nowości - Design News Polska

Transkrypt

>>
>>
>>
maj 2007 nr 5 (24) rok III
INNOWACJE W INŻYNIERII
www.designnews.pl
ISSN 1734-0535
Nadwozie
Już w latach 60. w Polsce powstał
prototyp samochodu z nadwoziem
wykonanym z tworzyw sztucznych...
s. 18
Kontrola procesu
dozowania s. 34
Zarządzanie wiedzą:
KBE s. 40
40,, s. 48
NOWOŚCI
Prototypowanie cyfrowe
s. 10
TRENDY
Centra obróbcze
s. 12
AKADEMIA
Linie produkcyjne
s. 54
FARO przenośna technika pomiarowa 3D
Miara sukcesu
Sponsor drużyny Porsche Supercup 2007
Jeszcze nigdy nie mierzyliście Państwo części produkcyjnych z firmą
FARO Technologies Polska? Reprezentujecie Państwo wiodącego producenta lub dostawcę w polskim przemyśle samochodowym, metalowym,
budowlanym, petrochemicznym, czy stoczniowym? A może zajmujecie się
Państwo technologicznym rozwojem maszyn, systemów i urządzeń? Projektujecie i tworzycie prototypy i odlewy z metali i tworzyw sztucznych?
Przykładowe zastosowanie produktów FARO w przemyśle samochodowym – FARO Laser ScanArm: FARO Laser ScanArm to kontaktowe, bezdotykowe urządzenie pomiarowe o siedmiu stopniach swobody,
wyposażone w pełni zintegrowany skaner laserowy 3D.
Miara sukcesu
FARO TECHNOLOGIES POLSKA Sp. z o.o.
ul. Grabiszyńska 241 A
53-234 Wrocław
Tel.: +48 (0) 71 339 32 76
Fax: +48 (0) 71 339 32 70
www.faro.com
[email protected]
Dołączcie Państwo do grupy zadowolonych klientów FARO – światowego
lidera w dziedzinie przenośnych urządzeń pomiarowych. 13.000 instalacji i ponad 6100 klientów FARO na całym świecie: Airbus, Audi, BMW,
Bosch, DaimlerChrysler, General Motors, Opel, Porsche, VW.
Dnia 17 maja 2007 zapraszamy Państwa na Roadshow,
Targi Toruńskie, godz. 11:00 – 14:00, Sala K-2
FARO and the FARO logo are registered trademarks of FARO Technology Incorporated in the United States and/or other countries. © 2007 FARO Europe GmbH & Co. KG Germany. All rights reserved.
OD REDAKCJI
„Second Life”
Co wirtualna rzeczywistość może mieć wspólnego z inżynierią? Znawcy tematu odpowiedzą:
niemalże wszystko. Nie chodzi tu tylko o urządzenia elektroniczne, wydajne procesory graficzne,
systemy obliczeniowe, które potrafią przetwarzać ogromną liczbę informacji niezbędnych do tworzenia „wirtualnych światów”.
Coraz więcej firm skłania się do idei budowy cyfrowych prototypów. Cyfrowych, wirtualnych
odpowiedników przedmiotów rzeczywistych, osadzonych w wirtualnych warunkach, będących
ekwiwalentem rzeczywistości.
Cel jest oczywisty: redukcja kosztów związanych z procesem projektowania i wdrażania nowych
produktów bez utraty możliwości „przetestowania” zaprojektowanego urządzenia, przedmiotu
– w najróżniejszych warunkach.
Oprogramowanie CAD/CAM w coraz większym stopniu pozwala na zbadanie
właściwości projektu jeszcze zanim opuści on „trzewia” komputerów. Co więcej,
istnieją już programy pozwalające na dokładne zasymulowanie etapów wytwarzania danego detalu na określonym typie obrabiarki, mającej oczywiście swój
INNOW
ACJE W
odpowiednik w świecie rzeczywistym. Ale to nie wszystko.
INŻYNI
ERII
Nakładem pracy wielu informatyków powstał zdumiewający twór nazwany
„Second Life”. Wirtualny świat, w którym można umieścić swój „odpowiednik” i prowadzić niemalże drugie życie, realizować niedostępne marzenia
– z tym małym zastrzeżeniem, że w wirtualnym świecie pieniądze potrzebne na realizację tych marzeń trzeba niestety wyciągnąć z własnej kieszeni
– bynajmniej nie... wirtualnej.
Ale „Second Life” wykorzystywane jest także dla... spotkań zarówno
towarzyskich, jak coraz częściej biznesowych. Osoby przebywające
Już w la
ta
prototy ch 60. w Pols
w różnych miejscach na świecie mogą spotkać się w tej alternatywnej,
ce pow
ps
stał
wykona amochodu z
nad
nym z tw
cyfrowej „rzeczywistości”. Mogą do niej wprowadzić cyfrowy prototyp
s. 18
orzyw s woziem
ztuczny
ch...
urządzenia, maszyny, pojazdu, które mają być tematem takiego spotkania.
Brzmi interesująco i pięknie, ale... na wszystko potrzebny jest czas.
Kontro
la p
A tego ostatnio zaczyna brakować coraz bardziej.
dozowa rocesu
nia s. 3
4
Na pytanie skąd czerpać pomysły na nowe rozwiązania tak,
by zyskać właśnie na czasie, odpowiem, iż znam wielu ludzi, którzy
Zarząd
zanie w
uważają, że „wszystko już było”. Muszę przyznać, iż sam bardzo
iedzą:
KBE s
. 40, s
. 48
często zgadzam się z nimi. Trudno bowiem odeprzeć rzeczowe argumenty w postaci patentów czy projektów nierzadko „z szuflady”, prezentujących
koncepcje obecnie wykorzystywane w najnowszych zdawałoby się rozwiązaniach.
Dziedziną szczególnie obfitującą w tego typu przykłady jest motoryzacja. Bezstopniowe przekładnie, niezależne zawieszenia, systemy ABS, reflektory „śledzące” tor ruchu pojazdu, tworzywa
sztuczne stosowane na coraz szerszą skalę... W takim ujęciu można mówić o „drugim życiu” wspomnianych rozwiązań. Coś, co wydawało się mrzonką – kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat temu było,
z obiektywnych względów, nieopłacalną i z pozoru ślepą uliczką – wróciło do obszaru rozważań
współczesnej inżynierii. I realizowane jest w praktyce.
Jaki z tego morał? Nie lekceważmy porzuconych pomysłów...
maj 200
7 nr 5 (24
) rok III
www.desi
ISSN 173 gnnews.pl
4-0535
>>
>>
>>
NOWO
ŚC
Prototyp I
owanie
cyfrowe
TRENDY
Centra
obróbc
ze
AKADEM
Linie pr IA
odukcy
jne
s. 10
s. 12
s. 54
Nadwo
zie
Cyan Ma
ge
nta Yellow
Black
DN cov
I
Maciej Stanisławski
redaktor naczelny
[www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 1
REDAKCJA POLSKA
w numerze m.in.
Redaktor naczelny
Nadwozie z tworzyw
Przed kilkoma tygodniami Hyundai zaprezentował studyjny prototyp nowego samochodu, który
raczejnie doczeka się seryjnej produkcji.
Co jeszcze łączy najnowsze dzieło konstruktorów z Korei Południowej z samochodem powstałym w siermiężnych czasach PRL? Koncepcja
nadwozia, a konkretnie – materiału
na nie przeznaczonego
18
Maciej Stanisławski
[email protected]
Redakcja
[email protected]
DTP
Ryszard Rybarczyk
[email protected]
Współpraca
Andrzej Czerwiec
Radosław Morek
DZIAŁ REKLAMY
W stronę Słońca
Account Manager
Energia słoneczna w sposób naturalny była
i nadal jest wykorzystywana od czasów
prehistorycznych. Głównie do produkcji
żywności (rośliny) i ogrzewania
Przemysław Zbierski
[email protected]
Tłumaczenia techniczne
27
AmaR TRANSLATIONS
www.amar-translations.pl
REDAKCJA USA
Dobry fachowiec i dobre urządzenie
Już od ponad dziesięciu lat zajmuję się technologią dozowania płynów montażowych. Ostatnio
spotykam się coraz częściej z zapotrzebowaniem na kontrolę procesu dozowania. Aby sprawie dodać pikanterii, to właśnie klienci, którzy
dotąd wcale lub prawie wcale nie przywiązywali
wagi do tych zagadnień, już po zakupie pierwszego dozownika zaczynają badać dokładnie,
jak „to” się robi i pada kluczowe pytanie: „jak
skontrolować ilość nakładanego płynu?”
34
Redaktor naczelny
John Dodge
Wydawca
Joan Kelly
WYDAWNICTWO
Trade Media International sp. z o.o.
ul. Królewska 27
00-060 Warszawa
tel.: +48 22 444 48 48
faks: +48 22 653 36 12
www.trademedia.us
Prezes zarządu
Michael J. Majchrzak
[email protected]
Marketing
Beata Citko
[email protected]
Administracja
Sylwia Salamon
[email protected]
Prenumerata
Marta Stefańska
[email protected]
za miesiąc m.in.
Druk i oprawa
Drukarnia Taurus
www.drukarniataurus.com.pl
• Sposób na „korki”: latające samochody
• Łączenie i montaż
• Zielone materiały
• Eko energetyka cz. III
2 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2007
Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji
i skracania tekstów oraz zmiany ich tytułów.
Nie zwracamy tekstów niezamówionych.
Nie odpowiadamy za treść ogłoszeń. Magazyn jest wydawany
na licencji Reed Business Information.
INNOWACJE W INŻYNIERII
www.designnews.pl
spis treści
nr 5 (24) maj 2007
TEMAT NUMERU
18 Nadwozia z tworzyw... Czy będzie dalszy ciąg historii?
Przed kilkoma tygodniami Hyundai zaprezentował studyjny prototyp nowego
samochodu, który raczej nie doczeka się seryjnej produkcji. Co jeszcze łączy
najnowsze dzieło konstruktorów z Korei Południowej z samochodem powstałym
w siermiężnych czasach PRL? Koncepcja nadwozia, a konkretnie – materiału
na nie przeznaczonego
Online@
www.designnews.pl
W SKRÓCIE
4 Liczą się rezultaty
ROZWIĄZANIA
34 Dobry fachowiec i dobre urządzenie
NOWOŚCI
5 Samochód z plastiku
SPRZĘT
38 „Explorator” systemów CAD
PROGRAMY
40 Kierunki rozwoju systemów CAD:
KBE (cz. I)
44 Od 2D do 3D z formą wtryskową
48 Knowledge Based Engineering – standardy,
automatyzacja, optymalizacja
51 Cyfrowe prototypowanie
(digital prototyping) cz. I
AKADEMIA DesignNews
54 Linie produkcyjne – nowoczesne systemy
produkcji
60 PRENUMERATA
ŚCI
NOWO wanie cyfrowe
po
Prototy
>>
>>
>>
8 Najlepsi twórcy – najlepsze produkty
9 NX5 w Warszawie
10 Pierwsza z Europy Środkowo-Wchodniej
TRENDY
12 Nowoczesne centra obróbcze
Y
TREND róbcze
ob
Centra
MIA
AKADE
jne
odukcy
Linie pr
maj 2007
nr 5 (24)
rok III
ACJEl W
INNOW
s.p
signnew
II
R
INŻYNIE
www.de -0535
34
ISSN 17
RAPORT
22 Przegląd rynku tworzyw sztucznych
ENERGETYKA CZ. II
28 W stronę Słońca
e
i
z
o
w
Nad
s. 10
s. 12
s. 54
W SKRÓCIE
wskazówki specjalistów
Sławomir Stopikowski
Territory Sales Manager SolidWorks Poland
Liczą się rezultaty
Rynek CAD/CAM w Polsce wzrasta w tempie 20–30% rocznie.
W ubiegłym roku SolidWorks miał dość silne II półrocze,
w sumie udało się rok 2006 zakończyć z wynikiem
wzrostowym na poziomie około 60–65%
Od sierpnia 2006 roku w Polsce zaczęło działać oficjalne przedstawicielstwo SolidWorks.
Firma z kilku względów zdecydowała się na
stworzenie struktur stojących ponad resellerami
i wspomagających ich działalność. Najbardziej
oczywistym był fakt istnienia takich struktur
na całym świecie, a także – rosnące znaczenie
polskiego rynku, który jest na tyle dynamiczny
i na tyle rozwojowy, że SolidWorks musiał podjąć w końcu taką decyzję.
– Wszystkie wcześniejsze działania podejmowane przez resellerów nie przynosiły
spektakularnych rezultatów, w związku z tym
poszukiwaliśmy kogoś, kto zna branżę, kto
potrafi zoptymalizować kanały sprzedaży,
wyznaczyć nowe kierunki rozwoju, włożyć
w nie jakąś nową osobowość, nowe chęci itd.
– dodaje Axel Spitzer, Territory Sales Manager
regionu ACH+.
– Do tej pory – co należy podkreślić – kanał
ten był zarządzany kryzysowo, sprzedaż oprogramowania żyła własnym życiem, a popyt na
nasze oprogramowanie wzrastał dzięki ciężkiej
pracy wszystkich pracowników zespołu. Potrzebowaliśmy czegoś więcej – podkreśla Sławomir
Stopikowski, mianowany Territory Sales Manager na Polskę.
SolidWorks, według oficjalnych danych
przekazanych nam przez Centralę, osiągnął
w roku 2006 w Polsce 65% wzrost, co stanowi
dwukrotną wartość wzrostu najlepiej rozwijających się firm z branży CAD na polskim rynku.
Firma ta odnotowała też rekordy sprzedaży
w kolejnych miesiącach – a to świadczy o dynamice rozwoju. Rezultaty te osiągnęli w oparciu
o dotychczasowy kanał – nie przybyło resellerów ani nowych sprzedawców. To efekt wzrostu
ich produktywności. Ten sam zespół generuje
teraz ponad 40% więcej przychodów.
– (…) Stawiamy na jakość sprzedaży,
właściwą motywację i odpowiednie przygotowanie techniczne zespołów odpowiedzialnych
za obsługę klienta – dodaje Sławomir Stopikowski. Jak widać, takie postępowanie przynosi
spektakularne efekty.
Współczesna Europa, aby mogła konkurować
ze Stanami Zjednoczonymi czy z rozwijającymi
się rynkami wschodnimi – musi się nieustannie
rozwijać. Z całym bagażem socjalnych naleciałości, procedur, z „wypracowanym dobrobytem” – kraje Europy Zachodniej nie mają
łatwego zadania. Dlatego w firmach starego
kontynentu poszukuje się dróg redukcji kosztów,
związanych np. z zatrudnieniem – a to także
otwiera szanse polskiemu rynkowi specjalistów,
których można zatrudnić na korzystniejszych
warunkach niż w Europie Zachodniej. Paradoksalnie – niższy poziom płac w połączeniu
z wysokimi kwalifikacjami może okazać się
gwarantem dynamicznego rozwoju, przyciągając zagranicznych inwestorów zainteresowanych stworzeniem tutaj – w Polsce – nowych
miejsc pracy.
Interesująco wypada porównanie produktywności sprzedawców oprogramowania SolidWorks w Polsce i np. w Europie Zachodniej na
przestrzeni lat 2006 i 2007 – jeśli weźmie się pod
uwagę infrastrukturę, całe otoczenie, w jakim
przyszło im działać, pracować; sprzedawca SolidWorks w Europie Zachodniej obsługuje obszar
o promieniu, powiedzmy, 60 do 100 km
– w Polsce będzie to nierzadko 400 km lub więcej. O różnicy w poziomie dróg czy autostrad nie
trzeba mówić, a mimo to... jesteśmy wydajniejsi.
Quo vadis?
Wszystkie wysoko uprzemysłowione kraje
świata mają prężny przemysł, a co za tym
idzie – produkcję. Mają rozwinięte i prężnie
działające ośrodki badawczo-rozwojowe
– w konsekwencji dysponują nowoczesnymi
technologiami, które następnie u siebie wdrażają. I nie ma dla nich znaczenia, że produkują
część komponentów, dajmy na to, w Chinach.
Cały czas mają monopol na nowoczesne rozwiązania techniczne – dzięki temu mogą się ciągle
rozwijać i wzbogacać.
Ilustruje to przykład Korei Południowej.
W ciągu kilkudziesięciu lat Koreańczycy osiągnęli ogromny poziom rozwoju – a zaczęło się
od kilku zachodnich i japońskich inwestycji.
Teraz wystarczy wymienić takie marki, jak
LG, Hyundai, czy Samsung albo popatrzeć
na ich infrastrukturę drogową, nieustępującą
naszym zachodnim sąsiadom, aby przekonać się
o potędze przemysłowej tego państwa. I mimo
wszystkich inwestycji Koreę Południową stać
na niskie podatki i utrzymanie nowoczesnej oraz
silnej liczebnie armii.
Inny przykład – Finlandia. Mniej więcej dwie
dekady temu rząd tego kraju podjął dalekosiężne
decyzje i przygotował podstawy dla otwartej na
nowe technologie edukacji technicznej. Dlatego od dobrych kilku lat Finlandia utrzymuje
swoją pozycję wirelessowskiego światowego
potentata, gdzie znacząca część rynku, np.
telefonów komórkowych, należała i należy do
Nokii – a przecież wireless to nie tylko telefonia
komórkowa.
Dlatego trzeba angażować nowe siły, by sprostać wyzwaniom stawianym dzisiaj przez polski
rynek. Resellerzy SolidWorks zatrudniają nowe
osoby, rozwijają się.
– (…) Przewidywalność kierunków rozwoju
SolidWorks w Polsce ma w naszym przypadku
pomóc zrealizować wizję bycia liderem na tym
rynku. Chcemy być standardem w obszarze 3D,
a także standardem dla małych i średnich przedsiębiorstw – podkreśla Sławomir Stopikowski.
2D czy 3D?
– (…) Osobiście myślę, że to oczywiste. 2D
stało się już rozdziałem w pewnym sensie
zamkniętym. To już było i odegrało swoją
znaczącą rolę. Jeśli ktoś mnie zapyta o to, czy
za 10 lat będzie jeszcze używane środowisko
CAD 2D, odpowiem, iż jest wiele obszarów
zastosowań, gdzie 2D w zupełności wystarcza
– i tak będzie zapewne również w przyszłości.
Przypuszczam jednak, iż rewolucja w tej
dziedzinie będzie postępowała w taki sposób,
że... nawet projektowanie w systemach 3D
obecnie rozpowszechnionych i uznawanych
za najlepsze będzie wyglądać w przyszłości
najprawdopodobniej inaczej. Nie mam jednak
wątpliwości, co do tego, że kierunek rozwoju
jest związany z 3D. Przedstawienie jakiegokolwiek produktu czy elementu w 3D jest
w pewnym sensie jednoznaczne, minimalizuje
ryzyko popełnienia błędów.
Czy 3D nie jest także istotne
dla CAM?
– (…) Upraszczając, na obecność 3D w CAM
wpłynęły skomplikowane kształty, geometria
i pewna techniczna „funkcjonalność”. Nie wspomnę już o presji rynku na czas, skróceniu cyklu
rozwoju produktu oraz o szybkości wdrożenia
nowego modelu, nowego rozwiązania.
(...) Nie można zapomnieć, że to inżynieria
jest dla mnie narzędziem rozwoju, wpływa na
poziom zatrudnienia i wzrostu – w większości
firm, w większości gospodarek. Motorem
gospodarki jest technika. A ja z radością mogę
powiedzieć, że nadchodzą nowe czasy dla
tej branży gospodarki w Polsce – zaznacza
Sławomir Stopikowski. – Od zawsze mieliśmy
rodaków, którzy potrafili budować techniczną
potęgę Kanady, USA, Anglii czy nawet Niemiec
– ponieważ nie mieli oni do końca możliwości rozwinąć w pełni swoich talentów tutaj,
w Polsce. Teraz widać, że takie możliwości się
pojawiają.
A na koniec i tak liczą się rezultaty.

W NOWOŚCIACH
m.in.:
TRENDY
ROZWIĄZANIA
OSIĄGNIĘCIA
NOWOŚCI
Tworzywa
Samochód z plastiku
Innowacyjne rozwiązania z użyciem tworzyw sztucznych
NAJLEPSI TWÓRCY
– NAJLEPSZE
PRODUKTY
8
NX5 W WARSZAWIE
9
INVENTOR OF THE
MONTH
10
QarmaQ – nowy Hyundai z segmentu CUV, czyli
crossover utility vehicle – jest wspólnym projektem
firm GE Plastics oraz Hyundai. Wykorzystano
w nim swobodę projektowania i praktyczne korzyści, jakie oferuje zastosowanie tworzyw sztucznych
do produkcji komponentów tradycyjnie wytwarzanych z metalu, szkła i materiałów termoutwardzalnych. W nowym modelu Hyundaia zaawansowane
technologie GE znalazły zastosowanie w pięciu
ważnych obszarach: w systemie Elastic Front,
w części zewnętrznej samochodu, we wnętrzu
auta oraz w systemach oświetleniowych i komorze silnika. Wydajne tworzywa kompozytowe
i termoplastyczne oferowane przez GE Plastics
zostały wykorzystane w niemal 30 obszarach różnorodnych technologii zastosowanych przez firmę
Hyundai w samochodzie koncepcyjnym.
Korzyści dla środowiska
Zastosowanie tworzyw sztucznych sprawia, że
QarmaQ jest pojazdem przyjaznym dla środowiska. Żywice kompozytowe Xenoy iQ i Valox
iQ – zgodne z inicjatywą GE ecomagination – są
w 85 procentach wytwarzane z ponownie wykorzystywanych tworzyw sztucznych. Materiały te są
stosowane w najważniejszych częściach samocho-
ZWRACAJĄ uwagę śmiało poprowadzone linie
nadwozia, eleganckie i nowoczesne, ale łatwo
doszukać się w nich rozwiązań stylizacyjnych
zapożyczonych z produkowanych seryjnie
modeli i to niekoniecznie
koreańskiego koncernu
du, dzięki czemu... 900 plastikowych butelek PET
zamiast na wysypisko śmieci trafia do produkcji
pojedynczego pojazdu. Wykończenie wnętrza
za pomocą rozwiązań pozbawionych lakierów
pomaga zmniejszyć emisję lotnych cząstek stałych,
emitowanych podczas tradycyjnego lakierowania.
Z kolei żywica GE Flexible Noryl umożliwia
produkcję cieńszych powłok kabli i przewodów,
zmniejszających wagę pojazdu i pozwalających
zmieścić więcej elektroniki w tej samej przestrzeni.
Elastyczny przód
Unikalny mechanizm ochrony pieszych, który nie
wymaga poduszek powietrznych lub mechanicznej
hydrauliki, działa dzięki naturalnym właściwościom
zaastosowanych materiałów. Ich energochłonne
struktury i naturalne właściwości są zintegrowane
z futurystyczną stylistyką QarmaQ. Poszczególne
>>
NOWOŚCI
w kraju i na świecie
>>
Tworzywa... dokończenie
strefy bezpiecznego zgniotu w samochodzie
zostały dopasowane do części ciała pieszego,
które mogą zetknąć się z pojazdem w czasie
kolizji.
Ochrona dolnej części nóg
Korzystając z żywicy Xenoy iQ, GE Plastics
opracowało wzór pojedynczego komponentu pochłaniającego energię, który spełnia
wymogi FMVSS/CMVSS, a także wymogi
europejskie i japońskie (fazy pierwszej
i drugiej) w zakresie bezpieczeństwa pieszych.
Część ta jest wystarczająco miękka i elastyczna, żeby pochłonąć energię w zetknięciu
z dolną częścią nogi pieszego, a jednocześnie
wystarczająco mocna w sytuacjach, gdy kierowca z małą prędkością uderzy w barierkę
lub inny obiekt.
Ochrona górnej części nóg
W pojazdach CUV maska znajduje się wyżej,
zatem niezwykle ważne jest pochłanianie
energii w obszarze łączącym górną część
osłony chłodnicy/zderzaka z przednią częścią
maski, gdyż właśnie ta część może uderzyć
w okolicach biodra pieszego. Właściwości
fizyczne nowej żywicy Xenoy iQ HMD
(moduł i plastyczność) umożliwiają zastosowanie takiego rozwiązania bez dodatkowych,
skomplikowanych struktur lub rozwiązań
mechanicznych.
Lekka maska silnika zbudowana
z doświadczalnego kompozytu HPPC
– żywic GE Xenoy iQ – pochłania energię
dzięki szczególnym właściwościom zarówno
konstrukcji, jak i materiału. Termoplastyczny,
przekładany warstwami materiał kompozytowy HPPC oferuje rozwiązanie o wadze
niemal o połowę mniejszej niż tradycyjne
materiały.
Strefa uderzeń głową
Duże, formowane wtryskowo, zawinięte
pionowo błotniki z żywicy Xenoy iQ HMD
zaprezentowane zostały po raz pierwszy
w modelu QarmaQ podczas targów w Genewie. Górna część błotników stanowi zintegrowany podzespół poziomej powierzchni maski
pojazdu, dlatego muszą one być w stanie
pochłonąć siłę powstałą w momencie uderzenia głowy pieszego. Technologia HMD
pozwala formować duże części samochodowe, a jednocześnie spełniać wyśrubowane
wymagania producentów OEM w zakresie
tolerancji wymiarowej w szczelinach oraz
w zakresie gładkości. Dzięki unikalnej
fibrylacji z użyciem nanotechnologii, żywice
OBA z „plastiku”;
który ładniejszy?
Hyundai wykonał
w pełni funkcjonalny
prototyp swojego rewolucyjnego pojazdu.
Grafika obok przedstawia wizję Syreny Sport
autorstwa Tomasza
Sitkiewicza, wysłaną
na konkurs zorganizowany przez AutoRok (www.designforum.pl). Czy tak mogłaby
wyglądać współczesna wersja samochodu, o którym piszemy w „Temacie numeru”?
Xenoy HMD poprawiają również sztywność
wymiarową dużych elementów nadwozia.
Bardzo istotne jest rozłożenie energii
na powierzchni maski silnika wykonanej
z żywic Xenoy iQ, gdyż w przypadku kolizji
głowa pieszego najczęściej styka się z tą
właśnie strefą.
Części zewnętrzne samochodu
Większe powierzchnie i zawinięta konstrukcja wyznaczają nowy standard w dziedzinie
szklenia z użyciem zaawansowanych, przezroczystych żywic Lexan. Dzięki nim udało
się zmniejszyć wagę QarmaQ o całe 29 kg.
Ruchome szyby boczne umożliwiają
pasażerom widok z każdej strony, sprawiając
wrażenie przebywania w otwartej przestrzeni.
Wykonane są z żywicy Lexan i zabezpieczone systemem Exatec 900*, który dodaje na
powierzchni szyb warstwę PECVD z żywicy
odporną na ścieranie i warunki atmosferyczne, podobną do szkła. Dzięki formowaniu
dwuskładnikowemu i naturalnej zdolności
żywicy Lexan do integrowania uszczelek
i funkcji mechanicznych w obrębie elementu
używanego do szklenia, możliwe jest wyeli-
minowanie tradycyjnych, mało atrakcyjnych
uszczelek i mechanicznych mocowań.
Panoramiczny szyberdach z poliwęglanu
Lexan z filtrem UV został zaprojektowany
jako kompletny moduł, oferujący wszystkie
funkcje, od oświetlenia po telemetrię. System,
z wbudowaną anteną fraktalną firmy Exatec
i rozwiązaniami FICOSA, a także przeszkleniem z żywicy GE Lexan, może posłużyć
jako platforma telematyczna do integracji
anteny wielozakresowej. Wykorzystanie
elektroluminescencyjnej, wewnętrznej taśmy
oświetleniowej stanowi kolejne rozwiązanie,
które poprawia atmosferę we wnętrzu.
Drzwi zrobione z żywicy GE HMD Xenoy
iQ są nawet o 50 procent lżejsze niż metalowe,
a dodatkowo mają kształty dopasowane do
pasażerów dowolnej postury. Zachowują też
wymaganą wytrzymałość i praktyczność.
Tylna klapa została zaprojektowana jako
podzespół roboczy, w który wkomponowano
lampy, okablowanie, czujniki i całą niezbędną
elektronikę. Przeszklenie klapy o innowacyjnych kształtach jest wykonane z poliwęglanu
Lexan, który pokryto warstwą Exatec900,
wykorzystaną również na bocznych oknach.
Jest ona bardzo lekka, spełnia wymogi
widoczności, a jednocześnie umożliwia użycie wycieraczek i technologii odmrażającej
firmy Exatec.
Precyzyjne przeszklenie bagażnika
wykonane z żywicy GE Lexan umożliwia
stworzenie charakterystycznych powierzchni,
a jednocześnie nie pogarsza widoczności
i bezpieczeństwa.
Zachowanie widoczności w lusterkach
(odparowywanie i odmrażanie) jest monitorowane i kontrolowane za pomocą czujników
i nowej termoelektrycznej żywicy przewodzącej, stworzonej przez GE Plastics i nazwanej
Statkon.
NOWOŚCI
Z czasów, kiedy produkowano
model T Henry’ego Forda, pochodzi
pewien dowcip. Otórz pewnemu farmerowi wichura zerwała blaszany dach.
Pogięte arkusze zapobiegliwy farmer
przesłał – jako złom – do zakładów
Forda. Jakież było jego zdziwienie, gdy
po kilku dniach otrzymał z fabryki nowy
samochód, wraz z listem następującej
treści: „Wprawdzie Pański wóz był
w fatalnym stanie, ale udało nam się
go naprawić”. Zastanawiamy się,
czy nie wysłać do Hyundaia...
900 butelek PET – przyp. redakcji.
FUTURYSTYCZNIE
i przytulnie zarazem.
Przeszklenie
bocznych drzwi
zapewnia znakomitą
widoczność
Wnętrze
Technologia dyfuzyjna eliminująca powłokę, która pozwala spełnić rosnące wymogi
optyczne, stawiane przez branżę podświetlanych wyświetlaczy ciekłokrystalicznych
(LCD), została wykorzystana do opracowania wyświetlaczy umieszczonych w desce
rozdzielczej pojazdu.
Żywica do efektów specjalnych Lexan
Visualfx w kolorze „alpejskiej bieli”, pokryta warstwą krystalicznie przejrzystej żywicy
Lexan daje efekt głębi i połysku, znalazła
zastosowanie przy konstruowaniu przyrządów i deski rozdzielczej.
Lexan EXL umożliwił innowacyjne zintegrowanie pokrywy poduszki powietrznej
z pokrytym tkaniną panelem przyrządów.
Takie rozwiązanie wywołało nowy efekt
estetyczny i poprawiło bezpieczeństwo,
wykluczając powstawanie odłamków przy
otwarciu poduszki, nawet w temperaturze
-40°C.
System oświetleniowy
W konstrukcji lampy przednich zastosowano
po raz pierwszy żywice GE Nighfx – prze-
zroczyste materiały, które emitują kolory w
momencie wystawienia na działanie światła
o określonej długości fali. Dla swojej marki
Hyundai stworzył unikalny, podświetlany
znak. Użycie do formowania przejrzystej
i odpornej na wysokie temperatury żywicy
Lexan XHT umożliwiło zmniejszenie rozmiarów elementów soczewek, nie zmieniając jednocześnie parametrów optycznych.
Konstrukcja oprawy lamp przednich
wykorzystuje bezpośrednio metalizowane
żywice Valox iQ , które umożliwiają zastosowanie unikalnego, stylowego wzornictwa
bez potrzeby kosztownego i szkodliwego
dla środowiska lakierowania.
Wreszcie reflektory lamp przednich formowane są z nowych, bezpośrednio metalizowanych żywic GE Extem, które oferują
nadzwyczajną odporność na wysokie temperatury. Pozwalają również wyeliminować
lakierowanie i... nadają się do powtórnego
przetwarzania.

Więcej informacji na temat samochodu
Hyundai QarmaQ znaleźć można
na stronie: www.hyundai-motor.com
REKLAMA
NOWOŚCI
Konferencje, seminaria
Najlepsi twórcy – najlepsze produkty
20 kwietnia br. odbyły się pierwsze w Polsce praktyczne,
zdalne warsztaty z zakresu projektowania maszyn
wytwarzanych jednostkowo. Organizatorzy z pełnym
przekonaniem uważają, że zakończyło się sukcesem.
I mają ku temu powody
To niecodzienne wydarzenie było możliwe
dzięki zestawieniu profesjonalnego połączenia wideokonferencyjnego między dwoma,
odległymi od siebie lokalizacjami, czyli
Politechniką Śląską w Gliwicach, gdzie
zgromadzeni były studenci, a wykładowcą
– Markiem Kowalczykiem, znajdującym się
w Kopalni Turów w Bogatyni.
Celem wydarzenia było przedstawienie
najlepszych twórców i konstruktorów i tym
samym przybliżenie ich produktów oraz najnowszych technologii – studentom.
Gliwicko-turoszowska wideokonferencja
zainaugurowała cały cykl warsztatów, które
prowadzone będą pod wspólnym tytułem
„Najlepsi twórcy – najlepsze produkty”.
Tematyka obejmować będzie zagadnienia
nie tylko z zakresu inżynierii konstrukcyjnej.
Dzięki nowoczesnej technice możliwe będą
spotkania „twarzą w twarz” bez konieczności
organizowania kosztowych podróży zarówno dla prelegentów, jak i dla beneficjentów
wykładów. W takiej konwencji znikają
odległości, a zaproszenie wybitnej osoby – na
przykład ze Stanów Zjednoczonych – nie
będzie problemem.
Pierwsze warsztaty prowadzone były
przez inż. Marka Kowalczyka, który jest
projektantem konstrukcji nośnych maszyn
górnictwa odkrywkowego – największych
samojezdnych maszyn na świecie. W ciągu
ponad dwudziestoletniej działalności zawodowej uczestniczył w opracowaniu kilkunastu
projektów takich maszyn, zbudowanych w
kraju i za granicą. Od 16 lat pracuje w firmie
SKW Zgorzelec, gdzie opracował generalne
projekty konstrukcji nośnych, m.in. dwóch
najnowszych maszyn: pierwszej w Polsce,
prototypowej koparki KWK-910 oraz zwałowarki ZGOT-15400.120, której projekt został
nagrodzony tytułem „Mistrz Techniki 2005”
oraz wyróżniony w konkursie „Konstruktor
Roku 2006”, organizowanym przez nasze
czasopismo.
Przedsięwzięcie zorganizowała działająca
od 17 lat na rynku firma AutoR, zdobywca
licznych nagród i wyróżnień w zakresie
zastosowań informatyki w przemyśle. Jej
partnerami są m.in.: Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne, ALSTOM, MESKO,
GLINIK, holding BOT i wiele innych. Opiekę techniczną oraz wsparcie zapewniające
technologię wideokonferencyjną dostarczyła
firma MCX Systems.
Przygotowania do wydarzenia rozpoczęły
się już kilka tygodni wcześniej w ścisłej
współpracy z pracownikami Politechniki
Śląskiej. Szczegółowe tworzenie planu gry
i testowe połączenie nastąpiło tydzień przed
godziną „0”.
Wprowadzenie w specyfikę projektowania
maszyn wytwarzanych jednostkowo przeprowadził wspólnie z Markiem Kowalczykiem
– inż. Lesław Cegiel, kierownik biura konstrukcyjnego KWB Turów. Wprowadzeniem
w zakładaną formułę interaktywnych warsztatów na odległość zajął się prezes zarządu
AutoR KSI dr inż. Jan Parczewski.
Zajęcia były nawiązaniem do zapytania
ofertowego, które inż. Kowalczyk przedstawił
studentom tydzień przed samymi warsztatami. Dzięki temu, podczas konferencji stu-
REKLAMA
KAŻDY ze studentów miał szansę
na prezentację swoich projektów, zarówno
na forum całej Sali, jak i co najważniejsze
na forum Komisji Ofertowej w KWB Turów
denci mieli okazję przedstawić swoje własne
projekty.
– Szczególnie podobało mi się podejście
konstruktorów z KWB Turów do sposobu
omawiania problematyki związanej z tworzeniem projektu danego urządzenia. Nie
było żadnej skomplikowanej teorii o tym jak
projektować. Ale za to był przykład konkretnej maszyny, która działa, czyli wiadomo,
że podejście do sposobu projektowania było
dobre, bo ktoś ją kupił – ocenia Dariusz
Raczyński – uczestnik warsztatów i jednocześnie twórca wyróżnionego projektu.
Najwyższą ocenę komisji ofertowej
i tym samym główną nagrodę – manipulator
3D ufundowany przez firmę 3DConnexion
– otrzymał Krzysztof Lukoszek za koncepcję siłowników hydraulicznych odspajających bloki betonu. Wyróżnienie – książkę
Ćwiczenia z Inventorem ufundowaną przez
wydawnictwo ExpertBooks, otrzymał
Dariusz Raczyński.
www.autor.com.pl
REKLAMA
NOWOŚCI
Konferencje, seminaria
NX5 w Warszawie
12 kwietnia 2007 roku odbyło się
III seminarium UGS, poświęcone najnowszej
wersji oprogramowania Unigraphics NX
Podobnie jak w poprzednich latach, również w tym roku organizatorom – firmie UGS sp. z o.o. – udało się przyciągnąć liczne grono
osób pracujących na codzień z oprogramowaniem serii NX. Poziom
merytoryczny konferencji, podobnie jak podczas poprzednich edycji,
gwarantował dużą ilość ciekawych – i co najważniejsze – praktycznych
informacji.
Część oficjalną – najważniejsze dane na temat firmy UGS – przedstawili Marek Wajda i Ryszard Ostrowski. Kolejne sesje, obejmujące
modelowanie (design, styling, drafting), symulacje (CEA), wytwarzanie (CAM), pozwoliły na w miarę dokładne zapoznanie się ze zmianami wprowadzonymi w środowisku najnowszej wersji NX.
Wersja NX5 wydaje się być przełomowym krokiem w rozwoju
oprogramowania Unigraphics. Zmiany w niej wprowadzone dotyczą
wszystkich modułów NX. Są ukierunkowane na zwiększenie produktywności użytkowników systemu, którą zapewnią zmiany dokonane
zarówno w interfejsie programu, jak i te związane z nową funkcjonalnością modułów. Użytkownik ma do dyspozycji interfejs blokowy,
wspólny dla wszystkich modułów. Poprawiono integrację z systemem
Teamcenter. Zapewniono szybki dostęp do części standardowych
(Reuse Library). Nowe narzędzia pozwolą na szybsze modelowanie
powierzchniowe, poprawiono funkcjonalność krzywych i powierzchni
swobodnych. Zapewniono szybszą obsługę dużych złożeń (dzięki
technologii przejętej z Teamcenter Visualization). Użytkowników
projektujących rozwinięcia z blach ucieszy możliwość bezpośredniego
eksportu do maszyny zarysu krzywych rozłożonego elementu (moduł
Sheet Metal).
Jeśli chodzi o symulacje, poprawiono m.in. wydajność narzędzi do
generacji siatki elementów skończonych. Zapewniono także nowe typy
analiz dostępne w Nastranie, a także migrację danych CAE z Ideas
do NX5. I dodano możliwość analizy materiałów anizotropowych
(laminatów). Dużo korzystnych zmian zauważą projektanci narzędzi;
wystarczy wspomnieć o nowym Project Template Configuration,
o nowych mechanizmach analizy kolizji, czy możliwości dokonywania
analizy rozformowanych części.
Osobna kwetsia to usprawnienia w obszarze CAM, a wśród nich:
nowe sposoby definicji ruchów nietnących, nowe strategie wykańczające, czy strategia 5-cio osiowa Variable Axis Zlevel. Wszystkie zmiany
postaramy się sukcesywnie przybliżać na naszych łamach.

27 KRAJÓW | 160 ZAKŁADÓW PRODUKCYJNYCH | 60 000 PRACOWNIKÓW
Dołącz do wielkiej firmy działającej
w przemyśle motoryzacyjnym.
W Faurecii wszyscy pasjonujemy się motoryzacją. Przy obrotach Grupy, które w 2004 r.
przekroczyły 10,7 miliarda EUR i przy zatrudnieniu sięgającym 60 000 pracowników usytuowanych w 27 krajach – staliśmy się w ciągu czterech lat jednym ze światowych liderów
w dziedzinie produkcji elementów wyposażenia samochodowego. Faurecia stanowi siłę,
która pokieruje Waszym rozwojem zawodowym.
Poszukujemy do naszego biura projektowego w Grójcu kandydatów na stanowisko:
SPECJALISTY DO SPRAW ANALIZ METODĄ ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH
Nr ref.: PDO-FEA 05.2007
Wymagania:
• Ukończone studia wyższe techniczne o kierunku mechanicznym lub pokrewnym.
• Bardzo dobra znajomości języka angielskiego.
• Dobra znajomości zagadnień Metody Elementów Skończonych
• Posiadanie cech „dobrego inżyniera”: usystematyzowanej, niebanalnej wiedzy technicznej, kreatywności, dociekliwości, systematyczności, dokładności, logicznego
myślenia, szerokiej wyobraźni, itp.
• Umiejętność szybkiego uczenia się.
• Umiejętność współpracy z kolegami nad szukaniem wspólnych rozwiązań.
• Umiejętność pracy w środowisku HyperMesh, Nastran, Ansys, Abaqus, Radioss lub
PamCrash.
• Doświadczenie w praktycznym zastosowaniu MES.
KONSTRUKTORA FOTELI SAMOCHODOWYCH
Nr ref.: PDO-CATIA/UG 05.2007
Wymagania:
• Ukończone studia wyższe techniczne o kierunku mechanicznym.
• Bardzo dobra znajomość przynajmniej jednego języka obcego: angielski, francuski,
niemiecki.
• Posiadanie cech „dobrego inżyniera”: usystematyzowanej, niebanalnej wiedzy technicznej, kreatywności, dociekliwości, systematyczności, dokładności, logicznego
myślenia.
• Umiejętność szybkiego uczenia się.
• Umiejętność współpracy z kolegami nad szukaniem wspólnych rozwiązań.
• Znajomość programów CATIA i/lub Unigraphics.
Po podjęciu pracy można oczekiwać:
•
•
•
•
•
•
•
Szerokiego zakresu szkoleń z dziedziny narzędzi współczesnego inżyniera.
Zdobywania doświadczenia zawodowego w międzynarodowym zespole w biurach
konstrukcyjnych w Niemczech, Francji i Stanach Zjednoczonych.
Wyjazdów szkoleniowo-projektowych do Niemiec, Francji i Stanów Zjednoczonych
na okres od 3 do 18 miesięcy.
Uczestnictwa w bardzo szerokim procesie konstruowania zawierającego koncepcje, modelowanie wirtualne, dokumentacje techniczną, symulacje, prototypy, testy,
walidację oraz pomoc przy uruchamianiu seryjnej produkcji. Wszystko to przy użyciu
najnowszego oprogramowania i metodyki.
Pracy w dynamicznym zespole ludzi będącym częścią międzynarodowych struktur
rozwoju produktu w firmie.
Możliwości dalszego rozwoju i awansu.
Dobrych zarobków oraz szerokiego pakietu socjalnego.
Zgłoszenia (C.V. + list motywacyjny w języku polski i angielskim) wraz z klauzulą o wyrażeniu zgody na przetwarzanie i przechowywanie danych osobowych prosimy przesyłać
na adres:
Faurecia Fotele Samochodowe Sp. z o.o.
Ul. Spółdzielcza 4, 05-600 Grójec
(z dopiskiem Nr ref.: PDO-FEA 03.2007 lub PDO-CATIA/UG 05.2007)
JAK ZWYKLE podczas seminariów UGS, możliwości nowego
NX mogliśmy podziwiać na żywo...
lub e-mailem na adres:
[email protected]
Uprzejmie informujemy, iż skontaktujemy się tylko z wybranymi kandydatami. Technical perfection, automotive passion.
[www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska III
NOWOŚCI
Rozwiązania
Pierwsza z Europy Środkowo-Wchodniej
Prototypowanie cyfrowe pomaga polskiej firmie
efektywniej produkować sprzęt medyczny
Autodesk, Inc. przyznał firmie Famed
Żywiec – największemu producentowi sprzętu medycznego w Polsce – tytuł „Inventor of
the Month” za kwiecień 2007 r.
Program „Inventor of the Month” wyróżnia innowacyjne projekty i osiągnięcia
inżynieryjne klientów, którzy w swojej
pracy wykorzystują oprogramowanie do
projektowania trójwymiarowego Autodesk
Inventor. Famed jest pierwszą firmą z Europy
Środkowo-Wschodniej, która uzyskała to
wyróżnienie.
Famed Żywiec, położony w pięknej
Kotlinie Żywieckiej, zatrudnia ponad 1100
osób i oferuje setki różnorodnych produktów
oraz specjalistycznych mebli dla szpitali
i gabinetów lekarskich. Wśród nich znajdują
się: stoły i lampy operacyjne, łóżka szpitalne
i rehabilitacyjne, fotele stomatologiczne,
fotele ginekologiczne, inkubatory, kolumny
anestezjologiczne, wózki do transportu chorych oraz specjalistyczne wyposażenie do sal
operacyjnych.
Firma, produkując sprzęt medyczny,
łączy ponad 80 lat doświadczenia na rynku
z najnowocześniejszymi technologiami oraz
osiągnięciami w zakresie badań i rozwoju.
Pozwala to jej wytwarzać i oferować produkty najwyższej jakości, które spełniają
Famed Żywiec jest największym polskim
producentem sprzętu medycznego.
Zatrudnia ponad 1100 osób i oferuje
kilkaset różnorodnych produktów, w tym:
stoły i lampy operacyjne, łóżka szpitalne
i rehabilitacyjne, fotele stomatologiczne,
fotele ginekologiczne, inkubatory,
kolumny anestezjologiczne, wózki do
transportu chorych, specjalistyczne
wyposażenie do sal operacyjnych,
a także meble szpitalne i do gabinetów
lekarskich. Famed, stawiając na wysoką
jakość swoich produktów, otrzymał wiele
certyfikatów jakości, w tym ISO 9001,
ISO 13485, ISO 14001; inwestuje także
w programy ochrony środowiska. Więcej
informacji na stronie:
www.famed-zywiec.com
CYFROWY prototyp z Famed Żywiec
rygorystyczne wymagania bezpieczeństwa.
Potwierdzeniem tego są liczne certyfikaty
jakości, w tym ISO 9001, ISO 13485 oraz
ISO 14001 – standard zarządzania środowiskowego, którym wyróżnia się organizacje
minimalizujące wpływ swoich działań na
środowisko.
Autodesk Inventor odgrywa kluczową rolę
w projektowaniu, a następnie wytwarzaniu
produktów przez Famed Żywiec, respektując
przy tym wymogi związane z ochroną środowiska naturalnego. Dzięki wykorzystaniu
narzędzi do projektowania trójwymiarowego
inżynierowie Famedu mogą „zobaczyć”
i „doświadczyć” idee już na etapie projektowania, zanim staną się one gotowymi
produktami.
Współpraca z autoryzowanym partnerem i
dostawcą oprogramowania Autodesk – firmą
Evatronix SA – umożliwiła firmie Famed
Żywiec szybkie uzyskanie korzyści z prototypowania cyfrowego, jakie daje Autodesk
Inventor.
– Modelowanie produktu w Autodesk
Inventor oznacza dla nas ogromne oszczędności, szczególnie na etapie prototypowania i
produkcji – wyjaśnia Piotr Koźbiał, dyrektor
ds. badań i rozwoju w Famedzie. – Przed
wprowadzeniem Autodesk Inventor, two-
rzyliśmy cztery do pięciu fizycznych prototypów. Projekt, przygotowany w Inventorze,
jest właściwie pierwszym prototypem, dzięki
czemu możemy łatwiej wprowadzać zmiany
i optymalizować produkt, zanim rozpoczniemy fizyczne wykonanie. To oznacza duże
oszczędności – dla nas i dla środowiska.
– Firmy z branży przemysłowej na całym
świecie zdają sobie sprawę, że to co dobre
dla środowiska naturalnego może być także
dobre dla biznesu – mówi Robert „Buzz”
Kross, wiceprezes Działu Rozwiązań dla
Przemysłu, Autodesk. – Famed Żywiec,
poprzez działania przyjazne środowisku,
odgrywa wiodącą rolę w społeczności europejskiej. Nadanie firmie tytułu „Inventor of
the Month” za kwiecień 2007 sprawiło nam
wielką przyjemność.
Każdego miesiąca Autodesk nadaje tytuł
„Inventor of the Month” jednemu z ponad
600 tys. użytkowników oprogramowania
Autodesk Inventor. Zwycięzcy są wybierani
za doskonałość w zakresie projektów inżynieryjnych oraz przełomową innowacyjność.

Więcej informacji o programie „Inventor
of the Month” można uzyskać kontaktując
się poprzez adres: [email protected]
Maszyny
TRENDY
Nowoczesne centra obróbcze
Wymogi rynku spowodowały, że w fabrykach
zastosowanie nowoczesnych obrabiarek CNC
stało się na tyle powszechne, iż trudno sobie wyobrazić
współczesną fabrykę wyposażoną tylko
w obrabiarki NC
Wyższość obrabiarek CNC nad NC jest ogromna, a wraz z
postępem techniki wyższość ta rośnie. Zastosowanie technik
CNC w przemyśle stwarza również potrzeby ciągłego rozwoju
całych systemów CAD/CAM/CAE, które funkcjonują w fabrykach jako zintegrowane systemy projektowo-wytwórcze.
Obecnie obrabiarki CNC są stosowane we wszystkich
branżach wytwórczych m.in.: obróbka ubytkowa, obróbka
tworzyw sztucznych, obróbka drewna, obróbka plastyczna
oraz wiele innych. Wśród wytwórców takich obrabiarek jest
również bardzo wielu, którzy starają się wprowadzać coraz to
lepsze urządzenia na rynek. W Polsce czołowymi producentami obrabiarek CNC są m.in.: Andrychowska Fabryka Maszyn,
Dąbrowska Fabryka Obrabiarek PONAR, Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych AVIA, FAMOT Pleszew SA (należąca od
1999 roku do grupy Gildemeister) czy Maszyny Obrabiarki
Centra Pruszków, natomiast producentów zagranicznych
trudno wymieniać – ze względu na ilość. Wszelkie informacje
dotyczące poszczególnych wytwórców można oczywiście
znaleźć w publikowanych cyklicznie w Design News raportach
i w wielu miejscach w Internecie.
Centra obróbcze – możliwości
oraz zastosowanie
Nowoczesne centra obróbcze sterowane numerycznie są
bardzo skomplikowanymi „ustrojami mechatronicznymi”,
zawierającymi w swojej budowie, nie tylko podzespoły pełniące tradycyjne funkcje w obrabiarkach, ale również szereg
nowoczesnych czujników i sensorów, odpowiadających za
bezpieczeństwo, dokładność oraz precyzję. Poniżej przedstawiam charakterystykę kilku typów obrabiarek.
HARNAŚ
Centrum obróbcze Harnaś, firmy AFM Andrychów, jest jednym z nowocześniejszych urządzeń przeznaczonych do obróbki metali. Charakteryzuje się
następującymi parametrami: sterowanie GE FANUC 0i MC, napęd wrzeciona
11 kW (S6), pamięć 256 kB, interpolacja w 3 osiach, śruby toczne
i prowadnice toczne we wszystkich osiach, instalacja wodnego
chłodzenia narzędzi, magazyn 16-to narzędziowy, kółko ręczne, teleskopowe
osłony prowadnic, kabina osłaniająca
przestrzeń roboczą, instalacja oświetleniowa z lampą.
Maszyny
TRENDY
RODEM Z AVII
Innymi obrabiarkami polskiej produkcji są m.in. centra produkowane w Fabryce
Obrabiarek Precyzyjnych AVIA. Można tutaj wymienić pionowe centrum obróbkowe VMC 1000 HS, charakteryzujące się następującymi parametrami: przekładnie
śrubowe toczne w 3 osiach – napęd bezpośredni z silnika, termostabilizacja elektrowrzeciona, pełna kabina, instalacja oświetleniowa, system spłukiwania wiórów,
instalacja chłodzenia narzędzia, transporter wiórów, teleskopowe osłony prowadnic, pistolet do spłukiwania i pistolet pneumatyczny.
Na tle ciągłego rozwoju branży obrabiarkowej można również zaobserwować
duży skok technologiczny jeśli chodzi o ilość osi obrabianych w jednym czasie.
Przykładem takim jest Pięcioosiowe centrum obróbkowe VARIO HS 5-axis (na
zdjęciu).
Pionowe centrum obróbkowe VARIO HS 5-axis należy do najnowocześniejszych obrabiarek zaprojektowanych do obróbki w pięciu osiach jednocześnie.
Konstrukcja ta powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku na bardzo szybkie centrum, umożliwiające obróbkę z wykorzystaniem pięciu osi jednocześnie i osiąganie
bardzo dużych gładkości obrabianych powierzchni, obróbkę na gotowo przedmiotów ze
stali hartowanej oraz obróbkę z bardzo dużą wydajnością materiałów miękkich. Obrabiarka ta znakomicie sprawdzi się w kompleksowej obróbce form i tłoczników, a także
w obróbce bardzo dokładnych części o skomplikowanych przestrzennych kształtach oraz
części korpusowych z 5 stron. Możliwość obróbki detali w jednym zamocowaniu znacząco poprawia uzyskiwane dokładności dzięki wyeliminowaniu błędów spowodowanych
wielokrotną zmianą zamocowania. Pięcioosiowe obrabiarki charakteryzują się ponadto
zwiększoną elastycznością i wydajnością obróbki. Cykl produkcyjny detalu jest znacznie
krótszy w porównaniu do produkcji z wykorzystaniem standardowych trzyosiowych obrabiarek. Czasy przygotowawcze i ustawcze ulegają wielokrotnemu skróceniu i dzięki temu
jeden operator z powodzeniem może obsługiwać kilka maszyn jednocześnie, co wpływa
na zmniejszenie zapotrzebowania na siłę roboczą. Bardzo wysoka gładkość powierzchni
uzyskiwanych podczas obróbki została osiągnięta dzięki zastosowaniu elektrowrzecion
o wysokiej maksymalnej prędkości obrotowej 18 000 lub 24 000 obr./min. Wydajność
obróbki zgrubnej jest zapewniona dzięki wysokiemu maksymalnemu momentowi obrotowemu wrzeciona – 129 Nm (S6 – elektrowrzeciono 18 000 obr./min).
8
Ponad
Centrów pionowych /VMC/ | 60 modeli
Centrów poziomych /HMC/ | 15 modeli
Stołów obrotowych | 40 modeli
Tokarek | 12 modeli
Wysoka Zdolność Produkcyjna
Obróbka 5-osiowa
Wysoka Wydajność
Wysoka Prędkość Obróbki
Obróbka Form
Mamy maszyny, które
Zdaniem naszych klientów – profesjonalny
pod względem ich jakości, możliwości
Abplanalp Consulting |
www.abplanalp.pl
Centrum Techniczne |
Haas Automation Europe |
0Modeli
do wyboru
Wszystkie Maszyny - To Nowe Modele 2007, pionowe centrum
frezarskie VF-3YT/50, stożek ISO 50, przekładnia zębata, moment 610 Nm,
przesuwy 1016 x 660 x 635 mm, 30-pozycyjny boczny magazyn narzędziowy.
spełnią Wasze oczekiwania.
producent obrabiarek CNC wytwarza optymalne maszyny
obróbki i ceny. W pełni się z nimi zgadzamy.
Made in USA
02-954 Warszawa | ul. Marconich 11/10 | tel. +(48 22) 858 94 78 | fax +(48 22) 642 50 77 | [email protected]
02-978 Warszawa | ul. Wróblewskiego 31 | tel. +(48 22) 858 78 54 | fax +(48 22) 858 78 54 | [email protected]
Brussels, BELGIUM | ++32 2-522-99 05 | www.HaasCNC.com
Haas Factory Outlets - Regionalne Centra Wystawiennicze | Certyfikowany Serwis
TRENDY
Maszyny
DMG W PLESZEWIE
Poziome centrum obróbkowe Deckel Maho można
obejrzeć w akcji w zakładach FAMOT w Pleszewie. Obrabiarka DMC 100 H duoBLOCK(R), na której wykonywane
są detale dla innych rodzin obrabiarek, dzięki zmniejszeniu
masy elementów ruchomych i zwiększeniu masy elementów stałych zapewnia wysoką precyzję obróbki detali
o kształtach sześcianu i masie dochodzącej do 1500 kg.
Umożliwia obróbkę zgrubną materiałów ciągliwych i o dużej
wytrzymałości, wykorzystując wrzeciono przekładniowe
o momencie obrotowym 1240 Nm. Przestrzeń robocza
poziomego centrum tego typu zawiera się w obszarze
3 x 1000 mm (przy wielkości palet 800 x 800 mm). Wartość
posuwów szybkich to 60 m/min, maksymalna prędkość
obrotowa napędu głównego wynosi 8 000 obrotów
(opcjonalnie do 12 000). Moc przy 40% ED osiąga wartość
1240 kW, a przy 100% ED – 827 kW.
Podsumowanie
Przedstawione powyżej przykłady są tylko przysłowiową kroplą
w morzu tego, co można przedstawić na temat centrów obróbkowych, obrabiarek oraz systemów CAM. Wszelkie obrabiarki
można klasyfikować w najróżniejszy sposób: w zależność od
przeznaczenia, typu, rodzaju obróbki, branży i innych. Zasadne
jest jednak ciągłe rozwijanie tej części techniki oraz wdrażanie do systemów produkcyjnych. Jest to ściśle związane
z coraz to większymi wymaganiami klientów, którzy stawiając
wymagania – jednocześnie ponoszą pośrednio koszty związane
z produkcją tego typu obrabiarek.
Przy wyborze obrabiarki nie można zapomnać, jak ważnym
elementem układanki produkcyjnej jest to, aby całość tworzyła
kompleksowy park maszynowy, a otrzymywane produkty były
jak najwyższej jakości. Jakość bowiem oraz niezawodność
świadczy w dużej mierze o wytwórcy.

TEMAT NUMERU
Nadwozia
z tworzyw...
Czy będzie dalszy
ciąg historii?
TEKST: MACIEJ STANISŁAWSKI
TO BYŁ piękny prototyp.
Mógł być pięknym
samochodem seryjnym.
A pozostał pierwszą polską
konstrukcją w tak wielkim
stopniu wykorzystującą
tworzywa sztuczne
Przed kilkoma tygodniami Hyundai
zaprezentował studyjny prototyp
nowego samochodu, który raczej
nie doczeka się seryjnej produkcji.
Co jeszcze łączy najnowsze dzieło
konstruktorów z Korei Południowej
z samochodem powstałym
w siermiężnych czasach PRL?
Koncepcja nadwozia, a konkretnie
– materiału na nie przeznaczonego
Hyundai QarmaQ to na pierwszy rzut oka
samochód niezwykły1. Zwracają uwagę śmiało poprowadzone linie nadwozia, eleganckie
i nowoczesne, ale łatwo doszukać się w nich
rozwiązań stylizacyjnych zapożyczonych
z produkowanych seryjnie modeli i to niekoniecznie koreańskiego koncernu. Podobać się
może przeszklenie nadwozia, z przezroczystymi płaszczyznami zachodzącymi głęboko
na płaty drzwi. Innowacją, a wręcz techniczną
i technologiczną rewolucją jest fakt wykonania
nadwozia z ponad 90% udziałem tworzyw
sztucznych – zastępujących szyby, płaty
nadwozia, ale pełniących także rolę struktur
nośnych czy też elementów odpowiedzialnych
za bezpieczeństwo bierne. Jest to rewolucja na
miarę XXI wieku.
Kałuża
1 maja 1960 roku pracownicy Działu Głównego Konstruktora Fabryki Samochodów
Osobowych przedstawili studium małego
samochodu sportowego opartego na elementach seryjnie wytwarzanej w tym
czasie, popularnej Syreny. Prace nad tym
oryginalnym i nowatorskim – zwłaszcza
za żelazną kurtyną – samochodem trwały
3 lata. Najciekawszym zespołem Syreny
Sport było nadwozie zaprojektowane przez
inż. Cezarego Nawrota, a wykonane całkowicie z tworzyw sztucznych.
„(...) W wykonaniu Syreny Sport pomagał
mi kolega, niestety straszny flejtuch. On ją
tak strasznie wylepiał, że trzeba było później
dużo czasu poświęcać na szlifowanie. Więc
ja uparłem się, że pokażę mu, jak to powinno
porządnie wyglądać. Pewnego razu kolega
już poszedł, a ja zostałem do późna i wylepiłem samodzielnie klapę bagażnika. Tak się
namęczyłem, żeby wszystko było idealnie,
bez żadnych szwów. Zapomniałem tylko
dodać utwardzacza. A żywica póki jest przylepiona, to jakoś się trzyma. Rano przychodzę
i widzę, że kolega siedzi i pęka ze śmiechu.
„
TEMAT NUMERU
Zamiast mojej klapy zostało jedynie jeziorko
żywicy”.
To były pierwsze próby prowadzone
przez polskich inżynierów z zastosowaniem
tworzyw sztucznych w przemyśle motoryzacyjnym. Nikomu nie przyszłoby na myśl, że
czterdzieści lat później studenci Politechniki
Warszawskiej konstruować będą nadwozia
swoich prototypowych pojazdów z włókien
węglowych.
Lata 60. to były próby z technologią znaną
z produkcji kadłubów łodzi; na gotowym
„kopycie”, formie mającej nadać produkowanemu elementowi właściwy kształt,
rozkładano maty z włókna szklanego, które
następnie nasączano żywicą epoksydową
zmieszaną z utwardzaczem. Nakładano
kilka powłok, dbając, by włókna w kolejnej
warstwie „krzyżowały” się z poprzednią.
Uzyskana w ten sposób „skorupa” okazała
się w praktyce bardzo wytrzymała. Ale
osiągnięcie efektów widocznych na zdjęciu
wymagało godzin wytężonej i bardzo starannej pracy.
Syrena Sport miała szereg nowoczesnych rozwiązań. Zawieszenie wszystkich
kół niezależne, przednie wraz z układem
kierowniczym zapożyczono z seryjnej
Syreny (poprzeczny resor piórowy podparty
w jednym punkcie i wahacze poprzeczne
tłoczone z blachy stalowej), tylne opracowano jako nową konstrukcję wykorzystującą wahacze wleczone współpracujące
z poprzecznymi drążkami skrętnymi.
Całkowicie nową konstrukcją był czterosuwowy dwucylindrowy silnik w układzie
bokser, który powstał na bazie wytwarzanego w Szczecinie motocykla Junak (jako ciekawostkę warto nadmienić, iż kilka lat temu
odnaleziono prototypowy silnik Syreny, ale
o tym za chwilę – przyp. autora). Autorem
tej konstrukcji był inż. W. Skoczyński.
Dwudrzwiowe nadwozie, wykonane
z laminatów z żywic poliestrowych wzmocnionych tkaniną z włókna szklanego, oparto
na sztywnej płycie podłogowej. Przednia
część nadwozia, wraz z reflektorami i kratą
wlotu powietrza, a także częściowo płaszczyznami błotników przednich, zawieszona
została na tylnej krawędzi. Jej uniesienie
do góry otwierało bardzo dobry dostęp do
przedziału silnikowego, a także przedniego
zawieszenia i układu przeniesienia napędu.
Szyby przednia i tylna były gięte, opuszczane szyby w drzwiach – płaskie. Aby zapewnić
komfort pasażerom przednich siedzeń, wykonano je jako indywidualne regulowane fotele
na szkielecie rurowym. Także za ich konstrukcję osobiście odpowiadał inż. Nawrot.
(...) sam Cyrankiewicz zadzwonił do
FSO i wydał polecenie, że prototyp
należy schować; przestać się nim
chwalić, aby na zawsze uciąć to
zbędne zamieszanie.
SYRENA SPORT na torze prób. Prędkość maksymalna długo utrzymywała się
w granicach... 65 km/h. Poniżej: ten sam prototyp w otoczeniu jego twórców...
Za przednimi fotelami znalazło się miejsce
na małą ławeczkę z pokryciem tapicerskim.
Zapewniono izolację cieplną i akustyczną
wnętrza. Zbiornik paliwa umieszczono
w tylnej części nadwozia, nad tylną osią.
Dzisiaj możemy stwierdzić, że znalazł się
w optymalnie bezpiecznym miejscu – poza
strefami zgniotu. Koło zapasowe umieszczono poziomo na podłodze bagażnika.
Masa własna samochodu wynosiła ok.
710 kg. Podczas prób osiągał początkowo prędkość maksymalną w granicach
60–65 km/h. Przyczyną okazał się... wadliwie
zamontowany pedał1 przyśpieszenia, niepozwalający na całkowite otwarcie przepustnicy. Po usunięciu usterki Syrena Sport bez
problemu rozpędzała się do 110 km/h.
To nie koniec
Do koncepcji wykorzystania nadwozi
z laminatów zbrojonych włóknem szklanym
inżynierowie FSO powrócili w II połowie
lat 60. Paradoksalnie, nie było to związane
z projektowaniem następcy popularnego
polskiego samochodu „dla ludu”. Powodem
było planowane na 1968 rok zakończenie produkcji modelu 104. Kariera Syreny wydawała
się – w obliczu planów uruchomienia produkcji licencyjnych – zakończona. Należało
pomyśleć jednak o rzeszach użytkowników
eksploatujących swoje pojazdy niemalże do
technicznej śmierci. A najwięcej kłopotów
– pomijając mechanikę – sprawiały części
blacharskie nadwozia. Cóż, po kilkunastu
latach eksploatacji (a tak się przecież wtedy
„zajeżdżało” samochody) wytwory rodzimej
motoryzacji prezentowały widok z goła opłakany. Atutem Syreny w tym wypadku okazała
się konstrukcja nośna nadwozia wsparta na
solidnej ramie.
TEMAT NUMERU
PROJEKT Tomasza Sitkiewicza można
podziwiać na stronach www.designfoum.pl
SZUKAJĄC informacji na temat Syreny
Sport w Internecie, udało mi się trafić
na forum, na którym znalazłem kilka
bardzo udanych wizualizacji
oryginalnego samochodu
To otwierało drogę do zaprojektowania
nadwozia możliwego do wykonywania
w produkcji małoseryjnej, w miarę niedrogiej,
zaspokajającej zapotrzebowanie użytkowników na ten kluczowy element pojazdu.
Trudno bowiem było wymagać od FSO, by
po zaprzestaniu produkcji (nie myślano wtedy
jeszcze o przekazaniu jej do bielskiej FSM
– bo FSM jeszcze nie było) utrzymywać cały
park maszyn związany z produkcją licznych
wytłoczek, z których niejako „zlepione” były
nadwozia seryjnych Syrenek.
Nadwozie całkowicie z laminatu wydawało
się idealnym rozwiązaniem. I przy tym awangardowym. Chociaż technologia produkcji
– wobec znikomego w zasadzie zapotrzebowania na kompletne nadwozia – polegająca
na ręcznym wyklejaniu nadwozi laminatowych może budzić uśmiech politowania.
Nie wymagała ona jednak zaangażowania
tak licznych środków produkcji czy zasobów ludzkich, jak wytwarzane ówczesnymi
metodami (mówimy tutaj cały czas o FSO
i produkcji Syreny, dalekiej od nowoczesności
– przyp. autora) nadwozia metalowe.
„Projekt 361/66” nazwany tak w wewnętrznej nomenklaturze Biura Konstrukcyjnego FSO nie musiał długo czekać
na realizację. Jak wspomina konstruktor
nadwozia Syreny L (L – laminat), pierwsze cztery modele 104 w nowej „szacie”
wykonano już w 1968 roku. Nadwozie
wyklejane ręcznie (jak kadłub łodzi)
połączono z płytą podłogową seryjnej
Syreny, bez zmian pozostało podwozie
i napęd.
Nowe nadwozie nie było repliką karoserii
stalowej, stanowiło całkowicie nową koncepcję stylistyczną, w pełni nawiązującą do
najnowszych trendów w ówczesnym europejskim wzornictwie nadwoziowym.
Zbudowano kilkadziesiąt nadwozi. Zdecydowanie większa część z nich powstała
w prywatnych zakładach, po odkupieniu od
FSO kłopotliwych w przechowywaniu form.
Ale to już całkiem inna historia.
Współczesna wizja Syreny Sport okazała się
wdzięcznym tematem do podjęcia dla młodych polskich stylistów. Na ogłoszony przez
AutoRok (DesignForum) konkurs, napłynęło
wiele prac stojących na bardzo wysokim
poziomie. Zdjęcia obok przedstawiają
właśnie jedną z wizji i – odpowiadające im
– ujęcia archiwalne rzeczywistego prototypu.
W odczuciu naszej redakcji jest to projekt
w największym stopniu nawiązujący do „tradycyjnej” formy prototypowej Syreny Sport.
A wracając do głównej bohaterki, warto
NA JEDNEJ z lepiej prowadzonych
stron miłośników Syreny udostępniono
w miarę szczegółowe rysunki
techniczne prototypu – znakomite
ułatwienie dla wszystkich interesujących
się modelarstwem
dodać, iż na Zachodzie Syrena Sport uzyskała
miano najpiękniejszego auta zza żelaznej kurtyny. Ale jakie ma to teraz znaczenie, skoro
mimo wspaniałych wizji – ciągu dalszego
nie będzie...

Brak miejsca nie pozwala na rozwinięcie tematu,
dlatego więcej na temat koncepcyjnego Hyundaia
i zastosowanych w nim tworzyw – w „Newsach”
na stronie 5.
2
Podczas sprawdzania dokumentu MS Word
zaznaczył rzeczony wyraz informując mnie,
że jego znaczenie jest obelżywe. Ciekawe,
co „miał na myśli”...
1
Literatura:
1. A. Zieliński, Polskie Konstrukcje
Motoryzacyjne..., WKiŁ Warszawa 1985
2. S.Szelichowski, Sto lat polskiej motoryzacji,
Krakowska Oficyna SAB, Kraków 2003
3. „Automobilista” nr 1/2000
Ciekawe adresy www:
http://motonews.pl/forum/
?op=fvt&t=67736&c=110&f=12
http://syrena.nekla.pl/hist_mat.php
http://www.polskie-auta.pl/start.html
TWORZYWA w FSO to nie tylko Syrena
Sport, czy Syrena Laminat. Niemożna
pominąć Ogara 1500 (na zdjęciu) powstałego na bazie PF 125p, a z ostatnich kontrukcji – tylnej partii nadwozia Poloneza
w wersji Cargo i Kombi. Ogara można
oglądać w filii Muzeum Techniki w zakładach Norblina w Warszawie...
Zap
rasz
do o
amy
dwie
dzen
ia na
nr 1
szeg
0
5
o sto
,
na ta
p
a
iska
w
rgac
h PL ilon D
AS
oraz TPOL Ki
e
na ko
nfere lce
Auto ncji
w Po Event
znan
iu
RAPORT
Przegląd rynku
tworzyw sztucznych 2007
Polski przemysł chemiczny jest największym rynkiem
spośród wszystkich nowych krajów unijnych, chociaż
przy braniu pod uwagę wielkości produkcji okazuje się,
że w porównaniu z krajami starej piętnastki wartość
ta jest niewielka. Udział polskiego przemysłu chemicznego
w sprzedaży ogółem wyniósł w ubiegłym roku tylko
ok. 1,5 procent
Od wielu lat niepokojącym zjawiskiem
jest duży i ciągle zwiększający się deficyt
w handlu zagranicznym chemikaliami,
szczególnie produktami Wielkiej Syntezy
Chemicznej (WSCh). Deficyt rośnie mimo
wzrastającej dynamiki eksportu. Średnio
eksport w latach 2000–2005 wzrastał z roku
REKLAMA
na rok o 21 proc. zaś import o 11 proc. Ujemne saldo wymiany handlowej rośnie jednak
w wartościach absolutnych. W 2005 roku
deficyt wyniósł aż 6,7 mld euro.
Jest to wynik zagrażający polskiemu
przemysłowi chemicznemu. W celu m.in.
zahamowania tej niekorzystnej sytuacji
i wskazania kierunków inwestowania
w naszą chemię, Polska Izba Przemysłu
Chemicznego (PIPC) opracowała specjalny program naprawczy tej sytuacji. Mimo
to deficyt w handlu zagranicznym chemikaliami będzie się przez następne kilka lat
powiększać.
Nie tylko wysokie saldo ujemne handlu
zagranicznego niepokoi przedstawicieli
PIPC. Zagrożeniem dla rozwoju – szczególnie zakładów produkcyjnych z WSCh
– jest wciąż bardzo małe „spożycie” chemikaliów na osobę. Wyraźnie odstajemy nie
tylko od średniej europejskiej, ale nawet
od pozostałych nowych krajów członkowskich. W opinii PIPC konsumpcja krajowa
chemikaliów na jednego mieszkańca kraju
ma się podwoić do 2015 roku. Ale są to
tylko optymistyczne plany.
RAPORT
TABELA 1. Producenci i dystrybutorzy tworzyw sztucznych
Nazwa firmy:
3M Poland
sp. z o.o.
Atlantic Polymers
Polska sp. z o.o.
Bayer Material Science AG,
Przedstawicielstwo
w Polsce – Bayer sp z o.o.
Brenntag Polska
sp. z o.o.
Adres www:
www.3m.pl
www.atlantic-plymers.pl
www.bayermaterialscience.com
www.brenntag.pl
Al. Katowicka 117,
05-830 Nadarzyn
ul. Przybyszewskiego
176/178,
93-120 Łódź
Al. Jerozolimskie 158,
02-326 Warszawa
ul. Bema 21,
47-224
Kędzierzyn-Koźle
tel.:
(022) 739 60 00
(042) 252 63 04
(022) 572 37 60
(077) 472 15 00
faks:
(022) 739 60 01
(042) 252 63 05
(022) 572 37 53
(077) 472 16 00
[email protected]
[email protected]
maciej.dobrzynski
@bayerbms.com
[email protected]
Data rozpoczęcia działalności:
1991
2001
bd.
1992
Liczba zatrudnionych osób:
540
3 (w Polsce)
bd.
393
producentem:
x
-
x
-
dystrybutorem:
-
x
-
x
tak,
poza granicami Polski
nie
tak,
nie
przemysłowej
wszystkich branż
w przetwórstwie tworzyw
sztucznych
motoryzacja, przemysł
elektryczny, mechaniczny, optyczny
itp.
przetwórstwo
tworzyw sztucznych
i kauczuków
x
x
-
x
on-line:
x
-
x
-
Inaczej:
-
-
-
-
Adres:
e-mail:
Firma jest
Firma posiada własne
ośrodki badawcze:
Oferta firmy skierowana
jest głównie dla branży:
Katalogi tworzyw dostępne
Na zamówienie:
Udział sprzedaży przemysłu chemicznego naszego kraju utrzymuje się
na poziomie od 7 do 7,3 proc. wartości
sprzedaży przemysłu ogółem. Jest to
wskaźnik znacznie niższy niż w krajach
Europy Zachodniej. Przeciętne spożycie
chemikaliów na osobę w Polsce wskazuje
zarówno na stosunkowo niską nowoczesność produkcji i konsumpcji, jak i na strukturalne niedomagania branży chemicznej.
Wieloletnie zaniedbania i brak środków
finansowych na inwestycje w produkcję
bazowych chemikaliów organicznych
w kraju skutkują brakiem zdolności w produkcji polimerów. Dodatkowo ograniczają
rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
które z kolei są przetwórcami polimerów.
Istniejący deficyt w handlu zagranicznym
chemikaliami, o czym wspominaliśmy,
będzie się przynajmniej przez następne
kilka lat, powiększać. Zeszłoroczne duże
inwestycje w produkcję etylenu/propyle-
nu i polietylenu/polipropylenu poprawiły
nieco sytuację. Nie zlikwidowały jednak
deficytu tych produktów oraz tworzyw
sztucznych...
W niniejszym przeglądzie przedstawiamy
ofertę kilkunastu przedsiębiorstw produkujących lub importujących tworzywa sztuczne. Podobnie jak w latach ubiegłych, przedstawiliśmy także „indeks” oferowanych
tworzyw, wraz z ich krótką charakterystyką
i dedykowanymi zastosowaniami. Nie
wyczerpuje on pełnej oferty – dostępnej
na naszym rynku, a która zaprezentowana
zostanie na zbliżających się kieleckich targach „Plastpol”.
JaS
Opracowane na podstawie wyników
ankiet, a także materiałów ze stron:
www.plastech.pl
www.tworzywa.com.p
„
W zakładach
WSCh przeważa
w tej chwili
kapitał polski,
głównie
państwowy.
Proces
prywatyzacji
daleki jest
jeszcze do
ukończenia...
RAPORT
Nazwa firmy:
M&A CEFTA
sp. z o.o.
Milar
sp. z o.o.
Milimex
Adres www:
www.macefta.pl
www.milar.pl
www.milimex.com.pl
ul. Bukowińska 24A/2,
02-703 Warszawa
ul. Wojska Polskiego 66,
05-822 Milanówek
ul. Poleczki 12,
02-822 Warszawa
(022) 847 58 85
(022) 755 85 21
(022) 643 83 75
Adres:
tel.:
(022) 847 58 84
(022) 755 80 09
(022) 643 83 76
[email protected]
[email protected]
[email protected]
1999
1991
1990
4
15
8
producentem:
-
-
-
dystrybutorem:
x
x
x
tak,
w kraju i za granicą
tak,
tak,
przetwórstwo tworzyw
sztucznych; wtrysk, folie,
rozdmuch
firmy reklamowe oraz inne firmy
stosujące kleje, producenci laminatów,
producenci form i modeli; elektronika
i energetyka; przemysł samochodowy
i lotniczy
motoryzacyjnej, budowlanej,
AGD, sportowej, obuwniczej,
rolniczej, lotniczej, wydobywczej, sanitarnej, itp.
Na zamówienie:
x
x
x
on-line:
-
x
x
Inaczej:
-
-
-
faks:
e-mail:
Firma jest
ośrodki badawcze:
Wybrane tworzywa w ofercie firm wymienionych w tabeli 1.
3M Poland sp. z o.o.
DyneonTM Fluoroelastomers, DyneonTM Base Resistant
Elastomers, DyneonTM PTFE i DyneonTM TFMTM PTFE,
DyneonTM PFA, DyneonTM THV, DyneonTM ETFE,
DyneonTM FEP, DyneonTM PVDF, Dodatki do tworzyw
sztucznych PPAs – DynamarTM
Atlantic Polymers Polska sp. z o.o.
LG ABS, LG SAN, Iupilon, Iupital
Bayer MaterialScience AG,
Przedstawicielstwo w Polsce – Bayer sp z o.o.
Apec, Makrolon, Bayblend, Makroblend, Desmopan
Brenntag Polska sp. z o.o.
DPE, PP (homo-, copo-, raco-), HDPE, ABS, PMMA, SMMA,
SBS, SEBS, PVC-E, PVC-S, EVA
M&A CEFTA sp. z o.o.
LLDPE, PC Anjalon, ELASTRON
Milar sp. z o.o.
ARALDITE, ARADUR, PERMABOND, DYMAX
Milimex
FORPRENE (EPDM+PP), MICROTECH (PCW), EPAMOULD
(TPU), MIESZANKI FLUOROWE (FKM, FPM), LAPRENE
(SEBS)
Plast-Market sp. z o.o.
Firma Plast-Market jest producentem koncentratów
barwiących i dodatków modyfikujących do tworzyw
sztucznych: POLMAST COLOR, POLMAST ADD, POLMAST
Recycling, PM PIGMENT
Resinex sp. z o.o.
LDPE, PP homo, PP eopo, ABS, PC, PC/ABS, SAN, Technyl
PA6, PA66, EPOM, EOM, SBR, BR, CR i inne
TCT Polska sp. z o.o.
TEFABLOC, TEFANYL
Ticona sp. z o.o. Oddział w Polsce
POM/Hostaform, PBT/Celanex/Vandar/Impet, PPS/Fortron,
LFT/Celstran, LCP/Vectra
RAPORT
Nazwa firmy:
Plast-Market sp. z o.o
Resinex sp. z o.o.
TCT Polska sp. z o.o.
Adres www:
www.plast-market.com
www.resinex.com.pl
www.cts-compound.pl
www.tct.pl
www.ticona.com
ul. Rynek 18,
05-082 Stare Babice
ul. Wał Miedzeszyński 41c,
04-987 Warszawa
ul. 15-go Sierpnia 106,
96-500 Sochaczew
ul. Puławska 303,
02-785 Warszawa
tel.:
(022) 722 92 17
(022) 872 30 10
(046) 863 13 60
(022) 549 42 40
faks:
(022) 722 90 27
(022) 872 30 11
(046) 863 13 62
(022) 549 42 05
sekretariat
@plast-market.com
[email protected]
[email protected]
[email protected]
1991
1998
1999
1998
60
45
40
3
x
-
x
-
-
x
-
x
tak,
w kraju
nie
tak, laboratorium w Polsce,
R&D za granicą
bd.
branże
przetwórców tworzyw
sztucznych
-
Przemysł, motoryzacja,
budownictwo, AGD itp.
Motoryzacja, elektrotechnika,
elektronika, budowa maszyn,
sprzęt AGD
x
x
x
bd.
on-line:
x
-
x
bd.
Inaczej:
-
-
-
bd.
Adres:
e-mail:
Ticona sp. z o.o.
Oddział w Polsce
Firma jest
producentem:
dystrybutorem:
ośrodki badawcze:
Na zamówienie:
Wybrane tworzywa: właściwości i zastosowanie
ABS, PC, PC/ABS, SAN • tworzywa techniczne
firmy DOW i innych • przemysł motoryzacyjny,
elektrotechniczny i AGD
Apec • poliwęglan wysokotemperaturowy Vicat do
205 C, tworzywo przezroczyste, dobre własności
mechaniczne, elektryczne • przemysł motoryzacyjny, elementy.optyczne pracujące w wysokich
temperaturach, zastosowania medyczne
ARADUR • utwardzacze do stosowania z żywicami epoksydowymi
ARALDITE • żywice epoksydowe stosowane jako:
kleje, do produkcji laminatów, form oraz jako materiał elektroizolacyjny w elektronice i energetyce
Bayblend • stop polimerowy PC+ABS, dobre
własności mechaniczne i termiczne przy łatwym
przetwórstwie, dostępne typy uniepalnione
• motoryzacja, przemysł elektryczny, sprzęt gospodarstwa domowego
Desmopan • poliuretan termoplastyczny TPU
• elementy amortyzujące, tłumiące drgania, części
narażone na ścieranie i wielokrotnie zginanie
DYMAX kleje utwardzane UV do klejenia elementów konstrukcji szklanych i aluminiowych
DyneonTM Fluoroelastomers • kauczuki fluorowane • wykorzystywane do produkcji uszczelek,
pierścieni samouszczelniających (O-ringi), węży
gumowych, rurek oraz zaworów stosowanych
w aplikacjach wymagających odporności chemicznej i stabilności termicznej. Są stosowane
w przemyśle samochodowym, lotniczym, naftowym, chemicznym, przetwórstwie spożywczym
oraz kontroli zanieczyszczeń środowiska naturalnego
DyneonTM PFA, DyneonTM THV, DyneonTM
ETFE, DyneonTM FEP, DyneonTM PVDF tworzywa fluorotermoplastyczne – termoodporne,
elastyczne, łatwo poddające się obróbce stosowane w przemyśle samochodowym, kablowym,
chemicznym, optycznym i do pokrywania różnego
rodzaju materiałów
DyneonTM PTFE i DyneonTM TFMTM PTFE
• charakteryzują się odpornością chemiczną, szerokim zakresem temperatury stosowania, niskim
tarciem, wysoką czystością i dobrymi właściwościami elektroizolacyjnymi • głównie stosuje się
w przemyśle motoryzacyjnym, chemicznym oraz
w półprzewodnikach
EPAMOULD (TPU) • termoplastyczny poliuretan
na bazie poliestrowej lub polieterowej • TPU przeznaczone do produkcji detali technicznych
ELASTRON • produkcja elementówwtryskowych
EPOM, EOM, SBR, BR, CR i inne • kauczuki syntetyczne • przemysł motoryzacyjny, budowictwo,
AGD, inne (taśmy transportowe, węże, kable,
przewody, uszczelki
FORPRENE (EPDM+PP) • elastomer termoplastyczny (TPE-V) na bazie EPDM+PP • produkcja
detali technicznych metodą wtrysku, wytłaczania,
rozdmuchu, dla m.in. przemysłu motoryzacyjnego,
budowlanego, agd, itp.
Iupilon • PC – poliwęglan, przeźroczyste tworzywo
konstrukcyjne o bardzo wysokiej wytrzymałości
mechanicznej • klosze, obudowy lampy wewnętrznej, świetlówki, lampy ulicznej, sygnalizatora
ulicznego, ogrodowej itd.; klosz przedniej lampy
samochodowej; obudowa telefonu komórkowego,
aparatu fotograficznego i notebooka, obudowa
pamięci flash, karty pamięci typu SD, Memorystick i inne; drogi, porządny długopis; drogie art.
elektroinstalacyjne (gniazdka, wyłączniki itp.),
płyty CD i DVD, szyby (owiewki) do motocykli
>>
RAPORT
>>
i kasków motocyklowych, części samochodowe:
uchwyt klamki, uchwyt relingu dachowego, panele
środkowe i panele kierowcy – tablica prędkościomierza/obrotomierza i wyświetlaczy, przeźroczysta
pokrywa tego panela, soczewki okularowe – lecznicze, przeciwsłoneczne, pływackie i ochronne;
wytłaczane płyty lite i komorowe – w budownictwie
– dachy, zadaszenia, ścianki lekkie, działowe,
w drogownictwie – ekrany akustyczne, w reklamie
– plansze, panele itd.
LCP/Vectra • samoistna niepalność V0 wg. UL,
bardzo wysoka odporność na rozciąganie, dobra
odporność chemicza, bardzo małe ciepło właściwe
(bardzo krótkie cykle) • bd.
Iupital • poliformaldehyd, poliacetal, POM
– wytrzymałe tworzywo konstrukcyjne • koła zębate, dźwignie, korpusy, rolki urządzeń mechanicznych (np. pompa wodna w pralce automatycznej,
zamek w drzwiach samochodu, mechanizmy
odtwarzacza kasetowego, magnetowidu, kołowrotka wędkarskiego, rolki kaset video i audio, układy
kół zębatych w kserokopiarce, telefaksie, drukarce,
mechanizmy zegarów i zegarków; układy napędowe obiektywów w aparatach fotograficznych),
elementy ślizgowe rolet, żaluzji, drzwi suwanych;
zapinki zapięcia, napy, nity i klamry w odzieży,
części zabawek – napędy sprężynowe, zabawki
Playmobile
LG ABS • terpolimer akrylonitryl-butadien-styren,
ABS, powszechnie stosowane tworzywo o ładnym
wyglądzie i stosunkowo wysokiej wytrzymałości,
barwione na wiele kolorów • obudowa aparatu
telefonicznego, kalkulatora, sprzętu AGD, panel
frontowy pralki, zmywarki, kuchenki mikrofalowej,
długopis, zszywacz biurowy, konsola środkowa
w samochodzie, zawór regulacyjny kroplówki,
obudowa igły welflonu, obcas obuwia damskiego,
uchwyt meblowy, zabawki (np. Lego), elektronika,
mat. biurowe, piśmienne, części samochodowe,
art. elektroinstalacyjne, art. meblarskie itd.)
LAPRENE (SEBS) • elastomer termoplastyczny
na bazie SEBS • produkcja elementów/detali dla
przemysłu budowlanego, motoryzacyjnego, AGD,
sportowego, itp.
REKLAMA
LDPE • polietylen • do produkcji np. folii, elementów
wtryskowych
LFT/Celstran • polimery ,zbrojone dłógimi włóknami, na bazie PP, PA, POM, PBT, PUR • motoryzacja, sprzęt AGD, zastępowanie metali
LG SAN • SAN – kopolimer styren-akrylonitryl,
tworzywo przeźroczyste, często też barwione
i kryte • zbiorniczek na gaz, pojemniki kuchenne
na żywność itp., elementy wewnętrzne lodówek
– podstawki, balkoniki, pokrywy, przeźroczyste
części artykułów AGD
Makroblend • stop polimerowy PC+PBT, dobre
własności mechaniczne • motoryzacja, szczególnie elementy zewnętrzne – spoilery, zderzaki
Makrolon • poliwęglan, wysoka wytrzymałość,
własności izolacyjne, przezroczysty, dostępne
typy niepalne • motoryzacja, elementy o wysokich
wymaganiach mechanicznych, przemysł elektryczny, optyczne nośniki danych
MICROTECH (PCW) • granulat PCW lekki, ekspandowany • granulat przeznaczony do produkcji
różnych detali metodą wtrysku, wytłaczania dla
branż m.in. obuwniczej, sportowej, budowlanej,
AGD
MIESZANKI FLUOROWE (FKM, FPM) • mieszanki gumowe fluorowe • mieszanki fluorowe przeznaczone do produkcji detali pracujących w agresywnym środowisku, podwyższonej temperaturze,
metodą prasowania, wytłaczania lub wtrysku
PBT/Celanex/Vandar/Impet wysoka twardość,
sztywnośc i wytrzymałość mechaniczna. Odmiany
zbrojone włóknem szklanym oraz klasy palności
V0 wg UL, również bezhalogenkowe (spełnia
wymagania RoHs oraz WEEE) • motoryzacja,
elektrotechnika, sprzęt AGD
PC Anjalon • reflektory samochodowe, sprzęt
oświetleniowy
PERMABOND • kleje cyjanoakrylowe i anaerobowe • do klejenia elementów konstrukcji aluminiowych (np. w reklamie)
POLMAST ADD • dodatki modyfikujące do tworzyw sztucznych i gumy • neutralizatory zapachu,
absorbery wilgoci, antybloki, poślizgi, antyfogi,
antystatyki, stabilizatory UV, środki klarujące,
antyadhezyjne, krystaliczności, modyfikatory MPI,
procesu, itd.)
POLMAST COLOR • koncentraty barwiące do
tworzyw sztucznych i gumy • poliolefiny, PS, PA,
PBT, PC, ABS, PVC
POLMAST Recycling • modyfikatory i uszlachetniacze do tworzyw z recyklingu
POM/Hostaform wysoka twardość i sztywność,
bardzo dobre właściwości ślizgowe, dobra odporność chemiczna (wiele modyfikacji: udarnościowe,
ślizgowe, odporne na agresywne media, gorący
olej napędowy), bogata oferta kolorystyczna. Specjalne typy do sprzętu medycznego. Temperatura
użytkowania do 100°C • motoryzacja, elektrotechnika, budowa maszyn, mechanizmy precyzyjne,
sprzęt AGD, sprzęt medyczny
PP homo, PP eopo • polipropyleny – homopolimery i copolimery • prod. artykułów dla motoryzacji,
branży oświetleniowej i sprzętu AGD
PPS/Fortron • samoistna niepalność VO wg UL,
bardzo wysoka sztywność i twadość, wyśmienita
odporność na agresywne media w wysokich
temperaturach, temperatura użytkowania 240°C
• motoryzacja, elektronika, zastępowanie metali,
filtracja, monofilamenty
Technyl PA6, PA66 • poliamidy – tworzywa
konstrukcyjne • przemysł motoryzacyjny, elektrotechniczny, AGD
TEFABLOC • elastomery termoplastyczne SBS,
SEBS, TPO, TPU • motoryzacja, budownictwo,
przemysł sportowy i AGD
TEFANYL • specjalistyczne granulaty plastyfikowanego i twardego PCW • budownictwo, motoryzacja, przemysł AGD
ENERGETYKA
Ekoenergetyka – możliwości i wyzwania
W stronę Słońca
Energia słoneczna w sposób
naturalny była i nadal jest
wykorzystywana od czasów
prehistorycznych. Głównie
do produkcji żywności (rośliny)
i ogrzewania
Pod pojęciem technologii wykorzystujących
energię słoneczną rozumie się te, które
bezpośrednio wykorzystują światło i ciepło
słoneczne. Dzielimy je na cztery podstawowe systemy:
1. Słoneczne technologie termiczne
przetwarzają energię słoneczną na mechaniczną energię turbin elektrycznych
– i dalej na prąd. Są to przeważnie duże instalacje, wykorzystujące wiele parabolicznych
luster w celu skupienia światła i uzyskania
wysokich temperatur, do 400–2000°C.
W naszym klimacie niespotykane i raczej
mało wydajne.
Komercyjne instalacje działają we Francji,
Izraelu, i w Stanach Zjednoczonych. Spotyka
się tu dwa rozwiązania konstrukcyjne. Pierwsze, zbudowane z luster i przebiegających w
ich ognisku rur z czynnikiem przenoszącym
ciepło (tzw. elektrownie heliotermiczne zdecentralizowane). Największa taka instalacja
działa w Kalifornii. Skład się z 9 bloków
energetycznych, uruchamianych w latach
1986-1991, o łącznej mocy 354 MW. Drugi
(elektrownia heliotermiczna typu wieżowego) składa się z zespołu luster skupiających
energię w jednym miejscu na wysokiej wieży
z zasobnikiem przenoszącym energię (para
pod wysokim ciśnieniem) na turbinę. Największe instalacje o mocy 10 MW działają w
USA, w planach jest uruchomienie 30 MW
elektrowni w Japonii (dane na rok 2005).
Instalacje wieżowe mogą uzyskiwać
bardzo wysokie temperatury przekraczające
3000°C, dlatego są też wykorzystywane
TEKST: PAWEŁ SZABŁOWSKI
w hutnictwie. Jedna z najnowszych takich
instalacji powstała w Izraelu (dysponuje
mocą 300 KW i temperaturą pracy 1200°C,
a stosowana jest do wytopu cynku).
2. Słoneczne technologie fotowoltaiczne
– popularnie zwane bateriami lub ogniwami
słonecznymi. Ich zaletą jest możliwość
działania także w dni pochmurne. Z powodu
dużych kosztów do niedawna rzadko spotykane w Polsce. Najczęściej w różnego rodzajach automatycznych sygnalizatorach czy
czujnikach. Czas zwrotu kosztów instalacji
przy użytku domowym szacuje się na około
50 lat, natomiast bardzo dobrze wypadają
pod względem bezawaryjności i czasu życia,
szacowanego na ponad 100 lat (gwarantowany 20–30 lat).
Badania naukowe nad nowymi, tańszymi
odpowiednikami baterii słonecznych przeżywają ostatnio prawdziwy rozkwit. Niestety
na razie proponowane rozwiązania charakteryzują się stosunkowo małą wydajnością.
Tradycyjne panele osiągają wydajność do
20% (15% już są dobrej jakości), a z wyższej półki około 35% (American Company
Spectrolab 39%). Elastyczne baterie (można
je zwijać, wszywać w ubrania itd.) w cenie
jednego euro za jeden wat proponuje Gerrit
Kroesen – szef inżynierów z politechniki
w Eindhoven. Wydajność zwijanych paneli
szacowana jest na... zaledwie 7%. Planowane rozpoczęcie produkcji w ciągu 3 lat.
Inne podejście zaproponowali naukowcy
z Uniwersytetu w Delft (Holandia), opracowali trójwymiarowy nanokompozyt, którego
>>
Uwarunkowania
polityczno-ekonomiczne, dążenie
do energetycznego
uniezależnienia się
poszczególnych
państw, zaczynają
coraz bardziej sprzyjać
zainteresowaniu
odnawialnymi źródłami
energii...
ENERGETYKA
>>
cienką warstwą
pokrywa się panele, znacznie zwiększając tym samym
ich powierzchnię
i obniżając koszty,
ale wydajność na
razie pozostaje
w granicach 5%.
Jeszcze innym
pomysłem jest
wykorzystanie...
polimerów przewodzących prąd.
Znane są już od
kilkudziesięciu lat
m.in. przy produkcji diod elektroluminescencyjnych. Tanie w produkcji, ale ciężko
radzą sobie z produkcją prądu „ze światła”.
Najlepsze osiągały wydajność 1,7%.
Najnowsze pomysły bazują na dodawaniu
do nich fulerenów (węglowych nanorurek).
W krótkim czasie pojawiły się doniesienia
o skonstruowaniu „plastikowych baterii”
o wydajności 2%, następnie 4,4% i 5,2% oraz
zapowiedzi wprowadzenia ich do produkcji,
gdy przekroczą 10%. Niestety w chwili produkcja fulerenów jest bardzo droga, więc nie
wiadomo, jaka będzie cena „plastików”. Do
tego polimery te są mało trwałe.
Większość prac nad ogniwami organicznymi skupia się na powiększeniu ich
powierzchni lub liczby warstw generujących
prąd. Postęp w tym kierunku jest bardzo
szybki, już pojawiają się doniesienia o ogniwach o wydajności powyżej 10%.
Inne rozwiązanie proponuje Solar System
z Australii – budowę paneli w postaci dużych
anten skupiających światło w ognisku.
Umieszczone tam ogniwo zaprojektowane
do pracy z silnym światłem, jest zdolne do
generowania prądu o mocy 35 kW.
Korzystne rządowe programy zachęt promujące używanie paneli słonecznych wprowadzono w Niemczech, Wielkiej Brytanii,
Szwajcarii i USA, a ostatnio także w Czechach. Szerzej są stosowane między innymi
w Niemczech. Niemcy posiadają także
największe instalacje, elektrownie o mocy
10 MW na wyspie Bundeswehry, otwartą
OGNIWA fotowoltaiczne znalazły
swoje miejsce także we współczesnym
szkutnictwie. Te przedstawione na
zdjęciach obok umieszczono na rufach
jachtów Delfia
WYSOKO WYDAJNE ogniwa
ze Spectrolab: www.spectrolab.com
w kwietniu ubiegłego roku. Druga, w trakcie budowy – o mocy 12,4 MW – powstaje
w okolicach miasta Amstein.
W przemysł ten inwestują także biedniejsze kraje. Portugalia buduje dużą instalację
fotowoltaiczną. Zajmie 114 ha i da 11 MW
mocy. Rozruch planowany jest na połowę
2007 r.
Mimo dużych kosztów to właśnie fotowoltaikę uważa się za energię przyszłości
(Departament Energii USA 2005 r.) i przeznacza się znaczne środki na badania w tym
zakresie. Związane jest to z olbrzymią dawką
mocy, jaką daje nam słońce (w ciągu godziny Ziemia otrzymuje jej tyle, ile ludzkość
zużywa przez rok!) i niewielkim procentem,
jaki udaje się obecnie wykorzystać (gdyby
w USA wszystkie dachy pokryć bateriami
słonecznymi przy obecnej technice pokryłyby one 1/10 obecnego zapotrzebowania).
Nie można zapominać, iż ogniwa fotowoltaiczne mogą być stosowane na znacznych
obszarach naszej planety.
3. Pasywne technologie słoneczne
– wykorzystywane w budownictwie, zdobywające sobie coraz większą popularność,
prawidłowo zaprojektowane są bardzo
>>
Idea:
Znajdź lepszy sposób na
tworzenie dokumentacji technicznej.
Realizacja:
Dzięki oprogramowaniu Autodesk Inventor® możesz łatwo tworzyć
rysunki, które w przypadku wprowadzenia zmian w modelu 3D,
zostaną automatycznie uaktualnione. Jedynie Autodesk Inventor
zapewnia pełne środowisko projektowe do tworzenia dokumentacji
technicznej. Automatyczne tworzenie rysunków to tylko jeden z
powodów, dla których Autodesk Inventor stanowi najlepszy wybór
przy projektowaniu 3D. Więcej informacji na temat najlepiej
sprzedającej się aplikacji do projektowania mechanicznego
3D dostępnych jest pod adresem: www.autodesk.pl/inventor
Projekt: Fives Cail
Obszar zastosowania: przemysł elektromechaniczny
Autodesk, AutoCAD i Autodesk Inventor są zastrzeżonymi znakami towarowymi Autodesk, Inc., zarejestrowanymi w Stanach Zjednoczonych
i/lub innych krajach. Wszelkie inne nazwy marek, nazwy produktów i znaki towarowe należą do ich odpowiednich właścicieli. Autodesk
zastrzega sobie prawo do zmiany oferty produktowej i specyfikacji w dowolnym momencie bez uprzedzenia, a także nie ponosi
odpowiedzialności za błędy typograficzne i graficzne, które mogą pojawić się w niniejszym dokumencie.
© 2006 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.
ENERGETYKA
>>
DOM SPORTU
w Radlinie. Korzystając
z dofinansowania
z Eko-Funduszu,
Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony
Środowiska
i Gospodarki Wodnej,
gmina kosztem 345 tys.
złoty zainstalowała 56
kolektorów o pow. ponad
100 m2, do ogrzewania
budynku o powierzchni
50 tys. m2 i podgrzewania
wody w dwóch basenach
wydajne. Polegają na wykorzystaniu różnego rodzaju materiałów budowlanych oraz
projektowaniu gwarantującym jak najszersze
wykorzystanie słońca w budynkach. Stosuje
się tu między innymi: duże powierzchnie
szklane, dwuwarstwowe powierzchnie ścian
wychwytujące ciepło, stawianie izolowanych patio, werand, szklarni wyłapujących
ciepło. Do tego potrzebna jest odpowiednio
zaprojektowana wentylacja z małymi otworami na północnej ścianie, aby rozprowadzić
ciepło po cały budynku, a jednocześnie
zapobiec jego przegrzaniu.
4. Słoneczne systemy grzewcze – wykorzystujące kolektory słoneczne do ogrzewania wody lub pomieszczeń – najpowszechniej wykorzystywane w naszym klimacie.
Umieszczane są na dachach w kierunku
południowym, południowo-wschodnim.
Wykorzystuje się tu szybko nagrzewające
się materiały (aluminium, miedź, tworzywa
sztuczne), które ogrzewają krążący w nich
płyn. Pobrane w ten sposób ciepło oddawane
jest następnie do zbiornika z wodą. Systemy takie dobrze sprawdzają się nie tylko
w krajach południowych, ale zaczynają się
upowszechniać na północy w Skandynawii
(Norwegia, Szwecja, Finlandia).
Wyróżniamy dwa rodzaje kolektorów:
płaskie i próżniowe (rurowe). W kolektorach
płaskich elementy wystawione do słońca
pokrywa się czarną farbą albo warstwami
selektywnymi, wychwytującymi ciepło,
ale niewypuszczającymi go do otoczenia.
Powoduje to znaczne zwiększenie sprawności kolektora. Cały element absorpcyjny
umieszcza się w izolowanej obudowie
przykrytej szkłem. Znacznie wydajniejsze,
ale i dużo droższe, są kolektory próżniowe
(rurowe). Zbudowane z wielu szczelnie
zamkniętych szklanych termosów, pokryte warstwami pochłaniającymi ciepło i z
lustrami skupiającymi na tylnych ściankach
dają nawet trzykrotnie większą wydajność
od kolektorów płaskich. Niestety najczęściej
są również tyle samo droższe. Spotyka się
instalacje samoobiegowe (grawitacyjne),
samosterujące, gdzie szybkość przepływu
czynnika zależy od jego temperatury. W konstrukcji występują ograniczenia w długości
rurociągów przenoszących ciepło, ustawieniu zbiornika, korzyścią natomiast jest brak
zasilania prądem i elektroniki do sterowania
działaniem. Instalacje z wymuszonym
obiegiem (aktywne) wymagają zaopatrzenia
w pompę i elektronikę sterującą.
Kolektory mogą działać niezależnie, jak
i współpracować z innymi systemami
grzewczymi. Ważne jest wtedy zastosowanie odpowiednio dużego zbiornika akumulującego (dla czteroosobowej rodziny
przyjmuje się pojemność około 300 l.)
Dzięki zastosowaniu specjalnych niezamarzających płynów możliwe jest używanie
kolektorów słonecznych także w okresie
zimy, przy czym zimą ich wydajność jest
znacznie mniejsza. W naszym klimacie za
opłacalny okres ich stosowania uważa się
czas od kwietnia do września (co ciekawe,
w tym okresie, z powodu małych strat
>>
Być jak Adam Słodowy...
Kolektory płaskie łatwo wykonać sposobem domowym.
Najprostsze konstrukcje tego typu składają się z kilkudziesięciu
metrów ciemnego węża lub niegłębokiego, blaszanego zbiornika
o dużej powierzchni umieszczonego w nasłonecznionym miejscu.
Całość zaopatrzona w zawór umożliwiający zlanie nagrzanej
w ciągu dnia wody do termicznie izolowanego zbiornika,
zabezpieczonego przed szybkim wychłodzeniem.
Temperatura wody w takiej instalacji może przekraczać 60°C.
(Możliwości oprogramowania SolidWorks® w zakresie wykorzystania
danych 2D w trójwymiarowych projektach 3D CAD)
Już ponad 300 000 użytkowników programu AutoCAD® wybrało oprogramowanie
SolidWorks, aby móc łatwo przenieść dane 2D do projektów 3D.
Dzięki oprogramowaniu SolidWorks można wykorzystać istniejące dane w formacie 2D CAD do tworzenia modeli
przestrzennych 3D. Unikalne możliwości oprogramowania SolidWorks i jego pełna zgodność z innymi rozwiązaniami
CAD umożliwiają skrócenie czasu realizacji projektu nawet o 20–30 procent.
Design News 2007
Aby się o tym przekonać, odwiedź witrynę internetową www.solidworks.pl/2Dto3D
Nazwa SolidWorks jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy SolidWorks Corporation. SolidWorks Corporation jest firmą należącą do Dassault Systèmes.
© 2007 SolidWorks Corporation. Wszelkie prawa zastrzeżone. AutoCAD jest znakiem towarowym firmy Autodesk, Inc. zastrzeżonym w Stanach Zjednoczonych i (lub) w innych krajach.
ENERGETYKA
>>
WIEŻA słoneczna
niedaleko Sevilli
w Hiszpanii. Pierwsza
w pełni sprawna,
komercyjnie funkcjonująca
elektrownia tego typu
w Europie. 11 MW mocy
pozwala na dostarczenie
energii do 6 000 domów
ciepła do otoczenia oraz lepszych warunków transmisji promieniowania, dobrze
wykonane kolektory płaskie, przy płaskim
nasłonecznieniu, osiągają wyższą wydajność
od próżniowych).
Kolektory powinny być zwrócone
w kierunku południowym, z dopuszczalnym
niewielkich odchyleniem na wschód lub
zachód – w zależności czy zależy nam na
szybszym ogrzaniu rano, czy zgromadzeniu
większej ilości ciepła wieczorem. Optymalny kąt ustawienia kolektorów wynosi około
30 stopni. Może być on mniejszy (ok. 20
stopni), gdy ogrzewanie będzie działać tylko
latem, lub nieco większy (ok. 35 stopni) dla
ogrzewania działającego większą część roku.
Z powodów technicznych (takich jak samooczyszczenie kolektorów wodą deszczową,
spływanie śniegu) zaleca się stosowanie
kąta kilka-, kilkanaście stopni większego od
optymalnego.
Duży spadek ceny zwłaszcza kolektorów
płaskich powoduje, iż coraz częściej można
je spotkać na różnego rodzajach budynkach
użyteczności publicznej: szkołach, szpitalach, biurowcach, hotelach itd. Wykorzystywane są także w rolnictwie przy suszarniach
zboża, siana i innych produktów. Szczególnie opłacalne są w budynkach turystycznych
i otwartych basenach kąpielowych, gdzie
z powodu największego ruchu w sezonie
letnim mogą pokryć nawet 100% zapotrzebowania na ciepło. Przykładem może
być Dom Sportu w Radlinie. Korzystając
z dofinansowania z Eko-Funduszu, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, gmina – kosztem 345
ARTYSTYCZNA wizja wieży słonecznej
w Autralii. Jej budowa powinna
zakończyć się w 2008 roku
tys. zł – zainstalowała 56 kolektorów o pow.
ponad 100 m2, do ogrzewania budynku o
powierzchni 50 tys. m2 i podgrzewania wody
w dwóch basenach. Oszczędności na ogrzewaniu mają wynieść 300 tys. zł miesięcznie
(!). Na samych basenach otwartych, gdzie
nie ma potrzeby uzyskiwania wysokich
temperatur, można wykorzystać tanie maty
składające się z samego absorbera. Maty te
mają bardzo dużą sprawność, gdy występuje
niska różnica temperatur między wodą
a absorberem.
Stosunkowo nowym pomysłem (przynajmniej w marcu 2005 r. – przyp. redakcji),
można by rzec wchodzącym w zakres fantastyki, ale jak najbardziej prawdziwym – są
słoneczne wieże. Stanowią one połączenie
energii słonecznej i wietrznej. Elektrownia
taka składa się z wysokiego komina otoczonego szklarniami. Powietrze pod szkłem
nagrzewa się dużo szybciej niż na otwartej
przestrzeni (łatwo się o tym przekonać
zostawiając samochód na słońcu), rozgrzane w ten sposób daje silny ciąg (różnicę
ciśnień między podłożem a wierzchołkiem
komina) wychwytywany przez komin,
w którym umieszczone są jedna nad drugą...
turbiny powietrzne. Pierwsza taka instalacja powstała w Manzanares w Hiszpani
w 1981 r. Miała powierzchnię 4,5 ha
i dwustumetrowy komin, pozwalało to na
uzyskanie mocy 50 kW. Instalację zamknięto pod koniec lat osiemdziesiątych. Był to
jednak tylko prototyp. Prawdziwy gigant do
wykorzystania komercyjnego projektowany był w Mildura (południowa Australia).
Elektrownia miała składać się z koła pokrytego szklarniami o średnicy blisko 7 km
i komina około 1 km wysokości. Zakładano
osiągnięcie mocy 200 MW. W 2006 roku
z powodu kłopotów w zebraniu odpowiednich finansów ogłoszono redukcję projektu
do 25% planowanej wielkości. Aby elektrownia mogła działać w nocy, w szklarniach
będą znajdowały się bloki szybko nagrzewających się materiałów oddających ciepło
po zachodzie słońca. Według inwestora,
australijskiej firmy EnviroMission elektrownia ma ruszyć w 2008 roku. Kilka dalszych
instalacji jest planowanych w innych rejonach Australii i... w południowych Chinach.
Ze względu na wysokie wymagania, co
do nasłonecznienia wydaje się mało prawdopodobne zastosowanie tej technologii
w Polsce. Ale klimat podobno się zmienia...
www.energiaodnawialna.republika.pl

nowości - Design News Polska

Transkrypt

Podobne dokumenty