Wykład 1
Transkrypt
Wykład 1
2009-03-21 Politechnika Wrocławska Wrocław 2007-09 SYSTEMY OPERACYJNE WPROWADZENIE Paweł Skrobanek C-3, pok. 321 e-mail: [email protected] pawel.skrobanek.staff.iiar.pwr.wroc.pl 1 Politechnika Wrocławska PLAN: 1. 2. 3. 4. Komputer (przypomnienie) System operacyjny Podstawowe pojęcia Przykłady – maszyna wirtualna, zabezpieczenie partycji systemowej 2 Politechnika Wrocławska 1. Komputer – model warstwowy 7. Aplikacje 6. Języki wyŜszego poziomu 5. Asembler(y) 4. System(y) operacyjny 3. Język wewnętrzny 2. [Mikroprogram] 1. Układy elektroniczne 3 1 2009-03-21 Politechnika Wrocławska 1. Komputer – uruchamianie 1. Automatycznie zostaje uruchomiony BIOS (Basic Input Output System) -podstawowy system obsługi wejść i wyjść (nie traci swej wartości po wyłączeniu komputera -pamięć typu flash EPROM). 2. Zostaje odczytana i sprawdzona konfiguracja komputera -(dla XT były to przełącznikinapłycie głównej) parametry są pobierane z pamięci podtrzymywanej zasilaniem bateryjnym, a ustalane w programie SETUP (uruchamianym typowo klawiszem DEL /F2 po uruchomieniu komputera). 4 Politechnika Wrocławska 1. Komputer – uruchamianie 3. Zostaje uruchomiona procedura POST (Power On Self Test) -procedura testująca wszystkie podzespoły komputera (np. monitor, klawiaturę, pamięć - są wyświetlane cyfry na ekranie oraz tabelka). 4. BIOS uruchamia procedurę ładującą system -szukany jest pierwszy sektor (ang. boot sector). 5. Poszukiwane są zbiory systemowe. 5 Politechnika Wrocławska 1. Komputer – pytanie CO typowo oznaczają trzy sygnały (PC-SPEAKER’a) przy uruchamianiu komputera i co moŜe być tego przyczyną? 6 2 2009-03-21 Politechnika Wrocławska 2. SYSTEM OPERACYJNY SYSTEM OPERACYJNY: - zestaw danych i programów umoŜliwiających operowanie komputerem, - dystrybutor zasobów (procesor, pamięć, urządzenia we/wy, itp.), oczekujemy: wydajny, tani, bezpieczny, łatwy w obsłudze, bezawaryjny, - element „maszyny wirtualnej” SYSTEM SPRZĘT + mikrokod OPERACYJNY 7 Politechnika Wrocławska 2. SYSTEM OPERACYJNY JĄDRO (ang. kernel) • zasadnicza część systemu operacyjnego odpowiedzialna za wszystkie jego zadania, POWŁOKA (ang. shell) • część systemu operacyjnego stykająca się z uŜytkownikiem i/lub aplikacjami („zewnętrzna” część), np. w systemie LINUX: bash, sh Im mniej wykwalifikowany uŜytkownik tym bardziej rozbudowany system operacyjny 8 Politechnika Wrocławska 2. SYSTEM OPERACYJNY - pytanie 1. Czym róŜni się instalacja SO od skopiowania? 2. Jak zainstalować na jednym komputerze: LINUX, WINDOWS XP, WINDOWS 2003 Server, Novell Netware ? 9 3 2009-03-21 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia Interpreter poleceń • przetwarza instrukcje uŜytkownika „pobiera” i wykonuje) • jeden z głównych elementów SO, • polecenia dotyczą m.in..: zarządzania procesami, obsługi we/wy, dostępu do plików, ochrony zasobów, zarządzania pamięcią, pracy sieciowej. 10 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia PROGRAM • przechowywany (zazwyczaj na dysku) zbiór wykonywalny (zazwyczaj zestaw danych i sekwencja instrukcji) PROCES • jest to program (lub jego część) wykonywany w danym systemie operacyjnym 11 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia WĄTEK • „część” procesu (wszystkie wątki tego samego procesu korzystają z tych samych zasobów systemowych), • umoŜliwiają wykonanie wielu zadań jednocześnie (wielowątkowość moŜe być wspierana sprzętowo). WIELOZADANIOWOŚĆ • cecha SO – moŜliwość wykonywania więcej niŜ jednego procesu jednocześnie (np. nie umiał tego DOS) 12 4 2009-03-21 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia APLIKACJA • rodzaj oprogramowania, które ma bezpośredni kontakt z uŜytkownikiem (program umoŜliwiający wykonywanie konkretnej pracy), OPROGRAMOWANIE SYSTEMOWE • przeznaczone do kontroli nad / uzupełnienia systemu operacyjnego 13 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia BOOTLOADER • rodzaj oprogramowania, który uruchamia system operacyjne, • dodatkowo: moŜe mieć menedŜera do wyboru systemu operacyjnego, • przykłady: NTLDR, LILO, GRUB, BootMagic. 14 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia STEROWNIKI • rodzaj programu (lub jego części) pośredniczący pomiędzy SO i urządzeniem, • np. UNIX’ach sterowniki znajdują się w jądrze SO, (w systemie LINUX, sterowniki są zapisane w plikach, w katalogu /dev) • UWAGA: przez ten termin moŜe być określane równieŜ układ (hardware’owy) 15 5 2009-03-21 Politechnika Wrocławska 3. Podstawowe pojęcia SŁOWNIK (oprac. Mirosław Chowański) http://sluchacze.prv.pl/Mir/ (kategoria inne, slownik.pdf) KSIĄśKA A.Silberschatz i inni Podstawy systemów operacyjnych, WNT, Warszawa 2006 16 Politechnika Wrocławska 4. Przykłady (na sprzęcie wykładowcy ☺) MASZYNA WIRTUALNA - instalacja Novell Netware 5.0, - instalacja systemu Linux KOPIA PARTYCJI SYSTEMOWEJ 17 6