Kwartal pierwszy - MAT
Transkrypt
Kwartal pierwszy - MAT
WOKÓ¸ P¸YTEK CERAMICZNYCH kwartalnik ■ 1(37)/2007 styczeƒ-marzec ■ ISSN 1429-9089 ■ cena 13,00 z∏ (w tym VAT 7%) OLA Kolekcja Ola inspirowana jest kolorami nieba o zachodzie s∏oƒca. P∏ytka podstawowa ma format 25x40 cm, natomiast p∏ytka pod∏ogowa, gres porcelanowy szkliwiony – 33,3x33,3 cm. Ca∏oÊç uzupe∏niajà oryginalne modernistyczne dekoracje z przeplatajàcymi si´ elementami geometrycznymi. Elementy dekoracyjne kolekcji to: ■ listwy, dost´pne w dwóch formatach: 25x4,8 i 40x4,8 cm; ■ dekor, sk∏adajàcy si´ z dwóch p∏ytek z prostokàtnym wyci´ciem, w które wkomponowuje si´ listw´ (w formacie 4,8x20 cm). Kolekcja ma uniwersalny charakter, co pozwala na zastosowanie jej zarówno w tradycyjnych, jak i nowoczesnych wn´trzach. Doskonale prezentuje si´ w u∏o˝eniu pionowym i poziomym. www.ceramikakonskie.pl 1 MELODIA – t ´ c z o w a paleta Najnowsza p∏ytka firmy Cersanit z kolekcji Melodia, dzi´ki bogatej gamie a˝ szeÊciu soczystych barw po∏àczonych z ciekawym zestawem dekoracji, pozwala stworzyç we wn´trzach ∏azienki weso∏y klimat dla lubiàcych intensywne kolory u˝ytkowników. Ciekawe, geometryczne kszta∏ty na listwach dekoracyjnych dodatkowo o˝ywiajà form´ oraz nadajà ∏azience nowoczesny design. Odwa˝ne kolorystycznie po∏àczenia sprawdzà si´ w ka˝dej ∏azience. Kolekcja p∏ytek Melodia zdecydowanie zwraca uwag´ i cieszy oko. W sk∏ad kolekcji wchodzà: •p∏ytka Êcienna Melodia 25x35 cm w kolorach: Rosa, Viola, Beige, Orange, Zefir, Verde; •p∏ytka pod∏ogowa Melodio 33,3x33,3 cm w kolorach: Viola, Orange, Verde; •dekoracje: – inserto w kolorach: Beige, Rosa, Zefir; – listwa w kolorach: Beige, Rosa, Zefir; – cygaro w kolorach: Beige, Rosa, Zefir. www.cersanit.com.pl 2 TESALIA – b o g a c t w o dekorów Kolekcja p∏ytek Tesalia to kolejna propozycja firmy Cersanit dost´pna w trzech zestawach dekoracji do wyboru – Classic, Kwiatek lub Modern. Do p∏ytki podstawowej w kolorach Beige, Brown oraz Giallo zaproponowane zosta∏y stylowo zró˝nicowane dodatki w formie dekoracyjnego inserta, listew, cygar czy mozaik. Classic jest eleganckà dekoracjà w postaci przeplatajàcych si´ motywów roÊlinnych. Kwiatek to bardziej odwa˝na propozycja aplikacji intensywnych, ciemnobràzowych kwiatów na jasnym tle. Dekoracja Modern to ju˝ zupe∏nie proste, geometryczne kszta∏ty. W sk∏ad kolekcji wchodzà: •p∏ytka Êcienna Tesalia 33,3x50 cm w kolorach: Beige, Brown, Giallo; •p∏ytka pod∏ogowa Tesalio 33,3x33,3 cm w kolorach: Beige, Giallo; •dekoracje: – inserto Classic, Kwiatek, Modern w kolorach: Beige, Giallo; – listwa Modern, Classic, Kwiatek w kolorach: Brown, Giallo; – cygaro, London, Mozaika w kolorach: Brown, Giallo, Beige; – naro˝nik pod∏ogowy Kwiatek w kolorach: Beige, Giallo; – listwa pod∏ogowa Kwiatek w kolorach: Beige, Giallo. www.cersanit.com.pl 3 OPOCZNO S.A. prezentuje nowe kolekcje INWENCJA z pasji tworzenia Kolekcja Inwencja doskonale wpasowuje si´ w nowoczesne trendy wzornicze. Bogata paleta dziesi´ciu kolorów p∏ytek bazowych oraz mozaik nacinanych i listew szklanych daje nieograniczone mo˝liwoÊci realizacji indywidualnych projektów wn´trz. Satynowa i g∏adka powierzchnia p∏ytek podkreÊla wysublimowany charakter kolekcji, która w doskona∏y sposób mo˝e podkreÊliç pi´kno nowoczesnej ceramiki i armatury ∏azienkowej. Kolekcj´ tworzà: p∏ytka Êcienna Inwencja w formacie 20x20 cm, w kolorach: bia∏ym, bia∏ym po∏yskowym, ecru, be˝owym, mocca, magnolia, pistacjowym, b∏´kitnym, szarym, grafitowym, czerwonym; p∏ytka pod∏ogowa Inwencja w formacie 30x30 cm, w kolorach: ecru, mocca, b∏´kitnym, szarym i bràzowym oraz p∏ytka bia∏a w formacie 30x30 cm; dekoracje: Inwencja classic listwa w formacie 20x1 cm, w kolorach: bia∏ym, ecru, bràzowym, pistacjowym, b∏´kitnym, grafitowym, czerwonym; Mozaika nacinana w formacie 20x20 cm, w kolorach: bia∏ym, bia∏ym po∏yskowym, ecru, be˝owym, mocca, magnolia, pistacjowym, b∏´kitnym, szarym, grafitowym, czerwonym. www.opoczno.com 4 ◆ tel. +48 / 44 / 75 48 100 MAGICA z barwnej krainy Magiczna kolekcja w nasyconych kolorach turkusu, czerwieni, bursztynu oraz czekoladowego bràzu. Kwiatowe dekoracje pokryte satynowanym z∏otem wprowadzajà we wn´trzu fantazyjny bajkowy klimat zaczarowanego Êwiata. Kolekcj´ tworzà: p∏ytki Êcienne Magica i Magica Flower w formacie 25x35 cm, w kolorach: kremowym, bursztynowym, bràzowym, turkusowym i czerwonym; Gres Magica w formacie 33,3x33,3 cm, w kolorach: bursztynowym, bràzowym, turkusowym, czerwonym; dekoracje: Magica classic – listwa w formacie 35x12,4 cm oraz 35x5 cm, w kolorach: bursztynowym, bràzowym, turkusowym i czerwonym; Magica geo – listwa w formacie 35x5 cm oraz 35x8 cm, w kolorach: bràzowym i turkusowym. www.opoczno.com ◆ tel. +48 / 44 / 75 48 100 5 DUSTIN Kolekcja p∏ytek pod∏ogowych, produkowanych w technologii gresu szkliwionego w formacie 30x30 cm. Charakteryzuje si´ ciekawà kamiennà grafikà p∏ytki inspirowanà naturalnym piaskowcem, który w unikalny sposób zosta∏ poddany dzia∏aniu si∏ natury. Powierzchnia p∏ytki jest przyjemna i mi∏a w dotyku. Dekoracje do kolekcji kontrastujà swoim po∏yskiem z satynowà powierzchnià p∏ytek bazowych. Kolekcja skierowana zarówno do klientów poszukujàcych nowatorskich rozwiàzaƒ jak i do tradycjonalistów. Elementy kolekcji i ceny brutto ■ P¸YTKA Dustin Beige, Brown 30x30 cm, 45,14 z∏/m2, LISTWA ■ Dustin Rosa, Brown 30x5 cm, 10,62 z∏/szt, ■ NARO˚NIK Dustin Rosa, Brown 5x5 cm, 7,57 z∏/szt. www.paradyz.com.pl 6 bezp∏atna infolinia: 0 800 55 66 77 IRON Kompletna kolekcja pod∏ogowa w formacie 30x30 cm, zrealizowana w technologii gresu szkliwionego. Ciekawym rozwiàzaniem jest zastosowanie w zag∏´bieniach struktury po∏yskujàcego surowca, który przy odpowiednim oÊwietleniu daje efekt lustra na powierzchni p∏ytek. Kolekcja dedykowana jest klientom preferujàcym tradycyjne barwy be˝owo-bràzowe oraz delikatne motywy dekoracyjne. Ze wzgl´du na uniwersalny charakter kolekcja mo˝e byç stosowana w salonie, kuchni, korytarzach i na tarasach. Elementy kolekcji i ceny brutto ■ P¸YTKA Iron Beige, Brown 30x30 cm, 47,58 z∏/m2, LISTWA ■ Iron Beige, Brown 30x10 cm, 11,35 z∏/szt, ■ TACO/NARO˚NIK Iron Beige, Brown 10x10 cm, 7,51 z∏/szt. www.paradyz.com.pl bezp∏atna infolinia: 0 800 55 66 77 7 Polcolorit S.A. prezentuje bardzo interesujàce nowe dekoracje do kolekcji Tango, w której p∏ytki podstawowe w formacie 25x40 cm majà barw´ ciep∏ego, zmys∏owego bràzu. Te nowe elementy kolekcji to bardzo modne obecnie mozaiki i dekory kwiatowe. Sà one oryginalne oraz efektowne i dzi´ki nim kolekcja Tango daje ogromne mo˝liwoÊci projektowania wn´trz. Dekoracje mogà byç uk∏adane tak, aby tworzy∏y du˝à kompozycj´ (inserto) lub mogà byç wykorzystywane jako listwy. Szczególnie interesujàce mo˝e byç tak˝e po∏àczenie dekoracji kwiatowych sonata beige i marrone. TANGO www.polcolorit.pl AMBRA Ceramika Marconi, wchodzàca w sk∏ad Grupy Kapita∏owej Polcolorit S.A., proponuje na wiosn´ 2007 r. nowe kolekcje doskonale wpisujàce si´ w aktualne trendy wzornicze, które z pewnoÊcià zainspirujà architektów, projektantów wn´trz oraz inwestorów do bardzo interesujàcych aran˝acji. Jednà z nowoÊci tego sezonu jest kolekcja Ambra z p∏ytkami w formacie 45x45 cm, utrzymanymi w ciep∏ej barwie. Uwag´ zwraca powierzchnia p∏ytki do z∏udzenia przypominajàca faktur´ malowanej Êciany. Inspiracjà do stworzenia dekoracji by∏y liÊcie drzew, które budzà si´ z zimowego snu. Uzupe∏nieniem kolekcji sà efektowne listwy dekoracyjne z rysunkiem liÊci lipy (15x45 cm), z∏o˝one z elementów wycinanych przez hydrojet oraz naro˝nik (15x15 cm). www.cmarconi.pl 8 BUFFALO Seria o wyjàtkowej kolorystyce przeznaczona dla nietuzinkowych klientów, ceniàcych luksus i oryginalnoÊç. Charakterystyka: ■ gres szkliwiony 45x45 cm o uniwersalnym zastosowaniu; ■ dekoracje – listwa Zig Zag 45x7,2 cm. Kolorystyka p∏ytek: be˝owe, czerwono-bràzowe, bràzowe, bràzowo-czarne, pomaraƒczowe. Powierzchnia p∏ytek w sposób unikatowy imituje lakierowanà, luksusowà skór´, zszytà Êciegiem zygzakowatym listwy dekoracyjnej. DOLCE VITA Seria zaprojektowana w nowoczesnym stylu, ∏àczàcym tradycj´ adamaszkowej tapety z nowoczesnymi po∏yskliwymi, jednobarwnymi powierzchniami. Charakterystyka: ■ p∏ytka Êcienna o wymiarach 25x45 cm, pod∏ogowa 33,3x33,3 cm; ■ mozaika (wzór plecionki), dekoracje ca∏opowierzchniowe (kwiatowo-adamaszkowe lub paskowe), listwy profilowane (typ „V”). Kolorystyka p∏ytek: bia∏e, ró˝owe, zielone, niebieskie. Powierzchnia p∏ytek ma delikatny wzór uzyskany dzi´ki kontrastowi matu z po∏yskiem. www.lasselsberger.com 10 www.kerpol.pl tel. (032) 203 93 50 AKTUALNOŚCI / NEWS Wydawnictwo SIGMA-NOT 20 • Zespół redakcyjny: • • mgr inż. Krystyna Wiśniewska mgr Danuta Kostrzewska-Matynia • • Zakład Wydawniczy „Materiały Budowlane” redaktor naczelny • Jubileusz MAPEI w La Scali Nowy magazyn firmy CONSUS Wi-zyta Sekretarza Stanu Piotra Stycznia w Ceramika firmie Polcolorit S.A. Nowa Gala na targach Cevisama Nowy polski producent 2007 płytek Jubilee of MAPEI in La Scala New Visit of store of CONSUS Secretary of State Piotr Styczeń in Ceramika firm Polcolorit S.A. Nowa Gala on Cevisama 2007 fair New polish ceramic tiles producer NA OKŁADCE / ON THE COVER Kolekcja /Collection Bambus, Ceramika Paradyż • • zastępca redaktora naczelnego NOWE PŁYTKI / NEW TILES Redaktorzy działów: mgr inż. Lech Kowalczyk inż. Kazimiera Makulska mgr inż. Henryk Pieczarowski mgr inż. Jacek Popczyk 1 2 4 Ogłoszenia przyjmuje redakcja ul. Świętokrzyska 14a 00-950 Warszawa, skr. p. 1004 tel./fax (0-22) 826 20 27, 827 52 55 tel. (0-22) 828 94 27 e-mail: [email protected] www.plytkiceramiczne.info.pl Wydawnictwo SIGMA-NOT sp. z o.o. ul. Ratuszowa 11 00-950 Warszawa skr. poczt. 1004 tel. (0-22) 818 09 18 http://www.sigma-not.pl 6 8 10 Kolekcja/Collection Ola, Ceramika Końskie Kolekcje /Collections Melodia i Tesalia, Cersanit S.A. Kolekcje/Collections Inwencja i Magica, Opoczno S.A. Kolekcje/Collections Dustin i Iron, Ceramika Paradyż Kolekcje /Collections Tango, Polcolorit S.A. i Ambra, Ceramika Marconi Kolekcje /Collections Dolce Vita i Buffalo, Lasselsberger RYNEK / MARKET 22 Polski rynek płytek ceramicznych w 2006 roku Polish ceramic tiles market in 2006 23 Ceramika Nowa Gala kupi Ceramikę Gres Ceramika Nowa Gala is going to buy Ceramika Gres company 2006 rok i przyszłość polskiego rynku płytek ceramicznych w ocenie krajowych producentów, przedstawicieli producentów zagranicznych i dystrybutorów Year of 2006 and future of polish ceramic tiles market in opinion of polish, representatives of foreign producers and distributors Trendy we wzornictwie – skok ponad stylami Trends in design – jump above the styles PERŁY CERAMIKI UE 2006 PEARLS OF CERAMICS EU 2006 14 Gala Laureatów PERŁY CERAMIKI UE 2006 The Gala of Laureates of THE PEARLS OF CERAMICS EU 2006 Competition Prenumerata: e-mail: [email protected] Projekt makiety: Dagny Czerwińska Skład i łamanie: Studio Grafiki i Reklamy FORMA Przygotowanie w technologii CTP, druk i oprawa: LOTOS Poligrafia Sp. z o.o. 19 Zaproszenie do pierwszej edycji konkursu PERŁY CERAMIKI UE 2007 Invitation into the first edition of THE PEARLS OF CERAMICS EU 2007 Competition 24 Nakład do 5000 egz. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów oraz dokonywania streszczeń. Przedruki możliwe wyłącznie za zgodą wydawcy. Za treść reklam i artykułów sponsorowanych redakcja nie odpowiada.. 12 32 33 35 Światowa produkcja i zużycie płytek ceramicznych World production and consumption of ceramic tiles Chińskie gresy dużego formatu Large size chinese porcelain tiles 45 47 48 50 Prawidłowe wykonanie wykładziny z płytek ceramicznych Correct made floor ceramic tile covering Atlasowe kleje do zadań specjalnych Atlas adhesives for special tasks Kleje Alpol na trudne podłoża Alpol adhesives for critical base To się klei! Układanie płytek z produktami firmy Kreisel It joints! Tilling with Kreisel products TEMAT WYDANIA – WYKŁADZINY CERAMICZNE TOPIC OF THE EDITION – FLOOR CERAMIC TILES COVERINGS 36 Dostosowanie wykładzin podłogowych do warunków eksploatacyjnych Fitting of ceramic floor coverings for operational conditions 39 Śliskość posadzek w czasie użytkowania Floor slippness during exploatation Dobra zaprawa to podstawa Good mortar it base Kleje do układania płytek na tarasach i balkonach Adhesives to install ceramic tiles on balconies and terraces 41 42 TARGI / FAIRS 54 Płytki ceramiczne na Budmie 2007 Ceramic tiles on Budma 2007 fair REALIZACJE PROJECTS COMPLETED 51 56 Urok różnorodności Attraction of diversity 58 Łazienka z marzeń Bathroom for dreams 59 DOBRE ADRESY GOOD ADDRESSES 60 PRENUMERATA SUBSCRIPTION Produkty mira do układania płytek ceramicznych i kamienia naturalnego Mira’s products for ceramic tiles and stone lying SPRZĘT I NARZĘDZIA EQUIPMENT AND TOOLS 52 Rubi radzi – jak wiercić „na sucho” otwory w płytkach gresowych Rubi advises – how to “dry” drill holes in porcelain tiles 13 Perły dla najlepszych Gala Laureatów Uroczysta gala wręczenia nagród w prestiżowym konkursie Perły Ceramiki UE 2006, zorganizowanym przez redakcję kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych”, odbyła się 24 stycznia 2007 r. podczas Międzynarodowych Targów Budownictwa Budma 2007 w Poznaniu. Towarzyszyła jej wystawa nagrodzonych kolekcji. Tytuły Perła Ceramiki UE 2006 i Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 zostały przyznane najciekawszym kolekcjom płytek ceramicznych, wybranym przez jurorów z nominowanych wcześniej w trzech równorzędnych edycjach konkursu Perły Ceramiki UE 2006. Konkurs Perły Ceramiki UE 2006 odbywał się pod patronatem Ministerstwa Budownictwa, Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz Sekcji Architektury Wnętrz Związku Polskich Artystów Plastyków. Statuetki i certyfikaty – nagrody przyznane w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 Laureatów i Gości uroczystej Gali wręczenia nagród w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 powitała Krystyna Wiśniewska – redaktor naczelna kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” Redakcja kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” organizuje konkurs Perły Ceramiki UE corocznie od 2004 r. Jego celem jest promowanie kolekcji płytek ceramicznych znajdujących się na polskim rynku, wyróżniających się nie tylko parametrami technicznymi, a także ciekawym wzornictwem, zgodnym z najnowszymi światowymi trendami. Konkurs jest dwuetapowy. Pierwszy etap składa się z trzech równorzędnych edycji, w których niezależne, opiniotwórcze jury związane zawodowo z wzornictwem przemysłowym, architekturą i wyposażeniem wnętrz nominuje kolekcje płytek do tytułu Perła Ceramiki UE. W drugim etapie z nominowanych kolekcji jury wyłania najlepsze, którym przyznaje tytuł Perła Ceramiki UE. W 2006 r. została rozszerzona formuła konkursu i poza tradycyjnie przyznawanymi tytułami Perła Ceramiki UE profesjonalne jury, w skład którego wchodzą znani na rynku dystrybutorzy płytek ceramicznych, wybrało z tych samych nominowanych kolekcji najatrakcyjniejsze, ich zdaniem, i przyznało tytuł Perła Ceramiki Dystrybutorów. Taki kształt konkursu umożliwia pełniejszą ocenę rynku płytek ceramicznych, panujących trendów i preferencji klientów. Na Galę Laureatów licznie przybyli przedstawiciele producentów płytek Laureaci i Goście uroczystej Gali; w pierwszym rzędzie (od lewej): Sylwia Wiśniowska – Dyrektor Sekretariatu Ministra Budownictwa, Andrzej K. Aumiller – ceramicznych, dystrybutorzy, importerzy oraz architekci Minister Budownictwa, Janusz Wójcik – Prezes firmy ARCER, przewodniczący jury przyznającego tytuł Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006, Magdalena Mann – Dyrektor Biura Informacji Publicznej w Ministerstwie Budownictwa 14 Statuetkę i certyfikat Perła Ceramiki UE 2006 przyznane kolekcji Texas, produkowanej przez Ceramikę Marconi, z rąk Ministra Andrzeja K. Aumillera odebrali: Wiktor Marconi, Prezes Zarządu Grupy Polcolorit S.A. oraz Barbara Marconi, Członek Rady Nadzorczej Tytuły Perła Ceramiki UE 2006 przyznało jury w składzie: przewodniczący – architekt Janusz Kapitoński, Stowarzyszenie Architektów Polskich; członkowie – architekt wnętrz Itta Karpowicz-Starek, Instytut Wzornictwa Przemysłowego; architekt wnętrz Agnieszka Jacobson-Cielecka, redaktor naczelna “Elle Decoration”; architekt wnętrz Magdalena Kaliszuk-Barańska, wiceprzewodnicząca Sekcji Architektury Wnętrz Związku Polskich Artystów Plastyków; Krystyna Wiśniewska, redaktor naczelna kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych”; Danuta Kostrzewska-Matynia, zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych”. Tytuły Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 przyznało jury w składzie: Magdalena Anuszkiewicz, dyrektor generalny firmy CONSUS; Marian Bijoś, dyrektor firmy BOZ; Irena Januszewska, kierownik Oddziału w Olsztynie firmy WEMA; Jerzy Koprowski, prezes firmy Kwadrat; Certyfikat i statuetkę Perła Ceramiki UE 2006 oraz Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006, przyznaną kolekcji Travertino, odebrał Wojciech Filipowicz – Dyrektor ds. Kluczowych Klientów w firmie Ceramika Nowa Gala S.A. Łukasz Kula architekt, dyrektor firmy MAT-BUD; Edward Stekla, właściciel firmy CERAMED; Krystyna Trala, właścicielka Centrum Łazienek KRYSTYNA; Józef Wojtaś, właściciel firmy DOMEKO; Zbigniew Woźnicki, prezes firmy JORAPOL; Janusz Wójcik, prezes firmy ARCER (przewodniczący jury), Wiesław Zagórowski, prezes firmy ART-CERAMIKA. W konkursie Perły Ceramiki 2006 do głównych nagród nominowano 35 kolekcji. Jurorzy przyznali 17 tytułów Perła Ceramiki UE 2006 i 6 tytułów Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006, a jedną z kolekcji wyróżnili. Nagrodzone kolekcje należą do 12 producentów (7 polskich i 5 zagranicznych). Spośród sześciu kolekcji nagrodzonych tytułem Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006, pięć zdobyło także tytuł Perła Ceramiki UE 2006. Ciekawe wzornictwo, bogactwo formatów, nowoczesna technologia sprawiają, że najlepsze kolekcje znajdują uznanie różnych gremiów. Statuetkę Perła Ceramiki UE 2006 dla kolekcji Homme odebrali: Mateusz Kaźmierski (po prawej) – współwłaściciel Ceramiki Tubądzin oraz Izabela Domańska i Paweł Zając – projektanci kolekcji Kolekcja Geom została uhonorowana tytułem Perła Ceramiki UE 2006. Nagrodę odbiera Krzysztof Tyniec – przedstawiciel na Polskę firmy Tau Ceramica Perła Ceramiki UE 2006 bardzo ucieszyła przybyłego na Galę, prosto z Hiszpanii, Vicente Roca, Sales Area Managera w firmie Pamesa Ceramica Jordi Barbera – Area Manager i Joanna Skoczyńska – przedstawicielka na Polskę firmy Venus Ceramica S.A. odebrali statuetkę i certyfikat Perła Ceramiki UE 2006, przyznane kolekcji Cabaret 15 Tytuły Perła Ceramiki UE 2006 zdobyły kolekcje: ■ Texas, producent: Ceramika Marconi Sp. z o.o. ■ Travertino, producent: Ceramika Nowa Gala S.A. ■ Homme, producent: Ceramika Tubądzin ■ Antares, producent: Jacek Pilch – Prezes Zakładów Płytek i Wyrobów Sanitarnych Jacek Pilch odbiera certyfikat i statuetkę Perła Ceramiki UE 2006, przyznaną kolekcji Madera Statuetka i certyfikat Perła Ceramiki UE 2006, przyznane kolekcji Carnaby firmy Villeroy & Boch Fliesen GmbH, trafiły do rąk Magdaleny Gniadzik – Dyrektora Zarządzającego firmy Cooperativa Ceramica d’Imola (Włochy) ■ Tibet, producent: Pamesa Ceramica S.L. (Hiszpania) ■ Geom, producent: Tau Ceramica (Hiszpania) ■ Cabaret, producent: Venus Ceramica S.A. (Hiszpania) ■ Carnaby, producent: Villeroy & Boch Fliesen GmbH (Niemcy) ■ Madera, producent: Zakłady Płytek i Wyrobów Sanitarnych Jacek Pilch ■ Corda oraz Flavia, producent: Ceramika Gres S.A. ■ Etnica oraz Gres Real Cotto, producent: Opoczno S.A. ■ Maxima/Maxim, Foresta/Forest oraz Mustang, Sophistic i Sugar, producent: Ceramika Paradyż Tytuły Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 Przed wręczeniem nagród Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 głos zabrał Janusz Wójcik – przewodniczący jury przyznającego ten tytuł po raz pierwszy w konkursie Perły Ceramiki UE Statuetka Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 za kolekcję Travertino trafiła do firmy Ceramika Nowa Gala S.A. Odebrał ją Wojciech Filipowicz – Dyrektor ds. Kluczowych Klientów nadano kolekcjom: ■ Travertino, producent: Ceramika Nowa Gala S.A. ■ Calle, producent: Ceramika Tubądzin ■ Tibet, producent: Pamesa Ceramica S.L. ■ Maxima/Maxim, Foresta/Forest oraz Sophistic i Sugar, producent: Ceramika Paradyż Wyróżnienie Dwie statuetki Perła Ceramiki UE 2006 przyznane kolekcjom: Corda i Flavia trafiły do firmy Ceramika Gres S.A. Nagrodę odebrał Michał Szydłowski – Dyrektor Handlowy ■ Cabaret, producent: Venus Ceramica S.A. Daniel Szafulera – Kierownik Marketingu w firmie Opoczno S.A. odebrał dwie statuetki Perła Ceramiki UE 2006 za nagrodzone kolekcje Etnica i Gres Real Cotto 16 Mateusz Kaźmierski – współwłaściciel Ceramiki Tubądzin odebrał statuetkę Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 przyznaną kolekcji Calle Łukasz Kardas – Kierownik Działu Marketingu i Dominik Walaszczyk (z lewej) – Dyrektor ds. Sprzedaży Krajowej w firmie Ceramika Paradyż odebrali cztery statuetki Perła Ceramiki UE 2006 za nagrodzone kolekcje: Maxima/Maxim, Foresta/Forest, Mustang, Sugar i Sophistic Wielką Perłę Ceramiki UE 2006 otrzymała CERAMIKA PARADYŻ, która zdobyła najwięcej nominacji, Pereł Ceramiki UE 2006 i Pereł Ceramiki Dystrybutorów 2006 w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 Kolekcja Tibet firmy Pamesa Ceramica znalazła się w gronie nagrodzonych Perłą Ceramiki Dystrybutorów 2006. Certyfikat i statuetkę odebrał Piotr Król – przedstawiciel firmy na Polskę Wielką Perłę Ceramiki UE 2006 odebrał Stanisław Tępiński – Prezes Ceramiki Paradyż Nagrodę Ministra Budownictwa otrzymała firma POLCOLORIT S.A. Trzy statuetki Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006 za kolekcje: Maxima/Maxim, Foresta/Forest; Suger i Sophistic trafiły do firmy Ceramika Paradyż. Nagrody odebrali: Piotr Tokarski – Dyrektor Generalny ds. Handlu z rąk Ministra Andrzeja Aumillera, a z rąk Jerzego Grochulskiego, Prezesa Stowarzyszenia Architektów Polskich – Adam Tępiński – Członek Rady Nadzorczej Jury dystrybutorów przyznało wyróżnienie kolekcji Cabaret firmy Venus Ceramica S.A. Na zdjęciu Joanna Skoczyńska – przedstawicielka na Polskę i Jordi Barbera – Area Manager z dyplomami potwierdzającymi wyróżnienie Nagrodę z rąk Andrzeja K. Aumillera – Ministra Budownictwa, odebrała Barbara Marconi – Członek Rady Nadzorczej Grupy Polcolorit S.A. W konkursie Perły Ceramiki UE 2006 nagrodę przyznał Minister Budownictwa. Otrzymała ją firma Polcolorit S.A., która jest świetnym przykładem dynamicznego rozwoju od małej firmy rodzinnej z kapitałem zagranicznym do spółki giełdowej Jurorzy tegorocznego konkursu Perły Ceramiki UE 2006 zwracali uwagę na: zgodność kolekcji płytek ceramicznych z najnowszymi trendami we współczesnym wzornictwie, bogactwo formatów, wzorów i kolorystyki, nowoczesność technologii produkcji, elementy współtworzące kolekcje i ich spójność stylistyczną z płytkami podstawowymi. Nagrodzone i nominowane kolekcje w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 są oznaczane w punktach sprzedaży specjalną nalepką stanowiącą rekomendację dla klientów. Nagrody najlepszym z najlepszych – w postaci statuetek i certyfikatów – wręczali: Andrzej K. Aumiller – Minister Budownictwa w Ministerstwie Budownictwa; Jerzy Grochulski – Prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich; Janusz Wójcik – Prezes firmy Arcer, przewodniczący jury przyznającego tytuł Perła Ceramiki Dystrybutorów 2006; Krystyna Wiśniewska – Redaktor Naczelna kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych”. 17 Zespół redakcji kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” składa serdeczne podziękowanie Ministrowi Budownictwa – Andrzejowi K. Aumillerowi za uświetnienie swoją obecnością uroczystej Gali i przyznanie Nagrody Specjalnej, a Zarządowi Głównemu SARP, szczególnie Prezesowi Jerzemu Grochulskiemu oraz Prezesowi Międzynarodowych Targów Poznańskich Bogusławowi Zalewskiemu i pracownikom targów za zorganizowaną wspólnie uroczystość. Kolekcje nagrodzone, Perłą Ceramiki UE i Perłą Ceramiki Dystrybutorów, są oznaczone w punktach sprzedaży specjalnymi nalepkami I dea przyznawania Pereł Ceramiki przez dystrybutorów ma być w odczu- Dr inż. arch. Jerzy Grochulski, Prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich K onkurs Perły Ceramiki UE spełnia swoje cele. Promuje możliwości cie- ciu środowiska nagrodą za sukces wzoru, kawych rozwiązań materiałowych, wy- którego funkcjonowanie na rynku poza pełnia lukę związaną z wyposażeniem nowatorstwem i dobrą jakością wykona- wnętrz. W efekcie dobry produkt finalny nia niesie za sobą sukces komercyjny. usatysfakcjonuje klienta. Konkurs ten jest Przyznając tę nagrodę handlowcy pra- dyskusją publiczną, a takie dyskusje są gną podkreślić, jak istotna jest ta wza- potrzebne naszemu społeczeństwu, któ- jemna korelacja, a jednocześnie wskazać re nie zawsze potrafi ocenić jakość mate- producentom kierunek poszukiwań i za- riałów. sygnalizować trendy, jakie naszym zda- Rozszerzenie formuły konkursu i po- niem w najbliższym czasie mogą spełniać wołanie jury dystrybutorów przyznające- oczekiwania klientów. Uważam, że wza- go tytuł Perła Ceramiki Dystrybutorów jemna współpraca i stała wymiana opinii jest zasadne. Rola dystrybutorów w oce- między producentami, architektami i sie- nie kolekcji jest nie do przecenienia, a wi- cią handlową zapewni dalszy rozwój dzenie problemu nabiera szerokiego wy- branży ceramicznej. miaru. Serdecznie gratuluję wyróżnionym Tegoroczna edycja konkursu pokaza- i dziękuję członkom komisji za zaangażo- ła zbieżność oceny kolekcji przez archi- wanie i czas poświęcony na dyskusję. tektów i dystrybutorów. Nagrodzone ko- Mam nadzieję,że konkurs Perły Ceramiki UE lekcje należy szybko aplikować. stanie się forum środowiska do wymiany opinii na temat wzornictwa i kierunków Gratuluję pomysłu konkursu i jego skutecznej realizacji. rozwoju współpracy w naszej branży. ZDJĘCIA: ZDZISŁAW NOWICKI O skali przedsięwzięcia i przebiegu uroczystości wręczenia nagród w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 niech zaświadczą zdjęcia. Janusz Wójcik, Prezes firmy Arcer, przewodniczący jury przyznającego tytuł Perła Ceramiki Dystrybutorów Laureaci konkursu Perły Ceramiki UE 2006. Gratulujemy, życzymy kolejnych sukcesów – redakcja kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” 18 Uroczystości wręczenia Pereł Ceramiki UE 2006 i Pereł Ceramiki Dystrybutorów 2006 w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 towarzyszyła wystawa nagrodzonych kolekcji płytek ceramicznych. Kolekcje zaprezentowane w postaci obrazów mogli obejrzeć zwiedzający Międzynarodowe Targi Budownictwa BUDMA 2007. TIBET, Pamesa Ceramica S.L. Kolekcje od lewej: CABARET, Venus Ceramica MUSTANG, Ceramika Paradyż ETNICA, Opoczno S.A. TEXAS, Ceramika Marconi ZDJĘCIA: JAN BALANA GEOM, Tau Ceramica Kolekcje od lewej: HOMME, Ceramika Tubądzin GRES REAL COTTO, Opoczno S.A. MAXIMA/MAXIM, FORESTA/FOREST, Ceramika Paradyż MADERA, ZPiWS Jacek Pilch Zapraszamy producentów płytek ceramicznych, obecnych na polskim rynku, do udziału w I edycji konkursu Perły Ceramiki UE 2007 27 marca br Termin nadsyłania zgłoszeń: do . Szczegółowe informacje na: www.plytkiceramiczne.info.pl oraz w redakcji kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” e-mail: [email protected] PERŁA CERAMIKI UE TO SYNONIM DOBREJ MARKI 19 JUBILEUSZ MAPEI a 15 lutego 2007 r., z okazji 70 rocznicy istnienia, dobrze znana na polskim rynku, włoska firma MAPEI zaprosiła do Mediolanu, prawie 2000 gości z całego świata. Wśród nich była przeszło czterdziestoosobowa grupa z Polski, głównie największych klientów, która do Włoch przybyła prawie na trzy dni. Pragnąc godnie uczcić jubileusz, MAPEI przygotowała bardzo bogaty, atrakcyjny program. Goście mieli możliwość zwiedzenia Mediolanu, obejrzenia fresku Ostatnia Wieczerza Leonardo da Vinci, zasmakowania w wspaniałej włoskiej kuchni, a przede wszystkim wzięcia udziału w Wielkiej Gali w słynnej mediolańskiej Operze La Scala. Dla wszystkich duchową ucztą było wystawienie utworu Giacomo Puccini’ego – Madame Butterfly. Po spektaklu uczestnicy imprezy zostali zaproszeni na uroczysty bankiet do foyer teatru. Tam wszyscy mogli wznieść jubileuszowy toast. Podczas pobytu we Włoszech nie zabrakło też okazji do zwiedzenia ośrodka badawczo-rozwojowego MAPEI i jej zakładu produkcyjnego. Na zwiedzających szczególnie duże wrażenie zrobiło bardzo nowocze- W LA SCALI N Analiza możliwości surowców oraz wymagań materiałów okładzinowych to podstawa rozwoju nowych produktów MAPEI sne, świetnie wyposażone potężne laboratorium badawczo-rozwojowe. Historia MAPEI jest nierozerwalnie związana z włoską rodziną Squinzi. Firma została założona w Mediolanie w 1937 r. przez Rodolfo. Jego syn Giorgio rozwinął ją tworząc potężny międzynarodowy koncern chemii budowlanej. Obecnie w zarządzanie firmą włączyło się trzecie pokolenie – Veronica i Marco Squinzi. Początkowo MAPEI było małym przedsiębiorstwem wytwarzającym m. in. farby oraz tynki. Obecnie jest jednym z największych na świecie producentów chemii budowlanej, w tym wyrobów do układania płytek ceramicznych. MAPEI obecna jest także w Polsce. Nasz kraj stał się ważnym rynkiem w strategii firmy. Dowodem na to jest utworzona w 2000 r. spółka Mapei Polska i systematycznie rozbudowywany zakład produkcyjny w Gliwicach. Fabryka w Mediglii (k. Mediolanu) o rocznej zdolności produkcyjenj ok. 600 tys. t to jeden z 45 zakładów produkcyjnych MAPEI na świecie NOWY MAGAZYN FIRMY od koniec 2006 r. zakończona została budowa nowoczesnego wielkopowierzchniowego magazynu wysokiego składowania firmy CONSUS, znanego na krajowym rynku dystrybutora płytek ceramicznych. Dzięki tej inwestycji zaplecze magazynowe powiększyło się o ponad 6000 miejsc paletowych. W styczniu br. rozpoczął się etap informatyzacji magazynu. Planowane jest m. in. zainstalowanie czytników lokalizacyjnych, co umożliwi wyeliminowanie ewentualnych pomyłek oraz skróci czas wydawania towaru z magazynu. Minimalny czas oczekiwania na towar i perfekcyjna obsługa klienta, przy obecnej sytuacji na rynku, staje się głównym elementem konkurencyjności wśród dystrybutorów. P 20 CO N S U S W I Z Y TA S E K R E TA R Z A S TA N U P I O T R A S T YC Z N I A W F I R M I E P O LCO LO R I T S . A . iotr Styczeń, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Budownictwa, złożył 22 lutego 2007 r. wizytę w fabryce płytek ceramicznych firmy Polcolorit S.A. w Piechowicach (woj. dolnośląskie), gdzie m.in. zwiedził otwarty w czerwcu 2006 r. nowy zakład, który jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. Podczas spotkania z nowym Prezesem Zarządu – Wiktorem Marconim oraz Wiceprezesem Włodzimierzem Hajdukiem poruszono m.in. temat podatku VAT w budownictwie. W spotkaniu uczestniczyli zaproszeni goście: Prezydent Jeleniej Góry – Marek Obrębalski, Burmistrz Piechowic – Zofia Grabias-Baranowska; Starosta Jeleniej Góry – Jacek Włodyga oraz dziennikarze prasy lokalnej. Zarząd Grupy Kapitałowej POLCOLORIT S.A. podczas półtoragodzinnej rozmowy udzielił wyczerpujących informacji na temat regulacji rynku, którym jest poddany, a tak- P C E R A M I K A N O WA G A L A eramika Nowa Gala, jako jedyny wystawca z Polski, wzięła udział w targach CEVISAMA 2007, które odbyły się w Walencji (Hiszpania) 6–10 lutego br. Zainteresowanie ofertą firmy było duże, a nowości oraz sprawdzone na polskim rynku kolekcje zostały przyjęte bardzo dobrze. Duża część stoiska poświęcona została prezentacji nowych propozycji wzorniczych, m.in. serii INOX (metaliczna kolekcja inspirowana duchem kosmosu) i WOOD (kolekcja inspirowana egzotycznymi gatunkami drzew z ciekawymi elementami dekoracyjnymi), REFLEX (kolekcja inspirowana metalem – delikatna struktura przypomina efekt lustra), DIORYT nawiązujący wyglądem do marmuru z delikatną żyłką tak charakterystyczną dla tego kamienia. CEVISAMA 2007 Udział w tak prestiżowych targach, wśród największych producentów płytek ceramicznych na świecie potwierdził, że kolekcje Ceramiki Nowa Gala doskonale wpisują się w obecne trendy wzornicze i śmiało mogą konkurować z wyrobami zagranicznych wytwórców. (Relację z targów CEVISAMA 2007 zamieścimy w kolejnym wydaniu kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych”.) (d) POLSKI PRODUCENT PŁYTEK a przełomie kwietnia i maja br. w Mniszkowie uruchomiona zostanie produkcja szkliwionych płytek gresowych przez nową firmę (w 100% prywatny polski kapitał) – Novą Ceramicę. W pierwszym etapie będą wytwarzane płytki w formacie 33,3x33,3 cm, a w drugim – także 60x60 cm i 30x60 cm. W fabryce w Mniszkowie zainstalowano już nową linię Sacmi. Zastosowana technologia to pojedynczy zasyp i jednokrotne wypalanie. Docelowa roczna zdolność produkcyjna fabryki w pierwszym etapie (osiągnięta zo- N że barier podatkowych i administracyjnych. Naszym zdaniem hamują one rozwój budownictwa mieszkaniowego w Polsce – powiedział po spotkaniu Prezes Wiktor Marconi. N A TA R G A C H C NOWY Piotr Styczeń – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Budownictwa i Wiktor Marconi – Prezes Zarządu Grupy Kapitałowej Polcolorit S.A. podczas zwiedzania fabryki płytek ceramicznych w Piechowicach stanie do końca 2007 r.) wyniesie 1,2 mln m2, natomiast po zakończeniu drugiego etapu Nova Ceramica będzie mogła wyprodukować 3 mln m2 płytek rocznie. Obecnie projekty wzorów są sukcesywnie prezentowane krajowym dystrybutorom. Pokazane zostaną także na najbliższych targach w Kijowie i w Moskwie. Płytki z Novej Ceramici stosowane będą na ściany i podłogi do wnętrz o różnym przeznaczeniu oraz na okładziny zewnętrzne. (ad) 21 Polski rynek płytek ceramicznych w 2006 roku J ACEK S KWIERCZYŃSKI W 2006 r. polska branża płytek ceramicznych, podobnie jak w 2005 r. przechodziła trudny okres. Wolumen sprzedaży na rynku krajowym ponownie zmalał o kilka punktów procentowych. Pod względem wartości spadek ten był jeszcze większy. Z jednej strony wzrosły moce produkcyjne i podaż, z drugiej spadł popyt. Koniec odliczeń z tytułu ulgi budowlanej i zakończenie w ubiegłym roku tzw. ulgi remontowej przełożyły się na zmniejszenie popytu indywidualnego, natomiast popyt inwestycyjny nie osiągnął oczekiwanego od lat poziomu. Zaostrzyło to konkurencję na rynku pomiędzy producentami krajowymi i w przypadku wielu firm przyczyniło się do zintensyfikowania eksportu. W ubiegłym roku w Polsce funkcjonowało 19 producentów płytek ceramicznych. Cztery firmy produkowały wyłącznie klinkier (Cerrad,Tarona, Przysucha, Przyborsk), a jedna wyłącznie dekoracje ceramiczne. W 2006 r. firmy krajowe sprzedały łącznie ponad 79,0 mln m2 płytek ceramicznych (tabela 1), czyli o 7,0 mln m2 więcej w stosunku do 2005 r. Sprzedaż znacznie przekroczyła popyt krajowy. Import utrzymał się na poziomie ok. 15,0 mln m2. Eksport zgodnie z wieloletnią tendencją wzrostową przekroczył 30 mln m2. Umożliwiło to utrzymanie dobrego poziomu sprzedaży większości producentów, pomimo spadku popytu krajowego do poziomu nie notowanego od 1999 r. Zmiany dotyczące polskiego rynku płytek ceramicznych, które zaszły w latach 2000–2006 przedstawiono na rysunku. Największą pozycję w sprzedaży stanowią płytki typu gres (tabela 2). Sukcesywnie od lat spada udział płytek ceramicznych ściennych w sprzedaży ogółem; choć ilościowa sprzedaż wzrastała, w ostatnich latach ustabilizowała się na poziomie ok. 30 mln m2 rocznie. Niepokojącym sygnałem jest wykorzystanie niecałych 60% mocy produk- mln m2 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 produkcja krajowa import eksport podaż na rynek krajowy 2006 Rok Polski rynek płytek ceramicznych w latach 2000–2006 Kolekcja Arenisca, Opoczno S.A. Tabela 1. Podstawowe wskaźniki polskiej branży płytek ceramicznych [mln m2] w latach 2000–2006 Pozycja: 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. Produkcja krajowa 34,1 44,0 56,9 69,5 72,1 72,0 79,0 Eksport 2,5 6,0 9,5 15,5 20,2 24,2 32,6 Import 36,0 32,7 17,0 18,7 18,3 14,7 14,11 Podaż na rynek krajowy 67,5 70,7 64,4 72,7 70,2 62,5 60,5 1 Prognoza na podstawie danych GUS za 11 miesięcy 2006 r. 22 cyjnych przez polskie fabryki płytek ceramicznych. Szacuje się, że obecnie roczna zdolność polskich zakładów wynosi przeszło 130 mln m2 płytek (tabela 3). W ubiegłym roku nastąpiły również istotne zmiany w branży. Najważniejszą było przejęcie kontroli nad Opocznem przez spółkę Cersanit. Pomimo spadkowej tendencji na krajowym rynku pozycja polskich przedsię- biorstw choć nie jest łatwa, wydaje się nie zagrożona. W konkurencji z płytkami importowanymi, krajowe firmy często wygrywają dobrą logistyką oraz produktem o akceptowalnej cenie i dobrym wzornictwie. Pod względem technologicznym polskie płytki już na początku dekady osiągnęły standardy ogólnoświatowe. Poważnym problemem pozostaje zbytnia unifikacja wzornicza i cenowa. Podstawowym czynnikiem sukcesu rynkowego pozostaje właściwa interpretacja preferencji nabywców. Rynki eksportowe w dalszym ciągu mają znaczący potencjał wzrostu. Rynki wschodnioeuropejskie i bałkańskie są niedojrzałe i nienasycone. W dalszym ciągu możliwy jest wzrost eksportu na rynki Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Należy jednak pamiętać, że wszędzie polscy producenci będą konkurować nie tylko z tradycyjnymi dostawcami, ale też z coraz dynamiczniej rozwijającymi eksport Chinami i z rosnącą ofertą rodzimych producentów. Należy podkreślić, że sygnały z rynku pozwalają na formułowanie optymistycznych prognoz na 2007 r. Według danych GUS produkcja budowlano-montażowa od ubiegłego roku wzrasta co potwierdza sygnały o ożywieniu w sektorze budowlanym. Można więc oczekiwać zwiększonego popytu na płytki ceramiczne w bieżącym roku oraz systematycznego wzrostu popytu na rynku krajowym, nawet do poziomu 80 mln m2 rocznie w najbliższych latach. ■ Tabela 2. Asortymentowa struktura sprzedaży polskich producentów płytek ceramicznych [%] Asortyment Płytki ścienne1) Płytki podłogowe2) Gres 3) 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 50,3 49,5 47,7 42,4 40,3 40,3 39,2 28,8 23,2 18,9 16,3 15,9 15,3 16,5 20,9 27,4 33,4 41,3 43,8 44,4 44,3 Tabela 3. Nominalne moce produkcyjne polskiej branży płytek ceramicznych [mln m2 rocznie] Asortyment Płytki ścienne1) Płytki podłogowe2) Gres 3) RAZEM: 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 29,6 35,1 40,7 40,4 43,8 47,2 49,0 14,8 15,3 16,9 18,2 20,9 23,0 27,0 11,9 26,3 29,4 30,3 39,6 50,8 60,0 56,3 76,7 87,0 88,8 104,3 121,0 136,0 1) w technologii monoporoza i bicottura, 2) w technologii monocottura, popularnie określane jako terakota 3) płytki szkliwione i nieszkliwione na ściany i podłogi, w tej grupie są również płytki klinkierowe Kolekcja Symfonia, Cersanit S.A. Ceramika Nowa Gala kupi Ceramikę Gres Zarząd spółki Ceramika Nowa Gala poinformował, że 23 lutego br. została zawarta wstępna umowa zakupu 100% akcji Ceramiki Gres od jej obecnego właściciela, firmy Sanplast, za 77,65 mln zł. Środki na tę transakcję mają pochodzić, przynajmniej w części, z emisji nowych akcji. Jak podano w raporcie giełdowym cena, jaką kupujący zapłaci sprzedającemu w dniu zawarcia transakcji, zostanie pomniejszona o kwotę dywidendy uchwalonej przez Ceramikę Gres na rzecz sprzedającego, przy czym kwota ta nie może być większa niż 20,50 mln zł. Ponadto w przypadku, gdy zysk netto Ceramiki Gres za 2006 r. (po audycie) byłby mniejszy niż 7,74 mln zł, wówczas Ceramika Nowa Gala ma prawo zgłoszenia żądania obniżenia ceny. Realizacja umowy uzależniona jest m. in. od uzyskania zgody UOKiK, satysfakcjonującego Ceramikę Nowa Gala wyniku „due diligence”, podpisana do 30 kwietnia br. przez Ceramikę Gres umowy kredytowej pozwalającej na sfinansowanie dywidendy uchwalonej na rzecz Sanplastu. Jako ostateczny termin, w którym transakcja może dojść do skutku w umowie wskazano 15 października 2007 r. ■ 23 2006 rok i przyszłość polskiego rynku płytek ceramicznych D obra koniunktura w polskim budownictwie w 2006 r. spowodowała ogromny wzrost zapotrzebowania na wiele grup wyrobów budowlanych. Niektórych, np. do wznoszenia stanu surowego lub termoizolacyjnych, zaczęło brakować na rynku, nastąpił wzrost cen, co z pewnością przełożyło się na dobre wyniki sprzedaży. Niestety sytuacja ta nie dotyczyła materiałów wykończeniowych, m. in. płytek ceramicznych, gdyż zwiększony popyt na te wyroby przychodzi z opóźnieniem. Realizacja nowych inwestycji w Polsce, do etapu prac wykończeniowych, trwa bowiem zwykle kilkanaście miesięcy i dlatego boom na materiały wykończeniowe do realizowanych w 2006 r. inwestycji dopiero się zaczyna. Ta sytuacja sprawiła, że ubiegły rok nie był najlepszy dla branży płytek ceramicznych, zmniejszył się popyt w porównaniu z 2005 r. (patrz artykuł na str. 22–23), a konkurencja na rynku płytek zarówno krajowych, jak i importowanych jest ogromna. W związku z tym redakcja „Wokół Płytek Ceramicznych” zwróciła się do polskich producentów, przedstawicieli firm zagranicznych eksportujących płytki do naszego kraju oraz dystrybutorów o odpowiedź na kilka pytań: jaki był polski rynek płytek ceramicznych w 2006 r.; jakie zmiany na nim zaszły; rola i wielkość eksportu i importu; aktualne trendy we wzornictwie i preferencje klientów; plany firm na 2007 r. i perspektywy rozwoju rynku płytek ceramicznych. Wypowiedzi drukujemy na str. 24–32. ...w ocenie krajowych producentów płytek CERSANIT SA Grzegorz Saniawa Dyrektor Handlowy F irma CERSANIT przez kolejne inwestycje wciąż umacnia swoją pozycję lidera w branży wyposażenia łazienek. Chcemy zostać ważnym graczem nie tylko w Polsce, ale również na szybko rozwijających się rynkach Europy Środkowej i Wschodniej, co pozwoli nam uzyskać skalę działalności porównywalną z największymi firmami sektora na świecie. W październiku 2006 r.firma CERSANIT SA zakupiła m. in. 77,85% akcji spółki Romanceram SA – drugiego co do wielkości producenta ceramiki sanitarnej, dzięki któremu zamierzamy zapoczątkować działalność na całych Bałkanach. Zdolności produkcyjne Romanceram SA, po niewielkich inwestycjach, powinny osiągnąć poziom 1 mln szt. ceramiki sanitarnej rocznie. Oprócz tego kupiliśmy 48,42% akcji Opoczno SA – polskiego producenta płytek ceramicznych oraz jesteśmy w trakcie budowy kolejnej fa- 24 bryki ceramiki sanitarnej, płytek ceramicznych i gresów – największej inwestycji produkcyjnej na Ukrainie. Zakończenie budowy przewidziane jest na koniec 2007 r., a planowane moce produkcyjne to 1 mln szt. ceramiki sanitarnej oraz 7 mln m2 płytek ceramicznych rocznie. Dynamiczny rozwój i ekspansja firmy CERSANIT sprawiły, że w minionym roku osiągnięto bardzo dobre wyniki finansowe. Rynek zbytu wyrobów firmy nie ogranicza się wyłącznie do terenu Polski, ale obejmuje: Ukrainę, Estonię, Litwę, Łotwę, Rosję, Kazachstan. Odbiorcami zagranicznymi są też kontrahenci ze Szwecji, Danii, Norwegii, Niemiec, Węgier i Stanów Zjednoczonych, co powoduje, że sprzedaż eksportowa stanowi obecnie znaczący udział w ogólnej wartości sprzedaży. Dynamiczny wzrost eksportu naszej firmy, to również jeden z powodów udziału firmy CERSANIT w licznych imprezach targowych oraz wystawach na terenie Europy. W asortymencie płytek ceramicznych firmy CERSANIT SA wprowadzonych na rynek w 2006 r., na szczególną uwagę zasługuje m. in. kilka nowych kolekcji w formacie 33,3x50 cm. Nasi pro- jektanci z działu wzornictwa zainspirowani najnowszymi trendami obowiązującymi na rynku, zaprojektowali wzory imitujące drewno czy kamień, a także bogate kolorystycznie motywy kwiatowe. Nowości wprowadzono także w przypadku wanien, kabin i mebli łazienkowych. Po wannach z hydromasażem sterowanym pneumatycznie, przyszedł czas na udoskonalone sterowanie elektroniczne, czyli systemy HYDRO i DUOTronic, a do obecnych już na rynku modeli ceramiki, kabin, wanien czy mebli dołączyło wiele uzupełniających, nowoczesnych stylistycznie i udoskonalonych technicznie produktów. Istotne jest również to, że w asortymencie ceramiki sanitarnej, wychodząc naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych, firma CERSANIT wprowadziła zestaw urządzeń sanitarnych zmniejszających bariery w łazienkach. Firma CERSANIT zdecydowanie wyróżniała się w 2006 r. zarówno w Polsce jak i na świecie, nie tylko dzięki swoim inwestycjom, ale również osiągnięciom w dziedzinie profesjonalnego zarządzania, marketingu czy nowoczesnych technologii. D la spółek GRUPY PARADYŻ, 2006 r. upłynął pod znakiem wprowadzenia na rynek nowego formatu płytek ceramicznych, dynamicznego rozwoju eksportu oraz uzyskania wielu prestiżowych nagród, zarówno dla produktów, jaki i firmy. W 2006 r. przeważała tendencja do opracowywania kolekcji płytek ściennych o wydłużonych formatach,20x40 cm, 20x50 cm i 20x60 cm. Tego typu rozwiązanie – po ułożeniu płytek w poziomie – pozwala na uzyskanie efektu poszerzenia aranżowanej przestrzeni. Rozwój oferty płytek ceramicznych o dużych formatach to ogólna tendencja światowa, którą realizuje również GRUPA PARADYŻ. Kolekcje w formacie 32,5x97,7 cm – Maxima i Foresta to największe obecnie produkowane w Polsce płytki ceramiczne. Kolejnym trendem są kolekcje utrzymane w jaskrawych kolorach oraz połączenia kilku kolorów np.nasyconego oranżu z głęboką zielenią. Patrząc na ostatnie prace designerów widać zainteresowanie CERAMIKA PARADYŻ Łukasz Kardas Kierownik Działu Marketingu orientem; szczególnie w przypadku dekoracji, gdzie królują wyszukane wzory, jak arabeski, adamaszki. Podobnym stylem jest Vintage, a przykładem propozycji GRUPY PARADYŻ kolekcja Markiza/Markiz. Nie słabnie również zainteresowanie kolekcjami inspirowanymi naturą – przykładem nowej kolekcji odwzorowującej świat flory jest Bambus/Bambo, natomiast wszystkim poszukującym neutralnych, stonowanych wzorów w spokojnej kolorystyce proponujemy kolekcję Concert/Linus. W 2006 r. na rynku materiałów budowlanych utrzymał się trend wzrostowy. Pozwoliło to GRUPIE PARADYŻ zrealizować plan sprzedaży. Utrzymał się również duży udział eksportu w łącznych przychodach spółek naszej Grupy. Analitycy prognozują, że w kolejnych latach będziemy mieli do czynienia z 2–5% wzrostem zapotrzebowania oraz nasilającą się konkurencją cenową i jakościową ze strony krajowych producentów. OPOCZNO S.A. Daniel Szafulera Kierownik Marketingu U biegły rok, to okres rosnącej konkurencji na rynku krajowym oraz dalsza ekspansja polskich producentów na rynki Europy Wschodniej, Centralnej i Południowej. W 2006 r. polscy producenci kontynuowali liczne inwestycje w nowe technologie, surowce, maszyny i zwiększenie efektywności procesów produkcyjnych, logistycznych, sprzedaży i marketingu. Polskie fabryki, to obecnie jedne z najnowocześniej wyposażonych zakładów ceramicznych w Europie, a nasz kraj stał się centrum ceramicznym Europy Centralnej i Wschodniej. W ubiegłym roku kontynuowaliśmy wymianę portfela produktów marki OPOCZNO.Wprowadziliśmy ponad dwadzieścia nowych kolekcji, które uzyskały bardzo dobre wyniki sprzedaży i zdobyły liczne nagrody branżowe, potwierdzające bardzo dobrą jakość i doskonałe wpisanie się w najnowsze światowe trendy. We wzornictwie w 2006 r. dominowało wykorzystanie motywów zaczerpniętych z natury (kamień, drewno) i ich wierne odwzorowanie lub swobodna interpretacja. Modnym kierunkiem była też inspiracja grafiką, fakturami i kolorami tkanin. Bogata ornamentyka i motywy ludowe wykorzystywane w dekoracjach, nadawały oryginalny charakter kolekcjom. Obecnie wielki „come-back” przeżywają dekoracje z motywami kwiatowymi. Często listwy można zestawiać w duże kompozycje – efektowne obrazy kwiatowe. W aranżacji wnętrz dominuje kierunek zestawiania ze sobą płaszczyzn w różnych, często bardzo kontrastowych kolorach w taki sposób, aby podkreślić podział stref funkcjonalnych, np. prysznica, wanny, umywalki. Coraz częściej klienci decydują się na łączenie różnych formatów płytek (np. mozaiki z płytkami bazowymi), faktur i rodzajów powierzchni (mat z połyskiem). 25 GRUPA KAPITAŁOWA POLCOLORIT S.A. Wiktor Marconi Prezes Zarządu W ocenie Zarządu Grupy Kapitałowej POLCOLORIT w 2006 r. nastąpiło wyraźne zahamowanie spadku popytu na płytki ceramiczne na rynku krajowym. Mamy nadzieję iż to dobrze wróży na 2007 r. i w związku z rozwojem budownictwa mieszkaniowego zwiększy się popyt na materiały wykończeniowe. 2006 r. pokazał także, że poziom technologiczny produkcji płytek ceramicznych w całej Unii Europejskiej został wyrównany, a więc walka o klienta przenosi się na design. Polscy producenci wprowadzają nowe technologie produkcji, płytki mają coraz lepsze właściwości użytkowe, zwiększa się paleta wzorów i barw, a przede wszystkim rodzajów dekoracji. To sprawia, że zmniejsza się rola importu na polskim rynku płytek ceramicznych. W 2006 r. stanowił on ok. 14% całej podaży na rynku, podczas gdy jeszcze w 2001 r. było to prawie 33%. Natomiast systematycznie zwiększa się eksport polskich producentów. Głównym kierunkiem jest rynek wschodni. W 2006 r. eksport do tamtego regionu (Ukraina, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś) stanowił ok. 60% całego eksportu polskich producentów. Największymi importerami polskich płytek są Ukraina (23%), Rosja (17%) i Czechy (14%), przy czym udział Rosji może być jeszcze większy zwarzywszy na zjawisko reeksportu z Ukrainy. W najbliższych pięciu latach można się spodziewać bardzo dynamicznego rozwoju rynków wschodnich z uwagi na dobrą koniunkturę gospodarczą oraz rozwój budownictwa w tamtym regionie. Stąd silna tendecja wśród krajowych producentów do przenoszenia części produkcji na Wschód. Wynika ona również z obawy przed zamykaniem rynków wschodnich, przede wszystkim rosyjskiego, dla polskich firm z przyczyn politycznych. Najważniejszym jednak argumentem przemawiającym za alokacją produkcji na Wschodzie jest redukcja kosztów transportu i cła. Dodatkowo marża uzyskiwana w przypadku eksportu jest wyższa o 6–7%, w porównaniu ze sprzedażą na rynku krajowym. 26 W przypadku Grupy POLCOLORIT S.A., sprzedaż eksportowa odgrywa bardzo istotną rolę. W 2006 r. stanowiła ona 48% całej produkcji, podczas gdy rok wcześniej 28%. Mówiąc o kierunkach rozwoju i roli eksportu, chcemy przede wszystkim skoncentrować się na rynku wschodnim (np. Ukraina, Rosja, Kazachstan), który jest bardzo perspektywiczny. Chcemy być obecni w tamtym regionie także przez inwestycje bezpośrednie, polegające np. na przejmowaniu lokalnych podmiotów. Jeśli chodzi o trendy we wzornictwie płytek ceramicznych, które w ostatnim czasie królują na polskim rynku, to są to przede wszystkim czerwienie oraz dekoracje geometryczne, które stopniowo zaczęły wypierać motywy kwiatowe. Nadal popularne są barwy naturalne, np. zestawy ecru i czekoladowego. Modne są też prostokątne mozaiki lub kafle imitujące mozaiki, które również wprowadziliśmy do naszych kolekcji. Nowością w naszej ofercie są płytki ceramiczne imitujące drewno. Przykładem wykorzystania światowych trendów na polskim rynku ceramicznym jest kolekcja „Loft” CERAMIKI MARCONI. Zastosowana w niej technologia napylania płytek tlenkami metali pozwala uzyskać powierzchnie naśladujące strukturę metalu. Dzięki starannie dobranym kolorom dobrze komponuje się z industrialnymi elementami wykończenia i wyposażenia łazienek. Trzeba jednak dodać, że grupa konsumentów, którzy śledzą trendy wzornicze poszukując nowych, odważnych aranżacji – jest wciąż stosunkowo niewielka. POLCOLORIT S.A. jest Grupą Kapitałową, w której skład wchodzi firma POLCOLORIT S.A. i w 100% zależna od niej CERAMIKA MARCONI. W 2006 r., powstała nowa marka w segmencie Premium – Ceramika Marconi. W czerwcu ub. roku otworzyliśmy nową fabrykę produkcji płytek, która należy do najnowocześniejszych w Europie. Wytwarza się w niej płytki gresowe oraz granulat. Zdolność produkcyjna wynosi 2,2 mln m2 płytek rocznie oraz 440 t granulatu dziennie. Wyrazem uznania dla POLCOLORITU jest Nagroda Ministra Budownictwa przyznana w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 oraz tytuł Perła Ceramiki UE 2006 dla kolekcji Texas marki CERAMIKA MARCONI. Ważnym dla nas wydarzeniem minionego roku była obecność obu marek, a więc Ceramiki Polcolorit i Ceramiki Marconi na Międzynarodowych Targach Płytek Ceramicznych i Wyposażenia Łazienek CERSAIE 2006. W strategii przygotowanej przez nowy Zarząd na 2007 r. stawiamy sobie cztery główne cele: • wzrost wartości przedsiębiorstwa przez zwiększenie generowanych przepływów gotówkowych; • zwiększenie udziału rynkowego, przez inwestycje zewnętrzne i wewnętrzne; • zwiększenie przychodów, obniżenie ponoszonych kosztów i maksymalizacja wykorzystania ulg podatkowych (nowo wybudowana fabryka CERAMIKA MARCONI znajduje się w kamiennogórskiej specjalnej strefie ekonomicznej); • zwiększenie wykorzystania mocy produkcyjnych do poziomu 74% (w 2006 r. było to 60%). Ponadto POLCOLORIT zamierza stać się z firmy o charakterze lokalnym (krajowym), graczem regionalnym. Podstawowym rynkiem działania firmy ma być cały region państw przyległych do Polski. Chcemy przede wszystkim wykorzystać potencjał wschodnich rynków eksportowych, dlatego też zamierzamy rozpocząć produkcję płytek właśnie w tym regionie. Mamy już krótką listę firm, których zakupem jesteśmy zainteresowani. Znajdują się na niej zakłady związane z produkcją ceramiczną, w tym jeden producent płytek. Do zakupionego zakładu zamierzamy przenieść jedną z linii produkcyjnych z fabryki POLCOLORIT, o mocy ok. 2 mln m2 płytek rocznie. Produkcję w nowym zakładzie zamierzamy rozpocząć najpóźniej na początku przyszłego roku. Jednym z warunków przeprowadzenia transakcji jest przejęcie 75% plus jedna akcja spółki oraz zgoda właścicieli na finansowanie transakcji przez kierowaną do nich emisję akcji POLCOLORIT S.A. Po emisji kierowanej planujemy emisję z prawem poboru. Główny akcjonariusz firmy wyraża zainteresowanie objęciem tych akcji. Od stycznia 2007 r., czyli od czasu kiedy zostałem prezesem Grupy POLCOLORIT S.A., wprowadzony został m.in. nowy system sprzedaży i jej wspierania. Widać już pierwsze efekty tych zmian. Wyniki w styczniu i lutym przerosły nasze oczekiwania. Jeżeli w całym roku będzie podobnie, to na poziomie przychodów mamy szansę pokazać wynik taki jak w 2004 r. W tym roku zamierzamy także zaimplementować nowoczesne techniki kontroli jakości, a także zdecydowanie zwiększyć nakłady na inwestycje w technologie, sprzedaż i marketing. czące listwy, przeplatające się ze złotymi matitami czy koralikami. Występują także płytki w soczystych, owocowych kolorach z nadrukami uproszczonych graficznie motywów zaczerpniętych z otaczającej nas natury. Nowością jest również grafika imitująca strukturę skóry. Modne stało się wykorzystywanie faktury rybiej łuski oraz motywów podwodnej roślinności. Kolory 2006 r. to przede wszystkim pomarańczowy i herbaciany oraz fioletowy i róż, a także nawiązujące do elementów kultury wschodniej, a więc kombinacje biało-czarne oraz biało-czarne-czerwone. 2006 r. był kolejnym rokiem fascynacji dużymi formatami. Standardem stają się płytki 60x60 cm, 30x60 cm czy 15x60 cm. Coraz częściej można spotkać format 50x100 cm. Powrócono także do formatów 20x20 cm oraz 10x10 cm. Nadal bardzo modna jest mozaika (kwadratowa i prostokątna). Płytki 10x10 cm, postrzegane dotychczas jako płytki kuchenne, sprawdzają się doskonale także w łazienkach. Bardzo dobrze prezentują się wraz z mozaiką. Od kilku lat producenci pracują nad wzbogaceniem oferty i doskonaleniem płytek ceramicznych. Możliwe, że niedługo nowym trendem staną się brodziki podłogowe układane ze specjalnych płytek i kształtek ceramicznych, które w łazience prezentują się nadzwyczaj efektownie. Firma CERKOLOR dzięki bardzo dobrej jakości płytek oraz świadczonych usług ma odbiorców zarówno na wschodzie jak i zachodzie Europy. Odbiorcy zagraniczni postrzegają naszą firmę jako małą, ale dzięki temu oferującą płytki unikatowe i niepowtarzalne. Są to np. bardzo cenione za granicą mozaiki i ręcznie zdobione płytki. W 2007 r. zamierzamy wzbogacić naszą ofertę o kolejne unikatowe płytki przeznaczone dla wymagających klientów, ceniących oryginalne wzornictwo, jakość i ręcznie zdobione dekoracje. Polski rynek płytek ceramicznych ma duży potencjał; zajmuje szóstą pozycję pod względem konsumpcji płytek w Europie. 2006 r. sprzyjał rynkowi płytek ceramicznych. Po pierwsze od początku roku obserwowany był wzrost skłonności przedsiębiorców do podejmowania ryzyka inwestycyjnego. Po drugie, wzrostowi inwestycji sprzyjał rosnący napływ środków finansowych z Unii Europejskiej. Po trzecie, korzystne warunki pogodowe umożliwiały prowadzenie robót budowlano-montażowych, w okresie uważanym zazwyczaj za „martwy sezon” w budownictwie. Z prognoz na lata 2007–2008 wynika, że duże znaczenie dla polskiej gospodarki będzie miał wzrost popytu krajowego. Rozwój inwestycji w latach 2007–2008 szacuje się odpowiednio na 16,6% oraz 17,5%. Nadal też będzie wzrastał eksport. Koniunktura dla branży płytek ceramicznych będzie więc raczej dobra. Producenci będą musieli podporządkować się wymaganiom rynku, gdyż klienci są coraz bardziej wymagający i poza bardzo dobrą jakością oczekują także oryginalnego wzornictwa. To będą główne elementy konkurencji pomiędzy poszczególnymi producentami. daży materiałów wykończeniowych na rynku, w tym płytek ceramicznych. Dla CERAMIKI TUBĄDZIN był to jednak rok bardzo udany. Zwiększenie sprzedaży na rynku krajowym i wzrost eksportu, przede wszystkim do Niemiec i Rosji, za- owocowały 20% wzrostem sprzedaży. Miała na to niewątpliwie wpływ zmiana kolorystyki i wzornictwa – od kolekcji tradycyjnych w tonacjach beżowych, żółtych i brązowych, do coraz większego udziału kolorów intensywnych i kontrastowych – czerwony, żółty, pomarańczowy. W najbliższym czasie CERAMIKA TUBĄDZIN będzie umacniała pozycję na rynku krajowym i zwiększy obecność na rynkach zagranicznych. Duży nacisk planuje położyć na spełnienie oczekiwań klienta i jakość oferowanych produktów. CERKOLOR SP. Z O.O. Jacek Cholewa Prezes Zarządu 2006 r. dla firmy CERKOLOR był rokiem wielu zmian. 7 kwietnia 2006 r. nastąpiło połączenie trzech spółek tworzących Grupę CERKOLOR. Powstała firma CERKOLOR SP. Z O.O. z trzema zakładami: w Parczówku, Czeladzi i Żelazowicach. W drugiej połowie 2006 r. nastąpiły zmiany zarządu firmy oraz zmiany na kluczowych stanowiskach pionu handlowego. Zaowocowały one poszerzeniem asortymentu i dywersyfikacją portfela odbiorców. Pod koniec 2006 r. wprowadziliśmy na rynek dwie nowe, ekskluzywne kolekcje: Velvet i Amalię. Obecnie panujące trendy w branży płytek ceramicznych z pewnością wyznaczają organizowane corocznie targi w Bolonii. Nowe trendy wzornicze zaprezentowane podczas Cersaie 2006, to żywe kolory, kontrasty oraz mieszanie stylów. Inspiracją do tworzenia stała się stylistyka lat 50., 60. i 70, a także elementy zaczerpnięte z epoki baroku. Modne staje się także wszystko to, co kojarzy się z bogactwem i luksusem, czyli relief, bogata ornamentyka czy efektowne zdobienia. W dekoracjach i deseniach uwagę zwracają wzory zaczerpnięte z natury m.in. bardzo bogate zdobienia oraz obrysy konturowe kwiatów i liści. Do gładkiego tła dodawane są kwieciste, błysz- CERAMIKA TUBĄDZIN Przemysław Zgoda PR Manager W 2006 r. mieliśmy do czynienia z boomem budowlanym, wzrostem cen powierzchni mieszkaniowych i niespotykanym dotąd wzrostem zakupów domów i mieszkań. Nie wpłynęło to jednak proporcjonalnie na wzrost sprze- 27 ...w ocenie przedstawicieli zagranicznych producentów COOPERATIVA CERAMICA D’ IMOLA Urszula Kosturek Przedstawiciel na Polskę P oczątek nowego roku zawsze skłania do analiz i porównań, szczególnie, że 2006 r. w branży płytek ceramicznych należy uznać za przełomowy, głównie dla producentów zagranicznych. Po kilku latach spadku import płytek (w latach 2000–2005 został sprowadzony do bardzo wąskiej niszy) przeżył w 2006 r. swój renesans. Większość fabryk włoskich i hiszpańskich zanotowała wzrost sprzedaży swoich wyrobów i to wcale nie tych tanich, ale ze średniego i wyższego segmentu rynku. Może nie jest to tak bardzo widoczne jeśli chodzi o wielkość sprzedaży w metrach kwadratowych, ale z pewnością wartości sprowadzonych towarów. Cena 1 m2 płytek ceramicznych sprowadzanych do Polski zwiększyła się w 2006 r. średnio o 2 euro za m 2, co stanowi istotny wzrost. W imieniu firmy COOPERATIVA CERAMICA D’ IMOLA, której jestem przedstawicielką od ponad 15 lat, składam wyrazy uznania moim dealerom, którzy potrafili obronić rynek płytki importowanej i są bardzo zadowoleni, że prezentują w swoich salonach i różnicując wzorniczo oraz technologicznie swoją ofertę zyskują lepszą pozycję rynkową wobec konkurencji. Dla IMOLI, po kilku latach spadku sprzedaży na polskim rynku, zaprocentowało to bardzo dobrymi wynikami i znacznym wzrostem sprzedaży. Z pewnością miała na to ogromny VILLEROY&BOCH Fliesen GmbH Magdalena Gniadzik Dyrektor Zarządzający D la firmy VILLEROY & BOCH w 2006 r. ważny był dalszy systematyczny wzrost udziału dostaw inwestycyjnych w ogólnej sprzedaży do Polski, ponieważ w latach poprzednich głównym te- 28 wpływ oferta Imoli, która w ciągu ostatnich 2 lat całkowicie zrewolucjonizowała wzornictwo zarówno płytek szkliwionych, jak i gresu technicznego, ale to przede wszystkim klienci dokonują wyboru i sprzedają nasze produkty. Jednym słowem udało nam się zadowolić coraz bardziej wyszukane gusta. Zeszłoroczne targi ceramiczne „Cersaie” w Bolonii pokazały, że dystrybutorzy poszukują do swojej oferty płytek z importu, a wybrane serie prezentowane w salonach chcą mieć również w magazynach. Rozumieją, że brak dostępności towaru „od ręki” grozi utratą klienta. Tego typu postawa importerów w poprzednich latach była wyjątkiem. Na wzrost importu płytek ceramicznych w 2006 r. wpłynęło kilka czynników: wzornictwo, nowoczesna technologia, ale przede wszystkim dosyć stabilny niski kurs euro, który spowodował zniwelowanie różnic cenowych pomiędzy wyrobami importowanymi i krajowymi. Mam tu na myśli oczywiście produkty ze średniego i wyższego segmentu rynku, które cenowo niczym nie odbiegają od produktów hiszpańskich czy włoskich. Należy przy tym zauważyć, że w wielu przypadkach stanowią ich wierną kopię i nie wnoszą wiele innowacji we wzornictwie. Może to świadczyć, że polscy producenci nie prędko będą kreować nowe wzornictwo czy też wy- różniać się własnym stylem. Ponadto obecność płytki polskiej w każdym sklepie spowodowała, że zamożniejsi klienci szukają materiałów mniej powszechnych, których nie znajdą u swojego sąsiada, kolegi itp. Dzięki temu dystrybutorzy mogą sobie pozwolić na większe marże na produktach importowanych, gdyż nie mają tak silnej konkurencji w ich sprzedaży na swoich lokalnych rynkach. Można prognozować, że jeśli utrzymają się wymienione czynniki, 2007 r. zapowiada się bardzo optymistycznie dla zachodnich producentów płytek ceramicznych. Dla firmy COOPERATIVA CERAMICA D’ IMOLA jest to rok, w którym wprowadza na rynek polski ofertę kolejnych fabryk z grupy IMOLA, a mianowicie – ICF – Industrie di Ceramica di Faenza (FAENZA, MONOCERAM, MARMOCOMPREX). Wyroby tych fabryk były w znikomym stopniu dostępne na polskim rynku, a stanowią wspaniałe uzupełnienie oferty COOPERATIVA CERAMICA D’ IMOLA. Są to przede wszystkim płyty gresowe o bardzo wysokim standardzie, bogatej kolorystyce i niespotykanych formatach. Dla dealerów IMOLI stanowi to interesujące wzbogacenie oferty bez ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów, ponieważ cała obsługa logistyczna zamówień z wszystkich fabryk dokonywana jest w jednym centrum logistycznym, z którym klienci pracowali dotychczas. Myślę, że dealerzy w tym roku i w kolejnych latach nie będą żałować swoich decyzji. Jestem im wdzięczna, że przetrwali gorsze czasy z naszą płytką, a ich wysiłki zostaną z pewnością wynagrodzone satysfakcją i zyskiem z prowadzonej działalności. renem działania był handel detaliczny. Warto podkreślić, że w ubiegłym roku udało się wzmocnić markę V & B przez kilka nowych ekspozycji The House of Villeroy & Boch na rynku polskim. Odnosząc się do roli importu i kierunków jego rozwoju, muszę stwierdzić, że po wielu latach triumfu polskich płytek widoczny jest powrót zainteresowania produktami z importu.Powodem tego jest m.in., z punktu widzenia dystrybutorów – ogromna sieć sprzedaży polskich płytek, a z punktu widzenia konsumentów – wzrost siły nabywczej i chęci do inwestowania w nieruchomości oraz ich wyposażenie. W przyszłości import z pewnością będzie obejmował płytki o wysokim standardzie z Europy Zachodniej i niskim – z Azji (środek wypełnią przede wszystkim polscy producenci). Z wielu analiz wynika, że szczytem boomu budowlanego ma być 2007 r., zatem przynajmniej kolejno następujące po nim lata powinny przynieść świetną koniunkturę dla branż wyposażenia wnętrz, co dotyczy w dużej mierze płytek ceramicznych. Nasza firma w dalszym ciągu będzie realizować ideę kompletnej łazienki marki V&B, GRUPA COLORKER Magdalena Jakubowska-Goryszewska Przedstawiciel na Polskę R ok 2006 nie przyniósł szczególnych niespodzianek na rynku płytek ceramicznych. Fabryki rodzime, konsekwentnie umacniały swoją pozycję osiągając coraz lepsze rezultaty produkcyjne i wzornicze. Jednocześnie fabryki hiszpańskie i włoskie, po okresie wyraźnej stagnacji, zaczęły odbudowywać swoją pozycję na polskim rynku. Ubiegły rok bezsprzecznie był okresem powrotu dystrybutorów do importu, przy czym nie możemy nie zauważyć, że dotyczy to już innego typu dystrybutorów i innego rynku. Obecnie zagraniczni producenci mają do czynienia z doświadczonymi managerami, którzy mogą ich zaskoczyć nie tylko wiedzą, wyrobionym gustem, sprecyzowanymi oczekiwaniami, ale także znajomością rynkowych realiów. Obecnie szansę na swoje miejsce na polskim rynku mają wyłącznie ci zagraniczni producenci, którzy nie tylko dysponują odpowiednim potencjałem produkcyjnym, ale także potrafią być dla polskiego dystrybutora niezawodnym kooperantem wspomagającym go w walce o rynek. A jest o co walczyć. Statystyki konsumpcji płytek ceramicznych w Polsce rosną. Zwiększa się też średnia cena sprzedaży, co świadczy o tym, że przybywa klientów na produkty droższe. Współczesny polski klient jest coraz bardziej wymagający. Szuka produktów oryginalnych, docenia jakość, zdaje sobie sprawę ze światowych trendów i zasługuje w pełni na miano Europejczyka w tym zakresie. w której płytki stanowią istotny wzorniczo element wyposażenia oraz stale aktualizować wzornictwo okładzin podłogowych Problemem najbardziej odczuwalnym w tej chwili jest odpływ wykonawców w tej branży za granicę, co niestety może wpływać negatywnie na jakość wykonywanych okładzin. Na rynku utrzymuje się moda na dwa diametralnie różne trendy wzornicze: surowe, zimne „techno” oraz przesycony barwami i kształtami dekoracji „barok”. Fabryki pokonują bariery technologiczne, aby wyprzedzić oczekiwania klientów i sprostać wymaganiom architektów. Pogoń producentów za doskonałą imitacją natury zmusza do stosowania nowatorskich, prototypowych technologii, które przynoszą zaskakujące rezultaty, ale są też niezwykle kapitałochłonne. Ich zastosowanie pogłębia dystans technologiczny między producentami. Dla GRUPY COLORKER 2006 r. był okresem wzmożonych inwestycji w proces produkcji, wynikających z wdrażania nowej technologii komputerowego zdobienia płytek – Tecktonica digital. Linię produkcyjną opuściły pierwsze modele, które spotkały się z uznaniem dystrybutorów i architektów. Fakt ten umocnił pozycję COLORKERA wśród czołowych producentów płytek ceramicznych i ucieszył jego klientów. VENUS CERAMICA S.A. Joanna Skoczyńska Przedstawiciel na Polskę U biegły rok w branży płytek ceramicznych upłynął pod znakiem stabilizacji – i to w wielu różnych aspektach. Sprzedających nie zaskakiwały żadne radykalne zmiany w przepisach i ustawodawstwie. Mimo zawirowań w polityce, rynek rozwijał się własnym tempem. Obecnie nie ma już jednej recepty na handel płytkami. Firmy realizują własną politykę bez oglądania się na konkurencję. Znikają z rynku małe hurtownie i sklepy z napisem „hurt, detal”. Wykrystalizowały się prawdziwe sieci hurtowe. Przekłada się to na cenę końcową dla detalistów. Konkurencja w branży i dostępność płytek ceramicznych stabilizują ceny na poziomie optymalnym. Równolegle z sieciami hurtowymi rozwija się detal, w dobrym znaczeniu tego słowa. Spotykamy coraz więcej wyspecjalizowanych salonów sprzedaży. Poziom obsługi klienta i jakość ekspozycji systematycznie się podnosi. Zwiększyła się też rola architektów i dekoratorów wnętrz. Coraz więcej klientów rozumie potrzebę udziału fachowców w wykańczaniu domu czy przy remoncie mieszkania. Wyraźnie podnosi się poziom i jakość polskich płytek ceramicznych. Wpływa to na ogólne obniżenie cen. Przestaje się sprowadzać rzeczy tanie, bezpośrednio konkurujące z polskimi produktami. Importuje się wysoką jakość i nowy design. Na rynku importu pozostają najlepsi producenci. Dla fabryki VENUS CERAMICA był to dobry rok, rok umocnienia marki, rozszerzenia gamy produktów oraz ugruntowania sieci sprzedaży, 2007 r. zapowiada się równie obiecująco. 29 PAMESA CERAMICA S.L., NATUCER Piotr Król Przedstawiciel na Polskę R ok 2006 mogę ocenić jako dobry dla firm hiszpańskich i chińskich, które reprezentuję w Polsce. Dla całego hiszpańskiego przemysłu płytek ceramicznych był to również dobry rok. W 2005 r. producenci hiszpańscy sprzedali do Polski 4,164 mln m2 płytek za kwotę 27,692 mln EUR (przy średniej cenie 6,65 EUR/m2). Natomiast z danych z 2006 r. wynika sprzedaż na poziomie 4,070 mln m2 za kwotę 29,195 mln EUR (przy średniej cenie 7,17 EUR/m2).Widać więc wyraźnie, że polscy importerzy kupili w 2006 r. mniej płytek, ale za znacznie większą kwotę. Świadczy to o zwiększeniu zapotrzebowania na wyroby z „wyższej półki”. Podsumowaniem 2006 r. był miły akcent w postaci tytułu Perła Ceramiki UE i Perła Ceramiki Dystrybutorów w konkursie Perły Ceramiki UE 2006 dla kolekcji Tibet firmy PAMESA. 2007 r. również zapowiada się dobrze (piszę te słowa już po zakończonych targach Cevisama 2007 i na podstawie ich wyników). MARAZZI CERAMICHE Roman Kuźniarz Przedstawiciel na Polskę O d trzech lat poziom obrotów firmy MARAZZI w Polsce utrzymuje się na stałym poziomie, przy czym wyraźną tendencję zwyżkową wykazuje średnia cena za metr kwadratowy sprzedanych płytek ceramicznych (12% wzrost w 2006 r.). Jest to wynik podejmowanych przez firmę MARAZZI działań, kładących nacisk na luksusową część oferty. Przyjęcie takiej strategii jest szczególnie ważne w Polsce, gdzie dolne i średnie pułapy cenowe zostały zdominowane przez wyroby krajowe. Nacisk na sprzedaż płytek ceramicznych z najwyższej półki, obok tradycyjnie bogatej gamy produktów inwestycyjnych, pozwala na pełniejsze wy- J ako przedstawiciel hiszpańskiego producenta płytek ceramicznych – firmy METROPOL CERAMICA oraz aktywny obserwator tego rynku już od 12 lat – z całą pewnością stwierdzam, że sprzedaż płytek z importu w Polsce będzie rosnąć. Wzrost popytu na płytki ceramiczne generalnie związany jest z coraz lepszą koniunkturą w polskim budownictwie (rośnie produkcja budowlana i nakłady inwestycyjne w budownictwie) oraz z rosnącymi wymaganiami klientów dotyczącymi jakości i wzornictwa. Chłonność polskiego rynku na materiały wykończeniowe bardzo dobrej jakości rośnie również dzięki budownictwu obiektów 30 PAMESA ugruntowała swoją pozycję na rynku z wyszukanymi towarami. NATUCER, znany do tej pory z produkcji stopnic klinkierowych, dokonał „skoku” technologicznego i oferuje obecnie płytki gresowe produkowane metodą ciągnienia o znacznie lepszych parametrach niż dotychczasowa produkcja. Chińscy producenci pozostają nadal poza zasięgiem konkurencji jeżeli chodzi o cenę w połączeniu z wzornictwem i jakością. I nie jest to ich ostatnie słowo w tym roku. Jeżeli zaś chodzi o polski rynek importerów, uważam że w tej chwili główni gracze to firmy wyspecjalizowane, z jasno nakreślonym celem działania, kierujący się maksymą, że nie ma złych interesów, są tylko źle dopilnowane. Wszystkim moim klientom i konkurentom życzę udanych interesów w 2007 r. korzystanie potencjału firmy MARAZZI na rynku polskim. Od 2007 r. ofertę włoskiej fabryki wzbogacą produkty MARAZZI Espana. Sądzę że dzięki bardzo dobrej jakości produktu, profesjonalnemu serwisowi, kompletnej ofercie oraz wyjątkowemu wzornictwu firma MARAZZI może z optymizmem oczekiwać rozwoju wydarzeń na coraz bardziej konkurencyjnym polskim rynku. Jednym z elementów wspierających ten optymizm jest przeprowadzona trzy lata temu restrukturyzacja sieci sprzedaży. Obecnie jest to grupa strategicznych partnerów handlowych, tzw. key-dealers, pozwalających na sprawną realizację polityki dystrybucyjnej firmy MARAZZI w Polsce. METROPOL CERAMICA Piotr Filipczuk Przedstawiciel na Polskę użyteczności publicznej (hotele, biura, obiekty handlowe), w których wymagany jest bardzo wysoki standard wykończenia. Producenci hiszpańscy i włoscy od lat są liderami w tworzeniu nowych trendów wzorniczych i produkcji płytek najwyższej jakości. W 2006 r., w porównaniu z latami poprzednimi, sprzedawaliśmy głównie płytki ścienne o większych wymiarach, tj. 25x50 cm oraz 33x60 cm. Zwiększyła się również średnia cena sprzedaży, w porównaniu z 2005 r. Optymizmem napawa też coraz większe zainteresowanie dystrybutorów naszych płytek do posiadania nowych kolekcji w magazynach. Decydujący wpływ ma tu zapewne niższa cena zakupu, możliwość sprzedaży „od ręki”, a także znacznie wyższa średnia marża uzyskiwana ze sprzedaży płytki importowanej. W imieniu rodziny Benavent – właścicieli firmy METROPOL CERAMICA oraz swoim chciałbym serdecznie podziękować wszystkim klientom, partnerom i kontrahentom za dotychczasową współpracę i życzyć sukcesów w lata następnych. ... w ocenie dystrybutorów PH JORAPOL Sp. z o.o. Zbigniew Woźnicki Prezes R ok 2006 na polskim rynku płytek ceramicznych to walka największych graczy o dominującą pozycję. Doprowadziło to do spadku cen, który najbardziej uwidocznił się w segmencie płytek tanich. Konsekwencją walki jest spadek R ok 2006 na polskim rynku płytek ceramicznych to rok stabilizacji oraz umocnienia się pozycji krajowych liderów w produkcji płytek ceramicznych. Odczuwają to nie tylko producenci, ale także dystrybutorzy płytek. W ostanich latach duży wpływ na sytuację na rynku miały zmiany przepisów np. zmiana podatku VAT, czy też kończąca się ulga budowlano-remontowa, napędzały popyt na materiały budowlane. 2007 r. zapowiada się także jako rok dalszej krystalizacji rynku zarówno dystrybutorów, jak i producentów płytek ceramicznych. Fuzja Cersanitu z Opocznem pokazała wyraźnego lidera polskiego rynku i dalszą ekspansję produktów z logiem Cersanitu. rentowności fabryk. W celu poprawienia zyskowności producenci płytek ceramicznych podążają za najnowszymi trendami rynku, jakimi niewątpliwie są duże formaty i odważna kolorystyka. Przedsiębiorstwo Handlowe JORAPOL sp. z o.o., na bieżąco aktualizuje swoją ofertę o nowe kolekcje, aby móc zaoferować różnorodne kolory, wzory i formaty płytek. W ubiegłym roku, aby sprostać konkurencji, powiększyliśmy powierzchnię wystawową w naszych salonach, przebudowaliśmy ekspozycję, co pozwoliło na pokazanie innowacyjnych aranżacji, rozbudowaliśmy parkingi wokół naszych oddziałów i powiększyliśmy park samochodowy, dzięki czemu możemy dowozić zakupione u nas towary. Ostatni rok był dość dobry dla importu płytek ceramicznych, który wzrósł o ok. 8% w porównaniu z 2005 r. Duża dynamika w branży budowlanej dobrze rokuje na najbliższe lata, ale rośnie też konkurencja, co powoduje obniżenie rentowności firm sprzedających płytki. Na polskim rynku pojawia się coraz więcej płytek produkcji chińskiej. CONSUS Bartłomiej Krysiuk Dyrektor Generalny Dla firmy CONSUS był to rok, w którym podjęliśmy decyzje mające strategiczne znaczenie dla dalszego rozwoju. Uruchomienie oddziału w Warszawie dało nam wyraźny pogląd w jakim kierunku mamy podążać i jakie działania podjąć, aby powiększać swój kapitał. W listopadzie 2006 r. zakończyliśmy ostatni etap rozbudowy zaplecza magazynowego, które po rozbudowie może pomieścić 10 000 europalet i poprawi jakość usług. Dzięki temu możemy być konkurencyjni w dystrybucji wyrobów budowlanych. Wyzwaniem w tym roku jest budowa rynku dla nowego oddziału powstającego w Pabianicach oraz uruchomienie sklepu budowlanego na terenie centrali firmy, co wzmocni sprzedaż detaliczną. Zapraszamy na naszà stron´ www. plytkiceramiczne.info.pl 31 Trendy we wzornictwie – skok ponad stylami mgr inż. arch. Łukasz Kula MAT-BUD Materiały Budowlane O becnie, gdy indywidualizm bierze górę nad potrzebą wspólnoty, kiedy rezygnujemy z poczucia przynależności, a ikony światowego designu dotarły również do Polski, budujemy dom marzeń. Jest to możliwe dzięki skokowi ponad stylami we wzornictwie, kolorach, formach, strukturach, a także dzięki nowym technikom i technologiom wytwarzania płytek ceramicznych. Obecnie renesans przeżywają mozaiki, które dzięki metodzie cięcia wodą mogą mieć różny kształt. W mozaikach modne są motywy flory, takie jak przenikające się źdźbła trawy, faktura rybiej łuski, słoje drzew, fale morskie, podwodna roślinność. Duże możliwości aranżacyjne dają elementy współtworzące kolekcje płytek ceramicznych, takie jak cokoły, listwy, narożniki, stopnice, profile szklane lub metalowe, mozaikowe bordiury, a także bogactwo formatów, np. 30x60 cm, 50x50 cm, 60x60 cm, dodatkowo kalibrowane, które umożliwiają stworzenie dużej płaszczyzny bez widocznych spoin. Powtarzalne elementy kwiatowe na całej powierzchni okładziny tworzą klimat secesyjnej tapety, gobelinu lub zwiewnej tkaniny. Dominują też płytki okładzinowe prostokątne o bardzo wydłużonym boku np. 25x60 cm, 32,5x97,7 cm. Obecnie dobre parametry użytkowe płytek ceramicznych, takie jak mrozoodporność, antypoślizgowość, odporność na plamienie, ścieranie, nasiąkliwość, wytrzymałość na zginanie, jak też różnorodność powierzchni i faktur: matowe gładkie lub z wklęsłym bądź wypukłym rysunkiem; poler lub półpoler, szkliwione, rektyfikowane lub nierektyfikowane, o fakturze kamienia, nieregularnych brzegach, reliefy itp. umożliwiają stosowanie niemal w każdym miejscu. Wielorakość wariantów dekoracji i kolorów pozwala na indywidualne po- 32 dejście do aranżacji i umożliwia stosowanie techniki układania al verso (zgodnie z rysunkiem żyłek) i al contro (prostopadle do rysunku żyłek), układ poziomy lub pionowy. Aktualnie nowymi trendami wzorniczymi są kolekcje inspirowane orientem, a jednocześnie osadzone w europejskiej stylistyce. Mówi się, że Azja uczy życia w zgodzie z naturą, a osiągnięta w ten sposób wewnętrzna harmonia emanuje na zewnątrz. Podróże sprawiają, że jesteśmy ludźmi świata, chcemy mieć dom daleki geograficznie, zatrzymać w nim skrawek tego świata: słońce, zachwyt, marzenia i mieć klimat, w którym każdy kąt wywołuje ciepłe wspomnienia. Zauroczeni orientem we wnętrzach, gdzie rządzą prawa feng shui, wybieramy płytki w odcieniach zen, brown i beige (łączone brązy). Króluje tu kolor wenge (ciemny brąz, czekolada) ze strukturą drewna i zestawiany z drewnem: merbau (intensywna czerwono-brązowa barwa), tekowym, tauari, lapacho, iroko. Łazienki są jasne, a także w wesołych kolorach, a więc dominują: błękity, turkusy, pomarańcze, kość słoniowa, czerwienie, zielenie, żółcie. W klimacie orientu są połączenia płytek czarnych z czerwonymi. Top nowościami są serie płytek do wnętrz minimalistycznych – nierzadko w odcieniach bieli i szarości, ale też dzięki kwiatom z romantycznym podtekstem. Kwiatowe wzornictwo zaskakuje nowymi wzorami. Specyfiką obecnego wzornictwa, jako że szlachetną stal okrzyknięto symbolem nowoczesności, są: dekoracje z elementów metalowych; szklane listwy i reliefy. W nowoczesnych wnętrzach, w których oryginalną ozdobę stanowią elementy konstrukcji budynku, betonowe szalunki współistnieją ze szklanymi ścianami oraz imitacjami marmuru i granitu na ścianach i podłogach. Królują też zdobienia inspirowane: skałą pochodzenia wulkanicznego, elementami ceglanymi, surowym betonem, oblodzonym kamieniem, skręconym sznurem, korą lub gałę- • • ziami drzew, skórą słonia, a także szkliwo imitujące stal, brąz, miedź, chrom oraz wyroby z tzw. metalicznym przetarciem. Obecny rynek pozwala aranżować w stylu klasycznym i nowoczesnym. Stosuje się więc zarówno kolekcje kolorystycznie, wzorniczo i wyrazowo spójne, subtelne, jak i połączenie płytek o różnej fakturze, a więc np. o spójnym kolorze, lecz różnie wykończonych powierzchniach. Bardzo modne stało się bogate dekorowanie płytek złotem, np. czarno-złota kombinacja pozwala na uzyskanie ciekawej gry refleksami świetlnymi i nastrojowego luksusowego wnętrza. Modne odcienie brązu, beżu, kremu, bursztynu, złota stwarzają klimat, gdzie ciepłe i stonowane barwy przynoszą relaks i odprężenie, wnoszą do wnętrza światło, energię oraz witalność. Ciepłe barwy wspomagają koncentrację i inspirują. Brąz roztacza aurę bezpieczeństwa i jest synonimem spokoju oraz ciepła. Często kojarzy się z naturą, dając poczucie wewnętrznej harmonii. Równie modne są kolory tryskające energią: soczysta zieleń, słoneczne żółcie, szlachetny błękit, ostre turkusy, czerwienie. Panujące na rynku trendy wpływają w mniejszym lub większym stopniu na sprzedaż danego produktu. Nowe kolekcje płytek ceramicznych w firmie MAT-BUD Gliwice, z którą jestem związany, cieszyły się popularnością w 2006 r., co zaowocowało wzrostem sprzedaży o ok. 30% pod względem ilości oraz o 40% wartościowo, przy wyższej średniej cenie o ok. 30%. Na kreowanie mody we wzornictwie płytek ceramicznych mają wpływ m.in. konkursy. Nagrodzone kolekcje inspirują bowiem nie tylko innych producentów, lecz także designerów. Są także wskazówką dla ostatecznego klienta, który nie zawsze ma zaufanie do swojego poczucia estetyki. Odnosi się to do konkursu Perły Ceramiki UE 2006. Dostrzegam jego rolę począwszy od informacyjnej i edukacyjnej przez przegląd ewolucji stylów, wzornictwa, kolorystyki jako aktualnych trendów, aż po wpływ na sprzedaż w bezpośrednim i pośrednim przełożeniu. ■ Światowa produkcja i zużycie K AROL M AJERSKI płytek ceramicznych W jesiennym wydaniu “Ceramic World Review” corocznie publikowane są informacje podsumowujące wielkość światowej produkcji, konsumpcji, eksportu i importu płytek ceramicznych za rok poprzedni oraz weryfikujące dane z wcześniejszych lat. Sądzimy, że dane dotyczące 2005 r. zainteresują Państwa, szczególnie że ujęto w nich także rynek polski. W 2005 r. odnotowano wzrost zarówno produkcji (o 5,7%), jak i konsumpcji płytek ceramicznych (o 6,6%) w stosunku do 2004 r. we wszystkich regionach geograficznych z wyjątkiem Oceanii. Ogólnoświatowa produkcja płytek ceramicznych wyniosła 6955 mln m2 (6580 mln m2 w 2004 r.), natomiast konsumpcja 6550 mln m2 (6150 mln m2 w 2004 r.). Największy wzrost produkcji wystąpił w Azji, gdzie powstaje 53,5% płytek ceramicznych. Kraje Unii Europejskiej dostarczają 23,2% produkcji światowej, pozostałe kraje europejskie 6,1%, Ameryka Północna – 3,7%, Ameryka Środkowa i Południowa – 10%, Afryka – 3,5%, Oceania – 0,1%. W rankingu największych producentów (tabela 1), Polska zajmuje 13 pozycję z wielkością produkcji 108 mln m2 i udziałem w produkcji światowej 1,6%. Oznacza to, że w ciągu dwóch ostatnich lat nasz kraj przesunął się o trzy pozycje do przodu i wyprzedził Portugalię, Malezję i Rosję. Niekwestionowanym liderem wśród producentów są Chiny mające prawie 36% udziału w produkcji światowej. Jest to również kraj o największej konsumpcji płytek ceramicznych (tabela 2). Polska w rankingu konsumentów zajmuje 15 pozycję, co oznacza, że w porównaniu z 2003 r. zużycie płytek w Polsce zwiększyło się o 26 mln m2. Jak podaje ASCER wielkość produkcji płytek ceramicznych w Hiszpanii w 2005 r. wynosiła 656 mln m2 (wzrost o 2,5% w porównaniu do 2004 r.), a ogólna sprzedaż na tym rynku osiągnęła 713 mln m2 (672 mln w 2004 r.). Największym eksporterem płytek pozostają Włochy, natomiast Chiny wysunęły się na drugą pozycję i wyprzedziły Hiszpanię, która w poprzednich latach zajmowała w rankingu eksporterów drugą pozycję. Wielkość eksportu płytek chińskich do krajów europejskich w 2005 r. wyniosła 24 mln m2, a do USA 21 mln m2. Nadal ok. 80% płytek chińskich trafia do krajów azjatyckich. Polska w rankingu eksporterów zajęła 12 pozycję (tabela 3). W celu obniżenia kosztów transportu teoretycznie najlepiej sprzedawać wyroby jak najbliżej miejsca ich wyprodukowania. Jak wykazują statystyki, eksport z Chin do krajów poza azjatyckich obejmował jednak 20% produkcji, eksport z Brazylii poza kontynent amerykański 11%. Ponadto 31,5% produkcji włoskiej, 47,5% hiszpańskiej i 40% tureckiej przewożone jest drogą morską poza Europę. Wśród odbiorców płytek włoskich i hiszpańskich pierwsze miejsce zajmuje USA. Polska jest dla Włoch dwudziestym, pod względem ilości sprzedawanych płytek, rynkiem eksportowym, a dla Hiszpanii dwudziestym pierwszym. Średnia cena 1m2 płytek ceramicznych na rynku hiszpańskim kształtowała się w 2005 r. na poziomie 5,4 euro/m2, a na rynku włoskim 9,6 euro/m2. Różnica wynika z rodzaju proponowanego asortymentu – w Hiszpanii gres porcelanowy stanowi ok. 12% produkcji, natomiast we Włoszech 64,7%. Wyraźne Tabela 1. Najwięksi światowi producenci płytek ceramicznych Wielkość produkcji [mln m2] Lp. Kraj 2003 r. 2004 r. 2005 r. 1 Chiny 2 Hiszpania 3 Włochy 4 Brazylia 5 Indie 6 Turcja 7 Meksyk 8 Indonezja 9 Tajlandia 10 Iran 11 Wietnam 12 Egipt 13 Polska 14 Rosja 15 Portugalia 16 Malezja Produkcja światowa ogółem 2000 627 603 534 240 189 171 154 115 120 115 83 66 82 70 72 2200 640 589 566 270 216 177 163 135 123 120 92 84 90 71 66 2500 656 570 568 298 261 190 175 138 125 120 112 108 100 72 71 6150 6580 6955 % produkcji światowej w 2005 r. 35,9 9,4 8,2 8,2 4,3 3,8 2,7 2,5 2,0 1,8 1,7 1,6 1,6 1,4 1,0 1,0 100 Tabela 2. Najwięksi konsumenci płytek ceramicznych Wielkość konsumpcji % [mln m2] konsumpcji Lp. Kraj światowej 2003 r. 2004 r. 2005 r. w 2005 r. 1 Chiny 2 Brazylia 3 Hiszpania 4 USA 5 Indie 6 Włochy 7 Turcja 8 Meksyk 9 Indonezja 10 Rosja 11 Francja 12 Niemcy 13 Tajlandia 14 Wietnam 15 Polska 16 Iran Konsumpcja ogólnoświatowa 1700 421 332 262 235 187 103 146 127 105 125 147 105 95 75 87 1850 449 361 293 270 192 123 151 136 120 130 136 115 115 85 90 2000 442 383 305 303 192 172 156 155 131 130 126 120 115 101 99 30,9 6,7 5,8 4,7 4,6 2,9 2,6 2,4 2,4 2,0 2,0 1,9 1,8 1,8 1,5 1,5 5724 6150 6550 100 33 różnice widać też w wielkości eksportu, który w Hiszpanii obejmuje ok. 47,8% ogólnej wartości sprzedaży, a we Włoszech 69,7%. Wprawdzie we Włoszech sprzedaż płytek ceramicznych na rynku krajowym utrzymuje się od kilku lat na stałym poziomie ok. 170 mln m2 rocznie, ale wielkość produkcji i sprzedaży, po rekordowym 2001 r., wykazuje ciągłą tendencję spadkową. Mniejsza sprzedaż na rynkach zagranicznych rekompensowana jest wzrostem ceny, która w 2005 r. w przypadku płytek eksportowanych z Włoch wynosiła 9,9 euro/m2. Wielkość eksportu z Włoch i Hiszpanii łącznie stanowi 42,6% eksportu światowego, a łączna konsumpcja obydwu krajów wynosi 11,2% konsumpcji światowej. Eksport z piętnastu wymienionych w tabeli 3 krajów zaspokaja 23,9% światowego zapotrzebowania na płytki ceramiczne. Na liście rankingowej 20 największych importerów w 2005 r. nie ma Polski, chociaż jeszcze w 2003 r. zajmowaliśmy 12 pozycję. Pierwsze miejsce na liście importerów zajmuje USA przed Francją, Niemcami, Arabią Saudyjską, Anglią, Koreą Południową, Grecją i Rosją Autorzy raportu odnotowali wzrost zdolności produkcyjnych płytek ceramicznych w Polsce i w Rosji. W Polsce 2005 r. zamknął się wielkością 120 mln m2, w Rosji 100 mln m2. Rosja jako importer płytek ceramicznych zajmuje 8 pozycję. W 2005 r. do Rosji sprowadzono 31 mln m2 płytek ceramicznych, w tym 12 mln m2 z Białorusi, 8 mln m2 z Hiszpanii i 5 mln m2 z Włoch. W Niemczech konsumpcja płytek ceramicznych w 2005 r. zmniejszyła się ze 136 do 126 mln m2. Przy niewielkim wzroście wielkości produkcji oznacza to spadek wiel- 34 Tabela 3. Główni eksporterzy płytek ceramicznych Wielkość eksportu % [mln m2] zużycia Lp. Kraj światowego 2003 r. 2004 r. 2005 r. w 2005 r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Włochy Chiny Hiszpania Brazylia Turcja Meksyk Portugalia Indonezja Tajlandia Zjednoczone Emiraty Arabskie 11 Niemcy 12 Polska 13 Malezja 14 Francja 15 Republika Czeska Razem Eksport ogólnoświatowy 418 207 336 103 85 29 25 31 22 413 317 341 126 94 32 29 36 22 390 380 341 114 89 46 34 31 25 6,0 5,8 5,2 1,7 1,4 0,7 0,5 0,5 0,4 20 21 23 0,4 22 13 29 19 23 17 30 21 21 19 18 17 0,3 0,3 0,3 0,3 18 15 16 0,2 1374 1534 1563 23,9 1510 1670 1715 26,2 kości importu. Na rynku niemieckim, poza produktami rodzimymi, dostępne są głównie płytki włoskie, hiszpańskie, tureckie, francuskie, portugalskie, chińskie i czeskie. Na podstawie Ceramic World Review Chińskie gresy dużego formatu P IOTR K RÓL A teraz chciałabym pokazać Panu płytki w mniejszym formacie – usłyszałem od pracownicy jednej z chińskich firm zwiedzając ich salon wystawowy i podeszliśmy do wystawy gresu polerowanego w formacie... 80x80 cm. Wszystko jest jak widać względne. Z tego też powodu, w artykule, jako „duży format” będę określał płytki co najmniej 80x80 cm. Jeżeli jesteśmy po raz pierwszy w Chinach, zaczynają nas szokować formaty podłogowych płytek gresowych powszechnie stosowane w sklepach, hotelach, retauracjach, biurach, centrach handlowych i innych miejscach publicznych. Przeważają gresy w formacie 80x80 cm, często spotyka się również 100x100, 120x120 oraz 60x120 cm. Dominują płytki kwadratowe. Widziałem również gresy w formacie 80x80 cm ułożone w mieszkaniu. Nie szokowały wielkością. Kolejne wizyty w Chinach i stały kontakt z takimi formatami powodują to, że płytki 30x30 cm postrzega się niemal jak mozaiki. Nie da się ukryć, że Chińczycy lubują się w płytkach podłogowych w dużym formacie, a bierze się to najprawdopodobniej stąd, że kochają wszystko co dostojne, a nikt nie może zaprzeczyć, że duży format na podłodze wygląda naprawdę „po pańsku” lub jak kto woli „po cesarsku”. Podłoga z gresu polerowanego w formacie 100x100 cm Na własny użytek przeprowadziłem bardzo powierzchowne badania, w zaprzyjaźnionych chińskich fabrykach, na temat procentowego udziału gresowych płytek dużego formatu w ogólnej produkcji płytek gresowych. Okazało się, że ok. 80% to płytki 80x80 cm i większe. Biorąc pod uwagę wielkość chińskiej produkcji płytek ceramicznych możemy śmiało nazwać Chiny Krainą Dużej Płytki. Czy polscy handlowcy powinni bardziej zainteresować się chińską ofertą? Uważam, że tak i to z wielu względów. Jest ona przede wszystkim płytki bardzo bogata. Chińscy producenci oferują płytki w dużym formacie z różnym wykończeniem Wystawa gresu polerowanego w formacie 80x80 cm powierzchni: polerowane, matowe i satynowane („solanki”, podwójny zasyp, pełne w masie) oraz szkliwione i co ważne w bardzo konkurencyjnej cenie. Jeżeli chodzi o jakość tych wyrobów, to firmy od dłuższego czasu handlujące produktami chińskimi potrafią już doskonale odróżnić „ziarno od plew”. Mam nadzieję, że już niedługo w wielu miejscach w Polsce podłogi będą wykonane z płytek w formacie 80x80, 100x100, Gres w formacie 60x120 cm. IDP a nawet 120x120 cm. Powoli przyzwyczailiśmy się już do fasad gresowych w dużym formacie, czas więc na podłogi. Barierą w sprzedaży tego typu wyrobów mogą być przyzwyczajenia polskich klientów, ale uważam, że w tym wypadku jesteśmy mało konserwatywni i lubimy nowości. Kolejną barierą mogą być umiejętności naszych fachowców oraz dostępny sprzęt, ale i tu jestem dobrej myśli. Upór polskiego klienta w dążeniu do posiadania czegoś oryginalnego w domu lub w firmie może wpłynąć pozytywnie na rozwój umiejętności naszych glazurników. ■ 35 Dostosowanie wykładzin podłogowych do warunków eksploatacyjnych INŻ . K AZIMIERA M AKULSKA Materiały wykładzinowe przeznaczone do stosowania na posadzki w obiektach budowlanych o różnych warunkach użytkowania powinny charakteryzować się odpowiednimi do tych warunków właściwościami technicznymi, jak również odpowiednimi walorami estetycznymi. Płytki ceramiczne podłogowe są powszechnie stosowane zarówno w budownictwie mieszkaniowym, ogólnym, jak również w obiektach specjalnych, gdyż sprawdzają się nawet w ekstremalnych warunkach eksploatacji. Obecnie produkowane spełniają oczekiwania odbiorców, zarówno pod względem jakości i funkcjonalności, jak również estetyki. Podstawowym kryterium doboru materiałów na podłogi powinny być zawsze ich walory użytkowe, wynikające z odpowiednich właściwości fizykochemicznych. Podłogowe płytki ceramiczne obecnie produkowane mają bardzo zróżnicowane właściwości użytkowe, dlatego istotną sprawą jest prawidłowy dobór rodzaju materiałów do przewidywanych warunków i rodzaju obciążeń. Niecelowe jest więc stosowanie płytek o wysokich parametrach technicznych w pomieszczeniach, w których panują normalne warunki użytkowania (np. w łazience), gdzie na ogół utrzymywana jest czystość, ruch pieszy jest niewielki i nie występuje nadmierne zanieczyszczenie ostrymi materiałami ścierającymi. Do udzielania rzetelnych informacji zobowiązani są sprzedawcy. Jak wynika z obserwacji, wielu z nich nie ma jednak elementarnej wiedzy o właściwościach, zakresie i możliwościach zastosowania poszczególnych rodzajów płytek ceramicznych, a płytek podłogowych w szczególności. Najwięcej niewłaściwych informacji dotyczy odporności na ścieranie płytek szkliwionych, mrozoodporności, jak również oferowanie płytek o małej grubości czerepu do pomieszczeń o wzmożonym ruchu i znacznych obciążeniach. 36 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PŁYTEK CERAMICZNYCH NA WYKŁADZINY PODŁOGOWE Charakterystyka techniczna poszczególnych grup płytek ceramicznych zawarta jest w jedenastu załącznikach do PN-EN 14411:2003 Płytki i płyty ceramiczne. Definicje, klasyfikacja, charakterystyki i znakowanie. Opisane są w nich właściwości wszystkich rodzajów płytek ceramicznych produkowanych metodą ciągnienia oraz metodą prasowania, ściennych i podłogowych, szkliwionych i nieszkliwionych, wykonanych z tworzywa na bazie naturalnych surowców mineralnych. Niezależnie od podziału ustanowionego w normie, w praktyce funkcjonuje podział i nazewnictwo płytek związane z nazwą tworzywa, np. porcelana, fajans, klinkier, kamionka i inne, zgodnie z opisem nadanym przez producenta, głównie do celów handlowych. W praktyce podstawowe znaczenie ma charakterystyka techniczna dokładnie przypisana do poszczególnych grup płytek.W związku z tym, że tematem artykułu są płytki przeznaczone na wykładziny podłogowe, a więc te, które zgodnie z wymienioną normą, objęte są dodatkowo załącznikiem informacyjnym ZA (dotyczy zasadniczych wymagań Dyrektywy UE), ze szczególną uwagą opisane zostaną właściwości o podstawowym znaczeniu do stosowania na posadzki. Na wykładziny podłogowe mogą być wykorzystywane zarówno płytki produkowane metodą ciągnienia, jak też metodą prasowania, przy czym powszechniej stosowane są te ostatnie, gdyż ich oferta jest znacznie większa. Szczególnie pożądane właściwości fizykochemiczne mają płytki ceramiczne ciągnione oznaczone symbolami grup AI i AIIa oraz płytki prasowane oznaczone symbolami grup BIa, BIb, BIIa, opisywane jako płytki podłogowe szkliwione (oznaczone literami GL) lub nieszkliwione (oznaczone literami UGL). Zgodnie z wymaganiami normy podstawowej, wszystkie płytki są znakowane w sposób umożliwiający ich jednoznaczną identyfikację rodzajową. Opis słowny oraz odpowiednie znaki graficzne, umieszczane na opakowaniach jednostkowych i zbiorczych, informują o dokumencie normatywnym, którego wymagania techniczne powinny spełniać oraz o szczególnie ważnych właściwościach, takich jak klasa odporności na ścieranie płytek szkliwionych czy mrozoodporność. Wszelkie oznaczenia dotyczące właściwości danych płytek powinny być udokumentowane deklaracją producenta. Na wykładziny podłogowe nadają się płytki ciągnione, oznaczone przez producenta symbolami AI i AIIa. Pierwsze z nich to płytki szkliwione i nieszkliwione o nasiąkliwości E< 3%, drugie to również płytki szkliwione i nieszkliwione o nasiąkliwości 3%–6%. Wymagania techniczne płytek z grupy AI podane są w Załączniku A, natomiast z grupy AIIa – w Załączniku B oraz Załączniku C. Grupa AIIa została podzielona na dwie części różniące się wymaganiami dotyczącymi wartości siły łamiącej, wytrzymałości na zginanie oraz odporności na ścieranie wgłębne płytek nieszkliwionych. Płytki ciągnione należące do wymienionych grup stosowane są na posadzki o zwiększonych obciążeniach statycznych i dynamicznych, dlatego też powinny charakteryzować się odpowiednią twardością powierzchni, odpornością na zarysowania i zadrapania, wytrzymałością mechaniczną, a także odpornością chemiczną. Z płytek ciągnionych wykonywane są na ogół posadzki w obiektach przemysłowych, zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne, ponieważ są one odporne na raptowne zmiany temperatury. Ponadto płytki produkowane w technologii ciągnienia mają zwarty nienasiąkliwy czerep, o grubości odpowiedniej do takiego zastosowania oraz o pożądanych formatach, które zmniejszają możliwość poślizgu, co w przypadku wykładzin podłogowych jest bardzo wskazane. Problem antypoślizgowości wszystkich rodzajów wykładzin podłogowych zostanie omówiony w dalszej części artykułu. W grupie płytek produkowanych metodą prasowania, czyli tych najczęściej stosowanych na wykładziny podłogowe, wymienić należy te, które charakteryzują się małą nasiąkliwością wodną nie przekraczającą 6%. Są to płytki szkliwione i nieszkliwione oznaczone symbolami BIa, BIb, BIIa. Płytki o najniższej nasiąkliwości E < 0,5% to grupa wyrobów o parametrach użytkowych szczególnie ważnych w przypadku wykładzin podłogowych, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Płytki grupy BIa, opisywane przez producentów mianem gresu porcelanowego, mają parametry odpowiadające wymaganiom Załącznika G, w którym określone są właściwości normatywne oraz takie, które powinny być deklarowane przez producenta. Wymagania normatywne obejmują takie właściwości jak: nasiąkliwość wodna, wytrzymałość na zginanie, siła łamiąca, odporność na ścieranie wgłębne płytek nieszkliwionych, odporność na pęknięcia włoskowate, odporność na plamienie płytek szkliwionych, odporność na środki domowego użytku, mrozoodporność oraz jakość powierzchni i dopuszczalne odchyłki wymiarowe. Wartości fizyczne pozostałych parametrów wymienionych w normie (Załącznik G) podaje producent. Dotyczy to głównie odporności na ścieranie płytek szkliwionych, wyrażonej odpowiednią klasą ścieralności (od 0 do 5 wg normy) oraz liczbą obrotów, przy której wystąpiła zmiana wyglądu powierzchni roboczej, a także współczynnika tarcia, odporności na uderzenie, odporności na plamienie płytek nieszkliwionych, kwaso- i ługoodporności oraz liniowego współczynnika rozszerzalności wodnej. Na bazie płytek o symbolu BIa produkowane są ponadto płytki polerowane o błyszczącej i śliskiej powierzchni roboczej, bardzo efektowne, które również chętnie stosowane są na posadzki w pomieszczeniach reprezentacyjnych. Należy jednak pamiętać o zagrożeniach powodowanych ich śliskością oraz o możliwości rysowania się powierzchni płytek w przypadku intensywnego ruchu pieszego i ewentualnego zanieczyszczenia np. piaskiem. Płytki BIb mają nasiąkliwość wodną 0,5% < E < 3% i powinny spełniać wymagania określone w Załączniku H i tak, jak w przypadku poprzedniej grupy, nie- Kolekcja Hestia, Cersanit SA które parametry są obligatoryjne a inne deklarowane przez producenta. Są to te same parametry dla grupy BIa i BIb, różniące się tylko wartościami. Płytki o symbolu BIIa mają nasiąkliwość 3% < E < 6% i powinny spełniać wymagania określone w Załączniku J, z których część ma charakter obligatoryjny, a niektóre są deklarowane przez producenta. Wartości poszczególnych parametrów różnią się w porównaniu z ustalonymi dla dwóch poprzednich grup, ale zakres wymagań normatywnych i deklarowanych jest taki sam. WYMAGANE PARAMETRY PŁYTEK PODŁOGOWYCH Najbardziej charakterystyczną cechą użytkową wszystkich opisanych płytek jest ich wysoka wytrzymałość mechaniczna wynosząca od 22 N/mm2 do 35 N/mm2, przy równie wysokich wartościach siły łamiącej. Drugą cechą jest odporność na ścieranie; w przypadku płytek nieszkliwionych na ścieranie wgłębne wyrażane objętością startego materiału (maksymalnie 175 mm3), a w przypadku płytek szkliwionych deklarowaną klasą ścieralności dodatkowo określoną liczbą obrotów. Ze względu na częste przypadki występowania nieporozumień między sprzedawcami a nabywcami płytek, problem ścieralności zostanie dokładniej omówiony w dalszej części artykułu. Oprócz wymienionych właściwości norma podaje kilka innych, które w normalnych warunkach użytkowania nie mają zasadniczego znaczenia. W przypadku, gdy zachodzi konieczność ich oznaczenia (np. liniowej rozszerzalności czy rozszerzalności wodnej), badania takie są wykonywane, na żądanie inwestora, metodami ustalonymi w normie podstawowej. W niektórych warunkach eksploatacyjnych ważną cechą materiałów wykładzinowych jest ich odporność na uderzenie (wyrażana współczynnikiem odbicia), który w normalnych warunkach użytkowania wynosi 0,55, natomiast gdy mogą zaistnieć większe zagrożenia wymagana jest wyższa wartość tego współczynnika. Badanie takie wykonywane jest na żądanie odbiorcy. Bardzo ważną właściwością zewnętrznych wykładzin podłogowych (również ściennych) jest mrozoodporność. Producent płytek ceramicznych informując, że są mrozoodporne potwierdza tylko to, że badane metodą podaną w normie (100 cykli zamrażania/rozmrażania w zakresie temperatury (+) 5 (–) 5o C) uzyskały wynik pozytywny. Wynik badań wykonanych w warunkach laboratoryjnych nie daje pełnej gwarancji, że w określonych warunkach klimatycznych wyroby mające deklarację mrozoodporności sprawdzą się w praktyce. Należy uwzględnić fakt, że na odpowiednią trwałość wykładzin zewnętrznych składają się właściwości pozostałych zastosowanych materiałów oraz poprawność wykonawstwa. Wszystkie szkliwione płytki ceramiczne obowiązkowo powinny być odporne na plamienie, natomiast płytki nieszkliwione, wówczas gdy zakłada się, że mogą być narażone na działanie określonych środków plamiących (konieczne jest wówczas uzyskanie deklaracji producenta o ich odporności w tym zakresie). Wszystkie płytki szkliwione powinny mieć, zgodnie z normą, minimum klasę 3 odporności na plaminie (w skali 5 klas), co oznacza, że zaplamienia dają się usunąć po kilkustopniowym działaniu odpowiednim środkiem czyszczącym. 37 Kolekcja Centuria, Ceramika Paradyz Jak wynika z praktyki, płytki ceramiczne są zazwyczaj odporne na stosowane powszechnie środki chemiczne, ale jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że będą narażone na niszczące działanie agresywnych środków chemicznych, konieczne jest wykonanie badań metodą podaną w normie podstawowej. Do parametrów, które mają duży wpływ na trwałość i funkcjonalność wykładzin podłogowych należy antypoślizgowość płytek ceramicznych oraz odporność na ścieranie płytek szkliwionych. Z obserwacji wynika, że istnieje wiele niejasności dotyczących interpretacji klas określających odporność na ścieranie płytek szkliwionych, które zgodnie z normą podstawową mają charakter informacyjny, wskazujący ewentualne kierunki i zakres zastosowania wyrobów z określoną przez producenta klasą. W normie podstawowej, a ściślej w Załączniku N, opisanych jest pięć klas odporności na ścieranie, ustalonych na podstawie wyglądu powierzchni szkliwionej po określonej liczbie obrotów. Wszelkie informacje o klasie powyżej 5 są nieprawdziwe – wprowadzają w błąd klientów i świadczą o braku elementarnej wiedzy sprzedawców o oferowanych wyrobach. Jak podano w normie, klasyfikacja płytek wg ich odporności na ścieranie jest słuszna tylko w przypadku zastosowania ich w warunkach normalnych (umiarkowane nasilenie ruchu, chodzenie w butach o miękkich podeszwach, niewielkie zanieczyszczenie oraz dobre utrzymanie czystości podłogi). W miejscach narażonych na działania niszczące wymagane są płytki o dokładnie przebadanych właściwościach. 38 Do każdej z klas odporności na ścieranie przypisana jest określona liczba obrotów, przy której na badanej płytce następuje wyraźna zmiana wyglądu. Badanie wykonywane jest metodą opisaną w normie ISO 10545 – 7. Dla klas od 0 do 2 ustalono jednoetapowe badanie z liczbą obrotów 100, 150 i 600, dla klasy 3 badanie dwuetapowe, tj. przy obrotach 750 i 1500, dla klasy 4 badanie przy trzech bardzo zróżnicowanych liczbach obrotów, a mianowicie 2100, 6000 i 12 000, klasa 5 przyznawana może być płytkom, których powierzchnia szkliwiona nie zmienia się powyżej 12 000 obrotów i dodatkowym, pozytywnym wyniku badania na plamienie. Opisanie wyrobu tylko numerem klasy nie stanowi wystarczającej informacji o faktycznej jego odporności na ścieranie i dlatego uzasadnione wydaje się podawanie przez producenta, obok deklarowanej klasy, również liczby obrotów. Jest to szczególnie wskazane w odniesieniu do płytek ceramicznych, szkliwionych, projektowanych do pomieszczeń o trudniejszych warunkach eksploatacyjnych, słabo oczyszczanych i źle zabezpieczonych przed zanieczyszczeniami. Z problemem ścierania, a ściślej rysowania się i matowienia powierzchni, można spotkać się w przypadku płytek nieszkliwionych (typu gres porcelanowy) o powierzchni polerowanej, bardzo efektownych i chętnie stosowanych, ale niestety często w nieodpowiednich miejscach. Wynika to z niedostatecznej wiedzy o ich niektórych charakterystycznych cechach, właściwych powierzchniom uzyskiwanym w procesie specjalnej obróbki polerskiej. Powierzchnie polerowane mają bowiem skłonność do plamienia i rysowania się, co może powodować ich zmatowienie, a ponadto są to powierzchnie bardzo śliskie i tym samym niebezpieczne dla użytkowników. Wskaźniki techniczne antypoślizgowości powierzchni polerowanych są znacznie gorsze niż takiego samego rodzaju płytek w wersji matowej. Stosunkowo niedawno zwrócono uwagę na właściwości antypoślizgowe wszelkich materiałów wykładzinowych, po których odbywa się ruch pieszy. Antypoślizgowość jest właściwością powierzchni, która charakteryzuje jej zdolność do przeciwdziałania poślizgowi, a wyraża się współczynnikiem tarcia kinetycznego. W praktyce najczęściej stosuje się klasyfikację skuteczności antypoślizgowej (wg normy niemieckiej DIN 51130) polegającej na ustaleniu kąta, przy którym osoba chodząca w obuwiu po suchej posadzce o określonym nachyleniu do poziomu.... zaczyna się ślizgać. Klasyfikacja ta opisuje pięć grup oznaczanych symbolami od R9 do R13 określających stopień narażenia na niebezpieczeństwo poślizgu. Symbolem R9 opisuje się klasę powierzchni o najmniejszym oporze, klasa R10 to powierzchnia o normalnym oporze, klasę R11 ma powierzchnia o dobrym oporze, klasa R12 oznacza wysoki opór, a ostatnia klasa R13 bardzo wysoki opór. Klasyfikacja jest obecnie powszechnie stosowana, szczególnie w odniesieniu do materiałów wykładzinowych w pomieszczeniach przemysłowych, w których istnieją strefy zagrożenia poślizgiem, np. mleczarniach, ubojniach. W załącznikach normatywnych do normy podstawowej na płytki ceramiczne nie ma wymagań dotyczących współczynnika tarcia kinetycznego, jest tylko zalecenie, aby był oznaczany na wyraźne życzenie zamawiającego konkretny rodzaj płytek. W aprobatach technicznych wydawanych przez instytuty branżowe badające materiały podłogowe, w odniesieniu do których wymagany jest dokument dopuszczający je do zastosowania w danym miejscu, przyjmuje się określone wartości współczynnika tarcia. Do zastosowania dopuszczane są materiały podłogowe, których współczynnik tarcia kinetycznego w stanie suchym wynosi >0,24, w stanie zawilgoconym >0,12, a w stanie zaoliwionym >0,08. Wyższa wartość współczynnika tarcia oznacza mniejszą śliskość powierzchni. ■ Śliskość posadzek MGR INŻ . w czasie użytkowania H ENRYK P IECZAROWSKI W większości przypadków użytkownicy oczekują, że posadzki będą umożliwiały bezpieczne poruszanie się po nich, ale także, że będą one podatne na czyszczenie i łatwe do utrzymania w czystości. Posadzki powinny jednocześnie hamować poślizg i być gładkie. Jest to tak jak godzenie wody z ogniem, gdyż gładkie powierzchnie są w normalnym stanie dosyć śliskie i sprzyjają poślizgowi. Czy i w jakim stopniu możliwe jest zmniejszenie poślizgu gładkich wykładzin z płytek ceramicznych? Posadzki, po których poruszają się użytkownicy w obuwiu lub obuwiu ochronnym są oceniane i klasyfikowane zależnie od zdolności hamowania poślizgu w grupy od R9 (najniższa) do R13. Polskie przepisy oraz akty prawne, np. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1999 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 15 z 25.02.1999 r.); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z 2002 r.) zawierają tylko ogólne wymagania dotyczące podłóg. Nie ma wśród nich śliskości wykładzin z płytek ceramicznych. Z tego względu przy doborze i ocenie śliskości posadzek należy korzystać z bardzo precyzyjnych uregulowań niemieckich, np. Rozporządzenia nr 181 Niemieckiego Stowarzyszenia Zawodowego Firm Ubezpieczeniowych od Wypadków (Berufsgenosenschaftlichkeit) czy opracowania ZH 1/157 Komitetu Technicznego „Konstrukcje budowlane” Urzędu ds. Zapobiegania Nieszczęśliwym Wypadkom i Medycyny Pracy z lipca 1993 r. Wymagane w tych dokumentach badania właściwości hamowania poślizgu, określanie klasy R oraz przestrzeni rugowania V są wykonywane zgodnie z niemiecką normą DIN 51130 Badania wykładzin podłogowych. Oznaczanie właściwości przeciwpoślizgowych. Pomieszczenia i przestrzenie robocze o podwyższonym zagrożeniu poślizgiem. Metoda chodzenia – płaszczyzna nachylona. W Polsce do oceny posadzek pod kątem właściwości przeciwpoślizgowych wykorzystywana jest metoda opisana w Na powierzchni posadzki pokrytej warstewką tłuszczu pod wpływem działania alkalicznego środka czyszczącego tworzy się obfita piana Na powierzchni posadzki pokrytej warstewką związków wapnia oraz na spoinach cementowych tworzy się obfita piana pod wpływem działania kwaśnych środków czystości. Spoiny przed czyszczeniem posadzki zawsze należy zabezpieczyć, np. przez silne nawilżenie normie niemieckiej DIN 51130. Badania takie wykonywane są w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie (ITB). W przypadku posadzek długotrwale obciążonych wilgocią, po których chodzi się bosymi stopami, oceny zdolności hamowania poślizgu dokonuje się na pochyłej wilgotnej powierzchni, zgodnie z normą niemiecką DIN 51097. W zależności od stwierdzonego akceptowalnego kąta nachylenia, posadzkę zalicza się do jednej z trzech grup zdolności hamowania poślizgu: A (najniższa), B lub C. Natomiast informacje, gdzie należy stosować płytki o podwyższonych klasach hamowania poślizgu można znaleźć w Broszurach Informacyjnych GUV-18527, GUV 26.17 opublikowanych przez niemieckie Federalne Stowarzyszenie Zawodowe Ubezpieczeń od Wypadków (BAGV). Dokładniejsze informacje znajdą Państwo w „Wokół Płytek Ceramicznych” nr 1/2000, 2/2000 i 1/2006. Symultaniczne testy „pochyłej powierzchni“ nie pozwalają jednakże jednoznacznie i definitywnie odpowiedzieć czy w warunkach rzeczywistych naprawdę będzie zmniejszona możliwość poślizgnięcia się, ponieważ o tym decydują również następujące czynniki: waga i wiek osoby poruszającej się; sposób poruszania się; rodzaj podeszwy buta lub stopy; media pośrednie między posadzką a stopą, np. woda, wilgotne lub suche zanieczyszczenia, piasek itp. oraz ich zmiana w czasie poruszania się; środki czystości stosowane do pielęgnacji i konserwacji posadzek; przestrzeń rugowania oraz gładkość powierzchni płytek. Ponadto wszystkie wymienione czynniki wzajemnie na siebie oddziałują i jeszcze bardziej komplikują odpowiedź na pytanie o rzeczywiste bezpieczeństwo poruszania się po posadzkach. Wszelkie prowadzone badania potwierdziły jednakże, że najbardziej przydatne do oceny właściwości przeciwpoślizgowych wykładzin są metody „równi pochyłej“. • • • • • • POPRAWA WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWPOŚLIZGOWYCH POSADZEK CERAMICZNYCH Wszystkie stosowane metody badań i oceny wykładzin podłogowych, w tym badania metodą „równi pochyłej” zgodnie z normami DIN potwierdzają, że powierzchnie wykładzin ze szkliwionych lub polerowanych nieszkliwionych płytek o gładkiej powierzchni z trudem spełniają najniższe kryterium hamowania poślizgu R9 w stanie suchym. W celu poprawy tego parametru należy doprowadzić do chropowatości powierzchni płytek. W przypadku płytek szkliwionych producenci uzyskują poprawę właściwości przeciwpoślizgowych modyfikując szkliwa przez dodanie piasku lub korundu o różnym uziarnieniu. Ponadto właściwości hamowania poślizgu gładkich powierzchni płytek szkliwionych można poprawić dekorując je różnymi metodami druku sitowego lub walcowego za pomocą farb o odpowiednich właściwościach przeciwpoślizgowych. Natomiast w przypadku płytek nieszkliwionych nadaje się powierzchni roboczej płytek odpowiednią strukturę lub ją profiluje. Kształtowanie powierzchni odbywa się bezpośrednio za pomocą stempli w przypadku prasowania płytek z granula- 39 tu na sucho lub za pomocą walców w przypadku płytek formowanych metodą ciągnienia z masy plastycznej. ZMIANY W TRAKCIE EKSPLOATACJI WYKŁADZIN Z praktyki wiadomo, że często już po krótkim czasie eksploatacji wykładzin następuje pogorszenie zdolności hamowania poślizgu i posadzki stają się śliskie. Dotyczy to także wykładzin wykonanych z płytek o wysokiej klasie hamowania. Powodem tego zjawiska jest zużycie wskutek ścierania, erozji itp. Stopień zużycia wykładzin ceramicznych zależy w dużym stopniu od rodzaju i częstotliwości chodzenia, ilości i rodzaju wnoszonych zanieczyszczeń, sposobu czyszczenia wykładzin, rodzaju obuwia itd. Najbardziej szkodliwy jest brud składający się z reguły w 90% z piasku i tłuszczy. Wnoszony piasek działa jak materiał ścierny i systematycznie szlifuje powierzchnię płytek. Im brudniejsza powierzchnia wykładzin ceramicznych, tym szybciej traci zdolność hamowania poślizgu. Proces zużycia posadzek można spowolnić utrzymując je w czystości. Należy w tym celu stosować m.in. ochronne i czyszczące maty podłogowe w strefach wejściowych do budynków. Bardzo ważne jest prawidłowe czyszczenie i konserwacja wykładzin. Zaleca się, aby najpierw z powierzchni wykładziny usunąć grube zanieczyszczenia, np. piasek, przez omiecenie lub jeszcze lepiej przez odsysanie. Następnie powierzchnię wykładziny należy „namoczyć” przez odpowiedni czas wodą z dodatkiem środka ułatwiającego czyszczenie. Podawany przez producentów środków czyszczących czas (15–20 min.) powinien być bezwzględnie przestrzegany, gdyż tylko wtedy brud zostanie rozpuszczony przez środek czyszczący. Czas „namaczania” jest przy tym zależny nie tylko od rodzaju środka czyszczącego, ale również od stopnia zanieczyszczenia wykładziny oraz od stężenia środka czyszczącego. Po określonym czasie „namaczania” rozpuszczony brud należy dokładnie zmyć z powierzchni wykładziny „miękką” wodą, czyli zawierającą jak najmniej jonów wapnia i magnezu. Twarda woda nie usunięta całkowicie z powierzchni wykładziny pozostawia bowiem na niej warstwę osadu, która jest śliska. W przypadku, gdy czyszczenie powierzchni wykładziny nie jest poprawnie prowadzone, z czasem tworzy się na niej wielowarstwowa powłoka, złożona 40 z warstw tłustego brudu i śliskiego osadu związków wapnia, a jej usunięcie staje się trudne i kosztowne. Na kilku typowych przykładach postaram się wyjaśnić, jakie są najczęstsze przyczyny zmniejszenia zdolności hamowania poślizgu przez posadzki w czasie ich eksploatacji, jak można tego uniknąć i jak przywrócić im pierwotny stan. ■ Natryski przy przebieralni w łaźni W tej mokrej przestrzeni na posadzce zawsze znajdą się resztki mydła, szamponu, żelu do mycia ciała tworzące śliską powierzchnię. Ponadto, jeżeli będzie twarda woda, to z pewnością utworzy się na powierzchni płytek dodatkowa śliska warstwa związków wapnia, którą można rozpoznać po zmianie pierwotnej barwy płytek ceramicznych tworzących posadzkę.Takie warstwy można łatwo rozpoznać przeprowadzając test z kwaśnym i alkalicznym środkiem czystości. Kwas silnie reaguje z jonami wapnia tworząc obfitą pianę. Z kolei alkalia zmydlają tłuszcze i również tworzą obfitą pianę. W celu usunięcia warstwy takich zanieczyszczeń należy najpierw użyć alkalicznego środka czystości, potem zneutralizować go dużą ilością wody, a następnie zastosować kwaśny środek czystości i ponownie zneutralizować dużą ilością wody. W razie potrzeby czynności te należy powtarzać. ■ Kuchnie restauracji W przestrzeniach roboczych mogą pojawić się zaczernienia powierzchni płytek prowadzące do śliskości posadzki obok płytek z niezmienioną powierzchnią. Przyczyną tego może być impregnacja powierzchni płytek w celu zmniejszenia podatności na brudzenie i ułatwienie czyszczenia oraz wysycenie spoin tłuszczami i olejami. Powierzchnia wykładziny zmyta alkalicznymi środkami czystości pokryje się wówczas obfitą pianą, w przypadku środków kwaśnych nie wystąpi to zjawisko. Zaleca się, aby przed każdym zastosowaniem kwaśnego środka czystości spoiny były silnie nawilżone, co osłabi jego korozyjne działanie. W celu pozbycia się czarnego przebarwienia płytek konieczne jest z reguły długotrwałe i wielokrotne zmywanie ich powierzchni alkalicznym środkiem czystości oraz dużą ilością czystej, miękkiej wody pomiędzy kolejnymi operacjami czyszczenia. Należy też pamiętać, że do impregnacji wykładzin z płytek ceramicznych można stosować tylko te preparaty, które są zalecane przez producenta płytek. W przeciwnym razie można doprowadzić do utworzenia na powierzchni płytek trudnej do usunięcia powłoki, w której łatwo będzie gromadzić się brud, tłuszcz i wapń. Dotyczy to także płytek gresowych polerowanych, wstępnie impregnowanych przez producenta. ■ Kuchnie domowe Przy obecnie stosowanych technologiach produkcji płytek tradycyjne domowe środki utrzymania czystości są z reguły nie wystarczające, gdyż zawierają resztki kwasów tłuszczowych tworzących na czyszczonych powierzchniach cienką powłokę, która często jeszcze dodatkowo wygładzana jest przez polerowanie, w celu nadania wykładzinie połysku. W przypadku, gdy wykładzina utraciła pierwotne właściwości hamowania poślizgu w wyniku utworzenia śliskiej, tłustej warstwy, należy zastosować alkaliczny środek czystości i dużą ilość miękkiej wody. ■ Zaplecze socjalne zakładów przemysłowych Utratę zdolności hamowania poślizgu powodują również inne zanieczyszczenia, które nie wchodzą w reakcje z kwaśnymi czy alkalicznymi środkami czystości. Przykładem jest pył grafitowy występujący w zakładach odlewniczych, który rozpuszcza się tylko w wyniku działania wolnego tlenu. W przypadku posadzek przemysłowych, należy więc zawsze przed przystąpieniem do ich czyszczenia ustalić z jakiego rodzaju zanieczyszczeniami będziemy mieli do czynienia i dobrać odpowiednie do tego środki. Ważne jest również, aby do mycia posadzek po każdym użyciu środka czystości korzystać z miękkiej wody, co pozwoli uniknąć tworzenia się śliskiej warstwy wapniowej na powierzchni płytek. Należy pamiętać, że nie wolno jednocześnie stosować kwaśnego i alkalicznego środka czystości. Zawsze trzeba je zneutralizować za pomocą dużej ilości wody. Z praktyki wynika, że wystarczy 5–7 razy używać przemiennie kwaśnego i alkalicznego środka czystości, aby odzyskać pierwotną zdolność hamowania poślizgu przez wykładzinę. Wykładzina wykonana z płytek ceramicznych, jeżeli będzie odpowiednio pielęgnowana za pomocą dobrze dobranych środków czystości, to przez cały czas eksploatacji będzie bezpieczna dla poruszających się po niej użytkowników, a koszty utrzymania jej w czystości i koszty czyszczenia będą niskie. ■ Dobra zaprawa to podstawa W ybór płytek ceramicznych to sprawa indywidualnych upodobań. Inaczej rzecz się ma z materiałami chemii budowlanej, którymi mocuje się płytki. Odpowiednio dobrane zaprawy klejące gwarantują, że płytki będą mocno się trzymać i nie ulegną uszkodzeniom. Wykonana z dobrych materiałów i właściwie ułożona wykładzina ceramiczna jest trwała, estetyczna, łatwa w utrzymaniu czystości. O jej jakości i wytrzymałości decyduje w dużym stopniu odpowiednio dobrana zaprawa klejąca, gwarantująca dobrą przyczepność do podłoża. Podczas wyboru kleju do płytek należy kierować się trzema najważniejszymi kryteriami: ■ rodzajem i stanem podłoża; ■ przewidywanymi warunkami eksploatacji; ■ rodzajem i wielkością płytek. Podłoże musi być równe, nośne, zwarte, suche, wolne od pyłów, tłuszczów, bitumów i innych substancji zmniejszających przyczepność. Należy zwrócić uwagę na: nierówności i ewentualne nachylenie podłoża, jego spoistość, wytrzymałość, wilgotność, występowanie rys i pęknięć. Przed układaniem płytek ceramicznych podłoże należy zagruntować odpowiednio dobranym preparatem gruntującym (Ceresit CT 17, Ceresit CN 94). NA OGRZEWANE PODŁOGI I DO PŁYTEK GRESOWYCH Zaprawy klejące służące do mocowania wszelkiego rodzaju płytek ceramicznych, cementowych, kamiennych na podłożu odkształcalnym muszą spełniać wymagania dodatkowe tzn. przyczepność początkowa, przyczepność po zanurzeniu w wodzie, przyczepność po starzeniu termicznym, przyczepność po cyklach zamrażania i rozmrażania muszą być większe od 1 N/mm2. Ponadto takie zaprawy muszą charakteryzować się wydłużonym czasem otwartym, tzn. przyczepność po czasie nie krótszym niż 30 min musi być większa lub równa 0,5 N/mm2. Płytki gresowe należy mocować przy użyciu zapraw o wysokiej przyczepności oraz zapewniających elastyczne połą- czenie z podłożem, ponieważ charakteryzują się małą nasiąkliwością. Do takich zapraw klejących należą: • Ceresit CM 12 - właściwości zaprawy pozwalają na użycie jej również na podłożach odkształcalnych, np. na płytach gipsowo-kartonowych, gipsowo-włóknowych, elastycznych materiałach uszczelniających np. Ceresit CL 51. Zaprawa charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami roboczymi. Mieszanie odbywa się szybko i nie wymaga dużego nakładu pracy. Ponadto mocne strony zaprawy Ceresit CM 12 to duża wydajność, elastyczność i łatwość nakładania; • Ceresit CM 16 „Flex” można z powodzeniem stosować na podłożach odkształcalnych, na wiotkich ścianach działowych, elewacjach, tarasach i balkonach. Zaprawa charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami roboczymi, dużą wydajnością, elastycznością i łatwością nakładania. Mieszanie odbywa się szybko i nie wymaga dużego nakładu pracy. NA BALKONY I TARASY Balkony i tarasy to bardzo trudne do wykonania elementy budynku. Są one bowiem narażone na zmienne warunki atmosferyczne m.in. bardzo duże wahania temperatury. W związku z tym zaprawy klejące stosowane do przyklejania płytek na tarasach i balkonach muszą spełniać specjalne wymagania. Zalecane są następujące zaprawy: • Ceresit CM 16 „Flex”; • Ceresit CM 17 „SuperFlex” – klej cementowy o bardzo dobrych parametrach technicznych, zmniejszonym spływie i wydłużonym czasie otwartym. Zaprawa przeznaczona jest do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków. Ceresit CM17 „SuperFlex” służy do mocowania płytek ceramicznych, cementowych i kamiennych (oprócz marmuru) w miejscach narażonych na ekstremalne warunki (tzw. podłoża krytyczne), a także w przypadku klejenia płytka na płytkę, mocowania płytek na balkonach i tarasach, w basenach i zbiornikach na wodę pitną. Henkel Polska Sp. z o.o. Infolinia: 0-800 120 241 www.ceresit.pl 41 Kleje do układania płytek na tarasach i balkonach MGR INŻ . M ACIEJ R OKIEL B alkon to element architektoniczny w postaci płyty wysuniętej poza lico ściany, połączony drzwiami z pomieszczeniem za ścianą oraz zabezpieczony balustradą. Loggia to wnęka w elewacji budynku, powstała na skutek cofnięcia ściany (ścian), zabezpieczona od zewnątrz balustradą i dostępna z jednego lub kilku pomieszczeń. Istotą tarasu jest natomiast obecność pod płytą pomieszczenia użytkowego, dlatego taras nadziemny to nic innego jak rodzaj stropodachu nad częścią budynku, zaprojektowaną i wykonaną w sposób umożliwiający przebywanie na nim mieszkańców. Pewną odmianą tarasu tego typu jest tzw. taras zielony, zwany inaczej dachem zielonym. Jeszcze innym rodzajem tarasu będzie taras naziemny, szczególnie chętnie stosowany na terenach rekreacyjnych, tworzący ładne połączenie z domkami letniskowymi czy altankami. Elementy te, pomimo znacznych różnic w konstrukcji charakteryzują się jed- obróbka blacharska progu drzwiowego (okapnik) obróbka blacharska taśma uszczelniająca ną wspólną cechą, a mianowicie rodzajem i intensywnością występujących obciążeń. Mówiąc o poprawnym uszczelnieniu balkonu czy tarasu z tzw. powierzchniowym odprowadzeniem wody trzeba mieć na myśli system, w skład którego wchodzi przynajmniej elastyczna mikrozaprawa uszczelniająca, klej do okładzin ceramicznych, zaprawa spoinująca, taśmy i kształtki do uszczelniania dylatacji oraz zaprawa elastyczna do wypełnienia szczelin dylatacyjnych (rysunek 1). Zamiast elastycznej mikrozaprawy uszczelniającej w skład systemu może wchodzić specjalna mata lub folia uszczelniająca. W przypadku systemu z drenażowym odprowadzeniem wody (rysunek 2) do podstawowych składników systemu zaliczyć trzeba: izolację przeciwwodną (elastyczną mikrozaprawę uszczelniającą, papę termozgrzewalną, membranę z tworzyw sztucznych, membranę bitumiczną itp. z odpowiednimi kształtkami), warstwę drenażową (mata, płukane kruszywo, jastrych wo- okładzina ceramiczna na kleju typu „flex” elastyczna mikrozaprawa uszczelniająca jastrych warstwa ochronna bitumiczna izolacja przeciwwodna termoizolacja Rys. 1. Przykład rozwiązania konstrukcyjnego uszczelnienia tarasu – wariant z powierzchniowym odprowadzeniem wody (rysunek wg „Belagkonstruktionen mit Fliesen und Platten ausserhalb von Gebauden” – ZDB Merkblatt – VIII.2002) paroizolacja jastrych spadkowy na warstwie sczepnej płyta konstrukcyjna obróbka blacharska progu drzwiowego (okapnik) obróbka blacharska kratka termoizolacja paroizolacja jastrych spadkowy na warstwie sczepnej płyta konstrukcyjna 42 okładzina ceramiczna na kleju typu „flex” wodoprzepuszczalny jastrych warstwa ochronna wodoprzepuszczalna warstwa drenująca (mata drenażowa) bitumiczna izolacja przeciwwodna krawędziak drewniany impregnowany Rys. 2. Przykład rozwiązania konstrukcyjnego uszczelnienia tarasu – wariant z drenażowym odprowadzeniem wody (rysunek wg „Belagkonstruktionen mit Fliesen und Platten ausserhalb von Gebauden” – ZDB Merkblatt – VIII.2002) doprzepuszczalny), systemowe obróbki blacharskie oraz, jeżeli warstwa drenażowa wykonana jest z wodoprzepuszczalnego jastrychu, klej do płytek ceramicznych i zaprawę spoinującą. Analiza warunków pracy zarówno balkonu jak i tarasu pozwala na określenie minimalnych wymagań dla każdego składnika systemu. Próba potanienia systemu może doprowadzić w ciągu bardzo krótkiego czasu do uszkodzeń wymagających często kosztownych napraw. ZASADY DOBORU KLEJU Podczas wyboru kleju do okładzin ceramicznych trzeba przeanalizować obciążenia i warunki pracy nie tylko samej zaprawy klejącej, lecz także sąsiednich warstw. W przypadku tarasu nadziemnego z uszczelnieniem zespolonym (rysunek 1) należy dodatkowo uwzględnić okładzinę ceramiczną, warstwę hydroizolacji podpłytkowej oraz jastrychu. Dopiero to pozwala na zdefiniowanie wymagań stawianych zaprawie klejącej przeznaczonej do stosowania na balkonach i tarasach. Przyjmuje się, że podstawowym obciążeniem jest obciążenie stałe (ciężar własny konstrukcji i warstw wykończeniowych) oraz zmienne (użytkowe). Nie jest to do końca słuszne. Znacznie trudniejsze jest zapewnienie odporności na różnicę temperatury oddziałującej na warstwy użytkowe (okładzinę ceramiczną, klej, hydroizolację podpłytkową i jastrych). W upalne dni powierzchnia tarasu, szczególnie wykończona ciemnymi płytkami może się nagrzać do temperatury nawet 70oC i wyższej. Do tego dochodzi obciążenie szokowe, np. w wyniku gwałtownej burzy. W czasie ostrej zimy powierzchnia tarasu oziębia się do temperatury –20oC÷–25oC. Chodzi więc o różnicę temperatury prawie 100oC oraz o szokową (w ciągu kilkunastu nawet minut) zmianę temperatury o kilkadziesiąt stopni. Bardzo niebezpieczne są cykle zamarzania i odmarzania w okresie wczesnej i późnej zimy (temperatura ujemna w nocy i nad ranem, dodatnia w ciągu dnia). Zaprawa klejąca powinna zapewnić mocne, trwałe i stabilne połączenie płytki z podłożem, natomiast specyfika obciążeń występujących na tarasach i balkonach wymaga aby spełniała jeszcze wiele innych wymagań. Na balkonach i tarasach należy stosować cienkowarstwowe kleje, w których spoiwem jest cement, a wypełniaczem kruszywa kwarcowe o odpowiednio dobranym uziarnieniu. Na podłożu porowatym cząstki zaprawy wnikają w zagłębienia i następuje mechaniczne zakotwienie. W typowych sytuacjach połączenie takie, pomimo słabych sił adhezji, ma wystarczającą wytrzymałość. W przypadku podłoża nienasiąkliwego, jakie powinno być pod płytki stosowane na zewnątrz oraz podłoża z mikrozaprawy uszczelniającej, która dodatkowo ma właściwości hydrofobowe o wytrzymałości na styku podłoże – klej decydują tylko siły adhezji. Zaprawa klejąca nie ma możliwości zwilżenia takiego podłoża i nie następuje „mechaniczne” zakotwienie jej cząstek w porach podłoża. Przy obciążeniu wynikającym z różnicy temperatury sztywne i stosunkowo słabe wiązanie cementowe nie jest w stanie spełnić wymagań. O wytrzymałości takiego połączenia decyduje ilość i jakość polimerów w masie kleju. Polimery te (zazwyczaj redyspergowalne kopolimery tworzyw sztucznych, dodawane w postaci suchego proszku i mieszane wraz z innymi składnikami zapraw lub dodawane w postaci płynnej w przypadku klejów dwuskładnikowych), tworzą sieć swoich własnych wiązań – dodatkowe „mostki sczepne” pozwalające na przeniesienie znacznych nieraz naprężeń na styku warstw. Występują wówczas dwa rodzaje wiązań: jedno – słabe cementowe i drugie – polimerowe decydujące o jakości połączenia. Zwiększona zawartość polimerów wpływa ponadto na zwiększenie elastyczności kleju (następuje zmniejszenie modułu sprężystości), co umożliwia przeniesienie najbardziej niebezpiecznych naprężeń rozwarstwiających i ścinających na styku klej – podłoże. Problemem jest ocena czy dany klej jest odpowiednio elastyczny. Jeszcze nie tak dawno jedynym dokumentem stwierdzającym przydatność kleju do konkretnego zastosowania była aprobata techniczna ITB. Obecnie obowiązuje norma PN-EN 12004 Kleje do płytek. Definicje i wymagania techniczne i wydawać by się mogło, że uporządkowała ona wymagania stawiane klejom. Niestety nie do końca. Dokładna analiza tej normy pokazuje, że nie mówi ona nic o elastyczności kleju. Parametr, który ma zasadniczy wpływ na trwałość okładziny ceramicznej nie jest więc przez tę normę uwzględniany. PN-EN 12004 definiuje wymagania techniczne dotyczące klejów cementowych, lecz nie stawia obligatoryjnych wymagań dotyczących odkształcalności poprzecznej (elastyczności) i traktują je jako informacje uzupełniające. Wymagania techniczne wg PN-EN 12004 stawiane klejom cementowym przedstawiono w tabeli. Na balkonach i tarasach należy stosować kleje klasy C2, gdyż spadek przyczepności spowodowany cyklami zamarzania i odmarzania może wynosić nawet kilkanaście czy kilkadziesiąt procent w porównaniu z wytrzymałością początkową. To, że klej spełnia wymagania pozwalające na sklasyfikowanie go jako C2 nie świadczy o jego elastyczności. Można co prawda taki wniosek wy- ciągnąć pośrednio, gdyż zwiększona zawartość polimerów powoduje poprawę przyczepności i elastyczności kleju (następuje zmniejszenie modułu sprężystości). Kleje takie powinno się raczej nazywać wysokomodyfikowanymi, gdyż przyczepność ≥1MPa nie gwarantuje automatycznie odpowiednio wysokiej elastyczności, pozwalającej na zastosowanie na balkonach i tarasach. Poza tym, deklarowanej przez producenta elastyczności nie można oszacować (co nie musi oznaczać, że ich elastyczność jest zawsze zbyt mała). DYLATACJE Zdolność do przenoszenia odkształceń poprzecznych jest bezpośrednio związana z wymaganym rozstawem dylatacji. Wytyczne niemieckie „Belagkonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden” – ZDB Merkblatt – VIII.2002 podają rozstaw między dylatacjami 2–5 m (polskie warunki wykonania i odbioru robót mówią o roz- 43 Próbki przygotowane do badania odkształcalności poprzecznej wg DIN 18156 cz. III górna płyta dociskowa obciążenie płyta betonowe ceramiczna graniastosłupy Obciążenie ściskające [kN] stawie 2 m). Zależy od koloru płytek, zorientowania tarasu wobec stron świata oraz, przede wszystkim, elastyczności kleju. Niestety, badanie wg PN-EN 12002 Kleje do płytek. Oznaczenie odkształcenia poprzecznego dla klejów cementowych i zapraw do spoinowania jest kompletnie nieadekwatne do rzeczywistych warunków pracy kleju na tarasach. Normowy (wg PN-EN 12002) sposób badania odkształcalności poprzecznej polega na oznaczeniu strzałki ugięcia beleczki z kleju przy braku zarysowania spodniej części próbki. Wielkość ugięcia determinuje klasyfikację kleju jako odkształcalny (S1) lub o wysokiej odkształcalności (S2): ■ S1 – kleje odkształcalne, odkształcalność poprzeczna (strzałka ugięcia) powyżej 2,5 mm i poniżej 5 mm; ■ S2 – kleje o wysokiej odkształcalności, odkształcalność poprzeczna (strzałka ugięcia) powyżej 5 mm. W celu prawidłowej oceny zdolności zaprawy klejącej do przenoszenia odkształceń poprzecznych trzeba by przeprowadzić badania wg schematu podanego w punkcie 5.2.6 trzeciej części nieobowiązującej już normy DIN 18156 (rysunek 3, fotografia). Na skutek zmian temperatury powstają naprężenia ścinające na styku okładzina ceramiczna – podłoże, wynikające z różnicy współczynników rozszerzalności termicznej okładziny ceramicznej i podłoża. Te naprężenia muszą zostać przeniesione Wydłużenie przy ściskaniu [mm] przez układ: elastyczna zaprawa uszczelniająca i zaprawa do płytek. Nie są to małe odkształcenia. W przypadku odległości między dylatacjami 3 m i różnicy temperatury 50 oC (dobowa zmiana temperatury okładziny ceramicznej i jastrychu) różnica zmiany długości okładziny ceramicznej i jastrychu wynosi od 0,3 mm do nawet 1,35 mm. Biorąc pod uwagę roczny gradient temperatury (zima – lato) równy 100oC różnica zmiany długości trzymetrowego odcinka okładziny i jastrychu wynosi 0,6–2,7 mm. Daje to różnicę zmiany długości metrowego odcinka w przypadku gradientów temperatury 50oC i 100oC odpowiednio 0,45 mm/m i 0,9 mm/m. Na rysunku 4 pokazano wyniki badań odkształcalności poprzecznej wg DIN 18156 trzech klejów klasyfikowanych jako C2 wg PN-EN 12004. Warunkiem koniecznym poprawnego wykonania okładzin ceramicznych jest zapewnienie podparcia płytki na całej powierzchni. Przy stosowaniu klejów upłynnionych (podłogowych) warunek ten jest relatywnie łatwy do spełnienia. Jeżeli do klejenia okładzin stosuje się klej uniwersalny (tzn. pozwalający na wykonywanie okładzin także na ścianach), płytki przykleja się metodą kombinowaną, nakładając klej na płytkę i na podłoże (należy zadbać, aby masa klejąca nie zabrudziła boków płytek). Szerokość spoin w posadzkach ceramicznych nie powinna być mniejsza niż 5 mm. Zdarza się czasami, że powierzchnia zdylatowanych pól jastrychu na tarasie jest relatywnie duża (np. 5*5 m). obciążenie zaprawa klejąca do okładzin ceramicznych dolna płyta dociskowa 44 Rys. 4. Wyniki badania odkształcalności poprzecznej wg DIN 18156 trzech klejów klasyfikowanych jako C2 wg PN-EN 12004 Rys. 3. Sposób badania odkształcalności poprzecznej zaprawy klejącej wg punktu 5.2.6 normy DIN 18156 cz. III płytka ceramiczna fuga balkonowa fuga balkonowa profil dylatacyjny taśma uszczelniająca klej typu „flex” elastyczna zaprawa uszczelniająca jastrych fuga płytka ceramiczna balkonowa gruntowanie boków szczeliny wypełnienie elastyczne szczeliny dylatacyjnej (uszczelniacz silikonowy lub poliuretanowy) taśma uszczelniająca klej typu „flex” elastyczna zaprawa uszczelniająca paski folii zapobiegające przywieraniu masy elastycznej do dna szczeliny jastrych Rys. 5. Konstrukcja i uszczelnienie dylatacji w okładzinie ceramicznej płytka ceramiczna gruntowanie boków szczeliny wypełnienie elastyczne szczeliny dylatacyjnej (uszczelniacz silikonowy lub poliuretanowy) elastyczna zaprawa uszczelniająca klej typu „flex”; taśma uszczelniająca sznur dylatacyjny jastrych Rys. 6. Konstrukcja i uszczelnienie dylatacji w jastrychu Konieczne jest oczywiście powtórzenie ich w okładzinie ceramicznej, jednak nie zawsze jest to działanie wystarczające. Elastyczność zaprawy spoinującej nigdy nie będzie tak duża jak zaprawy klejącej, dlatego też dobrze jest wydzielić w samej okładzinie ceramicznej dodatkowe pola o powierzchni ok. 4÷6 m2 (jej wielkość zależy bezpośrednio od elastyczności zaprawy klejącej). Konstrukcję i uszczelnienie tego typu dylatacji w wykładzinie z płytek ceramicznych pokazano na rysunku 5, a na rysunku 6 sposób uszczelnienia dylatacji w jastrychu. ■ Prawidłowe wykonanie wykładziny DR INŻ . z płytek ceramicznych PAWEŁ S ULIK U zyskanie prawidłowo wykonanej wykładziny ceramicznej nierozerwalnie związane jest z właściwym przygotowaniem podkładu, zastosowaniem odpowiedniego kleju oraz użyciem właściwych materiałów do spoinowania. Często jednak jedynie dobór płytek tzn. kolorystyka, faktura, wielkość, ewentualnie odporność na ścieranie jest należycie przemyślane przez inwestorów. Taki sposób myślenia jest niezwykle krótkowzroczny i bardzo często jest weryfikowany podczas eksploatacji tak wykonanej posadzki. Nawierzchnie z płytek ceramicznych w swojej budowie przypominają drogi. Podobieństwa dotyczą przede wszystkim faktu, że o końcowym sukcesie, długowieczności rozwiązania, bezproblemowym użytkowaniu itp. decyduje sposób przygotowania podłoża. W celu zapewnienia prawidłowej eksploatacji wykładziny ceramicznej należy zapewnić takie oparcie płytkom, żeby przez np. nadmierne odkształcenia podłoża lub podkładu nie spowodować ich pękania. Przykładem trudnego podłoża mogą być stropy drewniane, na które nabite są deski. Tego typu podłoże charak- teryzuje się zmiennymi w czasie ugięciami, uzależnionymi m.in. od wilgotności drewna, co może być przyczyną częstego pękania i odspajania się płytek ceramicznych przyklejonych bezpośrednio do takiego podkładu za pomocą standardowej zaprawy klejącej. Podobne zjawisko obserwuje się w przypadku nieprawidłowo wykonanych tzw. podłóg pływających, gdzie pękająca wylewka np. na skutek zbyt miękkiej warstwy izolacji akustycznej lub za małej grubości wylewki, wywołuje uszkodzenia ceramicznej warstwy wierzchniej. Najpowszechniej stosowanymi podkładami pod płytki ceramiczne są wylewki o spoiwie cementowym. Zgodnie z PN-EN 13318:2002 – Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Terminologia podłoże (ang. support) to element konstrukcji nośnej budynku, na którym jest wykonana podłoga. Innym, powszechnie stosowanym określeniem jest pojęcie podkład (ang. screed), który stanowi warstwę lub warstwy z materiałów podkładowych, wykonanych na budowie bezpośrednio na podłożu, związanych z nim lub nie związanych siłami przyczepności lub też warstwa ułożona na warstwach pośrednich lub izolujących. W przypadku najpowszechniej spotykanych rozwiązań konstrukcyjnych, żelbetowy strop stanowi podłoże, podczas gdy wylewka cementowa lub warstwa wyrównawcza np. samopoziomująca to podkład. PN-EN 13813:2003 – Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Materiały. Właściwości i wymagania podaje wymagania jakie powinny spełniać podkłady podłogowe. Norma rozróżnia wiele rodzajów podkładów: żywiczne, asfaltowe, magnezjowe, siarczanowo-wapniowe oraz najpowszechniej stosowane cementowe. W tabeli 1 podano wykaz cech jakie należy zbadać w przypadku podkładów cementowych oraz siarczanowo-wapniowych, często stosowanych jako warstwa nośna w przypadku wykładziny z płytek ceramicznych. Zaletą tej normy jest podawanie w większości przypadków klas dla danych cech. Pozwala to producentowi kleju bardzo precyzyjne określić wymagania jakie powinny spełniać m.in. podkłady pod płytki ceramiczne. W tabelach 2–4 przedstawiono przykładowe klasy Konsystencja Wartość pH Moduł sprężystości Odporność na uderzenia Przyczepność O Skurcz i pęcznienie O Czas wiązania N Wytrzymałość na nacisk koła z wykładziną N Na (jedna z trzech metod) – O O O O O O Oa O O O – O O O O N O – O Twardość podkładów asfaltowych Siarczanowo-wapniowy O Twardość powierzchni N Odporność na nacisk koła N Odporność na ścieranie „BCA” Wytrzymałość na zginanie Cementowy Typ podkładu Odporność na ścieranie Böhmego Wytrzymałość na ściskanie Tabela 1. Wykaz badań w przypadku podkładów cementowych i siarczanowo-wapniowych (wg PN-EN 13813:2003) Oznaczenia: N – badania normowe (obowiązkowe), O – badanie opcjonalne (właściwe dla danego podkładu), a – tylko dla materiałów przeznaczonych na podkłady podlegające ścieraniu Tabela 2. Klasy wytrzymałości na ściskanie (compression) – materiałów przeznaczonych na podkłady podłogowe (wg PN-EN 13892-2) Klasa Wytrzymałość na ściskanie [N/mm2] C5 C7 C12 C16 C20 C25 C30 C35 C40 C50 C60 C70 C80 5 7 12 16 20 25 30 35 40 50 60 70 80 45 46 winny wynosić 3–6 m (Instrukcje, Wytyczne, Poradniki 397/2004 Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, część B: Roboty wykończeniowe, Zeszyt 5: Okładziny i wykładziny z płytek ceramicznych, ITB 2004), przy czym mniejsza wartość dotyczy podkładów wykonanych na zewnątrz, natomiast wartość do 6 m zalecana jest w przypadku klasycznych, niemodyfikowanych podkładów cementowych w pomieszczeniach nie narażonych na duże wahania temperatury. Dylatacja jest najsłabszym miejscem powierzchni wykończonej płytkami. To w tych miejscach najczęściej dochodzi do przecieków, nieszczelności czy odspojeń i w związku z tym zbyt duża liczba dylatacji nie jest wskazana. W przypadku wykładziny ceramicznej do bardzo ważnych decyzji należy właściwy dobór kleju do mocowania płytek (w zależności od miejsca wbudowania płytek, rodzaju podłoża, płytek itp). Kleje do płytek ceramicznych muszą spełniać wymagania określone w PN-EN 12004:2002 Kleje do płytek. Definicje i wymagania techniczne oraz aneksie do PN-EN 12004:2002/A1 z października 2003 r. Zakres wymagań oraz metodyka badań jest zróżnicowana dodatkowo w zależności od miejsca wbudowania: warunki wewnętrzne, zewnętrzne; rodzaju powierzchni: podłoga, ściana oraz przeznaczenia. Oprócz wymagań podstawowych kleje do płytek ceramicznych bardzo często wykazują dodatkowe właściwości, określane jako wymagania fakultatywne. Rodzaj spoiwa w sposób decydujący wpływa na parametry, a więc i zastosowanie klejów. Zaprawy klejące na spoiwie cementowym zazwyczaj nie są elastyczne, więc nie powinno się ich używać w miejscach narażonych na duże odkształcenia. ▼ dla wybranych badań obowiązkowych lub opcjonalnych, jakim podlegają podkłady. Oprócz wymagań dotyczących cech materiałowych, niezwykle istotne jest wykonanie podkładu zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. W przypadku gotowych suchych mieszanek, ich producenci w kartach technicznych produktu, ewentualnie na opakowaniach podają informacje dotyczące technologii wykonania wylewki, minimalnej grubości, proporcji ilości wody do ilości zaprawy oraz konieczności wykonania dylatacji. W praktyce nadal często wylewki wykonuje się z mieszaniny piasku lub drobnej pospółki, cementu oraz wody, dla których proporcje dobiera się na podstawie doświadczenia wykonawcy. W celu poprawienia właściwości roboczych tego typu mieszanki, bardzo często dodaje się większą ilość wody niż jest to wymagane. Pogarsza to mechaniczne parametry wylewki m.in wytrzymałość. Jest to tylko jeden z typowych błędów popełnianych podczas wykonywania wylewek. Inne dotyczą np. dylatacji obwodowych – przyściennych oraz w przypadku większych powierzchni, nacięć skurczowych dzielących powierzchnie na mniejsze fragmenty. Bardzo często pomija się te zagadnienia, co powoduje powstawanie spękań podłoża, a w konsekwencji i płytek ceramicznych. Istotny jest również czas kiedy nacięcia się wykonuje. Jedną z przyczyn spękania podkładów cementowych może być skurcz, szczególnie intensywny w początkowej fazie dojrzewania wylewki. Z wiekiem narasta wytrzymałość wylewki, co powoduje, że jest ona w stanie przenieść większą część odkształceń skurczowych bez pękania i dlatego jak najwcześniejsze nacięcie szczelin skurczowych jest tak istotne w przypadku wylewek cementowych. Zazwyczaj przyjmuje się, że w zależności od warunków, użytych materiałów oraz grubości warstwy, odległości pomiędzy dylatacjami podkładu po- Kleje na bazie żywic epoksydowych, z uwagi na dużą odporność chemiczną tego typu żywic, mogą być wykorzystywane do mocowanie płytek w miejscach narażonych na agresję środowiska chemicznego. Najtańsze z wymienionych produktów to zaprawy klejące na bazie cementu. Ich podstawowe zalety oraz wady są powszechnie znane. Należy jednak wspomnieć, że nie wolno używać zapraw klejących do wyrównywania podłoża. Związane jest to ze znacznie większym skurczem kleju w stosunku do materiału, z którego wykonano podłoże. Zbyt duża grubość kleju sprzyja powstawaniu spękań skurczowych, co może powodować niszczenie wykładziny ceramicznej.Na każdym opakowaniu kleju powinna być zawarta informacja dotycząca wymiarów zęba packi zębatej służącej do nakładania kleju na powierzchnię.Przestrzegając tych obostrzeń unikniemy powstania rys związanych ze skurczem kleju. Kleje tzw. elastyczne to wyroby dyspersyjne przeznaczone do przyklejania płytek do trudnych podłoży np. płyt gipsowo-kartonowych, elementów drewnianych itp. Podczas układania płytek na nietypowym podłożu zaleca się wykonać próbę przyczepności z uwagi na fakt badania większości klejów na typowym, betonowym podkładzie. Wyjątek stanowią kleje na bazie żywic reaktywnych, które w przypadku epoksydów osiągają wysokie przyczepności, przewyższające wytrzymałość na oderwanie większości materiałów stanowiących podkłady pod płytki. Duże odkształcenia w podkładzie występują w przypadku stosowania ogrzewania podłogowego. Wahania temperatury, nagrzewanie się podłoża do kilkudziesięciu stopni (uzależnione od rodzaju zastosowanej technologii ogrzewania) powoduje powstawanie odkształceń, które z kolei mogą wywołać pękanie podkładu oraz płytek, co prowadzi do uszkodzenia podłogi. W tym przypadku należy stosować kleje dyspersyjne (elastyczne). W przypadku wykonywania wykładzin ceramicznych w pomieszczeniach mokrych lub znajdujących się na zewnątrz należy uświadomić sobie fakt, że nawet w przypadku prawidłowego spo- Atlasowe kleje do zadań specjalnych Specjalistyczne zaprawy klejące ATLASA do płytek ceramicznych pozwalają przyklejać płytki na trudnych powierzchniach. Potrafią też jednocześnie wyrównywać podłoże i mocować płytki. ATLAS PLUS – zaprawa o zwiększonej elastyczności i przyczepności, klei płytki na płytki To gotowa, sucha mieszanka najwyższej jakości spoiwa cementowego, kruszyw oraz specjalnie dobranych środków modyfikujących. Dzięki zwiększonej elastyczności i przyczepności polecana jest do przyklejania płytek zwłaszcza na tarasach i balkonach oraz na podłożach wykonanych w systemie ogrzewania podłogowego. Nadaje się także do układania płytek m.in. na powierzchni starej glazury i terakoty, pozostałościach silnie przylegających klejów i zapraw cementowych, a nawet asfaltu oraz na sklejce wodoodpornej. Jest mrozo- i wodoodporna, może być stosowana zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Opakowania: 4, 5, 10 i 25 kg Cena netto 1,99 zł/kg Wyrób zgodny z PN-EN 12004:2002/A1:2003 – klasa C2TE Ocena Higieniczna PZH nr 1039/B-690/92 ATLAS CAL N – jednocześnie wyrównuje podłoże i przykleja płytki Maksymalna grubość warstwy sklejenia zdecydowanej większości zapraw klejących to 5 mm. ATLAS CAL N to klej, który można stosować od 4 do 20 mm i to w jednej warstwie. Doskonale wyrówna się nim nierówności, jednocześnie przyklejając płytki. Stosując go, nie pozostawimy pustych przestrzeni pod płytką. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku klejenia płytek o dużej powierzchni lub płytek o silnie profilowanym spodzie, a także gdy przyklejamy płytki na tarasach i balkonach. Dokładne wypełnienie przestrzeni pod okładziną nie narazi jej na pęknięcie, spowodowane np. naciskiem na „pusty“ narożnik. Ze względu na rzadszą konsystencję, CAL N można stosować tylko do przyklejania płytek na podłogach (także w systemie ogrzewania podłogowego) wewnątrz, jak i na zewnątrz. Opakowanie 25 kg Cena netto 1,52 zł/kg Wyrób zgodny z PN-EN 12004:2002/A1:2003 – klasa C2E Atest Higieniczny PZH nr 2/B-1547/96 bezpłatna infolinia: 0-800 168 083 www.atlas.com.pl inowania nie uzyskuje się wodoszczelności powierzchni. Związane jest to m.in. z wykruszaniem się spoin oraz ich większą nasiąkliwością niż płytek. Z tego też powodu w przypadku powierzchni narażonych na działanie wody, obligatoryjnie należy stosować warstwy wodochronne w postaci rozwijanych z rolki arkuszy lub nanoszonej płynnej „folii”. O specjalnych właściwościach klejów reaktywnych świadczy m.in. badanie na ścinanie, którego nie wykonuje się w przypadku klejów cementowych. Istota badania polega na połączeniu zaprawą klejową, przez odpowiednie otwory w szablonie, dwóch płytek, a następnie po odpowiednim ich kondycjonowaniu wykonanie właściwej próby ścinania. Przykładane są siły równoległe do płaszczyzny płytek w taki sposób, że na połączenie klejowe działają siły tnące, będące jednocześnie siłami normalnymi dla badanych płytek. Warto zwrócić uwagę na dosyć dużą różnicę temperatury podczas procesu kondycjonowania próbki. Wynosi ona ok. 75oC i ma za zadanie wykazać właściwości połączenia klejowego w przypadku gwałtownej, skokowej zmiany temperatury. Podsumowując omawianie właściwości klejów do płytek ceramicznych, należy zauważyć,że spełnienie odpowiednich wymagań zawsze związane jest z przeznaczeniem, miejscem wbudowania kleju itp. Najbardziej rozpowszechnione kleje, na bazie cementu, przeznaczone są do podkładów sztywnych: beton, tynk, mur itp., które są najbardziej rozpowszechnione, a co za tym idzie udział tych klejów w rynku jest największy. Kleje dyspersyjne mają specyficzne cechy pozwalające stosować je w warunkach, w których kleje cementowe nie zapewniają odpowiednich parametrów łączenia. Dotyczy to różnego rodzaju nietypowych podłoży – np. płyty gipsowej, drewna. Stosuje się je również na podłogach, w których zamontowano ogrzewanie podłogowe, gdzie występują duże odkształcenia wywołane zmienną temperaturą. Klejów dyspersyjnych nie używa się zazwyczaj na zewnątrz z uwagi na ograniczoną odporność większości z nich na działanie wody. Kleje na bazie żywic reaktywnych, są najdroższe. Należą do grupy wyrobów najbardziej uniwersalnych, pozwalających na układanie płytek na różnych rodzajach podkładów i w większości przypadków wzmacniają podłoże. Jedną z ich najistotniejszych cech, poza wytrzymałością, jest wysoka odporność chemiczna, która pozwala stosować je w miejscach narażonych na kontakt z agresywnym środowiskiem chemicznym. Z przytoczonych rozważań jednoznacznie wynika, że o efekcie końcowym, gwarantującym bezproblemowe wieloletnie użytkowanie nawierzchni wykończonych płytkami ceramicznymi, przede wszystkim decyduje sposób przygotowania podłoża oraz rodzaj zastosowanego kleju, a w mniejszym stopniu jakość płytek ceramicznych, które z uwagi na produkcję uprzemysłowioną i tak muszą spełniać wysokie wymagania normowe. ■ 47 Kleje Alpol na trudne podłoża W ybór sposobu wykończenia ścian i podłóg to bardzo ważny element procesu inwestycyjnego, od którego zależy w dużym stopniu efekt końcowy. Jednym z wielu sposobów, umożliwiających uzyskanie bardzo pięknych i trwałych powierzchni jest stosowanie okładzin z płytek ceramicznych, gresowych lub kamiennych, które muszą być mocowane klejem dobranym do podłoża, miejsca i warunków eksploatacji. Do najlepszych i najbardziej uniwersalnych należą kleje elastyczne. PODSTAWĄ ODPOWIEDNI KLEJ Podczas wyboru płytek ceramicznych należy brać pod uwagę nie tylko ich walory estetyczne, ale również miejsce w którym mają być zastosowane, gdyż określa ono parametry, takie jak antypoślizgowość, nasiąkliwość, odporność na ścieranie, plamienie, środki che-miczne. Aby długo cieszyć się uzyskanym efektem, a użytkowanie okładzin nie stwarzało problemów, szczególną uwagę należy zwrócić na dobór odpowiedniego kleju. Dzięki nowoczesnym produktom chemii budowlanej płytki ceramiczne, gresowe lub kamienne można układać na trudnych podłożach. Nie stwarzają więc problemu ani podłoża ogrzewane, odkształcalne, o dużym natężeniu ruchu, z materiałów drewnopochodnych, anhydrytu, asfaltu, starych okładzin ceramicznych, ani też podłoża tzw. krytyczne. Wymagają one jednak zgodnego z technologią odpowiedniego przygotowania i zastosowania właściwych klejów – klejów elastycznych ALPOL. WYBIERAJ I KLEJ Firma Alpol Gips ma w swojej ofercie bogaty wybór produktów umożliwiających właściwe przygotowanie podłoża (grunty, zaprawy, tynki, posadzki, hydroizolacje) oraz zapraw klejących, w których dużą grupę stanowią elastyczne kleje cementowe. W celu ułatwienia doboru najwłaściwszego produktu do rodzaju podłoża i okładzin zaprezentujemy poszczególne rodzaje klejów elastycznych. ■ Klej do gresu uelastyczniony Alpol AK 511 ■ Klej do marmuru elastyczny biały Alpol AK 514 (klasa C1T) (klasa C2TE) Służy do przyklejania płytek gresowych, a także wielkowyPrzeznaczony do przyklejania płyt marmurowych, granitomiarowych płytek glazurowanych, terakotowych i kamienwych, z piaskowca, pustaków szklanych i innych, a także nych (poza marmurowymi) do podłoży mineralnych (rówwszelkiego rodzaju płytek ceramicznych, wewnątrz i na zenież na ogrzewanie podłogowe) wewnątrz i na zewnątrz wnątrz budynków, również na podłożach krytycznych. budynków. Rodzaje podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienRodzaj podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienne; mury z cegieł i pustaków ceramicznych, silikatowych i ne; mury z cegieł i pustaków ceramicznych, silikatowych bloczków z betonu komórkowego; podłoża betonowe odi bloczków z betonu komórkowego; podłoża betonowe odpowiednio wysezonowane; posadzki betonowe, anhydrytopowiednio wysezonowane. we i asfaltowe; stara glazura i terakota. ■ Klej szybkowiążący elastyczny Alpol AK 512 ■ Klej do gresu elastyczny Alpol AK 515 (klasa C2FT) (klasa C2T) Przeznaczony do przyklejania różnego rodzaju płytek greZalecany do przyklejania różnego rodzaju płytek gresosowych oraz wielkowymiarowych płytek glazurowanych, wych oraz płytek kamiennych (poza marmurowymi), klinterakotowych i kamiennych (poza marmurowymi), klinkiekierowych i innych o niskiej nasiąkliwości na podłożach kryrowych i innych o niskiej nasiąkliwości na podłożach krytycznych (odkształcalnych, podgrzewanych, na tarasach, tycznych (odkształcalnych, podgrzewanych, na tarasach, balkonach itp.), wewnątrz i na zewnątrz budynków. balkonach itp.). Zalecany wszędzie tam, gdzie wymagany Rodzaj podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienne; jest szybki postęp robót. Do stosowania wewnątrz i na zemury z cegieł i pustaków ceramicznych, silikatowych i bloczwnątrz budynków. ków z betonu komórkowego; podłoża betonowe wysezonoRodzaj podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienwane; posadzki betonowe,anhydrytowe i asfaltowe; stara glane; mury z cegieł i pustaków ceramicznych, silikatowych zura i terakota. i bloczków z betonu komórkowego; podłoża betonowe; posadzki cementowe i anhydrytowe odpowiednio wysezo- ■ Klej upłynniony wysoko elastyczny Alpol AK 516 nowane; stara glazura i terakota. (klasa C2FE) Służy do przyklejania terakoty, płytek kamiennych i greso■ Klej elastyczny Alpol AK 513 wych na wszelkiego rodzaju podłożach poziomych, a w (klasa C2TE) szczególności krytycznych (odkształcalnych, podgrzewaPolecany do przyklejania glazury, terakoty i płytek kamiennych, na tarasach, balkonach itp.). Ze względu na jego półnych na podłożach krytycznych (odkształcalnych, podgrzepłynną konsystencję i odpowiednią technologię robót elimiwanych, na tarasach, balkonach itp.) z wyłączeniem płytek nowane są pustki powietrzne pod płytkami, co uniemożliwia marmurowych, gresowych, klinkierowych i innych o niskiej penetrację wody. Zalecany jako składnik systemów hydronasiąkliwości, wewnątrz i na zewnątrz budynków. izolacji ALPOL HYDRO PLUS, ALPOL HYDRO PLUS T Rodzaj podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienoraz ALPOL AQUA PLUS, wewnątrz i na zewnątrz budynków. ne; mury z cegieł i pustaków ceramicznych, silikatowych Rodzaj podłoża: betonowe; posadzki cementowe, anhydryi bloczków z betonu komórkowego; podłoża betonowe towe; stara terakota; podkłady grzewcze. wysezonowane; posadzki betonowe, anhydrytowe i asfaltowe; stara glazura i terakota. 48 ■ Klej upłynniony elastyczny średniowarstwowy do okładzin ceramicznych Alpol AK 517 (klasa C2FE) Można stosować do przylejania terakoty, płytek gresowych i kamiennych na wszelkiego rodzaju podłożach poziomych, a w szczególności krytycznych (odkształcalnych, podgrzewanych, tarasach, balkonach itp.). Umożliwia jednoczesne klejenie i wyrównywanie podłoża warstwą od 4 do 20 mm. Szczególnie polecany do przyklejania płytek metodą średniowarstwową. Ze względu na jego półpłynną konsystencję i odpowiednią technologię robót eliminowane są pustki powietrzne pod płytkami,co uniemożliwia penetrację wody. Zalecany jako składnik systemów hydroizolacji ALPOL HYDRO PLUS, ALPOL HYDRO PLUS T oraz ALPOL AQUA PLUS wewnątrz i na zewnątrz budynków. Rodzaj podłoża: betonowe; posadzki cementowe, anhydrytowe; stara terakota; podkłady grzewcze. Wszystkie kleje spełniają wymagania normy PN-EN 12004:2002/A1. Pomoc klientom zapewniają regionalni przedstawiciele handlowi i doradcy techniczni firmy Alpol, do których zawsze można zwrócić się o poradę. Więcej informacji na temat zastosowania opisanych produktów można uzyskać na stronie internetowej www.alpol.pl oraz w Dziale Doradztwa Technicznego i Zastosowań pod numerem telefonu: 041/372 11 22. Parametry deklarowane klejów cementowych ALPOL (PN-EN 12004:2002/A1) Symbol AK 511 AK 512 AK 513 AK 514 AK 515 Nazwa Klej do gresu uelastyczniony Klej szybkążący elastyczny Klej elastyczny Klej do marmuru elastyczny biały Klej do gresu elastyczny Klasa AK 516 AK 517* Klej upłynniony elastyczny Klej upłynniony średniowarstwowy wysoko elastyczny do okłdzin ceramicznych C1T C2FT C2TE C2TE C2T C2FE C2FE Gęstość nasypowa [kg/dm3] ok. 1,3 ok. 1,32 ok. 1,4 ok. 1,3 ok. 1,4 ok. 1,35 ok. 1,39 Właściwa ilość wody [dm3] na 25 kg na 5 kg na 1 kg ok. 6 ok. 1,2 ok. 0,24 5,75–6,25 1,15–1,25 0,23–0,25 ok. 6,5 ok. 1,3 ok. 0,26 ok. 6,8 – ok. 0,27 ok. 6,5 – ok. 0,26 6–6,5 – 0,24–0,26 4,5–5 – 0,18–0,20 Spoinowanie [h] po 24 po 6 po 48 po 48 po 48 po 6 po 6 Użytkowanie [h] po 24 po 4 po 48 po 48 po 48 po 6 po 6 Czas korekty [min] ≤10 ≤10 ≤10 ≤10 ≤10 ≤10 ≤10 Czas zużycia [min] ok. 120 ok. 15 ok. 120 ok. 120 ok. 120 ok. 60 ok. 60 Wydajność [dm3] z 25 kg z 5 kg z 1 kg ok. 22 ok. 4,5 ok. 0,9 ok. 20 ok. 4 ok. 0,8 ok. 21 ok. 4,2 ok. 0,85 ok. 21 – ok. 0,8 ok. 23,5 – ok. 0,95 ok. 19 – ok. 0,8 ok. 17 – ok. 0,68 ok. 2,5 ok. 3,1 – ok. 2,8 ok. 3,5 – ok. 2,6 ok. 3,2 – ok. 2,8 ok. 3,4 – ok. 2,4 ok. 3,0 – ok. 2,5 ok. 3,4 ok. 4 – – 6 Orientacyjne zużycie przy przyklejaniu 1m2 płytek [kg] – paca zębata 6 mm – paca zębata 8 mm – paca zębata 10 mm – paca z zębami półokrągłymi – – – – – 5–7 12 Czas otwarty ≥0,5 N/mm2 po 20 min ≥0,5 N/mm2 po10 min ≥0,5 N/mm2 po 30 min ≥0,5 N/mm2 po 30 min ≥0,5 N/mm2 po 20 min ≥0,5 N/mm2 po 30 min ≥0,5 N/mm2 po 30 min. Spływ [mm] <0,5 <0,5 <0,5 <0,5 < 0,5 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy ≥0,5 nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy ≥0,5 ≥0,5 Przyczepność początkowa [MPa] ≥0,5 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 Przyczepność po starzeniu termicznym [MPa] ≥0,5 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 Przyczepność po zanurzeniu w wodzie [MPa] ≥0,5 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 Przyczepność po cyklach zamrażania i rozmrażania [MPa] ≥0,5 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 ≥1,0 S1 (≥2,5 i ≤5) S2 (≥5) S2 (≥5) S2 (≥5) S2 (≥5) S2 (≥5) S2 (≥5) Przyczepność wczesna [MPa] Odkształcenie poprzeczne [mm] C1 – kleje cementowe normalnie wiążące C2 – kleje cementowe o podwyższonych parametrach F – kleje cementowe szybkowiążące * NOWOŚĆ (dostępny w sprzedaży od kwietnia 2007 r.) T – kleje cementowe o ograniczonym spływie E – kleje cementowe o wydłużonym czasie otwartym S1 – kleje cementowe odkształcalne S2 – kleje cementowe wysoko odkształcalne ALPOL GIPS Sp. z o.o., tel. 041/372 11 00, fax 041/372 12 84, www.alpol.pl 49 To się klei! Układanie płytek z produktami firmy KREISEL W ykładziny ceramiczne i z kamienia naturalnego stanowią doskonałe wykończenie powierzchni nie tylko wewnątrz budynków, ale także na zewnątrz. Jednak, aby nie mieć problemów podczas eksploatacji, długo cieszyć się pięknem ceramicznej lub kamiennej wykładziny warto skorzystać ze sprawdzonych produktów, które oferuje firma KREISEL. Przygotowanie podłoża: naprawa, gruntowanie, izolacja. W przypadku podłoży słabych, pylących należy zastosować odpowiedni preparat gruntujący: GRUNTOLIT-W 301, GRUNTOLIT-SG 302 lub GRUNTOLIT-R 303, które m.in.: zwiększają przyczepność nakładanych zapraw i powłok, zmniejszają oraz wyrównują chłonność podłoża i zwiększają jego wodoodporność, wydłużają czas możliwej obróbki nakładanych zapraw. Podłoża często wymagają naprawy, uzupełnienia ubytków. Do tego celu służą odpowiednie zaprawy: POZBUD 427 oraz szybkowiążący RENOBUD 429.W przypadku układania płytek na podłogach na pewno ułatwi nam wykonywanie dal- szych prac wylanie wylewki samopoziomującej RENOGRUNT 410 lub 411. Na tarasach i balkonach, w basenach, a także w pomieszczeniach wilgotnych takich jak łazienki, kuchnie itp. należy wykonać izolację podpłytkową (alternatywną), która ogranicza przenikanie wody do podłoża. Do tego celu służą specjalne zaprawy izolacyjne: płynna folia FOLBIT 800 (do wnętrz), cementowa jednoskładnikowa BUDOSZCZEL-H 810, cementowo-polimerowa dwuskładnikowa AQUASZCZEL 820. Układamy płytki! Wybór zaprawy uzależniony jest od rodzaju podłoża do jakiego musimy przykleić okładzinę oraz od rodzaju płytki. Kleje sztywne: UNI MULTI 101 i MULTI 102 przeznaczone są do przyklejenia płytek ceramicznych wewnątrz pomieszczeń do takich podłoży jak: beton (zwykły, lekki, beton komórkowy), jastrych cementowy, tynki cementowo–wapienne, cementowe oraz gipsowe. Klej półelastyczny – SUPER MULTI 103 nadaje się do wnętrz jak i na zewnątrz, do przyklejenia płytek ceramicznych oraz klinkierowych, do wszystkich wymienionych wcześniej podłoży i do płyt gipsowo-kartonowych, jastrychów anhydrytowych oraz cementowych, także z ogrzewaniem podłogowym. Kleje elastyczne: GRES MULTI 105 oraz ELASTI MULTI Specjal 104 przeznaczone są do przyklejania wszystkich rodzajów płytek, także kamiennych na wszystkie podłoża mineralne, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Przede wszystkim przeznaczone są na tarasy i balkony oraz do przyklejania płytek na podłoża pokryte płynnymi foliami izolacyjnymi i do przyklejania wykładziny „płytka na płytkę”. Do wielkoformatowych płytek podłogowych, na wszystkie podłoża wewnątrz pomiesz- czeń należy zastosować klej upłynniony MAXI MULTI 107. Dzięki płynnej konsystencji płytka przylega do kleju na 100% powierzchni. Płytki kamienne na wszystkie podłoża wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń przykleja się białym, elastycznym klejem KAMLEP Plus 108. Kleje cementowe nie są przeznaczone na podłoża drewnopochodne (OSB, wiórowe itp.). Do tego nadaje się klej dyspersyjny MULTILEP-F 109, który można stosować także do wykonywania okładzin w basenach. Na koniec coś dla tych, którym się spieszy – szybkowiążąca zaprawa klejąca EXTRALEP 106, po zastosowaniu której już po 4 godzinach można spoinować. Ostatnie szlify, czyli spoinowanie. KREISEL ma w ofercie cztery zaprawy do spoinowania i jedną silikonową masę uszczelniającą (SILIKOLOR 720), idealną do wykonania spoin trwale elastycznych. Najpopularniejszą zaprawą do spoinowania jest wodoodporna i mrozoodporna FUGA DE LUX Impresja 700, która stosowana jest do spoin szerokości 2–12 mm i występuje aż w 24 kolorach, co bardzo ułatwia dopasowanie do koloru płytek. Ponadto, charakteryzuje się zwiększoną odpornością na ścieranie, zamrażanie i rozmrażanie oraz działanie wody. Może być stosowana na podłożach z ogrzewaniem podłogowym. Ciekawą propozycją jest FUGA EPOXI 710, czyli epoksydowa zaprawa klejowo-fugowa wyjątkowo odporna na korozję chemiczną. Dzięki odporności polecana jest do takich pomieszczeń jak: warsztaty, pralnie, zakłady masarskie, baseny, łaźnie itp. www.kreisel.pl 50 Produkty mira do układania płytek ceramicznych i kamienia naturalnego R odzaj wykończenia posadzki w pomieszczeniach oraz na tarasach i balkonach ma istotny wpływ na ich walory użytkowe i funkcjonalność. Nowoczesna chemia budowlana umożliwia układanie płytek ceramicznych i z kamienia naturalnego na niemal każdym rodzaju podłoża budowlanego, tzn. na betonie, cegle, betonie komórkowym, starych okładzinach ceramicznych, płytach gipsowo-kartonowych, drewnie, materiałach drewnopochodnych i stalowych. Należy jednak przestrzegać kilku zasad. Podstawowa czynność to prawidłowe przygotowanie podłoża. Jej zaniechanie zniweczy efekty stosowania nawet najlepszych produktów. Okładziny układamy na podłożu stabilnym, odkurzonym i odtłuszczonym. Ewentualne nierówności oraz ubytki należy naprawić i uzupełnić. Następnie podłoże należy zagruntować emulsją do gruntowania mira 4120 sealer lub mira 4180 primer. Podłoży niechłonnych, takich jak stare okładziny ceramiczne, powłoki lakiernicze nie gruntować. Na przygotowane i zagruntowane podłoże możemy ukła- dać płytki ceramiczne lub z kamienia naturalnego. W tym miejscu jednak rodzi się pytanie, jakiego użyć kleju? Producenci oferują od kilku do kilkunastu rodzajów klejów, z których część przeznaczona jest do konkretnych wykładzin. Taki podział wynika z różnej receptury zaprawy. Na ogół kleje podstawowe, np. mira 3000 standardfix, przeznaczone są do płytek nasiąkliwych układanych na stabilnych podłożach mineralnych. Natomiast w przypadku okładzin o nasiąkliwości poniżej 3%, posadzek z ogrzewaniem wodnym, elektrycznym, tarasów i balkonów bezwzględnie należy stosować kleje elastyczne, np. mira 3100 unifix, mira 3130 superfix, mira 3150 planfix. Kleje elastyczne pozwalają przenosić naprężenia wynikające z rozszerzalności termicznej materiałów, pracy podłoża np. drewnianego, drewnopochodnego lub stalowego.Na tzw.trudne podłoża, takie jak stal czy drewno należy stosować kleje wysoko elastyczne np.mira 3500 multiflex lub mira 3600 multicrete. W przypadku układania płytek na podłodze z ogrzewaniem podłogowym oraz na tarasach i balkonach zalecamy użycie kleju półpłynnego mira 3150 planfix lub 3250 super planfix. Klej półpłynny idealnie pokrywa podłoże i eliminuje powstawanie pustek pod płytkami. Ma to szczególne znaczenie przy wykonywaniu wykładzin na tarasach i balkonach (fotografia) oraz instalowaniu płytek w dużym formacie. Do wykonywania posadzki z kamienia naturalnego zalecamy stosowanie białego kleju mira 3110 unifix, mira 3130 superfix, mira 3250 superplanfix, który jest neutralny dla naturalnych okładzin i tym samym nie powoduje przebarwień oraz w istotny sposób ogranicza ryzyko wystąpienia wykwitów z węglanu wapnia. W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących produktów mira prosimy o kontaktt z firmą 032-7394804; 032-7394805 lub zapraszamy na naszą stronę internetową www.mira.pl Kleje półpłynne mira 3150 planfix oraz mira 3250 superplanfix idealnie pokrywają całe podłoże, co eliminuje powstawanie pustek pod płytką Mira Polska Sp. z o.o. e-mail: [email protected] 51 RUBI® radzi – jak wiercić „na sucho” otwory w płytkach gresowych D zięki kontaktom ze specjalistami z branży budowlanej oraz przemysłu ceramicznego, RUBI® systematycznie wzbogaca gamę narzędzi do wiercenia. Ciągły rozwój, badanie rynku i testy laboratoryjne mają na celu dostarczenie glazurnikom narzędzi do szybkiego i bezawaryjnego wykonywania nawet najtrudniejszych prac. Odpowiadając na liczne zapytania otrzymywane od klientów, krótko omówimy proponowany przez firmę RUBI® sposób korzystania z nowych koronek diamentowych do wiercenia na sucho (fotografia 1). Umożliwiają one wykonywanie otworów w twardych materiałach ceramicznych, np. gresie porcelanowym (w tym także szkliwionym) w szerokim zakresie średnic. Istnieje kilka sposobów wykonywania otworów w twardych płytach gresowych. W przypadku, gdy do tego celu używamy Fot. 1. Koronki diamentowe do wiercenia na sucho Fot. 2. Do wiercenia otworów „na sucho” w gresie nie stosuje się wiertarek Fot. 3. Wykonanie otworu „na sucho” wymaga posłużenia się wysokoobrotową szlifierką 52 wiertarki (fotografia 2), to możemy robić to jedynie w wersji „na mokro”, tj. za pomocą koronek diamentowych chłodzonych wodą, co w niektórych sytuacjach jest uciążliwe lub niewykonalne. Innym, mniej profesjonalnym sposobem jest nacinanie tarczą diamentową i wyłamywanie otworu obcęgami, co pozostawia nieregularne krawędzie i jest nieskuteczne w przypadku otworów o niewielkiej średnicy. Metody, polegające np. na użyciu wierteł widiowych to żmudna, a nieraz wręcz niewykonalna operacja, która często kończy się zniszczeniem wiertła lub uszkodzeniem płytki. Fachowe wykonanie otworu „na sucho” wymaga posłużenia się wysokoobrotową szlifierką (10–14 tys. obrotów na minutę) (fotografia 3) z diamentowymi koronkami do wiercenia na sucho. RUBI® oferuje koronki średnicy 20–65 mm (nr katalogowy 04910 do 04916), które zaleca stosować ze szlifierką A-115-N (nr kat. 50942) lub A-125-N (nr kat. 50941). Dodatkowym elementem, który umożliwia precyzyjne i bezpieczne wykonanie otworu wysokoobrotową szlifierką z koronką diamentową jest prowadnica centrująca (nr kat. 50910) – fotografia 4. Jest ona mocowana do podłoża za pomocą przyssawki i ma możliwość regulacji średnicy w zakresie 20–90 mm. Jej głównym zadaniem jest zapobieżenie niekontrolowanym przesunięciom narzędzia podczas wykonywania operacji. Kilka praktycznych uwag. Koronki do wiercenia na sucho umożliwiają wykonywanie otworów w sytuacjach, w których praca na mokro byłaby kłopotliwa (brak wody, bliskość elementów elektrycznych itp.) lub wręcz niewykonalna. Konieczne jest zastosowanie szlifierki, gdyż koronki diamentowe do wiercenia na sucho pracują na bardzo wysokich obrotach (10 tys.–14 tys. obr/min). Należy pamiętać, że otwór wykonujemy w płytce nie zamocowanej do podłoża. Przy wierceniu otworu na sucho wysokoobrotową szlifierką zaleca się używanie prowadnicy centrującej koronkę diamentową, którą do płytki mocuje się za pomocą przyssawki (fotografia 5). Właściwe działanie przyssawki wymaga, aby powierzchnia jej mocowania była gładka. Inną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę przy używaniu koronki diamentowej „na sucho”, jest sposób wykonywania otworu. W odróżnieniu od tradycyjnych narzędzi wolnoobrotowych, w przypadku których precyzyjny otwór uzyskuje się przez Fot. 4. Prowadnica centrująca Fot. 5. Prowadnicę centrującą mocuje się do płytki za pomocą przyssawki Fot. 7. Wiercenie wykonuje się wprowadzając koronkę w materiał z niewielkim odchyleniem prostopadłe oddziaływanie na nawiercany materiał, koronki wysokoobrotowe pracujące na sucho powinny być prowadzone w prowadnicy centrującej ruchem okrężnym (fotografia 6). Wiercenie ruchem okrężnym wykonuje się wprowadzając koronkę w materiał nie pionowo, lecz z niewielkim odchyleniem (fotografia 7), które przez ruch kolisty narzędzia kontynuuje się podczas całego procesu wiercenia. Dzięki tej technice uzyskamy lepsze chłodzenie koronki, a co za tym idzie – jej większą wydajność i trwałość. Prostopadłe wykonywanie otworu ogranicza bowiem cyrkulację powietrza w strefie skrawania narzędzia i powoduje znacznie szybsze jego zużycie. Fot. 6. Koronki wysokoobrotowe pracujące „na sucho” powinny być prowadzone w prowadnicy centrującej ruchem okrężnym 53 Płytki ceramiczne na BUDMIE 2007 MGR INŻ . H ENRYK P IECZAROWSKI Międzynarodowe Targi Budownictwa Budma 2007 odbyły się w Poznaniu 23–26 stycznia br. Uczestniczyło w nich ponad 1200 wystawców z 29 państw, w tym tylko 6 firm reprezentujących potężną polską branżę płytek ceramicznych, której potencjał produkcyjny szacowany jest na przeszło 130 mln m2, co daje trzecie miejsce wśród europejskich wytwórców. Można tylko żałować, że nie została wykorzystana szansa zaprezentowania pełnej oferty polskich producentów płytek. Targom towarzyszył bogaty program spotkań, konferencji i sympozjów, np. Dzień Inżyniera Budownictwa, Targowe Spotkania z Architekturą, Dni Dystrybutora, Dzień Glazurnika oraz specjalistyczne ekspozycje, m.in. Salon Nieruchomości i Inwestycji INVESTFIELD, Centrum Budownictwa Sportowego. Niewątpliwie ważnym wydarzeniem dla branży płytek ceramicznych było ogłoszenie przez naszą redakcję wyników konkursu Perły Ceramiki UE 2006 (relację z tej imprezy zamieszczamy na str. 14-19). Wśród polskich producentów płytek ceramicznych prezentujących swoją Fot. 1. Kolekcja Loft, Ceramika Marconi 54 ofertę na targach BUDMA 2007 byli: Polcolorit S.A., Ceramika Marconi, Ceramika Iza, Ceramika Końskie, Ceramika Nowa Gala, Star Gres, ZPC Przysucha Klinkier. Kolekcje prezentowane przez te firmy potwierdzają wysoki poziom techniczny i artystyczny płytek produkowanych przez polskie zakłady. Zainteresowanie pokazywanymi nowościami było bardzo duże! Wspólne stoisko firm Polcolorit S.A. i Ceramika Marconi, zajmujące ponad 100 m2 powierzchni, było w tegorocznej edycji targów jeszcze bardziej widoczne niż w latach ubiegłych. Nie dziwi więc duże zainteresowanie zwiedzających. Wiele kolekcji, zwłaszcza Ceramiki Marconi, np. Loft, Ardezja, Roma to awangardowe propozycje utrzymane w czystych kolorach, adresowane do młodych ludzi kochajacych prostotę i piękno, aktywnych zawodowo, dla których inspiracją jest styl industrialny. Kolekcja Loft (fotografia 1) składa się z płytek w formacie 30x60 cm w kolorach: beżowym; srebrnym; zielonym; brązowym i różowym oraz dekoracyjnych szklanych listew i elementów aluminiowych. Jak może być ciekawa i inspirująca dla projektanta pokazała targowa aranżacja, w której wykorzystano odważne połączenie płytek o metalizowanej powierzchni z płytkami czerwono-żółtymi. Urodę kompozycji podkreślono cienkimi listwami. Kolekcja Roma obejmuje płytki wspaniale imitujące trawertyn oraz dekoracje z ciętych listew utrzymane w stylu minimalistycznym. Bardzo ciekawa była również oferta Polcoloritu S.A. Największym zainteresowaniem cieszyły się kolekcje Gazel (beżowa i niebieska), Styl (fotografia 2), Gardenia oraz prezentowana, jako nowość, Corrida. Kolekcja Styl obejmuje płytki w odważnych kolorach z dekoracjami kwiatowymi w pastelowych barwach. Pozwala stworzyć, charakterystyczny dla firmy Polcolorit, klimat intymności, kobiecości i prywatności wnętrz łazienkowych. Corrida to śmiałe połączenie pastelowych płytek w beżowej tonacji z brązo- Fot. 2. Kolekcja Styl, Polcolorit S.A. wymi listwami dekoracyjnymi nawiązującymi grafiką do wzornictwa płytki. Jak zawsze w produktach tej firmy można zauważyć odważne łączenie kolorów, w tym przypadku beżu i czerwieni. Wśród kolekcji prezentowanych na Budmie 2007 na uwagę zasługiwały również Sigma oraz Greta. Sigma to kolekcja płytek w beżowo-różowej tonacji wzbogacona dekoracjami, których czarno-białe wzornictwo nawiązuje do pop-artu. Natomiast kolekcja Greta imituje drewniane okładziny. Wzbogacona jest kwiatowymi elementami dekoracyjnymi w postaci listew i płytek, zgodnych z najnowszymi światowymi trendami. W ofercie Polcoloritu S.A. nie zabrakło również kolekcji w charakterystycznym dla tej firmy stylu, tzn. z wielopłytkowymi dekoracjami roślinnymi typu bambus czy wielopłytkowymi obrazami ceramicznymi np. Gardenia. Ceramika Końskie, na wspólnym stoisku (fotografia 3) z firmą Star Gres oraz włoskimi firmami Dado Ceramika i Antica Ceramika Rubiera, zaprezentowała na powierzchni ok. 200 m2 nowe kolekcje Sorrento i Trawertyn. Zwiedzający mogli też podziwiać nowe serie płytek kuchennych 10x10 cm oraz szkliwionych, gresowych płytek podłogowych w formacie 33,3x33,3 cm, które systematycznie zastępują wycofywane z oferty kolekcje płytek podłogowych, terakotowych 25x25 cm. Oferowane płytki podłogowe gresowe mają względnie niską cenę. Prezentowane kolekcje charakteryzowały się bogatą gamą kolorystyczną oraz dobrym wzornictwem, które powinno zadowolić zarówno zwolenników tradycji jak i nowoczesności. Uwagę zwracały również dekoracje, od bogato zdobionych listew ceramicznych z motywami kwiatowymi, przez listwy szklane do listew ciętych, doskonale pasujących do wnętrz urządzanych w stylu minimalistycznym. Nie dziwi więc opinia przedstawicieli firmy i zwiedzających, że targi były udaną imprezą pod względem handlowym i promocyjnym. Liczni goście, także z zagranicy, i wyniki prowadzonych na targach rozmów pozwalają firmie z optymizmem oceniać nadchodzący rok. Mniej optymistycznie ocenia targi Ceramika Iza, która przedstawiła bogatą ofertę płytek ściennych w technologii bicottura uzupełnioną ciekawymi dekoracjami oraz mono kolorowymi płytkami podłogowymi 25x25 cm. Zdaniem przedstawiciela firmy na targach byli obecni głównie klienci indywidualni. Przedstawione przez firmę kolekcje Kora, Melba, Wiosna czy Bambus bardzo dobrze wpisywały się w aktualne trendy wzornicze. Na Budmie 2007 wiele nowości, gresowych płytek podłogowych zaliczanych do tzw. wysokiej półki, zaprezentowała Ceramika Nowa Gala. Szczególnie dużym zainteresowaniem cieszyły się kolekcje o metalizowanej powierzchni. Należy również wspomnieć o prezentacji dwóch niewielkich firm produkujących dekoracje do kolekcji płytek ceramicznych, a mianowicie Ardea Arte oraz Iden. Ardea Arte, produkująca ręcznie dekoracje z ceramicznych mas plastycznych, już po raz kolejny uczestniczyła w targach Budma. Na Budmie 2007 uwagę zwracały dekory z metalicznym szkliwem Gold (fotografia 4) oraz klasyczne w kształcie, podłogowe „gorseciki” (fotografia 5) tworzące m.in. dekoracje mozaikowe Cambridge. Z pewnością dobrze będzie przyjęta na rynku dekoracja Kawa, dwubarwny dekor Liverpool czy utrzymana w klasycznym dla firmy stylu dwukolorowa mozaika Genua. Bardzo ciekawe i z pewnością interesujące dla producentów płytek ceramicznych były elementy dekoracyjne, debiutującej na targach Budma, firmy IDEN. Wytwarzane z kompozytu mineralno-polimerowego oraz uzupełniane Fot. 3. Stoisko Ceramiki Końskie wstawkami ze szlachetnego drewna lub metalu mogą stanowić bardzo ciekawe i eleganckie uzupełnienie ceramicznych okładzin ściennych. Elementy te są opracowywane w oparciu o modelowanie 3D i wykonywane w programie Art. Cam Pro 2000. Mogą być produkowane na indywidualne zamówienie klienta. Nie dziwi więc, że już podczas targów firma uzyskała wiele zamówień od producentów płytek ceramicznych. Chciałbym też wspomnieć o firmie Hydrotex oferującej bogaty asortyment modnych obecnie mozaik szklanych, ceramicznych, kamiennych i metalowych, zarówno światowych liderów w tej dziedzinie, np. Bisazzy, jak również wyroby producentów krajowych. Z satysfakcją można powiedzieć, że mozaiki z polskich firm wychodzą z tej konfrontacji obronna ręką. Na targach Budma 2007 oferty prezentowało także kilka firm z zagranicy, m.in. z Hiszpanii, Włoch i Chin. Największe stoisko miała hiszpańska firma Ceramicas Aparici. W tym roku zwracały uwagę nowe tendencje wzornicze. Zamiast jeszcze niedawno promowanych spokojnych, wręcz ascetycznych dekoracji, pojawiły się bogate motywy roślinne, m.in. w kolekcji Clarity i Valira. Nowością jest też kolekcja Melibea, w której wyróżnia się płytka Melibea Ornato. Nawiązuje ona do motywów dekoracyjnych stylu Glamour – zastosowane szkliwo o szczególnie wysokim połysku i przenikające się dwa delikatne motywy, nadają kolekcji niecodziennej lekkości i elegancji. Wielu gości odwiedzających stoisko firmy „Ceramicas Aparici” zwracało też Fot. 4. Dekory z metalicznym szkliwem Gold, Ardea Arte Fot. 5. Podłogowe „gorseciki”, Ardea Arte uwagę na kolekcję Metaphor z bogatymi motywami orientalnymi i listwami dekoracyjnymi, do przygotowania których użyto emalię zawierającą zawiesinę prawdziwego złota... Dużym zainteresowaniem cieszyła się klasyczna kolekcja Bellini stanowiąca przykład ponadczasowych, niezmieniających się, chyba jeszcze od czasów rzymskich, tendencji wzorniczych. Płytka ta nawiązuje wyglądem i strukturą do lekko wypolerowanego kamienia naturalnego, a bogate dekory z rekompozytowanego marmuru harmonijnie ją uzupełniają. ■ 55 Urok różnorodności P ROJEKT, TEKST I ZDJĘCIA : ARCH . WNĘTRZ J OLANTA K APECKA -WALCZAK W projekcie parteru domu jednorodzinnego w podwarszawskiej miejscowości, hol, kuchnię i salon zaplanowałam jako powierzchnię otwartą, przeciętą ścianą konstrukcyjną z prześwitani. Centralne miejsce parteru zajmuje kominek obłożony włoskim marmurem Brecia (fot. 1). Wzdłuż ściany kominowej, w holu, kuchni, łazience i salonie ułożono płytki ceramiczne z kolekcji Segni produkcji Marazzi Ceramiche. Ta wyjątkowo udana kolekcja obejmuje sześć odcieni kolorystycznych płytek z gresu porcelanowego w formatach 50x50 cm; 33,3x50 cm; 33,3x33,3 cm. Płytki o powierzchni liniowego, równoległego reliefu tworzą geometryczny wzór. Występują też listwy i narożniki z metalowymi lub fakturowymi wstawkami oraz stopni- 1 3 2 56 ce ryflowane. Strukturalna powierzchnia zapewnia antypoślizgowość R10. W tym projekcie wykorzystałam płytki 50x50 cm i 50x33,3 cm, zaznaczając formatem odrębność funkcjonalną poszczególnych pomieszczeń. W holu kwadratowe Segini Bianco 33,5x33,5 cm połączone zostały z płytkami w kolorze Giallo (fot. 2). Prowadzący z wiatrołapu aż do schodów i łazienki beżowy dywan powstał pod wpływem obaw domowników o zbyt szybkie brudzenie się białych płytek Bianco. Elementami podkreślającymi układ tej kompozycji są beżowe płytki i listwy z reliefowymi wstawkami (fot. 3). Subtelny projekt podłogi nie został zakłócony obecnością mebli. Garderoba w wiatrołapie spełnia wszystkie potrzebne funkcje. Dzięki temu powstało wrażenie otwartej przestrzeni i sterylności wnętrza. W kuchni w tle płytek ułożonych na ścianie, uwagę przyciąga niezwykły obraz wycięty z kamienia Forest Brown. To ekspresyjne dzieło natury zamieniło kuchnię w galerię, a pani domu akceptując moj pomysł przygotowuje artystycznie komponowane posiłki (fot. 4). W salonie płytki Segini Bianco sąsiadują z drewnianą podłogą o mocnej złoto-czerwono-brązowej barwie, wykonaną z egzotycznego drewna Dussie. 5 4 Okolony bielą płytek „drewniany dywan” (fot. 5) jest tłem dla stołu i skórzanych czerwono-brązowych kanap. Lubię łączyć różne materiały okładzinowe. Jeśli decydujemy się na tak kontrastowe zestawienie na podłodze, należy pamiętać, aby nie zakłócić go innymi mocnymi kontrastami we wnętrzu. Uzyskanie efektów estetycznych w posadzce jest jednak niewątpliwym utrudnieniem dla wykonawców. Muszą uwzględniać odpowiednie przygotowanie podłoża – idealne wypoziomowanie powierzchni podłogi dla położenia materiałów różnej grubości. Trzeba też uwzględnić różną pracę materiałów pod wpływem temperatury, dobrać zaprawy klejące i spoinujące, z zastosowaniem dylatacji przyłączeniowych na styku dwóch różnych okładzin. Szczeliny dylatacyjne są niewidoczne po wypełnieniu ich żywicą silikonową o barwie dobranej do posadzki. ■ 57 Łazienka z marzeń ARANŻACJA , TEKST I ZDJĘCIA : J UST YNA G ROLL W grudniu ubiegłego roku zostały wręczone nagrody laureatom pierwszej edycji konkursu „Inspirujemy” organizowanego przez Grupę Paradyż. Zadanie konkursowe polegało na opracowaniu autorskiego projektu aranżacji wnętrza dowolnego pomieszczenia mieszkalnego przy użyciu płytek ceramicznych Grupy Paradyż, popartego dokumentacją zdjęciową. Pierwsze miejsce w konkursie zdobyła aranżacja łazienki Justyny Groll z Gdyni. Autorka wykorzystała kolekcję Travena/Trovan, z dekoracjami Mogano. Inspiracją do aranżacji łazienki (o wymiarach 3,55x2,15 m) była kolekcja płytek, która bardzo trafnie odwzorowała rodzinne gusty autorki. Lubimy minimalizm i nowoczesność – mówi Justyna Groll. Wnętrze zostało stworzone tak, aby dać nam poczucie spokoju, relaksu i wyciszenia. Całkowicie odzwierciedlone są w nim nasze upodobania, gusty i marzenia. Najważniejszą sprawą było to, iż nie odpowiadają nam kolorowe wnętrza (maksimum trzy kolory – jednak o podobnej tonacji i zabarwieniu). Pomimo braku zamiłowania do kolorów, bardzo lubimy kontrasty oraz nowoczesny wystrój i wyposażenie. Łazienka niestety jest bez okna, stąd pomysł o przeszkleniu ściany luksferami – dzięki temu uzyskaliśmy dostęp światła słonecznego do łazienki. Zastosowanie luksferów w ściance kabiny miało nadać konstrukcji lekkości. Kabina zbudowana jest z płytek, ponieważ nie podobają nam się gotowe brodziki – zbudowany z płytek nadaje wnętrzu elegancję. Postanowiliśmy wbudować go w ścianę, aby zyskać na po- 58 wierzchni. Wiadomo było, że w łazience będzie dużo luster o dużych powierzchniach, ponieważ dzięki temu wnętrze optycznie się powiększa. Lustra są dla nas istotnym elementem dekoracyjnym. Lubimy szkło i użyliśmy go jako materiału na drzwiczki szafek wbudowanych w ściany, ponieważ chcieliśmy mieć wszystko pochowane i nie lubimy nadmiaru rzeczy. Ich liczba została dostosowana do liczby osób korzystających z pomieszczenia. Wybór armatury i rozmiar podyktowany był stylistyką i funkcjonalnością oraz został dostosowany do wymiarów łazienki. Łazienka jest finalnym produktem naszych marzeń. ■ 59 Informacja dla Autorów Redakcja przyjmuje do publikacji tylko prace oryginalne, nie publikowane wcześniej w innych czasopismach ani materiałach konferencji (kongresów, sympozjów), chyba że publikacja jest zamawiana przez redakcję. Artykuł przekazany do redakcji nie może być wcześniej opublikowany w całości lub części w innym czasopiśmie, ani równocześnie przekazany do opublikowania w nim. Fakt nadesłania pracy do redakcji uważa się za jednoznaczny z oświadczeniem Autora, że warunek ten jest spełniony. Przed publikacją Autorzy otrzymują do podpisania umowę z Wydawnictwem SIGMA-NOT Sp. z o.o.: o przeniesieniu praw autorskich na wyłączność wydawcy, umowę licencyjną lub umowę o dzieło – do wyboru Autora. Ewentualną rezy- gnację z honorarium Autor powinien przesłać w formie oświadczenia (z numerem NIP, PESEL i adresem). Autorzy materiałów nadsyłanych do publikacji w czasopiśmie są odpowiedzialni za przestrzeganie prawa autorskiego - zarówno treść pracy, jak i wykorzystywane w niej ilustracje czy zestawienia powinny stanowić własny dorobek Autora lub muszą być opisane zgodnie z zasadami cytowania, z powołaniem się na źródło cytatu. Z chwilą otrzymania artykułu przez redakcję następuje przeniesienie praw autorskich na Wydawcę, która ma odtąd prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i zwielokrotniania dowolną techniką, w tym elektroniczną oraz rozpowszechniania dowolnymi kanałami dystrybucyjnymi. WARUNKI PRENUMERATY NA 2007 R. Prenumerata roczna kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” jest możliwa w dwóch wariantach: • prenumerata wersji papierowej, • prenumerata w pakiecie (pakiet zawiera całoroczną prenumeratę wersji papierowej + rocznik czasopisma na płycie CD, wysyłany po zakończeniu roku wydawniczego). Prenumeratę można zamówić: ■ za pośrednictwem redakcji „Wokół Płytek Ceramicznych”: • faxem: (22) 827 52 55, 826 20 27; • e-mailem:. [email protected] • przez internet: www.plytkiceramiczne.info.pl • listownie: Redakcja „Wokół Płytek Ceramicznych” 00-950 Warszawa, ul. Świętokrzyska 14A, skr. poczt. 104. Uwaga! Druk zamówienia na www.plytkiceramiczne.info.pl ■ za pośrednictwem Zakładu Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o.: • faxem: (22) 891 13 74, 840 35 89; • e-mailem: [email protected] • przez internet: www.sigma-not.pl • listownie: Zakład Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o., ul. Ku Wiśle 7, 00-707 Warszawa Zamówienie na prenumeratę można składać w dowolnym terminie i może ono obejmować dowolny okres. Prenumeratorzy, podpisujący z Wydawnictwem umowę prenumeraty ciągłej (odnawianej automatycznie co roku), otrzymują 10% bonifikaty od cen katalogowych czasopisma. Członkowie stowarzyszeń naukowo-technicznych zrzeszonych w FSNT-NOT oraz uczniowie szkół i studenci wydziałów o kierunku budowlanym mają prawo do rocznej prenumeraty 1 egz. po cenie ulgowej – pod warunkiem przesłania zamówienia ostemplowanego pieczęcią koła SNT lub szkoły. Prenumerata ulgowa (50% taniej dotyczy tylko wersji papierowej) przysługuje także wszystkim, którzy zamawiają więcej niż 5 prenumerat „Wokół Płytek Ceramicznych“. Po otrzymaniu zamówienia wystawiamy fakturę VAT. Warunkiem realizacji zamówienia jest otrzymanie z banku potwierdzenia dokonania wpłaty przez prenumeratora. Prenumerator może też 60 przesłać wyłącznie dowód wpłaty, który jest równoznaczny ze złożeniem zamówienia. Wpłat na prenumeratę można dokonywać na ogólnie dostępnych blankietach w urzędach pocztowych (przekazy pieniężne) lub bankach (polecenie przelewu), na konto: Wydawnictwo SIGMA-NOT Sp. z o.o. ul. Ratuszowa 11, 00-950 Warszawa, skr. pocz. 1004 nr 53 1060 0076 0000 4282 1000 0012 Dla prenumeratorów pakietu na 2007 r. Wydawnictwo oferuje dodatkowo roczniki archiwalne kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” z lat 2004-2006 na płytach CD w cenie 20 PLN netto (+ 22% VAT) za każdy rocznik. Pojedyncze zeszyty archiwalne są dostępne w wersji papierowej i – od 2004 r. – elektronicznej (cena 1 egz. netto wg aktualnego cennika). Na życzenie klienta wystawiamy faktury VAT. Sprzedaż zeszytów archiwalnych prowadzi: • Zakład Kolportażu Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o. • Klub Prasy Technicznej Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o. Warszawa, ul. Mazowiecka 12, tel. (22) 827 43 65. W przypadku zmiany cen w okresie objętym prenumeratą lub zmiany stawki VAT, Wydawnictwo zastrzega sobie prawo do wystąpienia o dopłatę różnicy cen oraz prawo do realizowania prenumeraty tylko w pełni opłaconej. Cena brutto prenumeraty kwartalnika „Wokół Płytek Ceramicznych” na 2007 r. Cena 1 egzemplarza 13,00 PLN Cena prenumeraty rocznej w wersji papierowej 52 PLN Cena prenumeraty rocznej w pakiecie z CD 76,40 PLN Prenumerata ulgowa – rabat 50% od ceny wersji papierowej (rabat dotyczy tylko tej wersji) Odbiorcy zagraniczni: cena rocznej prenumeraty 32 EUR dla prenumeratorów z Europy oraz 34 USD spoza Europy.