Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w
Transkrypt
Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w
Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I I&S ITS - I n t e l l i g e n t T r a f f i c S y s t e m s Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 2/192 Spis treści 1. 1.1. 1.2. 1.3. 2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.3.5. 2.3.6. 2.3.7. 2.3.8. 2.3.9. 2.4. 2.4.1. 2.4.2. 2.4.2.1. 2.4.2.2. 2.4.3. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. 2.6. 2.6.1. 2.6.1.1. 2.6.1.2. 2.6.1.3. 2.6.2. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14. 2.15. 2.15.1. 2.15.2. WSTĘP ................................................................................................................................10 SŁOWNIK UśYWANYCH AKRONIMÓW ................................................................................10 OPIS OGÓLNY ......................................................................................................................11 ZGODNOŚĆ Z OCIT ..............................................................................................................16 KONCEPCJA SYSTEMU (SITRAFFIC SCALA/CONCERT) .......................................................18 STRUKTURA SYSTEMU .......................................................................................................18 OMÓWIENIE OFEROWANEGO SYSTEMU SITRAFFIC SCALA/CONCERT .......................21 STRUKTURA SPRZĘTOWA SYSTEMU SITRAFFIC SCALA/CONCERT.............................21 ODZWIERCIEDLENIE FUNKCJI CAŁEGO SYSTEMU ...............................................................22 KRÓTKI OPIS OPROGRAMOWANIA PRZEWIDZIANEGO DLA SYSTEMU ZARZĄDZANIA RUCHEM..............................................................................................................................24 SITRAFFIC BEDIENCLIENT - KLIENT OBSŁUGI (NADZÓR I WIZUALIZACJA) ....................24 SITRAFFIC SUPPLY (SYSTEM ZARZĄDZANIA DANYMI) ...................................................25 SITRAFFIC CONTROL (LOKALNE I ZDALNE PROGRAMOWANIE STEROWNIKÓW SYGNALIZACJI) ...................................................................................................................25 STATYSTYKI I PROTOKOŁY (WIZUALIZACJA I PRZETWARZANIE WARTOŚCI POMIAROWYCH) ...........................................................................................................................................26 SITRAFFIC P2 (PLANOWANIE Z ZAKRESU INśYNIERII RUCHU ) .......................................26 SITRAFFIC LANGUAGE (JĘZYK PROGRAMOWANIA STEROWNIKÓW SYGNALIZACJI).......27 SITRAFFIC S-L (ALGORYTM STEROWANIA) ....................................................................27 SITRAFFIC PDM (ALGORYTM STEROWANIA)..................................................................28 SITRAFFIC SERVICE (PROGRAM DO SERWISOWANIA I WIZUALIZACJI PRACY STEROWNIKA SYGNALIZACJI) ...................................................................................................................28 SERWERY ...........................................................................................................................29 UWAGI OGÓLNE..................................................................................................................29 HARDWARE ........................................................................................................................30 SYSTEM DYSKÓW TWARDYCH ...........................................................................................30 NAPĘD DAT .......................................................................................................................30 SOFTWARE..........................................................................................................................30 KLIENCI ..............................................................................................................................31 UWAGI OGÓLNE..................................................................................................................31 HARDWARE ........................................................................................................................31 SOFTWARE..........................................................................................................................32 KOMPONENTY NIEZBĘDNE DLA STEROWNIKÓW SYGNALIZACJI Z OCIT ...........................33 OCIT INTELLIGENT GATEWAY (OCIT-IG)........................................................................33 UWAGI OGÓLNE..................................................................................................................33 HARDWARE ........................................................................................................................33 SOFTWARE..........................................................................................................................33 SERWER DANYCH ŹRÓDŁOWYCH .......................................................................................33 DRUKARKI ..........................................................................................................................33 ZASILANIE AWARYJNE (UPS) ............................................................................................34 ZDALNY DOSTĘP W CELU PROWADZENIA PRAC KONSERWACYJNYCH ...............................35 NADZÓR NAD SYSTEMEM ...................................................................................................35 KONCEPCJA OBSŁUGI .........................................................................................................36 ZARZĄDZANIE UśYTKOWNIKAMI .......................................................................................37 USTAWIANIE DATY I GODZINY, SYNCHRONIZACJA. ...........................................................37 POZIOMY ZABEZPIECZEŃ ...................................................................................................38 AWARIA SKŁADNIKÓW .......................................................................................................38 MACIERZ DYSKÓW TWARDYCH (RAID 10) .......................................................................39 LUSTRZANE ODBICIE DYSKU TWARDEGO (RAID 5) ..........................................................40 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.4.1. 3.1.4.2. 3.1.4.3. 3.1.4.4. 3.1.5. 3.1.5.1. 3.1.5.2. 3.1.5.3. 3.1.6. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.1.2. 4. 5. 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.2.7. 5.2.8. 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.2.3. 5.3.2.4. 5.4. 5.5. 6. 7. 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 3/192 ORGANIZACJA DANYCH I BEZPIECZEŃSTWO DANYCH .......................................................41 ORGANIZACJA DANYCH .....................................................................................................41 PRZEGLĄD ..........................................................................................................................41 CENTRALNE DANE STERUJĄCE ...........................................................................................42 DANE KOMUNIKATÓW........................................................................................................42 ARCHIWUM KOMUNIKATÓW ROBOCZYCH .........................................................................44 ATRYBUTY KOMUNIKATU ROBOCZEGO .............................................................................45 SPOSÓB DZIAŁANIA ARCHIWUM KOMUNIKATÓW DOT. TRYBU PRACY ..............................46 OKNO KOMUNIKATÓW ONLINE ..........................................................................................47 WYSZUKIWANIE I ARCHIWIZACJA W ARCHIWUM KOMUNIKATÓW DOT. TRYBU PRACY ....47 WARTOŚCI POMIARÓW (DANE DOT. RUCHU DROGOWEGO) ...............................................48 ARCHIWUM WARTOŚCI POMIARÓW ....................................................................................49 WYSZUKIWANIE W ARCHIWUM ..........................................................................................50 OPRACOWYWANIE WARTOŚCI POMIARÓW .........................................................................50 DANE ŹRÓDŁOWE ...............................................................................................................50 ZABEZPIECZANIE DANYCH .................................................................................................52 KOPIA ZAPASOWA, PONOWNE URUCHAMIANIE ..................................................................52 ARCHIWIZACJA I WCZYTYWANIE .......................................................................................53 KOPIA ZAPASOWA I PRZYWRACANIE SYSTEMU .................................................................56 PRIORYTET DLA TRANSPORTU ZBIOROWEGO .....................................................................56 PROCES PROJEKTOWANIA I ZASILANIA DANYMI ................................................................58 STANOWISKO INśYNIERA KIEROWANIA RUCHEM SITRAFFIC P2 ....................................58 ZAKRES DANYCH................................................................................................................58 EKSPORT DO SITRAFFIC LANGUAGE (TL).......................................................................60 SITRAFFIC LANGUAGE (PROGRAMOWANIE ALGORYTMÓW LOGICZNYCH TECHNIKI STEROWANIA RUCHEM)......................................................................................................61 ŚRODOWISKO PROGRAMISTYCZNE TL...............................................................................61 ZARZĄDZANIE PROJEKTEM ................................................................................................62 EDYTOR SCHEMATÓW STRUKTURY WZGL. SCHEMATÓW BLOKOWYCH.............................62 KOMPILATOR......................................................................................................................63 KOMPILATOR ANSI C ........................................................................................................63 PROCEDURY STERUJĄCE - GŁÓWNE FUNKCJE ....................................................................63 KONFIGURACJA PARAMETRÓW ..........................................................................................64 BIBLIOTEKI UśYTKOWNIKA ...............................................................................................64 SITRAFFIC CONTROL .......................................................................................................64 IMPORT/EKSPORT DANYCH Z PROGRAMU SITRAFFIC P2.................................................65 PROGRAMOWANIE STEROWNIKÓW SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ (STEROWNIK C800V) ZA POMOCĄ SITRAFFIC CONTROL ........................................................................................66 DANE PODSTAWOWE ..........................................................................................................66 MONITOR KONFLIKTÓW SISI (ZABEZPIECZENIE SYGNAŁÓW) ...........................................68 OBIEKTY ZASILAJĄCE WSZYSTKICH ZALEśNOŚCI OD NATĘśENIA RUCHU .........................68 ZALEśNY OD NATĘśENIA RUCHU PROGRAM (KOD) WSZYSTKICH ZALEśNOŚCI OD NATĘśENIA RUCHU .............................................................................................................68 PROGRAM SYMULACYJNY VISSIM....................................................................................68 PROGRAMOWANIE STEROWNIKA SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ .............................................70 STRAMO...........................................................................................................................75 OPIS TECHNIKI STEROWANIA RUCHEM...............................................................................78 STEROWANIE W FUNKCJI CZASU (AUTOMATYKA ROCZNA) ...............................................78 KALENDARZ .......................................................................................................................78 WYMAGANIA DLA PLANÓW CZASOWYCH ..........................................................................79 WYBÓR PROGRAMU SYGNALIZACJI (TASS) W ZALEśNOŚCI OD WARUNKÓW RUCHU .......80 ZMIANA SYTUACJI I ZMIANA PROGRAMU SYGNALIZACJI ...................................................80 EKRAN OBSŁUGI .................................................................................................................81 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 7.2.3. 7.2.4. 7.2.5. 7.2.6. 7.2.7. 7.3. 7.3.1. 7.3.2. 7.3.3. 7.3.4. 7.3.5. 7.4. 8. 8.1. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.4. 8.2.5. 8.2.6. 8.2.7. 8.3. 8.3.1. 8.3.2. 8.3.3. 8.3.4. 8.3.5. 8.4. 8.5. 8.5.1. 8.5.2. 8.5.3. 8.5.4. 8.5.5. 8.6. 8.6.1. 8.6.2. 8.6.3. 8.6.4. 9. 9.1. 9.1.1. 9.1.2. 9.1.3. 9.1.4. 9.1.5. 9.1.6. 9.1.7. 9.1.8. 4/192 MOśLIWOŚCI TESTOWANIA ................................................................................................82 TWORZENIE KOMUNIKATÓW ..............................................................................................83 STEROWANIE CENTRALNE I ZDECENTRALIZOWANE ..........................................................83 RĘCZNE WPROWADZANIE SYTUACJI ..................................................................................83 REALIZACJA .......................................................................................................................83 ADAPTACYJNE STEROWANIE SIECIOWE (MOTION)..........................................................83 KONCEPCJA ADAPTACYJNEGO UKŁADU STEROWANIA ......................................................83 REJESTRACJA STANU RUCHU..............................................................................................84 OGÓLNA KONCEPCJA DYNAMICZNEJ „ZIELONEJ“ FALI ......................................................85 ROZPOZNAWANIE ZAKŁÓCEŃ ............................................................................................86 STANOWISKO ZASILANIA I OBSŁUGI ..................................................................................86 TRASY POJAZDÓW SŁUśB RATOWNICZYCH........................................................................86 WIZUALIZACJA ...................................................................................................................90 MOśLIWOŚĆ KONFIGUROWANIA WIDOKÓW NA EKRANIE ..................................................90 OBSŁUGA SYSTEMU NA PODSTAWIE MAPY ........................................................................90 GIS OPARTY NA UKŁADZIE WARSTWOWYM ......................................................................90 ZACHOWYWANIE DANYCH GIS .........................................................................................91 WIZUALIZACJA OBIEKTÓW ................................................................................................91 FUNKCJA ZOOM ..................................................................................................................95 WYSZUKIWANIE W SYSTEMIE GIS .....................................................................................96 WIDOKI ZDEFINIOWANE PRZEZ UśYTKOWNIKA.................................................................96 ZAPISYWANIE DZIAŁAŃ .....................................................................................................96 STAN RZECZYWISTY ...........................................................................................................96 WIDOK LISTY URZĄDZEŃ SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ (SKRZYśOWAŃ) ..............................97 WIDOK SZCZEGÓŁOWY ......................................................................................................97 WIDOK SZCZEGÓŁOWY STEROWNIKÓW SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ ..................................99 PRZYRZĄD DO OBSŁUGI STEROWNIKA SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ/OBSŁUGA CENTRALNA/TRYB EKSPERCKI .........................................................................................103 OGÓLNY STAN RZECZYWISTY ..........................................................................................105 STEROWANIE RĘCZNE ......................................................................................................106 KOMUNIKATY ..................................................................................................................108 KOMUNIKATY STEROWNIKÓW .........................................................................................108 WSKAZANIA ONLINE I ARCHIWIZACJA KOMUNIKATÓW...................................................108 RĘCZNE WPROWADZANIE KOMUNIKATÓW ......................................................................110 AUTOMATYCZNE PRZEKAZYWANIE KOMUNIKATÓW (SYSTEM ZARZĄDZANIA ALARMAMI) .........................................................................................................................................110 WPROWADZANIE KOMUNIKATÓW O STANIE RUCHU I ADMINISTROWANIE NIMI .............110 WIZUALIZACJA ONLINE ....................................................................................................112 WIDOK SIECI.....................................................................................................................112 RZUT POZIOMY WĘZŁA KOMUNIKACYJNEGO ...................................................................115 SYGNALIZACJA.................................................................................................................116 „ZIELONA FALA” ..............................................................................................................117 OCENA DANYCH DOTYCZĄCYCH RUCHU .........................................................................118 STATYSTYKI I PROTOKOŁY...............................................................................................118 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU ........................................................................................118 WYBÓR ZDEFINIOWANYCH WSTĘPNIE PROTOKOŁÓW, STATYSTYK ORAZ ICH SELEKCJA ...... .........................................................................................................................................118 WYBÓR NA PODSTAWIE CZASU ........................................................................................118 RODZAJE OCEN .................................................................................................................118 SKALOWANIE ...................................................................................................................119 WPROWADZANIE OCEN DO PAMIĘCI, PROFILE OCEN........................................................119 DRUKOWANIE OCEN .........................................................................................................119 WSTĘPNIE ZDEFINIOWANE PROTOKOŁY I STATYSTYKI ....................................................119 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 9.1.8.1. 9.1.8.2. 9.1.8.3. 9.1.8.4. 9.1.8.5. 9.2. 9.3. 9.3.1. 9.3.2. 9.3.3. 9.3.4. 9.3.5. 10. 10.1. 10.2. 10.2.1. 10.2.2. 10.3. 10.3.1. 10.3.1.1. 10.3.1.2. 10.3.1.3. 10.3.1.4. 10.3.2. 10.3.2.1. 10.3.2.2. 10.4. 10.4.1. 10.4.2. 10.5. 10.6. 10.6.1. 10.6.2. 11. 11.1. 11.2. 11.3. 11.4. 11.5. 11.6. 11.7. 12. 13. 13.1. 13.2. 13.3. 13.3.1. 13.3.2. 13.3.3. 13.3.4. 13.3.5. 13.3.6. 13.3.7. 5/192 DANE KRÓTKOOKRESOWE ...............................................................................................119 DANE DŁUGOOKRESOWE..................................................................................................120 PROTOKÓŁ MIESIĘCZNY SUM DZIENNYCH .......................................................................121 PROTOKÓŁ DANYCH ŚRODOWISKOWYCH ........................................................................122 STATYSTYKA WARTOŚCI DZIENNYCH LUB WARTOŚCI MIESIĘCZNYCH ............................123 PRZETWARZANIE WARTOŚCI MIERZONYCH .....................................................................126 OCENY WARTOŚCI MIERZONYCH PRZY UśYCIU SITRAFFIC P2 .....................................126 MIEJSCA PRZEPROWADZENIA POMIARU ...........................................................................126 BUDOWA POZYCJI MIEJSCE PRZEPROWADZENIA POMIARU ..............................................126 ŁĄCZENIE MIEJSC PRZEPROWADZENIA POMIARU ............................................................126 DZIENNE LINIE WAHAŃ ....................................................................................................128 PLANY OBCIĄśENIA .........................................................................................................129 ANALIZA JAKOŚCI QM/Q2 ...............................................................................................132 PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA KONTROLI JAKOŚCI I ANALIZY JAKOŚCI ................132 CECHY SYSTEMU ..............................................................................................................132 SITRAFFIC QM ..............................................................................................................133 SITRAFFIC Q2................................................................................................................133 PRZYKŁADY OCEN W ZAKRESIE KONTROLI JAKOŚCI .......................................................135 ANALIZY TRANSPORTU PUBLICZNEGO - ÖPNV ...............................................................135 OCENA CZASÓW JAZDY ....................................................................................................135 OCENA PRZEBIEGU JAZDY NA SKRZYśOWANIACH ...........................................................136 CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA PUNKTÓW ZGŁASZANIA CZASU ...........................................137 KONTROLA DZIAŁANIA PUNKTÓW MELDUNKOWYCH ......................................................138 OCENY ODCINKOWE .........................................................................................................140 PRZEBIEG JAZDY ..............................................................................................................140 CZAS JAZDY......................................................................................................................141 PRZYKŁADY OCEN W RAMACH ANALIZY JAKOŚCI ...........................................................142 OCENA CZASÓW PRZEŁĄCZANIA ......................................................................................142 OCENA WARTOŚCI WSKAZANYCH PRZEZ DETEKTORY .....................................................144 DEFINICJA WARTOŚCI PROGOWYCH W ZARZĄDZANIU JAKOŚCIĄ ....................................145 RAPORT - FUNKCJA KONTROLI JAKOŚCI ..........................................................................148 MODUŁ RAPORTU .............................................................................................................148 ZARZĄDZANIE KONTROLĄ JAKOŚCI .................................................................................149 ZARZĄDZANIE W SYTUACJACH AWARYJNYCH ................................................................150 DWUCZĘŚCIOWA KONCEPCJA OBSŁUGI............................................................................150 PRZEGLĄD ........................................................................................................................151 PRZEGLĄD ZAKŁÓCEŃ ......................................................................................................151 PODZIAŁ MELDUNKÓW I POWIADAMIANIE .......................................................................152 TŁUMIKI MELDUNKÓW .....................................................................................................154 PLAN DZIAŁANIA ..............................................................................................................155 PROFILE UśYTKOWNIKÓW ...............................................................................................156 STEROWNIKI RUCHU DROGOWEGO NA SKRZYśOWANIACH C800V. ...............................157 SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM .....................................................................................158 PODSYSTEM CCTV ..........................................................................................................159 INTERFEJS TABLIC INFORMACYJNYCH .............................................................................163 ZARZĄDZANIE MELDUNKAMI...........................................................................................164 INFORMACJA OGÓLNA ......................................................................................................167 OBOWIĄZYWANIE MELDUNKU .........................................................................................168 OBSZAR OBOWIĄZYWANIA MELDUNKU ...........................................................................169 DODATKOWE INFORMACJE ..............................................................................................169 WŁĄCZANIE MELDUNKU DO PLANÓW DZIAŁANIA ...........................................................170 POWIĄZANIE Z CCTV ......................................................................................................171 ZARZĄDZANIE MELDUNKAMI I ROZPOZNAWANIE ZAKŁÓCEŃ .........................................172 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 13.3.8. 13.4. 13.5. 13.6. 13.7. 13.8. 13.9. 13.10. 13.11. 13.12. 14. 14.1. 14.2. 14.3. 14.3.1. 14.3.2. 14.3.3. 14.4. 14.4.1. 14.4.2. 14.4.3. 14.4.4. 6/192 AUTOMATYCZNE WYSYŁANIE ZLECEŃ MEDIALNYCH......................................................172 ZARZĄDZANIE MEDIALNE ................................................................................................173 SYSTEM INFORMACJI ŚRODOWISKOWEJ ...........................................................................175 PANEL WIZUALIZACYJNY ................................................................................................175 SYSTEM STEROWANIA I MONITORINGU TUNELU W ZAGŁĘBIENIU WISŁOSTRADY .........176 TABLICE INFORMACYJNE .................................................................................................176 PODSYSTEM DYNAMICZNEGO NAPROWADZANI NA PARKINGI .........................................180 PROPONOWANIE ALTERNATYWNYCH TRAS PRZEJAZDU ..................................................184 ZARZĄDZANIE ROBOTAMI DROGOWYMI ..........................................................................184 MEDIUM KOMUNIKACYJNE ..............................................................................................184 OGÓLNE WARUNKI ...........................................................................................................189 REFERENCJE .....................................................................................................................189 DOKUMENTACJA ..............................................................................................................189 BEZPIECZEŃSTWO INFORMACJI ........................................................................................189 OCHRONA ANTYWIRUSOWA .............................................................................................189 ZABEZPIECZENIE DOSTĘPU...............................................................................................189 ZABEZPIECZENIE DANYCH ...............................................................................................189 OGÓLNE ZAŁOśENIA I WARUNKI RAMOWE ......................................................................189 UWZGLĘDNIONE PRZEPISY ...............................................................................................189 WARUNKI OTOCZENIA I WARUNKI ŚRODOWISKOWE .......................................................190 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OPRZYRZĄDOWANIA I OPROGRAMOWANIA ....................191 OBSŁUGA SYSTEMU..........................................................................................................191 Załączniki 1. SKRZYśOWANIA Z SYGNALIZACJĄ PODLEGAJĄCĄ REMONTOM 2. SKRZYśOWANIA Z DOSTOSOWANIEM STEROWNIKÓW DO PRACY W SYSTEMIE 3. TŁUMACZENIE OPISU FUNKCJONALNEGO INTERFEJSU OCIT 4. OPIS FUNKCJONALNY INTERFEJSU OCIT – wersja oryginalna Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 7/192 Spis rysunków i tabel 1.1 Skróty ...................................................................................................................... 11 1.2 Zakres terytorialny pierwszego obszaru Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie..……………………………………………………………………12 2.1 Struktura logiczna systemu ................................................................................... 18 2.2 Szczegółowa struktura systemu SITRAFFIC Scala/Concert ................................ 20 2.3 Struktura fizyczna systemu SITRAFFIC Scala/Concert........................................ 21 2.4 Funkcje systemu zarządzania ruchem w Warszawie (schemat) .......................... 22 2.5 Wykaz funkcji systemu zarządzania ruchem w Warszawie (tabelaryczny) ......... 24 2.6 Interfejsy systemu zarządzania ruchem w Warszawie ......................................... 24 2.7 Przykładowy interfejs uŜytkownika ....................................................................... 36 2.8 Koncepcja układu Raid 1........................................................................................ 39 3.1 Typy komunikatów.................................................................................................. 43 3.2 Elementy komunikatu ............................................................................................. 44 3.3 Wyszukiwanie w archiwum komunikatów dot. trybu pracy ................................. 47 3.4 Przykład widoku aktualnych wartości pomiarów ................................................. 48 3.5 Przykład wywołania zapisanych wartości pomiarów ........................................... 49 3.6 Przykład opracowania wartości pomiarów ........................................................... 50 3.7 Tabela definicji pojęć archiwizacji, kopii zapasowej ............................................ 54 3.8 Przykład interfejsu uŜytkownika umoŜliwiającego zdefiniowanie planów archiwizacji danych ............................................................................................... 54 4.1 Schemat systemu udzielania priorytetów dla transportu zbiorowego ................ 56 5.1 Środowisko programistyczne ................................................................................ 62 5.2 Przykładowy widok okna edytora schematów ...................................................... 63 5.3 Przykładowy widok okna wprowadzania parametrów.......................................... 64 5.4 Przykładowy widok okna programu VISSIM ......................................................... 69 5.5 Przykład wgrywania programu z uŜyciem SITRAFFIC Supply............................. 71 5.6 Przykład konfiguracji centralnego układu kalendarza JAUT ............................... 73 7.1 Ekran obsługi SPA zaleŜnego od stanu ruchu...................................................... 81 7.2 Przykład ekranu "Matryca zmian strategii" ........................................................... 82 7.3Przykład wizualizacji tras przejazdów słuŜb ratowniczych ................................... 86 7.4 Kreator EFR............................................................................................................. 87 7.5 Tryb wykonawczy ................................................................................................... 89 8.1 Przykładowe okno wizualizacji .............................................................................. 91 8.2 Elementy symboli punktów pomiarowych i detektorów ...................................... 92 8.3 Przykład wizualizacji skrzyŜowań.......................................................................... 93 8.4 Przykład wizualizacji opcji "Roboty drogowe i imprezy" ..................................... 93 8.5 Przedstawienie sytuacji komunikacyjnej w GIS.................................................... 94 8.6 Przykładowa ramka informacyjna obiektów na mapie GIS .................................. 95 8.7 Widok listy urządzeń sygnalizacji świetlnej.......................................................... 97 8.8 Przykład okna widoku szczegółowego.................................................................. 98 8.9 Przykładowe okno zakładki "stan rzeczywisty".................................................... 99 8.10 Przykładowe okno zakładki "dane stałe" .......................................................... 100 8.11 Przykładowe okno zakładki "przynaleŜność do grupy" ................................... 101 8.12 Przykładowe okno zakładki "serwis"................................................................. 102 8.13 Przykładowe okno obsługi sterowania urządzeniem ....................................... 103 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 8/192 8.14 Przykładowe okno obsługi centralnej ............................................................... 104 8.15 Przykładowe okno ogólnego stanu rzeczywistego (zakładka "Stan systemu)105 8.16 Przykładowe okno ogólnego stanu rzeczywistego (zakładka "Obiekty wykazujące usterki") ........................................................................................... 106 8.17 Przykładowe okno sterowania ręcznego........................................................... 107 8.18 Sieć GIS: wywoływanie widoku szczegółowego............................................... 112 8.19 Sieć GIS: lokalizacja obiektów ........................................................................... 113 8.20 Rysunek stanu ruchu.......................................................................................... 115 8.21 Widok węzła komunikacyjnego online .............................................................. 115 8.22 Wizualizacja programu sygnalizacji w trybie rzeczywistym ........................... 116 8.23 Widok "zielonej fali" online ................................................................................ 117 9.1 Krzywa (wykres) dzienna nasilenia ruchu pojazdów.......................................... 123 9.2 Dzienna linia wahań średniej prędkości.............................................................. 124 9.3 Diagram podstawowy v-q..................................................................................... 124 9.4 Diagram podstawowy v-k ..................................................................................... 125 9.5 Diagram podstawowy q-k..................................................................................... 125 9.6 Linia wahań dziennych ......................................................................................... 127 9.7 Przedstawienie obciąŜenia punktów węzłowych w tabelarycznej formie ......... 128 9.8 Przedstawienie obciąŜenia punktu węzłowego w graficznej formie.................. 129 9.9 Przedstawienie ramowego planu fazowego........................................................ 130 10.1 Przegląd danych stosowanych do wykonywania ocen.................................... 136 10.2 MoŜliwości kontroli i oceny grup sygnałowych SITRAFFIC Q2/QM ................ 134 10.3 MoŜliwości kontroli i ocen SITRAFFIC Q2/QM odnoszących się do węzła ..... 135 10.4 MoŜliwości kontroli i oceny SITRAFFIC Q2/QM odnoszące się do trasy ........ 135 10.5 Ocena czasów jazdy ........................................................................................... 136 10.6 Przykładowe okno z oceną przebiegu jazdy w punktach węzłowych.............. 137 10.7 Przykładowe okno z widokiem częstości występowania punktów zgłaszania czasu................................................................................................................... 138 10.8 Przykładowe okno z widokiem kontroli działania punktów meldunkowych ... 139 10.9 Przykładowe okno z kontrolą działania punktów meldunkowych (Tabela)..... 140 10.10 Przykładowe okno z wykresem zaleŜności drogi w czasie - przebieg jazdy. 141 10.11 Przykładowe okno z diagramem rozkładu częstości występowania czasów jazdy na wybranym odcinku trasy .................................................................. 142 10.12 Okno z widokiem czasów przełączania sygnałów zielonych, prezentacja graficzna ........................................................................................................... 143 10.13 Okno z widokiem czasów przełączania sygnałów zielonych, prezentacja tabelaryczna ..................................................................................................... 143 10.14 Wizualizacja wartości detektorów, prezentacja tabelaryczna ........................ 144 10.15 Wizualizacja wartości detektorów, prezentacja graficzna.............................. 144 10.16 Wartości progowe wyświetlania światła zielonego ........................................ 145 10.17 Edytor wartości progowych czasów trwania faz............................................. 146 10.18 Edytor wartości progowych - detektory .......................................................... 147 10.19 Edytor wartości progowych czasów oczekiwania .......................................... 147 10.20 Edytor wartości progowych - punkty meldunkowe/czasy jazdy.................... 148 10.21 Moduł raportu.................................................................................................... 148 10.22 Przykładowa wizualizacja zarządzania kontrolą jakości ................................ 149 11.1 Przegląd zakłóceń............................................................................................... 151 11.2 Filtrowanie meldunków ...................................................................................... 153 11.3 Widok okna zdefiniowanych odbiorców meldunków ....................................... 154 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 9/192 11.4 Widok okna rozplanowanego czasu pracy........................................................ 155 13.1 Centrala systemu zarządzania ruchem (schemat moŜliwych podsystemów). 158 13.2 Centrala systemu zarządzania ruchem (nazwy własne modułów) .................. 159 13.3 CCTV.................................................................................................................... 160 13.4 Propozycja lokalizacji kamer.............................................................................. 162 13.5 Przegląd meldunków (Lista)............................................................................... 164 13.6 Szczegóły meldunku........................................................................................... 165 13.7 Wyszukiwanie w archiwum meldunków ............................................................ 166 13.8 Symbole meldunków (przykład z opisami niemieckimi)................................... 167 13.9 WaŜność meldunku ............................................................................................ 168 13.10 Obszar obowiązywania meldunku ................................................................... 169 13.11 Okno wizualizacji zdefiniowanego planu działania przy wystąpieniu określonego meldunku .................................................................................... 170 13.12 Powiązanie z CCTV ........................................................................................... 171 13.13 Przetwarzanie meldunku medialnego.............................................................. 173 13.14 Panel Wizualizacyjny ........................................................................................ 175 13.15 Lokalizacja tablic zmiennej treści dla obszaru I ............................................. 178 13.16 Lokalizacja tablic zmiennej treści dla obszaru II i III....................................... 179 13.17 Przykład tablic drogowskazowych z informacją o zajętości miejsc postojowych ..................................................................................................... 180 13.18 System PLC200 – przykład moŜliwych wariantów.......................................... 181 13.19 Przykład wydzielonych stref parkowania w centrum ..................................... 183 13.20 Schemat Systemu Informacji Parkingowej ..................................................... 183 13.21 Schemat podsystemu Proponowania alternatywnych tras przejazdu .......... 184 13.22 Schemat ogólny sieci łączności....................................................................... 187 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 1. 10/192 Wstęp 1.1. Słownik uŜywanych akronimów Skrót Wyjaśnienie ANSI C Standard języka programowania C AP Anwender Programmvariablen / zmienne programowe uŜytkownika BEFA System do komunikacji pomiędzy centralą sterowania i sterownikami BEMA operating message archive / archiwum komunikatów systemowych C800V/C900V SIEMENS Intersection Controller / Sterownik Sygnalizacji firmy SIEMENS CCTV Closed-Circuit Television / system przekazywania obrazu z kamer telewizyjnych European Committee for Standardization / Europejski Komitet ds.Standaryzacji Siemens Product Name for Traffic Management System / Nazwa własna Systemu Zarządzania Ruchem CEN Concert DCF EFR Sygnał radiowy, wzorzec czasu. Nadawany w paśmie fal długich na częstotliwości 77,5 kHz z miejscowości Mainflingen, około 25 km na południowy wschód od Frakfurtu nad Menem w Niemczech EinsatzFahrzeugRouten/ Trasy przejazdów słuŜb ratowniczych GIS Geographical Information System / Graficzny System Informacyjny GPS Global Positioning System / System nawigacji satelitarnej GUI Graphical User Interface / Graficzny Interfejs UŜytkownika HW Hardware / Sprzęt IG JAUT Intelligent Gateway / oprogramowanie do komunikacji przy pomocy protokołu OCIT International Organization for Standardization / Międzynarodowa Organizacja ds.Standaryzacji Roczna automatyka sterowania LAN Local Area Network / Lokalna Sieć Komunikacyjna LOS Level Of Service / Poziom Obsługi LSA Urządzenie lokalne sterowania sygnalizacją świetlną MESZ Sposób przełączania programów sygnalizacji na skrzyŜowaniach MEWA meassurement archive / archiwum pomiarów MOTION Macro control dependent on traffic data / System Optymalizacji Sieciowej NTCIP (USA) National Transportation Communications for ITS Protocol / Protokół komunikacyjny dla systemów zarządzania ruchem opracowany w Stanach Zjednoczonych Ameryki Network Time Protocol / protokół internetowy umoŜliwiający synchronizację czasu pomiędzy komputerami ISO NTP OCIT Open Communication Interface for Road Traffic Control Systems / Otwarty Protokół Komunikacyjny dla Systemów Centralnego Sterowania Ruchem ODG OCIT Developer Group / Organizacja zarządzająca dystrybucją i rozwojem protokołu OCIT Open System Interconnection / Zbiór zasad komunikowania się urządzeń sieciowych OSI Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 11/192 Skrót Wyjaśnienie PDM Metoda sterowania fazowego sygnalizacją świetlną RAID RDS Redundant Array of Independent Disks, / Nadmiarowa macierz niezaleŜnych dysków Raw Data Server / serwer danych nieprzetworzonych REFLI Rejestry wewnętrzne sterownika sygnalizacji Scala SIEMENS product name for Urban Traffic Central System / Nazwa własna Centralnego Systemu Sterowania Ruchem firmy SIEMENS Signal Plan / program sygnalizacji SIPL S-L , Sitraffic S-L SNRT Nazwa własna algorytmu sterowania sygnalizacją świetlną firmy SIEMENS System Nadzoru Ruchu Tramwajowego SPA System wyboru programu STRAMO ZaleŜny od ruchu wybór programu sygnalizacji SW Software / Oprogramowanie TAE Telegram Decoding Unit / Moduł dekodujący telegramy TASS Traffic actuated signal plan selection / System automatycznego, zaleŜnego od ruchu wyboru planów sygnalizacyjnych TCP/IP protokół komunikacji sieciowej TL Traffic Language / Język programowania sterowania ruchem TMS Traffic Management System / System Zarządzania Ruchem UPS Uniteruptable Power Supply / Zasilanie Awaryjne USER UŜytkownik UTC Urban Traffic Control / Sterowanie Ruchem w Mieście UTCS Urban Traffic Central System / Centralny System Sterowania Ruchem VSR system sterowania ruchem WAUT Tygodniowa automatyka sterowania XML Extensible Markup Language / uniwersalny język programowania ZWD green wave diagram / wykres koordynacji Tabela 1.1: Skróty 1.2. Opis ogólny Zintegrowany System Zarządzania Ruchem w Warszawie stanowi zbiór metod i środków oddziaływania na ruch drogowy. Zarządzanie informacją odbywa się na podstawie danych o stanie bieŜącym ruchu i środowiska. Celem systemu zarządzania ruchem jest zapewnienie optymalnego przepływu osób i towarów na obszarze jego oddziaływania. Efektywność pracy Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem będzie osiągnięta dzięki wymianie informacji między podsystemami oraz zastosowaniu nowoczesnych metod analizy i przewidywania sytuacji ruchowej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 12/192 Zintegrowany System Zarządzania Ruchem w Warszawie będzie wdraŜany stopniowo w dwóch płaszczyznach: - płaszczyźnie rozbudowy terytorialnej (wdraŜanie kolejnych obszarów) - płaszczyźnie funkcjonalnej (uruchamianie poszczególnych podsystemów w kolejnych latach budowy systemu) Niniejsze opracowanie dotyczy budowy Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w obszarze I, obejmującego w płaszczyźnie terytorialnej: rejon Powiśla, ciąg Al. Jerozolimskich na odcinku od Ronda Waszyngtona do Placu Zawiszy oraz ciąg Wisłostrady od mostu S. Grota – Roweckiego do mostu Siekierkowskiego (rysunek 1.2). Rysunek 1.2: Zakres terytorialny pierwszego obszaru Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie Budowany system składa się z wielu podsystemów o róŜnym stopniu oddziaływania na ruch i pozyskiwania informacji, uwzględniając jednocześnie moŜliwości dalszej jego rozbudowy. Z uwagi na przewidywany program wdraŜania Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie system ten jest systemem otwartym tzn. umoŜliwia jego Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 13/192 rozszerzanie o kolejne podsystemy w przyszłości, w miarę pojawiających się potrzeb funkcjonalnych i terytorialnych. Zintegrowany System Zarządzania Ruchem dla obszaru I będący przedmiotem niniejszej koncepcji składa się z dwóch faz: I. fazy projektowej obejmującej: - projekty podsystemów sterowania sygnalizacją świetlną w pierwszym obszarze Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem powiązanych z systemem sterowania w tunelu pod Wisłostradą - projekt podsystemu informacji dla kierowców poprzez znaki zmiennej treści - projekt podsystemu informacji o środowisku (pogoda, zanieczyszczenie środowiska itp.) - projekt podsystemu zarządzania przejazdami pojazdów uprzywilejowanych – nadawanie priorytetów warunkowych lub bezwarunkowych dla pojazdów komunikacji szynowej - projekt podsystemu informacji o sytuacji ruchowej przy pomocy ogólnodostępnych środków masowego przekazu (radio, RDS, Internet itp.) II. fazy wdroŜeniowej obejmującej: - wykonanie kompleksowych remontów sygnalizacji świetlnych na 14 skrzyŜowaniach obszaru I. Remonty obejmą wymianę sterowników sygnalizacji świetlnych, wymianę masztów i latarni sygnalizacyjnych, modernizację okablowania zasilającego sygnalizacje świetlną, zainstalowanie detektorów kołowych i pieszych (przyciski dla pieszych) oraz instalację układu pomiarowego energii elektrycznej. Modernizacją objęte zostaną następujące skrzyŜowania: Lp. 1 Nazwa skrzyŜowania Sanguszki – Konwiktorska 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WybrzeŜe Gdańskie – Grodzka WybrzeŜe Kościuszkowskie - Nowy Zjazd Wisłostrada – Ludna Kruczkowskiego – KsiąŜęca Ludna – Czerniakowska Rozbrat – Łazienkowska Czerniakowska – Gagarina Rondo de Gaulle’a Al. Jerozolimskie – Krucza Rondo Waszyngtona Plac Zawiszy Al. Jerozolimskie – Chałubińskiego Al. Jerozolimskie – Emilii Plater Aktualny stan sygnalizacji podlegających remontom prezentuje załącznik nr 1. - dostosowanie do pracy w systemie sterowania na 23 skrzyŜowaniach obszaru I Dostosowanie obejmuje wymianę istniejących sterowników na sterowniki wyposaŜone w moduły i interfejsy komunikacyjne, umoŜliwiające realizację funkcji monitoringu i optymalizacji sieciowej w ramach Centrum Sterowania. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 14/192 W przypadku sygnalizacji wyposaŜonych w sterowniki produkcji SIEMENS dostosowanie będzie polegało na uzupełnieniu sterowników o moduły komunikacyjne. Dostosowaniem objęte zostaną następujące skrzyŜowania: Lp. 1 Nazwa skrzyŜowania WybrzeŜe Gdańskie – Wenedów 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 WybrzeŜe Gdańskie – Sanguszki Wjazd do tunelu N Dobra – Lipowa Browarna – Lipowa Browarna – Karowa Tamka – Most Świętokrzyski Zajęcza – Dobra Tamka – Dobra Zajęcza – Topiel Tamka – Kruczkowskiego Wjazd do tunelu S Kruczkowskiego – Czerwonego KrzyŜa Czerniakowska – Witosa Czerniakowska – Chełmska Czerniakowska – Łazienkowska Rozbrat – Górnośląska Czerniakowska – Bartycka Marszałkowska – Al. Jerozolimskie Al. Jerozolimskie – Miedziana Al. Jerozolimskie – śelazna Czerniakowska – SzwoleŜerów Karowa – Dobra Aktualny stan sygnalizacji podlegających dostosowaniom prezentuje załącznik nr 2. - budowa sieci łączności pomiędzy lokalnymi urządzeniami systemu zarządzania ruchem a Centrum Sterowania. Dla łączności będzie wykorzystywana sieć na bazie technologii światłowodowej a w przypadku znaków zmiennej treści zlokalizowanych po północnej stronie mostu Grota-Roweckiego – łączność poprzez GPRS. - wdroŜenie systemu zarządzania przejazdami uprzywilejowanymi w ciągu Alei Jerozolimskich poprzez nadawanie priorytetu tramwajom na 9 skrzyŜowaniach, na odcinku od Ronda Waszyngtona do Placu Zawiszy. - budowa systemu informacji dla kierowców opartego na tablicach zmiennej treści umieszczonych w wybranych lokalizacjach na terenie miasta Warszawy. Lokalizacje tablic mają ścisły związek z moŜliwością dynamicznego oddziaływania na zachowania kierowców w obszarze I. - budowa Centrum Sterowania i Zarządzania Ruchem zlokalizowanego w siedzibie Zarządu Dróg Miejskich przy ul. Chmielnej 120 - wykonanie systemu monitoringu i zarządzania tunelem w Zagłębieniu Wisłostrady - wykonanie internetowego serwisu informacyjnego o ruchu drogowym w granicach obszaru I. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 15/192 W ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie jako priorytetowy przyjęto podsystem sterowania ruchem, którego podstawową funkcją jest efektywne zarządzanie sygnalizacjami świetlnymi i realizacja priorytetu dla transportu zbiorowego. Podsystem sterowania ruchem umoŜliwia realizację sterowania obszarowego, opartego na generowaniu przez system centralny w czasie rzeczywistym parametrów sterowania dla sterowników lokalnych. Sterowanie odbywa się w oparciu o aktualne pomiary ruchu i prognozę krótkoterminową, która jednocześnie stanowi bazę danych dla systemu informacji o ruchu w sieci. Rozwiązania Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie wdraŜane na obszarze I, umoŜliwiają: - realizację róŜnych strategii sterowania (minimalizacja strat czasu, maksymalizacja przepustowości w obszarze, minimalizacje długości kolejek itp.) w odniesieniu do zaistniałych warunków ruchu - realizację automatycznego wyboru strategii sterowania - współpracę systemu sterowania z róŜnymi typami detekcji (pętle indukcyjne, wideodetekcja, detekcja z wykorzystaniem czujników podczerwieni itp.) - realizację priorytetu dla transportu zbiorowego WdraŜany Zintegrowany System Zarządzania Ruchem w Warszawie, w zakresie sterowania sygnalizacjami świetlnymi na skrzyŜowaniach ma charakter wielopoziomowy. NajniŜszy poziom stanowią lokalne sterowniki sygnalizacji świetlnych. KaŜdy sterownik lokalny będzie podłączony do systemu obszarowego sterowania ruchem. Podsystem sterowania obszarowego ma za zadanie nadzorowanie i optymalizację sterowania na skrzyŜowaniach wykorzystując metodę optymalizacji sieciowej (MOTION). Poziom najwyŜszy stanowi Centrum Zarządzania Ruchem, nadzorujący sterowanie ruchem przy jednoczesnym łączeniu funkcji zarządzania ruchem poprzez wykorzystanie podsystemów informacyjnych. Na potrzeby budowy systemu zarządzania ruchem w Warszawie Siemens dostarczy system SITRAFFIC Scala/Concert, oparty na nowoczesnej zasadzie Client/Server zorientowanej na potrzeby uŜytkowników i spełnienie wymagań przetargu. Jest to system, który moŜe być dalej rozbudowywany, a dzięki zastosowaniu standardu OCIT umoŜliwia on takŜe integrację urządzeń sygnalizacji świetlnej innych producentów, o ile są one oparte na standardzie OCIT. Zapewnia to jednak tylko zakres funkcjonalny właściwy dla standardu OCIT. Funkcje wykraczające poza zakres funkcjonalny OCIT mogą być zrealizowane tylko przy zastosowaniu sterowników firmy Siemens. Podstawę systemu zarządzania ruchem, który ma zapewnić bezproblemowe uŜytkowanie urządzeń drogowej sygnalizacji świetlnej i dołączonych podsystemów, stanowią następujące funkcje: wizualizacja archiwizacja adaptacyjne sterowanie ruchem komunikaty przetwarzanie danych pomiarowych analiza jakościowa (online i offline) planowanie ruchu sterowanie w tunelach CCTV (telewizja przemysłowa) system informacji o ruchu drogowym (oparty na środkach masowego przekazu). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 16/192 Ze względu na postęp techniczny i stały rozwój zarówno narzędzi, jak i sprzętu naleŜy oczywiście liczyć się z moŜliwością, Ŝe do momentu dostawy i instalacji systemu na rynku znajdą się nowocześniejsze, bardziej zaawansowane komponenty, które będzie moŜna zastosować po uzgodnieniu ze zleceniodawcą. 1.3. Zgodność z OCIT Struktura systemu zarządzania ruchem drogowym dla Warszawy opiera się na tak zwanej architekturze bazowej OCIT i jest wyposaŜona w następujące interfejsy OCIT: OCIT-Outstations V1.1. Podłączenie urządzeń sterujących kompatybilnych z OCIT odbywa się za pośrednictwem standaryzowanego interfejsu OCIT-Outstations w wersji 1.1. NaleŜy w tym celu zapoznać się z następującymi dokumentami (p. www.ocit.org): OCIT-Outstations, wprowadzenie do systemu, OCIT-O-System_V1_1_A01 OCIT-Outstations, urządzenia sterowania sygnalizacją świetlną, OCIT-O-Lstg_V1_1_A02 OCIT-Outstations, funkcje bazowe urządzeń polowych, OCIT-O-Basis_V1_1_A02 OCIT-Outstations, reguły i protokoły, OCIT-O-Protokoll_V1_1_A01 OCIT-Outstations, profil 1 – profil transmisji dla połączeń punkt-punkt na łączach stałych, OCIT-O-Profil_1_V1_1_A01 Załącznikiem nr 3 do koncepcji jest tłumaczenie opisu funkcjonalnego interfejsu OCIT – „OCIT-O_V1.1_Funktionsspiegel_V1.0_A01”. Pozwala ono na zapoznanie się z właściwościami i funkcjami interfejsu OCIT. Dodatkowo załączono wersję oryginalną tego dokumentu (załącznik nr 4). Dalsza oficjalna dokumentacja dotycząca OCIT nie jest aktualnie dostępna. PoniŜej znajduje się krótki opis standardu OCIT. Podstawowe załoŜenia systemu OCIT powstały w firmie Siemens AG i były dalej opracowywane wspólnie z firmą Signalbau Huber AG. Przy pracach nad systemami otwartymi wykorzystano takŜe otwarty interfejs NTCIP (USA) i prowadzone na jego podstawie prace w ISO. Oprócz podstawowych załoŜeń koncepcyjnych otwarty interfejs wymaga przede wszystkim porozumienia między producentem a uŜytkownikiem odnośnie funkcji urządzenia i odpowiednich danych sterujących. Dlatego niezbędna jest współpraca uŜytkownika i producenta, zarówno na etapie projektowania jak i później przy wieloletniej aktualizacji. Na tym polega zasadnicza róŜnica między interfejsami otwartymi a systemami opracowanymi samodzielnie przez producenta i „przedstawianymi” dopiero po ich wykonaniu. Do tej pory udało się pozyskać dalszych producentów do realizacji tej koncepcji. Następujący producenci współpracują pod nazwą ODG (OCIT Developer Group) dąŜąc do wspólnego opracowania systemu OCIT: Dambach, Siemens AG, Signalbau Huber AG, Stoye i Stührenberg. Równolegle do prac prowadzonych w Niemczech grupa ODG dąŜy do zabezpieczenia koncepcji OCIT poprzez nawiązywanie współpracy z innymi producentami europejskimi. Główny cel prowadzonej współpracy to zaakceptowanie koncepcji przez rynek. Towarzyszy mu dąŜenie do jej standaryzacji przez CEN. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 17/192 W systemie OCIT dane definiowane są według ścisłych reguł. Tak zdefiniowane dane określane są jako obiekty OCIT. Reguły te mogą być stosowane takŜe odnośnie danych specyficznych, czyli funkcji, które nie zostały uwzględnione w standardzie OCIT. Dane te mogą być potem wykorzystywane w systemie analogicznie jak obiekty standardowe. Sprowadzane bardzo zróŜnicowane i obszerne dane (dane w dowolnych formatach), np. dotyczące logiki sterowania, są przekazywane w formie neutralnie zapakowanych plików. W odróŜnieniu do obiektów OCIT, dane te są obsługiwane przy pomocy narzędzi danego producenta. Przekaz danych w systemie OCIT podlega regułom ISO dotyczącym systemów otwartych — model warstwowy OSI Open System Interconnection. NajwaŜniejszym protokołem na poziomie uŜytkownika jest protokół uŜytkownika OCIT, a na poziomie przesyłu - protokół TCP/IP. RóŜne protokoły w warstwie 2 zapewniają moŜliwość wykorzystania róŜnych urządzeń i mediów do przesyłu danych. W pierwszej kolejności stosowane są modemy standardowe. W systemie OCIT dane są definiowane według ściśle określonych reguł. Tak zdefiniowane dane określane są jako obiekty OCIT. Jest bardzo waŜne, aby kaŜdy obiekt OCIT otrzymał jednoznacznie identyfikującą go nazwę. Dotyczy to takŜe obiektów wytwarzanych przez poszczególnych producentów dla specjalnych funkcji bez dalszych uzgodnień. W tym celu stosowany jest język opisu danych, umoŜliwiający maszynowe przetwarzanie danych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 18/192 2. Koncepcja systemu (Sitraffic Scala/Concert) 2.1. Struktura systemu Rysunek 2.1 przedstawia schematyczną budowę systemu, który ma być zastosowany w Warszawie. Klient Klient Klient Poziom 4 Narzędzia Serwer Systemu IG Poziom 3 RDS Poziom 2 Zewnętrzny punkt dostępowy OCIT- urządzenie inne SIEMENS OCIT- urządzenie SIEMENS OCIT - urządzenie Poziom 1 Rysunek 2.1: Struktura logiczna systemu System składa się z czterech poziomów i jest zbudowany następująco: Klient (poziom 4) – pole zaznaczone na niebiesko Bazujący na sieci klienci do obsługi, wizualizacji i działania systemu Nie są wymagane dodatkowe nakłady na instalację MoŜliwość wykorzystania pracujących juŜ w sieci zleceniodawcy komputerów PC Narzędzia (poziom 3/4) – pola zaznaczone na czerwono i niebiesko Narzędzia planistyczne dla inŜynierów ruchu (P2) Narzędzie zapewnienia jakości do analizy ruchu indywidualnego i ruchu pojazdów transportu publicznego Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 19/192 Serwer Systemu (poziom 3) – pole zaznaczone na czerwono Skalowalny system z 1 – 4 (maks. 20) serwerami UTC/TMS Centralne zarządzanie danymi Dane, procesy i wizualizacje są zapamiętywane, monitorowane i administrowane Serwer z funkcjonalnością On-line - czasu rzeczywistego (poziom 2) – pole zaznaczone na zielono Wstępne przetwarzanie danych i komunikacja ZaleŜny od czasu wybór planu sygnałowego Prosty interfejs uŜytkownika ze strategią Fall-Back Zastosowane będą - Intelligent Gateways (IG) do podłączenia urządzeń na skrzyŜowaniach produkcji Siemensa i/lub obcych za pośrednictwem interfejsu OCIT Urządzenia lokalne (poziom 1) – pole zaznaczone na Ŝółto Z wyborem programu zaleŜnie od czasu lub (natęŜenia) ruchu oraz zaleŜną od ruchu optymalizacją planu sygnałowego Podłączenie sterowników sygnalizacji Siemensa (C800/C900) za pośrednictwem interfejsu OCIT Podłączenie sterowników sygnalizacji produkcji innej niŜ Siemensa za pośrednictwem interfejsu OCIT Na rysunku 2.2 przedstawiono szczegółową strukturę systemu SITRAFFIC Scala/Concert. MoŜliwość rozbudowy systemu ilustruje takŜe Rysunek 13.1 Centrala systemu zarządzania ruchem. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone System informacji massmedia Partyline, GSM, GPRS, etc. System VMS Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Funkcje opcjonalne OCIT-I VD Signs System kontroli tuneli Znaki System RBL/ System informacji dla pasaŜerów Strefa parkingowa Usługi Partyline, GSM, GPRS itp.. System informacji parkingowej VDV SOAP/XML Serwer aplikacji Statystyka STÖMA Q2 P2 Sterownik Modem V.34 Modem Połączenie OCIT Oparte o TCP/IP MOTION Strategia Wizualizacja C800V/C900V GSM N-COM GSM IG Serwer komunikacyjny MEWA JAUT BEMA GIS Serwer GUI GIS System VMS RDS System UTC OCIT-I PD Sterownik Ethernet LWL/DSL Funkcje ujęte w kontrakcie System informacji o środowisku Sterowanie Dostarczanie danych Serwer S4 Klient Rozszerzenie zdolności komunikacji zgodnie z wymaganiami Rozszerzenie umoŜliwiające podłączenie dodatkowych systemów, zgodnie z wymaganiami Skanowalność serwera, zgodnie z wymaganiami (system zawierający 2/3/4 serwery) Modułowe rozszerzenia funkcjonalności, zgodnie z wymaganiami Rozszerzenie stacji roboczej operatora oraz jej funkcjonalności, zgodnie z wymaganiami Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 20/192 Rysunek 2.2: Szczegółowa struktura systemu SITRAFFIC Scala/Concert Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 2.2. 21/192 Omówienie oferowanego systemu SITRAFFIC SCALA/CONCERT 2.2.1. Struktura sprzętowa systemu SITRAFFIC SCALA/CONCERT Rysunek 2.3: Struktura fizyczna systemu SITRAFFIC Scala/Concert Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 22/192 2.2.2. Odzwierciedlenie funkcji całego systemu Na rysunku 2.4 przedstawione są najwaŜniejsze funkcje całego systemu i główne kierunki przepływu danych: Rysunek 2.4: Funkcje systemu zarządzania ruchem w Warszawie (schemat) Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 23/192 Krótki opis Tabela 2.5 zawiera wykaz istotnych funkcji systemu jako całości. Funkcja Planowanie Planowanie VA Programowanie Testowanie QA Wizualizacja Obsługa/ konfiguracja Eksploatacja/ zdarzenia Protokoły/ statystyka Krótki opis Oprogramowanie dla stanowiska pracy inŜyniera ruchu, umoŜliwiające tworzenie projektów Narzędzie planistyczne do zaleŜnego od ruchu sterowania PDM Narzędzie firmy SIEMENS do zdalnego programowania urządzeń sterujących SIEMENS i programowania systemu sterowania ruchem Pakiet oprogramowania do testów i symulacji programów akomodacyjnych Pakiety oprogramowania do kontroli i analizy jakości Prezentacja online informacji o stanie systemu sterowania ruchem (VSR) lub podłączonych urządzeń sterujących. W skład wchodzą: • prezentacja sieci GIS • prezentacje online działania sygnalizacji na jednym skrzyŜowaniu lub większej ich liczbie w postaci/na bazie planu sytuacyjnego skrzyŜowań lub diagramu planu sygnalizacji bądź teŜ wykresu czas-droga Okienko do wprowadzania danych ręcznie. MoŜliwość wprowadzania danych w celu dostosowania parametrów Listy i szczegółowe prezentacje danych na temat stanu systemu i komunikatów Narzędzia do generowania protokołów i statystyk BEMA Archiwum komunikatów o pracy systemu MEWA Archiwum wartości pomiarowych Przetwarzanie danych Serwer danych surowych Algorytmy tworzenia wartości pochodnych Sterowanie strategiczne (Response plan + STRAMO) Adaptacyjne sterowanie siecią MOTION Automatyka roczna Komponent słuŜący do ewidencji, buforowania i udostępniania surowych danych z urządzeń sterujących sygnalizacją świetlną (LSA) Sterowanie strategiczne na bazie informacji własnych i obcych ZaleŜny od ruchu wybór programu sygnalizacji Komponent SITRAFFIC P2 TL SITRAFFIC Control Vissim SITRAFFIC QM/Q2 SITRAFFIC Scala/Concert Client [Visu Signal Plan, Visu Intersection, Visu Green Wave] SITRAFFIC Scala/Concert Client SITRAFFIC Scala/Concert Client SITRAFFIC Scala/Concert Client [Statistic & Report Tool] SITRAFFIC Scala/Concert Server SITRAFFIC Scala/Concert Server SITRAFFIC Scala/Concert Server SITRAFFIC Scala/Concert Server SITRAFFIC Scala/Concert Server Adaptujące się do sytuacji na drodze sterowanie sieciowe SITRAFFIC MOTION ZaleŜne od czasu sterowanie na bazie kalendarza rocznego z uwzględnieniem dni powszednich, świąt, wakacji i ferii oraz dni szczególnych SITRAFFIC Scala/Concert Server/ IG Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Funkcja Priostack Sterowanie sygnalizacją System RAID Krótki opis Część systemu sterowania, odpowiedzialna za koordynację Ŝądań zgłaszanych przez róŜne poziomy sterowania (automatyka roczna, MOTION, obsługa itp.) Część systemu sterowania, odpowiedzialna za sterowanie sygnalizacją świetlną Wszystkie serwery są wyposaŜone w systemy RAID i napędy do zabezpieczania kompletnych odwzorowań systemu oraz danych archiwalnych i danych dotyczących aplikacji. 24/192 Komponent IG IG SITRAFFIC Scala/Concert Server Tabela 2.5: Wykaz funkcji systemu zarządzania ruchem w Warszawie (tabelaryczny) Tabela 2.6 zawiera wykaz istotnych interfejsów kompletnego systemu. Interfejs Komunikacja z outstation OCIT Komunikacja SIEMENS Interfejs specyficzny dla projektu Lokalny dostęp do systemu (specyficzny dla producenta) Krótki opis Interfejsy OCIT-O V1.1 urządzeń sterujących kompatybilnych z OCIT Wewnętrzne interfejsy SIEMENS – przede wszystkim między procesami serwerów i klientów, np. między platformami obsługi i odpowiednimi aplikacjami na serwerze Interfejs podsystemów na bazie XML Specyficzny dla producenta urządzeń interfejs umoŜliwiający bezpośredni dostęp na miejscu Komponent SITRAFFIC Scala/Concert Server/Client SITRAFFIC Scala/Concert Server Specyficzne dla producenta narzędzie wprowadzania danych (w przypadku urządzeń SIEMENS: SITRAFFIC Control) Tabela 2.6: Interfejsy systemu zarządzania ruchem w Warszawie 2.3. Krótki opis oprogramowania przewidzianego dla systemu zarządzania ruchem 2.3.1. SITRAFFIC Client - klient obsługi (nadzór i wizualizacja) SITRAFFIC Client jest graficzną platformą obsługi i dowodzenia nowego systemu zarządzania ruchem dla Warszawy. NajwaŜniejsze cechy SITRAFFIC Client to: Informowanie Przełączanie Przetwarzanie i generacja zgłoszeń Analiza danych Ogólne funkcje systemowe UŜytkownicy i grupy uŜytkowników Uprawnienia dostępu Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 25/192 Pliki konfiguracyjne System pomocy SITRAFFIC Client zawiera archiwa, w których gromadzone są bezterminowo róŜnorodne komunikaty robocze i dane pomiarowe. Wielkości te moŜna poddać obróbce z wykorzystaniem zintegrowanych procedur do opracowywania wyników. 2.3.2. SITRAFFIC Supply (System zarządzania danymi) Do Systemu TMS/UTC Warszawa dane są dostarczane przez managera systemu zarządzania danymi SITRAFFIC Supply 4 w sposób zorientowany na obiekty. Dostarczane są następujące dane: o o dane bazowe komputera ruchu dane bazowe urządzeń sterujących sygnalizacji świetlnej (LSA) Dostarczanie danych do komputera ruchu i urządzeń sterujących odbywa się za pośrednictwem managera SITRAFFIC Supply. Posiada on zintegrowane jako edytor dla urządzeń sterujących narzędzie SITRAFFIC Control. SITRAFFIC Supply/Control są zintegrowane w ramach systemu danych. SITRAFFIC Supply zarządza danymi w kilku obszarach: w jednym dane są składowane i mogą być pokazywane uŜytkownikowi w zaleŜności od jego uprawnień (zasoby); o w następnym obszarze dane mogą być poddane przetworzeniu (obszar roboczy); o skasowane dane są składowane w trzecim obszarze, zanim będą mogły zostać definitywnie skasowane przez uŜytkownika (obszar roboczy – dane skasowane). o 2.3.3. SITRAFFIC Control (lokalne i zdalne programowanie sterowników sygnalizacji) SITRAFFIC Control oferuje komfortową platformę edycji danych dostarczanych urządzeniom sterującym Siemens. Wszystkie dane dotyczące danego skrzyŜowania są gromadzone w jednym projekcie. Program juŜ w trakcie konfiguracji sterownika sprawdza kaŜdy parametr (dane podstawowe, program uŜytkownika, symulacja itp.) pod kątem zaleŜności i wzajemnej spójności. Dostarczane dane są prezentowane w postaci drzewa obiektów podziale podziałem na obszary; moŜna je zmieniać za pomocą edytorów. W pewnych obszarach są zastosowane edytory graficzne, co ułatwia wprowadzanie danych. Dzięki całkowitemu lub częściowemu importowi danych z istniejących juŜ projektów moŜna znacznie skrócić czas edycji. Programowanie sterowników sygnalizacji Przejrzyste struktura wprowadzania danych i edytory Przekazywanie danych do programu symulacyjnego VISSIM Integracja z modułem SITRAFFIC Konzept Dalsze informacje moŜna znaleźć w rozdziale 2.3.4. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 26/192 2.3.4. Statystyki i protokoły (wizualizacja i przetwarzanie wartości pomiarowych) Wszystkie dane dynamiczne wszystkich obiektów (detektorów itd.) są zapisywane w archiwum. MoŜliwe jest ich późniejsze wykorzystanie. Oprogramowanie do opracowywania danych stanowi samodzielny moduł, zrealizowany na bazie generatora raportów. Do sporządzania protokołów i statystyk stosuje się standardowe narzędzie raportowania (np. Jasper). Dane zapamiętane w systemie archiwizującym moŜna przedstawić na następujących osiach: oś czasu (wykresy czasowe), przy róŜnych typach danych moŜliwa jest prezentacja z dwiema osiami y; oś wartości (histogramy). Osie prezentacji zawierają opisy z podaniem rodzaju i jednostki przedstawianego obiektu, np. natęŜenie ruchu [pojazdy/h] i czas [min]. Protokoły i statystyki moŜna wyświetlić na ekranie lub wydrukować. Bardziej wyczerpujący opis moŜna znaleźć w rozdziale 9.1 Statystyki i protokoły 2.3.5. SITRAFFIC P2 (planowanie z zakresu inŜynierii ruchu ) SITRAFFIC P2 jest narzędziem planistycznym z zakresu inŜynierii ruchu koncernu Siemens AG. Szczególne znaczenie ma efektywne ukształtowanie całego procesu, od załoŜeń aŜ po eksploatację urządzenia sygnalizacji świetlnej. SITRAFFIC P2 wspomaga inŜyniera ruchu. Program wspomaga zadania związane z projektowaniem za pomocą najnowocześniejszych metod i edytorów graficznych, co pozwala na ich szybką i efektywną realizację. Dane wytworzone za pomocą modułu SITRAFFIC P2 moŜna dalej wykorzystywać po ich zaimportowaniu do programu SITRAFFIC Control. Do celów prostego sterowania stałoczasowego moŜna je, po uzupełnieniu o dane specyficzne dla systemu, przesłać do sterownika sygnalizacji lub dokonać ich transferu do systemu sterowania ruchem. Oznacza to istotny wzrost bezpieczeństwa dzięki spójnym zasobom danych na stanowisku planowania i na poziomie sterowania oraz wymierną oszczędność czasu i kosztów. PoniewaŜ właściwości i dane dla urządzeń sterujących oraz procedur sterowania moŜna uwzględnić juŜ na etapie projektowania w SITRAFFIC P2, nie są konieczne Ŝadne inne kosztowne działania dopasowujące. Centralne zadania programu to interaktywne stanowisko pracy inŜyniera ruchu z zarządzaniem wersjami w pełni graficzne środowisko m.in. z liniami odniesienia i obszarami konfliktów na bazie planu sytuacyjnego obliczanie czasów międzyzielonych według róŜnych procedur z automatycznym określaniem odległości na podstawie planu sytuacyjnego graficzne opracowywanie i funkcje generowania przejść między fazami i harmonogramów sygnalizacji opracowywanie i wizualizacja danych o ruchu drogowym komfortowe obliczanie i opracowywanie harmonogramów sygnalizacji obliczenia wg HBS 2001 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 27/192 funkcje wspomagające słuŜące do tworzenia parametrów dla akomodacyjnych algorytmów sterowania PDM i S-L komfortowy edytor graficzny do opracowywania diagramów skoordynowanej sygnalizacji świetlnej optymalizacji ruchu pojazdów transportu publicznego wymiana danych z programami do programowania sterowników sygnalizacji i systemów sterowania ruchem rodziny Siemens eksport danych do programu symulacyjnego VISSIM Wymiana danych przez interfejsy OCIT® Instation. Bardziej wyczerpujący opis moŜna znaleźć w rozdziale 5.1.Stanowisko inŜyniera kierowania ruchem SITRAFFIC P2. 2.3.6. SITRAFFIC Language SITRAFFIC Language (TL) jest środowiskiem programistycznym do edycji algorytmów sterowników sygnalizacji MS lub C800V. SITRAFFIC Language umoŜliwia tworzenie logiki dla programów sygnalizacji. Główne zadania programu to: prezentacja logiki jako strukturogramu prezentacja logiki jako diagramu przepływu moŜliwość włączenia samodzielnie zdefiniowanych funkcji Przekazywanie danych do programu symulacyjnego VISSIM. TL jest jednocześnie językiem, za pomocą którego projektant moŜe, bez znajomości języka programowania, przekształcić algorytmy związane ze sterowaniem ruchem drogowym w kod programowy. Edytor strukturogramów/diagramów przepływu wspomaga uŜytkownika graficznie w formułowaniu warunków logicznych. Bardziej wyczerpujący opis moŜna znaleźć w rozdziale 5.2.SITRAFFIC Language (programowanie algorytmów logicznych techniki sterowania ruchem). 2.3.7. SITRAFFIC S-L (algorytm sterowania) SITRAFFIC S-L jest standaryzowanym algorytmem sterowania zaleŜnego od natęŜenia ruchu, zintegrowanym z obecnie istniejącym systemem. SITRAFFIC S-L jest sparametryzowanym algorytmem sterowania fazowego zaleŜnym od planów ramowych sterowania fazami, a takŜe sterowania lokalnego. MoŜna go zastosować do zadań prostych i średnio skomplikowanych, bez moŜliwości definiowania skrzyŜowań częściowych i częściowych faz ruchu. Program nadaje się do zastosowania z rodziną sterowników sygnalizacji C800V. Wprowadzanie parametrów odbywa się w programie SITRAFFIC Control za pomocą specjalnych edytorów. Po dokonaniu parametryzacji moŜna przeprowadzić symulację za pomocą programu VISSIM bez konieczności zastosowania urządzenia sterującego. Główne cechy: sparametryzowane zaleŜności logiczne przejrzyste okna wprowadzania danych test gotowej logiki sterownika za pomocą programu do symulacji VISSIM integracja z programem SITRAFFIC Koncept Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 28/192 2.3.8. SITRAFFIC PDM (algorytm sterowania) SITRAFFIC PDM jest mikroskopowym algorytmem sterowania przeznaczonym dla sterowników sygnalizacji firmy SIEMENS. Główne cechy: • rozszerzona biblioteka VA (funkcje akomodacji) • moŜliwośc stworzenia własnej logiki sterowania przy pomocy programu TL • test opracowanej logiki za pomocą narzędzia symulacji VISSIM Algorytm PDM steruje grupami sygnalizacyjnymi i przejściami międzyfazowymi. W ramach jednej fazy stan grup sygnalizacyjnychpozostaje bez zmian. Start przejść międzyfazowych jest inicjowany przez uŜytkownika zgodnie z projektem algorytmu (Ŝądanie od detektorów itp.). 2.3.9. SITRAFFIC Service (program do serwisowania i wizualizacji pracy sterownika sygnalizacji) SITRAFFIC Service jest komfortowym programem do obsługi, diagnozy i odczytywania danych urządzenia sterowników syganlizacji. Program umoŜliwia indywidualne dopasowanie wyświetlanych danych, przejście w tryb pracy lokalnej lub ręczne wydłuŜenie czasu trwania fazy. W celu zmiany programu sterującego istnieje moŜliwość wgrania danych do pamięci flash sterownika. Dane znajdujące się w pamięci sterownika moŜna teŜ częściowo skasować. Diagnostykę sterownika sygnalizacji wspomaga funkcja odczytu i zapamiętywania plików dziennika i archiwów. MoŜna teŜ wyświetlić status poszczególnych archiwów. Do dyspozycji ekspertów jest generator zdarzeń jako narzędzie do testowania pamięci dla komunikatów Transportu Publicznego i telegramów TAE. Podstawowe funkcje diagnostyczne to wizualizacja planów sygnalizacji (takŜe online) i wizualizacja i symulacja detektorów. W celu diagnozy wejść i wyjść moŜna – podobnie jak w symulacji detektorów – ustawić wybrane porty. Z modułem SITRAFFIC Service zintegrowany jest program do testowania monitora konfliktów. Opcje diagnostyczne uzupełniają informacje na temat interfejsu do centrali i statusu pamięci roboczej. Dalszą istotną funkcją programu jest moŜliwość odczytu wielu danych urządzenia, takich jak: informacje o statusie, stany rejestrów (REFLI), bądź tekstów dziennika zdarzeń i zabezpieczeń sygnałowych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 2.4. 29/192 Serwery 2.4.1. Uwagi ogólne Centralnym elementem systemu SITRAFFIC SCALA/Concert są serwery systemowe. Na serwerach systemowych są zapamiętywane, monitorowane i administrowane wszystkie niezbędne do pracy systemu dane, procesy i wizualizacje. System zawiera następujące serwery: Serwer bazy danych: Serwer do centralnego przechowywania danych. Serwer aplikacji: Serwer aplikacji słuŜy do realizacji następujących funkcji: o o o o o o o o sterowanie strategiczne automatyka roczna przetwarzanie danych pomiarowych MOTION archiwum wartości pomiarowych archiwum komunikatów roboczych róŜne usługi dla serwera GUI zarządzanie uŜytkownikami i licencjami Serwer GUI Serwer GUI udostępnia informacje niezbędne dla wszystkich funkcji obsługi i wizualizacji stacji roboczych. NaleŜą do nich m.in.: o o o udostępnianie aktualnych dynamicznych danych do prezentacji stanu rzeczywistego i wizualizacji online udostępnianie informacji z archiwów w razie zapytań przyjmowanie i przetwarzanie rozkazów obsługi Serwer interfejsów: Realizuje róŜne interfejsy między komputerami. Serwer planowania i danych: Na potrzeby realizacji zadań związanych z planowaniem i danymi z dziedziny inŜynierii ruchu drogowego są udostępniane róŜne programy i narzędzia, korzystające z serwera centralnej bazy danych. Serwer sterowania sieciowego: Zawiera strategiczne i adaptacyjne sterowanie sieciowe. Do serwera są przesyłane informacje z urządzeń lokalnych. Główne źródło informacji stanowią dane o stanie sterowników sygnalizacji i dane o ruchu. Szacunkowa (zgróbna) kalkulacja ilości zapisywanych danych dla obszaru I: - komunikaty operacyjne 37 sterowników x 100 informacji dziennie x 300 bajtów na wiadomość = około 1MB dziennie - dane o ruchu z detektorów 250 detektorów x 400 kB dziennie = około 100 MB dziennie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 30/192 Daje to w sumie około 101MB dziennie zapisywanej informacji. Dane są przechowywane na dysku serwera tylko przez ograniczony okres np. 6 miesięcy i po tym okresie są zapisywane i archiwizowane przy pomocy napędu DAT. Serwery pracują w oparciu o protokół sieciowy TCP/IP. TakŜe komunikacja w ramach OCIT opiera się na protokole TCP/IP. Generalnie moŜna wykorzystać kaŜdą infrastrukturę sieciową opartą na protokole TCP/IP, zarówno w przypadku przewodów świetlnych jak i miedzianych. Wszystkie komputery pracujące w sieci otrzymują stały adres IP. W ramach testów systemowych siecią zarządza firma Siemens. Po przekazaniu systemu siecią będzie zarządzał ZDM lub instytucja przez niego wyznaczona. W kaŜdej chwili technicznie moŜliwe jest rozszerzenie funkcji serwerów. Odbywa się ono zgodnie z wymaganiami zleceniodawcy i zakłada wykonanie zgodnie ze specyfikacją projektu komponentów sprzętowych i programowych. 2.4.2. Hardware Komponenty PC Primergy Rack PY TX300S2r X/3.4/2M 2G RAID 0,1 floppy, DVD ROM, 2x GB LAN Napęd DAT Band-LW DDS Gen5 36GB 3MB/s wewn. Dysk twardy 4x HDD U320 10000rpm 73GB hot plug 1" M Mysz optyczna z kółkiem Mysz optyczna z kółkiem (Logitech) USB i PS/2 przyłącze (z adapterem) Klawiatura KBPC SX INT/D, standard 2.4.2.1. System dysków twardych System dysków twardych serwerów jest zabezpieczony przed utratą danych za pomocą sprzętowego kontrolera RAID. System RAID z czterema dyskami po 73 GB jest zastosowany na poziomach 0 i 1 (RAID10): Dzięki mirroringowi i stripingowi (p. teŜ rozdz. 2.15.1) serwery mają do dyspozycji pojemność dwóch dysków (razem 146 GB). Aby w razie wymiany dysków serwery mogły dalej pracować, zastosowano dyski hot plug, które moŜna wyjmować i wkładać podczas pracy. Kontroler i system operacyjny zapewniają, Ŝe podczas takich operacji nie powstaną niespójne dane. 2.4.2.2. Napęd DAT Serwery są wyposaŜone w napęd DAT. Napęd DDS GEN5 DAT ma pojemność 36 GB. 2.4.3. Software Windows 2000 i Windows 2003 dla serwerów Oracle dla wszystkich serwerów XMLSPY 5 Home edition Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 31/192 Symantec PC-Anywhere V11.0 Symantec Ghost V8.0 Virenscanner FP-WIN Professional JLOOX Koszt zakupu niezbędnych 5 licencji Oracle jest wliczony w cenę ofert. Stosowana wersja Oracle to 10g (zastrzegamy moŜliwość instalacji nowszej wersji). Skaner antywirusowy FP-WIN Professional jest programem stosowanym i rekomendowanym przez Siemens A.G. Na serwerach są zainstalowane komponenty oprogramowania zgodnie z rysunkiem 2.2 Szczegółowa struktura Systemu SITRAFFIC Scala/Concert 2.5. Klienci 2.5.1. Uwagi ogólne Wszystkie czynności związane z obsługą, Ŝądania danych i programowanie są w systemie wykonywane przez tzw. klientów. Oprogramowanie zainstalowane na stacji roboczej klienta umoŜliwia dostęp do definiowalnej puli danych, prezentowanej przez wyszukiwarkę Siemens. Klientów moŜna instalować w sieci niezaleŜnie od miejsca. Warunkiem jest połączenie sieciowe z serwerem systemowym. W kaŜdej chwili moŜliwa jest integracja z dalszymi klientami; w tym celu naleŜy jedynie zdefiniować prawa i zainstalować zgodnie z licencjami oprogramowanie specyficzne dla komputerów sterujących ruchem drogowym. Dla Warszawy przewidziano następujące stacje obsługi: 5 stacji w centrali (4 operatorskie + 1 kierownik centrum) 3 stacje jako zdalni klienci (Remote Clients) 1 stacja na stanowisku pracy inŜyniera ruchu Stanowiska pracy są wyposaŜone w monitory TFT 19“, mysz, klawiaturę i nagrywarkę DVD do indywidualnej archiwizacji danych przez uŜytkowników. 2.5.2. Hardware Komponenty PC Celsius Floorstand CELSIUS M440 PWR Procesor Intel Pentium 4 HT 540 (3.4 GHz) RAM 2x 512 MB DDR2 SDRAM PC533, niebuf., ECC Karta graficzna Nvidia Quadro FX 540, 128 MB DVD-RW DVD+-R/ +-RW, Double Layer, ATAPI Napęd dyskietek FDD 1.44MB Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 32/192 Dysk twardy HDD 160 GB, S-ATA, 7200 rpm, cichy Karta sieciowa (PCI) Gigabit Ethernet, SysKonnect Mysz optyczna z kółkiem Logitech PS/2 Interface Klawiatura KBPC SX INT/D, standard Dodatek specyficzny dla kraju (INT) Kabel sieciowy - zasilający , instrukcja obsługi (multi) Liczba licencji Stacja w centrali 1 Stacja w centrali 2 Stacja w centrali 3 Stacja w centrali 4 Stacja w centrali 5 Stacja zdalna 1 Stacja zdalna 2 Stacja zdalna 3 InŜynier ruchu 2.5.3. Software KLIENT Windows XP Prof. system operacyjny Office 2003 Standard PC Anywhere Virenscanner SITRAFFIC Scala/Concert Klient System Alarm Management SITRAFFIC SCALA/CONCERT Visu Signal Plan SITRAFFIC SCALA/CONCERT Visu Intersection SITRAFFIC SCALA/CONCERT Visu Green Wave SITRAFFIC GIS-Net SITRAFFIC Statistic & Report Tool SITRAFFIC SUPPLY SITRAFFIC CONTROL 9 x x x x x x x x x 9 9 9 9 9 9 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 9 x x x x x x x x x 9 x x x x x x x x x 9 9 9 5 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x SITRAFFIC P2 VISSIM Wybór planu sygnalizacji (STRAMO) 1 1 9 x x x x x x x x x x x Licencje programów Sitraffic P2, VISSIM i jedna licencja Sitraffic Control powinny być zainstalowane na stacji dla inŜyniera ruchu. Pozostałe 4 licencje Sitraffic Control mogą być zainstalowane na stacjach operatorów systemu sterowania. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 33/192 Oprogramowanie jest zabezpieczone kluczem sprzętowym i moŜe być przenoszone pomiędzy stacjami roboczymi. 2.6. 2.6.1. Komponenty niezbędne dla sterowników sygnalizacji z OCIT OCIT Intelligent Gateway (OCIT-IG) 2.6.1.1. Uwagi ogólne Do komunikacji ze sterownikami sygnalizacji kompatybilnymi z OCIT niezbędny jest OCIT Intelligent Gateway. Jest to przemysłowy komputer PC marki INONET zabudowany w szafie 19“. 2.6.1.2. Hardware przemysłowy PC 19“ Mayflower Iix (INONET) Pentium P4 2,8 GHz/512kB 2 x RAM 512 MB karta graficzna AGP 3 x dysk twardy 200 GB napęd DVD 16/48x IDE kontroler SATA RAID 5 2.6.1.3. Software LINUX (SuSE Linux Version 9.2) - systemy operacyjne zostały dobrane w zaleŜności od wymagań zastosowanego na nich oprogramowania systemowego – dla OCIT-IG rekomendowanym jest system Linux pakiet oprogramowania IG pakiet oprogramowania serwera danych źródłowych 2.6.2. Serwer danych źródłowych Do rejestracji danych przekazywanych przez urządzenia OCIT, np. stanów grup sygnałowych, urządzeń sygnalizacji świetlnej, wartości pomiarowych, wartości AP itd., słuŜy serwer danych źródłowych. Serwer danych źródłowych pracuje na sprzęcie OCIT Intelligent Gateway IG. 2.7. Drukarki HP Laser Jet 1200N 1200 x 1200 dpi szybkość druku (cz./b., DIN A4) : 14 stron/min pamięć: 16MB RAM Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 2.8 34/192 Zasilanie awaryjne (UPS) Dla zapewnienia niezawodnej pracy system SITRAFFIC SCALA/CONCERT wymaga zasilania awaryjnego (UPS). NaleŜy je tak zaprojektować, aby bez problemu kompensowało wahania i zaniki napięcia sieci. Po powrocie napięcia system SITRAFFIC SCALA/CONCERT samodzielnie ponownie uruchomi się. W Warszawie wymagany jest czas podtrzymania 360 minut. UPS jest tak zaprojektowany, aby zasilać przez ten czas serwery i klientów. JeŜeli przerwa w zasilaniu będzie dłuŜsza niŜ 360 minut, system wyłączy się w sposób zdefiniowany. Do UPS są podłączeni klienci, IG i serwery (nie są podłączone drukarki laserowe). Serwery i urządzenia komunikacyjne w centrum sterowania będą zabezpieczone przez UPS z czasem podtrzymanie do 6 godzin: Funkcje UPS-a: technologia true on-line z podwójną konwersją energii, sinusoida na wyjściu, jednofazowy konwerter wejściowy, przetwornica ładująca baterie - charger (czas ładowania rozładowanej baterii standardowej - 1,5 do 3 godzin do pojemności 90%), falownik jednofazowy IGBT; wyświetlacz ciekłokrystaliczny pokazujący wszystkie stany pracy UPSa, automatyczny (statyczny) system obejściowy (bypass elektroniczny), ręczny (serwisowy) system obejściowy (bypass ręczny), baterie hermetyczne VRLA o Ŝywotności 5 – 8 lat, filtr radioelektryczny, funkcja comiesięcznych automatycznych testów bateryjnych, funkcja głębokich testów bateryjnych (kalibracja baterii), układ konserwującego ładowania baterii (2,25V/ogniwo) w czasie obecności sieci, układ forsującego ładowania baterii (2,4V/ogniwo) po wcześniejszym rozładowaniu baterii i powrocie sieci; po osiągnięciu 100% pojemności przejście na charakterystykę ładowania buforowego 2,25V/ogniwo, system temperaturowej korekcji napięcia ładowania baterii, funkcja startu (uruchomienia) UPSa z baterii, funkcja automatycznego programowalnego shutdownu i restartu, programowalna funkcja automatycznego wyłączenia UPSa w przypadku obniŜenia się obciąŜenia do poziomu <2% mocy znamionowej (w czasie pracy bateryjnej), funkcja dostosowywania częstotliwości wyjściowej do wejściowej (do współpracy z agregatem prądotwórczym o nieustabilizowanych elektrycznych parametrach wyjściowych), zestaw komunikacyjny: - port (interfejs) komunikacyjny RS232, - interfejs zdalnego awaryjnego wyłączenia UPSa (wyłącznik p/poŜ), - sloty do zamontowania karty sieciowej SNMP lub karty styków beznapięciowych, - slot do zamontowania karty pracy równoległej, dokumentacja techniczna w języku polskim. Charakterystyka oprogramowania: • Transmisja alarmów zdefiniowanych przez UŜytkownika, • Kontrolowany i automatyczny shutdown systemu, • Kontrolowany i automatyczny shutdown UPSa, • Programowany shutdown systemu & UPSa, Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG • • • • • • 35/192 Programowane testowanie UPSa, Struktura Klient / Agent, Program Proxy Agent (agent do instalacji na komputerze/serwerze zastępujący kartę sieciową), program współpracuje z siecią informatyczną. Ma wbudowane mechanizmy współpracy z siecią lokalną LAN i rozległą WAN. Wykorzystuje do tego standardowe rozwiązanie - protokół SNMP. program ma wbudowany prosty serwer WEB umoŜliwiający zdalne zarządzanie przez Internet lub inną sieć TCP/IP. program prowadzi w historii analizę zasilania i inne zestawienia dotyczące UPS-a i systemu operacyjnego. KaŜda stacja robocza będzie podłączona do osobnego ups-a z czasem podtrzymania 15 min. UPS został wyposaŜony w interfejs komunikacyjny RS 232 umoŜliwiający podłączenie oprogramowania monitorującego. 2.9 Zdalny dostęp w celu prowadzenia prac konserwacyjnych Wybrani technicy i administratorzy mogą dostać się do systemu za pośrednictwem linii telefonicznej ISDN. Dostęp jest realizowany za pomocą narzędzia zdalnego dostępu (Remote Access Tool) PCAnywhere. UŜytkownik przy łączeniu się z systemem przechodzi przez trzystopniowe zabezpieczenia. Pierwsze realizuje sam Remote Access Tool. MoŜna tu zastosować mechanizmy odpytywania, uwaŜane powszechnie za nie do obejścia. Po skutecznym zalogowaniu się między obydwoma narzędziami zdalnego dostępu (jedno na serwerze systemu SITRAFFIC SCALA/CONCERT Server, drugie na komputerze dzwoniącego klienta) musi nastąpić zalogowanie się na serwerze aplikacji, czyli na poziomie systemu operacyjnego. RównieŜ tutaj są zastosowane mechanizmy, które według Microsoftu są absolutnie bezpieczne. Po skutecznym zalogowaniu się, takŜe tutaj naleŜy wprowadzić identyfikator uŜytkownika na poziomie aplikacji. Dopiero po bezbłędnym wykonaniu tych kroków dzwoniący otrzymuje dostęp do serwera i zainstalowanego na nim oprogramowania. W celu dalszego zwiększenia bezpieczeństwa systemu moŜna określić liczbę połączeń telefonicznych, połączenie zwrotne i/lub blokadę uŜytkownika w ramach narzędzi zdalnego dostępu. 2.10 Nadzór nad systemem System jest wyposaŜony w programowe narzędzie nadzoru centrali. Jądro sterowania centrali wysyła cyklicznie telegram OK. JeŜeli w określonym czasie (maks. 5 s) telegram nie zostanie wysłany, nastąpi automatyczne odłączenie urządzeń komunikacyjnych od serwerów i wszystkie urządzenia sterujące przejdą na pracę lokalną. Zaniki napięcia sieci są monitorowane przez zasilanie awaryjne (UPS), które przy dłuŜszych zanikach inicjuje zdefiniowane zamknięcie systemu. Po powrocie napięcia system uruchomi się samodzielnie. Wymagane będzie wtedy ponowne zalogowanie się uŜytkowników w stacjach roboczych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 36/192 2.11 Koncepcja obsługi Rysunek 2.7: Przykładowy interfejs uŜytkownika zastosowany w Centrum Zarządzania w Berlinie Interfejs uŜytkownika słuŜy do prezentacji i określania pozycji obiektów na mapie cyfrowej. Stwarza ona komfortowe moŜliwości nawigacji w ramach mapy. Wszystkie dostępne dane są stosownie do kategorii umieszczone w postaci drzewa nawigacyjnego z lewej strony ekranu. Okno jest podzielone na trzy obszary. Lewy to wspomniane drzewo, prawy to mapa z paskiem symboli umoŜliwiających jej opracowywanie. Przez bezpośredni wybór obiektów w GIS moŜna zmieniać interaktywnie widoki i rodzaj obsługi. (p. rozdział 8.2 Obsługa systemu na podstawie mapy). PoniŜej tych dwóch obszarów wyświetlane są zdarzenia robocze w archiwum zdarzeń - p. teŜ rozdział 3.1.4. Pasek stanu pokazuje informacje o aktualnym statusie roboczym. Oprogramowanie oferuje pomoc online w języku danego kraju opartą na odpowiednim podręczniku oprogramowania. Ponadto zawiera ono podręcznik uŜytkownika w postaci pliku pdf. Pomocą w wyszukiwaniu jest drzewo rozdziałów z odniesieniami tematycznymi. Dodatkowo do dyspozycji jest wyszukiwarka tekstów. Program obsługi oferuje przyjazną uŜytkownikowi platformę Windows, pozwalającą mu na łatwe i szybkie wykonywanie zadań. Aplikacje na stacjach roboczych są ładowane automatycznie przez serwer, o ile instalacja lokalna nie jest wymagana. Interfejs uŜytkownika zgodnie z polskimi przepisami będzie w języku polskim. Na rysunku 2.7 pokazano przykładowy widok interfejsu z innej wersji językowej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 37/192 2.12. Zarządzanie uŜytkownikami Zarządzanie uŜytkownikami zapewnia, Ŝe dostęp do aplikacji otrzymują jedynie osoby uprawnione. Skojarzona z nim administracja praw dostępu gwarantuje, Ŝe zindentyfikowany uŜytkownik będzie mógł wykonywać tylko przyporządkowane mu czynności (autoryzacja). Zgłoszenie pracownika odbywa się na stacji klienta. Ponowne zgłoszenie na innej stacji klienta spowoduje ponowny start. Ustawienia pulpitu są specyficzne dla poszczególnych klientów. Ustawienia pracowników są administrowane dla wszystkich klientów centralnie na serwerze. Wszyscy uŜytkownicy systemu są podzieleni na grupy. Jeden uŜytkownik moŜe naleŜeć do róŜnych grup. UŜytkownik o odpowiednich uprawnieniach moŜe dowolnie dodawać i zmieniać uŜytkowników i grupy uŜytkowników. Grupom uŜytkowników moŜna przyporządkowywać uprawnienia na płaszczyźnie funkcjonalnej i/lub na płaszczyźnie obiektów/urządzeń. MoŜna przy tym róŜne funkcje grupować w tzw. grupy funkcyjne, a obiekty w grupy obiektowe. Do obsługi systemu utworzono wymaganych uŜytkowników i grupy uŜytkowników z wymaganymi uprawnieniami. Dostępne funkcje i obiekty, dla których moŜna przydzielać uprawnienia, są zaleŜne od poszczególnych aplikacji. Menu i przyciski są na stałe przyporządkowane określonym funkcjom. Grupom uŜytkowników moŜna przyporządkowywać charakterystyczne funkcjonalności przez grupowanie pojedynczych funkcji. Grupami uŜytkowników moŜna dowolnie zarządzać. MoŜna na przykład utworzyć następujące grupy: - administrator serwis kierownictwo działów i zarządzanie projektami zespół „Zarządzanie ruchem“ zespół „Budowa i eksploatacja“ zespół „Projektowanie inŜynierii ruchu“ Czasy pracy uŜytkowników są zapisywane w archiwum. Zarządzanie uŜytkownikami, grupami uŜytkowników i uprawnieniami odbywa się na poziomie systemu operacyjnego oraz na poziomie aplikacji. 2.13. Ustawianie daty i godziny, synchronizacja. Jako precyzyjny zegar synchronizujący czas zastosowany zostanie odbiornik GPS, podłączony do serwera aplikacji. Za pośrednictwem protokołu NTP dokładny czas jest automatycznie udostępniany wszystkim innym komputerom w sieci systemu zarządzania ruchem drogowym, co umoŜliwia ich synchronizację. Serwer aplikacji jest więc serwerem udostępniającym aktualny czas wszystkim innym komputerom, tzn. serwerom, stacjom roboczym, OCIT-IG itp. Podłączone komputery są z kolei klientami usługi udostępniania czasu i cyklicznie sprawdzają czas. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 38/192 OCIT-IG to z kolei serwer usługi udostępniania aktualnego czasu dla podłączonych sterowników, które równieŜ cyklicznie (zazwyczaj co 10 minut) sprawdzają czas. Do tego celu stosowany jest protokół NTP (ntpdate). Dla sterowników spełniających wymagania protokołu OCIT oferowane są zgodnie z OCIT Outstation, OCIT-O-Lstg_V1.1 następujące procedury odliczania: 2 01.01. aktualny rok bez przełączania MESZ (standard) 3 01.01.1980 z przełączaniem MESZ 4 0:00 (godz.) aktualny dzień bez przełączania MESZ 2.14. Poziomy zabezpieczeń System charakteryzuje się wielostopniową strategią zabezpieczeń przed skutkami awarii: W przypadku awarii komputera na stanowisku pracy (stacja robocza) pozostała część systemu (sterowanie, obsługa, archiwizacja itd.) działa bez ograniczeń. MoŜliwość obsługi zapewnia serwer. W przypadku awarii serwerów, sterowanie systemowe (sterowanie zaleŜne od ruchu, sterowanie zaleŜne od czasu) działa w dalszym ciągu bez ograniczeń. Awaryjny sposób obsługi (ograniczona funkcjonalność) umoŜliwia komputer obszarowy. Komunikaty i wartości pomiarów zapisywane są tymczasowo na poziomie sterowania online i po usunięciu problemu przekazywane do serwera. W przypadku awarii systemu sterowania uzaleŜnionego od natęŜenia ruchu, działa nadal system sterowania uzaleŜnionego od czasu. Awaryjny sposób obsługi (ograniczona funkcjonalność) umoŜliwia komputer obszarowy. W przypadku awarii komputera obszarowego, sterownik sygnalizacji w „tryb lokalny” oparty o wzorzec czasu DCF. Z reguły jest to tryb adaptacyjny/uzaleŜniony od natęŜenia ruchu (mikrosterowanie). W przypadku awarii centralnego systemu sterowania, zadanie koordynowania grupy sterowników moŜe przejąć kaŜdorazowo jeden ze sterowników. Funkcja ta wymaga odrębnego okablowania pomiędzy sterownikami danej grupy. 2.15 Awaria składników W przypadku zakłócenia wzgl. awarii jednego ze składników (np. podłączonej sygnalizacji świetlnej zgodnej z OCIT lub komputera centralnego), obowiązuje następująca strategia zabezpieczeń przed skutkami awarii: Zakłócenie jakiegokolwiek rodzaju generuje zgodnie z ustalonymi zasadami OCIT (poziom 1 OCIT, komunikaty podstawowe) jednoznaczny komunikat o błędzie. Zakłócenie składnika poziomu lokalnego nie ma wpływu na pracę całego systemu. Po usunięciu zakłócenia dany element zgłasza się ponownie zgodnie z ustalonymi zasadami OCIT (poziom 1 OCIT, komunikaty podstawowe) i zapewnia dostęp do całego zakresu swych funkcji. W przypadku awarii serwera, tryb pracy awaryjnej zapewnia system sterowania czasu rzeczywistego lub teŜ Intelligent Gateway: Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG o o o 39/192 Sterowanie wg aktualnego automatycznego układu sterowania rocznego (JAUT). Awaryjny sposób obsługi systemu sterowania czasu rzeczywistego i systemu Intelligent Gateway w celu włączania, wyłączania i przełączania programów. Buforowanie komunikatów o zakłóceniach i dotyczących trybu pracy aŜ do momentu ponownego uruchomienia serwera. Czas buforowania dla ES/IG wynosi maks. 300 dni (z moŜliwością skonfigurowania przez pracownika serwisu – standardowe zasilanie przez 7 dni). Po pomyślnym ponownym uruchomieniu komunikaty o zakłóceniach i dotyczące trybu pracy przesyłane są do serwera sterowania ruchem i są tym samym dostępne do dalszego przetworzenia. 2.15.1 Macierz dysków twardych (RAID 10) W celu zwiększenia bezpieczeństwa działania systemu, serwer wyposaŜony jest w macierz dysków twardych z lustrzanym odbiciem (RAID 10). Kombinacja systemu lustrzanego odbicia (mirroring) oraz systemu striping zapewnia połączenie wzrostu szybkości z bezpieczeństwem danych. System RAID 0+1 dzięki linearnemu połączeniu wielu dysków osiąga większą prędkość zarówno podczas operacji odczytu, jak równieŜ podczas zapisu. Dodatkowe lustrzane odbicie zestawu na wiele dysków zapewnia bezpieczeństwo danych. W zaleŜności od producenta procedura ta określana jest jako RAID 0+1, RAID 0/1 lub RAID 10. W przypadku tej metody wysoki poziom bezpieczeństwa układu RAID Level 1 łączy się z prędkością układu RAID Level 0. Sterowanie dyskami twardymi odbywa się w następujący sposób: W celu utworzenia macierzy RAID 10 stosuje się zazwyczaj cztery napędy dysków twardych. Najpierw dwa dyski łączone są w zestaw liniowy (RAID 0), a następnie lustrzane odbicie ich dysków logicznych (RAID 1). W wyniku tego potem dostępne są zasoby dwóch dysków twardych. Koncepcję układu Raid 1 przedstawiono na rysunku 2.8. Rysunek 2.8: Koncepcja układu Raid 1 W przypadku awarii dysku twardego kontroler ten reaguje niezwłocznie i rekonstruuje niezbędne dane z zasobów dysków znajdujących się nadal w uŜyciu. Dzięki temu jeden z dysków serwera moŜe podczas pracy ulec całkowitej awarii, nie powodując w ten sposób utraty danych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 40/192 2.15.2 Lustrzane odbicie dysku twardego (RAID 5) W celu zwiększenia dostępności systemu sterowania ruchem drogowym serwer danych pierwotnych wyposaŜony jest w macierz dysków twardych z lustrzanym odbiciem (RAID 5). W celu utworzenia macierzy RAID Level 5 niezbędne są trzy dyski twarde. Dane zapisywane są równolegle na wszystkich dyskach twardych, wchodzących w skład macierzy. Ponadto na wszystkich dyskach zapisywane są informacje o parzystości. Dzięki temu awaria jednego z dysków macierzy nie pociąga za sobą utraty danych w macierzy. Po usunięciu uszkodzonego i zainstalowaniu nowego dysku twardego, RAID moŜe odtworzyć macierz bez utraty danych lub konieczności wgrywania kopii zapasowej. Oznacza to najwyŜszy poziom bezpieczeństwa danych wskazanego tu poziomu RAID. Zasoby pamięci uŜyte do zapisania informacji o parzystości nie są dostępne dla danych, dlatego zasadę działania macierzy RAID 5 opisuje wzór: (pojemność wszystkich dysków twardych) - (pojemność jednego dysku twardego) = wolne zasoby dla danych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 3. Organizacja danych i bezpieczeństwo danych 3.1. Organizacja danych 41/192 Jako system bazy danych zastosowany zostanie najprawdopodobniej system Oracle 8i. Oferent zastrzega sobie prawo wymiany tego systemu z powodów technicznych (optymalizacja) na nowszą wersję Oracle wzgl. inny system przechowywania danych. Generalne załoŜenie jest takie, iŜ system opiera się na zasadzie klient-serwer. System wyposaŜony jest w centralny zbiór danych. Dostęp do centralnego zbioru danych odbywa się za pośrednictwem interfejsów otwartych. NajwaŜniejsze funkcje systemu, np. przechowywanie danych, skoncentrowane są w centrali, przy czym w odniesieniu kaŜdego przypadku stosowane są zoptymalizowane systemy przechowywania danych (np. centralny sposób przechowywania w bazach danych lub plikach). Udostępnianie danych róŜnym klientom odbywa się za pośrednictwem serwera. Dostęp do danych w centrali odbywa się wyłącznie za pośrednictwem przeznaczonych do tego celu interfejsów. 3.1.1. Przegląd RozróŜnia się następujące istotne zasoby danych: Bufor serwera danych pierwotnych [„archiwum sygnalizacji”] o pracuje jako pamięć pierścieniowa z konfigurowalnym czasem zapisu (w dniach), o zawiera pierwotne wartości pomiarów, fazy sygnałów i dane procesowe (wartości AP z mikrosterowania w sterownikach sygnalizacji świetlnej), archiwum wartości pomiarowych [„archiwum wartości pomiarowych” wraz z archiwum dla transportu zbiorowego], o zawiera skonsolidowane wzgl. opracowane dane pomiarów oraz komunikaty transportu zbiorowego i tryby pracy (status), archiwum komunikatów [„archiwum online”], o zawiera komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń, o dane sterujące na podstawie projektów i stanu aktualnego. W zaleŜności od rodzaju danych, przechowywanie ich w systemie realizowane jest w róŜny sposób. RóŜnice powstają ze względu na ilości danych, jak teŜ z powodu róŜnych wymagań co do dostępności, archiwizacji i zabezpieczeń. RozróŜnia się następujące rodzaje danych: centralne dane sterujące: dane uzaleŜnionego od czasu wyboru programu, programy sygnalizacyjne sterowników (o ile są udostępnione przez procedurę transmisji), dane komunikatów: komunikaty dot. trybu pracy, zakłóceń, komunikaty specjalne, dane pierwotne ze sterownika (wg OCIT są to dane detektorów, telegramy transportu zbiorowego oraz dane sygnalizacyjne sterowników, jak teŜ tzw. wartości AP jako dane procesu sterowania), Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 42/192 dane dot. ruchu drogowego (opracowane pierwotne dane o ruchu drogowym). Przechowywanie danych komunikatów realizowane jest przez jedną z centralnych baz danych (ORACLE). Przechowywanie centralnych danych sterujących oraz danych dot. ruchu drogowego wraz ze stanami trybów pracy odbywa się w postaci plików. Przechowywanie danych pierwotnych realizowane jest przez bazę danych, zawierającą pliki. 3.1.2. Centralne dane sterujące Dane sterujące składają się z informacji na temat konfiguracji i sterowania sterowników sygnalizacji świetlnej oraz z parametrów centralnego systemu zarządzania ruchem drogowym /systemu sterowania ruchem drogowym w Warszawie. Są to następujące dane: dane podstawowe centralnego systemu zarządzania ruchem drogowym / systemu sterowania ruchem drogowym, dane podstawowe sterowników sygnalizacji świetlnej. 3.1.3. Dane komunikatów System SITRAFFIC SCALA/CONCERT zapisuje wszystkie komunikaty dot. trybu pracy i stany pracy w archiwum komunikatów (BEMA). Program SITRAFFIC View udostępnia interfejs uŜytkownika, umoŜliwiający opracowywanie archiwum komunikatów dot. trybu pracy (patrz rozdz. 5.2 Analiza/wyszukiwanie w podręczniku obsługi SITRAFFIC View). Komunikaty generowane są przez róŜne podsystemy. Podsystem moŜe składać się z odrębnego, inteligentnego składnika, np. sterownika, lub teŜ z pojedynczych modułów oprogramowania, np. automatycznego układu sterowania rocznego. Jako wejście komunikatów dla systemów zewnętrznych dostępne jest złącze SOAP/XML. Komunikaty dot. trybu pracy mogą być przekazywane zgodnie z regułami filtrowania przez System Alarm Management za pośrednictwem faksu, wiadomości SMS lub e-mail. Przegląd najwaŜniejszych typów komunikatów zawiera Tabela 3.1: Typy komunikatów Typ komunikatu OCIT Komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń z urządzeń lokalnych Komunikaty statusu pracy urządzeń lokalnych Komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń ze składników SITRAFFIC SCALA/CONCERT, serwera aplikacji, systemów czasu rzeczywistego (np. IG/ES) Komunikaty dot. trybu pracy z managera danych SITRAFIC Supply Komunikaty programu SITRAFFIC View Wpisy uŜytkownika „komunikat ręczny” Komunikaty o zakłóceniach dróg transmisji wg X Centrala X X X X X X X Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG OCIT Automatyka roczna na poziomie centralnym (JAUT) Automatyka roczna na poziomie lokalnym (JAUT) Automatyka tygodniowa przełączania programów (WAUT) Komunikaty ostrzegawcze archiwum komunikatów o trybach pracy (BEMA), np. ostrzeŜenia o poziomie zapełnienia Komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń z systemu pomiarowego 43/192 X X X X Tabela 3.1: Typy komunikatów Wszystkie komunikaty składają się z wielu elementów i mają taką samą strukturę. Elementy komunikatów uzupełniane są częściowo automatycznie przez system. Komunikaty urządzeń OCIT, dotyczące trybu pracy, rozszerzane są o „kategorię komunikatu” i „poziom komunikatu”. Kategoria i poziom komunikatu opatrzone są wartościami domyślnymi (zgodnie z definicją OCIT). W przypadku komunikatów utworzonych ręcznie (komunikatów tekstowych), zarówno odnośne numery (z reguły numery skrzyŜowań), jak teŜ czas (czas oryginalny) mogą być wybierane przez uŜytkownika wzgl. uzupełniane. Wprowadzone ręcznie komunikaty statusu, które są przewidziane dla celów wizualizacji, niepodłączonych (pracujących offline) urządzeń lokalnych, zawierają komunikaty podstawowe, przewidziane przez protokół OCIT. Komunikaty, które trafiają do systemu za pośrednictwem wejścia komunikatów dla systemów zewnętrznych (interfejs SOAP/XML), np. SITRAFIC Q2, mają równieŜ taką samą strukturę, jak wszystkie inne komunikaty, lecz bez „kategorii komunikatu” i „poziomu komunikatu”. Komunikaty generowane są przez: podłączone sterowniki sygnalizacji świetlnej (urządzenia lokalne OCIT), uŜytkownika (ręczny wpis komunikatu), system sterowania ruchem drogowym, opracowania w obszarze QA/QM. Komunikaty przekazywane są w obrębie systemu do: procesów interfejsu uŜytkownika (w celu wyświetlenia komunikatów online), systemu System Alarm Management (w celu powiadomienia o zakłóceniu za pomocą wiadomości SMS, e-mail i/lub faksu), archiwum (BEMA) w celu zapisania komunikatów wraz z informacjami dodatkowymi (potwierdzenie, komentarze, przeszukiwanie archiwum itp.). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 44/192 Elementy komunikatu opisano na przykładzie w tabeli 3.2: Element komunikatu Opis ID Unikalny numer identyfikacyjny Tworzony jest przez SITRAFFIC SCALA/CONCERT i słuŜy do jednoznacznego określania komunikatów. Czas zapisania Data i godzina zapisania w bazie danych Zazwyczaj jest to czas minimalnie późniejszy niŜ czas oryginalny. Proces ten wykonywany jest zwykle przez system SITRAFFIC SCALA/CONCERT. Czas oryginalny Data i czas wystąpienia w danym miejscu, np. w sterowniku, KOMPUTERZE STERUJĄCYM RUCHEM. Potwierdzenie Pole wskazuje symbolicznie stan potwierdzenia (potwierdzony/niepotwierdzony). Identyfikator tekstowy (Text-Id) Identyfikacja typu komunikatu Źródło Dodatkowe informacje o przyczynie powstania w przypadku komunikatów OCIT nr 14.536 do 14.540, np. JAUT, USER Numer procesu Jednoznaczny numer procesu dla kaŜdej czynności, który pozostaje niezmieniony takŜe w przypadku późniejszych komunikatów zwrotnych z wielu punktów. Dzięki temu moŜna w celu wyszukiwania filtrować i wyświetlać powiązane ze sobą procesy. Nr Sr Numer komputera sterowania ruchem. Punkt węzłowy Zewnętrzny numer węzła z komunikatu Program sygnalizacyjny Numer programu sygnalizacyjnego z komunikatu Detektor Zewnętrzny numer detektora z komunikatu Grupa sygnalizacyjna Numer grupy sygnalizacyjnej z komunikatu Parametry (x) Parametry komunikatu, o ile są dostępne Opis tekstowy Opis tekstowy z komunikatu Tekst Sr Tekst komputera sterowania ruchem z komunikatu tekst komunikatu. Informacja tekstowa na temat komunikatu, jaka pojawia się np. na wydruku protokołu. Ta informacja zbiorcza tworzona jest z wielu obiektów wtórnych, np. „skrzyŜowań”, „program sygnalizacyjny”, „Tx” itp., jak równieŜ wewnętrzne obiekty, jak np. „Text-ID” lub teŜ „StringPar” z programu SITRAFFIC VIEW. Komentarze W tej kolumnie uŜytkownik moŜe wpisać jedną lub wiele dowolnych uwag dotyczących komunikatu. Symbol koperty wskazuje, Ŝe istnieje jeden lub kilka komentarzy. Potwierdzony przez Nazwa uŜytkownika, który potwierdził komunikat Potwierdzony dnia Data potwierdzenia komunikatu Tabela 3.2: Elementy komunikatu 3.1.4. Archiwum komunikatów roboczych W archiwum komunikatów roboczych zapisywane są komunikaty robocze i usterkowe z sygnaturą czasu, komentarzem i statusem. Poza tym operator ma moŜliwość dopisywania komentarzy do komunikatów i ich przeszukiwania wg kryteriów historycznych. WaŜniejsze komunikaty, na które operator musi zareagować, wymagają potwierdzenia. NiezaleŜnie od Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 45/192 automatycznej rejestracji komunikatów istnieje moŜliwość ich ręcznego wprowadzania i zapisywania w archiwum komunikatów roboczych. Za przykład mogą tu posłuŜyć komunikaty nie odbierane bezpośrednio przez system, ale otrzymywane chociaŜby drogą telefoniczną (informacje takie jak przekręcony maszt anteny biczowej albo uszkodzenie soczewki rozpraszającej sygnalizatora). Ręcznie wprowadzane komunikaty są traktowane tak samo jak generowane automatycznie. W archiwum komunikatów roboczych zapisywane są ingerencje operatora z podaniem identyfikatora zalogowanego uŜytkownika i ewentualnie związaną ze sterowaniem przyczyną wykonywanych przez operatora czynności, waŜne zdarzenia systemowe i komunikaty błędów. Ingerencje operatora: • ręczne przełączanie urządzenia lokalnego (np. urządzenia sygnalizacji świetlnej, tablicy informacyjnej) • wprowadzanie nowych komunikatów dot. ruchu drogowego, • i inne Zdarzenia systemowe: • komunikaty zwrotne o zdarzeniach łączeniowych • komunikaty zwrotne urządzeń lokalnych o zmianie statusu • start serwera • start planu działania • wysyłka informacji do mediów, • i inne Komunikaty błędów: • usterka urządzenia lokalnego • błąd przy wysyłce informacji do mediów • awaria komunikacji z jednym z podsystemów, • i inne 3.1.4.1. Atrybuty komunikatu roboczego Zarchiwizowane komunikaty robocze i usterkowe zawierają następujące atrybuty: • czas oryginalny: sygnatura czasu wygenerowania komunikatu • czas zapisu: sygnatura czasu zapisu w archiwum komunikatów roboczych, • obiekt, • podsystem, • tekst komunikatu. • identyfikator komunikatu, • status/czas potwierdzenia, • poziom komunikatu zgodnie z OCIT: opisuje poziom waŜności komunikatu, o informacja bez wpływu na ruch drogowy, o ostrzeŜenie nie ma wpływu na ruch drogowy, ale musi nastąpić reakcja, Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG • • • 46/192 o błąd nie ma istotnego wpływu na ruch drogowy, o powaŜny błąd ma istotny wpływ na ruch drogowy, kategoria komunikatu zgodnie z OCIT: opisuje element systemu wzgl. nadawcę komunikatu. Zdefiniowano następujące kategorie: o inne nie da się przypisać Ŝadnej z poniŜszych kategorii, o urządzenia HW ogólnie komponenty sprzętowe, o błąd obrazu Ŝądanego np. zabezpieczenie sygnalizacji przed sygnałami kolizyjnymi, o błąd obrazu rzeczywist. np. Ŝarówki w sygnalizatorach, o VA komunikaty techniczno-ruchowe w programie uŜytkownika, o system transmisji komunikacja z centralą, o system op., oprogr. sprzęt. błędy systemowe i inne, o programy uŜytkownika progr. uŜytkownika nie związane z techniką sterowania ruchem, o zasilanie komunikaty związane z zasilaniem, o zegar komunikaty związane z błędem czasu, o detektory komunikaty związane z detektorami, o stan roboczy komunikaty o stanach roboczych, Kategoria komunikatu nie jest elementem składowym samego komunikatu (atrybutu), tylko jest uzupełniana w centrali i wtedy staje się widoczna dla uŜytkownika. numer procesu: odwołanie komunikatów dodatkowych OCIT do odpowiedniego komunikatu podstawowego OCIT. Komunikaty dodatkowe związane z danym komunikatem głównym moŜna odczytywać w oknie szczegółów komunikatu podstawowego. komentarz. 3.1.4.2. Sposób działania archiwum komunikatów dot. trybu pracy Oprócz komunikatów roboczych z systemu i odpowiednich urządzeń lokalnych oraz podzespołów moŜna równieŜ rejestrować komunikaty robocze z podłączonych podsystemów i zapisywać je w archiwum. Archiwum komunikatów dot. trybu pracy ma postać relacyjnej bazy danych. Struktura bazy danych zaprojektowana została pod kątem optymalizacji czasu zapisywania i opracowywania danych. Z tego względu zastosowano bazę danych Oracle. Archiwizacja komunikatów dot. trybu pracy oraz zakłóceń odbywa się automatycznie bez udziału uŜytkownika. Okres przechowywania komunikatów w archiwum uzaleŜniony jest od ilości komunikatów oraz od dostępnych na serwerze zasobów pamięci. W przypadku średniej wielkości systemu, obejmującego ok. 500 sterowników sygnalizacji świetlnej, komunikaty w archiwum moŜna przechowywać przez okres 5 lat. Komunikaty, wykraczające poza ustalony przedział czasu, przenoszone są automatycznie do systemu plików, dzięki czemu moŜna zapewnić długookresową archiwizację na nośniku zewnętrznym. Wyeksportowane komunikaty moŜna wprowadzić ponownie do bazy danych np. w celu ich wyszukiwania. Opcjonalnie istnieje moŜliwość przekazywania komunikatów dot. trybu pracy i zakłóceń za pośrednictwem interfejsu otwartego do dalszych podsystemów, jak np. System Alarm Management, w celu automatycznego powiadamiania pracowników serwisu technicznego. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 47/192 3.1.4.3. Okno komunikatów online Okno komunikatów online stanowi składnik struktury podstawowej interfejsu uŜytkownika. Podgląd ten moŜe być wyświetlany stale jako odrębny element interfejsu uŜytkownika. UŜytkownik moŜe dowolnie dostosowywać rozmiar okna przy uŜyciu myszy. W przypadku terminala obsługi z wieloma monitorami istnieje opcjonalnie moŜliwość przypisania okna komunikatów do odrębnego monitora. Nadchodzące komunikaty dot. trybu pracy wyświetlane są na bieŜąco w formie tabeli. Tabela zapewnia te same, komfortowe funkcje formatowania i sortowania, jakie dostępne są w widokach list. Dzięki temu dane waŜne dla pracownika obsługi zawsze prezentowane są optymalnie w polu widzenia. RóŜne filtry umoŜliwiają ograniczenie widoku w oknie komunikatów online. Filtry te skonfigurowane są wstępnie w momencie dostarczenia systemu i podczas uruchamiania moŜna je dostosować do wymagań uŜytkownika. Cały komunikat zajmuje jeden wiersz tabeli, zaś jego poszczególne elementy tworzą kolumny. Pracownicy obsługi technicznej mogą dostosować wybór wyświetlanych elementów do specyficznych wymagań uŜytkownika w zaleŜności od konfiguracji, pod kątem klienta lub serwisu. Wydruk wykonywany jest wyłącznie w kolejności rosnącej wg czasu oryginalnego. 3.1.4.4. Wyszukiwanie i archiwizacja w archiwum komunikatów dot. trybu pracy W celu znalezienia starych komunikatów dot. trybu pracy system zapewnia funkcje wyszukiwania. MoŜna je zastosować do komunikatów zapisanych w archiwum. Ponadto moŜliwe jest równieŜ zdefiniowanie i uŜywanie filtrów uŜytkownika. Rysunek 3.3: Wyszukiwanie w archiwum komunikatów dot. trybu pracy Objaśnienia do rysunku przedstawiono na następnej stronie. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 48/192 Objaśnienia do rysunku 3.3: Tekst: - zakłócenie komunikacji na Sc.... - zmiana statutu tablicy DMS22... Jako kryterium filtrowania moŜna przyjąć: • czas od do, • obiekt, • podsystem, • uŜytkownika, • tekst komunikatu. Dla kryteriów filtrowania dostępna jest ponadto funkcja Wildcard. MoŜna równieŜ ograniczać liczbę trafień. Wynik wyszukiwania wyświetlany jest w postaci tabeli i moŜna go poddać dodatkowej edycji z zastosowaniem dalszych funkcji tabeli i filtrów. Wyniki wyszukiwania moŜna wydrukować lub teŜ zapisać w formacie *.xml albo *.pdf. 3.1.5. Wartości pomiarów (dane dot. ruchu drogowego) Wywoływanie wartości pomiarów odbywa się w sposób zorientowany obiektowo, tzn. najpierw następuje wybór obiektów z posortowanej listy wartości pomiarowych np. wg pomiarów ruchu w przekroju poprzecznym, następnie zaś wyświetlane są z tego zakresu wyboru aktualne lub zapisane wartości pomiarowe. Selekcja obiekt + wywołanie szczegółów udostępnia widok online wartości pomiaru + wywołanie linii wahań natęŜenia ruchu udostępnia widok aktualnych wartości Rysunek 3.4: Przykład widoku aktualnych wartości pomiarów Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 49/192 Przykład z rysunku 3.4 przedstawia widok aktualnych wartości pomiarów (porównanie pomiędzy zapisaną linią wahań natęŜenia ruchu (linia niebieska) oraz aktualnymi wartościami pomiaru z danego dnia (linia czerwona)). Sytuację tę poprzedzają następujące czynności uŜytkownika: wybór pomiaru ruchu w przekroju poprzecznym (wart. pomiaru) z widoku listy, wyświetlenie widoku szczegółowego dla tego pomiaru ruchu w przekroju poprzecznym (wart. pomiaru), wyświetlenie krzywej wartości pomiarów dla tej wartości pomiarowej w widoku szczegółowym. 3.1.5.1. Archiwum wartości pomiarów Zapisywanie skonsolidowanych wartości pomiarów wykonywane jest w postaci plików. Tworzona jest przy tym struktura wg lat, miesięcy, dni i typów wartości pomiarów, w obrębie której zapisywane są następnie pliki dzienne poszczególnych instancji wartości pomiarowych. Zapis wykonywany jest w łatwym do odczytania formacie XML. 3.1.5.2. Wyszukiwanie w archiwum Przykład z rysunku 3.5 pokazuje, w jaki sposób z poziomu tego widoku moŜna wyświetlić archiwalne wartości. Wybór za pomocą zakładki „Data”. Wyświetlenie krzywej wartości pomiarów za pomocą polecenia „Aktualizuj”. ... Za pomocą zakładki Data moŜna ustawić przedział czasu wyszukiwania + wywołanie Aktualizuj udostępnia widok Ŝądanych wartości Rysunek 3.5: Przykład wywołania zapisanych wartości pomiarów Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 50/192 3.1.5.3. Opracowywanie wartości pomiarów Interfejs uŜytkownika umoŜliwia wyświetlanie wykresów dla róŜnych typów danych wartości pomiarów ruchu i wartości pomiarów z obiektów parkingowych. Przy czym wartość pomiaru dziennego moŜna w razie potrzeby wyświetlić wraz z linią wahań natęŜenia ruchu. MoŜliwe jest przy tym wyświetlenie określonego dnia wzgl. wielu wybranych dni oraz ich ew. umieszczenie jednego nad drugim. Skalowanie osi X/Y odbywa się automatycznie, jednakŜe w razie potrzeby moŜna je zdefiniować ręcznie. Przykładowe widok okna opracowania wartości pomiarów przedstawiono na rysunku 3.6. Rysunek 3.6: Przykład opracowania wartości pomiarów Objaśnienia do rysunku: Tagesmesswerte – wartości pomiaru dziennego Zaehlung Kfz – pomiar ruchu Messwerte – wartości pomiaru Datum - data Skalierung - skalowanie Ganglinie anzeigen – wyświetlenie krzywej wahań natęŜenia ruchu Tagesmesswerte anzeigen – wyświetlenie wartości pomiaru dziennego 3.1.6. Dane źródłowe Serwer danych źródłowych (patrz opis w rozdziale 2.6.2.) obejmuje zarówno wymagane usługi i funkcje danych, jak teŜ zasoby danych w bazie danych źródłowych. Dane dostępne na serwerze danych źródłowych dzielą się na (wg OCIT): wartości pomiarów, dzielące się na: o źródłowe wartości pomiarów (zbocza i zadziałania detektorów) o rozdzielczości rzędu 10 ms, o stany grup sygnalizacyjnych, o telegramy Ŝądań dla transportu publicznego (R09 wzgl. AMLI), wartości AP (Anwender Programmvariablen – zmienne programowe uŜytkownika). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 51/192 Zasadniczo gromadzenie wszystkich tych danych ma charakter zadaniowy. Oznacza to, Ŝe opracowywanie i zapisywanie wykonywane jest tylko po uaktywnieniu odpowiedniego zadania, jakie otrzymuje dany punkt pomiarowy (np. grupa sygnalizacyjna). Zadanie (zapisane w dynamicznym procesie zbierania danych) odzwierciedla połączenie róŜnych wartości pomiarów oraz wartości AP, np. zgromadzenie danych statusu „grupy sygnalizacyjnej 3”. Zdefiniować moŜna tylko zadania z punktami pomiarowymi urządzeń lokalnych, podłączonych za pośrednictwem protokołu OCIT. Aby zaplanować opracowanie danych, zadania te są definiowane w zaleŜności od czasu (data/godzina do data/godzina). Do definiowania zadań słuŜy odpowiedni interfejs uŜytkownika. Dostęp do danych w bazie danych źródłowych realizowany jest równieŜ za pomocą interfejsu SOAP/XML. Gromadzenie danych w bazie danych źródłowych odbywa się w pierwszym rzędzie wg urządzeń lokalnych, kanału danych i czasu. Zasadniczo wszystkie dane zapisywane są w bazie danych pierwotnych za pośrednictwem odwołań zewnętrznych bez informacji o zadaniach (zleceniach). Przy opcjonalnym zabezpieczeniu umoŜliwia to dostęp do starych zasobów danych nawet podczas przebudowy systemu. Oznacza to, Ŝe właściwe dane moŜna opracowywać takŜe bez odwołania do zadań archiwizacji. Do zadań systemu sterowania na poziomie lokalnym naleŜy: Gromadzenie danych źródłowych Komunikacja z urządzeniami lokalnymi. Normalizacja protokołów urządzeń lokalnych. Zarządzanie zadaniami Realizuje zadania dot. danych, uzaleŜnione od czasu, w celu dokonania późniejszej oceny. Tu definiowane są z reguły wszystkie dane, przeznaczone do archiwizacji. W pierwszym etapie scalane są w zadania. W drugim dla tych zadań definiowane są warunki czasowe. Mogą to być bezwzględne czasy rozpoczęcia i zakończenia archiwizacji lub teŜ stałe gromadzenie danych. Usługi zapisu i odczytu archiwum: Sam interfejs bazy danych źródłowych. zbieranie danych do zarządzania zadaniami: Interfejs uŜytkownika. Tu dostarczane są dane do punktów danych, przeznaczonych do archiwizacji. Serwer SOAP: Konwertuje dane na format XML i udostępnia interfejs SOAP. Następujące funkcje realizowane są w obrębie komponentów serwera danych źródłowych: Dane Ŝródłowe online do SITRAFFIC QM/Q2 (QA-Tool) Dane źródłowe online wysyłane są bezpośrednio do SITRAFFIC Q2. Dane wywołane online nie wymagają z reguły archiwizacji. Jeśli jednak archiwizacja jest konieczna, jest ona zlecana osobno. Dane źródłowe online do późniejszego przetworzenia Archiwum danych źródłowych zaprojektowano jako pamięć na maks. 30 dni. Za pośrednictwem interfejsu SOAP/XML dane źródłowe online przekazywane są do narzędzia QA SITRAFFIC Q2 (Client). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 3.2. 52/192 Zabezpieczanie danych 3.2.1. Kopia zapasowa, ponowne uruchamianie Pojęcie Definicja Zastosowanie Backup (kopia zapasowa) Uwagi Zabezpieczenie zasobów danych na nośniku zapasowym. Mogą to być np.: o kopie bezpieczeństwa systemów róŜnych komputerów (images), Ręczne Poprzez tworzenie obrazu (Symantec Ghost); cyklicznie lub po większych zmianach w systemie o o Restore (przywracanie) kopie bezpieczeństwa danych, tzn. zabezpieczenie danych uŜytkowych ze ścieŜek/plików zdefiniowanych dysków Automatyczne Przy uŜyciu Veritas Backup Exec; cyklicznie, np. co miesiąc kopia bezpieczeństwa danych z bazy danych Odtwarzanie konfiguracji po awarii do stanu ostatniej kopii zapasowej Ręczne W razie potrzeby dwustopniowo: ponowne skopiowanie zasobów danych do systemu plików (Symantec Ghost, ponowne skopiowanie do aplikacji (np. bazy Oracle) Archiwizacja Archiwizacja Automatyczne krótkoterminowa: przeznaczone do archiwizacji dane (komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń, skonsolidowane wartości pomiarów z urządzeń sygn. świetln. OCIT) zapisywane są w pierwszym etapie w archiwum online na serwerze Komunikaty dot. trybu pracy i zakłóceń zapisywane są w bazie danych Oracle. Archiwizacja długoterminowa: ze względów optymalizacji dostępu i zasobów pamięci, dane online przenoszone są cyklicznie i zapisywane na nośnikach zapasowych Plany zabezpieczania danych (cykle ustalane są przez administratora systemu; zazwyczaj: comiesięczna kopia) Automatyczne Skonsolidowane wartości pomiarów zapisywane są w postaci plików. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Wczytywanie Wczytywanie skopiowanych danych z nośnika zapasowego do archiwum online serwera 53/192 Ręczne W przypadku wyszukiwania komunikatów dot. trybu pracy i zdarzenia poza obrębem obszaru online uŜytkownik otrzymuje wskazówkę Ręczne Dla skonsolidowanych wartości pomiarów. W przypadku wyszukiwania poza obrębem obszaru online uŜytkownik otrzymuje wskazówkę Tabela 3.7: Tabela definicji pojęć archiwizacji, kopii zapasowej 3.2.1.1. Archiwizacja i wczytywanie Pod pojęciem archiwizacji rozumiane jest krótkoterminowe lub długoterminowe przechowywanie wybranych danych w archiwach: komunikaty dot. trybu pracy i zdarzeń, dane pomiarowe z sterowników sygnalizacji świetlnej OCIT (dane skonsolidowane). W przypadku tych archiwów dostępne są dwa programy do opracowywania. Zapisywanie danych źródłowych sterowników sygnalizacji świetlnej OCIT odbywa się na odrębnym serwerze danych źródłowa (pamięć pierścieniowa 30 dni), który stanowi składnik partii 1 i który poprzedza archiwizację. Archiwizacja wykonywana jest przy tym w dwóch etapach: Archiwizacja krótkoterminowa: Dane przeznaczone do archiwizacji zapisywane są w pierwszym etapie w archiwum online. Archiwizacja długoterminowa: Ze względów optymalizacji dostępu i zasobów pamięci, dane online przenoszone są cyklicznie i zapisywane na nośnikach zapasowych Archiwizacja krótkoterminowa komunikatów dot. trybu pracy oraz zdarzeń odbywa się automatycznie, bez udziału uŜytkownika. UŜytkownik moŜe ze swej strony zdefiniować filtry wpływające na zapisywanie komunikatów. Archiwizacja krótkoterminowa komunikatów dot. trybu pracy oraz zdarzeń odbywa się przy uŜyciu bazy danych Oracle. Archiwizacja krótkoterminowa skonsolidowanych wartości pomiarów odbywa się automatycznie, bez udziału uŜytkownika. Podczas konfiguracji komputera naleŜy ustalić, jakie wartości pomiarów mają być archiwizowane. W celu długoterminowej archiwizacji skonsolidowanych wartości pomiarów oraz komunikatów dot. trybu pracy i zakłóceń, w systemie aktywowane są zapisane plany archiwizacji danych. W planach tych uŜytkownik moŜe ustalić cykle, w jakich następować ma przeniesienie plików archiwum z archiwum online serwera na nośnik zapasowy. Zapis Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 54/192 na nośniku zapasowym wykonywany jest w formie pliku skompresowanego. Na rysunku 3.8 pokazano przykładowy widok interfejsu uŜytkownika dla definiowania planów archiwizacji danych. Rysunek 3.8: Przykład interfejsu uŜytkownika umoŜliwiającego zdefiniowanie planów archiwizacji danych Objaśnienia do rysunku: Neues Ereignis – nowe zdarzenie Neue Verknupfung – nowe połączenie Datum – data Uhrzeit – godzina Wiederkehrendes Zeitereignis – powtarzające się zdarzenia Wczytywanie skonsolidowanych wartości pomiarów i komunikatów dot. trybu pracy i zakłóceń wykonuje uŜytkownik. W przypadku wyszukiwania poza obrębem obszaru online uŜytkownik otrzymuje informację. 3.2.1.2. Kopia zapasowa i przywracanie systemu Pod pojęciem kopii zapasowej rozumiane jest zabezpieczenie wybranych danych na nośniku zapasowym w celu przywrócenia ponownie pierwotnego stanu w przypadku awarii. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 55/192 UŜytkownik moŜe przy tym ustalić, jakie dane chce zabezpieczyć: pełna kopia zapasowa w formie obrazu systemu (zabezpieczenie całego obrazu poszczególnych komputerów), zasoby archiwalne, parametry systemu. Pełna kopia zapasowa w postaci obrazu systemu wykonywana jest przy uŜyciu programu Symantec Ghost. Kopie zapasowe wykonywane są ręcznie w określonych, cyklicznych odstępach czasu lub teŜ po większych zmianach w systemie (np. aktualizacje w ramach umowy systemowej) i nie moŜna ich wykonywać podczas pracy systemu. Zabezpieczanie danych uŜytkowych wykonywane jest w cyklicznych odstępach czasu, automatycznie podczas pracy systemu, przy uŜyciu programu Veritas Backup Exec. Ten program do tworzenia kopii zapasowych konfigurowany jest za pośrednictwem odpowiednich skryptów. Przechowywane w plikach dane uŜytkowe są podczas zabezpieczania danych po prostu kopiowane. Zabezpieczanie baz danych Oracle wymaga, aby podczas zabezpieczania były one przełączane (wewnętrznie) na tryb tylko do odczytu. Zabezpieczanie danych moŜe obejmować takŜe parametry systemu. W zaleŜności od danego błędu konieczne jest skorzystanie z pełnego zabezpieczenia systemu lub teŜ wystarczy wgranie odpowiednich zabezpieczonych plików. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 4. 56/192 Priorytet dla transportu zbiorowego Dla potrzeb wdroŜenia systemu udzielania priorytetów dla pojazdów transportu zbiorowego w Warszawie w obszarze I wykorzystywany będzie istniejący w tramwajach System Nadzoru Ruchu Tramwajowego (SNRT), dostarczający niezbędnych informacji na temat bieŜącej lokalizacji pojazdów, poruszających się w ciągu Alei Jerozolimskich na odcinku od Ronda Waszyngtona do Placu Zawiszy. System będzie obejmował 160 pociągów tramwajowych i obsługiwał priorytety na 9 skrzyŜowaniach. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Nazwa skrzyŜowania Rondo Waszyngtona Rondo de Gaulle’a Al. Jerozolimskie – Krucza Al. Jerozolimskie – Marszałkowska Al. Jerozolimskie – Emilii Plater Al. Jerozolimskie – Chałubińskiego Al. Jerozolimskie – śelazna Al. Jerozolimskie – Miedziana Plac Zawiszy Schemat systemu udzielania priorytetu dla transportu zbiorowego przedstawia rysunek 4.1. Rysunek 4.1: Schemat systemu udzielania priorytetów dla transportu zbiorowego Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 57/192 Zasada funkcjonowania systemu udzielania priorytetów dla transportu zbiorowego: o System priorytetu będzie bazował na informacjach z istniejącego Systemu Nadzoru Ruchu Tramwajowego (SNRT), umoŜliwiającego bieŜącą lokalizację pociągów tramwajowych, poruszających się w ciągu Alei Jerozolimskich na odcinku od Ronda Waszyngtona do Placu Zawiszy o Dodatkowo w pojazdach zostanie zainstalowany i podłączony do istniejących komputerów pokładowych sterownik komunikatów o Komputer pokładowy będzie przekazywał do sterownika komunikatów aktualną pozycję w oparciu o system GPS o Sterownik komunikatów, na podstawie aktualnej pozycji i zaprogramowanych informacji o trasie przejazdu i lokalizacji pozycji zgłoszeniowych, wysyła odpowiednie komunikaty bezpośrednio do sterowników sygnalizacji. o Komunikacja pomiędzy tramwajem i sterownikiem sygnalizacji odbywa się drogą radiową, przy pomocy radia krótkiego zasięgu (max.500m). o Zastosowane zostaną standaryzowane telegramy VDV-R09.x o Za pośrednictwem tego połączenia radiowego pojazd transportu zbiorowego przesyła, w momencie osiągnięcia zdefiniowanego punktu zgłoszeniowego, telegram Ŝądania do sterownika urządzenia sygnalizacji świetlnej. o Sterownik sygnalizacji świetlnej uwzględnia Ŝądanie pojazdu transportu zbiorowego w algorytmie sterowania, uzaleŜnionym od natęŜenia ruchu, i reaguje odpowiednio na zgłoszenie. o Telegram Ŝądania zapisywany jest razem z dodatkowymi informacjami w sterowniku w dzienniku transportu zbiorowego . o Dziennik transportu zbiorowego jest stale odczytywany przez system sterowania ruchem drogowym, archiwizowany w centrali i wykorzystywany do analiz jakościowych. Struktura telegramów Ŝądań transportu zbiorowego jest standaryzowana (VDV – R09.x) i moŜe zawierać następujące waŜne informacje: o numer punktu zgłoszeniowego, o numer linii, o numer kursu, o priorytet, o odstępstwo od rozkładu jazdy. Zazwyczaj rozróŜnia się klika rodzajów punktów zgłoszeniowych (np. zgłoszenie wstępne, zgłoszenie główne, wyjście). Pozycja punktu określana jest przez komputer pokładowy pojazdu transportu zbiorowego za pośrednictwem systemu lokalizacji GPS. Dokładna lokalizacja punktów zgłoszeniowych zostanie określona na etapie szczegółowych projektów sterowania na poszczególnych skrzyŜowaniach. W sterownikach sygnalizacji zostanie zamontowane radio krótkiego zasięgu oraz układ AFD, odpowiedzialny za przekazywanie telegramów do sterownika sygnalizacji poprzez łącze szeregowe. Przewiduje się zastosowanie odbiorników/nadajników radiowych pracujących w zakresie częstotliwości 430-470 MHz. Przed dokładnym określeniem zastosowanych urządzeń musi nastąpić wybór i pozyskanie dla systemu odpowiedniej częstotliwości. Szczegółowe parametry techniczne zastosowanych urządzeń zostaną zawarte w projektach technicznych po uzyskaniu wszystkich niezbędnych uzgodnień i pozwoleń. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 5. 58/192 Proces projektowania i zasilania danymi Projektowanie poszczególnych urządzeń sygnalizacji świetlnej moŜna podzielić ogólnie na 3 etapy: na projektowanie podstawowe (np. ustalanie sygnałów przejścia i ich czasów, określanie grup sygnalizacyjnych i typów), projektowanie techniki sterowania ruchem drogowym (formułowanie algorytmów logicznych sterowania ruchem przy uŜyciu róŜnych technik sterowania ruchem), symulację (test utworzonej techniki sterowania ruchem za pomocą VISSIM). Z poziomu narzędzi do projektowania programy przekazywane są do komputera sterującego ruchem i sterowników. Za pośrednictwem standaryzowanego interfejsu OCIT Outstation moŜna zdalnie programować sterowniki oraz klienckie stanowiska obsługowe z centrali. Dokładny opis narzędzi oraz ich wzajemnych powiązań zamieszczono w dalszych rozdziałach. 5.1. Stanowisko inŜyniera kierowania ruchem SITRAFFIC P2 SITRAFFIC P2 oferuje inŜynierowi ruchu wsparcie podczas planowania i projektowania punktów kolizji wraz z obliczaniem czasów międzyzielonych z automatycznym ustalaniem drogi na podstawie planu sytuacyjnego, obliczanie planu sygnalizacji oraz edycję graficzną. Tworzenie danych podstawowych oraz parametrów dla róŜnych mikroskopowych procedur sterowania wraz z funkcjami m.in. edycji faz i generowania planu ramowego. Edycja skoordynowanych układów sterowania sygnalizacją z funkcjami w rodzaju np. tworzenia wykresów koordynacyjnych (droga w funkcji czasu) ze szczególnym uwzględnieniem przebiegów przejazdu transportu publicznego i obszarów sterowania uzaleŜnionego od natęŜenia ruchu. Wymiana danych pomiędzy sterownikami i komputerami sterowania ruchem. Transfer danych do symulacji mikroskopowych (VISSIM). Stanowisko pracy inŜyniera ruchu SITRAFFIC P2 to obiektowe narzędzie do obliczania czasów międzyzielonych oraz projektowania programów stałoczasowych i akomodowanych, takŜe w układzie skoordynowanym. Obejmuje ono tworzenie programów sygnalizacji (w razie potrzeby z uwzględnieniem sprawdzenia wydajności), wykresów koordynacyjnych oraz podstawowych danych dla sterowania akomodacyjnego. W celu symulacji dane te moŜna przekazać do programu VISSIM za pomocą funkcji eksportowania. Projektowanie wspomagane jest poprzez automatyczne przejmowanie danych z planu sytuacyjnego do edytorów, wykaz urządzeń oraz kontrolę spójności, jak równieŜ róŜne algorytmy obliczeniowe. Utworzone dane projektowe słuŜą jako podstawa do programowania sterowników (C800V/C900V) oraz systemów sterujących ruchem (SITRAFFIC Scala); moŜna je przesyłać do programów SITRAFFIC Control i SITRAFFIC Supply/S4 za pomocą funkcji eksportu. 5.1.1. Zakres danych Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 59/192 Interfejs obejmuje wyświetlanie w punktach kolizji danych podstawowych programów sygnalizacyjnych, tzn. na podstawie przepisów i dyrektyw dot. technicznych warunków projektowania programów sygnalizacyjnych urządzeń sygnalizacji świetlnej. Nie zostały uwzględnione specyficzne dla producentów dane dot. programowania sterowników,. Poza tym nie są przenoszone algorytmy logiczne sterowania akomodacyjnego lub adaptacyjnego sterowników sygnalizacji świetlnej jak równieŜ dane standaryzowanych technik programowania. Następujące dane moŜna przenieść za pomocą interfejsu OCIT do systemu SITRAFFIC P2: Cechy sterownika o Wersja o Producent o Typ urządzenia o Uwagi Parametry komunikacji z nadrzędnym systemem sterowania ruchem o Wersja o Producent o Typ interfejsu o Parametry interfejsu o Uwagi Podstawowe parametry sterowników sygnalizacji świetlnej o Nazwa, skrócona nazwa o Numer urządzenia o Numer grupy o Numer urządzenia o Miejscowość, kraj o Uwagi Dane dot. projektu o Status o Wersja o Nazwa o Data o Zlecenie o Źródło danych o Uwagi Dane skrzyŜowania o Wytyczne projektowe o Lokalizacja o Programowa część węzła o Sprzętowa część węzła o Uwagi Polecenia przełączania Pragram sygnalizacji odwzorowywany jest poprzez wyświetlanie barwnego układu sygnalizatorów (włączona, wyłączona, miga) oraz takich parametrów takich jak: o Grupy sygnalizacyjne o Numer o Nazwa o Typ o Nadajnik sygnału o Liczba komór sygnalizacyjnych w grupie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG o o o o o o o o 60/192 Warunki nadzorowania Grupa sygnalizacyjna Nadzorowanie grup Uwagi Lista min. czasów zielonych Lista min. czasów czerwonych Matryce czasów międzyzielonych Offsety Programy sygnalizacyjne (o numerze większym niŜ 0) o Numer (>0) o Nazwa o Typ programu o Długość cyklu o Offset o Punkt włączenia o Punkt wyłączenia o Punkt przełączania o Czas międzyzielone o Punkt synchronizacji o Rodzaj sterowania o Listy (listy poleceń, min. czasu zielony, min. czasu czerwony, matryca czasów międzyzielonych) o Fazy o Numer o Nazwa o Typ o Uwagi o Przejścia fazowe o Numer o Nazwa o Typ Lista poleceń przejść międzyfazowych o Faza źródłowa i docelowa o Czas trwania Detektory o Numer o Nazwa o Typ o Uwagi Polecenia uzaleŜnione kalendarza programów SITRAFFIC P2 zapewnia ogólny interfejs wymiany danych dla róŜnych programów sygnalizacji. Dzięki eksportowi danych projektowych, ich przeniesieniu do innych programów, oraz danych pobranych ze sterownika moŜna uniknąć wielokrotnego programowania. 5.1.2. Eksport do SITRAFFIC Language (TL) Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 61/192 Za pośrednictwem polecenia menu‚ Edycja – Eksport danych –Eksport TL’ moŜna eksportować parametry programów (nazwy) Grupy sygnalizacyjne detektory wyjścia przejścia fazowe w postaci pliku źródłowego TL (*.QEL). 5.2. SITRAFFIC Language (programowanie algorytmów logicznych techniki sterowania ruchem) SITRAFFIC Language - TL to język dla algorytmów sterowania akomodacyjnego, za pomocą którego projektant moŜe przetworzyć zadania techniki sterowania ruchem na kod programu. Dzięki edytorowi schematów blokowych, który działa w oparciu o elementy tego języka, uŜytkownik ma odwzorowanie graficzne podczas formułowania algorytmów logicznych sterowania. W obrębie programu, biblioteki modułowe zapewniają rozwiązania dla szeregu problemów techniki sterowania ruchem. Funkcjom tym wystarczy jedynie nadać odpowiednie parametry, a ich wyniki dostępne są dla uŜytkownika w celu dalszej modyfikacji. Funkcje zaprogramowane samodzielnie przez projektanta moŜna zgrupować w bibliotece uŜytkownika. Dzięki duŜej ilości wstępnie zdefiniowanych rozwiązań standardowych moŜna zredukować do minimum część warunków indywidualnych przy uŜyciu SITRAFFIC Language i znacznie skrócić czas tworzenia i testowania programu. Nowy debugger ułatwia wyszukiwanie błędów programu akomodacyjnego. Przy uŜyciu kompilatora algorytm sterowania ruchem tłumaczony jest na kod programu dla narzędzia VISSIM (w celu symulacji programu akomodacyjnego). 5.2.1. Środowisko programistyczne TL Składniki, które obejmuje środowisko programistyczne TL przedstawiono na rysunku 5.1. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 62/192 Rysunek 5.1: Środowisko programistyczne Objaśnienia do rysunku 5.1: tlp – plik projektu bib – biblioteki qel – pliki tekstów źródłowych mod – definicje parametrów TL-Oberflache – powierzchni TL Projektverwaltung – administracja projektu Struktograomm- / Flussdiagrammeditor – edytor struktogramu i diagramu blokowego Praprocessor – preprocesor Compilertreiber – kompilator ANSI C-Compiler – kompilator ANSI C Fehlerruckfuhrung – eliminowanie błędów Simulation / VISSIM – symulacja / VISSIM Parametrierung - parametryzowanie 5.2.2. Zarządzanie projektem Wszystkie informacje o uŜywanych w jednym projekcie bibliotekach, tekstach źródłowych i parametrach, jak równieŜ o plikach eksportu/importu zapisane są w pliku projektu (*.TLP). Wszystkie niezbędne pliki te są ładowane podczas otwierania projektu. 5.2.3. Edytor schematów struktury wzgl. schematów blokowych Ten moduł oprogramowania dzięki graficznej prezentacji przebiegów, pętli i rozgałęzień wspiera uŜytkownika i ułatwia mu w znacznym stopniu tworzenie układu logicznego. Przy uŜyciu elementów języka TL uŜytkownik moŜe pracować nawet bez wiedzy programistycznej, zaś struktura okien (przykład na rysunku 5.2) pomaga uniknąć błędów. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 63/192 Rysunek 5.2: Przykładowy widok okna edytora schematów Objaśnienia do powyŜszego ekranu: Funktion AnwenderInit - Funkcja inicjalizacja uŜytkownika Initialisierungen - Inicjalizacja Initzeitpunkt - Moment inicjalizacji 1.Aufruf der TL nach Netzaus oder Neuversorgung - 1. uruchomienie TL po wyłączeniu sieci lub ponowne zasilanie Bei Start der Verkehrsabhangigkeit Initialisieren der Folgenden Anwendervagriablen - Przy uruchomieniu uzaleŜnienia od ruchu, Inicjalizacja następujących zmiennych uŜytkownika 5.2.4. Kompilator Kompilator to interfejs pomiędzy SITRAFFIC Language a ANSI-C. W zaleŜności od zastosowanego typu kompilatora sposób wywoływania i komunikaty o błędach są róŜne. Kompilator C wymaga sterownika tworzącego kod. 5.2.5. Kompilator ANSI C Te elementy programu są aktywowane z w sposób niewidoczny dla uŜytkownika. Kompilator przekłada algorytm sterowania ruchem, utworzony przy uŜyciu preprocesora, na kod programu VISSIM. Kod programu umoŜliwia wraz z komponentami podstawowymi programu VISSIM wykonanie symulacji programu akomodacyjnego. 5.2.6. Procedury sterujące - główne funkcje Jednym z przykładów jest algorytm sterowania PDM. Algorytm PDM bazuje na zmianach natęŜenia ruchu. Zmiana stanu dla poszczególnych grup sygnalizacyjnych realizowana jest w przejściach fazowych. Procedura sterująca PDM udostępnia dwie biblioteki: - bibliotekę jądra sterującego - bibliotekę procedury sterującej PDM Przy uŜyciu programu SITRAFFIC Language uŜytkownik moŜe stworzyć program sygnalizacyjny (przy uŜyciu gotowych bibliotek) zgodny z dokumentacją projektową. Wynikiem powyŜszych działań jest otrzymywany kod programu. Kod ten moŜna następnie przetestować przy uŜyciu programu VISSIM. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 64/192 5.2.7. Konfiguracja parametrów Programowania funkcji programu sygnalizacyjnego oraz parametrów nie moŜna wykonać w obrębie TL. Niezbędny jest do tego program SITRAFFIC Control. W nim ustalane są wartości poszczególnych parametrów. Nazwy parametrów przekazywane są do TL w pliku parametrów (*.MOD). Rysunek 5.3: Przykładowy widok okna wprowadzania parametrów – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Na rysunku 5.3 przedstawiono moŜliwy wygląd okna wprowadzania parametrów. Okna wprowadzania definiowane są jednorazowo. MoŜna zdefiniować parametry do wprowadzania i przypisać im teksty pomocy. Ułatwia to późniejszym uŜytkownikom określenie parametrów programu akomodowanego. 5.2.8. Biblioteki uŜytkownika KaŜdy uŜytkownik ma moŜliwość zapisania często uŜywanych funkcji w indywidualnej bibliotece. UmoŜliwia to rozszerzenie funkcji standardowych o funkcje uŜytkownika. Dzięki temu projektant moŜe wprowadzać indywidualne rozwiązania w wielu projektach bez konieczności ich ponownego programowania za kaŜdym razem. Biblioteki uŜytkownika moŜna równieŜ udostępniać innym projektantom. 5.3. SITRAFFIC Control Zdalne programowanie sterowników sygnalizacji świetlnej wykonywane jest przy uŜyciu programu SITRAFFIC Control bezpośrednio ze stanowisk obsługowych klienta. Stałe parametry programów sygnalizacyjnych są dostępne na poziomie projektów oraz w sterowniku lokalnym. Integracja programowania dla sterowników innych producentów jest moŜliwa za pośrednictwem otwartego interfejsu: Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 65/192 interfejs OCIT słuŜy do przekazywania programów sygnalizacji do narzędzia programowania, interfejs OCIT słuŜy do zdalnego programowania sterowników lokalnych poprzez stacje zewnętrzne 5.3.1. Import/eksport danych z programu SITRAFFIC P2 Wymiana danych pomiędzy programem do projektowania SITRAFFIC P2 a SITRAFFIC Control redukuje moŜliwość dublowania się danych. W programie SITRAFFIC Control moŜna, za pośrednictwem funkcji importu, przenieść dane utworzone w SITRAFFIC P2 do pliku projektu (*.SIP). MoŜna importować dane związane z programem uŜytkownika, parametrami podstawowymi i symulacją. Wyboru danych do przeniesienia dokonuje się zaznaczając pola wyboru w oknie dialogowym. W obszarze programów stałoczasowych parametry podstawowe i symulację moŜna zaimportować do projektu w dwóch odrębnych etapach. W edytorach (program uŜytkownika, parametry podstawowe i symulacja wyświetlane są osobno) dane z pliku projektu SITRAFFIC P2 konfrontowane są z aktualnym projektem SITRAFFIC Control. Następnie moŜna wybrać pojedyncze instancje, przeznaczone do zaimportowania. Standardowo import danych definiują następujące warunki wstępne: Obiekty identycznie w obu programach nie są kopiowane. Obiekty róŜniące się, ale istniejące, są kopiowane z pliku projektu P2 (ew. jako wartości domyślne ustawiane są dodatkowe parametry z SITRAFFIC Control). Jeśli obiekt znajduje się w pliku projektu, i nie ma go w SITRAFFIC Control, jest on kopiowany. W przeciwnym razie ustawiane są wartości domyślne. Moduł zarządzania projektem SITRAFFIC Control wymienia następujące informacje: Nazwa projektu Miasto Ulica Punkt odniesienia Numer sterownika Typ sterownika Wymieniane są następujące obiekty danych: Dane źródłowe (części) Definicja wyświetlanych sygnałów Definicja sygnałów przejściowych Przyporządkowania sygnałów przejściowych Czasy min. Grupy sygnalizacyjne Przesunięcia pomiędzy grupami Sekwencje załączania/wyłączania Matryce czasów międzyzielonych Programy sygnalizacyjne Definicje faz (PDM, SL) Przejścia fazowe (PDM, SL) Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 66/192 Matryce przejścia fazowych (PDM, SL) Plany ramowe (DPM, SL) Jeśli projekt zostanie zapisany w programie SITRAFFIC Control, dane zostaną automatycznie przejęte do SITRAFFIC S4. SITRAFFIC Control słuŜy modułowi SITRAFFIC Supply jako: edytor dla wszystkich danych skrzyŜownania, z funkcjami Utwórz nowy i Zmień, interfejs importu/eksportu do SITTRAFIC P2, narzędzie do programowania urządzeń SITRAFFIC C800 V Jeśli zachodzi potrzeba przeniesienia danych z SITRAFFIC P2, wówczas SITRAFFIC Control wywoływany jest przez SITRAFFIC Supply, przejmuje dane i zapisuje je ponownie w module SITRAFFIC Supply. SITRAFFIC Supply moŜe przejmować z SITRAFFIC P2 następujące dane: Dane źródłowe (dane podstawowe punktów skrzyŜowań) Grupy sygnalizacyjne Programy sygnalizacji stałoczasowe (SV) Akomodacyjne programy sygnalizacyjne EPS Matryce czasów międzyzielonych (ZZ) Kalendarz automatyki rocznej Czasy min. Detektory 5.3.2. Programowanie sterowników sygnalizacji świetlnej (sterownik C800V) za pomocą SITRAFFIC Control W poniŜszej tabeli opisano dane, które mogą być zapisywane i wczytywane. 5.3.2.1. Dane podstawowe Przegląd pokazuje, czy obiekty parametrów mogą być zapisane (write)/odczytywane (read). - = nie, X = tak Droga wgrywania Droga wgrywania wg przeglądu Węzeł drzewa Obiekt Dane Dane źródłowe podstawowe Parametry Warunki Parametry czasu Definicje wejść/wyjść Definicje Definicje kolorów sygnałów Opis sygnału Kolory przejściowe (zielony czerwony) Scala OCIT C800 V4 (modem) 11 w r X X X - X X X X X - X X Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Droga wgrywania Droga wgrywania wg przeglądu Węzeł drzewa Obiekt Kolory przejściowe (czerwony zielony) Przypisanie kolorów przejściowych do grup sygnalizacyjnych Przypisanie kolorów przejściowych do grup sygnalizacyjnych Sygnalizacja Listy min. czasów zielonych Listy min. czasów czerwonych Matryce czasów międzyzielonych Matryce czasów przesunięcia początek Matryce czasów przesunięcia koniec Sekwencja włączania Sekwencja wyłączania Obrazy włączania/wyłączania Programy sygnalizacyjne Program straŜy poŜarnej Program przejazdów kolejowych Fazy ręczne Fazy Przejście fazowe Parametry faz Matryca przejść fazowych Automatyka Kalendarz automatyki przełączająca rocznej Wejścia/wyjścia Nadzór detektorów Detektor Wyjścia Potwierdzenie wejść Centrala Definicje BEFA Zdalne programy sygnalizacyjne SiplOnline Dane tekstowe Definicje celów TABU Identyfikacja klienta Specjalne Dane transportu publicznego Złącza szeregowe 67/192 Scala OCIT C800 V4 (modem) 11 w r X - X - X - X - X - X - X - X - X X X X X - X X X - X X X X X X X X X - X X X X X X X X X X X X X - X Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Droga wgrywania Droga wgrywania wg przeglądu Węzeł drzewa Obiekt Archiwum Modem Parametry pulpitu BAZ PrzejeŜdŜający na czerwonym świetle Transport publiczny – lampy 4-ro komorowe Permissiv Zezwolenia 68/192 Scala OCIT C800 V4 (modem) 11 w r X X X X X X X - X X X X 5.3.2.2. Monitor konfliktów SISI (zabezpieczenie sygnałów) Parametrów monitora konfliktów nie moŜna wgrać ani odczytać z centrali. 5.3.2.3. Obiekty zasilające wszystkich zaleŜności od natęŜenia ruchu Przegląd pokazuje, czy parametry mogą być zapisywane (write)/odczytywane (read). - = nie, X = tak Droga wgrywania Droga wgrywania wg przeglądu Obiekt Wszystkie parametry akomodacji (VA) Scala OCIT C800 V4 (modem) 11 w r X X 5.3.2.4. ZaleŜny od natęŜenia ruchu program (kod) wszystkich zaleŜności od natęŜenia ruchu Przegląd pokazuje, czy program moŜe być zapisywany (write)/odczytywany (read). - = nie, X = tak Droga wgrywania Droga wgrywania wg przeglądu Obiekt Cały kod VA 5.4. Scala OCIT C800 V4 (modem) 11 w r X - Program symulacyjny VISSIM Do symulacji w projekcie warszawskim zostanie uŜyty program VISSIM. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 69/192 VISSIM to program do symulacji i testowania, za pomocą którego moŜna w przejrzysty sposób wizualizować i oceniać mikroskopijne przebiegi ruchu w sieciach komunikacji drogowej. Przykładowy widok okna z programu VISSIM przedstawiono na rysunku 5.4. Rysunek 5.4: Przykładowy widok okna programu VISSIM W celu wykonania symulacji układów sterowania moŜna wyeksportować dane podstawowe topografii skrzyŜowań z programu SITRAFFIC P2 do dalszej edycji w programie VISSIM. Przy czym eksport skrzyŜowania moŜliwy jest zarówno do nowego pliku *.INP, jak równieŜ do istniejącego juŜ odcinka. Eksportowane są informacje z następujących obiektów SITRAFFIC P2: Grupy sygnalizacyjne Informacje o pasach jezdni (w programie VISSIM moŜna dostosować długość pasa jezdni w celu uwzględnienia grup sygnalizacyjnych) Przejścia (tutaj pojawiają się róŜnice w wartościach w wyniku wydłuŜenia przejścia) Linie odniesienia Przystanki Detektory (umieszczane są na odpowiednich pasach jezdni; w przypadku przycisków dla pieszych ustawiane są wartości domyślne) Punkty zgłoszeniowe (umieszczane są na odpowiednich pasach jezdni) W przypadku istniejących juŜ odcinków do programu VISSIM moŜna zaimportować nowy plan sygnalizacji (stałoczasowy). MoŜliwy jest eksport matrycy czasów międzyzielonych dla SITRAFFIC Language (TL) do istniejącego lub nowego pliku *.PW1. Program VISSIM stosowany jest w celu dokonania testu i oceny procedur sterujących (sterowania stałoczasowego, PDM itp.). Symulacja obejmuje: moduł podstawowy VISSIM, Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 70/192 moduł akomodacji - VA (interfejs zaleŜności od natęŜenia ruchu). Wartości pomiarów z detektorów oraz stany sygnalizacji przekazywane są za pomocą interfejsu. Za pomocą programu VISSIM moŜna przetestować na komputerze, w trybie offline, algorytm sterowania, utworzony przy uŜyciu TL. Podczas symulacji moŜna – dzięki zmianie parametrów – wykonać optymalizację zaleŜności od natęŜenia ruchu. MoŜliwe jest przetestowanie projektu z uŜyciem wartości pomiarów, zgromadzonych przez sterownik sygnalizacji świetlnej, lub pomiarów wykonanych ręcznie, z bezpośrednim wpływem na detektory. W przypadku testu, oprócz kompleksowych protokołów, za pomocą debuggera tworzony jest protokół dla algorytmu sterowania. Ułatwia to wyszukiwanie błędów zaprojektowanego algorytmu. Po wykonaniu testu technicznego i po utworzeniu programu sygnalizacji, moŜna wgrać dane do sterownika . 5.5. Programowanie sterownika sygnalizacji świetlnej NaleŜy przesłać następujące dane: dane podstawowe systemu sterowania ruchem, dane podstawowe sterowników sygnalizacji świetlnej. Ładowanie danych podstawowych systemu sterowania ruchem i sterowników sygnalizacji świetlnej wykonywane jest przez program SITRAFFIC Supply. Jako edytor obszaru skrzyŜowań integruje on narzędzie SITRAFFIC Control. SITRAFFIC Supply/Control zintegrowane są w pakiet narzędzi programowych. SITRAFFIC Supply zarządza danymi w wielu obszarach: W pierwszym obszarze zapisane są dane (zasoby), widoczne dla uŜytkownika w zaleŜności od jego uprawnień. Kolejny obszar umoŜliwia edycję danych (obszar roboczy). Usunięte dane zapisywane są w trzecim obszarze, zanim zostaną one całkowicie usunięte przez uŜytkownika (usunięty obszar roboczy). Na rysunku 5.5 przedstawiono moŜliwy wygląd okna podczas wgrywania programu z uŜyciem SITRAFFIC Supply. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 71/192 Rysunek 5.5: Przykład wgrywania programu z uŜyciem SITRAFFIC Supply Objaśnienia do rysunku: Bestand – zasób Arbeitsbereich – obszar roboczy Arbeitsbereich geloscht – usunięty obszar roboczy Versorgung – zasilanie Verkehrsrechner – komputer sterujący ruchem Feldgerate – urządzenia polowe BEFA-Liste – lista BEFA Knotengruppen – grupy węzłów MOTION-Bereich – obszary MOTION Messsystem – system pomiarowy Systemkonfiguration – konfiguracja systemu Wartungsteams – zespoły konserwacyjne Hersteller – producent Messstellen-Typen – rodzaje miejsc pomiaru Textschnittstellen Konfiguration – konfiguracja interfejsów tekstowych Wgrywanie konfiguracji systemu sterownikom sygnalizacji świetlnej dane podstawowe systemów sterowania ruchem, pasek elementów sygnalizacji, import/eksport. W obszarze funkcyjnym wgrywane są parametry związane z algorytmem sterowania systemu sterowania ruchem. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 72/192 Wgrywanie parametrów punktów węzłowych dane podstawowe punktu węzłowego, topologia, detektor, grupy sygnalizacyjne, przesunięcia grup sygnałowych (matryce czasów przesunięcia), programy sygnalizacyjne, lokalny automatyczny kalendarz sterowania rocznego (JAUT), sprzęt – oprogramowanie, import/eksport. Opisywane są parametry związane z techniką sterowania, właściwości sterownika, jak równieŜ zasilanie układów topologii (przejmowanie danych z SITRAFFIC P2, m.in. grupy sygnalizacyjne, detektory równoległe, detektory szeregowe, ramiona punktów węzłowych) danego skrzyŜowania. SITRAFFIC Control słuŜy narzędziu SITRAFFIC Supply jako: edytor dla wszystkich parametrów skrzyŜowania, z funkcjami Utwórz nowy i Zmień, interfejs importu/eksportu do stanowiska projektowania SITTRAFIC P2, zdalne programowanie sterowników SITRAFFIC C800V. Jeśli zachodzi potrzeba przeniesienia danych z SITRAFFIC P2, wtedy SITRAFFIC Control wywoływany jest przez CITRAFFIC Supply, przejmuje dane i zapisuje je ponownie w module SITRAFFIC Supply. SITRAFFIC Supply moŜe przejmować z SITRAFFIC P2 następujące dane: Dane źródłowe (dane podstawowe skrzyŜowań) Grupy sygnalizacyjne Programy sygnalizacji stałoczasowe, Matryce czasów międzyzielonych (ZZ) lokalny automatyczny kalendarz sterowania rocznego (JAUT), Czasy min. Detektory Programowanie przyporządkowań grup punktów węzłowych oraz centralnego automatycznego układu sterowania rocznego (JAUT) wykonywane jest przy uŜyciu okien dialogowych konfiguracji, otwieranych bezpośrednio z poziomu interfejsu uŜytkownika systemu sterowania ruchem. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 73/192 Rysunek 5.6: Przykład konfiguracji centralnego układu kalendarza JAUT Objaśnienia do rysunku: Name – nazwa Kurzname – skrót Subsystem – podsystem Wichtigkeit – priorytet Istzustand – stan aktualny Sollzustand – stan zadany Stammdaten – dane podstawowe Detektoren – detektory Gruppenzugehorigkeit – przynaleŜność do grupy Lage – połoŜenie Redaktion – redakcja Sernice – serwis Steuerungsebene – poziom sterowania Blockieren – blokowanie Hand von – ręczne od (data) Jaut: w tym polu pojawia się definicja terminu kalendarza JAUT w formie tekstowej Hauptknoten – węzeł główny Ein – włączony Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 74/192 Aus – wyłączony Auto – tryb automatyczny SP-Auswahl – wybór SP Schaltmodus – tryb włączania OV Bevorzugung – preferencje środków komunikacji publicznej Schaltgrund – przyczyna włączenia Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 6. 75/192 STRAMO Za pomocą funkcji modułu STRAMO moŜna powiązać ze sobą dane wejściowe systemów TMS/UTC Warszawa, wraz z podłączonymi sterownikami OCIT-LSA które będą wprowadzone w przyszłości, jak np. systemy sterowania dojazdem pojazdów do parkingów itp. i moŜna wprowadzić automatyczne albo półautomatyczne plany działania. UŜytkownik otrzymuje duŜe moŜliwości tworzenia funkcji logicznych i wstępnego zdefiniowania planów działania. Funkcja STRAMO oferuje np. następujące funkcje. powiązania łańcuchowe danych wejściowych przez kompleksowe algorytmy logiczne (np. zdarzenia z układu zarządzania przypadkami zakłóceń ruchu z aktualnymi informacjami, pochodzącymi z układu sterowania światłami sygnalizacyjnymi); włączanie prostych zdarzeń (np. akcje załączania); wprowadzanie danych wyjściowych (do wykorzystania w innych modułach, np. w układach mikrosterowania pracujących adaptacyjnie); zawiera kompletne otoczenie, wraz z edytorem układów logicznych i testem offline; moŜe uwzględniać algorytmy sformułowane w JAVA; generuje kody JAVA moŜliwe do uruchomienia; cyklicznie przetwarza istniejące układy logiczne (1 do 60 min). UŜytkownik otrzymuje wiele moŜliwości tworzenia logicznych powiązań łańcuchowych. STRAMO pracuje z wykorzystaniem wprowadzonych algorytmów logicznych sterowania, które są cyklicznie przetwarzane. W obszarze tych systemów uŜytkownik nie ma Ŝadnej moŜliwości ręcznego oddziaływania na strategię. UmoŜliwienie ręcznego wdraŜania „wariantów strategii“odbywa się poprzez stosowanie tzw. planów reakcji Plany reakcji oferują między innymi następujące moŜliwości zastosowania: formułowanie kompleksowych planów reakcji (równieŜ z podziałem czasowym); proste funkcje logiczne danych wyjściowych; aktywacja, opracowanie, zatwierdzenie działań w ramach strategii przez pracownika obsługi; aktywacja przez warunki czasowe; aktywacja przez zdarzenia występujące w systemie; funkcje logiczne warunków czasowych i zdarzeń występujących w systemie; powiązanie logiczne ze STRAMO; przetwarzanie automatyczne lub półautomatyczne (równieŜ w trybie pojedynczych kroków). UŜytkownik otrzymuje liczne moŜliwości wstępnego zdefiniowania planów reakcji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 76/192 Plany reakcji mają za zadanie pomóc operatorowi w podjęciu prawidłowych decyzji, w prawidłowej kolejności, przy dowolnym zdarzeniu występującym w systemie. JeŜeli w systemie wystąpi zdarzenie, wówczas operator moŜe wykorzystać wcześniej wprowadzony plan reakcji. Treść tego planu moŜe być róŜna, w zaleŜności od rodzaju zdarzenia, np. mogą być włączane teksty wyświetlane na tablicach informacyjnych. W zaleŜności od określonego czasu przejazdu moŜe zostać włączony podgląd kamer telewizyjnych, np. programy sygnalizacji pochodzące z systemu sterującego ruchem. Operator otrzymuje przy tym wykaz punktów, które powinien wykonać. Plan reakcji jako centralny moduł zarządzania Plany reakcji nadzorują występujące w systemie zdarzenia i, w przypadku zmiany jednego z parametrów występujących w systemie, mogą realizować uprzednio wprowadzony plan. PoniewaŜ w systemie mogą występować róŜne zdarzenia, więc plan reakcji moŜe zostać wprowadzony nie tylko w przypadku rozpoznania zakłócenia w ruchu (zator albo incydent), ale równieŜ np. w przypadku zmiany sytuacji komunikacyjnej na dowolnym fragmencie odcinka. Tego rodzaju warunki są określane w systemie jako układy typu „Tigger”. Oprócz występujących w systemie zdarzeń są jeszcze przewidziane następujące opcje: wprowadzone ręcznie przez operatora wprowadzone przez system sterowania pracujący w funkcji czasu wprowadzony przez moduł strategiczny (pośrednio przez zdarzenia systemowe). Definicja zdarzenia systemowego Pod pojęciem zdarzenia systemowego rozumie się przekroczenie parametru w systemie. Zasadniczo w systemie STRAMO wszystkie wartości dynamiczne są do dyspozycji w formie parametrów. W zaleŜności od tego, w jakim cyklu zostały wprowadzone do systemu nowe dane, zmieniają się równieŜ stany parametrów. Te zmiany stanu stanowią elementy planu reakcji. Parametry systemowe mogą być wykorzystane za pomocą planów reakcji jako układy typu „Tigger”. Sytuacja komunikacyjna występująca: w punkcie pomiarowym, na fragmencie odcinka trasy, na trasie (będącej połączeniem kilku odcinków). Parametry komunikacyjne w punkcie pomiarowym/detektorze zliczanie pojazdów stan zajętości prędkość stan punktu pomiarowego (detektora) Czas przejazdu na trasach drogach sterowanych tablicami informacyjnymi stanie ( praca prawidłowa/ praca nieprawidłowa) tablicy informacyjnej Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 77/192 Funkcje logiczne systemu Stramo parametry pracy Pozwalają na stworzenie dowolnych funkcji logicznych z dynamicznym odczytywaniem wartości, które mogą wprowadzić plan reakcji. Za pomocą algorytmów moŜna definiować następujące zdarzenia systemowe: stan (wartość dyskretna) parametru zmiana stanu (przełączenie na wartość względną) parametru W ramach zarządzania planami reakcji istnieje moŜliwość porównania zdarzenia systemowego pod kątem obszarów z określoną wartością parametryzowanej stałej. W przeciwieństwie do modułu strategii nie jest tutaj moŜliwe dokonywanie porównania z innymi stanami systemowymi i zmiennymi. Tym samym moŜna zinterpretować stan określonego obszaru jako zdarzenie systemowe. To samo dotyczy zmiany stanu. Przykład: Istnieje moŜliwość nadzorowania sytuacji komunikacyjnej na określonym odcinku drogi pod kątem wartości stałej = 2 (zator). Gdy zmienna osiągnie wartość „2”, wówczas zostaje włączony plan reakcji. MoŜe on np. spowodować wyświetlenie na tablicy informacyjnej wcześniej wprowadzonego tekstu. Kolejnym krokiem moŜe być zmiana pracy grupy sygnalizacyjnej skrzyŜowania (z tego odcinka drogi), na program sygnalizacji nr 3. Program sygnalizacji nr 3 zawiera dłuŜsze światła zielone dla wyŜej wymienionego fragmentu odcinka. PoniewaŜ w przypadku planów reakcji chodzi o bardzo dynamiczne kroki, przyjmuje się więc, Ŝe operatorzy lub administratorzy opracują w miarę upływu czasu własne plany reakcji, uwzględniające występujące w praktyce okoliczności. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 7. Opis techniki sterowania ruchem 7.1. Sterowanie w funkcji czasu (automatyka roczna) 78/192 System posiada automatykę roczną, jako element składowy systemu sterowania, pracujący w funkcji czasu. Dla kaŜdego dnia roku definiowane są zdarzenia sterowania. Zdarzenia są zdefiniowane w planach dziennych. W kalendarzu przyporządkowuje się plany dzienne do określonych dni tygodnia. Automatyka roczna uwzględnia następujące typy dni: dni tygodnia (od niedzieli do soboty); dni świąteczne i specjalne dni poprzedzające dni świąteczne i niedzielę; wakacje Załączenia zainicjowane przez automatykę roczną powodują wysłanie zarchiwizowanych komunikatów. Na podstawie komunikatów moŜna ustalić parametr załączenia (automatykę roczną). Automatyka roczna nadaje się zarówno do centralnego sterowania zdalnego programami sygnalizacji lub do sterowania pojedynczymi skrzyŜowanie, jak i do sterowania zdecentralizowanego. W przypadku sterowania zdecentralizowanego, w razie potrzeby zostaje zainicjowane automatyczne zgranie programu sygnalizacji ze sterownika (w programie sterowania nie ma wybranego programu sygnalizacji). 7.1.1. Kalendarz System SITRAFFIC SCALA/CONCERT oferuje obszerny kalendarz zdarzeń. Kalendarz ten moŜna wywołać bezpośrednio ze struktury drzewiastej lub przy tworzeniu określonych zadań sterowanych czasem. Kalendarz oferuje przegląd dni albo tygodni. Podział dni moŜe być dowolnie zdefiniowany za pomocą skali czasowej. Zdarzenia takie jak wysterowanie tablicy informacyjnej w określonym czasie są przedstawione w kalendarzu graficznie, odpowiednio do czasu ich trwania. Istnieją przy tym róŜne moŜliwości filtracji, pozwalające uzyskać przejrzysty wybór zdarzeń, które naleŜy przedstawić albo utworzyć. Kalendarz zdarzeń umoŜliwia udostępnienie odpowiednich informacji innym podsystemom. System SITRAFFIC SCALA/CONCERT oferuje moŜliwość sterowania tablicami informacyjnymi itp. w funkcji czasu oraz poprzez automatykę roczną na bazie kalendarza rocznego, z uwzględnieniem róŜnych typów dni (dzień tygodnia, dni świąteczne, dni urlopowe i specjalne). Wszystkie układy logiczne systemu sterowania posiadają w systemie funkcję kalendarza, umoŜliwiającą włączanie wstępnie zdefiniowanych strategii w zaleŜności od pory dnia lub daty. Do zdefiniowania specjalnych typów dni jest do dyspozycji odpowiednie okno dialogowe. Tutaj moŜna ustalić typy dni: dla określonego terminu (np. dzień świąteczny w całym kraju), dla określonego przedziału czasu (np. ferie szkolne), jako określony dzień tygodnia (poniedziałek, szczyt poranny) albo jako powtarzający się co roku dzień świąteczny (np. święto kościelne). System zdarzeń przetwarza zdarzenia systemowe i czasowe. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 79/192 7.1.2. Wymagania dla planów czasowych Czas startu: podaje czas rzeczywisty, w którym powinno zostać uruchomione zadanie. Dni, w których ma to nastąpić, są ustalone w następnych danych. Powtarzanie: ustala wzorzec powtarzalności, wg którego zadanie ma być powtórnie uruchomione. MoŜe to następować jednorazowo, codziennie, co tydzień albo co miesiąc. Dla kaŜdego wzorca obowiązują oddzielne parametry. Jednorazowo: wskazanie powinno zostać uruchomione tylko w określonym dniu, na określony czas. Codziennie: zadanie powinno być powtarzane przez „n“ dni. Co tydzień powtórz zadanie przez „n“ tygodni albo powtórz zadanie w wybranych dniach tygodnia (np. co poniedziałek) Co miesiąc powtórz zadanie kaŜdego „n-tego“ dnia miesiąca albo powtórz zadanie kaŜdego 1-5 tygodnia w miesiącu, w jednym albo w kilku określonych dniach tygodnia. Dodatkowo mogą być wybierane miesiące. Data rozpoczęcia i zakończenia: dla wszystkich wzorców powtórzeń musi być podana data startu. Opcjonalnie moŜna równieŜ podać datę zakończenia, w przeciwnym wypadku zadanie będzie wciąŜ powtarzane. Powtarzanie w ciągu dnia:jeŜeli zadanie zostało uruchomione, wówczas moŜe być powtarzane w ciągu dnia z następującymi parametrami (aŜ do osiągnięcia określonego czasu): powtarzanie co „n“ minut albo powtarzanie co „n“ godzin Powtarzanie w dniach określonego typu: zdarzenia czasowe mają następować równieŜ w dniach ustalonych przez typ dzienny komponentów linii wahań natęŜenia ruchu. Definicje typów dni mogą być wyeksportowane po kaŜdej zmianie jako pliki *.pdf albo *.xml i tym samym mogą być wymieniane z podsystemami. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 7.2. 80/192 Wybór programu sygnalizacji (TASS) w zaleŜności od warunków ruchu Układ sterowania strategicznego VSR (system sterujący ruchem) ma dostęp do wszystkich danych znajdujących się w systemie sterowania ruchem i moŜe zrealizować, przez tzw. strategie (składające się z kroków), dowolne reakcje w ramach systemu sterowania (patrz rozdział 6). NaleŜy do tego – w zaleŜności od warunków technicznych i kaŜdorazowego projektu – zaleŜny od ruchu program sygnalizacji akomodacyjnych. Wybór programów sygnalizacji akomodacyjnych moŜe zostać zastosowany przy realizacji następujących zadań: Wybór programów sygnalizacji odpowiadających chwilowemu ruchowi Aktywacja w przypadku specjalnych warunków komunikacyjnych reakcji przewidzianych przez inzyniera ruchu, jak np.: zdławienie ruchu na określonych skrzyŜowaniach; otwarcie lub zablokowanie dla ruchu indywidualnego specjalnych pasów ruchu przewidzianych dla komunikacji publicznej; zmiana obszarów lokalnej modyfikacji programów sygnalizacji świetlnej w sterownikach akomodacyjnych znajdujących się w węzłach komunikacyjnych. Wybór programu sygnalizacji w zaleŜności od ruchu steruje na poziomach hierarchii: Rozpoznanie sytuacji = poziom strategii dla obszaru Wybór programu sygnalizacji = poziom taktyczny dla danego obszaru Na poziomie strategicznym określa się aktualną sytuację komunikacyjną. Dla kaŜdej sytuacji powinien istnieć przypisany dla kaŜdego skrzyŜowania, co najmniej 1 (podstawowy) program sygnalizacji, odpowiadającej charakterowi sytuacji (jednakowa długość cyklu sygnalizacji, określony kierunek koordynacji itd.) Na poziomie taktycznym zostaje wybrany dla obszaru program sygnalizacji uzaleŜniony od aktualnie występującej tam strategii. Na płaszczyźnie sterowania powinna istnieć moŜliwość względnie szybkiego reagowania na wahania ruchu w róŜnych częściach obszaru. Dokonuje się tego przez przełączenie na tzw. alternatywne programy sygnalizacji, których charakterystyki (długość cyklu sygnalizacji, koordynacja) powinny odpowiadać charakterystykom programu sygnalizacji podstawowej. Dzięki temu uniknie się zakłóceń w przebiegu ruchu przez częstą zmianę programu sygnalizacji. 7.2.1. Zmiana sytuacji i zmiana programu sygnalizacji Na podstawie dowolnych, zmierzonych parametrów ruchu określa się zmianę strategii i przekazuje te zmiany do systemu. Przejście do nowej sytuacji, obwarowane jest następującymi warunkami. Licznik zmian przy danej strategii musi być większy niŜ aktualnie wprowadzony. Upłynął czas zablokowania poprzedniej sytuacji. Sytuacja docelowa nie jest zablokowana przez operatora. Przyporządkowanie programu sygnalizacji do danych sytuacji następuje przez matrycę zmian sytuacji. JeŜeli wszystkie wyŜej wymienione warunki są spełnione, wówczas na podstawie matrycy decyzyjnej, następuje włączenie przewidzianej reakcji (zmiana w planie sygnalizacji). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 81/192 7.2.2. Ekran obsługi System posiada komfortowy ekran umoŜliwiający wprowadzanie wszystkich danych dla funkcji logicznych pracujących w funkcji czasu. Konfiguracja ekranu przewidziana jest dla personelu posiadającego wykształcenie w dziedzinie inŜynierii ruchu i nie wymaga Ŝadnych specjalnych umiejętności w dziedzinie programowania. Kreator ten umoŜliwia szybkie zdefiniowanie sytuacji i zmian sytuacji. Rozwiązanie strategii w systemie jest moŜliwe, przez przyporządkowanie reakcji do określonych warunków. Ekran z rysunku 7.1 definiuje strategię w obszarze grupy: Rysunek 7.1: Ekran obsługi SPA zaleŜnego od stanu ruchu Objaśnienia do ekranu: Last - obciąŜenie Normal - stan normalny Schneefall - opad śniegu Wind - wiatr Ein – włączony Aus – wyłączony Wunsch - Ŝyczenie Przy wgrywaniu danych wprowadza się i wyświetla zdefiniowane strategie i stany. Kolumny „Bezeichnung“ (nazwa) i „Manuell gesperrt“ (blokada ręczna) (przejście od sytuacji docelowej nie jest moŜliwe) moŜna edytować. Reakcje mogą zostać przydzielone do wybranego wiersza przez ComboBox „Aktion zuweisen“ (przydzielenie reakcji), na podstawie wstępnie zdefiniowanych komend grupowych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 82/192 Przyciski na ekranie, umieszczone w panelu „Situation setzen“ (wprowadzanie strategii), mają następujące działanie: ręczne wprowadzanie Ŝądanej sytuacji ( przycisk „mit Übergang” (z przejściem)) ręczne wprowadzanie aktualnej sytuacji (przycisk: Sofort (natychmiast)) Przyciski w panelu „Situation“ (sytuacja) powodują: wprowadzanie sytuacji (przycisk: Hinzufügen (wstaw)) usuwanie sytuacji (przycisk: Entfernen (usuń)) Zapisywanie powoduje automatyczne zrównanie z planem reakcji. Na rysunku 7.2 przedstawiono ekran, który definiuje przejścia sytuacji, tzn. matrycę zmian strategii (przejście z poprzedniego ekranu za pomocą przycisku “Bearbeiten” (obróbka): Rysunek 7.2: Przykład ekranu „Matryca zmian strategii” – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Na ekranie z rysunku 7.2 konfiguruje się całą matrycę zmian strategii. Zapisanie powoduje automatyczne zrównanie z zarządzaniem planem reakcji. Kolumna „Stand“ (Tendenzzähler) (stan - licznik zmian) informuje o aktualnym stanie licznika zmian. Kolumna „Sperrzeit“ (czas blokady) przedstawia aktualnie nastawiony czas blokady, powodujący zatrzymanie zmiany strategii. Czasy te zapobiegają zbyt szybkim zmianom strategii/programów sygnalizacji. Za pomocą przycisków na pulpicie moŜna włączać i wyłączać wybór programu sygnalizacji dla poszczególnych grup, uzaleŜniony od wielkości ruchu. 7.2.3. MoŜliwości testowania WdroŜenie planowania jest wspomagane przez funkcje testowe offline i online. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 83/192 7.2.4. Tworzenie komunikatów Załączenia spowodowane przez wybór programu sygnalizacji, uzaleŜniony od natęŜenia ruchu, powodują wysłanie komunikatów, które są archiwizowane. Na podstawie tego komunikatu moŜna ustalić, czy spełniony został warunek załączenia (wybór akomodacyjnego programu sygnalizacji). 7.2.5. Sterowanie centralne i zdecentralizowane UzaleŜniony od natęŜenia ruchu wybór programów sygnalizacji nadaje się zarówno do centralnego sterowania zdalnego sterowania sygnalizacją świetlną, jak równieŜ do sterowania zdecentralizowanego. W przypadku sterowania zdecentralizowanego następuje automatyczne pobranie programu sygnalizacji do sterownika (wybrany program sygnalizacji nie występuje w programie sterowania). 7.2.6. Ręczne wprowadzanie sytuacji Wprowadzanie Ŝądanej sytuacji (licznik zmian i czas zablokowania są uwzględniane) jest moŜliwe za pomocą ekranu obsługi. Ręczne wprowadzanie aktualnej sytuacji (licznik zmian i czas zablokowania nie są uwzględniane) jest równieŜ moŜliwe. 7.2.7. Realizacja Realizacja funkcji logicznych, związanych z algorytmem sterowania ruchem, moŜe być wdroŜona za pomocą Stramo albo planów reakcji. Funkcje logiczne planów reakcji: - mogą zostać w kaŜdej chwili bardzo łatwo dopasowane przez „normalnego“ pracownika obsługi; posiadają powiązania łańcuchowe I, ALBO oraz NEGACJA, o dowolnej głębokości zagnieŜdŜania; w przypadku zmiany wielkości wejściowej następuje zmiana reakcji. Stramo ma moŜliwość: - 7.3. posiadania funkcjonalnie połączonych składników; pracy cyklicznej; poddania testowi offline. Adaptacyjne sterowanie sieciowe (MOTION) 7.3.1. Koncepcja adaptacyjnego układu sterowania Istotnym zadaniem sterowania sieciowego jest określenie warunków ruchu i przygotowanie informacji w systemie sterowania o: NatęŜeniu ruchu (o ile nie moŜna ich zmierzyć); Długości zatorów, czasach oczekiwania, czasach przejazdu; Poziomie obsługi (Level of Service - LOS); Zakłóceniach. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 84/192 Przez uwzględnienie otrzymanych komunikatów o zakłóceniach i komunikatów specjalnych oraz dzięki zintegrowanej kontroli prawidłowości, rozpoznaje się detektory wadliwie działające albo uszkodzone i stosuje się odpowiednie wartości zastępcze. W zaleŜności od usterki, wartości zastępcze mogą zostać określone np. przez wybór alternatywnego detektora, przez korelację z sąsiednimi detektorami albo na podstawie znajdujących się w pamięci wahań natęŜenia ruchu. Drugim, istotnym zadaniem adaptacyjnego sterowania sieciowego jest optymalne dostosowanie podłączonych sygnalizacji świetlnych do określonego stanu ruchu. W tym celu poddaje się optymalizacji zwykle stosowane wielkości sterownicze: kolejność faz, udział światła zielonego, offsety, długość cyklu sygnalizacji grup na skrzyŜowaniach. Odbywa się to samoczynnie i przy uwzględnieniu załoŜeń zarządzania strategicznego, jak np. dozwolone kolejności faz i programy sygnalizacji, obszary dozwolone dla parametrów optymalizowanych, hierarchia funkcji docelowych. Parametry funkcji docelowych mogą być przy tym modyfikowane online. 7.3.2. Rejestracja stanu ruchu Rejestracja stanu ruchu jest centralnym składnikiem kaŜdego adaptacyjnego sterowania sieciowego. Jakość zastosowanych algorytmów moŜna ocenić po tym, jak dokładne informacje o stanie ruchu, odnoszące się do odcinka albo sieci, są uzyskiwane z urządzeń pomiarowych (z reguły lokalnych). W MOTION zastosowano do tego celu nowoczesne algorytmy, które przeprowadzają analizę sygnałów pomiarowych. Nadają się one zwłaszcza do zastosowania z detektorami umieszczonymi w pobliŜu linii zatrzymania pojazdów na jezdni. Centralna metoda szacuje występującą wielkość odciąŜenia ruchu w kierunku bocznym. Lokalne szacowanie natęŜenia dostarcza wszystkich informacji, koniecznych do optymalizowania koordynacji. Zastosowanie tradycyjnych kombinacji, pochodzących z szacowania źródła i celu oraz rozkładu (zwykle statystycznych) staje się tym samym bezprzedmiotowe, gdyŜ odpowiednie moduły nie są juŜ stosowane w sterowaniu sieciowym. W aspekcie rysującej się jakości nowych metod stanowi to jednocześnie poprawę osiągów i jakości sterowania sieciowego. W połączeniu z wielkością odciąŜenia przez ruch w kierunku bocznym moŜna bezzwłocznie oszacować, przez bilansowanie dopływów i odpływów, długości zatorów na całym odcinku trasy. Oszacowania te są poddawane ciągłej regulacji przez procedury korekcyjne. Ponadto ocenia się natęŜenie ruchu odpowiadające stopniowi nasycenia i stopnie wykorzystania wszystkich sygnalizacji świetlnych, poddaje się je optymalizacji oraz udostępnia się inne aplikacje sytemu sterowania. Wykrywane jest równieŜ wystąpienie oraz poziom istotności zakłóceń. Dzięki nowej metodzie zastosowanej w MOTION następuje znacznie dokładniejsze oszacowanie czasu przejazdu w przypadku zakłóceń ruchu, niŜ umoŜliwiały to dotychczasowe rozwiązania techniczne. Algorytmy do szacowania pracują w sposób umoŜliwiający integrację wartości pochodzących z nowoczesnych metod pomiarowych, w sensie fuzji. JeŜeli w systemie zarządzania ruchem występują dane FCD albo Wideo, wówczas moŜna je zintegrować z rejestracją stanu bez „algorytmicznego przekształcenia”. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 85/192 7.3.3. Ogólna koncepcja dynamicznej „zielonej“ fali Dynamizacja „zielonych fal“ na poziomie taktycznym odgrywa w MOTION waŜną rolę. Z wymagań dotychczasowych projektów i w ramach aktualnych rozszerzeń powstała metoda odpowiadająca aktualnemu stanowi techniki, dzięki analizie danych pomiarowych i modelowaniu przebiegu ruchu. Jednocześnie metoda ta dostarcza moŜliwości konfiguracji, pozwalających na uwzględnienie tradycyjnych zasad projektowania, równieŜ w adaptacyjnym sterowaniu sieciowym. Moduł rejestracji stanu ruchu w sterowaniu sieciowym MOTION dostarcza - oprócz oszacowania niemierzalnych natęŜeń ruchu - innych informacji, istotnych dla dynamicznej optymalizacji „zielonych fal“. Dokładne oszacowanie natęŜenia ruchu kierunków bocznych pozwala na dokładne, dynamiczne uszeregowanie zaleŜności koordynacyjnych wg stopnia waŜności, na podstawie obciąŜeń strumieni ruchu. Uprzywilejowane strumienie odciąŜające w kierunku bocznym mogą być rozpoznawane automatycznie. Bezzwłoczne oszacowanie dowolnie długich zatorów i wynikających z tego czasów przejazdów (moŜna oszacować równieŜ znacznie zwiększone czasy przejazdów spowodowane zakłóceniami) umoŜliwia optymalne uwzględnienie juŜ znajdujących się w ruchu pojazdów, przy określeniu czasu przesunięcia i pozwala (takŜe w przypadku przeciąŜenia) na uniknięcie niepotrzebnych zatrzymań (progresja ujemna). Oferowany układ sterowania sieciowego MOTION charakteryzuje się róŜnymi moŜliwościami konfiguracji, gwarantującymi przekształcenie Ŝyczeń klientów w dynamiczną „zieloną falę“. ZałoŜenie stałych offsetów, odniesionych do początku albo końca zielonego światła. ZałoŜenie dozwolonych zakresów offsetów. Akceptacja określonej kolejności faz z moŜliwością ograniczenia do określonych sytuacji, pór dnia albo długości cyklu sygnalizacji. ZałoŜenie własnego stopnia waŜności czasów oczekiwania i zatrzymania, zwłaszcza do optymalizacji offsetów. MoŜliwe jest wprowadzenie tras, na których znajdują się poddawane optymalizacji „zielone fale”. W eksploatacji MOTION posiada następujące moŜliwości (o ile wymaga tego konfiguracja): ustalanie priorytetów strumieni ruchu i natęŜenia kierunków bocznych, na podstawie mierzonych/szacowanych obciąŜeń (patrz wyŜej); zalecanie najkorzystniejszej kolejności faz; uwzględnienie znajdujących się w ruchu pojazdów (patrz wyŜej) równieŜ przy przeciąŜeniu; minimalizacja liczby zatrzymań przez progresję ujemną, o ile to konieczne. Przy ustalaniu połoŜenia fali MOTION nie jest ograniczony przy wyborze długości cyklu programu sygnalizacji przez stałe punkty czasowe. Cały przebieg planu sygnalizacji moŜe być przesuwany w obszarze długości cyklu programu sygnalizacji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 86/192 7.3.4. Rozpoznawanie zakłóceń Sterowanie sieciowe posiada moduł rozpoznawania zakłóceń. 7.3.5. Stanowisko zasilania i obsługi Stanowisko zasilania i obsługi sterowania sieciowego jest zainstalowane na serwerach Client sterowania sieciowego i komputerze systemu sterującego ruchem (serwer sterowania sieciowego). 7.4. Trasy pojazdów słuŜb ratowniczych Za pomocą trasy pojazdów słuŜb ratowniczych (EFR - EinsatzFahrzeugRouten) mogą być otwierane drogi przejazdu dla tego rodzaju pojazdów (straŜ poŜarna itp.). Rysunek 7.3: Przykład wizualizacji tras przejazdu pojazdów słuŜb ratowniczych - przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Czasy od [s] do [s] oznaczają początek i koniec fazy zielonego światła, w odniesieniu do momentu aktywacji. RóŜne trasy pojazdów słuŜb miejskich mogą zostać zdefiniowane przez selekcję sygnalizacji świetlnej z ekranu systemu informacji geograficznej (GIS) albo z widoku list (decydująca jest kolejność selekcji). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 87/192 Z widoków GIS lub list moŜna bezpośrednio przełączyć się na kreator EFR. Wybrane sygnalizacje świetle zostają przejęte odpowiednio do ich kolejności selekcji przez kreator EFR (przykładowy widok okna kreatora EFR przedstawionona rysunku 7.4). MoŜna wprowadzać inne sygnalizacje świetlane, a juŜ wprowadzone moŜna kasować. Rysunek 7.4: Kreator EFR Element Tabele reakcji ID LSA Name LSA Kurzname Verzögerung Gerätesteuerung Opis Identyfikacja reakcji Nazwa urządzenia sygnalizacji świetlnej Skrót nazwy urządzenia sygnalizacji świetlnej Offset planów reakcji Tekstowe streszczenie dialogu z układem sterowania urządzenia Przyciski do obsługi reakcji na ekranie Bearbeiten Po naciśnięciu przycisku „Bearbeiten“ ukazuje się dialog związany z wprowadzaniem danych do urządzenia, Wskazówka: ramka wybór urządzenia sygnalizacji świetlnej (LSA Auswahl) nie ukazuje się przy wywołaniu programu sterowania z widoku szczegółowego sterownika sygnalizacji świetnej. Hinzufügen Wprowadzenie nowej reakcji przez dialog polegający na wprowadzaniu danych do urządzenia, Löschen Kasowanie wybranej reakcji. Auf /Ab Zmiana kolejności wykonywania reakcji. Dane na temat planu reakcji Aktionsplan ID Aktionsplan Name: Gdy plan reakcji zostanie załadowany, zapisany albo zapisany na nowo, wówczas zostaje wyświetlony identyfikator planu reakcji. Identyfikator wskazuje na juŜ istniejący plan reakcji, przyciski „Löschen“ i „Starten“ są aktywne. Nazwa posiada wprowadzoną pierwsza i ostatnią skrótową nazwę sterownika sygnalizacji świetlnej. Wprowadzenie zmiany jest moŜliwe. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Przyciski planu akcji na ekranie Speichern Speichern als neu Laden Löschen Starten 88/192 Opracowanie albo nadpisanie istniejącego planu reakcji. Wskazania przydzielonego identyfikacji planu reakcji (Aktionsplan ID). Zapisanie duplikatu planu reakcji Ładowanie planu reakcji (zostaje wyświetlona lista planów reakcji z kategorii LSA EFR Route) sterownika sygnalizacji świetlnej na trasie przejazdu pojazdów słuŜb ratowniczych. Kasowanie planu reakcji (musi być wyświetlony Aktionsplan ID) Uruchamianie planu reakcji (musi być wyświetlony Aktionsplan ID). JeŜeli plan akcji uległ poprzednio zmianie, wówczas wyświetlane jest pytanie ostrzegawcze, czy uprzednio zapisany ma pozostać. Przycisk startowy nie wprowadza automatycznie zmian przy uruchamianiu (wywołanie następuje przez TSC-Invoke). Za pomocą kreatora EFR dla kaŜdego urządzenia sygnalizacji świetlnej moŜna utworzyć akcję w ramach planu reakcji. Opóźnienie załączania jest przejmowane jako offset. Plan reakcji zawiera jako kategorię wartość „sterowniki sygnalizacji świetlnej na trasie pojazdów słuŜb ratowniczych” („LSA EFR Route“) i nazwę, którą powinien zdefiniować operator. Poszczególne zapisane reakcje zawierają jako opcję tekst skróconej nazwy i skróconą nazwę sterownika sygnalizacji świetnej. Kreator oferuje następujące moŜliwości: tworzenie planu reakcji (sterowanie trasą przejazdu słuŜb ratowniczych); edycja niŜej podanych parametrów dla kaŜdego urządzenia sygnalizacji świetlnej; rozpoczęcie utworzonego planu reakcji; kasowanie planu reakcji; moŜliwość stopniowania treści poszczególnych załączeń (moŜliwość kopiowania wierszami); załadowanie istniejącego planu reakcji w celu późniejszej edycji (z odpowiednią kategorią); Przez dialog z układem sterowania dla kaŜdego sterownika sygnalizacji świetlnej moŜna wprowadzić: offsety, czas trwania sygnału zielonego, włączenie/wyłączenie HK, Program sygnalizacji, tryb załączenia, przyczynę załączenia. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 89/192 Do zaakceptowania i ręcznego wykonania poszczególnych reakcji uŜywany jest ekran jak na rysunku 7.5: Rysunek 7.5: Tryb wykonawczy Spalte State ID Type Description Execute Confirm Offset Time Left Opis Stan reakcji: ukończona pomyślnie, w trakcie realizacji Identyfikacja reakcji Typ reakcji Opis reakcji Wstępne ustawienia są przejmowane z dialogu startowego i mogą zostać jeszcze zmienione. JeŜeli nie jest aktywowane, wówczas reakcja uruchamia się automatycznie po upływie podanego offsetu. JeŜeli jest aktywowana, wówczas po upływie offsetu ukazuje się pytanie o potwierdzenie realizacji. Offset ustawień moŜe być wprowadzany bezpośrednio do tabeli. Za pomocą przycisków umieszczonych z prawej strony tabeli moŜna dodawać lub odejmować offset wybranych wierszy w krokach 10, 20 i 60 sekundowych. Na początku aktywacji reakcji czas offsetu zostaje przejęty do kolumny „Time Left“. Od tego momentu rozpoczyna się odliczanie wsteczne. Zmiany w offsecie są przenoszone do kolumny „Time Left“. Odliczanie wsteczne odbywa się w krokach 5-sekundowych. Start now uruchamia wybraną reakcję natychmiast, niezaleŜnie od offsetu i właśnie realizowanej reakcji. Przycisk Continue powoduje bezpośrednie wykonanie reakcji. Cancel Plan przerywa cały plan reakcji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 90/192 8. Wizualizacja 8.1. MoŜliwość konfigurowania widoków na ekranie Widoki na ekranie moŜna w duŜym zakresie konfigurować. Parametry istotne dla widoków uzyskiwanych z systemu informacji geograficznej (GIS) są przykładowo konfigurowane za pomocą programu narzędziowego GisConfig. MoŜna zarówno dodawać nowe kategorie, jak teŜ dowolnie definiować grupy lub obiekty przedstawiane w ramach grup. W ten sposób widoki na ekranie moŜna dostosowywać do wymagań uŜytkownika 8.2. Obsługa systemu na podstawie mapy 8.2.1. GIS oparty na układzie warstwowym Monitor eksploatacyjny oparty na mapie wykorzystuje tzw. wizualizację GIS (Geographical Information System), która umoŜliwia graficzne przedstawianie obiektów znajdujących się w bazie danych, na podstawie przyporządkowania geograficznego na mapie. Podstawę danych dla GIS stanowią stosowane formaty map cyfrowych, jak np. format MapInfo. Wizualizacja jest zorganizowana w wielu warstwach statycznych i dynamicznych. Warstwy statyczne są to poziomy, których treść nie zmienia się albo zmienia się bardzo rzadko, jak np. topografia miasta albo sieć ulic. Warstwy statyczne mogą zostać dopasowane przez uŜytkownika w zewnętrznych programach edycyjnych (np. definicja warstw). Warstwy dynamiczne są warstwami specyficznymi dla typów obiektów, których treść zmienia się w czasie, jak np. stan ruchu albo stan eksploatacyjny sterowników sygnalizacji świetlnej. Warstwę dynamiczną uŜytkownik moŜe komfortowo skonfigurować online w systemie zarządzania ruchem, w ramach wyglądu ekranu obsługi. Warstwy dynamiczne zawierają przystosowane do klikania linki do wyświetlanych w nich obiektów z bazy danych. Typowymi warstwami zdefiniowanymi w systemie są: Mapa podstawowa Roboty drogowe Stan ruchu Ulice Punkty pomiarowe/detektory Zakłócenia/komunikaty Sekcje/rejony Parkingi Sensory meteorologiczne Lokalizacja pojazdów Prognoza ruchu Detekcja lokalna Urządzenia sygnalizacji świetlnej Trasy Przystanki komunikacji (objazdy/doprowadzenia) miejskiej Lokalizacja kamer Tablice informacyjne Trasy przejazdu komunikacji publicznej (fragmenty odcinków dla komunikacji miejskiej) Wprowadzona do systemu kolejność warstw określa równieŜ kolejność wyświetlania dynamicznych obiektów z bazy danych. Obiekty te, zlokalizowane w przestrzennie podobnych miejscach w GIS, mogą się więc przy określonych stopniach zoom-u ewentualnie nakładać na siebie (zgodnie z ustaloną w systemie kolejnością warstw). RóŜne warstwy (i wyświetlane tym samym typy obiektów) mogą być przez pracownika Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 91/192 obsługi selektywnie wprowadzane i usuwane. Przykładowe okno wizualizacji przedstawiono na rysunku 8.1. Rysunek 8.1: Przykładowe okno wizualizacji - przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 8.2.2. Zachowywanie danych GIS Mapa cyfrowa jest przechowywana w odpowiedniej bazie, z moŜliwością aktualizacji. Obiekty statyczne i dynamiczne są przyporządkowywane do mapy. KaŜdemu obiektowi przyporządkowywane są co najmniej współrzędne, częściowo równieŜ przyporządkowanie do fragmentu odcinka drogi. Fragmenty odcinków na pierwotnej mapie mogą być wyświetlane na ekranie obsługi w odcinki nadrzędne i mogą być traktowane w systemie jako obiekty samodzielne. Odcinki mogą być następnie łączone w trasy. Trasom moŜna przypisywać róŜne atrybuty, jak np. trasa komunikacji miejskiej, trasa pojazdów słuŜb ratowniczych itp. 8.2.3. Wizualizacja obiektów Obiekty dynamiczne na mapie sieciowej są przedstawione za pomocą ikon i posiadają kolor odpowiadający ich aktualnemu stanowi eksploatacyjnemu. System zawiera standardowy zestaw ikon dla róŜnych typów obiektów. Ikony te mogą zostać jednak zasadniczo ustalone równieŜ przez uŜytkownika. Kolory tła ikon mają za zadanie przekazać szybką informacje o tym, czy urządzenie działa i czy występują ewentualnie zakłócenia. PoniŜej przedstawiono przykładowo symbole detektorów, sterowników sygnalizacji świetlnej na skrzyŜowaniach, robót drogowych oraz fragmentów odcinków dróg. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 92/192 Symbole punktów pomiarowych i detektorów składają się z następujących elementów: Rysunek 8.2: Elementy symboli punktów pomiarowych i detektorów Objaśnienia do schematu: Belastungsgrad – stopień natęŜenia Verkehrssituation – sytuacja drogowa Betriebsstatus – stan eksploatacyjny Messtellensymbol – symbol punktu pomiarowego Messstellenbezeichnung – nazwa punktu pomiarowego Tło symbolu moŜe przy tym mieć 5 róŜnych kolorów, oznaczających stan eksploatacyjny obiektu: = stan obiektu nieznany = obiekt jest offline = obiekt podlega zakłóceniu = obiekt częściowo podlega zakłóceniu = obiekt pracuje prawidłowo Pole wskazań sytuacji komunikacyjnej na punktach pomiarowych moŜe przyjmować następujące barwy (wyświetlane opcjonalnie, moŜliwość aktywacji do 5 stopni): = ruch spowolniony = ruch w niewielkim stopniu spowolniony = zator = stan krytyczny/ruch spowolniony = przejazd swobodny Wskazania stopnia swobody ruchu ulicznego odzwierciedlają nasycenie odcinka ulicy w punkcie pomiarowym (wyświetlane opcjonalnie). SkrzyŜowania są przedstawiane w sposób następujący: Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 93/192 Rysunek 8.3: Przykład wizualizacji skrzyŜowań Objaśnienia do schematu: LSA-Symbol – symbol LSA Betriebsstatus – stan eksploatacyjny Signalplan – plan sygnalizacyjny Knotenbezeichnung – nazwa węzła (skrzyŜowania) Hinterlegte Notitz – dodana notatka Kolory tła ikon mogą być następujące: = stan eksploatacyjny nieznany = sterownik sygnalizacji świetlnej jest offline = występuje powaŜna usterka, np. przerwanie komunikacji = komunikat alarmowy, np. przepalenie się lampy czerwonej = ostrzeŜenie, występuje usterka, sterownik jeszcze pracuje = sterownik sygnalizacji świetlnej pracuje prawidłowo Za pomocą widoku szczegółowego (dostępnego przez menu kontekstu, po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na symbol obiektu) istnieje moŜliwość dodawania notatek do kaŜdego skrzyŜowania. JeŜeli węzeł jest wyposaŜony w notatkę, wówczas w lewym górnym naroŜniku symbolu obiektu ukazuje się zielone oznaczenie. Dodatkowo moŜe zostać opcjonalnie wyświetlony aktualny numer programu sygnalizacji z ikoną. Roboty drogowe i imprezy (opcja) są wyświetlane w postaci symbolu. Opcjonalnie moŜe być równieŜ wyświetlony na siatce ulic rozmiar robót lub imprezy. Rysunek 8.4: Przykład wizualizacji opcji „Roboty drogowe i imprezy” Objaśnienia do rysunku przedstawiono na następnej stronie. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 94/192 Objaśnienia do schematu: Baustellenausdehnung – obszar robót drogowych Baustellensymbol – symbol miejsca robót drogowych Baustellenbezeichnung – nazwa miejsca robót drogowych Baustellenstatus – status prowadzonych robót drogowych Kolory symbolu i fragmentów odcinka trasy informują o aktualności zdarzenia. Znaczenie kolorów jest następujące: = nieznane = w przyszłości = przerwane = aktywne = zakończone = nie zweryfikowane Zakłócenia są zawsze przedstawiane wyłączne w kolorze CZERWONYM i nie mogą przyjmować stanów poprzednich. Fragmenty odcinków posiadają kolory odpowiadające ich poziom obsługi (Level of Service - LOS) (informacje na temat czasu przejazdu znajdują się na widoku szczegółowym). Rysunek 8.5: Przedstawienie sytuacji komunikacyjnej w GIS Na kontrolowanych fragmentach odcinków są umieszczane zaleŜne od kierunku linie. Posiadają one następujące kolory (moŜliwość aktywacji do 5 stopni): = zator = stan krytyczny/ruch spowolniony = przejazd swobodny = przejazd nieco spowolniony = przejazd znacznie spowolniony Definicja przestrzennego połoŜenia wszystkich fragmentów odcinków jest przedstawiona przez sieć L&D. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 95/192 Zakłócenia Obiekty posiadające inny status eksploatacyjny niŜ „nieznany“ i „OK“ są wyświetlane na GIS najpierw w sposób migający, aby ściągnąć na siebie uwagę pracownika obsługi. MoŜe on następnie wprowadzić wykazujący zakłócenia obiekt do listy zakłóceń akceptowanych, przez menu kontekstowe, po kliknięciu prawym przyciskiem myszy, po czym symbol obiektu przestaje migać. Pracownik obsługi moŜe dodatkowo wyświetlić za pomocą struktury nawigacyjnej wykaz wszystkich obiektów wykazujących w danym momencie zakłócenia. Zostaje dokonany podział na zakłócenia zaakceptowane i nie zaakceptowane. Funkcja Tool Tip Elementem składowym wizualizacji GIS jest funkcja przeznaczona dla dynamicznych obiektów bazy danych. Po krótkotrwałym ustawieniu kursora myszy na danym obiekcie na mapie GIS, ukazuje się ramka informacyjna, zawierająca wyciąg istotnych danych dynamicznych. Rysunek 8.6: Przykładowa ramka informacyjn obiektów na mapie GIS – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 8.2.4. Funkcja zoom GIS daje moŜliwość stosowania logicznego zoomu. W tym celu rozróŜnia się zwykle następujące statyczne kategorie dróg. • autostrady z mostami i tunelami • drogi główne i boczne W podstawowym ustawianiu mapy moŜna np. uwidocznić sieć autostrad, a wygasić sieć podrzędnych dróg. Gdy mapa zostanie powiększona, wówczas pojawi się sieć dróg podrzędnych, zawierająca drogi główne i boczne. Przy stosowaniu logicznego zoom-u moŜna ustalić, od jakiej rozdzielczości mają być widoczne określone obiekty dynamiczne. Sensowne jest np. aby juŜ w podstawowym połoŜeniu mapy operator posiadał ogólny przegląd, nie przeładowany przy tym obiektami dynamicznymi. Z tego powodu dokonuje się typowy dla systemu następujący podział warstw dynamicznych (definicja warstwy moŜe być jednak zawsze dowolnie skonfigurowana). 1. Wraz z wyświetleniem autostrad zostają wyświetlone (przykładowo) o o o sytuacja komunikacyjna na fragmentów odcinków, wypadki, roboty drogowe. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 96/192 2. Wraz z wyświetleniem podrzędnej sieci dróg zostaną przykładowo wyświetlone połoŜenia: o punktów pomiarowych/detektorów z podsystemów, o punktów pomiarowych urządzeń detektorowych, o kamer telewizji kablowej, o sterowników sygnalizacji świetlnej... 8.2.5. Wyszukiwanie w systemie GIS W widoku sieci zintegrowana jest funkcja wyszukiwania, która umoŜliwia wyszukiwanie obiektów w sieci. W tym celu wszystkie obiekty są wyszczególnione w widoku listy, z pogrupowaniem wg typów obiektów. JeŜeli operator zaznaczy obiekt i następnie kliknie na wyszukiwanie („Suchen“), wówczas funkcja ta przeszukuje mapę GIS. Przy znalezieniu obiektu zostaje on przedstawiony w środku widoku i zaznaczony. UŜytkownik moŜe nastawić Ŝądany stopień powiększenia i zidentyfikować otoczenie obiektu. Wyszukiwanie obiektu jest moŜliwe dla wszystkich obiektów dynamicznych. Wyszukiwanie obiektów statycznych jest moŜliwe w obszarze sieci ulic. Za pomocą zintegrowanego okna dialogowego (wyszukiwanie) istnieje moŜliwość ograniczenia wyszukiwania do określonych nazw obiektów. MoŜna np. wyszukiwać obiekty bez wprowadzania kompletnej nazwy. Kryterium wyszukiwania pozwola na znalezienie wszystkich obiektów, w których nazwie występuje wskazana kombinacja liter. Nie są uwzględniane litery duŜe i małe. 8.2.6. Widoki zdefiniowane przez uŜytkownika System SCALA/CONCERT daje moŜliwość zdefiniowania przez uŜytkownika widoków uzyskiwanych w ramach wizualizacji i zapisywania ich. Istnieje moŜliwość zapisywania konfiguracji GIS w zaleŜności od wyświetlonych warstw (typów obiektów), stopnia zoom-u i połoŜenia na mapie. UmoŜliwia to wygodne ładowanie róŜnych, wstępnie zdefiniowanych, widoków, jak np. grupowanie określonych typów obiektów w określonym rejonie mapy cyfrowej. 8.2.7. Zapisywanie działań System umoŜliwia rejestrację róŜnych, kolejnych czynności, jako działań (funkcja makro). Za pomocą tej funkcji istnieje moŜliwość zdefiniowania działań w ramach zarządzania strategicznego, w postaci wykonanych kolejno czynności, za pomocą ekranu obsługi (przełączonego na makro). Moduł ten pozwala na zdefiniowanie akcji (środków) bez uŜycia dodatkowego opisu. 8.3. Stan rzeczywisty Stan rzeczywisty informuje o aktualnym stanie skrzyŜowań i detektorów lub elementów składowych systemu. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 97/192 8.3.1. Widok listy urządzeń sygnalizacji świetlnej (skrzyŜowań) Wszystkie obiekty przedstawione w GIS mogą być przedstawione w formie tabeli. Do tego celu uŜytkownik ma moŜliwość zaŜądania odpowiednich informacji o określonych typach obiektów, przy wykorzystaniu paska nawigacji. Dla kaŜdego typu obiektu istnieje moŜliwość otrzymania przeglądu wszystkich wprowadzonych do systemu obiektów. Przegląd ten moŜna posortować wg typów i podtypów. Dla kaŜdego obiektu zostaną przy tym przedstawione najwaŜniejsze informacje (jak stan, nazwa, zliczone wartości itp.). Oprócz wyświetlonych list moŜliwe jest równieŜ uzyskanie zwartych przeglądów, zawierających jedynie stan kaŜdego obiektu. Z obu tych przeglądów moŜna przejść do widoku szczegółowego przez wybranie określonego obiektu. Przy wyświetlaniu list moŜna zdefiniować dla kaŜdego typu obiektów maksymalną wyświetlaną liczbę kolumn. Spośród wstępnie wprowadzonej ilości uŜytkownik moŜe wybrać istotne dla siebie dane i ustawić szerokość wyświetlanego obrazu. Wyświetlaną listę moŜna sortować w kolumnach. Wszystkie widoki list moŜna równieŜ wydrukować lub eksportować. W tym celu moŜna przeprowadzić dla wybranego obiektu bezpośrednie wyszukiwanie przynaleŜnych komunikatów eksploatacyjnych. Rysunek 8.7: Widok listy urządzeń sygnalizacji świetlnej (skrzyŜowań) Objaśnienia do ekranu powyŜej: Flexiblen Sortier- und Autofilterfunktionen - Elastyczne funkcje sortowania i automatycznego filtrowania Details – Indos zur LSA ohne Bedienen - Szczegóły – informacja o LSA bez obsługi Bedienen – Indos zur LSA mit Bedinen - Obsługa – informacja o LSA z obsługą Details fur die angeklicte LSA (Blau hinterlegt) - Szczegóły dotyczące wybranego LSA (podświetlone na niebiesko) Przez wybranie np. obiektu w postaci sterownika sygnalizacji świetlnej moŜna wywołać róŜne funkcje, jak np. widok szczegółowy urządzenia, dialog obsługowy urządzenia albo wyszukiwanie GIS (pozycjonowanie mapy GIS i zaznaczenie wybranego urządzenia sygnalizacji świetlnej). 8.3.2. Widok szczegółowy Dla wszystkich obiektów moŜliwe jest uzyskanie widoków szczegółowych. Mogą być one wywoływane z przeglądu list lub bezpośrednio z geograficznego systemu informacyjnego przy selekcji odpowiedniego obiektu. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 98/192 Na widoku szczegółowym wyświetlane są dokładne informacje o przekazywanych w formie tabeli wartościach dynamicznych obiektu i jego zasilaniu. W zaleŜności od tego, o jaki typ obiektu chodzi, na róŜnych zakładkach plików są wyświetlane dynamicznie wszystkie istotne informacje na temat wybranego obiektu. Dla sterowników sygnalizacji świetlnej są to np. aktualnie włączony program sygnalizacji, połoŜenie urządzenia (współrzędne geograficzne i odniesienie do ulic), parametryzacja i inne specyficzne uwagi na temat obiektu. Sterowniki sygnalizacji świetlnej mogą być sterowane bezpośrednio z widoku szczegółowego. Przykład okna widoku szczegółowego przedstawiono na rysunku 8.8. Rysunek 8.8: Przykład okna widoku szczegółowego Tłumaczenie objaśnień na zielonym polu: Aufrufbar aus dem GIS und den Listenansichten - MoŜliwość wyświetlenia z GISu i widoków pasków Darstellung der Detailinformation der Iststände und weiteren Informationen separiert über diverse Reiter - Przedstawienie szczegółowych informacji dotyczących stanu rzeczywistego i pozostałych informacji w poszczególnych zakładkach umfangreiche Statusinformation - Obszerne informacje na temat statusu GIS-Suche - Wyszukiwanie w GIS Aufrufobjektbezogene Archiv-Recherche - Przeszukiwanie archiwum pod kątem wyświetlanego obiektu Aufruf von knotenspezifischen Visualisierungen - Wyświetlenie wizualizacji dotyczącej danego węzła (skrzyŜowania) MoŜe to następować albo przez wprowadzenie bezpośrednich komend załączania albo przez sterowanie czasowe (kalendarz). Na widoku szczegółowym dostarczane są szersze informacje dla punktów pomiarowych. Jako dane dynamiczne są tutaj wprowadzone aktualnie zliczone wartości. Mogą zostać wybrane i wyświetlone aktualne i historyczne wyniki zliczania. Oprócz tego moŜe być przedstawiona i sparametryzowana graficznie sytuacja komunikacyjna przyporządkowana przekrojowi pomiarowemu. Poza tym istnieje moŜliwość dodania fotografii do obiektu (w stosowanym formacie rastra). Z widoku szczegółowego moŜna dokonać lokalizacji obiektu w GIS oraz - podobnie jak przy wyświetlaniu list - równieŜ tutaj moŜna wybrać do wizualizacji albo do eksportu specyficzne komunikaty eksploatacyjne obiektu. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 8.3.3 99/192 Widok szczegółowy sterowników sygnalizacji świetlnej Widok szczegółowy sterowników sygnalizacji świetlnej przedstawia wszystkie statyczne i dynamiczne informacje o skrzyŜowaniu. Informacje mogą być posortowane wg obszarów tematycznych (stan rzeczywisty, dane stałe, detektory, przynaleŜność do grupy, połoŜenie, redakcja, serwis) i wywoływane za pomocą zakładek. Zakładka „stan rzeczywisty“ Wyświetlane są tutaj wszystkie dynamiczne informacje, jak np. poziom sterowania, charakterystyka centrali, stan sterownika, stany eksploatacyjne i stany usterek. Przykładowe okno zakładki „stan rzeczywisty” przedstawiono na rysunku 8.9. Rysunek 8.9: Przykładowe okno zakładki „stan rzeczywisty” – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Zakładka „dane stałe“ Zakładka dostarcza informacji statycznych, jak np. istniejące plany sygnalizacji, typ sterownika sygnalizacji świetlnej, producent, rodzaj komunikacji i inne informacje opisowe. Przykładowe okno zakładki „dane stałe” przedstawiono na rysunku 8.10. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 100/192 Rysunek 8.10: Przykładowe okno zakładki „dane stałe” – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 101/192 Zakładka „przynaleŜność do grupy“ Wyświetlana jest tutaj w formie listy przynaleŜność skrzyŜowania do róŜnych węzłów. Przykładowe okno zakładki „przynaleŜność do grupy” przedstawiono na rysunku 8.11. Rysunek 8.11: Przykładowe okno zakładki „przynaleŜność do grupy” – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Objaśnienia do ekranu: Status: unbekannt – status nieznany Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 102/192 Zakładka „serwis“ Mogą być tutaj wpisane róŜne informacje na temat konserwacji i obsługi technicznej, jak np. osoby wyznaczone do utrzymywania kontaktu i ich numery telefonów. Przykładowe okno zakładki „serwis” przedstawiono na rysunku 8.12. Rysunek 8.12: Przykładowe okno zakładki „serwis” Objaśnienia do ekranu: Wartungsinfo - Informacja na temat konserwacji i przeglądów Wartungsfirma - Firma prowadząca przeglądy i konserwację Lampenwechselfirma - Firma odpowiedzialna za wymianę świateł Ansprechpartner/Rufnumer - Partner / numer telefonu Polizei (verantwortlich) – Policja (odpowiedzialny) Ersatzregelung - Uregulowanie zastępcze Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 103/192 8.3.4. Przyrząd do obsługi sterownika sygnalizacji świetlnej/obsługa centralna/tryb ekspercki Do obsługi sterowników sygnalizacji świetlnej moŜna wybrać na widoku szczegółowym róŜne okna dialogowe obsługi. Narzędzie obsługi (sterowanie urządzeniem) Za pomocą tego okna dialogowego (przykład na rysunku 8.13) moŜna wprowadzić róŜne komendy specyficzne dla sterownika obsługującego dane skrzyŜowanie, jak. np. załączanie programu sygnalizacji, blokowanie itp. Rysunek 8.13: Przykładowe okno obsługi sterowania urządzeniem – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Ramka wybór urządzenia sygnalizacji świetlnej („LSA Auswahl“) ukazuje się tylko przy wywołaniu okna dialogowego z układem sterowania sterownika z poziomu zarządzania strategicznego itp., poniewaŜ na tym poziomie niekoniecznie dokonywany jest najpierw wybór sterownika sygnalizacji świetlnej, tak jak przy wywoływaniu dialogu z widoku listy urządzeń sygnalizacji świetlnej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 104/192 Obsługa centralna Za pomocą okna dialogowego obsługi centralnej (przykład okna przedstawiono na rysunku 8.14) moŜna blokować programy sygnalizacji albo przełączać i ponownie włączać rejestrację komunikatów albo stanu rzeczywistego skrzyŜowania. Rysunek 8.14: Przykładowe okno obsługi centralnej – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 105/192 8.3.5. Ogólny stan rzeczywisty W ramach ogólnego stanu rzeczywistego wyświetlany jest albo stan systemu, albo obiekty wykazujące usterki. Z widoku stan systemu („Systemzustand“) pracownik obsługi moŜe uzyskać informacje o stanie systemu, tzn. o stanie sterownika na serwerze i wykonywanych na nim funkcjach. Stan systemu jest przy tym przedstawiony w formie hierarchicznego drzewa. Na poziomie najwyŜszym wyszczególnione są poszczególne sterowniki serwera, na poziomie niŜszym – funkcje wykonywana na danym sterowniku. Stan jest przedstawiony w postaci oznaczenia barwnego i opisu. Przykładowe okno widoku tej zakładki przedstawiono na rysunku 8.15. Rysunek 8.15: Przykładowe okno ogólnego stanu rzeczywistego (zakładka „Stan systemu”) – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Na widoku „obiekty wykazujące usterki” („gestörte Objekte“) pracownik obsługi moŜe zasięgnąć informacji o obiektach wykazujących usterki oraz o obiektach, w których właśnie wystąpiły usterki. W górnej części okna wyświetlane są obiekty wykazujące usterki, wraz z podaniem przyczyny usterki. W dolnej części okna przedstawiane są obiekty, których stan usterki uległ zmianie i nie został jeszcze „zaakceptowany” przez pracownika obsługi. MoŜe on teraz „zaakceptować” te obiekty, w których właśnie wystąpiła usterka. Tym samym obiekt przechodzi z części okna „nie zaakceptowane obiekty wykazujące usterkę” do części okna „zaakceptowane obiekty wykazujące usterkę”. Przykładowy widok przedstawiono na rysunku 8.16. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 106/192 Rysunek 8.16: Przykładowe okno ogólnego stanu rzeczywistego (zakładka „Obiekty wykazujące usterkę”) – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 8.4. Sterowanie ręczne System powinien przewaŜnie pracować automatycznie. Mimo to występuje konieczność, aby w razie potrzeby przejść na sterowanie ręczne. Do tego celu system posiada komfortowy ekran obsługi, wykorzystujący technikę okien. W oknach tych wyświetlane są informacje o aktualnym stanie elementów składowych systemu oraz wizualizowane są ręczne ingerencje w program sterowania. Obsługa moŜe odbywać się z wielu stanowisk i dopuszcza dostęp pracowników obsługi o róŜnych profilach. Do wprowadzania komend, będącego istotną i częstą ingerencją w program sterowania sygnalizacją świetlną, jest do dyspozycji przejrzysty i obszerny wybór komend, niewymagający nauczenia się skomplikowanej składni komend. Wprowadzenie komendy moŜe zostać uruchomione: o z widoku szczegółowego sterownika sygnalizacji świetlnej, o z ogólnego stanu rzeczywistego, o z widoku sieci. Wprowadzanie komend daje moŜliwość wyboru moŜliwych komend do obsługi kaŜdego komputera rejonu, grupy albo skrzyŜowania. Zasób komend jest zaleŜny od załoŜeń programowych wszystkich skrzyŜowań lub wspólnych właściwości grupy przy tworzeniu grup sterowników. Wybrana komenda zostaje wysłana dopiero po potwierdzeniu przez pracownika obsługi. MoŜliwe są między innymi następujące komendy: o włączanie sterownika sygnalizacji świetlnej, o wyłączanie sterownika sygnalizacji świetlnej, o włączanie programu sygnalizacji, o praca miejscowa sterownika sygnalizacji świetlej, o włączanie/wyłączanie wyboru programu sygnalizacji, o blokowanie sterownika sygnalizacji świetlnej, o zwolnienie sterownika sygnalizacji świetlnej, o blokowanie planu sygnalizacji, o zwolnienie planu sygnalizacji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 107/192 KaŜda komenda załączenia zostaje wprowadzona do archiwum (z podaniem czasu rzeczywistego i kodu pracownika obsługi). Rysunek 8.17: Przykładowe okno sterowania ręcznego Tłumaczenie haseł na zielonym polu powyŜej: Festlegung Steuerungsebene (Blockierung oder ohne Blockierung) - Ustalenie poziomu sterowania (blokowanie lub bez blokowania) Schaltzeit sofort oder zeitlich begrenzt - Czas załączania natychmiast lub w ograniczonym czasie Hauptknoten - Główne węzły (skrzyŜowania): ein und Auswahl Signalplan - załączanie i wybór planu sygnalizacji aus und Auswahl Ausschaltmodus - wyłączanie i wybór trybu wyłączania lokal und freigeben - lokalnie i zwolnienie lokale VA - Lokalne VA ein/aus/freigeben- załączanie / wyłączanie / zwalnianie Schaltgrundeingabe zur späteren Nachvollziehbarkeit - Podanie przyczyny załączenia w celu zapewnienia moŜliwości odtworzenia Wskazówka do wprowadzania przyczyny załączenia: W tym przypadku chodzi o pole opcjonalne. MoŜna dokonać wyboru spośród tekstów zdefiniowanych wstępnie przez konfigurację. MoŜliwe jest równieŜ wprowadzenie dowolnego tekstu alternatywnie. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 8.5. 108/192 Komunikaty 8.5.1. Komunikaty sterowników Transmitowane mogą być następujące komunikaty zwrotne: włączenie/wyłączenie sterownika włączenie/wyłączenie akomodacji, usterka sterownika, zakłócenie procesu, pęknięcie Ŝyły, wyłączenie sieci, usterka wtórna (wtórna usterka lamp), zabezpieczenie sygnalizacji (usterka lampy czerwonej), usterka detektora, przekroczenie minimalnej wartości czasu międzyzielonego, przekroczenie minimalnego czasu świecenia się światła zielonego, praca miejscowa, załączanie ręczne, miejscowa ingerencja w program, wygaszenie, brak odpowiedzi (usterka przewodu), przewód w stanie prawidłowym (odcinek transmisji = oczywisty), błędna odpowiedź, usterka w kanale komunikatów zwrotnych, usterka w systemie komunikacji, komunikaty o zmianie programu sygnalizacji, usterki detektora, komunikaty z dziennika pracy. Wszystkie komunikaty są zaopatrzone w informacje na temat czasu, są archiwizowane i rozdzielane w zaleŜności od ustawienia filtra. 8.5.2. Wskazania online i archiwizacja komunikatów Wizualizacja aktualnych komunikatów eksploatacyjnych następuje we własnym oknie. Komunikaty są wyświetlane bezpośrednio po nadejściu, w zaleŜności od wyboru filtra, i jednocześnie wprowadzane do archiwum komunikatów eksploatacyjnych. Wyświetlane są: komunikaty eksploatacyjne sterowników i detektorów, komunikaty eksploatacyjne sterowników obszarowych, dane wprowadzane przez pracowników obsługi, jak komunikaty ręczne i komentarze, komunikaty specjalne. Dane wprowadzone do archiwum komunikatów eksploatacyjnych mają charakter dokumentacyjny. Nie moŜna ani wprowadzić zmian ani ich skasować. Wyświetlanie online komunikatów odbywa się w formie tabelarycznej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 109/192 Cały komunikat tworzy jeden wiersz tabeli, poszczególne elementy komunikatów (numer, tekst itd.) tworzą kolumny. Wybór uwidacznianych elementów moŜe zostać dostosowany do potrzeb uŜytkownika. Istotnymi elementami komunikatów są: Numer identyfikacyjny w systemie. Data i czas wprowadzenia do pamięci. Normalnie jest on minimalnie późniejszy niŜ czas oryginalnego komunikatu. Data i czas powstania w odpowiednim miejscu (w sterowniku albo w systemie sterującym ruchem (czas oryginalny)). Potwierdzenie. Dodatkowe informacje o źródle wysłania komunikatu, np. pracownik obsługi, układ sterowania pracujący w funkcji czasu, układ sterowania pracujący w funkcji ruchu. Numer skrzyŜowania. Numer programu sygnalizacji. Numer detektora. Numer grupy sygnalizacyjnej. Parametry komunikatów. Informacja tekstowa do komunikatów. Wskazania, czy komunikat posiada dodatkowe komentarze. Nazwisko uŜytkownika, który potwierdził komunikat. Data potwierdzenia komunikatu. Archiwum komunikatów eksploatacyjnych (BEMA) umoŜliwia śledzenie zaistniałych zdarzeń na poszczególnych węzłach komunikacyjnych, na grupach węzłów oraz na sterownikach obszarowych. Wszystkie zdarzenia są rejestrowane bezpośrednio jako komunikaty i wprowadzane od pamięci w archiwum. Komunikaty mogą słuŜyć np. jako materiał dowodowy przed sądem. Pojemność pamięci wystarcza, aby uzyskać dostęp online do komunikatów eksploatacyjnych z kilku lat. W razie potrzeby mogą one być zapisane na zewnętrznym nośniku danych lub ponownie wprowadzone. Do wyszukiwania z archiwum komunikatów eksploatacyjnych są do dyspozycji róŜne filtry. Minimalny zakres koniecznych filtrów: Komunikaty ręczne Załączanie przez pracownika obsługi Komunikaty wprowadzone ręcznie przez uŜytkownika. Komunikaty występujące bezpośrednio po wysłaniu komendy obsługi, zawierające informacje o pracowniku obsługi. Usterki Komunikaty zdefiniowane jako usterki lub błędy Komunikaty programowe Komunikaty o błędach, które wystąpiły w programie Komunikaty z komentarzem Komunikaty, do których został wprowadzony komentarz Komunikaty nie potwierdzone Komunikaty, które wymagają potwierdzenia, ale nie zostały potwierdzone Filtry specyficzne dla uŜytkownika mogą zostać łatwo opracowane. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 110/192 8.5.3. Ręczne wprowadzanie komunikatów Oprócz automatycznego przejmowania komunikatów istnieje moŜliwość dokonywania ręcznych wpisów i przejmowania ich do archiwum komunikatów eksploatacyjnych. Przykładem tego są usterki przewodów albo rodzaje usterek przy transmisji, które nie są rejestrowane przez system komunikatów, jak równieŜ informacje wpływające telefonicznie. 8.5.4. Automatyczne przekazywanie komunikatów (System Zarządzania Alarmami) W przypadku wystąpienia usterki system moŜe automatycznie powiadomić dział konserwacji albo innego odbiorcę informacji, np. urzędy i organy administracji. Komunikaty o usterkach są wyświetlane natychmiast na ekranie (lub pojawiają się na drukarce protokółów) i są przekazywane w formie tekstowej jako SMS jako e-mail albo jako faks do działu konserwacji. Szczegółowe informacje na temat automatycznego przekazywania komunikatów są podane w rozdziale 11.5. 8.5.5. Wprowadzanie komunikatów o stanie ruchu i administrowanie nimi Ten moduł, nazwany poniŜej menedŜerem komunikatów, rejestruje dla potrzeb SCALA/CONCERT następujące zdarzenia i administruje nimi: • • • • miejsca robót drogowych, imprezy (koncerty, wydarzenia sportowe, demonstracje itp.), komunikat dysponenta, komunikaty transportu publicznego. Sposób postępowania w przypadku róŜnych typów zdarzeń jest w zasadzie jednakowy. Zdarzenia mogą być ręcznie wprowadzane na ekranie w systemie SITRAFFIC SCALA/CONCERT albo mogą być automatycznie przejmowane z podsystemu (system robót drogowych) za pomocą zewnętrznego interfejsu. MenedŜer komunikatów posiada następujące funkcje: • edytowanie zdarzeń, np. wprowadzanie nowych, modyfikowanie i kasowanie, • wizualizacja wszystkich zdarzeń o w formie przeglądu listy i jako pojedynczego okna o na mapie cyfrowej z podaniem połoŜenia i odniesienia do czasu (aktualne, zakończone, w przyszłości lub podczas opracowania). • zapisywanie wszystkich komunikatów do archiwum komunikatów komunikacyjnych; • zapisywanie wszystkich działań administracyjnych w archiwum komunikatów eksploatacyjnych; Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 111/192 • dostarczanie wszystkich danych do dalszej obróbki w zarządzaniu strategicznym; • identyfikator: Jednoznaczny numer identyfikacyjny w obszarze kategorii typ zdarzenia i źródło. • typ zdarzenia: Kategoria komunikatu: roboty drogowe, impreza, zakłócenia, komunikat dysponenta, komunikat komunikacji publicznej albo informacja o stanie. • źródło : SCALA/CONCERT albo nazwa podsystemu • nazwa: Nazwa komunikatu. • odniesienie geograficzne: Wykaz nazw ulic + informacja o kierunku + od skrzyŜowania z ulicą do skrzyŜowania z ulicą (informacja od i do) w celu dokładnego ustalenia połoŜenia + współrzędnych. Zakresy numeracji domów są wprowadzane tylko w tekstowym opisie robót drogowych. Mogą być równieŜ stosowane identyfikatory w formie linków. • czas obowiązywania (początek – koniec): Rzeczywisty czas, w którym występuje zdarzenie (data rozpoczęcia + czas oraz data zakończenia + czas). • czas obowiązywania w ciągu dnia • stan: w przyszłości, aktualnie, zakończone • kasowanie automatyczne: JeŜeli upłynęło więcej niŜ k dni (k dni = nieskończoność, n dni, natychmiast) • stopień istotności/wpływ: Klasyfikacja znaczenia zdarzenia dla ruchu (duŜe, średnie, małe, Ŝadne) = klasyfikacja subiektywna. • opracował: Nazwisko osoby ostatnio opracowującej komunikat. • dane czasowe: Dane ostatniej modyfikacji komunikatu (ewentualnie w przypadku systemów obcych: ostatnie wejście do SCALA/CONCERT) • kategoria zdarzenia: Podział zdarzeń na podkategorie, np.: transport publiczny: awaria pojazdy, roboty drogowe: impreza: mecz piłki noŜnej, demonstracja, koncert. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 112/192 • ograniczenia: Liczba istniejących pasów ruchu, liczba zablokowanych pasów ruchu, zwęŜone pasy ruchu, ograniczenia prędkości, zakazy wyprzedzania. • opis: Tu mogą być ewentualnie wprowadzane tekstowe informacje dodatkowe (np. zalecane objazdy). MenedŜer komunikatów zawiera równieŜ opis sposobów postępowania z komunikatami. Funkcja ta pozwala na identyfikację róŜnych obiektów dynamicznych, które są zlokalizowane bardzo blisko siebie. W tym celu ustala się typy obiektów, np. zdarzenia. Poza tym pracownik obsługi moŜe podać obszar działania, w którym ma zostać wprowadzone wyszukiwanie następnego zdarzenia. JeŜeli w tym promieniu działania znajdą się 2 zdarzenia, zostanie wysłany komunikat i zostanie wyświetlony na własnej liście. Ten sposób postępowania z komunikatami ma za zadanie pomóc dysponentom zwłaszcza przy rozpoznawaniu podwójnie zgłoszonych obiektów. 8.6. Wizualizacja online 8.6.1. Widok sieci Wizualizowane są na tle mapy miasta stany skrzyŜowań, detektorów i wartości pomiarowe. Na mapie rastrowej moŜna wprowadzić granice obszarów jako informacje statyczne. Na tej podstawie widoczna jest przynaleŜność sterowników sygnalizacji świetlnej do obszaru sterowania. Przez kliknięcie na obiekt mogą zostać wywołane szczegółowe informacje na jego temat (patrz przykład na rysunku 8.18): Rysunek 8.18: Sieć GIS: wywoływanie widoku szczegółowego Opis na zielonym polu powyŜej z prawej strony rysunku: Proszę najechać strzałką na obiekt i kliknąć prawym klawiszem myszy – pojawi się menu do wyboru Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 113/192 Na mapie sieci zlokalizowane są obiekty komunikacyjne: skrzyŜowania jako symbole, detektory jako symbole, wartości pomiarowe, równieŜ jako symbole lub w formie zabarwienia odcinków ulic. Rysunek 8.19: Sieć GIS: lokalizacja obiektów Stan symbolu jest oznaczony jego barwą. Wyświetlane stany obiektów są wciąŜ aktualizowane. Okno widoku sieciowego zawiera elementy do poziomego i pionowego przesuwania widoku, nawigacji w obszarze wskazań, powiększania, wyszukiwania, selekcji, ustalania kontrastu, wyświetlania i wygaszania tła, wyświetlania i wygaszania technicznych obiektów komunikacyjnych, wyświetlania i wygaszania legendy i widoku przeglądowego. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 114/192 Wizualizacja sieci spełnia następujące warunki brzegowe: Przydatność dla bardzo duŜych map rastrowych stanowiących tło. Wspomaganie najwaŜniejszych formatów map (Navtech, DTED, TeleAtlas, OGDI, ESRI). Wspomaganie najwaŜniejszych projekcji (Lamber, Mercator, Transverse Mercator, Universal Transversal Mercator, Lambert Conformal Conic, Stereographic, Identity). Wyświetlanie symboli w formacie wektorowym, jak równieŜ w formacie pixeli (jpg, gif, png). Wyświetlanie obiektów sterowane przez uŜywanie warstw. Drukowanie z wysoką jakością widocznych wycinków mapy. Ewentualnie wyświetlanie okna przeglądowego do nawigacji. Przy uŜywaniu zoomu następuje powiększanie lub pomniejszanie symboli (moŜliwość wyłączenia). Bezstopniowy zoom. Bezstopniowe przesuwanie mapy za pomocą paska do przewijania. Obiekty graficzne mogą być wprowadzane lub kasowane online. Obiekty mogą być wyszukiwane i wyświetlane w grafice. Stan ruchu jest określany na podstawie pomiarów wykonanych w tym punkcie (zliczanie i prędkość). Sytuacja w punkcie pomiarowym jest określana na tej podstawie, Ŝe ze zmierzonych wartości moŜna uzyskać miarodajną ocenę na temat odcinków połoŜonych dalej w kierunku przepływu strumienia ruchu. Ze stanu ruchu w punktach pomiarowych określana jest sytuacja komunikacyjna na przynaleŜnym fragmencie odcinka ulicy. JeŜeli fragment ten posiada tylko 1 punkt pomiarowy, wówczas stan ruchu na tym odcinku odpowiada stanowi ruchu w punkcie pomiarowym; przy większej liczbie punktów pomiarowych na fragmencie odcinka naleŜy określać stan ruchu przez połączenie poszczególnych punktów pomiarowych. Przez połączenie fragmentów odcinków w odcinki lub przez dalszą komasację odcinków otrzymuje się stan ruchu z zdefiniowanym obszarze lub rejonie. Stan ruchu w punkcie pomiarowym jest określany na podstawie wprowadzonej dla niego parametryzacji. Stan ruchu dzieli się na 3 stopnie: Stopień 0 = ruch płynny lub wolne miejsca postojowe Stopień 1 = ruch spowolniony, niebezpieczeństwo powstania zatorów lub wysoki stopień wykorzystania stanowisk postojowych Stopień 2 = przeciąŜenie, zator lub całkowite wykorzystanie stanowisk postojowych W celu podziału stanów ruchu na podane stopnie przeprowadza się dokładną analizę wartości pomiarowych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 115/192 Rysunek 8.20: Rysunek stanu ruchu Poszczególne odcinki są przedstawione za pomocą linii, umieszczonych zawsze z prawej i z lewej strony ciągów ulic (patrz rysunek 8.20). W zaleŜności od stanu ruchu mają one odpowiednie kolory. Stopień 0 = zielony Stopień 1 = pomarańczowy Stopień 2 = czerwony. 8.6.2. Rzut poziomy węzła komunikacyjnego Dane węzła przedstawione są na wskazaniach w oknie (przykład na rysunku 8.21) i aktualizowane co sekundę, z moŜliwie największą realistycznością na rzucie poziomym węzła. Obejmują one chwilowy stan sygnalizacji, wartości pomiarowe w punktach pomiarowych, zarejestrowane stany sygnalizacji i wartości pomiarowe. Rysunek 8.21: Widok węzła komunikacyjnego online Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 116/192 Jako tło dla węzłów online mogą być zastosowane pliki w formacie BMP, EMF lub WMF. System umoŜliwia jednoczesną wizualizację 5 węzłów. Istnieje moŜliwość wizualizacji większej liczby węzłów w jednym oknie. 8.6.3. Sygnalizacja Głównym celem jest wizualizacja sekundowych stanów grup sygnalizacyjnych i detektorów, aby móc przeprowadzić analizę przebiegu programów sygnalizacji. Rysunek 8.22: Wizualizacja programu sygnalizacji w trybie rzeczywistym – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Stany sygnalizacji w węźle, np. czerwona, Ŝółta, zielona, czerwona i Ŝółta, wygaszona, migająca są przedstawione w formie harmonogramu sygnalizacji. Przykład przedstawiono na rysunku 8.22. System umoŜliwia jednoczesną wizualizację 5 węzłów. Istnieje równieŜ moŜliwość wizualizacji danych z kilku węzłów w jednym oknie. Przebiegi programu sygnalizacji mogą być rejestrowane i wizualizowane z przesunięciem czasowym. Wszystkie dane sygnalizacji są zapisywane w archiwum programów sygnalizacji. UmoŜliwia to: dokumentację UŜytkownik moŜe zrekonstruować stan sygnalizacji w określonym węźle i czasie. kontrolę UŜytkownik musi mieć moŜliwość kontrolowania automatycznie generowanych programów sygnalizacji. Nie ma moŜliwości ciągłej archiwizacji rzeczywistego stanu sygnalizacji we wszystkich węzłach. Jest to niemoŜliwe ze względu na pojemność (zdolność transmisji, pojemność Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 117/192 pamięci). Funkcje te słuŜą jedynie do nadzorowania albo kontroli poszczególnych urządzeń, np. po wprowadzeniu nowej funkcji zaleŜnej od stanu ruchu. Archiwizowane są zmiany przynajmniej następujących danych: dane podstawowe wizualizacji programów sygnalizacji online (SIPL) z numerem skrzyŜowania, numerem programu sygnalizacji, metodą sterowania i źródłem programu sygnalizacji. początek i koniec okresu waŜności programów, czas trwania sygnałów, koniec czerwonego – koniec zielonego – czasy grup sygnalizacyjnej 8.6.4. „Zielona fala” Głównym celem jest wizualizacja strumieni ruchu pomiędzy skrzyŜowaniami w fazie zielonego światła. Rysunek 8.23: Widok „zielonej fali” online – przykład z centrum Zarządzania w Berlinie W tym celu widok „zielonej fali” (patrz rysunek 8.23) stanowi pomocniczy środek dla projektanta ruchu przy koordynacji programów sygnalizacyjnych, poniewaŜ moŜe on je sprawdzić na podstawie rzeczywistych stanów na poszczególnych skrzyŜowaniach. UŜytkownik definiuje odcinki, zawierające określony wybór koordynowanych skrzyŜowań. Długość odcinków jest reprezentowana na wykresie przez oś X, a czas przez oś Y. Po uruchomieniu wizualizacji, fazy zielonego światła są wyświetlane za pomocą zielonych pasków pomiędzy skrzyŜowaniami na wykresie i są aktualizowane w zaleŜności od długości cyklu. Wykresy „zielonej fali” mogą być rejestrowane i wyświetlane. Dla projektanta ruchu stanowią one miarodajny rysunek obrazujący załączanie poszczególnych ciągów ulic. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 9. Ocena danych dotyczących ruchu 9.1. Statystyki i protokoły 9.1.1. Charakterystyka systemu 118/192 RóŜne dane dynamiczne wszystkich obiektów (detektory, parkingi, miejsca odpoczynku, miejsca garaŜowe, powierzchnie parkowania) zapisywane są w archiwum. MoŜliwe jest dokonywanie oceny tych danych. Program do oceny realizowany jest w postaci samodzielnego modułu na bazie generatora protokołów. Do sporządzania protokołów i statystyk stosowane jest standardowe narzędzie sprawozdawcze (np. Jasper). Dane zapisane w systemie archiwizacyjnym mogą być przedstawiane na następujących osiach: Oś czasu (linie przebiegu mierzonych wartości) Przy róŜnych typach danych moŜliwe jest równieŜ przedstawienie przy uŜyciu dwóch osi Y. Oś wartości (histogramy). Osie prezentacji danych zawierają opis typu i jednostki przedstawianej wielkości, np. natęŜenia ruchu (ilość pojazdów/ godz.). Protokoły i statystyki mogą być wyświetlane na ekranie monitora lub drukowane. 9.1.2. Wybór zdefiniowanych wstępnie protokołów, statystyk oraz ich selekcja Wybór Ŝądanych ocen następuje poprzez menu 'Protokoły i Statystyki': Wybór Ŝądanej grupy protokołów i statystyk, Wybór specjalnych protokołów, Wybór jednej linii lub grupy obiektów (np. wszystkie średnie pomiarowe w jednym kierunku jazdy) z jednej listy (uwzględniane są tylko obiekty pasujące do wybranego protokołu). O ile dostępna jest data przebiegu, moŜliwe jest równieŜ dokonanie oceny wartości dotyczących danego przebiegu. 9.1.3. Wybór na podstawie czasu Wybór wartości w systemie archiwizacji następuje na podstawie czasu (dzień, godzina, minuta). MoŜliwe jest dokonanie wyboru wartości na podstawie dnia i rodzaju dnia: dni tygodnia dni robocze niedziele i święta 9.1.4. Rodzaje ocen Dane przedstawiane są w postaci tabel, krzywych, wykresów belkowych, punktów i diagramów (np. dla podstawowych diagramów bez uwzględnienia czasu). W przypadku braku wartości, krzywa stanowiąca wykres wartości jest w odpowiednim miejscu przerywana. Wartości zastępcze są specjalnie oznakowane. W przypadku uzyskania dostępu do czasu, w którym aktywnych było wiele funkcji, menu uŜytkownika dotyczyć będzie ostatniej funkcji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 119/192 9.1.5. Skalowanie Przy skalowaniu moŜna dokonać wyboru pomiędzy wartościami domyślnymi (np. prędkość pomiędzy 0 i 255) a automatycznym dopasowaniem w zaleŜności od szerokości pasma przedstawianych wartości mierzonych. Istnieje moŜliwość ręcznego dopasowania skalowania osi. 9.1.6. Wprowadzanie ocen do pamięci, profile ocen Oceny zapisywane są jako pliki w formacie PDF. Nazwy plików podawane są w odpowiednim skrócie. Treść zapisanego protokołu stanowią parametry oceny i wyniki badań. Ocenione dane archiwalne mogą być wprowadzone do pamięci w standardowym formacie. Wspierane są następujące formaty eksportowe: XML CSV Eksportowany plik zawiera dodatkowe informacje w formie nagłówka, który opisuje filtr eksportowanych danych. KaŜda kolumna eksportowanych danych zawiera atrybut przedstawiający waŜność wartości. System zapisuje dane w konfigurowanym wykazie domyślnym. UŜytkownik ma dodatkową moŜliwość wyboru innego miejsca zapisu eksportowanego pliku. UŜytkownik jest w stanie wprowadzać do pamięci odpowiednie profile ocen i ponownie ich uŜywać. 9.1.7. Drukowanie ocen Oceny drukowane są w wersji czarno-białej lub kolorowej. KaŜda ocena zawiera nagłówek, legendę i numerację stron. W nagłówku i w stopce podana jest data wystawienia oraz nazwisko osoby sporządzającej dokument, wybrany okres czasu oraz miejsce. Istnieje moŜliwość edytowania nagłówka i stopki. 9.1.8. Wstępnie zdefiniowane protokoły i statystyki UŜytkownik moŜe wybrać następujące wstępnie zdefiniowane protokoły i statystyki: 9.1.8.1. Dane krótkookresowe Ten zdefiniowany wstępnie protokół danych dotyczących ruchu zawiera wartości mierzone kaŜdego pasa ruchu. UŜytkownik dokonuje wyboru następujących parametrów: 1. Okres 2. Przedział czasowy (np. 5, 15, 60 minut) 3. Źródło danych a. Cały przekrój pomiaru b. Specyficzny pas ruchu przekroju pomiaru Protokół zawiera następujące specyficzne wartości mierzone dotyczące ruchu, jeŜeli zostały one dostarczone przez infrastrukturę detekcyjną: q-poj.mech., q-sam.cięŜ, qsam.osob., v-poj.mech., v-sam.osob., v-sam.cieŜ., t-netto, b, s (s poj. mech.) Wartości mierzone dotyczące ruchu prezentowane są w następującej postaci: Pas ruchu/ Nazwa detektora: Pas ruchu 1/A17.MS53c.DET1 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Czas qp.m. 7.2.2004 05:00:00 7.2.2004 06:00:00 7.2.2004 07:00:00 7.2.2004 08:00:00 120/192 qsam.cięŜ. 800 qsam.osob. 400 vpoj.mech. 400 v-sam.osob. v-sam.cięŜ. t-netto b 80 80 80 0 0 10 200 100 100 70 70 70 0 0 9 700 400 250 70 70 70 0 0 10 500 260 230 70 70 70 0 0 9 s (poj.m.) Pas ruchu/ Nazwa detektora: Pas ruchu 2/A17.MS53c.DET1 Czas qpoj.mech. 7.2.2004 05:00:00 7.2.2004 06:00:00 7.2.2004 07:00:00 7.2.2004 08:00:00 qsam.cięŜ. 800 qsam.osob. 400 vpoj.mech. 400 v-sam.osob. v-sam.cięŜ. 80 tnetto 0 0 80 80 200 100 100 70 700 400 250 500 260 230 b 10 70 70 0 0 9 70 70 70 0 0 10 70 70 70 0 0 9 s (spoj.m.) 9.1.8.2. Dane długookresowe Ten zdefiniowany wstępnie protokół danych dotyczących ruchu zawiera wartości mierzone kaŜdego pasa ruchu na przekroju pomiaru. UŜytkownik wybiera następujące parametry: 1. Okres 2. Przedział czasu (np. 15, 60 minut) 3. Źródło danych a. Łączny przekrój pomiaru b. Specyficzny pas ruchu przekroju pomiaru Protokół zawiera następujące specyficzne parametry ruchu drogowego, o ile są one dostępne w infrastrukturze detekcyjnej: q-pojazdy, q-pojazdy cięŜarowe, q-pojazdy cięŜarowe długie, q-pojazdy osobowe, q-pojazdy osobowe długie, q-autobusy, v-pojazdy, v-pojazdy osobowe, v-pojazdy cięŜarowe, s-pojazdy cięŜarowe, s-pojazdy osobowe, qinne. Wartości mierzone dotyczące ruchu prezentowane są w następującej postaci: Pas ruchu/ Nazwa detektora: Pas ruchu 1/A17.MS53c.DET1 Czas qp.m. qs.c. qs.c.dł. qs.o. qs.o.d qautobusy vp.m. Vs.c. Vs.o. ss.c. ss.o. qinne 7.2.2004 05:00:00 7.2.2004 06:00:00 7.2.2004 07:00:00 7.2.2004 08:00:00 1000 400 200 500 400 20 70 80 60 20 15 80 200 100 100 70 0 0 68 80 60 10 16 0 700 400 250 70 0 0 80 80 50 15 10 0 500 260 230 70 0 0 80 80 60 18 10 0 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 121/192 Pas ruchu/Nazwa detektora: Pas ruchu 2/A17.MS53c.DET1 Czas qp.m. qs.c. q-s.c. długie qs.o. q-s.o. długie qautobusy vp.m vs.c. vs.o ss.c. ss.o. qinne 7.2.2004 05:00:00 7.2.2004 06:00:00 7.2.2004 07:00:00 7.2.2004 08:00:00 1000 400 200 500 400 20 70 80 60 20 15 80 200 100 100 70 0 0 68 80 60 10 16 0 700 400 250 70 0 0 80 80 50 15 10 0 500 260 230 70 0 0 80 80 60 18 10 0 9.1.8.3. Protokół miesięczny sum dziennych Ten zdefiniowany wstępnie protokół danych dotyczących ruchu zawiera wartości mierzone kaŜdego pasa ruchu na przekroju pomiaru dla wszystkich dni wybranego miesiąca. Dzienne wartości mierzone bazują na wartościach 60-minutowych. UŜytkownik wybiera następujące parametry: 1. Okres (miesiąc) 2. Źródło danych a. Cały przekrój pomiaru b. Specyficzny pas ruchu przekroju pomiaru Protokół zawiera następujące specyficzne wartości mierzone dotyczące ruchu, jeŜeli zostały one dostarczone przez infrastrukturę detekcyjną: q-poj.mech., q-sam.osob., qsam.cięŜ., %-sam.cieŜ. ((q-sam.cieŜ. / q-poj.mech.) * 100), q-poj.mech.-noc, q-sam. cięŜ.noc, poj. mech.- szczyt (wartość maksymalna q-sam. cięŜ.), poj. mech.-szczyt-czas (czas szczytu poj. mech.). Wartości mierzone dotyczące ruchu prezentowane są w następującej postaci: Pas ruchu/Nazwa detektora: Pas ruchu 1/A17.MS53c.DET1 Czas 01.06.04 qp.m. 5000 qs.o. 2500 q-s.c. 50.00 %s.c. 1000 q-p.m.noc 567 q-s.c. noc 345 2500 02.06.04 5000 2500 2500 50.00 1600 234 566 03.06.04 5000 2500 2500 50.00 1800 553 543 04.06.04 5000 2500 2500 50.00 24 235 654 05.06.04 5000 2500 2500 50.00 1243 552 456 06.06.04 5000 2500 2500 50.00 554 355 765 07.06.04 5000 2500 2500 50.00 123 224 345 08.06.04 5000 2500 2500 50.00 332 431 564 09.06.04 5000 2500 2500 50.00 23 244 456 10.06.04 5000 2500 2500 50.00 53 44 224 11.06.04 5000 2500 2500 50.00 334 143 554 p.m.- szczyt p.m.- szczytczas 12:00 – 13:00 07:00 – 08:00 09:00 – 10:00 11:00 – 12:00 07:00 – 08:00 05:00 – 06:00 22:00 – 23:00 21:00 – 22:00 21:00 – 22:00 07:00 – 08:00 14:00 – 15:00 Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 122/192 12.06.04 5000 2500 2500 50.00 566 443 564 13.06.04 5000 2500 2500 50.00 234 553 654 14.06.04 5000 2500 2500 50.00 564 224 345 15.06.04 5000 2500 2500 50.00 2234 422 653 16.06.04 5000 2500 2500 50.00 5 653 456 17.06.04 5000 2500 2500 50.00 44 652 564 18.06.04 5000 2500 2500 50.00 2234 245 445 19.06.04 5000 2500 2500 50.00 43 566 654 20.06.04 5000 2500 2500 50.00 32 43 456 21.06.04 5000 2500 2500 50.00 567 6 654 22.06.04 5000 2500 2500 50.00 567 3 654 23.06.04 5000 2500 2500 50.00 4476 66 456 24.06.04 5000 2500 2500 50.00 775 33 543 25.06.04 5000 2500 2500 50.00 433 356 654 26.06.04 5000 2500 2500 50.00 445 353 654 27.06.04 5000 2500 2500 50.00 553 433 345 28.06.04 5000 2500 2500 50.00 456 354 500 29.06.04 5000 2500 2500 50.00 335 553 564 30.06.04 5000 2500 2500 50.00 543 335 456 13:00 – 14:00 15:00 – 16:00 16:00 – 17:00 19:00 – 20:00 21:00 – 22:00 23:00 – 00:00 22:00 – 23:00 07:00 – 08:00 13:00 – 14:00 09:00 – 10:00 07:00 – 08:00 12:00 – 13:00 14:00 – 15:00 15:00 – 16:00 02:00 – 03:00 05:00 – 06:00 07:00 – 08:00 09:00 – 10:00 07:00 – 08:00 9.1.8.4. Protokół danych środowiskowych Ten zdefiniowany wstępnie protokół zawiera róŜne dane dotyczące środowiska w wybranym okresie czasu. UŜytkownik dokonuje wyboru następujących parametrów: 1. Okres czasu 2. Źródło danych 3. Typ danych, np. opady, np. opady, gołoledź, widoczność, jasność, wilgotność powietrza Wartości prezentowane są w następującej postaci: Czas Nazwa Pozycja [km] Typ danych Wartość Stopień Status 01.01.2005 06:00:00 01.01.2005 06:00:00 01.01.2005 12:30:00 01.01.2005 12:30:00 01.01.2005 16:10:00 UDE_NI_1 117.1 5 117.1 5 117.1 5 117.1 5 117.1 5 Opady 0.7 mm/h 60 0 0000 Alarm gołoledzi 0000 3 0000 4 0000 - 0000 UDE_G_1 UDE_SI_1 UDE_HE_ 1 UDE_LF_1 Gołoledź Widoczność Jasność Wilgotność powietrza 8000 m 1000 0 lux 30% Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 01.01.2005 00:00:00 01.01.2005 00:00:00 02.01.2005 06:00:00 02.01.2005 06:00:00 02.01.2005 00:00:00 02.01.2005 00:00:00 02.01.2005 00:00:00 02.01.2005 00:00:00 02.01.2005 00:00:00 UDE_FF_1 UDE_LT_1 UDE_NI_1 UDE_G_1 UDE_SI_1 UDE_HE_ 1 UDE_LF_1 UDE_FF_1 UDE_LT_1 123/192 117.1 5 117.1 5 137.1 5 137.0 0 137.0 0 137.0 0 137.0 0 137.0 0 137.0 0 Wilgotność jezdni Temperatura powietrza Opady Gołoledź Widoczność Jasność Wilgotność powietrza Wilgotność jezdni Temperatura powietrza 3 1°C 1.0 mm/h 9000 m 9000 lux 25% 0000 0000 1 0000 OstrzeŜenie przed gołoledzią 4 0000 0000 4 0000 0000 3 2°C 0000 0000 9.1.8.5. Statystyka wartości dziennych lub wartości miesięcznych Ta zdefiniowana wstępnie statystyka określa graficznie sytuację ruchu drogowego w wybranym dniu. UŜytkownik wybiera następujące parametry: 1. Okres czasu (dzień lub miesiąc) 2. Przedział czasu przy wartościach dziennych (np. 5, 15, 60 minut) 3. Źródło danych 4. Typ statystyki a. Krzywa dzienna nasilenia ruchu pojazdów mechanicznych, samochodów osobowych, samochodów cięŜarowych (rysunek 9.1) Rysunek 9.1: Krzywa (wykres) dzienna nasilenia ruchu pojazdów Opisy do wykresu powyŜej: NatęŜenie ruchu Czas [h] KFZ – pojazdy mechaniczne PKW – samochody osobowe LKW – samochody cięŜarowe Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 124/192 b. Dzienna linia wahań średniej prędkości samochodów osobowych, samochodów cięŜarowych (rysunek 9.2) Rysunek 9.2: Dzienna linia wahań średniej prędkości Opisy do wykresu powyŜej: Prędkość Czas [h] PKW – samochody osobowe LKW – samochody cięŜarowe c. v-q diagram podstawowy (rysunek 9.3) Rysunek 9.3: Diagram podstawowy v-q Opisy do wykresu powyŜej: Diagram podstawowy [q/v]dla MQ23a-H Oś pionowa: natęŜenie ruchu [pojazdy / h] Oś pozioma: prędkość [km/h] Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 125/192 d. v-k diagram podstawowy (rysunek 9.4) Rysunek 9.4: Diagram postawowy v-k Opisy do wykresu powyŜej: Diagram podstawowy [v/k]dla MQ23a-H Oś pionowa: prędkość [km/h] Oś pozioma: gęstość [pojazdy/km] e. q-k diagram podstawowy (rysunek 9.5) Rysunek 9.5: Diagram postawowy q-k Opisy do wykresu powyŜej: Diagram podstawowy [Q/K] dla MQ23a-H Oś pionowa: natęŜenie ruchu [pojazd/h] Oś pozioma: gęstość [pojazdy/km] Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 9.2. Przetwarzanie wartości mierzonych Patrz rozdział 10. 9.3. 126/192 Analiza jakości QM/Q2 Oceny wartości mierzonych przy uŜyciu SITRAFFIC P2 Nasilenie ruchu wizualizowane jest graficznie przez SITRAFFIC P2 zarówno w formie dziennych wahań, jak i w formie przebiegów obciąŜenia dla róŜnych sytuacji ruchu w postaci tabeli. 9.3.1. Miejsca przeprowadzenia pomiaru Miejsca przeprowadzenia pomiaru słuŜą do przyporządkowania danych liczbowych. 9.3.2. Budowa pozycji miejsce przeprowadzenia pomiaru Dane w nagłówku Nazwa Opis Od: data/czas Do: data/czas Numer miejsca pomiaru. dowolne oznaczenie miejsca przeprowadzenia pomiaru przy automatycznym zakładaniu wstawiane są 'Oryginalne wartości mierzone' Początek okresu czasu Koniec okresu czasu Numer identyfikacyjny. Miejsce pomiaru, któremu nadano numer określane jest jako oryginalne miejsce przeprowadzenia pomiaru. 9.3.3. Łączenie miejsc przeprowadzenia pomiaru Miejsca przeprowadzenia pomiaru moŜna łączyć poprzez operacje dodawania (+ : dodawanie wartości liczbowych) i odejmowania (- : odejmowanie wartości liczbowych). BliŜsze informacje podane są w podręczniku obsługi systemu SITRAFFIC P2, rozdział 4.7.3 – Miejsca przeprowadzenia pomiaru. 9.3.4. Dzienne linie wahań Dzienne linie wahań przedstawiają przebiegi natęŜenia ruchu w określonych okresach czasu, przy czym poszczególne wartości sczytywane są z reguły w godzinnych przedziałach (moŜliwe jest równieŜ stosowanie przedziałów czasowych wynoszących 1 min. lub 15 min). Wahania dzienne przedstawione są w formie, jak na rysunku 9.6. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 127/192 Rysunek 9.6: Linia wahań dziennych Objaśnienia: Oś pionowa: wartość zliczeń 9.3.5. Plany obciąŜenia ObciąŜenia kierunkowe opracowywane są w oddzielnym obiekcie i mogą być przedstawiane zarówno w formie tabeli (rysunek 9.7), jak i w formie graficznej (rysunek 9.8), jako wartości obciąŜeń. Źródłem danych mogą być przy tym z jednej strony zliczane ręcznie wartości liczbowe, określające ilość pojazdów mechanicznych przypadających na przedział czasowy, lub ilość określonych pojazdów przypadających na przedział czasowy. Z drugiej strony moŜliwe jest automatyczne przejmowanie wartości z opisanych wcześniej miejsc dokonywania pomiarów. Konieczne jest przy tym przypisanie miejsc dokonywania pomiarów do odpowiednich kierunków lub podanie odpowiedniego udziału miejsca dokonywania pomiarów w danym kierunku. Dokładny opis zawarty jest w podręczniku obsługi systemu SITRAFFIC P2, rozdział 4.7.1. Poszczególne wartości przedstawiane są graficznie w diagramie dla punktu węzłowego. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 128/192 Rysunek 9.7: Przedstawienie obciąŜenia punktów węzłowych w tabelarycznej formie przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 129/192 LA (PKWE/h) dojazd wsch. wyjazd pd. LA (PKWE/h) dojazd.poł. GA (PKWE/h) wyjazd pn.dojazd pd. RA (PKWE/h) dojazd zach. – wyjazd pd. GA (PKWE/h) dojazd pd. RA (PKWE/h) dojazd pd. Rysunek 9.8: Przedstawienie obciąŜenia punktu węzłowego w graficznej formie - przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 130/192 Układ kontroli czasów przełączania koordynuje sterowanie przy pomocy systemu SITRAFFIC P2 (alternatywnie do SITRAFFIC Q2). Aby umoŜliwić dokonywanie oceny sprawności skoordynowanego sterowania sygnalizacją, (zielona fala) zapisywane są czasy przełączeń (początek lub koniec zwolnienia). Przy programach akomodacyjnych uzyskiwane są punkty czasowe początków i końców emisji światła zielonego, które ulegają ciągłym wahaniom w wyniku róŜnych przedziałów czasowych zwalniania lub zatrzymania ruchu. PoniewaŜ do utrzymania koordynacji płynnego ruchu moŜliwe jest dopuszczenie tylko określonego zakresu wahań, protokołowane są czasy przełączeń wykraczające poza ten zakres. Zdarzenie zapisywane jest w formie tabeli. Na Ŝyczenie uŜytkownika istnieje moŜliwość przedstawienia graficznego. Zakresy zwalniania poszczególnych grup sygnalizacyjnych i programów sygnalizacyjnych definiowane są przez własny obiekt, a tym samym własny edytor. Istnieje równieŜ moŜliwość ich importowania z danych ramowego planu z SITRAFFIC P2. Punktem wyjścia są zakresy faz dopuszczania metody PDM generowane i przedstawiane graficznie w SITRAFFIC P2. Na podstawie tych, tak zwanych ramowych planów PDM (przykładowe okno ramowego planu fazowego przedstawiono na rysunku 9.9), które przyporządkowane są do kaŜdego programu sygnalizacji jako rekord parametrów akomodacji, opracowywane są testowe harmonogramy sygnalizacji. Te testowe harmonogramy sygnalizacji zawierają najwcześniejszy moŜliwy początek lub najpóźniejsze moŜliwe zakończenie zwolnienia kaŜdej grupy sygnalizacji. Te punkty czasowe obliczane są automatycznie na podstawie ramowych planów PDM i zapisywane jako dane XML. Pocz. em. św. ziel. Koniec em. św. z. Rysunek 9.9: Przedstawienie ramowego planu fazowego - przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 131/192 Te najwcześniejsze/najpóźniejsze momenty przełączeń harmonogramów testowych mogą być uŜyte jako wartości graniczne przy kontroli przełączeń skoordynowanych skrzyŜowań, poniewaŜ ze względów koordynacyjnych przełączanie moŜliwe jest tylko w obszarze wyznaczonym przez te parametry graniczne. W połączeniu z oceną aktualnie stosowanego programu sygnalizacji przez SITRAFFIC Q2 moŜna stosować obowiązujący rekord wartości progowych do prowadzenia kontroli. Pozwala to na wyeliminowanie fałszywych alarmów spowodowanych stosowaniem niewłaściwych wartości granicznych. Dokonywana jest równieŜ ocena częstotliwości (bezwzględnej i względnej) występowania róŜnych momentów początkowych i końcowych emisji światła zielonego i obliczane są wartości średnie. Te wartości średnie określane są dla reprezentatywnych grup sygnalizacji pewnej ilości punktów węzłowych i przedstawiane są w formie tabelarycznej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 10. 132/192 Analiza jakości QM/Q2 10.1. Podstawowa charakterystyka kontroli jakości i analizy jakości Dane dotyczące sygnalizacji świetlnej w punktach węzłowych dzielą się na tak zwane dane zasilające i dane procesowe. Dane zasilające opisują podstawowe parametry / konfiguracja obiektu (np. czasy międzyzielone, kolejność sygnałów), zasilanie urządzeń/ definicja obiektu (np. grupa sygnalizacyjna), dane systemowe (np. przyporządkowanie kanałów) ocenianej instalacji sygnalizacji świetlnej. Dane procesowe opisują wartości zmierzone przez przyrządy lokalne (wartości mierzone i stany) oraz wartości AP ocenianej instalacji sygnalizacji świetlnej. Ocena dotyczy następujących zagadnień: Analiza ruchu IV-analiza zielonych fal IV-analiza detektorów NajwaŜniejszym zadaniem oceny jest zapewnienie odpowiedniej jakości pracy systemu. • Zapewnienie odpowiedniej jakości działania przyrządów lokalnych i stosowanych metod (HW & SW) • Kontrola jakości technicznej urządzeń lokalnych i centralnych Analiza jakościowa • Zarządzanie awaryjne IV i ÖV • Szczegółowa analiza jakościowa dla wykonywania indywidualnych ocen Zarządzanie jakością • Sporządzanie raportów dotyczących systemów i elementów • Rozwój: Integracja działań w skali makro z systemem zarządzania ruchem Kontrola 10.2. Cechy systemu Do kontroli jakości i prowadzenia analizy jakości systemu zarządzania ruchem drogowym stosowane są narzędzia SITRAFFIC QM i SITRAFFIC Q2, które umoŜliwiają zarówno ocenę jakości technicznej, jak i systemowe analizy pod kątem niezawodności instalacji sygnalizacji świetlnej i urządzeń rejestrujących. Kontrola jakości i analiza jakości opiera się na danych OCIT-LSA przekazywanych przez interfejs OCIT. Dane przejmowane są przez centralę. Ona teŜ dokonuje ocen. Kontrola jakości aktywowana jest Online. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 133/192 10.2.1. SITRAFFIC QM SITRAFFIC QM konfiguruje i zleca kontrolę jakości (QK) i jest niezbędny do parametryzowania. Kontrola jakości stanowi centralny element ustalania wartości progowych i jest sprzęŜona z serwerem danych (RDS) SITRAFFIC SCALA/CONCERT. Kontrola jakości (QK) umoŜliwia sprawdzanie następujących parametrów: Czasy wyświetlania sygnału zielonego dowolnych grup sygnalizacyjnych Okresy wyświetlania światła (np. tylko zielonego lub czerwonego) dowolnych grup sygnalizacyjnych. Wartości liczbowe detektorów w zadanym przedziale czasowym Czasy pomiędzy równoległym detektorem a wyświetlaniem zielonego światła przez przynaleŜną grupę sygnalizacyjną. Punkty pomiarowe z minimalną i maksymalną ilością telegramów oraz procentowe odchylenie ilości telegramów w ramach jednego skrzyŜowania. Właściwości kontroli jakości: Kontrola poszczególnych wartości Wielokrotnie powtarzane meldunki zbierane są w jeden odpowiedni meldunek. Jako element serwera działa w 24 godzinnym trybie pracy. MoŜliwość przechowywania raportów w archiwum roboczym Kontrola wartości zbiorczych (meldowanie kontroli wykonywanej w określonym przedziale czasowym) 10.2.2. SITRAFFIC Q2 SITRAFFIC Q2 słuŜy do oceny danych LSA zbieranych przez serwer danych nieprzetworzonych. W celu wykonania analizy importowane są dane z serwera danych nieprzetworzonych (RDS). Ocena następuje na stanowisku obsługi (VIEW-CLIENT) i jest wywoływana przez aplikację SITRAFFIC Q2. Zapewnia to moŜliwość zastosowania opcji Serwer-Klient.. Przegląd kontroli jakości i analizy jakości Tabela 10.1 daje przegląd danych stosowanych do wykonywania ocen: Tx sekunda cyklu sygnalizacyjnego przy meldunku SPL numer planowy sygnału TU czas trwania cyklu sygnalizacyjnego Oceny dotyczące grup sygnalizacyjnych X Oceny dotyczące detektorów X Oceny ruchu drogowego X X X X X X X Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Dane grupy sygnalizacyjnej SG Dane detektorowe (wartości nieprzetworzone) Dane OM (Telegram AMLI/R09 ) 134/192 X X X Tabela 10.1: Przegląd danych stosowanych do wykonywania ocen Narzędzia Q2/QM dają następujące moŜliwości dokonania oceny/analizy: Oceny na bazie informacji sygnałowych i detektorowych Kontrola jakości (wejścia równoległe) [Q1] [Q2] [Q3] [Q4] [Q5] [Q6] [Q7] [Q8] [Q9] [Q10] Określanie czasów wyświetlania światła zielonego, łączny czas róŜnych faz Maksymalne czasy wyświetlania światła zielonego i czerwonego (Sumy wyświetlania światła zielonego/ czerwonego) Czasy cyklu (Początek wyświetlania światła zielonego – początek wyświetlania światła zielonego) z podaniem czasu wyświetlania światła zielonego Moment wyświetlania światła zielonego grupy sygnalizacyjnej Zliczanie zameldowań i odmeldowań Czas pomiędzy zameldowaniem i odmeldowaniem Okres pomiędzy zameldowaniem i wyświetlaniem światła zielonego grupy sygnalizacyjnej Analiza jakości (po zaistnieniu zdarzeń) Przesunięcie czasowe grupy sygnałowej Okres czasu pomiędzy początkiem i końcem wyświetlania światła zielonego dwóch grup sygnalizacyjnych Częstość (absolutna i procentowa) czasu wyświetlania światła zielonego i czerwonego Zgłoszenia na detektorach Tabela 10.2: MoŜliwości kontroli i oceny grup sygnałowych SITRAFFIC Q2/QM Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG Ocena odnosząca się do skrzyŜowania na podstawie informacji zawartych w Kontrola jakości pamięci transportu publicznego (ÖPNV wejścia seryjne) [Q11] [Q13] [Q14] [Q15] Czasy jazdy Rzeczywiste czasy jazdy od momentu zameldowania do momentu odmeldowania. Meldunki specjalne Meldunki Częstość występowania trzech alarmowe zdefiniowanych wcześniej standardowych meldunków specjalnych: ‚Zameldowanie alarmowe ‘, ‚Modyfikacja bez odmeldowania‘ i ‚Odmeldowanie wymuszone‘ Czasy sygnałów dowolnych linii Przebieg jazdy Przebieg jazdy poszczególnych linii w punkcie węzłowym 135/192 Analiza jakości (przesunięta w czasie) Tabela 10.3 MoŜliwości kontroli i ocen SITRAFFIC Q2/QM odnoszących się do węzła [Q16] [Q18] Ocena odnosząca się do trasy na podstawie informacji zawartych w Kontrola jakości pamięci transportu publicznego (ÖPNV wejścia seryjne) Przebieg jazdy na trasie Czasy jazdy na odcinkach trasy Czasy podróŜy Rozkład częstości czasów podróŜy dla wybranej trasy Analiza jakości (przesunięta w czasie) Tabela 10.4; MoŜliwości kontroli i oceny SITRAFFIC Q2/QM odnoszące się do trasy 10.3. Przykłady ocen w zakresie kontroli jakości 10.3.1. Analizy transportu publicznego - ÖPNV 10.3.1.1. Ocena czasów jazdy Wskazanie rzeczywistych czasów jazdy od momentu zameldowania do odmeldowania. Na podstawie rozkładu częstości zdarzeń moŜna dokonać oceny skuteczności sterowania ruchem drogowym. Na osi x (rysunek 10.5) podane są czasy jazdy. Na osi y zaznaczona jest ilość pojazdów. Belki pokazują ile pojazdów wymagało określonego czasu jazdy wyraŜonego w sekundach i zdefiniowanego jako czas pomiędzy zameldowaniem i odmeldowaniem. W zaleŜności od rodzaju prezentacji, wartości liczbowe wskazywane są w postaci absolutnej lub względnej (w procentach, w stosunku do łącznej ilości ocenianych pojazdów). Oprócz częstości występowania obliczay jest równieŜ średni czas podróŜy i wykazywany w porównaniu do „przewidywanego czasu jazdy” (czas z LSA przenoszony jest przez telegram AMLI). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 136/192 Warianty prezentacji: Z przebiegu krzywej moŜna odczytać rozrzut czasów jazdy. Im węŜszy jest ten rozrzut, tym mniejsze są odchylenia czasu jazdy od czasu średniego lub rozkładowego czasu jazdy. Rysunek 10.5: Ocena czasów jazdy Objaśnienia do wykresów powyŜej: Häufigkeit (Anzahl) - częstotliwość (liczba) – [oś pionowa] Fahrzeit (sec) - czas przejazdu (sek) – [oś pozioma] ÖV-Richtung - Kierunek ruchu transportu publicznego Start Auswertung - Początek oceny Ende Auswertung - Zakończenie oceny Häufigkeiten der Fahrzeiten - Liczba przejazdów Prognostizierte Fahrzeit - Prognozowany czas przejazdu Mittere Fahrzeit bei Abmeldung - Średni czas przejazdu przy wymeldowaniu 10.3.1.2. Ocena przebiegu jazdy na skrzyŜowaniach Diagram pokazuje przebieg jazdy poszczególnych linii na skrzyŜowaniu. Poczynając od pierwszego zameldowania wybranego kierunku, łączone są linią ciągłą czasy jazdy do kolejnych punktów zameldowania i do punktu odmeldowania. W ten sposób moŜna obserwować rozrzut czasów jazdy w punkcie węzłowym. Na osi x (rysunek 10.6) zaznaczane są punkty zgłoszeń danego kierunku. Na osi z zaznaczany jest czas jazdy. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 137/192 Nieco szerszą, szarą linią zaznaczany jest idealny przejazd ustalony na podstawie teoretycznych czasów jazdy. W przypadku braku danych stosowany jest średni czas jazdy, przy czym średnia ustalana jest w oparciu o wybrane czasy jazdy. Rysunek 10.6: Przykładowe okno z oceną przebiegu jazdy w punktach węzłowych – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 10.3.1.3. Częstość występowania punktów zgłaszania czasu Dla oceny działania systemu szczególne znaczenie ma porównanie częstości punktualnych zgłoszeń dotarcia do miejsc zameldowania i odmeldowania. Na tej podstawie moŜna odczytać zarówno opóźnienia przebiegu, jak równieŜ brakujące zgłoszenia i odmeldowania. W diagramie z rysunku 10.7 prognozowane czasy dotarcia, zapowiedziane przy zgłoszeniu, zestawione zostały z rzeczywistym czasem dotarcia (stwierdzonym przy odmeldowaniu). Górny diagram pokazuje rozkład częstości występowania prognozowanych czasów dotarcia. Dolny diagram pokazuje rozkład zmierzonych czasów odmeldowania, tzn. Ilość pojazdów, które rzeczywiście dotarły w prognozowanym czasie. Na obydwu osiach x zaznaczony jest czas cyklu sygnalizacyjnego. Na obydwu osiach y zaznaczona jest częstość występowania (ilość pojazdów). Dodatkowo pokazano na diagramie standardowy czas emisji światła zielonego: zielony obszar. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 138/192 Rysunek 10.7: Przykładowe okno z widokiem częstości występowania punktów zgłaszania czasu – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 10.3.1.4. Kontrola działania punktów meldunkowych Jedną z istotnych cech sprawności systemu SITRAFFIC Q2 w zakresie wymiany danych pomiędzy pojazdem i sterownkiem jest jakość odbioru punktów składania meldunków. Na osi x (rysunek 10.8) kaŜda wartość całkowita oznacza numer kursu. Na osi y zaznaczone są punkty meldunkowe. Przyporządkowanie tych wskaźników do rzeczywistych numerów linii i kursów oraz do numerów punktów meldunkowych następuje w oparciu o legendę (nieprzedstawioną na ilustracji). Ilości otrzymywanych informacji z kaŜdego kursu obliczane są w centrum ocen i przedstawiane jako wartość średnia. Uszkodzone pojazdy lub punkty meldunkowe moŜna łatwo zidentyfikować na podstawie kształtu odpowiedniego wierzchołka (w przedstawionym przypadku kursy 4 i 6 oraz punkt meldunkowy 22 wykazują się wadliwą jakością odbioru. Przyczyną mogą być źle działające nadajniki radiowe w pojazdach lub niedokładnie ustawione słupki wskaźnikowe). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 139/192 W tym celu konieczne jest pozyskanie niezbędnych informacji, np. przez przewody jezdne, w celu dokonania oceny. 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 15 26 28 24 10 Linie/Kurs 22 20 5 18 Meldepunkte 16 0 14 Rysunek 10.8: Przykładowe okno z widokiem kontroli działania punktów meldunkowych Objaśnienia: linia/kurs punkty meldunkowe Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 140/192 Rysunek 10.9: Przykładowe okno z kontrolą działania punktów meldunkowych (Tabela) – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Forma tabeli Tabelaryczna wersja (rysunek 10.9) zawiera poszczególne przejazdy z informacjami dotyczącymi linii, kursu i trasy oraz z podaniem czasów startu i zakończenia przejazdów. Dla kaŜdego kierunku przedstawionego przejazdu zsumowane zostały punkty meldunkowe. Odchylenia od oczekiwanej ilości punktów meldunkowych zostały zaznaczone kolorem i zaprotokołowane. 10.3.2. Oceny odcinkowe 10.3.2.1. Przebieg jazdy Ocenie podlegają czasy jazdy. W wyniku przypisania zdefiniowanego wstępnie łańcucha punktów meldunkowych definiowane są punkty węzłowe i punkty meldunkowe. Diagram pokazuje przebieg poszczególnych jazd przez róŜne punkty węzłowe trasy. Poczynając od zgłoszenia w pierwszym punkcie węzłowym czasy jazdy przedstawiane są kolejno według poszczególnych punktów węzłowych. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 141/192 Na osi x (rysunek 10.10) podane są obok siebie poszczególne punkty węzłowe trasy odpowiednio do wyselekcjonowanych punktów meldunkowych. Na osi y naniesiony jest czas jazdy. KaŜda jazda przedstawiona jest jako kolorowa linia. Objaśnienia zawarte są w legendzie. Znajdują się w niej równieŜ szczegółowe dane dotyczące poszczególnych kursów. Ocena zawiera równieŜ średnie czasy jazdy (szersza, Ŝółta linia), przy czym określone zostały one na podstawie wyselekcjonowanych, a więc nie tylko wskazanych kursów. Rysunek 10.10: Przykładowe okno z wykresem zaleŜności drogi w czasie - przebieg jazdy – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 10.3.2.2. Czas jazdy Diagram pokazuje rozkład częstości występowania czasów jazdy na wybranym odcinku trasy. Na osi x (rysunek 10.11) podane są czasy jazdy. Na osi y podana jest częstość (liczba pojazdów). Belki pokazują liczbę pojazdów, które pokonały trasę w odnośnym czasie. Uwzględniane są dane z wszystkich punktów węzłowych wyselekcjonowanych punktów meldunkowych. Pod uwagę brane są tylko pełne kursy, tzn. musi nastąpić zgłoszenie i wymeldowanie linii/kursu. Oprócz rozkładu częstości obliczany jest równieŜ średni czas podróŜy i wskazywany jest on zarówno w legendzie, jak i w grafice, jako cienka linia pionowa. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 142/192 Rysunek 10.11: Przykładowe okno z diagramem rozkładu częstości występowania czasów jazdy na wybranym odcinku trasy – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie 10.4. Przykłady ocen w ramach analizy jakości 10.4.1. Ocena czasów przełączania Aby dokonać oceny skoordynowanego sterowania sygnalizacji świetlnej, konieczne jest ustalenie czasów przełączania (początek emisji światła zielonego lub zakończenie emisji światła zielonego). W przypadku działania, zaleŜnego od sytuacji w ruchu drogowym, powstają róŜne przedziały wydłuŜające lub regulacja strumieni ruchu poprzez przyspieszanie lub opóźnianie początku emisji światła zielonego lub światła czerwonego, które ulegają ciągłym wahaniom. PoniewaŜ w celu zapewnienia płynnej koordynacji ruchu dopuszczalne są zakresy wahań, naleŜy protokołować czasy przełączeń odbiegające od czasów normalnych. Nie jest moŜliwe dokładne kontrolowanie offsetu dwóch grup sygnałowych pomiędzy dwoma skrzyŜowaniami. Czasy przełączania mogą być przedstawiane zarówno w formie tabel (rysunek 10.13), jak i w formie graficznej (rysunek 10.12). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 143/192 W polu z prawej strony, obok zaprezentowanych czasów przełączania pokazany jest rozdział częstości występowania poszczególnych czasów przełączania. Rysunek 10.12: Okno z widokiem czasów przełączania sygnałów zielonych, prezentacja graficzna – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Rysunek 10.13: Okno z widokiem czasów przełączania sygnałów zielonych, prezentacja tabelaryczna – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 144/192 10.4.2. Ocena wartości wskazanych przez detektory Wizualizacja wartości detektorowych następuje w formie tabel (rysunek 10.14) lub w formie graficznej (rysunek 10.15). Rysunek 10.14: Wizualizacja wartości detektorów, prezentacja tabelaryczna – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Rysunek 10.15: Wizualizacja wartości detektorów, prezentacja graficzna – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 145/192 10.5. Definicja wartości progowych w zarządzaniu jakością Poprzez odpowiedne edytory moŜna zdefiniować wartości progowe dla kaŜdego istniejącego skrzyŜowania. Dostępne są następujące edytory: Czasy wyświetlania światła zielonego (IV/ÖV) Edytor ten słuŜy do konfiguracji kontroli czasów wyświetlania światła zielonego. Kontrola jakości odczytuje aktualne czasy wyświetlania światła zielonego i porównuje je z wartościami progowymi. Istnieją rekordy i wiersze wartości progowych. Rekord jest zawsze związany z typem i określa warunki ramowe. Są one parametryzowane w wierszu nagłówkowym. KaŜdy rekord wartości progowych symbolizowany jest przez odpowiedni symbol wewnątrz edytora. Rysunek 10.16: Wartości progowe wyświetlania światła zielonego Objaśnienia do ekranu: Instanznummer – numer instancji Kurzbezeichner – symbol Name – nazwa Beschreibung – opis Signalprogramme – programy sygnalizacyjne Wochentage – dni tygodnia (od poniedziałku do niedzieli) Uhrzeit – godzina Start – początek Ende – koniec Qualitatskontrolle – kontrola jakości: Uberwachung – monitorowanie Anzahl Uberschreitungen – liczba przekroczeń Uberwachungsinterwale – interwały monitorowania Signalgru – grupa sygnalizacyjna Farbe – kolor Grun – zielony Anwurf – rzut Freigabebeginn – początek zwolnienia Freigabeende – koniec zwolnienia Fruhest – najwcześniej Spatest – najpóźniej Richtung - kierunek Nachwirkszeit – czas oddziaływania Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 146/192 Czasy trwania faz Czasy trwania faz (rysunek 10.17) wybranej grupy sygnalizacyjnej analizowane są przez zdefiniowany okres czasu. Konfiguracja parametrów następuje w edytorze. Istnieją rekordy i wiersze wartości progowych. Rekord jest zawsze związany z typem i określa warunki ramowe. Są one parametryzowane w wierszu nagłówkowym. KaŜdy rekord wartości progowych symbolizowany jest przez odpowiedni symbol wewnątrz edytora. Rysunek 10.17: Edytor wartości progowych czasów trwania faz Objaśnienia do ekranu: Patrz: objaśnienia do ekranu na rysunku 10.16 + Zustandsdauern – czasy trwania faz Zuschlag - dodatek Detektory Kontrola detektorów (rysunek 10.18) jest bardzo wielostronna i zaleŜna od moŜliwości poszczególnych detektorów. Podobnie jak inne edytory zawiera ona rekordy i wiersze wartości progowych. Rekordy wartości progowych określają dla wszystkich zawartych w nich wierszach długość przedziału czasu, i sumowane są wartości wysyłane przez detektory. Konfiguracja wartości wysyłanych przez detektor następuje w poszczególnym wierszu wartości progowej w zaleŜności od tego jakich wartości moŜe dostarczać detektor. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 147/192 Rysunek 10.18: Edytor wartości progowych - detektory Objaśnienia do ekranu: Patrz: ekran na rysunku 10.16 + Aggregierungsinterval – interwał agregacji Std-Report – raport godzinowy Auswerte-Typ – rodzaj oceny Zahlwerte – wartości zliczone Czasy oczekiwania Sprawdzane są okresy pomiędzy zameldowaniem przez detektor a wyświetlaniem światła zielonego przez odpowiednią grupę sygnałową (rysunek 10.19). Rysunek 10.19: Edytor wartości progowych czasów oczekiwania Objaśnienia do ekranu: Patrz: ekran na rysunku 10.16 + Std-Report – raport godzinowy Wartezeit – czas oczekiwania Gewunscht – poŜądany Toleriert - tolerowany Punkty meldunkowe/Czasy jazdy Ten edytor (rysunek 10.20) słuŜy do konfiguracji czterech kontroli jakości: ► Kontroli czasu jazdy pomiędzy skrzyŜowaniami ► Kontroli ilości meldunków awaryjnych ► Kontroli minimalnej i maksymalnej ilości telegramów punktów meldunkowych Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 148/192 ► Kontroli róŜnicy ilości telegramów punktów meldunkowych w dwóch punktach meldunkowych. Rysunek 10.20: Edytor wartości progowych - punkty meldunkowe/czasy jazdy Objaśnienia do ekranu: Patrz: ekran na rysunku 10.16 + Richtungsauswahl – wybór kierunku Allgemeine Abweichung – odchylenie ogólne Max. Anzahl Notanmeldungen – maksymalna liczba zgłoszeń sytuacji awaryjnych Max. Abweichung zur theor. Fahrzeit – maksymalne odchylenie od teoretycznego czasu jazdy 10.6. Raport - Funkcja kontroli jakości 10.6.1. Moduł raportu Wartości progowe nie zdefiniowane błąd Poza tolerancja błąd W granicach tolerancji Info E SOAP BEMA XLS Plik CSV Fax SMS Typ meldunku Mail Meldunek Drucker Moduł raportu (rysunek 10.21) określa strategię sprawozdawczą kontroli jakości. W kaŜdym obiekcie wartości progowych istnieje punkt menu ,,Ustawienia/sprawozdania“ S E E E S Tabela 10.21: Moduł raportu Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 149/192 10.6.2. Zarządzanie kontrolą jakości Ta centralna strona (rysunek 10.22) umoŜliwia wgląd w dane. Przedstawiane są w niej w przejrzysty sposób i kontrolowane wszystkie punkty meldunkowe na trasie oraz czas jazdy. W obszarze IV przedstawiane i kontrolowane są np. czasy emisji światła zielonego, detektory i czasy oczekiwania. JuŜ na pierwszy rzut oka widać, czy odchylenie jest spowodowane przez instalację sygnalizacyjną (kolumna) , czy przez uŜytkownika pojazdu (wiersz). JuŜ na pierwszy rzut oka widać, czy przyczyna odchylenia ma charakter miejscowy (kolumna), czy czasowy (wiersz). Rysunek 10.22: Przykładowa wizualizacja zarządzania kontrolą jakości – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Od przeglądu moŜna w razie potrzeby odejść po rozpoznaniu odchylenia wraz z dokonaniem szczegółowych ocen. Wykonanie przeglądu w postaci strony internetowej stwarza klientowi moŜliwość wizualizacji w intranecie. Przy ustawieniu okresu czasowego na 24 godziny moŜna generować dzienne raporty jakości ruchu zawierające jakościowy przegląd w zakresie publicznego transportu podmiejskiego (IV i OPNV). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 11. 150/192 Zarządzanie w sytuacjach awaryjnych 11.1. Dwuczęściowa koncepcja obsługi Zarządzanie w sytuacjach awaryjnych zostało celowo opracowane niezaleŜnie od zarządzania ruchem, w celu organizacyjnego oddzielenia obydwu systemów. Rozwiązanie takie umoŜliwia optymalne śledzenie i realizowanie zadań komunikacyjnych. Z punktu widzenia operatora zarządzanie ruchem drogowym wygląda następująco: KaŜdy obiekt kontrolowany jest pod kątem swojego statusu. JeŜeli obiekt dostarcza jedynie meldunki robocze, to zostaje pozbawiony statusu. Informacje statusowe archiwowane są jako wartości mierzone i słuŜą do późniejszej oceny statystycznej (np. przełączeń i zakłóceń w określonym czasie) Meldunki robocze przechowywane są w archiwum roboczym KaŜda zmiana statutu (błąd, alarm, ostrzeŜenie, ok, nieznane) jest pokazywana i wymaga skwitowania. W okienku szczegółów obiektu wskazywane są, oprócz statutu, odpowiednie meldunki robocze (autofiltr) Z punktu widzenia operatora zarządzanie w sytuacjach awaryjnych wygląda następująco: Wszystkie meldunki robocze i informacje o statusie przejmowane są przez system zarządzania ruchem drogowym, przy czym następuje (wartość ustawialna) ok. 2godzinne buforowanie. JeŜeli status obiektu (np. tablicy informacyjnejj, parkingu, itp.) zmienia się na ,,Awaria“, to wznawiana jest procedura zakłóceniowa Procedura ta umoŜliwia jednoznaczne określenie awarii (czas początku/ zakończenia awarii, skwitowanie, kategoria zakłócenia, itp.). Elementem składowym kaŜdej procedury są meldunki robocze dotyczące obiektu, które umoŜliwiają usunięcie zakłócenia. Wykorzystywane są przy tym dodatkowo meldunki z bufora wejściowego pochodzące sprzed czasu powstania zakłócenia. KaŜda procedura usuwania zakłócenia archiwizowana jest wraz z uwagami dotyczącymi usunięcia awarii, informacjami na temat statusu i innymi informacjami szczegółowymi. Do śledzenia procedury usuwania uszkodzenia dostępne są identyczne interfejsy obsługi systemu zarządzania ruchem i systemu zarządzania w sytuacjach awaryjnych Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 151/192 11.2. Przegląd Ustawienia administracyjne mogą być tak konfigurowane, Ŝe przedstawione i opracowywane będą tylko Ŝądane obiekty (podział zadań, np. usuwanie zakłóceń, oświetlenie ulic, itp.). Zarządzanie w sytuacjach awaryjnych posiada własne archiwum procedur usuwania zakłóceń, co sprawia, Ŝe system ten moŜe pracować niezaleŜnie od systemu zarządzania ruchem. Z PC klienta uruchamiane jest wiele funkcji, np. monitor roboczy i przeglądanie list. 11.3. Przegląd zakłóceń Okienko przeglądu zakłóceń podzielone jest na dwie części. Jedna część przeznaczona jest dla nowych meldunków. Druga, przedstawiona na rysunku 11.1, część przeznaczona jest dla zakończonych meldunków. Rysunek 11.1: Przegląd zakłóceń Objaśnienia do ekranu: Anstehende Storungen - Istniejące zakłócenia Objekt-Kategorie – kategoria obiektu Bezeichnung – nazwa Storungskategorie – kategoria zakłócenia Storungsbeginn – początek zakłócenia Storung unterbrochen – zakłócenie przerwane Storung an alle Ziele komplett gemeldet – zakłócenie zgłoszone w pełni do wszystkich jednostek docelowych Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 152/192 Keine Storungsansage – brak zapowiedzi zakłócenia Abgeschlossene Storungen – zakłócenia zakończone Meldunki zakłóceń przekazywane są do systemu zarządzania w sytuacjach awaryjnych przez system zarządzania ruchem, w postaci sklasyfikowanej. KaŜda awaria zaopatrzona jest w opis zastosowanej procedury usunięcia zakłócenia (z podaniem numeru). Poza tym podawane są jeszcze następujące informacje: kategoria obiektu (charakterystyka pochodzenia), kategoria zakłócenia, oznakowanie, czas powstania awarii (czas oryginalny) i czas usunięcia awarii, pole skwitowania, typ meldunku, stopień istotności zakłócenia, tekst meldunku, dodatkowe parametry. Zakończone meldunki mają jeszcze pola informacyjne, słuŜące do zakończenia awarii i podania czasu trwania zakłócenia. Meldunki dodatkowe do meldunku głównego OCIT przedstawiane są w sposób optyczny i mają wspólny numer procesowy. Przy pomocy pól kwitowania ustalane są strategie meldunkowe. MoŜna równieŜ aktywować skwitowanie z wymuszonym skrótem nazwy uŜytkownika. Jest to moŜliwe poprzez wprowadzenie tekstu do opisu klienta oraz podanie kodu funkcji poprzez DTMF (wybieranie tonowe) w celu skwitowania. Stosowane są równieŜ funkcje Clip oraz wprowadzanie Pinu. JeŜeli w podglądzie listy pojawi się symbol, to oznacza on meldunki z istniejącymi komentarzami. Po kliknięciu na symbol moŜna czytać treści oraz dodawać nowe komentarze. Pola do selekcji okresów czasowych moŜna ustawić na: dzisiaj, ostatnie 3 dni, ostatnie 7 dni i ostatnie 31 dni. Poza tym moŜliwe jest wyszukiwanie dowolnym tekstem we wszystkich polach archiwum. MoŜliwe są teŜ łączenia i negacje. KaŜde zakłócenie moŜe być sygnalizowane akustycznie. Najnowsze meldunki mogą być wyróŜniane optycznie poprzez zastosowanie innej barwy wierszy. Luki w archiwum systemu zarządzania w sytuacjach awaryjnych (spowodowane np. przerwami w połączeniach) uzupełniane są po przywróceniu komunikacji. 11.4. Podział meldunków i powiadamianie W celu dokonania rozdziału meldunków instalowane są w systemie ,,skrzynki pocztowe“ (,,pojemniki“), które są zapełniane poprzez filtry. MoŜna zdefiniować dowolną ilość skrzynek pocztowych. Odpowiednie filtry umoŜliwiają wymagane flitrowanie niepotrzebnych meldunków. MoŜliwe jest teŜ grupowanie wielu obiektów w jednej „skrzynce pocztowej”. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 153/192 Meldungsverteilung filtrFilter Mailbox 1 Output-Properties Mailbox 2 Output-Properties Mailbox 3 Output-Properties Mailbox x Output-Properties UŜytkownik Empfänger Rysunek 11.2: Filtrowanie meldunków Do kanału wyjściowego kaŜdej „skrzynki pocztowej“ moŜna podłączyć jednego lub wielu odbiorców informacji (patrz rysunek 11.2). Poprzez charakterystykę kanału wyjściowego określany jest moment przekazu wiadomości, np. poprzez stopień napełnienia „skrzynki”, poprzez określenie godziny przekazu, czy teŜ poprzez treść meldunku. Plan gotowości zapewnia dynamiczną wymianę informacji pomiędzy celami przekazu. Filtry definiowane są poprzez klasy meldunków. Klasyfikacja nadawana jest przez system zarządzania ruchem i stosowana jest w systemie zarządzania w sytuacjach awaryjnych. Filtry mogą być definiowane przez operatora i wprowadzane do banku danych pod dowolną nazwą. Filtracja moŜe przebiegać według typów obiektów (np. LSA), okresów czasowych, czasu trwania, kategorii, stopnia utrudnienia i charakterystyki pochodzenia (wielkości zadane OCIT). W zarządzaniu awaryjnym meldunki główne i dodatkowe traktowane są jednakowo i są odpowiednio rozprowadzane przez filtry. Zachowany pozostaje jednak związek pomiędzy meldunkami głównymi i meldunkami dodatkowymi, poprzez nadanie im wspólnego numeru zakłócenia. Grupy sterowników podłączone do centrali sterowania występują w systemie jako grupa urządzeń lokalnych dla np. definicji filtracyjnych. Filtry mogą być stosowane równieŜ do eliminacji specjalnych meldunków roboczych, np. do odrzucania obok zakłóceń, takŜe wszystkich przełączeń ręcznych. Specjalne meldunki, takie jak np. meldunki VA nie są filtrowane w systemie zarządzania w przypadkach awaryjnych, lecz są kierowane do archiwum meldunków systemu głównego. W wyniku negocjacji, tzn. wykluczania np. poszczególnych kategorii lub właściwości, dokonywana jest konfiguracja kolejnych kryteriów filtracji. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 154/192 Oprócz duŜej ilości zdefiniowanych wstępnie filtrów (Presets) moŜna równieŜ sporządzać indywidualne filtry poprzez odpytywanie SQL, np. specjalne odpytywanie dokonywane w planach działania. Istnieje moŜliwość stosowania następujących filtrów o działaniu selektywnym: - wielokrotne meldunki zakłóceń w ustawionym czasie, - jednokrotne meldunki w wyniku kontroli czasu i statusu obiektu (pierwszy meldunek jest przekazywany, zaś kolejne meldunki nie są przesyłane. ) - maks. czas trwania zakłócenia - min. i maks. ilość meldunków 11.5. Tłumiki meldunków O kaŜdym zakłóceniu moŜe być powiadomionych do 8 odbiorców. JeŜeli uda się powiadomić wszystkich odbiorców, to jest to dodatkowo potwierdzane w przeglądzie zakłócenia. Rysunek 11.3: Widok okna zdefiniowanych odbiorców meldunków – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie JeŜeli np. nie moŜna osiągnąć jednego z 6 odbiorców, to następują kolejne próby przesłania wiadomości poprzez powtarzanie wybierania w określonym okresie czasu. Przy powiadamianiu głosowym (syntetyzator mowy z określonym tekstem) przeprowadzana jest opcjonalnie strategia meldunkowa. Pierwszy odbiorca seryjnie wysyłanej wiadomości moŜe dokonać zdalnego skwitowania lub potwierdzić, Ŝe przyjmuje awarię do usunięcia. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 155/192 JeŜeli pierwszy odbiorca nie moŜe jednak tego wykonać, to następuje kontakt z drugim odbiorcą, itd. Ten sposób nie jest moŜliwy przy kontaktach podejmowanych przez SMS, faks lub e-mail. Odebranie meldunku sprawdzane jest przez następujące techniki odbioru informacji: - Serwer -e-mailowy (Intranet/LAN/SMTP) - e-mail przez Internet (poprzez adapter DFÜ) - SMS przez magistralę (GSM) - FAX (przez wybraną sieć i GSM) 11.6. Plan działania Wszystkie dane odbiorców zawarte w planie działania administrowane są w systemie zarządzania uŜytkownikami. Osoby obsługujące system zarządzania w sytuacjach awaryjnych mogą być traktowane równie dobrze jako odbiorcy wiadomości. Edytowanie czasów działania (rysunek 11.4) odbywa się podobnie jak przy planowaniu terminów MS Outlook z elementami graficznymi. Poszczególne grupy uŜytkowników mogą być oznaczone róŜnymi kolorami. Rysunek 11.4: Widok okna rozplanowanego czasu pracy – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Planowanie działania umoŜliwia tworzenie róŜnych rozwiązań graficznych, np. wydruków w formie kalendarza dla poszczególnych pracowników. Istnieje równieŜ moŜliwość przedstawiania specyficznych zadań, np. zakresu odpowiedzialności za poszczególne obiekty w określonym czasie (tydzień, miesiąc, kwartał, itp.) Luki w planie działania moŜna stwierdzić wizualnie. Istnieje jednak równieŜ kontrola treści przy tworzeniu planu działania, która pozwala wykryć ewentualne luki. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 156/192 11.7. Profile uŜytkowników KaŜdy uŜytkownik moŜe kształtować swój indywidualny profil. Ostatnie ustawienia obowiązujące przy wylogowaniu zapisywane są w pliku. Po kaŜdym zgłoszeniu następuje ponowny zapis ustawień obowiązujących dla uŜytkownika. Ustawieniami dotyczącymi uŜytkownika są np. filtry, sposoby sortowania, szerokości kolumn, typy kolumn, kolejności, wielkości okienek, pozycje okienek, itp. JeŜeli powierzchnie informacyjne są za małe do przedstawienia kompletnego tekstu, to pełny tekst przedstawiany jest w ramkach. Trzeba wykonać w tym celu dodatkowe kliknięcie. W ramach grupy uŜytkowników "Administrator" moŜliwe są takie zadania, jak np. zarządzanie uŜytkownikami, zarządzanie parametrami, prowadzenie banku danych, zarządzanie klientami, itp. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 157/192 12. Sterowniki ruchu drogowego na skrzyŜowaniach C800V. Nasza oferta zawiera sterowniki ruchu drogowego na skrzyŜowaniach serii SITRAFFIC C800 w aktualnej wersji oprzyrządowania i oprogramowania firmowego. Urządzenia te mają budowę modułową i są wyposaŜone zgodnie z wymogami skrzyŜowania. Sterowniki posiadają obudowy z tworzywa sztucznego (IP 54). Poprzez zastosowania odpowiedniego medium komunikacji i podzespołów na bazie PC, realizowana jest komunikacja z komputerem sterowania ruchem na bazie standardowego interfejsu zgodnie ze specyfikacjami OCIT. Oferowane sterowniki spełniają opisane wymagania techniczne. W szczególności chcemy zwrócić uwagę na następujące cechy: • • • • Przeprowadzone badania rodzaju budowy przez TÜV InterTraffic GmbH Bezpieczna sygnalizacja z sumaryczną kontrolą prądową (dla świateł pomarańczowych i zielonych) Metoda przełączania STRETCH Współpraca w ramach algorytmu sterowania sieciowego Motion Ze względu na zastosowany rodzaj obudowy sterownik SITRAFFIC C800V/VK/XS nie wymaga wykonywania okablowania tylnej ścianki układów sterujących. Dlatego przy mechanicznym montaŜu nie jest konieczna rama uchylna. Dostarczane obudowy wykonane są w rodzaju ochrony IP54 i odpowiadają wymaganiom przetargowym. Dokładne informacje zawarte są w załączonych opisach produktu. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 158/192 13. System zarządzania ruchem Modułowa budowa systemu SITRAFIC pozwala na jego współpracę z innymi systemami sterowania ruchem pojazdów. Rysunek 13.1: Centrala systemu zarządzania ruchem (schemat moŜliwych podsystemów) W aktualnej wersji system zarządzania ruchem SITRAFFIC CONCERT moŜe współpracować z następującymi standardowymi systemami: Systemy parkingowe róŜnych producentów Komputery do sterowania ruchem Siemens SITRAFFIC Scala i VSR M Oprogramowanie serwisowe róŜnych producentów Centrale wydawania kwitów parkingowych Systemy zarządzania ruchem na placach budowy róŜnych producentów System sterowania tras o zmiennym kierunku Swobodnie programowalne tablice informacyjne wykonane w technice LED Serwery internetowe Detektory stacji pomiaru danych „Traffic Eye Universal“ Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 159/192 Wspólne Kernel UTC System Ruch Manage Podsystemy Zarz dzanie mediami Polecenie Polecenie znaku Stacja Przydro na Zarz dzanie sieci dróg Polecenia wyj ciow Podsystemy operacyjne Kontrola znaków System parkingowy Statystyka Raporty porty Wezw. konserwat Transport publiczny Archiwum Archiwum pomiarów Middle Ware Obliczanie syt. drog. GIS CCTV Zarz dz. zdarzenia Szybka baza SICOMP R Przetwarz. danych Wykrywanie zdarze Obserwator ruchu Eye SICOMP M Analiza jako ci Wykaz obrazów VIZ, VRZ, UZ Detekcja video ZWD online Zarz dz. strategi trategi Prognozo Prognozo wanie P2, Q2, Kontrola ontrola Online Sipl Archiw Archiwum operacyjn Internet Wej cie MELD Stacja OCIT RUCH Pozio Centrum OCIT Polecenia Befa Sterow. w czasie Wezwanie pomocy Zarz dz. komunikat Rysunek 13.2: Centrala systemu zarządzania ruchem (nazwy własne modułów) SITRAFFIC CONCERT jest systemem modularnym, co sprawia, Ŝe moŜe on być dowolnie rozbudowywany i dostosowywany do róŜnych potrzeb. System jest ciągle udoskonalany i uzupełniany o nowe elementy. Rozbudowa systemu powinna odbywać się w sposób obwodowy, wokół obszaru I. W ramach podsystemów, wzdłuŜ głównych lini komunikacyjnych miasta, znaleźć się powinny takie dzielnice, jak: Śródmieście, Ochota, Praga Północ, Praga Południe. 13.1. Podsystem CCTV CCTV (Closed-Circuit Television) odgrywa waŜną rolę przy niepublicznym przekazie video i jest często stosowana do kontroli ruchu drogowego w punktach naraŜonych na powstawanie zatorów oraz w miejscach szczególnie zagroŜonych wypadkami, a takŜe w tunelach. Serwer systemu CCTV komunikuje się przy tym z systemem SITRAFFIC CONCERT poprzez interfejs API. UmoŜliwia to bezpośrednie wprowadzanie do systemu poszczególnych obrazów z nastawną częstotliwością powtórzeń. System CCTV obsługiwany jest przy tym z reguły przez WEB klienta. UmoŜliwia to wydawanie poleceń Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 160/192 sterowania PTZ (Pan/Tilt/Zoom) do podłączonego systemu CCTV. Przykładowe okno widoku CCTV przedstawiono na rysunku 13.3. Rysunek 13.3: CCTV – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Kamery CCTV opisane są kartą GIS poprzez listę. W karcie GIS określone są stanowiska kamer. Status Icons kamer określa kolor, jeŜeli podsystem CCTV dostarcza tych danych. • Kolor czerwony: kamera uszkodzona • Kolor zielony: kamera gotowa do pracy • Kolor szary: status nieznany Ten sam kod barwny stosowany jest w listach. Na tej podstawie moŜna uzyskać dalsze szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych stanowisk (pozycja). Poprzez makra moŜliwa jest kontrola kamer i ich ustawianie w określonym połoŜeniu, o ile interfejs CCTV wspomaga taką funkcję. Poza tym kamery mogą być włączone poprzez sterowanie CCTV do wykonywania innych zadań systemu SITRAFFIC CONCERT. Poprzez system zarządzania meldunkami (patrz 0) moŜliwe jest wykorzystanie kamer do wizualnej weryfikacji zakłócenia. Makra umoŜliwiają automatyczne wykorzystanie zalet systemu. Alternatywą bezpośredniego uŜycia kamer jest aktywacja serwera Web systemu CCTV GIS. UmoŜliwia to wykorzystanie wszystkich funkcji serwera Web w zakresie działań systemu kamer. Charakterystyka kamer Zaproponowano zintegrowane szybkoobrotowe kamery dualne o rozdzielczości 480 linii, w obudowach zabezpieczonych przed oddziaływaniem wilgoci, z podgrzewaniem. Obudowy zostaną zamontowane na uchwytach montaŜowych, pozwalających na umieszczenie kamery na słupie lub elewacji budynku. Zintegrowane szybkoobrotowe kamery są przystosowane do zdalnego zarządzania z centrum, reagując na polecenia zmiany Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 161/192 ogniskowej oraz obszaru obserwacji. Kamery wyposaŜone są w funkcję ochrony stref prywatnych uniemoŜliwiającą naruszanie prywatności w mieszkaniach. Dla transmisji obrazu z kamer do centrum nadzoru wykorzystana zostanie sieć transmisyjna. Transmisja sygnałów wizyjnych z kamery w obrębie węzła drogowego do punktu dostępowego odbywać się będzie za pomocą koncentrycznych kabli miedzianych. System transmisji zapewnia łączność dwukierunkową - od centrum do punktów kamerowych komendy sterujące urządzeniami, w przeciwnym kierunku - transmisja obrazu. Lokalizację kamer na skrzyŜowaniach z obszaru I przedstawiono na rysunku 13.4. Sterowanie ruchomych punktów kamerowych System transmituje obrazy z kamer centrum nadzoru w czasie rzeczywistym, umoŜliwiając operatorowi równoczesny podgląd wszystkich kamer. W skład wyposaŜenia centrum wchodzą pulpity operatorskie słuŜące do sterowania kamerami umoŜliwiające manipulację kamerami (obroty, zoom, przełączanie obrazów pomiędzy poszczególnymi stanowiskami itp.) Oprogramowanie zarządzające pracą systemu zapewnia funkcję dzielenia obrazu oraz sprawne zarządzanie plikami z nagraniami. Rejestracja sygnałów wizyjnych Rejestratory cyfrowe umoŜliwiają zapis obrazów na dysku w postaci cyfrowej min z 30 dni przy odświeŜaniu min 1 klatka na sek., przy pełnej rozdzielczości kamer i min. 256 kolorach/stopniach szarości. Obrazy video są nagrywane jako sekwencje o definiowanej długości, opatrzone numerem kamery, datą i godziną rejestracji. Parametry kompresji (liczba klatek, rozdzielczość, liczba kolorów) jest programowana w programie kodującym. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 162/192 Rysunek 13.4: Propozycja lokalizacji kamer Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 163/192 13.2. Interfejs tablic informacyjnych Do sterowania tablicami informacyjnymi słuŜy systemowi SITRAFFIC CONCERT standardowy interfejs XML, który spełnia następujące wymagania: • Zgodność z krajowymi i międzynarodowymi standardami, dotyczącymi róŜnych projektów • NiezaleŜność producenta • MoŜliwość rozbudowy projektu • Wolność licencji • Zgodność z OSI • Czytelność bez specjalnych narzędzi • Asynchroniczny mechanizm komunikacji • NiezaleŜność platformy • Stan technologii • Bezpieczna przyszłość System SITRAFFIC CONCERT spełnia te podstawowe wymagania przy pomocy otwartego interfejsu XML Schnittstelle (Extensible Markup Language), który ukierunkowany jest specjalnie na te potrzeby i umoŜliwia np. przekazywanie stanów roboczych tablic informacyjnych z serwera do systemu SITRAFFIC CONCERT. W ten sam sposób moŜliwe jest wysyłanie rozkazów sterowania z systemu SITRAFFIC CONCERT do serwera tablic informacyjnych. Jako protokół transportowy stosowany jest protokół SOAP (Simple Object Access Protocol). Interfejs jest otwarty i moŜe być wykorzystywany przez innych producentów poprzez stosowanie własnego serwera. UmoŜliwia to komunikację serwera tablic informacyjnych z tablicami w protokołach sporządzanych w języku kraju ich stosowania. Tak zwany interfejs SoapServer spełnia następujące funkcje: • UmoŜliwia dostęp do danych systemu SITRAFFIC CONCERT (poprzez system zarządzania zapisywane są wszystkie dane dynamiczne w określonych punktach) • Zapewnia kontrolę dostępu do archiwum danych • Kontrola Timeout dla kaŜdego klienta Sterowanie tablic informacyjnych jest realizowane poprzez zastosowanie serwera spełniającego wymagania producenta. Serwer ten przejmuje niezawodną kontrolę stanu roboczego tablic informacyjnych i związane z tym sterowanie. Serwer podłączany jest przez Ethernet na bazie http przez TCP/IP. KaŜdy rozkaz operatora prowadzi w ramach systemu SITRAFFIC CONCERT do wykonania przełączenia na interfejsie SOAP. Rozkaz zostaje przekazany poprzez SOAP (put) drogą ethernetową do serwera tablicy informacyjnej. Serwer tablicy informacyjnej przetwarza odpowiednio rozkaz i powoduje wyświetlenie odpowiedniej treści na tablicy informacyjnej. Jako potwierdzenie otrzymania rozkazu serwer tablicy informacyjnej wysyła ponownie rozkaz SOAP (put result) do interfejsu SOAP systemu SITRAFFIC CONCERT. W kolejnym kroku klienta SOAP serwera tablicy przekazywane jest do SITRAFFIC CONCERT potwierdzenie dokonania wyświetlenia na tablicy i przekazywana jest odpowiednia informacja statusowa. System SITRAFFIC CONCERT potwierdza ten meldunek przez put result. Stanowi to potwierdzenie wykonanej operacji. W przypadku braku potwierdzenia zwrotnego przez serwer tablicy informacyjnej, czynność powtarzana jest wielokrotnie. JeŜeli zakończy się to niepowodzeniem, to status Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 164/192 odpowiedniej tablicy w systemie SITRAFFIC CONCERT będzie wskazywał błąd i operator otrzyma informację zaznaczoną kolorem o wprowadzeniu do archiwum meldunków roboczych lub do archiwum stanów rzeczywistych. JeŜeli system SITRAFFIC CONCERT nie wysyła Ŝadnych rozkazów przełączania, to serwer tablic informacyjnych melduje w regularnych odstępach czasu stan (Status) tablic. Automatyczne meldunki ostrzegawcze wysyłane są równieŜ do systemu SITRAFFIC CONCERT wówczas, gdy tablica zmienia swój status z jakiegokolwiek powodu lub gdy zmieniana jest treść tablicy informacyjnej, czy teŜ gdy nie jest osiągalny serwer tablicy informacyjnej. W wyjątkowych przypadkach, gdy nie jest moŜliwy dostęp do systemu SITRAFFIC CONCERT, tablice informacyjne przełączane są automatycznie na treść domyślną. 13.3. Zarządzanie meldunkami System SITRAFFIC CONCERT zawiera wiele funkcji zarządzania meldunkami, które wspomagają operatora w codziennej pracy. Funkcja meldowania umoŜliwia dynamiczne zarządzanie zdarzeniami mającymi miejsce w ruchu drogowym w dowolnej formie. Oprócz meldowania istnieje moŜliwość zgłaszania do systemu SITRAFFIC CONCERT rozpoznanych przez podsystemy zakłóceń, definiowania i edytowania nowych dodatkowych zdarzeń. Mogą one być przedstawiane tabelarycznie lub na karcie cyfrowej, czy teŜ prezentowane w mediach. Przykładowy widok okna z listą meldunków pokazano na rysunku 13.5. Poza tym meldunki mogą być włączane do zarządzania strategicznego. Zarządzanie meldunkami zawiera w sobie z jednej strony moŜliwość wpływania na ruch drogowy, a z drugiej strony wewnętrzne zarządzanie wszystkimi nadchodzącymi meldunkami. Rysunek 13.5: Przegląd meldunków (Lista) Objaśnienia do rysunku: Name – nazwa Quelle – źródło Subtyp – podtyp Schwere – waga, znaczenie Von – od Bis – do Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 165/192 Stadt – miasto Bezirk – dzielnica Alles – wszystko Zukunftig – w przyszłości Storung – zakłócenie Stark – silne Meldunki mogą być przejmowane z róŜnych podsystemów bezpośrednio do systemu SITRAFFIC CONCERT. Są one natychmiast rejestrowane i odpowiednio klasyfikowane. Wymiana meldunków następuje z reguły poprzez otwarty, standardowy interfejs SOAP/XML i musi odbywać się zgodnie z załoŜeniami projektowymi podłączonego systemu. Oprócz automatycznego przejmowania system oferuje moŜliwość ręcznego nadawania meldunków przez operatora. SłuŜą do tego odpowiednie narzędzia. System zarządzania meldunkami umoŜliwia wgląd we wszystkie meldunki znajdujące się w systemie. Meldunki te mogą być wyświetlane lub edytowane. Rysunek 13.6: Szczegóły meldunku Objaśnienia do ekranu: Meldungstyp – rodzaj zgłoszenia (meldunku) Name – nazwa Gultigkeit – waŜność (obowiązywanie) Lage - połoŜenie Umleitung – objazd Aktionsplane – plany działania Kameras – kamery Letzter Bearbeiter - ostatni edytor Letzte Anderung – ostatnia zmiana Estellungsgrund – przyczyna sporządzenia Quelle – źródło Schwere – znaczenie Beschreibung – opis: planowana impreza sportowa, obwodnica Kaiser-Fridrich zamknięta Veranstaltung – impreza Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 166/192 W szczegółach meldunku (rysunek 13.6.) podane są ogólne informacje dotyczące meldunku, takie jak: obowiązywanie, pozycja, redakcja, zakres rozpowszechniania, plany działania itp. Punkty te zostaną dokładniej wyjaśnione w następnych rozdziałach. Gdy tylko meldunek dotrze do systemu lub zostanie zaimportowany, jest on zapisywany pod jednoznacznym numerem identyfikacyjnym w archiwum roboczym i archiwum ruchu drogowego. Tym samym jest on dostępny w systemie dla wszystkich operatorów (klientów). Dodatkowo wszystkie meldunki importowane przez podsystemy mogą być weryfikowane i klasyfikowane przez operatora przed ich ostatecznym zapisaniem w systemie. W archiwum meldunków roboczych zapisywane są przede wszystkim czynności związane z zarządzaniem meldunkami. Wyszukiwanie meldunków umoŜliwiają liczne funkcje wyszukiwania i funkcje filtracyjne. Funkcja wyszukiwania obejmuje wszystkie aktualne i historyczne meldunki robocze. Istnieje moŜliwość czasowego rozgraniczenia zdarzeń. Wyszukiwanie moŜe następować w oparciu o róŜne kryteria (np. operator, przedział czasowy, itp.) Wynik wyszukiwania moŜe być poddany dalszej filtracji w ramach narzędzi, jakimi dysponuje archiwum meldunków roboczych. W archiwum meldunków przechowywany jest kaŜdy meldunek wraz ze szczegółowymi informacjami. MoŜna w nim wyszukiwać meldunki w celu dokonania w nie wglądu lub w celu ich odtworzenia wg: • ID • Typ meldunku/podtyp • Opis • Kategoria i podkategoria • Operator • Stopień waŜności • Okres obowiązywania Przykładowy widok okna wyszukiwania meldunków pokazano na rysunku 13.7. Rysunek 13.7: Wyszukiwanie w archiwum meldunków Objaśnienia do ekranu: Storungen – zakłócenia Unfall – wypadek Veranstaltungen – imprezy Sportveranstaltungen – impreza sportowa Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 167/192 Baustellen – place budowy Strassenbau – roboty drogowe Operatormeldungen – meldunki operatora Summenmeldungen – meldunki sumaryczne 13.3.1. Informacja ogólna Nadawane meldunki dzielą się na następujące typy: • Miejsce budowy (budowa, prace rozbiórkowe, itp.) • Impreza (koncert, wydarzenie sportowe, demonstracja, itp.) • Zakłócenie (wypadek, zator na drodze, itp.) • Meldunek operatora (meldunek bez zapisu w karcie) KaŜdy meldunek przedstawiany jest w karcie meldunków odpowiednio do typu meldunku, z podaniem własnego, charakterystycznego symbolu. Poza typem meldunku następuje wskazanie jego rozszerzenia w sieci drogowej. Dodatkowo podawany jest czas waŜności meldunku. Na rysunku 13.8 przedstawione są róŜne typy meldunków i sposób ich zamieszczenia w karcie: Symbol Nazwa Rysunek 13.8: Symbole meldunków (przykład z opisami niemieckimi) Oznakowanie odcinka trasy symbolizuje obszar, którego dotyczy zakłócenie. Oznakowanie moŜe dotyczyć obydwu stron odcinka trasy lub tylko jednej strony. Kolor symbolu informuje o aktualności zdarzenia. Meldunkom mogą być przyporządkowane róŜnego typu atrybuty, takie jak: Zakres obowiązywania Odniesienie Kategoria sygnalizacji Meldunki zapisywane są w systemie z podaniem jednoznacznej nazwy. KaŜdy meldunek jest klasyfikowany poprzez określenie typu i kategorii meldunku. Dodatkowo moŜna podać stopień istotności zakłócenia. PoniŜsza tabela daje przegląd moŜliwych meldunków. Klasyfikacja moŜe być w kaŜdej chwili dostosowana przez administratora lub operatora, posiadającego odpowiednie uprawnienia, do standardów obowiązujących w danym kraju lub mieście. Kategoria stanowi istotny element meldunków. Oprócz charakteru informacyjnego podanie kategorii meldunku umoŜliwia włączenie go do systemu zarządzania strategicznego (patrz 13.3.5) i pozwala zadecydować, które meldunki mają być kierowane do zarządzania medialnego (patrz 13.3.8). Typ sygnalizacji Kategoria meldunku Budowa nieokreślona Budowa kanału Budowa drogi Metro Przygotowanie miejsca budowy Wpływ zakłócenia nieokreślony silny średni słaby Podkategoria Zator Lewy pas ruchu Prawy pas ruchu Środkowy pas ruchu Wszystkie pasy ruchu Obydwa lewe pasy ruchu Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 168/192 Impreza nieokreślona Impreza sportowa Koncert Demonstracja Parada uliczna Nieokreślony silny średni słaby Awaria nieokreślona Wypadek Wypadek z obraŜeniami osób Wypadek bez obraŜeń osób Korek nieokreślony silny Zator Lewy pas ruchu Prawy pas ruchu Środkowy pas ruchu Wszystkie pasy ruchu Obydwa lewe pasy ruchu Zator Lewy pas ruchu średni Prawy pas ruchu słaby Środkowy pas ruchu Wszystkie pasy ruchu Obydwa lewe pasy ruchu nieokreślony Zator Stojący pojazd Meldunek operatora nieokreślony Czas podróŜy silny Meldunek transport zbiorowy średni Ręczniy meldunek - Pogoda słaby Lewy pas ruchu Prawy pas ruchu Środkowy pas ruchu Wszystkie pasy ruchu Obydwa lewe pasy ruchu Meldunki mogą mieć zweryfikowany lub nie zweryfikowany status. Operator informowany jest poprzez kolor meldunku, czy wymaga on sprawdzenia przy pomocy kamer lub innymi metodami. Jest to szczególnie waŜne w przypadku meldunków importowanych przez system samodzielnie lub poprzez subsystemy. W oddzielnym okienku moŜna dokonać wizualizacji wszystkich nie weryfikowanych meldunków. 13.3.2. Obowiązywanie meldunku Przy nadawaniu meldunku konieczne jest podanie okresu jego obowiązywania. Okres obowiązywania meldunku określany jest poprzez podanie dokładnego czasu zegarowego rozpoczęcia i końca obowiązywania (0-24 godz.). Dla kaŜdego meldunku moŜna zdefiniować wiele okresów obowiązywania. Meldunek zaznaczany jest w karcie zgodnie z jego aktualnym statutem. Meldunki powtarzane zaznaczane są innym kolorem. Barwa symbolu i odcinka trasy informuje o aktualności meldunku. RozróŜnia się następujące przyporządkowanie kolorów: = Nieznana = W przyszłości = Przerwana = Aktywna = Zakończona = Niezweryfikowana Rysunek 13.9: WaŜność meldunku Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 169/192 Po upływie okresu obowiązywania meldunku moŜna go automatycznie skasować. Przy kasowaniu meldunków moŜna zastosować zwłokę, tzn. Ŝe meldunek jest kasowany po przekroczeniu n dni od daty upływu jego waŜności. 13.3.3. Obszar obowiązywania meldunku Obszar lub odcinek obowiązywania meldunku przedstawiony zostaje na mapie (przykład przedstawiono na rysunku 13.10). Dotyczy jednego kierunku Dotyczy obydwu kierunków Rysunek 13.10: Obszar obowiązywania meldunku Geograficzne odniesienie meldunku określane jest przy jego edytowaniu lub jest dodawane po jego sporządzeniu. Istnieją zasadniczo trzy moŜliwości określenia obszaru obowiązywania meldunku. Wszystkie te moŜliwości wykazują się jednakową dokładnością pozycjonowania. • • • Ręczne pozycjonowanie w GIS Wybór z listy ulic Wstępnie zdefiniowane pozycje Przy ręcznym pozycjonowaniu następuje po kliknięciu myszą bezpośrednie określenie na mapie odcinka, którego dotyczy zdarzenie w ruchu drogowym. MoŜna to przedstawić graficznie odnośnie jednej lub obydwu stron rozpatrywanego odcinka trasy. Przy wyborze nazw ulic z listy konieczne jest podanie kierunku. Określenie wpływu zdarzenia na ruch drogowy wymaga dodatkowych informacji dotyczących odcinka pomiędzy skrzyŜowaniami ulic. Numeracja domów moŜe być ujęta w formie stosowanej dla miejsc budowy. Alternatywnie moŜliwe jest pozycjonowanie meldunków poprzez listę linków IDs. Poza tym istnieje w systemie zarządzania meldunkami moŜliwość zmiany pozycji zdefiniowanych na liście. Przy tym następuje odniesienie do dokładnie zdefiniowanych na liście odcinków trasy z określonym kierunkiem i jednoznaczną nazwą słuŜącą do identyfikacji. 13.3.4. Dodatkowe informacje KaŜdy meldunek moŜe być opatrzony dodatkowym tekstem. SłuŜy do tego oddzielne pole tekstowe. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 170/192 Przy nadawaniu meldunku operator lub redaktor tekstów dotyczących ruchu ma moŜliwość wprowadzania ograniczeń stworzonych przez zdarzenia mające miejsce w ruchu drogowym. Ograniczenia te traktowane są jako uzupełnienia meldunków. Ograniczenia mogą dotyczyć ilości dostępnych pasów jezdni, ilości wyłączonych z ruchu pasów jezdni, zwęŜeń pasów jezdni, ograniczeń prędkości i zakazów wyprzedzania. Wszystkie wyŜej wymienione informacje mogą być połączone automatycznie z odpowiednimi meldunkami medialnymi w zleceniach medialnych (patrz 13.3.8) 13.3.5. Włączanie meldunku do planów działania Do wszystkich meldunków mogą być przyporządkowane wstępnie zdefiniowane plany działania w ilości jeden lub wiele. Stwarza to moŜliwość aktywnego włączenia zarządzania meldunkami w system zarządzania strategicznego. Przyporządkowane plany działania mogą zawierać dowolne akcje. Akcje te wykonywane są automatycznie, w połowie automatycznie lub po potwierdzeniu przez operatora, gdy tylko meldunek dotrze do jego obszaru kompetencji. Przykładowe okno wizualizacji zdefiniowanego planu działania pokazano na rysunku 13.11. Rysunek 13.11: Okno wizualizacji zdefiniowanego planu działania przy wystąpieniu określonego meldunku – przykład z Centrum Zarządzania w Berlinie Typowym przykładem zastosowania są miejsca budowy i planowane imprezy. Czas obowiązywania meldunku uzyskuje status meldunku przyszłego. Odpowiednio do meldunku definiowany jest plan działania, który wraz ze zmianą stanu zmienia swój status z ,,przyszłego” na ,,aktywny”. Tym samym tablice informacyjne mogą informować automatycznie o aktualnych i przyszłych miejscach budowy. JeŜeli meldunek straci waŜność, plan działania ulega zakończeniu automatycznie lub po dodatkowym potwierdzeniu przez operatora. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 171/192 Przyporządkowanie planu działania do meldunku moŜe odbywać się metodą ręczną lub automatyczną. Przy stosowaniu metody ręcznej operator wybiera plany działania z istniejącej listy. Przy automatycznym przyporządkowywaniu do planu działania musi być przypisana jednoznaczna lokalizacja oraz podkategoria (np. prawy pas jezdni). Gdy tylko meldunek zostanie podany przez operatora w tym samym miejscu z tą samą kategorią, lub gdy zostanie wygenerowany przez system, jest on automatycznie przyporządkowywany do odpowiedniego planu działania. MoŜna w ten sposób opracowywać wstępnie odpowiednie strategie dla punktów szczególnie naraŜonych na wypadki i minimalizować ich wpływ na przebieg ruchu drogowego. JeŜeli operator otrzyma meldunek o wypadku w tym miejscu, to system podejmuje odpowiednie działania. Meldunek o wypadku moŜe być przekazany automatycznie mediom wraz jego lokalizacją i przewidywanymi skutkami. NajbliŜsza kamera moŜe dokonać weryfikacji zdarzenia i odpowiednie tablice informacyjne oraz inne urządzenia drogowe mogą ostrzec zbliŜające się do miejsca wypadku pojazdy lub zarządzić objazd miejsca wypadku. Zewnętrzny interfejs dostarcza meldunki ze wszystkimi atrybutami. Meldunki są lokalizowane na podstawie nazw ulic (od – do), kierunku i numeru identyfikacyjnego. Poza tym następuje lokalizacja w oparciu o współrzędne geograficzne w odnośnym systemie geodezyjnym. Pozwala to wykorzystać informacje pochodzące z systemu zarządzania ruchem w zewnętrznym systemie (np. w serwerze internetowym do przedstawienia sytuacji panującej w ruchu drogowym). 13.3.6. Powiązanie z CCTV Wszystkie meldunki mogą być powiązane równieŜ z systemem kamer obserwujących ruch drogowy. Przy aktywacji kamery przez meldunek następuje przesłanie obrazu z kamery do centrali. W zaleŜności od systemu monitoringu moŜliwa jest bezpośrednia kontrola poprzez ten system kamer, jak teŜ kontrola działania kamer. Przykładowy widok stanu kamery pokazano na rysunku 13.12 Rysunek 13.12: Powiązanie z CCTV Objaśnienia do rysunku przedstawiono na następnej stronie. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 172/192 Objaśnienia do ekranu: Name – nazwa Standort – lokalizacja Beschreibung - opis 13.3.7. Zarządzanie meldunkami i rozpoznawanie zakłóceń System zarządzania meldunkami moŜe współdziałać z automatycznym wykrywaniem zakłóceń. Pozwala to w znacznym stopniu usprawnić pracę centrali ruchu drogowego. Zakłócenie w ruchu drogowym zdefiniowane jest jako niezaplanowane zdarzenie mające wpływ na ruch drogowy. Zakłócenie ma miejsce wówczas, gdy rzeczywisty przebieg ruchu odbiega od oczekiwanego. Rozpoznanie zakłócenia moŜe zostać zrealizowane poprzez ocenę róŜnych wartości mierzonych dostarczonych przez detektory i kamery wideo, poprzez stosowanie specjalnych algorytmów. Stosowane algorytmy są róŜne dla autostrad i dla dróg szybkiego ruchu oraz dla obszarów miejskich. Oprócz obliczeń dotyczących zakłócenia w ruchu drogowym, obliczane jest równieŜ prawdopodobieństwo wystąpienia zakłócenia. Wszystkie zakłócenia zgłaszane przez automatyczny system wykrywania zakłóceń prezentowane są na liście systemu zarządzania meldunkami. Zakłócenie definiowane jest przy tym jako meldunek, gdy określona wartość progowa przekroczy stopień prawdopodobieństwa nastąpienia wypadku. Operator moŜe weryfikować i klasyfikować automatycznie generowane meldunki o zakłóceniach według określonej procedury (np.za pomocą kamer lub meldunków otrzymywanych z pojazdów słuŜbowych). Istnieje moŜliwość wprowadzania dodatkowych danych. W wyniku klasyfikacji moŜna automatycznie włączyć meldunek do wstępnie zdefiniowanego planu działania. Akcje przewidziane w planie działania mogą być wykonywane automatycznie lub po potwierdzeniu przez operatora. Rozpoznany przez system przypadek zakłócenia utrzymywany jest jako aktualny przez 24 godziny. Operator moŜe określić rzeczywisty czas jego trwania. 13.3.8. Automatyczne wysyłanie zleceń medialnych Meldunki mogą być wysyłane bezpośrednio poprzez zdefiniowane wstępnie zlecenia. W taki sposób moŜliwe jest na przykład przekazywanie nowych meldunków do stacji radiowych i urzędów miejskich. Zlecenia medialne mogą być aktywowane bezpośrednio z systemu zarządzania meldunkami. Wybrane meldunki wysyłane są automatycznie pod określone w zleceniu adresy. W zleceniu medialnym moŜliwa jest dodatkowa filtracja meldunków według ich kategorii i wpływu na ruch drogowy. Poszczególni adresaci mogą otrzymywać zestaw odpowiednich dla nich meldunków (w sprawie dodatkowych informacji patrz równieŜ 13.4). Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 173/192 13.4. Zarządzanie medialne Moduł zarządzania medialnego umoŜliwia automatyczny lub ręczny wybór informacji z SITRAFFIC CONCERT i przekazywanie aktualnych informacji o ruchu drogowym do róŜnych środków masowego przekazu. Otrzymane i ocenione informacje przekazywane są do róŜnych mediów, takich jak: radio, fax, e-mail lub Internet i mogą być poddawane specjalnemu przygotowaniu. Uwzględnia się przy tym ręczne wprowadzanie informacji, np. o budowach i utrudnieniach w ruchu drogowym. SITRAFFIC CONCERT pozwala na uzyskanie w kaŜdym momencie aktualnego raportu o stanie ruchu. Aby wystawić zlecenie medialne trzeba wykonać następujące czynności: • Wystawienie zlecenia: ustalenie treści dokumentu oraz czasu jego publikacji. Czas ten moŜe być wybierany ręcznie lub zaleŜeć od zdarzenia, bądź być zdefiniowany poprzez z góry załoŜony plan. Przy wystawianiu zlecenia uwzględniane są określone moduły tekstowe zawarte w formularzu meldunkowym. Moduły tekstowe mogą składać się z wolnego tekstu lub z kombinacji wolnego tekstu i zdefiniowanych bloków tekstowych. MoŜliwe jest równieŜ wprowadzanie grafiki oraz zmiennych systemowych, które wypełniane są dynamicznie przy wysyłaniu zleceń medialnych. Warunki zarządzania medialnego mogą być równieŜ definiowane przez JavaScripts. Szerokie moŜliwości filtracji pozwalają na uzyskanie jasnej definicji określającej treść meldunków i ich adresy. I tak na przykład mogą być wysyłane jedynie nowe meldunki, meldunki dotyczące miejsc budowy lub meldunki o stanie ruchu drogowego. Rysunek 13.13: Przetwarzanie meldunku medialnego Objaśnienia do rysunku przedstawiono na następnej stronie. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 174/192 Tłumaczenie meldunku: Empfänger: STADT ABC - Odbiorca: miasto ABC Zeit: 02.12.2005, 14:56:36 - Czas: 02.12.2005, 14:56:36 Betreff: Baustelle – Asphaltierung A96 – Dotyczy:Budowy – asfaltowanie A96 Schwere: stark - Znaczenie: duŜe Quelle: Koncert - Źródło: concert Bearbeiter: Admin - Edytor: administrator Subtyp: Straβenbau; Id: 0 - Podtyp: prace drogowe; Id 0 Status: Aktiv - Status: aktywny Änderung: 02.12.2005 14:56 - Zmiany: 02.12.2005 14:56 Gültigkeit - Okres obowiązywania Start 02.11.2005 00:00 - Początek: 02.11.2005 00:00 Ende 10.12.2005 00:00 - Koniec: 10.12.2005 00:00 Tägliche Gültigkeit - Okres obowiązywania w ciągu dnia: ......... Lokalizacja Miasto: ABC Dzielnica: ... Typ: selekcja Droga: A 61, jedna strona Ograniczenia: zablokowane pasy 1 -3 ograniczenie prędkości zwęŜenie pasa zakaz wyprzedzania maksymalna szerokość lewego pasa 2,5 m Opis Odnowienie warstwy nośnej asfaltu na prawym pasie Objazd: Objazd moŜliwy tylko w ograniczonym zakresie, naleŜy się liczyć z utrudnieniami ruchu Redakcja Wprowadzono 2.11 Z powaŜaniem …………………………………………. • Wstępne przetwarzanie meldunku: Po wystawieniu zlecenia wystawiany jest dokument HTML, który moŜe być edytowany ręcznie. Na tym etapie dokument ten zawiera jeszcze zmienne. Krok ten ma charakter opcjonalny i umoŜliwia szybkie dopasowanie zlecenia medialnego bez konieczności tworzenia od początku kompletnego formularza. • Opracowanie końcowe: Przy opracowywaniu końcowym wyświetlany jest dokument HTML z treścią meldunku wysyłanego do odbiorcy. Zmienne zostały zamienione w tym dokumencie przez wartości i przyporządkowane teksty. Istnieje jeszcze moŜliwość skontrolowania meldunku medialnego i dokonania ewentualnych zmian. Krok ten ma charakter opcjonalny. • • Wysyłanie meldunku: Meldunek wysyłany jest do wybranego odbiorcy. Skuteczne, bądź nieudane wysłanie protokołowane jest w archiwum roboczym. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 175/192 Wszystkie przekazane zlecenia medialne przechowywane są w archiwum medialnym z podaniem nazwy, adresu, daty, godziny i treści. Zlecenia medialne mogą być równieŜ wysyłane bezpośrednio z systemu zarządzania medialnego (patrz 13.3.8). 13.5. System informacji środowiskowej Moduł systemu informacji środowiskowej umoŜliwia pobieranie danych na temat warunków środowiskowych do systemu zarządzania ruchem; moŜna je wykorzystywać do wyświetlania informacji o warunkach środowiskowych (np. ostrzeŜenie o gołoledzi) na zmiennych znakach stacji pogodowych lub na stronie systemu informacji drogowej. SprzęŜenie danych z serwera środowiskowego miasta z systemem CONCERT realizowane jest poprzez interfejs SOAP-XML. Analiza danych i ich dalsze przetwarzanie w systemie zarządzania ruchem, a takŜe ich przekazywanie do obu wyŜej wymienionych podsystemów, odbywa się z wykorzystaniem planów odpowiedzi. 13.6. Panel Wizualizacyjny Ściana graficzna składa się z 6 elementów kaŜdy o przekątnej 50” oraz rozdzielczości XGA (1024x768). Sposób łączenia jest bezszwowy tj. szczelina pomiędzy ekranami < 1mm (około 0.8mm). Szerokość całkowita ekranu 3mx1.5m (szerokość x wysokość), rozdzielczość całkowita 3072x1536 pixeli, przekątna całkowita ekranu 3.35m. Jasność ekranów 750 ANSI lumenów, kontrast 1500:1, wypełnienie całościowe pojedynczego ekranu 95% powierzchni pojedynczego projektora. Pobór mocy dla całości systemu 6x200W + kontroler 250W razem 1450W. Kąt widzenia dla operatora w pionie, poziomie 160x160 stopni. Poziom hałasu < 40dB. Projekcja DLP na układzie DMD 0.7”. Czas Ŝycia lamp 10000h, typ lampy UHP. Ekrany są zamontowane na podstawie gwarantującej optymalny kąt patrzenia dla operatorów. Proponujemy, aby dolna krawędź ekranu została ustalona po wizycie lokalnej na obiekcie. Czynności serwisowe są wykonywane po zdjęciu tylnej obudowy projektora. Pomieszczenie, w którym zostanie zamontowany system nie moŜe być mniejsze niŜ wysokość całkowita systemu oraz wysokość podstawy. Pomieszczenie powinno być klimatyzowane, a jeŜeli nie, to powinno się oddzielić projektory od części uŜytkowej w mniejszym pomieszczeniu, w którym powinno się zamontować klimatyzator podręczny. Odległość od tylnej obudowy projektora a ścianą pomieszczenia powinno wynosić przynajmniej 1m. KaŜdy z projektorów (lampa) wydziela około 100W ciepła. Na rysunku 13.4 pokazano wymiary 1 elementu ściany graficznej oraz widok po złoŜeniu kilku elementów. Rysunek 13.14: Panel Wizualizacyjny Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 176/192 13.7. System Sterowania i Monitoringu Tunelu w Zagłębieniu Wisłostrady System sterownia Obecnie zainstalowany system sterownia ruchem zostanie rozbudowany o funkcje komunikacyjne z proponowanym systemem wideo monitoringu. Na podstawie informacji z systemu wideo monitoringu oraz istniejącego systemu detekcji będą podejmowane odpowiednie decyzje. System sterowania zostanie rozbudowany o funkcje archiwizujące działanie systemu. W centrum zarządzania ruchem zostanie zainstalowany zdalny pulpit sterowniczy. Operator będzie miał moŜliwość przeglądu wszystkich funkcji systemu, zdarzeń i alarmów, wprowadzania parametrów pracy oraz wydawania ręcznych komend sterujących. System będzie przekazywał informację do systemu nadrzędnego poprzez jeden z otwartych protokołów wymiany danych. System wideo monitoringu System realizuje detekcję zdarzeń, opartą na analizie obrazów wizyjnych z kamer, oraz cyfrową rejestrację obrazów. Oprogramowanie umoŜliwia pełną kontrolę i zarządzanie systemami detekcji zdarzeń i zapisu cyfrowego oraz urządzeniami transmisji. System złoŜony jest z detektora wizyjnego SISTORE SX SiADS, centralnego serwera komunikacji Cluster Server, stacji klienckich zlokalizowanej w centrum nadzoru oraz urządzeń zewnętrznych (kamery, nadajniki/odbiorniki video, serwery wideo, etc.). Wykryte zdarzenia sygnalizowane są na ekranie stacji klienckiej w centrum nadzoru w postaci wiadomości alarmowych, jak równieŜ na graficznym schemacie, na którym prezentowane są alarmy. Detekcję zdarzeń oraz rejestrację cyfrową realizują 19" przemysłowe detektory wizyjne SISTORE SX SiADS, pracujące w sieci Ethernet. Do kaŜdego detektora wizyjnego SISTORE SX SiADS, realizującego detekcję zdarzeń i rejestrację obrazów, moŜe zostać podłączonych osiem analogowych sygnałów wizyjnych. Cluster Server realizuje równieŜ funkcje serwera sieciowego WebServer. Serwer sieciowy umoŜliwia prostą integrację i zarządzanie systemem w ramach sieci LAN. Zdalna kontrola i administracja systemem z poziomu centrum nadzoru odbywa się przez centralny serwer komunikacji. 13.8. Tablice informacyjne Charakterystyka techniczna znaków zmiennej treści Znaki zmiennej treści spełniają wymagania normy PN-EN-12966 oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Właściwości optyczne: • • • sterowanie diodami: statyczne z kontrolą prądową, trwałość diod LED: nie mniejsza niŜ 100 000 godzin, luminancja: zgodnie z klasą L3 według PN-EN-12966, Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG • • • • • 177/192 pionowy i poziomy kat rozsyłu światła: zgodnie z klasą B4 według PN-EN-12966, współczynnik luminancji: zgodnie z klasą R2 według PN-EN-12966, równomierność rozsyłu światła: < 3 według PN-EN-12966, kontrola kolorystyki kaŜdego piksela: 16 poziomów dla kaŜdego podstawowego koloru, automatyczna regulacja jasności (256 kroków) poprzez czujnik oświetlenia zewnętrznego (umieszczony od frontu oraz z tyłu znaku) oraz zdalnie przy wykorzystaniu protokołu komunikacyjnego, Maksymalny pobór prądu przez diody LED: < 20 mA. Właściwości techniczne i funkcjonalne: • • • budowa modułowa, mikroprocesorowa jednostka sterująca, oprogramowanie z funkcją watch-dog, wewnętrzny system diagnostyczny do kontroli obecności napięcia sieci, temperatur wewnątrz obudowy znaku. Właściwości środowiskowe: • • • temperatura otoczenia: zgodne z klasą T2 według PN-EN-12966, wilgotność otoczenia: do 95%, klasa szczelności obudowy: IP-55 (P2 według PN-EN-12966), Charakterystyka techniczna kontrolera VMS Controller • • protokół TCP/IP wbudowany modem GPRS - modemy GPRS są przewidziane do zastosowania tylko dla komunikacji z jedną Tablicą informacyjną (rysunek 13.18, lokalizacja przed Mostem gen. Grota – Roweckiego); ze względu na bardzo małą ilość przesyłanych danych (około 6 sesji połączenia na godzinę po 2kB, wymagana chwilowa prędkość transmisji 9,6 kb/s) z systemu zarządzania do tablic informacyjnych i odwrotnie, wybrano rozwiązanie GPRS i nie przewiduje się zastosowania innych standardów. Na poniŜszych rysunkach pokazano proponowaną lokalizację tablic dla Etapu I, z podziałem na 5 tablic dla Obszaru I (rysunek 13.15) i 4 tablic dla Obszaru II i III (rysunek 13.16). Tablice z Obszaru II i III, nie wchodzą w zakres zadania firmy SIEMENS. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 178/192 Rysunek 13.15: Lokalizacja tablic zmiennej treści dla obszaru I Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 179/192 Rysunek 13.16: Lokalizacja tablic zmiennej treści dla obszaru II i III Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 180/192 13.9. Podsystem dynamicznego naprowadzania na parkingi Koncepcja systemu dynamicznego naprowadzania na parkingi na przykładzie Centrum Informacji Parkingowej PLC2000 Rysunek 13.17: Przykład tablic drogowskazowych z informacją o zajętości miejsc postojowych W ramach podsystemu dynamicznego naprowadzania na parkingi (nie stanowiącego przedmiot zadania dla Etapu I) wchodzą następujące elementy: • Dynamicznych tablic informacyjnych przy ulicy informujących kierowców poszukującego miejsca postojowego o aktualnej zajętości stref i obiektów parkingowych i kierujących go najkrótszą drogą do wybranego przezeń regionu postoju. • Do wyświetlania informacji uŜywane są tablice zmiennej treści (mogę to być tablice: m LCD, z matrycą punktową, diodową LED lub siedmioczęściową) informujące o wolnych miejscach bądź trzystronne znaki obrotowe (pryzmatyczne). • Dowolnie programowalne wyświetlacze tekstowe dodatkowo informują kierowców o szczególnych warunkach drogowych np. w przypadku targów, kiermaszy itp. Wspierane są technologie tablic LCD, LED i matrycowych. • Dzięki budowie modułowej PLC2000 jest systemem skalowalnym do potrzeb kaŜdego zastosowania i dzięki temu moŜe być rozbudowany z wersji bazowej poprzez wersję centrum informacji parkingowej aŜ do systemu informacji parkingowej z obsługą wielu uŜytkowników. • W wariancie bazowym tablicami informacji parkingowej steruje system podstawowy, czerpiący dane o zajętości miejsc z podłączonych do niego urządzeń i podsystemów instalacji postojowych. • Wykorzystując interfejs uŜytkownika do wizualizacji i obsługi, moŜna rozbudować system do postaci centrum informacji parkingowej, które daje szybki i wygodny przegląd stanu zajętości miejsc postojowych i umoŜliwia ocenę zebranych danych. • Dalsza rozbudowa do centrum informacji parkingowej z obsługą wielu uŜytkowników moŜliwa jest na potrzeby bardzo obszernych zastosowań. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 181/192 Rysunek 13.18: System PLC200 – przykład moŜliwych wariantów System dynamicznego naprowadzania na prakingi umoŜliwia: • Centralny komputer jest rdzeniem systemu informacji parkingowej PLC2000. Steruje on i monitoruje cały system wraz z wszystkimi podłączonymi do niego elementami, a takŜe archiwizuje najistotniejsze dane. • Komunikację z instalacjami zewnętrznymi realizuje komputer łącznościowy (ComBox) połączony z komputerem centralnym, odciąŜając go od czystych zadań komunikacyjnych. • Wizualizacja i obsługa systemu moŜliwa jest opcjonalnie na komputerze centralnym lub na komputerach zdalnych, obsługiwanych przez operatorów. Wizualizacja pozwala uŜytkownikom szybką ocenę bieŜącego statusu systemu i ewentualną interwencję w razie potrzeby. • Parametry moŜna w prosty sposób zmieniać z poziomu komputera centralnego lub jednego ze zdalnych komputerów, a do pewnego stopnia nawet za pośrednictwem Internetu. Dane systemowe archiwizowane są na komputerze centralnym (serwerze PLC). • Centralny komputer cyklicznie odczytuje bieŜące dane o zajętości poszczególnych parkingów. Korzystając z róŜnych opcjonalnych i dowolnie sparametryzowanych algorytmów, oblicza na ich podstawie liczbę wolnych miejsc postojowych do wyświetlenia. Wartości te przekazywane są do poszczególnych tablic informacyjnych. • Komputer centralny i komputery operatorów oparte są na architekturze Intel PC i pracują pod kontrolą Microsoft Windows 2000. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG • 182/192 System posiada strukturę modułową i moŜe być w kaŜdej chwili rozbudowany o opcje funkcyjne, jak równieŜ o dodatkowe instalacje parkingowe/wyświetlacze Przegląd cech i funkcji podsystemu Nowoczesna wizualizacja i interfejs uŜytkownika • Ustandaryzowany układ ekranu zapewnia intuicyjną obsługę • Funkcje przewijania i zbliŜenia sterują wyświetlaniem mapy Sterowanie wyświetlaczami • Rozbudowane algorytmy sterujące • Opcjonalnie dostępne róŜnorakie algorytmy prognozowania • Grupowe sterowanie tablicami pryzmatycznymi i tekstowymi • Wielofunkcyjne sterowanie akcją Archiwum komunikatów operacyjnych • Archiwizacja komunikatów z identyfikatorem uŜytkownika w przypadku potwierdzania i interwencji manualnych • Sterowanie sygnałem dźwiękowym • Powiadomienie o potrzebie interwencji za pomocą wiadomości przesłanej faksem lub SMS-em Statystyka • Archiwizacja danych dotyczących zajętości parkingu • Wyświetlanie liczby wolnych miejsc w postaci wykresów słupkowych dla wszystkich parkingów • Profil zajętości w postaci wykresu liniowego • Interfejs eksportu Konfiguracja • Kontekstowe zapytania do operatora • Edycja aktualnie aktywnej bazy danych konfiguracyjnych na miejscu lub zdalnie (offline/online) Dodatkowo w ramach systemu dynamicznego naleŜy uwzględnić System Informacji Parkingowej. Liczba zajętych miejsc oraz dokładność systemu informacji parkingowej w zakresie zewnętrznych miejsc postojowych, znajdujących się przy ulicy, zaleŜy głównie od następujących czynników: - Wprowadzone krzywe zajętości - Liczba grup klientów, którzy mogą parkować bez opłat (mieszkańcy, niepełnosprawni, policja itd.) - Sprawność egzekwowania opłat i wysokość mandatów za ich brak - Sytuacja środowiskowa (więcej postojów długoterminowych tak jak w dzielnicach mieszkaniowych czy krótkie postoje tak jak w dzielnicach zakupowych) - Wysokość opłat - ZłoŜoność systemu opłat (struktura taryfowa) System Informacji Parkingowej przy uŜyciu informacji pobieranych z parkomatów działa w następujący sposób: Ulice w centrum miasta są małe, wąskie i dysponują ograniczoną liczbą miejsc postojowych. Niecelowe jest więc instalowanie wyświetlaczy na kaŜdej ulicy. NaleŜy Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 183/192 zdefiniować strefy parkowania wyposaŜone w parkomaty. Przykład zdefiniowania stref parkowania zilustrowano na rysunku 13.19. Rysunek 13.19: Przykład wydzielonych stref parkowania w centrum Dzięki temu moŜemy określić procent zajętości w interesującej strefie i ta informację przekazać. Np. Zajętość Wskazanie 86% – 100% Bardzo duŜa 51% – 85% Umiarkowana 26% - 50% Niska 0% - 25% Bardzo niska Rysunek 13.20 przedstawia schemat działania systemu z przekazywaniem danych. Dane przekazywane są w obydwu kierunkach. Dostarczenie informacji o liczbie sprzedanych biletów Zapytanie i wprowadzenie wykresu faktycznej zajętości miejsc Przekazanie danych do PLC2000 Wizualizacja na tablicach informacyjnych Obliczenie zajętości miejsc Rysunek 13.20: Schemat Systemu Informacji Parkingowej Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 13.10. 184/192 Proponowanie alternatywnych tras przejazdu Pracę podsystemu alternatywnych tras przejazdu przedstawiono na schemacie z rysunku 13.21. Rysunek 13.21: Schemat podsystemu Proponowania alternatywnych tras przejazdu Informacje o działaniu podsystemu zawarte są w dziale 8.2.3 i 6. Na podstawie informacji z podsystemu detekcji i podsystemu informacji o zdarzeniach system wysyła automatyczne lub „ręcznie” wprowadzone informacje dla kierowców na znaki zmiennej treści – patrz załączony rysunek. 13.11. Zarządzanie robotami drogowymi Podsystem zarządzania robotami drogowymi jest składnikiem systemu SCALA i został opisany w rozdziale 8.5.5. Wprowadzanie komunikatów o stanie ruchu i administrowanie nimi 13.12. Medium komunikacyjne Propozycja realizacji sieci łączności dla systemu sterowania ruchem miejskim w Warszawie – obszar I Oszacowanie wymaganej przepustowości łączy Proponowane rozwiązanie umoŜliwia transmisję danych o ruchu pochodzących ze sterowników sygnalizacji na skrzyŜowaniach i skojarzonych ze sterownikami detektorów ruchu do centrum nadzoru. RównieŜ z Centrum nadzoru będą przekazywane do sterowników dane dotyczące zmian w programach sterowania ruchem pochodzące z Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 185/192 oprogramowania analizującego i optymalizującego ruch. Ponadto przekazywane będą dane związane z utrzymaniem urządzeń oraz alarmami. PowyŜej opisane strumienie danych naleŜy ocenić na kilka do kilkunastu kilobajtów na sekundę w kaŜdą stronę na lokalizację. Największe zapotrzebowanie na pasmo będzie związane z przekazywaniem obrazu z kamer monitoringu do centrum nadzoru. Zgodnie z wymaganiami Zamawiającego zastosowane zostaną kamery o rozdzielczości co najmniej 480 linii. Na obserwowanych skrzyŜowaniach zastosowane zostaną kamery z obiektywami o zmiennej ogniskowej w obudowach umoŜliwiające obrót kamery w zakresie 360o oraz zmianę kąta elewacji. PoniewaŜ kamery powinny być zainstalowane w celu obserwacji duŜych węzłów komunikacyjnych oraz newralgicznych przystanków komunikacji zbiorowej to naleŜy zachować dobre warunki do obserwacji i w szczególności w przypadku sterowania kamerami. W celu umoŜliwienia operatorowi nadąŜania kamerą za ruchem obserwowanych obiektów, zastosowane kamery i urządzenia do transmisji obrazu będą działać z jak najmniejszym opóźnieniem przekazywania obrazów do oglądania na Ŝywo w centrum nadzoru takim, aby operator mógł sterować kamerą w czasie rzeczywistym, nie gubiąc obserwowanego obiektu. Wymaga to transmisji z pasmem na poziomie co najmniej 4Mb/s. Sygnały sterujące z centrum nadzoru do kamer nie wymagają zbyt duŜych przepływności. Prawidłowe funkcjonowanie jest zagwarantowane przy zastosowanej przepływności strumieni na poziomie 9600 b/s. Ponadto jednym z elementów oferowanego rozwiązania jest wydzielony system monitorowania tunelu. Rozwiązanie umoŜliwia operatorowi jednoczesny zdalny dostęp do 6 kamer. W celu zapewnienia dostatecznego pasma do przesyłania informacji z tunelu wymagane jest zastosowanie łącza o duŜej przepływności związanej z liczbą jednocześnie obserwowanych obiektów (kamer) oraz z koniecznością przekazywania zarchiwizowanych obrazów z pozostałych kamer do serwerów archiwizujących. Dodatkowo przewidziano odpowiednie pasmo na przekazywanie informacji do tablic zmiennej treści. Strumienie informacji do takich tablic będą zbliŜone do strumieni informacji wykorzystywanych do sterowania kamerami tj. 9600b/s Wybór medium transmisyjnego Cała transmisję, poza transmisją obrazów z kamer jest moŜliwa do zrealizowania za pomocą zwykłych modemów. Konieczność transmisji obrazów z kamer bardzo podnosi wymagania dotyczące medium transmisyjnego. DuŜe wymagania na transmisję dotyczą przede wszystkim transmisji od rozproszonych w terenie kamer do centrum nadzoru oraz szacowane zapotrzebowanie na pasmo wynosi co najmniej 4 Mb ogranicza wybór technologii realizujących takie wymagania: a. światłowód – jest to najbardziej preferowana technologia przez zamawiającego. Zastosowanie światłowodu powoduje prostą budowę systemu transmisyjnego. Dostępne nadajniki i odbiorniki pozwalają na umieszczanie urządzeń aktywnych na końcach łaczy. b. Kable miedziane – nie moŜna stosować łączy ADSL – za mała przepływność w górę sieci. MoŜliwość stosowania łączy HDSL, SDSL, VDSL do urządzeń aktywnych zainstalowanych u operatora sieci oraz dalej przez sieć operatora do centrum zarządzania. Wymaga to dzierŜawy kabli od operatora oraz wykupienia Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 186/192 odpowiednich łączy dzierŜawiony lub usług. Jest to realizowalne praktycznie i wyłącznie przy współpracy TPSA. Tylko TPSA dysponuje w centrum miasta odpowiednią infrastrukturą kablową. Wymagać to będzie dzierŜawy łączy o przepływnościach około 4Mb na lokalizację. Łącza miedziane SHDSL, VDSL maja ograniczony zasięg (od kilkuset metrów do 2-3 km) i są mało odporne na zakłócenia. Stosunkowo wysokie są cennikowe koszty ich dzierŜawy. (około 2000PLN/Mb miesięcznie). c. Łącza radiowe W Warszawie łącza radiowe LMDS zapewniają teoretycznie wystarczającą przepływność jednak pasmo radiowe jest mocno wykorzystywane przez innych operatorów i prawdopodobnie nie uzyska się dostatecznej liczby kanałów do obsługi całego systemu. Ponadto instalacje radiowe wymagają widoczności pomiędzy terminalami a stacjami bazowymi, co moŜe być trudne do osiągnięcia w centrum miasta poniŜej skarpy wiślanej. Na dodatek w centrum miasta buduje się duŜo wysokich budynków, które będą zmieniały warunki propagacji. Dlatego teŜ nie naleŜy rozwaŜać łaczy radiowych jako rozwiązanie polecane na dłuŜszy okres eksploatacji. Ze względu na budowaną od dłuŜszego czasu sieć monitoringu miejskiego wykorzystującą głównie światłowody do transmisji obrazów zdecydowano się na wybór sieci bazującej na światłowodach. Dla realizacji zadania przyjęto rozwiązanie mieszane – budowa światłowodów własnych plus maksymalne wykorzystanie wolnych zasobów transmisyjnych naleŜących do jednostek miejskich. Proponowane rozwiązanie to budowa sieci łączności w oparciu o Ethernet. Wykorzystanie Ethernetu pozwoli na maksymalną uniwersalność rozwiązania i łatwość integracji z istniejącą lub budowaną siecią miejską. Planowana topologia sieci uwzględnia wymagania zamawiającego tzn. awaria pojedynczego urządzenia nie będzie powodować odcięcia łączności z innymi węzłami komunikacyjnymi Plan budowy sieci łączności Plan budowy sieci łączności opiera się na następujących załoŜeniach Budowana sieci będzie siecią dwuwarstową – lokalnej i szkieletowej NajniŜszy poziom sieci bazuje na małych lokalnych pętlach światłowodowych łączących wybrane węzły ze sobą. Pętle lokalne będą połączone z przełącznikami agregującymi tworząc węzły sieci w warstwie szkieletowej. Na kaŜdym skrzyŜowaniu będzie zainstalowany przełącznik Ethernetowy typu przemysłowego z dwoma uplinkami światłowodowymi. Przełączniki te będą łączone światłowodami w pętle po pięć do ośmiu przełączników. Połączenie w pętle pozwala na spełnienie warunku redundancji i zapewnią poprawną łączność pomiędzy pozostałymi urządzeniami w przypadku uszkodzenia jednego z urządzeń w pętli. Taka architektura pozwala na oszczędne korzystanie z zasobów światłowodowych przy zapewnieniu duŜych przepływności i zachowaniu wymaganej odporności budowanej sieci na uszkodzenia. Ogólny schemat sieci łączności pokazano na rysunku 13.22. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 187/192 sterownik sterownik Przełącznik na skrzyŜowaniu Przełącznik agregujący sterownik Światłowód Ethernet 100BaseFX Światłowód Ethernet 100BaseFX uplink sterownik sterownik Światłowód Ethernet 1000BaseSX Rysunek 13.22: Schemat ogólny sieci łączności Z dwóch wybranych przełączników w pętli wykorzystujemy po jednym porcie Ethernetowym (elektrycznym) do realizacji połączenie w górę sieci. Wybór tych przełączników nastąpi na etapie projektu szczegółowego na podstawie analizy topologiii dostępnych światłowodów (nowo budowanych i dostępnych włókien w juŜ zbudowanej infrastrukturze). Na podstawie analizy przeprowadzonej na etapie projektu szczegółowego zostaną wskazne najbardziej dogodne przełączniki ze względu na topologię sieci jak i dostępność włókien światłowodowych do realizacji połączeń w górę sieci. W celu zachowania niezawodności, wyjście z pętli światłowodowej w górę sieci będzie realizowane z dwóch róŜnych przełączników (redundancja – zabezpieczenie przed negatywnymi skutkami uszkodzenia pojedynczego przełącznika). Wyjście w górę będzie realizowane za pomocą portów elektrycznych i konwerterów Ethernet 100BaseT na światłowód. MoŜliwe jest takŜe zastosowanie konwerterów jednowłóknowych (1550/1350nm). Przełączniki szkieletowe będą agregować sygnały z pierścieni lokalnych. Przełaczniki szkieletowe będą połączone z przełącznikiem centralnym umiejscowionym w Centrum Sterowania Ruchem za pomocą uplinków Ethernetowych o przepływnościach co najmniej1Gb. KaŜdy z przełączników agregujących będzie dołączony do przełącznika centralnego za pomocą co najmniej dwóch uplinków. Wybór lokalizacji dla przełączników szkieletowych nastąpi w trakcie tworzenia projektu szczegółowego. Lecz juŜ teraz moŜna wskazać dwie lokalizacje. Jedna z lokalizacji to centrum nadzoru przy ulicy Chmielnej 120 gdzie zlokalizowany jest przełacznik centralny, który równieŜ moŜe być wykorzystywany do agregacji ruchu z pętli lokalnych. Druga lokalizacja to pomieszczenia tunelu pod Wisłostradą. Istnieją tam pomieszczenia techniczne, w których moŜna umieścić przełącznik agregujący i ponadto w tunelu będą zlokalizowanych kamery generujące duŜy strumień danych o ruchu w tunelu. Agregacja pozwala na zaoszczędzenie włókien światłowodowych potrzebnych do budowy sieci rozległej. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 188/192 Uplinki z przełączników agregujących umieszczonych w lokalizacjach wyniesionych (np. tunelu) będą realizowane jako dwa niezaleŜne uplinki o przepływności po 1Gb/s (redundancja portów). We wszystkich mini pierścieniach zachowany zostanie warunek redundancji połączeń i włókien światłowodu. Tunel Usytuowany w pomieszczeniu technicznym tunelu przełącznik Ethernetowy będzie agregował ruch z pętli lokalnych oraz będzie pośredniczył pomiędzy urządzeniami zainstalowanymi w tunelu a centrum nadzoru. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 189/192 14. Ogólne warunki 14.1. Referencje Na Ŝyczenie zleceniodawcy załączamy dodtkowe referencje opisanego systemu. 14.2. Dokumentacja W przypadku zlecenia dostarczane są dokładne podręczniki dla wszystkich narzędzi. 14.3. Bezpieczeństwo informacji 14.3.1. Ochrona antywirusowa Skaner antywirusowy Skaner antywirusowy FP-WIN Professional stosowany jest zarówno na serwerach, jak i na sprzęcie komputerowym. Skaner FP-WIN wykrywa w niezawodny sposób nie tylko wirusy w plikach i wirusy typu Boot-Viren, ale równieŜ wirusy Makro i Script, oraz stosowane niedozwolone inne oprogramowanie (MalWare). MoŜliwe jest przeszukiwanie nie tylko lokalnych systemów, ale równieŜ systemów sieciowych. Zainfekowane obiekty naleŜy w miarę moŜliwości pozbawić wirusów. Skaner F-PROT umoŜliwia stosowanie metody wyszukiwania nieznanych dotychczas wirusów i ostrzegania przed nimi. BliŜsze informacje o skanerze antywirusowym FP-WIN Professional znajdą Państwo na stronie www.fp-win.de. 14.3.2. Zabezpieczenie dostępu Dostęp do systemu mają jego uŜytkownicy i osoby uprawnione. Dostęp do systemu zabezpieczony jest hasłem. 14.3.3. Zabezpieczenie danych Dane mogą być zapisane na CD/DVD lub na kasetach DAT. 14.4. Ogólne załoŜenia i warunki ramowe 14.4.1. Uwzględnione przepisy Uwzględnione zostały następujące przepisy . Kodeks drogowy (KD wraz z Ogólnymi Przepisami Administracyjnymi OPA )) Norma DIN VDE 0832, Instalacje sygnalizacyjne stosowane w ruchu drogowym Wytyczne w sprawie instalacji sygnalizacyjnych (WwSIS) Norma DIN 67527, Właściwości techniczno-świetlne świateł sygnalizacyjnych stosowanych w ruchu drogowym Wytyczne i informacje Instytutu Badawczego Drogownictwa dotyczące instalacji sygnalizacyjnych stosowanych w ruchu drogowym. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 190/192 Techniczne warunki przyłączenia miejscowych instalacji sygnalizacyjnych. Wytyczne VDEW w sprawie przyłączania stałych szafek sterowniczo- rozdzielczych do sieci niskich napięć Warunki dopuszczeniowe Poczty Niemieckiej SA Norma DIN VDE 0100, Ustalenia dotyczące wykonania instalacji energetycznej o napięciu znamionowym do 1000 V Norma DIN 57160, uziemienia Norma DIN VDE 0800, część 1, Technika sygnalizacyjna, Wykonanie i uŜytkowanie urządzeń Norma DIN VDE 0800, część 2, Technika sygnalizacyjna, Uziemienie i wyrównanie potencjałów Norma DIN VDE 0875, Zabezpieczenie urządzeń elektrycznych i instalacji przed zakłóceniami Norma DIN VDE 0878/2, Odporność urządzeń telekomunikacyjnych na zakłócenia elektromagnetyczne ENVG 09/1992, Ustawa o odporności elektromagnetycznej urządzeń RSA, Wytyczna w sprawie bezpieczeństwa miejsc pracy Stacje terenowe OCIT, Wprowadzenie do systemu, System OCIT-O-V1.0 Stacje terenowe OCIT, Urządzenia sygnalizacji świetlnej, OCIT-O- V1.0 Stacje terenowe OCIT, Podstawowe funkcje przyrządów polowych, OCIT-O-Baza V1.0 Stacje terenowe OCIT, Zasady i protokoły, Protokół OCIT-O_V1.0 Stacje terenowe OCIT, Profil 1 – Profil przenoszenia z punktu do punktu na stałych trasach przenoszenia , OCIT-O-Profil_1_V1.0 Stacje wewnętrzne OCIT- Format interfejsu „OCIT VI dla sterowania sygnalizacją świetlną, Dane bazowe VT, wersja 1, wydanie z dnia 15.11.2001“ Elementy dostarczanego systemu zarządzania ruchem spełniają obowiązujące przepisy w zakresie zabezpieczenia przed zakłóceniami: Ochrona przed zakłóceniami wg EN 55022 (CE) Ochrona przed zakłóceniami na zasilaczu wg IEC 801-4 i 801-5 Ochrona przed statycznym wyładowaniem wg IEC 801-2 Badanie ochrony przed zakłóceniami wg NAMUR Dopuszczenie do bezpiecznego uŜytkowania wg EN 60950, UL 1950 Klasa ochrony według VDE 0106 część 1(IEC 536) Rodzaj ochrony według DIN 40050: IP20 14.4.2. Warunki otoczenia i warunki środowiskowe Zleceniodawca musi zapewnić spełnienie następujących warunków. Warunki środowiskowe dla elementów serwera SITRAFFIC SCALA/CONCERT, OS, IG, ES, SIEL i OCIT- OAP: Temperatura wewnętrzna 5...30°C Względna wilgotność powietrza 10... 85% Antystatyczna wykładzina podłogowa Zabezpieczenie przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych lub innych źródeł ciepła Wstrząsy do maks. 0,4 g Warunki środowiskowe dla stacji roboczych: Temperatura wewnątrz pomieszczeń 5...45°C Względna wilgotność powietrza 10... 85% Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 191/192 Zabezpieczenie przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych lub innych źródeł ciepła Wstrząsy do maks. 0,4 g PowyŜsze dane stanowią minimalne warunki, które muszą być spełnione dla całego systemu. W przypadku konieczności spełnienia specjalnych wymagań, zostanie to oddzielnie zaznaczone w odnośnych podrozdziałach. Nie spełnienie podanych powyŜej warunków sprawi, Ŝe niemoŜliwe będzie zapewnienie stabilnej pracy systemu. Zleceniodawca powiadomi zleceniobiorcę o odstępstwach od wymaganych warunków. 14.4.3. Ogólna charakterystyka oprzyrządowania i oprogramowania System Zarządzania Ruchem dla Miasta Stołecznego Warszawy (SITRAFFIC SCALA/CONCERT) realizowany będzie przy zastosowaniu dostępnych na rynku, standardowych produktów w zakresie oprzyrządowania i oprogramowania odpowiadających najnowszemu stanowi technologii. Następuje przy tym implementacja podstawowej struktury klienta wraz z poszczególnymi obiektami za pomocą sieci komputerowej na bazie protokołów internetowych TCP/IP. Zastosowane będą dostępne na rynku mechanizmy komunikacyjne. (interfejs RS232, Ethernet z protokołem TCP/IP, FTP, ISDN itp.) Zastosowany będzie system roboczy Microsoft Windows 2000/2003. Dane zapisywane będą w bazie danych systemu zarządzania (ORACLE) lub w plikach róŜnych systemów zapisu danych (File-System). 14.4.4. Obsługa systemu Pracownicy ZDM będą posiadać najwyŜsze uprawnienia i ponosić będą pełną odpowiedzialność za funkcjonowanie systemu UTC, oraz realizować wszelkie funkcje, które są niezbędne do funkcjonowania systemu. Personel firmy SIEMENS zapewni przeszkolenie na stanowisku roboczym pracowników ZDM. Funkcjonowanie systemu: Codzienne działanie systemu, będące odpowiedzią na potrzeby związane z zarządzaniem ruchem drogowym i zaistniałymi wypadkami, będą realizowane przez personel ZDM. Personel Operacyjny będzie opracowywał, rozwijał i dopasowywał plany reagowania na wypadki oraz zatory, monitorował codzienne funkcjonowanie systemu, zbierał oraz analizował dane o natęŜeniu ruchu drogowego, przygotowywał i rozpowszechniał informacje dla uczestników ruchu drogowego, a takŜe – wdraŜał plany reagowania. Dostęp do systemu System posiada róŜne poziomy zabezpieczenia. UŜytkownicy systemu, w zaleŜności od poziomu dostępu, będą mieli prawo do wykorzystywania róŜnych modułów systemu. Na poziomie centralnym: - obserwator systemu: tylko funkcje przeglądowe, nie posiada praw do zmiany parametrów; - operator systemu: moŜliwość zmian parametrów, dotyczących standardowych działań operacyjnych; - administrator systemu: wszystkie moduły, związane z funkcjami administratora; - obsługa systemu: wszystkie elementy systemu na poziomie lokalnym: Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone Siemens Sp. z o.o. & Siemens AG 192/192 - normalny serwis: nie posiada praw do zmiany programu sterownika; - programista: posiada wszystkie prawa KaŜdy z uŜytkowników systemu będzie posiadał osobiste hasło dostępu do systemu. KaŜda zmiana w systemie będzie monitorowana i będzie zapamiętywana w dzienniku systemu. Koncepcja Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie – na terenie obszaru I Wersja 4.0 Prawa autorskie Konsorcjum Siemens Sp. z o.o. i Siemens AG I&S ITS 2006 Wszelkie prawa zastrzeŜone