EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

CHRONIONE DO MOMENTU
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE
!
MINU
ROZPOCZĘCIA EGZA
Miejsce
na naklejkę
MWO-P1_1P-092
EGZAMIN MATURALNY
Z WIEDZY
O SPOŁECZEŃSTWIE
MAJ
ROK 2009
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdającego
ra 18 stron (zadania
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawie
ącemu zespołu
odnicz
przew
1 – 27). Ewentualny brak zgłoś
in.
egzam
go
rujące
nadzo
przeznaczonym.
2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to
tylko z czarnym
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra
.
entem
/atram
tuszem
nie przekreśl.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraź
ają ocenie.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podleg
nia i PESEL.
urodze
datę
swoją
wpisz
iedzi
odpow
6. Na karcie
aczonej
przezn
części
w
w
znakó
Nie wpisuj żadnych
dla egzaminatora.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
100 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
PESEL ZDAJĄCEGO
KOD
ZDAJĄCEGO
Zadanie 1. (1 pkt)
Władzę ustawodawczą w RP sprawuje:
A. Sejm;
B. Sejm i Senat;
C. Zgromadzenie Narodowe;
D. Sejm, Senat i Prezydent RP.
Zadanie 2. (1 pkt)
Wskaż funkcję, której nie może pełnić poseł.
A. Marszałek Sejmu
B. Prezes Rady Ministrów
C. Minister Sprawiedliwości
D. Podsekretarz Stanu
Zadanie 3. (1 pkt)
Bierne prawo wyborcze oznacza:
A. prawo do głosowania w wyborach;
B. prawo do kandydowania;
C. prawo do zgłaszania kandydatur;
D. prawo do udziału w referendum.
Zadanie 4. (1 pkt)
Spośród niżej wymienionych osób odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponosi:
A. Rzecznik Praw Obywatelskich.
B. członek Rady Polityki Pieniężnej.
C. członek Krajowej Rady Sądownictwa wskazany przez Prezydenta RP;
D. członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Zadanie 5. (1 pkt)
O zgodności uchwał organów stanowiących samorządu terytorialnego z ustawami
rozstrzyga:
A. Trybunał Konstytucyjny;
B. Naczelny Sąd Administracyjny;
C. Sąd Najwyższy;
D. Najwyższa Izba Kontroli.
Zadanie 6. (1 pkt)
Kontrolę organów samorządu terytorialnego pod względem finansowym prowadzi:
A. Wojewódzki Sąd Administracyjny;
B. Naczelny Sąd Administracyjny;
C. Prezes Rady Ministrów;
D. regionalna izba obrachunkowa.
Poziom podstawowy
| 233
Zadanie 7. (1 pkt)
Prawo zgłaszania kandydatów na Prezydenta RP przysługuje:
A. grupie co najmniej 100 tysięcy wyborców;
B. partiom politycznym;
C. grupie co najmniej 50 posłów lub grupie co najmniej 30 senatorów;
D. Sejmowi i Senatowi.
Zadanie 8. (1 pkt)
Sędziowie powoływani są przez:
A. Krajową Radę Sądownictwa;
B. Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa;
C. Prezydenta RP na wniosek Ministra Sprawiedliwości;
D. Ministra Sprawiedliwości na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Zadanie 9. (1 pkt)
Pozwany to:
A. strona w procesie karnym;
B. strona w procesie przed sądem administracyjnym;
C. strona w procesie cywilnym;
D. strona w postępowaniu administracyjnym.
Zadanie 10. (1 pkt)
Środek odwoławczy od decyzji administracyjnej do organu wyższej instancji to:
A. skarga;
B. zażalenie;
C. odwołanie;
D. podanie.
Zadanie 11. (1 pkt)
Na mocy obowiązującej obecnie ustawy o prokuraturze Prokurator Generalny powoływany jest przez:
A. Krajową Radę Prokuratury;
B. Ministra Sprawiedliwości na wniosek Krajowej Rady Prokuratury;
C. Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa;
D. Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa i Krajowej Rady Prokuratury.
Zadanie 12. (3 pkt)
Do podanych niżej przykładów (1-3) przyporządkuj odpowiednie pojęcia (A-C).
Grupa
1.
Polski Związek Alpinistów
2.
Łemkowie
3.
Fan Klub Jasia Wróbla
234 | Przykładowe arkusze maturalne
Rodzaj grupy
A. wielka grupa społeczna
B. grupa nieformalna
C. grupa formalna
Zadanie 13. (3 pkt)
Połącz elementy charakterystyki typów rodziny (1-3) z ich historycznymi przykładami (A-C).
Charakterystyka rodziny
Rodzaj rodziny
1.
Rodzina wielopokoleniowa, patriarchalna, z licznym potomstwem i znacznym udziałem funkcji gospodarczej
2.
Rodzina dwupokoleniowa lub wielopokoleniowa, patriarchalna z funkcją gospodarczą przeniesioną do sfery publicznej
3.
Rodzina nuklearna, z równym podziałem ról i władzy,
najczęściej neolokalna
A. rodzina przedindustrialna
B. rodzina partnerska
C. rodzina tradycyjna
Zadanie 14. (4 pkt)
Połącz definicje rodziny (1-4) z odpowiednimi cechami (A-D).
Rodzaj rodziny
1.
Rodzina poligamiczna
2.
Rodzina matrylinearna
3.
Rodzina patriarchalna
4.
Rodzina patrylokalna
Cechy
A. dziedziczenie (dóbr, nazwisk, tytułów) w linii żeńskiej
B. rodzina oparta na związku mężczyzny z dwoma lub więcej kobietami
C. rodzina zamieszkująca w gospodarstwie domowym męża
D. rodzina z mężem w roli głowy rodziny
Zadanie 15. (1 pkt)
Ratyfikacji umowy międzynarodowej dokonuje:
A. Rada Ministrów;
B. Prezydent RP;
C. Sejm i Senat;
D. naród w referendum.
Poziom podstawowy
| 235
Zadanie 16. (2 pkt)
Wskaż kolejność następujących wydarzeń. Przy pierwszym wpisz cyfrę 1, a przy
ostatnim – 5.
A.
rozpad Czechosłowacji
B.
zjednoczenie Niemiec
C.
rozpad Związku Radzieckiego
D.
powstanie niepodległego Kosowa
E.
powstanie niepodległej Czarnogóry
Zadanie 17. (2 pkt)
Wskaż kolejność, w jakiej wymienieni politycy sprawowali urząd prezydenta USA.
Przy pierwszym wpisz cyfrę 1, przy ostatnim – 5.
A.
George Bush
B.
Ronald Reagan
C.
George W. Bush
D.
Bill Clinton
E.
Jimmy Carter
Zadanie 18. (3 pkt)
Połącz nazwiska polityków (1-3) z ich funkcjami pełnionymi w Unii Europejskiej (A-E).
1.
José Manuel Barroso
2.
Jerzy Buzek
3.
Janusz Lewandowski
A. Komisarz ds. Programowania Finansowego i Budżetu
B. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego
C. Przewodniczący Rady Europejskiej
D. Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
E. Przewodniczący Komisji Europejskiej
Zadanie 19. (2 pkt)
Wskaż kolejność następujących wydarzeń. Przy pierwszym wpisz cyfrę 1, a przy
ostatnim – 5.
A.
poszerzenie EWG o Wielką Brytanię, Irlandię i Danię
B.
przyjęcie traktatu z Maastricht
C.
wejście w życie traktatu lizbońskiego
D.
podpisanie traktatu w Atenach
E.
wprowadzenie wspólnej waluty euro
236 | Przykładowe arkusze maturalne
Zadanie 20. (8 pkt)
Podaj pełne polskie nazwy i siedziby wymienionych organizacji.
Skrót nazwy organizacji
A.
UNESCO
B.
MFW
C.
WTO
D.
WHO
Pełna nazwa
Siedziba
Zadanie 21. (5 pkt)
Powiąż opisy funkcjonowania modeli władz wykonawczych (A-E) z odpowiednimi
przykładami (1-5).
Nazwa systemu
1.
system parlamentarno-gabinetowy
2.
kanclerski system rządów
3.
system rządów zgromadzenia
4.
system prezydencki
5.
system prezydencko-parlamentarny
Charakterystyka
A. zapewnia władzy wykonawczej szerokie kompetencje i niezależność; parlament może kontrolować władzę wykonawczą jedynie pod względem legalności działania
B. uzależnia politycznie władzę wykonawczą od parlamentu; może prowadzić do niestabilności rządu
C. zapewnia parlamentowi pełną kontrolę nad rządem; zawiera mechanizm przeciwdziałający częstym zmianom gabinetu
D. wzmacnia rolę polityczną głowy państwa, ale może doprowadzić do impasu w centralnych
władzach państwa
E. całkowicie podporządkowuje rząd parlamentowi
Zadanie 22. (1 pkt)
Terminem „społeczeństwo obywatelskie” określa się:
A. ogół obywateli państwa;
B. obywateli posiadających czynne i bierne prawo wyborcze;
C. społeczeństwo, w którym obywatele wypełniają konstytucyjne obowiązki;
D. sferę życia publicznego znajdującą się między państwem a jednostką, w której funkcjonują organizacje pozarządowe.
Zadanie 23. (1 pkt)
Terminem „nieposłuszeństwo obywatelskie” określa się:
A. formy naruszeń prawa o znikomej szkodliwości społecznej;
B. statystycznie najczęściej występujące rodzaje wykroczeń i przestępstw;
C. protest przeciw polityce władz w formie manifestacji, pikiet i strajków;
D. bojkot zarządzeń władz połączony z akceptowaniem przez ich uczestników konsekwencji prawnych.
Poziom podstawowy
| 237
Zadanie 24. (7 pkt)
Przeczytaj siedem zdań pochodzących z wywiadu z profesorem Piotrem Winczorkiem
dla dziennika „Rzeczpospolita” (Wybór prezydenta w innych rękach, 22 października
2009 r.). Rozmowa dotyczyła projektów zmiany Konstytucji zgłoszony przez trzech
byłych Prezesów Trybunału Konstytucyjnego. Określ charter treści zawartych w cytowanych zdaniach, wpisując obok odpowiednio literę F (fakt) lub O (opinia).
Zdania
1.
Wybory pośrednie, dokonywane z udziałem parlamentarzystów, przeprowadzane są na Łotwie, w Czechach, na Węgrzech i w Estonii.
2.
Na Słowacji, Litwie, w Bułgarii i Rumunii są to wybory bezpośrednie
i powszechne.
3.
Jednakże różnice w zakresie kompetencji głowy państwa w tych państwach
nie są zbyt drastyczne.
4.
Wszędzie np. prezydent dysponuje prawem weta zawieszającego w stosunku do ustaw, choć jego odrzucenie przez parlament odbywa się różną
większością głosów.
5.
Z tego bardzo pobieżnego przeglądu wynika, że zakres władzy prezydentów
w krajach sąsiednich jest dosyć zbliżony, niezależnie od tego, czy urząd ten
obsadzany jest w wyborach pośrednich, czy bezpośrednich i powszechnych.
6.
Niezależnie od rozwiązania, które w tym zakresie w przyszłości przyjęlibyśmy, nie widzę szczególnej potrzeby osłabiania siły prezydenckiego weta.
7.
Nie jestem pewien, czy partie polityczne i obywatele byliby gotowi
zrezygnować z wyborów bezpośrednich i powszechnych; czy obietnica
uspokojenia nastrojów, gdyby decyzja w sprawie obsady urzędu głowy państwa znalazła się w innych rękach, warta byłaby emocji, jakie towarzyszą
ich osobistemu udziałowi w tym przedsięwzięciu.
Fakt lub Opinia
Zadanie 25. (1 pkt)
Odpowiednikiem urzędu ombudsmana w polskim systemie ustrojowym jest:
A. Marszałek Sejmu;
B. Prezes Najwyższej Izby Kontroli;
C. Rzecznik Praw Obywatelskich;
D. Prokurator Generalny.
Zadanie 26. (4 pkt)
Ułóż następujące dokumenty według daty ich wydania.
A.
Powszechna deklaracja praw człowieka
B.
Międzynarodowy pakt praw politycznych
C.
Europejska konwencja praw człowieka
D.
Karta praw podstawowych UE
238 | Przykładowe arkusze maturalne
Zadanie 27. (5 pkt)
Uzupełnij zdania o brakujące informacje, wybierając odpowiedź spośród podanych niżej.
Referendum ogólnopolskie może rozpisać A.
zgodą B.
lub Prezydent RP za
Prawo udziału w referendum mają obywatele polscy, którzy ukończyli C.
życia.
Wynik referendum jest wiążący dla władz, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej
D.
uprawnionych do głosowania i za wnioskiem opowiedziało się E.
głosujących.
1. 18
2. połowa
3. większość
4. Senat
5. Sejm
Zadanie 28. (2 pkt)
Uzupełnij zdania o brakujące informacje, wybierając odpowiedź spośród podanych niżej.
mandatów w Parlamencie EuropejPolska w kadencji 2009-2013 posiada A.
tzw. głosów ważonych w Radzie Unii Europejskiej.
skim oraz B.
1. 50
2. 27
3. 54
4. 30
Zadanie 29. (4 pkt)
Uzupełnij tabelę, wpisując daty przystąpienia wybranych państw do NATO i UE
lub podając informację, czy kandyduje ono do udziału w tych organizacjach.
Rok przystąpienia
Państwo
NATO
UE
1.
Polska
1999
2004
2.
Węgry
1999
A.
3.
Czechy
1999
B.
4.
Słowacja
C.
2004
5.
Rumunia
2004
2007
6.
Bułgaria
2004
2007
7.
Litwa
2004
2004
8.
Łotwa
2004
2004
9.
Estonia
2004
2004
10.
Słowenia
2004
2004
11.
Albania
2009
D.
12.
Chorwacja
2009
Kandyduje
A.
B.
C.
D.
Poziom podstawowy
| 239
Zadanie 30. (4 pkt)
Wpisz w tabelkę rodzaj zasad prawnych, które zawarte są w wymienionych przepisach.
Treść przepisu
A.
Art. 2. § 2. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić
prawdziwe ustalenia faktyczne.
B.
Art. 5. § 1. Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego
nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem.
C.
Art. 6. Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do
korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć.
D.
Art. 7. Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie
wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie
z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań
wiedzy i doświadczenia życiowego.
Zasada prawna
Zadanie 31. (3 pkt)
Przeczytaj fragment Konstytucji RP i odpowiedz na pytania.
Art. 147
1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.
2. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.
3. Prezes i wiceprezes Rady Ministrów mogą pełnić także funkcję ministra.
4. W skład Rady Ministrów mogą być ponadto powoływani przewodniczący określonych
w ustawach komitetów.
Art. 148
Prezes Rady Ministrów:
1. reprezentuje Radę Ministrów,
2. kieruje pracami Rady Ministrów,
3. wydaje rozporządzenia (…).
Art. 149
1. Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania
wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.
2. Minister kierujący działem administracji rządowej wydaje rozporządzenia. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie
ministra.
3. Do przewodniczącego komitetu, o którym mowa w art. 147 ust. 4, stosuje się odpowiednio
przepisy odnoszące się do ministra kierującego działem administracji rządowej.
A. Kto może wejść w skład Rady Ministrów?
240 | Przykładowe arkusze maturalne
B. Którzy członkowie Rady Ministrów mają prawo wydawać rozporządzenia?
C. Kto może uchylić rozporządzenie wydane przez ministra?
Zadanie 32. (7 pkt)
Przeczytaj fragmenty Konstytucji Hiszpanii i odpowiedz na pytania.
Art. 56
Król jest Szefem Państwa, symbolem jego jedności i trwałości, sprawuje arbitraż i moderuje
normalne funkcjonowanie instytucji, urzeczywistnia najwyższą reprezentację Państwa Hiszpańskiego w stosunkach międzynarodowych, szczególnie z narodami związanymi z nim historyczną
wspólnotą oraz wykonuje funkcje, które wyraźnie przyznaje mu Konstytucja i ustawy. (…)
Art. 99
1. Po każdorazowym odnowieniu składu Kongresu Deputowanych oraz w pozostałych wypadkach określonych w Konstytucji Król, po uprzedniej konsultacji z reprezentantami wyznaczonymi przez grupy polityczne posiadające reprezentację parlamentarną i za pośrednictwem Przewodniczącego Kongresu, proponuje kandydata na Przewodniczącego Rządu.
2. Kandydat zaproponowany zgodnie z postanowieniami poprzedniego ustępu przedstawia
przed Kongresem Deputowanych program polityczny Rządu, który zamierza utworzyć,
i zwraca się o zaufanie Izby.
3. Jeżeli Kongres Deputowanych absolutną większością głosów swych członków udzieli zaufania temu kandydatowi, Król mianuje go Przewodniczącym. W razie nieuzyskania takiej
większości, przeprowadza się nad tą samą propozycją nowe głosowanie, w 48 godzin po
pierwszym; w tym wypadku uważa się, iż zaufanie zostało udzielone, jeżeli opowiedziała
się za nim zwykła większość.
4. Jeżeli w wyniku wymienionych głosowań zaufanie konieczne dla inwestytury nie zostałoby udzielone, przedstawiane są kolejne propozycje w sposób przewidziany w ustępach
poprzednich.
5. Jeżeli upłynęły dwa miesiące od pierwszego głosowania w sprawie inwestytury, a żaden
z kandydatów nie otrzymał zaufania Kongresu, Król rozwiązuje obie Izby i zarządza nowe
wybory za kontrasygnatą Przewodniczącego Kongresu Deputowanych. (…)
Art. 113
Kongres Deputowanych może egzekwować polityczną odpowiedzialność Rządu przez wyrażenie mu absolutną większością wotum nieufności.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej dziesiątą część
deputowanych i powinien zawierać nazwisko kandydata na Przewodniczącego Rządu.
Wniosek o wyrażenie wotum nieufności nie może być poddany pod głosowanie przed upływem pięciu dni od jego zgłoszenia. W ciągu dwóch pierwszych dni tego okresu mogą być
zgłaszane wnioski alternatywne.
Poziom podstawowy
| 241
Jeżeli wniosek o wyrażenie wotum nieufności nie zostanie przyjęty przez Kongres, jego sygnatariusze nie mogą wystąpić z nowym wnioskiem podczas tej samej sesji.
A. Jaka forma rządu występuje w Hiszpanii?
B. Przedstaw kolejne kroki, jakie składają się na każdą fazę tworzenia rządu
w Hiszpanii.
C. W oparciu o odpowiedzi udzielone na pytania A i B określ, jaki system władzy
wykonawczej występuje w Hiszpanii.
Zadanie 33. (3 pkt)
Zapoznaj się z opisem systemu ustrojowego Australii i odpowiedz na pytania.
W Australii obecnie obowiązuje Konstytucja z 1900 (z późniejszymi zmianami); głową państwa jest
Królowa Australii (obecnie Elżbieta II) reprezentowana przez gubernatora generalnego. Tytuł Królowej
Australii został nadany panującemu monarsze brytyjskiemu w 1971 r. przez australijski parlament.
Praktycznie głową państwa jest gubernator generalny Australii (obecnie Quentin Bryce), reprezentujący królową Australii Elżbietę II. Premierem Australii jest Kevin Rudd. Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament, wyłaniany w wyborach powszechnych: Senat o kadencji
sześcioletniej, liczący 76 senatorów: po 12 przedstawicieli każdego stanu i po 2 przedstawicieli
Terytorium Północnego i Australijskiego Terytorium Stołecznego (co trzy lata połowa składu
jest odnawiana) oraz Izba Reprezentantów o kadencji trzyletniej, licząca 150 deputowanych,
wybieranych proporcjonalnie do liczby ludności; system wyborczy do Senatu jest mieszany.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd formalnie pod przewodnictwem gubernatora generalnego, a faktycznie z premierem na czele, powołany przez gubernatora generalnego w imieniu
królowej i odpowiedzialny przed Izbą Reprezentantów; do wyłącznej kompetencji władz federalnych należą sprawy: obrony, polityki zagranicznej, handlu zagranicznego i imigracji.
Każdy stan ma własną konstytucję, dwuizbowy organ ustawodawczy (z wyjątkiem Queenslandu, gdzie istnieje parlament jednoizbowy) i rząd stanowy; na czele stanów stoją gubernatorzy mianowani przez monarchę brytyjskiego na wniosek rządu Australii; stany dzielą się na
hrabstwa, okręgi i miasta (z organami samorządowymi i radami municypalnymi).
Na podstawie: Internet
242 | Przykładowe arkusze maturalne
A. Kto jest nominalnie głową państwa w Australii?
B. Jaki system władzy wykonawczej obowiązuje w Australii?
C. Jaki model organizacji terytorialnej występuje w Australii?
Zadanie 34. (1 pkt)
Zapoznaj się z danymi z sondażu CBOS i odpowiedz na pytanie.
Co, pana(i) zdaniem, Polacy zawdzięczają papieżowi Janowi Pawłowi II*? (w %, N = 996)
Wyzwolenie Polski
28
Przyczynił się do przemian ustrojowych w Polsce, wspierał „Solidarność”, demokrację
14
Pomógł Polsce odzyskać wolność i niepodległość, uwolnić się od ZSRR, Rosji
12
Umożliwił integrację Polski z Unią Europejską, Europą, wejście do NATO
3
Upadek komunizmu, obalenie komuny
25
Pozycję Polski w świecie
Rozsławił Polskę, poprawił wizerunek Polski i Polaków w świecie
22
Kształtowanie sumień rodaków
Robił wszystko, żebyśmy byli ludźmi sumienia
20
Wpajał zasady moralne, umacniał wartości, udzielał rad i wskazówek, jak żyć, co jest dobre, a co złe, jaki jest sens życia, przyczynił
się do odnowy moralnej narodu, wzywał do obrony życia człowieka od poczęcia do śmierci, uczył dobroci, miłości, troski o dobro
ojczyzny, swojego regionu, swojej miejscowości, umacniał tożsamość narodową, uczył postaw obywatelskich, poszanowania rodziny,
przyjaźni, właściwego traktowania młodzieży, ludzi starych, przedstawicieli innych narodowości i religii, stosunku do pracy, przyrody,
wzywał do prawdy, uczciwości, stawiał nam wymagania; staliśmy się lepsi, nastąpiła duchowa przemiana, odbudowa duchowa narodu
10
Był wzorem, naszą chlubą, najwyższym autorytetem moralnym, przywódcą duchowym, prorokiem, świętym, wielkim papieżem,
Polakiem, człowiekiem, nauczycielem; dał przykład, jak godnie żyć i umierać
5
Uczył (nauczył) szacunku, zrozumienia, tolerancji, wybaczania, wzajemnej życzliwości, zaufania do innych ludzi, wiary w człowieka,
wdzięczności, sam kierował się tymi zasadami, umiał wysłuchać każdego człowieka
5
Uwrażliwiał na los ludzi potrzebujących wsparcia, uczył (nauczył) międzyludzkiej solidarności, wyobraźni miłosierdzia, niesienia pomocy
potrzebującym, otworzył oczy na znieczulicę, zachęcał do współdziałania, organizowania się w celu pomagania ludziom, bronił pokrzywdzonych, z jego inspiracji powstały dzieła miłosierdzia – hospicja, domy dla samotnych matek, dla bezdomnych, rodzinne domy dziecka,
jadłodajnie dla ubogich, stypendia dla ubogiej młodzieży, świetlice dla młodzieży, stowarzyszenia wspierające bezrobotnych
3
Zbliżenie między różnymi wyznaniami, religiami, narodami, pokój na świecie
18
Starał się o zjednoczenie chrześcijan, ekumenizm, zbliżenie, pojednanie z wyznawcami różnych religii
8
Przyczynił się do zbliżenia, porozumienia, pojednania między narodami, krajami, grupami etnicznymi
8
Dbał o pokój na świecie, był wytrwałym orędownikiem pokoju, zdecydowanym przeciwnikiem wojny
7
Umocnienie wiary w Boga, religijności
Pod wpływem jego osoby i nauczania wiele ludzi się nawróciło, powróciło do wiary i Kościoła, łączył ludzi z Bogiem, uczył, jak się modlić, Polska stała się bardziej katolicka, więcej ludzi chodzi do kościoła, ludzie nie wstydzą się swojej wiary, manifestują ją publicznie
16
Zjednoczenie, pojednanie Polaków, pokój społeczny
Przyczynił się do zgody i spokoju, złagodzenia konfliktów w Polsce, zjednoczyliśmy się jako polski naród oraz jako katolicy, jednał nas
w Bogu, łączył wierzących z niewierzącymi, zawdzięczamy mu pojednanie bez rozlewu krwi, chciał, byśmy się pojednali
15
* Prosiliśmy ankietowanych o wymienienie spraw ich zdaniem najważniejszych
Na podstawie: Refleksje i wspomnienia Polaków po śmierci Jana Pawła II,
Komunikat z badań CBOS, Warszawa, czerwiec 2005 r.
Poziom podstawowy
| 243
Na podstawie wyników ankiety napisz, co Polacy w wymiarze politycznym w największym stopniu zawdzięczają papieżowi.
Zadanie 35. (1 pkt)
Zapoznaj się z danymi z sondażu CBOS i odpowiedz na pytanie.
Jak pan(i) sądzi, czy i w jaki sposób powinno się w Polsce uczcić pamięć papieża Jana Pawła II? Proszę wskazać nie więcej
niż trzy najważniejsze sposoby uczczenia jego pamięci* (w %)
Budować solidarność społeczną, rozwijać dzieła miłosierdzia
61
Tworzyć lub wspierać domy opieki dla samotnych matek, rodzinne domy dziecka, hospicja, stołówki dla ubogich, domy dla bezdomnych, świetlice dla młodzieży
53
Zbierać pieniądze na stypendia dla zdolnej, lecz ubogiej młodzieży
38
Popularyzować nauczanie Jana Pawła II
51
Nadawać imię Jana Pawła II obiektom użyteczności publicznej i instytucjom
42
Nadawać jego imię ulicom, placom, skwerom, parkom
20
Nadawać jego imię szkołom
19
Nadawać jego imię szpitalom i innym instytucjom
18
Ustanowić specjalne święto narodowe
25
Stawiać Papieżowi pomniki
22
Popularyzować poezję i dramaty autorstwa Jana Pawła II
13
Tworzyć dzieła sztuki poświęcone Papieżowi
16
Zaprzestać działań mających na celu uczczenie pamięci Papieża
2
Trudno powiedzieć
1
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać trzy sposoby według nich najważniejsze
Na podstawie: Refleksje i wspomnienia Polaków po śmierci Jana Pawła II,
Komunikat z badań CBOS, Warszawa, czerwiec 2005 r.
Jaka forma uczczenia pamięci Jana Pawła II uzyskała największe poparcie społeczne?
Zadanie 36. (14 pkt)
Zredaguj petycję mieszkańców miasta do jego władz. Treścią pisma ma być wniosek o uczczenie pamięci (osoby, grupy ludzi, organizacji lub szczególnego wydarzenia) znaczącego dla historii wspólnoty lokalnej (lub narodowej). W uzasadnieniu przedstaw trzy różne pod względem merytorycznym argumenty (historyczne,
społeczne, etyczne) przemawiające za postulatem. Zaproponuj trzy alternatywne
formy, w jakich można zrealizować to przedsięwzięcie.
244 | Przykładowe arkusze maturalne
więcej zadań z wos znajdziesz