędnym celem strategii rozwiązywania problemów społecznych jest:
Udzielanie pomocy osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie
są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia tak, aby w miarę
możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze
środowiskiem.
Tak sformułowany ogólnie, nadrzędny cel osiągnąć można poprzez realizację celów
szczegółowych, strategicznych.
 Zapewnienie właściwej opieki zdrowotnej i niezbędnych świadczeń ze strony uprawnionych
instytucji, zwłaszcza w razie choroby, niezdolności do pracy, starości i bezrobocia.
 Mobilizowanie osób wspomaganych do aktywności, aby chronić ją przed uzależnieniem sięgania
do pomocy społecznej.
 Wzmocnienie rodziny, jako podstawowej jednostki społecznej.
 Tworzenie warunków organizacyjnych funkcjonowania pomocy społecznej.

27




Analiza i ocena zjawisk społecznych, które rodzą zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy
społecznej.
Prowadzenie szeroko zakrojonej profilaktyki zdrowotnej.
Edukacja dzieci i młodzieży oraz rodziców w zakresie profilaktyki uzależnień.
Propagowanie zdrowego trybu życia.
Powiatową strategię integracji i polityki społecznej przygotowuje się w celu racjonalizacji
przyszłych działań. Istotną cechą strategii jest jej walor informacyjny. Dokument strategiczny
informuje społeczeństwo, podmioty gospodarcze i instytucje o priorytetach przyjętych przez władzę
regionu, dając im tym samym przesłankę do dokonywania własnych wyborów.
Inicjatywy i działania jakie są i będą podejmowane w zakresie integracji i polityki społecznej
cechuje zbieżność z zamierzeniami zawartymi w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. Jako
główne wyzwania ujmuje się tam między innymi;

poprawę stanu zdrowia mieszkańców,

unowocześnienie i racjonalne wykorzystanie bazy służby zdrowia,

udoskonalenie systemu pomocy społecznej, w tym stworzenie skutecznego systemu
rehabilitacji niepełnosprawnych,

przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia,

ograniczenie patologii społecznych,

zmniejszenie negatywnych skutków przygranicznego i tranzytowego położenia dla
bezpieczeństwa mieszkańców.
8. KIERUNKI ROZWOJU POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIECIE SULĘCIŃSKIM
I.
Rozwój infrastruktury socjalnej, w tym:
a) domu pomocy społecznej,
b) poradnictwa dla rodzin,
c) warsztatów terapii zajęciowej
d) ośrodka interwencji kryzysowej
II.
Pobudzanie do aktywności społecznej związanej z działaniami
samopomocowymi:
a) aktywizacja środowiska młodzieżowego – profilaktyka, aktywizacja kulturalna,
b) działania informacyjne i integracyjne na rzecz osób dotkniętych tym samym
problemem,
c) działania przygotowujące młodzież do wejścia na rynek pracy,
III.
Współpraca z różnymi podmiotami działającymi na obszarze pomocy
społecznej:
28
a) organizacje pozarządowe, jako partner w działaniach na rzecz osób
korzystających z pomocy społecznej
b) zlecanie zadań z zakresu pomocy społecznej do realizacji organizacjom
pozarządowym,
c) współpraca z placówkami wspierającymi rodzinę.
8.1.
Analiza SWOT w zakresie pomocy społecznej.
Mocne strony
1. Wykwalifikowana kadra pracowników
socjalnych.
2. System organizacyjny gminnych i
miejskich ośrodków pomocy
społecznej w powiecie.
3. Organizacje pozarządowe z terenu
powiatu chętne do współpracy.
Słabe strony
1. Przeciążenie pracowników socjalnych ilością
zadań, co uniemożliwia prowadzenie pracy
socjalnej z rodziną, ograniczenia kadrowe a
także problemy klientów pomocy społecznej
w wypełnianiu wniosków.
2. Niedofinansowanie instytucji realizujących
zadania z zakresu pomocy społecznej, w tym
organizacji pozarządowych.
3. Zbyt mały dostęp informacji dla osób
niepełnosprawnych o możliwościach
rehabilitacji.
4. Brak możliwości aktywizacji osób
niepełnosprawnych przez warsztaty terapii
zajęciowej.
5. Brak dokładnego rozeznania potrzeb.
6. Istniejące bariery architektoniczne i w
komunikowaniu się, co uniemożliwia aktywne
życie społeczne osobom niepełnosprawnym.
7. Obwarowania prawne uniemożliwiające
indywidualne rozpoznanie przypadku.
8. Brak kompleksowej obsługi psychologicznej
dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji
życiowej.
9. Współczynniki aktywności zawodowej i
poziom zatrudnienia wśród osób
niepełnosprawnych jest w znaczącym stopniu
niższy niż wśród osób pełnosprawnych.
Ponadto osoby niepełnosprawne znajdują
pracę głównie w zakładach pracy chronionej,
a nie na wolnym rynku pracy.
29
Szanse
1. Możliwości wykorzystania bazy
lokalowej oraz kadry służby zdrowia
i oświaty do organizacji form opieki.
Zagrożenia
1. Duży stopień bezrobocia, co powoduje
zwiększanie się liczby osób ubiegających się
o pomoc społeczną, a także wzrost tzw.
„trwałego bezrobocia”.
2. Wykorzystanie aktywności
organizacji pozarządowych, w tym
środowisk osób
niepełnosprawnych.
3. Aktywna polityka zatrudnienia osób
niepełnosprawnych w oparciu o
środki PFRON.
4. Przeniesienie zadań na szczebel
lokalny.
2. Starzenie się społeczeństwa, co rodzi
zapotrzebowanie na placówki opieki
stacjonarnej, na usługi opiekuńcze.
3. Wzrost patologii spowodowany brakiem
pracy, środków do życia, w tym wzrost
zjawiska narkomanii oraz problemu
alkoholowego.
4. Niedofinansowanie oraz zbyt mała kadra w
niektórych ośrodkach do realizacji zadań w
obszarze pomocy społecznej, zbytnie
obciążenie budżetów gmin i powiatów.
5. Zmniejszenie środków finansowych przez
PFRON na realizację zadań.
30
9. PLANOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA Z ZAKRESU POLITYKI SPOŁECZNEJ I INTEGRACJI I ICH
PRZEWIDYWANE EFEKTY.
Poniższe zestawienie przedstawia planowane przedsięwzięcia oraz ich pożądane efekty.
Podstawą jest tu założenie maksymalnego wykorzystania dokładnie rozeznanych wewnętrznych
zasobów oraz potencjału miejscowych podmiotów.
Przedsięwzięcia
Efekty
I. Rozwój infrastruktury socjalnej

rozwój pracy socjalnej ukierunkowanej na
usamodzielnienie życiowe rodzin;

dostępność do poradnictwa
specjalistycznego;

rozwój poradnictwa specjalistycznego;

wzrost świadomości społecznej w
zakresie pomocy społecznej;

zapewnienie opieki stacjonarnej osobom
starszym w domu pomocy społecznej;

praca socjalna z rodziną – projekty
socjalne;

udostępnianie matkom z dziećmi, które
znajdują się w sytuacji kryzysowej miejsc
hostelowych w Domu Samotnej Matki w
Sulęcinie w ramach Ośrodka Interwencji
Kryzysowej w Sulęcinie;

dostępność do usług domu pomocy
społecznej, ośrodka interwencji
kryzysowej;

opracowywanie programów celowych dot.
realizacji zadań pomocy społecznej;

programy mają umożliwić pozyskiwanie
dodatkowych środków na działanie z
zakresu pomocy społecznej skierowane
do konkretnych grup społecznych;

rozwój terapii dla osób uzależnionych i ich
rodzin;
II. Pobudzanie do aktywności społecznej związanej z działaniami samopomocowymi
31

aktywizacja młodzieży do życia
społecznego;

zwiększenie efektywności w
podejmowaniu zatrudnienia;

promocja integracji, propagowanie
integracji jako modelu życia społecznego;

dostęp dla różnych form pomocy dla osób
w trudnej sytuacji życiowej;

dostosowanie systemu poradnictwa do
potrzeb osób niepełnosprawnych;

interdyscyplinarna praca na rzecz rodziny
w kryzysie;

przeciwdziałanie marginalizacji społecznej
osób niepełnosprawnych poprzez
działania z zakresu rehabilitacji
społecznej;

stopniowe ograniczanie zjawiska patologii
społecznej;

pobudzenie życia kulturalnego osób
niepełnosprawnych;

uświadomienie osobom
niepełnosprawnym, że odgrywają ważną
rolę w społeczeństwie i nie są
marginalizowani przez resztę
społeczeństwa;

ograniczenie zjawiska tzw. „trwałego
bezrobocia”.



profilaktyka przeciwdziałania patologii
społecznej skierowana do różnych
środowisk poprzez prelekcje, warsztaty,
treningi, realizację programów
profilaktycznych w szkołach gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych;
rozwój form aktywizacji zawodowej dla
osób bezrobotnych;
działanie Powiatowego Urzędu Pracy
mające na celu ochronę przed
wykluczeniem społecznym grup ryzyka, m.
in. Poprzez wzrost liczby szkoleń
organizowanych dla osób
niepełnosprawnych przez PUP;

promocja pomocy społecznej, informacje
prasowe;

aktywizacja kulturalna dzieci i młodzieży w
tym osób niepełnosprawnych poprzez
propagowanie działań integracyjnych;

Rozwój twórczości artystycznej, inicjatyw
wydawniczych i ruchu sportowego osób
niepełnosprawnych (np. poprzez
uczestnictwo w dorocznych Zjazdach
Cyklistów, organizacje cyklicznych imprez:
Mikołajki, Dzień Dziecka, cykliczne
imprezy sportowe;
III. Współpraca z różnymi podmiotami działającymi w obszarze pomocy społecznej
32


zaspokojenie zapotrzebowania
niepełnosprawnych w środki pomocnicze i
przedmioty ortopedyczne;
stała współpraca jednostek pomocy
społecznej z sądem rejonowym oraz
kuratorami sądowymi, organizacja
spotkań pracowników socjalnych z sędzią
Wydziału Rodzinnego i Nieletnich w
Sądzie w Sulęcinie;

stała współpraca z Komendą Powiatową
Policji;

stopniowa likwidacja barier
architektonicznych, urbanistycznych,
transportowych, w komunikowaniu się i
technicznych;

wspieranie działalności warsztatów terapii
zajęciowej;

współpraca polskich organizacji
pozarządowych ze stroną niemiecką w
zakresie integracji osób
niepełnosprawnych,

zwiększenie liczby członków organizacji
pozarządowych działających na rzecz
osób niepełnosprawnych

zwiększenie grupy osób objętej
rehabilitacją społeczną i innymi
działaniami integracyjnymi;

zwiększenie grupy osób objętej
rehabilitacją zawodową;

zrzeszenie się w organizacje i
stowarzyszenia umożliwia szerszy dostęp
do informacji oraz rozwój działań
samopomocowych.
Osobą, która wytworzyła tę informację w dniu 27.04.2004 r. o godzinie 12:45 jest Anna
Pokrzywka.
Osobą, która odpowiada za treść informacji jest Anna Pokrzywka.
33