1 Ocena: celujący Rozdział I Bądź sobą
Transkrypt
1 Ocena: celujący Rozdział I Bądź sobą
1 Literatura i inne teksty kultury Wymagania z literatury klasa VI "Teraz polski!" Ocena: dopuszczający Ocena: dostateczny -zna specyfikę pozaliterackich sposobów wypowiedzi artystycznej; w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość, gust estetyczny, poczucie własnej tożsamości - zna teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie - określa temat i główną myśl tekstu - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost -rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimika, postawa ciała) - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście - rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się - sprawnie czyta teksty głośno i cicho - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście Ocena :dobry UCZEŃ Ocena: bardzo dobry Ocena: celujący - potrafi wyjaśnić, co znaczy zwrot być sobą - wie, kim jest Zofia Beszczyńska - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej w wierszu wie, kim jest Irena Landau - rozumie i wyjaśnia znaczenie zwrotu: robić coś na gorąco - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je -potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej na obrazie Rozdział I Bądź sobą Dzieło sztuki: Norman Rockwell „Dziewczynka w lustrze”/ Zofia Beszczyńska „Chciałabym”/ Dzieło sztuki: René Magritte „Fałszywe lustro”/ Irena Landau „To właśnie ja”/ Ewa Szelburg Zarembina „Przed pomnikiem”/ Marta Fox „Przepustka do dorosłości"/ Szkoła pisania: Jak pisać pamiętnik?/ Jan Kochanowski „Na dom w Czarnolesie/ Jan Kochanowski „Na zdrowie/ Igor Sikirycki „Wędrowiec”, „Papla” - rozumie i omawia elementy sztuki plastycznej: plan, barwy, kształty, kompozycja nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje) - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami - wyraża swój stosunek do postaci - czytając głośno, wyraziście, przekazuje intencję konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami - wyraża swój stosunek do postaci - charakteryzuje i ocenia bohaterów - formułuje pytania do tekstu - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: dziennik (pisane z perspektywy bohatera literackiego lub własnej - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami - rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm - przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i ją uzasadnia układa pytania do wywiadu z wybranym nauczycielem - rozumie i wyjaśnia znaczenie wyrażenia: wielki człowiek - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej w utworze 2 - nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi - nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje) Rozdział II-Inni, obcy, tacy sami? Maria PawlikowskaJasnorzewska „Październik”/ Ewa Grętkiewicz „Pierwsza lekcja polskiego/ Szkoła pisania: Plan ramowy i szczegółowy – doskonalenie techniki/ Joanna Rudniańska „Trzech Bogów” /Irena Landau „Każdy ma swoje zmartwienia”/ Grzegorz Kasdepke „Czarna owca/ Stanisław Sojka „Tolerancja"/ -rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimika, postawa ciała - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi -- wyraża swój stosunek do postaci - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami -odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) -rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimika, postawa ciała) -- wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje) - identyfikuje: [...] wiersz -- charakteryzuje i ocenia bohaterów korzysta z informacji zawartych w słowniku języka polskiego - rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet [...] i objaśnia ich role - rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren -rozumie i omawia elementy sztuki plastycznej: plan, barwy, kształty, kompozycja, ruch,światło - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) - wyjaśnia, jak rozumie znaczenie związków frazeologicznych: czarna owca, szara myszka, niebieski ptak, czarny koń oraz znaczenie słowa stereotyp -samodzielnie korzysta ze słownika frazeologicznego - samodzielnie przygotowuje plakat na temat tolerancji -uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - wie, kim była Maria PawlikowskaJasnorzewska - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) - rozumie i wyjaśnia znaczenie słów: cerkiew, synagoga, szabas -- wyjaśnia znaczenie i używa w wypowiedzi związków frazeologicznych: mieć wszystkich w nosie, bujać w obłokach, coś z trudem przechodzi komuś przez gardło - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej na obrazie - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej w utworze – umie rozpoznać i nazywać emocje: smutek, rozpacz, nostalgia, tęsknota - rozumie i wyjaśnia znaczenie zwrotu być orłem i słowa dobitnie - wymyśla ciekawy sposób uczczenia w szkole Międzynarodowego Dnia Tolerancji - określa problemy osób niepełnosprawnych w swoim otoczeniu i 3 proponuje sposoby pomocy i rozwiązania ich problemów Rozdział III Telewizja Dzieło sztuki: Krzysztof Iwin „Serial”/ Ludzie telewizji/ Bill Watterson „Po co oglądasz TV?”/ Programy telewizyjne/ Tekst pod lupą: Aneta GórnickaBoratyńska „Polska telewizja sprzed lat”/ Małgorzata Węgrzecka „Złodziej czasu”/ Philippe Chappuis (Zep) „Wieczorne wiadomości/ Lucyna Legut „DISCOVERY kontra klasówka”/ Marcin Fabjański „Sensacja ze Ścichapęków/ Małgorzata GutowskaAdamczyk „Czy telewizor jest ciekawszy od człowieka?”/ - identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy - rozpoznaje formy gatunkowe instrukcję, w tym przepis -- sprawnie czyta teksty głośno i cicho - odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych - identyfikuje nadawcę wypowiedzi - dostrzega swoistość artystyczną dzieła - odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości - odróżnia realizm od fantastyki - wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska) - wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa) - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach - wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa) (II.2.8) - -zna najważniejsze fakty z historii telewizji dla dzieci-samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, przygotowuje scenariusz przedstawienia -- tworzy komiks - układa reklamę danego produktu - samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje sprawozdanie – recenzję ulubionego programu telewizyjnego -- redaguje własne zasady kulturalnego telewidza -- wyjaśnia różnicę między telewidzem a telemaniakiem -wykonuje ćwiczenia dramowe - współpracując z grupą, przygotowuje przedstawienie dla młodszych kolegów według własnego scenariusza - rozumie i wyjaśnia znaczenie słowa rezolucja i skrótu ONZ - samodzielnie wyszukuje informacje na temat dyskusyjnych klubów filmowych 4 Rozdział IV Sukces niejedno ma imię. Dzieło sztuki: Edgar Degas „Tancerka z bukietem kwiatów kłaniająca się ze sceny”/ Ewa Grętkiewicz „Sukces wróżki Agis”/ Suzanne Fülscher „Matematy-czna dżungla pokonana!”/ Roman Pisarski „Przenośnie”/ Kornel Makuszyński „Co można dojrzeć w gąszczu cyfr?”/ Ignacy Krasicki „Żółw i mysz”/ Autor nieznany „Gdy się Chrystus rodzi”, Joseph Mohr „Cicha noc”/ Ernest Bryll „Kolęda”/ -poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie - sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi (autora, narratora - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - charakteryzuje i ocenia bohaterów - rozpoznaje w tekście literackim: [...] przenośnię, epitet [...] i objaśnia ich role - rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren , identyfikuje: [...] bajkę - odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - recytuje teksty poetyckie , podejmując próbę ich głosowej interpretacji - - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi (autora, narratora ) - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami - rozpoznaje w tekście literackim: porównanie - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - charakteryzuje i ocenia bohaterów - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - rozpoznaje w tekście literackim: [...] przenośnię, epitet [...] i objaśnia ich role - rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren identyfikuje: [...] bajkę, - odbiera teksty kultury na -rozumie i wyjaśnia znaczenie przysłowia: na bezrybiu i rak ryba i zwrotu: kogoś zamurowało -omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - charakteryzuje i ocenia bohaterów - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je -- rozumie i wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych: lodowate spojrzenie, kamienne serce, mieć zielono w głowie, ostry język, trafić w sedno - rozumie i wyjaśnia znaczenie zwrotu: cieszyć się dobrą sławą - wykonuje ćwiczenia dramowe -- rozumie i wyjaśnia znaczenie wyrażenia: stalowe nerwy - samodzielnie, zgodnie z wymogami tej formy wypowiedzi, redaguje opis przeżyć -- samodzielnie tworzy metafory nazywające przedmioty i zjawiska -- wie, kim był Kornel Makuszyński - samodzielnie, zgodnie z wymogami tej formy wypowiedzi, redaguje gratulacje -- wie, kim jest Ernest Bryll - samodzielnie redaguje oryginalne życzenia świąteczne -współpracując z grupą, pisze scenariusz i przygotowuje przedstawienie - 5 poziomie dosłownym i przenośnym - recytuje teksty poetyckie podejmując próbę ich głosowej interpretacji Rozdział V -Wyobraźnia bez granic Zbigniew Herbert „Pudełko zwane wyobraźnią”/ Moony Witcher „Uratować Szósty Księżyc”/ Stanisław Lem „Skarby króla Biskalara”/ John Ronald Reuel Tolkien „Triumf Bilba Bagginsa”/ Grzegorz Kasdepke „Złoto Midasa”/ Dorota Terakowska „Gdzie znalazł się Bartek?” - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi ( - rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone, (współrzędnie i podrzędnie), równoważniki zdań – i rozumie ich funkcje - odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości - odróżnia realizm od fantastyki - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - identyfikuje: [...] powieść, baśń, legendę, mit - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przedmiotu, krajobrazu, zaproszenie - pisze poprawnie pod względem ortograficznym, w tym w razie potrzeby - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi - rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone, (współrzędnie i podrzędnie), równoważniki zdań – i rozumie ich funkcje - odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości - odróżnia realizm od fantastyki - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - identyfikuje: powieść, baśń, legendę, mit - odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przedmiotu, krajobrazu, zaproszenie - pisze poprawnie pod względem ortograficznym, w tym w razie potrzeby -wie kim był Zbigniew Herbert - wyjaśnia, czym – według niego jest – poezja - wykonuje ilustrację do wiersza rozumie i wyjaśnia znaczenie słów: enigmatyczne, kreatywny i zwrotu: śnić na jawie -- samodzielnie wykonuje komiks o nieprawdopodobnej przygodzie -- rozumie i wyjaśnia znaczenie słów: ceregiele, majaczyć - rozumie i omawia elementy sztuki plastycznej: plan, barwy, kształty, kompozycja, ruch, światło - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej na obrazie- wie, kim był Stanisław Lem - samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje opowiadanie twórcze (własną baśń z motywami charakterystycznymi dla powieści fantastycznonaukowej) -- wie, kim był John Ronald Reuel Tolkien - wymienia tytuły książek i filmów, w których występują mitologiczne postacie - samodzielnie, korzystając z różnych źródeł informacji, zbiera wiadomości dotyczące Wyspy Wielkanocnej, Majów, Inków, piramid w Egipcie i prezentuje je w klasie - samodzielnie, korzystając z różnych źródeł informacji, zbiera wiadomości dotyczące legend związanych z historią Krakowa i prezentuje je w klasie - samodzielnie i zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje opowiadanie „Legenda związana z moją miejscowością” 6 wykorzystuje wiedzę o: wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych wykorzystuje wiedzę o: wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych Ludzie radia/ Aneta GórnickaBoratyńska „Polskie Radio w epoce przedsłuchawkowej”/ Marian Hemar „Pirat eteru”/ Tekst pod lupą: Peter Winterhoff Spurk „Słynna »Wojna światów«”/ Paweł Beręsewicz „Szkolny radiowęzeł w rękach Didżeja Konia”/ - identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy - rozpoznaje formy gatunkowe zawiadomienie - dostrzega swoistość artystyczną dzieła - rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy i objaśnia ich role - dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej i nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz do zamierzonego celu - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: ogłoszenie - identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy - rozpoznaje formy gatunkowe zawiadomienie - dostrzega swoistość artystyczną dzieła - rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy i objaśnia ich role - dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej i nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz do zamierzonego celu - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: ogłoszenie Czesław Janczarski „Nie mijam”/ Grażyna Bąkiewicz -odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - odczytuje wartości -odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - odczytuje wartości Rozdział VI-Na falach eteru. - rozumie i wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych: ciągnąć kogoś za język, coś leży komuś na sercu, hiobowa wieść - dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej i nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej i zamierzonego celu - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: ogłoszenie - stosuje w wypowiedzi pisemnej odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy gatunkowej - rozumie i omawia elementy sztuki plastycznej: plan, barwy, kształty, kompozycja, ruch, światło. - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące audycji radiowych i ludzi radia - samodzielnie, korzystając z różnych źródeł informacji, zbiera wiadomości na temat radia - samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje zawiadomienie - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sztuki radiowej - potrafi wymienić kilka nazwisk współczesnych polskich twórców radiowych -- potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej na obrazie - projektuje plakat zachęcający do wzięcia udziału w zbiórce zużytego sprzętu elektronicznego - współpracując w grupie, przygotowuje audycję - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące sytuacji przedstawionej w utworze - potrafi prowadzić rozmowę na tematy dotyczące ulubionych rozgłośni i programów radiowych - samodzielnie, korzystając z różnych źródeł informacji, zbiera wiadomości dotyczące historii radia i prezentuje je w klasie Rozdział VII-Trudne sprawy -wie, kim był Czesław Janczarski - rozumie i wyjaśnia znaczenie słowa: empatia oraz związków frazeologicznych: mieć serce - wymyśla nazwę dla szkolnej grupy wolontariuszy 7 „Tęsknota/ Heidi Hassenmüller „Grypa duszy"/ Eliza Piotrowska „Inna”/ Paweł Beręsewicz „Zakochanie” pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opis postaci - operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada) - operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, - odróżnia w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi - odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury - odróżnia w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych - wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte) - rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi - odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury korzysta z informacji zawartych w encyklopedii, słowniku ortograficznym, słowniku języka polskiego, słowniku wyrazów - rozumie i wyjaśnia znaczenie zwrotu: krzywo patrzeć - rozumie i wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych: umierać ze wstydu, umierać ze śmiechu, strzała Amora, owoc miłości, zakazany owoc na dłoni, podać komuś pomocną dłoń, człowiek o wielkim sercu - samodzielnie wyszukuje w Internecie sentencje dotyczące rodziny -wyszukuje samodzielnie informacje o insytucjach zajmujących się pomocą młodzieży z problemami - układa żartobliwy wiersz na temat zakochanych Rozdział VIII- Odkrywanie Europy i świata Dzieło sztuki: Alan Kingsbury „Wielkie zwiedzanie” Łukasz Wierzbicki „Podróżowa-nie”/ Czesław Miłosz „Ojciec objaśnia”/ Juliusz Gabriel Verne „Niespodzie-wana podróż" / Arantxa Garcia de Castro „Dobre maniery za granicą”/ Agnieszka Stelmaszyk „Powitanie egipskiej przygody”/ Paweł - wie, kim był Czesław Miłosz - samodzielnie sporządza notatkę w formie mapy myśli - samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje streszczenie -- samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje wpis do pamiętnika - wie, kim był René Goscinny - opowiada o innych przygodach Mikołajka - - rozumie znaczenie zwrotu robić komuś wyrzuty oraz sformułowania o mały wło s- rozumie i wyjaśnia znaczenie zwrotów: wyrażać dezaprobatę, patrzeć na coś ze swojej perspektyw y- samodzielnie wyszukuje w Internecie informacje na temat odkryć polskich archeologów w Egipcie - - samodzielnie układa rady dla podróżników - układa humorystyczne hasła reklamujące tradycyjne polskie potrawy - wykonuje zabawny komiks o zagranicznej przygodzie kogoś, kto nie znał obcego języka - 8 Beręsewicz „Ośmio-punktowy plan akcji”/ René Goscinny, JeanJacques Sempé „Zdjęcia z Hiszpanii" bliskoznacznych - Rozdział IX-Bliskie spotkania z muzami Dzieło sztuki: Leonardo da Vinci „Mona Lisa”/ Ewa Jałochowska „Zagadka Mony Lisy”/ Ludwik Janion „Siła wyobraźni”/ Arkady Klonow „Mowa muzyki”/ Kazimierz Przerwa-Tetmajer „W lesie”/ Dzieło sztuki: Wisława Szymborska „Vermeer” Marek Biernacki „Wisława Szymborska »Vermeer«”/ Maritxell Marti „Nazywam się Antoine de Saint Exupéry”/ sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy - określa temat i główną myśl tekstu - nazywa swoje reakcje czytelnicze - odróżnia realizm od fantastyki -korzysta z informacji zawartych w encyklopedii , słowniku języka polskiego, słowniku wyrazów bliskoznacznych - dostrzega swoistość artystyczną dzieła - odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym - tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury - rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest, wyraz twarzy, mimika, postawa ciała) - tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych:opis postaci sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy - rozpoznaje w tekście literackim: przenośnię, epitet i objaśnia ich role - rozpoznaje: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm , odróżnia wiersz rymowany i nierymowany (biały) -tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury - wie, kim był Leonardo da Vinci - przedstawia na rysunku swój ulubiony utwór muzyczny - współpracując z grupą, przygotowuje teledysk -wie, kim był Kazimierz Przerwa-Tetmajer - wykonuje kolaż ilustrujący wiersz - wie, kim był Antoine de Saint-Exupéry - rozumie i omawia elementy sztuki plastycznej: plan, barwy, kształty, kompozycja, światło - samodzielnie, zgodnie z zasadami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje opis obrazu -wie, kim był Leonardo da Vinci - samodzielnie wyszukuje w różnych źródłach informacji wiadomości na temat wynalazków zaprojektowanych przez tego artystę - samodzielnie pisze oryginalne prace twórcze w dowolnej formie: „Świat widziany oczami mrówki” lub „Świat widziany oczami żyrafy” - samodzielnie wyszukuje w różnych źródłach wiadomości na temat Antoine de SaintExupéry’ego i sporządza notatkę - samodzielnie korzysta z encyklopedii i wyjaśnia tytuł rozdziału - potrafi prowadzić rozmowę na tematy związane ze sztuką - samodzielnie pisze pracę, w której wyjaśnia, jaki rodzaj sztuki lubi najbardziej i dlaczego 9 Rozdział X- Ekoświat Marcin Wicha „Oddajemy elektrośmieci/ Tomasz Gluziński „Zanieczyszczenia”/ Michelle Paver „Spotkanie”/ Carl Hiaasen „Smażalnia czy sówki?”/ -sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - charakteryzuje i ocenia bohaterów - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: [...] środowisko przyrodnicze i społeczne) -sprawnie czyta teksty głośno i cicho - określa temat i główną myśl tekstu - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi - omawia akcję, wyodrębnia wątki i wydarzenia - charakteryzuje i ocenia bohaterów - uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je - operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: [...] środowisko przyrodnicze i społeczne) - rozumie i wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego: zdrowy jak ryba - wie, kim jest Michele Paver - rozumie i wyjaśnia znaczenie związków frazeologicznych: wilk w owczej skórze, mieć się na baczności - rozumie i wyjaśnia znaczenie wyrażeń: sprawa niecierpiąca zwłoki, człowiek czynu - projektuje plakat o organizowanej w szkole zbiórce elektrośmieci - samodzielnie przygotowuje plakat informujący o Światowym Dniu Ochrony Środowiska -- samodzielnie sporządza listę tytułów i autorów utworów literackich, w których bohaterami są zwierzęta - samodzielnie, zgodnie z wymogami dotyczącymi tej formy wypowiedzi, redaguje opowiadanie twórcze o przygodzie zwierzęcia opowiedziane z jego perspektywy - - samodzielnie pisze pracę na temat: „Co dobrego mogę zrobić dla naszej planety?” 10 WYMAGANIA DLA KLASY VI – gramatyka - w roku szkolnym 2016/2017 Wymagania Ocena: dopuszczający ZAGADN IENIE Ocena: dostateczny UCZEŃ cytuje słowa prezentacji dopasowuje formy z tekstu powitania i przedstawiania do różnych sytuacji przedstawia się w kilku komunikacyjnych zdaniach, podając bardziej szczegółowe informacje o sobie opowiada o swoich zainteresowaniach wymienia bezbłędnie kolejne wymienia dwuznaki litery alfabetu stosowane w polskim piśmie układa samodzielnie wyrazy w kolejności alfabetycznej wykorzystuje znajomość alfabetu do zadań praktycznych Komuniko wanie się wypisuje formy powitania z tekstu przedstawia się, podając podstawowe informacje o sobie Alfabet zna kolejne litery alfabetu układa wyrazy w kolejności alfabetycznej przy niewielkim wsparciu nauczyciela Głoska a litera zna pojęcia głoska i litera dzieli wyrazy o prostej budowie na litery i głoski wymienia różnice między głoską a literą dzieli wyrazy z dwuznakami na litery i głoski Powtórzen ie wiadomoś ci o głoskach Samogłosk i i spółgłosk i O sylabach wymienia kolejne litery alfabetu zna różnicę między głoską a literą wykorzystuje znajomość alfabetu w praktyce zna dwuznaki stosowane w polskim piśmie odróżnia samog. od spółgł. wymienia wszystkie samogłoski w języku polskim, odróżnia samogłoski od spółgłosek wie, że głoski dzielą się na samogłoski i spółgłoski zna pojęcie sylaba dzieli wyrazy na sylaby Ocena: dobry objaśnia pojęcie sylaba wie, że ośrodkiem sylaby jest samogłoska Ocena: bardzo dobry Ocena: celujący omawia zasady grzeczności obowiązujące w sytuacji powitania i przedstawiania się przedstawia się w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej objaśnia funkcję komunikacji niewerbalnej w sytuacji powitania omawia sposoby powitania i przedstawiania się w różnych kręgach kulturowych układa teksty ułatwiające zapamiętanie alfabetu używa ze zrozumieniem terminów pierwodruk, autograf, rękopis posługuje się związkiem frazeologicznym być alfą i omegą we właściwym kontekście podaje przykłady wyrazów o różnej liczbie liter i głosek analizuje wpływ pojedynczych głosek na znaczenie słów swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat alfabetu w różnych sytuacjach problemowych objaśnia wpływ pojedynczych głosek na zmiany znaczenia wyrazów swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat liter, głosek, alfabetu w różnych sytuacjach problemowych objaśnia różnicę w wymowie spółgłosek i samogłosek objaśnia funkcję samogłosek w tworzeniu wyrazów kreatywnie wykorzystuje wiedzę na temat samogłosek i spółgłosek w tworzeniu gier i zabaw językowych zna zasady przenoszenia wyrazów do następnej linii poprawnie przenosi wyrazy do następnej linii, dzieląc je na sylaby swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat podziału wyrazów na sylaby w różnych sytuacjach problemowych podaje przykłady wyrazów z dwuznakami dzieli wyrazy ze spółgłoskami miękkimi i zmiękczonymi na litery i głoski podaje przykłady wyrazów o różnej liczbie liter i głosek swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat liter i głosek w różnych sytuacjach problemowych 11 Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięc zne zna pojęcia głoski dźwięczne i głoski bezdźwięczne podaje przykłady głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych wie, że wszystkie samogłoski są dźwięczne wymienia kilka par głosek różniących się dźwięcznością wie, w jakich okolicznościach głoski dźwięczne mogą być wymawiane bezdźwięcznie Oznaczani e głosek dźwięczny ch i bezdźwięc znych Spółgłoski miękkie i twarde dostrzega trudności ortograficzne w zakresie oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych korzysta ze słownika ort. zna wybrane zasady dotyczące oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych zna różne funkcje litery i zna pojęcia spółgłoski twarde i spółgłoski miękkie zna sposoby oznaczania miękkości spółgłosek objaśnia na przykładach różne funkcje litery i objaśnia pojęcia spółgłoski twarde i spółgłoski miękkie odróżnia spółgłoski twarde od miękkich Oznaczani e spółgłosek miękkich wyszukuje wyrazy ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach zna zasady oznaczania spółgłosek miękkich korzysta ze słownika ort. wie, że ośrodkiem sylaby jest samogłoska dzieli wyrazy na sylaby czyta informacje na temat zasad przenoszenia wyrazów do następnej linii stara się stosować zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów ze spółgłoskami miękkimi Sylaba i dzielenie wyrazów wyszukuje wyrazy o podanej liczbie sylab zna zasady przenoszenia wyrazów do następnej linii wymienia pary głosek różniących się dźwięcznością wymienia spółgłoski nieposiadające odpowiedników bezdźwięcznych wie, w jakich okolicznościach głoski bezdźwięczne mogą być wymawiane dźwięcznie stosuje zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach zna pojęcie znaki diakrytyczne wskazuje różnice w wymowie spółgłosek twardych i miękkich stosuje zasady dotyczące zapisu spółgłosek miękkich i zmiękczonych zapisuje poprawnie większość wyrazów ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach wykorzystuje inne formy wyrazu lub wyrazy pokrewne dla uzasadnienia pisowni głoski dźwięcznej swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w różnych sytuacjach problemowych poprawnie oznacza głoski dźwięczne i bezdźwięczne w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie oznaczania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat głosek miękkich i twardych w różnych sytuacjach problemowych zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy ze spółgłoskami miękkimi w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie oznaczania głosek miękkich stosuje zasady przenoszenia wyrazów do następnej linii wskazuje różne miejsca podziału w wyrazach wielosylabowych przenosi wyrazy do następnej linii, dzieląc je poprawnie na sylaby używa terminu zgłoska wymiennie z terminem sylaba swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat podziału wyrazów na sylaby w różnych sytuacjach problemowych używa ze zrozumieniem pojęcia znaki diakrytyczne zapisuje poprawnie spółgłoski miękkie i zmiękczone 12 Formy osobowe i nieosobo we czasownik a wie, że czasownik występuje w formie osobowej i nieosobowej podaje przykłady bezokoliczników rozróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej wie, że wymawiane tak samo zakończenia -źć, -ść są zapisywane w różny sposób Czasownik i dokonane i niedokona ne zna pojęcie czasowniki dokonane i niedokonane wie, o jakich czynnościach oraz stanach informują czasowniki dokonane i niedokonane wie, że czasowniki dokonane mają formy tylko dwóch czasów zna pojęcia strona czynna i strona bierna czasownika wie, że są czasowniki, które nie mają strony biernej rozpoznaje niektóre czasowniki dokonane i niedokonane wie, że czasowniki niedokonane występują w czasie przyszłym tylko w formie złożonej, a czasowniki dokonane tylko w formie prostej Czas teraźniejsz y czasownik ów zna pojęcie czas teraźniejszy czasownika używa nie z czasownikami w przeczeniach wyszukuje i wskazuje czasowniki w czasie teraźniejszym zna zasadę pisowni nie z czasownikami Czas przeszły czasownik ów zna pojęcie czas przeszły czasownika wie, że czasowniki w czasie przeszłym występują w różnych rodzajach Trudne Strona czynna i bierna czasownik ów zna zasady odmiany przekształca formę osobową czasownika na bezokolicznik i odwrotnie zna i stosuje zasady pisowni -źć, -ść, -ąć w zakończeniach bezokolicznika wyszukuje i wskazuje w tekście czasowniki dokonane i niedokonane poprawnie i celowo używa czasowników dokonanych i niedokonanych dopasowuje czasowniki w bezokoliczniku do wybranych frazeologizmów poprawnie zapisuje zakończenia bezokolicznika twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące osobowych i nieosobowych form czasowników funkcjonalnie stosuje czasowniki dokonane i niedokonane w wypowiedziach wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę na temat czasowników dokonanych i niedokonanych tworzy stronę czynną i bierną czasowników odróżnia czasowniki przechodnie od nieprzechodnich poprawnie i celowo stosuje formy strony czynnej i biernej czasownika odmienia według wzoru czasowniki w czasie teraźniejszym przez osoby i liczby stara się stosować zasady pisowni nie z czasownikami używa form strony biernej i czynnej czasownika dla uzyskania jednoznaczności treści wypowiedzi wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę na temat strony czynnej i biernej czasowników zapisuje poprawne formy gramatyczne czasowników w czasie teraźniejszym zapisuje poprawnie nie z czasownikami wyszukuje i wskazuje czasowniki w czasie przeszłym wie, że czasowniki w czasie przeszłym odmieniają się przez osoby, liczby i rodzaje odmienia czasowniki przez rodzaje zapisuje poprawnie nie z czasownikami funkcjonalnie używa form czasu przeszłego w tekście przekształca wypowiedzenia, stosując odpowiednie formy rodzaju czasownika twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat czasu teraźniejszego czasowników poprawnie używa w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych trudnych form czasowników w czasie teraźniejszym wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę na temat czasu przeszłego czasowników poprawnie używa w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych trudnych form czasowników w czasie przeszłym poprawnie używa w swoich wyszukuje i wskazuje w tekście czasowniki w stronie czynnej i w stronie biernej zna pojęcia czasowniki przechodnie i czasowniki nieprzechodnie stosuje zasady odmiany poprawnie używa poprawnie używa 13 formy czasu przeszłego czasowników oznaczających ruch typu iść w czasie przeszłym i stara się je stosować dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni zakończeń bezokoliczników czasowników oznaczających ruch typu iść w czasie przeszłym zna zasady pisowni -źć, -ść, -ąć w zakończeniach bezokolicznika i stara się je stosować Czas przyszły czasownik ów zna pojęcie czas przyszły czasownika tworzy formy czasu przyszłego czasowników wyszukuje i wskazuje czasowniki w czasie przyszłym wie, że czas przyszły ma formę prostą i formę złożoną zapisuje poprawnie nie z czasownikami Czasownik – powtórzeni e wiadomoś ci rozpoznaje czasownik wśród innych części mowy zna pojęcia liczba, czas, osoba, rodzaj czasownika wie, że czasownik występuje w formie osobowej i nieosobowej zna zasady pisowni nie z czasownikami zna pojęcie rzeczownik tworzy formy liczby pojedynczej i mnogiej czasownika wskazuje w tekście i tworzy czasowniki w różnych czasach odmienia czasowniki przez osoby i rodzaje odróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej Rzeczowni k i jego znaczenia Przypadki rzeczowni ka zna pojęcie przypadki rzeczownika odmienia rzeczowniki przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej według wzoru wie, na jakie pytania odpowiada rzeczownik podaje rzeczowniki nazywające osoby o przeciwstawnych cechach zna pytania, na które odpowiadają przypadki rzeczownika tworzy poprawne formy przypadków rzeczownika w związkach wyrazowych większości czasowników oznaczających ruch typu iść w czasie przeszłym stosuje zasady pisowni źć, -ść, -ąć w zapisie zakończeń bezokolicznika uzupełnia wybrane frazeologizmy czasownikami w bezokoliczniku odmienia przez osoby i liczby czasowniki w czasie przyszłym w formie prostej i złożonej wie, że czasownik może mieć tylko jedną z form czasu przyszłego: prostą lub złożoną odróżnia czynności od stanów przekształca formę osobową czasownika na bezokolicznik i odwrotnie odpowiednio do przyjętego celu stosuje zasady pisowni nie z czasownikami rozpoznaje rzeczownik wśród innych części mowy podaje różne znaczenia tego samego rzeczownika stosuje w swoich wypowiedziach poprawne formy przypadków rzeczownika objaśnia przyczyny zmiany form rzeczownika w zdaniu określa przypadki rzeczownika wymagane przez podane czasowniki lub przyimki czasowników oznaczających ruch typu iść w czasie przeszłym korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny w celu ustalenia poprawności językowej trudnych form czasowników poprawnie zapisuje zakończenia bezokolicznika wypowiedziach ustnych i pisemnych trudnych form czasowników w czasie przeszłym sprawnie posługuje się słownikiem poprawnej polszczyzny odmienia czasowniki w czasie przyszłym przez rodzaje stosuje poprawne formy gramatyczne czasowników w czasie przyszłym twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat czasu przyszłego czasowników stosuje poprawnie i celowo różne formy gramatyczne czasowników twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia i odmiany czasowników oraz zasad ich pisowni wyróżnia kategorie znaczeniowe rzeczownika stosuje synonimy twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące rzeczownika i jego znaczenia wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie posiadaną wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące odmiany rzeczowników przez przypadki wykorzystuje wiedzę o odmianie rzeczowników w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych objaśnia znaczenie pojęcia deklinacja 14 Temat i końcówka rzeczowni ka zna pojęcia temat i końcówka rzeczownika stara się wyodrębniać temat i końcówki rzeczownika wyodrębnia temat i końcówki rzeczownika wie, od czego zależy końcówka odmienianego rzeczownika Obocznośc iw temacie rzeczowni ka wie, że podczas odmiany przez przypadki następują wymiany głosek w temacie zna pojęcie oboczności wskazuje niektóre oboczności w tematach rzeczowników wskazuje oboczności w tematach rzeczowników zna pojęcie tematy oboczne wykorzystuje wiedzę o wymianie rz : r, ó : o, ch : sz w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów Liczba i rodzaj rzeczowni ka zna pojęcie liczby i rodzaju rzeczownika dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni nie z rzeczownikami rozpoznaje rodzaj rzeczownika na podstawie zaimków wskazujących zna zasadę pisowni nie z rzeczownikami Rzeczowni ki własne i pospolite wie, że rzeczowniki dzielą się na własne i pospolite zna zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych wskazuje rzeczowniki własne zapisuje imiona ludzi, zwierząt i miejsc wielką literą Powtórzen ie o rzeczowni ku rozpoznaje rzeczownik wśród innych części mowy zna pojęcie liczby i rodzaju rzeczownika zna zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych i stara się je stosować czyta informacje na temat rzeczowników żywotnych i nieżywotnych oraz osobowych i rozpoznaje rodzaje rzeczownika odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych stosuje zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach zna pojęcia rzeczowniki żywotne i nieżywotne oraz rzeczowniki osobowe i nieosobowe wyodrębnia poprawnie temat i końcówki rzeczowników proponowanych w ćwiczeniach wymienia i zapisuje różne tematy oboczne rzeczownika rozpoznaje wymianę e : ø oraz ø : e w tematach obocznych wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek ą : ę w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów zna zasadę, że rzeczowniki mają przypisany rodzaj i nie odmieniają się przez rodzaje stara się stosować zasadę pisowni nie z rzeczownikami odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych stara się stosować zasady pisowni rzeczowników własnych i pospolitych w podanym zestawie ortogramów odróżnia różne kategorie rzeczowników własnych od pospolitych zapisuje poprawnie większość rzeczowników własnych i pospolitych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach rozpoznaje rzeczowniki żywotne i nieżywotne rozpoznaje rzeczowniki funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat synkretyzmu form gramatycznych rzeczowników twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat końcówek rzeczownika do poprawnego zapisu wyrazów wykorzystuje wiedzę o wymianie e : ø oraz ø : e w tematach obocznych do poprawnego zapisu wyrazów twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o wymianie głosek w tematach fleksyjnych do poprawnego zapisu wyrazów tworzy samodzielnie formy podstawowe rzeczownika w celu określenia rodzaju zapisuje poprawnie nie z rzeczownikami twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące liczby i rodzaju rzeczownika odróżnia poszczególne kategorie rzeczowników własnych i pospolitych zapisuje poprawnie rzeczowniki własne i pospolite w podanym zestawie ortogramów twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat rzeczowników własnych i pospolitych zapisuje poprawnie rzeczowniki własne i pospolite stosuje wiedzę o rzeczownikach osobowych i nieosobowych w odmianie rzeczownika twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia i odmiany rzeczowników oraz zasad ich pisowni 15 Przymiotni k i jego znaczenia nieosobowych zna pojęcie przymiotnik wie, na jakie pytania odpowiada przymiotnik Liczba i rodzaj przymiotni ka zna kategorie liczby i rodzaju przymiotnika dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni nie z przymiotnikami odmienia przymiotnik przez liczby i rodzaje zna zasadę pisowni nie z przymiotnikami Odmiana przymiotni ka wie, że przymiotnik odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje rozpoznaje liczbę i rodzaj przymiotnika odmienia przymiotniki przez przypadki według wzoru odmienia przymiotniki przez liczby, rodzaje i przypadki tworzy związki frazeologiczne z przymiotnikami Związek rzeczowni ka z przymiotni kiem rozpoznaje przymiotnik wśród innych części mowy zna pojęcie liczby i rodzaju rzeczownika oraz przymiotnika wie, że przymiotnik jest najczęściej określeniem rzeczownika zna pojęcie przysłówek wie, że większość przysłówków pochodzi od przymiotników dostrzega trudności ort. w zakresie pis. nie z przysłówkami określa liczbę i rodzaj przymiotnika wie, że przymiotnik dopasowuje swoją formę do rzeczownika, który określa stosuje zasady pisowni nie z przymiotnikami wie, na jakie pytania odpowiada przysłówek tworzy przysłówki od przymiotników zna zasady pisowni nie z przysłówkami Przysłówe k i jego znaczenia osobowe i nieosobowe rozpoznaje przymiotnik wśród innych części mowy dostrzega stylistyczną funkcję przymiotników dopasowuje formę przymiotnika do formy rzeczownika stara się stosować zasadę pisowni nie z przymiotnikami stosuje w swoich wypowiedziach poprawne formy przypadków przymiotnika tworzy poprawne formy rodzajowe w liczbie mnogiej przymiotnika tworzy poprawne formy rodzajowe w liczbie mnogiej przymiotnika zapisuje poprawnie nie z przymiotnikami łączy przymiotniki i rzeczowniki w poprawne związki wyrazowe poprawnie zapisuje cząstkę nie z przymiotnikami funkcjonalnie używa związków przymiotnika z rzeczownikiem poprawnie zapisuje końcówki ą i ę w zakończeniach przymiotników i rzeczowników rozpoznaje przysłówek wśród innych części mowy odróżnia przysłówki pochodzące i niepochodzące od przymiotników stosuje zasady pisowni nie z przysłówkami określa funkcje przysłówka używa odpowiednich przysłówków do objaśniania znaczeń frazeologizmów zapisuje poprawnie nie z przysłówkami wykorzystuje wiedzę o odmianie przymiotników w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych stosuje poprawnie i celowo różne formy gramatyczne przymiotników twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące przymiotnika i jego znaczenia opisuje postacie literackie, wykorzystując dodatkową wiedzę na ich temat, stosując funkcjonalnie różne przymiotniki twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące liczby i rodzaju przymiotnika twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące odmiany przymiotników oraz zasad ich pisowni objaśnia związki pomiędzy warstwą językową i znaczeniową utworu lit. twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia przymiotników oraz ich funkcji twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące przysłówka i jego znaczenia 16 Przysłówe kw związkach wyrazowy ch wie, na jakie pytania odpowiada przysłówek rozpoznaje przysłówek wśród innych części mowy wie, że przysłówki najczęściej łączą się z czasownikiem tworzy przysłówki od przymiotników rozpoznaje przysłówki utworzone od innych części mowy rozpoznaje związki przysłówka z czasownikiem rozpoznaje związki przysłówka z przymiotnikiem lub przysłówkiem stosuje zasady pisowni nie z przysłówkami w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach używa związków przysłówka z przymiotnikiem i przysłówkiem dla określenia natężenia cech zapisuje poprawnie nie z przysłówkami w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach wykorzystuje twórczo i funkcjonalnie wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia przysłówków, oraz zasad ich pisowni Przyimki i wyrażenia przyimko we zna pojęcie przyimek zna pojęcie wyrażenie przyimkowe rozpoznaje niektóre przyimki rozpoznaje przyimki proste i złożone tworzy przyimki złożone wie, że przyimki wymagają użycia odpowiedniego przypadka rzeczownika dostrzega trudności ortograficzne w zakresie łącznej i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych korzysta ze słownika ort. używa poprawnych wyrażeń przyimkowych dla określenia relacji przestrzennych, czasowych oraz innych zależności używa poprawnych form przypadków rzeczowników w wyrażeniach przyimkowych poprawnie zapisuje przyimki złożone poprawnie zapisuje przyimki złożone i wyrażenia przyimkowe w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia przyimków, wyrażeń przyimkowych oraz ich funkcji Pisownia przyimkó wi wyrażeń przyimko wych rozpoznaje przyimek wśród innych części mowy wie, jak zbudowane jest wyrażenie przyimkowe wie, że przyimek jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy zna pojęcia przyimki proste i przyimki złożone zna zasady dotyczące łącznej i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych Liczebnik i jego znaczenia zna pojęcie liczebnik wie, na jakie pytania odpowiada liczebnik rozpoznaje niektóre liczebniki wie, że liczebnik jest najczęściej określeniem rzeczownika rozpoznaje liczebniki wśród innych części mowy Liczebniki główne i porządkow e zna pojęcie liczebniki główne zna pojęcie liczebniki porządkowe wie, co określają liczebniki główne i porządkowe odróżnia cyfry arabskie od rzymskich wie, że liczebniki główne i porządkowe odmieniają się przez przypadki i rodzaje odróżnia liczebniki główne od porządkowych odmienia liczebniki przez przypadki według wzoru zna zasady zapisu liczebników głównych i porządkowych wykorzystuje wiedzę o tym, że liczebnik dostosowuje swoją formę do określanego rzeczownika posługuje się związkami frazeologicznymi zawierającymi liczebniki wykorzystuje wiedzę o odmianie liczebników w wypowiedziach ustnych i pisemnych stosuje zasady zapisu liczebników głównych i porządkowych cyframi arabskimi i rzymskimi stosuje zasady łącznej i rozdzielnej pisowni przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach używa poprawnych form liczebników w związkach wyrazowych odróżnia liczebniki od rzeczowników odliczebnikowych funkcjonalnie używa w opisie liczebników głównych i porządkowych zapisuje poprawnie liczebniki główne i porządkowe cyframi arabskimi i rzymskimi przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni łącznej i rozdzielnej twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące znaczenia i funkcji liczebników twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę oraz umiejętności językowe dotyczące funkcji liczebników głównych i porządkowych 17 O wyrazach pokrewnyc h zna termin rodzina wyrazów zna termin wyrazy pokrewne objaśnia termin rodzina wyrazów Wypowied zenia zna pojęcie wypowiedzenie rozpoznaje wybrane intencje wypowiedzi objaśnia pojęcie wypowiedzenie stosuje wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące w zależności od celu wypowiedzi Powtórzen ie o wypowied zeniach wie, co to jest wypowiedzenie wie, w jakim celu są używane wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące wie, czym różni się zdanie od wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika stosuje wypowiedzenia oznajmujące, rozkazujące, pytające w zależności od celu wypowiedzi stosuje wypowiedzenia wykrzyknikowe dla podkreślenia ekspresji wypowiedzi odróżnia zdanie od wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika Zdania i równowa żniki zdań zna pojęcie zdanie zna pojęcie wypowiedzenie bez osobowej formy czasownika tworzy zdania według wzoru objaśnia pojęcie zdanie objaśnia pojęcie wypowiedzenie bez osobowej formy czasownika zna pojęcie równoważnik zdania tworzy wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika według wzoru Podmiot i orzeczeni e– związek zna pojęcie orzeczenie zna pojęcie podmiot posługuje się terminami podmiot, orzeczenie objaśnia pojęcie orzeczenie objaśnia pojęcie podmiot przyporządkowuje słowa do odpowiednich rodzin wyrazów wie, że różne formy gramatyczne tego samego słowa nie są wyrazami pokrewnymi wskazuje, czym charakteryzuje się wypowiedzenie tworzy wypowiedzenia pytające dotyczące najważniejszych treści tekstu rozpoznaje równoważniki zdań przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zdania i odwrotnie odpowiednio do przyjętego celu stosuje konsekwentnie wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zapisie planu zdarzeń rozpoznaje w tekście zdania i wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika objaśnia pojęcie równoważnik zdania przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika na zdania i odwrotnie rozpoznaje w zdaniu orzeczenie rozpoznaje w zdaniu podmiot tworzy rodziny wyrazów twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat wyrazów pokrewnych w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych omawia cechy charakterystyczne wypowiedzenia, odwołując się do przykładów stosuje różne typy wypowiedzeń w funkcji impresywnej stosuje poprawnie różne typy wypowiedzeń odpowiednio od sytuacji komunikacyjnej określa znaczenie łacińskich sentencji, korzystając z różnych źródeł twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę o różnych typach wypowiedzeń w celu precyzyjnego wyrażania intencji wypowiedzi rozpoznaje w tekście równoważnik zdania stosuje wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zapisie planu opowieści świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat zdania i jego równoważnika w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych tworzy poprawne związki główne w swoich wypowiedziach tworzy wypowiedzenia, w których informację twórczo wykorzystuje wiedzę na temat orzeczenia i podmiotu oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniu świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat różnych typów wypowiedzeń w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych 18 główny w zdaniu Podmiot i orzeczenie rozpoznaje w zdaniu orzeczenie rozpoznaje w zdaniu podmiot zna pojęcie związek główny w zdaniu wie, że funkcję podmiotu w zdaniu pełni najczęściej rzeczownik w mianowniku wie, że funkcję orzeczenia w zdaniu pełni najczęściej czasownik w formie osobowej wyodrębnia związek główny w zdaniu i zna jego funkcję wyodrębnia związki poboczne i zna ich funkcje wie, z czego się składa grupa podmiotu i grupa orzeczenia w zdaniu zna pojęcie podmiot gramatyczny zna pojęcia podmiot szeregowy i podmiot towarzyszący zna pojęcie orzeczenie czasownikowe Przydawka zna pojęcie przydawka wie, na jakie pytania najczęściej odpowiada przydawka rozpoznaje w zdaniu niektóre przydawki objaśnia pojęcie przydawka, określając jej funkcję w zdaniu wie, jakimi częściami mowy może być wyrażona przydawka Dopełnieni e zna pojęcie dopełnienie wie, na jakie pytania odpowiada dopełnienie rozpoznaje w zdaniu niektóre dopełnienia objaśnia pojęcie dopełnienie, określając jego funkcję w zdaniu wie, jakimi częściami mowy jest wyrażone dopełnienie wyodrębnia związek główny w zdaniu o podmiocie przekazuje forma orzeczenia wykorzystuje wiedzę na temat zależności form czasownika w roli orzeczenia i rzeczownika w roli podmiotu w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia w zdaniu rozpoznaje podmiot gramatyczny w zdaniu rozpoznaje podmiot szeregowy i podmiot towarzyszący w zdaniu rozpoznaje orzeczenie czasownikowe w zdaniu wie, ze funkcję orzeczenia mogą pełnić wyrazy typu trzeba, można, należy, warto z towarzyszącym im bezokol. rozpoznaje w zdaniu przydawki i zna ich funkcje składniowe przekształca przydawki w formie wyrażenia przyimkowego w przydawki wyrażone przymiotnikiem i odwrotnie – odpowiednio do przyjętego celu rozpoznaje w zdaniu dopełnienia i zna ich funkcje składniowe określa formę gramatyczną rzeczowników pełniących funkcję dopełnienia tworzy poprawne związki wyrazowe w wypowiedzeniach świadomie rozwija zdania, rozbudowując grupę podmiotu lub orzeczenia funkcjonalnie i poprawnie używa podmiotu gramatycznego, szeregowego lub towarzyszącego w zdaniu funkcjonalnie i poprawnie używa orzeczenia typu czasownikowego oraz orzeczenia z wyrazami typu trzeba, można, należy, warto w zdaniu funkcjonalnie stosuje synonimiczne rzeczowniki w funkcji podmiotu twórczo wykorzystuje wiedzę na temat orzeczeń i podmiotów oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach funkcjonalnie stosuje różne typy podmiotów i orzeczeń rozpoznaje w zdaniu przydawki wyrażone różnymi częściami mowy buduje poprawne związki wyrazowe z przydawkami funkcjonalnie używa przydawek różnego typu twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat przydawek oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach buduje poprawne związki wyrazowe z dopełnieniami funkcjonalnie stosuje dopełnienia w tworzeniu konstrukcji zdaniowych twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat dopełnień oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach 19 Okolicznik i zna pojęcie okolicznik wie na jakie pytania odpowiada okolicznik zna trzy typy okoliczników: czasu, miejsca i sposobu rozpoznaje w zdaniu niektóre okoliczniki objaśnia pojęcie okolicznik, określając jego funkcję w zdaniu wie, na jakie pytania odpowiadają okoliczniki różnych typów wie, jakimi częściami mowy mogą być wyrażone okoliczniki odróżnia okolicznik czasu, miejsca i sposobu Zdanie pojedyncz e i złożone wyodrębnia podmiot i orzeczenie w zdaniu wie, czym różni się zdanie pojedyncze rozwinięte od zdania pojedynczego nierozwiniętego zna pojęcia zdanie pojedyncze i zdanie złożone wyodrębnia zdania w tekście zna pojęcie zdanie pojedyncze nierozwinięte zna pojęcie zdanie pojedyncze rozwinięte wie, że zdanie pojedyncze zawiera jedno orzeczenie rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte rozpoznaje określenia podmiotu i orzeczenia objaśnia budowę zdania złożonego zna pojęcie zdania składowe tworzy zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte – odpowiednio do przyjętego celu odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego objaśnia sposób łączenia zdań składowych w zdaniu złożonym rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte i zdanie pojedyncze nierozwinięte formułuje pytania, na które odpowiadają określenia Zdania pojedyncz e nierozwini ęte i rozwinięt e Grupa podmiotu i grupa orzeczenia zna pojęcie grupa podmiotu zna pojęcie grupa orzeczenia Analiza zdania pojedyncz ego wyszukuje związki wyrazowe w zdaniu buduje zdania z podanych związków wyrazowych objaśnia pojęcie zdanie pojedyncze nierozwinięte zna pojęcie zdanie pojedyncze rozwinięte objaśnia budowę zdania pojedynczego rozpoznaje określenia podmiotu i orzeczenia objaśnia pojęcie grupa podmiotu objaśnia pojęcie grupa orzeczenia zapisuje pytania o różne cz. zd. przedstawia na wykresie zależności logiczne między wyrazami wymienia pytania, na które odpowiadają wyrazy określające wyodrębnia grupę podmiotu i grupę orzeczenia w zdaniach analizuje związki logiczne między wyrazami, wykorzystując odpowiednie schematy używa ze zrozumieniem pojęć podmiot, orzeczenie, przydawka, okolicznik, dopełnienie podczas analizy składniowej zdania rozpoznaje w zdaniu okoliczniki wyrażone różnymi częściami mowy tworzy poprawne związki wyrazowe z okolicznikami funkcjonalnie używa okoliczników różnego typu w swoich wypowiedziach świadomie rozwija zdanie w celu wzbogacenia odpowiedzi poprawnie wyznacza granice zdań pojedynczych i złożonych w swoich wypowiedzeniach oddziela przecinkami zdania składowe w zdaniu złożonym twórczo i swobodnie wykorzystuje wiedzę na temat różnych typów okoliczników oraz funkcji tych części zdania w wypowiedzeniach tworzy zdanie pojedyncze rozwinięte i zdanie pojedyncze nierozwinięte odróżnia zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte świadomie rozwija zdanie w celu wzbogacenia treści wypowiedzenia porównuje budowę grupy podmiotu i grupy orzeczenia świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat zdań pojedynczych rozwiniętych i nierozwiniętych w dłuższych wypowiedziach ustnych i pisemnych objaśnia związki wyrazowe i strukturę zdania, wykorzystując odpowiednie schematy i notatki graficzne używa funkcjonalnie nazw wszystkich części zdania podczas jego analizy składniowej twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na związków wyrazowych w zdaniu formułuje twórcze wskazówki ułatwiające innym uczniom analizę zdania świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat zdań pojedynczych i złożonych w dłuższych wypowiedziach ustnych i pisemnych funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat budowy grupy podmiotu i grupy orzeczenia w zdaniu 20 Zdania złożone współrzęd nie rozpoznaje zdanie złożone zna pojęcie zdanie współrzędnie złożone wie, że istnieją różne typy zdań współrzędnie złożonych, zna niektóre z nich objaśnia pojęcie zdania współrzędnie złożone na przykładach zna cztery typy zdań złożonych: łączne, rozłączne, przeciwstawne i wynikowe zna najczęściej używane spójniki w poszczególnych typach zdań współrzędnie złożonych Wyrazy podstawo we i pochodne podaje przykłady wyrazów pokrewnych rozpoznaje wyrazy należące do tej samej rodziny zna mechanizmy powstawania wyrazów podaje znaczenie pojęć rodzina wyrazów oraz wyrazy pokrewne wie, że różne formy gramatyczne tego samego słowa nie są wyrazami pokrewnymi zna terminy wyraz podstawowy i wyraz pochodny O mowie niewerbaln ej zna pojęcie mowa niewerbalna reaguje na pozawerbalne środki porozumiewania się podaje nazwy różnych uczuć objaśnia pojęcie mowa niewerbalna rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy rozpoznaje natężenie emocji O związkach wyrazowy ch w zdaniu zna pojęcie związek wyrazowy i pojęcie związek główny wyodrębnia związek główny w zdaniu objaśnia pojęcie związek wyrazowy i pojęcie związek główny tworzy poprawne związki wyrazowe w swoich wypowiedziach wyodrębnia związki poboczne w zdaniu odróżnia treści przekazywane przez zdania współrzędnie złożone różnego typu określa typy zdań złożonych współrzędnie przedstawia zależności między zdaniami składowymi w zdaniach współrzędnie złożonych, używając wykresów stosuje zasady interpunkcji dotyczące łączenia zdań współrzędnie złoż. różnego typu tworzy rodziny wyrazów objaśnia terminy wyraz podstawowy i wyraz pochodny zna funkcje formantów tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów wskazuje przykłady mowy niewerbalnej na podstawie tekstu rozpoznaje emocje wyrażane gestami stosuje ze zrozumieniem wyraz ekspresja wyszukuje związki wyrazowe w zdaniu objaśnia, na jakiej podstawie wyrazy łączą się w związki wyrazowe wyodrębnia logiczne związki wyrazów w zdaniu przedstawia na wykresie związki między wyrazami funkcjonalnie tworzy zdania współrzędnie złożone różnego typu bezbłędnie stosuje zasady interpunkcji dotyczące łączenia zdań współrzędnie złożonych różnego typu świadomie i swobodnie stosuje wiedzę na temat różnych typów zdań współrzędnie złożonych w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych rozpoznaje różne rodzaje formantów rozpoznaje wyrazy podstawowe, od których utworzono wyrazy pochodne twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat budowy słowotwórczej wyrazów rozpoznaje emocje wyrażane postawą nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji tworzy wypowiedzi ustne, w których swobodnie wykorzystuje werbalne i pozawerbalne środki wyrazu tworzy logiczne i poprawne struktury zdaniowe przedstawia strukturę zdania na schemacie funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat budowy grupy podmiotu i grupy orzeczenia w zdaniu 21 Komuniko wanie się (rozmowa przez telefon) opowiada krótko o wybranym zdarzeniu z fragmentu powieści czyta rady dla rozmawiających przez telefon przedstawia zdarzenia w kolejności chronologicznej prowadzi rozmowę telefoniczną, korzystając z rad Komuniko wanie się (SMS-y) określa cel wyprawy opowiada o przeżyciach bohaterów czyta rady dla wysyłających SMS-y wie, że wiadomości SMS muszą być poprawne pod względem językowym i ort. przy wsparciu nauczyciela odczytuje szyfr zna pojęcie piktogram wie, co oznaczają proste piktogramy zna pojęcie synonim, wyraz bliskoznaczny zestawia ze sobą wyrazy o podobnym znaczeniu opisuje drogę, którą bohaterowie przebyli, aby dostać się do jaskini cytuje argumenty, których użył bohater wprowadza zwroty grzecznościowe w wiadomościach SMS samodzielnie odczytuje szyfr objaśnia pojęcie piktogram odczytuje wybrane piktogramy objaśnia pojęcie synonim, wyraz bliskoznaczny dobiera właściwe wyrazy bliskoznaczne wskazuje synonimy zastępuje powtarzające się wyrazy synonimami Frazeologi zmy zna pojęcie związek frazeologiczny objaśnia znaczenie wybranych frazeologizmów odróżnia dosłowne i niedosłowne użycie związków wyrazowych objaśnia pojęcie związek frazeologiczny objaśnia znaczenie większości podanych frazeologizmów używa różnych związków frazeologicznych w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych Słowniki języka polskiego i wyrazów obcych korzysta ze słownika ortograficznego w celu poprawnego zapisu wyrazów podejmuje próby korzystania ze słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych zna funkcje słownika wyrazów bliskoznacznych zna funkcję słownika języka polskiego i słownika wyrazów obcych korzysta ze słownika języka polskiego i słownika wyrazów obcych korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych objaśnia budowę haseł w słowniku języka polskiego i słowniku wyrazów obcych uogólnia w formie notatki graficznej wiedzę na Mowa znaków O synonimac h ocenia prawdopodobieństwo zdarzeń, uzasadnia swoje zdanie prowadzi rozmowę telefoniczną, używa odpowiednich zwrotów grzecznościowych rysuje plan pieczary i zaznacza trasę wędrówki podaje wyrazy nazywające różne emocje chłopców stosuje zasady interpunkcji w wiadomościach SMS odczytuje zapis alfabetem Morse’a wymienia różne rodzaje piktogramów wypowiada się na temat zachowania bohatera, używając we właściwym kontekście zwrotów mieć czyste sumienie oraz mieć coś na sumieniu rozróżnia nieoficjalną i oficjalną sytuację rozmowy telefonicznej wymyśla znaki oznaczające drogę na planie pieczary opisuje, jak zmieniał się nastrój każdego z chłopców zapisuje poprawną, komunikatywną wiadomość SMS prowadzi interesującą rozmowę telefoniczną, nawiązuje z odbiorcą kontakt, podtrzymuje go oraz dostosowuje komunikat do celu wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej odczytuje drogę na mapie za pomocą znaków legendy zapisuje rady na podstawie piktogramów projektuje mapę stosuje synonimy w celu wzbogacenia językowego wypowiedzi zestawia związki frazeologiczne z ich synonimami używa poprawnie i celowo różnych związków frazeologicznych w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych tworzy wypowiedzenia wyjaśniające znaczenie frazeologizmów korzysta, odpowiednio do potrzeb, z różnych typów słowników rozpoznaje znaczenie skrótów stosowanych w słowniku języka polskiego tworzy poprawne związki wyrazowe z użyciem wyrazów twórczo wykorzystuje wiedzę na temat znaków i piktogramów w swoich pracach i projektach redaguje bezbłędną językowo i oryginalną pod względem treści wiadomość SMS twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje wiedzę na temat wyrazów bliskoznacznych w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych swobodnie i funkcjonalnie posługuje się w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych różnymi związkami frazeologicznymi sprawnie posługuje się słownikami języka polskiego oraz wyrazów obcych, korzystając swobodnie ze skrótów, odsyłaczy i innych informacji 22 temat słowników obcego pochodzenia Wymagania dla klasy 6 -ortografia-w roku szkolnym 2016/2017 Zagadnienia Ocena: dopuszczający Pisownia wyrazów •wyszukuje zó, wyrazy z ó i u w u zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zna zasady pisowni ó i u i stara się je stosować •korzysta ze słownika ortograficznego Pisownia cząstek -bym, -byś, -by, byśmy, -byście •wyszukuje wyrazy z cząstkami -bym, byś, -by, -byśmy, byście w zestawie ortogramów zawartych w Ocena: dostateczny •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z ó i u •zna zasady dotyczące łącznej i rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście i stara się je stosować Ocena: dobry •zapisuje poprawnie większość wyrazów z ó iuw zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •stosuje zasady łącznej i rozdzielnej pisowni cząstek bym, -byś, -by, -byśmy, byście w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach Ocena: bardzo dobry •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z ó i u w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •poprawnie zapisuje cząstki -bym, byś, -by, -byśmy, -byście w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach Ocena: celujący • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni ó oraz u • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni cząstek -bym, -byś, - 23 Pisownia wyrazów z rz i ż Pisownia wyrazów z ch i h Pisownia wyrazów wielką i małą literą ćwiczeniach •dostrzega trudności ortograficzne w zakresie łącznej i rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, by, -byśmy, -byście •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy z rz i ż w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zna zasady pisowni rz i ż i stara się je stosować •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy z ch i h w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zna zasady pisowni ch i h i stara się je stosować •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy pisane wielką i małą literą w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zna zasady pisowni wyrazów wielką i małą literą i stara się je stosować •korzysta ze słownika by, -byśmy, -byście •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z rz i ż •zapisuje poprawnie większość wyrazów z rz i ż w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z rz i ż w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni rz oraz ż •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z ch i h •zapisuje poprawnie większość wyrazów z ch i h w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z ch i h w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni ch oraz h •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów wielką i małą literą •zapisuje poprawnie większość wyrazów wielką i małą literą w zestawie ortogra-mów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy wielką i małą literą w zestawie ortogra-mów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni wielką i małą literą 24 Pisownia nie z różnymi częściami mowy Pisownia końcówek -i, -ii, ji Zasady użycia znaków interpunkcyjnych ortograficznego •wyszukuje wyrazy z nie w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zna zasady pisowni nie z rzeczownikami, czasownikami, przymiotnikami, przysłówkami, liczebnikami i zaimkami i stara się je stosować •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy z końcówkami -i, ii, -ji w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •korzysta ze słownika ortograficznego •stosuje funkcjonalnie kropkę, znak zapytania i wykrzyknik na końcu wypowiedzeń •zna zasady dotyczące użycia przecinka w zdaniu pojedynczym oraz złożonym i stara się je stosować •dostrzega trudności w zakresie użycia dwukropka, •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z nie z różnymi częściami mowy •zapisuje poprawnie większość wyrazów z nie w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z nie w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni nie •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z końcówkami -i, -ii, -ji •zapisuje poprawnie większość wyrazów z końcówkami -i, -ii, -ji w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z końcówkami -i, -ii, -ji i w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni zakończeń -i, -ii, -ji •stosuje poznane zasady użycia przecin-ka w zdaniu pojedynczym i złożonym •stara się stosować zasady dotyczące użycia dwukropka, nawiasu i cudzy-słowu •poprawnie stawia przecinki w zdaniach pojedynczych i złożonych •stosuje zasady dotyczące użycia dwu-kropka, nawiasu i cudzysłowu •poprawnie używa dwukropka, nawiasu i cudzysłowu • twórczo wykorzystuje w swoich wypowiedziach ustnych i pisemnych wiedzę na temat funkcji znaków interpunkcyjnych na końcu wypowiedzeń • twórczo i funkcjonalnie wykorzystuje w swoich wypowiedziach pisemnych wiedzę na temat zasad użycia przecinków z zdaniach pojedynczych złożonych 25 Pisownia połączeń literowych en, em, on, om Pisownia końcówek -ę, em, -ą, -om Pisownia przedrostków Pisownia nawiasu i cudzysłowu •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy z połączeniami literowymi en, em, on, om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni połączeń literowych en, em, on, om •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy z końcówkami -ę, em, -ą, -om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy zawierające przedrostki w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni przedrostków •korzysta ze słownika ortograficznego •wyszukuje wyrazy •zna zasady dotyczące pisowni połączeń literowych en, em, on, om i stara się je stosować •stosuje zasady pisowni połączeń litero-wych en, em, on, om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •poprawnie zapisuje połączenia literowe en, em, on, om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni połączeń literowych en, em, on, om •stosuje zasady ortograficzne do poprawnego zapisu wyrazów z końcówkami -ę, -em, -ą, om •zapisuje poprawnie większość wyrazów z końcówkami -ę, -em, -ą, -om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •zapisuje poprawnie wszystkie wyrazy z końcówkami -ę, -em, -ą, om w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • przedstawia oryginalne sposoby (np. zagadki, gry, infografiki) zapamiętania zapisu poznanych wyrazów z trudnością ortograficzną w zakresie pisowni końcówek -ę, -em, -ą, -om •zna zasady dotyczące pisowni przed-rostków i stara się je stosować •stosuje zasady pisowni przedrostków w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •poprawnie zapisuje przedrostki w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • swobodnie i twórczo wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat Pisowni przedrostków w różnych sytuacjach problemowych •zna zasady dotyczące •stosuje zasady pisowni •poprawnie zapisuje przyrostki w • swobodnie i twórczo 26 przyrostków zawierające przyrostki w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach •dostrzega trudności ortograficzne w zakresie pisowni przyrostków •korzysta ze słownika ortograficznego pisowni przyrostków i stara się je stosować przyrostków w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach wykorzystuje posiadaną wiedzę na temat Pisowni przyrostków w różnych sytuacjach problemowych Wymagania dla klasy 6 -lektury-2016/2017 Lektura wymagania na ocenę dopuszczającą (2) wymagania na ocenę dostateczną (3) wymagania na ocenę dobrą (4) wymagania na ocenę bardzo dobrą (5) wymagania na ocenę celującą (6) Irena Jurgielewiczowa „Ten obcy” – orientuje się w treści powieści, – podejmuje próbę rozwiązania testu sprawdzającego znajomość treści lektury, – wyróżnia elementy świata przedstawionego, – podejmuje próbę uporządkowania wydarzeń w kolejności chronologicznej, – opowiada o przygodach bohaterów, – z pomocą nauczyciela – zna treść powieści, – rozwiązuje test sprawdzający znajomość treści lektury, – porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, redaguje szczegółowy plan wydarzeń, – wyszukuje w tekście fragmenty opisujące bohaterów, gromadzi słownictwo potrzebne do opisu postaci, – tworzy na ogół – opowiada o przygodach bohaterów, próbuje indywidualizować styl wypowiedzi, – ocenia bohaterów, odwołując się do odpowiednich fragmentów tekstu, – redaguje kartkę z pamiętnika z perspektywy bohatera literackiego, stosuje poprawny zapis, – tworzy pisemny opis postaci literackiej, indywidualizuje swój język i formę wypowiedzi, – redaguje kartkę z pamiętnika z perspektywy bohatera literackiego, stosuje poprawny zapis oraz indywidualizuje styl wypowiedzi posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru różnych tekstów kultury, wykorzystuje informacje z przeczytanych tekstów, samodzielnie i kreatywnie korzysta z różnych źródeł informacji, chętnie czyta i zna wiele tekstów 27 wyszukuje w tekście fragmenty opisujące bohaterów, – podejmuje próbę zredagowania opisu postaci literackiej, – zna zasady pisania pamiętnika, poprawny pisemny opis postaci literackiej, – zna zasady pisania pamiętnika, – podejmuje próbę zredagowania kartki z pamiętnika, ponadprogramowych, podczas analizy lektury odwołuje się do różnych kontekstów literackich, historycznych, kulturowych, dostrzega symboliczne treści w utworach literackich i plastycznych , stawia pytania problemowe w odniesieniu do lektury, w sposób przemyślany komentuje zachowania bohaterów, uwzględniając przy tym motywy ich działania oraz kontekst sytuacyjny, formułuje oceny moralne dotyczące bohaterów i ich postępowania, odwołując się do uniwersalnych wartości etycznych, kreatywnie wykorzystuje posiadaną wiedzę i umiejętności w sytuacjach problemowych 28 dotyczących odbioru tekstu literackiego, wyraża opinie na temat teksty literackiego, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska, redaguje bezbłędne językowo, oryginalne pod względem treści i stylu różne formy wypowiedzi, swobodnie posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi środkami wyrazu w swoich wypowiedziach ustnych, operuje bogatym słownictwem z różnych kręgów tematycznych, samodzielnie poszerza wiedzę i umiejętności poza treści przewidziane programem nauczania, w sposób szczególny dba o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i 29 składniową wypowiedzi. John Ronald Reuel Tolkien „Hobbit, czyli tam i z powrotem” – zna przynajmniej częściowo treść powieści, – rozwiązuje w sposób zadowalający test sprawdzający znajomość treści lektury, – z pomocą nauczyciela wskazuje elementy świata przedstawionego, – częściowo poprawnie porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, – przytacza jedną z przygód bohaterów, – podejmuje próbę oceny bohatera, – zna ogólne zasady tworzenia opisu krajobrazu – zna przynajmniej ogólnie treść powieści, – rozwiązuje częściowo poprawnie test sprawdzający znajomość treści lektury, – wskazuje elementy świata przedstawionego, – na ogół poprawnie porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, redaguje ogólny plan wydarzeń, – opowiada o przygodach bohaterów, – ocenia bohatera, odwołując się do fragmentów tekstu, – zna zasady tworzenia opisu krajobrazu, redaguje prosty opis krajobrazu jednej z krain Śródziemia – zna treść powieści, – rozwiązuje poprawnie test sprawdzający znajomość treści lektury, – wyróżnia elementy świata przedstawionego, – porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, redaguje w większości poprawny szczegółowy plan wydarzeń , – sprawnie opowiada o przygodach bohaterów, – wyszukuje w tekście elementy perswazji, – ocenia bohatera, odwołując się do odpowiednich fragmentów tekstu, – redaguje opis krajobrazu jednej z krain Śródziemia, stosuje poprawny zapis. - bardzo dobrze zna treść powieści , – rozwiązuje test sprawdzający znajomość treści lektury, – porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, redaguje szczegółowy plan wydarzeń, – opowiada twórczo o przygodach bohaterów, indywidualizuje styl wypowiedzi, – wyszukuje w tekście elementy perswazji, dostrzega elementy manipulacji, – w sposób pogłębiony ocenia bohatera, wyciąga wnioski, – redaguje rozbudowany opis krajobrazu jednej z krain Śródziemia, stosuje poprawny zapis. posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru różnych tekstów kultury, wykorzystuje informacje z przeczytanych tekstów, samodzielnie i kreatywnie korzysta z różnych źródeł informacji, chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych, podczas analizy lektury odwołuje się do różnych kontekstów literackich, historycznych, kulturowych, dostrzega symboliczne treści w utworach literackich i plastycznych , stawia pytania problemowe w odniesieniu do lektury, w sposób przemyślany komentuje zachowania 30 bohaterów, uwzględniając przy tym motywy ich działania oraz kontekst sytuacyjny, formułuje oceny moralne dotyczące bohaterów i ich postępowania, odwołując się do uniwersalnych wartości etycznych, kreatywnie wykorzystuje posiadaną wiedzę i umiejętności w sytuacjach problemowych dotyczących odbioru tekstu literackiego, wyraża opinie na temat teksty literackiego, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska, redaguje bezbłędne językowo, oryginalne pod względem treści i stylu różne formy wypowiedzi, swobodnie posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi środkami wyrazu w swoich wypowiedziach 31 ustnych, operuje bogatym słownictwem z różnych kręgów tematycznych, samodzielnie poszerza wiedzę i umiejętności poza treści przewidziane programem nauczania, w sposób szczególny dba o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową wypowiedzi. Edmund Niziurski „Sposób na Alcybiadesa” – z pomocą nauczyciela określa czas i miejsce zdarzeń przedstawionych w utworze, – z pomocą nauczyciela lub na podstawie szablonu charakteryzuje bohatera utworu, – rozpoznaje humor we wskazanych fragmentach utworu, – odróżnia humor słowny od humoru sytuacyjnego w dwóch typowych przykładach, – z reguły rozumie – podejmuje próbę napisania opowiadania w oparciu o wzór, – z reguły poprawnie określa czas i miejsce zdarzeń przedstawionych w utworze, – charakteryzuje bohaterów utworu w formie ustnej i pisemnej, częściowo opierając się na tekście wzorcowym, – wskazuje elementy humorystyczne w utworze, – rozróżnia humor - podejmuje próbę samodzielnego napisania opowiadania, – z reguły poprawnie określa czas i miejsce zdarzeń przedstawionych w utworze, – poprawnie charakteryzuje bohaterów utworu w formie ustnej i pisemnej, odwołując się do informacji podanych przez narratora i częściowo na podstawie zachowań postaci – podejmuje próbę samodzielnego napisania opowiadania, – poprawnie określa czas i miejsce zdarzeń przedstawionych w utworze, – zna i rozumie zjawisko retrospekcji, – poprawnie charakteryzuje bohaterów utworu w formie ustnej i pisemnej, odwołując posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru różnych tekstów kultury, wykorzystuje informacje z przeczytanych tekstów, samodzielnie i kreatywnie korzysta z różnych źródeł informacji, chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych, podczas analizy lektury odwołuje się 32 frazeologizmy związane z humorem, – z pomocą nauczyciela podejmuje próbę napisania krótkiego opisu lub opowiadania dostrzega przyczyny i skutki działań postaci literackich, – podejmuje próbę oceny czynów i postaw bohaterów, wypowiada się na ten temat ogólnikowo, – podejmuje próbę wyrażenia krytyki i pochwały postaci, ogólnikowo uzasadnia własne stanowisko, – stara się wyszukać wymagane informacje w utworze literackim, – podejmuje próby opowiadania ustnego – wyraża ogólnikową ocenę zachowania postaci, – wypowiada się na temat relacji panujących wśród ludzi na podstawie przykładów, – wskazuje w tekście literackim odpowiednie fragmenty, w których można odnaleźć potrzebne informacje, słowny i sytuacyjny, odróżnia jego typowe przykłady, – rozumie frazeologizmy związane z humorem, zazwyczaj stosuje je zgodnie ze znaczeniem, – podejmuje próby napisania opisu i opowiadania, po części zachowując odpowiednią kompozycję wypowiedzi, – z reguły poprawnie wskazuje przyczyny i skutki działań postaci literackich, – podejmuje próbę oceny czynów i postaw bohaterów, – wyraża krytykę i pochwałę postaci oraz podejmuje próbę uzasadnienia własnego stanowiska, – z reguły znajduje wymagane informacje w utworze literackim, – opowiada bez szczegółów, – z reguły poprawnie ocenia zachowanie postaci, – rozumie znaczenie relacji z innymi ludźmi, poprawnie wskazuje elementy humorystyczne w utworze, opatruje je komentarzem – rozróżnia humor słowny i sytuacyjny, z reguły wskazuje poprawne przykłady, – rozumie frazeologizmy związane z humorem, zazwyczaj wykorzystuje je we właściwych kontekstach, – pisze opis i opowiadanie, z reguły zachowując odpowiednią kompozycję i stosując odpowiedni styl wypowiedzi, – poprawnie wskazuje przyczyny i skutki działań postaci literackich, – z reguły trafnie ocenia czyny i postawy bohaterów, – wyraża krytykę i pochwałę postaci oraz uzasadnia własne stanowisko z reguły znajduje wymagane się do informacji podanych przez narratora i na podstawie zachowań postaci, - poprawnie wskazuje elementy humorystyczne w utworze, opatruje je komentarzem, – rozróżnia humor słowny i sytuacyjny, wskazuje przykłady, – rozumie frazeologizmy związane z humorem, wykorzystuje je we właściwych kontekstach, – pisze opis i opowiadanie zgodnie z wymogami kompozycyjnymi i stylistycznymi, - omawia przyczyny i skutki działań postaci literackich, komentuje je, – trafnie ocenia czyny i postawy bohaterów, – wyraża krytykę i pochwałę postaci oraz uzasadnia własne stanowisko, - znajduje wymagane do różnych kontekstów literackich, historycznych, kulturowych, dostrzega symboliczne treści w utworach literackich i plastycznych , stawia pytania problemowe w odniesieniu do lektury, w sposób przemyślany komentuje zachowania bohaterów, uwzględniając przy tym motywy ich działania oraz kontekst sytuacyjny, formułuje oceny moralne dotyczące bohaterów i ich postępowania, odwołując się do uniwersalnych wartości etycznych, kreatywnie wykorzystuje posiadaną wiedzę i umiejętności w sytuacjach problemowych dotyczących odbioru tekstu literackiego, wyraża opinie na 33 – podejmuje próbę napisania prostego wywiadu na podstawie wzoru, – podejmuje próbę napisania prostego tekstu o tematyce szkolnej. wypowiada się na ten temat na podstawie przykładów, -z reguły wyszukuje w tekście literackim potrzebne informacje, – podejmuje próbę samodzielnego napisania prostego wywiadu, – samodzielnie pisze prosty tekst o tematyce szkolnej, stosuje dowolną formę. informacje w utworze literackim, – opowiada ciekawie, – poprawnie ocenia zachowanie postaci, argumentuje ocenę, – rozumie znaczenie relacji z innymi ludźmi, wypowiada się na ten temat, – wyszukuje w tekście literackim potrzebne informacje, – samodzielnie przygotowuje prosty wywiad (planuje z reguły odpowiednie pytania i poprawnie zapisuje wywiad), – samodzielnie pisze prosty tekst o tematyce szkolnej, w dużej mierze posługując się poprawnym językiem informacje w utworze literackim, – opowiada barwnie i szczegółowo, – poprawnie ocenia zachowanie postaci, umiejętnie argumentuje ocenę, – rozumie znaczenie relacji z innymi ludźmi, wypowiada się na ten temat, – analizuje tekst literacki i wyszukuje potrzebne informacje, – samodzielnie przygotowuje prosty wywiad (planuje odpowiednie pytania, poprawnie zapisuje tekst), – samodzielnie pisze prosty tekst o tematyce szkolnej, posługując się poprawnym językiem. temat teksty literackiego, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska, redaguje bezbłędne językowo, oryginalne pod względem treści i stylu różne formy wypowiedzi, swobodnie posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi środkami wyrazu w swoich wypowiedziach ustnych, operuje bogatym słownictwem z różnych kręgów tematycznych, samodzielnie poszerza wiedzę i umiejętności poza treści przewidziane programem nauczania, w sposób szczególny dba o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową wypowiedzi. 34 Burnett Frances Hodgson „ Tajemniczy ogród” - orientuje się w treści powieści – wyróżnia elementy świata przedstawionego – podejmuje próbę uporządkowania wydarzeń w kolejności chronologicznej – opowiada w prosty sposób o przygodach bohaterów – z pomocą nauczyciela wyszukuje w tekście fragmenty opisujące bohaterów – opowiada ustnie o przygodach bohaterów – podejmuje próbę zredagowania opisu postaci literackiej – zna treść powieści, – porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej, – podejmuje próbę zredagowania szczegółowego planu wydarzeń, – wskazuje w tekście fragmenty opisujące wygląd i zachowanie bohaterów, – wyodrębnia pozytywne i negatywne aspekty życia bohaterów, – tworzy pisemny opis postaci literackiej. -opowiada o przygodach bohaterów, indywidualizuje styl wypowiedzi, – wskazuje w tekście fragmenty opisujące wygląd i zachowanie bohaterów, – wyodrębnia pozytywne i negatywne aspekty życia bohaterów, uzasadnia ich wpływ na ich charakter i postępowanie, – ocenia bohaterów, odwołując się do odpowiednich fragmentów tekstu, – opisuje wygląd miejsca, – opowiada ustnie o przygodach bohaterów, zwraca uwagę na swój język, – podaje powody popularności książki. - tworzy pisemny opis postaci literackiej, indywidualizuje swój język i formę wypowiedzi, – opowiada ustnie o przygodach bohaterów, zwraca uwagę na swój język oraz stara się skupić uwagę odbiorców, – nazywa swój stosunek do postaci, uzasadnia swoją opinię, – wyjaśnia przesłanie powieści, formułuje swój stosunek do opisanej historii posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru różnych tekstów kultury, wykorzystuje informacje z przeczytanych tekstów, samodzielnie i kreatywnie korzysta z różnych źródeł informacji, chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych, podczas analizy lektury odwołuje się do różnych kontekstów literackich, historycznych, kulturowych, dostrzega symboliczne treści w utworach literackich i plastycznych , stawia pytania problemowe w odniesieniu do lektury, w sposób przemyślany komentuje zachowania bohaterów, uwzględniając przy tym motywy ich 35 działania oraz kontekst sytuacyjny, formułuje oceny moralne dotyczące bohaterów i ich postępowania, odwołując się do uniwersalnych wartości etycznych, kreatywnie wykorzystuje posiadaną wiedzę i umiejętności w sytuacjach problemowych dotyczących odbioru tekstu literackiego, wyraża opinie na temat teksty literackiego, trafnie dobierając argumenty na poparcie swojego stanowiska, redaguje bezbłędne językowo, oryginalne pod względem treści i stylu różne formy wypowiedzi, swobodnie posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi środkami wyrazu w swoich wypowiedziach ustnych, operuje bogatym 36 słownictwem z różnych kręgów tematycznych, samodzielnie poszerza wiedzę i umiejętności poza treści przewidziane programem nauczania, w sposób szczególny dba o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową wypowiedzi. Opracował zespół w składzie: 1. mgr Iwona Lipska 2. mgr Małgorzata Kowalska-Tuszyńska 3.mgr Ewa Maciejewska 4.mgr Wioletta Zajączkowska