Partnerstwo miast i współpraca bilateralna - Low

WNIOSKI MODERATORA
Partnerstwo
bilateralna
miast
i
współpraca
Międzynarodowa konferencja nt. działań na rzecz ochrony klimatu (ICCA
2015) pn. „Samorządy liderami procesu transformacji” (ICCA2015)
2 października 2015 – Hanower, Niemcy
Międzynarodowa konferencja dotycząca działań na rzecz ochrony klimatu (ICCA 2015), która odbyła
się w dniach 1-2 października 2015 r. w Hanowerze (Niemcy), stanowiła okazję do omówienia korzyści
i wyzwań, z jakimi spotykają się partnerstwa miast w zakresie działań na rzecz ochrony klimatu. Sesja
warsztatowa poświęcona partnerstwu miast i współpracy bilateralnej zgromadziła przedstawicieli
wladz lokalnych z Niemiec, Polski i Francji (Arras i jego miasta partnerskiego Herten, Essen i Bielawy)
oraz przedstawicieli takich instytucji i organizacji jak: niemiecki Federalny Urząd Ochrony Środowiska,
Climate Alliance, europejska sieć miast Energy Cities, Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie
Ciites” i adelphi.
Partnerstwo miast może stać się użyteczną
platformą ułatwiającą zdobywanie wiedzy,
wymianę doświadczeń i know-how, oraz
stymulowanie innowacyjnych pomysłów i
rozwiązań. w zakresie „klimatu i energii”.
Cele warsztatów:
Przedstawiciele polskich miast są silnie
zmotywowani, aby intensyfikować działania w
zakresie efektywnego wykorzystania energii
orazochrony klimatu, a także autentycznie
zainteresowani uczeniem się od miast z
sąsiednich krajów. Obecnie, w całej Europie
istnieją
setki
partnerstw
pomiedzy
samorzadami lokalnymi, większość z nich
ogranicza się jednak do wymiany kulturowej,
zazwyczaj w ramach wspolpracy szkół.
Zagadnienia związane z ochroną klimatu i
energią często odgrywają rolę marginalną i są
uwzględniane
jedynie
w
nielicznych
partnerstwach.
przez Climate Alliance i adelphi);
 dyskusja na temat potencjalnych inicjatyw
wspierajacych istniejące partnerstwa i/lub
tworzenie nowych – budując na istniejących
programach
twinningowych
bądź
ustanawiając całkowicie nową współpracę
partnerską.
 zapoznanie uczestników ze wstępnymi
doświadczeniami partnerstw z Francji,
Niemiec i Polski oraz prezentacja dwoch
programow wspierających (realizowanych
Prezentacje i dyskusje koncentrowały się na
określeniu korzyści, czynników sukcesu i
przeszkód
związanych
z
budowanie
partnerstwa pomiedzy miastami w zakresie
lokalnych działań na rzecz ochrony klimatu.
Fot. IISD/ENB. Z lewej siedzą: Kai Lipsius (Essen), dr Babette Nieder (Hertener Beteiligungsgesellschaft mbH),
Guillaume Coron (DREAL Nord-Pas-de-Calais), Anna Nowak (Bielawa).
Co można osiągnąć dzięki partnerstwu
miast?
Podczas warsztatów omówione zostały dwa
rodzaje współpracy dwustronnej:
 Gminy realizują bądź planują podobne
projekty. Dzięki partnerstwu miast, lokalni
przedstawiciele
mogą
przejść
przez
podobne etapy, omówić wyzwania i
opracować rozwiązania odpowiednie dla
obu miast.
 Gminy mają do czynienia z podobnymi
zagadnieniami (np. strukturalna transformacja gospodarki lokalnej poprzez m.in.
zróżnicowanie miksu energetycznego), ale
znajdują się na różnych etapach. W tym
kontekście
gminy
pionierskie
mogą
przekazać cenne doświadczenia i wnioski
gminom, które poszukują rozwiązań.
Pionierzy często są zainteresowani dzieleniem się spostrzeżeniami na temat swoich
udanych inicjatyw i podejmowaniem roli
mentora, gdyż to pomaga w budowaniu
wsparcia w ramach społeczności lokalnej.
W obu przypadkach działania mogą dotyczyć
kwestii związanych z procesem i umiejętności
miękkich, które są niezbędne do realizacji
projektów i / lub mieć formę eksperckiego
dialogu na temat wybranych zagadnień
technicznych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.
Korzyści na poziomie miasta ze współpracy
dwustronnej
Partnerstwa miast zapewniają podatny grunt
dla opracowywania projektów. Bezpośrednią
korzyścią z takiej współpracy jest wzajemna
inspiracja.
Zademonstrowanie
udanych
projektów i wymiana wiedzy w zakresie procesów wdrożeniowych zachęca przedstawicieli
samorządów lokalnych do replikacji tych
działań w swoim kontekście lokalnym. Ten
efekt demonstracji wykracza poza grupę
pracowników komunalnych: pomaga przedstawić wszystkim zainteresowanym stronom
argumenty na rzecz przejścia na gospodarkę
niskoemisyjną.
W niektórych przypadkach partnerstwo miast
uświadamia gminom, jakie są dodatkowe
źródła finansowania, co mialo miejsce w
przypadku miasta Bielawa (Polska), które
uzyskało
finansowanie
z
Niemieckiej
Federalnej Fundacji - Środowisko (DBU) na
realizację projektów z zakresu ochrony klimatu
dzięki kontaktom i dyskusjom ze swoim
niemieckim partnerem: miastem Lingen.
Już te korzyści stanowią znaczną wartość
dodaną dla przedstawicieli władz lokalnych,
niemniej
uczestnicy
zgodzili
się,
że
partnerstwo miast osiąga swój najwyższy
potencjał,
gdy
wspiera
przygotowanie
wspólnych projektów. Niemiecka Federalna
Agencja zachęcała do realizacji projektów
współpracy dwustronnej, prowadzących do
uruchomienia procesów inwestycyjnych na
poziomie lokalnym w celu zmaterializowania
poczynionych postępów. Wprawdzie oznacza
to konieczność zaangażowania znacznie
większych środków finansowych i czasu, ale
zwiększa również szanse na solidną, trwałą
współpracę owocującą wymiernymi efektami.
Czynniki
umożliwiające
nawiązanie
skutecznego, zrównoważonego partnerstwa
Doświadczenie pokazuje, że stworzenie
partnerstwa miast w dużym stopniu opiera się
na woli politycznej. Zazwyczaj partnerstwo
budowane jest na wcześniej istniejących
kontaktach osobistych i / lub na współpracy w
innych
obszarach
rozszerzanych
w
konsekwencji impulsu politycznego na ochronę
klimatu, jak w Essen i Grenoble. W pierwszym
przypadku
przekształcenie
kontaktów
osobistych we współpracę formalną może być
niemałym
wyzwaniem.
Zaangażowani
pracownicy gminni i przywódcy polityczni
są
pierwszym
istotnym
czynnikiem
umożliwiającym budowanie i podtrzymywanie
takiego partnerstwa.
Drugim ważnym czynnikiem, a jednocześnie
często wyzwaniem, jest wspólna płaszczyzna
i dobre rozumienie struktur administracyjnych w partnerskim kraju i mieście.
Instytucje wspomagające mogą odgrywać
istotną rolę ułatwiając wzajemne zrozumienie i
dopasowanie poprzez udzielanie informacji i
porad na temat odpowiednich struktur
instytucjonalnych, jak również wskazanie
podobieństw w planowanych i realizowanych
projektach.
Ponadto w perspektywie długoterminowej
kluczem
do
udanej
współpracy
jest
zaangażowanienie tylko przedstawicieli
władz lokalnych ale wielu różnych grup
interesariuszy, np. obywateli, firm lokalnych,
szkół czy przedsiębiorstw energetycznych.
Udział w wyjazdach studyjnych nie powinien
być ograniczony wyłącznie do przedstawicieli
gmin. Wymiana peer-to-peer („każdy z
każdym”) na innych poziomach, np. pomiędzy
firmami
lokalnymi,
społeczeństwem
obywatelskim,
dostawcami
energii,
jest
szczególnie
korzystna,
jak
wynika
z
partnerstwa Grenoble i Essen. Taka wymiana
pomaga zakorzenić projekt współpracy w
społeczności lokalnej i umożliwia trwałą
zmianę w mentalności, niezbędną zarówno dla
powodzenia partnerstwa jak i dla realizacji
ostatecznego celu- przejścia do gospodarki
niskoemisyjnej.
Uczestnicy
warsztatów
podkreślali,
że
szczególnie korzystne może być skierowanie
działań informacyjnych do młodych ludzi i ich
zaangażowanie - na przykład poprzez wspólne
działania edukacyjne. Ma ono dwojaką funkcję:
w perspektywie krótkoterminowej kształtuje
świadomość w zakresie ochrony klimatu i
zagadnień związanych z zanieczyszczeniem
powietrza, gdyż projekty szkolne często mają
pośredni wpływ na rodziców uczniów, a w
dłuższej perspektywie potencjalnie ogranicza
odpływ
młodych,
wykształconych
pracowników,
zwłaszcza
z
regionów
dotkniętych przez przekształcenia strukturalne
gospodarki.
Istniejące wyzwania i propozycje wsparcia
Partnerstwa miast mierzą się z licznymi
wyzwaniami, często oceniane są w zbyt krótkej
perspektywie , aby wnieść
wystarczającą
liczbę wymiernych korzyści. To kluczowy
element, który powinien byćbrany pod uwagę
przez instytucje wspierające i finansujące.
W wielu przypadkach wyzwaniem jest
zabezpieczenie
środków
finansowych
Fot. IISD/ENB
umożliwiających kontynuowanie współpracy
pomiędzy
miastami
po
zakończeniu
programów wspierających. Jednak samorządy
mogą współdziałać w poszukiwaniu wspólnego
finansowania, np. na poziomie europejskim.
Przedstawiciele miasta z zadowoleniem
przyjęli propozycje wsparcia partnerstwa miast
ze strony organizacji takich jak jak Climate
Alliance i adelphi i wskazali następujące
pożądane formy wsparcia:




dalsza pomoc w tworzeniu wspólnej
płaszczyzny współpracy, co obejmuje
identyfikację podobnych
zainteresowań i aktualnych projektów,
aby zwiększyć szanse właściwego
doboru partnerów;
usługi tłumaczeniowe podczas
wymiany peer-to-peer, zwłaszcza w
kwestiach technicznych, aby umożliwić
treściwy i poważny dialog;
pomoc w opracowywaniu konkretnych
wspólnych projektów;
gdy już zostaną stworzone solidne
podstawy do współpracy dwustronnej,
inicjowanie i wspieranie w
odpowiednich przypadkach
współpracy trójstronnej lub
wielostronnej.
Współfinansowanie:
Projekt jest finansowany przez Niemieckie Federalne Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa
Nuklearnego ze środków Doradczego Programu Wsparcia (AAP) Ochrony
Środowiska w krajach Europy Środkowej i
Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej oraz innych krajów sąsiadujących z UE. Jest on nadzorowany przez Federalne
Ministerstwo Środowiska (BMUB) oraz Federalną Agencję Ochrony Środowiska (UBA).
Więcej informacji na temat projektu: http://low-emission-project.pl/pl/home/dok/24.php