Rowery dla umysłu

Rowery dla umysłu
Niełatwo w kilkudziesięciominutowej opowieści ekranowej zawrzeć historię czyjegoś życia,
jeszcze trudniej ukazać prawdę o człowieku. Dlatego mało jest naprawdę dobrych filmów
biograficznych. Jeśli jednak spotkają się sprawny scenarzysta, wybitny reżyser i
charyzmatyczny aktor, może powstać dzieło nieprzeciętne.
O Stevie Jobsie, współzałożycielu Apple Inc. i Twórcy NeXT Inc., powstało już kilka filmów, zarówno
dokumentalnych, jak i fabularnych. Różnie podchodzili twórcy do materiału, jakim są jego życie i
osiągnięcia. Aaron Sorkin i Danny Boyle (,,Trainspotting”, ,,Slumdog”) wybrali trzy momenty z
biografii Jobsa. Za każdym razem są to ostatnie chwile przed prezentacją produktu, któremu Jobs
patronował: komputer Macintosh w 1984, ,,czarna kostka” NeXTCube w 1988 i komputer osobisty
iMac w 1998. Obserwujemy przygotowania do każdej z prezentacji, ale również relacje Jobsa z
innymi ludźmi – z współpracownikami, córką Lisą oraz jej matką Chrisann Brennan (Katherine
Waterstone). Precyzja budowy scenariusza – wyrazista trójdzielność, powracanie motywów i postaci
– umożliwia budowanie dramaturgii i ukazywanie rosnących napięć między Jobsem a otoczeniem.
Dzięki temu również coraz lepiej widzimy słabości, lęki i obsesje bohatera, które próbuje ukrywać
przed innymi, a najbardziej przed samym sobą. Rezygnacja z typowej narracji, prezentującej
chronologicznie fakty z życia bohatera opowieści, pozwala poznać jego osobowość.
Nie byłoby to możliwe bez współpracy całej ekipy Boyle’a. Zdjęcia Alwina Kuchlera są dopełnieniem
scenariusza. Realizowane w coraz doskonalszych technikach – od taśmy 16 mm do cyfrówki podążają
niejako za rozwojem kolejnych produktów ekip Jobsa. Pomysłowy, błyskotliwy montaż Elliota
Grahama dynamizuje opowieść. Muzyka Daniela Pembertona subtelnie zaznacza akcenty
dramaturgiczne, ale i ich nie zastępuje. Wreszcie aktorstwo: zniuansowana gra Setha Rogana jako
Steve’a Wozniaka, człowieka bez którego Jobs niczego by nie osiągnął, bogactwo środków wreszcie
dojrzałej Winslet, pełna autentyzmu Ripley Sobo jako dziewięcioletnia Lisa, a przede wszystkim
Michael Fassbender w jednej z najlepszych ról – chwilami odstręczający, przerażający, ale i
fascynujący. Dzięki nim obcujemy z żywymi ludźmi, a nie szablonami.
Czego dowiadujemy się o Stevie Jobsie? Poznajemy kogoś owładniętego obsesją kontrolowania
wszystkiego, z czym się styka, dyrygenta, jak sam siebie nazywał, wizjonera próbującego wymyślić
przyszłość. Człowieka, którego ideą było udoskonalenie istoty ludzkiej, wzbogacenie jej o ,,rower dla
umysłu” – komputer.
pgk
,,Steve Jobs”, reż. Danny Boyle; wyk.: Michael Fassbender, Kate Winslet; USA 2015