Nowg tasiemiec u dzi kow - Instytut Biologii Ssaków PAN

Nowg tasiemiec u
dzi
kow
o nowym pasożycie wśród zvÝierzątrozmawiamy
z dr MaľĘ Kołodziei-Sobocińską z InsĘrtutu
Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Badaczka Wyjaśnia,jak dużym zagrożeniem jest nowy gatunek
tasiemca, i dementuje niektóre informacje na jego
temat pojawiające się w mediach.
=
E
F
'E
[zg to prawda, że u' Polsce nastała inwazja tasiemca Spirometro spJ
Nie ma podstaw do takiej opinii. Wiadomo, że ten
pasożyt był w Puszczy Białowieskiej już w latach
40. XX w. Stwierdzono go wtedy u wilka, rysia i lisa.
Nĺe wiadomo, co się działo pőźniej, ponieważ w zasadzie nie prowadzono badań w tym kieľunku. Jego
obecnośćpotwierdzono w 200B r, w analizach kału
białowieskich rysi, co sugeruje, że caĘ czas Występował na tym terenie. Dopiero moje badanĺa, rozpoczęte w 2013 ľ' i obejmujące głównie borsuki
oraz jenoĘ vĺykazaĘ, że ten tasiemiec był wykrywany u obydwu gatunków.
Co wiemg na temat zasięgu wgstępowania
tego pasożgta?
ł-
r. \r
4.;'i
J+'
'Ą
r&
7h
Odnotowano go na wszystkich kontynentach (opľócz
o tĺ7m tasiemcu
pochodzi z pofudniowo-wschodniej Ęi, głównie Chin
AntarĘdyJ, jednakwiękzośćdanych
ĺ Korei Południowej, gdzie pojawia się u ryb, płazőw,
gadów, ptaków i zvnerząt domowych fdrobiu, psów,
kotów czy świńJ. W tym ľegionie zaraŻenia ]arwami
Spirometra sp., powodujące sparganozę, są też problemem medycznyn. Do 2015 ľ. na całym świecie stwierdzono ponad 1600 pľzypadków tej choroby u ludzi,
przeważnie właśniew Azji' Wynika to ze zwyczajőw
Ąlwieniowych panująrych w tamtym ľejonie świataspozywania surowego mięsa oraz picia nieprzegotowanej wody, w której znajdują się widłonogi zarażone
larwami pasożyta.
W Europie występowanie tego tasiemca u zwierząt nie zostało bliżej poznane, Wiadomo, że wykrywano go w Poľtugalii, we Włoszech i w Polsce.
Zachorowania ludzi na sparganozę na naszym konýnencie doĘczyĘ pojedynczych przypadków.
I
I
BroĆ Łowiecko 10/2016
'Ü
'đ'
!
ť
=
!
Larwg Spirometrl sp' mają barwę blałą, kremową lub żółtawą
i długośćdochodzącą do ponad 50 cm. Jednak młode okazg są
znacznie mnlejsze (nawet l mm). lVustępują pod skirą, w tłuszczu
i w mięśniach,gdzie tuJorzą grudkowate strukturg (cgstg). Potrafią się krgĆ głęboko w tkance mięśnioweji dopiero nacięcie mięśniamoże ujawnić ich obecnośĆ. Larwg są pozbawione członów,
płaskie i zjednej stronu zakończone sercou,atą głiwką
W wielu przekazach medialngch pojawĺłasię informacja,
że zdecgdowana większośĆ dzików w Puszczg Białowieskiej choruje na sparganozę. [zg rzeczgwiście takjest?
Nĺe można odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie prowadzono żadnych badań w tym kierLtnku. Wiosną tego roku nasz
zespół pozyskał próby z pięciu upolowanych dzików, w których podczas rozbioľu tuszy znalezĺono nieznane larwy. Po
wykonaniu analiz molekulaľnych okazało się, że każdorazowo
byłato Spirometra sp' Tego mięsa lrie dopuszczono clo obrotu,
W Puszczy Bĺałowieskiej podobnie podchodzono do spľawy
już wcześniej' 0d miejscowego lekaľza weterynaľii wiemy, że
prawdopodobne przypadki spaľganoZy stwieľdzano kilka lat
wcześnie;,
dzików, aby zaľówno myśliwi, jak i lekarze weterynarii mogli
reagować na przypadki zaraŻenia lt zwierząt.
[zg sparganoza została WUkruta rownież u inngch gatunkow zwierzgng niż wspomniđne WUżej lub u rgb?
Doýchczasowe przypadki spaľganozy na świecienie cloýczyły przeŻuwaczy. Nie wiem, skąd rłŕmediach pojawiły się informacje o obecności w Polsce tego tasiemca u ]eleni lub saren.
Bľak też wiedzy o Występowaniu tego pasożyta u ľyb ĺ ptaków
w naszym kraju,
Czg oprocz zjedzenia sUrowego lub nĺedogotowanego
mięsa zawierającego larwg tasiemca można się nim zarazic W innu sposób?
Jak wggląda sutuacja W innuch częściach kraju?
Trudno powiedzieć, co się dzieje pozaPuszczą Białowieską.
Nasze analizy wskazują, że ten tasiemiec jest obecny u dľapieżników nie tylko tutaj, lecz także szerzej we wschodniej
Polsce' Wykľyliśmygo w okolicach Lubaczowa i w Puszczy
AugLtstowskiej' W latach 50. stwieľdzono go również na Lu-
Także wędzenie nie gwarantuje zabicia pasożyta. Przypuszczalnie, podobnie ;ak w Azjĺ, w naturalnych stojących zbioľnikach
znajdują się zaľażone widłonogi, dlatego picie z nich nieprzego-
be\szczyźnie' Jednak dzików w tych rejonach nie badano pod
kątem zaľażenia sparganozą.
Dziękujemg za rozmowę.
towalrej wody niesie ryzyko zachoľowania. Natoniast samo
dotknięcie mięsa z larwami nĺe jest niebezpieczne.
Redokcja
Znolezione dotgchuos okazg tosienco pozgskono w trokcie rutAn0-
A Pani zdaniem pouJinno się to robiĆ?
Oczywiście, Że zwierzęta powinny być badane, ale z tego, co
wiem, nĺe istnieją pľzepisy dotyczące diagnosĘki tej choľoby,
Dlatego o swoim odkryciu poinformowaliśmy głównego lekaľZa Weterynarii. Teľaz naiważniejsze wydaje się rozpropagowanie wiedzy o ľyzyku wystąpienia tego pasożyta w mięsie
wego rozbioru tusz pzez mgŚliwych, co pokozuje, że kożdg polujqcg
noże się spotklć z podobnym przgpodkiem. Poniewoż sp0rg0n0z0
jest w Polsce moło rozpoznonq chorobq, będzieng wdzięczni zo
wszelkie infornocje, o tlkże okazg posożgto zlkĺnserwlwlne
w olkoholu' W tej sprowie prosing o kontokt z dr Moftq Kołodziej_5o
b o
ci nskq (n kso boci nsko @ i bs'bĺ o l owi ezo'pl).
^A.
SUUNTO
TRAVERSE ATPHA