docŚciągnij bezpłatny poradnik i dowiedz się
download 
Reklamacja Transkrypt
Ściągnij bezpłatny poradnik i dowiedz się
Poradnik Pomysł na Elewację Fot. Polbruk Najpopularniejsze rozwiązania Fot. Röben E I N A D Y W tynk . farba . drewno . kamień . klinkier... Partnerzy publikacji 2 3 Od redakcji Tynk, farba, cegła, kamień i drewno to najpopularniejsze materiały do wykończenia elewacji, choć możliwości jest znacznie więcej. Elewacje domu można wykończyć różnymi materiałami, ale trzeba pamiętać, że powinny być one dobrane nie tylko do technologii, w jakiej wzniesiony jest dom, a także do jego architektury i otoczenia. To elewacja bowiem decyduje o wyglądzie całej bryły, a umiejętnie dobrane i zastosowane materiały mogą poprawić proporcje i estetykę budynku. Dlatego przed wyborem materiałów i kolorystyki warto zasięgnąć porady specjalisty – architekta, projektanta lub doradcy technicznego w firmie, której materiały planujemy zastosować. W poradniku prezentujemy różne możliwości wykończenia elewacji, podpowiadamy także na co zwracać uwagę przy konkretnych rozwiązaniach i jak uzyskać oczekiwany efekt. Redakcja www.ekspertbudowlany.pl Redakcja Redakcja Anna Białorucka [email protected] Adres redakcji Joanna Korpysz-Drzazga ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa [email protected] tel. 22 512 60 98, 512 60 99 Reklama faks 22 810 27 42 Dorota Pankiewicz [email protected] [email protected] www.ekspertbudowlany.pl Katarzyna Stocka [email protected] Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24, faks 22 810 27 42 ISBN 978-83-64094-12-5 4 5 Spis treści Czym wykończyć elewację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Nadaj elewacji ponadczasowy wygląd – deska elewacyjna CEDRAL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Jak ocieplić dom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Najważniejsze parametry styropianu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Ocieplenia ścian zewnętrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Skuteczne ocieplenie w kolorze szarym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Jak dobrze wybrać styropian na fasadę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Elewacyjne tynki cienkowarstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Tynki imitujące okładziny z piaskowca i granitu, cegłę ręcznie formowaną oraz deski elewacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Tynki wapienne i cementowo–wapienne – siła tradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Tynk termoizolacyjny – skuteczny sposób naprawy muru jednowarstwowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Elewacja pod niezawodną ochroną technologii FOVEO TECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Jak dbać o ocieploną elewację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Najlepsza ochrona elewacji – systemy ociepleń KABE THERM z tynkami silikonowymi ARMASIL T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Produkty TYTAN® EO, czyli sposób na trwałe piękno tkanki miejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Elewacje metalowe – w roli głównej tytan-cynk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Cegły klinkierowe na elewacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Jak wykonać efektowną elewację z klinkieru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Elewacja TOM – ściany z efektem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Naturalny kamień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Pełna ochrona ścian i ogrodzeń z kamienia naturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Elewacje z desek kompozytowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Drewniana elewacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Jak właściwie pielęgnować drewno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Elewacje inne niż wszystkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 6 Elewacje – rozwiązania Elewacje – rozwiązania wspomnianych we wstępie ścianach jednowarstwowych, ewentualnie na budynkach go- czym wykończyć elewację spodarczych czy nieogrzewanych garażach. Tynki zacierane są na gładko, standardowo w kategorii III, ale poprzez odpowiednią obróbkę powierzchni można też uzyskać wyższą Wybierając materiał do wykończenia elewacji, pierwszą rzeczą, na jaką trzeba zwrócić uwagę jest fakt, że inaczej wykonuje się elewacje w zależności od budowy ścian zewnętrznych, czyli dla ścian jedno-, dwu- i trójwarstwowych. W ścianach jednowarstwowych (bez ocieplenia) można zastosować gładki tynk tradycyjny, a powierzchnię pomalować lub pokryć tynkiem cienkowarstwowym. W ścianach dwuwarstwowych, czyli z warstwą ocieplenia (styropian, wełna, XPS) stosuje się zazwyczaj wykończenie z tynkiem cienkowarstwowym, rzadko z okładziny ceramicznej. W przypadku ścian trójwarstwowych, warstwę elewacyjną stanowi natomiast mur osłonowy, najczęściej z cegły klinkierowej lub elementów wapienno-piaskowych (silikatowych). kategorię. Po wysezonowaniu, ich powierzchnię można malować dowolnymi farbami fasadowymi, okleić płytkami ceramicznymi lub klinkierowymi. tynki cienkowarstwowe W poprzednim akapicie wspomniałem o powszechnym stosowaniu na elewacjach systemów ociepleń, w których warstwą zewnętrzną są tynki cienkowarstwowe. To obecnie najpopularniejsze rozwiązanie. W zależności od spoiwa, tynki tego typu mają postać suchej mieszanki do wymieszania z wodą (tynki mineralne) lub gotowej masy o konsystencji gęstej pasty (tynki dyspersyjne). Tynki różniące się rodzajem spoiwa, różnią się również właściwościami i parametrami technicznymi – dobierając tynk do konkretnego budynku, warto zasięgnąć porady sprzedawcy lub producenta. Tynki mineralne produkowane są na bazie białego cementu i wapna, stąd są ograniczone możliwości ich barwienia baranek kornik Fot. Atlas – tylko na pastelowe barwy. Tynki dyspersyjne, spośród których można wyróżnić tynki akrylowe, silikatowe, silikonowe i hybrydowe (będące mieszaniną spoiw), mają znacznie szersze możliwości wybarwienia. W ofercie producentów można znaleźć nawet kilkaset kolorów, w dowolnym odcieniu i stopniu nasycenia, od pastelowych po bardzo intensywne. Barwienie tynków w masie sprawia, że w sytuacji miejscowego zarysowania lub uszkodzenia jego powierzchni nie jest to widoczne. Tynki malowane, w których odFot. Polbruk tynki tradycyjne pryśnie farba wyglądają w podobnej sytuacji mniej estetycznie. Tynki cienkowarstwowe umożliwiają uzyskanie wyprawy tynkarskiej o fakturowanej powierzchni, np. nakrapianej (baranek, kasza), drapanej (kornik lub rustyka), ewentualnie do dowolnego fakturowania. Tynk o fakturze nakrapianej charakteryzuje się zawartością kru- Obecnie wyprawy tynkarskie z grubowarstwowych, gładkich tynków cementowych szywa o niewielkim zróżnicowaniu grubości ziarna, dzięki czemu po zatarciu uzyskana po- i cementowo-wapiennych pojawiają się na elewacjach stosunkowo rzadko. Wynika to wierzchnia jest jednolicie chropowata. Tynki drapane zawierają więcej kruszywa wypełniają- z faktu, że w budynkach mieszkalnych stosowane są przede wszystkim ściany dwuwar- cego, a mniej fakturującego, co podczas zacierania powoduje uzyskanie gładszej powierzchni stwowe z warstwą ocieplenia. W związku z tym gładkie tynki znajdują zastosowanie na z charakterystycznymi rowkami. 8 9 Elewacje – rozwiązania Elewacje – rozwiązania okładziny z płytek farby Sposobem na wykończenie elewacji, zarówno pokrytej tynkami tradycyjnymi, jak i tyn- Płytki ceramiczne, kamienne i klinkierowe można stosować na elewacjach, również ocie- kami cienkowarstwowymi, jest malowanie ich powierzchni. Do tego celu należy stosować plonych, ale pod kilkoma warunkami. Pierwszy z nich dotyczy odpowiednich parametrów farby fasadowe, najlepiej zawierające dodatki ograniczające rozwój grzybów i glonów samych płytek – ich ciężaru i nasiąkliwości. Drugi – sposobu montażu okładziny, który po- na elewacji. W przypadku wykonywania ociepleń, zgodnie z zaleceniami, należy unikać winien być bardzo staranny – przestrzeń pomiędzy płytkami i podłożem musi być w 100% stosowania farb w ciemnych kolorach, dla których współczynnik odbicia światła rozpro- wypełniona klejem. W przypadku stosowania płytek na ociepleniu zawsze konieczne jest szonego jest mniejszy niż 20%. Zalecenie to wynika z faktu, iż duże powierzchnie ele- wcześniejsze dodatkowe zamocowanie płyt ociepleniowych do ścian za pomocą łączników wacji pomalowane intensywnymi kolorami silnie nagrzewają się pod wpływem promieni mechanicznych z trzpieniem stalowym. Kołkowanie wykonuje się wówczas przez pierwszą słonecznych. To z kolei może powodować nadmierne naprężenia termiczne wynikające warstwę siatki, a następnie zatapia w kleju drugą warstwę siatki. Zastosowanie płytek z rozszerzalności materiałów pod wpływem nagrzewania i niebezpieczeństwo wystąpienia pozwala uzyskać bardzo trwałą elewację, nie blaknącą pod wpływem słońca, odporną na spękań. Ciemne i intensywne kolory szybciej mogą podlegać uszkodzeniu pod wpływem skażenia biologiczne (grzyby, algi) i mniej wrażliwą na uszkodzenia mechaniczne. działania promieni UV, przez co trwałość koloru jest mniejsza, a farba szybciej blaknie. Pośród farb fasadowych można wyróżnić farby akrylowe, silikatowe, silikono- elementy drewniane we oraz farby hybrydowe, będące mieszaniną różnych spoiw. Najnowocześniejszym Wiele współczesnych projektów domów przewiduje miejscowe użycie drewnianych rozwiązaniem materiałowym w zakresie farb elewacyjnych są farby fotokatalityczne, elementów na elewacjach – takie połączenie jest i oryginalne, i ciekawe wizualnie. Na które dzięki nanotechnologii samoczynnie oczyszczają się z zabrudzeń. elewacjach można jednak stosować tylko niektóre gatunki drewna, głównie egzo- Fot. Farby Kabe 10 Fot. Malfarb 11 Elewacje – rozwiązania Elewacje – rozwiązania tycznego, np. badi, ipo, proco, merbau lub pochodzące z północnych rejonów ziemi za pomocą bardziej intensywnego koloru daje ciekawe efekty estetyczne. Sposobem na – świerk skandynawski, modrzew syberyjski, cedr kanadyjski. Drewno może być uzyskanie elewacji o oryginalnym wyglądzie jest też użycie sztukaterii elewacyjnych z go- zastosowane na elewacjach zarówno bez ocieplenia, jak też z ociepleniem (trzeba się towych, prefabrykowanych elementów – gzymsów, obramowań okiennych itp. liczyć z większym stopniem skomplikowania wykonania ocieplenia). Część ocieplenia wykonywana jest tradycyjnie – metodą lekką mokrą, część natomiast metodą lekką suchą. elewacje w ścianach trójwartwowych Producenci oferują systemy montażu desek całkowicie niewidoczne od zewnątrz – na ele- Konstrukcja ściany trójwarstwowej sprawia, że rozwiązanie to jest sporadycznie stoso- wacji nie są widoczne gwoździe ani łby wkrętów. Alternatywą dla drewna na elewacji są wane podczas remontów – wymaga bowiem skomplikowanych zabiegów wykonawczych materiały doskonale imitujące naturalny wygląd i fakturę desek – w postaci specjalnych związanych m.in. z poszerzeniem fundamentów i połączeniem kotwami ściany osłonowej naklejanych profili lub elementów odciskanych z gotowych szablonów. ze ścianą nośną. Nieco częściej takie rozwiązanie konstrukcyjne pojawia się natomiast w przypadku budynków nowo wznoszonych. Ściany trójwarstwowe wykonuje się wów- boniowanie i profile elewacyjne czas z cegły klinkierowej, ewentualnie z cegieł lub kształtek wapienno-piasko- Boniowanie pojawia się na domach jednorodzinnych jako element dekoracyjny, np. na wych. Ściany z klinkieru są kosztowe, ale zapewniają bardzo elegancki wygląd elewacji. ścianach po obu stronach narożników ścian. Można je stosować zarówno w przypadku Co ważne, wyższa cena zapewnia również bardziej trwałą i odporną na czynniki atmosfe- elewacji ocieplonych, jak i wykończonych tynkiem tradycyjnym. W przypadku ociepleń ryczne elewację. układ boni kształtuje się bezpośrednio w warstwie styropianu, poprzez wycinanie bruzd, Na elewacjach budynków mieszkalnych można też stosować inne materiały, takie jak lub poprzez doklejanie dodatkowych, cieńszych płyt styropianowych. W obu przypadkach płyty włókno-cementowe, blachę, panele z PVC imitujące cegłę i okładziny kamienne czy konieczne jest jednak pracochłonne obrobienie krawędzi za pomocą listew narożniko- też siding. Są to jednak rozwiązania bardziej niszowe i rzadziej spotykane w Polsce, ale wych, siatki i kleju. Drugi sposób polega na wykorzystaniu uproszczonego boniowania warte uwagi ze względu na niebanalny wygląd elewacji i możliwości aranżacyjne. Wszyst- – ściana lub jej fragment jest dzielona na mniejsze pola poprzez doklejenie cieńszego ko zależy od tego, jakim budżetem dysponujemy i jaki efekt estetyczny chcemy osiągnąć. styropianu i utworzenie w ten sposób poziomych pasów. Podkreślenie tych elementów Sebastian Czernik Fot. Rheinzink 12 Fot. Malfarb 13 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany NADAJ ELEWACJI PONADCZASOWY WYGLĄD Deska elewacyjna CEDRAL Nawiązanie do tradycji, nawet w bardzo nowoczesnych budynkach, poprzez stosowanie drewna na elewacjach stało się ostatnimi czasy bardzo popularne. Drewno kojarzone z naturalnym pięknem i ponadczasowością może jednak w praktyce okazać się kłopotliwe i nietrwałe ze względu na podatność na warunki atmosferyczne, niszczenie przez szkodniki i wymagane zabiegi konserwacyjne. bez konserwacji fabryczny kolor szybki i łatwy montaż wa) podkonstrukcja, zapewniająca elewacji odpowiednią wentylację oraz odprowadzenie skondensowanej wilgoci ze ścian budynku. Dzięki możliwości zastosowania wszystkich rodzajów podkonstrukcji, deska elewacyjna CEDRAL znajduje zastosowanie zarówno na nowych, jak i remontowanych budynkach. Główny element systemu to okładzina elewacyjna z desek elewacyjnych CEDRAL. Deska CEDRAL to naturalny włóknocementowy materiał elewacyjny, składający się z cementu, piasku, wapna, naturalnych włókien oraz wody. Kompletność i uniwersalność systemu elewacyjnego CEDRAL zapewnia szeroka gama dostępnych dodatkowych akcesoriów wykończeniowych (profili wykończeniowych), konstrukcyjnych (konsol mocujących) oraz montażowych (wkrętów w kolorach desek). Oryginalne akcesoria oznaczone są logo CEDRAL. alternatywa dla tradycyjnych rozwiązań System elewacyjny CEDRAL jest rozwiązaniem łączącym piękno i naturalny wygląd drewna z trwałością włóknocementu. Podstawą systemu jest drewniana (lub metalo- 14 15 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany uwolnij moc wyobraźni Paleta barw CEDRAL zawiera 30 kolorów, w tym dwa drewnopodobne. Dostępna jest również deska elewacyjna w kolorze naturalnym, którą można pomalować na dowolny kolor. Pozwala to nadać budynkowi indywidualny charakter, dopasowany do wymagań właściciela. Kolorystykę można dostosować do swoich potrzeb na podstawie katalogów oraz próbek dostępnych w sieci dystrybucji deski elewacyjnej CEDRAL, a także możliwych do zamówienia na stronie www.cedralsidings.com. doskonały wybór na lata Dzięki odpowiedniej kompozycji składników, deski elewacyjne CEDRAL są odporne na wiele szkodliwych czynników atmosferycznych, gnicie, ataki owadów i gryzoni. Deska elewacyjna CEDRAL to produkt całkowicie niepalny. Włóknocement jest materiałem przyjaznym dla środowiska. Nie zawiera i nie emituje szkodliwych gazów. Deska elewacyjna CEDRAL objęta jest aż 10-letnią gwarancją producenta. odkryj nieograniczone możliwości Deska elewacyjna CEDRAL znajduje zastosowanie jako kompletny system fasadowy, ale również wszędzie tam, gdzie pożądane są dekoracyjne lub wykończeniowe akcenty Szybki i łatwy montaż pozwala na stworzenie nietuzinkowej elewacji samodzielnie, drewna. Świetnie sprawdza się jako podbitka dachowa, deska czołowa i szczytowa, ele- bez konieczności angażowania wykwalifikowanej ekipy montażowej czy stosowania spe- menty architektury ogrodowej czy wstawki, np. w pasach międzyokiennych. cjalistycznych narzędzi. Instrukcję montażu deski elewacyjnej CEDRAL można pobrać ze strony www.cedralsidings.com Dostępne również na stronie internetowej narzędzie do wizualizacji elewacji budynku pozwala podjąć decyzję o wyborze koloru i rodzaju deski elewacyjnej CEDRAL. CREATON Polska Sp. z o.o. ul. Wspólna 6, 32-300 Olkusz tel. +48 32 624 95 01, fax +48 32 624 95 99 Biuro Sprzedaży CEDRAL tel. +48 32 624 95 15-18 16 17 Ocieplanie Ocieplanie jak ocieplić dom zowane, aby nie dochodziło do nadmiernego wzrostu wilgoci w ocieplanych ścianach zewnętrznych. Przed ocieplaniem ścian istniejących budynków bezwzględnie należy usunąć przyczyny zawilgocenia lub zasolenia podłoża i wyeliminować ich szkodliwy wpływ. W złożonym systemie izolacji cieplnej ETICS stosowane są płyty styropianowe lub z wełny mineralnej, na które nakłada się później wzmacniającą warstwę zbrojoną (siatkę) i wyprawę tynkarską, która chroni system ocieplenia przed czynnikami zewnętrznymi i czyni elewację estetyczną. Podczas prowadzenia prac ociepleniowych ważne jest przestrzeganie prawidłowego wykonania każdego etapu prac. Temperatura otoczenia w czasie nakładania na elewacje zapraw i klejów nie powinna być niższa niż +5°C, a w przypadku materiałów krzemianowych (silikatowych) nie mniejsza niż +8°C. W czasie prowadzenia prac i w fazie wysychania elewacje wymagają również ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (deszcz, silne nasłonecznienie, wiatr). Prace dociepleniowe na wysokościach można prowadzić tylko z poprawnie ustawionych, zakotwionych i skontrolowanych w odbiorze technicznym rusztowań. Niewskazane jest prowadzenie prac w warunkach ograniczonej widoczności (mgła, zmrok). Prace dociepleniowe wykonuje się po uprzednim zdemontowaniu systemów rynnowych oraz innych urządzeń technicznych mocowanych na elewacji (np. instalacji odgromowych). Podłoże musi spełniać dopuszczalne kryteria tolerancji odchyleń powierzchni i krawędzi w połączeniu z elementami ocieplenia, a przy tym zapewniać wymaganą stabilność i nośność. Powinno być suche, czyste, pozbawione elementów zmniejszających przyczepność materiałów mocujących warstwę izolacji termicznej (np. łuszczących się starych powłok malarskich), zachowywać odporność na niekorzystne reakcje chemiczne ze składnikami systemów ociepleń. Podłoża pylące, osypujące się i nadmiernie nasiąkliwe po oczyszczeniu wymagają każdorazowo gruntowania, zgod- Fot. Drutex 1 2 jak przygotować budynek do ocieplania? Elewacje budynku można ocieplać po zakończeniu wszelkich robót związanych z zabezpieczeniem ścian przed możliwością ich zawilgocenia (likwidacja zacieków od wód opadowych i gruntowych); dotyczy to szczególnie takich stref budynku, jak: dachy, system i loggie, stolarka otworowa, przejścia instalacji lub innych elementów budynku przez płaszczyzny ocieplane, schody zewnętrzne, mocowania poręczy i balustrad itp. Stref zawilgoconych nie powinno się ocieplać przed ich osuszeniem. Prace tzw. mokre wewnątrz budynku powinny być zakończone z odpowiednim wyprzedzeniem lub być tak zorgani- 18 Fot. Henkel orynnowania, ogniomury, attyki i gzymsy, cokoły ław fundamentowych, balkony, tarasy 3 4 5 Fot. 1–5. Wybrane etapy prac przy montażu systemów ociepleń: 1 – kontrola stanu nośności podłoża, 2 – gruntowanie nasiąkliwego podłoża, 3–4 – nakładanie zaprawy klejowej na płytę dociepleniową (3 – metodą punktową, 4 – pacą ząbkowaną), 5 – przyklejanie płyt izolacyjnych. 19 Ocieplanie Ocieplanie nie z instrukcją stosowania i zaleceniami producenta systemu. Przyklejanie płyt termoizo- wadzić dopiero po 24 godzinach od ich przyklejenia (aby zaprawa w pełni związała). lacyjnych do podłoża (zwłaszcza na elewacjach otynkowanych) muszą poprzedzać próby Rodzaj, liczbę łączników i ich rozmieszczenie określa projekt techniczny lub wybrany sprawdzające wytrzymałość spoiny na oderwanie. system ocieplenia na podstawie przewidywanych obciążeń obliczeniowych, strefy obciążenia wiatrem, wysokości i miejsca wbudowania łącznika oraz rodzaju podłoża. Talerzyki jakie są etapy prac ociepleniowych? kotew wymagają zlicowania z powierzchnią płyt termoizolacyjnych (nie ma wówczas ry- Mocowanie, przyklejanie i łączenie płyt. Mocowane mogą być jedynie płyty nie- zyka odwzorowania się ich kształtów na elewacji). uszkodzone (całe i ich połówki bez wyszczerbień, wgnieceń i połamań). Klejenie bez ko- Staranność ułożenia płyt decyduje o estetyce ocieplenia. Ich powierzchnie po nakleje- twienia prowadzi się na bieżąco, nakładając zaprawę klejową na powierzchnie płyt (metodą niu powinny tworzyć równą płaszczyznę (bez poziomych i pionowych uskoków). Wszelkie punktową albo pasmowo-punktową) i systematycznie sprawdzając równość powierzchni pozostawione nierówności trzeba dokładnie zeszlifować. w pionie i poziomie. Każdą płytę z warstwą zaprawy klejącej przyciska się do ściany dłuż- Zbrojenie siatkami ochronnymi. Pożółkłe i pylące powierzchnie płyt styropiano- szym bokiem w poziomie i lekko przesuwa (w celu skutecznego rozprowadzania kleju) wych przed nałożeniem zbrojenia trzeba przeszlifować. Siatkę nakleja się na zamoco- oraz dociąga do krawędzi płyt naklejonych wcześniej. Płyty w rzędach poziomych mocuje wane płyty termoizolacyjne. Przy montażu obróbek ościeży oraz w strefach narożników się na tzw. mijankę (pionowe i poziome spoiny nie mogą pokrywać się z ich krawędziami, budynku i krawędzi otworów osadza się kątowniki ochronne. Naroża otworów stolar- aby nie pojawiły się pęknięcia wynikające z kulminacji naprężeń z przenoszonych przez ki okiennej wzmacnia się pasami siatki, przyklejanej pod kątem 45° do ich krawędzi nadproża obciążeń oraz wadliwie osadzonej stolarki okiennej i drzwiowej). Krawędzie i szpachluje na gładko. Aby uniknąć spękań warstw kleju na złączach oraz w miejscach płyt muszą zachować dokładność przylegania względem sąsiadujących (do tego celu o podwyższonych wymaganiach konstrukcyjnych i eksploatacyjnych, siatki wkleja się na służy listwa startowa oraz sznurki traserskie rozpięte na ścianie w pionie i w poziomie). zakładkę. Przy zbrojeniu należy zadbać o to, aby wszelkie zakończenia ocieplenia przy W fazie ich równomiernego cokole i brzegi ocieplenia w partiach szczytowych ścian były owinięte siatką (powoduje docisku do podłoża nadmiar to solidniejsze połączenia z podłożem i chroni przed oderwaniem). Płaszczyzny wklejonej zaprawy zbiera się kielnią, siatki muszą być równe i gładkie. Wszelkie niedokładności można zeszlifować papierem aby uniknąć tworzenia się ściernym dopiero po całkowitym wyschnięciu kleju. Strefy połączeń dwóch rodzajów izo- tzw. otwartych spoin pio- lacji termicznych (np. płyty z wełny mineralnej i styropianu) wymagają wykonania po- nowych dwójnego zbrojenia siatką. (w niesprzyjają- Nakładanie zaprawy tynkarskiej, malowanie. W systemach ociepleń jako war- cych warunkach w strefach wewnętrznych kondensują 6 stwę wykończeniową stosuje się tynki cienkowarstwowe odpowiednie do określonego 7 parę wodną i trwale mogą systemu ociepleń. Takie tynki nakłada się dopiero po dokładnym wyschnięciu warstwy odwzorować zbrojącej (min. 48 godzin po zakończeniu tej fazy prac). Ewentualne malowanie elewacji się na po- wierzchni elewacji). Szcze- dopuszczalne jest tylko na podłożach dobrze wyschniętych. liny wypełnia się klinami jak ocieplać trudne miejsca na elewacji? materiału termoizolacjnego lub zaleconymi przez systemodawców szczeliwami (piany PUR, masy uszczelniające). Wspomagające kotwienie płyt można przepro- 20 8 Fot. 6–9. Wybrane etapy prac przy montażu systemów ociepleń: 6 – wspomagające kotwienie, 7–8 – wklejanie siatki (7 – wklejanie profilu w naroże okna, 8 – dodatkowe wzmocnienie siatką strefy przyokiennej), 9 – mocowanie listwy startowej 9 Fot. Henkel wykonanymi z tego samego Niektóre elementy elewacji budynku wymagają stosowania odrębnych procedur docieplania. Są to m.in.: Strefa cokołu elewacji. Do ociepleń cokołu stosuje się płyty termoizolacyjne o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia i wodę (np. hydroizolacyjne płyty EPS lub XPS), które muszą być otynkowane powłokami o małej nasiąkliwości albo obłożone okładzinami ceramicznymi. Na płaszczyźnie cokołu przebiega dolna granica systemu ocieplenia. Na 21 Ocieplanie Ocieplanie jej obrysie po wypoziomowaniu mocuje się listwy startowe, z uwzględnieniem ewen- Połączenia dachowe. W celu zapewnienia prawidłowej wymiany powietrza w strefie tualnych niwelacji nierównych powierzchni (podkładki wyrównawcze przeciwdziałające stropodachu wentylowanego i uniknięcia zjawiska kondensacji pary wodnej, w sąsiedz- wichrowaniu listwy) oraz pozostawia technologiczne przerwy dylatacyjne na złączach twie stref ocieplanych elewacji należy wykonać odpowiednie otwory wentylacyjne. końców listew. Strefy zagrożone obecnością mostków termicznych. Są to głównie połączenia Szczeliny dylatacyjne. Takie rozwiązania wykonuje się w miejscach, w których płyt stropowych ze ścianą, stref okiennych, balkonów oraz przypadki przeróbek naru- obecne są dylatacje na ścianach elementów budynku lub w strefach granicznych mię- szające ciągłość ocieplenia (montaż rolet i markiz, systemów klimatyzacyjnych, anten dzy przyległymi budynkami. Można tu stosować specjalne systemowe profile dylatacyjne satelitarnych, drabinek dachowych, instalacji odgromowych, mocowania rynien, szyldów, ścienne lub narożne. tabliczek informacyjnych itp.). Krawędzie elewacji. W narożach budynku nie zaleca się stosowania mniejszych * * * odcinków niż połowa płyty. Płyty wystające poza naroża ścian przycina się dopiero po Uwaga! Wszelkie materiały wchodzące w skład systemu ociepleniowego muszą być związaniu kleju. Ich dalsza obróbka wymaga stosowania rozwiązań zalecanych przez stosowane zgodnie z przeznaczeniem i zapisami w ich instrukcjach technicznych. Należy systemodawcę (np. użycie kątowników ze stali szlachetnej, PVC lub z tzw. siatki pancer- stosować wyłącznie elementy należące do określonego systemu ociepleniowego. Niedo- nej wyposażonej w siatkę zbrojącą). Elementy takie wtapia się w nakładaną na materiał puszczalne jest mieszanie elementów i komponentów pochodzących z różnych systemów termoizolacyjny warstwę zaprawy lub masy klejącej i dodatkowo zbroi siatką. pod rygorem powstania szkód i utraty gwarancji producenta. Obróbki blacharskie. Podokienniki, pasy elewacyjne, obróbki attyki itp. muszą być Jacek Sawicki stabilne konstrukcyjnie, zachować zalecane spadki eliminujące powstawanie zastoisk wodnych i zapewniać bezpieczne odprowadzanie wody opadowej poza obręb elewacji (powinny chronić określone miejsca przed zawilgoceniem i zaciekami). Wszelkie uszczelnienia styków izolacji termicznej z elementami wykonanymi z materiałów o innej rozsze- PROMOCJA rzalności termicznej muszą być wykonane z użyciem przeznaczonych do tego celu kitów lub taśm uszczelniających. Miejsca styków ocieplonej ściany elewacyjnej z obróbkami wymagają doszczelnień przed przypadkowym zawilgoceniem. Ościeża okien i drzwi. Dla zapewnienia prawidłowego ocieplenia płyty izolujące elewację muszą nachodzić na boczne krawędzie płyt ocieplających ościeża. Zaleca się stosowanie stolarki o szerszych ościeżnicach i/lub wykonanie termoizolacji tej strefy z materiałów o niższym współczynniku przewodzenia ciepła. W strefach granicznych z ościeżnicami pozostawia się niewielką szczelinę dylatacyjną, którą wypełnia się elastycznym kitem uszczelniającym lub właściwym profilem wykończeniowym z przymocowaną siatką szklaną, wywiniętą poza ocieplenie ościeży. Płyty balkonów i loggii. Dolne płaszczyzny płyt nośnych ociepla się płytami izolacyjnymi z wyfazowanymi krawędziami, co ogranicza możliwość powstania mostków termicznych. Staranne wykonanie obróbek blacharskich na płycie balkonu chroni izolacje cieplne Na stronach www.ekspertbudowlany.pl znajdziesz: • nowości produktowe • rynkowe przeglądy produktów • porady ekspertów z różnych dziedzin • aktualności prawne • artykuły merytoryczne na temat budowy, remontu i wyposażenia domu oraz jego otoczenia • inspirujące galerie zdjęć • galerie użytkowników przed uszkodzeniami mechanicznymi i wpływem wilgoci. Odpowiednich zabezpieczeń wy- • najnowsze wydania „Eksperta Budowlanego” magają też miejsca styku ze ścianą i stolarką balkonową, izolacjami przeciwwilgociowymi • katalog firm na posadzce płyty balkonowej i balustradami. 22 do bezpłatnego pobrania w wygodnym formacie PDF • forum użytkowników 23 Materiały do ociepleń Materiały do ociepleń parametry wytrzymałościowe: CS (10) i TR najważniejsze parametry styropianu W zastosowaniach przenoszących obciążenia (np. przy izolacji podłóg czy dachu) bardzo ważny jest parametr naprężeń ściskających przy 10% odkształceniu CS (10), wpływający na twardość i odporność termoizolacji. W przypadku zastosowań styropianu na fa- Wśród materiałów termoizolacyjnych bardzo popularny jest styropian. Produkt ten występuje w wielu odmianach i rodzajach, o różnorodnych parametrach technicznych, ale też o różnej, nie zawsze odpowiedniej jakości. Warto zatem wiedzieć, jak wybrać odpowiedni wyrób. sadach większą rolę odgrywa parametr wytrzymałości na rozciąganie (TR). Zasada brzmi: lepsze parametry wytrzymałościowe idą w parze z lepszą (czyli niższą) wartością lambdy. waga i gęstość styropianu parametry termoizolacyjne: lambda (λD) wodzenia ciepła – najważniejszy parametr decydujący o izola- Fot. PSPS Lambda to współczynnik prze- Bezpośrednie prze- łożenie na szereg właściwości styropianu ma jego gęstość, czyli stosu- cyjności termicznej styropianu nek masy do objętości. (i każdego innego materiału do Im gęściej „upakowane” termoizolacji). Im mniejsza jest są granulki polistyrenu, wartość współczynnika przewo- z których zbudowana jest dzenia ciepła wybranego mate- płyta riału, tym lepszym jest on izola- wyższa jest waga płyty, torem. a co za tym idzie – lep- Czytając etykietę na styropia- styropianu, tym szy (czyli niższy) współ- nie, należy zwrócić uwagę na czynnik tzw. lambdę deklarowaną (λD). Inne stosowane na paczkach określenia współczynnika ciepła i lepsza izolacyj- przewodzenia ciepła mają przede wszystkim charakter marketingowy i mogą wprowadzać ność. w błąd co do rzeczywistych cech wyrobu. przewodzenia Wybierając odpowied- PRZYKŁADOWE DODATKOWE OZNAKOWANIE WYROBÓW PRODUCENTÓW UCZESTNICZĄCYCH W PROGRAMIE „GWARANTOWANY STYROPIAN” Minimalna (w aga) wyrobu kPa W/(mK) EPS 70 0,040 13,5 Wartości lambdy dla dostępnych na rynku odmian styropianu zawierają się w przedzia- ni styropian, warto upew- le od 0,045 do 0,030 W/(m · K) (Wat na metr · Kelwin to jednostka przewodności cieplnej). nić się, że cechy wskaza- Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu zaleca, aby do ocieplania ścian stosować ne na etykiecie są zgodne z rzeczywistością. Ponieważ parametry techniczne styropianu styropian z lambdą nie wyższą niż 0,040. powiązane są z jego gęstością (która przekłada się na wagę płyt), Polskie Stowarzyszenie Rys. PSPS Producentów Styropianu opracowało łatwy sposób weryfikacji tego, czy wyrób ma szanse spełniać zadeklarowane parametry. Wystarczy zważyć paczkę styropianu. Ta prosta metoda wstępnie potwierdzi lub podda w wątpliwość zgodność parametrów z opisem, a co za tym idzie – jakość wyrobu. Jeżeli więc paczka zwykłego białego styropianu waży np. 3 kg, to jego współczynnik lambda w żadnym razie nie ma minimalnej rekomendowanej do ocieplania ścian wartości 0,040 W/(m · K). Nawet jeśli taką informację umieszczono na etykiecie. Kamil Kiejna Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu 24 25 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany Uwaga! OCIEPLENIA ŚCIAN ZEWNĘTRZNYCH System ETICS jest sprawdzoną i skuteczną metodą ocieplania ścian zewnętrznych budynków. Polega na przymocowaniu do ściany układu warstwowego, składającego się z izolacji termicznej, najczęściej w postaci płyt styropianowych (Austrotherm EPS), wykonania warstwy zbrojonej oraz cienkowarstwowej wyprawy tynkarskiej. System ETICS pozwala uzyskać nie tylko komfort cieplny w budynku, ale także trwałą i estetycznie wykończoną elewację. Bardzo ważne jest, aby ocieplenie ścian zewnętrznych przeprowadzić zgodnie z zaleceniami systemodawcy. Ilość traconego ciepła, a zatem ilość zużywanego do ogrzania budynku paliwa, jest wprost proporcjonalna do całkowitej powierzchni jego przegród zewnętrznych i odwrotnie proporcjonalna do ich właściwości termoizolacyjnych. Wszystkie straty ciepła przez pionowe przegrody pełne dochodzić mogą nawet do około 40%. Aby zapewnić w budynkach komfort cieplno-wilgotnościowy, a jednocześnie osiągnąć wysoką opłacalność eksploatacji, należy projektować i wykonywać przegrody zewnętrzne, biorąc pod uwagę warunki konstrukcyjne oraz energoekonomiczne. We współczesnym budownictwie dominują wielowarstwowe układy przegród, w których rozdzielona jest funkcja izolacji termicznej i funkcja przenoszenia obciążeń. Podział ten wynika z różnych właściwości stosowanych materiałów: t materiały o dobrych właściwościach termoizolacyjnych mają na ogół niewystarczającą wytrzymałość, t materiały o wysokich parametrach wytrzymałościowych przeważnie dobrze przewodzą ciepło, przez co nie stanowią skutecznej ochrony cieplnej budynku. W tej sytuacji optymalnym wydaje się użycie styropianu o gęstości minimalnej 13,5 kg/m3, i λD ≤ 0,031 W/(m · K), który równocześnie zapewni doskonałe właściwości termoizolacyjne i odpowiednią wytrzymałość, zarówno w trakcie obróbki styropianu, jak i w okresie użytkowania obiektu. Dawniej właściwa izolacyjność cieplna ścian zewnętrznych była uzyskiwana poprzez odpowiednią grubość przegrody, np. minimalna grubość ściany z cegły wynosiła 51 cm. jak ocieplić budynek – od wewnątrz czy od zewnątrz? Te czasy bezpowrotnie minęły. Obecnie stosowanie tego typu rozwiązań jest nieeko- Przy projektowaniu przegród wielowarstwowych szczególną uwagę należy zwrócić nomiczne, a ponadto nie pozwala na spełnienie aktualnych wymagań ochrony cieplnej na kolejność poszczególnych warstw. Najkorzystniejszym, z punktu widzenia fizyki bu- zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, dowli, jest układ, w którym materiał termoizolacyjny znajduje się po stronie temperatur jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. niższych. ekonomia i bezpieczeństwo W ścianie ocieplonej od zewnątrz materiał termoizolacyjny ogranicza zasięg temperatur ujemnych, dzięki cze- Przy obecnym poziomie cen nośników energii i prognozowanym ich wzroście coraz mu konstrukcja nośna nie jest narażona na ich niszczą- większego znaczenia nabiera kontrolowanie ilości zużycia energii. Ze względu na to, że ce działanie. Ponadto układ ten pozwala na zachowanie 2/3 kosztów utrzymania budynku to koszt ogrzewania, koniecznością staje się minimali- dużej pojemności cieplnej warstwy konstrukcyjnej, któ- zowanie strat ciepła. Straty energii cieplnej w budynkach zdominowane są przez „uciecz- ra łagodzi zmiany temperatur w przerwach ogrzewania kę” ciepła przez przegrody zewnętrzne. „oddając” zgromadzone ciepło do wnętrza pomieszczeń. 26 Uwaga! Ocieplenie ścian po stronie wewnętrznej jest niekorzystnym rozwiązaniem ze względu na to, że w tym przypadku w warstwie konstrukcyjnej występują duże wahania temperatur, a w razie przerwy w ogrzewaniu pomieszczenia szybko się wychładzają. 27 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany efektywny ETICS, czyli bezspoinowy system ociepleń ścian zewnętrznych ETICS jest obecnie najbardziej popularną metodą izolowania termicznego i wykańczania ścian zewnętrznych. Wymagania techniczno-technologiczne projektowania oraz warunki techniczne wykonania Uwaga! Styropiany Austrotherm są materiałami, które można wkomponować praktycznie w każdy system ETICS. podstawowy element systemu ETICS – płyty styropianowe Płyty styropianowe zapewniają wymaganą izolacyjność cieplną. Do robót izolacyjnych elewacji budynku należy stosować płyty styropianowe: t Austrotherm EPS 042 FASSADA t Austrotherm EPS 040 FASSADA t Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER i odbioru robót ociepleniowych w systemie ETICS ścian zewnętrznych budynków zawie- t Austrotherm EPS FASSADA THERMA ra stosowna instrukcja ITB i instrukcje systemodawców. t Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM System ETICS polega na przymocowaniu do ściany układu warstwowego, składają- Ważne! Dział doradztwa technicznego firmy Austrotherm oferuje bezpłatną, fachową pomoc także przy doborze styropanu. [email protected] t Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX. cego się z izolacji termicznej (styropianu), warstwy zbrojonej oraz cienkowarstwowej Wysoka gęstość oraz spoistość tych płyt przekłada się na lepsze parametry mechanicz- wyprawy tynkarskiej. Układ ten jest mocowany do ściany za pomocą kleju, a w razie ne systemu (np. odporność na uderzenia całego układu ociepleniowego). Ponadto stabil- potrzeby łącznikami mechanicznymi. ność wymiarów płyt Austrotherm ułatwia montaż i pozwala uniknąć nieciągłości izolacji. Obecnie, po około 50 latach stosowania ETICS do ocieplenia ścian z zastosowaniem Zgodnie z instrukcjami dotyczącymi ETICS, wymagania dotyczące płyt styropianowych styropianu, ocenia się trwałość tej metody na co najmniej 30 lat, pod warunkiem okreso- (poza wymaganiami normowymi) są następujące: wych przeglądów i niezbędnych napraw wyprawy tynkarskiej, której minimalną trwałość t wymiary powierzchni – max. 60×120 cm określa się na 5 lat. t powierzchnia płyt – szorstka po cięciu z bloku t krawędzie – ostre, bez wyszczerbków, proste lub profilowane. Warstwy ściany ocieplone w systemie ETICS: 1 – ściana zewnętrzna 2 – zaprawa klejąca do styropianu 3 – Austrotherm EPS 042 FASSADA Austrotherm EPS 040 FASSADA Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER Austrotherm EPS FASSADA THERMA Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX 4 – zaprawa klejąca 5 – siatka z włókna szklanego 6 – łącznik mechaniczny 7 – podkład tynkarski 8 – wyprawa tynkarska Główne zalety stosowania ETICS to: t zmniejszenie zużycia energii cieplnej i poprawa komfortu cieplnego dzięki bardzo dobrej izolacyjności termicznej t ograniczenie występowania mostków termicznych dzięki ciągłości izolacji t zahamowanie procesu destrukcji konstrukcji ściany poprzez ograniczenie wpływu czynników zewnętrznych t uzyskanie trwałej i estetycznej elewacji t możliwość renowacji zniszczonych elewacji, w tym zabytkowych t mały ciężar, co jest istotne przy podłożach o niedostatecznej nośności. 28 Możliwość zastosowania płyt EPS w ETICS jest regulowana w stosownych przepisach, jak rozporządzenie ministra w sprawie warunków technicznych pod kątem bezpieczeństwa pożarowego (par. 216, pkt 7): t okładzina elewacyjna i jej zamocowanie mechaniczne, a także izolacja cieplna ściany zewnętrznej budynku na wysokości powyżej 25 m od poziomu terenu powinny być wykonane z materiałów niepalnych Ważne! 1. Nie istnieją w Polsce żadne formalne wymagania dotyczące stosowania pasów z płyt wełny mineralnej przy ocieplaniu systemem z zastosowaniem styropianu. 2. Masa lub zaprawa klejąca oraz ewentualne łączniki mechaniczne, mocujące płyty do ściany zewnętrznej, zapewniają im wymaganą stateczność i optymalne warunki pracy konstrukcji układu ocieplającego. 3. Warstwa zbrojona zapewnia odporność na działanie sił udarowych oraz przeciwdziała skutkom naprężeń termicznych na styku z wyprawą tynkarską. 4. Wyprawa tynkarska stanowi ochronno-dekoracyjne wykończenie ścian, chroniące warstwę ocieplającą przed starzeniem naturalnym, czynnikami erozyjnymi, opadami atmosferycznymi. Stanowi ona jednocześnie kolorystyczną dekorację ściany zewnętrznej. 5. Niezależnie od wymagań, które powinny spełniać poszczególne elementy systemu ETICS, cały układ ociepleniowy musi spełniać wymagania gwarantujące skuteczność i trwałość ocieplenia. 6. Warto stosować gwarantowane styropiany Austrotherm o wyższej gęstości (np. Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER, Austrotherm EPS FASSADA THERMA, Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM, AUSTROTHERM EPS FASSADA PREMIUM REFLEX), bo łączą one najwyższą wytrzymałość i najlepsze właściwości termoizolacyjne wśród styropianów dostępnych na rynku budowlanym. 29 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany t dopuszcza się ocieplenie ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego wzniesionego dzany równomiernie na całej powierzchni próbki (grubość warstwy kleju około 10 mm). przed dniem 1 kwietnia 1995 r., o wysokości do 11 kondygnacji włącznie, z użyciem Próbkę należy docisnąć do podłoża. Przyczepność sprawdza się po 3 dniach poprzez ręcz- samogasnącego polistyrenu spienionego, w sposób zapewniający nierozprzestrzenia- ne odrywanie przyklejonej próbki. Można przyjąć, że podłoże ma wystarczającą wytrzyma- nie ognia. łość, jeżeli podczas próby odrywania próbka styropianu ulegnie rozerwaniu. W przypadku warunki przystąpienia do prac ociepleniowych Prace związane z ociepleniem budynku mogą być prowadzone po uprzednim spełnieniu wymagań wynikających z Ust. Prawo budowlane. Prace ociepleniowe należy wykonywać zgodnie z zaleceniami systemodawcy, prze- oderwania całej próbki z klejem i warstwą fakturową konieczne jest oczyszczenie elewacji ze słabo związanej z podłożem warstwy. Podłoże należy zagruntować środkiem zwiększającym przyczepność. Jeżeli ponowna próba da wynik negatywny, należy zastosować dodatkowe mocowanie mechaniczne lub odpowiednie przygotowanie podłoża. Przy nierównościach podłoża do 10 mm należy zastosować szpachlówkę systemową strzegając reżimu aplikacyjnego. Przeważnie wykonuje się je w temperaturze nie niższej lub zaprawę cementową. Przy nierów- niż +5°C i nie wyższej niż 25°C, chyba że zalecenia systemodawcy dla danego systemu nościach od 10 do 20 mm należy zasto- ociepleniowego dopuszczają inne warunki aplikacyjne. Niedopuszczalne jest prowadzenie sować takie samo rozwiązanie, jak wyżej, powyższych prac w czasie opadów atmosferycznych, na elewacjach silnie nasłonecznio- ale wykonując je w kilku warstwach. Jeśli nych, w czasie silnego wiatru oraz jeżeli przewidywany jest spadek temperatury poniżej nierówności przekraczają 20 mm, wyma- 0°C w przeciągu 24 godz. gane jest skorygowanie powierzchni przez montaż ETICS naklejenie materiału termoizolacyjnego odpowiedniej grubości. Zaleca się w tym Ocieplenie ścian zewnętrznych budynku w systemie ETICS nie tylko poprawia izolacyj- przypadku dodatkowe mocowanie war- ność cieplną budynku, zmniejszając tym samym koszty jego ogrzewania, ale także wy- stwy zasadniczej układu ociepleniowego gląd i trwałość elewacji. Wszystkie czynności związane z wykonaniem ocieplenia budynku za pomocą łączników mechanicznych. w systemie ETICS należy prowadzić zgodnie z zaleceniami systemodawcy. Przedstawiamy przykładowy zakres prac związany z ociepleniem ścian zewnętrznych. Przed przystąpieniem do termomodernizacji budynku wykonanego w techno- Przygotowanie podłoża. W przypadku budynków istniejących należy dokładnie logii wielkopłytowej niezależnie od poda- sprawdzić jakość podłoża ściennego (wytrzymałość powierzchniową, stopień równości nego wyżej zakresu prac sprawdzających i płaskość powierzchni oraz czystość. Powierzchnię ścian, która stanowić będzie pod- nośność podłoża, należy wykonać peł- łoże pod warstwę izolacyjną, należy najpierw oczyścić z resztek zaprawy oraz luźnych ną diagnostykę żelbetowych ściennych kawałków tynku. Kurz, plamy z oleju i inne substancje antyadhezyjne należy zmyć wodą elementów warstwowych wg instrukcji pod ciśnieniem, pamiętając o konieczności całkowitego wyschnięcia podłoża przed roz- ITB. Kontrola polega na ustaleniu rodza- poczęciem przyklejania płyt styropianowych. Przy słabo związanych podłożach należy ju konstrukcji ściany oraz sprawdzeniu uprzednio sprawdzić ich przyczepność do warstwy konstrukcyjnej i ewentualnie dokonać w kolejnych etapach stanu technicznego usunięcia lub wzmocnienia warstwy powierzchniowej. części i elementów oraz ustalenia stop- Wytrzymałość na rozciąganie istniejącego podłoża, oznaczana metodą pull-off, powin- nia ich korozji. Niezbędna jest również na wynosić min. 0,08 MPa. W przypadku trudności z wykonaniem tą metodą oznaczenia dokładna ocena stanu wypełnień kitami na rozciąganie podłoża, można przeprowadzić próbę przyczepności. W tym celu próbki plastycznymi połączeń międzypłytowych. (8–10 sztuk) styropianu o wymiarach 100×100 mm należy przykleić w różnych miejscach W przypadku złego stanu kitów należy je elewacji. Klej powinien być przygotowany zgodnie z zaleceniami systemowymi i rozprowa- usunąć i pozostawić spoinę niewypełnio- 30 31 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany ną. Jeśli natomiast stan wypełnienia jest prawidłowy, przed dociepleniem płytami styro- W przypadku dodatkowego mocowania mechanicznego płyt styropianowych liczbę pianowymi należy zabezpieczyć styk zaprawą klejową, aby uniknąć niebezpieczeństwa łączników, ich rozmieszczenie z uwzględnieniem wysokości budynku, stref krawędzio- rozmiękczającego oddziaływania składników kitu na styropian. wych powinna określać dokumentacja projektowa. montaż płyt styropianowych Austrotherm Schemat rozmieszczenia łączników: 1 – łącznik mechaniczny 2 – Austrotherm EPS 042 FASSADA Austrotherm EPS 040 FASSADA Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER Austrotherm EPS FASSADA THERMA Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX 3 – rozmieszczenie łączników na 1 m2 ocieplanej powierzchni Płyty styropianowe nie powinny być wystawione na działanie czynników atmosferycznych przez czas dłuższy niż 7 dni. Do podłoża należy w pierwszej kolejności przymocować listwę startową, która pozwoli na utrzymanie poziomej linii elewacji. Masę klejącą należy nanosić na płyty styropianowe tzw. metodą pasmowo-punktową tak, aby jej łączna powierzchnia pokrywała nie mniej niż 40% płyty. Szerokość pasma masy klejącej wzdłuż obwodu płyty powinna wynosić co najmniej 3 cm. Na pozostałej powierzchni masę należy rozłożyć tzw. plackami o średnicy 8–12 cm. Po nałożeniu zaprawy klejącej, płytę należy niezwłocznie przyłożyć do ściany w przewidzianym dla niej miejscu i docisnąć, aż do uzy- Uwaga! skania równej płaszczyzny z sąsiednimi płytami. Masę klejącą wyciśniętą poza obrys płyt t należy usunąć. W przypadku niewłaściwego przyklejenia płyty, należy ją oderwać, oczyścić z masy klejącej, ponownie nałożyć klej na płytę i powtórzyć czynność mocowania. Układ płyt styropianowych na powierzchni ściany: 1 – Austrotherm EPS 042 FASSADA Austrotherm EPS 040 FASSADA Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER Austrotherm EPS FASSADA THERMA Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX 2 – rozmieszczenie płyt wokół otworu okiennego 3 – złącze dwóch fragmentów ścian Płyty styropianowe należy przyklejać poziomo wzdłuż dłuższych krawędzi, z zachowaniem mijankowego układu spoin pionowych. Na ścianach z prefabrykatów płyty należy tak przyklejać, aby styki między nimi nie pokrywały się ze złączami ścian. Spoiny między Stosowanie płyt styropianowych o nieodpowiednich parametrach mechanicznych powoduje, że układ ociepleniowy nie ma odpowiedniej wytrzymałości i narażony jest na uszkodzenia mechaniczne. Stosowanie płyt styropianowych, których struktura nie jest zwarta może doprowadzić do rozwarstwienia i odpadania ocieplenia w płaszczyźnie styropian–masa klejąca. t Nakładanie niezgodnie z zaleceniami masy klejącej na płytę styropianową lub brak klejenia obwodowego zmniejsza przyczepność docieplenia do ściany, co może powodować jego odpadanie, np. podczas ssania wiatru lub zarysowanie gotowej już elewacji. t Jeśli istnieje potrzeba, zaleca się stosowanie co najmniej 4–5 łączników na 1 m2. Przy doborze długości łącznika należy pamiętać, że głębokość zakotwienia w warstwie nośnej ściany powinna wynosić co najmniej 6 cm. Nieprawidłowe osadzenie łączników kotwiących przez nadmierne zagłębienie talerzyka w styropianie prowadzi do zerwania jego struktury i osłabienia nośności łącznika. wyrównywanie powierzchni płyt styropianowych Jeśli na kolejnych arkuszach płyt EPS występują uskoki powodujące nierówności, należy ich powietrznię w tych miejscach przeszlifować. płytami nie mogą też przebiegać w narożach otworów (okiennych, drzwiowych itp.). Uwaga! Układ płyt styropianowych w narożu: 1 – ściana zewnętrzna 2 – Austrotherm EPS 042 FASSADA Austrotherm EPS 040 FASSADA Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER Austrotherm EPS FASSADA THERMA Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX 32 Brak przeszlifowania nierówności na powierzchni płyt i wypełnienie ich masą szpachlowo-klejową na gotowej wyprawie elewacyjnej tworzy widoczne, zwłaszcza przy bocznym oświetleniu, uskoki i nierówności. t Wypełnienie masą klejącą zamiast paskami styropianu lub niskorozprężną pianką uszczelniającą szczelin pomiędzy płytami styropianowymi, powstałych z przyczyn technicznych, powoduje w tych miejscach mostki termiczne występujące na elewacji w postaci ciemnych linii. t Dzięki odpowiednim parametrom wytrzymałościowym styropiany Austrotherm łatwiej dociskać i szlifować, bez uszczerbku dla samego materiału termoizolacyjnego. t 33 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany Bardzo ważne jest zastosowanie ukośnych prostokątów siatki przy narożach okiennych wykonanie warstwy zbrojącej i drzwiowych, ponieważ ich brak sprzyja pojawianiu się rys na przedłużeniu przekątnych Warstwę zbrojącą z siatki z włókna szklanego należy wykonywać najwcześniej po upły- tych otworów. wie 24 godzin od montażu płyt styropianowych. Po tym czasie na płyty nakłada się za- W przypadku, gdy nie są stosowane kątowniki narożne, to na prawę szpachlowo-klejową i rozprowadza się ją równomiernie pacą ze stali nierdzewnej, narożach zewnętrznych siatka powinna zachodzić z obu stron co najmniej 10 cm. Ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia w części parterowej i cokołowej ocieplanych ścian, zaleca się do wysokości 2 m stosowanie dwóch warstw siatki zbrojącej lub siatki o większej gramaturze, zwanej siatką pancerną. Można Montaż siatki na powierzchni ściany: 1 – siatka z włókna szklanego 2 – zaprawa klejąca 3 – Austrotherm EPS 042 FASSADA Austrotherm EPS 040 FASSADA Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER Austrotherm EPS FASSADA THERMA Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM Austrotherm EPS FASSADA PREMIUM REFLEX np. (zębatą o wielkości zębów 10–12 mm), tworząc warstwę materiału klejącego o powierzchni nieco większej niż przycięty pas siatki zbrojącej. Na tak przygotowanej warstwie szpachlowo-klejowej rozkłada się siatkę zbrojącą, którą zatapia się przy użyciu pacy ze stali nierdzewnej, szpachlując na gładko. Siatka zbrojąca powinna być całkowicie zatopiona także stosować płyty Austrotherm EPS 038 FASADA SUPER, które mają większą wytrzymałość mechaniczną. Uwaga! Brak nałożenia masy klejącej na styropian przed położeniem siatki sprawia, że siatka oraz wyprawa elewacyjna nie są dostatecznie związane ze styropianem, czego częstym efektem jest rozwarstwianie i odpadanie zewnętrznej warstwy docieplenia. Zaniżanie grubości zaprawy klejącej służącej do wykonania warstwy zbrojącej prowadzi do znacznego zmniejszenia wytrzymałości tej warstwy i nadmiernego przesuszania zaprawy klejącej w czasie wiązania. wykonywanie wyprawy tynkarskiej Wyprawę tynkarską należy wykonywać nie wcześniej niż po 3 dniach od wykonania w warstwie klejowej. warstwy zbrojonej i nie później niż po 3 miesiącach od wykonania tej warstwy. Wyprawę tynkarską należy wykonać zgodnie z projektem oraz instrukcją systemodawcy. Proces nakładania i wiązania tynku powinien przebiegać przy bezdeszczowej pogodzie, w temperaturze otoczenia od +5 do +25°C. Zbyt niska temperatura oraz duża wilgotność względna powietrza znacznie wydłużają proces wiązania tynku. Ponadto, aby nie następowało zbyt szybkie wysychanie tynku uniemożliwiające wykonanie prawidłowej struktury tynku, prace tynkarskie należy wyMontaż siatki przy otworach okiennych i drzwiowych: 1 – siatka z włókna szklanego 2 – siatka wzmacniająca naroża otworu 3 – wywinięcie siatki na ościeża konywać na powierzchniach nienarażonych na bezpośrednie promieniowanie słoneczne i działanie wiatru. Po nałożeniu tynku na elewację należy ją chronić przed opadami atmosferycznymi do momentu wstępnego stwardnienia Sąsiednie pasy siatki muszą być układane w ten sam sposób z zakładem nie mniejszym tynku. Miejsca połączeń ocieplenia ze stolarką okienną, drzwio- niż 10 cm. Zakłady siatki nie powinny pokrywać się ze spoinami między płytami styropia- wą, obróbkami blacharskimi i dylatacjami należy szczelnie za- nowymi. Szerokość siatki powinna być tak dobrana, aby możliwe było oklejenie ościeży bezpieczyć materiałami trwale elastycznymi, np. kitami, silikona- okiennych i drzwiowych na całej ich głębokości. mi, uszczelkami rozprężnymi itp. 34 35 Materiały do ociepleń skuteczne ocieplenie w kolorze szarym Materiały do ociepleń podczas gdy popularne białe odmiany do ocieplania fasad – λ = 0,040 W/(m · K). Inwestując w ocieplenie styropianem, nie wolno zapominać, że mniejsza wartość lambdy oznacza lepszą izolację gwarantującą komfort cieplny w budynku i mniejsze koszty jego ogrzewania oraz Styropian jest najczęściej stosowanym materiałem do ocieplania polskich domów. Powstaje w procesie spienienia, przy użyciu pary wodnej, granulek polistyrenu, które mogą zwiększyć swoją objętość nawet 50 razy. W 1 m 3 styropianu znajduje od 3 do 6 miliardów zamkniętych komórek wypełnionych powietrzem. Płyta styropianu składa się zatem nawet w 98% z powietrza, zamkniętego w drobnych porach, co stanowi najlepszy izolator. Wykorzystywany w budownictwie już od kilkudziesięciu lat materiał przeżywa obecnie drugą młodość dzięki nowoczesnym odmianom płyt o szarym zabarwieniu, które jeszcze skuteczniej chronią budynki przed utratą ciepła. chłodzenia. Płyty dostępne w różnych grubościach Szary styropian można stosować do izolacji podłóg Szary styropian jest też najlepszą odpowiedzią na rosnące formalne wymogi dotyczące ochrony cieplnej budynków, ponieważ – dzięki lepszym parametrom termoizolacyjnym – pozwala na zastosowanie cieńszej warstwy izolacji, bez szkody dla skuteczności ocieplenia. Zależnie od materiału konstrukcyjnego ściany, różnica w grubości płyt szarych i białych, dających jednakowy efekt ochrony termicznej, może wynieść kilka centymetrów – na korzyść tych pierwszych. Dzięki temu nie zwiększa się obciążenie mechaniczne ocieplenia oraz samej ściany, co obniża ryzyko uszkodzeń czy awarii. Mniejsza grubość termoizolacji nie powoduje też zmniejszenia dostępu światła słonecznego do pomieszczeń poprzez okna i oszklone drzwi, „obramowane” ociepleniem. Plusy szarego styropianu t Lepsze parametry termoizolacyjne. t Mniejsza grubość izolacji – nawet o jedną trzecią. t Mniejsze zużycie materiałów składających się na ocieplenie. t Lepsze doświetlenie pomieszczeń światłem słonecznym dzięki ograniczeniu powierzchni ościeży. t Niższe koszty prac wykończeniowych na etapie ocieplenia. t Mniejsze obciążenie mechaniczne ocieplenia i ściany, ograniczające ryzyko uszkodzeń i awarii. parametry i zalety szarego styropianu t Uniwersalne zastosowanie: ściany zewnętrzne, podłogi, stropodachy i dachy skośne. Szary kolor płyt styropianowych wynika z użycia do ich produkcji polistyrenu spienialnego Ponadto cieńsza warstwa z szarych płyt oznacza generalnie mniejsze zużycie (i niż- z uszlachetniającymi dodatkami (takimi jak grafit, sadza czy związki aluminium). Charakte- sze koszty) materiałów – mniejszą liczbę metrów sześciennych samego styropianu, ale rystyczna barwa umożliwia łatwą identyfikację tego materiału, ale nie to jest najważniejsze. również niższe zużycie innych składników ocieplenia, takich jak siatki zbrojące, łącz- Wzbogacony surowiec pozwala na znaczące obniżenie współczynnika przewodzenia ciepła, niki mechaniczne czy tynk. Łatwiejsze – i tańsze – jest też w takiej sytuacji wykona- tzw. lambdy (λ) – nawet o jedną trzecią. Przy tej samej gęstości co tradycyjne styropiany bia- nie obróbek blacharskich, ocieplenie przestrzeni przy parapetach i innych prac wykoń- łe, styropiany szare osiągają wartość współczynnika przewodzenia ciepła λ = 0,031 W/(m · K), czeniowych. 36 37 Materiały do ociepleń Materiały do ociepleń Warunkiem prawidłowego wykonania ocieplenia z szarego styropianu jest też ochrona płyt przed nasłonecznieniem na wszystkich etapach prac ociepleniowych, w tym w szczególności przestrzeganie wskazań producentów zawartych w kartach technicznych wyrobu. Ze względu na dużą absorpcję promieniowania słonecznego przez płyty o szarej barwie, proces przyklejania należy przeprowadzać w dni bezsłoneczne lub pod osłoną siatek ochronnych. Następnie, aż do czasu nałożenia warstwy zbrojonej, należy bezwzględnie utrzymywać przyklejony styropian w zacienieniu. Dla zapewnienia wysokiej i trwałej efektywności ocieplenia, w tym minimalizacji mostków termicznych, należy stosować wyłącznie kompletne systemy ociepleń objęte aktualną aprobatą techniczną. Niedpouszczalne jest zastępowanie materiałów przyjęteKlej nanosi się na płytę metodą punktowo-liniową go systemu ociepleń produktami innego producenta lub niewiadomego pochodzenia. Wśród błędów często popełnianych na budowach jest wykonywanie ocieplenia w pełnym słońcu, bez użycia zapewniających zacienienie elewacji osłon (siatek ochronnych montaż szarego styropianu na rusztowaniach) czy nieoszlifowanie płyt przed klejeniem. Ewentualne szczeliny, które Montaż szarych płyt styropianowych – podobnie jak mogą powstać pomiędzy płytami po ustąpieniu nasłonecznienia, należy wypełnić uszczel- w przypadku każdego nowoczesnego wyrobu budowlane- niającą pianą PU, co zresztą jest obecnie standardem w ociepleniach, niezależnie od go – wymaga staranności i przestrzegania reżimów wyko- rodzaju i koloru zastosowanych płyt styropianowych. nawczych. Podstawowe zasady montażu są następujące: t kalkulacje ekonomiczne Powierzchnie ścian konstrukcyjnych należy odpowied- Szare styropiany cieszą się coraz większym powodzeniem, mimo że kosztują o około nio oczyścić i zagruntować. t t Przed przyklejeniem płyty styropianowe trzeba prze- 25–30% więcej niż białe. Szary styropian pozwala bowiem znacząco zmniejszyć grubość szlifować (od strony ściany) papierem ściernym o gru- ocieplenia, bez szkody dla bilansu energetycznego budynku i jest jedną z najnowocześ- bej granulacji lub specjalnymi tarkami. niejszych, a jednocześnie najtańszych opcji wykonania termoizolacji w standardzie bu- Do klejenia płyt stosuje się dedykowane lepiszcza: kleje downictwa energooszczędnego i pasywnego. Dokonując kalkulacji ekonomicznej, warto na bazie cementu lub specjalne piany poliuretanowe. t Klej należy nakładać metodą punktowo-liniową przy Płyty styropianowe przykleja się na tzw. mijankę pamiętać, że im efektywniejsze ocieplenie, tym większe oszczędności w nakładach na ogrzewanie i klimatyzację, a w rezultacie – wyższa opłacalność inwestycji w ocieplenie. pokryciu (po dociśnięciu) minimum 40% powierzchni, Kamil Kiejna można także, za pomocą pacy grzebieniowej, pokryć Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu klejem całą powierzchnię płyty. t Fot. PSPS Wykonanie warstwy zbrojonej zaleca się w jak najkrótszym możliwym czasie po przyklejeniu płyt, po odpowiednim przygotowaniu powierzchni (przeszlifowaniu) i wypełnieniu ewentualnych szczelin, np. pianą poliu- Sposób ocieplenia ościeżnicy retanową. 38 39 Elewacjesponsorowany Artykuł JAK DOBRZE WYBRAĆ STYROPIAN NA FASADĘ Artykuł sponsorowany 0,031 W/(m · K). Dzięki temu uzyskanie współczynnika przenikania ciepła U na poziomie 0,20 W/(m2 · K) wymaga naklejenia warstwy docieplenia grubości tylko 16 cm. Taka izolacja wygląda estetycznie i nie zaburza wyglądu budynku. Wskazanie, jaki rodzaj styropianu należy zastosować do poszczególnych przegród budynku powinno znajdować się w projekcie. Warto jednak poznać ogólne zasady doboru właściwego materiału. Jednak szary styropian ma również swoje wady. W szarym styropianie występują stosunkowo silne naprężenia, mogące prowadzić do odkształcania styropianu, a nawet do wygięcia i odpadania płyt od fasady. Szczególnie niebezpieczny jest okres wiosny i jesieni, kiedy po chłodnej nocy wschodzące słońce bardzo szybko nagrzewa fasadę budynku. Właśnie wtedy, na skutek działania promieni słonecznych, powstają największe naprężenia. Wykonywanie dociepleń przy użyciu zwykłego szarego styropianu jest bezpieczne, pod warunkiem prowadzenia prac przy optymalnych warunkach pogodowych, stosowania droższych klejów najwyższej jakości oraz bardzo rygorystycznego przestrzegania instrukcji aplikacyjnych, łącznie z osłonięciem fasady przed słońcem. W przeciwnym razie naprężenia występujące w zwykłym szarym styropianie mogą prowadzić do wygięcia płyt i nieprzyjemnych oraz kosztownych konsekwencji. Jako rozwiązanie problemu naprężeń powstał styropian trzeciej generacji, produkowany w zaawansowanej technologii odprężonych płyt zespolonych. Styropiany zespo- zasady doboru styropianu Pierwszym kryterium wyboru styropianu powinien być współczynnik przewodzenia ciepła lambda. To od niego bowiem zależy, jak skuteczna będzie izolacja przegród budynku oraz jaką grubość izolacji trzeba zastosować, aby osiągnąć oczekiwany efekt izolacyjny. Dodatkowymi parametrami, na które należy zwrócić uwagę, są cechy wytrzymałościowe, szczególnie ważne przy zastosowaniach fundamentowych i podłogowych. fasady Od roku 2021 fasady budynków będą musiały mieć współczynnik przenikania ciepła U nie niższy niż 0,20 W/(m2 · K). Jeśli chcielibyśmy uzyskać ten efekt docieplenia przy pomocy popularnego na rynku białego styropianu o współczynniku lambda 0,045 W/(m · K), to grubość izolacji naklejonej na ścianę metodą lekką mokrą (ETICS) powinna wynosić 23 cm. Ucierpiałby na tym wygląd budynków, a tym samym ich wartość rynkowa, a ponadto takie grube docieplenie powoduje tzw. efekt okien strzelniczych, czyli ogranicza dopływ do pomieszczeń naturalnego światła. Większe są również koszty montażu. W odpowiedzi na problem zbyt grubej izolacji powstał szary styropian z zawartością grafitu, nazywany styropianem drugiej generacji, o współczynniku lambda na poziomie 40 41 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany growaną z nim białą warstwę ochronną grubości 6 mm. Biała powierzchnia odbija światło słoneczne, zapobiegając powstawaniu naprężeń termicznych. Testy wykazały, że po wystawieniu na słońce powierzchnia płyt LAMBDA WHITE jest o 20°C chłodniejsza od powierzchni zwykłego, szarego styropianu. Po przyklejeniu styropianu do muru, między sąsiadującymi płytami występują niewielkie uskoki wynikające z nierówności podłoża. W celu uzyskania estetycznej, równej fasady, powierzchnia warstwy termoizolacyjnej jest szlifowana. Ochronna warstwa LAMBDA WHITE ma grubość 6 mm, więc nawet mocne szlifowanie nie niszczy jej i nie pozbawia Rozmieszczenie płyt na narożu zewnętrznym budynku szarego rdzenia ochrony. Oprócz najbardziej niebezpiecznych naprężeń termicznych związanych ze słońcem, w szarych styropianach występują stosunkowo silne tak zwane naprężenia wewnętrzne. W rezultacie zwykły szary styropian nawet jeżeli jest zabezpieczony przed słońcem, ma tendencję do skurczów i odkształceń. W LAMBDA WHITE naprężenia wewnętrzne są eliminowane przez fabrycznie wykonane nacięcia przeciwprężne. Technologia nacięć przeciwprężnych została opracowana przez dział badawczy szwajcarskiego oddziału firmy Swisspor przy współpracy z Zentrum für Integrale Gebäudetechnik w Lucernie. Rozmieszczenie płyt wokół otworów drzwiowych lub okiennych REKLAMA Rozmieszczenie płyt na powierzchni ściany lone są obecnie codziennością na rozwiniętych rynkach, takich jak Niemcy, Austria czy Szwajcaria. Pierwszym styropianem zespolonym trzeciej generacji na rynku polskim jest LAMBDA WHITE, wprowadzony przez Swisspor Polska. LAMBDA WHITE posiada wszystkie zalety szarego styropianu, a jednocześnie jest pozbawiony jego wad. W przypadku płyt Swisspor LAMBDA WHITE, szary rdzeń jest zabezpieczony przed słońcem przez zinte- SWISSPOR Polska sp. z o.o. 32-500 Chrzanów, ul. Kroczymiech 2 tel. 32 62 57 250, fax 32 62 57 252 www.swisspor.pl www.lambda.swisspor.pl 42 43 Tynki Tynki się od siebie właściwościami. Podstawową różnicą jest sam sposób wiązania. W gru- elewacyjne tynki cienkowarstwowe pie tynków mineralnych dominujące jest wiązanie chemiczne, np. w przypadku tynków cementowo-wapiennych jest to reakcja chemiczna składników spoiwa z wodą zarobową Fot. SSO Dekoracyjne tynki cienkowarstwowe stanowią specyficzny rodzaj tynku aplikowanego w warstwie o niewielkiej grubości, około 2–3 mm. Stosuje się je jako warstwę wykończeniową chroniącą ścianę przed zewnętrznymi czynnikami atmosferycznymi i nadającą elewacji estetyczny wygląd. (hydratacja), a następnie z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu (karbonatyzacja). W przypadku tynków silikatowych zachodzą dodatkowo długotrwałe reakcje spoiwa z zawartymi w tynku wypełniaczami, pigmentami oraz z mineralnymi składnikami podłoża (tzw. krzemianowanie). Wynikiem tych reakcji jest stopniowe powstawanie zupełnie nowych, trwałych związków chemicznych, często nierozerwalnie związanych z podłożem. W przypadku tynków polimerowych sposób wiązania można określić jako mechaniczny. Wiązanie przebiega stosunkowo szybko i polega przede wszystkim na odparowaniu wody i fizycznym „sklejeniu” w wyniku adhezji warstwy tynku z warstwą podłoża. Występuje także wiele innych różnic pomiędzy poszczególnymi rodzajami tynków cienkowarstwowych. Faktura „kasza” Podstawowe to dyfuzyjność, czyli przepuszczalność dla pary wodnej i dwutlenku węgla, hydrofobowość, czyli odporność na wnikanie wody, własności elektrostatyczne, stopień palności czy odporność na korozję biologiczną. Z tego powodu właściwy wybór rodzaju tynku dekoraDo podstawowych zadań stawianych tynkom elewacyjnym należy zabezpieczenie kon- cyjnego nie jest prosty. Podstawą optymalnego wybo- strukcji ściany przed czynnikami atmosferycznymi oraz zapewnienie optymalnych warunków ru jest uwzględnienie lokalnych uwarunkowań, zarówno fizykochemicznych dla eksploatacji konstrukcji. Z punktu widzenia inwestora najważniejsze są technicznych, jak i ekonomicznych oraz wykonawczych. jednak inne czynniki, np. wygląd, kolorystyka, funkcjonalność, trwałość i cena. Jeszcze inne Pewne ograniczenia mogą dotyczyć wszystkich rodzajów są oczekiwania wykonawców. Oczekują oni bowiem przede wszystkim łatwości i szybkości tynków cienkowarstwowych i nie każde rozwiązanie za- wykonania oraz szerokiej dostępności materiału. wsze będzie odpowiednie. karskie, producenci poprzez stosowanie zaawansowanych technologii i surowców, pró- tynki mineralne bują stworzyć tynki jak najlepiej spełniające wymienione oczekiwania. Dzięki nowym Oparte na spoiwach cementowo-wapiennych tynki mi- materiałom możliwe stało się także uzyskanie elewacji imitującej nie tylko popularne od neralne są historycznie najstarszym rozwiązaniem. Ich dawna „baranki” i „korniki”, ale także gładkie lub ręcznie formowane cegły, okładziny podstawowe zalety to wysoka paroprzepuszczlność, nie- z piaskowca i granitu, a nawet odwzorowujące wygląd desek elewacyjnych. palność i stosunkowo niska cena. Tynki mineralne, ze czym różnią się tynki cienkowarstwowe? względu na użyte spoiwo, charakteryzują się jednak niewielką elastycznością, ograniczoną kolorystyką oraz sto- Rodzaj zastosowanego w tynkach cienkowarstwowych spoiwa decyduje o ich cechach sunkowo dużą porowatością i nasiąkliwością, co obniża fizykochemicznych, które powodują, że tynki te, pomimo podobnego wyglądu, różnią z czasem ich estetykę i trwałość na elewacjach. Ważne 44 Faktura kornik Fot. SSO Obecnie, gdy coraz popularniejsze stają się fabrycznie przygotowane mieszanki tyn- Faktura deska Faktura nieregulana 45 Tynki Tynki i wskazane jest więc pokrycie ich dodatkową warstwą wierzchnią w postaci farby ele- spajanie. Ze względu na stosunkowo niską dyfuzyjność tynków akrylowych i wynikające wacyjnej. Do malowania zalecane są farby silikatowe lub silikonowe. Farba silikatowa, stąd zagrożenie czasową kondensacją wilgoci w przegrodzie, nie stosuje się ich do wy- wypełniając pory tynku, skutecznie chroni go przed zabrudzeniem i wnikaniem wody, kańczania systemów ociepleń z użyciem wełny mineralnej. Innym problemem, jaki poja- a chemiczny proces jej wiązania (krzemianowanie) dodatkowo wzmacnia z biegiem lat wia się w przypadku części dostępnych na rynku tynków akrylowych, jest ich większa niż strukturę tynku. Z punktu widzenia inwestora, rozwiązanie to ma wiele zalet – atrakcyjną w innych rodzajach tynków podatność na korozję biologiczną, objawiająca się czasami cenę, a także wysoką odporność na korozję biologiczną, czyli na zakażenie elewacji za- powstawaniem na elewacji ciemnych plam, będących w istocie koloniami alg lub grzybów rodnikami grzybów pleśniowych i alg. Zestaw tynk mineralny i farba silikatowa jest ukła- pleśniowych. Cecha ta przesądza o tym, że wielu inwestorów i projektantów, widząc bu- dem niepalnym i przepuszczalnym dla pary wodnej. Nieco droższą alternatywą dla farby dynki ocieplone kilkanaście lat temu, a obecnie w wielu miejscach pokryte nieestetycznym, silikatowej może być farba silikonowa, która zapewni wysoką odporność na zamakanie brunatnym nalotem, odeszło od stosowania tynków akrylowych. Dzieje się tak dlatego, i zabrudzenia nawet w najbardziej niesprzyjających warunkach zewnętrznych. Pomalo- że w minionych latach wielu niezbyt rzetelnych producentów nie dbało o odpowiednie za- wanie tynków mineralnych odpowiednio dobranymi farbami w dużym stopniu eliminuje bezpieczenie. Renomowani producenci od lat kierują się zasadą, że wysoka odporność na większość ich słabych punktów, powodując, że stają się one jednym z najbardziej cenio- korozję biologiczną musi być cechą wyróżniającą tynki akrylowe dobrej jakości. Stosowane nych i bezpiecznych rozwiązań. są w tym celu zaawansowane technicznie rozwiązania gwarantujące pełne zabezpieczenie w trakcie przechowywania ich w opakowaniu oraz wieloletnią ochronę gotowego produktu tynki akrylowe na elewacji. Są to tynki na bazie spoiw polimerowych. Stosowane są zwykle tam, gdzie liczy się wysokie tempo robót, bogata i nasycona kolorystyka lub zwiększona odporność na odkształcenia tynki silikatowe Tynki te można stosować wyłącznie na podłożach mineralnych. Zalety tynków silikato- Wykonawcy cenią je za łatwość wykonania i szybkość pracy. Odmianą tynów akrylowych wych są dobrze znane specjalistom – konserwatorom zabytków i architektom. Wśród są też tzw. tynki mozaikowe składające się z transparentnego spoiwa oraz zatopionych w nich warto wymienić: mineralny sposób wiązania, niepalność, wysoką dyfuzyjność dającą nim kolorowych kamyczków o różnorodnym uziarnieniu. Stosowane są często w strefach możliwość zastosowania w systemach ociepleń także z wełną mineralną, niską podatność cokołowych lub jako wykończenie wyeksponowanych elementów architektonicznych. na zabrudzenia, wysoką zasadowość skutecznie ograniczającą korozję biologiczną, zwiękFot. SSO i zarysowania. Charakteryzują się wysoką elastycznością i odpornością na wnikanie wody. szającą się z biegiem lat wytrzymałość. Zaletą tynków silikatowych jest także niska termoplastyczność, są więc odporne na działanie wysokich temperatur. Jednocześnie tynki te, podobnie jak tynki akrylowe, dostarczane są na budowę w wiaderkach, w formie gotowej do użycia masy. Cechą tynków silikatowych jest jednak stosunkowo duża nasiąkliwość oraz wrażliwość na warunki atmosferyczne (szczególnie w momencie nakładania), a także na niejedno- Faktura granit Faktura piaskowiec Faktura cegła rodne lub wilgotne podłoża. Z tego względu przeznaczone są raczej dla profesjonalistów i fachowców znających te ograniczenia. Należy jednak pamiętać, że tynki akrylowe cechują się także wieloma właściwościami, które w pewnych przypadkach ograniczają ich zastosowanie. Jest to np. niska dyfuzyjność, tynki silikatowo-silikonowe czyli przepuszczalność pary wodnej i dwutlenku węgla. Jeżeli charakter i przeznaczenie Są one w istocie tynkami silikatowymi, modyfikowanymi zazwyczaj specjalnymi rodzajami budynku wskazują na podwyższoną emisję pary wodnej (np. w przypadku basenów lub żywic silikonowych o właściwościach hydrofobizujących i wiążących. Nowatorska kon- pralni), to tynku akrylowego należy unikać, ponieważ ciśnienie wywołane przez nadmiar strukcja tych tynków pozwoliła im utrzymać wszystkie zalety typowych tynków silikato- pary wodnej zgromadzonej w tych warunkach w przegrodzie może powodować jego od- wych, takie jak mineralny sposób wiązania, wysoka dyfuzyjność i naturalna odporność na 46 47 Tynki Tynki korozję biologiczną, ograniczając jednocześnie ich nasiąkliwość, wzmacniając odporność na warunki zewnętrzne i podłoże oraz zwiększając wytrzymałość początkową. Tynki silikatowo-silikonowe, ze względu na chemiczny sposób wiązania, podobnie jak tynki silikatowe można stosować wyłącznie na podłożach mineralnych. Pomimo wyższej ceny, coraz chętniej stosowane są w systemach ociepleń z użyciem styropianu i wełny mineralnej oraz jako warstwy wykończeniowe przy tynkowaniu ścian jednowarstwowych z betonu komórkowego i ceramiki poryzowanej. Cenione są szczególnie na budowach, gdzie inwestorowi zależy na jakości, wieloletniej gwarancji i mineralnym charakterze powłoki elewacyjnej. tynki polimerowo-krzemianowe Zwane przez część producentów tynkami zolokrzemianowymi lub nanokrzemianowymi są odmianą tynków, w których połączono spoiwa polimerowe i krzemianowe, dzięki czemu wyróżniają się odpornością na zabrudzenia, stosunkowo wysoką paroprzepuszczalnością i niską termoplastycznością. Podobnie jak tynki silikatowe i silikatowo-silikonowe, mogą być stosowane w systemach ociepleń zarówno z użyciem styropianu, jak i wełny mineralnej. Sposób wiązania spoiw polimerowych pozwala na nakładanie ich zarówno na podłożach mineralnych, jak i na powierzchniach pokrytych farbami dyspersyjnymi. tynki silikonowe Są produktami na bazie mieszanki spoiw organicznych i żywic krzemoorganicznych (silikonowych). Postrzegane są często jako najlepsze technicznie rozwiązanie z dostępnych obecnie na rynku. Charakteryzują się zarówno dużą hydrofobowością, czyli odpornością na zamakanie, jak i wysoką dyfuzyjnością. Mogą być stosowane na różnego rodzaju podłożach. Mają stosunkowo wysoką elastyczność, a jedną z ich nielicznych wad jest większa niż w przypadku Fot. SSO tynków silikatowych termoplastyczność powłoki. Tynk natryskowy Zalety tynków silikonowych sprawiają, że pomimo wysokiego kosztu produkcji i w konsekwencji stosunkowo wysokiej ceny, są coraz bardziej popularne, szczególnie jako warstwy wykończeniowe systemów ociepleń realizowanych na najbardziej prestiżowych obiektach budowlanych. Sławomir Zalewski Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń 48 49 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany TYNKI IMITUJĄCE OKŁADZINY Z PIASKOWCA I GRANITU, CEGŁĘ RĘCZNIE FORMOWANĄ ORAZ DESKI ELEWACYJNE Budując domy naszych marzeń, staramy się, aby ich elewacje były niepowtarzalne zarówno pod względem stosowanych materiałów, jak i uzyskiwanych efektów wizualnych. Jednocześnie rozwiązania wykorzystujące kamień naturalny, cegłę ręcznie formowaną czy drewno egzotyczne okazują się często zbyt drogie. Pojawia się więc pytanie: Czy można uzyskać efektowne imitacje takich powierzchni przy użyciu tańszych materiałów? Okazuje się, że wcale nie jest to trudne. Wystarczy wykorzystać nowe tynki i metody ich aplikacji oferowane przez ALPOL. Dzięki nowym materiałom możliwe stało się uzyskanie elewacji imitującej gładkie lub ręcznie formowane cegły, okładziny z piaskowca i granitu, a nawet odwzorowujące wygląd desek elewacyjnych. imitacja deski elewacyjnej ALPOL AG 701 i pomalowaniu go impregnatem koloryzującym ALPOL AI 785 w jednym z 13 dostępnych kolorów drewna. Po wyschnięciu impregnatu możemy już cieszyć wzrok atrakcyjną i trwałą powłoką, którą z odległości kilku metrów trudno odróżnić od prawdziwych desek. imitacja kamienia naturalnego Dzięki zastosowaniu tynków dekoracyj- Elewację z imitacją deski wykonuje się najczęściej jako dekoracyjne wykończenie syste- nych ALPOL AT 398 CREATIVO możemy mu ociepleń. Wykonanie systemu w jego pierwszej fazie nie odbiega od standardowego cieszyć się niezwykle atrakcyjną wizualnie, rozwiązania. Polega ono na mocowaniu do ocieplanego podłoża płyt izolacji termicznej ze a jednocześnie stosunkowo niedrogą ele- styropianu oraz wykonaniu na nich warstwy zbrojącej z kleju i siatki zbrojącej. Warstwę wacją, przypominającą do złudzenia pły- dekoracyjną odwzorowującą słoje drewna wykonuje się przy użyciu tynku mineralnego ty lub elementy z granitu lub piaskowca. modelowanego ALPOL AT 319, specjalnej matrycy odciskowej i wałka dociskowego. Tynk dostępny jest w 10 wzorach imitują- Właściwy wygląd powierzchni powstaje po zagruntowaniu związanego tynku gruntem cych strukturę i kolory piaskowca (wzornik SABBIA) oraz w 14 wzorach imitujących kamień granitowy (wzornik GRANITO). W wybranych wzorach dodatek płatków Przykładowy wzór GRANITO, G70 drobnej naturalnej lub czarnej miki wprowadza na powierzchni oryginalny delikatny efekt refleksów świetlnych. Podłożem do wykonania imitacji kamienia mogą być tynki cementowe i cementowo-wapienne, powierzchnie betonowe, gładzie cementowe lub warstwa zbrojąca w systemach ociepleń z użyciem styropianu. W celu uzyskania ciekawych efektów architektonicznych i podziałów elewacji na Przykładowy wzór SABBIA, 50 51 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany mniejsze elementy imitujące, np. bloki lub płyty kamienne, zalecane jest użycie dostęp- W zależności od wzoru oraz metody wykonania, możliwe jest uzyskanie wyglądu po- nych w ofercie ALPOL profili boniowych. Dostępne są profile o różnych szerokościach wierzchni gładkiej (szlifowanej) lub ostrej (drapanej lub cyklinowanej). Tynki można na- i głębokościach. kładać zarówno ręcznie, przy użyciu pacy stalowej, jak i natryskowo, przy użyciu specjalnego pistoletu i kompresora. Bezpośrednio po nałożeniu tynku należy usunąć z listwy boniowej uszczelkę zabezpieczającą. imitacja cegły ręcznie formowanej Do uzyskania atrakcyjnego efektu cegły ręcznie formowanej wystarczy tynk dekoracyjny o uziarnieniu 1 mm. Może to być zarówno tynk akrylowy ALPOL AT 350, jak i najnowszej generacji tynk nanosilikonowy ALPOL AT 380, wyposażony w unikalną formułę NanoBioResistant, chroniącą elewację przed ataMontaż listew do boniowania ALPOL BP11 MINI kiem alg i pleśni. Niezbędne są też specjalne szablony samoprzylepne w kształcie spoin pomiędzy cegłami. Szablony przyklejane są na przygotowanym podłożu i odrywane bezpośrednio po nałożeniu tynku i uformowaniu jego powierzchni, tworząc w ten sposób spoiny pomiędzy cegłami. Tynk można wybarwić w dowolnym kolorze. Uzyskiwany na powierzchni cegły efekt „formowania” zależy od użytych narzędzi, sposobu wykonania oraz pomysłowości i inwencji wykonawcy. Możliwe jest uzyskanie różnorodnych i naprawdę niepowtarzalnych efektów. Możliwe jest zastosowanie szablonów imitujących różne układy cegieł, jak również bloki, płyty lub kamienie. Nakładanie ręczne tynku typu GRANITO (granit) Natryskowe nakładanie tynku typu SABBIA (piaskowiec) 52 Alpol Gips Sp. z o.o. Fidor, 26-200 Końskie tel. 41 372 11 00, faks 41 372 12 84 e-mail: [email protected], www.alpol.pl 53 Elewacjesponsorowany Artykuł TYNKI WAPIENNE I CEMENTOWO–WAPIENNE – SIŁA TRADYCJI Rozmowa ze Sławomirem Gąsiorowskim – ekspertem ds. budownictwa w Stowarzyszeniu Przemysłu Wapienniczego na temat właściwości i zalet produktów z zawartością wapna. Artykuł sponsorowany Bardzo rzadko można się spotkać z podobnym punktem widzenia. Większość inwestorów i wykonawców działa według zasady „tu i teraz”. Ważna jest również cena. Do tego, co już powiedziałem, dodam jeszcze jedno spostrzeżenie. Kiedy planuje się budowę domu lub zakup mieszkania, potencjalny inwestor skupia się przede wszystkim na szacowaniu kosztów samej inwestycji. Eksploatacja kojarzy się zwykle wyłącznie z wydatkami poniesionymi na energię i ogrzewanie. A co z remontami i renowacjami? Zazwyczaj nie jest nam obojętne, czy remont będziemy wykonywać co 8–10, czy też co kilka- Czy w tym natłoku produktów chemii budowlanej i nowoczesnych technologii dziesiąt lat. Wniosek jest taki, że technologie i tynki łatwe oraz tanie w wykonawstwie nie jest jeszcze miejsce dla wapna i tradycji? muszą oznaczać najtańszej oferty, jaka dostępna jest w danym momencie na rynku. Jeśli Często spotykam się z opinią, że firmy pragnące się reklamować nie powinny odwo- do kosztów materiału i robocizny dołożymy również wydatki związane z remontami lub ływać się do tradycji, bo to kojarzy się ze słowem „przeżytek”. Paradoksalnie, właśnie renowacją tynków (przyjmijmy perspektywę 50–60 lat), to dopiero wówczas otrzymamy w budownictwie ma ona ogromne znaczenie – to nic innego, jak testowanie materiału czy rzeczywiste koszty danej technologii. technologii przez kolejne pokolenia wykonawców i użytkowników. Właściwy sprawdzian przeprowadzany jest przez tych, którzy w ciągu kolejnych lat eksploatacji budynku lub Jakie korzyści niesie ze sobą stosowanie wapna? mieszkania przekonują się, czy dokonali właściwego wyboru. Dlatego we współczesnym Wapno oferuje użytkownikom zdecydowanie więcej niż można by się spodziewać. Po budownictwie jest jak najbardziej miejsce dla wapna i produktów na nim opartych. Po- pierwsze: tynki na nim oparte są uniwersalne, trwałe, odporne na działanie czynników wiem więcej: stosowanie wapna w zaprawach murarskich jest nieodzowne, a w tynkach biologicznych. Po drugie: jest ono produktem w pełni naturalnym. W procesie jego wy- pożądane. Zaprawy wapienne mają ponadtysiącletnią historię, a cementowo-wapienne twarzania wykorzystuje się ciepło do przekształcenia skały wapiennej CaCO3 w wapno są w użyciu od ponad 100 lat. Współcześnie wapno hydratyzowane jest jednym ze składników wielu wyrobów chemii budowlanej. Obecne jest w tynkach mineralnych, zaprawach i tynkach wapiennych oraz cementowo-wapiennych. Czy to, że coś zostało przetestowane przez użytkowników w ciągu dziesiątek czy setek lat ma obecnie jakiekolwiek znaczenie? Mamy nowoczesne laboratoria, które pozwalają w krótkim czasie ocenić cechy użytkowe tynków. Badania laboratoryjne są jedynie wstępem. Prawdziwe testy zaczynają się wtedy, gdy dany tynk zaczyna „pracować” w naturalnych dla niego warunkach eksploatacyjnych. Zmiany temperatury i wilgotności, światło, mikroflora – to wszystko każdego dnia oddziałuje na tynki. W przypadku tynków elewacyjnych do listy wymienionych czynników należy dodać deszcz, śnieg, rosę, wiatr, zanieczyszczenia przemysłowe itp. Zwykle po upływie stosunkowo krótkiego czasu okazuje się, na ile w laboratorium udało się odtworzyć rzeczywiste warunki. Dlatego lepiej zastosować tynk, który sąsiad testuje z powodzeniem na swojej elewacji od np. 10–15 lat (o ile mamy ściany budynku postawione w tej samej co sąsiad technologii) niż coś, co jest nowością, gdyż w tym przypadku to zadanie przypadnie właśnie nam. 54 Rys. 1. Cykl życia produktów wapienniczych 55 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany palone oraz wodę do zamiany wapna palonego w wodorotlenek wapnia. Zarówno w tyn- (kurz) może zainicjować rozwój mikroflory. Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypad- kach zewnętrznych, jak i wewnętrznych następuje wiązanie CO2 z atmosfery, co powodu- ku wapno oddaje mieszkańcom nieocenione przysługi. Wystarczy spojrzeć na dołączone je przekształcenie wodorotlenku wapnia z powrotem w CaCO3 (rys. 1). Pochodną tego zdjęcie (fot. 1). Myślę, że komentarz jest tu zbyteczny. procesu jest efekt samozabliźniania się tynku, jeśli w jego strukturze pojawiły się mikropęknięcia. Zjawisko to jest niezmiernie ważne z punktu widzenia użytkownika, gdyż tynki Jakie czynniki wpływają na trwałość tynków? zewnętrzne to nie tylko dekoracja domu, ale przede wszystkim ochrona konstrukcji mu- Czynnikiem najbardziej destrukcyjnym rowych przed zgubnym oddziaływaniem wody. Ponadto wapno powoduje, że utwardzone i degradującym budowle jest woda. Doty- tynki są elastyczne, zdolne do odkształceń i pracują wraz z podłożem. czy to nie tylko fundamentów, ale również tynków. Wszędzie tam, gdzie są one wysta- Na czym polega uniwersalność tynków cementowo-wapiennych? wione na długotrwałe oddziaływanie wilgo- Uniwersalność to możliwość stosowania ich zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz bu- ci, z czasem mogą się pojawić także grzyby dynku, w pomieszczeniach suchych lub o dużej wilgotności (kuchnia, łazienka, pralnia). i glony (fot. 2). Dlatego powinniśmy zadbać Uniwersalność oznacza też, że – bez używania chemicznych środków adhezyjnych i grun- o takie zaprojektowanie elewacji, aby była tujących poprawiających ich przyczepność do podłoża – tynki cementowo-wapienne i wa- ona jak najmniej narażona na oddziaływa- pienne dają się nakładać nie tylko na podłożach betonowych, lecz także na tych z ce- nie wody. Wybór typu konstrukcji ściany gły silikatowej, ceramiki, bloczków betonowych lub z betonu komórkowego. Na każdym determinuje rodzaj tynków, jakie możemy Fot. 2. Docieplona elewacja systemem BSO z nich tynki cementowo-wapienne równie dobrze się spisują. zastosować. Jeśli jest ona ocieplona od zewnątrz, nie mamy już możliwości użycia tyn- z tynkiem bez wapna. Wygląd elewacji po 8 latach Wspomniał Pan również o odporności tynków zawierających wapno na działa- ków wielowarstwowych i musimy bazować na jednym z dostępnych na rynku systemów nie czynników biologicznych. dociepleniowych. Jego dobór uzależniony jest z kolei od materiału ocieplającego (wełna, Ten problem dotyczy zarówno elewacji budynków, jak i pomieszczeń mieszkalnych. Na styropian). Jeśli zdecydowaliśmy się na tynki wielowarstwowe, to pamiętajmy, że wypra- niektórych typach elewacji często już po roku od ich wykonania można zaobserwować wy tynkarskie, które są mocne, zwarte i nieprzepuszczalne dla wody, ale sztywne ulegają pojawienie się alg i grzybów. Natomiast wewnątrz pomieszczeń na materiałach, które za- szybkiemu niszczeniu. Proces degradacji rozpoczyna się od ich spękania. Dlatego systemy wierają związki przyswajalne przez mikroorganizmy (np. celulozę i jej pochodne), w wa- te powinny zawierać duże ilości wapna hydratyzowanego, które powoduje zwiększenie runkach podwyższonej wilgotności (wynik stosowania szczelnej stolarki okiennej i drzwio- elastyczności i przyczepności do podłoża. Wytrzymałość tynków cementowo-wapiennych wej) bardzo szybko rozwijają się szacowana jest na min. 50–80 lat. Jeśli chodzi o nowoczesne systemy dociepleniowe, to grzyby pleśniowe. Również ma- trudno jest podać konkretną liczbę określającą ich trwałość. Istnieją one na rynku zbyt teriały pochodzenia mineralnego krótko, aby można było wyciągnąć jakieś daleko idące wnioski. mogą być atakowane przez grzyby. Nawet niewielka ilość materii Mimo tych wszystkich zalet tynków wapiennych i cementowo-wapiennych, ja- organicznej na ich powierzchni koś trudno sobie wyobrazić, aby na dużych budowach, gdzie liczy się szybkość i łatwość stosowania, dalej wykonywano zaprawy tynkarskie, dozując składni- Fot. 1. Porównanie oddziaływania grzybów na podłoże z wapnem (na dole) i bez wapna (na górze) 56 ki łopatą. Dozowanie składników cement–wapno–piasek jest objętościowe. Dzięki temu mamy znacznie ułatwione zadanie – wystarczy mieć na budowie czysty pojemnik o odpowiedniej wielkości (rys. 2). Tradycyjny sposób przygotowania nie oznacza wcale, że w dalszym 57 Elewacjesponsorowany Artykuł Rys. 2. Proporcje objętościowe składników cementowo-wapiennych i wapienno-cementowych zapraw murarskich i tynkarskich Artykuł sponsorowany .com.pl etapie nie można posłużyć się już maszynami. Podróżując po Polsce, widziałem wiele obiektów, w których wykonywano zaprawy murarskie i tynkarskie metodami tradycyjnymi, ale kładziono je na ścianach za pomocą agregatów tynkarskich. Ci wykonawcy i inwestorzy, którzy przyzwyczajeni są do stosowania suchych mieszanek, mogą skorzystać z szerokiej gamy produktów oferowanych przez licznych w Polsce producentów zapraw. W ich ofercie znajdziemy zarówno tynki wapienne, cementowo-wapienne, jak i gładzie na bazie wapna. Na rynku polskim, na razie w ograniczonym zakresie, dostępne są także farby wapienne. Jest to rodzaj barwionej w masie gładzi. Zaletą wymienionych produktów jest trwałość, paroprzepuszczalność, elastyczność, odporność na działanie czynników biologicznych, czyli to wszystko, o czym wcześniej powiedziałem. Na szczęście, to klient decyduje o tym, co mu producent wyprodukuje, a wykonawca położy na ścianie. Stowarzyszenie Przemysłu Wapienniczego ul. Toruńska 5, 30-056 Kraków tel.12 626 18 76, fax 12 626 28 87 e-mail: [email protected] 58 59 Elewacjesponsorowany Artykuł TYNK TERMOIZOLACYJNY – SKUTECZNY SPOSÓB NAPRAWY MURU JEDNOWARSTWOWEGO Zaprawa tynkarska z dodatkiem granulatu styropianowego może być stosowana jako jedno- lub wielowarstwowy tynk podkładowy izolujący cieplnie, pod tynki szlachetne. Można ją zastosować m.in. do naprawy ścian jednowarstwowych na zewnątrz budynku oraz do docieplania ścian od wewnątrz. Artykuł sponsorowany ogranicza możliwość tworzenia się pleśni i grzybów wewnątrz pomieszczeń. Ponadto ma większą pojemność cieplną, co pozwala na łatwiejszą stabilizację temperatury wewnątrz pomieszczeń (poprawia bezwładność cieplną). Jeśli zaś chodzi o koszty, to rozwiązanie to jest porównywalne z powszechnie stosowanymi murami dwuwarstwowymi (np. mur z pustaków ceramicznych typu MAX + ocieplenie płytami styropianu). Przy wznoszeniu murów jednowarstwowych bardzo ważna jest jednak precyzja ich wykonania, która decyduje o jakości i parametrach gotowej ściany. W praktyce zdarza się jednak, że na etapie wznoszenia muru jednowarstwowego nie są zachowane wysokie wymogi dotyczące wykonawstwa, m.in. odpowiednia szerokość fug zalety murów jednowarstwowych Ściany jednowarstwowe mają wielu zwolenników. Łatwo i szybko się je buduje, są również paroprzepuszczalne. Wznosi się je np. z betonu komórkowego grubości 36 cm czy ceramiki poryzowanej grubości 38 lub 44 cm. W przeciwieństwie do murów dwuwar- oraz szczelność połączenia bloczków na pióro–wpust. W efekcie powoduje to znaczne pogorszenie współczynnika przenikania ciepła U dla całego muru. W konsekwencji izolacyjność cieplna muru nie jest wystarczająca. jak naprawić mur jednowarstwowy? stwowych, gdzie mur jest ocieplony, a jednocześnie uszczelniony np. płytami styropianu, Najczęstszym sposobem poprawy izolacyjności cieplnej i szczelności na przenikanie w murach jednowarstwowych para wodna i wilgoć technologiczna mogą bez większych powietrza takiego muru jest wykonanie jego docieplenia poprzez przyklejenie cienkiej przeszkód wydostawać się na zewnątrz budynku. Mur „oddycha”, co w pewnym stopniu płyty styropianu (około 5 cm). Takie rozwiązanie poprawia wprawdzie izolacyjność, jed- 60 61 Elewacjesponsorowany Artykuł nak powoduje również zamknięcie drogi naturalnego przenikania pary wodnej i wilgoci. Po takiej modernizacji mur jednowarstwowy traci swoje główne walory i staje się w zasa- Artykuł sponsorowany Zalety tynku termoizolacyjnego: t polecany do murów jednowarstwowych dzie murem dwuwarstwowym. Rozwiązanie to nie jest więc uzasadnione ani technicznie, t pozwala ścianom „oddychać” ani ekonomicznie. t eliminuje lub znacznie ogranicza istniejące mostki termiczne t zapewnia oszczędność kosztów ogrzewania t ogranicza przenoszenie rys i pęknięć t zapewnia dobrą przyczepność do podłoża tynkarską na bazie styropianu. Taki tynk zapewnia poprawę izolacyjności cieplnej muru t można go nakładać metodą tradycyjną lub za pomocą agregatu i jednocześnie zachowuje jego dobrą paroprzepuszczalność, czyli możliwość „oddycha- Parametry technologiczne: nia” ścian. t temperatura stosowania (dotyczy podłoża i otoczenia): od +5°C do +25°C t cieplenie, można zastosować zaprawę tynkarską Polytech Therm izolującą cieplnie, wydajność z 1 worka (około 15 kg) – 4 m 2 przy grubości 1 cm (z 1 worka uzyskuje się około 40–45 l świeżej zaprawy) t czas przydatności do użycia po zarobieniu wodą – około 0,5 godziny o zalecanej grubości warstwy od 2 do 5 cm. t współczynnik przewodzenia ciepła: T1 [λ ≤ 0,1 W/(m · K)] t współczynnik przepuszczalności pary wodnej: µ ≤ 7 Jest jednak inny sposób poprawy właściwości źle wzniesionego muru. W razie konieczności docieplenia muru jednowarstwowego można też zastosować „ciepłą” zaprawę Jeśli wzniesiono mur jednowarstwowy np. grubości 44 cm i konieczne jest jego do- Tynk izolacyjny należy wykończyć cienkowarstwową wyprawą tynkarską o takich samych właściwościach (zarówno tynk izolacyjny, jak i wyprawa tynkarska powinny być wysokoparoprzepuszczalne). Zalecane jest także stosowanie paroprzepuszczalnej farby Tynk izolujący cieplnie Polytech Therm jest także dobrym rozwiązaniem w sy- elewacyjnej. Warstwę dekoracyjno-ochronną należy nakładać na wyschnięte podłoże, tuacji, gdy nie można ingerować w elewację zewnętrzną (np. w zabytkowych obiek- zgodnie z zaleceniami producenta. tach). W tym przypadku mury dociepla się od wewnątrz, aplikując odpowiednią warstwę Warto podkreślić, że docieplenie za pomocą zaprawy tynkarskiej pozwala wyeliminować ryzyko powstania mostków termicznych, które mogą się pojawić na łączeniu płyt izolacyjnych przy zastosowaniu tradycyjnej metody ocieplania. Nie ma też obawy, że po jakimś czasie na nieprawidłowo ocieplonej ścianie pojawią się zarysy płyt izolacyjnych. tynku. ile to kosztuje? Koszt materiału i wykonania kompletnego docieplenia z użyciem zaprawy tynkarskiej Polytech Therm (wraz z klejem, siatką i tynkiem dekoracyjno-ochronnym) jest niższy od kosztu materiałów i wykonania docieplenia płytami izolacyjnymi ze styropianu. Wykonanie tynku przez tynkarza, np. agregatem tynkarskim, jest dużo łatwiejsze, zajmuje mniej czasu, jest ponadto bardziej ekonomiczne niż nakładanie ręczne. Więcej informacji technicznych na temat tynku termoizolacyjnego Polytech Therm znajdziesz na: www.akces.info.pl Akces BK Sp. z o.o. ul. Zielona 11, 43-502 Czechowice-Dziedzice tel. 32 214 64 50 www.akces.info.pl 62 63 Elewacjesponsorowany Artykuł ELEWACJA POD NIEZAWODNĄ OCHRONĄ TECHNOLOGII FOVEO TECH Wygląd elewacji ma wpływ na postrzeganie budynku, wpływa także na obraz otoczenia, w którym jest on usytuowany. I nie chodzi tu tylko o piękny i przyciągający uwagę kolor, ale także, a może przede wszystkim, o jej trwałość i czystość. Artykuł sponsorowany tynki i farby z Teflon® – sposób na trwałą elewację Aby móc długo cieszyć się pięknym domem, należy sięgnąć po tynki i farby wykorzystujące nowoczesne technologie. Innowacyjne rozwiązania zastosowano w produktach FOVEO TECH – Tynku Polimerowym TPT 40 z Teflon® surface protector i Farbie Fasadowej Akrylowej z Teflon® surface protector FAT 15. Tynk i farba z dodatkiem Teflon® surface protector marki FOVEO TECH dostępne są w szerokiej gamie kolorystycznej (240 barw), dającej bardzo duże możliwości aranżacji. Paleta powstała w oparciu o wnikliwą analizę trendów kolorystycznych i preferencji Wobec szeregu zagrożeń, na jakie narażona jest elewacja, jak np. destrukcyjne działanie czynników atmosferycznych, zanieczyszczenia, naprężenia dynamiczne, kluczowym zagadnieniem staje się odpowiedni dobór produktów służących do jej wykonania. konsumentów. technologie BioCare Technology oraz Easy Application co grozi elewacji? Utrzymanie elewacji w dobrym stanie jest szczególnie trudne tam, gdzie jest ona najbardziej narażona na czynniki destrukcyjne – w obszarach przemysłowych, na terenach, gdzie występuje wzmożony ruch komunikacyjny czy w miejscach występowania skupisk zieleni. Duża ilość zanieczyszczeń emitowanych przez zakłady przemysłowe i pojazdy przyczynia się do znacznego obniżenia walorów estetycznych fasady. Osiadający brud jest trudny do usunięcia, zwłaszcza na budynkach wykończonych nieodpowiednio do- Opracowując receptury produktów marki FOVEO TECH, szczególną uwagę zwrócono branymi tynkami lub farbami. Dodatkowo, naprężenia dynamiczne spowodowane dużym na jakość produktów, łatwość aplikacji oraz zapewnienie odpowiedniej trwałości. Spe- natężeniem ruchu komunikacyjnego powodują pękanie powłoki elewacji. Natomiast sku- cjalne preparaty, opracowane w formule BioCare Technology, chronią budynki przed piska zieleni, w połączeniu z wilgocią, są przyczyną powstawania ognisk korozji biologicz- szkodliwym działaniem czynników biologicznych, zarażeniem zarodnikami alg i grzybów nej – zarodników alg i grzybów pleśniowych. pleśniowych oraz zapewniają czyste i zdrowe elewacje. Natomiast odpowiednio dobrane receptury składników odpowiedzialnych za aplikację produktów, oznaczone atrybutem Easy Application, ułatwiają ich stosowanie. 10 LAT GWARANCJI NA SYSTEM TYNKI DEKORACYJNE 64 FARBY FASADOWE PODKŁADY GRUNTUJĄCE GRUNTY ZAPRAWY KLEJĄCE 65 Elewacjesponsorowany Artykuł Tynki i farby FOVEO TECH jako jedyne na rynku polskim zawierają Teflon ® surface protector Teflon ® surface protector to unikalna kombinacja właściwości fizycznych i chemicznych, stanowiąca część systemu zabezpieczenia powierzchni. Jego cząsteczki koncentrują się na powierzchni utworzonej powłoki, obniżając jej napięcie powierzchniowe. Dzięki temu charakteryzuje się ona słabszym przyciąganiem zanieczyszczeń, a brud ma mniejszą możliwość trwałego związania z podłożem. Ponadto powłoka dekoracyjna jest trwalsza i bardziej odporna na wnikanie wody, która swobodnie spływa z powierzchni elewacji. Cechy farb i tynków FOVEO TECH wzbogaconych o Teflon ® surface protector: Artykuł sponsorowany bogactwo rozwiązań FOVEO TECH Produkty z dodatkiem Teflon® surface protector to tylko część bogatej oferty marki FOVEO TECH. Obejmuje ona pełną gamę produktów przeznaczonych do wykonywania ociepleń budynków: tynki dekoracyjne, farby fasadowe, podkłady gruntujące, grunty, zaprawy klejące oraz siatki podtynkowe. FOVEO TECH to szeroki wachlarz rozwiązań, opartych na produktach doskonałej jakości, występujących w bogatej gamie kolorystycznej, znajdujących zastosowanie zarówno w budynkach nowo wznoszonych, t odporne na osadzanie się kurzu i brudu na powierzchni elewacji t łatwe w czyszczeniu, usuwaniu plam i zabrudzeń jak i już istniejących, w zabudowie jedno- i wielorodzinnej. To doskonałe materiały do t odporne na zmywanie t zapewniają skuteczną ochronę przed działaniem czynników atmosferycznych renowacji budynków pod kątem izolacji cieplnej, ochrony ich konstrukcji i zmiany wyglą- t odporne na wpływ destrukcyjnego działania promieni UV t odporne na wnikanie wody, która szybko spływa po powierzchni elewacji użyty materiał i rodzaj tynku można podzielić na: t odporne na wypłukiwanie substancji ochronnych łatwe w aplikacji. t t du zewnętrznego. W ofercie FOVEO TECH znajdują się systemy ociepleń budynków, które ze względu na systemy „S” z użyciem styropianu: S1 – Tynk Mineralny TM 10, S2 – Tynk Akrylowy TA 11, S3 – Tynk Akrylowo-Silikonowy TS 12, S4 – Tynk Silikatowy TT 20, S5 Teflon® is registered trademark of DuPont used under license by FFiL Śnieżka SA – Tynk Silikonowy TN 30, S6 – Tynk Polimerowy TPT 40 z Teflon® surface protector, S7 – Tynk Silikatowo-Silikonowy TSS 25 t systemy „W” z użyciem wełny mineralnej: W1 – Tynk Mineralny TM 10, W2 – Tynk Silikatowy TT 20, W3 – Tynk Silikonowy TN 30, W4 – system wewnętrzny, W5 – Tynk Silikatowo-Silikonowy TSS 25. Nowoczesne rozwiązania proponowane przez FOVEO TECH to nie tylko gwarancja pięknej, czystej i trwałe fasady, ale również bezpieczeństwa. Wszystkie produkty zostały przebadane i uzyskały aprobatę Instytutu Techniki Budowlanej. www.foveotech.pl 66 67 Tynki – eksploatacja Tynki – eksploatacja wiele, a do najczęstszych należą: zabrudzenia elewacji, korozja biologiczna, rysy jak dbać o ocieploną elewację i pęknięcia, blaknięcie kolorów oraz uszkodzenia mechaniczne, których konsekwencją może być np. odspajanie się tynku, a w dalszej kolejności powstanie mostków termicznych. Zdarza się również, że niefachowa i nieprzemyślana ingerencja mieszkań- O ocieploną elewację, podobnie jak np. o samochód, należy właściwie dbać. Aby zachować zakładane parametry izolacyjności termicznej i estetykę budynku, wymagane są regularne kontrole elewacji, czyszczenie i konserwacje oraz niezwlekanie z naprawami, jeżeli doszło do jakichkolwiek usterek. ców (np. montaż anten, krat itp.) doprowadza do powstania zarówno ognisk potencjalnych uszkodzeń, jak również pogorszenia izolacyjności systemu poprzez „wytworzenie” mostków termicznych. Najczęstszym powodem zabrudzenia ścian są zanieczyszczenia z atmosfery. Zjawisko Długowieczność ocieplonej elewacji w dużej mierze zależy od doboru wysokiej jakości to najszybciej objawia się w miastach o dużym zanieczyszczeniu powietrza i na budyn- odpowiednich materiałów składających się na kompletny system ociepleń, w tym chemii kach usytuowanych w miejscach o dużym natężeniu ruchu. Ponadto zabrudzenia szcze- budowlanej (np. zaprawy klejące i szpachlowe, grunty, tynki, farby) wyłącznie od tego gólnie uwidaczniają tynki o zdecydowanej fakturze oraz te, których struktura została samego producenta. Należy pamiętać, że tylko taki układ został sprawdzony pod kątem niedokładnie i nierównomiernie zatarta. Aby zminimalizować ryzyko zabrudzenia, istotne trwałości i dla takich systemów wydano stosowne dokumenty dopuszczające je do sprze- jest, aby prace tynkarskie wykonać bardzo estetycznie, używając do tego tynków naj- daży i stosowania w budownictwie. Niezwykle istotny jest też prawidłowy montaż układu mniej podatnych na zabrudzenia, tj. tynków lub farb silikonowych, które mają własności ociepleniowo-elewacyjnego, który powinien być zgodny z zaleceniami danego producen- samoczyszczące. Jeżeli jednak elewacja już uległa zabrudzeniu, należy podjąć próbę usunięcia zanieczyszczeń np. za pomocą myjki ciśnieniowej. Gdy ta metoda nie wystarcza, trzeba spróbować ręcznego szorowania szczotką o twardym włosiu przy użyciu wody z detergentem. Korozja biologiczna na elewacji to innymi słowy porosty pleśni, alg lub grzybów. Najczęściej dzieje się tak w miejscach o podwyższonej wilgotności powietrza, np. przy zbiornikach wodnych oraz w miejscach zlokalizowanych w pobliżu skupiska zieleni, tj. drzew, krzewów czy lasów. Skażenie biologiczne najszybciej można zaobserwować na ścianach północnych i północno-wschodnich, gdyż to właśnie one najdłużej przebywają w cieniu, przez co mają tendencję do dłuższego zawilgocenia. Gorzej, kiedy do zawilgo- 1 2 3 Czyszczenie mechaniczne ocieplonej elewacji zasiedlonej glonami: 1 – wstępne mycie elewacji i/lub nakładanie środka do sanityzacji; 2 – mycie elewacji pod ciśnieniem; 3 – efekt czyszczenia – po lewej stronie część ściany po zabiegach, po prawej – część nieoczyszczona Fot. archiwum SSO ta. Prawidłowo wykonany projekt, uwzględniający szczegółowe rozwiązania w taki spo- cenia ściany dochodzi poprzez podciąganie kapilarne. Wtedy wilgoć może przedostawać się również do warstwy ociepleniowej i elewacyjnej, a zawilgocona warstwa ociepleniowa pogarsza właściwości termoizolacyjne, czego konsekwencją może być niekontrolowane wystąpienie mostków termicznych. sób, aby m.in. uniknąć mostków termicznych, fachowe wykonawstwo, uwzględniające Aby pozbyć się niepożądanych efektów zawilgocenia ścian, w pierwszej kolejności na- wspomniane detale, z użyciem wysokiej jakości zestawów materiałów to znacząca, ale leży poprawnie zaizolować fundamenty i osuszyć mury lub też naprawić np. cieknącą tylko część sukcesu. rynnę. Jeżeli elewacja nie jest uszkodzona, a pojawiają się na niej pierwsze objawy ska- zagrożenia wynikające z eksploatacji, jak ich unikać i jak naprawiać powstałe uszkodzenia Elewacje budynków codziennie narażone są na wpływ warunków atmosferycznych żeń mikrobiologicznych, z reguły wystarczy zastosowanie specjalnego preparatu grzyboi pleśniobójczego oraz odmalowanie elewacji farbą o podwyższonej odporności na tego typu skażenia. Warto też wspomnieć o działaniach prewencyjnych, tzn. już w fazie projektu dobrać materiały odporne na korozję biologiczną. Zastosowanie takich materiałów i ewentualne uszkodzenia mechaniczne. Zagrożeń wynikających z eksploatacji może być 68 69 Tynki – eksploatacja Tynki – eksploatacja może całkowicie wyeliminować lub znacząco opóźnić pojawienie się mikroorganizmów na dzić warstwy zbrojonej ani izolacyjnej. Uszkodzenie war- elewacjach. stwy izolacyjnej jest szczególnie niebezpieczne z punktu widzenia mostków cieplnych, czyli niepożądanych strat ciepła. Naprawę odspojonego tynku wykonujemy poprzez przeszlifowanie i oczyszczenie brzegów tynku, a następnie zagruntowanie warstwy zbrojonej i nałożenie identycznego tynku. Niestety, tak wykonany zabieg raczej nie będzie wyglądał estetycznie, powstanie bo- Uszkodzenia mechaniczne Fot. archiwum SSO wiem efekt widocznej łaty, dlatego też zaleca się przemalowanie całej ściany. 1 2 Szczegółową technologię naprawy warto uzgodnić z systemodawcą, który w zależności od uszkodzeń, może zaproponować gotowe rozwiązania materiałowo-technologiczne. Uszkodzenia elewacji mogę też mieć znacznie gorszy charakter. Mocne uderzenie czy powalone drzewo mogą doprowadzić nawet do odspojenia się ocieplenia od Graffiti na elewacji Fot. archiwum SSO muru i uszkodzenia wszystkich elementów składowych układu ociepleniowego. W takim 3 4 Usterki na ocieplonych elewacjach wymagające naprawy: 1 – odspojenie w warstwie zbrojonej, 2 – uszkodzenie mechaniczne spowodowane przez uderzenie twardym przedmiotem, 3 – uszkodzenie mechaniczne, 4 – Uszkodzenia spowodowane przez gradobicie Fot. archiwum SSO wypadku naprawa polega na wycięciu kawałka uszkodzonego ocieplenia i uzupełnieniu pustej przestrzeni nową warstwą termoizolacji, warstwą zbrojoną i tynkiem. przeglądy okresowe elewacji Elewacje narażone są też na powstawanie rys, pęknięć i odspojeń. Wszystko Prawo budowlane szczegółowo reguluje sprawę utrzymania budynków, czemu służy zaczyna się od pojawienia niewielkich rys czy mikropęknięć spowodowanych np. zbyt m.in. prowadzenie książki obiektu budowlanego oraz kontroli okresowych, obejmujących szybkim wysychaniem tynku podczas tynkowania w wysokiej temperaturze powietrza. In- również elewacje. Obowiązek ten nie dotyczy co prawda budynków jednorodzinnych, aby nym przykładem może być zastosowanie nieodpowiedniej masy tynkarskiej, która może jednak uniknąć degradacji ocieplenia oraz zachować odpowiedni jego wygląd i działanie, nie wytrzymać naprężeń termicznych. Pamiętajmy, że w okresie letnim ściany mogą się należy dokonywać regularnych przeglądów zainstalowanego systemu ociepleń. nagrzać nawet do 80°C, a w zimie ochłodzić do –25°C. To z kolei oznacza, że elewacja Intensywność przeglądów w domach jednorodzinnych uzależniona jest od stopnia na- rozpręża się i kurczy, co może doprowadzić do powstania mikropęknięć, a następnie od- rażenia elewacji na uszkodzenia oraz oddziaływania środowiska zewnętrznego. Częstym spojeń warstwy tynku. Aby nie dopuścić do etapu odspojeń, rysy należy pokryć warstwą przeglądom należy poddawać obiekty znajdujące się w strefach silnie obciążonych użytko- farby polimerowej, np. akrylowej czy silikonowej lub też specjalnymi farbami przeznaczo- wo oraz te usytuowane w miejscach podatnych na zabrudzenia czy skażenia biologiczne. nymi do tego celu. Jeżeli jednak rysy są szersze niż około 0,4 mm, przed malowaniem Wykonując przeglądy elewacji, powinniśmy poddać ocenie kilka kluczowych aspek- należy je wypełnić, np. akrylem. tów. Pierwszym z nich jest ocena uszkodzeń mechanicznych, powstałych podczas Głębsze pęknięcia, łuszczenie i odspajanie tynku to usterki poważniejsze, które mogą użytkowania budynku, czy wywołanych przez środowisko zewnętrzne, tj. sprawdzenie sygnalizować wady konstrukcji budynku lub być wynikiem zawilgocenia czy wady tynku. stanu obróbek blacharskich i pokrycia dachowego, drożności rynien i rur spu- Miejsca, w których nastąpiło odspojenie tynku, trzeba delikatnie skuć tak, aby nie uszko- stowych, a także stanu uszczelnień oraz połączeń między systemem ociepleń 70 71 Tynki – eksploatacja Tynki – eksploatacja a innymi materiałami zastosowanymi na elewacji. Następnie należy ocenić stopień zabrudzenia elewacji oraz występującego porażenia mikroorganizmami, tj. przeprowadzić ocenę stanu elewacji pod kątem występowania zanieczyszczeń mechanicznych (kurz, brud, oleje itp.) oraz ocenę stanu elewacji pod kątem występowania zanieczyszczeń biologicznych (algi, grzyby). Bardzo ważnym etapem jest też poddanie ocenie stopnia utraty koloru i wykwitów na powierzchni powłok elewacyjnych. Problem blaknięcia koloru najbardziej widoczny jest na powierzchniach elewacji pokrytych kolorami ciemnymi, intensywnymi, których wskaźnik odbicia światła rozproszonego HBW wynosi poniżej 20%, a w przypadku tynków silikatowych poniżej 40%. Wówczas elewacja szybko się nagrzewa, powodując nierzadko zauważalne odbarwienia. W efekcie przeglądu elewacji, w przypadku stwierdzenia ewentualnych uszkodzeń czy nieprawidłowości, należy zastanowić się nad podjęciem stosownych działać zaradczych. Często bowiem nawet niewielkie prace konserwacyjne, umycie fasady lub jej pomalowanie nie tylko podnoszą walory estetyczne, ale przede wszystkim znacząco wydłużają trwałość systemu ociepleniowego. Bartłomiej Cholewa Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń 72 73 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany NAJLEPSZA OCHRONA ELEWACJI Systemy ociepleń KABE THERM z tynkami silikonowymi ARMASIL T Elewacja stanowi największą zewnętrzną część budynku narażoną na bezpośrednie i długotrwałe oddziaływanie niekorzystnych czynników atmosferycznych, mechanicznych i środowiskowych. Jej wygląd oraz właściwa ochrona ścian zewnętrznych zależą w dużej mierze od rodzaju zastosowanego materiału do wykonania warstwy wykończeniowej elewacji. Wysokiej jakości silikonowe masy tynkarskie ARMASIL T w systemach ociepleń KABE THERM umożliwiają skuteczne zabezpieczenie elewacji oraz wykończenie jej w bogatej palecie kolorów i faktur. ociepleń na bazie styropianu. Może być wykonany przy zastosowaniu samogasnących płyt ze styropianu pełnego, perforowanego lub grafitowego. Dzięki prostej technologii wykonania oraz wieloletniej trwałości umożliwia wykonanie nowoczesnych i estetycznych elewacji. Zewnętrzną warstwą ocieplenia jest wysokiej jakości, cienkowarstwowy tynk KABE THERM RENO – system ocieplania budynków oparty na styropianie silikonowy ARMASIL T. Tworzy on trwałą, dekoracyjną wyprawę o wysokiej odporności na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i proces zabrudzania. Zawiera także dodatkowe składniki zabezpieczające powierzchnię tynku przed porostem glonów System KABE THERM RENO jest firmowym zestawem materiałów przeznaczonym do i grzybów. Zastosowanie tynku silikonowego ARMASIL T umożliwia wykonanie cienkowar- ocieplania ścian zewnętrznych budynków oraz docieplania ścian z istniejącym systemem stwowej wyprawy tynkarskiej o mikroporowatej strukturze i wysokiej przepuszczalności pary wodnej oraz dwutlenku węgla (CO2). Silikonowa masa tynkarska szczególnie wyróżnia się niską nasiąkliwością powierzchniową związaną z efektem „perlenia” wody na powierzchni wyprawy silikonowej. Efekt ten skuteczne zabezpiecza elewację przed działaniem opadów atmosferycznych oraz znacznie redukuje osadzanie się zanieczyszczeń. Tynk ARMASIL T dostępny jest w fakturze pełnej i różnych grubościach ziarna oraz w rozbudowanej palecie kolorów uzyskiwanych wyłącznie przy użyciu najtrwalszych pig- 74 75 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany mentów nieorganicznych, dzięki czemu umożliwia swobodne kształtowanie wizerunku architektonicznego budynków. Ze względu na łatwą technologię montażu oraz niskie koszty robocizny stosowany jest najczęściej przy termomodernizacji budynków wykonanych w starych energochłonnych technologiach (niespełniających obowiązujących wymogów izolacyjności termicznej). KABE THERM MW – system ocieplania budynków oparty na wełnie mineralnej Kompleksowy system ociepleń KABE THERM MW oparty jest na elewacyjnej wełnie mineralnej i wykończony silikonową wyprawą tynkarską ARMASIL T. Do jego wykonania można stosować płyty z elewacyjnej wełny mineralnej (o zaburzonym układzie włókien). względu na bardzo dobre właściwości akustyczne nadaje się również do ocieplania Zapewnia wysoką paroprzepuszczalność umożliwiającą swobodne „oddychanie” ścian. obiektów zlokalizowanych w strefach o dużym natężeniu hałasu. Warstwą zewnętrzną systemu jest trwała silikonowa wyprawa tynkarska ARMASIL T, dostępna w szerokiej palecie kolorów. Podejmując decyzję o ociepleniu obiektu budowlanego, stajemy wobec trudnego wyboru, jaki system ociepleń jest najlepszy dla mojego domu. Aby rozwiązać ten dylemat System zapewnia wysoką odporność na działanie warunków atmosferycznych oraz firma Farby KABE Polska oferuje szeroka gamę systemów ociepleń KABE THERM, opar- proces zabrudzania. Chroni ściany budynku przed porostem glonów i grzybów. Może być tych na różnych materiałach termoizolacyjnych. Dodatkowym atutem zastosowania sy- wykończony w szerokiej palecie faktur i grubości ziarna. Dzięki wysokiej paroprzepusz- stemów ociepleń KABE THERM jest możliwość uzyskania wydłużonej 5-letniej gwarancji czalności doskonale się sprawdza na budynkach ze ścianami wykonanymi z materiałów na system i kolor tynku (według palety kolorów Farby KABE). porowatych (jak np. beton komórkowy, żużlobeton, cegła poryzowana). Natomiast ze Farby KABE Polska Sp. z o.o. ul. Śląska 88, 40-742 Katowice tel. +48 32 204 64 60, fax +48 32 204 64 66 www.farbykabe.pl e-mail: [email protected] 76 77 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany Firma SELENA ma w swojej ofercie wyroby nowej generacji na bazie zolu kwasu krzemowego. Ta innowacyjna technologia została wykorzystana w farbach elewacyjnych, tynkach i gruntach linii TYTAN ® EO. trwałe piękno tkanki miejskiej Fot. Stowarzyszenie Inner Art/Selena PRODUKTY TYTAN® EO, CZYLI SPOSÓB NA TRWAŁE PIĘKNO TKANKI MIEJSKIEJ Farby i tynki są dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej według wzornika Kolekcji Barw TYTAN EOS oraz w Systemie Barwienia TYTAN® EOS z mieszalników w całej Polsce. Efekt COLORsafe® chroni kolor na lata. Ze względu na swoje wyjątkowe parametry, farby elewacyjne TYTAN® EO zostały wybrane do tworzenia olbrzyPraca wykonana farbą TYTAN® EO na fasadzie budynku przy ul. Grobli 11 w Poznaniu. Festiwal Murali Outer Spaces Spoiwem w tradycyjnych wyrobach silikatowych jest tzw. potasowe szkło wodne, czyli mich fresków na Festiwalu Murali Outer Spaces w Pozna- krzemian potasu. Z uwagi na właściwości chemiczne, aplikacja takich produktów (posia- niu. Firma SELENA była głównym mecenasem wydarzenia. dających wysoki poziom pH) wymaga dużej wprawy, a podczas nakładania konieczne są Fasady wytypowanych budynków poznańskiej przestrzeni stabilne warunki pogodowe. Badania laboratoryjne działu Research & Development firmy miejskiej zostały pomalowane farbami zolokrzemowymi marki TYTAN® EO. Dzięki silnym SELENA wykazały, że dzięki zastosowaniu spoiwa w postaci zolu kwasu krzemowego właściwościom kryjącym i bogatej palecie kolorów farb zolokrzemowych, powstałe dzieła możliwe jest uniknięcie tych ograniczeń. urban artu wpisały się na stałe w tkankę miejską Poznania, nadając starym budynkom nowe, artystyczne oblicze. nanotechnologia w budownictwie fotokataliza sposobem na czystą fasadę Innowacyjne produkty zolokrzemowe TYTAN® EO swoje doskonałe Ściany zewnętrzne budynków narażone są na niszczące działanie zanieczyszczeń miej- właściwości kryjące zawdzięczają na- skich i przemysłowych. Dzięki wykorzystaniu zjawiska fotokatalizy w farbach elewacyj- nocząstkom dwutlenku tytanu. Cecha nych TYTAN® EO, fasady zyskują samoczyszczącą warstwę chroniącą kolor przez wiele ta sprawia, że doskonale nadają się lat. Fotokataliza to następujący pod wpływem światła proces reakcji chemicznej, powo- na elewacje w lokalizacjach szczegól- dujący redukcję i utlenianie zabrudzeń. Aktywnym związkiem w tym procesie jest dwutlenek tytanu (TiO2). Rozdrobniony do wielkości nanocząsteczek wykazuje się wyjątko- czynników atmosferycznych, jak np. Linia produktów zolokrzemowych TYTAN EO ® kwaśne deszcze. wymi właściwościami fotokatalicznymi oraz zdolnościami do neutralizowania zanieczyszczeń gazowych i przemysło- Dodatkowo, dzięki zastosowaniu nanocząsteczkowej krzemionki koloidalnej, są one wych, takich jak: szkodliwe składniki spalin, tlenki siarki także rekomendowane na elewacje, dla których wymagane jest zachowanie swobodnego i azotu czy opary benzyny. TiO2 jako składnik farb elewa- przepływu pary wodnej, jak mury wykonane z betonu komórkowego z izolacją ciepl- cyjnych TYTAN® EO sprawia, że pokryte nimi powierzchnie ną z wełny mineralnej, mury w starym budownictwie, mury basenów czy pomieszczeń charakteryzują się wyjątkową odpornością na zabrudze- mokrych. nia, niekorzystne warunki atmosferyczne oraz zdolnością Właściwości chemiczne umożliwiają nakładanie powłoki nawet przy niestabilnych wa- do samoczyszczenia. runkach pogodowych, z uwagi na mniejszą wrażliwość produktów na różnice temperatur Farby zolokrzemowe TYTAN® EO wykazują aktywność i wilgotności powietrza. Formuła USERfriendly® sprawia, że są bardzo wygodne i łatwe fotokatalityczną, przebiegającą cyklicznie w czasie oddzia- w aplikacji. Produkty grupy TYTAN® EO zawierają zaawansowany technologicznie kom- ływania światła na powłoki malarskie. Pod wpływem po- pleks MYKOsecure® o właściwościach glono- i grzybobójczych. Zabezpiecza on ściany budzanej przez światło cyklicznej reakcji dwutlenku tytanu przed korozją mikrobiologiczną. pomalowane nimi podłoże staje się podatne na usuwanie 78 Fot. Stowarzyszenie Inner Art/Selena nie narażonych na szkodliwe działanie Praca wykonana farbą TYTAN® EO na fasadzie budynku przy ul. Taczaka 18 w Poznaniu Festiwal Muralia Outer Spaces 79 Elewacjesponsorowany Artykuł brudu suchego z powierzchni powłoki. Procesy te zacho- TYTAN Farby elewacyjne EO zolokrzemowe: t z efektem fotokatalizy: pod wpływem promieni UV następują reakcje utleniające i rozkładające zabrudzenia organiczne t o niskoalkalicznym odczynie pH t z kompleksem MYKOsecure ® zabezpieczającym przed szkodliwym działaniem glonów i grzybów t tworzą powłokę o podwyższonej przepuszczalności pary wodnej t doskonałe właściwości kryjące: nie pozostawiają smug t formuła USERfriendly ® umożliwia nakładanie farb za pomocą pędzla, wałka lub metodą natryskową t dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej Kolekcji Barw TYTAN ® EOS t możliwość indywidualnego doboru odcieni dzięki Systemowi Barwienia TYTAN ® EOS Fot. Stowarzyszenie Inner Art/Selena Artykuł sponsorowany dzą w pełni po upływie wymaganego okresu ekspozycji na światło. Zanieczyszczenia atmosferyczne, stykając się z zaawansowanymi technologicznie powłokami, ulegają utlenieniu i przekształcane są w substancje nieszkodliwe dla środowiska. Eliminacja zanieczyszczeń z fasady przebiega przede wszystkim dzięki opadom atmosferycznym, które spłukują utlenione zabrudzenia z powierzchni ścian. TYTAN® Farby elewacyjne EO zolokrzemowe Olbrzymią zaletą powierzchni samoczyszczących są tak- Praca wykonana farbą TYTAN® EO na fasadzie budynku przy ul. Woźnej 13 w Poznaniu. Festiwal Murali Outer Spaces że walory estetyczne – pozostają one piękne i czyste znacznie dłużej niż te pokryte farbami produkowanymi w technologii tradycyjnej. Zastosowanie farb zolokrzemowych TYTAN® EO z efektem fotokatalizy wzmacnia trwałość koloru, a więc wydłuża czas między cyklicznymi pracami re- TYTAN ® Tynki cienkowarstwowe EO zolokrzemowe: możliwość nakładania przy niestabilnych warunkach pogodowych – niższa wrażliwość na różnice temperatur i wilgotności powietrza t o niskoalkalicznym odczynie pH t z kompleksem MYKOsecure ® zabezpieczającym przed szkodliwym działaniem glonów i grzybów t dostępne w 8 strukturach – w granulacjach 1,5 mm, 2,0 mm, 2,5 mm oraz 3,0 mm, a także w 2 najpopularniejszych fakturach – „baranek” i „kornik” budynków. Nawierzchniowe farby zolokrzemowe TYTAN® EO z efektem fotokatalizy przeznaczone są do wymalowań zarówno t do gruntowania powierzchni przed nakładaniem farb zolokrzemowych i krzemianowych t ogranicza i wyrównuje chłonność podłoża, nie zmniejszając jego paroprzepuszczalnści t ułatwia nakładanie, zwiększa przyczepność i wydajność farby t zapobiega przenoszeniu zanieczyszczeń z warstw podkładowych do warstwy farby t eliminuje możliwość powstawania plam i przebarwień t wydajność: 25 m 2 przy 5 l t produkt gotowy do użycia 80 nych TYTAN® Tynki cienkowarstwowe EO zolokrzemowe Można krywać budynków. nimi po- wszelkie wysezonowane Grunt pod farby EO zolokrzemowy: bezbarwny grunt na bazie krzemionki koloidalnej nowych, jak i remontowa- dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej według Kolekcji Barw TYTAN ® EOS oraz w Systemie Barwienia TYTAN ® EOS z mieszalników (indywidualny dobór odcienia) t Fot. Stowarzyszenie Inner Art/Selena t t montowymi, co wpływa na obniżenie kosztów eksploatacji rekomendowane na elewacje wymagające swobodnego przepływu pary wodnej Fot. Stowarzyszenie Inner Art/Selena t TYTAN® Grunt pod farby EO zolokrzemowy podłoża mineral- ne, takie jak: tynki Praca wykonana farbą TYTAN® EO na ścianie budynku przy ul. Hetmańskiej w Poznaniu. Festiwal Murali Outer Spaces cementowe, cementowo-wapienne, cienkowarstwowe tynki mineralne, zolokrzemowe, a także beton i płyty gipsowo-kartonowe. Farby te mają bardzo dobre właściwości kryjące i nie pozostawiają smug na malowanych powierzchniach. Selena SA infolinia 0 801 350 500 www.selena.pl 81 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany ELEWACJE METALOWE – W ROLI GŁÓWNEJ TYTAN-CYNK Urok elewacji z blach cynkowo-tytanowych wynika z ich dużej różnorodności i ogromnej wszechstronności zastosowania – od alpejskiej chaty do nowoczesnego muzeum czy domu mieszkalnego, od stylu tradycyjnego do awangardy. Bez problemów można w tej technice wykonywać elementy wypukłe, wklęsłe, zaokrąglenia lub pasy stożkowe. Także rytm i ułożenie rąbków na elewacji mogą być dowolne, od układu poziomego, ukośnego po pionowy. Dzięki dużej ilości możliwych wariantów detali, rąbek stojący doskonale wpisuje się w architekturę tradycyjną, jak i w projekty nowoczesne. A wszystko to bez żadnego przebicia przez arkusz blachy. połączenia Systemy rąbków łączą poszczególne pasy w kierunku podłużnym. Kątowy rąbek stojący to typowa metoda stosowana na elewacjach. Odznacza się on mocnym akcentem na płaszczyźnie fasady dzięki swej wysokości i szerokości wynoszącej odpowiednio około 25 i 12 mm. Rozstaw (podział optyczny) rąbków może być dowolny i wynosi zazwyczaj od 330 do 430 mm między rąbkami. Ważną rzeczą jest grubość materiału zastosowanego na elewacji – grubość 0,8 mm pozwala wyeliminować falowanie blachy i odbicie refleksów. Zastosowanie maszyn profilujących bezpośrednio na budowie umożliwia optymalny przebieg pracy od wyprofilowania materiału, po zaginanie profili i zamykanie rąbków. Różne długości i szerokości pasów pozwalają realizować nawet bardzo finezyjne formy specjalne, od płaszczyzn łukowych zaczynając. Kątowy rąbek stojący ma zastosowanie na płaszczyznach o spadku > 35°, także przy pokrywaniu małych powierzchni, jak dachy, blendy, attyki i ścianki, pozwalając przy tym na optyczny podział zgodny z powierzchną elewacji. Lotnisko w Bydgoszczy jest jednym z wielu tego typu przykładów. Elewacja w technologii nieregularnej łuski z grafitowej blachy RHEINZINK prePATINA schifergrau Kątowy rąbek stojący wyróżnia się szczególnie małymi naprężeniami materiałowymi. Ponieważ możliwe jest wykonanie elewacji z długich pasów blachy, przy ich łączeniach ważne jest uwzględnienie współczynnika rozszerzalności. Ten wskaźnik dla blachy cynko- Elewacje z tytan-cynku przekonują nie tylko estetyką i możliwością dopasowania się do każdego naturalnego materiału. Dzięki swojej trwałości sprawiają, że są stosowane wo-tytanowej wynosi 2,2 mm/1 m · 100°C, co w porównaniu z innymi metalami plasuje ten materiał w środku tabeli. od stuleci: początkowo w formie stylowej metaloplastyki na obiektach zabytkowych i sakralnych, a obecnie na bryłach nowoczesnych budynków, podkreślając reprezentacyjność i solidność budowli. technologia rąbka stojącego Istotną cechą tego rozwiązania jest szczelność połączeń przy jednocześnie zachowanej możliwości ruchów termicznych blachy. Jest to technologia stosowana w najbardziej newralgicznych miejscach fasad. Przy wysokości 25 milimetrów rąbek stojący jest rozwiązaniem deszczoszczelnym, bez potrzeby stosowania dodatkowych zabiegów. 82 Elewacje wykonane z blachy cynkowo-tytanowej RHEINZINK prePATINA blaugrau, w technologii na rąbek stojący kątowy 83 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany konstrukcja Elewacje z blach cynkowo-tyta- wania” budynku, co było wykorzystywane nowych wykonuje się w systemie przez wybitnych architektów, m.in. Fran- elewacji wentylowanych, z pełnym ka O. Gehry’ego czy Daniela Libeskinda. podłożem wykonanym z desek lub Obecnie okładziny elewacyjne wykonu- płyty OSB. Dopuszcza się (przy je się z użyciem materiału z linii RHEIN- wykonaniu elewacji w technologii ZINK prePATINA, już na początku uzy- łuski) wykonanie podłoża z blachy skując efekt naturalnej patyny. Istotną trapezowej. Ponieważ jest to mate- cechą tego rodzaju patyny jest to, że ła- riał naturalny, także pod względem two komponuje się ona z każdym innym wagowym stanowi on ciekawą al- naturalnym ternatywę dla elewacji z kamienia klinkierem, szkłem itd.), a jeśli zostanie lub ceramiki. zarysowana podczas montażu czy eksplo- rodzaje powierzchni i właściwości patyny Elewacja w technologii nieregularnej łuski z grafitowej blachy RHEINZINK prePATINA schifergrau cecha podkreśla jednak proces „dojrze- materiałem (piaskowcem, atacji – odbudowuje się dokładnie w tym samym odcieniu. Przekrój przez elewację wykonaną w technologii łuski RHEINZINK Blacha cynkowo-tytanowa jest blachą stopową i nie ulega korozji w potocznym rozumieniu, gdyż nie zawiera żelaza. Dlatego materiał ten nie wymaga konserwacji czy zabezpieczenia powłokami lakierniczymi (malowania). Powierzchnia blachy PATINA LINE jest materiałem „żywym” i cały czas „współpracuje” z otoczeniem. Przy zastosowaniu na elewacjach blachy gołowalcowanej (błyszczącej) proces naturalnego patynowania materiału może wymagać dość MikMak House we Wrocławiu – elewacja wykonana w technologii na rąbek kątowy z blachy cynkowo-tytanowej RHEINZINK prePATINA blaugrau. Projekt został opracowany przez projektantów z ArC2 Fabryka Projektowa długiego czasu. W tej przejściowej fazie gołowalcowany materiał ma skłonność do odbijania refleksów świetlnych, Elewacja w technologii nieregularnej łuski z szaro-niebieskiej blachy RHEINZINK prePATINA blaugrau 84 co należy traktować jako cechę naturalną i zanikającą w czasie. Ta RHEINZINK Polska Sp. z o.o. Majdan, Trasa Lubelska 57, 05-462 Wiązowna tel. 22 789 91 71, fax 22 789 91 99 [email protected], www.rheinzink.pl 85 Klinkier Klinkier Jeśli zdecydujemy się na jednolity kolor elewacji, warto pamiętać, aby przy układaniu cegły klinkierowe na elewacje mieszać cegły z kilku palet w celu uzyskania równomiernego koloru, gdyż jedne z nich mogą być jaśniejsze, a inne ciemniejsze. Cegły klinkierowe to najwyższa klasa cegieł elewacyjnych. Są wytrzymałe, odporne na uderzenia, działanie czynników atmosferycznych i ognia oraz grzybów i pleśni. Powierzchnia cegieł klinkierowych jest bardzo twarda i odporna na zarysowania, a wykończona nimi elewacja przez dziesiątki lat nie traci na intensywności koloru. Możliwe jest także zestawianie różnych odcieni jednego koloru lub kilku różnych kolorów cegieł w elewacji. Niektóre jej elementy, np. cokół czy obramienia okien i drzwi, można zaakcentować innym kolorem niż reszta elewacji. Cegły klinkierowe w elewacji można również łączyć z innymi materiałami, np. drewnem, tynkiem, szkłem, aluminium lub betonem. Wszystko zależy od stylu i klimatu domu Klinkier to produkt w pełni naturalny, jest bowiem wykonany z naturalnego surowca, jakim jest wysokiej jakości odpowiednio sezonowana glina. Cegły klinkierowe wyróżniają oraz od pomysłowości i wyobraźni architekta, który najlepiej doradzi, jaki kolor wybrać lub z czym go zestawić. się małą nasiąkliwością (nawet poniżej 6%), dzięki temu są również odporne na mróz. Do wyboru są także różne faktury cegieł klinkierowych. Najczęściej produkuje się gład- Zachowują trwałość nawet w środowiskach agresywnych, takich jak kwaśne deszcze czy kie lub ryflowane (o lekko wyżłobionej powierzchni). Producenci oferują również cegły smog. piaskowane, łamane, o nieregularnych wgłębieniach i nacięciach, przypominające wyglądem np. kamień. kolory Cegły klinkierowe dostępne są w różnych barwach, w zależności od użytego do ich zaprawy produkcji surowca i sposobu wypalania. Najbardziej popularne kolory cegieł to różne od- Do prac z elementami klinkierowymi należy używać odpowiedniej zaprawy. Powinny cienie czerwieni i brązu. Jednak klinkier produkuje się także w kolorach: żółtym, białym, to być wyłącznie zaprawy specjalistyczne, przeznaczone do klinkieru. Informacje o prze- beżowym, szarym lub czarnym oraz ich odcieniach. znaczeniu zaprawy producenci umieszczają na opakowaniu wyrobu. Zaprawy do klinkieru Dostępne są także cegły cieniowane – żółtobrązowe, czerwonobrązowe lub szaro- zawierają składniki ograniczające powstawanie na elewacji wykwitów, np. tras – minerał pochodzenia wulkanicznego, który uszczelnia zaprawę, utrudniając transport kapilarny czerwone. resztek rozpuszczonych soli na powierzchnię zaprawy, czy nanododatki. Skład zaprawy ogranicza również występowanie na jej powierzchni rys skurczowych. Zaprawa do klinkieru charakteryzuje się wysokim stopniem plastycz- ności i przyczepności do elementów o niskiej nasiąkliwości (3–8%). Jest wodo- i mrozoodporna; Fot. Röben 86 można ją stosować zarów- Fot. Röben 87 Klinkier Klinkier no wewnątrz, jak i na zewnątrz. pochodzącymi z różnych par- Ma postać suchej mieszanki do tii produkcyjnych. zarobienia wodą i jest dostępna t Cegły przygotowane do mu- w kilku kolorach, np.: grafito- rowania powinny być suche, wym, brązowym, czerwonym, czyste i wolne od kurzu. szarym czy beżowym. Zaprawa t Należy używać odpowiedniej jest uniwersalna, można ją sto- technologii wznoszenia muru sować zarówno do wznoszenia i spoinowania. murów z cegieł klinkierowych, jak i do wypełniania fug. t uwagę należy zwracać na Fot. Röben dużą staranność i czystość spoiny układania kolejnych elemen- Ważnym elementem, dopełniającym estetyczny wygląd elewacji, jest także kolor i sposób wykonania spoin między cegłami. Spoiny mogą być wklęsłe, wypukłe lub zrównane W trakcie prac szczególną tów. t Bezwzględnie należy używać z licem ściany. Ich kolory mogą być dopasowane do koloru cegieł lub zestawione kon- odpowiedniej zaprawy, prze- trastowo, np. jasna spoina w połączeniu z ciemną cegłą podkreśli rysunek całej elewacji znaczonej do klinkieru. i rozjaśni budynek. Spoina ciemniejsza, dopasowana do barwy cegieł, nada całej elewacji t nywać spoin w czasie opadów wygląd bardziej spokojny, elegancki. deszczu lub śniegu i w czasie Przy wyborze koloru ważne jest wyczucie i warto zasięgnąć porady u specjalisty, aby mrozów. efekt końcowy nie był niemiłym zaskoczeniem. Spoiny są dostępne w postaci suchej, mrozoodpornej mieszanki, którą miesza się Nie wolno murować i wyko- t Na czas przerw w murowaniu Fot. Röben z wodą. Wykonywanie spoin należy przeprowadzić po dokładnym wyschnięciu muru (po należy zadbać o prawidłowe upływie 7 dni). Grubość spoiny powinna być równa dla całej warstwy. W przypadku zabezpieczenie ostatnich warstw folią lub matami chroniącymi przed ewentualnymi kontaktu zaprawy z licem cegły, zabrudzenie trzeba jak najszybciej usunąć (najlepiej na opadami i zbyt szybkim wysychaniem zaprawy, spowodowanym działaniem wiatru sucho). Czyszczenie powinno odbywać się zawsze od góry. i słońca. Nie zaleca się stosowania jakichkolwiek preparatów do czyszczenia elewacji, jednak t Rozpakowane palety cegieł należy zabezpieczyć przed opadami atmosferycznymi. przy większych zanieczyszczeniach można zastosować specjalny środek, należy jednak t Prace budowlane z zastosowaniem cegieł klinkierowych należy zlecić poleconej i spraw- bardzo ściśle przestrzegać zaleceń producenta. Na rynku jest wiele różnych produktów dzonej firmie wykonawczej, ponieważ błędy popełnione przez wykonawców podczas zabezpieczających elewacje z klinkieru przed zabrudzeniami i wykwitami. Należy jednak murowania klinkieru są bardzo trudne, a czasami wręcz niemożliwe do naprawienia. pamiętać, aby stosować je z rozwagą. zasady prawidłowego murowania t t Wszelkie prace z klinkierem należy prowadzić w temperaturze 5–30°C. Agata Grudecka Należy jednorazowo kupić tyle cegieł, aby starczyło ich na całą inwestycję, ponieważ partie pochodzące z kolejnych dostaw mogą nieznacznie różnić się odcieniem. t W trakcie murowania należy wybierać cegły z co najmniej 5 palet, ze względu na niewielkie różnice w odcieniach kolorów, jakie mogą występować pomiędzy cegłami 88 89 Elewacjesponsorowany Artykuł JAK WYKONAĆ EFEKTOWNĄ ELEWACJĘ Z KLINKIERU Artykuł sponsorowany regulacji procesów produkcji, cegłom nadaje się pożądany kolor i fakturę lica. Dzięki szczegółowym, sterowanym komputerowo kontrolom jakości, dąży się do jak największej powtarzalności barwy cegieł, jednak różnice w samym składzie chemicznym gliny mogą Wykonanie trwałej i estetycznie wyglądającej elewacji z cegieł wymaga przestrzegania kilku zasad sztuki murarskiej, dotyczących zarówno prac budowlanych, jak i sposobu przechowywania cegieł. powodować drobne rozbieżności w ubarwieniu kolejnych partii. Jest to zjawisko typowe, występujące u wszystkich producentów ceramicznych materiałów budowlanych. Granice dopuszczalnych różnic kolorystycznych określają normy budowlane, tłumacząc to specyfiką procesu technologicznego oraz właściwościami gliny. WARTO WIEDZIEĆ Wytrzymałość i estetyka ceglanej elewacji uzależniona jest nie tylko od samego materiału budowlanego, ale przede wszystkim od rzetelności wykonania. Nieprzestrzeganie zasady dotyczącej mieszania cegieł pochodzących z kilku palet, czy też stosowanie nieodpowiedniej zaprawy może sprawić, że uzyskany efekt nie będzie spełniać naszych oczekiwań. Prawidłowo przeprowadzona budowa elewacji z cegły pozwoli natomiast uniknąć prac renowacyjnych na co najmniej kilkanaście lat. Przestrzeganie zasady mówiącej, że należy mieszać ze sobą cegły pochodzące z kilku palet sprawia, że drobne różnice w barwie poszczególnych egzemplarzy są niedostrzegalne. Murarze, którzy nie przeplatają egzemplarzy z różnych palet, postępują niezgodnie z zasadami sztuki murarskiej oraz mogą spowodować, że nawet przypuszczalne rozbieżności w kolorystyce cegieł będą na dużych powierzchniach widoczne. Zasadę mieszania cegieł z minimum trzech palet należy szczególnie stosować w przypadku cegieł o zróżnicowanej kolorystyce lica, jak na przykład burgund czy wzory cieniowane z oferty firmy Röben. Ciągle ulepszane parametry techniczne cegieł licowych i klinkierowych sprawiają, że są one jednym z najtrwalszych materiałów służących do budowy elewacji. Aby ściana zewnętrza nie wymagała żadnych prac renowacyjnych przez wiele lat, konieczne jest również rzetelne wykonawstwo. Błędy popełniane w czasie murowania mogą się bowiem przyczynić do powstawania defektów w ścianie zewnętrznej, zarówno pod względem konstrukcyjnym, jak i wizualnym. Realizacja poniższych zasad nie jest związana ani z dużo wyższymi kosztami budowy, ani z większym nakładem pracy. Ich pominięcie może natomiast kosztować bardzo wiele. zasada nr 1: mieszanie cegieł z kilku palet Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że cegła jest produktem naturalnym, której kolor powstaje w czasie wypalania gliny. W zależności od barwy samego surowca oraz 90 91 Elewacjesponsorowany Artykuł zasada nr 2: zaprawy do klinkieru – uniknięcie wykwitów Artykuł sponsorowany Na co możesz się zdecydować: t kolor: do wyboru jest mnóstwo barw, ich odcieni i melanży: od żółtopiaskowych, przez całą gamę czerwieni i jej pochodnych, po szarości, grafity i czernie. Dostępny jest nawet klinkier w kolorze białym. Ogromny wybór kolorów cegieł klinkierowych i licowych jest wynikiem nowoczesnej technologii produkcji: angobowania i glazurowania powierzchni lica, barwienia w masie, stosowania specjalnie dobranych domieszek mineralnych; t faktura: decydując się na klinkier na elewacji, musimy wybrać również strukturę lica cegły czy płytki. A jest z czego: dostępne są powierzchnie gładkie, ryflowane, piaskowane, łupane, ciosane, a nawet drapane; t format i wiązanie: w zależności od efektu, jaki chcemy osiągnąć, możemy zdecydować się na kilka formatów cegieł i płytek. Uniwersalny, standardowy rozmiar NF (240/115/71 mm) dobrze prezentuje się zarówno na większych, jak i mniejszych powierzchniach i nadaje się do różnych wiązań. Możemy jednak wybrać cegły węższe i dłuższe, o zwiększonym lub zmniejszonym formacie. Na wygląd ceglanej ściany będzie mieć wpływ również sposób wiązania cegieł, a także grubość i kolor spoiny. Spoina zbliżona odcieniem do klinkieru pozwoli stworzyć jednolitą powierzchnię, a fuga kontrastująca barwą z materiałem podkreśli cegły w murze. t parametry techniczne: cegły i płytki klinkierowe mają wysokie parametry techniczne, dzięki którym są odporne na mróz i szkodliwe działanie innych czynników atmosferycznych, mają trwały, nieblaknący kolor, trudno je uszkodzić mechanicznie i mają niską nasiąkliwość. Ceglana elewacja jest odporna na działanie czynników atmosferycznych oraz uszkodzenia mechaniczne. Ponieważ cegła jest materiałem charakteryzującym się znaczną wytrzymałością, mrozoodpornością oraz niewrażliwością na promienie słoneczne, przez wiele lat zachowuje swój niezmieniony wygląd i praktycznie nie wymaga żadnych prac renowacyjnych. Problem mogą stanowić jednak wykwity, tworzące się najczęściej w skutek niewłaściwego wyboru zaprawy, zawierającej wapno. Pod wpływem działania wody lub wilgoci, rozpuszczone sole są wymywane na powierzchnię muru, tworząc białe zacieki. Zastosowanie odpowiedniej zaprawy, przeznaczonej specjalnie do klinkieru, jest więc pierwszym krokiem w walce z wykwitami. zasada nr 3: precyzyjne wykonanie nadproży i podokienników Kształtowanie elewacji wymaga szczególnej precyzji wykonania tych wszystkich elementów ściany, które mogą okazać się problematyczne w kwestii termoizolacji. Są to najczęściej nadproża oraz podokienniki. To właśnie w tych miejscach dochodzi często do zasada nr 4: ochrona cegieł na placu budowy strat ciepła, ponieważ przy otworach okiennych i drzwiowych zostaje przerwana ciągłość Bardzo mała nasiąkliwość cegieł klinkierowych przekłada się na znaczną ich odporność materiału izolacyjnego. Dzięki starannemu wymurowaniu nadproży i podokienników na działanie wody opadowej oraz wilgoci, jak również sprawia, że materiał ten nie jest z prefabrykowanych elementów gotowych, można w dużej mierze ograniczyć przenikanie podatny na temperatury ujemne. Jednak ze względu na proces wiązania samej zaprawy ciepła, głównie za sprawą dokładnego dostosowania ich wymiarów do konstrukcji ściany. nie powinno się dopuszczać do zawilgocenia cegieł na placu budowy. Umiejscowienie materiału na paletach uniemożliwi jego zawilgocenie od strony gruntu, a przykrycie folią ochroni go przed zamoczeniem podczas deszczu. Zaniedbanie w tym względzie może później negatywnie wpłynąć na przebieg wiązania zaprawy, a z czasem także do powstawania nieestetycznego białego nalotu na elewacji, czyli wykwitów. Zalecane jest również rozłożenie prac murarskich na dwa etapy. Po wzniesieniu muru z cegieł, należy na okres od siedmiu do dziesięciu dni zabezpieczyć jego górną warstwę przed penetracją wody z opadów atmosferycznych. Następnie po około czterech tygodniach można rozpocząć fugowanie. Zdecydowanie odradza się wykonywania fug w czasie niesprzyjających warunków pogodowych (deszcz, niskie temperatury), które negatywnie wpływają na proces wiązania fug. Zapraszamy do wirtualnego albumu inspiracji wnętrzarskich „DESIGN by Röben” 92 Röben Polska Sp. z o.o. i Wspólnicy Sp.K. ul. Rakoszycka 2 55-300 Środa Śląska 93 Elewacjesponsorowany Artykuł ELEWACJA TOM – ŚCIANY Z EFEKTEM Artykuł sponsorowany ściana trójwarstwowa – dlaczego warto? Zbudowanie ściany trójwarstwowej daje kilka wymiernych korzyści. Ogromna zaleta Elewacja zdobi budynek – to fakt, któremu trudno zaprzeczyć. Dlatego warto do tego elementu wykończenia domu przykładać należytą wagę i wybrać odpowiednie materiały. Dobrym rozwiązaniem jest elewacja, która ma charakter ponadczasowy i uniwersalny. Wówczas zmiana mody i trendów nie wpływa na atrakcyjność budynku. Do takich elewacji z pewnością należą te budowane z betonowych bloczków, które do złudzenia przypominają naturalny, łupany piaskowiec. wynika już z samej konstrukcji – każda warstwa pełni właściwą dla jej specyfiki funkcję. Część wewnętrzna jest ścianą nośną, część środkowa to izolacja termiczna. Warstwa zewnętrzna to warstwa elewacyjna, która z jednej strony jest ochroną wewnętrznej konstrukcji przed uszkodzeniami i warunkami atmosferycznymi, a z drugiej stanowi o wyglądzie i charakterze budynku. Ściana trójwarstwowa daje duży komfort cieplny oraz akustyczny. Specyfika konstrukcji pozwala na osiągnięcie dobrej izolacji termicznej budynku, a co za tym idzie, umożliwia zminimalizowanie zużycia energii niezbędnej do ogrzewania. Dużą zaletą jest także trwałość, ognioodporność oraz brak tzw. mostków termicznych. łupane bloczki elewacyjne Elewacja ma nam służyć na długie lata. Przy wyborze materiałów na ostatnią warstwę trzeba więc uwzględnić nie tylko walory estetyczne, ale także ich trwałość i odporność na działanie czynników zewnętrznych (brud, deszcz, śnieg). Wiele materiałów elewacyjnych (np. drewno, kamień) wymaga licznych pracochłonnych zabiegów konserwujących. Bloczki elewacyjne TOM uwalniają nas od tego problemu. Proces produkcji Vibro Technology, będący gwarancją najwyższej jakości, zapewnia wieloletnią trwałość materiału i pozwala uniknąć kosztów związanych z koniecznością regularnego malowania i renowacji ścian zewnętrznych. Bloczki cechują się ponadto wysoką odpornością na uszkodzenia mechaniczne i zabrudzenia, jak również na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych. 94 95 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany faktura i wygląd kamienia łupanego Niepowtarzalne łupane faktury bloczków uzyskiwane są w obróbce Splitting Techno- logy. Różnorodne odcienie: piryt i stalowy, dają dodatkowe możliwości architektoniczne i aranżacyjne. Kolory elewacji TOM, zbliżone do tych występujących w naturze, pozwalają na harmonijne wpisanie budynku w otoczenie. elewacja domu, garażu i obiektów użyteczności publicznej Bloczki elewacyjne TOM firmy JONIEC doskonale sprawdzają się jako ostatnia warstwa ściany trójwarstwowej. Są chętnie stosowane zarówno w budownictwie mieszkaniowym (domy jednorodzinne i wielorodzinne), jak i przemysłowym (elewacje budynków biurowych, ściany budynków użyteczności publicznej). Można je również wykorzystać do budowy ścian garażu lub innych elementów przydomowej aranżacji. co można wybrać? Łatwość układania bloczków TOM znacząco upraszcza i przyspiesza czas budowy. Elementy nadprożowe i bloczki narożne ułatwiają ponadto wykończenie trudnych załamań i wgłębień. Oferowane przez firmę JONIEC bloczki elewacyjne dostępne są w wielu wariantach: bloczki łupane jednostronnie TOM 20 (wymiary: dł. 390, szer. 195, wys. 190) oraz TOM 10 (390/95/190); bloczki łupane narożne: TOM N20 (390/195/190) oraz TOM N10 (295/95/190); bloczek nadprożowy TOM U20 (190/195/190). JONIEC Tymbark 109, 34-650 Tymbark tel. 18 332 53 90, kom. 602 539 182 e-mail: [email protected], www.joniec.pl 96 97 Kamień Kamień naturalny kamień Kamień naturalny dodaje fasadom elegancji i solidności. To jeden z najbardziej tradycyjnych materiałów elewacyjnych. Szeroki wybór kolorów, kształtów i faktur kamienia pozwala nadać niemal każdemu budynkowi zamierzony efekt stylizacyjny. Fot. Libet Fot. Bruk-Bet Kamień naturalny pasuje do różnych stylów architektonicznych, można go użyć zarówno na tradycyjnych, jak i nowoczesnych domach. Idealnie sprawdzi się jako okładzina cokołów, obramienia okien i drzwi oraz jako element dekoracyjny elewacji – przetrwa wiele lat bez skomplikowanych zabiegów konserwacyjnych. Kamień można łączyć na elewacji z innymi materiałami, np. z tynkiem lub drewnem. Fot. Libet Fot. Libet Właściciel domu musi spełnić szereg warunków, żeby móc realnie myśleć o kamiennym pokryciu elewacji. Co prawda kamień uważany jest za surowiec niezwykle twardy i odporny na działanie wielu czynników zewnętrznych, należy jednak pamiętać, że nieodpowiednia izolacja ściany i wilgoć mogą wpłynąć nie tylko na stan murów budynku, ale również na późniejszy wygląd kamienia. Pod wpływem wilgoci i kwaśnych opadów może on ulec przebarwieniu. Na elewacje najczęściej wykorzystuje się piaskowiec, granit, sjenit oraz niektóre odmiany wapieni. Najbardziej wytrzymałe i najtrwalsze są granit i sjenit, a najmniej odporne, zwłaszcza na działanie substancji chemicznych, wapienie. Płyty różnią się kształtem, sposobem wykończenia powierzchni (mogą być polerowane lub fakturowane) i grubością. Przykleja się je do ściany specjalnym klejem lub przytwierdza do metalowego stelaża. Wybór techniki zależy od rodzaju i stanu podłoża oraz ciężaru płytek. 98 Fot. Bruk-Bet 99 Elewacjesponsorowany Artykuł PEŁNA OCHRONA ŚCIAN I OGRODZEŃ Z KAMIENIA NATURALNEGO O zaletach kamienia jako materiału wykończeniowego można mówić bardzo wiele. Jego piękno, różnorodność, a przede wszystkim trwałość sprawiają, że jest często wybieranym surowcem do budowy np. ogrodzeń lub wykończenia elewacji. Nie można jednak zapominać, że na ścianie jest stale narażony na niekorzystne działanie wielu czynników zewnętrznych. Aby cieszyć się kamieniem przez lata, warto więc odpowiednio o niego zadbać już w chwili montażu. Tylko odpowiednia impregnacja oraz należyta pielęgnacja przez cały czas użytkowania gwarantują skuteczne zabezpieczenie kamiennej ściany. Artykuł sponsorowany zagrożeniem mogą być wody gruntowe, a konkretnie zawarte w nich sole i kwasy, które mogą wejść w reakcję z kamieniem. Na zawilgoconych powierzchniach mogą pojawiać się też mchy, grzyby i porosty. Ponadto ciągła obecność wilgoci może wywołać szybkie zmiany objętości kamienia, które doprowadzą do jego pęknięć. Są jednak sposoby pozwalające na uniknięcie opisanych zagrożeń. impregnacja kamienia Odpowiednio przygotowany i zaimpregnowany kamień będzie odporny na działanie wszelkich zagrożeń zewnętrznych. Zanim jednak zamontujemy go na ścianie, bez względu na to, czy będzie to metoda ciężka-sucha, czy zwykłe klejenie, powinniśmy go przeszlifować i wygładzić, szczególnie jeśli mamy do czynienia z piaskowcem, granitem czy wapieniem. Następnie kamień należy zaimpregnować, używając do tego specjalnego preparatu. Warto do tego celu wykorzystać produkty marki Primacol Professional, wśród Kamień naturalny to materiał, który już dawno podbił których znajdują się impregnaty przeznaczone do konkretnych rodzajów kamienia, jak: serca wielu inwestorów. Pomimo swojej wysokiej ceny, Piaskowiec Pro, Klinkier Pro, Marmur + czy Granit +. Jednocześnie, jeśli nie mamy jest bardzo chętnie wykorzystywanym materiałem bu- pewności, jaki kamień impregnujemy, możemy wykorzystać impregnaty uniwersalne Fa- dowlanym. Kamienne rozwiązania stosuje się nie tyl- sada Pro i Kamień +. Impregnacja zabezpiecza kamień na 5–7 lat. Po upływie tego ko w budynkach użyteczności publicznej, ale również czasu należy zabieg powtórzyć. w budownictwie jednorodzinnym. Nikogo ten fakt nie dziwi, w końcu kamień, nawet jeśli dużo kosztuje, jest czyszczenie kamienia inwestycją na wiele lat. Fachowo położony i zabezpie- Nawet prawidłowo zaimpregnowany kamień ulega z biegiem lat szarzeniu, miejsco- czony, bardzo długo będzie się pięknie prezentował na wym przebarwieniom i zwyczajnie się brudzi. Na to również są sposoby. Przy bardzo za- fasadzie domu, co na pewno zrekompensuje koszty po- brudzonej i zszarzałej elewacji można zlecić przeprowadzenie zabiegu piaskowania, czym niesione na jego zakup. zajmują się specjalistyczne firmy. Należy jednak pamiętać, że nie jest to tanie rozwiąza- Dzięki wielości kształtów i rodzajów, możemy dopa- nie. Można też reagować na wszelkie zabrudzenia i wykwity miejscowo, wykorzystując do sować go do każdej powierzchni i koloru ścian. Natomiast wykorzystując nowoczesne tego celu dostępne na rynku środki chemiczne. W ofercie marki Primacol Professional metody montażu oraz profesjonalne środki konserwujące, możemy mieć pewność, że znajdują się produkty dedykowane do konkretnego rodzaju kamienia: Czysty Marmur, będzie odporny na wszelkie niekorzystne działania atmosferyczne. kilka słów o zagrożeniach Czysty Granit czy Klinkier Czyścik, środki przeznaczone do usuwania konkretnych zanieczyszczeń: Zmywacz Aby właściwie dbać o kamień, warto najpierw dowiedzieć się, co mu zagraża. Okazu- Wykwitów, Środek na Zabrudzenia je się, że tych czynników jest sporo i każdy niezabezpieczony element, bez względu na z Mchu i Porostów czy też uniwersalna twardość, pochodzenie czy skład chemiczny, z czasem im ulegnie, a tym samym będzie Fasada Czyścik. Każdy z nich gwaran- niszczał. Podstawowym niebezpieczeństwem są warunki atmosferyczne. Mówimy o ka- tuje utrzymanie czystości kamiennych mieniu wykorzystanym na zewnątrz, nieustannie narażonym na działanie promieni UV, elementów, bez naruszenia ich struktur rozmaitych opadów atmosferycznych oraz zmian temperatury. Równocześnie poważnym czy barw. 100 101 Elewacjesponsorowany Artykuł Primacol Professional – kompleksowa oferta Primacol Professional to marka chemii budowlanej skierowanej zarówno do profesjonalnych wykonawców, jak i prywatnych odbiorców. Produkty wchodzące w skład oferty Primacol Professional dzielą się na następujące grupy: grunty, impregnaty, środki do ochrony drewna, preparaty czyszczące i dezynfekujące, kleje oraz farby. WNĘTRZA BUDOWA INSTALACJE OGRODY PRZEGLĄDY PRODUKTÓW PORADY EKSPERTÓW Stworzone w oparciu o zasadę „jakość, która działa!” znajdują zastosowanie na każdym etapie budowy, wykończenia i renowacji pomieszczeń. Wysoka specjalizacja, a jednocześnie komplementarność oferowanych produktów, których działanie ukierunkowane jest ściśle na rozwiązanie konkretnego problemu, dają wykonawcom szeroki wachlarz możliwości zarówno przy wykorzystaniu jednostkowym, jak i działaniach systemowych. Za pomocą chemii Primacol Professional można w prawidłowy sposób przygotować podłoże pod wykończenie, bez trudu usunąć kłopotliwe, często zaschnięte zanieczyszczenia, trwale zabezpieczyć powierzchnię ścian, sufitów i fundamentów przed grzybem, wilgocią i zabrudzeniami, zaimpregnować wszelkie elementy kamienne i drewniane, a także skutecznie przykleić tapetę na różnego rodzaju podłożach. Warto dodać, że produkty marki Primacol Professional, pomimo swojej profesjonalizacji, cechują się łatwością aplikacji i są przyjazne dla środowiska. Dzięki temu od lat cieszą się uznaniem wykonawców z całej Polski. Ich wysoka jakość została dostrzeżona również przez wielu fachowców z Europy i Azji. Więcej informacji na: www.primacol.pl. ZAPRASZAMY TAKŻE NA STRONĘ: Unicell Poland Sp. z o.o. ul. Supraślska 25, 16-010 Wasilków www.primacol.pl, [email protected] tel. 85 733 66 41 fax 85 718 68 62 102 Elewacjesponsorowany Artykuł ELEWACJE Z DESEK KOMPOZYTOWYCH Artykuł sponsorowany Na rynku dostępnych jest wiele materiałów, pozwalających na estetyczne wykończenie fasady budynku. W większości przypadków te rozwiązania, które są atrakcyjne wizualnie, mają również wady, znacznie wpływające na komfort użytkowania. Niektóre z dostęp- Wybierając jakikolwiek produkt, materiały budowlane, dekoracje do domu, odzież, kosmetyki czy nawet produkty spożywcze, mamy do wyboru szereg możliwości – od tych najtańszych, zwykle niższej jakości, aż do produktów ekskluzywnych, których cena często wykracza poza nasze warunki finansowe. Zwykle staramy się wybrać opcję optymalną – chcemy kupić to, co dostępne jest w osiągalnej dla nas cenie, a jednocześnie wyróżnia się wysoką jakością. nych materiałów narażone na działanie trudnych warunków atmosferycznych, takich jak jaki materiał sprawdzi się na elewacji budynku? czym wyróżniają się deski kompozytowe? ulewny deszcz, śnieg czy mróz, po jakimś czasie mogą zacząć odkształcać się lub blaknąć. Pięknym i trwałym rozwiązaniem jest naturalne drewno, jednak jest ono stosunkowo drogie i wymaga regularnej, czasochłonnej i generującej dodatkowe koszty impregnacji. Jeśli szukamy nie tylko estetycznego, ale również trwałego i łatwego w pielęgnacji materiału, najlepszym wyborem będą deski kompozytowe. Skupienie się na wysokiej jakości produktu jest szczególnie istotne, jeśli planujemy Deski kompozytowe uzyskiwane są z połączenia wysokogatunkowego drewna igla- zakup materiałów budowlanych, które z założenia mają bezawaryjnie spełniać swoją stego i polimeru, dzięki czemu wykazują dużą wytrzymałość i odporność na działanie funkcję przez wiele lat. Często to właśnie na nich opiera się konstrukcja domu, w któ- czynników zewnętrznych – deszczu, śniegu czy skrajnych temperatur. W przeciwieństwie rym mieszkamy. Na jakość nabywanych materiałów powinniśmy zwrócić również uwagę do drewna naturalnego, które wymaga regularnego i kosztownego impregnowania, nie przy zakupie elementów wykończeniowych, które mają być nie tylko trwałe, ale powinny muszą być odnawiane, co sprawia, że ich właściciele mogą cieszyć się ich pięknym wy- również stanowić element dekoracji domu czy mieszkania. Jednym z takich elementów glądem przez długie lata. jest elewacja domu. Wykończenie fasady jest etapem, który w natłoku innych kosztów Na rynku działa wielu producentów, którzy oferują produkty z kompozytów, przez związanych z budową jest niejednokrotnie pomijany lub odkładany w czasie. Niesłusznie, co nietrudno pogubić się w gąszczu dostępnych rodzajów, wzorów i kolorów. Niektóre bo to właśnie elewacja jako pierwsza przyciąga wzrok i stanowi wizytówkę domu. sklepy zajmują się dystrybucją desek kompozytowych, których kraj pochodzenia nie jest 104 105 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany znany. Choć są one tańsze, ich trwałość pozostawia wiele do życzenia. Warto postawić na Panele kompozytowe ProDeck umożliwią uzyskanie efektu pięknego, naturalnego produkcję krajową, dzięki czemu można mieć pewność, że firma dba o swój produkt na drewna, zapewniając jednocześnie dużo większą trwałość oraz odporność na gnicie, każdym etapie realizacji, oferując przy tym najbardziej korzystną relację ceny do jakości. butwienie i działanie szkodników. Dodatkowo, co bardzo istotne w przypadku tak Producentem, który oferuje deski kompozytowe wytwarzane od początku do końca dużych powierzchni, elewacje z kompozytu nie wymagają konserwacji ani im- w Polsce jest ProDeck. Firma oferuje innowacyjne i funkcjonalne elewacje, tarasy oraz pregnacji. Prawidłowo zamontowana elewacja z kompozytu ma również właściwości systemy ogrodzeniowe produkowane w Polsce w oparciu o rygorystyczne europejskie termoizolacyjne, co z pewnością pozytywnie wpłynie na budżet domowy. Deski kompo- standardy. Wybierając produkty tego rodzaju, możemy być pewni, że każda deska kom- zytowe są wartą rozważenia alternatywą zarówno dla taniego, ale często wyglądającego pozytowa opuszczająca fabrykę poddawana jest precyzyjnej kontroli jakości, a finalny nieestetycznie tradycyjnego sidingu z tworzywa sztucznego, jak i dla naturalnego drewna, produkt trafiający do nas jest w 100% sprawny i pozbawiony wad. które mimo że wygląda atrakcyjnie, jest bardzo wymagające w utrzymaniu i pielęgnacji. elewacja z desek kompozytowych ProDeck W ofercie firmy ProDeck znajduje się system fasadowy TERRA, dostępny w 6 zróżnicowanych kolorach: antracyt, kasztan, orzech, platyna, wiśnia oraz złoty dąb. Jest to Elewacja decyduje o ostatecznym wyglądzie każdego domu. To właśnie ona jako produkt Premium o 45% zawartości wysokogatunkowego drewna. Jako materiał bazo- pierwsza przyciąga wzrok i definiuje charakter budynku, a dodatkowo chroni go przed wy wykorzystywane jest tworzywo PVC, zapewniające deskom trwałość i niezawodność. działaniem trudnych warunków atmosferycznych. Jeśli planujemy wykończenie lub re- Produkt finalny wzbogacony jest również w dodatki ulepszające, m.in. filtry UVA i UVB. mont elewacji, powinniśmy zwrócić uwagę na trzy cechy materiału, który zastosujemy: Deski ProDeck są niepalne, ponadto posiadają atest PZH, który świadczy o tym, że atrakcyjny wygląd, odporność na zmienną pogodę oraz nieskomplikowana pie- pozbawione są substancji szkodliwych dla życia i zdrowia człowieka. lęgnacja. Decydując się na system fasadowy ProDeck, otrzymujemy nie tylko deski kompozytowe, ale i zestaw pozostałych niezbędnych do instalacji elementów oraz akcesoriów. Mamy też możliwość skorzystania z instrukcji pozwalającej na samodzielny montaż elewacji. Pamiętajmy jednak o tym, że jeżeli prace nie zostaną wykonane w pełni poprawnie, a elementy zestawu zostaną użyte niezgodnie z przeznaczeniem, może to spowodować nieodwracalne uszkodzenie materiału. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z profesjonalnego montażu. Tego rodzaju usługę można zamówić bezpośrednio u dystrybutora desek kompozytowych ProDeck. Warto wspomnieć również, że deski kompozytowe ProDeck produkowane są zarówno w standardowych rozmiarach, jak i na indywidualne zamówienie. Możliwość zakupu desek na wymiar pozwala uniknąć zbędnych odpadów, a tym samym zminimalizować koszty realizacji. Producent na swoje elewacje daje 25 lat gwarancji na gnicie i butwienie. spójny wygląd otoczenia domu Jeśli zdecydujemy się na montaż elewacji z desek kompozytowych, warto pomyśleć również o dopasowaniu do niej kolorystyki tarasu oraz ogrodzenia. Wśród systemów kompozytowych ProDeck oprócz fasad znajdują się również deski tarasowe oraz deski i sztachety do montażu ogrodzeń. Właściwości kompozytu sprawiają, że świetnie sprawdza się on jako pokrycie tarasu – jest bardzo trwały, nie odkształca się oraz nie wymaga impregnacji. Warto również zaznaczyć, że na powierzchni desek kompozytowych 106 107 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany nie tworzą się niebezpieczne dla bosych stóp drzazgi – to szczególnie ważne, jeśli na tarasie czas spędzają małe dzieci. Producent daje możliwość wyboru każdego z trzech elementów w takim samym lub podobnym kolorze i wzorze, dzięki czemu końcowy efekt jest spójny i atrakcyjny wizualnie. W zależności od systemu, producent oferuje deski gładkie bądź o strukturze drewna, z wzorem fali lub trapezu. systemy kompozytowe – najlepszy wybór Deski kompozytowe to trwałe i estetyczne rozwiązanie, które sprawdzi się nie tylko jako wykończenie elewacji, ale również jako ogrodzenie i pokrycie tarasowe. Mogą być one z powodzeniem wykorzystywane w domach jednorodzinnych oraz w przestrzeni publicznej. Dzięki ponadczasowemu i unikalnemu charakterowi doskonale komponują się zarówno z tradycyjnym budownictwem, jak i nowoczesną architekturą. Ich wyjątkowe właściwości sprawiają, że budynek będzie wyglądał pięknie przez długie lata, a jego fasada będzie skutecznie chroniona przed działaniem szkodliwych warunków atmosferycznych. ProDeck Sp. z o.o. ul. Fabryczna 6, 32-005 Niepołomice tel. 12 289 09 10 e-mail: [email protected], www.prodeck.pl 108 109 Drewno Drewno drewniana elewacja Drewno najefektowniej wygląda na elewacjach domów z bali, w których stanowi jednocześnie jego konstrukcję. W domach wznoszonych w innych technologiach drewno stosuje się zwykle jako okładziny całych ścian (drewniany siding) lub tylko ich fragmentów (szczytu, nadproży itp.). Spośród rodzimych gatunków drzew najtrwalsze są dąb i modrzew, ale ze względu na ich wysoką cenę często zastępuje się je świerkiem lub sosną. Drewno na okładziny zewnętrzne przed położeniem musi być dobrze wysuszone i zaimpregnowane (najlepiej metodą ciśnieniową) preparatami chroniącymi przed rozwojem pleśni, grzybów i owadów. Do tego celu używa się zwykle preparatów rozpuszczalnikowych (barwiących lub Fot. DLH bezbarwnych) albo olejowych. Impregnaty barwiące występują w różnych kolorach, podobnie jak farby przeznaczone do wymalowań zewnętrznych. Farba zakrywa jednak Fot. DLH naturalny kolor i rysunek drewna. Jeśli chcemy, aby rysunek był widoczny, pokryjmy Fot. DLH elewację bezbarwnym lakierem. Na elewacjach dobrze sprawdzają się też koloryzujące lakierobejce, które tworzą na powierzchni drewna powłokę chroniącą przed sinicą, grzybami i owadami. Montaż desek Prawidłowy montaż elewacji z drewna decyduje o jej trwałości i estetyce budynku, warto więc pamiętać o kilku ważnych zasadach: Fot. iStock 110 t Konstrukcja nośna powinna być skonstruowana w ten sposób, aby powietrze za elewacją mogło się przemieszczać ku górze, a jej rozstaw musi być dopasowany do grubości profili elewacyjnych. t Odległość pierwszej od ziemi deski elewacyjnej powinna wynosić minimum 30 cm, co zapewni ochronę drewna m.in. przed rozbryzgującą wodą deszczową. t Deski elewacyjne przeznaczone do montażu poziomego zaczynamy montować od dołu do góry (muszą być ułożone piórem do góry). t Do przymocowania łat konstrukcyjnych do ściany oraz desek elewacyjnych do konstrukcji rusztu należy używać odpowiednich kołków oraz wkrętów. t Nie należy dociskać do siebie desek, gdyż przy większej wilgotności może dojść do wybrzuszenia elewacji. t Dolne i górne zakończenie elewacji należy zabezpieczyć siatką, która będzie chronić deski przed gryzoniami, owadami i ptakami. 111 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany JAK WŁAŚCIWIE PIELĘGNOWAĆ DREWNO dziecka, a wszystko ogrodzić drewnianym płotem. A wreszcie pielęgnacja drewna, mimo że musi być przeprowadzana przy użyciu specjalistycznych produktów, nie wymaga fachowej wiedzy i może Elewacje wykonane z drewna stanowią jeden z najczęściej wykorzystywanych rozwiązań w naszych domach i budynkach gospodarczych. Od dawna doceniamy ich funkcjonalność, naturalny wygląd i wygodę użytkowania. Decydując się jednak na wykorzystanie drewna, musimy też wiedzieć, że jest to materiał wrażliwy, wymagający odpowiedniej pielęgnacji. Tylko właściwie czyszczone i impregnowane powierzchnie dadzą nam gwarancję wieloletniej trwałości. się tym zająć każdy z nas. podstawowe zagrożenia dla drewna Chcąc odpowiednio zadbać o drewno, warto się dowiedzieć, co mu zagraża i jak temu przeciwdziałać. Mamy do czynienia z materiałem naturalnym, co sprawia, że tych zagrożeń jest dużo. Pa- Bejca LuxDecor – środek do dekoracyjnego barwienia drewna miętajmy, że każdy niezabezpieczony lub nieodpowiednio zaimpregnowany element drewniany bardzo szybko zacznie reagować na działanie tych czynników, a przez to będzie po prostu niszczał. Elewacje, meble ogrodowe oraz inne elementy małej architektury są nieustannie narażone na działanie warunków atmosferycznych i wszelkiego rodzaju szkodników. Wśród nich najważniejsze to: promienie UV, opady i wody gruntowe, wiatr oraz nieustanne zmiany temperatury. Na zawilgoconych powierzchniach mogą pojawiać się też mchy i grzyby. Ponadto ciągła obecność wilgoci oraz Emalia akrylowa LuxDecor (mat) szybkie wysychanie wiążą się ze zmianami objętości drewna, które mogą doprowadzić do pęknięć. Są jednak sposoby pozwalające na uniknięcie opisanych zagrożeń. jak impregnować drewno? Prawidłowo zabezpieczone i zaimpregnowane wyroby z drewna gwarantują odporność na działanie wszelkich zagrożeń zewnętrznych. Zanim jednak zabierzemy się za ich pielęgnację, warto dowiedzieć się, z jakiego gatunku drewna zostały wykonane. Ta wiedza będzie przydatna przy wyborze właściwej chemii oraz przy Drewno, jak każdy budulec naturalny, ma szerokie grono określaniu ogólnej trwałości poszczególnych elementów. zwolenników. Powodów takiej sytuacji jest wiele. Przede wszystkim jest to powszechnie dostępny i łatwy w obrób- Najlepsze i najtrwalsze jest drewno egzotyczne, ponie- ce materiał. Ponadto drewno, szczególnie to odpowiednio waż, rosnąc w lasach tropikalnych, jest z natury odporne na wzmo- zabezpieczone, jest naprawdę efektowne i może służyć żone działanie czynników atmosferycznych. Niestety, elementy długie lata. W końcu jest to materiał na tyle uniwersalny, wykonane z takich gatunków będą też droższe od tych z drewna że można oszalować nim budynek, a w ogrodzie swobod- dostępnego w kraju. Wśród rodzimych gatunków najczęściej nie postawić obok siebie drewniany komplet wypoczynkowy, domek narzędziowy, altanę, pergolę czy zabawki dla 112 Emaila akrylowa LuxDecor (połysk) Dekoracyjno-ochronny Impregnat do drewna LuxDecor wykorzystywane są: sosna, świerk i modrzew. Te gatunki są na pewno tańsze, ale też mniej trwałe. Dekoracyjno-ochronna Lakierobejca do drewna LuxDecor 113 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany Bez względu jednak na gatunek drewna, z jakiego wykonane zostały elementy architektury i meble, należy je impregnować. Na rynku jest bardzo wiele produktów do tego przeznaczonych. Przy wyborze odpowiedniego warto zwrócić uwagę na ofertę środków do ochrony i dekoracji drewna marki LuxDecor. Wśród nich znajdują się m.in. impregnaty, bejce, lakierobejce, lazury i emalie do drewna. Każdy z tych produktów występuje w wielu wersjach kolorystycznych i przeznaczony jest do stosowania wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Ponadto sprawdza się na każdym rodzaju drewna i elementach drewnopochodnych. Dodatkowo produkty marki LuxDecor są ekologiczne, a przez to w pełni bezpieczne dla użytkownika i środowiska. Odpowiednie użytkowanie nie wiąże się więc z żadnym zagrożeniem dla zdrowia, a jednocześnie zapewnia właściwą Dekoracyjno-ochronna Lakierobejca do drewna LuxDecor ochronę drewna ogrodowego. Nie zapominajmy jednak, że impregnację należy powtarzać co kilka lat. czyszczenie i przechowywanie Prawidłowa impregnacja elementów drewnianych nie chroni ich przed zanieczyszczeniami, które należy na bieżąco usuwać. Zaleca się również przeprowadzanie systematycznego czyszczenia okresowego – najlepiej dwa razy w roku, przed i po sezonie. Do wykonania tych czynności można wykorzystać specjalistyczne środki, które są dostępne w każdym markecie. Jeśli jednak nie dysponujemy w danym momencie taką chemią, wykorzystajmy letnią wodę i sodę lub szare mydło, które poradzą sobie przy wszelkich zanieczyszczeniach powierzchniowych. Po zakończeniu sezonu meble ogrodowe trzeba odpowiednio zabezpieczyć. Najlepiej przechowywać je w miejscu, które będzie chłodne, ale jednocześnie zabezpieczone przed mrozem i nadmiarem wilgoci. Warto też pamiętać, że mebli ogrodowych nie można przykrywać folią lub materiałem nieprzepuszczającym powietrza, ponieważ może to doprowadzić do rozwoju pleśni. Dlatego do okrywania tych sprzętów trzeba użyć powłoki, która umożliwi swobodny przepływ powietrza. Unicell Poland Sp. z o.o. ul. Supraślska 25, 16-010 Wasilków www.primacol.pl, [email protected] tel. 85 733 66 41 fax 85 718 68 62 114 115 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykuł sponsorowany ELEWACJE INNE NIŻ WSZYSTKIE Monotonię płaskich powierzchni elewacji domu można efektownie przełamać, montując na nich dekoracyjne profile, które ozdobią narożniki czy obramowania okien i drzwi. Sylwetkę zaś budynku wzbogacą stylowe kolumny, nadające mu willowy charakter. Dzięki wprowadzeniu tych elementów dekoracyjnych dom zyska niepowtarzalny wygląd i jednocześnie staną się one jego znakiem rozpoznawczym. Ważne jednak, aby wszystkie ozdoby na elewacji stosować z umiarem i nie łączyć różnej ich stylistyki. Ponadto źle dobrane proporcje powierzchni z dekoracjami w stosunku do kształtu bryły budynku, dadzą efekt odwrotny do zamierzonego – zamiast ozdobić dom, mogą go oszpecić – nawet ten najlepiej zaprojektowany. Aby więc nie popełnić błędu, warto zdać się na specjalistów i projekt układu oraz dobór wzorów dekoracji elewacyjnych powierzyć architektowi, bo zadanie to jest tylko pozornie proste i łatwe. profile elewacyjne Profile na bazie styropianu są lekkie, dzięki czemu nie obciążają konstrukcji budynku. Firma Prof-Bud oferuje dwa ich ro- Montaż tych profili jest łatwy i prosty. Do ich przycinania wystarczy bowiem piłka do me- dzaje: wykonane na bazie styropianu talu, a do mocowania na elewacji – klej do styropianu. A zaraz po zamontowaniu można oraz z lekkiego betonu sztukatorskiego. je pomalować farbą elewacyjną na dowolny kolor. Do wyrobu tych pierwszych używa się najwyższej jakości styropianu EPS Profile styropianowe firmy Prof-Bud dostępne są w różnych wzorach i długościach – nawet do 3 m. 100. Po nadaniu profilom odpowied- Natomiast profile betonowe produkowane są ze specjalnie dobranej mieszanki skład- niego kształtu w procesie wypalania ników, tworzącej masę sztukatorską najwyższej jakości. Jej podstawowe właściwości to termicznego powleka się je specjalną zwiększona wytrzymałość przy zachowaniu względnie niewielkiej wagi oraz plastyczność, mieszanką klejową, w której następnie dzięki której profil jest gładki i estetyczny. zatapiana jest siatka z włókna szklane- Profile betonowe zalecane są zwłaszcza przy renowacji, rozbudowie lub nadbudowie go. Siatka ta dodatkowo usztywnia profil obiektów zabytkowych. Ponadto technologia ta pozwala na odtworzenie oryginalnych i diametralnie zmniejsza jego łamliwość. detali i ornamentów w zawilgoconych i zasolonych obiektach. Gotowe profile styropianowe są twar- Wzory profili z betonu sztukatorskiego mogą być takie same, jak tych wykonanych de, wytrzymałe, odporne na warunki ze styropianu, dzięki czemu wyroby te można łączyć. Rozwiązanie to stosuje się np. w sy- atmosferyczne i idealnie gładkie. Nie tuacji, gdy ciężar gzymsów z mieszanki betonowej uniemożliwia ich montaż w jakimś wymagają także dodatkowego zabez- miejscu elewacji i tam właśnie można zastąpić je lżejszymi ze styropianu zbrojonego pieczania ani konserwacji. siatką z włókna szklanego. 116 117 Elewacjesponsorowany Artykuł Dobrym momentem na zmianę wystroju domu jest generalny remont jego elewacji. Jeśli np. wokół otworów okiennych i drzwiowych pojawią się dekoracyjne obramowania, elewacja nabierze wykwintnego charakteru, kojarzącego się z zabytkowymi willami. A gdy przy tej okazji zostaną wymienione nieefektowne słupy podpierające zadaszenie ganku na stylowe kolumny, architektura domu zyska zupełnie nowy styl, a całość stanie się elegancką rezydencją. Artykuł sponsorowany kolumny i półkolumny W ofercie firmy Prof-Bud stylistyka tych produktów nawiązuje do form klasycznych – kolumn doryckich, jońskich i toskańskich. Ich wysokość zaś może być dowolna, bo wykonywane są na zamówienie. Przy czym maksymalna wysokość kolumny prostej może wynosić 4 m. Kolumny dostępne są w dwóch wersjach – lekkie ze styropianowym rdzeniem pokrytym siatką z włókna szklanego i klejem oraz cięższe, wykonane w całości z lekkiego betonu. Do stylu i wielkości kolumn dopasowywane są bazy i głowice. Ponadto firma oferuje również kolumny i półkolumny zwężane na górze, produkowane na bazie styropianu lub lekkiego zbrojonego betonu. Maksymalne wymiary tych kolumn to 3,2 m długości i średnica od 20 do 60 cm. F.P.H.U. PROF-BUD ul. Mickiewicza 7, 36-065 Dynów tel./fax: +48 16 65 21 812 www.prof-bud.pl 118 119