Opuszczenie mieszkania przez sprawcę przemocy domowej
Transkrypt
Opuszczenie mieszkania przez sprawcę przemocy domowej
Schemat „Opuszczenie mieszkania przez sprawcę przemocy domowej” Schemat graficzny przedstawiający różnice pomiędzy nakazem opuszczenia mieszkania w procedurze cywilnej i karnej. Jego celem jest usystematyzowanie i uzupełnienie informacji dotyczących każdej z nich , a tym samym skuteczniej będzie można korzystać z prawnych możliwości odseparowania osoby stosującej przemoc. Nakaz opuszczenia zajmowanego lokalu przez osobę stosującą przemoc Prawo Cywilne Prawo Karne W tym przypadku opuszczenie lokalu przez osobę stosującą przemoc jest celem samym w sobie. W tym przypadku celem jest skazanie / ukaranie sprawcy. Nakaz opuszczenia lokalu pojawia się niejako „przy okazji”. Warto pamiętać, że prawo do lokalu socjalnego mają m.in. kobiety w ciąży, osoby małoletnie, niepełnosprawne, ubezwłasnowolnione, bezrobotne, obłożnie chore, emeryci i renciści spełniający kryteria do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej. Opracowała Paula Klemińska Naruszenie obowiązku opuszczenia lokalu stanowi przestępstwo z art. 244 Kodeksu Karnego i jest zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Prawo Cywilne Wniosek o eksmisję osoby stosującej przemoc opiera się przede wszystkim na przepisach: Art. 11a Ustawy o Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie. Art. 11a. 1. Jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania. 2. Sąd rozpoznaje sprawę w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Postanowienie zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku. Staje się ono wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności. 3. Do wykonania obowiązku orzeczonego na podstawie ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu służącego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika. Plusem tego artykułu jest szybkie postępowanie (rozprawa powinna odbyć się w ciągu miesiąca). Oczywiście jest to tylko termin instruktażowy i posiedzenie może odbyć się później, ale i tak prawdopodobnie cała procedura przebiegnie szybciej, niż w przypadku „tradycyjnej” eksmisji. Ponadto postanowienie jest wykonywalne natychmiast po wydaniu – oznacza to, że nie trzeba wnosić o nadanie klauzuli wykonalności, z prawomocnym wyrokiem można po prostu udać się do komornika. Zwracam także uwagę na to, że zarówno od kosztów sądowych, jak i kosztów komorniczych można być zwolnionym, jeśli zawnioskuje się o to w sądzie. Osoby zwolnione z kosztów postępowania są automatycznie zwolnione z kosztów komorniczych. Opracowała Paula Klemińska Art. 17 oraz art. 25d Ustawy o ochronie praw lokatorów Art. 17 1. Przepisów art. 14 i art. 16 (dotyczą prawa do lokalu socjalnego oraz zakazu eksmisji w okresie zimowym) nie stosuje się do wypadków, gdy powodem opróżnienia lokalu jest stosowanie przemocy w rodzinie lub wykraczanie w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, albo niewłaściwe zachowanie czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku albo gdy zajęcie lokalu nastąpiło bez tytułu prawnego. 2. Nakazując opróżnienie lokalu z powodów, o których mowa w ust. 1, sąd w wyroku wskazuje te powody. Art. 25d. Prawo do tymczasowego pomieszczenia nie przysługuje dłużnikowi, jeżeli: 1) z tytułu wykonawczego wynika, że nakazanie opróżnienia lokalu zostało orzeczone z powodu stosowania przemocy w rodzinie lub z powodu rażącego lub uporczywego wykraczania przeciwko porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania czyniącego uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, albo że dłużnik dokonał zajęcia opróżnionego lokalu bez tytułu prawnego; 2) dłużnik został zobowiązany do opróżnienia lokalu zajmowanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego, której zawarcie zostało zgłoszone zgodnie z art. 19b ust. 1; 3) dłużnik został zobowiązany do opróżnienia tymczasowego pomieszczenia. Bardzo istotny w tej procedurze jest fakt, że nawet osoba, która w innej sytuacji miałaby prawo do lokalu socjalnego (np. jest bezrobotna), w tym postępowaniu jest go pozbawiona. Co więcej, nie ma także prawa do lokalu tymczasowego (= lokalu, który osoba eksmitowana może zajmować tymczasowo, do 3 miesięcy). Warto zapamiętać też, że sąd cywilny stwierdzając, czy miało miejsce znęcanie się nad rodziną, nie potrzebuje wyroku w sprawie karnej. Tzn. sąd cywilny sam ocenia dostarczone mu dowody i sam decyduje, czy wystąpiła przemoc, czy nie. Gdyby rozpoczął się proces karny w sprawie o znęcanie się, to takie postanowienie cywilne nie ma żadnego wpływu na wyrok. I w drugą stronę – umorzenie dochodzenia przez policję nie oznacza, że sąd cywilny nie może uznać, że znęcanie miało miejsce. Ważne jest, aby sąd w uzasadnieniu wskazał, że powodem eksmisji jest stosowanie przemocy w rodzinie. Prawo Karne Przed wyrokiem Wyrok w procesie karnym Wydanie nakazu opuszczenia mieszkania na tym etapie postępowania ma na celu ochronę ofiar(y) do czasu procesu i wydania wyroku. Jednak jego zastosowanie nie przesądza o wyroku sądowym – nawet osoba, której nakazano opuszczenie mieszkania, może zostać przez sąd uniewinniona od postawionych zarzutów. Jeśli Sąd uzna oskarżonego winnym może (ale nie musi) nakazać mu opuszczenie mieszkania zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym. Sędziego można prosić o zastosowanie tego środka i warto to robić. Warto zapamiętać, że nakaz ten orzekany jest nie na zawsze, ale na okres do 10 lat. Długość trwania obowiązku opuszczenia mieszkania zależy od tego, czy zawieszono wykonanie kary, czy nie. Jeśli policja wezwana na interwencję domową przyłapie sprawcę niejako „na gorącym uczynku” i sytuacja zagraża zdrowiu i życiu ofiar(y) policjanci mogą zatrzymać sprawcę i umieścić go w policyjnym areszcie na 48 godzin. Policja może wnioskować do prokuratury o wydanie nakazu opuszczenia lokalu zamieszkiwanego wspólnie z poszkodowanym w ciągu 24 godzin od zatrzymania. W tej sytuacji dowody są mocne, a sytuacja oczywista. Warto pamiętać, że dotyczy to bardzo niewielkiej liczby interwencji domowych. Decyzję o nakazie opuszczenia mieszkania wydaje prokurator w ciągu 48 h od zatrzymania. Nakaz ten orzeka się na okres do 3 miesięcy. Jeśli istniałaby konieczność przedłużenia jego trwania prokurator kieruje wniosek w tej sprawie do sądu i to sąd decyduje o ewentualnym przedłużeniu na okres do 3 miesięcy. Decyzję o nakazie opuszczenia mieszkania prokurator może podjąć tylko w sprawie sprawcy, względem którego skierował/ skieruje do sądu akt oskarżenia lub przeciwko któremu policja prowadzi dochodzenie. Aby to było możliwe policja musi, wnioskując o wydanie nakazu, dostarczyć mocnych dowodów. Opracowała Paula Klemińska