pobierz - WordPress.com

Historia ekonomii
Mgr Robert Mróz
Leon Walras – 06.12.2016
Leon Walras (1834 – 1910)


Jeden z dwóch ojców neoklasycznej
mikroekonomii (drugim Marshall)
Nie był tak dobrym matematykiem jak niektórzy
inni ekonomiści (oblał egzamin wstępny do Ecole
Polytechnique), ale wystarczająco dobrym, by
poradzić sobie z precyzyjnym sformułowaniem
teorii równowagi ogólnej
Równowaga ogólna - idea



Wszystkie sektory gospodarki rozważane
równocześnie, więc mamy do czynienia zarówno z
bezpośrednimi, jak i pośrednimi efektami zmian w
systemie
Łatwe do zrozumienia, trudne do formalnego
przedstawienia – wkład Walrasa
Podobne idee wyrażali już wcześniej Cournot i
von Thünen, tyle że nie potrafili (nie chcieli?)
przeprowadzić ich do końca
Równowaga ogólna vs. cząstkowa



Różnica między dwoma typami równowagi w
liczbie i typie założeń – w równowadze cząstkowej
więcej klauzul ceteris paribus, typowa analiza
dotyczy pojedynczych gospodarstw
domowych/firm/sektorów
Równowaga ogólna nie oznacza, że dopuszczamy,
że wszystko się zmienia – nie zmieniają się
preferencje, technologia, instytucje
Przykład: wołowina i wieprzowina, spadek
kosztów produkcji wołowiny
Równowaga ogólna ogólnie

Załóżmy, że w naszej gospodarce:






Istnieją gospodarstwa domowe (GD) i firmy
Firmy nie kupują dóbr pośrednich od siebie nawzajem
Preferencje GD się nie zmieniają
Technologia się nie zmienia
Obowiązuje pełne zatrudnienie
Obowiązuje doskonała konkurencja we wszystkich
sektorach
Równowaga ogólna ogólnie
Źródło: Landreth, Colander 2005
Równowaga ogólna ogólnie


GD chcą kupować dobra końcowe (popyt), firmy
chcą je sprzedawać (podaż) – na rynkach dóbr
końcowych są wyznaczane ceny i ilości tych dóbr;
równowaga, gdy QD = QS
Firmy chcą kupować czynniki produkcji, GD chcą
je sprzedawać – na rynkach czynników produkcji
są wyznaczane ceny i ilości tych czynników;
równowaga, gdy QD = QS
Równowaga ogólna ogólnie


GD otrzymują dochód z rynków czynników
produkcji i wydają go na dobra końcowe –
maksymalizacja użyteczności wymaga, by ostatni
dolar przynosił tę samą krańcową użyteczność
niezależnie od kupowanego dobra, a równowaga
wymaga, by GD wydawały cały dochód
Podział dochodu dokonuje się na rynkach
czynników produkcji
Równowaga ogólna ogólnie



Firmy biorą pod uwagę ceny dóbr końcowych i
czynników produkcji (price-takers) i produkują
tak, by maksymalizować zyski
Konkurencja doprowadzi do sytuacji, w której
ceny dóbr końcowych będą równe ich średnim
kosztom produkcji
Równowaga wymaga, by firmy wydawały cały
przychód na rynkach czynników produkcji
Równowaga ogólna ogólnie

Kilka wniosków:



Nie można mówić, że jakaś zmienna determinuje jakąś
inną – wszystko jest powiązane ze wszystkim
Popyt rynkowy na dobra końcowe powstaje poprzez
zsumowanie popytów pojedynczych GD, podaż
rynkowa powstaje poprzez zsumowanie podaży
pojedynczych firm; tak samo dla rynków czynników
produkcji
Da się to wyrazić w równaniach, więc mamy po prostu
układ n równań z n niewiadomymi: cenami dóbr
końcowych i czynników produkcji, rozmiarami podaży
i popytu dóbr końcowych i czynników produkcji
Pytania, problemy

Czy problem równowagi ogólnej ma rozwiązanie?


Jeżeli rozwiązanie istnieje, to czy jest
ekonomicznie sensowne?


Zaskakująco trudne pytanie – dopiero w 1954 r. Arrow
i Debreu udowodnili, że równowaga istnieje
Co jeśli ilości lub ceny okażą się ujemne?
Jak w tym modelu ujęta jest produkcja?

To przede wszystkim model wymiany; w skrócie: przy
stałych przychodach skali jest dobrze, przy innych problemy
Pytania, problemy

Czy warunki równowagowe w pojedynczych
sektorach będą spójne z równowagą ogólną?


Czy możliwa jest tylko jedna równowaga ogólna?


Ciekawe – tylko pod pewnymi warunkami
Możliwe jest wiele, szczególnie w modelach z
oczekiwaniami; oznacza to, że równowaga rynkowa nie
musi być preferowana; gorzej – pewien stan
nierównowagi może być preferowany względem niej
Czy taka równowaga jest stabilna?

Niekoniecznie; znamy warunki stabilności, ale nie
wiemy, czy są realistyczne
Metoda




Metoda Walrasa całkowicie przeciwna
Marshallowskiej
Marshall: teorie ekonomiczne to sposób analizy
realnego świata
Walras: liczy się możliwie najogólniejsze
matematyczne przedstawienie modelu gospodarki
Marshall rządzi na kursach podstawowych na
wydziałach ekonomii, Walras na zaawansowanych
Polityka gospodarcza




Walras uważał, że jego „czysta ekonomia” nadaje
się do wykorzystania w polityce gospodarczej
Określał się socjalistą, ale nie po drodze mu było z
Marksem czy utopistami w rodzaju Saint-Simona
Argumentował, że państwo musi „pomóc
konkurencji” – doskonała konkurencja zapewnia
najlepszą alokację zasobów, ale bez zewnętrznej
interwencji istniejące rynki nie będą
konkurencyjne
Dodatkowo widział inne sprawy, którymi powinno
się zająć państwo (np. renty gruntowe)
Vilfredo Pareto (1848 – 1923)





Uczeń Walrasa, który jako pierwszy rozszerzył teorię
równowagi ogólnej na analizę polityki gospodarczej i
jej skutków dla dobrobytu (Arthur Pigou rozszerzał
równowagę cząstkową)
Pytanie: jak ocenić efektywność danej alokacji?
Odpowiedź: efektywność w sensie Pareto – optymalna
alokacja to ta, gdzie nie da się poprawić sytuacji
nikogo bez pogarszania sytuacji kogoś innego
Popularne kryterium, bo mamy dowód matematyczny,
że rynki doskonale konkurencyjne prowadzą do
alokacji optymalnych w tym sensie
Mało realistyczne, poza tym mamy też inne kryteria