psychologia rodziny - Wydział Nauk Społecznych

Transkrypt

psychologia rodziny - Wydział Nauk Społecznych
ROK AKADEMICKI 2016/2017
PSYCHOLOGIA RODZINY
OPIEKUN: PROF. DR HAB. TERESA ROSTROWSKA
Wyraźnie i dynamicznie zachodzące w ostatnich latach przemiany w życiu społecznym wywarły istotny wpływ na
funkcjonowanie człowieka w roli małżonka i rodzica. Podkreślić jednakże należy, że, nie zawsze te przemiany związane są z
doświadczeniem poczucia zadowolenia i szczęścia oraz z wysoką oceną jakości życia. Zakłócenia w obrębie życia małżeńskiego i
rodzinnego, rosnąca liczba rozwodów, zawieranie kolejnych związków partnerskich, jak również zakłócenia na rynku pracy
prowadzą niejednokrotnie do zmian w strukturze rodziny, których konsekwencją mogą być narastające konflikty czy nawet
zerwane więzi w podsystemach rodzinnych. Takie sytuacje sprawiają, że rośnie zapotrzebowanie na wysokiej klasy specjalistów
zajmujących się tego typu problemami.
Proponowany w ramach ścieżki z Psychologii Rodziny zakres tematyczny zajęć ma na celu przygotowanie
wyspecjalizowanej kadry, która dzięki ugruntowanej wiedzy teoretycznej, umiejętnościom praktycznym i kompetencjom
społecznym skutecznie radzić sobie będzie z rozwiązywaniem złożonych i wielorako uwarunkowanych problemów małżeńskich i
rodzinnych. Proponowane w ramach ścieżki z Psychologii Rodziny zróżnicowane formy zajęć, tj. wykłady, konwersatoria,
ćwiczenia i warsztaty, zostały usystematyzowane tematycznie w trzech następujących modułach:
Moduł I - Jakość życia małżeńskiego i rodzinnego
W ramach modułu I ugruntowana i uporządkowana zostanie wiedza studenta z obszarów dotyczących psychologicznego
funkcjonowania rodziny w ramach poszczególnych podsystemów. W tym obszarze tematycznym rozpatrywane będą takie
problemy, jak: jakość życia, dojrzałość do małżeństwa i rodzicielstwa, więzi w rodzinie (teoria przywiązania), komunikacja i
konflikty rodzinne, aspekt męskości i kobiecości w relacjach społecznych, zagadnienie konfliktu pomiędzy rodziną i pracą. Drugim
obszarem wiedzy, który zgłębiać będą studenci w ramach kursów proponowanych w module I jest duchowość i religijność, jako
zasoby rodziny istotne, dla jakości życia małżeńskiego i rodzinnego. Studenci zdobędą również bazę teoretyczną dotyczącą
specyfiki pełnienia ról rodzicielskich (psychologiczne aspekty ojcostwa, alternatywne rodzicielstwo) i psychologicznych
problemów jedynactwa. Dzięki uczestnictwu w kursach modułu I studenci będą potrafili wykorzystywać i integrować wiedzę z
powyższych obszarów do analizowania i wyjaśniania problemów psychologicznych i wychowawczych pojawiających się w
rodzinach, a dla proponowanych interpretacji znajdować będą wyjaśnienie w literaturze przedmiotu. Baza teoretyczna pozwoli
studentom na kształtowanie umiejętności w zakresie projektowania i prezentowania własnych koncepcji działań mających na
celu podwyższanie, jakości życia osób zgłaszających się po pomoc psychologiczną z uwzględnieniem specyfiki funkcjonowania
struktury systemu rodzinnego. Kompetencje, które student zdobywa poprzez uczestniczenie w kursach modułu I to przede
wszystkim: docenienie wiedzy psychologicznej, jako koniecznej dla rozumienia i wyjaśniania problemów rodzinnych, zyskanie
świadomości znaczenia środowiska rodzinnego, dla jakości życia człowieka i prawidłowego przebiegu jego rozwoju oraz
uwrażliwienie na problemy etyczno-moralne związane z życiem małżeńskim i rodzinnym pojawiające się przy projektowaniu
działań praktycznych, w których wykorzystuje się zasoby psychologiczne rodziny i jej indywidualnych członków.
Moduł II - Diagnoza i terapia rodzin
Udział w kursach modułu II pozwoli studentom pogłębić wiedzę dotyczącą procesu diagnozowania rodziny i jej członków, a także
poszczególnych aspektów życia rodzinnego (religijność, duchowość, sens życia) oraz zróżnicować jego specyfikę w zależności od
indywidualnych cech osób badanych (np. wiek) oraz kontekstu, w którym odbywa się diagnoza (praca biegłego sądowego, praca
psychologa w placówkach i instytucjach wspomagających rodzinę). Uczestnictwo w proponowanych kursach pozwoli zapoznać
się z metodami kwestionariuszowymi oraz projekcyjnymi wykorzystywanymi w procesie diagnostycznym, a także pogłębić
wiedzę i umiejętności związane z obserwacją relacji rodzinnych oraz prowadzeniem wywiadu i rozmowy z osobami należącymi
do badanego systemu. Dzięki udziałowi w kursach modułu II student będzie posiadał umiejętność projektowania procesu
diagnostycznego, integrowania danych empirycznych oraz ich interpretacji w świetle wiedzy teoretycznej z zakresu psychologii
rodziny, a także krytycznej oceny pod kątem proponowanych rozwiązań zgłaszanego przez rodzinę problemu. Kompetencje
kształtowane w trakcie kursów – wrażliwość na problemy rodzinne, etyczna postawa w prowadzeniu procesu diagnostycznego –
zwiększać będą efektywność przyszłych psychologów. Prawidłowy proces diagnozy jest podstawą pomocy terapeutycznej, której
specyfikę w odniesieniu do rodziny również będą mogli poznać studenci uczestniczący w kursach modułu II. Wiedza dotycząca
modeli terapii rodzin, pracy z rodziną w ujęciu systemowym, specyfiki terapii dla par i małżeństw oraz terapii indywidualnej dla
członków rodziny stanowić będzie podstawę dla kształtowania umiejętności dostrzegania zasobów rodziny i czynników
umożliwiających jej członkom radzenie sobie z kryzysem. Udział w omawianych kursach pogłębi świadomość poziomu wiedzy i
umiejętności w zakresie pracy terapeutycznej z rodzinami studenta oraz zainicjuje kształtowanie kompetencji studenta w
zakresie rozumienia potrzeby rozwoju własnego w celu zwiększania efektywności oddziaływania terapeutycznego.
Moduł III - Psychoedukacja i wsparcie rodzinne
Kursy proponowane w module III, poprzez uporządkowanie i pogłębianie wiedzy z poszczególnych obszarów przygotowują
studenta do projektowania oddziaływań psychoedukacyjnych i mających na celu wspieranie rodziny oraz jej członków
doświadczających kryzysów normatywnych (prokreacja, narodziny dziecka, trudności wychowawcze związane z kryzysami
rozwojowymi dziecka) i nienormatywnych (adopcja, samotne rodzicielstwo, migracja, choroba, patologiczne zjawiska w rodzinie).
Uczestnicy kursów nabędą praktyczne umiejętności m.in. z zakresu mediacji rodzinnych, prowadzenia szkoły dla rodziców,
specyfiki współpracy psychologa szkolnego z rodzinami, metod pracy z młodzieżą niedostosowaną społecznie i rodzicami.
Student będzie kształtował umiejętności generowania oryginalnych rozwiązań złożonych problemów psychologicznych w
rodzinie i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań psychoedukacyjnych i
wspierających rodzinę. Kompetencje, które kształtować będzie student poprzez udział w kursach modułu III to przede wszystkim
wrażliwość na problemy społeczne i psychologiczne, gotowość do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z
instytucjami oferującymi wsparcie społeczne i psychologiczne oraz osobami niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie.
Student będzie także prezentował postawę, która świadczyć będzie o motywacji do aktywnego uczestnictwa w grupach i
organizacjach realizujących działania psychologiczne.
Wprawdzie każdy z modułów dotyczy nieco innego obszaru tematycznego, jednak dopiero integracja tej wiedzy w pewną całość
pozwala dostrzec, zrozumieć i wyjaśnić złożoność mechanizmów psychologicznych leżących i podstaw specyficznych zachowań
członków systemów rodzinnych w ściśle określonych sytuacjach rodzinnych i pozarodzinnych, które warunkują wysoką bądź
niską ocenę jakości życia w związkach małżeńskich, rodzinnych i partnerskich.
Absolwenci ścieżki z Psychologii Rodziny mogą ubiegać się o zatrudnienie w: Poradniach Małżeńskich i Rodzinnych; w
placówkach służby zdrowia diagnozujących i udzielających wsparcia rodzinie z osobą chorą i niepełnosprawną; w Poradniach
Psychologiczno-Pedagogicznych zajmujących się problemami nauczania i wychowania oraz w szkołach o różnym poziomie
nauczania jako psychologowie szkolni; jako konsultanci oraz biegli sadowi uczestniczący w sprawach sądowych dotyczących
problemów małżeńskich i rodzinnych.
Absolwenci tej specjalizacji przygotowywani są także do współtworzenia i opracowywaniu programów edukacyjnych i
profilaktycznych związanych z problematyką rodzinną, które to programy będą wykorzystywane przez instytucje państwowe,
organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i fundacje wspierające rodzinę itp.
SEMESTR ZIMOWY
PROWADZĄCY
NAZWA WYKŁADU
LICZBA GODZIN
PROF. DR HAB. ROSTOWSKA TERESA
B - DOJRZAŁOŚĆ DO MAŁŻEŃSTWA I RODZICIELSTWA
30
MGR ADW. KARCZMARZYK MAREK
B – PRAWNA OCHRONA RODZINY
30
PROF. MARIOLA BIDZAN
MGR JOANNA KOSS
C - PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY PROKREACJI
30
PROF. LIPOWSKA MAŁGORZATA
C - PROWADZENIE „SZKOŁY DLA RODZICÓW”
30
DR ANNA JANKOWSKA
DR PAULINA PAWLICKA
C - MINDFULNESS - THEORY, RESEARCH AND PRACTICAL
APPLICATIONS
C - NOWOCZESNE POŁOŻNICTWO – PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY
OPIEKI OKOŁOPORODOWEJ
C - CROSS-CULTURAL PERSPECTIVES ON CHILD DEVELOPMENT
AND PARENTING STRATEGIES
MGR WOJCIECHOWSKA BOGUMIŁA
C - PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY SAMOTNEGO RODZICIELSTWA
PROF. UG DR HAB. ROSTOWSKA
TERESA
SEMESTR LETNI
B - KOMUNIKACJA JAKO WYZNACZNIK JAKOŚCI ŻYCIA
RODZINNEGO
DR JARMOŁOWSKA ANNA
B - SPECYFIKA FUNKCJONOWANIA RODZINY ADOPCYJNEJ
30
DR KAŹMIERCZAK MARIA
C - ROLA EMPATII W RADZENIU SOBIE Z KRYZYSEM RODZINNYM
30
DR LAWENDOWSKI RAFAŁ
B - PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY OJCOSTWA
15
DR JUSTYNA MICHAŁEK
C - PRACA PSYCHOLOGA Z RODZINĄ W REALIACH SZKOLNYCH
15
DR ALEKSANDRA PEPLIŃSKA
B - RODZINA A PRACA
30
DR ALEKSANDRA PEPLIŃSKA
B - PSYCHOLOGIA BEZROBOCIA I BEZDOMNOŚCI
15
DR SZULC MARCIN
B - PSYCHOPATOLOGIA ZJAWISK SPOŁECZNYCH
30
DR PAWEŁ ATROSZKO
DR BOGUMIŁA KIEŁBRATOWSKA
15
30
15
30
30
OPIS KURSÓW Z POZIOMU B
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Dojrzałość do małżeństwa i rodzicielstwa
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PDiM
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
prof. dr hab. Teresa Rostowska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materia-łów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
konwersatorium
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy

Polski
obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia
rodziny oraz Psychologia dzieci i młodzieży

fakultatywny
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
wykład z prezentacją multimedialną
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
kolokwium
D. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
E.
Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu

arkusz pracy pisemnej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
brak
(14) Cele kształcenia
Pogłębienie i ugruntowanie wiedzy na temat psychologicznych uwarunkowań dojrzałości człowieka do realizacji ról związanych z
małżeństwem i rodzicielstwem. Umiejętność definiowania pojęć oraz rozumienia i wyjaśniania mechanizmy psychologiczne leżące u podstaw
wielu złożonych problemów małżeńskich i rodzinnych.
(15) Treści programowe
1. Małżeństwo i rodzicielstwo jako zadania rozwojowe
2. Psychologiczne uwarunkowania dojrzałości do małżeństwa i rodzicielstwa
3. Teorie wyboru partnera
4. Dojrzałość a motywy wyboru małżonka
5. Dojrzałość do małżeństwa w kontekście kulturowym i religijnym
6. Empatia i otwartość w podsystemach rodzinnych
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Dojrzałość do realizacji ról rodzinnych
Znaczenie wsparcia w dojrzewaniu do ról rodzinnych
Odpowiedzialne rodzicielstwo
Rodzina, jako źródło doświadczeń indywidualnych i społecznych
Przemoc w rodzinie jako wyraz niedojrzałości do małżeństwa o rodzicielstwa
Wyznaczniki szczęścia małżeńskiego i rodzinnego.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin:
TN KUL.
2. Harwas-Napierała B., (2009), Rodzina jako wartość a współczesność. B. Harwas-Napierała (red.). ss. 11-24. Poznań .Wydawnictwo
Naukowe UAM
3. Kościelska M., (2007), Sens odpowiedzialności, Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS.
4. Kościelska M. Odpowiedzialni rodzice. Z doswiadczeń psychologa. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS.
5. Liberska H., Matuszewska M. (red.) (2002), Małżeństwo, męskość, kobiecość, miłość, konflikt, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań.
6. Plopa M., (2005), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
7. Rostowska T. (2002), Rodzina –rozwój-praca. Wybrane zagadnienia. Łódź: Wyższa Szkoła Informatyki
8. Rostowski J. (1987), Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa . PWN.
9. Sęk, H., Cieślak, R. (2006). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H.
Sęk, R. Cieślak (red.). Wsparcie społeczne, stres, zdrowie (s. 11–28). Warszawa: PWN.
10. Wojciszke B. (2000), Psychologia miłości. Intymność, namiętność, zaangażowanie.Gdańsk: GWP
B. Literatura uzupełniająca
1. Braun – Gałkowska (1985). Miłość aktywna. Psychiczne uwarunkowania powodzenia małżeństwa. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
2. Jarmołowska A. (2007), Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji u kobiet i mężczyzn. Lublin. Towarzystwo Naukowe KUL.
3. Liberska H., (2003), Realizacja zadań rozwojowych dorosłości a rozwój indywidualny,[w:] Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, red. B.
Harwas-Napierała, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 63-99.
4. Peplińska A., (2011) Małżeństwo a specyfika pracy marynarzy. Perspektywa psychologiczna. Kraków. Oficyna Wydawnicza IMPULS.
5. Plopa M. ( 20080. Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo IMPULS.
6. Satir V. (2000), Rodzina, tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
7. Ryś M. (1993), Poziom zaspokojenia potrzeb w dzieciństwie a zaspokojenie potrzeb w małżeństwie. Problemy Rodziny, 1, 20-24.
8. Ziemska M. (1973), Postawy rodzicielskie. Warszawa: WP.
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
(18) Kontakt
[email protected]
(17 A) Wiedza
student ma pogłębioną wiedzę na temat teorii oraz psychologicznych mechanizmów dojrzałości do roli małżonka
i rodzica (K_W04);(K_W05;); ma pogłębioną wiedzę na temat biologicznych i społecznych podstaw
funkcjonowania psychicznego człowieka dorosłego oraz rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności w
zachowaniach dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego (K_W10).
(17 B) Umiejętności
posiada umiejętność obserwowania, wyszukiwani informacji na temat dojrzałych i niedojrzałych form
zachowania człowieka w sytuacjach rodzinnych (K_U01); potrafi w sposób komunikatywny i spójny wypowiadać
się na temat psychologicznych mechanizmów leżących u podstaw ról małżeńskich i rodzinnych (K_U04); ma
umiejętność obserwowania, diagnozowania i racjonalnego oceniania złożonych sytuacji związanych z
małżeństwem i rodzicielstwem (K_U07).
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Student posiada zdolność zespołowego działania, angażuje się we współpracę z innymi ( K_K01); docenia wiedzę
z zakresu innych dyscyplin psychologicznych dla rozwoju jednostki w zakresie kształtowania się dojrzałości
osobowej ( K_K03); trafnie formułuje pytania dotyczące problemów poruszanych w czasie zajęć ; zachowuje
ostrożność w wyrażaniu krytycznych opinii na temat innych osób ( K_K06).
(1) Nazwa przedmiotu :
(2) Kod ECTS
Prawna ochrona rodziny
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek : Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Psychologia
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy
wyłącznie specjalizacji
nauczycielskiej)
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących): adw. Marek Karczmarzyk
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
A. Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
B. Sposób realizacji zajęć wykład
C. Liczba godzin 30
(7) Liczba punktów ECTS
4
2 pkt ECTS (50-60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia;
samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz
przygotowanie do poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja
pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji
(8) Cykl dydaktyczny
semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
wymagania egzaminacyjne
- wykład
- studium przypadku
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
B. Formy zaliczenia obecność na zajęciach; zaliczenie ustne
C. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
uczestnictwo i aktywność na zajęciach
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego
przedmiotu : zaliczenie ustne
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne :brak
B. Wymagania wstępne: brak
(14) Cele kształcenia: zapoznanie z podstawowymi instytucjami prawnymi dotyczącymi ochrony rodziny w Polsce
(15) Treści programowe: hierarchia aktów prawnych; metody wykładni ( interpretacji ) prawa; ochrona rodziny w wybranych aktach
prawnych: kodeks karny, kodeks cywilny, kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ustawa o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć: ustawy : kodeks karny, kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w
rodzinie, ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich – wszystkie akty prawne
w zakresie wskazanym w toku wykładu
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: ustawy : kodeks karny, kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawa o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie, ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich – wszystkie
akty prawne w zakresie wskazanym w toku wykładu
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza:
(obszarowe i kierunkowe)
Student zna podstawowe regulacje dotyczące prawnej ochrony rodziny
(17 B) Umiejętności:
Student stykając się z rodziną w kryzysie potrafi wskazać instytucjonalne kanały pomocy rodzinie i jej
poszczególnym członkom
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy):
empatia i szacunek dla drugiego człowieka, szacunek dla prawa i instytucji demokratycznego państwa,
traktowanie państwa jako wspólnoty obywateli
(18) Kontakt
603586694; [email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Komunikacja jako wyznacznik jakości życia rodzinnego
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
prof. dr hab. Teresa Rostowska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
konwersatorium
Sposób realizacji zajęć
studiowanie literatury i materia-łów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy

obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia rodziny
polski

fakultatywny
(11) Metody dydaktyczne
wykład konwersatoryjny
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
kolokwium
C. Podstawowe kryteria
brak
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego
przedmiotu
arkusz zaliczenia/kolokwium
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
B. Wymagania wstępne
brak
(14) Cele kształcenia
Usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na temat psychospołecznuch uwarunkowań komunikacji wewnątrzrodzinnej , charakteru
konfliktów w bliskich związkach interpersonalnych oraz sposobów ich rozwiązywania; zdolność syntetyzowania wiedzy w tych zakresach
tematycznych, Wiedza z tego zakresu pozwoli lepiej rozumieć i wyjaśnić problemy dotyczące specyficznych zachowań członków rodziny w
sytuacjach trudnych.
(15) Treści programowe
A. Problematyka wykładu
1. Komunikacja w rodzinie, jej uwarunkowania i konsekwencje
2. Specyfika komunikacji małżeńskiej i rodzinnej
3. Strategie stosowane w komunikacji małżeńskiej i rodzinnej
4. Komunikacja w podsystemach rodzinnych
5. Słuchanie jako uwarunkowanie skutecznej komunikacji
6. Psychologiczne uwarunkowania konfliktów rodzinnych
7. Strategie kierowania konfliktem.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
Borecka-Biernat D., (2010) , Sytuacje konfliktowe w środowisku rodzinnym, szkolnym
i rówieśniczym. Warszawa. Wydawnictwo DIFIN.
Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób
zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL.
Frydrychowicz, S. (1999). Proces mówienia. Poznań. Wyd. Naukowe UAM.
Grygielski, M. (1994). Style komunikacji rodzicielskiej a identyfi kacja dzieci z rodzicami.
Lublin: Wyd. TN KUL.
Harwas-Napierała B. (2008), Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Poznań,
Wydawnictwo Naukowe UAM
Janicka I. (2008), Konflikt w relacji rodzina-praca a jakość życia jednostki. [w:] L. Golińska,
B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń. Łódź:
Wydawnictwo UŁ.
Kurcz, I. (2000). Język i komunikacja. W: J. Strelau (red.). Psychologia. T. 2, s. 231–274).
Gdańsk: GWP
Nęcki, Z., (1996), Komunikacja międzyludzka. Kraków, Wyd. Profesjonalnej Szkoły
Biznesu.
Plopa M., (2005), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Rostowska T. (2001) Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. Analiza psychologiczna.
Łódź. Wydawnictwo Naukowe UŁ.
Rostowska T. (2008), Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków: Oficyna
Wydawnicza Impuls
Ryś M., (1994), Konflikty w rodzinie. Niszczą czy budują? Warszawa. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Wojciszke, B. (2002b). Kobiety i mężczyźni; odmienne spojrzenia na różnice.
Gdańsk: GWP.
B. Literatura uzupełniająca
Braun-Gałkowska M. (1992), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób
zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL.
Harwas-Napierała B., (2009), Rodzina jako wartość a współczesność. B. Harwas-Napierała
(red.). ss. 11-24. Poznań .Wydawnictwo Naukowe UAM
Janicka I., (2006), Kohabitacja a małżeństwo w perspektywie psychologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Plopa M. ( 20080. Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wydawnictwo
IMPULS.
Rembowski J., (1986), Rodzina w świetle psychologii. Warszawa. Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne.
Satir V. (2000a), Rodzina, tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne.
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
Ma uporządkowaną terminologię odnoszącą się do komunikacji i konfliktów rodzinnych (K_W05); ma pogłębioną
kierunkowe)
wiedzę na temat mechanizmów i prawidłowości związanych z rozwojem procesu komunikacji w ciągu życia oraz
strategiami zarządzania konfliktem wewnątrzrodzinnym ( K_W07; K_W10).
(17 B) Umiejętności
posiada zdolność integrowania i syntetyzowania wiedzy dotyczącej komunikacji i konfliktów w rodzinie , potrafi
wskazać na konsekwencje nieprawidłowo przebiegającej komunikacji w podsystemach rodzinnych(K_U02);
potrafi uzasadnić specyfikę zachowań komunikacyjnych człowieka w różnych sytuacjach społecznych nawiązując
do poglądów różnych autorów ( K_U05); potrafi wskazać na właściwy sposób postępowania terapeutycznego w
przypadku osób o zaburzonej komunikacji (K_U10).
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
docenia rolę nauk psychologicznych dla rozumienia i wyjaśniania problemów związanych z budowaniem więzi
społecznych związanych z problemem komunikacji ((K_K03); jest przekonany o konieczności zachowania się w
sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej wobec osób potrzebujących pomocy
psychologicznej (K_K05); jest wrażliwy na problemy społeczne i posiada zdolność dobrego komunikowania się z
osobami oczekującymi pomocy w związku z doświadczanymi przez nich konfliktami w rodzinie (K_K07).
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Rodzina a praca
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Forma
Moduł specjalnościowy
Psychologia
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
POZiM, PR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Aleksandra Peplińska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materia-łów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
konwersatorium
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
15
(8) Cykl dydaktyczny
III –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy

Polski
obowiązkowy dla specjalizacji Psychologia
rodziny

fakultatywny
(11) Metody dydaktyczne


(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
wykład konwersatoryjny z prezentacją
multimedialną
praca w grupach / analiza zdarzeń krytycznych B. Formy zaliczenia
(przypadków) / dyskusja / rozwiązywanie zadań test zaliczeniowy pisemny
wykonanie określonej pracy praktycznej – analiza przypadku
C. Podstawowe kryteria
pozytywny wynik na teście zaliczeniowym (40%)
analiza studium przypadku (30%)
obecność (30%)
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
Arkusz testu zaliczeniowego oraz pisemny raport z analizy przypadku
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
(14) Cele kształcenia
Zaznajomienie słuchaczy z prawidłowościami powiązania życia rodzinnego jednostki z jej aktywnością zawodową, rolą rodziny w procesie
radzenia sobie ze stresem zawodowym, rozłąką lub utratą pracy oraz kosztami z tym związanymi
(15) Treści programowe
A. Problematyka wykładu
Rola rodziny w karierze zawodowej
Procesy równoważenia ról zawodowych i osobistych
Procesy facylitacji i konfliktów ról – teorie, moderatory, mediatory prezentacje badań empirycznych
Konsekwencje procesu work –life balance
Współczesne modele małżeństw a praca zawodowa – małżeństwa dwu - karier
Migracje zarobkowe a jakość życia rodzinnego
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Lachowska, B. (2012) Praca i rodzina – konflikt czy synergia, Wyd. KUL
Rostowska, T. (2008) Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia; Kraków: Wyd. Impuls
Rostowska, T. (2009) Aktywność zawodowa małżonków a jakość ich życia [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia rodziny. Małżeństwo i
rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 60-80
Rostowski, J. (2006) Nierówność zawodowa kobiet a doświadczanie zadowolenia i jakość życia w miejscu pracy. Wybrane aspekty
[w:] T. Rostowska (red.) Jakość życia rodzinnego – wybrane zagadnienia; Łódź: Wyd. WSI, 43-70
Rostowski, J. (2009) Współczesne przemiany rozumienia związku małżeńskiego; [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia rodziny.
Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 15-46
Rostowski, J., Rostowska, T. (2005) Małżeństwo – wczoraj, dzisiaj i jutro – w perspektywie psychologicznej [w:] M. Plopa (red.)
Człowiek u progu trzeciego tysiąclecia – zagrożenia i wyzwania; Elbląg: Wyd. EUH-E, tom 1, 229-244
Nowakowska (Peplińska), A. (2009) Wpływ migracji zarobkowej na jakość życia rodzinnego; [w:] T. Rostowska (red.) Psychologia
rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań; Warszawa: Wyd. Difin, 101-116
Peplińska, A. (2011) Małżeństwo a specyfika pracy marynarzy – perspektywa psychologiczna; Kraków: Wyd. Impuls
Zalewska, A.M. (2008) Konflikty praca – rodzina – ich uwarunkowania i konsekwencje. Pomiar konfliktów [w:] L. Golińska, B. Dudek
(red.) Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 403-418
Lachowska, B. (2010) Konflikt i facylitacja jako mechanizmy wzajemnych oddziaływań pracy i rodziny – analiza różnic płciowych; [w:]
T. Rostowska, A. Peplińska (red.) Psychospołeczne aspekty życia rodzinnego; Warszawa: Wyd. Difin, 283-300
Lachowska, B. (2008) Wzajemne oddziaływania pracy i rodziny – perspektywa konfliktu i facylitacji (raport z badań pilotażowych)
[w:] L. Golińska, B. Dudek (red.) Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 431 – 444
Janicka, I. (2008) Konflikt w relacji rodzina – praca a jakość życia jednostki [w:] L. Golińska, B. Dudek (red.) Rodzina i praca z
perspektywy wyzwań i zagrożeń; Łódź: Wydawnictwo UŁ, str. 419-430
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Super, D.E. (1984) Career and life development [w:] D. Brown, L. Brooks (red.) Career choice and development; San Franciso,
Washington, London: Jossey – Bass Publishers, 192-234
Whitehead D.L. (2008) Historical trends In Work – Family: The Evolution of Earning and Caring [w:] J.K. Korabik, D.S. Lera, D.L.
Whitehead (red.) Handbook of Work – Family Integration – research, theory and best practices, 13-36
Poelmans S., Stepanova O., Maruda A. (2008) Positive spillover between personal and professional life: definitions, antecendents,
consequences and strategies [w:] J.K. Korabik, D.S. Lera, D.L. Whitehead (red.) Handbook of Work – Family Integration – research,
theory and best practices, str. 141-156
Poraj, G. (2010) Struktura rodziny a adaptacja zawodowa nauczycieli [w:] T. Rostowska, A. Peplińska (red.) Psychospołeczne aspekty
życia rodzinnego; Warszawa: Wyd. Difin, 229-242
Karasek, R. (1979) Job demands, job decision latitude and mental strain: Implications for job redesing, Administrative Science
Quarterty, 24, 285-307
Kossek, E.E., Ozeki, C. (1998) Work – family conflict, policies, and the job – life satisfaction relationship: A review and directions for
organizational behaviour – human resources research, Journal of Applied Psychology, 83, 139-149
Greiner, I., Kudanowska, E., Tarkowska, M. (2006) Czynniki indywidualne i społeczne warunkujące podejmowanie decyzji edukacyjno
– zawodowych [w:] A. Paszowska – Rogacz (red.) Materiały metodyczno – dydaktyczne do planowania kariery zawodowej,
Warszawa: KOWEZiU, 25-78
Grzywacz, J.G. (2000) Work – family spillover and health during midlife: Is managing conflict everything?, American Journal of Health
Promotion, 14, 236 - 243
Grzywacz, J.G., Marks, N.F. (2000) Reconceptualizing the work – family interface: An ecological perspective on the correlates of
positive and negative spillover between work and family, Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 111-126
Nisbett, R, (2009). Geografia myślenia. Gdańsk: Wydawnictwo Smak Słowa. Rozdział: Życie razem a życie osobno.
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
Wiedza z zakresu oddziaływań dwóch najważniejszych sfer funkcjonowania człowieka – pracy zawodowej i życia
kierunkowe)
rodzinnego, problemów wynikających z przenikania się tych sfer oraz kosztów z tym związanych oraz metod
niwelowania ewentualnych negatywnych konsekwencji;
K_W01
(17 B) Umiejętności
K_W05
Posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat przenikania i
K_U02
wpływu sfery życia osobistego i zawodowego, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu
K_K01
K_K07
widzenia problemów psychologicznych, zdrowotnych
Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w
celu analizy złożonych problemów psychologicznych jednostki praktycznych celu projektowania działań
praktycznych dotyczących równoważenia ról zawodowych i osobistych
Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie w języku polskim
Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii
Potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne
umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i
zespołowych działań, angażuje się we współpracę
Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Specyfika funkcjonowania rodziny adopcyjnej
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Anna Jarmołowska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
wykład
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
III –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
obowiązkowy dla ścieżki PR
polski
fakultatywny
(11) Metody dydaktyczne
wykład konwersatoryjny
wykład z prezentacją multimedialną
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
Egzamin
B. Formy zaliczenia
C.
egzamin pisemny z pytaniami (zadaniami) otwartymi
Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
Na wymagania egzaminacyjne składają się umiejętności: rozróżniania i opisywania
problemów specyficznych dla rodzin adopcyjnych oraz konstruowania projektów
warsztatów przydatnych w szkoleniach dla kandydatów oraz w poradnictwie dla rodzin
adopcyjnych.
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz egzaminu pisemnego
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
B. Wymagania wstępne
brak
(14) Cele kształcenia
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką funkcjonowania rodzin adopcyjnych: bezdzietnością małżeńską, fazami
procesu
adopcyjnego ze szczególnym uwzględnieniem decyzji adopcji dziecka i metod służących do diagnozowania kandydatów na rodziców
adopcyjnych
oraz cyklem życia rodziny adopcyjnej.
(15) Treści programowe
1. Problematyka bezdzietności małżeńskiej
2. Decyzja adopcji dziecka u kobiet i mężczyzn (uwarunkowania, motywacja)
3. Fazy procesu adopcyjnego
4. Problematyka rodzicielstwa adopcyjnego
5. Fazy rozwoju rodziny adopcyjnej
6. Specyficzne problemy rodziny adopcyjnej
7. Ujawnianie adopcji
8. Rozwiązanie adopcji
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Jarmołowska A. (2007). Adopcja dziecka. Psychologiczna analiza decyzji u kobiet i mężczyzn. TN KUL.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Kalus A. (2009). Funkcjonowanie systemu rodziny adopcyjnej. Analiza psychologiczna. Opole: RW UO.
B. Literatura uzupełniająca
Milewska E. (2000). Rodzina adopcyjna – problemy psychologiczne przed i po adopcji dziecka. W: E. Milewska, A, Szymanowska (red.).
Rodzice idzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Milewska E. (2003). Kim są rodzice adopcyjni? Studium psychologiczne. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psycholo-gicznoPedagogicznej.
Ostrowska K., E. Milewska (red.) (1999). Adopcja – teoria i praktyka. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologicz-noPedagogicznej
MEN.
Kalus A. (2002). Bezdzietność w małżeństwie. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskie-go.
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
wiedza
umiejętności
kompetencje społeczne
(17 A) Wiedza
Student potrafi scharakteryzować funkcjonowanie małżeństw dotkniętych
bezdzietnością. Opisuje fazy procesu adopcyjnego ze szczególnym uwzględnieniem
decyzji o adopcji. Identyfikuje cechy charakterystyczne dla rodziny adopcyjnej
pojawiające się w różnych fazach jej rozwoju. (K_W05, K_W07, K_W08)
(17 B) Umiejętności
Student rozróżnia i potrafi się posługiwać metodami wykorzystywanymi do
diagnozowania kan-dydatów na rodziców adopcyjnych. Rozpoznaje motywy
zawiązywania rodzin adopcyjnych i analizuje problemy pojawiające się w różnych
fazach rozwoju tych rodzin. Konstruuje projekty warsztatów przydatnych w
szkoleniach dla kandydatów oraz w poradnictwie dla rodzin adopcyj-nych. (K_U02,
K_U05, K_U07)
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Student potrafi zachować otwartość na cechy odróżniające rodziny adopcyjne od
rodzin biologicznych. Wykazuje kreatywność w poszukiwaniu nowych rozwiązań w
pracy z tego typu rodzinami oraz jest zorientowany na współpracę z różnymi
specjalistami, którzy udzielają im wsparcia. (K_K05, K_K07, )
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Psychologia bezrobocia i bezdomności
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, POZiM
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Aleksandra Peplińska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
2
1 pkt ECTS (25-30 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
wykład
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
15
(8) Cykl dydaktyczny
III –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
Egzamin
wykład z prezentacją multimedialną
B. Formy zaliczenia
egzamin pisemny z pytaniami (zadaniami) otwartymi
C. Podstawowe kryteria
Minimum 51% poprawnych odpowiedzi na teście zaliczeniowym
Egzamin pisemny z pytaniami otwartymi
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz egzaminu pisemnego
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
zaliczony Wstęp do psychologii organizacji, zarządzania i marketingu
B. Wymagania wstępne
brak
(14) Cele kształcenia
Prezentacja podstawowych zagadnień związanych ze zjawiskiem bezrobocia i bezdomności, dynamiki zmian w sytuacji bezrobotnego i
bezdomnego, kosztów psychologiczno – społecznych zjawiska, analiza kondycji i funkcjonowania bezrobotnego i bezdomnego w ujęciu
systemowym
oraz sposobów przeciwdziałania bezrobociu i bezdomności oraz metod oddziaływania.
(15) Treści programowe
A. Problematyka wykładu
•Definicje zjawiska bezrobocia i osoby bezrobotnej; regulacje prawne statusu osoby bezrobotnej; rodzaje bezrobocie•Społeczno –
demograficzna charakterystyka bezrobotnych w Polsce
•Psychologiczne teorie bezrobocia
•Społeczne oraz społeczno – ekonomiczne skutki bezrobocia
•Fazy bezrobocia
•Psychologiczne konsekwencje bezrobocie
•Czynniki ryzyka – właściwości psychologiczne zwiększające prawdopodobieństwo bycia
bezrobotnym
•Psychologiczne skutki bezrobocie w świetle badań empirycznych
•Psychologiczne reakcje na sytuację utraty pracy oraz ich
zróżnicowanie
•Społeczne postrzeganie bezrobocia – zjawisko stereotypizacji
•Bezdomność – źródła bezrobocia i pozostawania bez pracy osób
bezdomnych
•Przyczyny, rozmiary i konsekwencje bezdomności
•Fazy bezdomności
•Psychospołeczny profil osób bezdomnych w świetle badań
empirycznych
•Pomoc osobom bezrobotnym i bezdomnym– pomaganie jako problem psychologiczny, modele udzielania pomocy
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
•(red) Bańka A. (1992) Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej; Poznań: Wydawnictwo PRINT-B
•Terelak J.F. (1993) Psychologia pracy i bezrobocia; Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej
•Podgórny M. (2000) Strategie zachowań bezrobotnych; Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
•(red)Ratajczak Z. (1995) Bezrobocie: psychologiczne i społeczne koszty transformacji systemowej; Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu
•Błażej E., (1995) O doświadczaniu bezdomności, Warszawa
•Duracz-Walczak A., (1996) Bezdomni, Warszawa
•Duracz-Walczak A., (2002) W kręgu problematyki bezdomności polskiej, Warszawa •Oliwa-Ciesielska M., (2004) Piętno
nieprzypisania. Studium o wyizolowaniu społecznym bezdomnych, Poznań
•Przymeński A. (2001), Bezdomność jako kwestia społeczna w Polsce, Poznań
•Dębski M,n Stachura K., (2008) Oblicza bezdomności, Gdańsk
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
•Retowski S. (2011) Bezrobocie i odpowiedzialność, Wydawnictwo Naukowe Scholar
•Dębski M., Retowski S. (2008) Psychospołeczny profil osób bezdomnych w Trójmieście, Gdańsk
•Pawlik – Popielarska B. (2009) Kobiecość, która uwiera?, Gdańsk
B. Literatura uzupełniająca
•Klonowicz T. (2001) Stres bezrobocia; Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznejo
•Chudziaka – Czupała A. (2004) Bezrobocie: różne oblicza wsparcia; Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu
•ŚląskiegooStankiewicz L., (2002) Zrozumieć bezdomność (aspekty polityki społecznej), Olsztyn
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
Wiedza z zakresu etapów i czynników determinujących zjawisko wykluczenia z
kierunkowe)
rynku pracy i wykluczenia społecznego– student nazywa, opisuje i wyjaśnia procesy
składające się na etapy bezrobocia i bezdomności, rozpoznaje bariery
K_W01; K_W07K_U07; odnajdywania się na rynku pracy, wyciąga wnioski dotyczące możliwości pomocy
K_U08; K_U05K_K01;
psychologicznej osobom bezrobotnym i bezdomnym
K_K02
(17 B) Umiejętności
Posiada umiejętności wyznaczania i planowania procesu pomocy psychologicznej
osobom wykluczonym z rynku p[racy, wyciągania wniosków na podstawie
prezentowanych faktów i przekształceń, ustala kryteria wykluczenia zawodowego
Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i
sugestii, po-pierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście problematyki
psychologii bezrobocia i bezdomności i poglądów różnych autorów poruszających
wspomnianą tematykę
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Student jest świadomy wpływu czynników natury środowiskowej i psychologicznej
sprzyjających wykluczeniu z rynku pracy, jej dynamiki i wpływu na inne obszary
funkcjonowania jednostkiDąży do wykorzystania opanowanej wiedzy do
wyznaczania własnych celów zawodowych Student wykazuje gotowość do
podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Psychologiczne aspekty ojcostwa
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PMiPR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Rafał Lawendowski
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
2
1 pkt ECTS (25-30 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
konwersatorium
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
15
(8) Cykl dydaktyczny
III –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
wykład z elementami ćwiczeń audytoryjnych: analiza
tekstów z dyskusją praca w grupach dyskusja
B. Formy zaliczenia
egzamin pisemny: testowy / z pytaniami (zadaniami) otwartymi
C. Podstawowe kryteria
Przeczytanie wskazanych lektur
Zaliczenie egzaminu pisemnego w formie testowej
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego
przedmiotu
arkusz egzaminu pisemnego
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
B. Wymagania wstępne
brak
(14) Cele kształcenia
W literaturze naukowej ojcostwo zajmuje znacznie mniej uwagi niż macierzyństwo. Niniejsze zajęcia, wpisując się w dyskusję dotyczącą tego
problemu, a także analizując przyczyny i objawy kryzysu ojcostwa, wskazują jednocześnie na niezastąpioną wartość ojcostwa w rodzinie i
społeczeństwie. Celem zajęć jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę dotyczącą roli i znaczenia ojca w relacjach rodzinnych i
małżeńskich. Zajęcia mają uwrażliwić studentów na problematykę ojcostwa, a także inspirować do twórczego i refleksyjnego działania w roli
psychologa rodziny. Cele i treści programowe są skorelowane z innymi przedmiotami z zakresu nauk społecznych.
(15) Treści programowe
B. Problematyka ćwiczeń
1. Psychologiczne konteksty ojcostwa. Obraz ojca w kulturze. Rola ojca w rodzinie. Nurty badań nad ojcostwem. Ojcostwo w teoriach
psychologicznych i socjologicznych. Ojcostwo w odbiorze społecznym.
2. Mężczyzna w roli męża i ojca. Obraz ojca w relacjach rodzinnych i małżeńskich. Mąż tradycjonalista. Mąż partner. Maż niewierny. Mąż
macho. Mąż sadysta. Ojciec tradycyjny. Stawanie się ojcem.
3. Rola ojca w psychologicznym rozwoju dziecka.
4. Współczesny kryzys ojcostwa. Przyczyny i istota zjawiska. Skutki kryzysu ojcostwa. Czy w dzisiejszych czasach warto być ojcem?
5. Dylematy ojcostwa. Trudności w pełnieniu roli „głównego opiekuna". Dlaczego mężczyźni tak rzadko podejmują się tej roli? Ojcostwo
zastępcze. Ojciec po rozwodzie. Samotne ojcostwo. Ojcostwo patologiczne: (alkoholizm, przemoc). Zalety opiekowania się dziećmi
przez ojców
6. Ojcostwo w sytuacjach trudnych życiowo.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. Dąbrowska – Wnuk, M. (2010). Oczekiwanie na narodziny pierwszego dziecka jako sytuacja trudna w życiu mężczyzny. W:
Rostowska, T., Jarmołowska, A. (red.). Rozwojowe i wychowawcze aspekty życia rodzinnego. Wydawnictwo Difin
2. Eichelberger, W. (1998). Zdradzony przez ojca. Wydawnictwo DO
3. Fuszera, M. (2007). „Nowi mężczyźni. Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce”. Wydawnictwo Trio
4. Kornas – Biela, D (red.). (2001). „Oblicza ojcostwa”. Lublin : Tow. Nauk. KUL
5. Pospiszyl, K.(2004). „Ojcostwo w życiu mężczyzny”. Małżeństwo i Rodzina. nr 2, s. 24 -28.
6. Pospiszyl, K. (1980). „Ojciec a rozwój dziecka”., Warszawa: Wiedza Powszechna
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
Student:
kierunkowe)
- opisuje różnorodne konteksty ojcostwa,
- wyjaśnia wielość typów ojcostwa,
- wskazuje kluczowe
- identyfikuje kryzys ojcostwa we współczesnym świecie,
problemy i badania z zakresu - ilustruje motyw ojcostwa przedstawiony w literaturze naukowej licznymi odwołaniami do kultury i sztuki.
psychologii ojcostwa,
(17 B) Umiejętności
- odnajduje związki między
Student:
treściami teoretycznymi a
- porównuje konstrukty teoretyczne i posługuje się terminologią psychologiczną,
implikacjami praktycznymi,
- dowodzi wartość i znaczenie ojcostwa,
- wskazuje rzadko
eksplorowane obszary badań - dyskutuje na temat mechanizmów psychologicznych w życiu mężczyzny,
- poddaje krytyce stereotypy dotyczące roli ojca.
naukowych z zakresu
psychologicznych aspektów
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
ojcostwa,
Student:
- charakteryzuje przyczyny i
- zachowuje otwartość na różnorodne oblicza ojcostwa,
skutki kryzysu ojcostwa.
- jest wrażliwy różnorodność dylematów związanych z pełnieniem roli ojca w rodzinie,
- jest zorientowany na odkodowywanie i analizowanie sytuacji społecznych z ojcem w roli głównej,
- dyskutuje na forum grupowym.
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Psychopatologia zjawisk społecznych
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PK, PSiPSP
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Marcin Szulc
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
wykład
Sposób realizacji zajęć
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
III - V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu

obowiązkowy dla specjalizacji Patologie
(10) Język wykładowy
polski
Społeczne i Psychologia SądowoPenitencjarna

fakultatywny
(11) Metody dydaktyczne
wykład z prezentacją multimedialną
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
egzamin
B. Formy zaliczenia
egzamin pisemny: testowy
C. Podstawowe kryteria
Zadana literatura plus wiedza z wykładów. Egzamin testowy 20 pytaniowy, pytania
zamknięte, 4 możliwe odpowiedzi, jedna prawidłowa,
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz egzaminu pisemnego
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
Wprowadzenie do psychologii; Psychologia społeczna; Psychologia rozwoju człowieka; Wstęp do psychologii klinicznej dorosłego
B. Wymagania wstępne
Wprowadzenie do psychologii; Psychologia społeczna; Psychologia rozwoju człowieka; Wstęp do psychologii klinicznej dorosłego
(14) Cele kształcenia
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z teoriami dewiacji społecznych oraz wybranymi obszarami patologii społecznych ze
szczególnym uwzględnieniem normy i psychopatologii okresu adolescencji
(15) Treści programowe
A. Problematyka wykładu
1. Wybrane teorie dewiacji społecznych
- teoria anomii
- teoria neutralizacji
- teoria stygmatyzacji
- teoria asocjacji dyferencyjnej
- teoria kontroli Hirscha
- teoria dewiacji jako aktu wyboru
2. Zachowania suicydalne
- epidemiologia zjawiska
- rys kulturowy
- uwarunkowania samobójstw
- syndrom presuicydalny Ringela
- specyfika samobójstw młodzieży
- czynniki ryzyka
- profilaktyka samobójstw
3. Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży
- skala zjawiska
- uwarunkowania zachowań agresywnych młodzieży
- charakterystyka sprawców, ofiar i świadków przemocy
- formy przemocy szkolnej
- objawy fizyczne i psychiczne przemocy
- profilaktyka przemocy w szkole (programy przeciwdziałania przemocy)
4. Znaczenie mediów w kreowaniu agresji
- badania nad wpływem przemocy w mediach
- znaczenie desensytyzacji i torowania poznawczego
- school shooting – skala zjawiska i uwarunkowania (psychologia sprawców)
- wpływ brutalnych sportów
- przemoc w grach komputerowych
- krytyka wpływu mediów na kształtowanie agresji i przemocy u widzów
- unikanie nieprzyjemnych stanów (frustracje), efekt broni, przesunięcie pobudzenia, testosteron, zniewagi, kultura honoru
5. Problem uzależnień od substancji psychoaktywnych i uzależnień behawioralnych
- uzależnienie od alkoholu (skala zjawiska, typologia alkoholizmu, rozwój uzależnienia, uwarunkowania choroby alkoholowej)
- uzależnienie od narkotyków (skala zjawiska, podział i specyfika środków psychoaktywnych, rozwój i uwarun-kowania uzależnienia,
profilaktyka środowiskowa)
- uzależnienie od elektronicznych środków przekazu (skala zjawiska, kryteria diagnostyczne, fazy rozwoju, uwa-runkowania)
- uzależnienie od hazardu(skala zjawiska, kryteria diagnostyczne, fazy rozwoju, uwarunkowania)
- profilaktyka i leczenie uzależnień
6. Patologie seksualne
- prostytucja (prawne regulacje w Polsce, Europie i na Świecie, typologia prostytutek, prostytucja dzieci i mło-dzieży- sponsoring,
galerianki)
- pedofilia (skala zjawiska, uwarunkowania, sprawcy pedofilii, skutki wykorzystywania dzieci)
- pornografia dziecięca (regulacje prawne)
- kazirodztwo (skala zjawiska, typologia zachowań kazirodczych, uwarunkowania)
- procedura pomocy dziecku krzywdzonemu
7. Niebezpieczne grupy werbujące
- skala rozpowszechniania się sekt
- typologia sekt
- atrybuty sekt
- techniki zniewalania
- podstawy psychomanipulacji w sektach wg L. Festingera
8. Subkultury młodzieżowe
- specyfika okresu adolescencji
- zaburzenia opozycyjno - buntownicze
- bunt emocjonalny i behawioralny (norma czy patologia?)
- typologia i specyfika funkcjonowania podkultur młodzieżowych
- przykładowe subkultury młodzieżowe (portret psychologiczny metalowców i hip - hopowców)
9. Zjawisko ekskluzji społecznej
- uwarunkowania mobbingu w szkole i w zakładzie pracy
- bezdomność (rys historyczny, skala zjawiska, fazy rozwoju, wyjście z bezdomności)
- dzieci ulicy (uwarunkowania w Polsce i za granicą: emisja dokumentu „Dzieci z Dworca Leningradzkiego”, fazy rozwoju, pomoc i
profilaktyka)
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Gierowski K.G, Lew – Starowicz Z., Mellibruda J. (2008) Psychopatologia zjawisk społecznych. Psychologia tom 3, wyd. J Strelau
(red) Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
Pospiszyl I.,(2008) Patologie społeczne. Wydawnictwo Naukowe PWN Warsawa
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Pospiszyl I.,(2008) Patologie społeczne. Wydawnictwo Naukowe PWN Warsawa
B. Literatura uzupełniająca
Hassan S. (1999) Psychomanipulacja w sektach, Łódź, Wydawnictwo „Ravi”
Hołyst B., (2002), Suicydologia, LEXISNEXIS
Szulc M. (1998) Struktura i nasilenie syndromu agresji u zwolenników muzyki heavy – metalowej. Kultura i Eduka-cja nr 3,
Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń
Szulc M., Kalka D. (2004) Obraz subkultury hip – hopowej widziany oczami jej uczestników. Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków,
2004 pod red. E. Martynowicz
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
(17 A) Wiedza
Absolwent potrafi zidentyfikować i opisać obszary zagrożeń społecznych. Rozumie pojęcia psychologiczne oraz
rozróżnia podstawowe psychologiczno – społeczne mechanizmy dewiacji indywidualnej i społecznej. Potrafi
charakteryzować specyfikę poszczególnych wybranych dewiacji społecznych
Student nazywa
(17 B) Umiejętności
podstawowe pojęcia z
zakresu psychologii zagrożeń Student potrafi porządkować podstawowe zagrożenia społeczne, zna mechanizmy i szacuje ryzyko powstawania
społecznych. Rozróżnia i
zachowań niebezpiecznych. Zna motywy indywidualne i społeczne powstawania dewiacji.
potrafi opisać wybrane
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
koncepcje dewiacji
ZAbsolwent potrafi określić rodzaj niebezpieczeństwa społecznego. Wykazuje krytycyzm w analizie sytuacji
społecznych. Potrafi
dewiacyjnej. Jest zorientowany w obszarach zagrożeń i chętnie podejmuje inicjatywę w działaniach
charakteryzować specyfikę
profilaktycznych.
poszczególnych wybranych
dewiacji społecznych
(18) Kontakt
[email protected]
OPIS KURSÓW Z POZIOMU C
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Prowadzenie „Szkoły dla rodziców”
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PDiM, PR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Paulina Pawlicka
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
ćwiczenia: warsztatowe
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
ćwiczenia warsztatowe:
 praca w grupach
 gry symulacyjne
 analiza zdarzeń przypadków
 dyskusja
 rozwiązywanie zadań
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie bez oceny
B. Formy zaliczenia
aktywny udział w zajęciach
H. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

obecność na zajęciach 70%
I.
aktywne udział w symulacjach 30%
Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu

arkusz pracy zaliczeniowej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
B. Wymagania wstępne
zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii
(14) Cele kształcenia
Zapoznanie uczestników z metodą wychowywania dzieci bazującą na koncepcji Tomasa Gordona – „Wychowanie bez porażek”.
Podstawowym założeniem jest przejście od przedmiotowego do podmiotowego traktowania dzieci.
(15) Treści programowe
A. Problematyka ćwiczeń
 Rozpoznawanie i radzenie sobie z uczuciami dziecka oraz własnymi,
 Wyznaczanie i wzajemne szanowanie naszych granic,
 Sposoby unikania kar,
 Udzielanie pochwał,
 Zachęcanie dziecka do samodzielności,
 Zachęcanie dziecka do współpracy ,
 Uwalnianie od grania ról.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
 Sakowska, J. (1999). Szkoła dla rodziców i wychowawców. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy PsychologicznoPedagogicznej
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
 Faber, A., Mazlish, E. (2010). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły. Poznań: Media Rodzina.
B. Literatura uzupełniająca
 Gordon, T. (2008). Wychowanie bez porażek. Warszawa: Wydawnictwo P A X
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
K_W06; K_W09
kierunkowe)
Student ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym,
psychologicznym, jak i społecznym. Student rozumie specyfikę funkcjonowania w okresie dzieciństwa i
adolescencji. Student wyciąga proste wnioski dotyczące podłoża problemów wychowawczych i relacji w rodzinie
dziecka.
Ma uporządkowaną wiedzę na temat teorii wychowania, uczenia się i nauczania, innych procesów edukacyjnych
oraz o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. Student
identyfikuje symptomatyczne sytuacje problemowe w relacjach dziecko – rodzic, rozróżnia prawidłowe i
nieprawidłowe sposoby reagowania w procesie wychowawczym.
(17 B) Umiejętności
Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią dyscyplin w
celu analizy złożonych problemów psychologicznych, wychowawczych, pomocowych czy terapeutycznych, a
także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. Student konstruuje warsztat oddziaływań
wychowawczych dostosowany do konkretnych wymagań i oczekiwań rodziny. Planuje proces korekty
oddziaływania wychowawczego w danej rodzinie.
Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i prognozować przebieg ich
rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych .
Student analizuje podłoże problemów wychowawczych w rodzinie, rozpoznaje motywy lub przyczyny konfliktów.
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju
osobistego i zawodowego.
Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w społeczeństwie, ma
pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu
pracy psychologa.
Student zachowuje ostrożność w wyrażaniu opinii dotyczących relacji w rodzinach i funkcjonowania zasad i norm
wychowawczych. Student docenia rolę specyfiki rozwoju i interakcji czynników rozwoju w rodzinie.
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Psychologiczne aspekty prokreacji
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
prof. Mariola Bidzan
mgr Joanna Koss
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS –
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
ćwiczenia: audytoryjne
Sposób realizacji zajęć


zajęcia w sali dydaktycznej
ćwiczenia praktyczne w Instytucie Położnictwa Gdańskiego
Uniwersytetu Medycznego
PR, PK, NBP
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – zajęcia dydaktyczne z
udziałem prowadzącego; konsultacje z
prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie
literatury i materiałów do zajęć; czas trwania
egzaminu
2 pkt ECTS (50-60 godz) – samodzielna praca
studenta – przygotowanie do egzaminu
C. Liczba godzin 30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
fakultatywny
(10) Język wykładowy
polski
(11) Metody dydaktyczne
 ćwiczenia:
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
praca w grupach

A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
gry symulacyjne
analiza przypadków
mini-wykład z prezentacją multimedialną
dyskusja
B. Formy zaliczenia
 aktywny udział w zajęciach
 przygotowanie mini-wykładu
 opracowanie studium przypadku pacjentki z problemami prokreacyjnymi wraz z
praca z pacjentkami na oddziale (rozmowa, wywiad, zaplanowaniem oddziaływań psychologicznych
próba udzielenia wsparcia psychologicznego)
Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
 obecność na zajęciach 70%

znajomość problematyki z listy lektur podanej przez Prowadzącego zajęcia,
C.
umiejętność opracowania studium przypadku i rozwiązania go w kontekście planowych
oddziaływań psychologicznych
Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz opracowania studium przypadku
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
brak
B. Wymagania wstępne
zaliczenie podstawowych, obligatoryjnych przedmiotów z zakresu psychologii
(14) Cele kształcenia
Zapoznanie uczestników z najnowszą wiedzą dotyczącą psychologicznych aspektów prokreacji, zarówno odnoszącą się do normy, jak i do
problemów; nabycie praktycznych umiejętności klinicznych związanych z pracą z pacjentkami Kliniki Rozrodczości (dobór specyficznych
metod diagnostycznych, stawianie hipotez, formułowanie opinii psychologicznych, wyjaśnianie mechanizmów psychologicznych,
projektowanie terapii).
(15) Treści programowe
A. Problematyka ćwiczeń
 Miejsce psychologii w badaniach nad prokreacją
 Bio-psycho-społeczny model prokreacji
 Psychologia prokreacji jako specjalność naukowa
 Rozwój psychofizyczny w prenatalnej fazie życia dziecka.
 Przebieg ciąży i porodu (reakcje emocjonalne, procesy poznawcze, więź emocjonalna z dzieckiem, ciąża wysokiego ryzyka, zaburzenia
emocjonalne w okresie ciąży i po porodzie)
 Diagnoza prenatalna
 Wcześniactwo, TTTS i inne zaburzenia w okresie okołoporodowym.
 Psychologiczne aspekty utrudnionej prokreacji (niepłodność małżeńska, samoistne poronienia, techniki wspomaganego rozrodu, prawne
i etyczne aspekty wspomaganej reprodukcji)
 Psychologiczne aspekty ciąży i porodu u nieletnich
 Pomoc psychologiczna w psychologii prokreacji
 Specyfika kontaktu i badania psychologicznego pacjentek w klinice położnictwa i chorób kobiecych
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
 Bielawska-Batorowicz E. (2006), Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice: Wyd. Naukowe „Śląsk”
 Gretkowska M. (2001), Polka, Warszawa: Wyd. W.A.B.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
 Bidzan M. (2010), Niepłodność w ujęciu bio-psycho-społecznym, Kraków: Oficyna Wyd. „Impuls”
 Bidzan M. (2007), Nastoletnie matki: psychologiczne aspekty ciąży, porodu, połogu, Kraków: Oficyna Wyd. „Impuls”
 Bielawska-Batorowicz E. (2006), Psychologiczne aspekty prokreacji, Katowice: Wyd. Naukowe „Śląsk”
 Kornas-Biela D. (2010), Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowanu, Lublin: Wyd. KUL
 Wasilewska-Pordes M. (2000), Depresja porodowa u kobiet, Kraków: Wyd. „RADAMSA”
B. Literatura uzupełniająca
 Bigos J., Mozer B. (2010, Dziecko z chmur, Warszawa: Wyd. „Nasza Księgarnia”
 Koszewska I. (2010). O depresji w ciąży i po porodzie, Warszawa: Wydawnictwo PZWL
 Jurczenko-Topolska I. (2005), Bociany przylatuja zimą, Warszawa: Wyd. Historia i Życie
 Odent M. (2010), Cesarskie cięcie a poród naturalny. Wątpliwości, konsekwencje, wyzwania, Wrocław: Fundacja Kobieta i
Natura.
 Podolska M. (2011), Niepłodność i jej następstwa psychologiczne, Szczecin: Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego
Materiały własne osób prowadzących, artykuły z Ginekologii Polskiej, Journal of Reproduction and Infant Psychology, Medical Science Monitor
itp.
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat teorii w psychologii prokreacji, specyfice i procesach
kierunkowe)
dotyczących psychologicznych aspektów prokreacji, zna terminologię, teorię i metodykę obowiązująca w tej
dyscyplinie. Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka w cyklu
K_W04, K_W06; K_W09,
życia zarówno w aspekcie biologicznym, psychologicznym, jak i społecznym. Student rozumie specyfikę
K_W11
funkcjonowania człowieka od okresu prenatalnego do okresu klimakterium. Student wyciąga proste wnioski
dotyczące podłoża problemów związanych z psychologicznymi aspektami prokreacji. Ma pogłębioną wiedzę z
K_U01, K_U02; K_U03,
K_U09, K_U10, K_U11
zakresu czynników psychicznych determinujących zachowanie człowieka (emocji i motywacji, osobowości,
temperamentu i inteligencji) w kontekście psychologii prokreacyjnej. Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na
temat biologicznych, pedagogicznych, społecznych i filozoficznych podstaw funkcjonowania psychicznego
K_K01; K_K03, K_K06, K_K07
człowieka; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii w
odniesieniu do prokreacji człowieka.
(17 B) Umiejętności
Student posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat
różnych aspektów psychologii prokreacji rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z
punktu widzenia problemów psychologicznych, zdrowotnych. Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę
teoretyczną z zakresu psychologii prokreacji oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych
problemów psychologicznych, pomocowych czy terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań
praktycznych. Student potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i
prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych
obszarach praktycznych – potrafi analizować podłoże problemów prokreacyjnych, dokonać doboru specyficznych
metod diagnostycznych, postawić hipotezy, formułować opinię psychologiczną, wyjaśnić mechanizmy
psychologiczne, zaprojektować terapię i inne formy pomocy psychologicznej. Potrafi sprawnie porozumiewać się
przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie psychologii, jak i z innymi
specjalistami, przede wszystkim lekarzami. Potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i
wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z
projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju
osobistego i zawodowego. Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi
w społeczeństwie, ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i
budowania warsztatu pracy psychologa.
Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone
działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką
postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych. Jest wrażliwy na problemy
społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem, w tym z osobami
niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach
realizujących działania psychologiczne.
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Nowoczesne położnictwo –psychologiczne aspekty
opieki okołoporodowej
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PDiM
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr n. med. Bogumiła Kiełbratowska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
ćwiczenia: audytoryjne
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
Polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne






Wykład informacyjny,
Wykład problemowy wykład z prezentacją
multimedialną
studium przypadku,
metoda sytuacyjna,
pogadanka,
burza mózgów.
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia
wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie prezentacji na jeden z omawianych
tematów z uwzględnieniem aspektów psychologicznych.
C. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

aktywny udział,

obecność na wszystkich zajęciach.
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz pracy zaliczeniowej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
Wymagania formalne
brak
(14) Cele kształcenia
Celem jest zapoznanie Studentów z problemami położniczo – pielęgnacyjnymi u ciężarnych z ciążą prawidłową, rodzących w przebiegu
porodu prawidłowego, położnic w połogu prawidłowym oraz ze specyficznymi problemami psychologicznymi i etycznymi dotyczącymi
powyższych zagadnień.
(15) Treści programowe
Opieka przedkoncepcyjna i prenatalna w przebiegu ciąży prawidłowej.
czym jest medyczna opieka przedkoncepcyjna i co znaczy „opiekować się sobą przed poczęciem?”
po czym poznać, że to ciąża? (subiektywne i obiektywne objawy ciąży)
pojęcie samoopieki w ciąży prawidłowej
wystandaryzowana opieka medyczna w ciąży prawidłowej
Przebieg porodu prawidłowego
kiedy się zaczyna a kiedy kończy proces porodu?
poród jako wydarzenie wpisane w naturalny rytm życia kobiety
zalecenia WHO dotyczące przebiegu porodu
. Psychoprofilaktyka porodu
.
czy poród boli?
.
naturalne metody łagodzenia bólu porodowego,
.
stres i strach – wrogowie dziecka i matki,
.
czy poród można znieczulić?
.
wizualizacja porodu
.
pojęcie spełnienia rodzącej a profesjonalizm prowadzącego poród
. Alternatywne metody prowadzenia porodu
.
o czym należy pamiętać? – antropologia i historia położnictwa w służbie dzisiejszym rodzącym
.
instynkt jako główny doradca w rodzeniu
.
położna jako towarzysz a nie nadzorca
. Prawa dziecka w opiece szpitalnej – mały pacjent wielkie prawa; prawa rodzącej w opiece szpitalnej – poród nie jest chorobą.
. Trudne macierzyństwo
.
moje dziecko urodziło się za wcześnie
. Badania prenatalne w polskich regulacjach prawnych
.
płód jako pacjent
.
czy badania prenatalne są w Polsce legalne i kto ma do niech dostęp?
.
wrongful birth – nowość w polskim prawie medycznym podsumowanie zjawiska w liczbach – trochę danych statystycznych
. Diagnostyka położnicza i ocena dobrostanu płodu w badaniu USG.
. Rozwój embrionalny dziecka oraz czynniki wpływające na jego rozwój.
. Laktacja – zależność od właściwej edukacji i opieki okołoporodowej.
. Piersi w żałobie
. Najważniejsze zagadnienia profilaktyki zdrowotnej.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Al. – Azzawi F.: Atlas porodu i zabiegów położniczych. Libramed, Warszawa 1999
Bad – Ellzey K.: Podejmowanie decyzji w neonatologii. ( Tłum pod red i w interpretacji J. Gadzinowskiego). D.W. Publishing, Co.
Cleveland, OH, USA 1993.
Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo. Podręcznik dla położnych
i pielęgniarek. Wyd. lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
Miller A. W. F. Hanretty K.P.: Położnictwo ilustrowane (red) Dębski R., Wyd. Libramed, W –wa 2000.
Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze PZWL Warszawa 1996
Bullinger H.: Mężczyzna czy ojciec? Niezależna Oficyna Wydawnicza
Warszawa 1997
Odent M.: Odrodzone narodziny. Czym poród może i powinien być? Niezależna
Oficyna Wydawnicza Warszawa 1997
.
Odent M.: Odrodzone narodziny. Czym poród może i powinien być? Niezależna
Oficyna Wydawnicza Warszawa 1997
.
Nowoczesne Położnictwo t. 1-4. Pod red. Jo Alexander , Valerie Levy, Sarah
Roch. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 1995
.
B. Literatura uzupełniająca
. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze PZWL W –wa 1996
. Balaskas J.: Naturalna opieka w ciąży. Delta W-Z, W-wa 1990
. Kitzinger S.: Rodzić w domu. PWN, W-wa 1995
. Kitzinger S.: Karmienie piersią. PZWL, W-wa 1988
.
Czasopisma:
.
Magazyn Pielęgniarki i Położnej; Pielęgniarka i Położna.
.
Ginekologia po Dyplomie; Ginekologia Praktyczna.
.
Przegląd Menopauzalny
Położna- nauka i praktyka
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
(17 A) Wiedza
Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę z zakresu wybranej problematyki współczesnego położnictwa w świetle
aktualnego stanu wiedzy.
Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat fizjologicznych i psychologicznych zależności funkcjonowania
człowieka
(17 B) Umiejętności
Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji
psychologicznych okresu okołoporodowego oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z otoczeniem,
w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w grupach i
organizacjach realizujących działania psychologiczne wspierające kobiety w sytuacji trudnej okresu
okołoporodowego.
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Psychologiczne aspekty samotnego rodzicielstwa
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
mgr Bogumiła Wojciechowska
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
ćwiczenia: warsztatowe
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr zimowy
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
ćwiczenia audytoryjne: analiza fragmentów filmu i
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
tekstów z dyskusją / gry symulacyjne / praca w
zaliczenie bez oceny
grupach / analiza zdarzeń krytycznych (przypadków)
B. Formy zaliczenia
/ dyskusja / rozwiązywanie zadań
aktywne uczestniczenie w zajęciach
C. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
weryfikacja uczestnictwa w zajęciach
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne:
Psychologia rozwoju człowieka, Wstęp do psychologii rodziny, Psychologia kliniczna
B. Wymagania wstępne:
zakres wiadomości – student zna mechanizmy funkcjonowania człowieka związane z kolejnymi fazami rozwojowymi, zna podstawowe teorie i
pojęcia z zakresu psychologii rodziny oraz psychologii klinicznej.
umiejętności – student potrafi przeprowadzać wywiad kliniczny i obserwację zachowania, a także wnioskować na ich podstawie o
funkcjonowaniu człowieka;
kompetencje – student jest gotowy do współpracy w grupie w ramach ćwiczeń warsztatowych.
(14) Cele kształcenia
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z różnymi rodzajami samotnego rodzicielstwa oraz z psychologicznymi konsekwencjami
wychowywania dziecka w rodzinie niepełnej. W trakcie warsztatów studenci doświadczą praktycznych aspektów pracy psychologa i
terapeuty, w placówkach udzielających wsparcia samotnym kobietom, oczekującym na narodziny dziecka jak również rodzicom samotnie
wychowującym dzieci.
(15) Treści programowe

Rodzaje rodzin niepełnych (samotne macierzyństwo z wyboru, rozwód, śmierć jednego z małżonków).

Psychologiczne aspekty sztucznego przerywania ciąży i jego konsekwencje dla kobiety, mężczyzny i dziecka.

Psychologiczne mechanizmy i konsekwencje decyzji wyrażenia zgody na przysposobienie dziecka.

Znaczenie obecności ojca w okresie prenatalnym i przy porodzie.

Rozwód – fazy stawania się rodzicem samotnie wychowującym dziecko, wpływ sytuacji rozwodowej na relacje oraz
osobowość dziecka.

Żałoba w rodzinie – fazy, mechanizmy psychologiczne oraz konsekwencje straty bliskiej osoby.

Samotne ojcostwo.

Konsekwencje bycia dzieckiem wychowywanym przez jednego z rodziców.
Funkcjonowanie placówek i organizacji wspierających samotne matki i ojców. Rola psychologa i terapeuty w obliczu problemów samotnego
rodzicielstwa.
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
 Badura- Madej, W. (1993). Psychologiczne aspekty śmierci, umierania i żałoby. Wyd. UJ Collegium Medicum
 Jabłoński, J. (2008). Rozwód. Jak go przeżyć? Wyd. W.A.B.
 Krakowiak, P. (2007). Strata, osierocenie i żałoba. Poradnik dla pomagających i dla osób w żałobie. Wyd. Biblioteka Fundacji Hospicyjnej
 Milewska, E. (2003).Kim są rodzice adopcyjni? Studium psychologiczne. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej
 Wallerstein Judith, S., Blakeslee, S. (2006). Druga szansa. Mężczyźni, kobiety i dzieci dziesięć lat po rozwodzie. Wyd. Charaktery
(17) Efekty kształcenia
(17 A) Wiedza
(obszarowe i
 Student:
kierunkowe)
 posiada pogłębioną wiedzę na temat rozwoju i psychologicznego funkcjonowania człowieka, doświadczającego
straty, osierocenia i żałoby;
K_W06
 identyfikuje normy etyczne i zasady funkcjonowania psychologa i terapeuty w placówkach wspierających
K_W11
samotnych rodziców i osierocone dzieci.
(17 B) Umiejętności
Student:
posiada pogłębione umiejętności obserwowania i nawiązywania kontaktu z osobami, przeżywającymi stratę oraz
w żałobie;
ma poszerzone kompetencje kliniczne do stawiania hipotez, rozpoznawania mechanizmów psychologicznych i
K_U01
motywów zachowań, koniecznych do diagnozowania i proponowania pomocy psychologicznej rodzicom
K_U07
K_U10
samotnie wychowującym dzieci oraz wyrażającym zgodę na przysposobienie dziecka;
potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności psychologicznej sposób postępowania i pomocy
terapeutycznej dziecku i rodzinie.
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
K_K01
Student:
K_K05
K_K07
ma pogłębioną świadomość zakresu swoich kompetencji psychologicznych i wiedzy oraz rozumie celowość
rozwoju zawodowego;
jest przekonany o konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej, dostrzega problemy moralne i dylematy
etyczne, związane z własną pracą oraz poszukuje optymalnych rozwiązań, korygujących nieprawidłowe
oddziaływania psychologiczne;
jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do współpracy z organizacjami i instytucjami
wspierającymi rodziców samotnie wychowujących dzieci.
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Mindfulness – theory, research and practical applications
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Psychologia
Nuerobiopsychologia
Poziom
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy
wyłącznie specjalizacji
nauczycielskiej)
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Paweł Andrzej Atroszko
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS –
A. Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
Ćw. warsztatowe
3
B. Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
C. Liczba godzin
15
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia;
samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz
przygotowanie do poszczególnych zajęć;
1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja
pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji
(8) Cykl dydaktyczny
2016/2017 zimowy
(9) Status przedmiotu
Fakultatywny do wyboru
(11) Metody dydaktyczne
(10) Język wykładowy
angielski
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
ćwiczenia audytoryjne: metoda projektów (praktyczny/ praktyczne
wymagania egzaminacyjne
ćwiczenia w zakresie treningu uważności / praca w grupach /
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
analiza literatury / dyskusja / prezentacja multimedialna / praca
Zaliczenie na ocenę
pisemna
practical workshop: project method, mindfulness exercises and
practices, group work, literature analysis, discussions,
presentation, written assignment
B. Formy zaliczenia
wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu oraz przedstawienie
prezentacji
credit conditions: presence and interaction within the classes, assignment –
designing a project of workshops/trainings connected to mindfulness and
created for a specific group of people, the project plan and assumptions will be
presented during presentation during classes, the project plan should also be
delivered in written form
D. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
Podstawowym kryterium jest obecność na zajęciach, aktywność oraz ocena
wykonania pracy zaliczeniowej, polegającej na przygotowaniu projektu
warsztatów/szkoleń/treningów dla określonej grupy odbiorców związanego
z treningiem uważności. Założenia projektu zostaną przedstawione w formie
prezentacji multimedialnej w trakcie zajęć. Założenia projektu powinny być
też dostarczone w formie pisemnego opracowania.
E. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego
przedmiotu
arkusz pracy zaliczeniowej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne brak
B. Wymagania wstępne
znajomość języka angielskiego
Preconditions: ability to communicate in and comprehend English.
(14) Cele kształcenia
During the course students will learn about theoretical background of mindfulness practice and current relevant research, as well as will
have opportunity to learn and practice basic mindfulness exercises and techniques throughout the course, including breathing exercises,
body scan, mindful observation, listening, walking and talking, unfamiliarizing known objects, training senses etc. Training mindfulness will
allow students to develop positive attitude towards this practice via personal experience.
During the course students will learn definition of mindfulness and issues related to its assessment, including multidimensional psychometric
tools for measuring different facets of dispositional mindfulness, as well as basic issues related to designing research projects about
mindfulness.
Students will learn about basics of biological and psychological mechanisms underlying mindfulness, with special focus on cognitive
processes, brain correlates, and physiological changes appearing with short and long term mindfulness practice.
Students will learn about the relationship between mindfulness and emotional regulation in the context of stress reactions.
Students will learn about the relationship between mindfulness and health and well-being.
Students will learn about vast areas of practical applications of mindfulness from clinical settings and prisons to education and workplace,
and from parenting, marriage and personal relationships to improving sport performance.
Students will learn about basics of philosophical ramifications of mindfulness in western and eastern traditions.
Through practical exercise of developing a project of workshops/trainings connected to mindfulness and created for a specific group of
people, students will have opportunity to apply learned knowledge and skills in designing solutions for real life problems.
(15) Treści programowe
• Theoretical background of mindfulness, and meditation traditions
• Operational definitions of mindfulness and measurement issues
• Mindfulness, stress and emotion regulation
• Mindfulness and cognitive processes: attention, memory, critical thinking
• Neuroscience of mindfulness: brain correlates and physiological changes
• Mindfulness and (self-)acceptance, (self-)compassion, empathy, forgiveness and love
• Mindfulness and health and well-being
• Mindfulness and addictions
• Mindfulness, marriage and personal relationships
• Applications of mindfulness: clinical settings, education, workplace, prisons, seniors, adolescents and children, army, sport, parenting,
health professions, quality of life interventions, stress reduction
• Philosophical ramifications of mindfulness
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. Bishop, S.R., Lau, M., Shapiro, S. et al. (2004). Mindfulness: A proposed operational definition. Clinical Psychology: Science and
Practice 11, (3), 230- 41.
2. Bergomi, C., Tschacher, W., & Kupper, Z. (2013). The assessment of mindfulness with self-report measures: existing scales and open
issues. Mindfulness, 4(3), 191-202.
3. Killingsworth, M. A., Gilbert, D. T. (2010). A wandering mind is an unhappy mind. Science. 330, 932.
4. Gotink, R. A., Chu, P., Busschbach, J. J. V., Benson, H., Fricchione, G. L., & Hunink, M. G. M. (2015). Standardised Mindfulness-Based
Interventions in Healthcare: An Overview of Systematic Reviews and Meta-Analyses of RCTs. PLoS ONE, 10(4), e0124344.
http://doi.org/10.1371/journal.pone.0124344
5. Davis, D. M., & Hayes, J. A. (2011). What are the benefits of mindfulness? A practice review of psychotherapy-related research.
Psychotherapy, 48, 198-208.
6. Schutte, N.S., & Malouff, J.M. (2014). A Meta-Analytic Review of the Effects of Mindfulness Meditation on Telomerase Activity.
Psychoneuroendocrinology, 42, 45-48.
7. Chiesa A., Serretti A., (2009). Mindfulness-based stress reduction for stress management in healthy people: a review and metaanalysis. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 15(5), 593-600.
8. Davidson, R. J., Kabat-Zinn, J., Schumacher, J., Rosenkranz, M., Muller, D., Santorelli, S. F., et al. (2003). Alterations in brain and
immune function produced by mindfulness meditation. Psychosomatic Medicine, 65(4), 564-570.
9. K. C. R. Fox, S. Nijeboer, M. L. Dixon, et al. (2014). Is meditation associated with altered brain structure? A systematic review and
meta-analysis of morphometric neuroimaging in meditation practitioners. Neuroscience & Biobehavioral Reviews 4, 48–73.
10. Tang, Y.-Y., Ma, Y., Wang, J., Fan, Y., Feng, S., Lu, Q., Yu, Q., Sui, D., Rothbart, M. K., Fan, M., and Posner, M. I. (2007). Short-term
meditation training improves attention and self-regulation. Proceedings of the National Academy of Sciences, 104 (43), 17152–
17156.
11. Farb, N.A., Anderson A.K., Mayberg H., et al. (2010). Minding one's emotions: Mindfulness training alters the neural expression of
sadness. Emotion, 10(1), 25-33.
12. Hölzel, B.K., Carmody, J., Vangel, M., Congleton, C., Yerramsetti, S.M., et al. (2011). Mindfulness Practice Leads to Increases in
Regional Brain Gray Density Matter. Psychiatry Research: Neuroimagining, 191, 36-43.
13. Fredrickson, B. L., Cohn, M. A., Coffey, K. A., Pek, J., & Finkel, S. M. (2008). Open hearts build lives: Positive emotions, induced
through loving-kindness meditation, build consequential personal resources. Journal of Personality and Social Psychology, 95(5),
1045-1062.
14. Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K., & Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness in romantic relationship
satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital & Family Therapy, 33(4), 482-500.
15. Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts Allen, A., & Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant
events: The implications of treating oneself kindly. Journal Of Personality And Social Psychology, 92(5), 887-904.
16. Jha, A. P., Stanley, E. A., Kiyonaga, A., Wong, L., & Gelfand, L. (2010). Examining the protective effects of mindfulness training on
working memory capacity and affective experience. Emotion, 10, 54–64.
17. Ludwig, David S. & Kabat-Zinn, J. (2008). Mindfulness in medicine. JAMA, 300(11), 1350-1352.
18. Zenner, C., Herrnleben-Kurz, S., & Walach, H. (2014). Mindfulness-based interventions in schools—a systematic review and metaanalysis. Frontiers in Psychology, 5, 603. http://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00603
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
1. Williams, M., Penman, D. (2014). Mindfulness. Trening uważności. Warszawa: Edgard.
(Williams, M., Penman, D. (2011) Mindfulness: A Practical Guide to Finding Peace in a Frantic World. London: Piatkus; New York:
Rodale.)
B. Literatura uzupełniająca
1. Teasdale, J. D., Williams, J. M. G., Segal, Z. V., & Kabat-Zinn, J. (2014). The Mindful Way Workbook: An 8-Week Program to Free
Yourself from Depression and Emotional Distress. New York: The Guilford Press.
(Teasdale, J. D., Williams, J. M. G., Segal, Z. V., & Kabat-Zinn, J. (2016). Praktyka uważności. Ośmiotygodniowy program ćwiczeń
pozwalający uwolnić się od depresji i napięcia emocjonalnego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.)
2. Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2002). Mindfulness-based cognitive therapy for depression: A new approach to
preventing relapse. New York: Guilford Press.
(Segal, Z., Williams, M., Teasdale, J. (2009). Terapia poznawcza depresji oparta na uważności. Nowa koncepcja profilaktyki
nawrotów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.)
3. Williams, M., Teasdale, J., Segal, Z., & Kabat-Zinn, J. (2007). The mindful way through depression: Freeing yourself from chronic
unhappiness. New York: Guilford Press.
(Williams, M., Teasdale, J., Segal, Z., & Kabat-Zinn, J. (2009). Świadomą drogą przez depresję. Warszawa: Czarna Owca.)
4. McKay, M., Wood, J.C., Brantley, J. (2015). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) : praktyczne ćwiczenia rozwijające uważność,
efektywność interpersonalną, regulację emocji i odporność na stres. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
(McKay, M., Wood, J. C., & Brantley, J. (2007). The dialectical behavior therapy skills workbook. Oakland, CA: New Harbinger
Publications.)
5. Strauss C, Cavanagh K, Oliver A, Pettman D (2014) Mindfulness-Based Interventions for People Diagnosed with a Current Episode of
an Anxiety or Depressive Disorder: A Meta-Analysis of Randomised Controlled Trials. PLoS ONE 9(4): e96110.
doi:10.1371/journal.pone.0096110
6. Grossman, P., Niemann, L., Schmidt, S., & Walach, H. (2004). Mindfulness-based stress reduction and health benefits: A metaanalysis. Journal of Psychosomatic Research, 57, 35-43.
7. Cahn, B.R., Polich, J. (2006). Meditation states and traits : EEG, ERP, and neuroimaging studies. Psychological Bulletin ,132 (2), 180–
211.
8. Baer, R.A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical Psychology: Science and
Practice 10, (2) (05), 125-43.
9. Holzel, B. K., J. Carmody, et al. (2010). Stress reduction correlates with structural changes in the amygdala. Soc Cogn Affect Neurosci,
5(1), 11-17.
10. Lutz, A., Greischar, L. L., Rawlings, N. B., Ricard, M., & Davidson, R. J. (2004). Long-term meditators self-induce high amplitude
gamma synchrony during mental practice. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America,
101(46), 16369-16373.
11. Creswell, J. D., B. M. Way, et al. (2007). Neural correlates of dispositional mindfulness during affect labeling. Psychosomatic
Medicine, 69(6), 560-565.
12. Grecucci, A., Pappaianni, E., Siugzdaite, R., Theuninck, A., & Job, R. (2015). Mindful Emotion Regulation: Exploring the
Neurocognitive Mechanisms behind Mindfulness. BioMed Research International, 2015, 670724.
13. Moore, A., & Malinowski, P. (2009). Meditation, mindfulness and cognitive flexibility. Consciousness and Cognition, 18(1), 176-186.
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i kierunkowe)
K_W08
K_W10
K_U02
K_U04
K_U05
K_U07
K_U08
K_U09
K_U10
K_K01
(17 A) Wiedza
• Student/studentka ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat psychologicznych podstaw
funkcjonowania człowieka w kontekście treningu uważności
• Student/studentka ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, pedagogicznych,
społecznych i filozoficznych podstaw funkcjonowania psychicznego człowieka; rozumie istotę
funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii
(17 B) Umiejętności
• Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii oraz powiązanych z nią
dyscyplin w celu analizy złożonych problemów psychologicznych, wychowawczych, pomocowych czy
terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych
• Potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie w języku polskim i
języku obcym, posiada umiejętność konstruowania rozbudowanych ustnych i pisemnych uzasadnień na
tematy dotyczące różnych zagadnień psychologicznych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych,
korzystając z dorobku zarówno psychologii, jak i innych dyscyplin naukowych
• Posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierania
ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych
autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi
• Ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji
psychologicznych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań
• Potrafi sprawnie posługiwać się wybranymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania podejmowanych
działań praktycznych
• Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów psychologicznych i prognozować
przebieg ich rozwiązywania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach
praktycznych
• Potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności psychologicznej sposób postępowania, potrafi
dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
• Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju
osobistego i zawodowego
• Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i
odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w
zakresie psychologii; angażuje się we współpracę
• Docenia znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w społeczeństwie,
ma pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania
warsztatu pracy psychologa
• Utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce psychologicznej, odznacza się
rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań
psychologicznych
• Jest przekonany o konieczności i doniosłości zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzega zasad
etyki zawodowej; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą
pracą; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań
psychologicznych
• Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone
działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża
taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych
• Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne, gotowy do komunikowania się i współpracy z
otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego
uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne
• Jest świadomy istnienia etycznego wymiaru w badaniach naukowych
K_K02
K_K03
K_K04
K_K05
K_K06
K_K07
K_K08
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Course Title
(2) ECTS Code
Cross-cultural perspectives on child development and
parenting strategies
(3) Name of Unit Administrating Study
Institute of Psychology
(4)
Field of Study
Psychology
Program
Master’s degree program
Form
Course available to all students
Specialization
Course available to all students
(5) Course Lecturers
dr Paulina Pawlicka, dr Anna Jankowska
(6) Forms of classes, the realization and number of hours
A. Forms of classes
Seminars
B. Teaching strategies
Lectures, in-class discussions, presentations
(7) ECTS credits
3
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia;
samodzielne studiowanie literatury i materiałów oraz
C.
Hours
15
przygotowanie do poszczególnych zajęć;
1 pkt ECTS (25 - 30 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja
pracy zaliczeniowej, projektu, prezentacji
(8) The academic cycle
winter semester
(9) Type of course
Elective course
(10) Language:
English
(11) Teaching methods
 lectures and power point presentations
 discussions
 weekly readings
 group projects
 case studies
 video clips
 podcasts
(12) Form and method of assessment and basic criteria for evaluation or examination
requirements
A. Grading system
Student will receive a numerical grade in a scale of 2-5, where grades 3-5
indicate that student successfully met all the course requirements.
B. Final grade requirements
Comprehensive exam, classroom participation and attendance
C. Basic evaluation criteria
Minimum 50% of comprehensive exam, classroom participation, including
homework and active participation in discussions, and 90% of attendance
D.
Methods of measuring learning outcomes
Comprehensive exam results and classroom participation, including quality of
out-of-class projects and active participation in discussions.
(13) Required courses (A) and introductory requirements (B)
A. Prior attending the course student has to successfully complete classes in Developmental Psychology, Social Psychology, and
Introduction to gender differences and cross-cultural psychology.
B. Student attending the course is expected to know and understand basic theories and processes in child development, cognitive and
social psychology, and cross-cultural psychology.
(14) Learning Objectives
The aim of this course is to provide advanced knowledge on culture related factors influencing human development and child
rearing strategies.
Course participants will learn about the diversity of traditions and customs in raising and caring for a child. During the class we
will focus on analysis of developmental theories, their universal and culture specific aspects, as well as the influence of
parenting strategies on cultural identity development. Furthermore, we will discuss differences in cultural specific
developmental milestones and consequences of culture specific child rearing strategies, including the importance of parenting
styles for further development in cognitive, emotional and social domains of development. The course will provide the
knowledge on the various aspects of socialization and culture internalization within the process of universal human
development and cultural specific parenting strategies.
(15) Course outline
The influence of culture on child development in motor, cognitive, language, emotional, and social domains.
Western theories of human development (theories of Piaget, Erikson, & Freud) and their validation in various cultures across the
world.
Cultural differences in prenatal care and caring for a newborn.
Culture influences on attachment development.
Child care in cultural context: Traditions and rituals in childcare and childrearing practices.
Social influences on child development.
Universal vs. culture specific aspects of human development; causes and consequences of culture specific differences in
developmental process.
(16) Readings
A. Mandatory Readings
• Bornstein, M.H. (2009). Handbook of Cultural Developmental Science. London: Psychology Press.
• Matsumoto D. i Juang L. (2007). Psychologia międzykulturowa. Gdańsk: GWP
• Price, W., Carpo, R. (2003). Psychologia w badaniach międzykulturowych. Gdańsk: GWP.\
• Keller, H. (2007). Cultures of infancy. Mahwah, NJ: Erlbaum.
B. Suplemental Readings
• Worthman, C.M., Plotsky, P.M., Schechter, D.S., Cummings, C.A. (Eds.) (2010). Formative Experiences: The Interaction of
Caregiving, Culture, and
Developmental Psychobiology. New York: Cambridge University Press.
(17) Learning outcomes
(17 A) Knowledge
Student presents advanced knowledge on child development and childrearing practices in
different cultural contexts.
K_W05
Student comprehends culture specific differences in physical and psychosocial domains of human
K_W06
development.
K_W07
Student understands and can discuss various aspects of social interactions in distinct cultural
K_W09
contexts.
K_U02
Student poses knowledge on child rearing theories and social learning theories regarding different
K_U03
cultural contexts.
K_K01
K_K03
K_K06
(17 B) Abilities
K_K07
Student can combine information on human development and cross-cultural psychology as well as
other disciplines related to child development and social psychology in order to analyse and
discuss issues in parenting strategies, discipline practices, child and family counselling, as well as
assessment and intervention implementation.
Student can effectively communicate the knowledge in the area of cultural contexts of human
development by applying the most appropriate techniques and technologies.
(17 C) Social competences
Student appreciates the knowledge gained during the course, comprehends its importance for the
professional development, furthermore, presents sensitive attitude regarding different courses of
human development and child rearing strategies in various cultural contexts.
Student understands the importance of cross-cultural psychology for enhancing social
relationships and developing social justice. Furthermore, student comprehends the significance of
this knowledge for counselling for families and children.
Student presents sensitive attitude towards social and psychological problems related to
differences in parenting styles and child caring practices across various cultures, demonstrates
ability to communicate and collaborate with others, including individuals who are not child
development specialist, and engages in various social projects and in collaboration with
organizations that support child development.
Student presents responsible attitude regarding professional development and respectful
behavior towards clients and employers.
(18) Contact information
[email protected] [email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Rola empatii w procesie radzenia sobie z kryzysem
rodzinnym
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Wydział Nauk Społecznych / Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
Psychologia
Jednolite magisterskie
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PSiPSP
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Maria Kaźmierczak
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
4
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
2 pkt ECTS (50 - 60 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
ćwiczenia: audytoryjne z elementami warsztatu
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
Liczba godzin
30
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
(10) Język wykładowy
fakultatywny
polski
(11) Metody dydaktyczne
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne
ćwiczenia audytoryjne z elementami warsztatu:
analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów
(projekt badawczy) / praca w grupach / analiza
zdarzeń krytycznych (przypadków) / dyskusja
A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
kolokwium
wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji (praca
zespołowa dotycząca tematyki zajęć)
ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymanych z
kolokwium i pracy zespołowej oraz na podstawie aktywności na zajęciach
C. Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
Na ocenę końcową składają się oceny z: kolokwium, pracy zespołowej oraz aktywności
podczas zajęć
D. Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz pracy zaliczeniowej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne:
Zaliczenie pierwszych pięciu semestrów na kierunku Psychologia
B. Wymagania wstępne:
zakres wiadomości – student zna mechanizmy społecznego funkcjonowania człowieka, ma wiedzę z zakresu działania mechanizmów
osobowościowych i znaczenia różnic indywidualnych, zna podstawowe pojęcia z obszaru psychologii rozwojowej i poznawczej,
umiejętności – student potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii do analizy zjawiska empatii,
kompetencje – student wykazuje gotowość do współpracy w grupie w ramach projektu zespołowego, a także odznacza się
odpowiedzialnością za zrealizowaną pracę
(14) Cele kształcenia
Student zdobywa wiedzę dotyczącą pojęcia empatii w psychologii oraz jego znaczenia dla jakości relacji interpersonalnych, a w
szczególności rodzinnych. Celem kursu jest zaznajomienie studentów z praktycznymi (z perspektywy psychologii stosowanej) implikacjami
empatyzowania oraz z metodami rozwoju i pomiaru empatii.
(15) Treści programowe
Problematyka ćwiczeń:
pojęcie empatii; komponenty empatii definiowanej jako cecha osobowości; empatia jako kompetencja emocjonalna; empatia jako składowa
inteligencji emocjonalnej; tzw. empatia kulturowa; różnice płciowe w zakresie empatii
pomiar empatii (metody kwestionariuszowe i eksperymentalne, laboratoryjne)
współczucie, współodczuwanie i empatia emocjonalna – znaczenie dla jakości pracy z kryzysem rodzinnym
decentracja, procesy identyfikacji społecznej, empatyczna trafność spostrzegania i przyjmowanie cudzej perspektywy – determinanty i
możliwości rozwoju kompetencji empatycznych
empatia a altruizm, agresja i poczucie winy; znaczenie dla praktyki psychologicznej
empatia jako czynnik podnoszący jakość życia małżeńskiego i rodzinnego; znaczenie dla poradnictwa rodzinnego
empatia w procesie terapeutycznym
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Davis, M. H., Kraus, L. (1991). Dispositional Empathy and Social Relationships. Advances in Personal Relationships, 3, 75 - 115.
Hoffman, M. L. (2006). Empatia i rozwój moralny. Gdańsk: GWP.
Janicka, I. (1993). Rola otwartości i empatii w psychoterapii. Psychoterapia, 3, 86, 15-19.
Janicka, I., Niebrzydowski, L. (1994). Psychologia Małżeństwa. Zafascynowanie partnerem. Otwartość. Empatia. Miłość. Seks. Łódź: Wyd.
Uniwersytetu Łódzkiego.
Kaźmierczak, M, Plopa, M., Retowski, S. (2007). Skala Wrażliwości Empatycznej. Przegląd Psychologiczny, 50, 1, 9-24.
Kaźmierczak, M. (2008). Oblicza empatii w relacjach małżeńskich. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk: Wyd. UG.
Rembowski, J. (1989). Empatia. Warszawa: Wyd. PWN.
Uchnast, Z. (2001). Empatia osobowa: metoda pomiaru. Przegląd Psychologiczny, 44, 2, 189 - 207.
Węgliński, A. (1983). Opracowanie Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi (KRE). Zdrowie Psychiczne, 4 (XXIV), 13 - 21.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Davis, M. H. (2001). Empatia. O Umiejętności Współodczuwania. Gdańsk: GWP.
B. Literatura uzupełniająca
Bauer, J. (2008). Empatia. Co potrafią lustrzane neurony. Warszawa: PWN.
Mayer, J. D., Salovey, P. (1999). Czym jest inteligencja emocjonalna? [w:] P. Salovey, D. J. Sluyter (red.), Rozwój emocjonalny a inteligencja
emocjonalna. Poznań: Dom Wyd. Rebis, 23 - 69.
Rembowski, J. (1990). Empatia jako przedmiot badań w psychologii rodziny. Problemy Rodziny, 1, 17 – 23.
Rogers, C. (2002). Sposób bycia. Poznań: Dom Wyd. Rebis.
Wilczek-Rużyczka, E. (2002). Empatia i jej rozwój u osób pomagających. Kraków: Wyd. UJ.
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
K_W01
K_W07
K_W08
K_U02
K_U09
K_K01
K_K02
(17 A) Wiedza
Student:
rozumie pojęcie empatii z perspektywy psychologicznej
rozpoznaje rodzaje empatii i ich znaczenie dla pracy z kryzysem rodzinnym
ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę z zakresu pomiaru i znaczenia empatii w praktyce psychologicznej
(17 B) Umiejętności
Student:
wybiera sposób analizy zjawiska empatii w kontekście radzenia sobie z kryzysem rodzinnym i weryfikuje jej
znaczenie
wyprowadza wnioski na temat możliwości pomiaru i rozwoju empatii jako korelatu / determinanty jakości relacji
interpersonalnych na podstawie koncepcji psychologicznych
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Student:
rozumie potrzebę rozwoju własnego w celu zwiększania efektywności pracy jako psychologa
wykazuje kreatywność i pracuje w zespole nad problemem praktycznego wykorzystania wiedzy dotyczącej
empatii
(18) Kontakt
[email protected]
(1) Nazwa przedmiotu
(2) Kod ECTS
Praca psychologa z rodziną w realiach szkolnych
(3) Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Instytut Psychologii
(4) Studia
Kierunek
Poziom
Studia pierwszego stopnia
(licencjackie)
lub
Studia drugiego stopnia
(magisterskie)
lub
Jednolite magisterskie
Psychologia
Jednolite magisterskie
(5) Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Justyna Michałek
Forma
Stacjonarne
lub
Niestacjonarne
Moduł specjalnościowy
lub
specjalizacja (specjalizacja dotyczy wyłącznie
specjalizacji nauczycielskiej)
stacjonarne/niestacjonarne
PR, PDiM
(6) Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
(7) Liczba punktów ECTS –
Formy zajęć, zgodne z zarządzeniem Rektora UG
2
1 pkt ECTS (25-30 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem
prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne
studiowanie literatury i materiałów oraz przygotowanie do
poszczególnych zajęć;
1 pkt ECTS (25-30 godz) – samodzielna praca studenta –
przygotowywanie do kolokwiów zaliczeniowych; realizacja pracy
zaliczeniowej, projektu, prezentacji
ćwiczenia: warsztatowe
Sposób realizacji zajęć
zajęcia w sali dydaktycznej
C. Liczba godzin 15
(8) Cykl dydaktyczny
IV –V rok, semestr letni
(9) Status przedmiotu
fakultatywny
(10) Język wykładowy
polski
(11) Metody dydaktyczne
 wykład z prezentacją multimedialną
(12) Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania
egzaminacyjne

A. Sposób zaliczenia, zgodny z Regulaminem Studiów UG
ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z
 zaliczenie z oceną
dyskusją / gry symulacyjne / praca w grupach /
analiza przypadków / dyskusja / rozwiązywanie
zadań
B. Formy zaliczenia
 wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji
 aktywność w czasie zajęć

Podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne
Końcowa ocena będzie wypadkową ocen cząstkowych z pracy pisemnej –
projekt/prezentacja (75%) oraz aktywności na zajęciach (25%)
F.
Sposób weryfikacji założonych efektów kształcenia w ramach danego przedmiotu
arkusz pracy zaliczeniowej
(13) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne:
Psychologia rozwoju człowieka, Wstęp do psychologii rodziny, Psychologia wychowawcza
B. Wymagania wstępne:
zakres wiadomości – student zna mechanizmy funkcjonowania człowieka związane z kolejnymi fazami rozwojowymi, zna
podstawowe teorie i pojęcia z zakresu psychologii rodziny i psychologii wychowawczej,
umiejętności – student potrafi przeprowadzać wywiad kliniczny i obserwację zachowania, a także wnioskować na ich podstawie
o funkcjonowaniu człowieka; student potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej, psychologii rodziny oraz
psychologii wychowawczej do analizowania problemów rodziny i jej członków
kompetencje – jest gotowy do współpracy w grupie w ramach ćwiczeń warsztatowych, a także ma świadomość poziomu swojej
wiedzy i umiejętności, szczególnie w zakresie kompetencji pracy z rodziną
(14) Cele kształcenia
Zapoznanie studentów z aspektami pracy psychologa szkolnego z uczniem i jego systemem rodzinnym. Zajęcia mają przybliżyć spektrum
problemów, z którymi trafiają uczniowie i ich rodziny do psychologa w szkole. Zaprezentowanie możliwych działań podejmowanych w
zakresie pracy z rodziną na terenie placówki oświatowej, m.in.: diagnostycznych, psychoedukacyjnych, wspierających, profilaktycznych,
interwencyjnych.
(15) Treści programowe
A. Problematyka ćwiczeń
 Charakterystyka środowiska szkolnego, specyfika pracy psychologa w placówce oświatowej oraz prawne podstawy pracy psychologa w
szkole
 Kontakt i praca z rodziną w realiach szkolnych, różnorodność podejmowanych działań ukierunkowanych na ucznia i jego rodzinę
(działania monitorujące, działania interwencyjne, psychoprofilaktyka problemów wychowawczych i edukacyjnych)
 Metody pracy z rodziną mające zastosowanie w szkole
 Praca z rodziną dziecka w młodszym wieku szkolnym (głównie specyficzne problemy rozwoju dziecka w tym wieku jak deficyty uwagi,
nadpobudliwość, niedojrzałość emocjonalna, trudności w przystosowaniu społecznym, itd.)
 Praca z rodziną dziecka w wieku dorastania (głównie zachowania ryzykowne, myśli i próby samobójcze, zaburzenia zachowania i emocji,
problemy związane ze sferą zachowań seksualnych)
 Praca z rodziną dziecka w kryzysie
 Praca z „trudnym rodzicem”
(16) Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
 Katra, G., Sokołowska, E. (2010). Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole. Warszawa: Wolters Kluwer.
 Herbert, M. (2007). Kiedy dziecko i jego rodzice potrzebują pomocy. Gdańsk: GWP.
 Feldman, L. (2001). Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej. Gdańsk: GWP.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
 Hyene, D., Rollings, S. (2008). Niechęć ucznia do szkoły. Jak pomóc dziecku, które opuszcza lekcje i wagaruje. Gdańsk: GWP.
 Herbert, M. (2005). Rozwód w rodzinie. Jak wesprzeć dzieci. Gdańsk: GWP.
 Dambach K. E. (2003). Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej. Gdańsk: GWP.
 Ribner, N. (2005). Terapia nastolatków – problemy okresu dorastania, współpraca z rodziną (…). Gdańsk: GWP.
B. Literatura uzupełniająca
 Herbert, M. (2008). Rozwój społeczny ucznia. Poznanie potrzeb i problemów dzieci w okresie dorastania. Gdańsk: GWP.
 Guerin, S., Hennessy, E. (2004). Przemoc i prześladowanie w szkole. Skuteczne przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży.
Gdańsk: GWP.
(17) Efekty kształcenia
(obszarowe i
kierunkowe)
K_W01
K_W07
K_W11
K_U01
K_U07
K_U10
K_K07
K_K02
K_K01
(18) Kontakt
[email protected]
(17 A) Wiedza
Student posiada wiedzę w dziedzinie specyfiki pracy z rodziną w placówkach oświatowych. Student posiada
pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat możliwości pracy z rodziną ucznia w szkole, w zależności od
zgłaszanych problemów. Student nabywa wiedzę na temat pracy psychologa z rodziną ucznia na terenie szkoły
oraz poznaje jej aspekty etyczne.
(17 B) Umiejętności
Posiada umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat trudności przejawianych
przez uczniów i ich rodziny, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów
psychologicznych, zdrowotnych. Ma umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania
sytuacji psychologicznych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań w kontekście pracy z rodziną
ucznia. Potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej rodziny i ucznia sposób postępowania, potrafi dobierać
środki i metody pracy w celu udzielenia jej efektywnej pomocy psychologicznej.
(17 C) Kompetencje społeczne (postawy)
Jest wrażliwy na problemy społeczne i psychologiczne rodziny i jej członków wiążące się z trudnościami
przejawianymi przez dzieci i młodzież na terenie szkoły. Jest gotowy do komunikowania się i współpracy z
otoczeniem, w tym z osobami nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie oraz do aktywnego uczestnictwa w
grupach i organizacjach realizujących działania psychologiczne skierowane do pracy z dzieckiem i jego rodziną.
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, szczególnie w zakresie kompetencji pracy z dziećmi i ich
rodzinami.

Podobne dokumenty

psychologia dzieci i młodzieży

psychologia dzieci i młodzieży 2 pkt ECTS (50 - 60 godz) - zajęcia dydaktyczne z udziałem prowadzącego; konsultacje z prowadzącym zajęcia; samodzielne studiowanie literatury i materia-łów oraz przygotowanie do poszczególnych zaj...

Bardziej szczegółowo