klasy 2

Rozkład materiału i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z fizyki i astronomii dla klasy II TE, IITI,
II TM w roku szkolnym 2012/2013
Lp.
Temat lekcji
Uszczegółowienie treści
Wymagania na ocenę
dopuszczającą
dostateczną
dobrą
bardzo dobrą
6
7
Uczeń:
1
2
3
4
1. Pole grawitacyjne
5
1.
Prawo poPojęcie grawitacji. Poglądy
wszechnego ciążenia Newtona na temat zjawiska
grawitacji. Graficzny obraz pola sil.
Pole centralne i jednorodne. Prawo
powszechnego ciążenia. Stalą
grawitacji.
• przedstawia graficznie
siły działające na ciało
pozostające w spoczynku na powierzchni Ziemi; • zna prawo
powszechnego ciążenia;
• przedstawia graficznie
siły wzajemnego oddziaływania dwóch mas
i określa cechy tych sił;
• przedstawia graficznie pole
grawitacyjne centralne i jednorodne; •
oblicza wartość siły grawitacyjnej,
korzystając z prawa powszechnej
grawitacji; • porównuje pole grawitacyjne masy punktowej i jednorodnej
kuli o tej samej masie;
• charakteryzuje pole
grawitacyjne w różnych jego
punktach na podstawie kształtu i
gęstości linii sił pola; • określa
kierunek siły grawitacyjnej w
każdym punkcie pola na
podstawie linii pola
grawitacyjnego; • uzasadnia wzór
na siłę grawitacji wynikający z
prawa powszechnego ciążenia;
2.
Natężenie pola
grawitacyjnego
Pojęcie natężenia pola
grawitacyjnego i jego interpretacja.
Zależność natężenia pola
grawitacyjnego od masy ciała wy-
• podaje definicję natężenia pola grawitacyjnego;
• zna związek między
natężeniem pola
grawitacyjnego a
przyspieszeniem
ziemskim;
• posługuje się zależnością definiującą
natężenie pola grawitacyjnego w celu
obliczenia siły grawitacyjnej; • określa
kierunek i zwrot
• interpretuje natężenie pola
• porównuje wartości natężeń
grawitacyjnego jako siłę
pól grawitacyjnych
działającą na jednostkową masę; • wytworzonych przez dwie
stosuje w zadaniach obmasy w pewnych odległoliczeniowych zależność
ściach od nich;
twarzającego pole i od odległości
od środka masy.
• wskazuje związek między kierunkiem i zwrotem wektorów siły i
natężenia pola;
wektora natężenia w polu
grawitacyjnym centralnym;
• interpretuje pole grawitacyjne jako pole sił; •
uzasadnia zależność siły
grawitacyjnej od odległości
między środkami mas; •
przedstawia graficznie
zależność siły grawitacyjnej
od odległości dla masy
punktowej i dla jednorodnej
kuli;
natężenia pola grawitacyjnego • stosuje zasadę superpozycji
od masy wytwarzającej pole i
natężeń pól;
odległości od środka masy;
Ciężar ciała a siła
grawitacji
Siły działające na nieruchome ciało na
biegunie i na równiku. Ciężar ciała na
dowolnej szerokości geograficznej.
Sposoby wyznaczenia przyspieszenia
ziemskiego (powtórzenie z dynamiki).
• zna pojęcie ciężaru ciała;
• porównuje ciężar ciała
na biegunie i na równiku; • zna wartość
przyspieszenia
ziemskiego;
• przedstawia graficznie siły działające
na nieruchome ciało na biegunie i na
równiku; • omawia sposób wyznaczenia
przyspieszenia ziemskiego;
• uzasadnia związek ciężaru ciała
z siłą reakcji podłoża; • zapisuje i
uzasadnia związek między ciężarem ciała i siłą grawitacji na
równiku;
• przedstawia graficznie siły
działające na nieruchome
ciało na dowolnej szerokości
geograficznej; • omawia
sposób wyznaczenia stałej
grawitacji;
• opisuje mikroskopowy obraz
elektryzowania ciał; • podaje przykłady
wykorzystania zjawiska elektryzowania
ciał; • wyraża ładunek elektryczny w
kulombach i w ładunkach elementarnych;
• przedstawia graficznie pole
elektryczne za pomocą linii sił; •
omawia znane sobie
doświadczenia wyznaczające
kształt linii pola
elektrostatycznego;
• interpretuje pole elektryczne jako pole sił; • określa
cechy pola elektrycznego na
podstawie kształtu linii sił; •
planuje doświadczenie w celu
wyznaczenia kształtu linii
pola elektrycznego;
2. Pole elektryczne
3. Wytwarzanie i bada- Oddziaływanie ładunków
nie pól elektrycznych elektrycznych. Mikroskopowy
obraz elektryzowania ciał.
Obserwacja pola elektrycznego centralnego i jednorodnego.
Prezentacja graficzna pola elektrycznego. Jednostka ładunku
elektrycznego, ładunek protonu i
elektronu.
4. Natężenie pola
elektrycznego
Definicja natężenia pola
elektrycznego i jego jednostki. Siła
działająca na ładunek w polu
jednorodnym.
5.
Potencjał
elektryczny i
napięcie
Potencjał elektryczny, napięcie,
jednostka potencjału i napięcia.
Związek natężenia pola
elektrycznego z napięciem i odległością między dwoma punktami
pola.
• wymienia przykłady
elektryzowania ciał w
swoim otoczeniu; •
opisuje zjawisko elektryzowania ciał w ujęciu makroskopowym; •
określa znak ładunku
protonu i elektronu;
• zna definicję
natężenia pola
elektrycznego;
• posługuje się jednostką natężenia pola • interpretuje wzór definiujący
elektrycznego N/C;
natężenie pola elektrycznego;
• określa kierunek i zwrot
wektora natężenia pola
elektrycznego w danym
punkcie pola na
podstawie kształtu linii
sił;
• posługuje się pojęciem
napięcia i jego jednostką;
• określa napięcie dla
znanych sobie źródeł
napięcia; • zna związek
między natężeniem pola
a różnicą potencjałów
między dwoma
punktami pola;
• oblicza siłę działającą na ładunek w • dostrzega związek między
polu jednorodnym; • określa kierunek i gęstością linii pola a wartością
zwrot siły elektrostatycznej działającej na natężenia pola elektrycznego;
ładunek dodatni i ujemny na podstawie
kształtu linii pola elektrostatycznego;
• interpretuje napięcie jako różnicę
potencjałów; • uzasadnia równość jednostek N/C i V/m; • definiuje natężenie
prądu i jego jednostkę;
• rozwiązuje zadania
problemowe i rachunkowe z
wykorzystaniem definicji natężenia pola
elektrycznego;
• wyjaśnia związek potencjału • rozwiązuje zadania proelektrycznego z energią
blemowe i obliczeniowe,
potencjalną; • oblicza pracę w
wykorzystując zależności
polu elektrycznym jako różnicę
między takimi wielkościami,
energii potencjalnej;
jak natężenie pola, potencjał
elektryczny, napięcie i siła
elektryczna;
6.
Siły w polu
elektrycznym
Prawo Coulomba. Przenikalność
elektryczna próżni. Pomiar siły
elektrostatycznego oddziaływania
ładunków. Natężenie centralnego
pola elektrycznego. Porównanie
opisu pól grawitacyjnego i
elektrycznego.
• zna prawo Coulomba;
• określa kierunek i
zwrot siły wzajemnego
oddziaływania dwóch
ładunków punktowych;
• zna pojęcie przenikal-ności
elektrycznej próżni; • stosuje wzór
wynikający z prawa Coulomba dla
określenia wartości siły wzajemnego
oddziaływania ładunków punktowych;
• interpretuje prawo Coulomba; •
uzasadnia równość sił
wzajemnego oddziaływania
dwóch ładunków punktowych; •
uzasadnia wzór określający
natężenie centralnego pola
elektrycznego;
• stosuje prawo Coulomba w
zadaniach problemowych i
rachunkowych; • porównuje
wielkości opisujące pole
grawitacyjne i elektrostatyczne;
Kondensatory
7.
Kondensatory i ich pojemność
elektryczna
Budowa i zastosowanie
kondensatorów.
Mikroskopowy opis jakościowy
lądowania i rozładowania
kondensatora. Pojemność
elektryczna kondensatora i jej
jednostki. Pojemność
kondensatora płaskiego.
Wyznaczanie pojemności kondensatora.
• omawia budowę kondensatora;
• zna definicję pojemności;• zna jednostkę
pojemności i jej związek
z jednostkami ładunku
i różnicy potencjałów;
• wymienia wielkości,
od których zależy ojemność elektryczna kondensatora płaskiego;
8.
Energia naładowanego
kondensatora
Zależność energii zgromadzonej
w kondensatorze od ładunku i
napięcia. Praca wykonana przy
ładowaniu kondensatora (uzasadnienie wzoru na energię
kondensatora). Obliczanie energii zgromadzonej w ondensatorze.
• podaje przykład zjawiska świadczącego
o tym, że kondensator
gromadzi energię;
• zna wzór na energię
zgromadzoną w kondensatorze;
Łączenie równoległe. Pojemność
układu kondensatorów połączonych
równolegle. Łączenie szeregowe.
Pojemność układu kondensatorów
połączonych szeregowo.
• rozpoznaje na schemacie połączenie równoległe i szeregowe dwóch
kondensatorów; oblicza
pojemność układu
dwóch kondensatorów
połączonych szeregowo
lub równo-legle;
9. Łączenie
kondensatorów
• przedstawia mikroskopowy obraz ładowania
i rozładowania kondensatora; • posługuje się jednostkami
pochodnymi pojemności;
• odczytuje pojemność
elektryczną kondensatora na podstawie
oznaczeń producentów;
• stosuje w zadaniach obliczeniowych wzór wyrażający zależność pojemności od rozmiarów
kondensatora płaskiego;
• interpretuje pojęcie pojemności jako stosunku
zgromadzonego ładunku do różnicy potencjałów na jego okładkach;
• uzasadnia brak zależności
funkcyjnej między pojemnością
elektryczną kondensatora a ładunkiem i różnicą potencjałów;
• opisuje przebieg doświadczenia, w którym
wyznaczamy pojemność
kondensatora; • rozpoznaje
symbole
umieszczane przez
producentów na
kondensatorach;
• przekształca wzory
• uzasadnia wzór na energię
• interpretuje wykres zależności
w celu obliczenia enerzgromadzoną
napięcia od ładunku
gii zgromadzonej
w kondensatorze przez
kondensatora;
w kondensatorze, znaobliczenie pracy wyko• rozwiązuje zadania
jąc jego pojemność i łananej przy ładowaniu
rachunkowe i problemowe
dunek lub napięcie;
kondensatora;
związane z energią
• oblicza energię
• określa zmiany energii
zgromadzoną w
zgromadzoną w konzgromadzonej w konkondensatorze;
densatorze, znając jego
densatorze na podsta• interpretuje pole pod
ładunek i napięcie;
wie zmian napięcia
wykresem zależności napięcia
między jego okładkami;
od ładunku jako energię zgromadzoną w
kondensatorze;
• uzasadnia wzór na pojemność układu• oblicza pojemność układu kilku • wyprowadza wzory na
kondensatorów połączonych
kondensatorów połączonych
pojemność układu konrównolegle ;porównuje napięcia na
równolegle lub szeregowo;
densatorów połączonych
kondensatorach połączonych
równolegle lub szeregowo na
szeregowo i równolegle oraz ładunki w
podstawie zasady zachowania
nich zgromadzone;
ładunku; • oblicza pojemność
zastępczą dla połączeń
mieszanych;
10 Sprawdzian
wiadomości
Dział 2. Ruch elektronów
4. Prąd elektryczny
11 Ruch ładunków elektrycznych
12. Natężenie
prądu elektrycznego
i jego gCstość
Umowny kierunek
prądu elektrycznego.
Przepływ prądu
w metalach i elektrolitach. Nośniki prądu
elektrycznego.
• zaznacza na schemacie • opisuje przepływ prądu
obwodu umowny kiew metalu, posługując
runek przepływu prąsię pojęciem elektrodu;
nów przewodnictwa;
• omawia wykorzystanie • opisuje przepływ prądu
prądu elektrycznego
w elektrolitach;
w życiu człowieka;
• podaje przykłady materiałów półprzewodnikowych;
• interpretuje prąd elektryczny jako ukierunkowany ruch nośników
ładunków elektrycznych;
• porównuje przepływ
prądu w metalach
i elektrolitach oraz
w gazach;
• posługuje się mikroskopowym obrazem przepływu prądu elektrycznego w metalu w celu
wyjaśnienia nagrzewania się przewodników
podczas przepływu
prądu;
Związek między natężeniem prądu
i przepływającym
ładunkiem. Gęstość
prądu.
• zna symbole ładunku
i natężenia prądu elektrycznego i posługuje
się nimi;
• posługuje się
jednostkami ładunku i natężenia
prądu elektrycznego;
• wyjaśnia, jaką funkcję
pełni bezpiecznik w instalacji elektrycznej;
• zna symbol oporu;
• stosuje w zadaniach obliczeniowych związek
między natężeniem
prądu i ładunkiem
elektrycznym;
• wykorzystuje pojęcie
gęstości prądu przy
opisie prądu przepływającego przez przewodnik;
• posługuje się pojęciem
ładunku elementarnego;
• oblicza liczbę elektronów przewodnictwa na
podstawie ładunku wyrażonego w kulombach
i odwrotnie;
• rysuje schemat obwodu
do wyznaczenia oporu
opornika;
• zestawia obwód według narysowanego
schematu;
• interpretuje opór elektryczny jako wielkość
stałą dla danego przewodnika;
• określa niepewność pomiarową wyznaczonego
oporu;
• objaśnia definicję
natężenia prądu i jego
jednostkę;
• definiuje gęstość prądu
elektrycznego;
• wskazuje na zagrożenia
wynikające z użytkowania energii elektrycznej;
• definiuje opór elektryczny;
5. Opór elektryczny i opór właściwy
13 Opór
elektryczny
Pojęcie oporu elektrycznego. Definicja
oporu elektrycznego
i jego jednostki. Wyznaczanie oporu
przewodnika.
• posługuje się pojęciem • oblicza opór elektryczoporu elektrycznego;
ny na podstawie napię• zna i stosuje jednostkę cia i natężenia prądu;
oporu elektrycznego;
• korzysta w zadaniach
obliczeniowych ze wzoru definiującego opór;
14
Związek między na- Charakterystyka prą-dowotężeniem prądu i na- napięciowa przewodnika. Prawo
pięciem
Ohma. Zależność natężenia prądu
od napięcia przyłożonego do diody.
15 Zależność oporu
przewodu od jego
wymiarów
Badanie zależności oporu
przewodu od jego długości i pola
przekroju poprzecznego. Opór
właściwy.
• rozpoznaje na wykresie
zależność proporcjonalną; •
spośród podanych wykresów
wskazuje charakterystykę
prądowo--napięciową
przewodnika i diody;
• oblicza opór elektryczny na
podstawie charakterystyki
prądowo--napięciowej; • omawia
wykres zależności natężenia
prądu od napięcia przyłożonego
do diody;
• określa związek oporu
elektrycznego przewodu z
jego długością; • określa
związek oporu elektrycznego
z polem przekroju
poprzecznego przewodu;
• porównuje opory elektryczne • wykorzystuje pojęcie oporu
przewodów wykonanych z tego
właściwego w zadaniach
samego metalu i o różnych
problemowych i
rozmiarach; • wyjaśnia pojęcie
obliczeniowych;
oporu właściwego;
• porównuje opory dwóch
przewodów na podstawie ich
wykresów zależności natężenia
prądu elektrycznego od
przyłożonego napięcia; •
interpretuje dane dotyczące
pomiaru napięcia i natężenia
prądu dla danego opornika,
uwzględniając niepewności
pomiarowe mierzonych
wielkości;
• porównuje właściwości
elektryczne przewodów na
podstawie ich oporu
właściwego;
• zestawia obwód potrzebny do
sprawdzenia słuszności prawa
Ohma; • przewiduje przebieg
zależności natężenia prądu od
przyłożonego napięcia, znając
wartość oporu elektrycznego;
6. Energia i moc prądu elektrycznego
16 Związek napięcia z
energią elektryczną
17 Moc prądu
elektrycznego
Obliczanie energii
elektrycznej
18
Sprawdzian
wiadomości
Rola źródła napięcia w obwodzie
elektrycznym. Definicja siły
elektromotorycznej. Związek
między pojęciami: napięcie, spadek
potencjału i siła elektromotoryczna.
Związek między zmianami energii
ładunku a różnicą potencjałów.
Straty energii w źródle.
• zna związek między różnicą
potencjałów a przekazywaną
w obwodzie energią; •
dostrzega związek między siłą
elektromotoryczną źródła a
energią przekazaną danemu
ładunkowi;
• oblicza energię przekazaną
danemu ładunkowi przez źródło
o określonej sile elektromotorycznej; • wyjaśnia rolę źródła
napięcia w obwodzie
elektrycznym; • uzasadnia
występowanie strat energii w źródle w czasie przepływu prądu;
Przypomnienie pojęcia mocy i jej
jednostki. Moc prądu
elektrycznego. Związek między
jednostkami mocy, napięcia i
natężenia prądu elektrycznego.
Związek mocy z oporem
odbiornika. Obliczanie energii
elektrycznej w dżu-lach i
kilowatogodzi-nach.
• zna związek między pracą • korzysta w zadaniach
i mocą; • oblicza moc prądu obliczeniowych z zależności
elektrycznego, znając
między mocą, natężeniem prądu,
natężenie prądu i napięcie;
napięciem i oporem zamienia
oblicza energię elektryczną
jednostki energii;;
wyrażoną w kilowatogodzinach;
• wyznacza siłę elektromotoryczną źródła napięcia; •
prowadzi rachunek na
jednostkach, stosując zależność
między jednostkami napięcia i
energii; • wyjaśnia pojęcie
oporu wewnętrznego źródła;
• wskazuje na różnice między
pojęciami napięcia i siły
elektromotorycznej; • analizuje
przemiany energii związane z
przepływem prądu
elektrycznego w obwodzie
zamkniętym;
•uzasadnia wzór yrażający
zależność mocy od natężenia
prądu elektrycznego i napięcia;
• uzasadnia wzory wyrażające
związek mocy prądu
elektrycznego z oporem
odbiornika nergii elektrycznej;
rozwiązuje zadania obliczeniowe dotyczące energii
elektrycznej;
• interpretuje pojęcie mocy
prądu elektrycznego; •
interpretuje związek między
napięciem i mocą prądu
elektrycznego; • oblicza straty
mocy w liniach przesyłowych
rozwiązuje problemy związane
z pobieraniem energii przez
urządzenia stosowane w życiu
codziennym;;
Obwody prądu stałego
19
Szeregowe i
równolegle obwody
elektryczne
Rysowanie i interpretowanie
obwodów elektrycznych. Połączenie
szeregowe i równolegle oporników.
20
Amperomierze i
woltomierze
Obliczanie wielkości fizycznych
• wie jak prawidłowo włączyć • określa cechy amperomierza i
dotyczących obwodów szeregowych amperomierz i woltomierz do woltomierza;
i równoległych. Podłączanie
obwodu elektrycznego;
amperomierza i woltomierza do
obwodu elektrycznego.
• rozpoznaje na schematach
symbole elektryczne; •
rozróżnia połączenia
szeregowe i równoległe
odbiorników;
• porównuje napięcia i natężenia • oblicza opór zastępczy przy
prądów w przypadku połączeń
połączeniu szeregowym i
szeregowych i równoległych
równoległym;
oporników;
• uzasadnia wzory na opory
zastępcze przy połączeniu
szeregowym i równoległym;
• oblicza napięcia lub natężenia • oblicza opór dla połączeń
prądów przy szeregowych i
szeregowo-równo-ległych;
równoległych połączeniach
oporników;
Praktyczne obwody elektryczne
21
22
Opór wewnętrzny
Zmiany napięcia na zaciskach źródła •
napięcia w zależności od natężenia
pobieranego prądu. Opór wewnętrzny
źródła. Prawo Ohma dla całego
•
obwodu.
wie, że ze wzrostem natężenia • mierzy napięcie na oporze
prądu pobieranego ze źródła zewnętrznym; • oblicza napięcie
maleje napięcie na jego zaci- na oporze wewnętrznym;
skach;
zapisuje prawo Ohma dla
danego obwodu;
• podaje przykład zjawiska
Wyznaczanie SEM i Wyznaczanie SEM i oporu
oporu wewnętrznego wewnętrznego na podstawie zależno- świadczącego o zmniejszaniu
ści napięcia od natężenia prądu
się napięcia na zaciskach
pobieranego ze źródła. Praktyczne
źródła ze wzrostem natężenia
skutki zmniejszania się napięcia ze
prądu pobieranego ze źródła;
wzrostem natężenia prądu pobieranego z akumulatora.
• rysuje schemat obwodu
potrzebny do wyznaczenia SEM i
oporu wewnętrznego; • wskazuje
wartość SEM na wykresie
zależności
I);
• interpretuje pojęcie oporu
wewnętrznego źródła; •
analizuje wykres zależności
napięcia od natężenią prądu pobieranego ze
źródła;
• stosuje prawo Ohma dla
obwodu składającego się z
ogniw połączonych szeregowo
lub równolegle;
• oblicza na podstawie wykresu • interpretuje zależność U(I) jako
U(I) wartość oporu
funkcję liniową;
wewnętrznego; • korzysta w
zadaniach obliczeniowych z
prawa Ohma dla obwodu;
Prawa Kirchhoffa
23
I i II prawo
Kirchhoffa
I prawo Kirchhoffa jako
konsekwencja zasady zachowania
ładunku (dla dwóch oporników
połączonych równolege). II prawo
Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze
źródła napięcia i dwóch oporników
połączonych szeregowo.
• rysuje schemat fragmentu
obwodu zawierający węzeł
sieci; • zna treść I prawa
Kirchhoffa; • zapisuje I prawo
Kirchhoffa dla węzła sieci; •
oblicza natężenie prądu w
rozgałęzieniu;
24
Zastosowanie praw
Kirchhoffa
Analiza obwodu zawierającego
dwa oczka sieci.
• rysuje schemat obwodu
• określa zależności między
• stosuje konwencje dotyczące
zwierającego dwa oczka sieci; natężeniami prądów, korzystając sposobów łączenia ogniw w
• oznacza natężenia prądu w z I prawa Kirchhoffa;
obwodzie oraz kierunków
obwodzie;
przepływu prądów i
wynikających z nich znaków;
25
Sprawdzian
wiadomości
• zna treść II prawa Kirchhoffa; •
zapisuje II prawo Kirchhoffa dla
obwodu złożonego ze źródła
prądu i dwóch oporników
połączonych szeregowo;
• uzasadnia I prawo Kirchhoffa,•
opierając się na zasadzie zachowania ładunku; • stosuje II
prawo Kirchhoffa do obliczenia
wielkości elektrycznych w
obwodzie zawierającym źródło
napięcia i dwa szeregowo połączone oporniki;
korzysta z II prawa Kirchhoffa
w celu obliczenia wielkości
elektrycznych w obwodzie
zawierającym dwa źródła
napięcia i dwa oporniki
połączone szeregowo;
• uzasadnia II prawo Kirchhoffa,
korzystając z zasady
zachowania energii;
Dział 3. Pole elektromagnetyczne
Magnetyzm a prąd elektryczny
26. Pole magnetyczne
27 Przewód
z prądem
w polu magnetycznym
Pole magnetyczne magnesu
• określa oddziaływanie
trwałego.
biegunów magnetyczLinie pola magnetycznego. Sposoby nych magnesu i zwojnicy;
badania pól magne-tycznych. Pole • przedstawia graficznie
ma-gnetyczne
pole magnesu sztabkozwojnicy.Elektromagnes. Reguły
wego i zwojnicy;
określające zwrot linii pola ma• określa bieguny magnegnetycznego. Stru-ień magnetyczny. tyczne magnesu i zwojnicy
na podstawie zwrotu linii
pola ma-gnetycznego;
Silą elektrodynamiczna. Określanie
kierunku siły za pomocą reguły lewej
dłoni. Indukcja magnetyczna pola.
Czynniki wpływające
na wartość siły elek-
• określa kierunek
i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą
reguły lewej dłoni;
• wymienia urządzenie,
w którym zastosowano
zjawisko oddziaływania
pola magnetycznego na
• określa zwrot linii pola
magnetycznego wokół
przewodnika prostoliniowego;
• omawia budowę i zastosowanie elektromagnesu;
• wyjaśnia rolę rdzenia
w elektromagnesie;
• wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego;
• spośród różnych ustawień przewodu z prądem elektrycznym
w polu magnetycznym
wskazuje te, w których
na przewód działa siła
elektrodynamiczna;
• oblicza wartość siły
• określa ustawienie igły
magnetycznej w różnych punktach pola
magnetycznego na podstawie przebiegu linii
pola;
• wyznacza bieguny magnetyczne zwojnicy na
podstawie kierunku
przepływu prądu;
• omawia sposoby badania pola magnetycznego;
• dostrzega związek między natężeniem prądu
a gęstością linii pola
magnetycznego wytworzonego przez zwojnicę
lub przez przewód prostoliniowy;
• opisuje doświadczenie
pozwalające wyznaczyç
wartość siły elektrodynamicznej;
• definiuje jednostkę indukcji magnetycznej;
• wyjaśnia zasadę działania silnika elektryczne-
• wyjaśnia powstawanie
siły elektrodynamicznej
jako wynik oddziaływania pól magnetycznych;
• interpretuje wartość indukcji magnetycznej jako wielkość określającą, jak „silne" jest pole
trodynamicznej. Definicja jednostki indukcji magnetycznej.
Budowa silnika elektrycznego.
28
przewód z prądem
elektrycznym;
• opisuje budowę silnika
elektrycznego;
Oddziaływania prze- Oddziaływanie dwóch prostolinio- •
wodów, w których
wych przewodów, w których płyną
płyną prądy
prądy o zgodnych i przeciwnych
kierunkach. Wyjaśnienie przyczyn
wzajemnego oddziaływania tych
przewodów. Definicja jednostki
natężenia prądu.
elektrodynamicznej;
go;
magnetyczne;
określa kierunek i zwrot sił • definiuje jednostkę natężenia
• definiuje inne jednostki
• wyjaśnia oddziaływanie
wzajemnego oddziaływania
prądu na podstawie wzajemnego elektryczne (wolt, ku-lomb,
przewodów, w których płyną
przewodów, gdy płyną w nich oddziaływania przewodów, w
tesl), przyjmując, że amper jest prądy za pomocą pojęcia siły
prądy o zgodnych i
których płyną prądy;
podstawową jednostką w
elektrodynamicznej;
przeciwnych kierunkach;
układzie SI;
Ruch cząstek naładowanych
29
Ruch cząstki
naładowanej w polu
magnetycznym
Wartość siły elektrodynamicznej,
gdy przewodnik prostoliniowy
jest ustawiony pod pewnym
kątem w stosunku do linii pola
magnetycznego. Wartość,
kierunek i zwrot siły działającej
na ładunek dodatni i ujemny
poruszający się w polu
magnetycznym.
• porównuje umowny kierunek
prądu oraz ruch ładunków
dodatnich i ujemnych; •
omawia budowę lampy
kineskopowej;
• wskazuje wielkości, od których
zależy wartość siły Lorentza; •
oblicza wartość siły Lorentza, gdy
cząstka wpada w pole magnetyczne prostopadle do linii pola
magnetycznego; • określa
kierunek i zwrot siły Lorentza
działającej na ładunek dodatni i
ujemny;
• oblicza wartość siły
elektrodynamicznej, gdy
przewodnik nie jest prostopadły
do linii pola magnetycznego; •
oblicza wartość siły Lorentza,
gdy cząstka wpada w pole
magnetyczne pod pewnym
kątem do linii pola magnetycznego;
• uzasadnia równoważność
wzorów określających wartość
siły elektrodynamicznej i siły
Lorentza; • omawia sposoby
wykorzystania pola magnetycznego do separacji takich
cząstek, jak pozytony i
elektrony;
30. Analiza ruchu cząstki Silą Lorentza jako silą
naładowanej w polu dośrodkowa. Praktyczne
wykorzystanie oddziaływania
magnetycznym
pola magnetycznego na
poruszający się ładunek.
• uzasadnia tor ruchu cząstki
• określa tor ruchu cząstki
naładowanej w polu
naładowanej dodatnio i
ujemnie w polu magnetycznym; magnetycznym; • określa znak
ładunku elektrycznego cząstki na
podstawie odchylenia jej toru w
polu magnetycznym;
• interpretuje siłę Lorentza jako• omawia przykłady wysiłę dośrodkowa; • oblicza
korzystania pola mapromień okręgu, po którym w gnetycznego i elektrycznego w
polu magnetycznym porusza się badaniach cząstek
naładowana cząstka;
naładowanych;
12. Indukcja elektromagnetyczna
31. Wytwarzanie prądu
indukcyjnego
Zjawisko indukcji
elektromagnetycznej wytwarzanie prądu indukcyjnego
za pomocą pola magnetycznego.
Wyjaśnienie zjawiska indukcji
elektromagnetycznej. Czynniki
wpływające na kierunek prądu
indukcyjnego. Pojęcie siły
elektromotorycznej indukcji.
• opisuje zjawisko indukcji
elektromagnetycznej; •
demonstruje zjawisko za
pomocą magnesu, zwojnicy i
miernika; • podaje przykłady
wykorzystania tego zjawiska;
• wymienia warunki występowania zjawiska indukcji
elektromagnetycznej; • spośród
podanych przykładów wskazuje
te, w których indukowany jest
prąd elektryczny; • wymienia
czynniki, które wpływają na
kierunek prądu indukcyjnego;
• omawia warunki powstawania prądu indukcyjnego,
posługując się pojęciem
strumienia magnetycznego; •
opisuje zjawisko indukcji
magnetycznej; • określa
kierunek prądu indukcyjnego
za pomocą reguły prawej dłoni;
• wyjaśnia pojęcie siły
elektromotorycznej indukcji; •
określa czynniki, od których
zależy wielkość siły
elektromotorycznej indukcji w
przewodzie prostoliniowym
oraz w cewce;
32. Obliczanie
Definicja strumienia
magnetycznego i jego jednostki.
Strumień magnetyczny przechodzący przez cewkę. Prawo
Faradaya.
• podaje definicję strumienia
magnetycznego; • posługuje się
jednostką strumienia
magnetycznego; • stosuje
zależność wynikającą z prawa
Faradaya do obliczenia SEM
indukcji;
• definiuje jednostkę strumienia
magnetycznego; • oblicza strumień
magnetyczny przechodzący przez
pojedynczą ramkę; • stosuje prawo
Faradaya w prostych zadaniach
obliczeniowych;
• oblicza strumień magnetyczny
dla zwojnicy znajdującej się w
zewnętrznym polu magnetycznym; • oblicza siłę
elektromotoryczną indukcji dla
pojedynczej ramki i zwojnicy
wysuwanej z pola
magnetycznego;
• wyjaśnia pojęcie strumienia
magnetycznego; • wykorzystuje
pojęcie strumienia magnetycznego w rozwiązywaniu
problemów związanych z
indukcją elektromagnetyczną; •
interpretuje treść prawa
Faradaya;
strumienia
magnetycznego i siły
elektromotorycznej
indukcji
33.
Związek reguły
Lenza z zasadą zachowania energii
34
Wykorzystanie
Wykorzystanie zjawiska indukcji
zjawiska indukcji
elektromagnetycznej w
elektromagnetycznej prądnicach i transformatorach.
35
Sprawdzian
wiadomości
Wyjaśnienie zjawiska indukcji
elektromagnetycznej, opierające
się na pojęciu siły
elektrodynamicznej. Reguła
Lenza. Określenie kierunku indukowanego prądu na podstawie
zasady zachowania energii.
• podaje treść reguły Lenza; •
na podstawie zasady
zachowania energii określa
bieguny magnetyczne zwojnicy
wytworzone przez prąd
indukowany podczas zbliżania i
oddalania magnesu;
• określa kierunek prądu
indukcyjnego, korzystając z reguły
Lenza; • określa kierunek prądu
indukowanego w zwojnicy
podczas zbliżania i oddalania
magnesu, korzystając z zasady zachowania energii;
• na podstawie siły działającej
na elektrony określa kierunek
prądu w przewodniku prostoliniowym przy jego
przemieszczaniu w polu
magnetycznym; • korzysta z
reguły Lenza w zadaniach
problemowych;
• uzasadnia słuszność reguły
Lenza za pomocą zasady
zachowania energii; •
interpretuje znak minus w
prawie Faradaya;
• opisuje budowę prądnicy
• określa czynniki, od których
• wyjaśnia zasadę działania prądnicy • opisuje zmiany SEM dla
rowerowej; • omawia budowę i transformatora.
prądu zmiennego; • wymienia
zależy maksymalna wartość
transformatora.
inne zastosowania indukcji
SEM indukowanej w obracająelektromagnetycznej.
cej się ramce.
Uczeń otrzymuje ocenę celująca gdy został laureatem olimpiady fizyki i astronomii, w pełni opanował materiał
przewidziany programem(postawa programowa).
Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, gdy nie spełnia kryteriów określonych na ocenę dopuszczającą.