Linux : Ubuntu, Fedora, Debian i 15 innych dystrybucji : biblia
Transkrypt
Linux : Ubuntu, Fedora, Debian i 15 innych dystrybucji : biblia
Linux : Ubuntu, Fedora, Debian i 15 innych dystrybucji : biblia : wiedza obiecana / Christopher Negus ; [tł. Robert Górczyński]. – New York, cop. 2011 Spis treści O autorze 19 O recenzencie 20 Wprowadzenie 21 Część I Pierwsze kroki w systemie Linux 27 Rozdział 1. Rozpoczęcie pracy z systemem Linux Pierwsze kroki Czym jest system Linux? Rozpoczęcie przygody z systemem Linux Rozpoczynamy! Zrozumienie systemu Linux Dlaczego Linux jest tak wyjątkowy? Podsumowanie 29 30 31 32 32 37 40 42 Rozdział 2. Konfiguracja doskonałego środowiska Unux Rozpoczęcie pracy w środowisku Linux Krok 1. Wybór komputera Wybór sprzętu komputerowego Wybór osprzętu sieciowego Krok 2. Instalacja systemu Linux Rozpoczęcie pracy z Fedorą Przygotowanie do instalacji dodatkowego oprogramowania Sprawdzanie dostępności oprogramowania Krok 3. Konfiguracja systemu Krok 4. Dodawanie aplikacji Wybór aplikacji biurowych Gry Aplikacje multimedialne Aplikacje internetowe Inne aplikacje Krok 5. Migracja z systemu Windows Przeniesienie plików z systemu Windows do Linuksa Podsumowanie 43 45 45 45 46 47 47 48 49 51 53 54 55 56 56 57 58 58 60 Część II Środowisko graficzne 61 Rozdział 3. Poznajemy środowisko graficzne Zrozumienie środowiska graficznego Uruchamianie środowiska graficznego Uruchomienie w środowisku graficznym Uruchomienie w graficznym ekranie logowania Uruchomienie w środowisku tekstowym Korzystanie ze środowiska KDE Korzystanie z pulpitu KDE Zarządzanie plikami za pomocą menedżerów plików Dolphin i Konqueror Używanie menedżera plików Dolphin Używanie menedżera plików i przeglądarki internetowej Konqueror Zarządzanie środowiskiem KDE Konfiguracja pulpitu Korzystanie ze środowiska GNOME Korzystanie z menedżera okien Metacity Korzystanie z paneli GNOME Korzystanie z menedżera plików Nautilus Efekty 3D za pomocą AIGLX Zmiana ustawień środowiska GNOME Opuszczanie środowiska GNOME Konfiguracja środowiska graficznego Konfiguracja X Wybór menedżera okien Wybór własnego menedżera okien Dodatkowe informacje Podsumowanie 63 63 64 65 65 67 68 69 73 73 78 81 83 85 87 89 94 96 99 100 101 101 105 108 109 109 Rozdział 4. Poczta e-mail i przeglądanie internetu Korzystanie z poczty elektronicznej Wybór klienta poczty elektronicznej Przeniesienie konta pocztowego z systemu Windows Rozpoczęcie pracy z pocztą elektroniczną Dostosowanie działania klienta poczty Poczta elektroniczna w programie Thunderbird Zarządzanie pocztą elektroniczną w programie Evolution Obsługa poczty elektronicznej za pomocą programu SeaMonkey Mail Praca z tekstowymi klientami poczty Wybór przeglądarki internetowej Poznanie pakietu SeaMonkey Korzystanie z przeglądarki Firefox Konfiguracja przeglądarki Firefox Zabezpieczanie przeglądarki Firefox Wskazówki dotyczące używania przeglądarki Firefox Używanie kontrolek przeglądarki Firefox 111 111 112 114 115 116 117 124 127 128 129 130 132 133 137 139 141 Usprawnienie przeglądarki Firefox poprzez dodanie paska narzędziowego ustawień Dodatkowe możliwości przeglądarki Firefox Korzystanie z tekstowych przeglądarek internetowych Podsumowanie 141 143 144 146 Rozdział 5. Odtwarzanie muzyki, wideo, przeglądanie zdjęć i gry w Linuksie Serwery multimedialne Odtwarzanie plików muzycznych i wideo za pomocą programu Totem Dodawanie obsługi plików muzycznych i wideo do odtwarzacza Totem Używanie programu Totem jako odtwarzacza filmów Odtwarzanie muzyki w Linuksie Odtwarzanie muzyki za pomocą programu Rhythmbox Odtwarzanie muzyki za pomocą XMMS Zarządzanie muzyką w urządzeniu iPod za pomocą gtkpod Nagrywanie i kopiowanie muzyki Tworzenie płyty CD Audio za pomocą polecenia cdrecord Zgrywanie płyt CD za pomocą narzędzia Grip Odtwarzanie wideo Analiza kodeków Oglądanie wideo za pomocą xine Praca z grafiką Zarządzanie grafiką za pomocą programu Menedżer zdjęć Shotwell Operacje na grafice za pomocą programu GIMP Przejęcie zrzutu ekranu Gry w Linuksie Ogólny opis gier w Linuksie Wyszukiwanie gier dla Linuksa Skąd czerpać informacje o grach w Linuksie? Ogólny opis gier komercyjnych w Linuksie Korzystanie z oprogramowania Cedega Podsumowanie 147 148 149 149 151 152 152 154 158 160 160 161 163 164 166 169 169 170 173 173 174 174 176 178 179 180 Część III Administracja systemem 181 Rozdział 6. Podstawowa administracja systemem Graficzne narzędzia administracyjne Administracja za pomocą przeglądarki internetowej Administracja graficzna w różnych dystrybucjach Korzystanie z konta użytkownika root Uzyskanie uprawnień użytkownika root z poziomu powłoki (polecenie su) Nadanie ograniczonych uprawnień administracyjnych Nadanie uprawnień administracyjnych za pomocą sudo 183 184 184 186 189 191 192 192 Zrozumienie poleceń administracyjnych, plików konfiguracyjnych oraz plików dzienników zdarzeń Polecenia administracyjne Administracyjne pliki konfiguracyjne Pliki administracyjnych dzienników zdarzeń Korzystanie z innych loginów administracyjnych Podsumowanie 194 194 195 200 201 202 Rozdział 7. instalacja systemu Linux Wybór dystrybucji Linuksa Pobieranie dystrybucji systemu Linux Szukanie innej dystrybucji Linuksa Zrozumienie własnych potrzeb Pobieranie dystrybucji Wypalanie dystrybucji na płycie CD Zagadnienia dotyczące instalacji Informacje dotyczące posiadanej konfiguracji sprzętowej Uaktualnienie lub instalacja od początku Instalacja obok innego systemu operacyjnego Instalacja Linuksa w środowisku wirtualnym Opcje procesu instalacji Partycjonowanie dysku twardego Używanie programów uruchamiających LILO i GRUB Konfiguracja sieci Konfiguracja innych funkcji administracyjnych Podsumowanie 203 204 205 206 207 208 209 209 210 211 212 213 214 214 224 234 234 235 Rozdział 8. uruchamianie poleceń z poziomu powłoki Uruchamianie powłoki Używanie wiersza poleceń powłoki Używanie okna terminalu Używanie terminali wirtualnych Wybór powłoki Używanie powłoki bash (i wcześniejszej sh) Używanie powłoki tcsh (i wcześniejszej csh) Używanie powłoki ash Używanie powłoki ksh Używanie powłoki zsh Poznawanie powłoki Sprawdzanie sesji logowania Sprawdzanie katalogów oraz praw dostępu Sprawdzanie aktywności systemu Zakończenie pracy z powłoką Używanie powłoki w systemie Linux Położenie poleceń 237 238 239 239 240 241 241 242 242 243 243 243 244 244 247 248 249 251 Ponowne uruchamianie poleceń Łączenie i dzielenie poleceń Tworzenie własnego środowiska powłoki Konfiguracja powłoki Zarządzanie procesami aktywnymi oraz działającymi w tle Praca z systemem plików Linuksa Tworzenie plików i katalogów Przenoszenie, kopiowanie i usuwanie plików Używanie edytora tekstowego vi w Linuksie Rozpoczęcie pracy w edytorze vi Poruszanie się po pliku Wyszukiwanie tekstu Używanie liczb w poleceniach Dalsze informacje na temat edytora vi Podsumowanie 253 258 261 262 267 270 272 279 280 281 284 284 285 286 286 Rozdział 9. Administracja systemem Linux Tworzenie kont użytkowników Dodawanie użytkowników za pomocą polecenia useradd Ustalanie ustawień domyślnych użytkownika Modyfikacja ustawień użytkownika za pomocą polecenia usermod Usunięcie użytkownika za pomocą polecenia userdel Konfiguracja sprzętu Zarządzanie wymiennym sprzętem komputerowym Praca z wczytywanymi modułami Monitorowanie wydajności systemu Zdalna administracja systemem Podsumowanie 287 288 288 292 293 295 295 296 299 302 303 305 Rozdział 10. Zarządzanie dyskami oraz systemami plików Partycjonowanie dysku twardego Montowanie systemów plików Obsługiwane systemy plików Korzystanie z pliku fstab do zdefiniowania montowanych systemów plików Korzystanie z polecenia mount do montowania systemów plików Korzystanie z polecenia umount Korzystanie z polecenia mkfs do utworzenia systemu plików Dodawanie dysku twardego Sprawdzanie ilości wolnego miejsca Wyświetlanie dostępnej powierzchni dyskowej za pomocą polecenia df Sprawdzanie zużycia miejsca na dysku za pomocą polecenia du Określanie zużycia miejsca na dysku za pomocą polecenia find Podsumowanie 307 308 310 311 313 315 316 317 318 321 321 322 323 323 Rozdział 11. Konfiguracja sieci Nawiązywanie połączenia z siecią Nawiązywanie połączenia komutowanego Dostęp szerokopasmowy dla pojedynczego komputera Dostęp szerokopasmowy dla wielu komputerów Łączenie serwerów Nawiązywanie połączenia za pomocą innego wyposażenia Nawiązywanie połączenia z internetem za pomocą Ethernetu Konfiguracja Ethernetu podczas instalacji systemu Konfiguracja Ethernetu w środowisku graficznym Używanie interfejsu graficznego narzędzia Konfiguracja sieci w Fedorze Identyfikacja innych komputerów (węzły i DNS) Zrozumienie połączenia z Internetem Nawiązywanie połączenia z internetem za pomocą połączenia komutowanego Pobieranie informacji Utworzenie połączenia komutowanego PPP Tworzenie połączenia komutowanego za pomocą kreatora połączenia z internetem Uruchamianie połączenia PPP Uruchamianie połączenia PPP na żądanie Sprawdzanie połączenia PPP Nawiązywanie połączenia z internetem za pomocą sieci bezprzewodowej Podsumowanie 325 326 326 327 328 330 332 333 333 334 335 337 338 Rozdział 12. Używanie narzędzi sieciowych Narzędzia do przeglądania Internetu Transfer plików Pobieranie plików za pomocą wget Transfer plików za pomocą curl Transfer plików za pomocą poleceń FTP Używanie narzędzi SSH do transferu plików Używanie narzędzi systemu Windows do transferu plików Współdzielenie zdalnych katalogów Współdzielenie zdalnych katalogów poprzez NFS Współdzielenie zdalnych katalogów poprzez Sambę Współdzielenie zdalnych katalogów za pomocą SSHFS Czat z przyjaciółmi poprzez IRC Używanie tekstowych klientów poczty Zarządzanie pocztą e-mail za pomocą klienta mail Zarządzanie pocztą za pomocą klienta mutt Podsumowanie 351 351 353 353 355 355 358 359 360 360 361 364 365 366 367 368 369 Rozdział 13. Bezpieczeństwo systemu Linux Lista kontrolna bezpieczeństwa Linuksa 371 372 340 341 342 342 345 345 346 348 349 Wyszukiwanie zasobów dotyczących bezpieczeństwa danej dystrybucji Wyszukiwanie ogólnych zasobów dotyczących bezpieczeństwa Bezpieczne korzystanie z Linuksa Używanie zabezpieczenia w postaci hasła Wybór dobrego hasła Korzystanie z pliku haseł shadow Korzystanie z plików dzienników zdarzeń Rola demona syslogd Przekierowanie komunikatów zdarzeń do serwera zdarzeń za pomocą syslogd Zrozumienie komunikatów pliku dziennika zdarzeń Używanie narzędzi bezpiecznej powłoki Uruchamianie usługi ssh Używanie poleceń ssh, sftp i sep Używanie poleceń ssh, sep i sftp bez haseł Zabezpieczanie serwerów Linux Nadzór dostępu do usług za pomocą osłon TCP Zrozumienie techniki ataków Ochrona przed atakami typu DoS Ochrona przed rozproszonymi atakami typu DDoS Ochrona przed atakami intruzów Zabezpieczanie serwerów za pomocą SELinux Ochrona serwerów sieciowych za pomocą certyfikatów i szyfrowania Używanie narzędzi bezpieczeństwa systemu Linux uruchamianego z nośnika Zalety związane z bezpieczeństwem dystrybucji działających z nośnika Korzystanie z narzędzia INSERT do wykrywania kodu typu rootkit Podsumowanie 376 377 377 377 378 380 382 383 Rozdział 14. Tworzenie użytecznych skryptów powłoki Zrozumienie skryptów powłoki Uruchamianie i usuwanie błędów ze skryptów powłoki Zrozumienie zmiennych powłoki Wykonywanie operacji arytmetycznych w skryptach powłoki Używanie konstrukcji programistycznych w skryptach powłoki Pewne użyteczne programy zewnętrzne Wypróbowanie pewnych prostych skryptów powłoki Podsumowanie 421 422 422 423 426 426 432 434 436 Część IV Serwery w systemie Linux 437 Rozdział 15. Serwer www Komponenty serwera WWW (Apache, MySQL i PHP) Apache MySQL 439 440 440 440 385 386 387 387 388 389 391 391 394 395 398 402 405 406 416 417 417 419 PHP Konfiguracja serwera WWW Instalacja Apache Instalacja PHP Instalacja MySQL Działanie serwera WWW Edycja plików konfiguracyjnych serwera Apache Dodawanie serwera wirtualnego do serwera Apache Dane użytkownika i ustawienie modułu UserDir Instalacja aplikacji sieciowej — Coppermine Photo Gallery Rozwiązywanie problemów z serwerem WWW Błędy konfiguracyjne Błędy braku dostępu i wewnętrzny błąd serwera Zabezpieczanie komunikacji internetowej za pomocą protokołów SSL i TLS Generowanie własnych kluczy Konfiguracja serwera Apache w celu obsługi SSL i TLS Podsumowanie 441 442 442 443 444 445 445 448 449 450 453 453 456 457 458 460 461 Rozdział 16. Serwer poczty Wewnętrzne działanie internetowego serwera poczty elektronicznej Informacje o wykorzystanym systemie oraz oprogramowaniu Przygotowanie systemu Konfiguracja DNS dla dostawy bezpośredniej Konfiguracja dla pobierania poczty z komputera pocztowego Instalacja i konfiguracja oprogramowania serwera poczty Instalacja pakietów Exim i Courier Instalacja ClamAV i SpamAssassin Testowanie i rozwiązywanie problemów Sprawdzanie plików dzienników zdarzeń Najczęściej występujące błędy (i sposoby ich rozwiązywania) Konfiguracja klientów poczty Konfiguracja Fetchmail Konfiguracja poczty web mail Zabezpieczanie komunikacji za pomocą SSL i TLS Podsumowanie 463 464 465 466 467 468 468 468 470 472 472 473 476 476 477 478 479 Rozdział 17. Serwer wydruku System CUPS Konfiguracja drukarek Administracja systemem CUPS za pomocą interfejsu przeglądarki Używanie narzędzia konfiguracji drukarki Praca z serwerem CUPS Konfiguracja serwera CUPS (plik cupsd.conf) Uruchamianie serwera CUPS Ręczna konfiguracja opcji drukarki CUPS 481 482 484 484 487 495 495 497 497 Korzystanie z poleceń druku Drukowanie za pomocą polecenia lpr Wyświetlanie stanu za pomocą polecenia lpc Usuwanie zadań wydruku za pomocą polecenia lprm Konfiguracja serwera wydruku Konfiguracja drukarki współdzielonej CUPS Konfiguracja drukarki współdzielonej Samba Podsumowanie 499 499 499 500 501 501 503 505 Rozdział 18. Serwer plików Konfiguracja serwera plików NFS Pobieranie NFS Współdzielenie systemów plików NFS Używanie systemów plików NFS Odmontowanie systemów plików NFS Inne operacje, które można wykonać za pomocą NFS Kwestie bezpieczeństwa związane z NFS Konfiguracja serwera plików Samba Pobieranie i instalacja serwera Samba Konfiguracja serwera Samba za pomocą narzędzia SWAT Praca z plikami i poleceniami serwera Samba Używanie współdzielonych katalogów Samba Rozwiązywanie problemów związanych z serwerem Samba Podsumowanie 507 508 510 510 516 522 522 523 524 526 526 537 540 541 544 Część V Wybór i instalacja dystrybucji systemu Linux 545 Rozdział 19. Dystrybucja Ubuntu Ogólny opis Ubuntu Wydania Ubuntu Instalator Ubuntu Ubuntu jako komputer biurkowy Ubuntu jako serwer Produkty uboczne Ubuntu Wyzwania stojące przed Ubuntu Instalacja dystrybucji Ubuntu Rozpoczęcie pracy z dystrybucją Ubuntu Wypróbowanie środowiska graficznego Instalacja dodatkowego oprogramowania Więcej informacji na temat Ubuntu Podsumowanie 547 548 548 550 551 552 553 554 555 559 560 561 563 564 Rozdział 20. Dystrybucje Fedora i Red Hat Enterprise Linux Zagłębianie się w funkcje Instalator Red Hat (Anaconda) 565 567 567 Produkty pochodne, zestawy instalacyjne i płyty typu live CD Oprogramowanie w formacie RPM Package Management Najnowsze technologie środowiska graficznego Narzędzia do konfiguracji systemu Poznanie dystrybucji Red Hat Enterprise Linux Red Hat Network i serwery Satellite Red Hat Enterprise Virtualization Przetwarzanie w chmurach i Red Hat Poznanie dystrybucji Fedora Wzrastająca społeczność wspierająca Fedorę Dołączenie do grup SIG Fedory Fora i listy dyskusyjne Instalacja systemu Fedora Rozpoczęcie instalacji Uruchomienie narzędzia Agent instalacji Podsumowanie 568 569 570 571 571 572 572 572 573 573 574 575 575 575 578 579 Rozdział 21. Dystrybucja Debian GNU/Linux Opis systemu Debian GNU/Linux Pakiety Debiana Narzędzia Debiana do zarządzania pakietami Wydania Debiana Uzyskanie pomocy w Debianie Instalacja systemu Debian GNU/Linux Wymagania sprzętowe oraz planowanie instalacji Uruchomienie instalatora Zarządzanie systemem Debian Konfiguracja połączeń sieciowych Zarządzanie pakietami za pomocą narzędzia APT Zarządzanie pakietami za pomocą narzędzia dpkg Instalacja zestawów pakietów (zadań) za pomocą narzędzia tasksel Alternatywy, zmiany i unieważnienia Zarządzanie konfiguracją pakietu za pomocą narzędzia debconf Podsumowanie 581 582 582 583 585 586 586 587 588 592 592 596 600 602 603 605 605 Rozdział 22. Dystrybucje SUSE Linux i openSUSE Linux Zrozumienie systemów SUSE Linux Enterprise i openSUSE Zawartość systemu SUSE Instalacja i konfiguracja za pomocą narzędzia YaST Zarządzanie pakietami RPM Automatyczne uaktualnienie oprogramowania Instalacja systemu openSUSE Rozpoczęcie pracy z systemem SUSE Podsumowanie 607 608 609 610 613 614 614 616 617 Rozdział 23. Dystrybucja PCLinuxOS Rozpoczęcie pracy z PCLinuxOS Poznajemy system PCLinuxOS Instalacja dodatkowych aplikacji Instalacja systemu PCLinuxOS Rozpoczęcie instalacji Konfiguracja po instalacji Remastering systemu PCLinuxOS Podsumowanie 619 620 620 621 623 623 625 625 626 Rozdział 24. Dystrybucje systemu Linux działające z nośnika Ogólny opis dystrybucji Linuksa działających z nośnika Wybór dystrybucji Linuksa działającej z nośnika Zrozumienie systemu KNOPPIX Prezentacja systemu Linux z płyty live CD Dystrybucje ratunkowe oraz związane z bezpieczeństwem Dystrybucje demonstracyjne Dystrybucje multimedialne Prostsze środowiska graficzne Dystrybucje startowe do specjalnych celów Dostosowanie do własnych potrzeb dystrybucji działającej z nośnika Utworzenie płyty live CD za pomocą Fedory Podsumowanie 627 629 630 631 637 639 644 644 647 651 652 654 655 Część VI Programowanie w systemie Linux 657 Rozdział 25. Programowanie środowisk i interfejsów Zrozumienie środowiska programistycznego Korzystanie ze środowisk programistycznych Linuksa Środowisko programistyczne w Linuksie Graficzne środowiska programistyczne Tekstowe środowisko programowania Interfejsy programowe Linuksa Tworzenie interfejsów tekstowych Tworzenie interfejsów graficznych Interfejs programowania aplikacji (API) Podsumowanie 659 660 660 661 670 675 677 677 683 685 689 Rozdział 26. Narzędzia i dodatki programistyczne Dobrze zaopatrzony pakiet narzędziowy Korzystanie z kompilatora GCC Kompilacja wielu plików kodu źródłowego Opcje kompilatora GCC Automatyzacja kompilacji za pomocą make Biblioteki narzędziowe 691 691 693 694 697 698 701 Polecenie nm Polecenie ar Polecenie ldd Polecenie ldconfig Zmienne środowiskowe i pliki konfiguracyjne Kontrola kodu źródłowego Kontrola kodu źródłowego za pomocą RCS Kontrola kodu źródłowego za pomocą CVS Usuwanie błędów za pomocą debuggera GNU Uruchamianie narzędzia GDB Przeglądanie kodu w debuggerze Analiza danych Ustawianie punktów kontrolnych Praca z kodem źródłowym Podsumowanie 702 703 704 704 705 705 706 709 713 714 716 717 719 720 721 Dodatki 723 Dodatek A Nośniki Dystrybucje Linuksa na płycie DVD Fedora Linux KNOPPIX Linux Slackware Linux Ubuntu Linux AntiX Linux BackTrack 3 Linux Security Suite Gentoo Linux openSUSE Linux PCLinuxOS Inside Security Rescue Toolkit Puppy Linux Debian GNU/Linux Damn Small Linux SystemRescueCd Coyote Linux Tiny Core Linux SLAX CentOS Tworzenie płyty CD lub DVD z systemem Linux Pobieranie kodu źródłowego 725 725 726 726 726 727 727 727 727 728 728 728 729 729 729 730 730 730 730 731 731 733 Dodatek B Powszechna Licencja Publiczna 735 Skorowidz 741 Oprac. BPK