Kalendarz Maturzysty 2011/12 z biologii

Kalendarz Maturzysty 2011/12 z biologii

Kalendarz Maturzysty
2011/12
Biologia
Jaśniejsza strona nauki
Kalendarz Maturzysty 2011/12
Biologia
Aleksandra Rutkowska
Drogi Maturzysto,
Oddajemy Ci do rąk profesjonalny Kalendarz Maturzysty z biologii stworzony przez naszego
eksperta. Ma Ci pomóc w systematycznej powtórce materiału przed najważniejszym egzaminem w życiu, przepustką na wymarzone studia.
Materiał zgodny z wymogami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej podzielono na każdy dzień
tygodnia. Dzięki temu oszczędzisz czas na planowanie i skutecznie powtórzysz cały materiał.
Jeżeli będziesz potrzebować pomocy - zapraszamy na nasze zajęcia w ramach kursów Akademii Brainers lub konsultacje z naszymi wykładowcami.
Akademia działa dla Ciebie. Nasza wspólna praca – Twój sukces.
Życzymy miłej lektury i wytrwałości w dążeniu do celu,
Zespół Akademii Brainers.
O autorce
Z wykształcenia - doktor nauk medycznych, specjalistka w dziedzinie biologii molekularnej.
Ukończyła studia magisterskie na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu
Gdańskiego i Akademii Medycznej w Gdańsku.
Prowadziła badania naukowe nad stworzeniem unikalnej szczepionki przeciwbakteryjnej oraz
rolą genu receptora estrogenowego u kobiet.
Wykładała w Katedrze Histologii i Immunologii Akademii Medycznej w Gdańsku. Autorka
skryptu do ćwiczeń z immunologii dla studentów biotechnologii.
Laureatka wielu międzynarodowych konferencji naukowych, stypendystka duńskiego koncernu farmaceutycznego Novo Nordisk i zdobywczyni nagrody Czerwonej Róży dla najlepszego
koła naukowego w Trójmieście.
Jej główną pasje to przyroda, podróże i gotowanie.
O Kalendarzu Maturzysty
Skład i projekt okładki: Szymon Graczyk
www.brainers.pl
Brainers - dr Aleksandra Rutkowska
83-000 Pruszcz Gdański, ul. W Rzewuskiego 4B/5
NIP: 588-20-91-704, REGON: 220842869
Telefon: 784-342-128 mail: [email protected]
Jaśniejsza strona nauki
Październik 2011
Zdjęcie miesiąca
Monocyt – jedna z komórek krwi, która odgrywa niezwykle istotną rolę w
odporności nieswoistej (wrodzonej). Na ilustracji widać, że jest dużo większy niż otaczające go erytrocyty. Można też dostrzec charakterystyczne
nerkowate jądro komórkowe.
Tydzień 1.
Podstawy cytologii, czyli tajemnice budowy komórek.
3.10. (Pon.)
Komórka – podstawowa jednostka życia.
4.10. (Wt.)
Budowa komórki eukariotycznej. Organella komórkowe.
5.10. (Śr.)
Budowa komórki prokariotycznej.
6.10. (Czw.)
Porównanie komórki eukariotycznej i prokariotycznej. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej.
7.10. (Pt.)
Rozwiązywanie zadań z arkuszy maturalnych z zakresu cytologii.
Tydzień 2.
Chemia życia.
10.10. (Pon.) Budowa i właściwości białek. Rola białek w organizmie.
11.10. (Wt.)
Budowa i właściwości lipidów oraz ich rola w komórce i organizmie.
12.10. (Śr.)
Budowa, właściwości i biologiczna rola węglowodanów.
13.10. (Czw.) Kwasy nukleinowe- budowa i właściwości.
14.10. (Pt.)
Rozwiązywanie zadań z arkuszy maturalnych z zakresu biochemii.
Tydzień 3.
Kwasy nukleinowe – nośnik informacji genetycznej. Geny i ich ekspresja.
17.10. (Pon.) Podział kwasów nukleinowych. Rodzaje kwasów nukleinowych. Replikacja.
18.10. (Wt.)
Organizacja DNA. Budowa i rodzaje chromosomów.
19.10. (Śr.)
Geny. Ekspresja genów. Transkrypcja. Translacja.
20.10. (Czw.) Mitoza. Mejoza. Cykl komórkowy. Rola w komórce. Mechanizmy regulacji.
21.10. (Pt.)
Regulacja genetyczna. Operony. Rozwiązywanie zadań.
Tydzień 4.
Genetyka
24.10. (Pon.) Podstawy genetyki.
25.10. (Wt.)
Zasady dziedziczności. Prawa Mendla.
26.10. (Śr.)
Krzyżówki – metody szybkiego rozwiązywania.
27.10. (Czw.) Genetyka człowieka.
28.10. (Pt.)
Genetyka populacyjna. Rozwiązywanie zadań.
Jaśniejsza strona nauki
Listopad 2011
Zdjęcie miesiąca
Komora laminarna – podstawowy sprzęt laboratoryjny wykorzystywany przy pracy z hodowlami komórkowymi, tkankowymi
oraz materiałem potencjalnie zakaźnym. Zapewnia sterylne warunki pracy oraz bezpieczeństwo badacza.
Tydzień 5.
„Czy istnieją świecące pomidory?” - czyli co nam daje wiedza z genetyki i biotechnologii.
31.10. (Pon.) Inżynieria genetyczna. Techniki biologii molekularnej.
2.11. (Śr.)
Enzymy restrykcyjne. Plazmidy. Wektory – definicje, wykorzystanie.
3.11. (Czw.)
Organizmy transgeniczne. GMO – za czy przeciw?
4.11. (Pt.)
Biotechnologia w przemyśle i rolnictwie.
6.11 (Sob.)
Techniki genetyki w medycynie, sądownictwie.
Tydzień 6.
Najdoskonalsza fabryka świata – masowa produkcja na mikroskalę. Przepływ energii,
ATP, enzymy.
7.11. (Pon.)
Termodynamika reakcji chemicznych. Rodzaje i rola energii.
8.11. (Wt.)
Adenozynotrifosforan – najdoskonalszy nośnik energii w komórce.
9.11. (Śr.)
Enzymy – budowa i klasyfikacja. Właściwości enzymów.
10.11. (Czw.) Krzywa Michaelisa-Menten. Szybkość reakcji.
12.11. (Sob.) Inhibicja. Rodzaje inhibicji.
Tydzień 7.
Cykle biochemiczne.
14.11. (Pon.) Reakcje redoks – kluczowe reakcje komórki. Oddychanie komórkowe.
15.11. (Wt.)
Przemiana węglowodanów: glikoliza, glukoneogeneza, cykl Corich.
16.11. (Śr.)
Przemiana lipidów – β-oksydacja.
17.11. (Czw.) Przemiana białek – cykl ornitynowy.
18.11. (Pt.)
Cykl Krebsa. Łańcuch oddechowy.
Tydzień 8.
Najmniejsi zabójcy świata. Podstawy wirusologii. Podstawy mikrobiologii.
21.11. (Pon.) Wirusy – budowa, właściwości, rodzaje infekcji.
22.11. (Wt.)
Klasyfikacja wirusów. Choroby wirusowe.
23.11. (Śr.)
Bakterie – budowa komórki prokariotycznej, klasyfikacja, funkcje życiowe.
24.11. (Czw.) Cykle biogeochemiczne. Choroby bakteryjne. Antybiotyki.
25.11. (Pt.)
Priony.
Jaśniejsza strona nauki
Grudzień 2011
Zdjęcie miesiąca
Mikroskop świetlny – powszechnie używany przez naukowców do analizy budowy tkanek i komórek. Powiększenie obrazu uzyskuje się dzięki światłu białemu
przechodzącemu przez specjalny układ optyczny.
Tydzień 9.
Królestwo zwierząt. Przegląd systematyczny.
28.11. (Pon.) Systematyka zwierząt. Zasady klasyfikacji.
29.11. (Wt.)
Cechy charakterystyczne: gąbki, parzydełkowce, płazińce
30.11. (Śr.)
Cechy charakterystyczne: nicienie, pierścienice, mięczaki
1.12. (Czw.)
Cechy charakterystyczne: strunowce (lancetnik), stawonogi
2.12. (Pt.)
Cechy charakterystyczne: kręgowce: ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki
Tydzień 10.
Podstawy histologii. Zasady mikroskopowania.
5.12. (Pon.)
Budowa i rodzaje mikroskopu. Zasady tworzenia preparatów i mikroskopowania.
6.12. (Wt.)
Tkanka nabłonkowa,
7.12. (Śr.)
Tkanka mięśniowa.
8.12. (Czw.)
Tkanka łączna. Krew obwodowa i szpikowa.
9.12. (Pt.)
Tkanka nerwowa.
Tydzień 11.
„Tylko mnie kochaj” - rola serca nie tylko w miłości. Ewolucja układu krążenia. Anatomia
i fizjologia układu krążenia u zwierząt i człowieka.
12.12. (Pon.) Anatomia i fizjologia „układu krążenia” u bezkręgowców.
13.12. (Wt.)
Anatomia i fizjologia „układu krążenia” u kręgowców.
14.12. (Śr.)
Budowa serca i naczyń człowieka. Mały i duży obieg krwi.
15.12. (Czw.) Fizjologia pracy serca człowieka. Krew – układy grupowe, morfologia, krzepnięcie.
16.12. (Pt.)
Choroby układu krążenia. Patologia miażdżycy. Czynniki ryzyka. Profilaktyka.
Jaśniejsza strona nauki
Styczeń 2012
Zdjęcie miesiąca
Gąsienica – forma pośrednia w rozwoju niektórych owadów (motyli). Rozwój
owadów, przeobrażenie larw do formy dorosłej (imago) jest możliwy dzięki
hormonom juwenilnym, produkowanym przez ciała przyległe.
Tydzień 12.
„Do życia trzeba tlenu..- tylko jak go zdobyć?” Układ oddechowy u poszczególnych grup taksonomicznych zwierząt i człowieka.
2.01. (Pon.)
3.01. (Wt.)
4.01. (Śr.)
5.01. (Czw.)
7.01. (Sob.)
Strategie oddychania i struktury u bezkręgowców.
Anatomia i fizjologia „układu oddechowego” u kręgowców.
Górne i dolne drogi oddechowe człowieka.
Mechanizm i rola oddychania.
Współdziałanie układu oddechowego i krążenia. Choroby układu oddechowego.
Profilaktyka.
Tydzień 13.
Ulubione menu dżdżownicy, rekina i człowieka - coś nas łączy? Anatomia i fizjologia układu pokarmowego zwierząt i człowieka.
9.01. (Pon.)
10.01. (Wt.)
11.01. (Śr.)
12.01. (Czw.)
13.01. (Pt.)
Układ pokarmowy bezkręgowców.
Układ pokarmowy kręgowców. Przystosowania do różnych pokarmów.
Budowa układu pokarmowego człowieka.
Mechanizmy trawienia i wchłaniania. Enzymy trawienne. Regulacja.
Podstawy zdrowej diety. Rola witamin. Profilaktyka chorób układu pokarmowego.
Tydzień 14.
Inspiracja informatyków – najdoskonalsza sieć połączeń. Układ nerwowy u poszczególnych grup taksonomicznych zwierząt i człowieka. Najdoskonalsi tropiciele - narządy zmysłów. Budowa, fizjologia.
16.01. (Pon.)
17.01. (Wt.)
18.01. (Śr.)
19.01. (Czw.)
20.01. (Pt.)
Ewolucja układu nerwowego u bezkręgowców.
Ewolucja układu nerwowego u kręgowców.
Ośrodkowy układ nerwowy człowieka. Budowa mózgu.
Obwodowy układ nerwowy człowieka. Przepływ informacji. Łuk odruchowy.
Budowa i zasady działania narządów zmysłów.
Tydzień 15.
„Przekazać swoje geny i ...umrzeć?” - podstawowa idea życia. Układ rozrodczy zwierząt i człowieka.
23.01. (Pon.)
24.01. (Wt.)
25.01. (Śr.)
26.01. (Czw.)
27.01. (Pt.)
Mechanizmy rozmnażania u bezkręgowców.
Rozród kręgowców. Opieka nad potomstwem.
Budowa narządów rozrodczych męskich.
Budowa narządów rozrodczych kobiety.
Zapłodnienie. Ciąża. Poród.
Jaśniejsza strona nauki
Luty 2012
Zdjęcie miesiąca
Komórka dendrytyczna – komórka należąca do układu odpornościowego. Pełni
niezwykle istotne funkcje w obronie organizmu przed chorobotwórczymi mikroorganizmami. Moduluje pracę układu immunologicznego dzięki produkcji wielu
białek regulatorowych oraz prezentację niebezpiecznych antygenów limfocytom. Tydzień 16.
Równowaga hormonalna a układanie domino? Zasada jednego klocka.
30.01. (Pon.) Budowa układu dokrewnego. Gruczoły wydzielania wewnętrznego. Zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego.
31.01. (Wt.) Hormony- pochodne aminokwasów, peptydów, białek – mechanizm regulacji i działania.
1.02. (Śr.)
Hormony- pochodne kw. tłuszczowych – mechanizm regulacji i działania.
2.02. (Czw.) Hormony- pochodne cholesterolu – mechanizm regulacji i działania.
3.02. (Pt.)
Hormony bezkręgowców.
Tydzień 17.
Siły zbrojne organizmów – udoskonalanie układu odpornościowego – wygrać wyścig z mikro-zabójcą.
6.02. (Pon.)
7.02. (Wt.)
8.02. (Śr.)
9.02. (Czw.)
10.02. (Pt.)
Ewolucja układu immunologicznego.
Elementy układu odpornościowego człowieka. Wyspecjalizowane komórki.
Odpowiedź nieswoista (wrodzona) i swoista (nabyta). Odpowiedzi pierwotna i wtórna.
Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej.
Czy warto się szczepić? Rodzaje szczepionek i ich rola.
Tydzień 18.
Najszybsi biegacze, najlepsi lotnicy, najzwinniejsi pływacy – najdoskonalsze przystosowania układu ruchu u zwierząt i człowieka.
13.02. (Pon.)
14.02. (Wt.)
15.02. (Śr.)
16.02. (Czw.)
17.02. (Pt.)
Przystosowanie zwierząt do ruchu w różnych środowiskach życia.
Najszybsi biegacze, najlepsi lotnicy, najzwinniejsi pływacy.
Budowa układu ruchu u człowieka. Część czynna i bierna.
Fizjologia ruchu.
Choroby układu ruchu. Profilaktyka.
Tydzień 19.
Królestwo Protista.
20.02. (Pon.)
21.02. (Wt.)
22.02. (Śr.)
23.02. (Czw.)
24.02. (Pt.)
Przegląd systematyczny. Cechy budowy organizmów.
Procesy życiowe Protista.
Rozmnażanie – różne strategie. Izo-, anizo- oogamia.
Występowanie Protista.
Znaczenie Protista.
Jaśniejsza strona nauki
Marzec 2012
Zdjęcie miesiąca
Winogrona bezpestkowe są przykładem owocu, który może powstawać na drodze
partenokarpii, czyli procesu wytworzenia owoców bez zapłodnienia kwiatów. Takie
owoce charakteryzują się brakiem nasion.
Tydzień 20.
„Panienki za wysmukłym gonią borowikiem, którego pieśń nazywa grzybów pułkownikiem”
(A.Mickiewicz, “Pan Tadeusz”)
27.02. (Pon.)
28.02. (Wt.)
29.02. (Śr.)
1.03. (Czw.)
2.03. (Pt.)
Budowa grzybów. Różne poziomy organizacji.
Odżywianie się grzybów.
Strategie rozmnażania grzybów.
Systematyka grzybów. Środowisko życia. Symbioza
Porosty jako przykład doskonałej symbiozy dwóch organizmów. Organizmy pionierskie.
Tydzień 21.
Mszaki. Paprotniki.
5.03. (Pon.)
6.03. (Wt.)
7.03. (Śr.)
8.03. (Czw.)
9.03. (Pt.)
Pochodzenie mszaków. Morfologia i anatomia mszaków.
Cykl rozwojowy mszaków. Systematyka.
Pochodzenie paprotników. Morfologia i anatomia paprotników.
Cykle rozwojowe paprotników. Systematyka. Paprotniki kopalne.
Znaczenie mszaków i paprotników w przyrodzie i gospodarce.
Tydzień 22.
Rośliny nasienne – budowa.
12.03. (Pon.)
13.03. (Wt.)
14.03. (Śr.)
15.03. (Czw.)
16.03. (Pt.)
Tkanki roślinne.
Korzeń – budowa, funkcje, modyfikacje. Systemy korzeniowe. Symbioza.
Pęd – budowa, funkcje, modyfikacje.
Liść - budowa, funkcje, modyfikacje. Typy ulistnienia.
Przystosowania roślin do życia w różnych środowiskach. Rozwiązywanie zadań.
Tydzień 23.
Czynności życiowe roślin.
19.03. (Pon.)
20.03. (Wt.)
21.03. (Śr.)
22.03. (Czw.)
23.03. (Pt.)
Rozmnażanie roślin nagozalążkowych.
Rozmnażanie roślin okrytozalążkowych.
Kwiaty – budowa, rodzaje. Kwiatostany.
Nasiona – powstawanie, budowa, rodzaje.
Owoce – powstawanie, budowa, rodzaje.
Tydzień 24.
Fotosynteza roślin typu C3 i C4.
26.03. (Pon.)
27.03. (Wt.)
28.03. (Śr.)
29.03. (Czw.)
30.03. (Pt.)
Rola fotosyntezy.
Reakcje fotosyntezy roślin typu C3.
Reakcje fotosyntezy roślin typu C4.
Porównanie dwóch typów fotosyntezy.
Rozwiązywanie zadań maturalnych z zakresu botaniki.
Jaśniejsza strona nauki
Kwiecień 2012
Zdjęcie miesiąca
Jak długo będziemy się cieszyć jeszcze takim widokiem...?
Wszystko zależy od nas.
Tydzień 25.
Czy pochodzimy od małpy? Założenia ewolucjonizmu.
2.04. (Pon.)
Teorie ewolucji. Teoria doboru naturalnego Darwina.
3.04. (Wt.)
Dowody ewolucji – bezpośrednie i pośrednie. Dryf genetyczny. Prawo Heidego-Weinberga.
11.04. (Śr.)
Specjacja – powstawanie gatunków. Czynniki sprzyjające. Mikro- i makroewolucja.
12.04. (Czw.) Biogeneza.
13.04. (Pt.)
Antropogeneza.
Tydzień 26.
Ekologia.
16.04. (Pon.) Podstawowe pojęcia i prawa w ekologii.
17.04. (Wt.)
Populacja – cechy. Struktura wieku. Krzywa przeżywania.
18.04. (Śr.)
Biocenoza – cechy. Stosunki antagonistyczne i nieantagonistyczne między populacjami. Poziomy troficzne.
19.04. (Czw.) Ekosystem – struktura, cechy. Sukcesja pierwotna i wtórna.
20.04. (Pt.)
Państwa roślinne. Krainy zwierzęce.
Tydzień 27.
Ochrona środowiska.
23.04. (Pon.) Współczesne zagrożenia dla środowiska.
24.04. (Wt.)
Problem globalnego ocieplenia. Efekt cieplarniany. Dziura ozonowa.
25.04. (Śr.)
Wpływ zanieczyszczeń na wymieranie gatunków i zdrowie człowieka. Żyć ekologicznie – czyli jak?
26.04. (Czw.) Ochrona przyrody w Polsce i na świecie. Prawne aspekty. Parki narodowe. Zwierzęta i rośliny chronione. Czerwona Księga. Ważne konferencje i konwencje.