METODA PROJEKTU NA LEKCJACH MATEMATYKI Anna Lewicka
Transkrypt
METODA PROJEKTU NA LEKCJACH MATEMATYKI Anna Lewicka
METODA PROJEKTU NA LEKCJACH MATEMATYKI Anna Lewicka WSTĘP Uczniowie często postrzegają matematykę, jako zestaw regułek i algorytmów, służących im do wykonywania zadań określonych programem nauczania. W sytuacjach niestandardowych (innych niż zadania szkolne) nie potrafią zastosować zdobytej wiedzy matematycznej. Dlatego ważne jest, aby odchodzić od przedmiotowego podziału treści i wprowadzać nauczanie całościowe, koncentrujące naukę z różnych dziedzin wiedzy wokół zadań praktycznych i ćwiczeń tematycznych. Taką możliwość daje zastosowanie metody projektów. Polega ona na samodzielnym i dogłębnym zbadaniu przez ucznia lub grupę uczniów zjawiska związanego z życiem codziennym lub dowolną dziedziną wiedzy, pod dyskretną opieką nauczyciela. W niniejszej artykule będę zajmowała się zastosowaniem tej metody w nauczaniu matematyki. W części pierwszej artykułu zawarty został materiał teoretyczny, charakteryzujący tę metodę nauczania oraz jej wartość w nauczaniu matematyki. Część druga, to charakterystyka kolejnych etapów pracy metodą projektów. Część trzecia zawiera propozycję tematów ciekawych projektów do wykorzystania na lekcjach matematyki oraz przykład instrukcji, jaką musimy przygotować uczniom, gdy chcemy pracować metodą projektów. I. NAUCZANIE METODĄ PROJEKTU 1. Charakterystyka projektu. Metoda projektu zrodziła się na przełomie XIX i XX w. Była ona reakcją na nauczanie tradycyjne, zarządzane odgórnie. Dzięki niej miały zostać stworzone warunki, w których uczniowie zdobywaliby wiedzę samodzielnie, przez samodzielne formułowanie problemu, samodzielne planowanie sposobu jego rozwiązania i w końcu samodzielnego rozwiązywania. Ponadto uczniowie mieli działać w warunkach zbliżonych do tych, w jakich przychodzi działać nam wszystkim po opuszczeniu murów szkoły. Za ojca metody projektów uważa się W. H. Kilpatrica. W pierwszej połowie XX w. metoda projektu pojawiła się na polskim gruncie, ale nie przyjęła się. Nauczyciele wprawdzie znali jej koncepcję, jednakże prób wprowadzania w życie w zasadzie nie podejmowano. Zresztą, i na Zachodzie po okresie popularności w latach dwudziestych nastąpił wyraźny spadek zainteresowania tą metodą. Do lat 70 nie miała ona zbyt wielu zwolenników. Później przeżyła jednak swój renesans. Projekt edukacyjny to długoterminowa, samodzielna lub grupowa praca realizowana przez uczniów, lecz przygotowywana i kontrolowana przez nauczyciela. Polega na dogłębnym zbadaniu przez ucznia zjawiska związanego z życiem codziennym lub dowolną gałęzią nauki, zbieraniu i przetwarzaniu informacji oraz publicznym prezentowaniu wyników. Zadanie to powinno nawiązywać do realnych sytuacji oraz odwoływać się do zainteresowań ucznia, a także pozwalać na poszerzenie jego wiadomości. Musi mieć charakter odkrywczy i wykorzystywać naturalną ciekawość dziecka. Projekt charakteryzują również określone cele i metody pracy, a także wyznaczone terminy realizacji całości i poszczególnych etapów. Powinien wymuszać na uczniu realizację pełnego procesu badawczego, od zaplanowania przebiegu badań, przez gromadzenie informacji, stosowanie rozmaitych strategii rozwiązywania problemów aż po opracowanie gotowych wniosków i poszukiwanie 1 dalszych rozwiązań. 2. Zalety metody projektów. Przy realizacji dowolnego projektu uczeń, uczy się przede wszystkim korzystania z różnych źródeł informacji (doświadczenie, literatura, Internet, wywiad) oraz oceniania ich wiarygodności. Nabywa również umiejętności układania harmonogramów, planowania i poszukiwania optymalnej metody rozwiązania problemu, a także poszukiwania sojuszników wspierających przedsięwzięcie. 1 M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk , PWN, Warszawa 2002, s. 10. 1 Metoda projektu pozwala na wykorzystanie reguł matematycznych do celów i zadań praktycznych oraz na tworzenie modelu matematycznego. Zmusza ucznia do stawiania i testowania hipotez, poszukiwania pewnych regularności i związków. Uczy wyciągania wniosków z danych i obserwacji oraz radzenia sobie w sytuacjach nowych i nietypowych. Rozwija umiejętność 2 przenoszenia dotychczasowych doświadczeń, wiedzy i umiejętności do nowych zastosowań . Poza tym w pracy samodzielnej uczniowie uczą się odpowiedzialności, a w pracy grupowej rozwijają umiejętności podejmowania decyzji grupowych, rozwiązywania konfliktów, wyrażania własnych opinii i słuchania innych osób, poszukiwania kompromisów, dokonywania oceny i samooceny. Praca metodą projektów pozwala uczniom na rozwinięcie umiejętności prezentowania własnej pracy i obrony swojego zdania. Pozwala na wykorzystanie różnych technik przygotowania i 3 przeprowadzenia prezentacji oraz udziału w dyskusji . Metoda projektu umożliwia także kształtowane umiejętności związanych z szeroko rozumianą przedsiębiorczością, takich jak zaplanowanie kosztów realizacji projektu, poszukiwanie sojuszników, 4 skuteczne przekonanie innych do celowości realizacji przedsięwzięcia itp . 3. Projekt, a nauczanie matematyki- znaczenie metody dla matematyka. Wielu uczniów ma problemy z przyswajaniem wiedzy matematycznej. Matematykę postrzegają, jako zestaw reguł i algorytmów. Wykorzystywanie wiedzy matematycznej sprowadza się u nich do stosowania standardowych trików w celu otrzymania odpowiedzi, która nie przedstawia dla nich sama w sobie żadnej wartości. Metoda projektu stawia przede wszystkim na rozumienie procesów matematycznych, przeprowadzanie poprawnych rozumowań, stawianie i empiryczne weryfikowanie hipotez, przez co rozwija bardzo ważne umiejętności matematyczne oraz daje okazję do ich swobodnego stosowania. Pozwala uczniom zauważyć, że zdobyta wiedza matematyczna przydaje się nie tylko podczas odpowiedzi przy tablicy, że matematyka to nie tylko wzory, regułki i żmudne obliczenia. Uczniowie mają szansę przekonać się, że matematyka jest doskonałym narzędziem do rozwiązywania problemów praktycznych. W metodzie projektu uczeń ma możliwość samodzielnego stawiania pytań. W projektach pojawiają się pytania, na które uczeń nie zna odpowiedzi. Są to pytania poszukiwawcze. Stawiając takie pytania i ucząc je zadawać, sprawiamy, że nauczanie staje się autentycznym 5 procesem badawczym . II. ETAPY PRACY METODĄ PROJEKTU 1. Zainicjowanie i wybór tematu projektu. Najważniejszy w pracy metodą projektu jest wybór tematu. Powinien być dostosowany do zainteresowań i możliwości uczniów, a także do potrzeb nauczyciela. Najlepiej, gdy jest on samodzielnie określony przez samych zainteresowanych. Rolą nauczyciela jest samo zainicjowanie projektu. Może to zrobić na kilka sposobów. Jeśli realizuje projekt po raz pierwszy wówczas wybiera temat arbitralnie i wykonuje go z całą klasą. Proponowany przez niego temat jest podzielony na drobniejsze zagadnienia, które są opracowywane przez kilkuosobowe grupy uczniów, z których każda realizuje jeden wątek projektu. Ważne jest, aby te grupy nie były zbyt liczne- łatwiej wówczas spotkać się kolekcjach, podzielić pracą, wymienić uwagami i co najważniejsze trudniej od tej pracy wymigać się poszczególnym uczniom. Dopiero prezentacja projektu pozwala na całościowe ujęcie tematu i zauważenie swojego wkładu we wspólne dzieło. Zaletą szczegółowego określenia tematów przez nauczyciela jest to, że zachowuje on ścisłą kontrolę nad ich związkiem z programem, który realizuje. Wadą, że swoboda działania uczniów jest znacznie ograniczona. 2 M. Krzywda Twórcza aktywność uczniów na lekcjach matematyki, Życie Szkoły- 1998, nr 4, s. 218- 220. 3 M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk, PWN, Warszawa 2002, s. 10. 4 5 K. Gandorska Metoda projektu na matematyce, http://eduseek. interklasa.pl/artykuly/artykul/ida/3579/ M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk, PWN, Warszawa 2002, s. 10. 2 Inny sposób zainicjowania projektu polega na tym, że wszyscy uczniowie realizują ten sam temat, określony przez nauczyciela. Oznacza to, że uczniowie w ogóle nie uczestniczą w jego formowaniu. Natomiast, gdy uczniowie wiedzą już, na czym polega praca metodą projektu, wówczas nauczyciel może w sposób bardzo ogólny określić merytoryczne ramy projektu (np. wyznaczając jakiś dział programowy, którego projekt ma dotyczyć), a uczniowie w obrębie grup, na które są podzieleni, samodzielnie dokonają wyboru szczegółowych tematów. Jednak, aby wybór ten był świadomy i jak najbardziej przydatny dla nauczyciela, może on wcześniej przeprowadzić zajęcia wprowadzające i dostarczyć uczniom ogólnej wiedzy o danym dziale programowym. Jeżeli projekt w tej samej klasie przeprowadzamy po raz kolejny wtedy możemy wprowadzić projekty indywidualne. Warto jednak wcześniej przeprowadzić rozeznanie co do zainteresowań poszczególnych osób, tak aby temat projektu pozwalał na ich wykorzystanie 6 i pogłębienie . Podczas realizacji projektu nauczyciel powinien w dyskretny sposób nadzorować postęp prac, a także udzielać uczniom rad. Nie jest jednak zobowiązany do stałej pomocy i kontroli, a co najważniejsze, nie powinien wykonywać pracy za uczniów. Powinni oni odczuwać zarówno swobodę działania, jak i odpowiedzialność za realizację projektu. Warto również zapewnić uczniom pomoc nauczycieli innych przedmiotów, bibliotekarza, opiekuna pracowni komputerowej, a także zaprzyjaźnionych osób pracujących poza szkołą, ale mających związek z aktualnie realizowanym projektem. Do współpracy warto także zachęcić rodziców. Realizacja projektu może być wspólnym przedsięwzięciem grupy nauczycieli różnych przedmiotów i przebiegać poza systemem lekcji przedmiotowych. Z punktu widzenia nauczyciela matematyki ważne jest tylko to, aby uczniowie stosowali matematyczne metody do opisu i rozstrzygania problemów z innych dziedzin oraz podejmowali samodzielną pracę badawczą. Rezultatem pracy nad projektem może być wykonanie pomocy dydaktycznych, organizacja wystaw, konkursów, przygotowanie i przeprowadzenie zajęć lekcyjnych z różnych przedmiotów. Największą trudnością we wprowadzeniu metody projektów, jako metody nauczania jest wkomponowanie projektu w obowiązujący program nauczania i sztywne ramy czasowe zawiązane z 7 tygodniowymi planami lekcji. 2. Przygotowanie instrukcji dla ucznia. Przygotowanie instrukcji jest bardzo ważnym zadaniem, którego realizacja należy na ogół do nauczyciela. Pełni ona rolę specyficznego kontraktu zawartego pomiędzy nauczycielem a uczniami. Instrukcja powinna zawierać wszystkie informacje ważne dla treści i formy danego projektu. Na jej podstawie uczniowie wiedzą, co mają zrobić, jak i kiedy oraz jak mogą osiągnąć wysoką ocenę swojej pracy. Instrukcja może przybierać różne formy, zawsze jednak powinna zawierać: • temat projektu oraz jego cele, ewentualnie tematy szczegółowe, • zadania, które mają doprowadzić do realizacji celów, • źródła, w których należy poszukiwać potrzebnych informacji, • termin prezentacji oraz terminy konsultacji z nauczycielem/ami, • możliwe sposoby prezentacji projektu, 8 • kryteria oceny projektu- całego i poszczególnych etapów. 3. Prezentacja projektu. Prezentacja jest ostatnim etapem realizacji projektu, podczas którego uczniowie muszą zaprezentować innym własną interpretację opracowanego tematu. Priorytetowe stają się tutaj ich 9 umiejętności wyboru i syntezy informacji, które zebrali podczas wykonywania projektu. Należy zadbać o to, aby atmosfera w czasie prezentacji była przyjazna, wystąpienia nagradzano 10 brawami, a słuchacze byli skupieni. 6 E. Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s.29. E. Rodzińska Interaktywne metody nauczania praca zbiorowa pod redakcją M.Jadczak, Bea- Bleja, Toruń 2001, s.57 8 K. Rau, E. Ziętkiewicz Jak aktywizować uczniów. „Burza mózgów” i inne techniki w edukacji, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2002, s. 67. 9 E. Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s. 31. 7 10 K. Rau, E. Ziętkiewicz Jak aktywizować uczniów. „Burza mózgów” i inne techniki edukacyjne, 3 Decyzję dotyczącą formy prezentacji powinni podjąć wykonawcy projektu, ale można również podstawowe jej ramy określić w instrukcji. Oto kilka przykładów: • wystawa prac wykonanych przez uczniów (albumy, plakaty, rysunki, modele, pomoce dydaktyczne itp.) z ich komentarzem, • wykład, odczyt, prezentacja, prelekcja, • inscenizacja, • pokaz filmu video, • prezentacja modelu, makiety, planu, • promocja książeczki, broszury, • różnego rodzaju gry planszowe, • zabawy angażujące wszystkich uczniów. Uczestnikami prezentacji są z reguły uczniowie danej klasy. Można jednak uczynić z niej święto klasy lub nawet szkoły, na które warto zaprosić dyrekcję szkoły i rodziców. 4. Ocena projektu. Aby metoda projektu odniosła pożądany skutek, po jej zakończeniu musi nastąpić szczegółowa i rzetelna ocena. Jest to bardzo ważny, ale wyjątkowo trudny element pracy nad projektem. Trudność sprawia zarówno ocena samodzielnej aktywności badawczej uczniów, jak i ich 11 indywidualnego wkładu w pracę zespołu. Szczegółowe kryteria oceny projektu powinny być zawarte w instrukcji i nie mogą być zmieniane w trakcie realizacji projektu (chyba, że uczniowie sami będą wnioskować o ich zmianę). Należy jednak pamiętać, że zbyt szczegółowe opisanie zawartości pracy i wymagań w stosunku do zadanego tematu może zniweczyć główny cel projektu, jakim jest samodzielna praca badawcza ucznia. Z konieczności kryteria oceny muszą, więc być dość ogólne. Ocenianie powinno prowadzić do sformułowania wniosków na przyszłość. Ma określić, co zostało zrobione dobrze, co sprawiło trudności i co należy wyeliminować przy okazji następnego projektu. Szczególnie dużą wartość, zwłaszcza dla uczniów wykonujących projekt po raz pierwszy, ma ocena opisowa, z dokładnym omówieniem wszystkich walorów i uchybień. Jest to najważniejsza część oceny projektu. Aby uczniowie mogli porównać swoją pracę z wynikami innych projektów oraz porównać własne postępy w pracy projektowej, niezbędne jest więc wprowadzenie oceny ilościowej. W tym celu wygodne jest użycie stałej skali punktowej np. od 0 do 11 100 punktów. Należy pamiętać, że w projekcie realizowanym zespołowo każdy uczeń powinien być oceniany indywidualnie. W przeciwnym razie ciężar realizacji będzie spoczywał na najlepszych uczniach w grupie, a słabsi będą czuli się zwolnieni z odpowiedzialności. Praca w grupie daje okazję, aby nauczyć uczniów sprawiedliwie i obiektywnie oceniać siebie i innych. Uczy też właściwego podziału zadań w grupie. Przy racjonalnym podziale pracy każdy uczeń może dostać do wykonania taką jej część, jaka pozwoli mu na otrzymanie maksymalnej oceny za swój wkład do projektu. Najbardziej sprawiedliwym i wychowawczym sposobem ilościowej oceny pracy członków grupy jest przyjęcie następującej zasady: - 50 % oceny końcowej stanowi ocena wystawiona przez nauczyciela, - 30 % oceny końcowej stanowi średnia ocen wystawionych przez członków grupy (w sposób tajny), 12 - 20 % oceny końcowej stanowi średnia ocen wystawiona przez samego ucznia. Ponadto każdy projekt, jako całość powinien podlegać ocenie jakościowej. Ponieważ najważniejszy składnik podlegający ocenie: twórczość ucznia trudno poddaje się mierzeniu i obiektywizacji, a w matematyce dominuje tendencja, by oceny ze sprawdzianów były jak najbardziej obiektywne, dlatego praca metodą projektu wymaga od nauczyciela matematyki Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2002, s. 71. 11 M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk, PWN, Warszawa 2002, s. 11, 15. 12 B. Gołębniak, D. Potyrała, B. Zamorska Uczenie metodą projektów, praca zbiorowa pod redakcją B. Gołębniak, WSiP, Warszawa 2002, s. 55- 75. 4 wypracowania nowego stylu oceniania. Oceniając prace projektowe, nauczyciel musi zaakceptować mniej precyzyjny i bardziej subiektywny styl oceniania (doskonale znany nauczycielowi języka polskiego czy plastyki). Z konieczności kryteria oceny muszą, więc być dość ogólne. Należy próbować oceniać nie to, co łatwo zmierzyć, ale to, co jest naprawdę ważne w pracy nad projektem. Przede wszystkim powinniśmy ustalić: jakie cele spodziewaliśmy się osiągnąć, a następnie spróbować ocenić ich 12 realizację. Ponieważ projekty różnią się, trudno jest, więc jednoznacznie wymienić wszystkie kryteria oceny, którym powinny podlegać. Kryteria proponowane poniżej są bardzo ogólne, można je jednak w 12 i 13 razie potrzeby uszczegółowić. Ocenianie projektów Kryteria oceny Zrozumienie problemu badawczego Zaplanowanie pracy 14 Liczba Co oceniamy punktów Sprawdzamy czy są dowody świadczące o: • zrozumieniu tematu, jasnym określeniu celu pracy, • zaplanowanie pracy, przyjęciu właściwej metodologii eksperymentowania, 0-10 • krytycznej analizie zgromadzonych informacji, poprawności wyciągniętych wniosków, • stosowaniu własnych strategii postępowania, • wykazywaniu własnej inicjatywy. Uwzględniamy: • zaangażowanie wszystkich członków grupy, 0-10 • racjonalny podział pracy, • sposób podejmowania decyzji i rozwiązywania konfliktów, • spójność pracy. 13 Elżbieta Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s. 31. 14 B. Gołębniak, D. Potyrała, B. Zamorska Uczenie metodą projektów, praca zbiorowa pod redakcją B. Gołębniak, WSiP, Warszawa 2002, s. 76- 78. 5 Ocenianie projektów Kryteria oceny Co oceniamy Liczba punktów Sprawdzamy: • • Realizację badań • • • czy uczeń zdobył potrzebne informacje, uzasadnienie i prezentację badań (sondażowych, laboratoryjnych), logikę wnioskowania, oryginalność, czy użył właściwej wiedzy matematycznej i czy otrzymał poprawne wyniki. 0-20 Sprawdzamy: • Zastosowaną i zdobytą wiedzę matematyczną • Stopień wyczerpania i rozwinięcia tematu, własną inwencję ucznia czy uczeń zastosował odpowiednie narzędzia matematyczne przy realizacji projektu, ilość i jakość zdobytych przez ucznia nowych wiadomości z matematyki. Sprawdzamy: • zakres wiadomości, 15 i 16 15 M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk, PWN, Warszawa 2002, s.16. 16 E. Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s. 31. 6 0-20 0-20 Ocenianie projektów Kryteria oceny Co oceniamy Liczba punktów • Stopień wyczerpania i rozwinięcia tematu, własną inwencję ucznia Sposób prezentacji wyników twórcze wykorzystanie źródeł informacji, • kompletność sprawozdania, • stopień zrealizowania celów projektu. Uwzględniamy: • wybór właściwej metody prezentacji (np. raport, wystawa modeli, plakat, referat, wykład, pokaz itd.), • jasne przekazanie wyników pracy (właściwe rozłożenie akcentów), poprawność i precyzję języka, w tym również języka matematycznego, • przejrzystość i estetykę pracy, • dbałość o zainteresowanie innych uczniów. 0-20 17 Należy także pamiętać, że kluczowym elementem wychowawczym w pracy metodą projektu jest samoocena i wzajemna ocena uczniów pracujących w grupie. Dlatego ważne jest, by decyzja o postawieniu danej oceny nie była arbitralną decyzją nauczyciela. Zatem dobrym pomysłem jest włączenie uczniów w proces oceniania projektów. Może on przybrać dwojaką postać: 1. Uczniowie oceniają projekty prezentowane przez innych- może to być cała klasa lub wybrane 18 jury. W tym przypadku członek ocenianej grupy nie bierze udziału w głosowaniu. Uczniowie dokonując oceny mogą przydzielać punkty np. od 1 do 10 za każde pytanie: o Czy ilość materiałów była wystarczająca? o Czy informacje były ciekawe? 19 o Czy zostały w interesujący sposób przekazane? 2. Samoocena- wówczas uczniowie powinni odpowiedzieć na następujące pytania: o Co się udało, a czego nie udało się zrealizować? o Dlaczego nie wszystkie cele zostały zrealizowane? o Co należałoby usprawnić w naszej pracy? o Jak układała się współpraca w grupie, co można poprawić w tej dziedzinie? o Czy wszyscy byli w miarę równomiernie włączeni w pracę grupy? 20 i 21 o Co zrobilibyśmy inaczej powtarzając cały projekt? 17 M. Mikołajczyk Udane projekty dla gimnazjum nie tylko z matematyki, praca zbiorowa pod redakcją M. Mikołajczyk, PWN, Warszawa 2002, s.16. 18 E. Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s. 33. 19 K. Rau, E. Ziętkiewicz Jak aktywizować uczniów. „Burza mózgów” i inne techniki edukacyjne, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2002, s. 72. 20 E. Goźlińska Nie lekcje lecz zajęcia edukacyjne, WSiP, Warszawa 2004, s. 33. 21 A. Dąbrowska- Kelniarz Metoda projektu w nauczaniu matematyki- przykład praktycznego zastosowania, http://lo-zywiec.pl/~tenit/publikacje/51.doc. 7 PROJEKT NA LEKCJI MATEMATYKI 1. Propozycje tematów do wykorzystania przy pracy metodą projektu. Wakacje z matematyką. • Planujemy wakacyjny wyjazd. Doskonały temat na dopełnienie zajęć ze statystyki lub zajęć, na których ćwiczyliśmy z uczniami działania na liczbach. Moje drzewo genealogiczne. • Uczniowie ćwiczą umiejętność gromadzenia i weryfikowania danych statystycznych. Lokujemy swoje oszczędności w banku. • Dopełnienie działu „procenty”. Znakomity temat na wskazanie praktycznych zastosowań obliczeń procentowych. Do obliczeń, tworzenia wykresów oraz diagramów uczniowie mogą wykorzystać arkusz kalkulacyjny. Finanse rodziny. • Uczniowie obliczają miesięczny koszt utrzymania statystycznej polskiej rodziny: wydatki związane z utrzymaniem domu oraz koszty zakupu żywności. • Ćwiczą umiejętność planowania. • Podczas pracy nad tym projektem uczniowie mogą wykonywać różne obliczenia (w tym procentowe), przedstawiać dane na wykresach oraz je analizować. Ciekawostki matematyczne. • Uczniowie mają za zadanie zgromadzenie ciekawych informacji dotyczących matematyki. • Mają możliwość wykazania się umiejętnościami odczytywania i selekcji danych, rozumienia czytanego tekstu. Giełda Papierów Wartościowych. • Uczniowie poznają zasady funkcjonowania i inwestowania na giełdzie. • Podczas realizacji tego projektu mogą pojawić się następujące zagadnienia matematyczne: obliczenia procentowe, przedstawianie danych za pomocą wykresów, diagramów oraz ich analiza. 2. „Planujemy wyjazd na wycieczkę szkolną”- instrukcja dla ucznia. Cel projektu. Zaplanowanie wyjazdu na jednodniową wycieczkę oraz sporządzenie kosztorysu tego przedsięwzięcia. Planowanie pracy. „Dywanik pomysłów”- ustalenie miejsca (trzy propozycje) wycieczki. Podział klasy na trzy grupy. Każda z grup ma za zadanie opracowanie planu i kosztorysu wyjazdu na wycieczkę w wybrane wcześniej miejsca. Czas przeznaczony na realizację projektu- 3 tygodnie. Zadania do wykonania: Opracowanie ciekawego planu wycieczki. Poszukanie taniego przewoźnika i zamówienie autokaru. Przygotowanie regulaminu wycieczki. Zestawienie kosztów ubezpieczenia uczestników wycieczki- analiza ofert różnych towarzystw ubezpieczeniowych. Sporządzenie kosztorysu wyjazdu dla jednej osoby oraz dla całej klasy. Źródła. Foldery reklamowe biur podróży. Oferty towarzystw ubezpieczeniowych. Leksykony, encyklopedie. Internet Konsultacje. Terminy konsultacji Grupa z nauczycielem matematyki 8 z nauczycielami historii i geografii Prezentacja projektu. W ustalonym dniu grupy zaprezentują przygotowane przez siebie oferty wyjazdu: miniwykład, prezentacja nagrań z taśmy fono lub wideo, foldery, broszury.- itp. Ocena projektu. Kryteria oceny • • • • • • • • • • • • Liczba punktów Zrozumienie tematu i krytyczna analiza zgromadzonych informacji, poprawność wyciągniętych wniosków. 0-10 Zaangażowanie wszystkich członków grup; terminowość wykonania prac. 0-10 Oryginalność pomysłów; Logika wnioskowaniawybór najlepszej oferty; użycie właściwej wiedzy matematycznej oraz otrzymanie poprawnych wyników- poprawność wykonania kosztorysu. Ilość i jakość zdobytych przez ucznia nowych wiadomości z matematyki- np. wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do prezentacji danych w postaci wykresów lub diagramów. 0- 20 0- 20 Twórcze wykorzystanie źródeł informacji; stopień zrealizowania celów projektu. 0- 20 Wybór właściwej metody prezentacji; jasne przekazanie wyników pracy, poprawność i precyzję języka matematycznego; przejrzystość i estetyka pracy. 0- 20 Projekt wiąże wiadomości matematyczne z wiedzą geograficzną i historyczną. Wymaga poszukiwania informacji w różnych źródłach. Rozwija intuicję i wyobraźnię. 9