matura ustna z języka polskiego
Transkrypt
matura ustna z języka polskiego
1 LI LO im. Tadeusza Kościuszki ul. Kadrowa 5/15 w Warszawie MATURA USTNA Z JĘZYKA POLSKIEGO MATERIAŁY POMOCNICZE: SPORZĄDZANIE OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH I BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ DO PREZENTACJI MATURALNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO ZEBRAŁA I OPRACOWAŁA NA PODSTAWIE DOSTĘPNEJ LITERATURY GRAśYNA SZYMCZYK ( nauczyciel – bibliotekarz) Warszawa, dnia 15.01.2010. 2 MATURA USTNA Z JĘZYKA POLSKIEGO. Sporządzanie opisów bibliograficznych i bibliografii załącznikowej. BIBLIOGRAFIA- uporządkowany wg określonych kryteriów spis dokumentów (ksiąŜek, czasopism, artykułów i inn.) z najwaŜniejszymi informacjami o kaŜdej z pozycji. Zasady sporządzania przypisów i bibliografii są znormalizowane. Określają je normy: PN-ISO 690 z lipca 2002 roku (dla ksiąŜek i czasopism) oraz PN-ISO-2 :1999 (dla dokumentów elektronicznych). Obowiązuje podawania w opisie n-ru ISBN dla ksiąŜęk i ISSN dla czasopism. Skrót ISBN pochodzi z ang.: International Standard Book Number. Informuje nas o kraju, wydawcy i ksiąŜce. Od 1 stycznia 2007roku obowiązuje 13-cyfrowy numer ISBN. Aktualny numer poprzedzony prefiksem 978 jest identyczny z uŜywanym w kodzie paskowym. BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA: Wykaz skróconych opisów bibliograficznych dokumentów, na które powołuje się autor pracy (cytowanych lub tylko związanych z tematem) ukazując swój warsztat naukowy pracy oraz znajomość tematyki. W bibliografii załącznikowej do prezentacji obowiązuje podział na: literaturę podmiotu i przedmiotu. Bibliografię załącznikową umieszcza się na końcu pracy !!! Ze względu na stosunkowo niewielką liczbę dokumentów w Waszych pracach zaleca się szeregowanie dokumentów w porządku alfabetycznym według nazwisk autorów w obrębie poszczególnych grup. JeŜeli opis dokumentu rozpoczyna się od tytułu, przy szeregowaniu alfabetycznym uwzględniamy tytuł. UWAGA!!! Dobrze zastanów się nad właściwym doborem dokumentów do bibliografii. UKŁAD BIBLIOGRAFII: Literatura podmiotu (omawiane i poddawane analizie w Waszej pracy dzieła literackie, dzieła sztuki, fragmenty muzyczne, fotografie, plakat, film i inne). 2. Literatura przedmiotu wykorzystane przez Was opracowania ogólne (np. słowniki, encyklopedie itp.) oraz szczegółowe (ksiąŜki, artykuły, dokumenty elektroniczne itp) , czyli wszystkie publikacje, które posłuŜyły nam do opracowania tematu. 3. Materiały pomocnicze to: fragmenty filmów, obrazy, muzyka itp. Mogą one posłuŜyć do uatrakcyjnienia Twojej prezentacji. Np.: Temat: Przedstaw romantyczną koncepcję miłości. Porównaj autentyczne uczucia twórców oraz bohaterów ich utworów. Literatura podmiotu: Cierpienia młodego Wertera Śluby panieńskie Nie- boska komedia Dziady List A. Mickiewicza do Marii Puttkamerowej Literatura przedmiotu: , Śluby panieńskie’’- opracowanie Leksykon wątków miłosnych Słownik motywów literackich Mickiewicz słowo i czyn Miłość romantyczna Materiały pomocnicze: Lawa – film T. Konwickiego Sonaty – muzyka F. Chopina Ogród miłości – obraz Chmielowski A. 3 OGÓLNE ZASADY SPORZĄDZANIA OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH DOKUMENTÓW PIŚMIENNICZYCH I DOKUMENTÓW ELEKTRONICZNYCH ZAPAMIĘTAJ !!! Zanim dokonasz opisu bibliograficznego dokumentu, dokładnie rozpoznaj rodzaj dokumentu np.:czy jest to ksiąŜka, czasopismo, czy dokument elektroniczny, audiowizualny, ikonograficzny itd. Dane do opisu przejmujemy z karty tytułowej ksiąŜki czy czasopisma. Brak karty tytułowej, obliguje do korzystania z danych z okładki, opakowania, nagłówka mikrofiszy, itp. Dla dokumentów elektronicznych informacje pobieramy z ekranu lub z dokumentacji towarzyszącej. Autor – element obowiązkowy ! • • • • • • Nazwisko autora piszemy wielkimi literami, a po nazwisku zamieszczamy imię. MoŜna skracać imiona autora do pierwszej litery (jeŜeli nie utrudni to identyfikacji osoby). Pomijamy informacje o jego stopniach naukowych i funkcjach. Skracamy równieŜ wyrazy takie jak: wybrał - wyb., opracował - oprac., redaktor - red., recenzent- rec. Stosujemy skróty: TenŜe- ten sam autor, TaŜ- ta sama autorka . JeŜeli autorów jest dwóch lub trzech – podajemy tego, który został wyróŜniony. Brak wyróŜnienia - podajemy nazwiska i imiona wszystkich autorów oddzielając je od siebie przecinkiem. JeŜeli autorów jest więcej niŜ trzech- podajemy nazwisko tylko pierwszego autora, a pominiętych autorów oznaczamy skrótem ,, i in’. JeŜeli jest to praca zbiorowa i redaktor jest wyraźnie wskazany traktujemy go jak autora z zaznaczeniem przy nazwisku ( red. nauk.) jeŜeli redaktor nie jest wyraźnie wskazany lub autor jest nieznany opis zaczynamy od tytułu. Praca zbiorowa to wydawnictwo zwarte (ksiąŜka) jedno- lub wielotomowe, zawierające odrębne rozprawy (rozdziały) róŜnych autorów (więcej niŜ trzech), objęte wspólnym tytułem. Praca autorska to wydawnictwo zwarte (ksiąŜka) jedno- lub wielotomowe zawierająca artykuły, rozdziały tego samego autora/autorów. Tytuł- element obowiązkowy! • Dzieło ma więcej niŜ jeden tytuł- podajemy ten który został wyróŜniony. Brak wyróŜnień- podajemy ten, który wystepuje jako pierwszy. • • Długi tytuł moŜna skracać,a wyrazy pominięte zaznaczamy wielokropkiem (...). Tytułu ksiąŜki nie bieŜemy w cudzysłów, natomiast tytuł czasopisma tak. Tytuł ksiąŜki wyróŜnia się pogrubieniem, a rozdziału, artykułu w ksiąŜce lub czasopiśmie wyróŜnia się kursywą. Typ nośnika- element obowiązkowy – tylko dla dokumentów elektronicznych • Podajemy go w nawiasach kwadratowych [CD-ROM], [online], [taśma magnetyczna],[dyskietka]. Wydanie – element obowiązkowy! • Wydanie pierwsze lub brak informacji o wydaniu – ten element opisu pomijamy. • Informację o zmianach dokonanych w wydaniu naleŜy skrócić: Wyd. 5. popr. uzup. zmien. skr. rozsz. przejrz. Numery wydania zapisujemy cyframi arabskimi. Pozycje wielotomowe – obowiązuje oznaczenie. Pozycję wielotomową oznaczamy odpowiednio: tom 1 lub część 3. W wydawnictwie ciągłym (czasopiśmie) oznaczamy zeszyt /data i numer/ 4 Miejsce wydania i nazwa wydawcy – elementy obowiązkowe tylko dla dokumentów elektronicznych!!! • • • JeŜeli podajemy miejsca wydania i nazwę wydawcy to naleŜy stosować tę formę opisu konsekwentnie we wszystkich opisach bibliograficznych. Podając nazwę wydawcy, uŜyj skrótu np.: PIW ( Państwowy Instytut Wydawniczy). Brak miejsca wydania oznaczamy: [ b.m.]. Rok wydania – element obowiązkowy • • Brak ustalonej daty wydania- podaje się datę copyright lub datę druku. Nie moŜna ustalić roku wydania i brak jest jakiekolwiek informacji - oznaczamy [ b.r.]. Data aktualizacji- element obowiązkowy- tylko dla dokumentów elektronicznych • Podaje się ją po dacie wydania np.: aktualizacja 22 marca 2003r. Data dostępu- element obowiązkowy – tylko dla dokumentów elektronicznych dostępnych online • Podaje się ją w nawiasach kwadratowych po dacie aktualizacji lub dacie wydaia kiedy brak aktualizacji [dostęp: 12 wrzesnia 1998]. Elementami obowiązkowymi dla dokumentów piśmienniczych i dokumentów elektronicznych przy opisie artykułu, fragmentu lub rozdziału są: numer strony, numer i tytuł rozdziału, numer ekranu, akapitu lub wiersza, numr strony kasety lub płyty, kolejność utworu na kasecie lub płycie itp. W przypadku dokumentów nieelektronicznych podaje się ją na końcu opisu. JeŜeli zamieszczone przez Ciebie w bibliografii dzieło literackie znajduje się w kanonie lektur, to nie podajemy numeru stron, musisz je znać w całości. Warunki dostępu- element obowiązkowy- tylko dla dokumentów elektronicznych dostępnych online • • np.: Dostępny w Word Wide Web:http://www.biurose.sejm.gov.pl/teksty.htm. np.: Dostępny w Interneie:<http://ksiegarnia.pwn.pl/2024_pozycja.html. ISBN i ISSN- element obowiązkowy • Numer ISBN podaje się w oryginalnej formie. • Podawanie ISBN- u obowiązuje w opisie całości dokumentów, np. ksiąŜek. Nie zamieszczamy ISBN-u w opisach: części, fragmentu, rozdziałów lub artykułu w ksiąŜce. Nie zamieszczamy numeru ISSN w opisie artykułu z czasopisma, wywiadzie, recenzji. Dla dokumentów elektronicznych numer ISBN jest obowiązkowym elementem opisu bibliograficznego (części, fragmentu, rozdziałów lub artykułu w ksiąŜce). Brak numeru ISBN - pomijamy ten element opisu. • • • UWAGA STOSUJEMY SKRÓTY !!! • • Skracamy numer czasopisma ( nr 25). Obowiązuje umieszczenie tego elementu w opisie artykułu w czasopiśmie. Skracamy numer strony (s. 34- 56) . Przy opisach fragmenu ksiąŜki, artykułu w ksiąŜce lub czasopiśmie obowiązuje oznaczenie strony. UWAGA INTERPUNKCJA!!! • KaŜdy element opisu bibliograficznego oddzielamy przyjętym znakiem interpunkcyjnym. Dla uniknięcia ewentualnych pomyłek, najłatwiejszym sposobem jest stosowanie przecinka, jako znaku oddzielającego kaŜdy element opisu. 5 Opis bibliograficzny kończymy kropką. Stosuj konsekwentnie w całej bibliografii raz przyjętą interpunkcję i sposób zapisu!!! . TYPY DOKUMENTÓW WEDŁUG FORMY ZAPISU TREŚCI DOKUMENT: zapisana informacja, którą moŜna traktować jako całość w procesie dokumentacji bez względu na jej postać i cechy. PIŚMIENNICZE ELEKTRONICZNE Wydawnictwa zwarte (ksiąŜki) Wydawnictwa ciągłe (czasopisa,gazety,prace) zbiorowenwydawane jako wydawnictwa ciągłe itp.) Dokumenty niepublikowane (prace licencjacie,magisterskie, doktorskie itp.) Wydawnictwa prawne ( rozporządzenia,ustawy itp.) Wydawnictwa normalizacyjne ( normy) DOSTĘPNE W INTERNECIE: Wydawnictwa zwarte(ksiąŜki) Wydawnictwa ciągłe(czasopisa,gazety,prace) Inne wydawnictwa ( np.: portale) DOSTĘPNE NA CD-ROM Wydawnictwa zwarte(ksiąŜki) Wydawnictwa ciągłe(czasopisa,gazety,prace) OGLĄDOWO SŁUCHOWE AUDIOWIZUALNE Filmy profesjonalne, opublikowane Filmy amatorskie OGLĄDOWE WIZUALNE Przeźrocza i mikroformy DŹWIĘKOWE Nagrania dźwiękowe AUDIALNE IKONOGRAFICZNE Ilustracje, obrazy, ryciny, reprodukcje KARTOGRAFICZNE Mapy, plany, atlasy Nuty GRAFICZNE UWAGA!!! Dokumenty piśmiennicze, audiowizualne, audialne, ikonograficzne, kartograficzne i graficzne w formie cyfrowej zaliczane są do dokumentów elektronicznych. 6 PRZYKŁADY SKRÓCONYCH OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH DOKUMENTÓW PIŚMIENNICZYCH Elementy obowiązkowe zapisane są pogrubioną czcionką, elementy nieobowiązkowe kursywą. KSIĄśKI JEDNOTOMOWE – PRACE AUTORSKIE OPIS KSIĄśKI JAKO CAŁOŚĆ (praca autorska) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY( nazwisko i imię), TYTUŁ KSIĄśKI ,WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, ISBN . PRZYKŁAD: SZEKSPIR W., Hamlet, Wyd. 3 popr., [b.r], ISBN 83-7327-023-X. PRUS B., Lalka, 2007, ISBN 978-83-7327-186-9. OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśCE (praca autorska) UWAGA!!! ARTYKUŁ: niezaleŜny tekst stanowiący część publikacji. MoŜe występować w pracy autorskiej, w pracy zbiorowej oraz czasopiśmie. Artykułem moŜe być pojedynczy wiersz w zbiorze, opowiadanie w wyborze opowiadań, nowele w wyborze nowel, wstęp ( posłowie), czy artykuł w czasopiśmie. Ilustracja ( reprodukcja obrazu, ilustracja rzeźby, dzieła archip.. itp.:,) w ksiąŜce traktujemy jak opis artykułu w ksiąŜce – patrz dokumenty ikonograficzne. Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY artykułu, TYTUŁ artykułu, [W:] opis dokumentu macierzystego AUTOR/ AUTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numery stron PRZYKŁAD: SINGEL I., Klatka dla szatana [W:] TenŜe, Późna miłość, 1993, s. 135-141. DRAWICZ A., Wstęp [W:] Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata, Wyd.15,1990, s.4. NORWID C., Promethidion [W:] TenŜe, Pisma wybrane, Wyd. 3 zmien., 1968, s. 277-279. PRUS B., Kamizelka [W:] TenŜe , Wybór nowel, 2007, s. 67-73. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMENTU W KSIĄśCE (praca autorska) UWAGA!!! FRAGMENT: część ksiąŜki lub dokumentu elektronicznego, która wymaga kontekstu dokumentu macierzystego i nie moŜe występować samodzielnie. Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY, TYTUŁ,WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numer rozdziału lub fragmentu, tytuł rozdziału lub fragmentu, numery stron . 7 PRZYKŁAD: ŁUBIEŃSKI T., M jak Mickiewicz,1998, Rozdział XXII, Bracia i siostry, s. 216-234. KSIĄśKI JEDNOTOMOWE – PRACE ZBIOROWE OPIS KSIĄśKI JAKO CAŁOŚĆ (praca zbiorowa 1. Jeśli redaktor jest współtwórcą ale nie jest wyraźnie wskazany. Schemat opisu TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, ISBN. PRZYKŁAD: Mit człowiek literatura, 1992, ISBN 83-01-10397-3. 2. Jeśli redaktor jest wyraźnie wskazany. Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, ISBN. PRZYKŁAD: MAJCHROWSKI Z.(red. nauk.), OWCZARSKI W( red.nauk.), Mickiewicz sen i widzenie, 2000, ISBN 83-88560-30-1. OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśCE (praca zbiorowa) ARTYKUŁ: niezaleŜny tekst stanowiący część publikacji. MoŜe występować w pracy autorskiej, w pracy zbiorowej oraz czasopiśmie. Artykułem moŜe być pojedynczy wierz w zbiorze, opowiadanie w wyborze opowiadań, nowele w wyborze nowel, wstęp ( posłowie), ilustracja ( reprodukcja obrazu, ilustracja rzeźby, dzieła archip.. itp.:, czy artykuł w czasopiśmie. Schemat opisu AUTOR/AUTORZY artykułu, TYTU [W:] opis dokumentu macierzystego REDAKTOR/REDAKTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numery stron. PRZYKŁAD: PAWLIK- ŚWIETLIKOWSKA J., Sen i widzenie w korespondencji Adama Mickiewicza [W:] MAJCHROWSKI Z.(red.nauk.), OWCZAROWSKI W.(red.nauk.), Mickiewicz. Sen i widzenie. 2000,s. 127-136. SĘP - SZARZYŃSKI M., Sonet III. Do Najświętszej Panny [W:] Antologia poezji polskiej… od średniowiecza do współczesności, 2007, s.138. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMETU W KSIĄśCE (praca zbiorowa) FRAGMENT: część ksiąŜki lub dokumentu elektronicznego, która wymaga kontekstu dokumentu macierzystego i nie moŜe występować samodzielnie. Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY(jeśli są wyraźnie wskazani), TYTUŁ dokumentu macierzystego, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, OZNACZENIE rozdziału lub fragmentu ksiąŜki jeśli jest, tytuł rozdziału, fragmentu, numery stron. PRZYKŁAD: Mit, człowiek, literatura, 1992, Rozdział III, Narcyz, s.45-69. 8 KSIĄśKI WIELOTOMOWE – PRACE AUTORSKIE OPIS KSIĄśKI WIELOTOMOWEJ JAKO CAŁOŚĆ (praca autorska) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY( nazwisko i imię), TYTUŁ ,WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, ISBN całości . PRZYKŁAD: PRUS B., Lalka,1935. OPIS POJEDYNCZEGO TOMU KSIĄśKI WIELOTOMOWEJ (praca autorska) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY całości, TYTUŁ całości ,WYDANIE, NUMER TOMU, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA. PRZYKŁAD: PRUS B., Lalka, t.1, 1935. OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśKACH WIELOTOMOWYCH (praca autorska) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY artykułu, TYTUŁ artykułu [W:] opis dokumentu macierzystego AUTOR/AUTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numer tomu, strony. PRZYKŁAD: KRASIKI I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki [W:] TenŜe, Utwory wybrane, 1980, t.2, s. 73-225. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMENTU W KSIĄśKACH WIELOTOMOWYCH (praca autorska) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY całości, TYTUŁ całości , WYDANIE, NUMER TOMU Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numer rozdziału, tytuł rozdziału , strony. PRZYKŁAD: PRUS B., Lalka, Wyd.3, t.2, 1953, Rozdział 1, Szare dnie i krwawe godziny, s. 12-13. 9 KSIĄśKI WIELOTOMOWE – PRACE ZBIOROWE OPIS KSIĄśKI WIELOTOMOWEJ JAKO CAŁOŚĆ (praca zbiorowa) Jeśli redaktor jest współtwórcą , a nie jest wyraźnie wskazany Schemat opisu TYTUŁ ,WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA( jeŜeli dzieła ukazywały się w róŜnych latach, podaje się datę wydania pierwszego i ostatniego tomu), ISBN całości . PRZYKŁAD: Dawni pisarze polscy, 2000, ISBN 83-02-07524-8. Jeśli redaktor jest wyraźnie wskazany Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, ISBN całości . PRZYKŁAD: FLORYAN W.(red.nauk.), Dzieje literatur europejskich, 1997, ISBN 83-04-07821-8. OPIS POJEDYNCZEGO TOMU KSIĄśKI WIELOTOMOWEJ (praca zbiorowa) Jeśli redaktor jest współtwórcą , a nie jest wyraźnie wskazany Schemat opisu TYTUŁ ,WYDANIE, NUMER TOMU,Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA PRZYKŁAD: Dawni pisarze polscy, t.1, 2000. Jeśli redaktor jest wyraźnie wskazany Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, NUMER TOMU, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA. PRZYKŁAD: FLORYAN W.(red.nauk.), Dzieje literatur europejskich, t.1, 1997. 10 OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśCE WIELOTOMOWEJ (praca zbiorowa) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY artykułu, TYTUŁ artykułu , [W:] opis dokumentu macierzystego REDAKTOR/REDAKTORZY /jeśli są wyraźnie wskazani/, TYTUŁ, WYDANIE, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numer tomu, stron. PRZYKŁAD: SIUTA J., Hipnoza [W:] STRELAU J.(red.nauk.), Psychologia, [b.r.], t.2, s. 511-521. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMENTU W KSIĄśCE WIELOTOMOWEJ (praca zbiorowej) Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY /jeśli są wyraźnie wskazani/, TYTUŁ, WYDANIE, NUMER TOMU, Miejsce wydania, Wydawca, ROK WYDANIA, numer rozdziału, tytuł fragmentu lub rozdziału, strony. PRZYKŁAD: STRELAU J.(red.nauk.), Psychologia, t.2., 2004, Rozdział 33.2., Spór o naturę hipnozy, s. 513. CZASOPISMA, GAZETY i inne OPIS ARTYKUŁU lub jego FRAGMENTU W CZASOPIŚMIE Ilustracja ( reprodukcja obrazu, ilustracja rzeźby, dzieła archip.. itp.:,) w czasopiśmie traktujemy jako opis artykułu w czasopiśmie – patrz dokumenty ikonograficzne. Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY/ artykułu/ , TYTUŁ( artykułu), TYTUŁ (czasopisma) , WYDANIE, OZNACZENIE NUMERU ZESZYTU, STRONY atykułu lub jego fragmentu. PRZYKŁAD: KUBIAK Z., Mitologia Greków i Rzymian, ,,Cogito’’, sierpień 2002 nr 15, s. 28-29. OPIS RECENZJI lub jej FRAGMENTU W CZASOPIŚMIE Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY/ recenzji/ , TYTUŁ( recenzji), TYTUŁ (czasopisma) , WYDANIE OZNACZENIE NUMERU ZESZYTU, STRONY recenzji lub jej fragmentu. PRZYKŁAD: JESIONOWSKA W.( rec.), Spowiedź wielkiego aktora, ,, Świat ksiąŜki’’, 1989 nr 3, s. 37. OPIS WYWIADU lub jego FRAGMENTU W CZASOPIŚMIE Schemat opisu NAZWISKO i IMIĘ udzielającego wywiadu , TYTUŁ( wywiadu), NAZWISKO i IMIĘ przeprowadzającego wywiad, TYTUŁ (czasopisma) , WYDANIE OZNACZENIE NUMERU ZESZYTU, STRONY wywiadu lub jego fragmentu. PRZYKŁAD: 11 KIEŚLOWSKI K., Ciągle poszukuję, Rozmowę przeprowadził Węgrzyn S., ,, Polityka’’, 1992 nr 50, s. 12. PRZYKŁADY SKRÓCONYCH OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH DOKUMENTÓW ELEKTRONICZNYCH UWAGA!!! W opisie dokumentu elekronicznego obowiązkowymi elementami opisu w przeciwieństwie do opisu dokumentu piśmienniczego są równieŜ: typ nośnika, miejsce wydania i nazwa wydawcy, data aktualizacji, data dostępu ( dla dokumentów online), warunki dostępu i w kaŜdym przypadku numer ISBN. Typ nośnika elektronicznego naleŜy podawać w nawiasach kwadratowych po tytule. Zaleca się stosowanie następujących określeń lub ich odpowiedników: [online], [CD-ROM], [DVD]. Adresy internetowe naleŜy zamieszczać w całości. Opis obrazu lub innego dzieła sztuki obejrzany w Internecie traktujemy jak opis dokumentu elektronicznego. KSIĄśKI – PRACE AUTORSKIE OPIS KSIĄśKI W INTERNECIE JAKO CAŁOŚĆ ( prace autorskie) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY , TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA,DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: TUKIDYDES, Wojna peloponeska [online], Warszawa, Biblioteka Internetowa Izydor, 2003-2004[dostęp: 24 lutego 2006], Dostępny w Internecie: <http://www.biizy.com./Tintrod.html>, ISBN 83-0126-630-2. OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśCE W INTERNECIE ( prace autorskie) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY( artykułu), TYTUŁ( artykułu), [W:]opis dokumentu macierzystego AUTOR/AUTORZY, TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, numer części, strony ekranu,akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: KONOPNICKA M., Mendel Gdański [W:] TaŜ. Wybór nowel [online], [b.m], Nauka i Edukacja w Scence Serwis – Polski Serwis Naukowy, 2008 [dostęp: 9 lipca 2008], Dostępny w Internecie: ,http://biblioteka.servis.pl/kn2.php>, ISBN 83- 0246- 725 – 3. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMENTY W KSIĄśCE W INTERNECIE ( prace autorskie) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY( dokumentu macierzystego), TYTUŁ( dokumentu macierzystego), TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI DATA DOSTĘPU, TYTUŁ rozdziału lub fragmentu, numer części, strony ekranu,akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: KUMANIECKI K., Historia kultury staroŜytnej Grecji i Rzymu [online], Warszawa, Biblioteka Internetowa Izydor, 2003-2004 [dostęp: 24 lutego 2006], Ustawodawstwo Augusta, Cz.2, Dostępny w Internecie: http://www.biizy.com./hrz6/fini/glowna6.html#HR6R6, ISBN 83-0104-780-1. 12 KSIĄśKI – PRACE ZBIOROWE OPIS KSIĄśKI W INTERNECIE JAKO CAŁOŚĆ ( praca zbiorowa) Schemat opisu TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA,DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: Gospodarka odpadami [online], Kraków, Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów, 1998 [dostęp: 2 marca 2006], Dostępny w Internecie: http://www.otzo.most.org.pl/publikacje/praktyki/, ISBN 83-9032-147-2. OPIS KSIĄśKI W INTERNECIE JAKO CAŁOŚĆ ( praca zbiorowa) JEŚLI REDAKTOR JEST WYRAŹNIE WSKAZANY Schemat opisu REDAKTOR/ REDAKTORZY , TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: GASPARSKI W. (red.), DIETL J.(red.), Etyka biznesu w działaniu [online], Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001 [dostęp: 2 marca 2006], Dostępny w Internecie: http://księgarnia.pwn.pl/2024_pozycja.html, ISBN 83-0113-266-3. OPIS ARTYKUŁU W KSIĄśCE W INTERNECIE ( praca zbiorowa) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY artykułu , TYTUŁ artykułu [W:] opis dokumentu macierzystego REDAKTOR/REDAKTORZY jeśli są wyraźnie wskazani, TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, numer części, stron, ekranu, akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: CIEŚLIK J., Edukacja ekologiczna [W:] Gospodarka odpadami [online], Kraków, Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów, 1998 [dostęp: 2 marca 2006], Dostępny w Internecie: http://otzo.most.org.pl/publikacje/praktyki/zywiec-ee.htm>, ISBN………….. OPIS ROZDZIAŁU LUB FRAGMENTU W KSIĄśCE W INTERNECIE ( praca zbiorowa) Schemat opisu REDAKTOR/REDAKTORZY jeśli są wyraźnie wskazani, TYTUŁ, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, TYTUŁ fragmentu, numer części, stron, ekranu, akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISBN. PRZYKŁAD: Encyklopedia zdrowia [online], Cop. Medical Web Designer,1999, aktualizacja 04. 04. 2006 [dostep: 5 kwietnia 2006], Leczenie osteoporozy, s.10, Dostępny w Internecie: http://www.zdrowie.med.pl/osteo/osteo_10.html, ISBN………… 13 CZASOPISMA, GAZETY OPIS ARTYKUŁU lub ich FRAGMENTU W CZASOPIŚMIE W INTERNECIE Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY artykułu , TYTUŁ artykułu, TYTUŁ czasopisma, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, OZNACZENIE ZESZYTU data Miejsce numer, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, numer części, stron, ekranu, akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy) , ISSN. PRZYKŁAD: STANIÓW B., Internet w bibliotekach szkolnych i pedagogicznych, ,, Biblioteka w szkole’’ [online], Luty 2002 nr 2, aktualizacja 24.02.2006 [dostep: 8 marca 2006], s. 1, Dostępny w Internecie: http://sukurs.edu.pl/archiwum/2002/02/Internet.php>, ISSN 0867-5600. INNE DOKUMENTY ELEKTRONICZNE W INTERNECIE KOMUNIKATY ELEKTRONICZNE, np.: listy z korespondencji osobistej, informacje na stronach www, wypowiedzi pisemne z list dyskusyjnych, komunikaty z biuletynów elektronicznych, notatki z blogów itp. Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY komunikatu , TYTUŁ komunikatu, [W:] TYTUŁ macierzystego systemu komunikowania się, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA lub data wysłania wiadomości, DATA DOSTĘPU, numer części, stron, ekranu, akapitu, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy). PRZYKŁAD: KŁOS B., Bezrobocie na wsi [W:] [online], Warszawa, Biuro Studiów ELEKTRONICZNEGO Ekspertyz,1998 [dostęp: 08 kwietnia 2007], Informacje BSE, III/98, s. 13, Dostępny ELEKTRONICZNEGO Internecie: http://biurose.sejm.gov.pl/info/index.htm>. SYSTEMY ELEKTRONICZNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ, np.: biuletyny elektroniczne, portale, blogi,strony WWW., listy dyskusyjne, fora dyskusyjne, komunikaty z biuletynów elektronicznych, notatki z blogów itd. Schemat opisu TYTUŁ biuletynu, portalu TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, DATA DOSTĘPU, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy). PRZYKŁAD: Wirtualna historia ksiąŜki i bibliotek [online], Akademia Pedagogiczna w Krakowie, aktualizacja16.12.2006 [dostep: 14 kwietnia 2007], Dostępny w Word Wide Web:<http://www.ap.krakow.pl/whk/>. DOKUMENTY SAMOISTNE Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY pracy, TYTUŁ pracy, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , ROK WYDANIA lub data wysłania wiadomości, DATA AKTUALIZACJI DATA DOSTĘPU, WARUNKI DOSTĘPU( adres internetowy). PRZYKŁAD: SZULSZEWSKI G., Etyczna ekonomia w ujęciu Petera Kozłowskiego [onine], aktualizacja 23.03.2004 [dostęp: 23 marca 2006], Dostępny w Word Wibe Web: http://www.cebi.win.pl/teksty/etyczna_ekonomia.doc. FILM NA DVD ( traktujemy jak opis dokumenu elektronicznego) Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY filmu, TYTUŁ filmu, TYP NOŚNIKA [w nawiasie kwadratowym] , WYDANIE, MIEJSCE WYDANIA, WYDAWCA, ROK WYDANIA, DATA AKTUALIZACJI, ISBN. PRZYKŁAD: JONES D. H. ( reŜ), Proces [DVD] , Warszawa, Mediaprofit Sp. z o.o., 2006, ISBN 978-83-60174-46-3 14 DOKUMENTY AUDIOWIZUALNE – FILM UWAGA!!! FILM NA DVD ( traktujemy jak opis dokumenu elektronicznego). Przy opisie filmu obejrzanego na VHS, w kinie lubTP nie stosujemy oznaczeń nośnika lecz traktujemy jako opis dokumentu audiowizualnego. FILMY JEDNOCZĘŚCIOWE OPIS FILMU JEDNOCZĘŚCIOWEGO JAKO CAŁOŚĆ Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY filmu, TYTUŁ filmu , ROK RODUKCJI. PRZYKŁAD: WAJDA A.(reŜ.), Pan Tadeusz, 1999. OPIS FILMOWEJ SKŁADANKI JEDNOCZĘŚCIOWEJ POD WSPÓLNYM TYTUŁEM Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY filmu, TYTUŁ filmu , ROK RODUKCJI. PRZYKŁAD: PACYNA W.(reŜ.), Polska w ogniu – Katyń, 2004. OPIS POEDYŃCZEGO FILMU W SKŁADANKACH JEDNOCZĘŚCIOWYCH POD WSPÓLNYM TYTUŁEM Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY filmu, TYTUŁ filmu , [W:] opis dokumentu macierzystego AUTOR/AUTORZY, TYTUŁ, ROK RODUKCJI, LOKALIZACJA FILMU w dokumencie macierzystym/ numer filmu lub numer kasety VHS, na której znajduje się opisany film. PRZYKŁAD: PACYNA W.(reŜ.), Atmosfera wojny polsko- radzieckiej 1939 [W:] TenŜe, Polska w ogniu – Katyń, 2004, odc.1. FILMY WIELOCZĘŚCIOWE OPIS FILMU WIELOCZĘŚCIOWEGO JAKO CAŁOŚĆ Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY filmu, TYTUŁ filmu , ROK RODUKCJI. PRZYKŁAD: MALEC M. ( reŜ.), Dzieje kultury polskiej, 2004. OPIS POJEDYNCZEJ CZĘŚCI FILMU WIELOCZĘŚCIOWEGO Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY całości filmu, TYTUŁ całości filmu , NUMER CZĘŚCI, ROK RODUKCJI. PRZYKŁAD: CHMIELEWSKI T. ( reŜ), Jak rozpętałem II wojnę światwą, cz.3, 1969. 15 DOKUMENTY AUDIALNE NAGRANIA DŹWIĘKOWE OPIS POJEDYŃCZEGO UTWORU MUZYCZNEGO- PRACA AUTORSKA Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY utworu TYTUŁ utworu [W:] opis dokumentu macierzysego, AUTOR/AUTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, ROK RODUKCJI, LOKALIZACJA utworu w dokumencie macierzystym/ srona kasety lub płyty, kolejność utworu/. PRZYKŁAD: GRIEG E., Pieśn Solveigi [W:] TenŜe, Peer Gynt z czasów Holberga, [b.r.], s. B2. OPIS POJEDYŃCZEGO UTWORU MUZYCZNEGO- PRACA ZBIOROWA Schemat opisu AUTOR/ AUTORZY utworu TYTUŁ utworu [W:] opis dokumentu macierzysego TYTUŁ, WYDANIE, ROK RODUKCJI, LOKALIZACJA utworu w dokumencie macierzystym/ srona kasety lub płyty, kolejność utworu/. PRZYKŁAD: CHOPIN F., Etiuda c-moll "Rewolucyjna"[ W: ] Chopin. Utwory fortepianowe, Point Classics AG, 1997, s. A1. DOKUMENTY IKONOGRAFICZNE( ilustracje, plakaty, itd.) UWAGA!!! 16 Opis bibliograficzny obrazu( rzeźby, dzieła archit..) w ksiąŜce traktujemy jak opis artykułu w ksiąŜce. ILUSTRACJE W KSIĄśCE – PRACA AUTORSKA Schemat opisu AUTOR dzieła, TYTUŁ lub OKREŚLENIE TEMATU dzieła jeśli brak tytułu,[ W:] opis dokumentu macierzystego AUTOR/AUTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, ROK WYDANA, LOKALIZACJA ilustracji w dokumencie macierzystym /nr tomu, strony i/lub numer tablicy. PRZYKŁAD: MALCZEWSKI J., Błędne koło [W:] STORCZYK S. K., Malarstwo polskie, 1988, s. 94. ILUSTRACJE W KSIĄśCE – PRACA ZBIOROWA Schemat opisu AUTOR dzieła, TYTUŁ lub OKREŚLENIE TEMATU dzieła jeśli brak tytułu,[ W:] opis dokumentu macierzystego REDAKTOR/REDAKTORZY, TYTUŁ, WYDANIE, ROK WYDANA, LOKALIZACJA ilustracji w dokumencie macierzystym /nr tomu, strony i/lub numer tablicy/ilustracji. PRZYKŁAD: KOSSAK W., Autoportret z koniem na polowaniu [W:] ROSTWOROWSKI M.( red.nauk.), Polaków portret własny, 1983, nr tabl. 349. MANKOWICZ W. , Portret Adama Mickiewicza na Judahu. 1828 [W: ] ROSTWOROWSKI M.( red.nauk.), Polaków portret własny Cz. 1, 1983. nr il. 223, s. 48. ILUSTRACJE W CZASOPIŚMIE Schemat opisu AUTOR dzieła, TYTUŁ lub OKREŚLENIE TEMATU, TYTUŁ czasopisma, WYDANIE, LOKALIZACJA ilustracji w dokumencie macierzystym /oznaczenie zeszytu np.: lipiec 2006 nr 7, strony i/lub numer tablicy. PRZYKŁAD: MALCZEWSKI J., Anioł i pastuszek, ,,Wielcy Malarze’’, 2000 nr 92 ,, Jacek Malczewski’’, s.17. REPRODUKCJE i inne SAMOISTNE WYDAWNICZO DOKUMENTY IKONOGRAFICZNE( obrazy, luźne plansze i obiekty) OPIS REPRODUKCJI Schemat opisu AUTOR oryginału, TYTUŁ lub OKREŚLENIE TEMATU oryginału jeśli brak tytłu, ROK WYDANIA. PRZYKŁAD: CHARDIN J. B., Martwa naura, 1975. JeŜeli obraz został obejrzany w muzeum w oryginale to po roku namalowania dzieła podajemy nazwę muzeum np.: Muzeum Nardowe. OPIS PLAKATU, FOTOGRAFII, RYCINY, MIEDZIORYTU tp: z wyjątkiem reproducji Schemat opisu AUTOR , TYTUŁ lub OKREŚLENIE TEMATU oryginału jeśli brak tytłu. PRZYKŁAD: REGULSKI A.., Franciszek Salezy Dmochowski. BIBLIOGRAFIA: 17 BONIK G., Opis bibliograficzny stosowany w bibliografii załącznikowej, [online], ,,Biblioteka w szkole’’, Prezentacje multimedialne: edukacja czytelnicz i medialna, [dostęp: 28 października 2004], Dostępny w Word Wide Web http://vucan.com.pl/biblioteka/prezentacje/prezentacje.html#czytelnicza. HRYNIEWIECKA D., ( instruktor w PBW im. Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie), Bibliografia załącznikowamateriały szkoleniowe, 2009. ANTCZAK M., NOWACKA A., Przypisy. Powołania. Bibliografia załącznikowa, Wyd. 2 popr., 2009, ISBN 978-83-6146413-6. PN- 78/N-01222.07 Kompozycja wydawnicza ksiąŜki. Bibliografia załącznikowa. PN- 78/N-01222.07 Kompozycja wydawnicza ksiąŜki. Bibliografia załącznikowa.Materiały uzupełniające tekst główny. PN- 79/N-01222/07 Kompozycja wydawnicza ksiąŜki. Bibliografia załącznikowa. PN- 85/N- 01158 Skróty wyrazów i wyraŜeń w opisie bibliograficznym i katalogowym. PN -92 N-01227 Bibliotekarstwo i bibliografia. Typologia dokumentów. Terminologia. PN –ISO 690 -2: 1999 Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części. PN –ISO 690: 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura. PRAFFENBERGER B., Słownik terminów komputerowych, Wyd.2 popr. i rozsz., 2001, ISBN 83-7255-14-4. PISAREK W. (red.), Słownik Terminologii Medialnej, 2006, ISBN 83- 7268- 17- 4. SANIEWSKA D., Vademecum nauczyciela bibliotekarza, Wyd. 2, 2003. SEBASTIAN D., TOPOLSKA U., Redagowanie bibliografii załącznikowej i przypisów bibliograficznych [Część pierwsza] [online], Wrocław: Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna, opublikowano 27.12.2004, [dostęp: 10 lutego 2006], Serwis informacyjny s. 8-18 Dostępny w Internecie < http://www.bib.edu.pldbp3.html> WISZNIEWSKA A., Sztuka pisania, 2003, ISBN 83-7183-262-1. ZACZYŃSKI W.P., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych, magisterskich, 1995. Zebrała i opracowała na podstawie w/w literatury GraŜyna Szymczyk ( nauczyciel – bibliotekarz) Warszawa,dnia 15.01.2010r.