Przeczytaj cały artykuł

BIM W BUDOWNICTWIE
Projekt budowlany
i przetargowy z zastosowaniem BIM
mgr inż. Jacek Janota-Bzowski1)
N
DOI: 10.15199/33.2016.09.40
iezwykle istotną cechą BIM jest systemowe uporządkowanie poszczególnych działań. W przypadku fazy
projektowania punkt ciężkości przesuwa się znacznie w kierunku koncepcji i projektu budowlanego. Większość zagadnień
związanych z koordynacją i uzgodnieniami
międzybranżowymi, dzięki stosowaniu trójwymiarowego modelu budynku, następuje już
w początkowych fazach projektowania. Wówczas uciążliwą i czasochłonną wymianę dokumentacji zastępuje ocena stanu faktycznego
przez wszystkich uczestników projektu. Cała
dokumentacja projektu gromadzona jest w centralnej bazie danych, a powiązanie dokumentów technicznych z modelem umożliwia identyfikację parametrów poszczególnych elemenObieg dokumentów dotyczących materiałów i urządzeń w fazie projektu budowlanego
tów przez wszystkich uczestników procesu
Czasochłonna i obarczona dużym ryzykiem błędu faza koordyprojektowego. Przejrzysta struktura projektu z jednoznacznym
nacji projektowania otworów przebiega znacznie sprawniej przez
określeniem kompetencji poszczególnych zespołów upraszcza
precyzyjne definiowanie wielkości i położenia przebić, na podstai przyspiesza procesy decyzyjne. Temu samemu służą periodyczwie skoordynowanej części instalacyjnej, a wymagania konstrukne (np. tygodniowe) spotkania osób decyzyjnych dysponujących
cji są na bieżąco uwzględniane w projekcie instalacji.
modelem pozwalającym na wizualizację omawianych problemów.
Bardzo istotną rolę odgrywa osoba managera projektu, który
Gromadzona w centralnym banku danych korespondencja jest dow sposób kreatywny i konsekwentny nadzoruje funkcjonowanie
stępna i stanowi jeden stały punkt odniesienia dla uczestników proustalonych na wstępie procedur (rysunek). Wymaga to szczególnych
cesu projektowego.
kwalifikacji i kompetencji w zarządzaniu projektem wielobranżoSystem kodowania elementów obiektu narzuca określoną systewym i zabezpiecza przed dominacją któregokolwiek uczestnika promatykę ich przyporządkowania do branży i poszczególnych grup
cesu. Dzięki temu odpowiedzialność za efekt końcowy rozłożona jest
składników. Jego struktura pozwala na tworzenie grup o żądanym
równomiernie na wszystkich, których wspólnym celem powinno być
stopniu szczegółowości. To z kolei umożliwia przypisywanie tym
stworzenie optymalnej techniczno-ekonomicznie budowli. Procedugrupom odpowiednich wartości kosztowych bez konieczności twory realizacji projektu wg BIM przedstawiono w tabeli.
rzenia drobiazgowych kosztorysów. Kompatybilny z modelem sysPrzedstawiony obieg dokumentów dotyczących materiałów
tem symulacji energetycznej i analiz kosztowych w całym okresie
i urządzeń w fazie projektu budowlanego zawiera przykładowy
użytkowania obiektu pozwala na stałą i skuteczną kontrolę efektów
opis działań, które powinny zostać odpowiednio zaadaptowane
wprowadzanych zmian i optymalizacji. Chroni to przed ryzykiem
do specyfiki i zakresu konkretnego projektu. Przykład ten ma uładecyzji cząstkowych podejmowanych pod presją czasu w fazie wytwić zrozumienie niewątpliwych korzyści ze stosowania metodokonawczej, których konsekwencje dla innych branż nie zawsze są
logii BIM, utożsamianej nader często z samym projektowaniem
brane pod uwagę. Wizualizacja modelu nawet i w tej fazie pozwaw przestrzeni trójwymiarowej. Stworzenie przejrzystego i zrozula uniknąć pominięcia istotnych kosztowo i technicznie współzależmiałego dla wszystkich schematu logistyki projektowania i wykoności. Nadal zasługuje na uwagę fakt minimalizacji obiegu dokunawstwa usprawnia radykalnie ich przebieg i towarzyszy obiektomentów papierowych oraz bezpośredni kontakt wszystkich branż
wi w niezmienionej formie od fazy koncepcji aż po eksploatację.
od początku prac projektowych.
Procedury realizacji projektu BIM (cd. tabeli na str. 113)
Poz.
Opis
sporządza
Wszystkie elementy obiektu podlegają zat1 wierdzeniu przez zamawiającego zgodnie
z określoną przez niego procedurą
1)
112
GW
Dokumenty
adresat
PM
rodzaj
Forma
Archiwum
P. El. P. El.
PROJEKT BUDOWLANY
PFU,
umowa GW
elementy określone jednoznacznie w PFU oraz zawarte w zaakceptowanej ofercie GW, stanowiącej załącznik do umowy, wymagają tylko
X X X X potwierdzenia ich zgodności i aktualności dokumentacji dopuszczającej
do stosowania. Pozostałe elementy zamienne bądź nowo wprowadzane
podlegają pełnej procedurze aprobującej
Usługi Inżynierskie Technicznego Wyposażenia Budynków; [email protected]
9 ’2016 (nr 529)
Uwagi
ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X www.materialybudowlane.info.pl
BIM W BUDOWNICTWIE
Procedury realizacji projektu BIM (cd. tabeli ze str. 112)
2
Przedłożenie i uzgodnienie z zamawiającym
zestawienia próbek z podziałem na formę
rzeczową lub opisową wzorca
GW
PM
załącznik do
protokołu
GW
PM
lista
3
Zestawienie dokumentów niezbędnych do
złożenia wniosku o pozwolenie na budowę
5
Kontynuacja prac projektowych, tygodniowa
analiza modelu za pomocą przeglądarki
i uzgodnionych proponowanych rozwiązań
GW
PM, ZA
protokół
z załącznikami
6
Przedstawienie wybranych części obiektu
w formie renderingu
GW
ZA, PM
model 3 D
7
Obliczenia techniczne udostępniane na
żądanie managera projektu
PM
programy
branżowe
GW
X X X
GW zapewni odpowiednie pomieszczenie do przechowywania próbek
rzeczowych
lista zawiera nazwy i niezbędną zawartość dokumentów wraz z okreśX X X leniem jednostki odpowiedzialnej za jego sporządzenie. Dokumenty
wymagające podpisu inwestora powinny być szczególnie oznaczone
na wspólnym spotkaniu prezentowana jest aktualna wersja modelu za
pomocą przeglądarki (np. Navisworks) oraz dyskutowane zmiany i moX PM X menty wymagające decyzji zamawiającego. W miarę potrzeb mogą być
generowane zestawienia lub wycinki modelu, jako dokumentacja podjętych ustaleń
X
X
umożliwia ocenę wystroju bez konieczności wykonywania pomieszczeń wzorcowych
za pomocą programów obliczeniowych kompatybilnych z oprogramowaniem modelu przeprowadzane są obliczenia statyczne zapotrzeboX X X wania ciepła, mocy chłodniczej, ilości powietrza wentylacyjnego itp.
Wyniki przekazywane są w formie umożliwiającej ich kontrolę i niewymagającej stosowania specjalistycznego oprogramowania
za pomocą nakładek na oprogramowanie modelu generowane są precyzyjnie otwory do prowadzenia instalacji. Transfer otworów do modelu
konstrukcji pozwala na jednoczesną detekcję miejsc krytycznych oraz
kompleksową ocenę konsekwencji wprowadzania niezbędnych zmian
8
Generowanie otworowania
GW
PM
model 3 D
9
Koordynacja konstrukcji, instalacji
i architektury
GW
PM
model 3 D
Zgłoszenie materiałów i urządzeń do
akceptacji
PM
GW
GW
PM
protokół z
załącznikami
Akceptacja bez zastrzeżeń
PM
GW
13
Zwrot do uzupełnienia danych
Ponowne zgłoszenie
PM
GW
GW
15
Wprowadzanie do modelu kodu elementów
zatwierdzonych
GW
PM, ZA
model 3 D
X
16
Kontynuacja uszczegółowionego kodowania
poszczególnych elementów budowli
GW
PM
model 3 D
X
18
Powiązanie harmonogramu z elementami
scalonymi modelu
GW
ZA, PM
model 3 D
X
np. Thekla Structures
GW
PM
wniosek
X
przy większych zmianach konieczne jest przedstawienie ich na modelu,
aby uwidocznić konsekwencje dla całego obiektu w powiązaniu
z innymi branżami
10
11
12
14
17
Zatwierdzanie uzgodnionych rozwiązań
technicznych
Opracowanie harmonogramu wykonania robót
GW
wniosek
adnotacja
na wniosku
adnotacja
na wniosku
PM
wniosek
ZA, PM harmonogram
19
Zgłaszanie zmian w stosunku do koncepcji,
wynikających z optymalizacji lub uwarunkowań technicznych
20
Przedstawienie konsekwencji na modelu
GW
ZA, PM
model 3 D
21
Określenie skutków użytkowych
i ekonomicznych
GW
ZA, PM
protokół
22
Akceptacja bez zastrzeżeń
PM
GW
23
Zwrot w celu uzupełnienia danych
PM
GW
adnotacja
na wniosku
25
Zgłaszanie modyfikacji przez zamawiającego ZA, PM
24
26
27
28
29
adnotacja
na wniosku
X X
X
X X
X X
X X
X X
model 3 D
Wprowadzenie zmian do modelu i kodowanie
nowo wprowadzonych części
GW
PM
model 3 D
X
GW
ZA, PM
model 3 D
X
Zgłoszenie do kontroli modelu zawierającego
wielobranżową ostateczną koncepcję
projektowanego obiektu
wniosek
ISO 12006-2 (np. OmniClass Table 22, Level 2 i wyżej), każdy element
budowli musi być przyporządkowany za pomocą indywidualnego numeru
X X X X
ZA, PM
ZA, PM
elementy zatwierdzone pozostają w modelu na okres gwarancji lub do
momentu zgłoszenia rozwiązania zamiennego przez GW. Model umożliwia wizualizację i generowanie zestawień elementów nieposiadających zatwierdzenia
kontrole należy przeprowadzać przy wszelkich zmianach systemoX X X X wych, aby odpowiednio wcześnie stwierdzić odchylenia od założonych
parametrów ekonomicznych i energetycznych
GW
wniosek
zgłoszenie elementów wpływających na jakość i koszt obiektu, zgodnie
z zestawieniem uprzednio uzgodnionym z zamawiającym
rozwiązania z koncepcji mogą być optymalizowane z zachowaniem
X X X X założonych w ofercie parametrów ekonomiczno-użytkowych lub
uzyskania zgody inwestora na określone odchylenia
Przedstawienie konsekwencji na modelu
GW
X
dotyczy przyjętych w koncepcji podstawowych systemów i materiałów
w celu wyeliminowania dwuznaczności i wariantowania
X X X np. PowerProject
GW
GW
wniosek
X
Ponowne zgłoszenie
Określenie skutków użytkowych i ekonomicznych
PM
X PM X
możliwość jednoczesnego obserwowania skutków przesunięć i adaptacji elementów obiektu na modelu oraz jednoznaczna detekcja kolizji
znacznie usprawnia i przyspiesza koordynację
X X X X
X X X X
X
X X X X
www.materialybudowlane.info.pl
ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X
9 ’2016 (nr 529)
113
BIM W BUDOWNICTWIE
Procedury realizacji projektu BIM (cd. tabeli ze str. 113)
30
Zatwierdzenie wstępne modelu
ZA, PM
GW
GW
GW
protokół
X X X X
z załącznikami
31
Wydruk dokumentacji w 2 D do
zatwierdzenia przez rzeczoznawców
32
Opinia rzeczoznawców
GW
GW
33
Wprowadzenie zmian do modelu wynikających z uwag rzeczoznawców
GW
PM
Wygenerowanie przedmiarów elementów scalonych z modelu i dokonanie weryfikacji cenowej zgodnie z ofertę pierwotną i wskaźnikami
szczegółowymi z porównywalnych obiektów
PM
GW
protokół
GW
PM
kosztorys
wstępny
X X X
Wykonanie rozbicia ceny ofertowej na elementy scalone (ilości) i ich ceny jednostkowe
oraz powiązanie ich z modelem
GW
PM
X X X
Uzupełnienie, na potrzeby urzędu, rysunków
2 D w AutoCAD
GW
GW
rysunki
tabela
model 3 D
Wydruk dokumentacji w 2 D i złożenie
projektu w urzędzie
GW
PM
GW
PM
GW, PM
GW
ZA, PM
GW
Kontynuacja prac projektowych; tygodniowa
analiza modelu za pomocą przeglądarki
i uzgodnienie proponowanych rozwiązań
GW
ZA, PM
model 3 D
X
Wyjaśnienie i zamknięcie tematów nierozwiązanych w fazie projektu budowlanego
Podział obiektu na konstrukcję podziemną
i nadziemną
GW
ZA, PM
model 3 D
X
Emisja dokumentacji w 2 D dla firm podwykonawczych stanu surowego
GW
GW
model 3 D
X
GW
GW
GW
PM
PM
Emisja dokumentacji w 2 D dla firm podwykonawczych instalacji
Wykonanie kosztorysu modelowego części
nadziemnej budowli
34
35
36
37
38
39
40
41
42
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Zatwierdzenie projektu budowlanego i zwolnienie go do emisji
Generowanie z modelu dokumentacji w 2 D
Skompletowanie załączników do projektu
budowlanego
Tematy i zagadnienia do rozwiązania na
etapie projektu przetargowego
Pozwolenie na budowę
Sporządzenie kosztorysu kontraktowego z cenami jednostkowymi na część podziemną
Wykonanie kosztorysu modelowego części
podziemnej konstrukcji
Sporządzenie kosztorysu kontraktowego z
cenami jednostkowymi na część nadziemną
Emisja dokumentacji w 2 D dla firm podwykonawczych zagospodarowania terenu
Sporządzenie kosztorysu kontraktowego z cenami jednostkowymi na zagospodarowanie
terenu
Wykonanie kosztorysu modelowego zagospodarowania terenu
GW
rysunki, opis
techniczny
kopia dokumentacji z uwaga- X
mi ew. notatka
model 3 D
rysunki, opis
techniczny
załącznik do
protokołu
załącznik do
protokołu
X X
X
X
X X
pozycje kosztorysu ograniczają się do elementów możliwych do uzyskania z modelu w formie przedmiaru; uśrednione wskaźniki z porównywalnych obiektów pozwalają na stosunkowo precyzyjną analizę
ceny ofertowej
X
rysunki
tekst,
obliczenia
X X w ograniczonym zakresie niezbędnym do wydania opinii
X
X
X
X X X X
X X X X
X
X X
PROJEKT PRZETARGOWY
w tej fazie prace projektowe ograniczać się będą do usuwania dwuznaczności i uzupełniania informacji pozwalających na kalkulację cen
przez podwykonawców
w przypadku niemożności rozstrzygnięcia w tej fazie należy je wyłączyć z zakresu przetargu i przewidzieć odpowiednią rezerwę w budżecie
dokumentacja konstrukcyjna posadowienia powinna na tym etapie
zawierać wszystkie dane innych branż
rysunki, opis
techniczny
X X X
zestawienie
X X X
GW
model 3 D
X
GW
GW
X X X
GW
PM
rysunki, opis
techniczny
zestawienie
X X X
PM
GW
model 3 D
X
GW
GW
rysunki, opis
techniczny
X X X
GW
PM
zestawienie
X X X
PM
GW
model 3 D
X
przetargi GW powinny być skupione w krótkim okresie i obejmować
wszystkie branże dla określonego etapu
kosztorys kontraktowy musi być wykonywany przez GW po otrzymaniu cen jednostkowych od podwykonawców
kosztorys modelowy zawiera zagregowane elementy cenowe wygeneX rowane na podstawie kosztorysu kontraktowego, przypisane odpowiednim grupom elementów modelu
przetargi GW powinny być skupione w krótkim okresie i obejmować
wszystkie branże dla określonego etapu
kosztorys kontraktowy wykonywany musi być przez GW po otrzymaniu cen jednostkowych po ustaleniu podwykonawców
kosztorys modelowy zawiera zagregowane elementy cenowe na
X wygenerowane elementy modelu na podstawie kosztorysu kontraktowego
przetargi GW powinny być skupione w krótkim okresie i obejmować wszystkie branże dla określonego etapu
kosztorys kontraktowy musi być wykonywany przez GW po otrzymaniu cen jednostkowych od podwykonawców
kosztorys modelowy zawiera zagregowane elementy cenowe na
X wygenerowane na podstawie kosztorysu kontraktowego, elementy
modelu
Oznaczenia:
ZA – Zamawiający; PM – Manager Projektu; GW – Generalny Wykonawca; U – Użytkownik; P. – wersja papierowa; El. – wersja elektroniczna; PM – Decyzja managera
projektu o archiwizacji w formie papierowej; pozycje od 1 do 42 – w projekcie budowlanym; pozycje od 1 do 12 – w projekcie przetargowym
Przyjęto do druku: 16.08.2016 r.
114
9 ’2016 (nr 529)
ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X www.materialybudowlane.info.pl