Informator w formie elektronicznej (pdf.).

Drodzy Państwo!
Czujemy się zaszczyceni, że na miejsce swojego wypoczynku wybraliście właśnie dolinę Biebrzy i gminę Goniądz. Nasza Gmina jest największą obszarowo gminą w granicach Biebrzańskiego Parku Narodowego
i zajmuje ponad 30% jego powierzchni, zaś Goniądz, centralnie ulokowany w dolinie na pięknej wysoczyźnie, uchodzi za stolicę Bagien Biebrzańskich. To na terenie naszej gminy znajduje się jeden z najstarszych
rezerwatów przyrody w Polsce, słynne Czerwone Bagno – matecznik
biebrzańskich łosi. Zwiedzając naszą gminę czeka na Państwa niezwykła przyroda, niezapomniana przygoda i wypoczynek oraz gościnność
naszych mieszkańców.
Serdecznie i uprzejmie witam
w największym Polskim Parku
Narodowym i zapraszam do
odkrywania jego bogactwa.
Jednym z trzech najważniejszych zadań Parku
jest ochrona przyrody – jestem jednak przekonany,
o tym że, aby lepiej ją chronić, trzeba ją poznać,
zrozumieć, a przede wszystkim zobaczyć. Dlatego
zapraszam Państwa na przygotowane przez Park
ścieżki edukacyjne, szlaki piesze, rowerowe, wodne
i szlak podwodny. Prowadzą one do wielu atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo miejsc w Parku,
Mariusz Ramotowski – Burmistrz Goniądza
które z pewnością dostarczą Państwu niezapomnianych wrażeń i pozwolą odpocząć na łonie biebrzańskiej Natury. Łoś, batalion, wodniczka, orlik
grubodzioby, biebrzańskie krajobrazy czy meandry
Biebrzy … to tylko niektóre z niespodzianek, jakie
czekają na Was w Parku. Jednocześnie polecam
Państwu by skorzystać z wielu innych propozycji
odkrywania dziedzictwa kulturowego i historyczne-
go np. carskiej twierdzy Osowiec, będącego doskonałym uzupełnieniem pobytu nad Biebrzą. Zachęcam by odkrywać Park z pomocą licencjonowanych
przewodników, skorzystać z propozycji wycieczek
przygotowanych przez podmioty gospodarcze i bogatej oferty kwaterodawców. A kiedy wrócicie już
Państwo ze szlaku, pełni wrażeń i nieco zmęczeni,
wówczas nie pozostaje nic innego jak oddać się
lokalnym przysmakom, z kartaczem czy podlaską
babką na czele, oferowanymi przez biebrzańskie gospodynie. Życząc Państwu miłego wypoczynku nad
Biebrzą, proszę także by w trakcie pobytu w Parku
zachować należytą ostrożność i szacunek dla otaczającej nas unikalnej przyrody. Niech inni, którzy
przyjadą tu po nas, cieszą się tak samo z odkrywania
Bagien Biebrzańskich – bo one wciągają!
Łączę wyrazy szacunku Roman Skąpski
- Dyrektor Biebrzańskiego Parku Narodowego
Masz dość Mc Donald’s, pizzy czy jedzenia w biegu sztucznej żywności- zapraszamy do skosztowania naszych nadbiebrzańskich specjałów. W gospodarstwach agroturystycznych
i restauracjach Twoje podniebienie ukoją pierogi biebrzańskie, lin z Biebrzy, szczupak
faszerowany, kołduny goniądzkie, ryba z tatarakiem, chleb na tataraku, kumpiaki, oładzie,
szyszki dolistowskie i wiele innych lokalnych potraw. Takich pyszności nie kupisz w wielkomiejskich supermarketach! Nadbiebrzańską kuchnię docenił również Karol Okrasa,
który w Goniądzu gościł z ekipą TV Polskiej już dwukrotnie.
W tym roku wychodzimy do Państwa z nową ofertą handlową - Goniądzkimi Jarmarkami rękodzieła i zdrowej żywności. W każdą pierwszą niedzielę miesiąca, w sezonie
turystycznym (maj, czerwiec, lipiec, sierpień) na Starym Rynku przed Ośrodkiem Kultury
wystawiać się będą lokalni producenci z regionalnymi przysmakami, świeżymi produktami ekologicznymi i rękodziełem. A na stoiskach nie zabraknie regionalnych specjałów:
osławionych i okraszonych kartaczy biebrzańskich, sera biebrzańskiego „Batalion”, kiełbas, chleba pieczonego w dawnym piecu kaflowym, ekologicznych jaj od zielononóżek,
tradycyjnych bułek drożdżowych „Knyszy” z Knyszyna, babki ziemniaczanej.
Dla koneserów sztuki ludowej będą rzeźby, obrazy olejne i ręcznie wyszywane, robótki
ręczne i wiele innych, równie ciekawych i inspirujących przedmiotów. A to wszystko przy
akompaniamencie muzyki ludowej, lekkiej i porywającej.
Terminy jarmarków: 3 maja, 7 czerwca, 4-5 lipca, 2 sierpnia.
SPACERKIEM PRZEZ HISTORIĘ I ZABYTKI
Goniądz i okolice to miejsce o nieprzeciętnych walorach historycznych i przyrodniczych. Miasto identyfikowane jest z rzeką Biebrzą i Biebrzańskim Parkiem Narodowym
(z siedzibą w Twierdzy Osowiec), posiada bardzo burzliwą historię, której zawdzięczamy
teraźniejsze oblicze.
Spacerując po mieście warto wiedzieć, że Goniądz to stary gród podlaski położony
na wysokim brzegu rzeki Biebrzy, który w wiekach średnich bronił granic Mazowsza od
najazdów Jadźwingów i Litwinów. W wieku XV przeszedł we władanie Litwy. W XVI w.
Goniądz był główną siedzibą Radziwiłłów z linii goniądzkiej - litewskiego rodu możnowładców, a także stolicą ich prywatnego państwa rajgrodzko-goniądzkiego. Następnie,
wraz z Podlasiem wskutek Unii Lubelskiej ponownie wrócił do granic Królestwa. W 1547
roku właściciele Goniądza: Petronela z Radziwiłłów i jej mąż Stanisław Dawojno - wojewoda połocki- nadali miastu prawa miejskie chełmińskie (nie wiem czy tak powinno
być). Był to okres największej świetności Goniądza. Wówczas liczba domów sięgała prawdopodobnie 600 obiektów.
www.goniadz.pl
Pod koniec XVI wieku miasto zostało włączone do dóbr królewskich. Starostą został
wielki hetman koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów - Jan Zamoyski, następnie jego
syn Tomasz. Lustracja starostwa knyszyńskiego i goniądzkiego z 1602 r. wykazała tylko
286 domów, 6 młynów i w kolejnych latach liczba ta nadal spadała. Nie był to dobry czas.
Liczne pożary, wojny i choroby zdziesiątkowały ludność i zabudowę miejską. Miasto nie
zdołało podnieść się i rozwinąć tak jak inne.
W latach 1795 -1807 znalazło się w zaborze pruskim, następnie w rosyjskim. Ostateczną szansą na jego rozwój było wybudowanie fortyfikacji carskich w pobliskim Osowcu.
Jednak poprowadzenie linii kolejowej omijającej miasto sprawiło, że Goniądz pozostał na
uboczu, stając się miasteczkiem o charakterze rolniczym.
Pierwsza wojna światowa przyniosła wielkie straty. Zniszczenia sięgały 80%. Działania
wojenne spowodowały także uszczerbek w liczbie ludności. Według spisu powszechnego
z 1921 r. miasto liczyło 430 budynków mieszkalnych, które zamieszkiwało 2642 osoby.
Zaraz po wojnie przystąpiono do odbudowy zabudowań. Do dziś zachowało się kilka domów przy Nowym
Rynku z charakterystyczną tylko dla Goniądza ornamentyką wykonaną z cegły. Z tego okresu pochodzi również Pomnik Niepodległości stojący w parku na Nowym Rynku, w
miejscu gdzie dawniej stał prawdopodobnie kościół parafialny spalony w 1779 r. podczas wielkiego pożaru miasta.
Na pomniku tym umieszczono następującą inskrypcję: „W
HOŁDZIE RODAKOM POLEGŁYM W WALCE O ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI MIESZKAŃCY
GONIĄDZA 11 LISTOPAD 1988”. Z okresu dwudziestolecia międzywojennego pochodzi także nowy neobarokowy kościół p.w. św. Agnieszki oraz plebania.
Jednak najstarszymi zabytkami miasta są: Kaplica św.
Floriana, pochodząca z 1864 r., także drewniany Młyn
wodny „Dołek” na Czarnej Strudze z I poł. XIX wieku.
Warto wspomnieć, że Goniądz przez wiele wieków dysponował pozwoleniem wodno-prawnym, z tego powodu w
historii miasta liczba istniejących młynów sięgała aż do 7
obiektów.
Innym równie ważnym i interesującym zabytkiem jest
neogotycka, cmentarna Kaplica św. Ducha z 1907 r. Nie-
opodal kaplicy na terenie cmentarza znajduje się mauzoleum krzyży prawosławnych z II poł. XIX wieku. Pochówki te dotyczą ludności napływowej, związanej z budową
Twierdzy w Osowcu.
Liczną grupę społeczności goniądzkiej stanowili Żydzi.
Zamieszkiwali głównie wokół Nowego i Starego Rynku.
Zachowane przedwojenne fotografie dowodzą, że były to
domy murowane parterowe lub jednopiętrowe. Zajmowali
się przeważnie handlem i rzemiosłem. W czasie II wojny
światowej umieszczeni zostali w gettcie znajdującym się w
północnej części miasta, a następnie przeniesieni do obozu przejściowego w Boguszach koło Grajewa, skąd transportem kolejowym do obozu zagłady w Treblince. Całe
dziedzictwo kulturowe, jakie po sobie zostawili, zostało
zdewastowane. Taki los spotkał cmentarz żydowski, którego szczątki znajdują się przy drodze do Downar. Porasta go
las sosnowy, ale widoczne są nieliczne macewy kamienne i
„kapturkowe”. Niestety, nie zachowała się murowana synagoga, która spłonęła podczas I okupacji niemieckiej.
Wybierając się na wycieczkę po wsiach goniądzkich
warto wybrać się do Downar. Znajduje się tam zabytkowy kościół p.w. Matki Boskiej Anielskiej, wybudowany
na terenie byłych koszar wojsk rosyjskich. W niektórych
miejscach zachowały się relikty wału nasypowego. Jest też
stara studnia carska, która imponuje swym rozmiarem. Na
cmentarzu parafialnym spotkać można warte zachowania
nagrobki istniejące od momentu jego powstania.
Natomiast w Klewiance istnieją jeszcze drewniane
domy posiadające drewnianą ornamentykę okienną i
ozdobione węgła. Stoją szczytem do ulicy, co oznacza, że
układ przestrzenny wsi pamięta jeszcze czasy XVI wiecznej reformy agrarnej „pomiary na wołoki”.
Nieocenionymi świadkami przeszłości są przydrożne
krzyże. Na drogach wiejskich jest ich całe mnóstwo: drewniane kapliczki słupowe, karawaki, żeliwne na kamiennych
www.goniadz.pl
cokołach, pasyjne, dziękczynne, obeliski z osadzonym małym krzyżem w zwieńczeniu. Są też nowe, żelazne niemające takiej wartości jak te, które często znajdują się w szczerym polu, z dala od ważnych ciągów komunikacyjnych.
Takie położenie nie jest przypadkowe, sygnalizuje nam o
ważnym miejscu, dawnej i zapomnianej drodze, czy nawet mogile powstańca. W tym miejscu watro wspomnieć
o pomniku upamiętniającym powstańca styczniowego
Antoniego Łaniewskiego, zamordowanego przez wojska
carskie znajdującego się w miejscowości Białosuknie. Zaś
w szczerym polu między Kramkówką Dużą a Kuleszami
dawniej stał drewniany krzyż pasyjny, upamiętniający atak
oddziału powstańczego na wojska rosyjskie z 10 marca
1864 r. W ramach represji 10 rodzin szlacheckich zostało
wywiezionych na Syberię, a pozostali obłożeni kontrybucją. Dziś krzyż ten nie istnieje, ale wspomnienie to zachowało się w przekazach naszych przodków.
2
BIEBRZAŃSKA IZBA REGIONALNA
Biebrzańska Izba Regionalna powstała w 2013 roku i mieści się w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w
Goniądzu. Ideą powstania muzeum było zachowanie zasobów kulturowych i historycznych Doliny Biebrzy.
W Izbie eksponowane są przedmioty codziennego użytku charakterystyczne dla gospodarstw domowych oraz
gospodarstw rolnych z początku XX wieku. Prezentowane są także fotografie przedstawiające dawny Goniądz
i jego mieszkańców. Zwiedzanie Biebrzańskiej Izby Regionalnej możliwe jest od poniedziałku do piątku w
godzinach od 9.00 do 17.00. Zwiedzanie z przewodnikiem muzealnym po wcześniejszym uzgodnieniu z
pracownikiem GOK.
Biebrzańska Izba Regionalna – Goniądz, Stary Rynek 23. Goniądz. Tel.: 85 738 00 21 wew. 15
PRZYRODA
Czy wiesz jak wygląda owadożerna rosiczka? Widziałeś klucze dzikich gęsi na wiosennych przelotach?
Spotkałeś się oko w oko z łosiem? Natrafiłeś na tropy wilka? Słyszałeś tokujące bekasy? Te i wiele innych
atrakcji przyrodniczych czeka nas podczas włóczęgi po szlakach Biebrzańskiego Parku Narodowego. Bądź
przygotowany na poranną bądź wieczorną wyprawę w teren, by posłuchać bagiennej symfonii i odkrywać
przyrodnicze tajemnice Bagien Biebrzańskich.
Bagno – to wciąga czyli biebrzańskie SPA
Jedną z niewątpliwych atrakcji jest wyprawa bagiennym szlakiem wśród spowitych mgłą bagien – szczególnie atrakcyjny jest spacer bosą nogą, by niczym łoś, brodząc po kostki czy po kolana, poczuć odświeżającą
siłę torfowych borowin – słowem biebrzańskie SPA. Wędrując bagiennym szlakiem, należy pamiętać, że bagna "wciągają" i czasem dodatkową atrakcją może być nieco głębsza kąpiel w bagnie. Dlatego apelujemy – nie
zbaczaj z bagiennego szlaku by nie spotkała cię zaskakująca niespodzianka, gdy wpadniesz przynajmniej po
pas.... Nieraz nierozważni turyści byli poszukiwani przez helikoptery służb ratowniczych. Jesteśmy jednak
przekonani, że kto raz wyruszy na wyprawę, będzie tu wracał oczarowany pięknem nienaruszonej, dziewiczej
przyrody.
Oko w oko z łosiem
Wśród zarośli i moczarów żyje król Bagien Biebrzańskich - łoś. I choć przed kilkudziesięciu laty łoś wyginął na innych terenach, tutaj - w rozległym i niedostępnym dla ludzi rezerwacie Czerwone Bagno - udało mu
się przetrwać. Zwierzęta są przyzwyczajone do obecności ludzi i pozwalają na zrobienie zdjęć nawet z bliskiej
odległości. Jednak najlepiej skorzystać z usług przewodnika, który nie tylko odnajdzie miejsca, w których spacerują łosie, ale także zapewni bezpieczeństwo. Łoś, choć spokojny, może sprawić też wiele kłopotu, zwłaszcza
gdy zaskoczy nas, wychodząc przed jadący samochód.
Bezkrwawe łowy
Dolina Biebrzy to wspaniałe miejsce dla miłośników bezkrwawych łowów. Jednak fotografowanie dzikiej
biebrzańskiej przyrody nie jest łatwym zadaniem. "Nie chodzi bowiem o to, aby znaleźć się jak najbliżej
zwierząt, a o to, by uchwycić istotę ich życia oraz uczucia jakie towarzyszą fotografowi w zetknięciu z dziką
przyrodą". To wielkie wyzwanie dla zawodowców, ale także amatorów. Nawet jak nie uda Ci się spotkać łosia,
to poranne spacery zamglonymi ścieżkami nad Biebrzą pozostawią w twej pamięci niezapomniane doznania.
Tropem dzikich zwierząt
Nad Biebrzą przy odrobinie szczęścia możemy odnaleźć ślady bytowania bobra, wydry, jelenia, jenota,
borsuka, łasicy, czy największego tu drapieżnika - wilka. Właściwie na co dzień bardzo rzadko mamy okazję
zaobserwować dzikie zwierzęta. Bagna Biebrzańskie stwarzają idealne warunki do poszukiwań odcisków kończyn zwierząt i śladów ich bytowania: odchodów, piór, żerowisk, co może okazać się fascynującym zajęciem,
zarówno dla dzieci jak i jak i dorosłych.
Piękne storczyki
Równie interesujący i bogaty jest świat flory. Oprócz cennej roślinności wodnej i bagiennej uwagę przykuwają liczne gatunki objęte ochroną np. lilia złotogłów, rosiczka okrągłolistna, wawrzynek wilczełyko, pełnik
europejski. Godne zauważenia są również relikty glacjalne jak np. wielosił błękitny, gnidosz królewski, wełnianeczka alpejska czy brzoza niska. Perełką biebrzańskiej flory są licznie występujące tu storczyki z najbardziej pospolitym, okazałą kukułką krwistą.
www.goniadz.pl
3
INFORMACJA TURYSTYCZNA
Punkt Informacji Turystycznej. Gminny Ośrodek Kultury w Goniądzu, ul. Stary Rynek 23. 19-110 Goniądz. Tel.: 85 738 00 21 wew. 15. Jesteśmy dostępni na faceebooku: Goniądzki Punkt Informacji Turystycznej. Godziny otwarcia: od poniedziałku do soboty 9.00 - 17.00.
Informacja Turystyczna Biebrzańskiego PN w Osowcu-Twierdzy. Biebrzański Park Narodowy, Osowiec-Twierdza 8, 19-110 Goniądz, tel.:
85 738 30 35, 85 738 06 20 wew. 243, e-mal: [email protected]. Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku 7.30 - 15.30. Od 20 kwietnia do 10
września codziennie 8.00 - 17.00
Informacja turystyczna w sklepie Pamiątki znad Biebrzy „Marta”. ul. Wojska Polskiego 1. 19-110 Goniądz. Tel:85 738 00 306 lub 85 738 00 52;
606 495 438. www.inter.home.pl/marta
W o.o. Grzędy obsługę ruchu turystycznego prowadzi firma "AQUILA", Kordian Bartoszuk, tel. 85 749 55 99, 512 044 750, e-mail: grzedy@
aquila-it.pl. Leśniczówka Grzędy - obsługuje szlaki Czerwonego Bagna. Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku 7.30 - 15.30. Od 20 kwietnia
do 10 września codziennie 8.00 - 17.00.
PRZEWODNICY
Teresa Mlejnek-Dylewska- licencjonowany przewodnik terenowy
po województwie podlaskim, pilot wycieczek, tel.: 728 376 167
Zach Janina Agnieszka - tel.: 515 794 252;
www.biebrzanskawiedzma.pl; e-mail: [email protected]
Dorota Zielińska - certyfikowany przewodnik terenowy PTTK
po województwie podlaskim, przewodnik po BPN grupy 7 osobowe,
kierownik i wychowawca kolonijny, tel.: 508 42 92 18
Wroceński Grzegorz - DD; tel.: 607 240 292; e-mail: [email protected]
Przewodnicy po Biebrzańskim Parku Narodowym
Komenda Hubert - tel.: 661 909 060;
e-mail: [email protected]; www.olszowadroga.pl
Ramotowska Katarzyna - E, D; tel.: 85 738 07 85, 604 304 22,
e-mail: [email protected], www.biebrza.com
Szorc Adam - E, D; tel.: 502 574 750; e-mail: [email protected]
Zimnoch Adam - tel.: 603 196 502;
e-mail: [email protected]; www.biebrzanski-eden.pl
Karniej Anna - tel.: 85 716 48 82, 603 470 521;
e-mail: [email protected]; www.annakarniej.neostrada.pl.
Wróblewski Włodzimierz - DD; tel.: 85 738 0624, 784 490 138;
e-mail: [email protected]; www.nature-explorer.pl
Uwaga! Symbole E, EE – oznaczają obsługę grup angielskojęzycznych.
Symbole D, DD – oznaczają obsługę grup niemieckojęzycznych.
Wiatr Artur - EE; tel.: 604 065 162; e-mail: [email protected]
ŚCIEŻKI EDUKACYJNO-PRZYRODNICZE W BIEBRZAŃSKIM PARKU NARODOWYM
Obok szlaków pieszych i rowerowych po Biebrzańskim Parku Narodowym prowadzi kilkanaście ścieżek edukacyjnych o łącznej długości blisko 30 kilometrów. Znajdziemy przy
nich liczne tablice dydaktyczne, wieże i pomosty widokowe, z których podziwiać można osobliwości biebrzańskiej przyrody.
TERENOWY OŚRODEK EDUKACYJNY
1. Ścieżka przyrodniczo-historyczna LAS - znaki
czerwone – 2 km
Miejsce: Terenowy Ośrodek Edukacyjny w Osowcu-Twierdzy
Atrakcje: Ścieżka prowadzi przez bór z sosną zwyczajną, a znajduje się przy
niej 12 punktów przystankowych opisujących przyrodę i zjawiska mające miejsce
wokół kładek. Ścieżka wije się pośród terenów leśnych, wśród których pojawiają się pozostałości schronów bojowych, pierwszych umocnień Fortu I Twierdzy Osowiec. Jednym z nich jest przy przystanku nr 2 dobrze zachowany dawny
schron baterii Twierdzy-Osowiec. Obszar, po którym biegnie ścieżka, nazywany
jest Górą Skobla. Pierwsze fortyfikacje zaczęto na niej budować w 1912 r. Z wieży
na Górze rozciąga się widok na rzekę Biebrzę, Fort II Zarzeczny i miejscowość
Osowiec. Wiosną można również obserwować liczne gatunki ptaków, w tym bataliony.
Jak dotrzeć: spacer można rozpocząć przy siedzibie BPN w Osowcu-Twierdzy.
Trasa jest odpowiednio oznakowana - znaki czerwone. Do Terenowego Ośrodka Edukacyjnego z Goniądza najłatwiej dotrzeć samochodem lub rowerem. Czas
zwiedzania 2-3 godziny.
2. Ścieżka przyrodnicza KŁADKA- znaki zielone 2,2 km
Miejsce: trasa rozpoczyna się drewnianą kładka, długość ok. 1 km, tuż przy
kierunkowskazie "Osowiec", przy szosie Białystok - Ełk, na wysokości kanału
Rudzkiego. Łączna długość ścieżki to ok. 2000 m. Można spacer rozpocząć z drugiej strony nieopodal ruin Fortu II.
www.goniadz.pl
Atrakcje: spacer kładkami wśród bagien po Terenowym Ośrodku Edukacyjnym. Na ścieżce przyrodniczej znajdują się tablice informacyjne opisujące przyrodę i zjawiska mające miejsce wokół kładek. Są też opisy historyczne. W trakcie
spaceru warto zwrócić uwagę na ptaki i krajobraz - pomogą w tym wieże i platformy obserwacyjne zlokalizowane przy ścieżce. Na trasie ścieżek łatwo obserwować ptaki wodno-błotne (szczególnie wiosną), drapieżne i śpiewające. Wśród
nich kilka gatunków dzikich gęsi (m.in. gęgawy, białoczelne i zbożowe), łabędzie (niemego i krzykliwego) oraz mnóstwo kaczek (m.in. krzyżówki, rożeńce i
czernice). Czasem zalatuje tu orlik, bielik, pośpiewuje też podróżniczek. Warto
4
zwrócić uwagę także na interesujące rośliny wodne i
bagienne (pałki, sitowie, turzyce) i krajobraz. Po drodze można zaobserwować efekty żerowania występujących tu licznie bobrów. Na końcu kładki znajduje
się wieża widokowa, z której w kierunku wschodnim widać wieże kościoła w Goniądzu. Na północnym wschodzie widoczne są obiekty militarne Fortu
II Twierdzy Osowiec, nazwanego niegdyś przez Rosjan Zarzecznym (obecnie nie jest udostępniony do
zwiedzania). Podstawowym zadaniem Fortu II była
kontrola nad szosą i linią kolejową Białystok-Grajewo. Ma on kształt rozciągniętego pięcioboku o wymiarach 500x400 m. Po drugiej stronie drogi EłkBiałystok, przy parkingu, znajduje się kolejna wieża
widokowa, z której rozciąga się panorama mokradeł
oraz charakterystyczne pozostałości schronu zwane
fortepianem.
Jak dotrzeć: najłatwiej dotrzeć samochodem
lub rowerem. np. przez Osowiec Wieś lub Osowiec
-Twierdzę. Dojazd to około 8-11 km. Spacer można
rozpocząć przy kanale Rudzkim, przy trasie Białystok
-Ełk lub nieopodal ruin Fortu II Zarzecznego. Są tam
miejsca na pozostawienie samochodu. Trasa jest odpowiednio oznakowana - znaki zielone. Czas zwiedzania: 2-3 h. Trasa tworzy pętle, a jej łączna długość
to 2, 5 km.
Zwiedzając ścieżki należy koniecznie zawitać do
Centrum Edukacji i Zarządzania BPN w Osowcu
-Twierdzy. W siedzibie parku znajdują się ciekawe
wystawy i ekspozycje przyrodnicze. Ponadto na sali
konferencyjnej można na dużym ekranie obejrzeć
film prezentujący walory przyrodnicze i kulturowe
parku. Obok siedziby znajduje się informacja turystyczna, gdzie istnieje możliwość zakupienia wydawnictw i pamiątek.
CZERWONE BAGNO
Atrakcje: Czerwone Bagno to jedne z najbardziej
urokliwych miejsc w Parku. To także jeden z najstarszych rezerwatów przyrody (w tej chwili obszar
ochrony ścisłej), najstarsza ostoja łosia w Polsce.
Wędrówka odbywa się w bardzo urozmaiconym krajobrazowo terenie: różne typy lasów, starodrzewia,
turzycowiska i pasma wydm czynią wyprawę bardzo
atrakcyjną. Na trasie, na jednej z kładek rozlokowano
kilka punktów widokowych oraz umieszczono tablice
dydaktyczne, których dowiadujemy się z nich czym
jest bór bagienny i jaka jest geneza jego powstawania,
jaka roślinność go porasta zarówno w runie jak i na
wyższych piętrach.
Wilcza Góra - to najwyższe wzniesienie w paśmie
wydm. Stąd rozciąga się unikalna panorama bagien,
którą podziwiać można z wieży widokowej (niekiedy jednocześnie można zobaczyć tu do 20 żerujących łosi - czasem nie widać ich wcale!). Wędrówce
często towarzyszą licznie pozostawione tropy i ślady
łosi i wilków! To także ciekawe miejsce do obserwacji
ptaków drapieżnych. Przy leśniczówce do zwiedzenia ekspozycja etnograficzna. Teren Grząd to także
interesująca karta polskiej historii nawiązująca do
Powstania Styczniowego, Listopadowego i ruchu AK.
BPN prowadzi na tym terenie hodowlę zachowawczą Konika polskiego, którego
można podglądać w zagrodzie. Szlaki Czerwonego Bagna oferują kilka możliwości wędrówki pieszej lub wypadu rowerowego, od kilku do kilkunastu kilometrów
długości. Wszystkie rozpoczynamy przy leśniczówce Grzędy (lub od Kopytkowa).
4. Ścieżka - znaki zielone - "Wydmy"- 2,4 km
Ścieżka znajduje się w Obwodzie Ochronnym
Grzędy. Ścieżka bierze swój początek przy mostku na
rowie melioracyjnym. Prowadzi na przemian przez
drewniane kładki i wydmy do parkingu na szlaku
czerwonym na "Nowym Świecie", kończy się przy
wieży widokowej z rozległym widokiem na Biebrzańskie Bagna. Po drodze możemy obserwować faunę i
florę typową dla wydm i kserotermicznych muraw na
piaskowych. Obserwacje ułatwia również platforma
widokowa.
5. Ścieżka - znaki żółte - „Borek
bartny” - 0,25 km
Znajduje się 5 km od leśniczówki Grzędy, przy
szlaku czerwonym. Poświęcona jest bartnictwu. Barcie i kłody na ścieżce są zamieszkane przez pszczoły.
Ścieżka tworzy pętlę o długości 250 m. Na jej trasie
możemy zobaczyć kolejno: 2 barcie, 3 kłody - wiszącą, stojącą i leżącą - oraz ul. Kolejność ta odzwierciedla ewolucję barci we współczesny ul. Dzianie
(tworzenie) tych barci trwało 2 dni i było wykonane
tradycyjnymi narzędziami przez bartników z Baszkirii (republika Rosji z płd. Uralu).
Jak dotrzeć: najłatwiej dotrzeć można tam szlakiem pieszym z Kopytkowa albo
udając się przez Grajewo, Tamę, Woznawieś do leśniczówki Grzędy. Trasa drogowa liczy około 55 km. Czas zwiedzania -najkrótszy wariant 4 h, najdłuższy od
8-12 h. Uwaga! Upewnij się, że posiadasz bilet wstępu do BPN. Wjazd za szlaban
przy leśniczówce jest limitowany i odbywa się tylko z licencjonowanym przewodnikiem po BPN. Na miejscu w leśniczówce pokoje gościnne, informacja turystyczna oraz pole namiotowe (obsługiwane przez podmiot prywatny).
3. Ścieżka - znaki czarne - "Czerwone Bagno" – 1 km
Miejsce: Czerwone Bagno. Choć w linii prostej oddalone zaledwie 15 km od
Goniądza to dojazd do niego zajmuje nieco więcej czasu. Ścieżka znajduje się w
odległości 4,3 km od leśniczówki Grzędy. Ścieżka prowadzi drewnianą kładką i
po 1000 m dociera do platformy widokowej u granic Czerwonego Bagna. Obszar
Ochrony Ścisłej "Czerwone Bagno" nie jest udostępniany turystycznie. Powrót
odbywa się tą samą drogą.
www.goniadz.pl
5
CARSKA DROGA
Przy Carskiej Drodze znajduje się kilka ciekawych tras, a i ona sama zaliczana
jest do najpiękniejszych zakątków Parku. Z Goniądza najłatwiej udać się tak samochodem lub rowerem (na drogach nie ma dużego ruchu), a wytrawni piechurzy mogą sobie zrobić spacer/łącznie ok. w zależności od ścieżki do 20 km. Należy kierować się na Osowiec-Twierdzę. Jadąc samochodem w Osowcu –Twierdzy
po przejechaniu torów i skrzyżowania z główną drogą Białystok-Ełk dalej prosto
w kierunku Mężenina/Strękowej Góry. Piechurzy podążają niebieskim szlakiem
turystycznym. Jadąc samochodem pamiętajmy o ograniczeniu prędkości, ostrzeżenia o łosiach nie są przesadne- wystarczy się rozglądać, aby pośród drzew lub
na łące zobaczyć dostojnie kroczącego króla Biebrzy.
Atrakcje: Ścieżka prowadzi początkowo przez las iglasty, później liściasty, który z kolei przechodzi w zarośla, za którymi pojawia się otwarta przestrzeń turzycowisk. Idąc groblą można zaobserwować zjawisko tzw. strefowości poprzecznej
Doliny Biebrzy. Na jednym z przystanków znajduje się wieża widokowa - duża
możliwość obserwacji łosia, a po drodze ptaków gniazdujących i żerujących na
bagnach (orliki, bieliki, sowa błotna). Ścieżka kończy się przy mostku na Kosódce.
6. Ścieżka przyrodniczo-historyczna - znaki zielone
"Wokół Fortu IV Twierdzy Osowiec - 4,5 km"
8. Ścieżka edukacyjna - znaki zielone - „Grobla Honczarowska” - 3,3 km
Miejsce: Ścieżka znajduje się na obszarze Obwodu Ochronnego Osowiec, w
odległości 11 km od Goniądza, przy Carskiej Drodze.
Miejsce: Trasa rozpoczyna się od szlaku niebieskiego przy Carskiej Drodze i
prowadzi w głąb torfowisk w kierunku rzeki Biebrzy.
Atrakcje: Trasa ścieżki mierzy 4,5 km i prowadzi w dużej części przez suche
bory sosnowe porastające piaszczyste wydmy. Umożliwia zapoznanie się z wyglądem i historią Fortu IV Twierdzy Osowiec, szatą roślinną ściśle związaną z
tymi obiektami (roślinność rowu fortecznego oraz porastająca schrony), a także
przyrodą borów sosnowych na tarasie wydmowym doliny. W środkowym biegu ścieżka dociera do krawędzi doliny Biebrzy, skąd rozpościera się ładny widok
na okoliczne bagienne łąki i zarośla. Niewątpliwą atrakcją ścieżki są ruiny Fortu IV (Nowego) Twierdzy Osowiec. Fort ten zbudowany został jako ostatni element Twierdzy, stąd nosi również nazwę fortu Nowego. Wybudowany został on
niemalże w całości z betonu, a później zamaskowany przez przykrycie pisakiem.
Jego głównym zadaniem była kontrola południowego odcinka Carskiej Drogi
oraz fragment doliny Biebrzy poniżej Fortu III. W sąsiedztwie znajduje się także
rów forteczny. Cała trasa jest również bardzo ciekawa pod względem florystycznym, a zimą w okolicy nierzadko można wypatrzyć łosia.
Atrakcje: Trasa prowadzi w głąb torfowisk w kierunku rzeki Biebrzy. Na końcu trasy znajduje się wieża widokowa przy łące tzw. „Batalionowej”, gdzie realizowany jest projekt czynnej ochrony przyrody, aby mogły tam tokować bataliony i
prowadzić lęgi inne ptaki: czajki, rycyki, bekasy. W trakcie spaceru w przyległych
rowach można zaobserwować siedliska bobrów, a wytrawny obserwator może
odnaleźć tropy jenota, borsuka czy lisa. Trasa powrotna jak wyżej.
Jak dotrzeć: po ok. 5 km od skrzyżowania z trasą Białystok-Ełk po lewej
stronie obok leśnej drogi znajduje się parking, zaś po przeciwnej tablica informacyjna, która jest zarazem początkiem ścieżki. Czas zwiedzania od 2 do 4 godzin.
7. Ścieżka przyrodnicza - znaki zielone - "Barwik"
2,8 km
Miejsce: Ścieżka znajduje się w obwodzie ochronnym Werykle, przy Carskiej
Drodze. Biegnie wspólnie na odcinku 2,5 km ze szlakiem czerwonym Barwik –
Gugny.
www.goniadz.pl
Jak dotrzeć: Ścieżka bierze swój początek przy parkingu ok. 16 km od Goniądza. Czas zwiedzania około 2-3 godzin.
Jak dotrzeć: Ścieżka bierze swój początek przy parkingu około 20 km od Goniądza. Czas zwiedzania około 2-3 godziny.
9. Ścieżka przyrodnicza - znaki zielone - „Długa
Luka” - 0,4 km
Miejsce: Ścieżka znajduje się w obwodzie ochronnym Brzeziny, przy Carskiej
Drodze. Kilka kilometrów za Dworem Dobarz.
Atrakcje: Ścieżka to kładka, która prowadzi 400 m w głąb największego na Bagnach Biebrzańskich kompleksu torfowisk niskich. Las ciągnący się wzdłuż „Carskiej Drogi” otwiera się tu szeroką luką, odsłaniając widok na bezkresne turzycowiska. Dzięki kładce i wybudowanych pomostach widokowych możemy z bliska
obserwować faunę i florę torfowisk niskich.
Jak dotrzeć: Z Goniądza najłatwiej udać się samochodem lub rowerem ( na
drogach nie ma dużego ruchu). Należy kierować się na południe Carską Drogą
(niebieski szlak turystyczny) w stronę Mężenina. Ścieżka bierze swój początek
przy parkingu 22 km od Goniądza. Czas zwiedzania około 1 godziny.
6
BRZEZINY KAPICKIE
10. Ścieżka przyrodnicza - znaki zielone -"Brzeziny
Kapickie" 4,2 km
Miejsce: Ścieżka znajduje się w Obwodzie Ochronnym Kapice, nieopodal leśniczówki
Kapice.
Atrakcje: Trasa ścieżki rozpoczyna się na polanie przy leśniczówce dalej przebiega ww.
fragmentem szlaku czerwonego poprzez bagienny las (głównie brzozy i olsze) wzdłuż
kanału Kapickiego. Atutem ścieżki jest jej wymiar edukacyjny - wzdłuż trasy ustawionych
jest kilka tablic edukacyjnych opisujących poszczególne walory przyrodnicze widziane w
najbliższym otoczeniu ścieżki. Są to informacje nt. bagiennych brzezin i występujących w
nich roślinach i zwierzętach (opisy ekologii bobra, łosia, wybranych gatunków ptaków).
Na końcu ścieżko usytuowana jest mała czatownia, z której przy odrobinie szczęścia można podglądać łosie lub ptaki drapieżne polujące na bagiennych łąkach.
Jak dotrzeć: Z Goniądza można udać się tam rowerem lub samochodem (wytrawni
piechurzy mogą sobie zrobić spacer; z Goniądza do mostku na kanale przy leśniczówce
- 7 km). Kierujemy się w stronę Wólki Piasecznej i dalej w kierunku leśniczówki. Przy
mostku na kanale zostawiamy samochód; dalej udajemy się pieszo lub rowerem. Czas
zwiedzania w obie strony od 3 do 5 godzin. Czas wyprawy rowerowej (trasa trudna - droga miejscami wyboista) do 2 godzin.
„BIAŁY GRĄD”
11. Ścieżka przyrodnicza - znaki zielone „Biały
Grąd” – 3,2 km
Miejsce: Ścieżka prowadzi groblą od miejscowości Mścichy do pola namiotowego i
wieży widokowej na suchym wyniesieniu mineralnym zwanym Biały Grąd.
Atrakcje: Długość ścieżki wynosi 3,2 km w jedną stronę, powrót odbywa się tą samą
drogą. Na trasie ustawione są tablice edukacyjne, prezentujące walory przyrodnicze tych
terenów. Ścieżka prowadzi pośród zalanych łąk, gdzie możemy obserwować rozmaite ptaki wodno-błotne i związane z takimi siedliskami: rycyki, kszyki, bataliony, czaple białe,
bąki, podróżniczki, wodniczki, gęsi, żurawie, krwawodzioby, rybitwy i wiele innych. Wiosną szlak jest trudno dostępny.
12. Ścieżka edukacyjna "Sośnia" - Szlak historii i
kultury
Ścieżka jest fragmentem szlaku żółtego Wizna - Goniądz. Od pierwszego do drugiego
przystanku biegnie drogą żwirową na długości ok. 200 m. Następnie skręca w drogę leśną.
Długość ścieżki wynosi 2,4 km. Tematycznie nawiązuje do historii twierdzy w Osowcu i
zwyczajów mieszkańców nadbiebrzańskich wsi.
Jak dotrzeć: do obu ścieżek z Goniądza najłatwiej udać się samochodem lub rowerem
( na drogach nie ma dużego ruchu). Należy kierować się w kierunku Osowca –Twierdzy
i Łomży.
Uwaga! Zanim wyruszysz na szlak, miej pewność, że posiadasz bilety wstępu do BPN.
W Punkcie Informacji Turystycznej w Osowcu Twierdzy (w innych miejscach sprzedaży
komisowej) można zakupić przewodnik po ścieżce.
www.goniadz.pl
7
www.goniadz.pl
8
www.goniadz.pl
9
AKTYWNY WYPOCZYNEK
SZANOWNY TURYSTO!
Prosimy pamiętaj, że zwiedzając Biebrzański Park Narodowy musisz przestrzegać obowiązujących tam przepisów udostępniania Parku – znajdziesz je m.in. na stronie internetowej Parku ww.biebrza.org.pl, w zakładce Turystyka oraz na biletach wstępu, które musi posiadać osoba zwiedzająca.
Jeśli zamierzasz amatorsko wędkować w Biebrzańskim PN to także prosimy by zapoznać się z regulaminem połowu ryb, który także jest dostępny na stronie internetowej Parku, w zakładce Turystyka oraz na licencji, którą musi wykupić każda osoba, która zamierza wędkować w Parku.
SPŁYWY KAJAKOWE
Spływ kajakowy Biebrzą to prawdziwa wyprawa w głąb bagien do ich „serca” – dzikiej
przyrody. W trakcie spływu poznacie rośliny wodne, odkryjecie ślady bytowania bobrów
i zobaczycie wiele gatunków ptaków - bociana czarnego, rybitwy czarnej i białoskrzydłej,
czapli białej czy usłyszenie bąka. Biebrza jest rzeką szczególnie bardzo atrakcyjną dla miłośników aktywnej turystyki, ale także turystów oczekujących wytchnienia i spokoju. Jest
przez wielu nazywana polską Amazonką. To obszar dziki, bezkresny słabo zaludniony
a miejscami wręcz bezludny stanowiący wyzwanie dla wszystkich pragnących przeżycia
niesamowitej przygody z dziewiczą przyrodą.
Aby skorzystać ze spływu i podziwiać uroki pięknej goniądzkiej ziemi nie trzeba być
wytrawnym kajakarzem. Spływ na odcinku Wroceń - Osowiec-Twierdza to 20 kilometrów. Ale można wybrać krótszą trasę np. Wroceń - Goniądz, która dla przeciętnego „pływaka” zajmie ok. 3 godzin. Jednym z bardziej malowniczych odcinków Biebrzy, który
można polecić mniej wytrawnym turystom, jest trasa Goniądz-Osowiec-Twierdza. Można także wynająć kajak i popływać wzdłuż Goniądza np. z przystani na plaży miejskiej, co
może być wspaniałym treningiem przed dłuższym wypadem.
Warianty trasy: Dolistowo - Goniądz (15 km), Wroceń - Goniądz ( 12 km), Goniądz-Osowiec (7,4 km), Goniądz - Biały Grąd (22 km). Czas trwania: w zależności od
wariantu od 3 do 6 godzin.
Warto wiedzieć: Szlaki wodne znajdują się na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego i z tego powodu konieczne jest wykupienie kart wstępu do BPN. W okresie
od wiosny do 30 czerwca na odcinku Osowiec-Brzostowo wymagane jest, oprócz karty
wstępu, zezwolenie Dyrektora Biebrzańskiego Parku Narodowego. Podczas spływu grupa może liczyć maksymalnie 25 osób. Na szlakach kajakowych obowiązują zasady ruchu
turystycznego określone przez Park. Szczegóły spływu, ceny, transport kajaków można
ustalić w jednej z wielu firm znajdujących się na terenie gminy Goniądz.
SPŁYW TRATWAMI
Kolejną ciekawą i bardzo niekonwencjonalną formą "zanurzenia" się w biebrzańską
przyrodę jest spływ tratwami. To wspaniały sposób na aktywny wypoczynek wśród mokradeł, torfowisk, czyli miejsc do których nie dojedziesz rowerem i nie dojdziesz szlakiem pieszym. To jednocześnie ogromna przygoda i wyzwanie, szkoła przetrwania i szansa na sprawdzenie swoich umiejętności. Tratwa stanowi oryginalny środek transportu
sprzyjający obserwacji otaczającej przyrody. Jest jednocześnie miejscem do spania, przygotowania posiłków, znakomitym punktem obserwacyjnym, pomostem do wędkowania i
kąpieli. Spływ tratwą po Biebrzy, to niesamowita przygoda odbywająca się w surowej scenerii, w odludnej krainie bagien biebrzańskich. To nietuzinkowa atrakcja i wielkie przeżycie. Podczas podróży tratwą można przestać myśleć o całym świecie i skupić się tylko
na tratwie i na obcowaniu z dziką przyrodą z dala od ludzi i cywilizacji. Z pokładu tratwy,
a szczególnie z bocianiego gniazda można podziwiać bagienne krajobrazy BPN - dzikie z
mnóstwem ptactwa wodno-błotnego.
WIERZCHEM WZDŁUŻ BIEBRZY
A tak na poważnie zapraszamy ludzi którzy chcą spędzić urlop i "nauczyć" się w tym
czasie jazdy konnej, doskonalić swoje umiejętności lub po prostu spędzić ciekawe wakacje, dobrze się bawić i poznać uroki obcowania z końmi.
PEGAZ - GOSPODARSTWO AGROTURYSTYCZNE ; Małgorzata Łuszcz; Dolistowo
Nowe 73; 19-124 Jaświł; tel.: 500 169 954; e-mail: [email protected]
BIEBRZA PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA
Pierwszy w Polsce i drugi w Europie Biebrzański Szlak Podwodny to miejsce wyjątkowe, przynoszące obraz dualny, piękny na powierzchni i jeszcze piękniejszy pod wodą.
Obraz, który łączy lustrem wody podwodny świat instynktów i wyewoluowaną cywilizację. 10 tysięcy lat prawie niezmiennej biologicznie Biebrzy i 600 lat bardzo ciekawej,
wielokulturowej i burzliwej historii Goniądza. Wystarczy unieść lub zanurzyć głowę. To
również szlak niebanalnych niespodzianek, poczynając od historycznych znalezisk, poprzez bogate życie biologiczne do mrożącego krew w żyłach spotkania z tajemniczym
Bezdennikiem. Opiekunem i przewodnikiem na szlaku jest aktualna Mistrzyni Polski
w Podwodnej Orientacji : Agnieszka Zach Tel. 515 794 252 e-mail ; [email protected]
www.goniadz.pl
10
NORDIC WALKING - BIEGI - ROWERY
Biebrzański Park Narodowy oferuje kilka bardzo ciekawych tras dla osób lubiących aktywny wypoczynek - biegaczy, piechurów czy cyklistów. Równinne ukształtowanie
terenu oraz mały ruch samochodowy powodują, że trasy
należą do łatwych i bezpiecznych, także gdy jedziemy rowerem z dziećmi. Trudy wynagradza bezpośredni kontakt
z przyrodą, piękne krajobrazy lub np. możliwość spotkania
się oko w oko z łosiem. Jeżeli nie masz rowerów zgłoś się
do jednej z wypożyczalni. Potem tylko spakuj plecak i ruszaj w drogę. Na trasie można zrobić sobie piknik i delektować się urokami nadbiebrzańskiego krajobrazu. Dobrze
zabrać ze sobą lornetki!
ptaków: np. rycyka, krwawodzioba, bociana czarnego,
błotniaków, a być może pływającego w Biebrzy bobra. Jak
dotrzeć: najlepiej spacerkiem i na kwadrans przed wschodem słońca. Wieża znajduje się ok. 1 km. m za mostem
na Biebrzy w Goniądzu w kierunku Wólki Piasecznej. Wytrawni piechurzy czy biegacze mogą wybrać się do końca
drogi, do Wólki Piasecznej. Cała trasa to około 4 km.
Trasa 2. Droga wiodąca skrajem
doliny Biebrzy od ulicy Dolistowskiej w Goniądzu w kierunku Dawidowizny
Atrakcje: niepowtarzalny widok zachodzącego słońca nad bagnami - szczególnie wiosną. Dodatkową atrakcją jest wieczorna ptasia symfonia: odzywają się żurawie,
gęsi a z oddali można usłyszeć buczenie bąka. Atmosferę
zachodu potęgują wiosną obszerne w tym miejscu rozlewiska Biebrzy oraz licznie ciągnące klucze dzikiego ptactwa. Jak dotrzeć: najlepiej spacerkiem i na kwadrans przed
zachodem słońca. Trasa liczy około 4 km. drogą szutrową
wzdłuż Biebrzy. Dla urozmaicenia widoków można wrócić z Dawidowizny drogą asfaltową Suchowola-Goniądz.
Goniądza wieży widokowej. Idziemy do niej nad Biebrzą w
kierunku mostu, i dalej przez rzekę w kierunku Osowca. Z
wieży rozciąga się widok na bagna i panoramę Goniądza.
Jak dotrzeć: najłatwiej spacerując ulicami Goniądza, można także udać się na rowerze - łączna trasa nie powinna
być dłuższa niż 3 km.
Trasa 4. Droga wiodąca skrajem
doliny Biebrzy od plaży miejskiej
w Goniądzu do wsi Szafranki
Atrakcje: atrakcją, zwłaszcza wiosną, są ogromne rozlewiska Biebrzy oraz piękne nadbiebrzańskie krajobrazy. Jak
dotrzeć: trasa spacerowa, ale można też pojechać rowerem. Udajemy się w kierunku plaży miejskiej, a dalej do
Bednarki i wsi Szafranki. Trasa asfaltowa a potem żwirowa. Dla urozmaicenia można wrócić z Szafrank drogą
asfaltową Osowiec-Goniądz, wtedy przed wioską skręcamy w lewo na drogę asfaltową. Na drodze głównej nie ma
dużego natężenia ruchu. Trasa to około 5 km.
Trasa 3. Ulice i peryferie Goniądza
Trasa 1 - wieża widokowa Biebrzańskiego Parku Narodowego
za mostem na Biebrzy w Goniądzu
Atrakcje: niepowtarzalny widok wschodzącego słońca
nad. Towarzyszą temu często poranne mgły oraz poranna
ptasia symfonia. Czasem udaje się wypatrzyć żerujące łosie i usłyszeć donośny klangor żurawi. W drodze powrotnej warto rozglądnąć się dookoła w celu obserwacji innych
Atrakcje: w parku w centrum miasta prosimy zwrócić
uwagę na pomniki: martyrologii i narodowowyzwoleńcze;
kościół rzymskokatolicki pw. Św. Agnieszki wybudowany w latach 1922-24; kaplica św. Floriana na wzgórzu za
kościołem; niefunkcjonujący młyn wodny z XIX w. nad
Czarną Strugą - most w kierunku na Mońki; cmentarz
katolicki z kutymi, dekoracyjnymi krzyżami; pozostałości
cmentarza żydowskiego, za laskiem przy drodze w kierunku Downar (500 m za cmentarzem katolickim). Na
zakończenie można wybrać się do położonej nieopodal
WYPOŻYCZALNIA KAJAKÓW, ŁODZI, ROWERÓW, ORGANIZATORZY SPŁYWÓW
Teresa Rolnik, Wólka Piaseczna 22, 19-110 Goniądz, tel.: 604194391,e-mail: [email protected]
BARTLOWIZNA, ul. Nadbiebrzańska 32, 19-110 Goniądz, tel.: (085) 738 06 30 do 32 fax (085) 738 06 33; e-mail [email protected]; www.biebrza.com.pl – kajaki, rowery
Gospodarstwo Agroturystyczne DOLINA BIEBRZY; Joanna i Robert Dembowscy, Wroceń 44, 19-110 Goniądz; tel.: (85) 738 39 26; 603 078 051; 691 540 162, e-mail: [email protected], www.dolinabiebrzy.pl - kajaki, rowery, tratwy
AR-TOUR; Bielawki Artur; 19-110 Goniądz, ul. Rybacka 12; tel.: 692 258 434; e-mail: [email protected]; www.splywybiebrza.com.pl – kajaki, rowery
Miejski Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji w Goniądzu; ul. Demokratyczna 2, 19-110 Goniądz; tel.: (085) 738 00 18 – kajaki
Sośniaki -Agroturystyka nad Biebrzą; ul. Bednarska 6; 19-110 Goniądz; tel.: 501 293 568, 600 259 645; (085) 73 80 196; e-mail:[email protected]; www.sosniaki.wirtualnie.eu –
kajaki, rowery
Wielu kwaterodawców udostępnia rowery i kajaki dla swoich gości
KALENDARIUM IMPREZ KULTURALNYCH 2015
Goniądzki Jarmark rękodzieła i zdrowej żywności - 3.05.2015
Goniądzki Jarmark rękodzieła i zdrowej żywności - 4-5.07.2015
„Gramy i Śpiewamy Naturalnie” Regionalny Konkurs Piosenki Wakacyjnej - 30.05.2015
VII Podlaska Oktawa Kultur - lipiec 2015
Rodzinny Piknik Integracyjny z okazji Dnia Dziecka - 31.05.2015
Goniądzki Jarmark rękodzieła i zdrowej żywności - 2.08.2015
Goniądzki Jarmark rękodzieła i zdrowej żywności - 07.06.2015
IV Turniej Wsi Gminy Goniądz - Owieczki- wrzesień 2015
Noc Świętojańska - 27.06.2015
XI Seniorada 2015 - 11.10.2015
Festiwal „Rock na Bagnie”- 03-04.07.2015
Miejsce odbywania imprez (w zależności od pogody): scena na plaży miejskiej w Goniądzu lub sale Domu Kultury lub przed Domem Kultury w Starym Rynku (jarmarki).
www.goniadz.pl
11
TWIERDZA OSOWIEC
Jak dotrzeć: do Osowca –Twierdzy można dojechać samochodem ( 8km) , rowerem
lub pieszo (około 6 km). Trasa bezpieczna, mały ruch uliczny, prowadzi głównie drogą
asfaltową, miejscami „żwirówka”. Początek w Goniądzu, dalej w zachodnim dojeżdżamy do przejazdu kolejowego przed trasą Ełk-Białystok. Kontynuujemy drogą asfaltową
w kierunku Ełku, dalej do Osowca lub przed przejazdem w kierunku Osowca-Twierdzy
żwirówką wzdłuż torów.
Wędrówka po terenie Fortu I Twierdzy Osowiec odbywa się wyłącznie z przewodnikiem (maksymalna grupa może składać się z 35 osób); Uwaga: minimum zwiedzania
to czas 2 godzin. Trasa liczy 9 godzin. W tym można obejrzeć: Muzeum Twierdzy Osowiec, podziemia, budowle fortyfikacyjne oraz wiele ciekawostek przyrodniczych. Miejsce
zbiórki: przy bramie Jednostki Wojskowej, tuż za siedzibą Biebrzańskiego Parku Narodowego. Uwaga! Do zorganizowanych grup nie dołączamy indywidualnych turystów. Ewentualne zamówienia najlepiej dokonywać telefonicznie: kom. 600941954.
Czekamy na zwiedzających między godziną 10:00 – 15:00, w terminach:
1 maja - 30 czerwca: w soboty i niedziele, w tygodniu po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym;
1 lipca - 31 sierpnia: w każdy dzień tygodnia od godz. 10:00 do 15:00, w innych godzinach, tylko po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym;
1 września - 30 września: w soboty i niedziele, w tygodniu po uprzednim uzgodnieniu
telefonicznym;
1 października - 30 kwietnia: tylko po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym.
Z dziejów Osowca. Osadnictwo w rejonie Osowca istniało już w czasach przedhistorycznych. Świadczą o tym wykopaliska na okolicznych piaszczystych grądzikach i wydmach, w postaci tak zwanych stacji krzemiennych. Osowiec to dawna wieś Okrasa, powstała przed 1444 r. Największy swój rozkwit przeżywa na przełomie XVII i XVIII wieku,
za sprawą Stanisława Antoniego Szczuki, podkanclerzego litewskiego. Wtedy jego staraniem został wybudowany most na rzece Biebrzy oraz wzniesiono dwie karczmy i komorę
ZWIEDZANIE TWIERDZY OSOWIEC I MUZEUM
Twierdza Osowiec stanowiła ważny element zespołu umocnień broniących zachodnich granic imperium rosyjskiego. Została usytuowana na jedynej przeprawie przez bagna biebrzańskie, w najbardziej newralgicznym miejscu, to jest dwukilometrowym zwężeniu doliny Biebrzy. Jej ogólnym zadaniem była obrona przed ewentualnym atakiem
wojsk niemieckich z Prus Wschodnich. Stąd na niej spoczął główny ciężar blokowania
całej doliny, jak też zabezpieczenia linii kolejowej do Grajewa, ze szczególnym uwzględnieniem mostu kolejowego w Osowcu.
Budowę Twierdzy Osowiec rozpoczęto w 1882 r. a zakończono w 1892 r. Jednakże
do wybuchu I wojny światowej trwały ciągłe prace modernizacyjne, polegające między
innymi na wzmacnianiu budowli ceglanych dolewkami z betonu. W zasadniczym okresie
wznoszenia twierdzy wybudowano cztery forty: Centralny (I), Zarzeczny (II), Szwedzki
(III) oraz Nowy (IV), tworzący dobrze rozwinięty rejon umocniony.
fot:
fot:
Koszary centralne fortu I Twierdzy Osowiec.
celną. W 1743 r. Osowiec zostaje przekształcony w prywatne miasteczko o nazwie Marcinopol. Niestety, w 1827 r. traci prawa miejskie. Burzliwe i ciekawe były dzieje Osowca w
czasie powstań narodowych. Dochodziło tu do licznych bitew i potyczek. Nazwę miejscowości Osowiec należy tłumaczyć jako miejsce odludne, osowiałe i opuszczone. Inne pochodzenie nazwy można upatrywać od gatunku drzew, tj. osiki. Podówczas na tutejszych
grądach rósł las osowy, czyli osikowy. Natomiast nazwa Osowiec-Twierdza została nadana w 1998 r. z inicjatywy Mirosława Worony, przy pełnym poparciu mieszkańców osady.
Pierwsze trzy forty projektował i kierował na ich terenie pracami gen. inż. R. Krasowski (1882-1891). Fort IV był natomiast dziełem sztabskapitana inż. N. A. Bujnickiego. Z
chwilą przystąpienia do fortyfikowania Osowca nastąpiło gwałtowne ożywienie gospodarcze regionu. Wzrósł transport kolejowy. Rozwinął się handel. Powstały cegielnie m.in.
w rejonie Hornostaj i Knyszyna.
Mury w poszczególnych budowlach wznoszono tradycyjnymi technikami murarskimi
z cegły pełnej, zazwyczaj o wymiarach 28 x 14 x 7 cm. Stosowano lepiszcze cementowo
- wapienne. Natomiast fugi wypełniano wypukłą ozdobną spoiną cementową. W przypadku użycia bloczków kamiennych, zazwyczaj obrabiano je z pięciu stron do rozmiaru
45 x 25 x 15 cm. Oprócz masy ceramicznej i kamiennej wykorzystywano także stal, która
w większości pochodziła z Niemiec. Na uwagę zasługuje również wręcz perfekcyjne kładzenie cegły. Warto też podkreślić dbałość budowniczych o estetykę obiektów. Pomimo
ich militarnego przeznaczenia są bardzo dekoracyjne. Taki efekt uzyskano poprzez zastosowanie różnego typu ceglanych kształtek.
Koszary centralne Fortu I Twierdzy Osowiec.
www.goniadz.pl
12
nego przez okoliczną ludność tuż po II wojnie światowej.
9 X 1998 roku Twierdza Osowiec została wpisana do rejestru zabytków. W tym samym
roku na terenie Fortu I (Centralnego) dzięki Osowieckiemu Towarzystwu Fortyfikacyjnemu (OTF) zostało otwarte Muzeum Twierdzy Osowiec oraz oddana do zwiedzania trasa
historyczno-przyrodnicza.
Obecnie w Osowcu-Twierdzy działa wyżej wspomniane Towarzystwo. Jest organizowanych szereg imprez o zasięgu regionalnym, jak też ogólnopolskim.
Na fortach gniazduje bielik i wiele innych ptaków. Na stałe zadomowiły się łosie, sarny,
itd. Natomiast w podziemiach budowli wojskowych znajduje się jedno z największych
zimowisk nietoperzy w Polsce.
Ze schronami, tunelami i innymi budowlami wojskowymi od dawna wiążą się liczne legendy. Twierdza ma też swoje duchy, w tym Czarną Damę oraz Tunel Śmierci, w
którym pokutuje od 1912 r. duch oficera rosyjskiego. Odważni mogą również zaliczyć
schron odchudzania oraz podjąć próbę wyjścia z labiryntu znajdującego się na rawelinie.
Na szczęśliwego znalazcę oczekuje zakopana gdzieś w ziemi kasa, jednego z pułków carskich.
fot:
Schron na terenie fortu I Twierzy Osowiec.
W latach 1914-1915 wojska niemieckie (8 Armii) nacierające z Prus, przeprowadziły
trzy szturmy na warownię. Wszystkie spełzły na niczym, nawet ten, w którym użyto gazów bojowych (chloru) i zginęło około 2000 żołnierzy rosyjskich. Załoga ewakuowała się
dopiero w dniach 18 - 23 VIII 1915 roku, ze względu na niekorzystną dla Rosjan sytuacją
strategiczną na froncie. Mimo to, jako jedna z nielicznych zdała doskonale egzamin. Jej
obrona przeszła do historii. A nawet została porównana z działaniami wojennymi w 1916
roku pod Verdun we Francji.
W okresie II Rzeczypospolitej wybrane budowle Twierdzy Osowiec były modernizowane przez Szefostwo Fortyfikacji oraz Kierownictwo Robót Fortyfikacyjnych. Wzniesiono szereg schronów o konstrukcji żelazobetonowej. Przez cały ten czas kwaterowały
tu różne polskie formacje. Mieściła się m.in. Centralna Szkoła Podoficerska Korpusu
Ochrony Pogranicza. Podczas września 1939 r. nie doszło do walk w obrębie Twierdzy
Osowiec, sam fakt jej istnienia odstraszył wroga. Do tego też zapewne przyczyniły się
stworzone zalewy i zapory przeciwczołgowe. Dalsze losy twierdzy były bardzo zmienne.
W jej granicach kolejno na przemian stacjonowali żołnierze niemieccy i sowieccy.
Przez osiem lat powojennych w Twierdzy Osowiec nie było wojska. Dopiero w 1953 r.
rozlokowano tu stacjonującą do dziś Jednostkę Wojskową. Wejście żołnierzy skutecznie
ukróciło proceder rabunkowy we wszystkich fortach.
W najlepszym stanie zachowania są obecnie Fort I i Fort III. Natomiast pozostałe popadły w ruinę na wskutek działań wojennych czy też procederu rozbiórkowego, dokona-
W Osowcu-Twierdzy znajduje się także Centrum Edukacji i Zarządzania BPN im. A.
Pałczyńskiego.
Warto wiedzieć
Bunkier — tej nazwy nie używamy w odniesieniu do schronów! Jeżeli nie umiemy
określić nazwy obiektu, stosujmy zastępcze określenia, np. budowla wojskowa, itp. Fort
— (franc. fort – mocny) samodzielny obiekt obronny w zasadzie z XIX i początku XX
wieku, na rzucie pięciobocznym lub nieregularnym, złożony z wału bojowego z fosą i
skazamatowanych budowli, najczęściej koszar, schronów pogotowia i potern.
Fosa — (rów) wykopane obniżenie terenu, rodzaj szerokiego rowu, stanowiące przeszkodę na zewnątrz wału bojowego. Rozróżniamy fosę mokrą (wypełnioną wodą) i fosę
suchą (bez wody). Kaponiera (kojec) — skazamatowana budowla do obrony w poziomie
dna fosy. Kaponiery dzielą się na skarpowe, często wydłużone, półkoliście zakończone,
wysunięte z oskarpowania wału bojowego i młodsze (po 1885 r.) jako tylko betonowa ściana z dwustronnymi strzelnicami w przeciwskarpie fosy. Poterna — podziemny
chodnik komunikacyjny. Prochownia — magazyn amunicji. Rawelin — trójkątna, samodzielna budowla wojskowa, połączona z fortem poterną lub wałem. Schron — budowla
fortyfikacyjna typu zakrytego, której głównym zadaniem jest ochrona ludzi, zwierząt i
sprzętu bojowego przed niszczącym działaniem artylerii wroga. Schron stanowi element
fortyfikacyjnej rozbudowy terenu. Ze względu na cechy szczególne niektóre nazywane są
ostrogami, tradytorami i kaponierami. Twierdza — ufortyfikowany rejon przygotowany
do obrony okrężnej, posiadający stały garnizon, uzbrojenie i zapasy bojowe. Główne cele:
zamknięcie ważnych dróg, przepraw, itp. Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne. Osowiec-Twierdza. 19-110 Goniądz.
Tekst i zdjęcia: Mirosław Worona
fot: Miros ław Worona.
www.goniadz.pl
13
DOBRE - BO NASZE, Z BIAŁOSUKNI
W dobie kiedy sklepowe półki wypełniają produkty nafaszerowane konserwantami a my coraz częściej sięgamy
po hamburgery z mięsa kurczaka pełnego antybiotyków ,
coraz bardziej na znaczeniu zyskuje tradycyjna żywność i
produkty lokalne, które przeżywają swój renesans.
Nie inaczej jest w gminie Goniądz. Dzieje się to m.in.
za przyczyną działalności Koła Gospodyń Wiejskich z
Białosukni, które chcielibyśmy Państwu bliżej przedstawić w rozmowie z jego członkiniami.
Od kiedy działa KGW?
Obecne Koło zostało reaktywowane w październiku
2012 r., które powstało na zrębie poprzednio działającego
koła, jeszcze w latach 80-tych. Obecnie w kole aktywnie
działa 9 członkiń: B. Niebrzydowska, L. Twarkowska, M.
Pomian, K. Karwowska, H. Sobotko, M. Olender, J. Kupiec, A. Hryniewicka, T. Pawelska.
Co Was skłoniło do reaktywacji koła?
Chęć oderwania się od codziennych obowiązków w
gospodarstwach, zrobienia coś wspólnego, spotkania się
i porozmawiania. Szybko okazało się, że mamy ze sobą
wspólny język i chciałybyśmy razem działać, tworzyć. Zaczęłyśmy od zabaw w Andrzejki, Sylwestra, potem była
Szlachetna Paczka, a teraz chcemy promować nasze białosukieńskie kulinaria i inne produkty lokalne.
Jakie plany na przyszłość?
Chciałybyśmy skupić naszą uwagę na produktach lokalnych i zaangażować się w promocję naszych wyrobów. W
tym celu musimy dostosować nasz wiejski klub, by oprócz
miejsca spotkań spełniał także rolę zaplecza kuchennego,
gdzie mogłybyśmy przygotowywać nasze wyroby, które
chciałybyśmy promować na targach czy innych tego typu
imprezach kulinarnych.
A co Panie mogą polecić?
Naszym bogactwem i siłą jest różnorodność produktów, które każda z nas potrafi przygotować. Wspólna
oferta wydaje się więc być bogata i obejmuje np.: swojski
chleb i bułki, swojski smalczyk, ciasta okazjonalne na Boże
Narodzenie czy Wielkanoc m.in. mazurki, koszyczki drożdżowe, babki wielkanocne i faworki, piramidkę ptysiową
... Z ciast mamy jeszcze makowiec, sernik, rolady, śmie-
tanowiec na swojskiej śmietanie, rogaliki, kulowiec czy
babki gotowane i torty. Co ważne, robione wg babcinych
przepisów. Ponadto wyrabiamy dżemy z owoców leśnych.
Robimy też pyszne jadło – pierogi z soczewicy, pasztet i
sosy z cukinii, paprykę i ogórki na miodzie. Na lepsze trawienie i nie tylko, mamy także robione przez nas nalewki: z aronii, wiśniową, malinową, lipową, z akacji, ratafię.
Zaś na przeziębienia polecamy, pyszne naturalne syropy z
mniszka lekarskiego, z pędów sosny, z kwiatów czarnego
bzu i inne.
Gdzie można nabyć Wasze produkty?
W każdą pierwszą niedzielę miesiąca w sezonie turystycznym będziemy miały stoisko w trakcie goniądzkiego Jarmarku Produktu Lokalnego i Zdrowej Żywności.
Ponadto można się z nami kontaktować pod numerem
504770435 Zapraszamy!
Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia.
Rozmawiał: A. Wiatr
TWÓRCY LOKALNI, RĘKODZIELNICY, LOKALNI PRODUCENCI ŻYWNOŚCI
Jeżeli chciałbyś posmakować i poczuć zapach tradycyjnie wytwarzanych wędlin, pieczywa, pierogów i serów, możesz zgłosić się do kogoś z wymienionych osób lub przyjść na
jeden z organizowanych cyklicznie jarmarków. Lokalni twórcy i wytwórcy gwarantują oryginalne i przede wszystkim, własnoręcznie wykonane produkty spożywcze i rękodzieło.
imię i nazwisko
kontakt
rodzaj produktu
Anna Oklulczyk
85 738 01 68
kartacze, pierogi, makowce, kiełbasy
Gospodarstwo Rolne Agata Bujnowska
500 238 840
ser biebrzański „Batalion”
Zygmunt Skubich
85 738 06 95
wiklina naturalna, koszyki, skrzynki
Koło Gospodyń Białosuknie
504 770 435
wyroby cukiernicze, nalewki, pierogi, chleb
Elżbieta Oszczapińska
572 144 230
obrazy wyszywane haftem krzyżykowym
Elżbieta Dzięgielewska
783 690 264
ozdoby ręcznie robione
Beata Kawałko
606 574 627
ozdoby typu karczoch, książki oko-licznościowe, kartki , obrazki krzyżykowe
Sławomir Obłażewicz
504 462 010
rzeźba w drzewie
Edyta Osmólska
506 166 392
ozdoby, dekoracje
Andrzej Szczęsny
509 634 053
jajka
Beata Bałdyga
669 977 791
pyszne ciasta- mrowiska
Krystyna Łazarska
85 716 17 78
ozdoby szydełkowe, wyroby szydełkowe
Klepacki Zenon
509 519 702
miód, rzeźba
Danuta Dębowska
85 716 51 82
rzeźba pasyjna
Przemysław Łapiński
694 169 982
sery podpuszczkowe, wędzone, dojrzewające z przyprawami, potrawy tradycyjne
Lucyna Paniczko
519 389 906
haft krzyżykowy, obrazy, widoki, kwiaty polskie, święte
Kreatywne Panie- Knyszyn: Zofia Olszyńska, Beata Nowacka
501 323 193
biżuteria artystyczna, Knysze - wyrób kulinarny
www.goniadz.pl
14
WYŻYWIENIE
Restauracja „Dwór Bartla” ul. Nadbiebrzańska 32; 19-110 Goniądz, tel.: (085) 738 06 30
fax. (085) 738 06 33; e-mail: [email protected]; www.biebrza.com.pl
Restauracja hotelu ZBYSZKO w Goniądzu; ul: Św. Rozalii 13; 19-110 Goniądz; tel.: +48
882 198 840; e-mail:[email protected]; www.zbyszko.com
Goniądzkie Jarmarki rękodzieła i zdrowej żywności; Stary Rynek przed GOK w Goniądzu
Miejski Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji (w sezonie); Goniądz ul. Demokratyczna 2.
Plażą miejska.
Agroturystyka - Pokoje Gościnne; Okulczyk Anna; ul: Jagiellońska 11; 19-110 Goniądz;
tel.: 889 622893, 723 616 208 lub (085) 738 01 68; e-mail: [email protected];
www.kartacz.pl
INFORMATOR LOKALNY
Urząd Miejski w Goniądzu, Plac 11 listopada 38; tel.: 85
738 00 43
Gminny Ośrodek Kultury w Goniądzu; ul. Stary Rynek
23; 19-110 Goniądz; tel.: 85 738 00 21; e-mail: [email protected]; www:goniądz.naszgok.pl
Ochotnicza Straż Pożarna w Goniądzu; ul. Stary Rynek
7; 19-110 Goniądz; tel.: 85 73 80 008; telefony alarmowe:
998, 112
Komenda Powiatowa Policji w Mońkach; 19-100 Mońki,
Al. Niepodległości 7; tel.: (85) 72-79-212 fax.: (85) 72-79215; telefon alarmowy – 997.
Komisariat Policji w Goniądzu; ul. Wojska Polskiego; tel.:
85 738 00 07
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w
Mońkach, Al. Niepodległości 9, tel.: 85 727 81 30; Ambulatorium tel. 668 877 540. Ośrodek Zdrowia w Goniądzu;
ul. Mickiewicza; tel. 668 877 587; czynny od 7.30 - 15.00
APTEKI: Goniądz; Plac 11 listopada; przy Ratuszu; Mońki: Apteka Centrum Farmaceutyczne Sp. z o.o. Al. Niepodległości 11; Cefarm Białystok S.A. Apteka; Al. Niepodległości 6; Zawiślak J.P.G. Apteka sp.j. Al. Niepodległości
2A/7;
Urząd Pocztowy Goniądz; Plac 11 listopada czynny 8.0015.00.
Bank Spółdzielczy w Goniądzu, ul. Wojska Polskiego,
czynny 8.00 - 15.00, tel.: 85 738 00 22
BANKOMATY: Goniądz: Bank Polskiej Spółdzielczości
S.A., ul. Wojska Polskiego; Mońki: Planet Cash, Strażacka
2; PKO Bank Polski S.A., Al. Niepodlełości; Bank Polskiej
Spółdzielczości S.A.; Bank Spółdzielczy, ul. Wyzwolenia
13; Bank Millennium, ul. Wyzwolenia 4a;
PARAFIE: Parafia św. Agnieszki w Goniądzu. Msze Święte: niedziele: 08:00 (w adwencie 7:00); 10:00; 12:00; 18:00
(w czasie zimowym 17:00); święta: 08:00; 10:00; 18:00; dni
powszednie: 06:30; 18:00 (w czasie zimowym 17:00); Parafia MB Anielskiej w Downarach. Msze Święte: niedziele:
09:00; 11:30; święta: 09:00; 16:00 (latem 17:00); dni powszednie: 07:00; 17:00 (w maju i w październiku); Parafia
pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Osowcu. Msze Święte: w niedzielę: 8.00, 10.00 w Osowcu; 12.00 lub w soboty
16.00 w Kapicach albo Przechodach (na przemian); w dni
powszednie: 7.00.
SKLEPY:
Sklep na Ptak. Goniądz, ul. Dolistowska 21. Pamiątki, książki, pokarm dla ptaków, domki dla owadów budki dla ptaków,
karmniki ,książki, płyty CD, albumy i wiele innych. www.
sklepnaptak.pl. Towar można również odebrać w Sklepie
Spożywczym Pysio Goniądz, Plac 11-go listopada 21/2.
Pamiątki znad Biebrzy - „MARTA”; Goniądz, ul. Wojska
Polskiego 1, tel. (085) 738 03 06, tel.: 0606 495 438; 085
7380052; mapy, przewodniki, albumy, pamiątki regionalne
,koszulki z nadrukiem, karty wstępu na szlaki, informacja
turystyczna. http://www.inter.home.pl/marta/. Godziny
otwarcia: pon.-pt. 8.00 - 16.00, sob. - niedz. 9.00 - 14.00.
Sklep Spożywczo-Przemysłowy Pysio. Joanna Pawełkowska. Plac 11 Listopada 21 lok.2. 19-110 Goniądz. Tel.: 696
037 895. Godziny otwarcia: pon.- pt.5.30 - 20.00, sob. 5.30
- 19.00, niedz. 6.30 - 14.00
Punkt LOTTO, Art. Przemysłowe, Prasa, Mapy, Pamiątki,
Upominki, Pralnia. Firma Handlowo-Usługowa. Marek
Obrządkiewicz. Plac 11 Listopada 20, 19-110 Goniądz. tel.
668 363 066, godziny otwarcia: pon.-pt. 8.00-17.00, sob.
8.00 - 16.00, niedz. 9.00 - 13.00
PRZEDSIĘBIORSTWO
HANDLOWO-USŁUGOWE.
Halina Krzysztof Puciato; Plac 11 Listopada 29; 19-110
Goniądz; tel. 786 253 856; zakup licencji wędkarskich,
sprzęt i art. wędkarskie, ksero i druk, art. papiernicze,
oprawa prac magisterskich, inżynierskich i innych dokumentów, perfumy, odzież, obuwie. Godziny otwarcia: pon.
- pt. 8.00-17.00; sob. 8.00-14.00
STACJE BENZYNOWE: GONIĄDZ: LTL Sp. z o.o. Stacja
paliw; Goniądz; Wojska Polskiego 61. Stacja Benzynowa,
ul. Wojska Polskiego 12; MOŃKI: Stacja Benzynowa Orlen; Białostocka 85; czynna całodobowo
Myjnia samochodowa samoobsługowa. Goniądz, ul. Wojska Polskiego
Wulkanizacja – Ryszard Roszczewski; Goniadz; ul. Mickiewicza 21, tel. 85 738 03 65, 509 184 544
Transport autokarowy - Jędrys Adam; tel.: 601 158 799;
Przewozy po Biebrzańskim Parku Narodowym, wycieczki.
Autokary: 50+1, 40+1, 19+1
Powiatowa Pywalnia w Mońkach, ul. Tysiąclecia 15b;
czynna: poniedziałek- piątek 8:00 - 20:00; sobota i niedziela 14:00 - 20:00
Boisko Sportowe. ZS-P Goniądz; ul. Konstytucji 3 Maja
BAZA NOCLEGOWA
Na terenie gminy Goniądz znajdują się obiekty świadczące usługi noclegowe o zróżnicowanym standardzie. Z całą pewnością każdy turysta znajdzie wymarzone miejsce dla siebie
i rodziny, gdzie zapomni o codziennych zmartwieniach i problemach w pracy.
HOTELE I PENSJONATY
Ośrodek Szkoleniowo - Wypoczynkowy Bartlowizna; ZBYSZKO w Goniądzu; ul: Św. Rozalii 13; 19-110 Goniądz; PENSJONAT „Dworek Baranówka” Dawidowizna 28; 1919-110 Goniądz, ul. Nadbiebrzańska 32 tel. (085) 738 06 30 tel. +48 882 198 840; fax. (085) 738 00 74; e-mail:goniadz@ 110 Goniądz; tel. +48 604 064 914, tel. +48 600 874 630tel.
do 32 fax (085) 738 06 33 e-mail [email protected] zbyszko.com; www.zbyszko.com
+48 857 380 166; www.dworek.agro.pl
www.biebrza.com.pl
KAMPINGI
Sośniaki -Agroturystyka nad Biebrzą; ul. Bednarska 6; 19-110 Goniądz; tel.: 501 293 568, niepełnosprawnych, placem zabaw dla dzieci i nowoczesnym stanowiskiem do kąpieli.
600 259 645 lub (085) 73 80 196; e-mail:[email protected]; www.sosniaki.wirtualnie.eu Obiekt sezonowy (1 maj -30 wrzesień).
Miejski Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji w Goniądzu; ul. Demokratyczna 2; tel.: (085) AR-TOUR Bielawki Artur. 19-110 Goniądz, ul. Rybacka 12. tel.: 692 258 434. e-mail:
738 00 18. Ośrodek zapewnia strzeżone miejsca namiotowe z dostępem do samodzielnej [email protected]; www.splywybiebrza.com.pl
kuchni, oddzielnych łazienek ze stanowiskami prysznicowymi i toaletami, prysznica dla
SCHRONISKA MŁODZIEŻOWE
Szkolne Schronisko Młodzieżowe przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Goniądz; ul.
Konstytucji 3 Maja 18; 19-110 Goniądz; tel.: (085) 738 00 04; www.zspgoniadz.strefa.pl
www.goniadz.pl
Szkolne Schronisko Młodzieżowe Nr 2 Nad Biebrzą; pl. 11 Listopada 37; 19-110 Goniądz;
tel.: 504 997 179 (085) 738-00-23; www.schronisko.mowgoniadz.pl
15
KWATERY AGROTURYSTYCZNE W GONIĄDZU
Łosiedle; ul. Nowy Świat 2a; 19-110 Goniądz; tel.: 0-85-738-02-42 lub 668-192815; e-mail: [email protected]; www.losiedle.pl
Agroturystyka nad Biebrzą; Grażyna Roszczewska; ul. Mickiewicza 21a ; 19-110
Goniądz; tel.: 085 73 80 365 lub 509 184 544; e-mail: [email protected]; www.
agroturystyka21.republika.pl
Dom Gościnny nad Biebrzą; ul: Nadbiebrzańska 37; 19-110 Goniądz; tel.: 605
683 358 lub 697 012 727; e-mail: [email protected]; www.dom.e-biebrza.pl
Słoneczna Dolina - Gospodarstwo Agroturystyczne; Pełszyńska Alina; ul. Dolistowska 9; 19-110 Goniądz; tel.: 512 573 479 lub (085) 738 06 698; e-mail: [email protected]; www.agrobiebrza.republika.pl
Agroturystyka - Pokoje Gościnne; Okulczyk Anna; ul: Jagiellońska 11; 19-110
Goniądz; tel.: 889 622893, 723 616 208 lub (085) 738 01 68; e-mail: [email protected]; www.kartacz.pl
Pokoje Gościnne; Wierzbicka Aldona; ul: Majora Węgielnego 14, 19-110 Goniądz; tel.: (085) 716 29 30 lub 889 117 009; e-mail: [email protected]; www.
pokojenadbiebrza.pl
Agroturystyka nad Biebrzą; Kochanowska Janina; ul. Szpitalna 39; 19-110 Goniądz; tel.: (085) 738 03 51 lub 606 455 927; e-mail: [email protected]; www.
agro-biebrza.republika.pl
Agroturystyka „Dom nad Biebrzą”; Mocarska Wanda; ul. Jagiellońska 29; 19-110
Goniądz; tel.: (085) 651 16 28 lub 601 527 444; e-mail: kontakt@goniadz-biebrza.
pl; www.goniadz-biebrza.pl
Gospodarstwo agroturystyczne; Danuta i Jerzy Moniuszko; Ul. Szpitalna 37; 19110 Goniądz; tel.: 85 738 03 64; Kom: 696 208 681;e-mail: [email protected];
www.agrobiebrza.eu
Agroturystyka w Biebrzańskim Parku Narodowym; Pełszyńska Zdzisława; ul.
Grodzieńska 8; tel.: 85 738 01 30 lub 507 262 231; e-mail:[email protected];
www.pelszynska2.w.interia.pl
Noclegi u Jana; Kuć Agata; ul. Nadbiebrzańska 29; 19-110 Goniądz; tel.: 506 086
673; e-mail: [email protected]; www.noclegiujana.pl
Pokoje „Dolistówka”; Nowicka Elżbieta; ul. Dolistowska 11; 19-110 Goniądz; tel.:
510 721 409; e-mail: [email protected]
Pokoje „na Trójkącie”; Chmielewski Konrad; ul. Kościuszki 22; tel.: 509 591 074
Agroturystyka - Pensjonat „Nad Biebrzą”; Bielawski Wojciech; ul. Nowy Świat 27;
19-110 Goniądz; tel.: 604 233 814; e-mali: [email protected]; www.nadbiebrza.com.pl
Wynajem Pokoi Lewalski Adam; ul. Dolistowska 5; 19-110 Goniądz; tel.: 85 738 0
112 lub 516 140 324, 518 428 636
Biebrza-Park-Tour; Bielski Łukasz; ul. Szpitalna 5; 19-110 Goniądz; tel.: 85 716 27
28, e-mail: [email protected]
Gospodarstwo Agroturystyczne Bujnowscy; Andrzej Bujnowski; ul; Dolistowska
32; 19-110 Goniądz, tel: 508-464-970, kom. 500-238-840; e-mail: gr.bujnowski@
gmail.com
AGROTURYSTYKA W OKOLICACH GONIĄDZA
Dolina Biebrzy- Gospodarstwo Agroturystyczne; Joanna i Robert Dembowscy;
Wroceń 44,
19-110 Goniądz; tel.: +48 (85) 738 39 26; 603 078 051 lub 691 540 162; e-mail:
[email protected]; www.dolinabiebrzy.pl
Biebrzański Eden; Adam Zimnoch; Szafranki 2; 19-110 Goniądz; tel.: 603 196
502; e-mail: [email protected]; www.biebrzanski-eden.pl
Pokoje u Sołtysa; Anna i Tomasz Jędrzejczak; Dawidowizna 27; 19-110 Goniądz;
tel.: (085) 738 03 78 lub 606 365 503; e-mail: [email protected]; www.dawidowizna.wirtualnabiebrza.pl
Gospodarstwo Agroturystyczne „Leśna Polana”; Komenda Hubert; Olszowa
Droga 1, 19-110 Goniądz; tel. 661 909 060; [email protected]; www.olszowadroga.pl
Wilcza Jama; Beata i Marek Grygo; Downary Plac 24; 19-110 Goniądz; tel.: 602
402 640 lub 606 614 773; e-mail: [email protected]
Agroturystyka; Kupisz Katarzyna; Wroceń 45 A; Goniądz 19-110; tel.: 512 345
201
Gospodarstwo Agroturystyczne „Na Szlaku”; Dembowski Krzysztof; Krzecze 16;
19-110 Goniądz; tel.: 604 438 249; e-mail:[email protected]
Zagroda „Łosiowy kąt”; Rolnik Teresa; Wólka Piaseczna; 19-110 Goniądz; tel.:
604 194 391; e-mail: [email protected]; www.biebrza.alfa.com.pl
Gospodarstwo Agroturystyczne „Szorcówka”. Adam Szorc; Dawdowizna 57, 19110 Goniądz; tel.: 502 574 750; e-mail: [email protected]
Raj Bobra - U Michała; Jadwiga i Grzegorz Dębowscy; Kolonia Łazy; 19-110 Goniądz; tel.: 606 195 566; e-mail: [email protected]; chotecka.anna@gmail.
com
Leśniczówka Grzędy „Aquila” Kordian Bartoszuk; Grzędy 2; 19-206 Rajgród; tel.:
+48 85 749 55 99; e-mail: [email protected]; http://grzedy.aquila-it.pl
Opracowanie Informatora:; Sławomir Moczydłowski; Teresa Mlejnek-Dylewska.Artur Wiatr Tekst: Sławomir Moczydłowski, Teresa Mlejnek-Dylewska, Mirosław Worona, Marek
Nowicki, Artur Wiatr. Foto: Marek Nowicki; Artur Wiatr. Serdeczne podziękowania dla Dyrektora Biebrzańskiego Parku Narodowego za udostępnienie zdjęć i materiałów ze strony
internetowej www.biebrza.org.pl Czekamy na wszelkie uwagi, które pomogą nam wzbogacić wydanie kolejnego numeru.
www.goniadz.pl
16