Antropometria, metody oceny rozwoju fizycznego.

Anna Majcher
antropolog
Klinika Pediatrii i Endokrynologii WUM
Seminarium pt:
„Pomiary antropometryczne i metody oceny rozwoju fizycznego –
siatki centylowe i wartości znormalizowane cech somatycznych
wg średniej i SD”
1) Omówienie podstawowych pomiarów antropometrycznych u dzieci
(długość/wysokość ciała, masa ciała, obwód głowy i obwód klatki piersiowej).
Ilustracja pomiarów i omówienie obowiązującej metodyki i sprzętu).
2) Omówienie graficznej postaci zmienności cechy w populacji – siatki centylowej.
Pojęcia „wąskiej normy rozwojowej”, „szerokiej normy rozwojowej”, wartości
przekraczające granice siatki centylowej. Wprowadzenie terminu wieku wzrostowego
(wiek, dla którego wysokość ciała stanowi 50 centyl), interpretacja wysokości ciała
rodziców.
3) Ocena proporcji wagowo-wzrostowych dziecka na podstawie siatki centylowej
wysokości i masy ciała.
4) Omówienie siatek centylowych dla wcześniaków (IMiDz 1995): długość/wysokość
ciała, masa ciała i obwód głowy u dzieci do 3 r. ż. (długość ciąży do 32 tyg. i 32-37).
5) Wskaźniki antropometryczne stosowane do oceny proporcji wagowo-wzrostowych:
wskaźnik Queteleta, Rohrera, Cole, WMC wg Książyka.
6) Wskaźnik względnej masy ciała (Body Mass Index – BMI) – interpretacja wyników
dla populacji dorosłej (wg WHO 2000), różnice między oceną dla dzieci i dorosłych.
Siatki centylowe BMI dla dzieci (wg IMiDz 1999). Wartości BMI stanowiące granice
niedoboru masy ciała <5c, nadwagi >85c i otyłości >95c wg zaleceń WHO (tabele
rozkładu centylowego BMI wg IMiDz 2007: „Test przesiewowy do wykrywania
zaburzeń w rozwoju fizycznym u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym”.
7) Wprowadzenie pojęć wartości wystandaryzowanych (znormalizowanych) cech
somatycznych (wg średnich i SD dla populacji), omówienie, podkreślenie różnic
między tzw. „wąską” i :szeroką” normą rozwojową na podstawie siatek centylowych
i wartości znormalizowanych. Przykłady morfogramów dla wybranych jednostek
chorobowych (SNP - somatotropinowa niedoczynność przysadki, ZT – Zespół
Turnera, dysplazja kostna).
8) Wskaźniki rozkładu tkanki tłuszczowej: WHR (wsk.obwodu talii/obwodu bioder,
z ang. waist to hip ratio) i WHtR (wsk. obwodu talii/wysokości ciała, z ang. waist
to height ratio). Interpretacja wyników, wartości graniczne.
9) Metody obliczania masy tłuszczu za pomocą fałdów skórno-tłuszczowych mierzonych
fałdomierzem) i metodą BIA (z ang. Bioelectrical Impedance Analysis).