komentarz - Centrum Stosunków Międzynarodowych

komentarz
ośrodek dialogu i analiz
Eurowybory: stawką
jest polska przyszłość
dr Małgorzata Bonikowska
pa ń s t w o
Paweł Rabiej
2014
¬ Demokracja i polityka pozwalają każdemu obywatelowi wpływać
na rzeczywistość. Warto o tym pamiętać w kontekście eurowyborów.
¬ Parlament Europejski jest ważną instytucją unijną. Decyduje o budżecie,
części prawa wspólnotowego i kształcie głównych europejskich polityk. Dlatego to
od profesjonalizmu przyszłych europosłów zależeć będzie przyszłość Polski i UE.
4 czerwca 1989 r. Polacy poszli do pierwszych
innowacji. Stała się leniwa, syta
od II wojny światowej wolnych wyborów.
i egoistyczna. Unia Europejska, która
Tego samego dnia na drugim końcu świata
zapewniła Staremu Kontynentowi
Chińczycy protestowali przeciw dyktaturze
ponad 60 lat pokoju i dobrobytu, weszła
partii komunistycznej na placu Tienanmen.
w kryzys gospodarczy, polityczny
Wkrótce później upadł mur berliński
i tożsamościowy. Ciężar globalnego
i rozpadł się Związek Radziecki. 25 lat
rozwoju przesunął się w region Azji
później, niemal dokładnie w rocznicę
i Pacyfiku. W 2011 r. Chiny stały się
tamtych zdarzeń, Polacy znów mają
drugą gospodarką świata i mają
możliwość wziąć udział w wyborach, tym
wkrótce szansę prześcignąć Stany
razem europejskich. Tych dwóch wydarzeń
Zjednoczone w wielkości PKB.
nie da się porównać, niemniej na swój
Jednocześnie przybladła gwiazda USA,
sposób wybory europejskie w tym roku
a wzrosło napięcie międzynarodowe,
również są przełomowe.
także na wschodniej granicy Unii,
co rodzi obawy o bezpieczeństwo Polski
1
Od 10 lat Polska jest członkiem UE, jednak
i całego kontynentu. Dziś Europa
pozycja Starego Kontynentu w zglobalizowanym
wyraźnie znalazła się w dole sinusoidy
świecie osłabła. Europa nadal jest atrakcyjnym
i aby się odbić, potrzebuje wzmocnienia
miejscem do pracy i życia, ale przestała być
europejskich instytucji. Parlament
biegunem wzrostu i globalnym centrum
Europejski jest ich łącznikiem
komentarz
ze społeczeństwami państw członkowskich,
szerokiej płaszczyzny debaty publicznej
których europejska tożsamość dopiero się
o sprawach kontynentu z udziałem
wykluwa. Jest miejscem politycznych sporów
obywateli. Te projekty wymagają
i ucierania się poglądów, lecz także kuźnią
liderów, wizji, determinacji
europejskich liderów. To jedno z kluczowych
oraz instrumentów.
miejsc, w których zostanie wypracowany
Unia musi mieć profesjonalne instytucje,
scenariusz na przyszłość Starego Kontynentu.
ale sprawna biurokracja potrzebuje
Dlatego wynik eurowyborów ma znaczenie
również silnego przywództwa.
– i dlatego warto pójść do urn.
Także z tego punktu widzenia skład
europarlamentu ma kluczowe
Parlament
Europejski to jedna
z najważniejszych
unijnych instytucji,
która współdecyduje
o sprawach
kluczowych dla
Starego Kontynentu.
Dlatego wynik
eurowyborów ma
znaczenie – i dlatego
warto pójść do urn.
Kluczowy jest profesjonalizm
znaczenie.
Jakość prowadzonej w PE debaty oraz kształt
PE ma wszystkie cechy, aby stać się
aktów prawnych podejmowanych przez
główną kuźnią polityków prawdziwie
Parlament i Radę UE mają szansę dać Unii
europejskich. Obecnie politycy
nowe impulsy rozwoju. Bez dobrze
wywodzą się i działają w przestrzeni
przygotowanych europarlamentarzystów
krajowej, a ich aktywność w Brukseli
nie uda się ani konieczna dzisiaj reforma
i Strasburgu ogranicza się do kilku lat,
instytucji UE, ani tym bardziej wypracowanie
traktowanych zresztą często jak
dla Europy nowej wizji wspólnej przyszłości
polityczna emerytura lub zsyłka.
i przekonanie do niej obywateli. Poważne
Politycy niemieccy, francuscy, polscy
podejście europosłów do pracy parlamentarniej,
czy holenderscy zawsze będą bardziej
świadomość zasad funkcjonowania UE,
zainteresowani sprawami swych państw
przygotowanie ekonomiczne i prawne są
niż Unii. Ale to właśnie przywództwo
podstawą dobrej pracy europarlamentu, ale także
na poziomie wspólnotowym
jej oceny przez Europejczyków.
(a nie międzyrządowym) ma dziś
W najbliższych miesiącach i latach Parlament
największe znaczenie dla przyszłości
Europejski będzie współdecydował nie tylko
UE. Bez zbudowania europejskiej
o istotnych sprawach gospodarczych (regulacje
przestrzeni politycznej i stopniowego
w zakresie e-commerce, swobodnego przepływu
powiększania grona doświadczonych
usług czy reindustrializacji Europy), lecz także
przywódców europejskich,
gospodarczo-politycznych (unia energetyczna
zaprawionych w bojach
i sprawy energetyki w ogóle, polityka
w europarlamencie, Europa
klimatyczna, handlowa, m.in. umowa o handlu
nie ma wspólnej przyszłości.
i inwestycjach ze Stanami Zjednoczonymi,
2
umowy o wolnym handlu z Japonią i Indiami).
Polski nie stać na eksperymenty
Będzie także bacznie przyglądał się postępom
Warto więc oddać głos w europejskich
w realizacji rocznych budżetów UE w oparciu
wyborach, kierując się kryteriami
o plan siedmioletni (perspektywa finansowa
dobrego przygotowania i potencjału
2014–2020), rozliczał pracę komisarzy
kandydatów na europarlamentarzystów.
i przewodniczącego, opiniował propozycje aktów
Tak jak 4 czerwca 1989 r. stawką była
prawa wspólnotowego. Może też odegrać istotną
zmiana w Polsce, tak dziś jest nią
rolę w budowaniu bezpośrednich aktywnych
przyszłość Polski oraz zmiana całego
relacji z parlamentami krajowymi i tworzeniu
kontynentu. Nie stać nas
komentarz
W interesie
Polski jest,
by jej obywatele
– oddając głos
w europejskich
wyborach
– kierowali
się wyłącznie
kryteriami
merytorycznymi.
Profesjonalizm
polskich
europosłów uczyni
nasz głos bardziej
wpływowym
w Europie.
na eksperymenty. Siła Polski w globalnym
podejścia do polityki wschodniej UE.
świecie wynika jedynie z bycia istotnym
Jeśli Polskę będą reprezentować dobrze
państwem członkowskim szerszego klastra:
przygotowani posłowie, różnorodność
Unii Europejskiej. Dystansując się od Unii,
ich poglądów pomoże w budowaniu
Polska zbliża się do unii euroazjatyckiej,
mądrych politycznych koncepcji.
co brutalnie udowadnia przypadek Ukrainy.
Odmienność spojrzeń, a nawet
Dlatego ważne jest, by w europarlamencie
sceptycyzm w dyskusji o przyszłości
oraz innych unijnych instytucjach znalazły się
Europy są potrzebne, ale pod
osoby różnych poglądów, ale potrafiące
warunkiem, że jest ona prowadzona
realizować polską rację stanu w Europie,
przez profesjonalistów.
w zgodzie z szerszym interesem wspólnym.
Polacy powinni z europarlamentem
Politycy z innych krajów UE zachęcają Polskę
kojarzyć cztery pojęcia: europejska
do większej aktywności. Romano Prodi, historyk
demokracja, polityczny pluralizm,
gospodarczy, dwukrotny premier Włoch
wpływ na decyzje w Unii oraz wysokie
i przewodniczący KE w okresie, kiedy Polska
kompetencje. Każdy z nas może
negocjowała traktat akcesyjny, mówi wprost,
w nadchodzących wyborach
że rola Polski w Europie i świecie będzie taka, jaką
zdecydować, czy będzie kojarzony
ona sama sobie określi. Były premier Tony Blair
z tym ostatnim. Warto więc głosować
nie waha się zaś porównywać wpływów Polski
na kandydatów, których kompetencje
i Wielkiej Brytanii w UE – twierdzi, że Polska
pozwolą tworzyć prawo wspólnotowe
ma dość doświadczenia i pewności siebie,
i posuwać europejski projekt do przodu.
aby odgrywać rolę jednego z europejskich
Tym bardziej, że – jak przyznaje
liderów. Według Javiera Solany, szefa NATO
przewodniczący KE José Manuel Barroso
z okresu, gdy Polska do Sojuszu dołączyła, Polska
– nie wiemy, jakie będzie zakończenie
powinna współkreować europejskie polityki,
książki, którą wspólnie piszemy. Wiele
bo udowodniła, że jest najlepszym europejskim
rozdziałów już powstało, ale jeszcze
ekspertem od zarządzania zmianą, a jej
więcej pustych stron przed nami. Aby
euroentuzjazm może Europie dodać ducha.
zapełniły się dobrą historią, wyznaczmy
Obecne eurowybory to wielka szansa
do tego zadania najlepszych ludzi.
wprowadzenia do parlamentu europejskiego
kompetentnych ludzi. Polska będzie miała
51 z 751 posłów – to wystarczająco wiele,
aby mówić mocnym, choć politycznie
zróżnicowanym głosem. Polacy mogą być dziś
w Europie nie tylko słyszani, ale i słuchani,
bo często mają rację, co pokazał przykład
ośrodek dialogu i analiz
3
dr Małgorzata Bonikowska: prezes
Centrum Stosunków Międzynarodowych
oraz partner zarządzający
ośrodka dialogu i analiz THINKTANK
Paweł Rabiej: partner zarządzający ośrodka
dialogu i analiz THINKTANK i członek Rady
Centrum Stosunków Międzynarodowych