Testy powtórzeniowe dla kl. III zestaw nr 2

Transkrypt

Badanie osiągnięć uczniów klasy I
Część 7: Zbiorczy egzamin gimnazjalny
PESEL ucznia
WERSJA
A
KOD UCZNIA
Mapy do zadań 1. i 2.
Najstarsze obszary rolnicze
Rozprzestrzenianie się kultury neolitycznej
Taśma chronologiczna do zadania 1.
1
VI tysiąclecie
p.n.e.
2
V tysiąclecie
p.n.e.
3
4
5
6
IV tysiąclecie
p.n.e.
III tysiąclecie
p.n.e.
II tysiąclecie
p.n.e.
I tysiąclecie
p.n.e.
początek
nasze ery
Zadanie 1.
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Okres, w którym kultura neolityczna pojawiła się na terenie Egiptu, oznaczony jest na taśmie chronologicznej
numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Zadanie 2.
Obie mapy informują, że początki rolnictwa związane są z obszarem
A. Afryki Południowej.
C. Bliskiego Wschodu.
B. Europy Zachodniej.
D. basenu Morza Czarnego.
Mapa do zadania 3. Starożytna Grecja
Tekst do zadania 3.
Jednostka od urodzenia podporządkowana była nieubłaganym prawom
państwowym. O życiu bowiem nowo narodzonego dziecka decydowało
państwo; jedynie zdrowe dzieci miały prawo do życia, natomiast słabe,
ułomne, porzucano w górach. Te twarde prawa stosowano w dalszym
życiu młodzieży, zwłaszcza wobec chłopców. Pozostawali oni tylko do
siódmego roku życia w domu, później, aż do podeszłego wieku męskiego
(50–60 lat), pędzili tryb życia obozowego. Cały wolny czas spędzali na
ćwiczeniach wojskowych. W ten sposób zahartowani, przyzwyczajeni do
krótkich, jasnych odpowiedzi (zwanych lakonicznymi od starej nazwy
kraju, Lakonii), z pogardą śmierci szli do walki.
Zadanie 3.
Opisany system wychowania chłopców dotyczy państwa-miasta położonego na obszarze
A. Tesalii.
C. Peloponezu.
B. Azji Mniejszej.
D. Macedonii
Teksty do zadania 4.
1. Polski Komitet Olimpijski ogłosił skład reprezentacji na Igrzyska Olimpijskie, które odbędą się w Londynie. Wśród
sportowców znaleźli się: Otylia Jędrzejczak, Tomasz Majewski i Mateusz Kusznierewicz.
2. Powrót antycznej tragedii na deski Teatru Miejskiego w Gdyni wypadł imponująco. Publiczność gorącymi
brawami nagrodziła aktorów i reżysera spektaklu. Owacjom nie było końca.
3. Prawo nie działa wstecz, nieznajomość prawa szkodzi, umów należy dotrzymywać, gdzie społeczeństwo tam
prawo – to kilka zasad prawniczych, które omówiono w czasie wykładu na temat Łacińskie sentencje prawnicze
a polski wymiar sprawiedliwości.
4. Kilka dni temu odbył się tatarski festyn w Kruszynianach na Podlasiu. Ważnym elementem obchodów było
muzułmańskie nabożeństwo, które odbyło się w tamtejszym zabytkowym meczecie.
Zadanie 4.
Opisy przedstawiające przykłady współczesnej kultury na ziemiach polskich wywodzące się z tradycji starożytnej
Grecji oznaczono numerami
A. 1. i 2.
B. 2. i 3.
C. 3. i 4.
D. 1. i 4.
Ilustracje do zadania 5.
1
2
Zadanie 5.
Wybierz cywilizację, dla której charakterystyczne są budowle przedstawione na ilustracjach, i wskaż
uzasadnienie wyboru spośród podanych. Zaznacz literę A albo B oraz numer 1, 2 albo 3.
A.
Cywilizacja grecka,
B.
Cywilizacja rzymska,
gdyż wówczas w architekturze
rozpowszechniło się zastosowanie
1.
kolumn.
2.
łuku.
3.
tympanonu.
Zadanie 6.
Spośród poniższych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i
wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia.
6.1.
Wydarzenie chronologicznie pierwsze
A
B
C
D
6.2.
Wydarzenie chronologicznie ostatnie
A
B
C
D
A. Koronacja cesarska Karola Wielkiego w Rzymie.
B. Ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny.
C. Podział Cesarstwa Rzymskiego na Wschodnie i Zachodnie.
D. Rozłam w Kościele, zwany schizmą wschodnią.
Tekst źródłowy do zadań 7. i 8.
Również i to uważamy za godne przekazania pamięci, że za jego czasów cesarz Otto Rudy przybył do [grobu] św.
Wojciecha dla modlitwy i pojednania, a zarazem w celu poznania sławnego Bolesława, jak o tym można dokładniej
wyczytać w księdze o męczeństwie [tego] świętego. Bolesław przyjął go tak zaszczytnie i okazale, jak wypadało
przyjąć króla, cesarza rzymskiego i dostojnego gościa.
Na podstawie: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekład Romana Grodeckiego, Wrocław 1982.
Zadanie 7.
Wymienieni w tekście Bolesław i Otto Rudy to
A. Bolesław Chrobry i Otton I.
B. Bolesław Śmiały i Otton I.
C. Bolesław Chrobry i Otton III.
D. Bolesław Śmiały i Otton III.
Zadanie 8.
Opisane wydarzenie miało miejsce
A. w Gnieźnie.
B. w Poznaniu.
C. w Krakowie.
D. we Wrocławiu.
Mapy do zadań 9. i 10. Mapa A
Mapa B
Zadanie 9.
Z analizy obu map wynika, że pomiędzy panowaniem Bolesława Krzywoustego a panowaniem Kazimierza
Wielkiego
A. sprowadzono Krzyżaków na ziemie polskie.
C. schrystianizowano Mazowsze i Małopolskę.
B. powstała Rzeczypospolita Obojga Narodów.
D. włączono Małopolskę do Rusi.
Zadanie 10.
W chwili śmierci Kazimierza Wielkiego ziemie, które pozostały poza granicami państwa polskiego, to:
A. Wielkopolska, Pomorze Gdańskie i Mazowsze.
C. Małopolska, Wielkopolska i Śląsk.
B. Mazowsze, Małopolska i Pomorze Zachodnie.
D. Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie i Śląsk.
Zadanie 11.
W okresie panowania Bolesława Krzywoustego monarchia miała charakter patrymonialny, na co wskazuje
A. prowadzenie wojny z władcą niemieckim Henrykiem V.
B. podzielenie państwa pomiędzy swoich synów.
C. przyłączenie Pomorza Gdańskiego do państwa polskiego.
D. wysłanie misji chrystianizacyjnych na Pomorze Zachodnie.
Tablica genealogiczna do zadania 12.
Zadanie 12.
Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych.
Tablica zawiera informacje dotyczące
A. dzieci Mieszka Plątonogiego.
B. syna pierwszego władcy z dynastii Piastów.
C. wszystkich polskich władców panujących w XI w.
D. spadkobierców testamentu Bolesława Krzywoustego.
Tekst do zadania 13.
Fragment kroniki Jana z Czarnkowa z XIV w.
Ten to król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził rzeczą pospolitą, albowiem jak drugi Salomon,
wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. Przede wszystkim zamek krakowski ozdobił przedziwnymi
budynkami, wieżami, rzeźbami, malowidłami [...] nad podziw wspaniałymi. Naprzeciw zaś zamku [...] wybudował
miasto, które od imienia swego nazwał Kazimierzem. Wybudował też wiele innych miast [...] i zamków. Wszystkie
te miasta i zamki opatrzył bardzo silnymi murami [...], fosami i innymi fortyfikacjami, na ozdobę królestwa a ku
bezpieczeństwu i schronieniu narodu polskiego. Za panowania bowiem tego króla powstało w lasach, gajach i na
karczowiskach prawie drugie tyle miast i wsi, ile ich przedtem było w królestwie polskim. Królestwa swego dzielnie
bronił.
Zadanie 13.
Uzupełnij poniższy tekst, wybierając w każdym zdaniu właściwą odpowiedź spośród podanych.
Kronikarz opisuje panowanie 6.1. ____. Autor przedstawia osiągnięcia władcy w 6.2. ____. Porównując monarchę
do Salomona, kronikarz wyraża 6.3. ____.
6.1.
A. Kazimierza Odnowiciela
B. Kazimierza Wielkiego
C. Jana Kazimierza
6.2.
A. reformowaniu prawa
B. rozbudowaniu systemu obronnego
C. rozwijaniu działalności
artystycznej
6.3.
A. podziw
B. niechęć
C. obawę
Tekst do zadań 14-20
Orszak posuwa się jakby po gzymsie wykutym z boku skały, wreszcie zatrzymuje się na obszernym placu o
kilkanaście pięter nad dnem wąwozu. Tu znajdują się drzwi prowadzące do podziemnego grobu, który budował
sobie faraon przez trzydzieści lat panowania. Grób ten to cały pałac z komnatami dla pana, rodziny i służby, z
jadalnią, sypialnią i łazienką, z kaplicami poświęconymi różnym bogom, a nareszcie - ze studnią, gdzie na wieki
spocznie mumia faraona. Przy blasku jaskrawych pochodni widać ściany wszystkich komnat pokryte modlitwami i
obrazami, które odtwarzają wszystkie zajęcia i rozrywki zmarłego: polowania, budowę świątyń i kanałów, triumfalne
przejazdy, uroczystości odprawiane na cześć bogów, walki wojsk z nieprzyjaciółmi, pracę ludu... Nie dość na tym:
pokoje bowiem są zastawione sprzętami, naczyniami, wozami i bronią, kwiatami, mięsem, ciastem i winem, ale
jeszcze znajduje się w nich mnóstwo posągów. Są to liczne wizerunki Ramzesa XII, jego kapłanów, ministrów,
kobiet, żołnierzy i niewolników. Pan bowiem i na tamtym świecie nie może się obejść bez kosztownych sprzętów,
wykwintnego jadła i wiernej służby.
Bolesław Prus, Faraon, t. II, Warszawa 1963.
Odkrycie przez Cartera [brytyjskiego uczonego żyjącego w latach 1873-1939] niemal nienaruszonego grobu
Tutenchamona stało się międzynarodową sensacją. Archeologia zyskała obfite źródło wiedzy o starożytnym
Egipcie, a cudowne wyposażenie grobu oczarowało szeroką publiczność. Carter tak opisywał moment wejścia do
grobowca: Wsunąłem świecę i zajrzałem do środka, lord Carnarvon, lady Evelyn i Callender stali wokół mnie w
trwożnym oczekiwaniu na to, co powiem. Z początku nic nie mogłem zobaczyć, ciepłe powietrze uchodzące z
wnętrza komory spowodowało, że płomień świecy migotał, lecz wkrótce w zasięgu mojego wzroku wyłoniły się z
ciemności szczegóły komnaty – dziwaczne zwierzęta, posągi i złoto - wszędzie blask złota. Przez chwilę, która
musiała być wiecznością dla tych, którzy stali obok mnie, zamarłem oniemiały z zachwytu.
Thomas Hoving, Tutenchamon za kulisami odkrycia, Warszawa 1991.
Zadanie 14. (0 – 1)
Najodpowiedniejszym synonimem wyrazu faraon jest:
A. książę,
C. minister,
B. namiestnik,
D. król.
Zadanie 15. (0 – 1)
Grób faraona znajdował się w miejscu:
A. wyklętym,
B. trudno dostępnym,
C. dobrze oznakowanym,
D. zakazanym.
Zadanie 16. (0 – 1)
W grobie faraona informacje o jego życiu były zawarte:
A. na ściennych malowidłach,
C. na rytualnych naczyniach,
B. w papirusowych księgach,
D. w wyrzeźbionych wizerunkach.
Zadanie 17. (0 – 1)
Wyposażenie grobu faraona świadczyło o:
A. dobrym zabezpieczeniu,
B. lęku Egipcjan przed śmiercią,
C. ochronie pamiątek po zmarłym,
D. trosce o życie wieczne zmarłego.
Zadanie 18. (0 – 1)
Z tekstu T. Hovinga wynika, że odkrywcami grobu Tutenchamona byli:
A. Egipcjanie,
C. Anglicy,
B. Francuzi,
D. Amerykanie.
Zadanie 19. (0 – 1)
Odnalezienie grobu Tutenchamona przyczyniło się do:
A. poszerzenia wiedzy o kulturze Egiptu,
C. zakazu badań archeologicznych w Egipcie,
B. potępienia archeologów przez opinię społeczną,
D. powstania nowej gałęzi wiedzy.
Zadanie 20. (0 – 1)
Dla naukowców groby starożytnych Egipcjan mają przede wszystkim wartość:
A. historyczną,
C. religijną,
B. polityczną,
D. ekonomiczną.
Heinrich Schliemann otworzył Iliadę i przeczytał raz jeszcze wiersze o straszliwej walce Achillesa z Hektorem. O
tym, jak Hektor uciekał przed śmiałym biegaczem i jak obydwaj miasto potrójnym okrążyli skokiem. Przebył
opisaną w Iliadzie drogę i znalazł zbocze tak strome, że musiał zeń złazić na czworakach. To utwierdziło go w
przekonaniu, że Homer, którego opisy terenu traktował tak, jakby chodziło o najściślejszą topografię wojskową, nie
mógł pomyśleć o tym, żeby jego bohaterowie zbiegali z tego zbocza potrójnym skokiem. Z zegarkiem w jednym i
Homerem w drugim ręku odmierzył drogę między pagórkiem, który kryć miał w sobie Troję, a przylądkiem, gdzie
stać miały okręty Achajów. Śledził przebieg pierwszego dnia bitwy trojańskiej, tak jak opiewa ją Iliada od drugiej do
siódmej pieśni, i obliczył, że gdyby Troja leżała tu, w Bunarbaszi, Achajowie musieliby w ciągu dziewięciu godzin
walk przebiec nie mniej niż 84 kilometry! Prawdziwe ślady znajdowały się gdzie indziej. Schliemann odnalazł Troję
blisko wioski Hissarlik, gdzie wzgórze opadało łagodnym i szerokim stokiem, więc Hektor i Achilles, obiegając
trzykrotnie miasto, musieli przebyć tylko 15 kilometrów. Odkrycie to było triumfem archeologa, ale i zarazem
triumfem Homera, bo zostało udowodnione, że faktycznie niegdyś istniało to, co przypisywano wyłącznie wyobraźni
poety.
C. W. Ceram, Bogowie, groby i uczeni, Warszawa 1967.
Zadanie 21. (0 – 1)
Schliemann szukał w Iliadzie informacji o:
A. bohaterach wojny,
B. położeniu Troi,
C. flocie Greków,
D. przebiegu wojny.
Zadanie 22. (0 – 1)
Przywołując postacie Hektora i Achillesa, Schliemann analizował:
A. psychikę bohaterów,
C. czas pojedynku,
B. taktykę walki,
D. przebytą odległość.
Zadanie 23. (0 – 1)
W odnalezieniu Troi pomogło Schliemannowi:
A. zapoznanie się z historią Grecji,
C. wykonanie dokładnych pomiarów terenu,
B. ustalenie miejsca postoju greckich okrętów, D. wykorzystanie mapy terenu opisanego w Iliadzie.
Zadanie 24. (0 – 1)
Odkrycie Troi było triumfem Homera, ponieważ potwierdziło:
A. barwność jego wyobraźni,
C. istnienie Achillesa i Hektora,
B. prawdziwość jego opisu Troi,
D. przebieg wojny trojańskiej.
Zadanie 25. (0 – 1)
Potęga starożytnej Grecji opierała się na:
A. rolnictwie i hodowli,
B. dyplomacji,
C. kolonizacji i handlu,
D. sztuce.
Gdy od dawna drzemiący wulkan Wezuwiusz wybuchł 24 sierpnia 79 r. n.e., mieszkańcy rzymskich miast
Pompejów i Herkulanum zostali zupełnie zaskoczeni. Gorący popiół godzinami padał na Pompeje, aż zakrył je
całkowicie na kilka metrów.
Z czasem o Pompejach zapomniano. W V wieku n.e. upadł Rzym, ale legenda o zaginionym mieście
przetrwała ponad tysiąc lat. W 1860 roku profesor archeologii Giuseppe Fiorelli zajął się wykopaliskami w
Pompejach. Po odsłonięciu ulic przystąpił do sporządzenia planu miasta. W jego zachodniej części znajdowały się:
forum otoczone świątyniami i budynkami użyteczności publicznej (były to m. in. łaźnie) oraz teatr i na wschodnim
krańcu - amfiteatr. Pozostałą część miasta wypełniały budynki prywatne. Poza murami przy wybrukowanych
drogach znajdowały się cmentarze. Pompeje otaczał trzykilometrowej długości mur z ośmioma bramami. Od
północy i wschodu w murze zbudowano wieże obserwacyjne. Miasto leżało zaledwie pięćset metrów od morza. Po
wprowadzeniu w cesarstwie tak zwanego pax Romana (pokoju rzymskiego) częściowo rozebrano mury obronne, a
na ich miejscu powstały usytuowane na tarasach eleganckie wille z pięknym widokiem na morze.
Fiorelli jest znany przede wszystkim jako twórca odlewów gipsowych postaci zasypanych w Pompejach. W
popiołach przetrwały bowiem odciski ciał, toteż do zachowanych wgłębień wlewał on pod ciśnieniem płynny gips.
W ten sposób odtwarzał również przedmioty i korzenie drzew. Przyczynił się do poznania warunków życia w
antycznym mieście rzymskim.
Peter Connolly, W Pompejach, Wrocław 1992.
Zadanie 26. (0 – 1)
Odkrycie Pompejów pozwoliło lepiej poznać:
A. życie w rzymskim mieście,
C. przyczynę klęski Rzymu,
B. źródło potęgi cesarstwa,
D. legendy o zaginionym mieście.
Zadanie 27. (0 – 1)
Z tekstu wynika, że Rzymianie:
A. lekceważyli higienę osobistą,
B. chowali zmarłych w obrębie miasta,
C. nie interesowali się sztuką,
D. budowali brukowane drogi.
Zadanie 28. (0 – 1)
Sławę przyniosło G. Fiorellemu:
A. podanie przyczyny zagłady Pompejów,
B. opisanie swoich odkryć,
C. odnalezienie dawnej kultury,
D. stworzenie odlewów ciał i rzeczy.
Zadanie 29. (0 – 1)
W starożytnych miastach forum było miejscem:
A. występów teatralnych,
C. walk gladiatorów,
B. zgromadzeń,
D. modlitw.
1
2
Tymczasem Bolesław [Krzywousty], Marsowe chłopię, wzrastał w siły i lata i nie oddawał się próżnemu
zbytkowi, jak to zwykli czynić chłopcy w jego wieku, lecz gdziekolwiek zasłyszał, że wróg grabi, tam natychmiast
spieszył z rówieśnymi młodzieńcami, a częstokroć potajemnie z nieliczną garstką zapędzał się do kraju
nieprzyjacielskiego i spaliwszy wsie, przyprowadzał jeńców i łupy. Już bowiem wiekiem chłopię, lecz zacnością
3
starzec, dzierżył księstwo wrocławskie, a jeszcze przecież nie uzyskał godności rycerza. A że w myśl ogólnych
nadziei zapowiadał się na młodzieńca wybitnych zdolności i już widoczne były w nim zadatki wielkiej sławy
rycerskiej, kochali go wszyscy możni, ponieważ dopatrywali się w nim kogoś wielkiego w przyszłości.
Tenże chłopczyna, z Marsowego zrodzon rodu, pewnego razu wyruszył na Pomorze, gdzie już wyraźniej
objawił sławę swojego imienia. Albowiem takimi siłami obległ gród Międzyrzecze i z taką gwałtownością doń
szturmował, że w kilku dniach zmusił jego załogę do poddania się. [...] Wróciwszy stamtąd, niezmordowany
chłopiec dał nieco wytchnienia rycerzom, lecz zaraz powiódł ich tamże z powrotem. A pragnąc ujarzmić kraj
barbarzyńców, nie dbał o to, by najpierw łupy zbierać i wzniecać pożary, lecz przemyśliwał nad zajęciem ich
warowni i miast lub nad ich zniszczeniem. [...] Uprowadził też stamtąd mnogie łupy i jeńców, a z wojownikami
postąpił wedle prawa wojennego. [...]
Władysław [Herman] przeto widząc, że chłopiec dochodził już lat męskich i że zajaśniał czynami rycerskimi, a
wszystkim mądrym ludziom w państwie się podobał, postanowił przypasać mu miecz w uroczystość Wniebowzięcia
Panny Marii i przygotował w mieście Płocku wspaniałą uroczystość. Gdy więc wszyscy się przygotowywali i na tę
uroczystość pospieszali, doniesiono, że Pomorzanie oblegli gród Sątok, a żaden z dostojników nie śmiał wyruszyć
przeciw nim. Wbrew sprzeciwom wielu Marsowy chłopiec popędził tam, odniósł zwycięstwo nad Pomorzanami i
wracając [jeszcze] jako giermek, [a już] jako zwycięzca, pasowany został przez ojca na rycerza i z niezmierną
radością odprawił tę uroczystość. I nie sam jeden owego dnia przepasany został pasem rycerskim, bo ojciec z
miłości i dla uczczenia syna dał [tegoż dnia] oręż wielu [jego] rówieśnikom.
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław 1989.
1
Bolesław Krzywousty, syn Władysława Hermana, urodził się ok. 1085 r., zmarł w 1138 r.
Mars – w mitologii rzymskiej bóg wojny.
Dzierżyć – trzymać; tu: sprawować władzę.
2
3
Zadanie 30. (0-1)
Gall pisze o Bolesławie Marsowe chłopię, aby podkreślić jego
A. wyniosłość.
C. dorosłość.
B. ostrożność.
D. waleczność.
Zadanie 31. (0-1)
Z jakiej dynastii wywodził się Bolesław Krzywousty?
A. Jagiellonów.
C. Piastów.
B. Wazów.
D. Sasów.
Zadanie 32. (0-1)
W okresie dorastania Bolesław zapowiadał się na znakomitego
A. stratega.
C. dyplomatę.
B. sędziego.
D. podróżnika.
Zadanie 33. (0-1)
Stwierdzenie Galla: wiekiem chłopię, lecz zacnością starzec oznacza, że Bolesław był
A. młody, więc niedojrzały.
C. młody, więc szczery.
B. młody, ale godny szacunku.
D. młody, ale zgorzkniały.
Zadanie 34. (0-1)
Co było następstwem wypraw Bolesława przeciwko Pomorzanom?
A. Gniew króla.
C. Uznanie ojca.
B. Bunt możnych.
D. Hołd rycerzy.
Zadanie 35. (0-1)
Gall opowiada o czynach młodego Bolesława
A. z uznaniem.
C. z ironią.
B. z dystansem.
D. z humorem.
Zadanie 36. (0-1)
Dorastanie Bolesława Krzywoustego przypadło na przełom wieków
A. X i XI.
C. XII i XIII.
B. XI i XII.
D. XIII i XIV.
Zadanie 37. (0-1)
Słowo giermek oznaczało w średniowieczu
A. młodego rycerza, który uczestniczył w wyprawie wojennej u boku króla lub księcia.
B. młodzieńca o wybitnych zdolnościach, który zapowiadał się na znakomitego polityka.
C. młodego rycerza, który walcząc u boku króla, stosował się do prawa wojennego.
D. młodzieńca, który pełniąc służbę przy rycerzu, przygotowywał się do stanu rycerskiego.
Zdjęcia do zadań 38-39
Fotografia A
Fotografia C
Piramida stojąca przed Luwrem w Paryżu
Fotografia B
Wielki Łuk w dzielnicy La Defense w Paryżu
Kolumna Zygmunta III Wazy w Warszawie
Zadanie 38. (0 – 3)
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy – fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F –
jeśli jest fałszywe.
38.1
Budowla na fotografii A nawiązuje do architektury egipskiej.
P
F
38.2
Budowla na fotografii B nawiązuje do architektury greckiej.
P
F
38.3
Budowla na fotografii A nawiązuje do architektury rzymskiej.
P
F
Zadanie 39. (0 – 1)
Kolumny przedstawiona na fotografii C nawiązuje do porządku
A. doryckiego.
B. jońskiego.
C. korynckiego.
D. toskańskiego.
Badanie osiągnięć uczniów klasy I
Część 7: Zbiorczy egzamin gimnazjalny
PESEL ucznia
WERSJA
KOD UCZNIA
Zadanie 1.
Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie przemiany w życiu społecznym, to:
A. koczownictwo → narodziny rolnictwa → powstanie państwa.
B. powstanie państwa → narodziny rolnictwa → koczownictwo.
C. narodziny rolnictwa → koczownictwo → powstanie państwa.
D. narodziny rolnictwa → powstanie państwa → koczownictwo.
Ilustracja i mapa do zadania 2.
Zadanie 2.
Ilustracja przedstawia pismo wykształcone na terenie oznaczonym na mapie numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
1
2
3
4
Zadanie 3.
Ilustracje przedstawiające przykłady architektury rzymskiej oznaczono numerami
A. 1. i 4.
B. 3. i 4.
C. 2. i 3.
D. 1. i 2.
B
Ilustracja 2.
Ilustracja 3.
Ilustracja 1.
Ilustracja 4.
Zadanie 4.
Pisma starożytnej Mezopotamii i starożytnego Egiptu zostały przedstawione odpowiednio na ilustracjach
A. 1. i 2.
B. 1. i 4.
C. 2. i 3.
D. 3. i 4.
Zadanie 5.
Pierwsze igrzyska olimpijskie odbyły się w roku 776 p.n.e., czyli w
A. I połowie VII w. p.n.e.
B. II połowie VII w. p.n.e.
C. I połowie VIII w. p.n.e.
D. II połowie VIII w. p.n.e.
Mapa do zadania 6.
Zadanie 6.
Dokończ poniższe zdanie, wybierając
właściwą odpowiedź spośród podanych.
Mapa przedstawia zasięg posiadłości
A. arabskich w VII i VIII wieku.
B. bizantyjskich za Justyniana Wielkiego.
C. rzymskich w okresie republiki.
D. greckich w VI w. p.n.e.
Tekst do zadania 7.
Mahomet, urodzony w Mekce, w obawie o własne bezpieczeństwo porzucił w 622 r. rodzinne miasto i udał się do
Medyny. Jego ucieczka, zwana po arabsku Hidżrą, została z czasem uznana przez mahometan za początek nowej
ery. W 632 r. w chwili zgonu proroka wszystkie plemiona arabskie wchodziły w skład utworzonego przez niego
państwa.
Następca Mahometa rozbudował państwo. Podbił Persję oraz okupował Syrię, Palestynę i Egipt. W 711 r.
Arabowie wzięli udział w walkach dynastycznych hiszpańskich Wizygotów. Dzięki temu mogli w 719 r. przeprawić
się przez Pireneje i przystąpić do okupowania wizygockich posiadłości w Galii.
Zadanie 7.
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe, czy – fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest
prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Mahomet zmarł 10 lat po rozpoczęciu ery muzułmańskiej.
P
F
W pierwszej połowie VIII wieku Arabowie rozpoczęli podbój ziem na terenie Europy.
P
F
Ilustracja z opisem do zadania 8.
Na banknotach umieszczono wizerunki:





Mieszka I na 10-złotowym
Bolesława I Chrobrego na 20-złotowym
Kazimierza III Wielkiego na 50-złotowym
Władysława II Jagiełły na 100-złotowym
Zygmunta I Starego na 200-złotowym
Zadanie 8.
Wszyscy przedstawieni na banknotach władcy
A. byli koronowani w
B. pochodzili z jednej
Krakowie.
dynastii.
C. żyli w tym samym
stuleciu.
D. byli polskimi
monarchami.
Ilustracje do zadań 9. i 10.
1
2
3
4
Zadanie 9.
Typowe dla epoki średniowiecza są budowle przedstawione na ilustracjach
A. 1. i 2.
B. 1. i 3.
C. 2. i 3.
Zadanie 10.
Budowla przedstawiona na ilustracji numer 4 jest charakterystyczna dla stylu
A. romańskiego, ponieważ jest masywna i ma stosunkowo małe otwory okienne.
B. gotyckiego, ponieważ jest strzelista i ma wysokie okna zakończone ostrymi łukami.
C. renesansowego, ponieważ ma liczne krużganki i duże trójskrzydłowe okna.
D. barokowego, ponieważ ma liczne dekoracje rzeźbiarskie i okna bogato zdobione.
D. 3. i 4.
Zadanie 11.
Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą odpowiedź spośród podanych.
Kazimierz Wielki zasiadł na tronie polskim w roku śmierci 11.1. ____. Dzięki zabiegom dyplomatycznym
Kazimierza Wielkiego król Czech 11.2. ____. Kazimierz Wielki zawarł umowę o następstwie tronu z 11.3. ____.
11.1.
A. Mieszka II
B. Bolesława Krzywoustego
C. Władysława Łokietka
11.2.
A. nadał prawa miejskie
mieszkańcom Krakowa
B. zrzekł się pretensji do tronu
Królestwa Polskiego
C. odebrał Krzyżakom Pomorze
Gdańskie
11.3.
A. Litwinami
B. Rusinami
C. Węgrami
Zadanie 12.
Spośród poniżej podanych wydarzeń oznaczonych literami A–D wybierz wydarzenie chronologicznie
pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W tabeli zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane
wydarzenia.
12.1.
Wydarzenie chronologicznie pierwsze
A
B
C
D
12.2.
Wydarzenie chronologicznie ostatnie
A
B
C
D
A. Chrzest Polski.
B. Zjazd w Gnieźnie.
C. Śmierć księcia Mieszka I.
D. Koronacja Bolesława Chrobrego.
A. Teatr grecki w swoich początkach był silnie związany z obrzędami religijnymi. Stopniowo jednak stawał się on
dziedziną niezależną od religii. Tematem dramatów były epizody z utworów Homera, dające sposobność do
podejmowania aktualnych problemów politycznych i społecznych. Istniały dwa główne typy dramatu: tragedia i
komedia. Tragedia opowiadała o ważnych postaciach i wydarzeniach, a każda sztuka podejmująca wątek
legendy lub historii zawierała moralne, religijne lub społeczne przesłanie skierowane do widzów. Los bohatera
tragedii antycznej był z góry przesądzony i jakiekolwiek działania, które podejmował, prowadziły go do
nieuchronnej klęski. Akcja tragedii obejmowała jeden wątek i rozgrywała się cały czas w tym samym miejscu
przez 24 godziny. Komedie natomiast były widowiskami dowcipnymi, groteskowymi, a w późniejszym okresie –
satyrami na życie w miastach.
Na podstawie Atlasu kultur starożytnych – Grecja, Rzym, Warszawa 1999.
B. Starożytni Grecy stworzyli teatr znakomity, jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny. Scena prawie pusta, bez
dekoracji, oświetlona słońcem. Aktor w koturnach, z maską na twarzy. Uniemożliwiało to realistyczny ruch i gest, a
zmuszało do rytmizacji niemal tanecznej.
Stanisław Furmanik, O sztuce teatru, [w:] Janusz Degler, Problemy teorii dramatu i teatru, Wrocław 1988.
Zadanie 13. (0-1)
Początki teatru greckiego związane były z
A. polityką.
B. kultem religijnym. C. filozofią.
D. ceremoniałem olimpijskim.
Zadanie 14. (0-1)
Fragmenty utworów Homera były pretekstem do przedstawienia w dramatach
A. tragedii miłosnych. B. zmagań z siłami natury. C. obrzędów religijnych. D. problemów współczesności.
Zadanie 15. (0-1)
Według tekstu I tragedię antyczną charakteryzuje
A. obecność scen
B. kompozycja otwarta.
zbiorowych.
Zadanie 16. (0-1)
O losach bohatera tragedii antycznej decyduje
A. przeznaczenie.
B. rodzina. C. pochodzenie.
C. jedność miejsca, czasu
i akcji.
D. władca.
Zadanie 17. (0-1)
Pokazana na rysunku maska tragiczna różni się od komicznej
A. wielkością.
B. miną.
C. kształtem.
D. zdobieniami.
D. podział na akty i
sceny.
PLEMIONA EUROPY
W IX wieku kraje Europy rozumianej jako krąg cywilizacji, wciśnięte między Bizancjum, islam i krąg ludów
pogańskich, nie były zbyt rozległe. Wówczas jednak uzyskały tożsamość kulturową, nawiązując do tradycji
dawnego cesarstwa, ale opierając się także na tradycji plemiennej ludów tworzących nową mapę polityczną w
zachodniej, łacińskiej i katolickiej części kontynentu. Ojcem tej Europy (tak nazywanym już przez współczesnych)
był Karol Wielki.
Przez ponad stulecie jej granice praktycznie nie ulegały zmianom. Gwałtowny rozwój nastąpił dopiero w
wieku X. Do wspólnoty chrześcijańskiej zostały włączone nowe i, co ważniejsze, trwałe organizmy państwowe. W
kolejności chronologicznej Czechy, Dania, Polska, Węgry, Ruś, Norwegia i Szwecja przyjęły chrzest, w rozumieniu
ówczesnych polityków i intelektualistów, wchodząc do grona państw tej samej ideologii. (...) Pozornie Polska miała
niewielkie szanse na odegranie znaczącej roli w nowym układzie politycznym. Zaskakujący zatem był fakt udania
się cesarza Ottona III do najmniej znanego kraju nowej Europy.
Podróż cesarska do Gniezna spowodowana była szczególnie korzystnym dla Chrobrego zbiegiem
okoliczności. Jedna z najbardziej znanych postaci na dworze cesarza rzymskiego – biskup praski Wojciech,
osobisty przyjaciel Ottona III, zginął w 997 r. z rąk pogan podczas swej misji chrystianizacyjnej w Prusach. I Otton, i
Wojciech mieli przed oczyma ideę wskrzeszenia Rzymu – uniwersalnego państwa chrześcijańskiego. Pod koniec X
wieku mogło się wydawać, że czas zjednoczenia Włoch, Niemiec, Francji i nowych ziem – Słowiańszczyzny jest już
niedaleki. (...) Nowa idea Europy rzymskiej wymagała bohaterów czasów sobie współczesnych, którzy swą
działalnością i postawą kształtowaliby właściwie wzory. Wojciech, dobrze znany w otoczeniu cesarza i papieża,
męczennik za wiarę, został niemal natychmiast zaliczony w poczet świętych. Papież Sylwester II już w 999 r. podjął
decyzję o utworzeniu nowej metropolii i powołaniu na tron arcybiskupi Gaudentego (który też brał udział w misji
pruskiej Wojciecha). Do Gniezna zwołany został synod, w którym obok licznie przybyłego duchowieństwa
postanowił wziąć udział sam cesarz – przyjaciel męczennika.
Chrobry znakomicie wykorzystał sprzyjające okoliczności. Wśród powstałych nowych organizmów
politycznych Europy jego terytorium stało się najważniejszym ogniwem ziem świeżo włączonych do wspólnoty
łacińskiej. Miało to oczywiście pozytywne skutki dla planowanych politycznych poczynań Bolesława – po raz
pierwszy Polska zaistniała w świadomości elit europejskich. Skutki zjazdu ważne były także dla stosunków
wewnętrznych kraju. Powstały bowiem początki więzi obejmującej mieszkańców różnych terytoriów plemiennych.
Zadanie 18. (0-1)
Autor tekstu pisze o Europie
A. współczesnej.
B. średniowiecznej.
C. renesansowej.
D. oświeceniowej.
Zadanie 19. (0-1)
W X wieku o wejściu nowych państw w krąg cywilizacji europejskiej zdecydowało
A. utworzenie metropolii w B. zagrożenie islamem.
C. zwołanie synodu w
D. przyjęcie przez nie
Gnieźnie.
Polsce.
chrześcijaństwa.
Zadanie 20. (0-1)
Ojcem Europy w IX wieku nazywano
A. Karola Wielkiego.
B. Ottona III.
C. Bolesława Chrobrego.
D. Sylwestra II.
Zadanie 21. (0-1)
Otton III i Wojciech byli rzecznikami
A. odrodzenia państwa
B. utworzenia państw
polskiego.
narodowych.
C. wykreowania bohatera
Europy.
D. połączenia państw
chrześcijańskich.
Zadanie 22. (0-1)
W zjeździe gnieźnieńskim uczestniczyli między innymi
A. Otton III i Bolesław
B. Otton III i Mieszko I.
C. Sylwester II i Bolesław
Chrobry.
Chrobry.
D. Wojciech i Otton III.
Zadanie 23. (0-1)
Od końca X wieku postać św. Wojciecha była symbolem
A. wierności w przyjaźni.
B. męczeństwa za wiarę.
C. radykalizmu poglądów.
D. rozsądku politycznego.
Zadanie 24. (0-1)
Skutkiem zjazdu w Gnieźnie było
A. uznanie św. Wojciecha
B. podporządkowanie
za patrona Polski.
Kościoła cesarstwu.
D. wzmocnienie
Polski w Europie.
C. zaprzestanie misji
chrystianizacyjnych.
Zadanie 25. (0-1)
Intencją autora tekstu było
A. potępienie chrystianizacji pogan w Europie Środkowej.
B. skrytykowanie idei wskrzeszenia Rzymu, modnej w czasach Ottona III.
C. wskazanie najważniejszych przyczyn słabości państwa polskiego.
D. opisanie okoliczności, w których doszło do zjazdu gnieźnieńskiego.
pozycji
Tekst do zadań 26-30 Magia ogrodów
Człowiek pragnął zawsze obcować z naturą miło i bezpiecznie. Zaczął więc tworzyć obszary przyrody
uporządkowanej, z konieczności ogrodzone. Tak powstał ogród.
Jednym z siedmiu cudów świata były wiszące ogrody Babilonu. Powstały w VIII wieku p.n.e., a – jak głosi
legenda – rozkazał je założyć król Nabuchodonozor II, by sprawić przyjemność swej małżonce Amyitis. Wyglądały
jak zawieszone w powietrzu. Ogrody te pełniły zarazem ważną funkcję polityczną: były dowodem potęgi monarchy,
popisem jego niezwykłych umiejętności rozkazywania ludziom i przyrodzie.
W wielu ogrodach średniowiecznych (między innymi tych, które powstawały na dziedzińcach klasztorów)
1
odtwarzano plan raju. Był to kwadrat; w jego środku jako ożywcze źródło, o którym mowa w Genezis , znajdowała
się studnia lub fontanna. Od niej biegły ku różnym stronom świata cztery aleje – jak cztery wspomniane w Biblii
2
rzeki Edenu .
1
2
Na podstawie: Andrzej Osęka, Magia ogrodów, „Magazyn” (dodatek do „Gazety Wyborczej”) 1999, nr 6.
Genezis – Księga Rodzaju, pierwsza księga Biblii, opowiadająca o stworzeniu świata i człowieka
Eden – biblijny raj, miejsce najwyższej szczęśliwości
Zadanie 26. (0-1)
Wyraz magia użyty w tytule Magia ogrodów wskazuje na ich
A. genezę i historyczne B. dziką naturę i
C. funkcje i stylową
przemiany.
nieregularną kompozycję.
różnorodność.
D. niezwykły urok i siłę
oddziaływania.
Zadanie 27. (0-1)
Wiszące ogrody zaliczane do siedmiu cudów świata powstały w okresie
A. starożytności.
B. średniowiecza.
C. odrodzenia.
D. romantyzmu.
Zadanie 28. (0-1)
Z tekstu III wynika, że w Babilonii ogród Amyitis miał duże znaczenie, gdyż
A. tylko w nim mogły odbywać się obrzędy religijne i dysputy filozoficzne.
B. świadczył o potędze władcy, który potrafił ujarzmić nawet dziką przyrodę.
C. znajdowało się tam ożywcze źródło, o którym mowa w Księdze Rodzaju.
D. był jedynym źródłem natchnienia dla tamtejszych poetów i malarzy.
Zadanie 29. (0-1)
Zdaniem autora tekstu III twórcy wielu średniowiecznych ogrodów wzorowali się na
A. babilońskich tarasach. B. parkach krajobrazowych.
C. biblijnym raju.
D. mitycznej Arkadii.
Zadanie 30. (0-1)
Fontanna wznoszona w centrum średniowiecznego ogrodu była symbolem
A. prawdy.
B. sprawiedliwości.
C. życia.
D. niewinności.
Król Salomon był synem Dawida. Umocnił państwo izraelskie. Rozwinął handel i zreorganizował armię. Swój dwór uczynił ośrodkiem kultury.
Zasłynął jako sędzia. Pewnego razu przyszły do niego dwie kobiety, aby rozsądził ich spór.
Jedna z kobiet powiedziała: „Litości, panie mój! Ja i ta kobieta mieszkamy w jednym domu. Ja porodziłam,
kiedy ona była w domu. A trzeciego dnia po moim porodzie ta kobieta również porodziła. Byłyśmy razem. Nikogo
innego z nami w domu nie było, tylko my obydwie. Syn tej kobiety zmarł [...]. Wtedy pośród nocy wstała i zabrała
mojego syna od mego boku, kiedy twoja służebnica spała, i przyłożyła go do swoich piersi, położywszy przy mnie
swego zmarłego syna. Kiedy rano wstałam, aby nakarmić mojego syna, patrzę, a oto on martwy! Gdy mu się
przyjrzałam przy świetle, rozpoznałam, że to nie był mój syn, którego urodziłam”. Na to odparła druga kobieta:
„Wcale nie, bo mój syn żyje, a twój syn zmarł”. Tamta zaś mówi: „Właśnie, że nie, bo twój syn zmarł, a mój syn
żyje”. I tak wykrzykiwały wobec króla. Wówczas król powiedział: „Ta mówi: To mój syn żyje, a twój zmarł; tamta zaś
mówi: Nie, bo twój syn zmarł, a mój syn żyje”. Następnie król rzekł: „Przynieście mi miecz!”. Niebawem
przyniesiono miecz królowi. A wtedy król rozkazał: „Rozetnijcie to żywe dziecko na dwoje i dajcie połowę jednej i
połowę drugiej!”. Wówczas kobietę, której syn był żywy, zdjęła litość nad swoim synem i zawołała: „Litości, panie
mój! Niech dadzą jej dziecko żywe, abyście go tylko nie zabijali!”. Tamta zaś mówiła: „Niech nie będzie ani moje,
ani twoje! Rozetnijcie!”. Na to król zabrał głos i powiedział: „Dajcie tamtej to żywe dziecko i nie zabijajcie go! Ona
jest jego matką”.
Kiedy o tym wyroku sądowym króla dowiedział się cały Izrael, czcił króla, bo przekonał się, że jest
obdarzony mądrością Bożą do sprawowania sądów.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań-Warszawa 1990.
Zadanie 31. (0-1)
Stary Testament jest świętą księgą
A. żydów i muzułmanów.
B. chrześcijan i żydów.
Zadanie 32. (0-1)
Z tekstu wynika, że król Salomon był człowiekiem
A. gwałtownym.
B. okrutnym.
C. muzułmanów i chrześcijan.
C. roztropnym.
D. żydów i buddystów.
D. wyrozumiałym.
Zadanie 33. (0-1)
Matka, którą król uznał za prawdziwą, zdecydowała się oddać swoje dziecko, ponieważ
A. bała się o życie syna. B. lękała się gniewu króla. C. obawiała się zemsty
D. nie wierzyła w korzystny dla
fałszywej matki.
siebie wyrok.
Zadanie 34. (0-1)
Dlaczego wydanie wyroku było dla Salomona trudne?
A. Miał dwie sprzeczne
B. Obie matki mówiły
C. Jedno z zeznań było
wersje zdarzeń.
nieprawdę.
dokładniejsze.
D. Obie matki mówiły
prawdę.
Zadanie 35. (0-1)
Mądrość Salomona polegała na tym, że
A. respektował tradycje
B. utrzymał raz wydany
ludu Izraela.
rozkaz.
C. spełnił żądanie
rzekomej matki.
D. przewidział reakcję
prawdziwej matki.
Zadanie 36. (0-1)
Wyrażenie „salomonowy wyrok” oznacza decyzję
A. sprawiedliwą, choć
B. pochopną i okrutną.
czasem zaskakującą.
C. odważną, ale niekiedy
niesprawiedliwą.
D. natychmiastową i
nieodwołalną.
Ilustracje do zadania 37 i 38
A
Personifikacje ziem europejskich (Roma, Gallia,
1
Germania i Sclavinia ) składają hołd Ottonowi III.
1
B
Wizerunek Ottona III
Ewangeliarz Ottona III, [w:] Halina Manikowska, Julia Tazbirowa, Średniowiecze, Warszawa 1988.
Rzym (Italia), Francja, Niemcy, Słowiańszczyzna.
Zadanie 37. (0-1)
Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy – fałszywe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F –
jeśli jest fałszywe.
37.1
Monarchia Ottona III składać się miała z czterech elementów.
P
F
37.2
Czynnikiem jednoczącym monarchię europejską Ottona III miało być chrześcijaństwo.
P
F
37.3
Na ilustracji ukazani są przedstawiciele wszystkich grup społecznych funkcjonujących w
średniowieczu.
P
F
Zadanie 38. (0 – 1)
Obraz A przedstawia symbolicznie ideę głoszoną przez Ottona III zwaną
A. feudalizmem.
B. uniwersalizmem.
C. kosmopolityzmem.
D. patriotyzmem.
Ilustracje do zadania 39
A
B
C
Mieszko I
Kazimierz I Odnowiciel
Bolesław III Krzywousty
D
E
F
Bolesław I Chrobry
Mieszko II
Bolesław II Śmiały
Zadanie 39. (0 – 1)
Wykonaj polecenie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych.
Uszereguj władców w kolejności panowania.
A. A,D,E,B,C,F.
B. A,B,D,E,F,E.
C. A,E,D,B,F,E.
D. A,D,E,B,F,C.

Testy powtórzeniowe dla kl. III zestaw nr 2

Transkrypt

Podobne dokumenty

Historia i wiedza o społeczeństwie

test historia

Przedmioty przyrodnicze

Egzamin

Nr 10/2015 - Urząd Gminy Bolesław

Nr 9/2013 - Urząd Gminy Bolesław

kraj ottonów saksonia-anhalt - Zentrum für Mittelalterausstellungen

nr 108, październik 2015