Cechy: stereotypy itp. Polityk, kura domowa, seksowna

Cechy:
stereotypy itp. Polityk, kura domowa, seksowna, sportsmenka, polityk, naukowiec,
biznesman, artysta. Spostrzeganie: analizowanie, organizowanie i integracja sygnałów wejściowych z
otoczenia dostarczonych przez zdarzenia środowiskowe jak i stany wewnętrzne. Istnieją 3 naukowe
podejścia, gdzie najważniejsze: - świat zewnętrzny (rzeczywistość), -widzenie rzeczywistości, interpretacja. Generalne założenie to absolutyzm fenemenologiczny – spostrzeżenia są bezpośrednim
i dokładnym odwzorowaniem cech, które występują w środowisku, dzięki czemu nasze działania są
adekwatne do rzeczywistości. Czasami ulegamy jednak złudzeniu. Spostrzeganie wyniki z naszego
doświadczenia, szczególnie gdy jesteśmy w nieznanym środowisku. Atrybucja – przypisywanie cech,
które niekoniecznie występują, np. domykanie koła, a w ujęciu społecznym przypisywanie czynników
sprawczych, których nie widzimy, ale które wnioskujemy. Jak powstaje złudzenie: - na pierwszy rzut
oka, -wg wcześniejszych informacji, - stereotypy, -efekt aureoli (zgodnie z pierwszym wrażeniem), błąd logiczny (łączenie cech), -błąd łagodności (przypisywanie cech pozytywnych), -błąd tendencji
centralnej, -błąd fałszywej zgodności. Dwa rodzaje atrybucji: -dyspozycyjna: przypisywanie
zachowania danej osoby cechą jej osobowości, umiejętnością (on się zachowuje tak, bo jest taki);
zazwyczaj używana podczas dokonywania oceny. – sytuacyjna: przyczynami zachowania nie sa
własności osoby, ale sytuacja, interakcja (winna jest sytuacja). W ocenie często przecenia się osoby
obecne, oceniając sukcesy używa się dyspozycyjnej (ja wygrałem!), a porażki sytuacyjnej (murawa
była zbyt mokra!). Komunikowanie się: -zapomina się o detalach – skupia na akcji, -skupia się na
początku i na końcu, - dopowiadamy, - pomijamy przymiotniki, - wypadają nazwy własne, zastępujemy słowa, - zmieniamy kolejność. Wpływ sytuacji społecznych na zapamiętywanie i
spostrzeganie: 1. Eksperyment Luchinsa: badano dzieci 11- 13 lat, rysunek z bazgrołami + butelka, 1
dziecko konfident + 1 badane, konfident mówi przy badanym, że widzi twarz, badane potwierdzało.
Wniosek: w sytuacji gdy nie jesteśmy pewni odpowiadamy jak poprzednicy, inne osoby. Postrzeganie
może być znacząco zmodyfikowane. 2. Eksperyment Ascha: grupa 8 osób: 7 konfidentów + 1 badany,
który odpowiada jako 7 z kolei; pokazywano odcinki do porównania długości; 1/3 badanych
odpowiadała błędnie – szli za grupą; wyróżniono dwa rodzaje osób: a) spostrzeżenia – zostały
zniekształcone i osoby upierały się przy zdaniu sugerowanym przez grupę b) sądy zostały
zniekształcone – osoby wstydziły się przyznać do odmiennego zdania i przyłączały się do większości.
Proces komunikowania się: Nadawca -> kodowanie -> kanał ->dekodowanie ->Odbiorca ->zwrot.
Komunikacja (ekspresja) niewerbalna:
1) mimika twarzy – odpowiedzialna za przekaz emocji,
najważniejszy jest kontakt wzrokowy 2) pozycja ciała 3) odległość między osobami 4) głosowe,
dźwiękowe aspekty (ton, tempo itp.). Wg wzoru Mehrabiana na ogólne odczucie mają wpływ: 7%
słowo werbalne, 38% głos (parajęzyk), 55% mimika. Cztery podstawowe dystance (proksemika): 1)
Dystans intymny – przekroczenie oznacza miłość lub nienawiść, kontakt werbalny jest minimalny, nie
widać całej osoby; faza bliższa: kontakt z dotykiem, dalsza: do 45 cm; 2) dystans indywidualna
(osobisty) – oddziela przestrzeń; faza bliższa: 45 – 75 cm – można trzymać, objąć, stosowana do
znanych sobie osób, dalsza: 75 – 120 cm „bycie na wyciągnięcie ręki”; 3) dystans społeczny,
towarzyski 120 – 360 cm; faza bliższa: 120 – 210 cm – załatwianie spraw nieosobistych, nieformalne,
osoby nie znane, dalsza: 210 – 360 cm - „widzę Cię w całości” – powyżej rozmowa jest już trudna; 4)
dystans publiczny (oficjalny) pow. 360 cm, faza bliższa 360 – 750 cm, dalsza: pow. 750 cm – są to
dystanse bezpieczne, mówi się głośno i w inny sposób. Etologia: nauka o prawidłowościach
zachowania zwierząt w naturalnym środowisku. Reakcja klik-wrr: indyk i tchórz. Eksperyment
Langera: uzasadnienie „bo” ułatwia uzyskanie odpowiedniego efektu, reakcji, działa mechanizm
heurestyki (przykład „ksero”). Heurestyka: droga na skróty. Różnice między reakcjami ludzi i zwierząt:
1) u ludzi się są wrodzone, 2) mają bardziej plastyczny charakter, 3) są wynikiem większej ilości
bodźców. Reakcja kontrolowana: przeciwieństwo heurestyki, zachodzi w dwóch przypadkach: kiedy
jest możliwość dokonania analizy lub gdy jest potrzeba. Zjawisko kapitanozy: ukazuje siłę heurestyki
Eksperyment w samolocie: pilot wydawał dyspozycje prowadzące do katastrofy, 25% osób chciało
wykonać polecenie. Podstawowe metody manipulacji u Cialdiniego: 1) reguła wzajemności: zawsze
odwdzięczać się osobom, które wyświadczyły przysługę, występuje we wszystkich kulturach,
najsilniejsza reguła, może wymuszać niechciane długi, czasami wymusza niesprawiedliwą wymianę.
2) reguła wzajemności ustępstw „drzwiami w twarz”: najpierw prosimy o wielką przysługę –
następuje odmowa, potem przedstawiamy inna, mniejszą, prawdziwą – istotny jest kontrast – zasada
kontrastu, zwiększają się szanse na dotrzymanie obietnicy i na pozytywy w przyszłości, bo czujemy się
odpowiedzialni i czujemy satysfakcję z porozumienia i kompromisu, mimo, że nie musieliśmy się
zgadzać na nic, sposób obrony: uświadomienie sobie co jest celem osoby, która o coś nas prosi. 3)
reguła zaangażowania i konsekwencji: „technika stopy w drzwiach”, obsesja ludzka do bycia
konsekwentnym, na ogół jest korzystna, jest to droga na skróty, wystarczy sobie zaskarbić
początkowe zaangażowanie. Eksperyment Fredmanna i Frasera: prosili o wystawienie nieestetycznej
tablicy z napisem „Jedź ostrożnie”, 17% się zgodziło. Gdy wcześniej poproszono o wystawienie małej
karteczki a potem tablicy to wzrosło do 75%. Wzmacnia aktywność – osoba powinna być aktywna i
zaangażowanie winno być publiczne. Eksperyment Deutcha i Gerenda: na podstawie Asha (badanie
długości odcinków, 8 osób w 1 badany, szli błędnie za grupą). Gdy podpisani pod swoją odpowiedzią
byli jej bardziej pewni (był też znikopis i bez zapisywania). Działanie winno wymagać wysiłku. 4)
odmiana 3) reguła zapuszczania korzeni: samo podtrzymywanie decyzji, technika niskiej piłki, która
wyjaśnia eksperyment oszczędzania energii (proszenie o oszczędzanie nic nie dawało, ale ogłoszenie
konkursu pomogło, mimo, że ostatecznie nie nagrodzono – ludzie i tak dalej oszczędzali. Zapuszczono
korzenie. Sposób obrony: odbierać sygnały, emocje, wycofywać się z błędnych decyzji. 5) reguła
społecznego dowodu słuszności: czy dane zachowanie jest poprawne czy nie? Kierujemy się
odwołując się do zachowania grupy w tej samej sytuacji, droga na skróty, działa się z automatu,
społeczeństwo dzieli się na inicjatorów i naśladowców, gdzie inicjatorów jest 5%, często
wykorzystywane w reklamach („xx% wybrało xx”), może służyć do szczytnych celów, np. leczenie
lęków (dziecko bojące się psa obserwowało inne dzieci bawiące się z psem i po4 dniach 70% dzieci
zgodziło się na zabawę), efekt naśladownictwa. Wzmacnia niepewność sytuacji, podobieństwo,
znieczulica społeczna. Obrona: metoda bywa pożyteczna, jeżeli opiera się na prawdziwych danych,
jest szkodliwa, gdy opiera się na danych fałszywych, nie należy polegać ślepo na wiedzy
społeczeństwa, wyłączyć efekt stadny, skonfrontować z własnym doświadczeniem. 6) reguła lubienia
i sympatii: zgadzamy się z osobami, które lubimy. Wzmacnia: fizyczna atrakcyjność, podobieństwo,
gust, komplementy, częstość kontaktów i udana współpraca. Eksperyment Sherifa: podział na grupy,
rywalizacja, antagonizm nawet po rozwiązaniu grup, dopiero nowy team building zadziałał.
Eksperyment o dobrej złej wiadomości. Metody obrony: wychwytywanie naciągaczy, nie należy być
ciągle podejrzliwym. 7) reguła autorytetów: Eksperyment Miligrama: konfident „badany” miał
zapamiętywać, a pomocnik – badany – miał kopać prądem w przypadku złej odpowiedzi przy
pomyłce „badanego”, 70% kopało. Ulegamy wpływom autorytetów, zwalnia nas to z myślenia i
odpowiedzialności, jesteśmy wychowywani do posłuszeństwa, wpaja nam też to religia.
Wykorzystywane w reklamach (pastę wybrał lekarz). Najsilniej działa w medycynie – pielęgniarka
może bezmyślnie wykonać zabieg lekarza. Wzmacnia: tytuł (dr, mgr), ubrania, samochód etc. Obrona:
podwyższenie świadomości mocy atrybutów, które są symbolami autorytetu, odróżnić autorytety od
naciągaczy, odpowiedzieć sobie na pytanie czy dana osoba jest naprawdę ekspertem. 8) reguła
niedostępności: większą wartość przypisujemy temu, co jest niedostępne, czego nie mamy. Reguła
działa, bo często jest trafna. Ograniczony dostęp wzbudza potrzebę posiadania, czujemy się zagrożeni
brakiem. Wzmacnia: cenzura i świeżość niedostępności. Obrona: świadomość emocji, które
utrudniają myślenie, pytanie siebie „po co mi to?”. Funkcjonowanie grupy: Grupa: zbiór jednostek
powiązanych ze sobą w pewnych stosunkach i w pewnym stopniu, charakteryzuje: długotrwałość
relacji, dzielenie poglądów, norm, wspólny cel, własna struktura, członkowie winni mieć świadomość
przynależności. Interakcje w grupie wg Balesa: pozytywne emocjonalnie: 1) solidaryzowanie się 2)
rozładowywanie napięcia emocjonalnego 3) wyrażanie zgody, uleganie. Prośby rozwiązanie zadania:
4) dawanie sugestii 5) wyrażanie opinii, uczuć, życzeń 6) orientowanie innych. Zadawanie pytań: 7)
pytania i prośby o zorientowanie 8) pytania o opinię, ocenę 9) pytania i prośby o sugestię, możliwe
sposoby działania. Reakcje negatywne: 10) nie zgadzanie się, odrzucanie sugestii 11) ujawnianie
napięcia emocjonalnego 12) ujawnianie antagonizmów. Kolejność reakcji przy postawieniu grupy
przed zadaniem: 1. 6) i 7) 2. 5) i 8) 3. 4) i 9) 4. 1) – 3) lub 10) – 12). Mechanizm pojawiania się liderów:
korelacja między aktywnością i oceną tych osób, aktywni byli oceniani pozytywnie, nie jest lubiany
ten hiperaktywny, ale ten drugi lub trzeci. Koncepcja dwóch typów kierowników: 1) zorientowani na
wykonanie zadania: dają sugestię, wyrażają opinie, orientują innych, stąd też częściej wzbudzają
negatywne emocje. 2) zorientowani na stosunki emocjonalne panujące w grupie: inicjują interakcje o
charakterze solidarności, wyładowania napięć, dążą do uzyskania zgody, spotykają się z pozytywnymi
interakcjami. Cele interakcji na linii kierownik – grupa: 1) pobudzenie aktywności 2) pomoc w
osiągnięciu celów 3) wytworzenie pozytywnych stosunków