Liczba i rozmieszczenie ludności - Sigma Kwadrat

SIGMA KWADRAT
CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY
Statystyka i demografia
Liczba i rozmieszczenie ludności
PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW
NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO
URZĄD STATYSTYCZNY
W LUBLINIE
WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA
I ADMINISTRACJI W ZAMOŚCIU
POLSKIE TOWARZYSTWO
STATYSTYCZNE
Współczynnik gęstości zaludnienia
Obliczany jest jako stosunek liczby ludności do powierzchni badanego
terytorium. Najczęściej podawany w liczbie osób przypadającej na 1 km2
Podstawowe czynniki determinujące rozmieszczenie ludności
1.
Czynniki przyrodniczo – geograficzne (klimat, rodzaj gleby,
ukształtowanie terenu, zasoby mineralne i energetyczne)
2.
Czynniki społeczno – ekonomiczne (stopień rozwoju społeczno
– ekonomicznego, formy społecznej organizacji, rozwój techniki)
3.
Czynniki demograficzne (różnicowanie rodności i umieralności
na różnych obszarach, migracje)
Zmiany liczby mieszkańców Ziemi w latach 1750 – 2009
6000
4000
2000
Europa
Azja
Ameryka Pn.
Ameryka Łacińska
Afryka
2009
1950
1900
1850
1800
1750
0
Oceania
Świat
Ludność świata
W końcu 2009 roku na świecie żyło ok. 6 829 mln ludzi. Najwięcej ludzi
zamieszkuje Azję 4121 mln osób (60,3%), następnie Afrykę 1010 mln osób
(14,8%), Europę 732 mln osób (10,7%), Amerykę Południową i Środkową
582 mln osób (8,5%), Amerykę Północną 348 mln osób (5,1%), 35 mln
Oceanię (0,5%).
W Polsce mieszka 0,6% populacji ludzkiej. Rozmieszczenie ludności jest bardzo
nierównomierne. Najwięcej ludności świata, około 52%, zamieszkuje tereny
oddalone od brzegu morza nie więcej niż 200 km. Tereny te, stanowią
około 26% lądów. Średnia gęstość zaludnienia na świecie w 2009 roku
wynosiła 50 osób na 1 km², przy czym w Azji aż 129 osób, w Europie
32 osoby, w Afryce 33 osoby, w Ameryce Południowej 28 osób, a w Oceanii
tylko 4 osoby na 1 km².
W przybliżeniu ilościowo jedna piąta wszystkich ludzi, którzy urodzili się na
ziemi w przeciągu ostatnich sześciu tysięcy lat, żyje dzisiaj.
Rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej
Powierzchnia ziemi oraz zmiany struktury ludności w latach 1950 – 2025
według regionów świata
Regiony
Świat
Powierzchnia
Ludność (w %)
w mln km2 w % 1950 1990 2000 2025
135,7
100 100 100 100 100
Afryka
30,1
22
9
12
13
17
Ameryka Północna
21,5
16
7
5
5
5
Ameryka Łacińska i Karaiby
20,5
15
7
8
9
9
Azja
31,8
23
56
60
61
60
Wschodnia
11,8
9
27
26
24
21
Południowo-Centralna
10,8
8
20
24
24
26
Europa
22,8
17
22
14
12
9
Oceania
8,5
6
0,5
0,5
1
1
Wzrost ludności świata i poszczególnych kontynentów
Rok
Europa
Azja
Ameryka Pn.
Ameryka
Łacińska
Afryka
Oceania
Świat
ludność w mln
2011
739
4207
348
597
1046
37
6947
2009
732
4121
348
582
1010
35
6829
2008
732
4075
345
576
987
35
6750
2000
729
3705
316
523
821
31
6 124
1995
727
3 430
299
481
707
29
5 673
1990
722
3 168
284
441
622
27
5 264
1985
706
2 888
269
401
541
25
4 830
1980
692
2 632
256
361
470
23
4 434
1975
676
2 398
243
322
408
21
4 068
1970
656
2 143
231
285
357
19
3 691
1965
634
1 899
220
250
314
18
3 335
1960
604
1 701
204
218
277
16
3 020
1955
575
1 542
187
191
247
14
2 756
1950
547
1 399
172
167
221
13
2 519
1900
408
947
82
74
133
6
1 650
1850
276
809
26
38
111
2
1 262
1800
203
635
7
24
107
2
978
1750
163
502
2
16
106
2
791
1650
100
330
1500
1100
0
100
450
50
251
Najludniejsze kraje świata w lipcu 2012 roku wg CIA World Factbook
L.p.
Państwo
mln osób
Zmiana 2012 do 2006 (%)
1
Chiny
1343,2
2,2
2
Indie
1205,1
10,0
3
Stany Zjednoczone
313,8
5,2
4
Indonezja
248,2
1,1
5
Brazylia
205,7
9,4
6
Pakistan
190,3
14,8
7
Nigeria
170,1
29,0
8
Bangladesz
161,1
9,3
9
Rosja
138,1
-3,4
10
Japonia
127,4
-0,1
11
Meksyk
115,0
7,0
12
Filipiny
103,8
16,0
13
Etiopia
93,8
25,5
14
Wietnam
91,5
8,4
15
Egipt
83,7
6,1
16
Niemcy
81,3
-1,4
17
Turcja
79,7
13,3
18
Iran
78,9
14,8
33
Polska
38,4
-0,3
Najludniejsze kraje Europy w końcu 2011 roku (mln osób)
L.p.
Kraj
2011 (mln osób)
Zmiana 2011 do 1995 (%)
142,9
-3,8
Niemcy Germany
81,8
0,2
3
Turcja Turkey
73,7
20,5
4
Francja France
63,1
8,8
5
Wielka Brytania United Kindom
6
Włochy Italy
60,6
6,0
7
Hiszpania Spain
46,2
17,2
8
Ukraina Ukraine
45,6
-10,7
9
Polska Poland
38,5
0,7
10
Rumunia Romania
21,4
-5,6
11
Niderlandy Netherlands
16,7
7,8
12
Grecja Greece
11,3
6,0
13
Belgia Belgium
11,0
9,1
14
Portugalia Protugal
10,6
5,3
15
Republika Czeska Czech Republic
10,5
1,6
16
Węgry Hungary
10,0
-3,3
1
Rosja Russian Federation
2
62,5
7,7
Tempo przyrostu ludności świata
ludność świata
w milionach
rok
30
ok. 5 000 p.n.e.
300
ok. 2 000 p.n.e.
1 000
ok. 1820
2 000
ok. 1930
(1 miliard po 110 latach)
3 000
ok. 1960
(1 miliard po 30 latach)
4 000
ok. 1974
(1 miliard po 14 latach)
5 000
ok. 1988
(1 miliard po 14 latach)
6 000
ok. 1999
(1 miliard po 11 latach)
7 000
ok. 2012(a)
(1 miliard po 13 latach)
8 000
ok. 2026(a)
(1 miliard po 14 latach)
9 000
ok. 2043(a)
(1 miliard po 17 latach)
przyrost
(10-krotny przyrost w ciągu 3 tysięcy lat)
(a) Prognozy
ONZ z 2001
Świat na bombie
Gęstość zaludnienia (osób/km²)
Cztery najbardziej zaludnione regiony świata:
1.
Chiny Wschodnie, Korea, Japonia, Indochiny, Filipiny i Indonezja
2.
Dolina Gangesu, Indie Południowe i Cejlon
3.
Europa bez rzadko zamieszkanych północnych i wschodnich
obszarów europejskiej części Rosji
4.
Obszar ok. 1,3 mln km2 północno – wschodniej części Stanów
Zjednoczonych.
Dzienne zmiany liczby mieszkańców Świata
Najszybciej rośnie liczba ludności Indii – codziennie przybywa tam
ponad 41 tys. osób. Dzięki temu ten kraj prawdopodobnie jeszcze przed
2030 rokiem stanie się najludniejszym krajem świata, wyprzedzając
Chiny. Co minutę rodzi się 266 osób, a umiera 100. Najszybciej spada
liczba ludności Rosji – codziennie o prawie 1500 osób.
W Polsce w 2005 roku liczba mieszkańców spadała dziennie o 53 osoby
ale w roku 2006 roku był to spadek o 107 osób.
Dzienne zmiany liczby mieszkańców wybranych krajów
Stałe źródła światła w nocy, głównie miejskie, skupiają się wzdłuż wybrzeży i szlaków
transportowych np. autostrad międzystanowych w USA, kolei transsyberyjskiej.
Globalne mrowiska
Liczba miast i aglomeracji powyżej 1 miliona mieszkańców na świecie
Szymańska D., Urbanizacja na świecie, PWN, Warszawa 2008, s. 201
Rok
Liczba miast > 1 mln
w tym > 10 mln
1800
nie było
nie było
1900
10
nie było
1950
83
2 - Tokio, Nowy Jork
1975
195
5 (1,7% ludności świata)
1980
238
12
1985
270
16
1990
316
17
2000
408
18 (3,7% ludności świata)
2005
437
20 (4,0% ludności świata)
2010
493
21
2015
541
22 (5,0% ludności świata)
Sposób ustalenia liczby mieszkańców Polski
Począwszy od danych za 2010 rok bilanse liczby i struktury ludności
faktycznej są opracowane przy przyjęciu za bazę wyjściową wyniki
NSP’2011. Wyniki spisu z dnia 31.03.2011 r. wykazały liczbę
ludności większą o 312 tys. (0,8%) w stosunku do bilansów
prowadzonych w latach 2002-2010 na bazie NSP’2002.
Różnica ta dotyczyła w większej części terenów wiejskich, gdzie
odnotowano wzrost o 1,1 %, tj. o 170 tys. osób, w miastach było
więcej o 145 tys. (0,6%).
Liczba ludności Polski w końcu 2012 roku
Ze wstępnych wyników badań wynika, że w końcu 2012 r., ludność
Polski liczyła ok. 38542 tys. osób, tj. o ok. 4 tys. więcej niż przed
rokiem. Rok 2012 - był piątym z kolei, w którym odnotowano dodatni
przyrost rzeczywisty ludności; tempo przyrostu było znacznie
wolniejsze i wyniosło 0,01%, - co oznacza, że na każde 100 tys.
mieszkańców Polski przybyła tylko 1 osoba, w 2011 r. – 2 osoby,
a w 2010 r. – 8.
Zmiany liczby ludności Polski
W latach 1997-2007 obserwowano ubytek liczby ludności Polski;
zmniejszyła się ona wówczas o prawie 179 tys. osób.
Bezpośrednią przyczyną był notowany w latach 1984-2003 spadek
liczby urodzeń przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie
zgonów i niezmiennie ujemnym saldzie migracji zagranicznych
definitywnych (na pobyt stały).
Największy ubytek liczby ludności odnotowano w 2006 r. – o 32 tys.
(tempo ubytku wyniosło minus 0,08%); spadek miał miejsce
przede wszystkim w wyniku zwiększonej emigracji na pobyt stały.
Dla porównania - w latach 90-tych ub. stulecia notowano przyrost
liczby ludności na poziomie ok. +0,09% rocznie, natomiast
w minionym 12-leciu średnioroczna stopa ubytku ludności
wynosiła minus 0,14%.
Ludność Polski na tle ludności świata
Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 32 miejscu
wśród krajów świata i na 6 w krajach Unii Europejskiej.
W przypadku gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio
zaludnionych państw europejskich. Na 1 km powierzchni mieszkają
123 osoby; w miastach około 1090, na terenach wiejskich nieco
ponad 50.
Zmiany ludności Polski na przestrzeni dziejów
Data
Ludność
Osoby na 1 km2
1938
34 849 000
89,7
9 XII 1931
32 107 000
82,6
30 IX 1921
27 177 000
69,9
1911
22 110 000
3-zabory
1846
11 107 000
3-zabory
ok. 1772
14 000 000
ok. 1650
11 000 000
państwo
Polsko-Litewskie
ok. 1500
7 500 000
państwo
Polsko-Litewskie
ok. 1000
1 000 000
- 2 000 000
19,0
4,5 - 8
Uwagi
państwo
Polsko-Litewskie
Zmiany ludności Polski na przestrzeni dziejów
Data
Ludność
Osoby na 1 km2
2012
38 542 000
123,3
2010
38 203 700
122,2
2009
38 167 300
122,1
2007
38 116 000
121,9
2005
38 157 055
122,0
2002
38 230 000
122,2
2000
38 253 955
122,3
1995
38 284 000
122,4
1990
38 073 000
121,7
7 XII 1988
37 879 000
121,1
7 XII 1978
35 061 000
112,2
8 XII 1970
32 642 000
104,4
6 XII 1960
29 776 000
95,3
3 XII 1950
25 008 000
80,0
14 II 1946
23 930 000
76,6
Uwagi
Wg NSP 2011
Zmiany liczby mieszkańców Polski
w latach 1946 – 2012 w tys. osób
36000
26000
16000
6000
2010
2007
2004
2001
1998
Wieś
1995
1992
1989
Miasta
1986
1983
1980
1977
1974
1971
1968
1965
1962
1959
1956
1953
1950
1947
Ogółem
Zmiany współczynnika urbanizacji Polski w latach
1946 – 2012 (%)
65,0
45,0
25,0
2010
2006
2002
1998
1994
1990
1986
1982
1978
1974
1970
1966
1962
1958
1954
1950
1946
10 największych pod względem liczby mieszkańców
miast w Polsce w końcu 2011 roku (tys. osób)
309
Katow ice
Lublin
349
363
Bydgoszcz
Szczecin
410
Gdańsk
461
Poznań
554
Wrocław
631
Łódź
725
Kraków
759
Warszaw a
1708
0
300
600
900
1200
1500
1800
Zmiany liczby mieszkańców 10 największych miast
Polski w latach 2001 – 2011 (%)
Łódź
-9,1
-6,6
Katow ice
Poznań
-4,9
-3,5
Bydgoszcz
-2,9
Lublin
-1,8
-1,5
Szczecin
Wrocław
-0,5
Gdańsk
Kraków
0,0
Warszaw a
-10,0
-8,0
-6,0
-4,0
-2,0
1,2
0,0
2,0
Ciekawostki
•
•
1,3 mln naszych rodaków żyje w Chicago – drugim największym
po Warszawie „polskim” mieście
w końcu 2011 roku w Zamościu mieszkało 65784 osób (w końcu
2005 roku 66802 osoby)
Ludność wg województw
w końcu 2011 roku (tys. osób)
5285,6
Mazow ieckie
Śląskie
4626,4
3455,5
Wielkopolskie
Małopolskie
3346,8
Dolnośląskie
2916,6
Łódzkie
2533,7
2283,5
Pomorskie
Lubelskie
2171,9
Podkarpackie
2128,7
Kujaw sko-pomorskie
2098,4
1722,7
Zachodniopomorskie
Warmińsko-mazurskie
1452,6
Św iętokrzyskie
1278,1
Podlaskie
1201,0
Lubuskie
1023,2
Opolskie
1014,0
0,0
1000,0
2000,0
3000,0
4000,0
5000,0
6000,0
Tempo zmian liczby mieszkańców województw
w latach 2001 – 2011 (%)
Pomorskie
5,1
Małopolskie
3,9
Mazowieckie
3,3
Wielkopolskie
3,3
Warmińsko-mazurskie
1,8
Kujawsko-pomorskie
1,5
Zachodniopomorskie
1,5
Lubuskie
1,5
Podkarpackie
1,3
Polska
0,7
Dolnośląskie
0,2
Podlaskie
-0,8
-1,6 Lubelskie
-1,9Świętokrzyskie
Śląskie
-3,0
Łódzkie
-3,6
-5,3
-6,0
Opolskie
-4,0
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0