produkty - AD Polska
Transkrypt
produkty - AD Polska
nr 34 III/2010 Integracja i elastyczność Rozmowa z Mariuszem Bielawą, Dyrektorem ds. IT i Łańcucha Dostaw w AD Polska Rynek motoryzacyjny wg GiPA Tadeusz Kuncy Gadżety samochodowe Co nowego? Spis treści 4 Integracja i elastyczność – rozmowa z Mariuszem Bielawą, Dyrektorem do spraw IT i Łańcucha Dostaw w AD Polska 14 Rynek motoryzacyjny wg GiPA 20 Życie na torze – sport 28 Motogadżety – hobby 34 Daewoo Nubira, z nami naprawia się łatwiej – auto-tip 46 Pomysł na cztery kółka – prezentacja jednego z serwisów AD 52 Go kart! – sport 60 Nowocześnie, solidnie i ekologicznie – branża (blacharstwo/ lakiernictwo) 70 Tam, gdzie powstał Fiat – hobby 76 Stawiamy na szkolenia – AD Polska 84 Niezwykły rok, niesamowite miejsce, niezapomniane wrażenia… – relacja o obchodów 10-lecia firmy w AD Polska Produkty 8 Szkoła jazdy zimą – Goodyear 10 Stabilność – SWAG 12 Nowości w ofercie KYB 16 Amotyzatory Delphi 18 Oleje barometrem gospodarki – Mobli 1 24 VAG 1.9, 2.0 TDI (napęd paska pomocniczego) – Gates 26 Zestaw rozrządu z pompą cieczy chłodzącej – Bosch 31 Bezpieczne hamowanie – LPR 32 Zmiana wzoru koła pasowego – SKF 42 Nowa gama produktów specjalistycznych Castrol 44 Permatex na warsztacie – Amtra 48 Dodatki do paliw Xeramic – Sonax 50 Ćwierć wieku tłumienia drgań – LuK 56 Nowy katalog Monroe 2011 58 Bezpieczna zima – akumulatory Centra 62 Nowe produkty 3M Do Czytelnika Wszystkich miłośników motoryzacji zapraszamy do lektury kolejnego wydania „AD News”. W numerze wiele zajmujących artykułów i prezentacji. Magazyn otwiera wywiad z Mariuszem Bielawą, Dyrektorem do spraw IT i Łańcucha Dostaw w AD Polska. Rozmawiamy o tym, jak nowe rozwiązania IT wpływają na działalność spółki i co ze sobą niesie ujednolicony system informatyczny dla pracowników firmy, dostawców i klientów. Zachęcamy do lektury działu „Rynek”. W tym raporcie Tadeusz Kuncy, dyrektor w firmie GiPA odpowiedzialny za ocenę polskiego rynku motoryzacyjnego, opowiada o kierunku zmian na rynku samochodowym w Polsce. Analizuje czynniki, jakie kształtują obecną sytuację oraz wyznaczają drogę przekształceń. Warto zapoznać się z tym tekstem - za zamieszczonymi informacjami stoją cyfry i analizy najnowszych danych. Prawdziwa uczta czeka na fanów sportu. Prezentujemy dwa materiały związane z tym tematem. Jeden dotyczy kariery utalentowanego rajdowca, Mateusza Lisowskiego, który pomimo młodego wieku ma już bardzo duże osiągnięcia sportowe. Drugi tekst opowiada o emocjach związanych z uprawianiem kartingu. Jakie jest znaczenie tego sportu i w jakim tempie rozwija się on Polsce. Miłośników zabytkowych aut tym razem zabieramy w podróż do Turynu, jednej z twierdz światowego przemysłu samochodowego, gdzie narodził się tak popularny na polskich drogach Fiat. Ta sentymentalna podróż z pewnością dostarczy wielu miłych wrażeń. W dziale „Auto-tip”, od strony technicznej poznamy Deawoo Nubira. Warto sięgnąć po porady specjalistów odnośnie części zamiennych do tego popularnego auta. 64 Analiza koloru („Clik & Go”) – PPG 66 Powietrzna oferta – AirPress 69 Nowa strona Metelligroup 74 Nowości w ofercie NGK 78 Fachowy montaż turbosprężarki – Elring 82 Nowy Filtr powietrza – Mann+Hummel 86 Nowe akumulatory w ofercie AD Polska Jak zwykle swoją wiedzę będą mogli uzupełnić wszyscy, którzy śledzą nowinki na rynku części zamiennych, interesują się pielęgnacją i prawidłowym użytkowaniem samochodów. Życzymy milej lektury! Redakcja Redaktor naczelny Dominik Kolbusz AD Polska Sp. z o.o. ul. Makuszyńskiego 24, 31-752 Kraków Wydawca Feniks Media Group W. Ślaga, D. Wajs spółka jawna ul. Na Wierzchowinach 1D, 30-222 Kraków tel.: 012 257 01 51, fax: 012 263 06 22 Sekretarz redakcji Aneta Szymczyk-Miraś Korekta Patrycja Kita, Aneta Szymczyk-Miraś Współpraca Jan Bielecki, Grzegorz Chmielewski, Michał Durbas, Grażyna Jancik, Łukasz Pieńkowski Skład i łamanie Studio DTP Feniks Media Group Jerzy Gorczyca (kierownik studia), Wojciech Kleszcz, Krzysztof Kusiak Druk ALNUS Sp. z o.o. ul. Wróblowicka 63, 30-698 Kraków Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruki z magazynu dozwolone są wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Zdjęcie na okładce: Shutterstock.com wywiad Integracja i elastyczność O nowym, ujednoliconym systemie informatycznym grupy AD Polska oraz tym, w jaki sposób nowe rozwiązania IT wpływają na działalność spółki, rozmawiamy z Mariuszem Bielawą, Dyrektorem do spraw IT i Łańcucha Dostaw w AD Polska 4 W grupie AD Polska jest Pan odpowiedzialny za łańcuch dostaw oraz zajmuje się Pan systemami informatycznymi. AD Polska ma nowe, informatyczne serce – to system ERP. Proszę rozwinąć ten enigmatyczny skrót i powiedzieć w kilku zdaniach, na czym polega istota jego działania i na czym polegał proces jego wdrażania. Skrót ERP oznacza Enterprise Resource Planning, czyli Strategiczne Planowanie Zasobów. Jest to taki system aplikacji, który integruje procesy przedsiębiorstwa na wszystkich jego szczeblach. Nasz system, nazwany SAFO, został zintegrowany w całości w ramach grupy AD Polska w 2010 roku. Wprawdzie w poprzednich latach system ten był używany przez spółki STENMOT, DAKOL oraz AD POLSKA, ale były to trzy niezależne aplikacje informatyczne, niepowiązane ze sobą. Czwarta spółka grupy, AD STACHURA, nie używała w ogóle tego systemu. Integracja i proces konsolidacji systemów polegał więc, po pierwsze, na uruchomieniu systemu w spółce AD STACHURA. Ten etap zakończyliśmy w maju 2010 roku. Po drugie, równolegle prowadziliśmy prace nad połączeniem systemów wszystkich czterech wymienionych wcześniej spółek w jeden zintegrowany. Baza kontrahentów, naszych dostawców, klientów jest od teraz wspólna, co oznacza, że niezależnie od tego, z którą spółką grupy nasz klient handluje, jesteśmy w stanie obsłużyć go z punktu widzenia grupy w taki sam sposób. Wprowadziliśmy te same warunki handlowe, szablony dokumentów i w większości przypadków te same procedury. Kolejnym wspólnym elementem naszego systemu jest baza towarowa. W naszym przypadku baza posiada około pół miliona rekordów. Nie wszystkimi towarami handlujemy na bieżąco, natomiast szacuję, że około 150–200 tysięcy produktów jest w naszej stałej ofercie. To sporo. Trzecim bardzo istotnym elementem zintegrowanym w ramach systemu jest moduł finansowy. Oznacza to w praktyce wdrożenie wspólnego planu kont dla wszystkich spółek grupy. Równolegle z integracją naszego systemu ERP były prowadzone działania integracyjne po stronie biznesu. Mieliśmy wcześniej na przykład dwa działy zaopatrzenia, trzy działy finansowe, a w tym momencie wszystko jest scentralizowane. W naszej grupie jednym z kluczowych elementów prowadzonej działalności jest logistyka, czyli nabywanie, magazynowanie i dostarczanie towarów do klienta. W naszych magazynach posługujemy się systemem automatycznej identyfikacji towarów, który polega na identyfikacji produktów za pomocą kodów kreskowych. Posiadając taki system w ramach jednego zintegrowanego systemu informatycznego, jesteśmy w stanie zminimalizować pomyłki. Rozumiem, że oprócz minimalizacji pomyłek dzięki zintegrowanemu systemowi SAFO również sam proces inwentaryzacji stał się łatwiejszy. Proces inwentaryzacji – jeden z kluczowych elementów systemu SAFO – to nasze autorskie rozwiązanie. Inwentaryzacja odbywa się przy pomocy terminali radiowych, co generalnie upraszcza cały proces, ponieważ unikamy pomyłki, którą może zrobić pracownik, ręcznie wpisując identyfikator produktu. Komputer sam więc identyfikuje towar na podstawie kodu, co również przyspiesza cały proces i czyni go łatwiejszym. Mniejsza ilość pomyłek i krótszy czas realizacji przekładają się również na wymierne korzyści finansowe. Do tego system pozwala nam na inwentaryzowanie w sposób ciągły. Każdy pracownik, w każdej naszej spółce, w każdym magazynie, może równocześnie wprowadzać towar do bazy danych. Wcześniej inwentaryzacja była realizowana w weekendy. Oddział zamykano już w piątek i do niedzieli odbywała się inwentaryzacja. Teraz nie ma takiej potrzeby. Czy system SAFO potrafi reagować na zmiany, na przykład zmiany popytu? Nasz łańcuch dostaw reaguje w ten sposób, że propozycje zamówień do dostawców są kalkulowane w oparciu o większy lub mniejszy popyt. W zależności od tego, na jakim poziomie są zapasy minimalne w magazynach, nasi pracownicy odpowiedzialni za uzupełnianie tego zapasu (czy to w oddziałach, czy w magazynach centralnych, z których jest realizowana dalsza redystrybucja wewnętrzna), dostosowują je do aktualnych potrzeb. wywiad Mariusz Bielawa, Dyrektor do spraw IT i Łańcucha Dostaw w AD Polska Mariusza Bielawa ma 40 lat. Studiował budowę maszyn i informatykę. Absolwent studiów pedagogicznych na Politechnice Częstochowskiej. W 2007 ukończył studia MBA w Wyższej Szkole Zarządzania i Biznesu w Nowym Sączu. Doświadczenie zdobywał między innymi w takich firmach jak: Polifarb Dębica, TBD czy Tikkurila Polska. Żonaty, troje dzieci. Ma wiele pasji. Jest posiadaczem licencji pilota, lata na paralotni, jeździ na motocyklu. Jego wielką pasją jest narciarstwo. Uwielbia również turystykę, szczególnie górską. 5 wywiad A czy mają Państwo jakiś ustalony, na przykład procentowy, poziom zapasów minimalnych? Oczywiście, tak. Jeżeli chodzi o nasze oddziały, to mamy tam zdefiniowane poziomy minimalne i maksymalne zapasów. Codzienna procedura uzupełniania zapasów bazuje na tych zdefiniowanych poziomach. Z magazynu centralnego generowane jest zamówienie zatowarowania, które jest wyliczone w zależności od tego, jak kształtuje się poziom obecny w stosunku do minimalnego lub maksymalnego. Jeżeli chodzi o wielkość zamówień, to bazujemy na obecnym poziomie zapasów i danych historycznych, czyli wartości średniej popytu w danym okresie. Jednak w przypadku wielu produktów występuje zjawisko sezonowości, jak chociażby w przypadku opon zimowych. Tutaj bazujemy nie tylko na danych historycznych, ale również doświadczeniu naszych menedżerów produktu, którzy są odpowiedzialni za zamawianie towarów. Bierze się też pod uwagę trendy rynku oraz politykę marketingową prowadzoną przez dostawców. W większości przypadków udaje nam się przewidzieć popyt. W jaki sposób realnie fakt wdrożenia nowego systemu ERP wpłynie na Państwa relacje z klientami i kontrahentami? Czy oni będą musieli dokonywać zmian w swoich systemach informatycznych? Nie, nie będą musieli wprowadzać nowych rozwiązań. Z punktu widzenia poszczególnych klientów nic się więc nie zmieniło. System wprowadził jednak wiele nowości w relacjach klient–grupa, po naszej stronie. Przy migracji do nowego sytemu zostały na przykład zaktualizowane interfejsy poszczególnych programów zamówieniowych. W grupie AD Polska funkcjonują bowiem trzy różne moduły zamówieniowe (to pozostałość po czasach, gdy poszczególne spółki działały oddzielnie). Integracja tych systemów dotyczyła też modeli rabatowych. Wcześniej mieliśmy taką sytuację, że każda spółka w inny sposób kalkulowała rabaty. Teraz stworzyliśmy wspólną platformę, która ma zaimplementowane wszystkie te modele. Teraz model rabatowania jest więc bardziej elastyczny. Naszym kolejnym krokiem będzie wdrożenie jednego, wspólnego systemu rabatowego. Ile trwał sam proces integracji systemów? Przygotowania do wdrożenia i migracji trwały ponad rok. Sama migracja natomiast została przeprowadzona bardzo sprawnie. Wszystko odbyło się w ciągu jednego weekendu, kiedy firma nie prowadziła działalności. Proces rozpoczął się w sobotę o szóstej rano, a w niedzielę już około godz. 19 magazyn rozpoczął pracę w nowym systemie. Kluczowy był dla nas poniedziałek, czyli dzień po migracji systemu. Wtedy, na działającym w normalnym 6 środowisku systemie, mogliśmy sprawdzić, czy wszystko funkcjonuje prawidłowo, czy nie pojawiają się błędy. Zdecydowaną większość dostaw zaplanowaną na ten dzień system obsłużył prawidłowo. Pojawiły się W naszych magazynach posługujemy się systemem automatycznej identyfikacji towarów, który polega na identyfikacji produktów za pomocą kodów kreskowych. Posiadając taki system w ramach jednego zintegrowanego systemu informatycznego, jesteśmy w stanie zminimalizować pomyłki. drobne niedociągnięcia, na przykład przy wydrukach dokumentów, ale nie były to błędy krytyczne. Uporaliśmy się z nimi bardzo szybko. Proces integracji systemu zakończył się w październiku 2010 roku, kiedy to wprowadziliśmy ostatnie elementy. Teraz wiemy na pewno, że system działa, błędy, które się pojawiły, zostały poprawione, zmieściliśmy się w założonym wcześniej harmonogramie i budżecie, więc odnieśliśmy sukces. Ale w trakcie funkcjonowania pojawiają się pewnie błędy czy awarie wynikające z codziennej eksploata- cji systemu. W jaki sposób są one usuwane? Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że jednocześnie pracuje w systemie około 600 użytkowników przy komputerach, a do tego trzeba doliczyć jeszcze prawie 300 użytkowników pracujących z terminalami radiowymi. Czyli mamy razem ok. 800–900 użytkowników. To generuje duży ruch w systemie. Dodatkowo, przy skali działań naszego przedsiębiorstwa, przy realizacji kilku tysięcy transakcji dziennie, pojawiają się czasem awarie i błędy. To oczywiste i naturalne. Ważne, aby być na to przygotowanym. W AD Polska wprowadziliśmy system 24-godzinnych dyżurów. Pracownicy mogą o dowolnej porze zadzwonić pod telefoniczny numer dyżurny i zgłosić awarię. Nasi pracownicy definiują błąd i ustalają, czy jest on krytyczny, czy drobny. W przypadku pierwszego rodzaju proces naprawy zostaje uruchomiony natychmiast. W przypadku drobnych błędów nasi pracownicy rozpoczynają ich eliminację od następnego dnia roboczego rano. Staramy się więc reagować szybko i sprawnie. Jak zabezpieczony jest system ERP w firmie AD Polska? Czy dane, analizy i jego działanie jest bezpieczne? To zabezpieczenie jest realizowane na kilku poziomach. Przede wszystkim zabezpieczamy fizyczny dostęp do budynków oraz do naszych stacji roboczych. Kolejnym poziomem jest nadawanie odpowiednich uprawnień dostępu do systemów oraz kontrola przywilejów na poziomie samej aplikacji. Obecnie wdrażamy wewnętrzne procedury dostępu do danych, procedury wymuszające autoryzacje przyznawania uprawnień przez osoby, które mogą taką autoryzację w firmie wykonywać. System jest więc w wystarczający sposób zabezpieczony, a w najbliższej przyszłości będzie jeszcze bardziej bezpieczny. Jak Pan sądzi, w jakim kierunku zmierzają globalne trendy w projektowaniu takich systemów ERP? Czy będą coraz bardziej zindywidualizowane, coraz bardziej dopasowane do konkretnej branży lub nawet specyfiki danego przedsiębiorstwa, czy też zmierzać będą w kierunku otwartości i globalizacji – ustandaryzowania? Trendy kreują najwięksi dostawcy tych aplikacji. Myślę, że obecnie systemy ERP generalnie zmierzają w kierunku standaryzacji i elastyczności. Większość dostawców rozwiązań informatycznych buduje swoje aplikacje w ten sposób, że tworzy się bardzo elastyczny rdzeń systemu, do którego można zaadaptować różne inne rozwiązania i programy zewnętrzne. Te z kolei, poprzez interfejsy wymiany danych, komunikują się i pozwalają lepiej dopasować się do specyfi- wywiad ki modelu biznesowego obecnego w danej branży. W oparciu o takie założenia został stworzony również nasz system. Nie tak dawno firma AD Polska obchodziła 10-lecie istnienia. Czy pokusiłby się Pan o przedstawienie tej dekady pod kątem zmian w zarządzaniu i zmian informatycznych? Jakie były główne etapy, kamienie milowe tych zmian? Wydaje mi się, że pierwszym takim etapem było wdrożenie systemu SAFO w 2004 roku w AD Polska oraz w firmie Dakol. Zdecydowano się na system, który był wcześniej wykorzystywany w branży motoryzacyjnej. Następnie, w kolejnych latach rozwoju grupy, gdy do AD POLSKA przyłączały się kolejne spółki, w większości przypadków wybierały one ten sam system. Był on już sprawdzony i rozpoznawany na rynku jako spełniający wymogi specyfiki branży, w której działamy. W tym samym czasie rozrastała się infra- struktura sprzętowa z uwagi na otwieranie nowych oddziałów, wzrost liczby użytkowników. Kolejnym kamieniem milowym była zmiana właściciela grupy w 2007 roku. Kluczowym posunięciem było wtedy strategiczne określenie i podzielenie na etapy zmian w systemach informatycznych grupy. Wtedy to rozpocząłem pracę w AD POLSKA na stanowisku Dyrektora do spraw IT i konsekwentnie zacząłem tę strategię realizować. Każda spółka wchodząca w skład grupy AD Polska przed 2007 rokiem miała osobny dział informatyczny i prowadziła niezależną politykę w tej dziedzinie. Od 2007 roku ujednolicono dział IT. Po drugie, zapadła decyzja o otwarciu jednego, centralnego miejsca, w którym wszystkie systemy informatyczne spółki będą przechowywane. Z początkiem 2008 roku zbudowaliśmy i uruchomiliśmy serwerownię, do której zostały przeniesione zasoby poszczególnych spółek grupy. W następnej kolejności rozpoczęliśmy konsolidację naszych systemów ERP, o czym mówiłem na początku. Należy tutaj też wymienić integrację kartotek towarowych oraz połączenie operacyjne spółki Dakol i Stenmot. Mając na uwadze, że w przyszłości nastąpi dalsza konsolidacja spółek grupy, naszym wymaganiem podczas ostatniego wdrożenia jednego systemu było to, aby poszczególne elementy funkcjonalne systemu, tworzone teraz, można było uruchomić w przyszłości w innych spółkach bez potrzeby tworzenia nowego systemu. Teraz posiadamy potężne narzędzie, które z pewnością daje nam przewagę biznesową na rynku. To system z jednej strony scentralizowany, ale z drugiej pozwalający na obsługę pewnych procesów na różne sposoby, w zależności od specyfiki danej spółki czy nawet magazynu. Tak więc mottem naszego systemu jest integracja i elastyczność. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Jan Bielecki 7 produkty Szkoła jazdy zimą Kiedy już wyposażymy nasze auto w opony zimowe, warto zapoznać się z kilkoma radami ekspertów z PZMot, dotyczącymi jazdy i manewrów w warunkach zimowych. Wyjazd z głębokiego śniegu i ruszanie na śliskim Zimą należy ruszać bardzo spokojnie. Nie warto dodawać zbyt dużo gazu, ponieważ koła zabuksują, rozgrzeją się i utworzy się pod nimi lód, który jeszcze bardziej utrudni nam ruszenie z miejsca. Ze śniegu należy wyjeżdżać delikatnie i płynnie, na półsprzęgle. Dopiero kiedy samochód ruszy, można stopniowo zwiększać obroty. Musimy też zwrócić uwagę, aby kierownica była ustawiona do jazdy na wprost. Pokonywanie zakrętów Wchodząc w zakręt na śliskiej nawierzchni, musimy przede wszystkim dużo wcześniej niż latem wyhamować samochód, aby nie zaskoczyły nas wyślizgana nawierzchnia 8 i lód. Nigdy nie jedziemy na luzie i z wyprzedzeniem powinniśmy wrzucić właściwy bieg. Dobieramy odpowiedni tor jazdy bez gwałtownych ruchów kierownicą, pedałem gazu i hamulca, bo może to doprowadzić do niekontrolowanego poślizgu i wypadnięcia z zakrętu. Gazu dodajemy dopiero po całkowitym wyprostowaniu kół. Hamowanie przed skrzyżowaniem Dojeżdżając do skrzyżowania, musimy liczyć się z tym, że podczas hamowania trafimy na tzw. czarny lód, czyli asfalt pokryty cienką warstwą lodu. Dlatego zimą hamujmy dużo wcześniej, tak, aby dotoczyć się do skrzyżowania siłą rozpędu. Najgorszym rozwiązaniem jest późne hamowanie i wciśnięcie hamulca do oporu, bo wtedy samochód sunie siłą rozpędu, bez szansy na zatrzymanie się. Nie mamy wtedy żadnego wpływu na zachowanie auta. Jednak jeśli nasze auto wyposażone jest w ABS – po prostu mocno wciskamy hamulec. W samochodzie bez ABS-u należy stosować hamowanie pulsacyjne, czyli szybkie naciskanie i puszczanie hamulca. Wyprzedzanie Podczas wyprzedzania zimą wszystkie manewry wykonujemy dużo płynniej i spokojniej niż latem. Niewskazane są żadne nagłe ruchy kierownicą ani naciskanie gwałtownie na pedały, ponieważ może to spowodować obrót samochodu wokół własnej osi. Musimy ostrożnie wyjechać zza wyprzedzanego pojazdu – tak, aby nie zerwać przyczepności kół. Po wyprzedzeniu należy odjechać na odpowiednią odległość, aby nie spowodować zajechania drogi, i delikatnie wrócić na swój pas ruchu. Trzeba też uważać na koleiny i resztki śniegu, które mogą pojawić się między pasami i spowodować poślizg. Omijanie przeszkody Podczas omijania przeszkody staramy się nie robić gwałtownych ruchów kierownicą i hamulcem. Hamujemy delikatnie i z wyprzedzeniem do bezpiecznej prędkości. Gdy sytuacja na drodze nas zaskakuje, np. gdy wyjeżdżając z zakrętu, widzimy stojący na jezdni samochód, starajmy się hamować ostro, ale nie na zablokowanych kołach. W sytuacji awaryjnej, jeśli widzimy, że nie jesteśmy w stanie wyhamować, lepiej już skręcić w przydrożną zaspę, niż uderzyć w stojący lub nadjeżdżający z przeciwka samochód. Wyjście z poślizgu Podczas wpadnięcia w poślizg niekontrolowany nie należy panikować, kurczowo ściskać kierownicy lub wciskać hamulca. W takiej sytuacji wystarcza z reguły puszczenie hamulca, by samochód odzyskał sterowność. Aby wyjść z poślizgu, należy wykonać tzw. kontrę kierownicą, czyli skręcać ją w tę stronę, w którą zarzuca tył samochodu. In- produkty nymi słowy, staramy się ustawić koła do zamierzonego kierunku jazdy. Delikatne dodanie gazu w tym momencie powinno spowodować, że wrócimy na właściwy tor jazdy. Jeśli samochód zacznie zarzucać w drugą stronę, robimy analogiczną kontrę w przeciwnym kierunku. Jazda w górach Jazda w górach zimą wymaga wyjątkowej uwagi. Zakręty są z reguły ciasne i wymagają znacznego zmniejszenia prędkości, zwłaszcza przy długich zjazdach. Górskie drogi bywają rzadziej odśnieżane. Może się też okazać, że jezdnia jest szczególnie wyślizgana przez kierowców jadących przed nami i hamujących w ostatniej chwili. Do kontrolowania prędkości w górach służy przede wszystkim silnik i skrzynia biegów. Na stromych zjazdach zdejmujemy nogę z gazu i hamujemy silnikiem. Jeśli samochód nadal się rozpędza, musimy zredukować bieg lub pomóc sobie hamulcem. Hamujemy delikatnie, bez blokowania kół. Utrata przyczepności i kontroli nad autem na krętej, spadzistej górskiej drodze może mieć bardzo poważne konsekwencje, nawet przy niewielkiej prędkości. Trzeba także opanować technikę jazdy pod górę, ponieważ może się zdarzyć, że staniemy na wzniesieniu i nie będziemy mogli ruszyć z miejsca. Może też dojść do sytuacji, gdy samochód zacznie staczać się do tyłu. Zwykle naciskamy wtedy odruchowo pedał hamulca, ale nie przynosi to oczekiwanych efektów. Hamulec główny działa znacznie mocniej na przednie koła, podczas gdy największa siła działa w tym wypadku na koła tylnej osi położone niżej na stromiźnie. Jeśli czujemy, że samochód ściąga do tyłu, należy zaciągnąć hamulec ręczny i zablokować w ten sposób tylne, bardziej dociążone koła. Rady Tomasza Kuchara Śnieg, lód, błoto i fatalna widoczność – wszystkie te czynniki sprawiają, że jazda samochodem w zimie wymaga dużej uwagi i jeszcze większych umiejętności. Dlatego właśnie Goodyear – marka od zawsze związana z bezpieczeństwem – przygotował wraz z Tomaszem Kucharem, jednym z najlepszych polskich kierowców rajdowych, poradnik dla tych, którzy chcieliby nauczyć się bezpiecznej jazdy zimą. Tomasz Kuchar opowiada o podstawach, takich jak wyposażenie samochodu w zimowe opony, ale także o zasadach prowadzenia samochodu w trudnych warunkach. O tym jak należy ruszać na lodzie, hamować, wchodzić w zakręty, wyprzedzać, bezpiecznie wychodzić z poślizgu... Warto zastosować się do jego rad. Mogą kiedyś uratować życie Tobie i Twoim bliskim. W celu obejrzenia 5-odcinkowego poradnika jazdy zimą zapraszamy na stronę www.goodyear.pl Technika jazdy autami z różnymi napędami Sposób, w jaki będziemy prowadzić samochód zimą, w dużym stopniu zależy od rodzaju napędu. Jest to rzecz, którą musimy wziąć pod uwagę przy doskonaleniu swoich umiejętności jazdy. Samochód z napędem na oś tylną ma tendencję do zarzucania tyłem, czyli jest nadsterowny – łatwo wchodzi w zakręt, ale trudno z niego wychodzi. Z kolei samochód z przednim napędem jest podsterowny – trudno wchodzi w zakręt, natomiast łatwo z niego wychodzi, czyli ma tendencję do prostowania zakrętu. Pojazd z napędem 4x4 może być zarówno podsterowny, jak i nadsterowny – zależy to od rozłożenia napędu. Jeśli więcej niż 50% przenoszone jest na przednie koła, auto jest z reguły podsterowne, a jeżeli więcej jak 50% na tylną oś – nadsterowne. Zachowanie samochodu zależy także od techniki prowadzenia. Jeśli założymy, że napęd rozłożony jest 50/50 i w zakręcie będziemy dodawać gazu, to wystąpi tendencja do zarzucania tyłu samochodu (nadsterowność), jeśli odejmiemy gazu, samochód będzie mieć tendencję do prostowania zakrętu (podsterowność). 9 produkty Stabilność Łożyska amortyzatora SWAG utrzymują stabilność i niełatwo zakłócić ich funkcjonowanie Ł ożysko amortyzatora służy do resorowania oraz tłumienia drgań samochodu. Jako górny punkt obrotowy kolumny amortyzatora łączy ono amortyzator z karoserią i ma wpływ na utrzymanie wartości regulacyjnych osi przedniej odnoszących się do nachylenia koła oraz pochylenia sworznia. Obroty i tłumienie pod stałym obciążeniem Łożysko amortyzatora ogranicza skok amortyzatora i musi przyjąć na krótkim odcinku duże obciążenia. Wskutek rozmaitych obciążeń (ściskanie i rozciąganie) (rys. Rys. 1: Ruchy rozciągająco-ściskające oddziałują na łożysko amortyzatora Wiek i zużycie – zagrożenie bezpieczeństwa Jeżeli części gumowo-metalowe starzeją się, materiał kruszy się i tworzą się rysy. Proces ten nasila się na skutek wahań temperatur i zanieczyszczeń powstających wskutek zaolejenia. Elementy gumowe łożyska amortyzatora stają się „miękkie” i nie mogą tłumić drgań w pełnym zakresie. Niepożądane efekty pracy zużytego łożyska to: wibracje kierownicy, stuki, nadmierne przechyły w czasie jazdy na łuku, przedwczesne zużycie opon (zdarcie bieżnika) a także uszkodzenia układu ABS. Zużyte łożyska mają poza tym niekorzystny wpływ na geometrię osi . Odnosi się to do wartości regulacyjnych osi przedniej (rys 3+4), czego zalecane jest dokładne sprawdzenie łożysk i ich ewentualna wymiana. Ponieważ niezbędne czynności są takie same, jak w przypadku wymiany amortyzatorów, zaleca się wymianę przy tej okazji także łożysk, co nie stwarza dodatkowych kosztów robocizny. Małe części o dużym znaczeniu Osłony amortyzatora, odboje amortyzatora i gumowe mocowania amortyzatora są ukrytymi elementami podwozia i są często niedoceniane. Wszystko, co powiedziano na temat łożysk amortyzatora, dotyczy również tzw. odbojów. Ich zużycie powoduje również zagrożenie dla bezpieczeństwa jazdy. Każda dziura w jezdni, każda fałda nawierzchni i każdy krawężnik obciążają mikrokomórkową piankę odboju amortyzatora. Gumowe mocowania amortyzatora mają pochłaniać wibracje pochodzące od nawierzchni. Jeżeli 1), nasilających się pod wpływem złych warunków drogowych, części te zużywają się aż do braku całkowitej przydatności. Rys. 2: SWAG Professional: Po 20 000 km należy łożysko amortyzatow łożyska amortyzatorów SWAG nie wypadają tak łożysko amortyzatora ra skontrolować, po 100 000 km należyPojazdy je wyposażone łatwo z toru. Precyzyjne łożyska SWAG wspierają amortyzację podwozia wymienić! Stateczność. Konstrukcja i materiał: ściśle wg norm OE! zapewniając stabilność i stateczność także w sytuacjach krytycznych. Podobnie jak wszystkie ruchome części pojazdu SWAG łożyska te są efektem jest konieczność stałych produkowane z najwyższą precyzją – ściśle wedługkorekt specyfitoru kacji producenta. jazdy. Ponadto zużyte łożysko amortyzatora Więcej wytrzymałych układu jezdnego powodujeczęści opór gumowo-metalowych tarcia, przez co niezbędna znajdą Państwo na stronie www.swag.de siła kierowania może się zwiększyć do 20%. Krótszy jest też okres żywotności następujących części: amortyzatorów, W nowoczesnych pojazdach łożysko amoropon, SWAG_Produkt_A4-groß-PL.indd 3 tyzatora składa się z elementu gumowosprężyn, -metalowego, który jest bardzo stabilny, drążków kierowniczych, a jednocześnie odkształcalny. W przypadku końcówek drążka kierowniczego. komponentu gumowego o jakości decyduje twardość wg skali Shore’a. Łożyska amortyzatora ściśle odpowiadają – pod względem konstrukcji i materiału – wymaganiom OE. Łożysko kulkowe, będące elementem łożyska amortyzatora, umożliwia ruch obrotowy kolumny amortyzatora w stosunku do Z uwagi na wymienione aspekty nie tylko karoserii. SWAG oferuje oba komponenty komfortu jazdy, ale głównie bezpieczeństwa, – łożysko gumowo-metalowe oraz łożysko łożyska amortyzatora powinny być sprawkulkowe – oddzielnie i w zestawach nadzane podczas okresowych przeglądów prawczych (rys. 2: SWAG Professional SWAG i w razie potrzeby koniecznie wymieniane. nr 3292 2502). Szczególnie przy wymianie amortyzatorów Nie działaj połowicznie 10 Rys. 3+4 Wpływ łożyska amortyzatora na geometrię osi z czasem guma staje się mniej elastyczna, wibracje nasilają się i są odczuwalne wewnątrz samochodu. 26.07.10 15:03 Zakres oferty Firma SWAG dba o poszerzanie linii programowej, dotyczącej łożysk amortyzatora. Przykład: dla 300 najczęściej sprzedawanych w Niemczech samochodów SWAG oferuje pokrycie w wysokości 82%, w przypadku 100 najlepiej sprzedawanych samochodów SWAG dostarcza nawet 91% łożysk amortyzatora. W roku 2011 SWAG będzie w dalszym ciągu poszerzał tę linię programową dla samochodów azjatyckich: info www.swag.de produkty Stabilność. Pojazdy wyposażone w łożyska amortyzatorów SWAG nie wypadają tak łatwo z toru. Precyzyjne łożyska SWAG wspierają amortyzację podwozia zapewniając stabilność i stateczność także w sytuacjach krytycznych. Podobnie jak wszystkie ruchome części pojazdu łożyska SWAG są produkowane z najwyższą precyzją – ściśle według specyfi kacji producenta pojazdu. Więcej wytrzymałych części gumowo-metalowych układu jezdnego znajdą Państwo na stronie www.swag.de 11 produkty Nowe edycje katalogów KYB 2011 – amortyzatory i sprężyny W październiku 2010 KYB Europe wydał nowe edycje katalogów amortyzatorów KYB i sprężyn zawieszenia KYB K-Flex, zawierających informacje o zastosowaniach produktów KYB oraz prezentujących listy nowych referencji na rok 2011. K atalog KYB 2011 – Amortyzatory został wzbogacony o 73 referencje amortyzatorów KYB do samochodów osobowych i dostawczych. Nowy asortyment może stanowić części zamienne dla ponad 4 milionów pojazdów z rynku europejskiego. Specjaliści z zakresu napraw zawieszeń znajdą w katalogu produkty m.in. do następujących modeli: Fiat 500, Peugeot 207, Alfa 159, Brera, VW Tiguan, Mazda 2, Hyundai i10, i30 oraz Nissan Qashqai. Katalog poszerzono również o 19 zestawów montażowych KYB SMK i 65 zestawów osłonowych KYB PK, które gwarantują bezpieczną i prawidłową pracę całego układu zawieszenia oraz wpływają na przedłużenie żywotności amortyzatorów KYB. Oferta katalogowa ułożona w porządku alfabetycznym zapewnia ponad 99% dostępność amortyzatorów do samochodów wytwarzanych przez 78 producentów. Katalog KYB 2011 – amortyzatory można pobrać w formacie PDF ze strony internetowej: www.kyb-europe. com, dostępny jest również w elektronicznej bazie katalogów TecDoc. Katalog KYB 2011 – sprężyny KYB K-Flex „Katalog KYB 2011 – Sprężyny zawieszenia KYB K-Flex” zawiera bogatą ofertę sprężyn zawieszenia do samochodów osobowych i dostawczych. Nowa edycja katalogu została wzbogacona o aplikacje wcześniej dostępne tylko na rynku w Wielkiej Brytanii. Łącznie oferta KYB składa się z ponad 2100 części zamiennych sprężyn zawieszenia KYB K-Flex. 12 O d wydania pierwszej edycji katalogu sprężyn zawieszenia KYB K-Flex w 2002 roku KYB Europe systematycznie wprowadza nowe aplikacje. W katalogu można znaleźć sprężyny m.in. do modeli: Fiat 500, Fiat Grande Punto, Ford Transit Connect, Opel Astra i Vectra z usportowionym zawieszeniem, Peugeot 207, Seat Toledo III, VW Golf PLUS, VW Passat V oraz Volvo V50. Nowy asortyment stanowi części zamienne dla ponad 4 milionów pojazdów z rynku europejskiego. W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie KYB, jako jedyny na rynku części zamiennych, oferuje zarówno sprężyny z drutu o zmiennej średnicy typu „mini block” (dzięki takiej konstrukcji podczas ugięcia kolejne zwoje sprężyny nie stykają się ze sobą gwarantując bezgłośną pracę), jak również odpowiedniki o stałej średnicy zwoju. Katalog zawie- ra bogatą ofertę sprężyn zawieszenia KYB K-Flex, wliczając dużą liczbę sprężyn dostosowanych do eksploatacji w trudnych warunkach (heavy duty). Katalog KYB 2011 – sprężyny zawieszenia KYB K-Flex można pobrać w formacie PDF ze strony internetowej: www.kyb-europe.com, dostępny jest również w elektronicznej bazie katalogów TecDoc. rynek Rynek motoryzacyjny wg GiPA 14 72 BENZYNA I GAZ BENZYNA I GAZ BENZYNA I GAZ BENZYNA I GAZ 79 Yourself ), czyli zrób to sam, wykazuje tendencję spadkową – kierowca coraz częściej udaje się do warsztatu. Jeszcze dziesięć lat temu jedynie 20% kierowców oddawało samochód do warsztatu w celu wymiany świec. Dzisiaj robi tak 40%, a nawet blisko 50% w przypadku świec żarowych. Podobny model zachowań obserwujemy we wszystkich typach napraw. Olej, klocki, amortyzatory, sprzęgło… Przyczółkami samodzielności kierowcy są jeszcze akumulatory, wycieraczki i uzupełnianie płynów eksploatacyj2008 ale tutaj2009 2010 nych, również powinniśmy z czasem odnotować zwiększenie klienteli na rzecz serwisu. Tym bardziej że użytkowanie samochodu feminizuje się coraz bardziej. 20000 Średni przebieg roczny samochodów w Polsce (w kilometrach). 15 607 15 404 10000 5000 0 15 008 14 724 14 677 ŚREDNI PRZEBIEG (W KM) 15000 Wiek Kolejny czynnik pomagający określić stan samochodów na polskich drogach to wiek. Park samochodowy się starze- 82 ŚREDNI PRZEBIEG (W KM) Auto, zwłaszcza w Polsce, pozostaje protezą. Drogi są kiepskie, a paliwo stosunkowo drogie, ale to jeszcze nie powód, żeby zrezygnować z poruszania się samochodem, a co za tym idzie, z ponoszenia kosztów jego utrzymania. Badania wykazują, że w Polsce średni przebieg roczny samochodów zmniejszył się nieznacznie i nie ma to żadnego związku z sytuacją gospodarczą, wpisuje się natomiast w obserwowany od kilku lat trend. Jedynie 6% kierowców deklaruje zmniejszenie użytkowania samochodu. Znakomita większość jeździ tyle samo. Gwałtownie przybywa diesli, co aryt0 metycznie przekłada się na mniejsze 2007 kompetencje2006 kierowcy do samodzielnego przeprowadzania napraw. Tak popularny w Polsce typ samodzielnego użytkownika, którego zachowanie określa się żargonowym „DIY’’ (Do It Dyrektor Departamentu w firmie GiPA (Groupement Inter-Professionnel de l’Automobi18 21 28 le), odpowiedzialny za ekspertyzę DIESEL DIESEL DIESEL polskiego rynku motoryzacyjnego. W strukturach GiPA od roku 1989, kolejno we Francji, Włoszech i w Argentynie, a od roku 1998 w Polsce. ŚREDNI PRZEBIEG (W KM) Eksploatacja S20 amodzielne użytkowanie Tadeusz Kuncy ŚREDNI PRZEBIEG (W KM) W ciągu ostatnich dwóch lat światową gospodarką, w tym również polską, wstrząsnął kryzys. Okazuje się, że najbardziej dotyczył giełdy, banków i nieruchomości. Rykoszetem dostało się wszystkim, ale w tym kontekście aftermarket ma się nadspodziewanie dobrze. Użytkownicy samochodów nie zmienili znacząco swoich przyzwyczajeń, nie zostawili samochodów w garażu, nie przestali dbać o swoje auta. Oto kryteria, które pomogą w ocenie stanu branży samochodowej. je. Średni wiek auta osobowego wynosi już 11 lat. Zwlekanie z zakupem nowego samochodu ma ten skutek uboczny, że o samochód aktualnie posiadany kierowca dba dłużej i intensywniej. Ma to niewątpliwie duży wpływ na aftermarket. Części techniczne, eksploatacyjne, 100 karoseria, opony… Przywra15 a nierzadko16również canie autu drugiej, trzeciej młodości, nakręcaDIESEL rynek części DIESEL zamiennych. Jedna czwarta samochodów ma już 15 lat lub więcej. 80 Samochody, choć starsze, mają wyższą wartość średnią. Są coraz lepiej wyposażone i zaawansowane technologicz85 84 nie. A im wyższa wartość samochodu, tym 60 większe – i bardziej akceptowalne – wydatki na jego utrzymanie. Poszukiwanie możliwie najniższej ceny ustępuje coraz częściej miejsca pragmatycznemu 40podejściu „dobra jakość za dobrą cenę’’. BENZYNA I GAZ Jak kształtuje się rynek aftermarket? Jaka jest kondycja parku samochodowego w Polsce i w jakim kierunku zdążają zmiany na naszych ulicach i w warsztatach? Przedstawiamy analizę rynku motoryzacyjnego przeprowadzoną na podstawie raportu GiPA. ŚREDNI PRZEBIEG (W KM) 2006 2007 2008 2009 2010 rynek z czasem coraz więcej na częściach. Tymczasem w naszych warunkach, zwłaszcza w małych warsztatach naprawczych, funkcjonuje wciąż model obsługiwania głównie klientów, którzy przyjeżdżają z własnymi częściami. Takie „ułatwienie logistyczne’’ oznacza również niestety brak możliwości zarabiania na częściach. 11,0 ŚREDNI WIEK (W LATACH) ŚREDNI WIEK (W LATACH) 2008 2009 2010 10,5 10,6 ŚREDNI WIEK (W LATACH) 10,9 ŚREDNI WIEK (W LATACH) Średni wiek samochodów w Polsce (w latach) ŚREDNI WIEK (W LATACH) 12 2006 2007 10,1 10 A ktywni w Internecie Model zachowań klienta w coraz większym stopniu kształtuje również Internet. Już 21% kierowców deklaruje co najmniej jeden zakup artykułów motoryzacyjnych w sieci, a blisko 40% porównuje w sieci ceny części, zwłaszcza opon. W Internecie klient może sprawdzić również koszt interwencji, zasięgnąć opinii, znaleźć serwis, a w niedalekiej przyszłości być może również ogłosić przetarg na wykonanie usługi. Brzmi to jak science fiction, jednak podobne serwisy już pojawiły się w Europie Zachodniej. To na razie nowinki, ale każdy postęp cywilizacyjny zaczynał się kiedyś od niszowych nowinek. Naprawa vs części zamienne Jednym z parametrów, które GiPA śledzi w swoich badaniach, jest struktura obrotów realizowanych w warsztatach naprawczych z robocizny i części zamiennych. Od lat robocizna ważyła zdecydowanie więcej, nawet 88% obrotów. To się jednak zmienia. Dzisiaj robocizna stanowi 74%, a w większych warsztatach naprawczych nawet 70%. W krajach Europy Zachodniej robocizna i części ważą odpowiednio po ok. 50%, zatem należy spodziewać się, że polskie warsztaty również zaczną zarabiać Procentowy udział samochodów napędzanych silnikami diesla w stosunku do samochodów napędzanych benzyną i LPG 100 Ekokierowcy Z czasem należy spodziewać się również wzrostu świadomości ekologicznej. Przekazy tej treści już zagościły w ofercie salonów samochodowych. Kwestią czasu jest ich pojawienie się w usługach serwisowych. Dzisiaj jedynie 5% kierowców zgodziłoby się ponieść koszt zmian mających na celu uczynienie ich samochodu bardziej przyjaznym środowisku, ale ten wskaźnik na pewno wykaże wkrótce tendencję wzrostową. Tym bardziej że co drugi kierowca deklaruje tak zwaną świadomość ekologiczną, cokolwiek by to miało znaczyć. Tekst: Tadeusz Kuncy 15 16 18 21 28 DIESEL DIESEL DIESEL DIESEL DIESEL 85 84 82 79 72 BENZYNA I GAZ 0 BENZYNA I GAZ 2 Ostatnie dwa lata, wcale nie takie kryzysowe, jakimi widziały je media, przydały rynkowi części i usług motoryzacyjnych nowych kolorów. Koniunktura wzmocniła silnych i osłabiła słabych. Jest mniej miejsca na bylejakość. Po chwilowym zachwianiu rynek wrócił do normalnego rytmu. Poszły w górę ceny i stawki za godzinę roboczą. Zmniejszyły się również obawy przed zmianą koniunktury. Właściciele warsztatów obawiają się bardziej wojny cenowej niż spadku liczby napraw. W Polsce jest jednak wciąż za dużo warsztatów – ponad 20 tys. serwisów obsługuje 13 mln samochodów (nie licząc pojazdów użytkowych i ciężarowych). Dla porównania: we Francji jest trzy razy więcej samochodów, ale tyle samo warsztatów. Rynek dokonał selekcji. Pozostali najlepiej przystosowani. Ostatnie badanie GiPA wykazało, że warsztaty sieciowe są w lepszej sytuacji niż te nienależące do sieci. Serwisy zrzeszone pod wspólnym szyldem, proponujące jednolity i spójny komunikat, rzetelny serwis i atrakcyjną ofertę, są niewątpliwe lepiej postrzegane przez klientów. BENZYNA I GAZ 4 Silni mają się dobrze BENZYNA I GAZ 6 BENZYNA I GAZ 8 2006 2007 2008 2009 2010 80 60 40 20 0 15 produkty Amortyzatory Delphi Legendarne działanie, odpowiadające jakości wyposażenia fabrycznego Delphi oferuje niezależnemu rynkowi części zamiennych pełną i kompletną ofertę amortyzatorów, zapewniających komfort, bezpieczeństwo i precyzję jazdy. Wszystkie produkty zostały zaprojektowane i wyprodukowane zgodnie ze specyfikacjami i z użyciem technologii stosowanych przy produkcji wyposażenia fabrycznego. D ział Delphi Product & Service Solutions posiada kompleksową ofertę komponentów przeznaczonych do wszystkich marek samochodów. Amortyzatory Delphi są produkowane w zakładach rozmieszczonych na całym świecie, akredytowanych przez wszystkich największych producentów samochodów. Delphi oferuje dwa rodzaje amortyzatorów, obydwa zapewniające optymalną reaktywność, kontrolę toru jazdy i przyczepność do drogi. Seria Comfort to wytrzymały amortyzator wykonany w technologii twintube, aktualnie najpopularniejszy i najczęściej montowany przez producentów wyposażenia fabrycznego, zapewniający najwyższy komfort i bezpieczeństwo we wszystkich rodzajach pojazdów. Seria Performance zapewnia większą precyzję działania zaworów i ustawień oraz znakomitą odporność na przegrzanie. Seria Performance jest przeznaczona do samochodów terenowych i pojazdów z kategorii średniej i premium. Rzeczywiste oddzielenie oleju i gazu oznacza, że w amortyzatorach z serii Performance nigdy nie dochodzi do wytworzenia emulsji. 16 W jaki sposób działają amortyzatory? Podczas ściskania sprężyny przez ciężar karoserii samochodu i drogę amortyzator przeciwdziała sile ściskającej, reagując z tą samą energią. Po ustąpieniu działania siły sprężyna wykorzystuje nagromadzoną energię do podniesienia nadwozia i układu zawieszenia do poprzedniej pozycji. Nadmiar energii jest absorbowany przez amortyzator, przekształcany na ciepło i rozpraszany w powietrzu. We wszystkich typach amortyzatorów efekt oporu jest uzyskiwany drogą przeciskania płynu przez skalibrowane otwory. Zawieszenie bez amortyzatorów lub wyposażone w zużyte amortyzatory powoduje długotrwałe wahanie się pojazdu, trwające wiele sekund po tym, jak zostało aktywowane przez nierówności drogi. Bezpieczeństwo i kontrola Delphi zaleca regularną kontrolę amortyzatorów, co 25 000 mil i wymianę, co 50 000 mil. Ponadto, aby zapewnić optymalne bezpieczeństwo i symetrię zawieszenia oraz prawidłowe działanie sytemu, amortyzatory winny być zawsze wymieniane parami (na tej samej osi). Oprócz produkcji elementów wyposażenia fabrycznego, Delphi oferuje teraz również serie modułów amortyzatorów przeznaczonych na niezależny rynek części zamiennych. W celu ułatwienia naprawy i podniesienia jej skuteczności amortyzatory Delphi są obecnie dostarczane z zamontowanym fabrycznie mankietem powietrznym. Oferta sprzedaży Delphi obejmuje 1550 numerów części, przeznaczonych dla ponad 10 000 różnych zastosowań i dostosowanych do ponad 95% europejskiego parku samochodowego. Delphi oferuje kompleksowe zestawy szkoleń, narzędzi i urządzeń, zapewniających, że klienci zapoznają się na bieżąco z najnowszymi rozwiązaniami instalowanymi w samochodach jako wyposażenie fabryczne. Dążenie Delphi do osiągnięcia perfekcji stanowi gwarancję jakości i niezawodności wszystkich elementów produkowanego urządzenia oraz przyczynia się do pozyskania zaufania klientów. A wszystko to zostało połączone w jednej marce Delphi. Pytaj o markę Delphi. Wybór właściwego dostawcy jest kluczowy dla rozwoju Twojego biznesu i dla zapewnienia bezpieczeństwa innych. Zawsze domagaj się najlepszej jakości. produkty 17 produkty Ponad 75% kierowców wymieniło w ostatnim roku olej silnikowy, a liderem rynku jest nadal Mobil, który zwiększył swoje udziały – wynika z raportu GiPA, jednego z najbardziej wiarygodnych badań rynku motoryzacyjnego w Polsce. Co istotne, potencjał rynku olejów silnikowych zmniejszył się w ostatnim roku do poziomu sprzed 2 lat. Oleje barometrem gospodarki Mobil umacnia wiodącą pozycję na rynku Branża a rynek olejów Rynek olejów silnikowych odzwierciedla kondycję całej branży oraz pokazuje siłę 18 Foto: Shutterstock.com O becny potencjał rynku olejów silnikowych w Polsce zmniejszył się o 5,7% i wynosi ponad 57 000 000 litrów. To pierwszy od 2003 roku spadek, na który z pewnością wpłynął kryzys ekonomiczny i większa ostrożność Polaków przy wydawaniu swoich oszczędności. Pomimo że olej silnikowy ma decydujący wpływ na sprawność samochodu, na wymianę oleju zdecydowało się 76,9% kierowców (w 2009 roku 79,4%), a 38,6% uzupełniło jego stan. To spadek o blisko sześć punktów procentowych w porównaniu do 2009 roku i jedna z największych niespodzianek najnowszego raportu GiPA. nabywczą polskiego kierowcy, co potwierdza także kwietniowy raport GiPA na temat postrzegania kryzysu przez branżę motoryzacyjną. Według tego raportu, klienci niezależnych warsztatów i sklepów motoryzacyjnych zaczęli zwracać zdecydowanie większą uwagę na koszty serwisu i części. Większa ostrożność przy wydawaniu pieniędzy bezpośrednio przełożyła się na liczbę klientów niezależnych warsztatów naprawczych i sklepów motoryzacyjnych, które w 2009 roku zanotowały spadek zainteresowania swoimi usługami. W tej sytuacji wielkość rynku olejów silnikowych również musiała się zmniejszyć. Co ciekawe, Mobil, który według raportu GiPA od kilku lat jest liderem rynku oleju na wymianę i uzupełnienie, zanotował w nie najlepszym dla branży okresie wzrost swoich udziałów (przeczytaj komentarz dyrektor ds. marketingu ExxonMobil Poland). produkty Według najnowszego raportu GiPA, kierowcy najczęściej zalewają silniki olejami Mobil. Udziały tej marki w rynku wzrosły od ubiegłego roku z 26 do 28%. Kolejne dwie silne pozycje zajmują Lotos (24%) i Castrol (23%). Pozostałe marki, choć obecne w Polsce już od wielu lat, nie są wśród kierowców aż tak popularne. Raport GiPA. Udziały w rynku Statystyczny samochód na polskich drogach ma 11 lat i roczny przebieg 14 677 km. Dla porównania: roczny kilometraż kierowców, którzy wymienili olej silnikowy to 15 338 km, co wskazuje, że dobry stan techniczny auta ma dla nich większe znaczenie. Według raportu GiPA, najwięcej kilometrów w ostatnim roku pokonali kierowcy, którzy zalewają silniki olejami Mobil (16 585 km) i Shell (14 876 km). Metodologia Raport dotyczy ogółu rynku – oleju na wymianę i uzupełnienie. Raport wyraźnie pokazuje, że coraz więcej kierowców wymienia olej silnikowy w serwisie. Co ciekawe, spośród ponad połowy kierowców, którzy wymienili olej w serwisie, aż trzy czwarte skorzystało Raport GiPA Rynek Oleju powstał w oparciu o wyniki ankiet przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2010 roku metodą face-to-face na reprezentatywnej grupie polskich kierowców. Wyniki raportu dotyczą aut osobowych, z wykluczeniem pojazdów flotowych, w tym aut firmo- z usług niezależnego warsztatu samochodowego. Przy zakupie oleju silnikowego dla kierowców najważniejsze jest zaufanie do marki, cena oraz skuteczna ochrona silnika. Przy czym zaufanie do marki najbardziej cenią klienci Mobila. Na drugim biegunie, wśród cech najmniej znaczących dla klienta, znalazły się opakowanie, reklama oraz to, czy olej silnikowy jest od polskiego producenta. wych oraz taksówek. Próba: 2632 osoby. Park samochodowy będący punktem wyjścia do analiz 13 100 000 aut. Raport GiPA Postrzeganie Kryzysu. Edycja druga został przeprowadzony w marcu 2010 roku w oparciu o wywiady telefoniczne. Próba: 412 respondentów – właścicieli lub kadry kierowniczej 162 niezależnych warsztatów naprawczych i 250 sklepów motoryzacyjnych. Komentarz Danuty Michałus‑Sokołowskiej, Dyrektor ds. Marketingu ExxonMobil Poland Najnowszy raport GIPA najbardziej zaskakuje pogorszeniem sprzedaży olejów silnikowych na tzw. dolewkę. W momencie kryzysu kierowcy nie spieszyli się z uzupełnianiem niedoborów oleju i ograniczali zakupy jedynie do oleju na wymianę. Bardzo nas cieszy, że Mobil zaprzeczył tej tendencji, zwiększając swoje udziały w rynku olejów na uzupełnienie o rekordowe 8%. Jest to zasługa dobrej sieci dystrybucji, od stacji benzynowych po hipermarkety, oraz prowadzenia programów szkoleniowych dla warsztatów i kierowców, podkreślających znaczenie dolewek. Jesteśmy świadomi, że naszym najsilniejszym partnerem są serwisy, a szczególnie niezależne warsztaty samochodowe, które z roku na rok wykonują coraz więcej wymian oleju. Kolejną dobrą wiadomością najnowszego raportu GIPA na temat rynku olejowego jest 3% wzrost spontanicznej świadomości naszej marki, najwyższy wśród konkurencji. Zawdzięczamy to między innymi realizowaniu naszej strategii zbliżenia się do klienta. Przykładem tego są między innymi objazdowe imprezy Mobil 1 Tour oraz programy szkoleniowe. 19 sport Życie Jest studentem Wydziału Zarządzania Krakowskiej Akademii im. Frycza Modrzewskiego. Ma 20 lat, z których połowę poświęcił ściganiu się na torze. na torze 20 sport M ateusz Lisowski zaczynał od kartingu. W tej konkurencji dwukrotnie był mistrzem (2004, 2005), a raz wicemistrzem Polski (2003). Bez prawa jazdy… Miał 16 lat, kiedy przesiadł się do wyścigowego auta. Polskie przepisy do uzyskania licencji wyścigowej stawiają wymóg posiadania prawa jazdy. Ponieważ w takim wieku nie mógł mieć w naszym kraju uprawnień kierowcy, więc zdobył licencję czeską, do której „prawko” nie jest nieodzowne. Już w swym debiutanckim sezonie 2007 został wyścigowym mistrzem Polski; startował Seatem Leonem, „ograł” stawkę doświadczonych i utytułowanych rywali. Na sezon 2008 przeniósł się na czeskie tory. Chciał jeździć tam, gdzie rywalizacja jest ostra i zaciekła. W Czechach poziom wyścigów jest znacznie wyższy, niż u nas – że nie wspomnę o prawdziwie europejskim standardzie torów Brno i Most. Wysoko zalicytował. Wybrał narodową specjalność Czechów – markowy puchar Skoda Octavia. W nim panowała najbardziej wyrównana i najostrzejsza konkurencja, a to najlepszy sposób na doskonalenie poziomu. Mateusz pojechał po naukę, ale od pierwszych startów znalazł się w czołówce Skoda Octavia Cup. W finałowej rundzie Skoda Octavia Cup pokonał swych nauczycieli i odniósł pierwsze zwycięstwo. W łącznej klasyfikacji sezonu 2008 zajął piąte miejsce. Rok później było jeszcze lepiej. W dziesięciu wyścigach 13. edycji SOC dziewięciokrotnie stawał na podium, w tym trzykrotnie na najwyższym stopniu. W łącznej punktacji sezonu z kolosalną przewagą punktową pokonał 24 rywali z Czech, Chorwacji i Słowacji. W kronikach SOC był drugim zawodnikiem spoza Czech, który zdobył to prestiżowe trofeum. W latach 2008–2009 równolegle ze startami w Czechach jeździł też w Mistrzostwach Polski. Zdobył w 2008 wicemistrzostwo, a w 2009 mistrzostwo w klasie 3 (Renault Megane Trophy). Nie zawsze świeci słonko Amerykański Saleen – jedna z wielkich tęsknot Mateusza Po zakończeniu jednego sezonu, a przed rozpoczęciem kolejnego, przeprowadzamy w naszym zespole staranną kalkulację. Jakie pociągnięcia powinny się opłacić? Jakie przyniosą efekty – nie tylko z punktu widzenia końcowego wyniku, ale przede wszystkim skutku szkoleniowego. I w co mam się zaangażować na następny sezon, żeby wspiąć się na kolejny szczebelek? Chcę rok po roku konsekwentnie budować swoją karierę sportową – deklaruje Lisowski. Sezon 2010 okazał się z tej perspektywy błędem. Mateusz zaangażował się w serial Seat Leon Supercopa, rozgrywany na niemieckich torach Nuerburgring, Hockenheimring, Oschersleben, Norisring i Lausitz oraz na holenderskim Zandvoort. Pociągało mnie, że tam będę mógł konkurować z bardzo doświadczonymi kierowcami. Ten cykl był organizowany od sześciu lat, większość uczestników doskonale zna charakterystykę torów, potrafi perfekcyjnie dostosować do niej ustawienie auta. Przy teoretycznie identycznych samochodach, ich szczegółowa regulacja (np. wybrane nastawy zawieszenia czy spojlerów) odgrywa kluczową rolę. Jako nowicjusz nie miałem szans. Byłem przy tym najmłodszym wśród starych repów. Mozolnie musiałem uczyć się tego, co rywale znali na pamięć. Tymczasem właśnie ustawienie aut ma decydujące znaczenie. Teraz wiem, że musiałbym „terminować” jeszcze ze dwa lata, zanim zdobyłbym wiedzę zbliżoną do innych zawodników. W dodatku dysponowałem Seatem po czterech sezonach ostrych walk w tej konkurencji. Był „zmęczony”, zawodny, a mój zespół serwisowy wyraźnie przecenił swoje umie- 21 sport Nastolatek z Wieliczki był prawdziwą gwiazdą czeskiego pucharu Skoda Octavia Cup Alonso wyścigu o Grand Prix Abu Zabi, podjętności i nie potrafił sprostać wyzwaniom czas którego wymknął mu się niemal pewny technicznym. Więc z takiego punktu widzetytuł mistrza świata. Wszyscy przyznają, że nia był to zmarnowany rok, który przyniósł stało się to przez złą koncepcję logistycznospore wydatki, a nie przełożył się na wyniki sportowe. Ale to tylko część prawdy, bo rozczarowanie Seatem dało mi W latach 2008–2009 zdobył wicemistrzostwo spory materiał do przemyśleń nad i mistrzostwo Polski za kierownicą Renault kolejnym krokiem w mojej wyściMegane Trophy gowej karierze. Teraz lepiej wiem, co chcę robić w przyszłości – uważa Mateusz. Gry i zagrywki Młody kierowca przyznaje, że jazdę trenuje również na grach komputerowych. To daje mi umiejętność szybkiego zapamiętywania tras, co jest ważne w przypadku takich jak Seat Supercopa konkurencji wyścigowych, w których czas zapoznania z torem jest ograniczony do minimum. Gry komputerowe wyrabiają także refleks – dodaje. Jakie ma wzorce osobowe i inspiracje spośród najsławniejszych zawodników? Dla mnie idolem jest Fernando Alonso. Hiszpański as Formuły 1 jest twardy, waleczny, jeździ „z głową”. Potrafi doskonale przewidywać rozwój sytuacji na torze, dobrze komunikuje się ze swym zespołem Ferrari. To najlepszy obecnie zawodnik wyścigowy – i podtrzymuję to nawet w obliczu tak niepomyślnego dla 22 -taktyczną, narzuconą przez kierownictwo teamu. Przez to Hiszpan „ugrzązł” za powolnym Pietrowem na torze, który do minimum ogranicza szanse wyprzedzania. Jestem przekonany, że gdyby Fernando startował nie w F1, a w jakiejkolwiek innej konkurencji, to też byłby asem. Jednak podkreślam, że Formuła 1 ani mnie zbytnio nie podnieca, ani nie jest moim celem. Od aut jednomiejscowych zdecydowanie wolę samochody turystyczne i sportowe z zamkniętymi nadwoziami. W „single seaterach” walka na torze toczy się w zasadzie bez bliskiego kontaktu między rywalami, a jeśli już dochodzi do kontaktu – to na ogół kończy się to wycofaniem zdemolowanych maszyn. Co innego w konkurencji aut turystycznych czy sportowych, tam walka toczy się bok w bok, zderzak w zderzak, po torze aż fruwają drzazgi. Nie ma nudy, dominującej w F1, w której większość wyścigu przebiega pod znakiem jazdy w zdyscyplinowanej kolejce. Wolę ostrą, męską bitkę, która tworzy bardzo dynamiczne widowisko. Publiczność to kocha – zapewnia Mateusz Lisowski. Inna sprawa to wzajemne relacje na torze pomiędzy polskimi kierowcami. Wieliczanin z żalem zauważa, że dominuje wrogość, zawiść. Polak Polakowi jest gotów zrobić największe świństwo – żali się Lisowski. Dlatego musiałem nauczyć się odgryzać; smutne, że skłonili mnie do tego polscy koledzy… Krok w sezon 2011 Debiutanckie starty w Skodzie Octavii i jazda Seatem Supercopa to dwa różne światy. Octavia osiągała 220 KM i była technicznie stosunkowo prosta. Trzystukonny Seat to aparatura skom- sport plikowana, zwłaszcza pod względem układów elektronicznych. Skoda to już rozdział zamknięty. Seat odpada, bo jego defekty, wysoka zawodność i zarazem znaczne koszty zniechęciły Mateusza. Zatem co dalej? Nęcą mnie wielkie serie wyścigowe, zwłaszcza DTM. Tam jest ostra walka, tam nie ma taryfy ulgowej. Mniej kuszą mnie wyścigi WTCC; to raczej konkurencja dla oldboyów. Próbowałem swych sił w testach na torze Brno. W czeskim zespole mogłem za kierownicą amerykańskiego samochodu Saleen S7-R porównać się z doświadczonymi zawodnikami i – ku mojemu zaskoczeniu – osiągnąłem lepsze od nich czasy! Marzą mi się szybkie maszyny sportowe – Saleen, Porsche, Ferrari. Może uda mi się trafić do kategorii Porsche Carrera Cup lub Porsche Supercup; albo ADAC GT Masters? Może jakiś Mercedes AMG? Jest sporo opcji na sezon 2011. Wybór musi być bardzo przemyślany, bo musimy zderzyć ze sobą sportowe nadzieje z poczuciem rzeczywistości, wynikającym z naszego potencjału. W przypadku niektórych seriali wyścigowych, rozgrywanych na wielką, międzynarodową (a nawet międzykontynentalną) skalę, gigantycznie rosną koszty logistyki, transportu zespołu z wyścigu na wyścig – martwi się Mateusz Lisowski. Tymczasem zaś 20-letni zawodnik w przerwie pomiędzy sezonami stara się nadrabiać zaległości na uczelni, a zarazem pracować w rodzinnej firmie handlu samochodami (ojciec Mateusza jest koncesjonerem Renault). Studiuję na specjalności zarządzanie firmą. Nie jest łatwo godzić zajęcia na uczelni z rytmem wyścigów. Bywa, że termin zawodów koliduje z zaliczeniem czy egzaminem. Ot, zagwozdka! Staram się łączyć wiedzę teoretyczną ze studiów z tym, co w praktyce naszej firmy wynika z doświadczeń mojej pracy na różnych stanowiskach w różnych działach – mówi Mateusz. Tata Lisowski jest pełen satysfakcji i radości z osiągnięć syna. Senior świetnie wie, w czym rzecz; przed laty on sam zdobywał szarfy mistrza Polski w rajdach i wyścigach górskich. Walnie wspierał też sportowe sukcesy nieodżałowanego Mistrza Janusza Kuliga. Tekst: Grzegorz Chmielewski Fot.: Archiwum Mateusza Lisowskiego Podczas testów na torze Brno „ograł” Saleenem swych doświadczonych rywali 23 produkty Zdj. 1 VAG 1.9, 2.0 TDI – napęd paska pomocniczego Zdj. 2 Zdj. 3 Zdj. 4 Zdj. 5 Siłownik hydrauliczny Złamany wałek śruby Pozycja o-ringu Możliwe nadmierne zużycie otworu mocującego Zdj. 6 O-ring we właściwej pozycji Zdj. 7 24 Z doświadczeń firmy Gates wynika, że obsługa układu paska pomocniczego w silnikach 1.9 TDI i 2.0 TDI oznaczonych kodami: AJM, ATJ, AVB, AVF, AUY, AWX, BGW, BHW, BPZ, BSS, BSV, przysparza wielu problemów. Mamy nadzieję, iż niniejsze opracowanie pomoże uniknąć dalszych problemów w przyszłości. W arunki pracy podanego napędu są bardzo wymagające: duże obciążenia, wibracje, małe koło pasowe alternatora itd. Ewentualne błędy montażowe mogą doprowadzić do przedwczesnej awarii. Omawiany układ przedstawiono na zdj.1 po stronie alternatora. Zastosowano tam jednokierunkowe sprzęgiełko alternatora oraz koło pasowe z tłumikiem drgań na wale korbowym. Istnieją dwie podstawowe przyczyny przedwczesnych uszkodzeń: błędne funkcjonowanie jednego z komponentów układu lub niewłaściwe ustawienie napinacza. Kombinacja obu tych czynników drastycznie skróci żywotność całego układu. Niewłaściwie funkcjonujące sprzęgiełko alternatora przyczyni się do zwiększenia poziomu wibracji i hałasu paska. Może również doprowadzić do nadmiernego zużycia otworu mocującego w górnej części siłownika hydraulicznego (zdj. 2). Występujący luz będzie się pogłębiał. Powierzchnia napinacza wejdzie w kontakt z kołem pasowym napinacza, powodując hałas. W ekstremalnych przypadkach powierzchnia napinacza zostanie „zdarta” przez koło pasowe (zdj. 3). W nowym systemie, przestrzeń między kołem pasowym a napinaczem wynosi 5 mm (zdj. 4). Można sprawdzić, czy sprzęgiełko alternatora funkcjonuje prawidłowo: A) z zamontowanym paskiem: wewnętrzne łopatki wentylatora alternatora muszą dać się obrócić zgodnie z ruchem wskazówek zegara. B) bez zamontowanego paska: mocno przekręcić ręką koło pasowe zgodnie z ruchem wskazówek zegara, po czym natychmiast przekręcić koło w przeciwnym kierunku. Wewnętrzne łopatki wentylatora alternatora muszą poruszać się w dalszym ciągu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Jeżeli nie (i zatrzymują się od razu), oznacza to, że koło pasowe jest uszkodzone. Siłownik hydrauliczny również ulega zużyciu: wycieki oleju i wewnętrzne zużycie będzie skutkowało niedostateczną siłą tłumienia, zwiększonym poziomem wibracji i hałasu. W większości przypadków nieprawidłowo pracujące koło pasowe z tłumikiem drgań na wale korbowym również przyczyni się do powstania zwiększonego poziomu wibracji i hałasu w układzie. Dlatego też istotna jest kompleksowa i regularna weryfikacja całego układu. Zalecamy wymianę paska napinacza, sprzęgiełka alternatora i koła pasowego z tłumikiem drgań równocześnie. Kolejnym elementem, na który warto zwrócić szczególną uwagę, jest moment obrotowy przy montażu śruby napinacza. Zastosowanie niewłaściwego momentu obrotowego może doprowadzić do ścięcia centralnej śruby montażowej. Śruby w tym napinaczu należy dokręcać z momentem 25 Nm. Aby moment dokręcania śruby centralnej był właściwy, trzeba upewnić się, czy o-ring znajduje się we właściwej pozycji (zdj. 6). Należy także sprawdzić, czy otwór we wsporniku alternatora jest pozbawiony rdzy, brudu i smaru, ponieważ może to mieć wpływ na przekłamanie momentu dokręcania śruby. Jeżeli śruby montażowe są zbyt mocno dokręcane, odkształceniu ulegnie tuleja montażowa, uniemożliwiając obrót siłownika hydraulicznego na śrubie montażowej. Wszystkie siły będą się przekładać na centralną śrubę montażową, która może ulec ścięciu. Zbyt niski moment dokręcenia centralnej śruby montażowej spowoduje wystąpienie obciążeń/wibracji, które będą pochłaniane przez wałek śruby, prowadząc do jej zerwania (zdj. 7). produkty Partner of www.exponentia.org Profesjonalne wsparcie, szeroka oferta Chcesz utrzymać jakość OE, a nawet ją przewyższyć? Stosuj najwyższej jakości części firmy Gates Doświadczenie, które wynika z bliskiej współpracy z producentami samochodów na całym świecie wykorzystujemy przy wytwarzaniu części zamiennych. Produkujemy pełną gamę produktów dla układu chłodzenia, paskowego układu napędu i układu paliwowego. Nasze części zamienne spełniają najwyższe wymogi jakościowe stawiane przez OE. Oprócz podzespołów niezbędnych do przeprowadzenia naprawy, dostarczamy również narzędzia i praktyczne wsparcie techniczne, konieczne do prawidłowego wykonania usługi. Gates oferuje wszystko, co jest Ci potrzebne. Krótko mówiąc, jeśli współpracujesz z firmą Gates, niezawodność, bezpieczeństwo i doświadczenie otrzymujesz gratis. Nie zadowalaj się produktami gorszej jakości niż jakość części OE. Montuj produkty Gates. www.gates.com/europe - www.gatesautocat.com - [email protected] 25 produkty Zestawy rozrządu Zestawy rozrządu zz pompą cieczy chłodzącej chłodzącej pompą cieczy Zestawy rozrządu z pompą cieczy chłodzącej Zestaw rozrządu z pompą cieczy chłodzącej O Od dobrym zwyczajem zwyczajem memeOd wielu lat dobrym chaników oraz użytkowników chaników użytkowników pojazdów d wielu lat dobrympojazdów zwyczapodczas wymiany wymiany paska jest podczas paska rozrządu rozrządu jest jem mechaników oraz użytwymiana wszystkich wszystkich pasowych napiwymiana kół pasowych napikowników kół pojazdów podczas nających pasek rozrządu kół nających rozrządu oraz kół pasopasowymiany paskaoraz rozrządu jest wych prowadzących ten pasek. wych prowadzących ten pasek. Od wielu wymiana lat dobrym zwyczajem mewszystkich kół pasoFirma Bosch, taką potrzebę, już Firma Bosch, widząc takąrozrządu potrzebę, już chaników orazwidząc użytkowników pojazdów wych napinających pasek oraz kilka lat temu temu wprowadziła sprzedaży kilka lat wprowadziła doten sprzedaży podczas wymiany paska do rozrządu jest kół pasowych prowadzących pasek. odpowiednio nio dopasowane zestawy rozodpowied dopasowane zestawy napirozwymiana wszystkich kół pasowych Firma Bosch, widząc taką potrzebę, już rządu, w skład których wchodzą oprócz rządu, w skład których wchodzą oprócz nających pasek rozrządu oraz kół pasokilka temu wprowadziła do sprzedaży paskalatrozrządu rozrządu również tzw. paska również tzw. rolki, rolki, czyli czyli wych prowadzących ten pasek. odpowiednio dopasowane zestawy rozkoła pasowe napinające oraz prowadząkoła pasowe napinające oraz prowadząFirma Bosch, widząc taką potrzebę, już rządu, skład których wchodzą oprócz ce, jak jakwrównież również śruby które ce, śruby ii nakrętki, nakrętki, które kilka lat temu wprowadziła do sprzedaży paska również tzw. rolki,produczyli wedługrozrządu dokumentacji serwisowej według dokumentacji serwisowej produodpowied nio dopasowane zestawy rozcentapasowe samochodu muszą zostać wymiekoła napinające oraz prowadzące, centa samochodu musząwchodzą zostać wymierządu,razem w skład których oprócz nione z układem rozrządu. jak również śruby i nakrętki, które według nione z układem rozrządu. paskarazem rozrządu również tzw. rolki, czyli Układ rozrządu pracuje w ciężkich warundokumentacji serwisowej producenta Układ rozrządunapinające pracuje w oraz ciężkich warunkoła pasowe prowadząkach (bardzo duże obciążenia, zarówno samochodu muszą zostać wymienione kach (bardzo duże obciążenia, zarówno ce, jak również śruby i nakrętki, które statyczne, jak i dynamiczne, kilkadziesiąt razem z układem rozrządu. Układ rozrząstatyczne, jak i dynamiczne, kilkadziesiąt wedługkilometrów dokumentacji serwisowej produtysięcy w ciągu kilku lat pracy du pracuje w ciężkich warunkach (bartysięcy kilometrów w ciągu kilku lat pracy centa samochodu muszą zostać w różnych temperaturach), a mimo wymieto nadzo duże obciążenia, zarówno statyczne, w różnych temperaturach), a mimo nanione razem z układem pęd na wałek rozrządurozrządu. przez cały to czas jak inadynamiczne, kilkadziesiąt tysięcy pęd wałek rozrządu cały czas Układ rozrządu pracuje wprzez ciężkich warunmusi być przekazywany precyzyjnie. kilometrów wprzekazywany ciągu kilku lat mogą pracy w różmusi byćusterki precyzyjnie. kach (bardzo duże obciążenia, zarówno Wszelkie w układzie powoWszelkie usterki w układzie mogą powonych temperaturach), mimo to napęd statyczne, jak i dynamiczne, kilkadziesiąt dować duże koszty, np.akonsekwencją zedować duże koszty,w np. konsekwencją zena wałek rozrządu przez cały czas tysięcy kilometrów ciągu kilku lat musi pracy rwania lub przeskoczenia paska rozrządu rwania lub temperaturach), przeskoczenia paska rozrządu w różnych azmimo to nabyć przekazywany precyzyjnie. Wszelkie jest zazwyczaj kolizja tłoków zaworami, jest zazwyczaj kolizja tłoków z zaworami, pędpociąga na w wałek rozrządu przez cały czas usterki układzie mogą powodować co za sobą bardzo wysokie nakłaco pociąga sobą bardzo wysokie nakłamusi być zanp. przekazywany precyzyjnie. dy na koszty, naprawę silnika. duże konsekwencją zerwania dy naprzeskoczenia naprawę silnika. Wszelkie usterki w układzie mogą powoWielokrotnie, gdy planujemy wymianę lub paska rozrządu jest Wielokrotnie, gdytłoków planujemy wymianę dować duże koszty, konsekwencją zerozrządu, myślimy o np. pasku oraz zazwyczaj kolizja z rozrządu zaworami, co rozrządu, myślimy o pasku rozrządu oraz współpracujących kołach pasowych, ale rwania lub przeskoczenia paska rozrządu pociąga za sobą bardzo wysokie nakławspółpracujących kołach ale często zapominamy, że w pasowych, danym silniku jestna zazwyczaj kolizja tłoków z zaworami, dy naprawę silnika. Wielokrotnie, gdy często zapominamy, że w wysokie danym silniku pompa cieczy chłodzącej współpracuje co pociąga za sobą bardzo nakłaplanujemy wymianę rozrządu, myślimy pompa cieczyrównież chłodzącej współpracuje bezpośrednio z układem rozrządypasku na naprawę silnika. o rozrządu oraz współpracujących du. A to oznacza, pompa przepracobezpośrednio również z układem rozrząWielokrotnie, gdy żeplanujemy wymianę kołach pasowych, ale co często zapominawała samo czasu, pozostałe rolki du. Atyle to oznacza, żepasku pompa przepracorozrządu, myślimy o rozrządu oraz my, że wsamo danym silniku pompa cieczy układu Zrobiła ilość wała tylerozrządu. czasu, co podobną pozostałe rolki współpracujących kołach pasowych, ale chłodzącej współpracuje bezpośrednio obrotów, przenosiła takie same siły poukładu rozrządu. Zrobiła ilość często zapominamy, że wpodobną danym silniku również zprzenosiła układem rozrządu. Aa to oznachodzące od paska rozrządu, do tego obrotów, takie same siły popompa cieczy chłodzącej współpracuje cza, że pompa przepracowała tyle samo była narażona na pracę w wyższej tempechodzące od paska rozrządu, a do tego bezpośrednio również z układem rozrzączasu, co pozostałe rolki raturze nanawpływ wilgoci zrozrządu. uszczelbyła narażona pracę wukładu wyższej tempedu. A tooraz oznacza, że pompa przepraconienia ślizgowego pompy. Zrobiła podobną ilość obrotów, przenosiła raturze oraz na czasu, wpływ co wilgoci z uszczelwała tyle samo pozostałe rolki Współczesne mają wydłutakie same siły samochody pochodzące od paska roznienia ślizgowego pompy. układu rozrządu. Zrobiła podobną ilość żony przebieg ko nieczny do nawymiarządu, a do tego była narażona pracę Współczesne samochody mają wydłuobrotów, przenosiła takie same siły pony rozrządu. Wynosi on 70, 80 km, w wyższej temperaturze oraz na wpływ żony przebieg konieczny do wymiachodzące od paska rozrządu, atys. do tego wilgoci z uszczelnienia ślizgowego pompy. ny rozrządu. Wynosi onw70, 80 tys. km, była narażona na pracę wyższej temperaturze oraz samochody na wpływ wilgoci z uszczelWspółczesne mają wydłużony nienia ślizgowego przebieg koniecznypompy. do wymiany rozrządu. Współczesne mają wydłuWynosi on 70-80samochody tys. km, a nierzadko więżonyJeśli przebieg ko nieczny rozrządu do wymiacej. podczas wymiany nie BOSCH_paski_pomp_art_A4.indd 1 ny rozrządu. Wynosi on 70, 80 tys. km, BOSCH_paski_pomp_art_A4.indd 1 26 Rozrządjest jestbardzo bardzoważnym ważnym układem silnika, jego zadaniem Rozrząd układem silnika, jego zadaniem Rozrząd jest bardzo ważnym układem silnika. Jego jest synchroniczne przeniesienie napędu z wału korbowego jest synchroniczne przeniesienie napędu z wału korbowego zadaniem jest synchroniczne przeniesienie napędu nawałek wałekrozrządu, rozrządu, któryz zkolei kolei steruje odpowiednim otwie na który steruje odpowiednim otwie zraniem wału zaworów korbowego najak wałek rozrządu, który z kolei raniem zaworówssących, ssących, jak i wydechowych silnika. Ponadto i wydechowych silnika. Ponadto układrozrządu rozrządu możebyć byćw w niektórych rozwiązaniach wyko steruje odpowiednim otwieraniem zaworów układ może niektórych wyko Rozrząd jest bardzo ważnym układemrozwiązaniach silnika, jego zadaniem rzystywany do napędu innych urządzeń, takich jak pompa rzystywany do inapędu innych urządzeń, takich jak korbowego pompa ssących, jak wydechowych silnika. układ jest synchroniczne przeniesienie napędu zPonadto wału cieczychłodzącej, chłodzącej,pompa pompawtryskowa, wtryskowa, pompa wysokiego cieczy pompa wysokiego ciściś na wałek może rozrządu, który z kolei steruje odpowiednim otwie rozrządu być w niektórych rozwiązaniach nienia paliwa, pompa podciśnieniowa układu hamulcowego nienia paliwa, pompa podciśnieniowa układu hamulcowego raniem zaworów ssących, jak i wydechowych silnika. Ponadto wykorzystywany do napędu innych urządzeń, czy teżrozrządu wałekwyrównoważający. wyrównoważający. czy też wałek układ może być w niektórych rozwiązaniach wyko takich jak: pompa cieczy chłodzącej, pompa FirmaBosch, Bosch, wychodząc naprzeciw nierzadko więcej.Jeśli Jeśli podczas wymia- Firma wychodząc naprzeciw aanierzadko więcej. podczas wymiarzystywany do napędu innych urządzeń, takich jak pompa wtryskowa, pompa wysokiego ciśnienia paliwa, klientów, wprowadziła do do ny nie pompy oczekiwaniom klientów, wprowadziła nyrozrządu rozrząduchłodzącej, niewymienimy wymienimypompa pompyciecie- oczekiwaniom cieczy wtryskowa, pompa wysokiego ciś sprzedaży zestawy rozrządu, w skład któ-któczy chłodzącej, totobędzie sprzedaży zestawy rozrządu, w skład czy chłodzącej, będzieona onaużytkowaużytkowa-układu pompa podciśnieniowa hamulcowego czy nienia paliwa, pompa podciśnieniowa układu hamulcowego wchodzą, oprócz standardowego ze- zena rych wchodzą, oprócz standardowego naprzez przezkolejny kolejnytak takdługi długiokres. okres.Może Może rych czy też wałek wyrównoważający. też wałek wyrównoważający. pompy cieczy chłodzącej. Zakup się okazać, żeże pompa tego prostu nienie stawu, stawu, pompy cieczy chłodzącej. Zakup się okazać, pompa tegopopo prostu wytrzyma. wytrzyma. a nierzadko więcej. Jeśli podczas wymiany rozrządu nie wymienimy pompy cieczy chłodzącej, to będzie ona użytkowana przez kolejny tak długi okres. Może się okazać, że pompa tego po prostu nie wytrzyma. Dodatkowo zwrócić że gdyto wymienimynależy pompy cieczyuwagę, chłodzącej, Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że gdy zajdzie już potrzeba wymiany pompy, nie będzie ona użytkowana przez kolejny zajdzie już potrzeba wymiany pompy,tak nie da się jej wymienić bez rozmontowania długi okres. Może siębez okazać, że pompa da się jej wymienić rozmontowania całego układu rozrządu, a ponadto metego po prostu nie wytrzyma. całego układu rozrządu, ażeponadto mechanik może zadecydować, do zmonDodatkowo należy zwrócić uwagę, że gdy chanik może zadecydować, że do zmontowania układu na nowo potrzebny jest towania układu nazwrócić nowo jest zajdzie już potrzeba wymiany pompy, Dodatkowo należy uwagę, że nie gdy nowy pasek rozrządu i inne potrzebny jego komponowy pasek rozrządu i inne jego kompoda się jej wymienić bez rozmontowania cazajdzie już potrzeba wymiany pompy, nie nenty. nenty. da jej wymienić rozmontowania łegosię układu rozrządu, abez ponadto mechanik Obecnie autoryzowane serwisy samochoObecnie autoryzowane samochocałego układu rozrządu, ponadto memożeproducentów zadecydować, że serwisy doa zmontowania dowe samochodów zalecadowe producentów samochodów zalecachanik może zadecydować, że do zmonją, aby podczas każdej wymiany układu układu na nowo potrzebny jest nowy pają, podczas każdej wymiany towania układu na nowo potrzebny jest rozrządu wymienić również pompęukładu ciesekaby rozrządu i inne jego komponenty. rozrządu wymienić również pompę cienowy pasek rozrządu i serwisy inne jego kompoczy chłodzącej. Pozwala to uniknąć proObecnie autoryzowane samochoczy chłodzącej. Pozwala to uniknąć problemów podczas dalszej eksploatacji ponenty. dowe producentów samochodów zalecablemów podczas dalszej eksploatacji pojazdu. Obecnie autoryzowane serwisy samochoją, aby podczas każdej wymiany układu jazdu. dowe producentów samochodów zalecarozrządu wymienić również pompę cieczy ją, aby podczas każdej wymiany układu chłodzącej. Pozwala to uniknąć problemów rozrządu wymienić również pompę ciepodczas dalszej eksploatacji pojazdu. czy chłodzącej. Pozwala to uniknąć proFirma Bosch, wychodząc naprzeciw blemów podczas dalszej eksploatacji pooczekiwaniom klientów, wprowadziła jazdu. do sprzedaży zestawy rozrządu, w skład których wchodzą, oprócz standardowego takiego pełnego zestawu pozwala uniktakiego pełnego zestawu pozwala unikFirma Bosch, wychodząc naprzeciw nąć problemów podczas zamawiania czę-częnąć problemów podczas zamawiania oczekiwaniom klientów, wprowadziła do ścisprzedaży – pod jednym numerem zamówieniości – pod jednym numerem zamówieniozestawy rozrządu, w skład któzestawu, pompy cieczy chłodzącej. Zakup wym kryją sięsię wszystkie części niezbędwym kryją wszystkie części niezbędrych wchodzą, oprócz standardowego zetakiego pełnego zestawu pozwala uniknene dodo fachowej wymiany układu rozrządu. fachowej wymiany układu rozrządu. stawu, pompy cieczy chłodzącej. Zakup nąćtym problemów podczas zamawiania częPoza mamy pewność, że że wszystkie Poza tym mamy pewność, wszystkie takiego zestawu pozwala unikści – podpełnego jednym numerem zamówieniokomponenty układu rozrządu są najwyżkomponenty układu rozrządu są najwyżnąć problemów podczas zamawiania częwym kryjądzięki się wszystkie części szej jakości, czemu pojazd zniezbędne zamonszej jakości, dzięki czemu pojazd z zamonści – pod jednym numerem zamówieniodo fachowej wymiany układu rozrządu. towanym zestawem rozrządu orazoraz pompą towanym rozrządu pompą wym kryjązestawem się wszystkie części niezbędwody pochodzącą odpewność, firmy Bosch z pewPoza tym mamy że wszystkie wody pochodzącą od firmy Bosch z pewne do fachowej wymiany układu rozrządu. nością bezproblemowo przejedzie dykomponenty układu rozrządu są najwyżnością bezproblemowo przejedzie dyPoza tym mamy pewność, że wszystkie stans wyznaczony przez producenta poszej jakości, dzięki czemu pojazd z zamonstans wyznaczony przez producenta pokomponenty układu rozrządu są najwyżjazdu do następnej wymiany układu roztowanym zestawem rozrządu oraz pomjazdu do następnej wymiany układu rozszej jakości, dzięki czemu pojazd z zamonrządu. pą wody pochodzącą od firmy Bosch rządu. towanym zestawem rozrządu oraz pompą Najwyższej jakości kompletne zestawy z pewnością bezproblemowo przejedzie Najwyższej jakości zestawy wody pochodzącą odkompletne firmy Bosch z pewrozrządu Bosch z pompą cieczy chłodządystans wyznaczony przez producenta rozrządu Bosch z pompą cieczy chłodząnością bezproblemowo przejedzie cej są dostępne do większości popular- dypojazdu do następnej wymiany układu cej są wyznaczony dostępne większości stans przez producenta ponych samochodów nado naszym rynku. popularrozrządu. nych samochodów na naszym rynku. jazdu do następnej wymiany układu rozPełny zestaw rozrządu zawierający Pełny zestaw rozrządu zawierający Najwyższej jakości kompletne zestarządu. wszystkie niezbędne części pozwala wszystkie niezbędne części pozwala wy rozrządu Bosch z pompą cieczy Najwyższej jakości kompletne zestawy oszczędzić czas podczas zamawiania – oszczędzić czas zamawiania rozrządu z podczas pompą zamiast cieczy chłodząchłodzącej są dostępne do większości jeden numerBosch zamówieniowy kilku – jeden zamówieniowy zamiast kilku cej sąnumer dostępne do większości popularpopularnych samochodów na naszym daje pewność, że wszystkie komponenty daje pewność, że wszystkie komponenty samochodów narozrządu naszym rynku. sąnych precyzyjnie do danego auta. rynku. Pełnydobrane zestaw zawierająsą dobrane do danego auta. Pełny zestaw rozrządu zawierający Ponadto podczas jednego procesu napracy precyzyjnie wszystkie niezbędne części pozwala Ponadto procesu napraniezbędne części pozwala wywszystkie zostają podczas wymienione wszystkie newoszczędzić czas jednego podczas zamawiania wy zostają wymienione wszystkie newralgiczne komponenty układu rozrządu. oszczędzić czas podczas zamawiania – – jeden numer zamówieniowy zamiast ralgiczne komponenty rozrządu. Zestaw rozrządu Bosch zzamiast pompą jeden zamówieniowy kilku kilku numer daje pewność, żeukładu wszystkie komZestaw rozrządu Bosch z pompą cieczy chłodzącej mądry wybór. daje pewność, żetowszystkie komponenty ponenty są precyzyjnie dobrane do dacieczy chłodzącej to mądry wybór. są precyzyjnie dobrane do danego auta. nego auta. Ponadto podczas jednego Ponadto podczas jednego procesu napraprocesu naprawy zostają wymienione wy zostają wymienione wszystkie newwszystkie newralgiczne komponenralgiczne komponenty układu rozrządu. ty układu rozrządu. Zestaw rozrządu Zestaw rozrządu Bosch z pompą Bosch chłodzącej z pompą cieczy chłodzącej cieczy to mądry wybór. to mądry wybór. 2010-10-29 11:48:00 2010-10-29 11:48:00 produkty Bezpieczne rozwiązanie przy wymianie rozrządu Zestawy rozrządu Bosch z pompą cieczy chłodzącej zawierają pasek rozrządu, niezbędne rolki prowadzące i napinające pasek oraz pompę cieczy. Najwyższej jakości rozwiązanie dostarczające wszystkie komponenty dla profesjonalnej i bezpiecznej wymiany układu rozrządu. 27 hobby Motogadżety Nasza cywilizacja powoduje uniformizację; wynika to z wielkoseryjnej skali produkcji. Nosimy podobną odzież i obuwie, słuchamy tej samej muzyki, jeździmy samochodami podobnymi do siebie jak dwie krople wody. W powodzi pojazdów, zalewających drogi i ulice, coraz trudniej rozróżnić poszczególne modele, typy, marki. Jedni uważają, że w ten sposób uczestnicy ruchu upodabniają się do siebie i tak jest w porządku. Inni podkreślają, że wtapiając się w uliczny pejzaż tracimy swoją osobowość i podmiotowość, zacieramy różnice pomiędzy sobą. I z tej drugiej tendencji płynie chęć odróżnienia się, zindywidualizowania w stosunku do otoczenia. Gadżet, czyli ozdóbka? Sektor handlu motoryzacyjnego oferuje szereg dodatkowych urządzeń i akcesoriów. Trudno jednak o jednoznaczną de- 28 finicję, czym jest samochodowy gadget. Według ściśle słownikowego rozumienia, angielskie słowo „gadget” oznacza po polsku mechanizm, przyrządzik, śrubkę, zabawkę. Kiedyś w użyciu było słowo „wichajster” na określenie czegoś, co nie bardzo wiadomo do czego służy… W języku włoskim jest słowo „gingo”, oznaczające drobiazg, bibelot (notabene gdy w 2002 r. miał pojawić się nowy Fiat, pierwotnie nazywał się Gingo; dopiero po genewskiej premierze otrzymał nazwę Panda). Dla jednych gadżetem są okazałe obręcze kół z lekkich stopów, dla innych te same „alusy” to właściwie standard. Jedni za przydatny gadżet uważają nawigację GPS, inni wolą jeździć „po harcersku” – z atlasem pod ręką. Jak widać, granica między gadżetami a akcesoriami może być dość płynna i trudna do zdefiniowania. W polskich warunkach klimatycznych oklejenie okien przyciemnia- nymi foliami raczej wynika z tęsknot za tajemniczym stylem Jamesa Bonda. Te same folie w krajach śródziemnomorskich mogą oddać nieocenione usługi, ograniczając nagrzewanie wnętrza auta. W kręgach polityków (gangsterów też!) niemal czarne szyby zapewniają pasażerom pewien poziom dyskrecji. Ale foliowanie szyb podlega ostrym rygorom. Folie muszą być homologowane i o ile te w tylnej części auta mogą być dość ciemne, o tyle te z przodu nie mogą ograniczać przejrzystości szyb w stopniu utrudniającym widoczność. Kierowca musi być widoczny z zewnątrz. Specjalista z tej dziedziny dodaje, że folie (niezależnie od stopnia ich zabarwienia) wzmacniają szyby, zatem podnoszą stan bezpieczeństwa w razie zderzenia, bo integrują odłamki. Dawniej i dziś Niegdyś sam fakt posiadania pojazdu pozytywnie wyróżniał jego właściciela. Pół wieku temu było w Polsce zarejestrowanych 117 tys. samochodów osobowych, w 1970 – 480 tys., a w 1980 – 2 380 tys. Już samo posiadanie auta był dostatecznie czytelną oznaką prestiżu. Kiedy w kraju jest ponad 15 mln aut – niemal każdy właściciel stara się hobby Od gadżetu do tuningu Syta współczesność sprzyja napędzaniu konsumpcyjnych fanaberii. Jeśli masz pod dostatkiem kasy – możesz swoje auto przebudować wręcz nie do poznania. Specjalistyczne firmy tuningu karoseryjnego wymienią zderzaki, wloty powietrza, dodadzą spoilery, poszerzą błotniki. Elektronicy „podstroją” sterowniki silnika, mechanicy przebudują układ wydechowy, zmienią charakterystykę zawieszenia, wzmocnią hamulce. Ale uwaga – oryginalność bywa kosztowna. Po pierwsze, takie zabiegi nie są tanie, po wtóre radykalnie podnoszą koszty użytkowania, po trzecie, mogą skutkować utratą gwarancji, po czwarte, mogą być wykonane niekompetentnie, co doprowadzi do uszkodzeń i strat. Przykład? Jeśli ktoś ma ogromne obręcze kół z oponami o profilu niskim jak naleśnik, a w dodatku obniża wysokość zawieszenia, to oczywistą konsekwencją jazdy po dziurawych polskich drogach będą częste uszkodzenia zawieszenia. Każdy wjazd na krawężnik (bez tego rzadko uda się znaleźć miejsce do parkowania) to podrapane zderzaki czy progi. Najgorsze, że obniżone i usztywnione zawieszenie poprawia stabilność podczas szybkiej jazdy na zakrętach, ale na wyboistych nawierzchniach powoduje przenoszenie wstrząsów i udarów na całe nadwozie i na mechanizmy, przez co struktura auta powoli zamienia się w galaretę… (…) sporo gadżetów w Profesjonalni specjaliści tuningu podkreślają, że przeróbki samochodów muszą podlegać ostrym rygorom. Podnieść (i to znacznie) dynamikę silnika jest stosunkowo łatwo. „Ostra” jednostka napędowa zachęca do szybkiej jazdy, co skutkuje m.in. podniesieniem zużycia paliwa, wzrostem emisji spalin, przyśpieszonym zużyciem. Jeśli silnik umożliwia jazdę szybszą niż przewidział konstruktor, to do podwyższonych osiągów trzeba dostosować trwałość układu przeniesienia napędu (sprzęgło, skrzynia biegów, mechanizm różnicowy, półosie), skuteczność hamulców i charakterystykę zawieszenia. Zatem przemyślane działania tuningowe wymagają od tunera wysokich kompetencji, a od właściciela – sporych nakładów. Dobry tuning jest skomplikowany i kosztowny! Poza granicami rozsądku Dla specjalistów bezpieczeństwa ruchu drogowego swoistą patologią jest tzw. audiotuning, który zamienia pojazd w rodzaj gigantycznej kolumny głośnikowej. Dobry system audio wcale nie wymaga ogromnej, wręcz ogłuszającej mocy dodatkowych głośników. Słuchanie hałaśliwej aparatury podczas jazdy powoduje groźne skutki. Po pierwsze, do kierowcy nie docierają żadne dźwięki spoza pojazdu (a bez tego nie może być mowy o świadomym uczestnictwie w ruchu drogowym), po wtóre, głośna muzyka zaburza koncentrację, a po trzecie, wzbudza agresywne zachowania. Zdaniem psychologów od tego, jaki jest sprzęt audio, o wiele ważniejsze jest niekwestionowany sposób usprawnia samochody i dzięki temu znalazło trwałe miejsce w technice motoryzacyjnej. Fot.: Shutterstock.com błysnąć jakimś niecodziennym dodatkiem. 30–40 lat temu posiadacze pojazdów mieli kłopoty nie tylko z kupieniem samochodu, ale też ze zdobyciem paliwa i podstawowych części oraz materiałów eksploatacyjnych (opon, olejów). Wtedy oznaką wyróżniającą poszukiwaczy oryginalności był np. tandetny piesek z flokowanego plastiku, kiwający łebkiem pod tylną szybą. Cennym gadżetem tamtych lat był samochodowy radioodbiornik, produkowany przez dawne zakłady Kasprzaka w Warszawie czy Diora w Dzierżoniowie. Kto miał skonstruowane z myślą o Warszawach radio Żerań (początek lat 60.) albo uniwersalne Safari (kilka serii w latach 70. i 80.), ten skakał z radości i dumy. Dziś zupełnymi wyjątkami są auta, które nie mają seryjnie wbudowanego systemu audio. Szlagierem lat 80. były turbinki Kowalskiego – rzemieślniczej produkcji dodatki do układu zasilania, które miały magicznie poprawiać dynamikę, obniżać zużycie benzyny i oczyszczać spaliny. Turbinki okazały się humbugiem, ale i tak znalazły kilkadziesiąt (a może i kilkaset) tysięcy nabywców. Czasy gospodarki socjalistycznej i związanego z nią deficytu towarów sprawiały, że można było sprzedać wszystko, co dało się wyprodukować. Nikt nie żądał homologacji ani atestów, znakomicie „schodziły” wytwarzane w stodołach kanistry, które przeciekały. Albo elementy karoseryjne do Syren i Warszaw (błotniki, maski) z włókien szklanych. Nie pasowały do fabrycznych nadwozi i trzeba było sporo się nagimnastykować, żeby wmontować je w odpowiednie miejsce. 29 produkty to, czego się słucha. Zatem powinna to być muzyka spokojna, ale nie usypiająca; dynamiczna, ale nie hałaśliwa. Muzyka powinna być naszym przyjacielem w podróży! Fabryczna lista opcji Interesujące obserwacje podaje inż. Robert Kus, szef autoryzowanego salonu Opel Marimex. Klienci często zamawiają u nas firmowe urządzenie o nazwie Parrot. Jest to przystosowany do wszystkich modeli Opla przenośny układ głośnomówiący, przypinany do osłony przeciwsłonecznej przed miejscem kierowcy. Działa na zasadzie bluetooth, ma funkcję rozpoznawania głosu (wystarczy podać nazwisko lub nazwę, zapisaną w książce telefonu komórkowego, a połączenie zostanie zrealizowane samoczynnie). Taki zestaw to koszt 300 zł, a duża wygoda. Bardzo liczni nabywcy zamawiają montaż dodatkowego zabezpieczenia przeciw kradzieży auta – elektronicznego (np. immobilizer) bądź mechanicznego (blokada skrzyni biegów). Ale właściwie trudno zabezpieczenia traktować jako gadżety – to pożyteczne urządzenia, które są wręcz wymagane przez ubezpieczycieli, gdy cena auta przekracza 50 tys. zł. Standardem zakupów jest też komplet zimowych opon. Często są kupowane firmowe systemy dacho- 30 we (odpowiednie uchwyty) do przewozu nart, rowerów czy windsurfingu; wyraźnie obserwujemy, że nasi klienci chcą aktywnie spędzać czas na sportowo – wylicza Robert Kus. Trochę sceptycyzmu Produkowanie i sprzedawanie samochodowych gadżetów stało się istotnym segmentem rynku motoryzacyjnego. Ale niektórzy podchodzą do tego ostrożnie. Oczekiwania klientów bywają czasem zaskakujące – przyznaje inż. Wojciech Bereźnicki, właściciel sklepu z częściami i akcesoriami motoryzacyjnymi. Przychodzą np. klienci, poszukujący żarówek reflektorowych o jakimś dziwnym kolorze. Tłumaczę im, że barwione szkło pochłania pewną część strumienia świetlnego, a przez to obniża skuteczność reflektorów. Zdarzają się i tacy, którzy liczą na jakieś magiczne dodatki do paliw i olejów, podnoszące dynamikę silnika. Gdyby takie dodatki istniały, to pewnie każdy producent sam dodawałby je do swych paliw i olejów. Jestem inżynierem samochodowym, mam nieco sceptyczny stosunek do wymyślanych seryjnie coraz to nowych gadżetów – dodaje Bereźnicki. Wszystko jest w porządku, jeśli za tymi produktami stoją renomowani wytwór- cy, albo wartość tych wynalazków została potwierdzona w obiektywnych testach. Ale do nowych mód należy podchodzić z pewną ostrożnością. I przypomina zamieszczony w jednym z miarodajnych magazynów motoryzacyjnych test żarówek. Okazało się, że najlepsze parametry i najwyższą jakość miały najtańsze żarówki popularnej marki… Mody przychodzą falami. Była fala magnetyzerów do układów zasilania (rzekomo gwarantowane ograniczenie zużycia paliwa i emisji spalin), była fala filtrów stożkowych (w pewnych sytuacjach poprawa dynamiki silnika, ale przy skrupulatnym spełnieniu dodatkowych warunków), były świece Brisk (sprawdzają się w autach, które mają odpowiednio wydajną instalację elektryczną). Ileż jeździ dziwolągów, w których podwoziu (!) zamontowano absurdalne lampy, oświetlające jezdnię pod autem… Nawet krytycznie nastawieni przyznają jednak, że sporo gadżetów w niekwestionowany sposób usprawnia samochody i dzięki temu znalazło trwałe miejsce w technice motoryzacyjnej. Nie chodzi więc o to, by wszelkie nowinki z góry potępiać w czambuł. Ale konieczne jest krytyczne rozważenie, co warto, a czego nie; co się opłaca, a co jest szkodliwe. Przed wynalazcami i innowatorami jest jeszcze ogromne pole do popisu! Tekst: Grzegorz Chmielewski produkty Bezpieczne hamowanie LPR, firma o tradycji sięgającej 1592 roku, cały czas podnosi standardy usług. Dzięki inwestycjom, dodatkowemu wyposażeniu i rozbudowie zakładów przemysłowych, stała się światowym liderem jakości i innowacji. Obecnie LPR to synonim większego bezpieczeństwa na drodze. stycyjnym LPR i dążeniu do osiągnięcia konkurencyjnej produkcji na rynku, zapewniając pełne bezpieczeństwo na drodze nawet dla najbardziej wymagających klientów. TecDoc System Informacyjny (GmbH) LPR to włoska firma z siedzibą w Piacenza. Jej filozofią jest całkowita wewnętrzna produkcja. LPR jest firmą samowystarczalną. Czuwa nad realizacją przedsięwzięcia od projektu do wypuszczenia produktu na rynek. Zanim dana część trafi do odbiorcy, przechodzi długą drogę: cykl przygotowań i projektów, produkcję, montaż, kontrolę jakości i przechowanie. Wszystkie fazy realizowane są w obrębie tej samej firmy. Zakłady Produkcyjne i Centra Dystrybucji produktów LPR położone są w strategicznych miejscach na świecie, które spełniają oczekiwania obecnego rynku i dostarczają klientom profesjonalny serwis i wysokiej jakości produkty. Doskonałą kondycję LPR poświadczają liczby: –12 zakładów przemysłowych i centrum dystrybucji na świecie, –108 000 m2 powierzchni produkcyjnej, –1 300 pracowników, –11 357 asortymentów, –20 000 000 produkcji (w sztukach) w ciągu 1 roku. W 2008 roku firma LPR zainwestowała duży kapitał w otwarcie nowej fabryki w Chinach. Celem było zwiększenie produkcji przez wdrożenie europejskiego doświadczenia na rynek produkcji w Chinach. Poskutkowało to wzrostem obecności marki na rynku, jak też wzrostem sprzedaży części zapasowych i akcesoriów. LPR posługuje się systemem TecDoc, który stanowi informacyjne źródło dla rynku napraw motoryzacyjnych na rynku europejskim, gwarantuje oryginalne dane o częściach produkcyjnych. TecDoc dostarcza informacji o zapasowych częściach z aktualnymi opisami i danymi produkcyjnymi, w celu identyfikacji i zamówienia wybranych części. Głównym zadaniem programu TecDoc jest standaryzacja, zbieranie danych i dystrybucja danych, jak też rozwój informacji o danych technicznych na rynku motoryzacyjnym. Produkty Klocki hamulcowe Na każdym etapie produkcji wszystkie elementy są na liniach produkcji bardzo dokładnie sprawdzone, zarówno pod względem jakości, jak i dostaw. Postawiono na wykorzystanie materiałów dających bardzo dobre tarcie i tłoczonych z tyłu tablic, dzięki zastosowaniu testów z dynamometrem Kraussa i doświadczeniami w samochodach, włącznie z Programem E90 (jeśli to było konieczne). Homologacja EC ER90 została zatwierdzona poza zakładami produkcyjnymi LPR przez autoryzowany TUV. Szczęki hamulcowe Z szerokim wyborem szczęk hamulcowych LPR pokrywa zapotrzebowanie rynkowe odnośnie części hamulcowych. Każdy produkt spełnia standardy narzucone przez obowiązujące ustawy. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.lpr.it Badania i projekty Badania to jeden z fundamentalnych kluczy do wzrostu i światowego sukcesu LPR. Badania są synonimem nie tylko jakości i niezawodności produktów LPR, lecz też skupiają uwagę na innowacyjności technologii i stale ulepszają proces produkcji. Laboratoria LPR pozwalają skontrolować na każdym kroku proces produkcji, włącznie ze zgodą i z wymaganiami TUV. Wnikliwe poszukiwania jakości i bezpieczeństwa pozwoliły LPR uzyskać różne ważne certyfikaty. Wszystko to było możliwe dzięki wielkim nakładom inwe- 31 produkty Zmiana wzoru koła pasowego Zmiana rolek: W celu zapewnienia zgodności z produktami dostarczanymi na pierwszy montaż i wdrożenia najnowszej technologii, firma SKF zmieniła wzór swoich kół pasowych. Przedstawiamy specyfikacje techniczne do samochodów: Audi, Land Rover, Opel, Renault, Rover, Seat, Skoda, Vauxhall, Volkswagen, Volvo. Poprzedni wzór nowa metalowa bieżnia, połączenie pomiędzy obiema bieżniami na zatrzask. Stare części nadal pasują. Nowy projekt będzie wprowadzany stopniowo do asortymentu. Nowy wzór Łączenie na zatrzask Nitowane łączenie Czarna powłoka Metalowa powłoka Od teraz poniższe zestawy SKF będą wyposażone w nowe koło pasowe z cynkowo-niklowym pokryciem: Producent VKM 31033 VKM 31023 VKM 35015 VKM 36120 VKM 36530 VKM 37005 VAG Group (Audi, Seat, 058 903 133 C Skoda, 058 903 133 D Volkswagen) 032 145 299 C 6K0 145 299 - - - - Honda - - - - - 56900-P5T-G05 56910-P5T-G00 Land Rover - - - - - PQG 100230L Opel / Vauxhall - Renault - - Rover - Volvo - 32 - 12 04 641 12 04 853 62 04 661 97184929 97222553 97364344 - - - 74 31 275 380 - - - - ERR 5214 PQG 100220 PQG 100230 PQG 100230A 1275380 9179314 - produkty 33 produkty auto-tip Z nami naprawia się łatwiej! DAEWOO NUBIRA (1996-2003) SILNIKI BENZYNOWE: 1.8 16v, 2.0 16v S pektakularny upadek potęgi motoryzacyjnej Daewoo wywołał poważne obawy o rynek części zamiennych. Na szczęście, skończyło się tylko na strachu. Jeśli ktoś nie przywiązuje zbyt wielkiej wagi do znaczka na masce, a przy wyborze samochodu kieruje się bardziej chłodną kalkulacją niż emocjami – może wziąć pod uwagę Daewoo Nubirę. Trudno o tańszy samochód w tej klasie. Ma wprawdzie wiele niedoróbek, jednak w ogólnym rozrachunku znajdziemy w nim więcej zalet niż wad. Wielu taksówkarzy przejechało Nubirą ponad 300 000 km. Co ciekawe – spore grono użytkowników nie żałuje dokonanego kiedyś wyboru. Parafrazując znane powiedzenie: Nubira jaka jest – każdy widzi. Linia nadwozia raczej nie porywa za serce, a jakość materiałów zastosowanych do wykończenia wnętrza odstaje nieco od konkurencji. Z drugiej jednak strony, jeśli ktoś zaakceptuje już cechy wizualne i namacalne, resztą z pewnością nie będzie rozczarowany. Kariera modelu rozpoczęła się w roku 1996 w Korei. Niespełna 12 miesięcy później samochód dotarł do Europy. W roku 1998 światło dzienne ujrzały pierwsze egzemplarze zbudowane na Żeraniu. Początkowo auto było oferowane w trzech wersjach nadwoziowych – hatchback, sedan, kombi. Po modernizacji przeprowadzonej w roku 1999, pięciodrzwiówka zniknęła z naszego rynku. W niektórych krajach model ten był oferowany. Ostatnia polska Nubira powstała w roku 2002, a w roku 2003 Daewoo wycofało ją w ogóle z oferty. Najtańsze Nubiry, jakie udało się nam odnaleźć w ogłoszeniach, kosztowały ok. 3 tysięcy złotych. 34 Za najdroższe trzeba zapłacić ok. 12 000 zł. Z technicznego punktu widzenia zarówno starsza, przedliftingowa generacja, jak i nowsza, poliftingowa są w gruncie rzeczy bardzo podobne. Plusem wersji zmodernizowanej jest jedynie nieco sztywniejsza charakterystyka zawieszenia i odrobinę lepsza trwałość podwozia. Wnętrze Nubiry jest bardzo podatne na zużycie. Wykładzina podłogowa bardzo źle znosi każde odkurzanie, tapicerka na drzwiach bocznych i fotelach łatwo się brudzi i ciężko czyści. Pozytywnie należy natomiast ocenić samą deskę rozdzielczą. Wykonano ją z miękkich materiałów, które w razie wypadku PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE Silnik Pojemność skokowa (cm³) Moc (KM/obr./min) Maks. mom. obr. (Nm/obr./min) V maks. (km/h) 1.6 1598 106/6000 145/3400 185 2.0 1998 136/5600 184/4000 195 0–100 km (s) 11,0 9,0 Zuż. pal.: trasa/miasto (l/100 km) Zbiornik paliwa (l) Obj. bagaż. sedan/kombi (dm³) Dł./szer./wys. (cm) sedan Dł./szer./wys. (cm) kombi 6,1/10,7 62 370/550 447/170/142 451/170/143 6,4/12,2 Masa własna sedan/kombi (kg) 1080/1140 1230/1285 produkty auto-tip dodatkowo chronią kierowcę i pasażera. Jeśli ktoś korzysta wyłącznie z centralnego zamka – musi się liczyć z tym, że „zapomniane” wkładki w drzwiach po pewnym czasie nie będą się nadawały do użytku. Samochód o wątpliwej urodzie, wykonany w typowo budżetowy sposób przez producenta artykułów AGD i RTV, nie będzie nigdy wzbudzał zainteresowania prawdziwego pasjonata motoryzacji. Ot – przedmiot codziennego użytku. Z drugiej jednak strony – wirtualne kluby użytkowników Nubiry, Lanosa i Matiza działają dość prężnie, a poziom kultury i merytoryczny na forach dyskusyjnych niejednokrotnie przewyższa ten, z którym spotykamy się na stronach użytkowników teoretycznie bardziej renomowanych marek. Deska rozdzielcza po liftingu jest bardziej rozbudowana, ma większe tarcze zegarów Na ilość miejsca nie można narzekać. Gorzej z jakością tapicerek. Z plastikowych klamek łuszczy się chromowana powłoka 35 produkty auto-tip DaEWOO NuBIra: historia modelu 1996: debiut modelu w trzech wersjach nadwozia. DaEWOO NuBIra: uKłaD hamuLcOWY Nubira sedan Nubira hatchback Podczas oględzin układu hamulcowego zauważyliśmy oberwaną masę bezwładnościową na półosi. Obcierała o stabilizator. Nubira kombi Bagażnik sedana ma pojemność 370/900 l, a hatchbacka - jeszcze mniej, bo 320/860 l. To trochę mało jak na auto rodzinne. Bagażnik kombi jest dla odmiany naprawdę duży - 550/1840 l. 1997: rozpoczęcie sprzedaży w Polsce. 1998: produkcja w Polsce. Przednie hamulce nie sprawiają większych problemów. Układ ABS działa poprawnie nawet w starszych egzemplarzach. 1999: modernizacja modelu (zdjęcie powyżej). Z tyłu mamy tarczobębny. Niestety - w opisywanym egzemplarzu zaciski były zapieczone, a szczęki wewnątrz bębna blokowały koło. 2003: koniec produkcji. 2003: nowa generacja modelu (już pod szyldem GM). 36 Ktoś naderwał gwint, w który wkręca się jedną ze śrub koła i zregenerował go zestawem „helicoil”. Przy ponownym montażu koła, śruby nie dało się łatwo wkręcić. Zajęło to kilka minut. auto-tip produkty AD elementy układu hamulcowego OfErta cZęścI uKłaDóW hamuLcOWYch aD OBEjmujE m.IN.: – klocki hamulcowe – szczęki hamulcowe – pompy hamulcowe DAEWOO NUBIRA - ZESTAWY ŁOŻYSK AD SILNIK 1.6 16V DO ROKU 1999 1.6 16V PO ROKU 1999 2.0 16V DO ROKU 1999 2.0 16V PO ROKU 1999 DAEWOO NUBIRA - KLOCKI HAMULCOWE AD PRZÓD TYŁ AD8324635 AD8324634 AD8324635 AD8324634 AD8324635 AD8324634 AD8324635 AD8324634 DAEWOO NUBIRA - HYDRAULIKA HAMULCOWA AD SILNIK 1.6 16V DO ROKU 1999 1.6 16V PO ROKU 1999 2.0 16V DO ROKU 1999 2.0 16V PO ROKU 1999 POMPA HAMULCOWA CYLINDEREK AD14372297* AD14372298** AD14195195 AD14372297* AD14372298** AD14195195 AD14372298 ! 5005309• 5001137•• 5005309• 5001137•• AD14372298 ! – tarcze hamulcowe – bębny hamulcowe – przewody hamulcowe SILNIK PRZÓD TYŁ 1.6 16V DO ROKU 1999 AD5 666081 - 1.6 16V PO ROKU 1999 AD5 666081 - 2.0 16V DO ROKU 1999 AD5 666081 AD5 445981 2.0 16V PO ROKU 1999 AD5 666081 AD5 445981 DAEWOO NUBIRA - SZCZĘKI HAMULCOWE AD SILNIK SEDAN KOMBI 1.6 16V DO ROKU 1999 AD5 393107 AD5 393198 1.6 16V PO ROKU 1999 AD5 393107 AD5 393198 2.0 16V szczęki do hamulca pomocniczego do tarczobębna 96496764 - fabryczne N3500909 - nipparts. DAEWOO NUBIRA - TARCZE HAMULCOWE AD SILNIK PRZÓD TYŁ 1.6 16V DO ROKU 1999 AD 672003 W AD672012 P 1.6 16V PO ROKU 1999 AD 672003 W AD672012 P 2.0 16V DO ROKU 1999 AD 672003 W AD672012 P 2.0 16V PO ROKU 1999 AD 672003 W AD672012 P W - WENTYLOWANE P- PEŁNE *BEZ ABS ** Z ABS ! BEZ ZBIORNICZKA. • ALUMINIOWE ŚREDNICA 20,6-GIRLING ••ŚREDNICA 17,5 DO ROKU 05.1998 BEZ ABS.-GIRLING DAEWOO NUBIRA - BĘBNY HAMULCOWE AD SILNIK PRZÓD DAEWOO NUBIRA - LINKI HAMULCOWE AD (TYP BĘBNY) 1.6 16V DO ROKU 1999 - 1.6 16V PO ROKU 1999 - SILNIK LEWA PRAWA 1.6 16V DO ROKU 1999 AD16 22012116 AD1622012117 1.6 16V PO ROKU 1999 AD16 22012116 AD1622012117 2.0 16V DO ROKU 1999 AD16 22012116 AD1622012117 2.0 16V PO ROKU 1999 AD16 22012116 AD1622012117 DAEWOO NUBIRA - LINKI HAMULCOWE AD (TYP TARCZE) SILNIK LEWA PRAWA 1.6 16V DO ROKU 1999 AD1622012118 AD1622012119 1.6 16V PO ROKU 1999 AD1622012118 AD1622012119 2.0 16V DO ROKU 1999 AD1622012118 AD1622012119 2.0 16V PO ROKU 1999 AD1622012118 AD1622012119 TYŁ AD3 371910 AD3 371910 Tylny układ hamulcowy DAEWOO NUBIRY Nubiry wyposażone w tarcze hamulcowe z tyłu posiadają tzw. tarczobębny. Wewnątrz tarcz znajdują się szczęki hamulca pomocniczego 37 produkty auto-tip Daewoo Nubira - zawieszenie Z awieszenie Daewoo Nubiry jest jej najsłabszą stroną. Nawet jeśli jest w idealnym stanie, wydaje się nieco zbyt miękkie i nie gwarantuje dobrego wyczucia nawierzchni. Dość szybko się także zużywa. Na naszych drogach średnio co 30–40 tys. km trzeba coś wymieniać. Niektórzy zdążyli się już przyzwyczaić do tego, że pod autem „zawsze coś stuka”. Zazwyczaj są to łączniki stabilizatora oraz elementy wahaczy. Na szczęście podwozie jest bardzo tanie w serwisowaniu. Wszystkie części zamienne bez problemu kupimy w sieci AD Polska. Dostępne są części oryginalne, najwyższej jakości zamienniki z linii AD, a także zamienniki innych producentów. Czasami ich jakość przewyższa nawet jakość elementów oryginalnych. Z przodu mamy popularny układ z kolumnami McPherson. Z tyłu – konstrukcję wielowahaczową. Przy okazji liftingu modelu zmodernizowano zawieszenie. Minimalnie zmieniono kształt wahacza, seryjnie pojawiły się amortyzatory gazowe, a także nowe, grubsze stabilizatory. Przedni ma średnicę 19 mm, a tylny 13 mm. Typową usterką podwozia Nubiry jest zacinanie się układu kierowniczego (brak efektu samopowracania kierownicy). Przyczyną jest uszkodzony wałek pośredni kolumny kierowniczej z krzyżakiem Zawieszenie przednie WAHACZ SWORZEŃ AD15 49598 TULEjA PRZEDNIA AD15 19519 AD15 33570 TULEjA TYLNA AD15 33571 ZAWIESZENIE PRZEDNIE Układ McPherson. W wahaczach można wymieniać zarówno sworznie jak i tuleje gumowe DAEWOO NUBIRA - ZAWIESZENIE PRZEDNIE AD SILNIK WAHACZ SWORZEŃ WAHACZA 1.6 16V DO ROKU 1999 AD15 49598 P AD15 49597 L AD15 19519 1.6 16V PO ROKU 1999 AD15 49291 P AD15 49290 L AD15 19519 2.0 16V DO ROKU 1999 AD15 49598 P AD15 49597 L AD15 19519 2.0 16V PO ROKU 1999 AD15 49291 P AD15 49290 L AD15 19519 TULEJKA WAHACZA PRZEDNIA AD15 33570 AD15 33570 AD15 33570 AD15 33570 TULEJKA WAHACZA TYLNA KOŃCÓWKA DRĄŻKA KIEROWNICZEGO ŁĄCZNIK STABILIZATORA PRZEDNI AD15 33571 AD15 59211 AD15 19559 AD15 33571 AD15 59211 AD15 19558 AD15 33571 AD15 59211 AD15 19559 AD15 33571 AD15 59211 AD15 19558 L-LEWY, P-PRAWY OfERTA CZĘśCI ZAWIESZENIA AD OBEjMUjE M.IN.: wahacze, elementy wahaczy, końcówki wahaczy, drążki kierownicze oraz końcówki drążków, amortyzatory, sprężyny, przeguby, osłony przegubów 38 DAEWOO NUBIRA - OSŁONY PRZEGUBÓW I PRZEGUBY AD SILNIK przegub zewnetrzny OSŁONA ZEWNĘTRZNA OSŁONA WEWNĘTRZNA 1.6 16V DO ROKU 1999 AD9 1511422 AD7 400260 AD7 407987 1.6 16V PO ROKU 1999 AD9 1511422 AD7 400260 AD7 407987 2.0 16V DO ROKU 1999 AD9 1511422 AD7 400260 AD7 407987 2.0 16V PO ROKU 1999 AD9 1511422 AD7 400260 AD7 407987 auto-tip produkty Zawieszenie tylne Z tyłu mamy układ wielowahaczowy. Na każde koło przypadają po dwa wahacze poprzeczne oraz jeden wzdłużny. Można wymieniać tulejki wahaczy DAEWOO NUBIRA - ZAWIESZENIE TYLNE AD SILNIK Tuleja gum.drążka przedniego zaw. tyłORYGINAŁ DAEWOO guma elastyczna stabiliz. tył ORYGINAŁ DAEWOO Tuleja gumowa drążka zawieszenia tył-fab. ORYGINAŁ DAEWOO Łącznik tylnego stabilizatora ORYGINAŁ DAEWOO 1.6 16V DO ROKU 1999 96308617 {6 szt.} 96297804- fabr. {2 szt.} 96308618 {2 szt.} 1.6 16V PO ROKU 1999 96308617 {6 szt.} 96297804- fabr. {2 szt.} 96308618 {2 szt.} 2.0 16V DO ROKU 1999 96308617 {6 szt.} 96297804- fabr. {2 szt.} 96308618 {2 szt.} 96300222{2 szt.} fabr. AD 15 492 98 HPS 2.0 16V PO ROKU 1999 96308617 {6 szt.} 96297804- fabr. {2 szt.} 96308618 {2 szt.} 96300222{2 szt.} fabr. AD 15 492 98 HPS Łącznik tylnego stabilizatora CZĘŚĆ AD L-LEWY, P-PRAWY DAEWOO NUBIRA - SPRĘŻYNY ZAWIESZENIA PRZÓD AD DAEWOO NUBIRA - SPRĘŻYNY ZAWIESZENIA TYŁ AD SILNIK SEDAN KOMBI SILNIK SEDAN KOMBI 1.6 16V DO ROKU 1999 AD44017703.1 AD44017703.1 1.6 16V DO ROKU 1999 AD44217703.2 AD44217708.2 1.6 16V PO ROKU 1999 AD44017703.1 AD44017703.1 1.6 16V PO ROKU 1999 AD44217703.2 AD44217708.2 2.0 16V DO ROKU 1999 AD44017704.1 AD44017704.1 2.0 16V DO ROKU 1999 AD44217704.2 AD44217708.2 2.0 16V PO ROKU 1999 AD44017704.1 AD44017704.1 2.0 16V PO ROKU 1999 AD44217704.2 AD44217708.2 DAEWOO NUBIRA - AMORTYZATORY DAEWOO SILNIK SEDAN PRZÓD TYŁ 1.6 16V 634094 L* 634093 P* 334210L 334209P 633203L* 633202P* 333255L 333254P 2.0 16V 634094 L* 634093 P* 334210L 334209P 633203L* 633202P* 333255L 333254P AMORTYZATOR TYLNY W ofercie AD dostępne są zarówno amortyzatory oryginalne, jak też zamienniki innych producentów, wyższej jakości * amortyzator olejowy, L-Lewy, P-Prawy 39 produkty auto-tip Daewoo Nubira - silniki 1.6 16V PaSEK rOZrZąDu, hYDrauL. rEguLacja ZaWOróW Silnik 1.6 16V jest najmocniejszą jednostką znaną z Lanosa. Cechą charakterystyczną jest kolektor ssący ze zmienną długością kanałów dolotowych (tzw. „baranie rogi”) 2.0 16V PaSEK rOZrZąDu, hYDrauL. rEguLacja ZaWOróW N abywca Nubiry ma do wyboru wyłącznie dwie, benzynowe wersje silnikowe o pojemności 1600 i 2000 ccm. Z racji porównywalnego – dość wysokiego zużycia paliwa (szczególnie w warunkach miejskich) polecamy model dwulitrowy, który przynajmniej jest dość dynamiczny i wystarczająco elastyczny. Obie jednostki wykonano w technice szesnastozaworowej. Obie mają pasek rozrządu, hydrauliczną kompensację luzu zaworowego, wielopunktowy wtrysk paliwa, aluminiowe kolektory ssące i sensory MAP zamiast przepływomierzy. Jak łatwo się można domyślić, tego rodzaju rozwiązania umożliwiają montaż prostych instalacji LPG – zdecydowana większość Nubir w Polsce jest już przerobiona na gaz. Jest rzeczą oczywistą, że z racji rozbudowanego układu dolotowego i przeciętnej jakości układu zapłonowego Nubira czasami „strzela” , ale na szczęście specjalnie jej to nie szkodzi. W skrajnych przypadkach dochodzi jedynie do uszkodzenia obudowy filtra powietrza. Dzieje się to jednak sporadycznie. Generalnie obsługa eksploatacyjna jednostki napędowej Nubiry sprowadza się do prostych czynności. Najważniejszą z nich jest wymiana rozrządu co 60 000–70 000 km (pasek, dwie rolki i pompa cieczy chłodzącej) i regularna wymiana oleju (najlepiej co 10 000– 15 000 km). Nie warto także żałować środków na dobre przewody zapłonowe i świece – przy LPG jest to po prostu obowiązek. Nubira w dobrych rękach potrafi przejechać bez remontu 300 000–400 000 km, a nawet więcej. Najstarszym egzemplarzom daleko do ideału – silniki pracują dość głośno, szarpią na wolnych obrotach, czasami gasną, ale – wciąż jeżdżą. Oczywiście większość ma już za sobą wymianę uszczelki pod głowicą lub regenerację czy wymianę głowicy oraz większe lub mniejsze problemy z układem wydechowym, który jest wręcz uczulony na LPG i szybko rdzewieje od środka. Generalnie rzecz biorąc, silniki Nubiry są jednak trwałe i stosunkowo tanie w eksploatacji. Silnik 1.6 (oznaczony jako E-TEC) bazuje na szesnastozaworówce z Opla Kadetta. Daewoo stosowało go początkowo w Nexii. Na potrzeby Lanosa i Nubiry przeszedł modernizację, którą przeprowadziła angielska firma Ricardo oraz Centrum Techniczne Daewoo w Monachium. Silnik dwulitrowy (D-TEC) powstał w General Motors Holden w Australii. WARTO WIEDZIEĆ W samochodach Daewoo Nubira występują dwa rodzaje cewek zapłonowych. Pierwsza, o numerze katalogowym oryginału 96253555 ma trzy piny w złączu. Druga cewka ma załącze z czterema pinami (numer oryginału 96350585) CEWKA Z TRZEMA PINAMI CEWKA Z CZTEREMA PINAMI SILNIKI – PODStaWOWE DaNE (OLEjE, LuZ ZaWOrOWY, PłYN chłODNIcZY, hamuLcOWY: Silnik 2.0 16V stosowany był także w modelu Leganza. jeśli zadbamy o układ zapłonowy, idealnie spisuje się na LPG 40 REG. ZAWORÓW 1.6 16V 2.0 16V OLEJ SILNIK. zalecana lepkość OLEJ SILNIK. min. param. jakości SJ/A2 - 96 SJ/A2 - 96 OLEJ SILNIK. ilość litrów (z filtrem) OLEJ PRZEKŁAD. (manual) parametry /ilość litrów PŁYN CHŁOD. ilość litrów 3,75 80W / 1.9 7,0 4,5 80W / 1.9 7,0 PŁYN HAM. DOT 3/4 DOT 3/4 auto-tip produkty ROZRZąDY, PASKI, POMPY CIECZY, TERMOSTATY, fILTRY, PRZEWODY ZAPŁONOWE DAEWOO NUBIRA - ZESTAWY ROZRZąDU INA SILNIK SKF INA 1.6 16V DO ROKU 1999 VKMA 90000 530 0332 10 1.6 16V PO ROKU 1999 VKMA 90000 530 0332 10 DAEWOO NUBIRA - TERMOSTATY 2.0 16V DO ROKU 1999 VKMA 05222 530 0049 10 SILNIK DAEWOO VERNET 4898.87 (wkład) 2.0 16V PO ROKU 1999 VKMA 05222 530 0049 10 1.6 16V ..... ..... 6502.88 (kpl. z obudową) 2.0 16V 4898.87 DAEWOO NUBIRA - PASKI ZĘBATE I ROLKI ROZRZąDU 6222.87.J (kpl. z obudową) 6502.88 6222.87.j DAEWOO NUBIRA - PRZEWODY ZAPŁONOWE AD SILNIK PASEK (GATES) NAPINACZ (INA) 1.6 16V DO ROKU 1999 5419XS 531 0213 30 1.6 16V PO ROKU 1999 5419XS 531 0213 30 2.0 16V DO ROKU 1999 5408XS 2.0 16V PO ROKU 1999 5408XS ROLKA (INA) 532 0194 20 532 0194 20 531 0054 30 532 0039 10 531 0054 30 532 0039 10 DAEWOO NUBIRA - PASKI OSPRZĘTU GATES SILNIK OZNACZENIE AD 1.6 16V DO ROKU 1999 SILNIK PASEK (GATES) AD6 44S 6PK1873 1.6 16V PO ROKU 1999 1.6 16V DO ROKU 1999 AD6 44S 6PK1873 2.0 16V DO ROKU 1999 1.6 16V PO ROKU 1999 AD6 47S 2.0 16V PO ROKU 1999 2.0 16V DO ROKU 1999 6PK1725 * 6PK1893 ** AD6 47S 2.0 16V PO ROKU 1999 6PK1725 * 6PK1893 ** fERROMAGNETYCZNE PRZEWODY ZAPŁONOWE AD (WERSjA PREMIUM W PUDEŁKACH) MAją 2 LATA GWARANCjI I IDEALNIE NADAją SIĘ DO DAEWOO NUBIRY *- +AC ( z klimatyzacją) **- -AC (bez klimatyzacji) DAEWOO NUBIRA - POMPY CIECZY AD SILNIK SEDAN 1.6 16V DO ROKU 1999 AD11 21104 1.6 16V PO ROKU 1999 AD11 21104 2.0 16V DO ROKU 1999 AD11 13815 2.0 16V PO ROKU 1999 AD11 13815 DAEWOO NUBIRA - fILTRY AD SILNIK FILTR POWIETRZA FILTR OLEJU FILTR PALIWA FILTR KABINY 1.6 16V DO ROKU 1999 AD18 9119303 AD18 82681 AD18 73016 AD18 642122 (TYLKO W WERSJI Z KLIMATYZACJĄ) 1.6 16V PO ROKU 1999 AD18 9119303 AD18 82681 AD18 73016 AD18 642122 (TYLKO W WERSJI Z KLIMATYZACJĄ) 2.0 16V DO ROKU 1999 AD18 9119303 AD18 82681 AD18 73016 AD18 642122 (TYLKO W WERSJI Z KLIMATYZACJĄ) 2.0 16V PO ROKU 1999 AD18 9119303 AD18 82681 AD18 73016 AD18 642122 (TYLKO W WERSJI Z KLIMATYZACJĄ) 41 produkty Nowa gama Podział produktów na dwa segmenty, nowe nazwy, ujednolicone opakowania i ich kolorystyka. Castrol wprowadził zmiany w gamie produktów specjalnych. P rodukty Castrol dzielą się obecnie na dwa segmenty – pierwszy to premium, z linią Advanced Performance, drugi podstawowy, z linią Protector. W każdym z nich znajduje się sześć grup produktów specjalnych, które wraz z nową klasyfikacją otrzymały ujednolicone nazewnictwo – w zależności od tego, do którego segmentu należą. Główną cechą, dzięki której rozróżniana jest przynależność produktu do danego segmentu, jest jednak nie nazwa, a kolor opakowania. Produkty premium mają opakowania w kolorze złotym, a podstawowe – zielone. Na opakowaniach produktów specjalistycznych pojawiły się również nowe 42 Grupa produktów Płyny chłodnicze Płyny hamulcowe Oleje do przekładni automatycznych Oleje do przekładni manualnych Oleje do przekładni głównych i mostów napędowych Smary etykiety. Dzięki nim klienci w prosty i intuicyjny sposób będą mogli znaleźć interesujący ich olej czy płyn. Na górze etykiety znajduje się ikona odpowiadająca konkretnemu zastosowaniu, pod którą zamieszczono krótki opis produktu. Ponadto każda grupa otrzymała swoją kolorystykę. Płyny chłodnicze mają niebieskie etykiety, hamulcowe – czarne, oleje do przekładni automatycznych – czerwone, a manualne szare. Z kolei oleje do przekładni głównych i mostów napędowych (np. dyferencjałów) zostały opatrzone etykietą w kolorze żółtym. Aby ułatwić wybór właściwego produktu, na samym dole etykiety, pod jego nazwą, zamieszczona została informacja o specyfikacjach oraz dopuszczeniach producentów. produktów specjalistycznych Castrol Segment premium Segment podstawowy Radicool React Transmax Syntrans Coolant Brake Fluid ATF Manual Syntrax Axle Premium Grease W odpowiedzi na potrzeby rynku Mając na uwadze prognozy i potrzeby rynku, w ofercie Castrol znajduje się olej przeznaczony do nowoczesnych dwusprzęgłowych skrzyń biegów. Według szacunków, w 2030 roku mają one stanowić zdecydowaną większość wśród skrzyń biegów, w jakie wyposażone będą nowe samochody. To specjalnie zaprojektowany do 6-biegowych dwusprzęgłowych skrzyń Audi, Forda, Volvo, Mitsubishi oraz Chryslera, a także odpowiedni do skrzyń koncernu VW olej Transmax Dual. produkty 43 produkty Permatex na warsztacie Profesjonalna chemia samochodowa Obecne wymagania serwisów samochodowych i mechaników narzucają producentom chemii samochodowej stosowanie najnowocześniejszych technologii i rozwiązań. O tym, że cały mechanizm jest tylko tak dobry, jak najsłabsze ogniwo, wielu użytkowników aut przekonało się zapewne nie raz. Wycieki oleju oraz innych płynów eksploatacyjnych z silnika to często zmora używanych samochodów. W spółczesne silniki montowane w samochodach posiadają coraz większą moc i są dużo bardziej obciążone aniżeli ich poprzednie wersje. Wyższe temperatury pracy oraz większe prędkości obrotowe silnika przekładają się bezpośrednio na wszystkie współpracujące z nim podzespoły i części, a w szczególności na uszczelki. Permatex – amerykański producent szerokiej oferty produktów chemii warsztatowej opracował kolejne nowe rozwiązania w kategorii płynnych uszczelniaczy, które gwarantują całkowitą szczelność podzespołów oraz niezawodność. leje O i uszczelniacze Nowoczesne oleje silnikowe i przekładniowe oraz inne płyny, jak na przykład ATF, stosowane w automatycznych skrzyniach biegów coraz częściej okazują się zbyt wymagające dla tradycyjnych uszczelek. Rozwiązaniem tych problemów jest nowej generacji płynny uszczelniacz elastomerowy, szczególnie odporny na oleje przekładniowe „Permatex Gear Oil Sealant” oraz „Permatex ATF Sealant” odpowiedni do tworzenia uszczelnień w automatycznych skrzyniach biegów. Stosowanie płynnych uszczelek pozwala uniknąć utrzymywania stanów magazynowych wielu różnych uszczelek tradycyjnych. Jeden produkt, zdolny do zastąpienia wielu innych, a ponadto całkowicie niezawodny, 44 często przewyższający parametrami uszczelki tradycyjne. Łatwość stosowania, niezawodność, uniwersalność to argumenty przemawiające za stosowaniem płynnych uszczelniaczy. Produktem szczególnie godnym polecenia jest „Permatex Right Stuff” – jednominutowy uszczelniacz elastomerowy w aplikatorze ciśnieniowym ułatwiającym nakładanie do tworzenia uszczelek w ciągu kilku minut. Uszczelniacz ten był testowany we flotach samochodowych w USA przez 5 000 000 km bez żadnego wycieku. Wszystkie wymienione produkty posiadają certyfikaty OEM wielu światowych producentów części i mogą być stosowane jako zamienniki oryginalnych części. Preparaty smarne Inną kategorią produktu, również niezbędną w każdym serwisie, są preparaty smarne do różnych zastosowań.„Permatex Ultra Slick” to 100% syntetyczny preparat smarny najwyższej jakości z zawartością PTFE, spełniający surową normę GC/LB (Automotive Service Classification GC-LB amerykańskiego instytutu NLGI dla smarowania łożysk i podwozi) przeznaczony do szerokiego zastosowania w smarowaniu i zabezpieczaniu urządzeń i mechanizmów pracujących w temperaturze do 232°C. Permatex Anti-Seize Lubricant – antyzatarciowy preparat smarny na bazie mieszaniny miedzi, aluminium oraz grafitu przeznaczony do ciężkich aplikacji, zapobiegający powsta- niu korozji, zatarciu lub zapieczeniu połączeń mechanicznych w trudnych warunkach oraz w temperaturze do 871°C. Produkt szczególnie zalecany do stosowania w przypadku połączeń mechanicznych oraz gwintowanych pracujących w trudnych warunkach pod dużym obciążeniem oraz w wysokiej temperaturze do 871°C. Zwiększa szczelność połączeń gwintowanych i równocześnie zapewnia bezpieczny późniejszy demontaż części. Zalecany szczególnie do gwintów świec zapłonowych, połączeń elementów układu wydechowego, elementów układu hamulcowego, szpilki montażowej głowicy i innych. Produkt występuje w dwóch postaciach – smaru oraz w aerozolu w zależności od rodzaju zastosowania. Emulsja do mycia Permatex Fast Orange – emulsja o zapachu pomarańczy do mycia mocno zabrudzonych rąk. Błyskawicznie usuwa najtrudniejsze zabrudzenia. Nie zawiera rozpuszczalników. Nie niszczy i nie wysusza skóry. Unikalna formuła z zawartością gliceryny, lanoliny oraz olejku jojoba skutecznie usunie każdy brud, pozostawiając dłonie czyste i nawilżone. Niezbędna w każdym serwisie. produkty 45 prezentacja Pomysł na cztery kółka O historii, dorobku i perspektywach rozwojowych tej rodzinnej firmy opowiada jeden ze współwłaścicieli – Piotr Bednarczyk. Od zarania Firma powstała w 1996 r. Początkowo głównym profilem jej działalności była sprzedaż części samochodowych. Szybki rozwój zaowocował powstaniem w 2000 r. drugiej placówki handlowej oraz podpisaniem umowy z AD Polska na dystrybucję części, a już rok później otwarciem nowoczesnego serwisu w Bełżycach. W 2001 r. serwis otrzymał autoryzację Autodistribution International (jako pierwsza placówka w woj. lubelskim). Współpraca z potentatami Jesienią tego samego roku (po przebytych szkoleniach technicznych) zostaliśmy autoryzowanym serwisem Valeo Clim Serwis oraz Valeo Expert. W 2007 r. przystąpiliśmy do sieci Bosch Automotive, a nieco później do Delphi Diesel Point. Od 2003 r. jesteśmy autoryzowanym serwisem gwarancyjnym akumulatorów Centra i Exide. Inwestujemy W roku 2010 przenieśliśmy się do nowej siedziby. Duży, nowoczesny obiekt to blisko 6600 metrów sześciennych kubatury i ponad 800 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej. Znalazła tu miejsce czterostanowiskowa hala napraw samochodów, stanowisko regulacji geometrii podwozia w technologii 3D, stanowisko napraw i obsługi klimatyzacji samochodowych, serwis opon, Okręgowa Stacja Kontroli Pojazdów, blacharnia i lakiernia, myjnia ręczna i bezdotykowa (otwarcie nastąpi w styczniu 2011 r.), przestronne i okazałe biuro obsługi klientów, a do tego ponad 150 metrów magazynu części zamiennych. Dla tej inwestycji udało się nam pozyskać dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 46 Tadeusz Bednarczyk Piotr Bednarczyk założyciel firmy współwłaściciel firmy W cyklu prezentacji firm, współpracujących z siecią AD, zapraszamy do PHU Bedmot, która działa w Bełżycach na Lubelszczyźnie. na lata 2007–2013 (działanie 1.2 Przedsiębiorczość i Innowacje). Ideą wzniesienia nowego obiektu było zagwarantowanie klientom pełnej obsługi pojazdów pod jednym dachem. Badając rynek, odkryliśmy ogromne zapotrzebowanie w naszym subregionie na taką inwestycję. W jednej rodzinie Pomimo dużej ilości obsługiwanych samochodów, staramy się bardzo indywidualnie podchodzić do każdego klienta. Dużą wagę przywiązujemy do dokładności i fachowości w każdej naprawie. Łatwiej nam dopilnować całości przedsięwzięcia, gdyż wciąż pozostajemy firmą rodzinną. Łączymy doświadczenie seniora i założyciela firmy Tadeusza Bednarczyka, ze świeżością i zapałem synów Grzegorza, Piotra i Pawła. Co prawda zatrudniamy już osiem osób na stanowiskach mechaników, elektroników, diagnostów, pracowników administracji, to jednak zarządzanie jest o tyle łatwiejsze, że każdy z nas odpowiada za jakiś wybrany segment działalności. Motto PHU Bedmot To motto brzmi: „W naszej pracy kierujemy się dobrem klienta i gotowi jesteśmy elastycznie dostosować swe działania do indywidualnych wymagań”. Łączymy więc te ce- chy, które – jak nam się wydaje – wpływają w głównej mierze na powodzenie naszego biznesu: szybkość obsługi i najwyższą rzetelność w wykonywanych naprawach. Nasza firma należy do europejskiej sieci niezależnych serwisów samochodowych. W ramach AD Serwis obsługujemy wszystkie marki pojazdów. Zapewniamy wysoką jakość, przystępne ceny oraz międzynarodową gwarancję na usługi. Potwierdzeniem dokonanych napraw i zamontowanych części jest wpis w książce serwisowej, która jest jednolita w całej sieci. Nasz serwis jest wyposażony w najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny i naprawczy. Naszym zdaniem trzeba podążać za rozwojem techniki samochodowej, inwestując w innowacyjny sprzęt najwyższej klasy. Ważnym czynnikiem jest też oczywiście szkolenie załogi. Bardzo pomocne są tu szkolenia organizowane przez AD Polska w ramach projektu współfinansowanego przez UE „Zwiększenie konkurencyjności niezależnego rynku motoryzacyjnego w Polsce”. Wyposażenie Jeśli chodzi o sprzęt, na szczególną uwagę w naszym serwisie zasługuje urządzenie do regulacji geometrii kół pojazdów w technologii 3D. Nasza firma jako jedna z pierwszych w Polsce została wyposażona w nowy model firmy Hunter WA-130. O potencjale serwisu decyduje m.in. wysoki standard wyposażenia prezentacja Fragment obiektu Bedmot AD Serwis w Bełżycach koło Lublina Dumni jesteśmy też z naszego serwisu opon, który dysponuje m.in. nowoczesną prostowarką do felg oraz ekologiczną myjką do kół Wulkan 300H, która pracuje z zamkniętym obiegiem wody. Jednak chyba najbardziej usatysfakcjonowani jesteśmy wyposażeniem Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów. Zainstalowano tam najbardziej innowacyjne urządzenia firmy Maha. Można wręcz powiedzieć, że jeszcze całkiem niedawno były one wystawiane jako absolutne nowości na targach we Frankfurcie, a teraz już pracują w naszym serwisie. Nie można też zapomnieć o stanowisku do testowania pomp i wtryskiwaczy systemów Common Rail – STPiW (wyprodukowanym przez poznańską firmę Auto-Elektronika Kędzia). Bardzo ważną dziedziną naszej działalności jest elektronika samochodowa. Dlatego nasz zakład jest wyposażony w testery diagnostyczne. Chyba najważniejszym z nich mi dekoracjami. Fachowość i profesjonalizm – to dla nas kluczowe określenia postawy mechaników, diagnostów i administracji z AD Serwis Bedmot. Międzynarodowa sława Wysoki poziom wykonywanych przez nas usług dotarł również poza granice kraju. Dzięki tej dobrej sławie firma Theodora Waltera ze Stuttgartu po zapoznaniu się z naszą ofertą i naszym potencjałem zleciła nam kompleksowe naprawy luksusowych aut sportowych. To sprawiło, że w podlubelskich Bełżycach mamy do czynienia z samochodami rzadko spotykanymi w Polsce, np. Maserati, Porsche, sportowymi Toyotami MR2. Ten niemiecki klient, niesłychanie wymagający Wszystko jest ważne Kompleksowość świadczonych przez nas usług gwarantujemy dzięki wprowadzonemu w 2008 r. systemowi samochodowej pomocy drogowej. Nowoczesna platforma na samochodzie Iveco 35C13 pozwala w bezpieczny sposób przewozić pojazdy osobowe i dostawcze, nawet poważnie uszkodzone i rozbite. W najbliższej przyszłości chcemy otworzyć ręczną myjnię, która będzie oferowała również kompleksowe czyszczenie i pranie tapicerki samochodowej, woskowanie lub polerowanie nadwozia. Opcjonalnie klient będzie mógł również skorzystać z całorocznej myjni bezdotykowej (w ogrzewanej hali!), o ile będzie miał ochotę sam zatroszczyć się o stan swojego samochodu. Inwestycjami objęliśmy także segment blacharsko-lakierniczy. Ponieważ rozbudowa tej sekcji wiąże się z dużymi nakładami finansowymi, zabiegamy o pozyskanie dodatkowych funduszy z Unii Europejskiej. Pracowite życie Obszerne i przyjazne wnętrze biura obsługi klientów jest KTS firmy Bosch, tester Delphi i CDIF. Ważne są też oczywiście urządzenia fabryczne, np. VAG do diagnozowania usterek elektronicznych w samochodach Volkswagen, Audi, Seat i Skoda. Możemy pochwalić się też nowoczesną stacją roboczą do obsługi klimatyzacji samochodowych Valeo Clim Pro. Najważniejsi są ludzie i zarazem dbający o każdy detal, okazał się bardzo potrzebny dla rozwoju segmentu blacharsko-lakierniczego w naszej firmie i dla podniesienia tego działu na jeszcze wyższy poziom. Zlecenia ze Stuttgartu okazały się dla nas czynnikiem szalenie dopingującym i motywującym do nieustannego samodoskonalenia. Okazało się też, że jesteśmy w stanie przekonać do siebie np. klienta z Berlina, który, kiedyś okazjonalnie korzystając z naszych usług, tak polubił ten warsztat, że raz na rok przyjeżdża do Bełżyc serwisować swój pojazd. Jedyny poważny minus, jaki pociąga za sobą prowadzenie takiej firmy, to chroniczny brak wolnego czasu. Ale ten problem dotyczy chyba wszystkich przedsiębiorców, którzy poważnie myślą o swoim biznesie. Czas wolny w całości poświęcamy swoim rodzinom. Na zakończenie bardzo gorąco zapraszamy do naszego serwisu Bedmot codziennie od godz. 8 do 18, a w soboty od 8 do 15. Przeglądy rejestracyjne w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów można wykonywać od poniedziałku do piątku od 7 do 21, w soboty od 8 do 15. Sklep jest czynny od 7 do 21, w soboty od 8 do 15. Nasz adres: 24-200 Bełżyce, ul. Przemysłowa 30B, telefon 81 517 21 02, Internet www.bedmot.pl. Zaś przede wszystkim do dyspozycji klientów stawiamy zespół wysoko wykwalifikowanych mechaników oraz doświadczony nadzór techniczny, bez którego wszystkie te urządzenia byłyby tylko ładnie wyglądający- 47 produkty Dodatki do paliw Xeramic W październiku firma Xeramic wprowadziła szereg zmian w popularnej na polskim rynku linii dodatków do paliw. Przede wszystkim zmienione zostały opakowania dodatków. wiąże i usuwa wodę. Regularne stosowanie dodatku zapewnia optymalną pracę układu paliwowego i w efekcie idealną pracę samochodu. Jest bezpieczny dla katalizatorów spalin. W celu utrzymania układu zasilania paliwem w optymalnym stanie zaleca się regularne stosowanie dodatku przy każdym tankowaniu. Zawartość opakowania 250 ml wystarcza na około 60 litrów benzyny. Xeramic Czyści Wtryskiwacze Benzyny N owe butelki mają bardziej ergonomiczny kształt, ułatwiając wlanie dodatku do baku paliwa. Nowe dodatki wyróżniają bardziej kolorowe, czytelne i przykuwające uwagę etykiety. Dzięki odpowiednio dobranej kolorystyce etykiet oraz wprowadzeniu kolorowych korków, rozróżnienie poszczególnych dodatków jest teraz znacznie łatwiejsze. eramic Antyżel do X Diesla Na tym jednak nie koniec zmian. Szeregi linii dodatków do paliw Xeramic zasilił nowy produkt – Xeramic Antyżel do Diesla. Preparat chroni olej napędowy przed żelowaniem (wytrąceniem się parafiny) w niskich temperaturach. Zabezpiecza olej napędowy nawet do temperatury -40˚C (przy połączeniu z dobrym paliwem zimowym). Producent zaleca stosowanie dodatku już od okresu jesiennego przy każdym tankowaniu. Zawartość opakowania (250 ml) wystarcza na 60 l paliwa. Oprócz Xeramic Antyżel do Diesla w skład linii dodatków do paliw Xeramic wchodzą: Xeramic Dodatek do Diesla Dodatek do oleju napędowego, który czyści i chroni cały układ paliwowy. Usuwa brud, wszelkiego typu osady i jednocześnie wiąże i usuwa wodę. Preparat chroni cały układ 48 paliwowy przed korozją. Zawiera specjalny dodatek polepszający smarowanie. Jest odpowiedni do wszystkich typów silnika Diesla (z turbodoładowaniem i bez). W celu utrzymania układu zasilania paliwem w optymalnym stanie zaleca się regularne stosowanie dodatku przy każdym tankowaniu. Zawartość opakowania 250 ml wystarcza na około 60 litrów paliwa. eramic Czyści X Wtryskiwacze Diesla Specjalny dodatek do oleju napędowego skutecznie i trwale czyszczący wtryskiwacze. Wewnętrzne zanieczyszczenia w silniku Diesla mogą powodować powstawanie różnych niebezpiecznych osadów, takich jak parafina czy nadmiar wody. Preparat Xeramic Extra Cleaner likwiduje przyczyny tych objawów, a także doskonale czyści i smaruje cały układ paliwowy, zapobiega jego korozji oraz zwiększa liczbę cetanową paliwa. Regularnie jego stosowanie co 10 000 km pozwala na utrzymanie wtryskiwaczy w doskonałym stanie i gwarantuje uzyskanie optymalnych parametrów silnika. Zawartość opakowania wystarczy na około 60 litrów paliwa. Xeramic Dodatek do Benzyny Dodatek do benzyny, który czyści i chroni cały układ paliwowy. Całkowicie usuwa brud, wszelkiego typu osady i jednocześnie Specjalny dodatek do benzyny trwale czyszczący i chroniący wtryskiwacze benzyny oraz gaźnik. Wewnętrzne zanieczyszczenia w silniku pochodzące z benzyny mogą w dużej mierze powodować odkładanie się różnych osadów we wtryskiwaczach benzyny lub gaźniku. Regularne stosowanie preparatu Xeramic co 10 000 km pozwala na bezawaryjną eksploatację silnika, a także ułatwia jego rozruch, skutecznie czyści i smaruje cały układ paliwowy, przywraca moc i przyspieszenie oraz zmniejsza zużycie paliwa. Pozwala tym samym na utrzymanie wtryskiwaczy benzyny oraz gaźnika w doskonałym stanie i gwarantuje związane z tym uzyskanie optymalnych parametrów pracy silnika. Zawartość opakowania 250 ml wystarcza na około 60 litrów benzyny. Xeramic LPG Dodatek do Benzyny Wysokiej jakości środek czyszczący układ paliwowy samochodów zasilanych LPG. Specjalne dodatki zawarte w preparacie zapobiegają starzeniu się benzyny w baku i układzie paliwowym oraz skutecznie usuwają wszelkie zanieczyszczenia. Produkt powoduje wyraźnie zauważalną stabilizację pracy silnika, ułatwia przejście zasilania z benzyny na LPG, zmniejsza zużycie benzyny, zapobiega utracie mocy i ogranicza emisję szkodliwych gazów w spalinach. Preparat jest stosowany do wszystkich silników benzynowych z gaźnikiem lub wtryskiem benzyny (także z turbodoładowaniem). Jest bezpieczny dla katalizatorów. Zawartość opakowania 250 ml wystarczy na około 60 litrów benzyny. produkty 49 produkty Ćwierć wieku tłumienia drgań Głośne wibracje i skrócona żywotność przekładni, znacznie zmniejszony komfort jazdy oraz hałas uniemożliwiający prowadzenie rozmowy w pojeździe, to tylko niektóre ze skutków drgań skrętnych silnika, z którymi musiałby się pogodzić przemysł motoryzacyjny, jeżeli nie dysponowałby odpowiednimi elementami tłumiącymi w układzie przeniesienia napędu. Dwumasowe koło zamachowe LuK świętuje swoje dwudziestopięciolecie. J edna z przyczyn wywołujących drgania skrętne, to efekt okresowego ruchu czterotaktowego silnika spalinowego, który wskutek zapłonu w komorze spalania cylindra prowadzi do nieregularności obrotu wału korbowego. Układ przeniesienia napędu, jako zespół wpadający w drgania i posiadający charakterystyczną własną częstotliwość, jest współodpowiedzialny za przemianę nieregularności obrotowych silnika w drgania skrętne. Rosnąca potrzeba zajęcia się tą tematyką wynikała z tendencji rozwojowej, zapoczątkowanej w latach osiemdziesiątych, obejmującej optymalizację tarcia w układzie przeniesienia napędu i zwiększanie jego efektywności. Współczesne silniki wysokoprężne z bezpośrednim wtryskiem stawiają jednakże projektantom nowe wyzwania od ponad dwudziestu lat. Wraz ze wzrostem momentu silnika, optymalizacja jednostki napędowej skutkowała również wzrostem tak zwanych „drgań przekładni”. Zwłaszcza silniki wysokoprężne 50 o dużych momentach obrotowych generują dodatkowe drgania skrętne, które są słyszalne jako huk dobiegający z nadwozia pojazdu. Eliminacja tych negatywnych skutków ubocznych, poprzez znalezienie rozwiązania redukującego drgania, stanowiła więc ważne zadanie, przed którym stanęli inżynierowie przemysłu motoryzacyjnego. Pogromca drgań Do czasu uruchomienia seryjnej produkcji dwumasowego koła zamachowego (DKZ) w 1985 roku, opracowanego przez specjalistów z dziedziny sprzęgieł i przekładni firmy LuK, będącej częścią Grupy Schaeffler, do redukcji drgań skrętnych wykorzystywano tarcze sprzęgieł z tłumikami drgań. Wprowadzenie dwumasowego koła zamachowego wyznaczyło nowe standardy w dziedzinie ograniczenia hałasów i tłumienia drgań w układzie przenoszenia napędu. Zamiast sztywnego koła zamachowego umieszczonego pomiędzy silnikiem i przekładnią, zastosowano koło zamachowe podzielone na dwie masy. Konstrukcja DKZ pozwoliła na zamachowe rozdzielenie masy pierwotnej po stronie silnika od masy wtórnej po stronie przekładni. Masy te są połączone ze sobą za pomocą sprężynowego układu tłumiącego. Jądrem dwumasowego koła zamachowego są tak zwane sprężyny łukowe. Są one zdecydowanie dłuższe niż sprężyny stosowanego wcześniej tłumika drgań zintegrowanego w sprzęgle i dzięki temu mogą izolować pojawiające się drgania bardziej skutecznie. DKZ firmy LuK zapewnia po raz pierwszy zmniejszenie prędkości krytycznych do poziomu poniżej obrotów jałowych, umożliwiając w ten sposób skuteczne tłumienie powstających w silniku drgań. Znaczący wzrost komfortu jazdy przełożył się na szyb- produkty kie uznanie DKZ za „pogromcę” drgań układu przeniesienia napędu. Ekonomia na plus Od dłuższego czasu uwaga koncentruje się na innym pozytywnym aspekcie stosowania DKZ, które oprócz wysokiego komfortu jazdy, umożliwia eksploatację pozwalającą zredukować zużycie paliwa, co znacząco przyczynia się do zmniejszenia emisji CO2. Wraz z rozpoczęciem seryjnej produkcji DKZ przed 25 laty, firma LuK ogłosiła nową erę w technice przeniesienia napędu. Entuzjazm, z jakim powitano DKZ, nie zmniejszył się – w dalszym ciągu cieszy się coraz większą popularnością, i to nie tylko z uwagi na wzrost momentów obrotowych montowanych silników. Dzięki nieustannemu dalszemu rozwojowi, dopasowanie DKZ do nowoczesnych układów przeniesienia napędu nie stanowi problemu. DKZ, opracowane pierwotnie do silników o wysokich osiągach, stało się również standardem w klasie samochodów kompaktowych. Wiodący producenci samochodów na całym świecie wykorzystują skuteczne tłumienie drgań zapewniane przez DKZ. Z tego komfortowego rozwiązania korzysta co trzeci samochód osobowy w Europie. DKZ przyczynia się także w istotny sposób do zmniejszenia zużycia paliwa i emisji CO2, jak również do wzrostu komfortu wymaganego obecnie od pojazdów użytkowych. Innowacji ciąg dalszy Firma LuK dokonała ważnej innowacji, integrując w dwumasowym kole zamachowym odśrodkowy tłumik drgań typu wahadłowego. Ten kamień milowy w historii rozwoju tłumienia drgań otworzył nowe możliwości w zakresie poprawy komfortu oraz obniżenia zużycia paliwa i emisji spalin. Dzięki zastosowaniu w DKZ odśrodkowego tłumika drgań typu wahadłowego, zbędny staje się konwencjonalny wewnętrzny tłumik drgań. Adaptujący się do obrotów tłumik, pozbawiony drgań własnych, jest montowany na kołnierzu DKZ. Sztywność efektywna wahadła powstaje na skutek działania siły odśrodkowej podczas pracy. Wybrana kolejność wzbudzania (na przykład, częstotliwość zapłonu silnika) może być w ten sposób skutecznie wytłumiona po dokonaniu stosownych regulacji. W celu zmniejszenia drgań układu przeniesienia napędu o ponad 60 procent wystarczy wahadło o masie jedynie jednego kilograma. Podstawowa redukcja drgań w DKZ realizowana jest w dalszym ciągu przez układ sprężynowo-masowy, zaś pozostałe drgania są tłumione poprzez redukcję częstotliwości zapłonu silnika. Idea zastosowania odśrodkowych tłumików drgań typu wahadłowego nie jest nowa. Tłumiki takie były stosowane w konstrukcjach lotniczych przez kilka dziesięcioleci. Rozwiązanie takie przestało być wykorzystywane w aplikacjach lotniczych około pięciu lat temu, z uwagi na dużą wymaganą masę wahadła (około 5 kilogramów) oraz złożoności silników. Dopiero połączenie odśrodkowego tłumika drgań typu wahadłowego z nowoczesnym dwumasowym kołem zamachowym pozwoliło na praktyczne zastosowanie rozwiązania w układzie przeniesienia napędu. DKZ z odśrodkowym tłumikiem drgań typu wahadłowego zadebiutowało w roku 2008 wraz z wypuszczeniem nowych modeli samochodów BMW, 330 d i 320 d Efficient Dynamics Edition, które charakteryzował niespotykany dotąd komfort jazdy nawet przy niewielkich prędkościach obrotowych. Zastosowanie DKZ do silników o mniejszych momentach obrotowych oraz w mniej skomplikowanych technicznie pojazdach jest jak najbardziej sensowne. Do tej pory na rynku tym dominowały tarcze sprzęgieł ze zintegrowanymi tłumikami drgań. ZMartDamp, ekonomicznie zoptymalizowane DKZ dla małych samochodów, oznacza w przyszłości znaczący wzrost komfortu jazdy również w tym segmencie pojazdów. Ćwierć wieku historii – jak dla produktu w dynamicznie zmieniającym się rynku motoryzacyjnym o krótkich seriach produkcyjnych, to długi czas. Nie oznacza to jednak zbliżającego się końca historii sukcesu DKZ. Możliwości dalszego rozwoju i stałego dopasowywania się do nadchodzących wymagań są wielotorowe. Grupa Schaeffler produkuje ponad sześć milionów dwumasowych kół zamachowych rocznie w Niemczech, na Węgrzech i w Chinach. Trzy lata temu zakład produkcyjny opuściło 50-milionowe DKZ. 51 sport Fot.: Shutterstock.com Kart! 52 Adrenalina, zabawa i moc niezapomnianych wrażeń, także tych sportowych. Od tej dyscypliny zaczynał pierwszy polski kierowca Formuły 1 – Robert Kubica. Podobno był tak dobry, że nawet kiedy koledzy z klubu pozamieniali mu dla żartów pedały gazu i hamulca, nie dał im żadnych szans i wygrał. Mowa oczywiście o kartingu. Sporcie, który przez wiele lat był w Polsce jedynym sportem motorowym dostępnym dla młodzieży, a nawet dzieci. T a wspaniała dyscyplina obchodziła 6 listopada swoje 50-lecie. Uroczystości odbyły się w Kielcach, były gratulacje i przemówienia. Przewodniczący Głównej Komisji Sportu Kartingowego, Edward Surmacz, w swoim wystąpieniu podsumował wieloletnią tradycję polskiego kartingu, przedstawił rozwój oraz rolę, jaką spełniła ta dyscyplina. Rzeczywiście, przez ostatnie pół wieku zmieniło się bardzo wiele. Czasy, w których młodzież sama budowała pojazdy na kształt gokartów, powoli odchodzą do lamusa. Oczywiście miało to swoje dobre strony – praca i trudności ze zdobyciem materiałów uczyły zawodnika pokory i budowały więź z pojazdem, jednak w nowoczesnym sporcie nie ma miejsca na sentymenty. Jeśli chce się robić postępy i osiągać dobre wyniki, trzeba korzystać z nowoczesnego sprzętu. Warto przyjrzeć się trochę bliżej, jak to wszystko się zaczęło, dokąd zmierza i z jakimi problemami się boryka. Trochę historii Podobno pierwowzorem kartingu były zabawy amerykańskich lotników wojskowych. Aby umilić sobie czas pomiędzy kolejnymi sport lotami bojowymi i choć na trochę zapomnieć o wojennej rzeczywistości, urządzali wyścigi na terenie lotnisk. Używali do tego celu małych wózków, które konstruowali z pomocą samolotowych mechaników. Prawdopodobnie stąd pochodzi nazwa dzisiejszych małych pojazdów „go-kart”. Zlepka tych dwóch angielskich wyrazów oznacza „jedź wózku”. Kilka lat po zakończeniu II wojny światowej mechanik Arthur Ingels skonstruował pierwszego cywilnego gokarta wyposażonego w silnik spalinowy. Jednostka napędowa pochodziła od kosiarki i dysponowała mocą 1,85 kW. Ciekawe rozwiązanie zastosowano w układzie hamowania – kart był wyposażony tylko i wyłącznie w hamulec ręczny. Nowatorski pojazd zaprezentowano podczas wyścigów samochodowych w Pomona. Pomysł okazał się przysłowiowym „strzałem w dzie- siątkę”. Pierwsza wytwórnia kartów, założona przez Duffy’iego Livingstone’a, nie mogła nadążyć z realizacją zamówień, które z czasem osiągnęły liczbę kilkudziesięciu tysięcy. Małe, szybkie i zwrotne pojazdy podbiły serca Amerykanów. Zwłaszcza młodzież, która nie osiągnęła jeszcze wieku uprawniającego do otrzymania prawa jazdy, chwaliła sobie karty, na które niepotrzebne były żadne zezwolenia. 53 sport Karting traktowany jest jako sport młodzieżowy, pozwalający nabrać obycia z pojazdem, odpowiednich nawyków podczas jazdy oraz umiejętności koniecznych podczas późniejszej przygody z prawdziwymi samochodami. Poza niesamowitą frajdą pełni więc on ważną rolę szkoleniową. Kilkanaście miesięcy po wspomnianej prezentacji, w 1958 roku, pierwsze gokarty trafiły z USA do Wielkiej Brytanii, a stamtąd do innych państw europejskich. Popularność małych pojazdów spowodowała powstanie wielu firm specjalizujących się w ich produkcji. W Polsce o gokartach usłyszano dzięki magazynowi „Motor”. Na łamach tygodnika podano informację na temat popularności kartingu w innych państwach. Zainicjowano też budowę pierwszych polskich gokartów. Pierwsze zawody kartingowe odbyły się 22 lipca 1960 roku na stadionie sportowym w Chorzowie. Nowa dyscyplina szybko zyskała rzeszę wielbicieli, nie tylko wśród młodzieży. W 1968 roku w ramach zajęć technicznych uczniowie techników budowali gokarty, na których brali później udział w wyścigach. Ministerstwo Oświaty i Wychowania szybko dostrzegło zalety wychowawcze kartingu. W 1975 roku zalecono karting do popularyzacji w ramach zajęć poza- 54 lekcyjnych. Uczniowie ochoczo włączyli się do tej inicjatywy. Dzięki tak dużemu zainteresowaniu, w tym samym czasie, Polski Związek Motorowy zawarł porozumienie w sprawie rozwoju kartingu ze Szkolnym Związkiem Sportowym i Związkiem Harcerstwa Polskiego. Zakupiono 150 kartów przeznaczonych dla szkół. W związku z tak dużą popularnością kartingu na świecie w 1962 roku w Międzynarodowej Federacji Samochodowej FIA powołano Międzynarodową Komisję Kartingową – CIK. Jej członkowie opracowali regulaminy dotyczące sportu kartingowego, które obowiązywały na całym świecie. W 1997 roku przekształcono ją w Światową Federację Kartingową – FMK, jednak trzy lata później powrócono do nazwy CIK-FIA. Federacja ta obecnie zrzesza ponad 75 krajów. W Polsce w 1975 roku powstała samodzielna Główna Komisja Sportu Kartingowego ZG PZM, która zarządza tą dyscypliną. R ewolucja w konstrukcji Przez lata także same gokarty przeszły ewolucję. Z prostych, niezabudowanych wózków stały się naprawdę szybkimi, małymi rajdówkami. Rama nadwozia zrobiona jest z rur wykonanych ze stali magnetycznej. Pojazd wyposażony jest w zderzak przedni (ostatnio coraz częściej także i tylny), osłonę kolumny kierowniczej, na której zawodnicy umieszczają swój numer startowy, gładką podłogę z zabezpieczeniem przed ześlizgnięciem się nogi kierowcy, fotel zapewniający dobre trzymanie w zakrętach. Jego najważniejszą częścią jest oczywiście silnik. Pojemność zależy od klasy, w której startuje dany zawodnik, a na zawodach używane są tylko silniki dwusuwowe. Ciekawym rozwiązaniem jest resorowanie pojazdu – jako że kart Niestety, pomimo sporego zainteresowania ludzi kartingiem, nie rozwija się on w naszym kraju tak szybko jak kilkadziesiąt lat temu. Brakuje torów z prawdziwego zdarzenia, na których zawodnicy mogliby trenować, a działacze Tekst: Łukasz Pieńkowski ck.com Perspektywy W Junior Rok mieliśmy naszego zawodnika na podium. Trzecie miejsce wywalczył Tomek Grygiel, czwarty był Michał Grzyb. Ostatni występ naszych zawodników w Lonato potwierdza to, że polscy rokkerzy to ścisła czołówka i będą się liczyć na nadchodzących zawodach finałowych. Takich informacji możemy znaleźć naprawdę dużo. Szkoda, że o zawodnikach zdobywających wysokie lokaty w międzynarodowych zawodach mówi się tak mało. Zainteresowanie mediów ich nazwiskami mogłoby przyciągnąć do polskiego kartingu potrzebnych sponsorów. Opisane wyżej problemy nie pozwalają, zarówno dyscyplinie, jak i zawodnikom, rozwinąć skrzydeł i sprawić, że będzie on równie popularny jak piłka nożna lub skoki narciarskie. Świetnym pomysłem było stworzenie teamu kartingowego Roberta Kubicy. Popularność tego zawodnika może zdziałać naprawdę wiele dobrego. Także fakt, że nazwa mistrzostw Polski zawiera w sobie nazwę sponsora (Brigs&Statton), może sugerować, że w sferze promocji gokartów coś drgnęło. Miejmy nadzieję, że ta dyscyplina zapisze w swojej historii jeszcze wiele kart, równie pięknych jak te z jej początków w naszym kraju. uttersto nie może mieć zawieszenia kół, resorowanie odbywa się tylko poprzez uginanie się opon. Zazwyczaj stosuje się tak zwane „slicki”, czyli opony o gładkiej nawierzchni, bez bieżnika. Tylko przy deszczowej pogodzie lub mokrej nawierzchni stosuje się ogumienie z nacinanym bieżnikiem. Karting traktowany jest jako sport młodzieżowy, pozwalający nabrać obycia z pojazdem, odpowiednich nawyków podczas jazdy oraz umiejętności koniecznych podczas późniejszej przygody z prawdziwymi samochodami. Poza niesamowitą frajdą pełni więc on ważną rolę szkoleniową. organizować profesjonalne zawody. Najdłuższy tor znajduje się w Poznaniu – prawie 1500 m. Pozostałe 10 torów (Biłgoraj, Bydgoszcz, Gostyń, Koszalin, Lublin, Radom, Sosnowiec, Suwałki, Szczecin, Zielona Góra) jest znacznie krótszych. Ich długość nie przekracza 1000 m. Oczywiście istnieje wiele innych, mniejszych „torów”, jednak są to raczej miejsca otwarte sezonowo, w których za pieniądze mogą dla rozrywki pojeździć osoby na co dzień z kartingiem niezwiązane. Kolejnym problemem, z którym boryka się wielu zawodników, są finanse. Koszt jednego sezonu (składającego się zazwyczaj z 8 rund) to wydatek rzędu 30–40 tysięcy złotych. Łatwo sobie wyobrazić, że niewiele osób stać na taki wydatek. Z tego powodu wielu utalentowanych zawodników nie wychodzi poza sferę hobbystyczną. To duża strata, ponieważ, jak pokazał nam przykład Roberta Kubicy, na kartingu można wychować naprawdę obiecujących kierowców, odnoszących sukcesy w rajdach czy wyścigach. Ojciec Roberta postawił wszystko na jedną kartę i jego syn odniósł sukces. Gdyby nie jego upór i determinacja, pewnie nadal czekalibyśmy na pierwszego Polaka w Formule 1. Jednak niewiele osób stać na tak odważny krok, tak samo, jak niewielu rodziców stać na finansowanie kariery kartingowej dziecka z własnej kieszeni. Rozwiązaniem tego problemu byłoby pozyskanie sponsorów, niestety, w tej kwestii pojawia się kolejny problem polskiego kartingu – mała popularność medialna tego sportu. Na próżno szukać w telewizji czy popularnej prasie informacji na temat wyścigów, zawodników czy dostępnego sprzętu. Sprawia to, że sponsorzy nie są zainteresowani inwestowaniem pieniędzy w sport, o którym się nie mówi. Po co płacić za rek lamę, której nikt nie zobaczy? Na stronie PZN w relacji z finałowej rundy pucharu jesieni (Trofeo d’Autunno) możemy przeczytać: W Mini Rok zwyciężył polski zawodnik Piotr Parys, który zakończył ten puchar w ogólnej punktacji na drugim miejscu. W seniorskiej klasie ROK zwyciężył także polski kierowca, Hubert Cebulski. Fot.: Sh Fot.: Shutterstock.com sport 55 produkty Nowy katalog MONROE 2011 Firma Tenneco Inc., producent amortyzatorów Monroe ®, wydał nowy katalog Monroe 2011. Zawiera on 122 nowe referencje amortyzatorów oraz 55 nowych referencji zestawów montażowych. N owy katalog Monroe ® prezentuje pełną ofertę produktów firmy Tenneco na niezależny rynek motoryzacyjny. Obejmuje: Monroe ® Reflex, Monroe ® Original, Monroe ® Adventure, Monroe ® Quickstrut, Monroe ® CCES, Monroe ® Mounting, Protection i Magic Camber Kit. Monroe ®, oferuje aplikacje dla wszystkich typów pojazdów – od osobowych i SUV-ów do lekkich samochodów dostawczych i pojazdów typu off-road. Poza rozszerzoną ofertą do samochodów europejskich i amerykańskich, Monroe ® rozszerzyło także zakres aplikacji do samochodów japońskich i koreańskich. Amortyzatory Monroe ® jest pierwszym na rynku producentem amortyzatorów, który wprowadza następujące referencje: Alfa Romeo Mito, Audi A5, Audi Q5, Dacia Sandero, Ford Fiesta (po 2008), Ford Kuga i Volvo V70 III. Pojazdy określone jako aplikacje popularne na rynku części zamiennych w przyszłości są również zawarte w katalogu: Fiat 500, Mercedes A klasy W169, Ford Fiesta po 2008 roku, Mini, nowe Mini po 2006 r. i Peugeot 207. Monroe ® oferuje również produkty do następujących samochodów japońskich i koreańskich: Chery A5, Fora, Elara, Speranza, Daewoo: Kalos, Lacetti, Matiz III, Nubira III; Hyundai: Accent, Matrix, Trajet, Tucson, Kia Rio, Kia Sportage, Mazda 2, 5; Nissan: Micra, X-Trail, Subaru, Justy, Suzuki: Alto, Ignis oraz Toyota: Avensis, Aygo, Yaris. 56 Testery, narzędzia montażowe i inne usługi Aby podkreślić rolę Tenneco jako dostawcy kompletnych rozwiązań, oferta produktów Monroe ® została uzupełniona o tester zawieszenia, narzędzia montażowe oraz inne usługi. W ramach specjalnego wsparcia dla mechaników, katalog zawiera ilustracje obrazujące najczęstsze przyczyny reklamacji – takie jak wycieki oleju lub odgłosy stukania amortyzatorów – wraz z rekomendacjami, jak ich uniknąć podczas montażu. Ponadto, katalog zawiera dodatkowe materiały marketingowe, promocyjne i przedstawia program Tenneco „Tenneco Train the Trainers” (4T), który obejmuje szkolenia dla mechaników, sprzedawców i dystrybutorów. Jako jeden ze światowych liderów w zakresie kontroli trakcji i dostawca OE do wielu najlepiej sprzedających się modeli samochodów, Monroe ® zapewnia OE doświadczenie na rynku wtórnym. Nowy katalog pokazuje rosnące zainteresowanie Tenneco przeniesieniem swojego doświadczenia OE na niezależny rynek części zamiennych. Zaawansowane kluczowe technologie OE Monroe ®, jak np. CES (stale kontrolowana siła tłumienia), półaktywny system zawieszenia, który osiąga optymalną równowagę pomiędzy komfortem jazdy i prowadzeniem samochodu, są dostępne dla europejskiego rynku części zamiennych. Odpowiednikiem na rynku części zamiennych jest Monroe ® CCES. Ze względu na obecność Tenneco na rynku OE, wszystkie amortyzatory Monroe ® są częściami zamiennymi zgodnymi z wymogami gwarancyjnymi producentów samochodów, jak zdefiniowano w rozporządzeniu Komisji Europejskiej (WE) 1400/ 2002, znanym jako Dyrektywa GVO Potwierdzenie Jakości. Tenneco oferuje trzyletnią gwarancję na produkty Monroe ® Reflex, Monroe ® Quick Strut i Monroe ® Sprężyny i dwuletnią gwarancję na wszystkie pozostałe produkty Monroe ®. Nowy Katalog Monroe ® jest teraz dostępny w całej Europie. Wersja on-line jest dostępna pod adresem www.monroecatalogue.eu lub www.taec.nl. produkty 57 produkty Bezpieczna zima Decydując się na zakup nowego akumulatora przed zimą, klienci mogą wybierać z szerokiej oferty produktów marki Centra. Poznański producent EXIDE Technologies S.A. proponuje gamy akumulatorów, które w zakresie posiadanych parametrów są w stanie sprostać wszelkim potrzebom użytkowników pojazdów. J est to możliwe dzięki przeprowadzonej przez producenta pogłębionej analizie całego procesu zakupowego oraz obiektywnych czynników, które mają wpływ na wybór konkretnego akumulatora. W modelu uproszczonym klient lub jego doradca w postaci sprzedawcy lub mechanika zwracają uwagę tylko i wyłącznie na typ i pojemność silnika. Koncepcja podziału na poszczególne gamy produktów Centry uwzględnia także takie czynniki jak: stopień zaawansowania (bogactwo) wyposażenia samochodu (z tego powodu zapotrzebowanie na energię w pojeździe w ostatnich latach wzrosło o 300%), sposób użytkowania pojazdu (jazda w trybie miejskim, czy też długie kilkudziesięcio- lub kilkusetkilometrowe trasy) oraz warunki klimatyczne (tereny nadmorskie albo górskie). Oferta Oferta marki Centra obejmuje trzy gamy zaspokajające potrzeby poszczególnych segmentów rynku. Najwyższa gama – Centra Futura – dedykowana jest do samochodów z mocnymi silnikami benzynowymi lub Diesla, z bogatym wyposażeniem, użytkowanych intensywnie, również w trudnych warunkach pogodowych. Konstrukcja tych akumulatorów pozwala na wydłużenie czasu ich użytkowania w stosunku do standardowych odpowiedników dzięki: większej odporności na rozładowanie i zdolności przyjęcia ładunku uzyskanego przez podwyższoną spójność pasty aktywnej na kratce; większemu zapasowi pojemności osiągniętemu przez zastosowanie udoskonalonego rodzaju płyt; 58 iększej odporności na korozję dzięki w użyciu udoskonalonych stopów metalu. Dodatkowo Centra Futura charakteryzuje się wyjątkowo wysoką mocą rozruchową, a także daje gwarancję większej liczby rozruchów silnika. Centra Futura posiada również certyfikat „Original Part Matching Quality”, co oznacza, że produkt ten jakościowo dorównuje i może stanowić zamiennik dla akumulatorów oryginalnie montowanych w fabrykach samochodów, jako tzw. pierwsze wyposażenie (OE). Zastosowanie Gama Centra Plus przeznaczona jest do większości obecnego parku samo- chodowego w Polsce, posiadającego standardowe wyposażenie. Obejmuje 30 typów akumulatorów (w tym do marek samochodów z Azji), z których każdy jest w pełni bezobsługowy, wyposażony w centralne odgazowanie i wkładkę antyiskrową oraz magiczne oczko, wskazujące poziom naładowania akumulatora. Dla starszego parku samochodów przewidziana jest gama Centra Standard, obejmująca 10 typów produktów. Ich podstawową cechą jest dobra jakość w adekwatnej cenie. produkty 59 branża Nowocześnie, solidnie i ekologicznie Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat przemysł motoryzacyjny poczynił olbrzymie postępy pod względem technicznym. Walka o klienta, konieczność oferowania usług na wysokim poziomie oraz wymogi prawne (głównie te dotyczące ekologii) zmuszają właścicieli warsztatów do inwestowania w nowy sprzęt, technologie i wyposażenie. yposażenie W warsztatu Samochody są coraz bardziej skomplikowane, pełne urządzeń mających poprawić komfort i bezpieczeństwo jazdy. Jednak nawet najbardziej zaawansowane pojazdy ulegają kolizjom i wypadkom. Do tego narażone są na działanie czynników atmosferycznych. Wszystko to powoduje, że nieodłącznym i niezbędnym elementem rynku samochodowego są warsztaty blacharsko-lakiernicze. W przypadku warsztatów blacharsko-lakierniczych największy wpływ na wyposażenie i rodzaj używanych materiałów mają przepisy związane z gospodarką odpadami i emisją lotnych związków organicznych. Prawo wyraźnie reguluje te kwestie, a na firmy niespełniające odpowiednich wymagań nakładane są kary. Aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji z ramienia sanepidu czy Państwowej Inspekcji Pracy właściciele inwestują w nowe, przyjazne dla środowiska technologie. Obok takich czynności jak ograniczenie cykli czy stosowanie filtrów z zawartością węgla aktywnego używa się lakierów wodorozcieńczalnych i wyposaża warsztat w kabinę lakierniczą. Lakiery rozcieńczane wodą są dostępne na naszym rynku od kilku lat, jednak, aby ich używać, trzeba mieć w warsztacie odpowiednie wyposażenie – mówi Kamil Urban z Centrum Napraw Samochodowych w Krakowie. Niezbędna jest kabina lakiernicza aby zapewnić lakierowi odpowiednie warunki do wyschnięcia. W lakierach akrylowych rozcieńczalnik odparowywał sam, bez problemów, jednak woda musi mieć odpowiednią temperaturę a także dobrą wymianę powietrza w kabinie. Jest to konieczne, aby położony lakier był trwały. Oczywiście lakiery „ekologiczne”, jak wszystkie nowości mają odpowiednio wysoką cenę. W warsztacie wyposażonym we własny mieszalnik trzeba brać pod uwagę koszty pigmentów 60 niezbędnych do zrobienia lakieru. Ich koszt zależy od koloru i rodzaju lakieru (perła, metalik), ale waha się w granicach 500–800 zł za litr. W warsztatach, które nie posiadają mieszalnika, cena takiego lakieru będzie jeszcze wyższa. Opracowano także wodne lakiery bezbarwne, jednak nie są one jeszcze doskonałe i wymagają dopracowania. Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń pozwalających na redukcję odpadów. Przykładem są belownice pneumatyczne umożliwiające ograniczenie ilości odpadów nawet o 70%! W kwestii ekologii pomocne są także takie urządzenia jak destylarka. Służy do oczyszczania rozpuszczalnika nitro. Pozwala na odzyskanie ok. 50-60% rozpuszczalnika z ok. 10 litrów brudnego nitro. Z biegiem czasu przemysł blacharsko-lakierniczy bardzo się rozwinął i pojawiło się wiele nowych sprzętów ułatwiających taką pracę oraz czyniących ją bardziej precyzyjną, szybszą i dostosowaną do najbardziej rygorystycznych norm. Blacharstwo Pierwszym etapem pokolizyjnej naprawy samochodu jest praca blacharska. Używa się przy niej całej gamy urządzeń. Również tutaj kładziony jest nacisk na ekologię. Jako że wiele materiałów nadal nie zawiera nośnika alkoholowego i nie może być rozcieńczanych wodą, emisję szkodliwych substancji stara się ograniczać w inny sposób – na przykład przy szlifierkach stosuje się odkurzacze ze specjalnymi filtrami. Rozwój branży blacharsko-lakierniczej sprawił, że w kwestii „klepania” samochodów wiele się zmieniło. Oczywiście dobry fachowiec i młotek to nadal podstawa, ale mamy do dyspozycji wiele urządzeń pomagających wykonać taką pracę szybciej i solidniej – mówi Kamil Urban. Bardzo użyteczna jest płyta laserowa do naprawy i pomiarów karoserii. Jest świetną alternatywą dla mo- zolnego dokonywania takich pomiarów przymiarem blacharskim. Dzięki niej można szybko i dokładnie zmierzyć, jakie odchylenia spowodowała kolizja i je naprostować. W różnych miejscach samochodu, jak na przykład podłużnice, kopuły itp. (informacje o tych miejscach zawarte są w kartach pomiarowych, za pomocą przyrządów komputer mierzy, ile w danym miejscu wynosi odległość do danego miejsca po obu stronach auta. Jeśli pomiar wykaże różnice, niweluje się je, „naciągając” samochód. Służy do tego rama naprawcza. Wszystko sterowane jest komputerowo z wręcz chirurgiczną precyzją. Takie „naciąganie” trzeba niekiedy powtarzać kilka razy, aby nie przeciągnąć elementu powyżej punktów pomiarowych. Nieodzownym elementem pracy z taką płytą jest również zakup odpowiedniego oprogramowania wraz z bazą danych wzorcowych. Odpowiednie wyprostowanie samochodu jest bardzo ważne, ponieważ wpływa na późniejsze bezpieczeństwo użytkowania. Kolejnym wyzwaniem, przed którym stają dzisiejsi blacharze, jest różnorodność materiałów, z których wykonywane są nowe modele samochodów. Dużą zmianą było zastosowanie blachy wysokogatunkowej. Wymaga ona specjalnego traktowania. Nie może być spawana tradycyjnymi metodami. Zbyt wysoka Foto: Shutterstock.com branża temperatura powodowała uszkodzenia blachy oraz jej deformację. Skutecznym sposobem okazało się tak zwane lutospawanie. Odbywa się ono w niższej temperaturze (ok. 1000°C) i nie powoduje żadnych uszkodzeń. Dodatkowym atutem tej metody jest wyższa odporność na korozję, niż przy zastosowaniu łączenia tradycyjnego. Lakiernictwo Gdy naprawy blacharskie są wykonane, kolejnym elementem jest polakierowanie samochodu. Także w tej kwestii wiele się zmieniło i warsztaty wyposażają się w urządzenia pomocne przy tej pracy. „Ważnym elementem jest strefa przygotowawcza. Jest to miejsce, w którym przygotowuje się samochód lub jego poszczególne elementy do lakierowania – mówi Kamil Urban. Dostępne na rynku strefy mogą być wyposażone w wiele dodatkowych urządzeń, takich jak promiennik podczerwieni, ramię odciągowe z odkurzaczem czy podnośnik hydrauliczny, ułatwiający prace przy dolnych częściach nadwozia. Posiadają także wyciąg powietrza, co jest dużym udogodnieniem dla pracujących w niej ludzi. Urządzeniem znacznie skracającym czas trwania danej naprawy i obniżającym jej koszty jest komputerowy mieszalnik lakierów. Pozwala on na idealne dopasowanie koloru do danego samochodu – poprzez numer lakieru umieszczony przez producenta. Mieszalnik wyposażony jest w wagę, która dostarcza komputerowi dane odnośnie ilości wykorzystywanego pigmentu. Na podstawie tych pomiarów program idealnie zmiesza potrzebny nam kolor. Przy użyciu takiego mieszalnika można także zaspokoić nawet najbardziej wybrednych klientów – pozwolić im stworzyć własny kolor bazowy. Wspomniana wcześniej kabina lakiernicza, oprócz walorów ekologicznych, posiada także wiele zalet praktycznych. Po pierwsze stwarza idealne warunki do lakierowania. Zapobiega dostawaniu się na elementy zabrudzeń zwanych potocznie przez lakierników „śmieciami”. Dodatkowo zapewnia odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza. Nowoczesne kabiny wyposażone są w wiele przydatnych rozwiązań, takich jak boczny odciąg powietrza. Zapobiega on zapychaniu się filtrów przez resztki materiału lakierniczego. Producenci zwracają również uwagę na ekonomiczność tych urządzeń. Stosuje się np. rekuperatory pozwalające na ograniczenie kosztów paliwa w kabinie nawet o 50%. Standardem stają się także takie udogodnienia, jak systemy odzysku ciepła czy systemy sterowania pozwalające na zaprogramowanie wielu trybów pracy. Jak widać, rynek blacharsko-lakierniczy ciągle ewoluuje. Aby zapewnić sobie rentowność zakładu, stałych klientów oraz odpowiedni poziom ochrony środowiska, właściciele muszą podążać za nowościami i stale doposażać swój warsztat. Postęp techniczny jest konieczny, ponieważ nowoczesne samochody wymagają nowoczesnych metod i urządzeń naprawczych. Sposoby z dawnych czasów często nie sprawdzają się w dzisiejszych realiach, a niektóre naprawy po prostu nie mogą być wykonane bez specjalistycznych urządzeń. W najbliższych latach rozwój naszej branży będzie skłaniał się ku jak najszybszemu wykonaniu profesjonalnej usługi, bezpieczeństwu i ekologii. Musimy podążać za rynkiem motoryzacyjnym i systematycznie się rozwijać. Pozwolenie sobie na zastój może poskutkować utratą klientów, których zadowolenie i bezpieczeństwo jest przecież najważniejsze – przewiduje Kamil Urban. Tekst: Łukasz Pieńkowski 61 produkty Nowe produkty 3M Innowacyjne rozwiązania dla lakiernictwa Firma 3M wprowadza na rynek nowy zestaw produktów, który ułatwi pracę w każdym serwisie lakierniczym. Poniżej przedstawiamy charakterystykę produktów. zdj.1 doskonalona U piankowa taśma maskująca „Soft Edge” PLUS 50421 Taśma „Soft Edge” PLUS (zdj. 1) jest rozwiązaniem zapewniającym możliwość maskowania szczelin we wszystkich nowoczesnych modelach samochodów. Doskonale nadaje się do „tradycyjnych” szczelin w większości aut. Posiada opatentowany, cylindryczny kształt (zdj. 2), dzięki któremu doskonale wypełnia otwory, szczelnie je zamykając, zaś umieszczenie kleju tylko z jednej strony zapewnia bezpieczną odległość od linii odcięcia lakieru i gwarantuje miękkość brzegów. Taśma może być stosowana na ruchome części, np. drzwi, klapę bagażnika, maskę silnika. Przykłady zastosowania w nowoczesnych modelach samochodów z głębokimi szczelinami pokazują rys. 1, 2, 3. 62 T aśma maskująca Smooth Transition Tape 06800 Taśma jest nowoczesnym rozwiązaniem umożliwiającym jednoetapowy proces nakładania podkładu i lakieru. Taśma posiada delikatny klej tylko w swojej centralnej części, co umożliwia uzyskanie miękkiego i łagodnego przejścia pomiędzy warstwami. Częste naprawy np. błotnika i tylnych drzwi wymagają po nałożeniu szpachli dwóch etapów maskowania – przed nałożeniem podkładu oraz przed lakierowaniem. Taśma STT użyta wraz z taśmą piankową „Soft Edge” Plus umożliwia wykonanie tych czynności tylko w jednym etapie. 1) Należy umieścić taśmę STT na brzegu szczeliny drzwiowej w miejscu, gdzie powinien kończyć się podkład (fot. 3). Następnie umieścić taśmę piankową „Soft Edge” Plus na taśmie STT (fot. 4). 2) Po nałożeniu podkładu i wygrzaniu delikatnie usuwamy taśmę STT bez otwierania drzwi (fot. 5), pozostawiając „Soft Edge” Plus, i wykonujemy dalszy etap lakierowania. zdj. 2 rys. 1 rys. 2 rys. 3 produkty fot. 3 fot. 4 fot. 5 3) Usunięcie taśmy STT po nałożeniu podkładu umożliwia pokrycie krawędzi podkładu lakierem i „zamknięcie” go. 4) Po nałożeniu lakieru i wygrzaniu usuwamy gąbkową taśmę maskującą „Soft Edge” Plus (fot. 6 i 7). Uniwersalny charakter taśmy STT umożliwia zastosowanie jej w wielu innych aplikacjach, np. maskowanie szczelin, konturów, trudnodostępnych miejsc, jak wnęki reflektorów oraz nadkola (fot. 8 i 9). Dokładniejsze informacje na temat aplikacji produktów można otrzymać w formie filmów instruktażowych 3M, które udostępnią Państwu przedstawiciele handlowi. cji. Bloki ręczne posiadają ergonomiczny kształt i doskonale dopasowują się do dłoni, a dzięki wyjątkowej lekkości sprawdzą się w wieku zastosowaniach. Arkusze oferowane są w gradacjach 80 do 500. Bloki oferowane są w rozmiarach 70 mm x 198 mm, 70 mm x 396 mm, do których oferujemy jeden rodzaj arkuszy 70 mm x 396 mm, który po przełamaniu pasuje również do bloków 70 mm x 198 mm (zdj. 14). Dodatkowe wielkości bloków i arkuszy w ofercie to 70 mm x 127 mm oraz 115 mm x 225 mm. odzina 3M Hookit R Purple + (bloki i arkusze) Do nowości należą produkty z rodziny 3M Hookit Purple +, arkusze oraz bloki o opatentowanej wyjątkowej wielootworowej konstrukcji (zdj. 10). Dzięki nowej konstrukcji otworów zapewniają zwiększenie wydajności odsysu (zdj. 11) i długotrwałą pracę bez zapychania się oraz wyjątkową trwałość i wytrzymałość dzięki materiałowi ściernemu Purple +. Szeroka gama arkuszy (zdj. 12) oraz bloków (zdj. 13) zapewniają dopasowanie do każdej aplika- zdj. 11 fot. 6 zdj. 13 zdj. 10 fot. 7 zdj. 14 fot. 8 zdj. 12 fot. 9 63 produkty Analiza koloru „Click & Go” Zapewne wszyscy zgodzą się ze stwierdzeniem, że dopasowywanie kolorów jest ważnym, a jednocześnie często czasochłonnym elementem w codziennej pracy branży napraw lakierniczych. Tymczasem użytkownicy identyfikatora kolorów PPG Prophet II zauważyli, że to nowoczesne narzędzie identyfikacji koloru może uprościć cały proces i sprowadzić go do tytułowego „Click & Go”! W prowadzony wyłącznie dla PPG w skali globalnej, Prophet II jest ergonomicznie zaprojektowanym, wielokątowym spektrofotometrem stosowanym do skanowania oryginalnego lakieru z uszkodzonego pojazdu, by precyzyjnie zmierzyć jego kolor z pięciu kątów odbicia. Następnie łączy się z PPG Paint Manager w celu znalezienia najbliższej odpowiadającej mu formuły koloru. Działanie Gdy w poprzednich latach koncentrowano się przede wszystkim na zmianach technologicznych służących poprawie wydajności podkładów i lakierów bezbarwnych (co zaowocowało skróceniem czasu wygrzewa- 64 produkty nia, aplikacją mniejszej liczby warstw itd.), teraz innowacyjny Prophet II zapowiada znaczący postęp w dziedzinie dopasowywania kolorów. może skrócić cały proces dopasowywania o kilka etapów, co – zdaniem użytkowników – przynosi wymierne korzyści w postaci znaczącej oszczędności czasu. wykonać natrysk próbny przed malowaniem pojazdu, a następnie dodać próbkę do swojej istniejącej biblioteki kolorów do wykorzystania w przyszłości. Prophet II przeszukuje i wybiera najlepszą recepturę spośród „wariantów” i „odmian” należących do koloru poszczególnego modelu (generalnie pojazdu, którego kolor dopasowujemy). Co więcej, ponieważ na etapie konfigurowania systemu eksperci PPG wzięli pod uwagę charakterystykę wszystkich lakierów metalicznych czy perłowych, rezultaty są bardzo dokładne. Wystarczy po prostu „kliknąć”, by dokonać pomiaru na powierzchni lakieru pojazdu, a następnie umieścić urządzenie w stacji dokującej, by wprowadzić uzyskane informacje do Paint Managera, który przeszukuję bazę obejmującą ponad 40 000 formuł, by wybrać najbardziej dokładną w odwzorowaniu koloru recepturę. Cały proces ulega znacznemu skróceniu o kilka etapów dzięki wskazaniu najodpowiedniejszego punktu wyjściowego, od którego należy zacząć mieszanie koloru. System Prophet II sprawdza się idealnie w sytuacjach, gdy nie można zidentyfikować kodu koloru. Niewątpliwym atutem jest również fakt, że użytkownicy mogą Nieustanne doskonalenie spektrofotometrów i stały rozwój bazy kolorystycznej PPG sprawiają, że technologia Prophet II to przyszłość procesu dopasowywania kolorów. Sposób stosowania Zastosowanie uproszczonej metody wyszukiwania wariantów i odmian kolorów 65 produkty Powietrzna oferta Zapraszamy do miniprzeglądu urządzeń Airpress, firmy stawianej wśród liderów rynku pneumatycznego na terenie całej Europy sPrężarka tłokoWa serii zielonej airPress hl 375/100 Informacje techniczne typ: HL 375/100 moc silnika: 3,0 KM/2,2 kW ciśnienie maksymalne: 10 barów ciśnienie robocze: 8 barów Wydajność: 270 l/min zdolność ssania: 375 l/min Poziom głośności: 86 dB (A) napięcie zasilania: 230V/50Hz/1F zbiornik: 100 l ilość stopni: 1 ilość cylindrów: 2 Waga: 63 kg Wózek narzędzioWy (kolor metaliczny) Wózek narzędziowy wyposażony jest w 7 szuflad. W komplecie znajduje się zestaw narzędzi składający się ze 156 elementów w 9 modułach. Wózek osadzony jest na wytrzymałych, dużych kołach (przy jednym z kół zamontowany został hamulec) i wyposażony w centralny zamek. krótkofaloWy Promiennik PodczerWieni (dad-3c) ProstoWnik rozruchoWy Prostownik rozruchowy przeznaczony jest do ładowania akumulatorów samochodowych oraz do wspomagania rozruchu silników. Funkcja automatycznej detekcji napięcia i natężenia wyjściowego w celu zapewnienia stabilnego ładowania. Na panelu znajduje się amperomierz i woltomierz ładowania. Posiada funkcję ładowania więcej niż jednego akumulatora jednocześnie. Jest to prostownik wielomostkowy. napięcie wejściowe: 400V/230V 1 faza moc: 1.4/11 KVA napięcie ładowania: 12V/24V maks. prąd rozruchowy: 1250A 66 Promiennik ma konstrukcję aluminiową, wyposażony jest w kwarcową, halogenową lampę krótkofalową VPOWER 21’. Urządzenie ma podwyższony standard elektroniczny: pełna automatyka, elektroniczny czasomierz z wyświetlaczem LCD oraz cyfrowym nastawianiem mocy, podnośnik hydrauliczny, obrót wokół 300 stopni, niezależny przełącznik. zasilanie 230 V, 50 Hz, moc: 3 x 1100 W, temperatura: 40°C–75°C, obszar utwardzania-suszenia: 1200 mm x 1000 mm, automatyczny czujnik odległości produkty Wózek narzędzioWy 79156 (216 elementóW) Zestaw zawiera komplet 216 narzędzi wykonanych z chromovanadium w 12 modułach. Profesjonalny wózek warsztatowy z 7 szufladami na łożyskach kulowych, wyposażony w centralny zamek oraz dodatkową blokadę poszczególnych szuflad. Wózek umocowany jest na dużych kołach (w tym 2 obrotowe z zabezpieczeniami). Wzmocniona konstrukcja z podwójnej blachy, osłony narożników z perforowanej gumy oraz blat z przegrodami roboczymi z tworzywa sztucznego. Istnieje możliwość montażu imadła na blacie oraz dodatkowych uchwytów na ręczniki lub chemię po obu stronach wózka. Wymiary: - głębokość: 465 mm - szerokość: 770 mm - wysokość: 970 mm - waga: 77 kg Wykaz 216 narzędzi w 12 modułach wózka narzędziowego: moduł 1 Zestaw 17 szt. kluczy płaskooczkowych o wymiarach: od 6 mm do 22 mm moduł 2 Zestaw 8 szt. kluczy oczkowych giętych: 6x7, 8x9, 10x11, 12x13, 14x15, 16x17, 18x19, 20x22 mm moduł 3 Zestaw 10 szt. kluczy płaskich dwustronnych: 6x7, 8x9, 10x11, 12x13, 14x15, 16x17, 18x19, 20x22, 24x27, 30x32 mm moduł 4 Młotek warsztatowy 300 g z trzonkiem z włókna szklanego, pobijak plastikowy z trzonkiem z włókna szklanego oraz 3 szt. przecinaków moduł 5 Zestaw szczypiec: szczypce płaskie 175 mm, szczypce z cięciem bocznym 175 mm oraz kombinerki 200 mm moduł 6 Zestaw szczypiec: szczypce uniwersalne 250 mm oraz szczypce nastawne 250 mm moduł 7 Zestaw 8 wkrętaków: - płaskie: 6x38, 5x100, 4x100, 6x150 mm - krzyżowe: 6x38, 5x100, 6x100, 6x150 mm moduł 8 Zestaw 45 szt. nasadek i kluczy typu Torx: - 13 kluczy imbusowych typu Torx: T9, T10, T15, T20, T25, T27, T30, T40, T45, T50, T55, T60, T70 - 6 szt. grotów BItorsion długich Torx: T20, T25, T30, T40, T45, T50 - 7 szt. grotów BItorsion krótkich Torx: T20, T25, T30, T40, T45, T50, T55 - 9 szt. grotów BItorsion Torx z dziurką: T8, T9, T10, T15, T20, T25, T27, T30, T40 - 3 szt. nasadka 1/2” Torx: T50, T60, T70 - 5 szt. nasadka 1/4” Torx-E: E4, E5, E6, E7, E8 - 2 szt. oprawy do grotów z uchwytem szybkomocującym moduł 9 Zestaw 42 elementów składających się z: - 10 szt. kluczy trzpieniowych kątowych z kulką długich 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5; 5,5; 6; 8; 10 mm - nasadka 1/4” długa 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 mm - zestaw 23 szt. końcówek: - końcówka wkrętakowa płaska 4; 5,5; 7 - końcówka wkrętakowa krzyżowa PH 1, PH 2 , PH 3, PZ 1, PZ 2, PZ 3 - końcówka typu Torx T8, T10, T15, T20 , T25, T27, T30, T40 - końcówka imbusowa sześciokątna 3, 4, 5, 6, 7,8 mm moduł 10 Zestaw 19 szt. kluczy nasadowych z chwytem 1/4”: - nasadki: 4; 4,5; 5; 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11; 12; 13; 14 mm - przegub uniwersalny, pokrętło poprzeczne - przedłużacze: 50 mm oraz 100 mm - pokrętło zapadkowe oraz rękojeść wkrętakową moduł 11 Zestaw 31 szt. kluczy nasadowych z chwytem 3/8”: - nasadki sześciokątne: 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 mm - nasadki do świec: 16 i 21 mm - zestaw nasadek Torx wewnętrznych: E10, E11, E12, E14, E16, E18, E20 - przegub uniwersalny - pokrętło poprzeczne - przedłużki: 75 mm oraz 150 mm - pokrętło zapadkowe moduł 12 Zestaw 26 szt. kluczy nasadowych z chwytem 1/2”: - nasadki sześciokątne: 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 30, 32 mm - przegub uniwersalny - pokrętło poprzeczne - przedłużacze 125 mm i 250 mm - pokrętło zapadkowe 67 produkty Wielofunkcyjna zgrzeWarko-Wyciągarka dad-9l sPrężarka tłokoWa serii zielonej hk 600/200 Informacje techniczne moc silnika: 4,0 KM / 3,0 kW Wydajność (na ssaniu): 600 l/min ilość cylindrów: 2 Prędkość obrotowa pompy: 1400 obr./min ciśnienie maksymalne: 10 bar Pojemność zbiornika: 200 l Poziom głośności: 81 dB(A) napięcie zasilania: 400V / 50Hz / 3F Wymiary: 1420x420x1000 mm Waga: 104 kg nr katalogowy: 36564/1 W standardzie: - reduktor ciśnienia - szybkozłącze - wtyczka 400 V krótkofaloWy Promiennik PodczerWieni (dad-3W) Wykonany z konstrukcji aluminiowej. Wyposażony w kwarcową, halogenową lampę krótkofalową VPOWER 21’. Pełna automatyka, elektroniczny czasomierz z wyświetlaczem LCD oraz cyfrowym nastawianiem mocy. Podnośnik hydrauliczny, obrót wokół 300°, niezależny przełącznik. zasilanie: 230 V, 50 Hz, 3x1100 W temperatura: 40°C–75°C obszar utwardzania/suszenia: 1200x1000 mm Bez czujnika odległości i temperatury 68 Zgrzewarko-wyciągarka szczególnie nadaje się do napraw profili zamkniętych. Przy użyciu tego typu urządzenia oszczędzamy na czasie wykonywanej naprawy, niskich kosztach materiałowych, minimalnej ingerencji w elementy karoserii samochodu i wysokiej jakości naprawy. Z zaawansowaną i innowacyjną technologią napięcie pracy jest kompensowane automatycznie. Gdy zgrzewarka jest podłączona do zasilania 400 V, obwód kompensacyjny napięcia pracy w układzie wyrównuje spadki głównego zasilania, zapewniając stały poziom prądu w celu uzyskania wydajności o najwyższej jakości. Młotek bezwładnościowy do przygrzewania elektrod trójramiennych, nitów, kołków, podkładek, obkurczanie blachy, zgrzewanie punktowe, bańkowanie elektrodą węglową, przygrzewanie drutu falistego. Duży wyświetlacz graficzny LCD z błękitnym podświetleniem jest prosty w odczycie i w zrozumieniu. System precyzyjnego dopasowania czasu. Pneumatyczna ssawka do wyciągania profili zamkniętych. Skrzynka narzędziowa z akcesoriami do przygrzewania. Opcjonalny Quick puller – zgrzewarko-wyciągarka. napięcie wejściowe: 400 V moc wejściowa: 22 KVA maks. prąd zgrzewania: 5800 A grubość zgrzewania jednostronnego: 0.8+1.2 mm Wielofunkcyjna zgrzeWarko-Wyciągarka dad- 7000 Zgrzewarko-wyciągarka szczególnie nadaje się do napraw profili zamkniętych. Automatyczny pomiar głównego zasilania. Pistolet zgrzewalniczy z funkcją testowania, by dokładniej kontrolować stan naprawy. System precyzyjnego dopasowania czasu. Cyfrowy wyświetlacz. Młotek bezwładnościowy do przygrzewania elektrod trójramiennych, nitów, kołków, podkładek, obkurczanie blachy, zgrzewanie punktowe, bańkowanie elektrodą węglową, przygrzewanie drutu falistego. Pneumatyczna ssawka do wyciągania profili zamkniętych. Skrzynka narzędziowa z akcesoriami do przygrzewania. Opcjonalny Quick puller – zgrzewarko-wyciągarka. moc wejściowa: 20 KVA maks. prąd zgrzewania: 5200 A grubość zgrzewania jednostronnego: 0.8+1.0 mm produkty Nowa strona METELLIGROUP Od października 2010 roku dostępna jest on-line nowa strona internetowa firmy Metelli (www.metellispa.it). Została w niej całkowicie odnowiona grafika oraz treść i usługi dla użytkowników. Portal skupia się na interakcji z użytkownikami i oferuje nowe usługi. N owa strona internetowa ma na celu wzmocnienie wizerunku firmy i zachowanie jej wiodącej roli na rynku motoryzacyjnym. Portal został stworzony w celu zaspokojenia potrzeb użytkowników. Pełen jest nowości i informacji technicznych, dotyczących 4 linii produktów: części silnika, hamulców, skrzyni biegów i pompy wody. Główną częścią strony jest katalog on-line, w którym można wyszukiwać potrzebne informacje po każdym numerze, począwszy od modelu, silnika, OE lub zamiennikach. Jednocześnie dostępne są także nowe strony internetowe Metelli (www.metelli.com), Graf (www.graf.it), Cifam (www. cifam.it) oraz KWP (www.kwp.it) tak, aby użytkownik mógł uzyskać szczegółowe informacje na temat proponowanych produktów. Projekt nowych stron internetowych jest częścią strategii komunikacyjnej mającej na celu informowanie klientów o aktualnej działalności firmy Metelli. Prezentuje nowe produkty (rozszerzony zakres produktów, informacje techniczne i instrukcje, dostępność itp.) oraz przejawia dodatkowe inicjatywy (np. targi i wystawy, programy motywacyjne, sesje techniczne, wizyty w przedsiębiorstwach itp.). www.metellispa.it reklama 69 hobby Tam, gdzie powstał Fiat Każdy wie, że Turyn to jedna z twierdz światowego przemysłu samochodowego… A le do tego dodajmy jeszcze, że stolica Piemontu była na przełomie XIX i XX wieku kolebką włoskiej motoryzacji. Lista pionierów techniki samochodowej zawiera we Włoszech wiele ważnych nazwisk. Wiek pary… Virginio Bordino był absolwentem Akademii Wojskowej w Turynie, spe- 70 Model 508 S Balilla Sport, z dwumiejscowym nadwoziem Spider, zaprojektowanym przez oficynę Ghia. Produkowany w latach 1933-1937. Miał także licencyjną wersję Polski Fiat, montowaną przez Państwowe Zakłady Inżynierii cjalistą z dziedziny fortyfikacji, ale nurtowały go pomysły, dotyczące samojezdnych powozów. Bordino w 1836 r. zbudował swój pierwszy pojazd, napędzany maszyną parową. Kolejny powstał 16 lat później. I wreszcie parowy dyliżans z 1854 r. Miał z tyłu kocioł, a pod pojazdem był umieszczony dwucylindrowy silnik parowy. Antyczny dyliżans uchował się w oryginalnym stanie i znajduje się w ekspozycji turyńskiego muzeum Carlo Biscaretti di Ruffia. hobby …i gazu W połowie XIX stulecia ważne osiągnięcia stały się udziałem zaprzyjaźnionych i wspólnie działających konstruktorów. Felice Matteucci i Eugenio Barsanti zaczęli we Florencji eksperymentować z silnikami, zasilanymi gazem świetlnym. W 1854 r. opatentowali projekt takiego silnika, a dwa lata później zbudowali w pełni sprawny prototyp; potem zresztą założyli wytwórnię takich jednostek. Epoka benzyny Kontynuatorem dorobku tych konstruktorów był Enrico Bernardi. W 1883 r. zbudował i opatentował mały silniczek spalinowy, który można było wykorzystać do napędu… maszyny do szycia! Kolejna, większa ewolucja, powstała w 1889 r. i służyła do napędu roweru. Wreszcie w 1893 r. Bernardi zbudował i opatentował trójkołowiec z jednocylindrowym silnikiem 642 cm 3. To był pierwszy włoski samojazd z silnikiem benzynowym. Monstrualny Fiat Mefistofeles, którym w 1924 Anglik Ernest Eldridge osiągnął rekordową prędkość 234,98 km/godz. Silnik miał pojemność 21,7 dm 3 (!) i rozwijał 320 KM. Przednie koła nie miały hamulców, napęd był przekazywany przekładnią łańcuchową na tylne koła. Fiat 500 Topolino – popularny model, który w 1936 r. rozpoczął erę masowej motoryzacji we Włoszech. Do 1948 r. powstały 122 tysiące tych aut 71 hobby W 1895 r. była gotowa motorowa bryczka, którą (łącznie z dwucylindrowym silnikiem 8 KM) skonstruował Michele Lanza. Silnik umieszczono z tyłu; poprzez 3-stopniową przekładnię napędzał łańcuchem tylko jedno z tylnych kół, więc mechanizm różnicowy był zbędny. Masa krytyczna Bolończyk Aristide Faccioli oraz pochodzący z alpejskiego Cuneo Giovanni-Battista Ceirano byli zdolnymi mechanikami o wielkiej intuicji technicznej. Pasjonowali się konstruowaniem silników i pojazdów. Los zetknął obu w Turynie, gdzie Ceirano przy uliczce Corso Dante założył warsztat, wyspecjalizowany w naprawie, a z czasem wytwarzaniu bicykli. W 1898 r. Faccioli miał gotowy projekt pojazdu z dwucylindrowym silnikiem o mocy 3,5 KM. Ceirano chciał uruchomić wspólnie z Facciolim produkcję tych automobili. Zbudowano kilka prototypów. I to był impuls, wyzwalający masę krytyczną. Właśnie od tego zaczęła się wielka kariera włoskiego giganta przemysłowego. Fiat na Corso Dante Intrygująca jest idea, która legła u podstaw spółki Fiat. Ogromna większość podobnych firm była wtedy zakładana przez konstruktorów, mechaników, twórców nowej techniki. Tymczasem inicjatorami powołania w Turynie Fiata byli ludzie, których dzisiaj nazwalibyśmy raczej działaczami gospodarczymi i inwestorami. Wywodzący się z arystokratycznego rodu Roberto Biscaretti di Ruffia był światłym człowiekiem, dostrzegającym w rozwoju technicznym i gospodarczym wielką szansę rozwoju cywilizacyjnego dla Piemontu i dla całych Włoch. Był przy tym wielkim entuzjastą motoryzacji i wyczynowego automobilizmu (startował w licznych imprezach sportowych). Hrabia Biscaretti di Ruffia oraz Cesare Goria Gatti i Michele Lanza 18 października 1898 r. zarejestrowali w Turynie stowarzyszenie pod nazwą Fiat 500 Nuova pojawił się w 1957 i był wytwarzany do 1975 r. Jego modyfikacją stał się model 126, który zmotoryzował Polskę 72 Tipo Zero 12-15 HP (1912-1915) - pierwszy seryjnie wytwarzany małolitrażowy model turyńskiej marki Automobilklub Podalpejski (Automobile Club Subalpino). Z ziemiańskiej rodziny spod Turynu pochodził Giovanni Agnelli. W 1896 r. zamieszkał w stolicy Piemontu. Tam zetknął się z pionierami włoskiej motoryzacji. To zwróciło jego uwagę na wielkie perspektywy motoryzacji. Uznał, że najwyższy czas, by założyć poważną wytwórnię automobili, która zrewolucjonizuje życie gospodarcze. Spotkanie założycielskie odbyło się 1 lipca 1898 w pałacu Bricherasio. Uczestniczyli w nim: Agnelli, hrabia Biscaretti di Ruffia, Cesare Goria Gatti, Emanuele Bricherasio, Michele Ceriana-Mayneri, Luigi Damevino, Racca, Scarfiotti, Alfonso Ferraro di Ventimiglia. Ta grupa potrafiła zebrać nie- hobby Fiat 124 Abarth Rally (1972-1975) zdobył liczne sukcesy w najtrudniejszych rajdach. W muzealnej ekspozycji błyszczy egzemplarz, którym Maurizio Verini zdobył w 1975 r. mistrzostwo Europy zbędny kapitał, miała też doskonałe rozeznanie w kwestiach organizacyjnych i biznesowych, ale – o dziwo – nie miała własnych doświadczeń w budowie aut. Postanowiono iść na skróty i przejąć już istniejącą wytwórnię, dysponującą sprawdzoną konstrukcją. 11 lipca 1899 r. podpisano umowę założycielską spółki Societa Italiana per la Construzione e il Commercio delle Automobili Torino (Włoska Spółka Budowy i Handlu Samochodów). Ta firma odkupiła warsztat (12 tys. m2) przy Corso Dante 35, na rogu via Chiabrera. Ten sam zakład, w którym Ceirano i Faccioli zdążyli już zbudować kilka swych automobili (zresztą te samochody też były objęte transakcją). Sprzedano je już pod nową marką; pierwszą nazwę spółki słusznie uznano za zbyt skomplikowaną, więc zmieniono ją na Fabbrica Italiana di Automobili Torino. Pierwszy Fiat miał oznaczenie 3½ HP. Został zaprojektowany przez Aristide Faccioli. Z ośmiu zbudowanych egzemplarzy zachowały się trzy (dwa w muzeach w Turynie, jeden w zbiorach w USA). Ponad muzealnym eksponatem widać obraz, przedstawiający scenę powołania spółki Fiat To tu, u zbiegu Corso Dante i via Chabrera, powstały pierwsze Fiaty Powrót do źródeł Budynek na rogu Corso Dante i via Chiabrera jest dziś siedzibą wydzielonej jednostki Fiata pod nazwą Archiwum i Centrum Historyczne. W ekspozycji jest 70 pojazdów z różnych epok. Dla miłośników dawnej motoryzacji to ważny turyński adres (via Chiabrera 20/ 24A). Wstęp jest bezpłatny, ale zwiedzanie jest możliwe tylko w grupie i tylko po wcześniejszym uzgodnieniu terminu (tel. +39 011 434 79 54/433 15 74, [email protected]). Tekst i zdjęcia: Grzegorz Chmielewski 73 produkty NGK zwiększa pokrycie rynku dla asortymentu D-Power Firma NGK Spark Plug Europe – wiodący światowy dostawca świec zapłonowych i sond lambda dla producentów samochodów oraz jeden z wiodących partnerów w rozwijaniu technologii startu zimnego silnika diesla – dodała cztery nowe świece żarowe do bardzo popularnego na rynku wtórnym asortymentu D-Power. Dwie z dodanych świec są instalowane na wyposażeniu oryginalnym, natomiast wszystkie cztery razem pozwoliły na znaczne zwiększenie pokrycia rynku przez cały asortyment D-Power. Cztery nowe świece D-Power, oznaczone krótkimi numerami 56, 57, 58 i 59, mają zastosowanie w blisko 100 najnowszych samochodach, gwarantując pewny i przyjazny dla środowiska start zimnego silnika, nawet w bardzo niskich temperaturach. Szczególne predyspozycje na rynkowy sukces mają świece D-Power 56 (Y1005J) oraz D-Power 57 (Y1002AS), które jednocześnie są instalowane na oryginalnym wyposażeniu. Pierwsza z nich, D-Power 56, zapewnia warsztatom i sklepom perfekcyjnie dopasowany produkt do 50 ostatnio wprowadzonych modeli Citroëna, Fiata, Forda i Peugeota. Najstarsze z nich pochodzą z rocznika 2004. Z kolei świeca D-Power 57 (Y1002AS) posiada opracowany przez NGK system AQGS (Advanced Quick Glow System) i występuje w większości silników diesla Grupy Volkswagen. Obecnie jest instalowana na oryginalnym wyposażeniu w Audi A3, TT Quattro, VW Polo, Golfie Plus, jak również w kilku modelach Skody Octavii. We wszystkich tych samochodach gwarantuje niezawodny zapłon dzięki wyjątkowo cienkiej końcówce żarzącej, która ma średnicę jedynie 3,5 mm. Dzięki temu świeca ta osiąga temperaturę pracy 1000°C zaledwie w ciągu 2 sekund i bardzo szybko rozprasza ciepło w komorze spalania. Posiada też znakomite właściwości dogrzewania. Podobnie jak D-Power 57, nowy D-Power 58 (Y8001AS) również posiada system AQGS i jest stosowana przez Grupę PSA jako jedyna świeca żarowa na oryginalnym wyposażeniu do 2-litrowych wersji Citroëna Picasso, Grand Picasso, Peugeota 3008 oraz 5008. Natomiast nowa świeca D-Power 59 jest idealnym wyborem do wielu modeli Mitsubishi, np. Pajero. Te cztery nowe modele świec żarowych D-Power pozwalają niezależnym hurtowniom i warsztatom zapewnić produkty o jakości identycznej jak w autoryzowanych serwisach – mówi Norbert Neuhaus, Zastępca Dyrektora Zarządzającego ds. Sprzedaży i Marketingu na Rynku Wtórnym w NGK Spark Plug Europe. Ponadto asortyment D-Power stał się jeszcze bardziej atrakcyjny ze względu na zwiększone pokrycie rynku, które teraz przekracza 95%. Szczegółowe informacje na temat zastosowań czterech nowych modeli świec żarowych D-Power można znaleźć w informacjach serwisowych NGK, dostępnych u wybranych dystrybutorów NGK oraz w Internecie na stronie www.ngk.de/pro. Nowa świeca zapłonowa Jeden z największych producentów samochodów, Opel, postanowił montować świece zapłonowe NGK w swoich najnowszych modelach. Od teraz firma NGK zaopatruje Opla w świecę z metali szlachetnych, wyprodukowaną specjalnie na potrzeby nowej Astry 1.4 Turbo ECOTEC generacji 2010. Przedstawiamy nową świecę zapłonową do Opla Astry 1.4 Turbo ECOTEC firmy NGK Spark Plug Europe. 74 1.4-litrowy silnik R4 Turbo (140 KM/103 kW) w Astrze J zastąpi stosowany dotąd w silnikach podobnej mocy 1,8-litrowy silnik bezsprężarkowy, przyczyniając się do znaczących oszczędności w kwestii zużycia paliwa i wydzielania dwutlenku węgla. Podczas gdy 1,8-litrowy poprzednik potrzebował 7,1 l benzyny na 100 kilometrów, jego następca z turbodoładowaniem zmniejszy średnie zużycie paliwa do 5,9 l/100 km i wydzielanie dwutlenku węgla do 138 g/km. Z takimi osiągnięciami model ten powinien zająć doskonałą pozycję w porównaniu z konkurencją w swojej klasie mocy. Aby zapewnić stabilną i efektywną pracę silnika, firma NGK wyprodukowała świecę zapłonową IFR7X7G, której Opel jest wyłącznym odbiorcą. Środkowa elektroda tej świecy ma końcówkę z irydu, metalu szlachetnego wyróżniającego się wysoką temperaturą topnienia i wysokim stopniem twardości. Zastosowanie irydu zapobiega erozji oraz wypadaniu iskry i tym samym zapewnia nikłe zużycie świecy zapłonowej w całym okresie jej użytkowania. Ponadto użycie irydu pozwoliło na stworzenie niezwykle cienkiej elektrody środkowej, której średnica liczy zaledwie 0,6 mm. Zabieg ten pomógł zminimalizować wymagane napięcie zapłonowe i zapewnić lepszy kontakt iskry z mieszanką powietrzno-paliwową. Dzięki temu otrzymujemy pewny i efektywny zapłon, przyczyniający się tym samym do czystego procesu spalania. Oprócz powyższych inżynierowie NGK wyposażyli nową świecę IFR7X7G w dwie dalsze cechy szczególne: izolator został zaopatrzony w tzw. Wide Range Design, co zapobiega gromadzeniu się nagaru podczas startu zimnego silnika. Z kolei elektroda masy posiada miedziany rdzeń, który usprawnia odprowadzanie ciepła z komory silnika. produkty NGK Spark Plug Europe wyłącznym dostawcą do nowego FIATA TwinAir Firma NGK Spark Plug Europe została wyłącznym dostawcą platynowych świec zapłonowych, szerokopasmowych sond lambda oraz cyrkonowych sond lambda do nowego dwucylindrowego silnika FIATA 500C TwinAir, który jest dostępny na rynku od września 2010. W porównaniu do czterocylindrowych silników o podobnej mocy nowa jednostka napędowa zużywa o około 30% mniej paliwa i emituje tylko obciążenia silnika sterowanie zaworami. Tak 92 gramy dwutlenku węgla na kilometr. samo jak w czterocylindrowym silniku MulNowy silnik FIATA TwinAir 875 przy pojemtiAir, w silniku TwinAir FIAT również zdecyności zaledwie 875 cm osiąga moc 63 kW dował się zamontować wyłącznie produkty (85 KM). Jego średnie zużycie wynosi 4 liNGK: świece zapłonowe i sondy lambda. try/100 km. Po wprowadzeniu na rynek na Specjalnie na potrzeby nowego silnika Twiplatformie FIATA 500C, nowy silnik TwinAir nAir firma NGK stworzyła platynową świebędzie napędzał wszystkie kompaktowe cę zapłonową PLKR9C8. Model ten dysposamochody Grupy FIAT. nuje długim gwintem (26,5 mm) o średAby wydobyć taką moc z lżejszego o 10% nicy zaledwie 12 mm. Dzięki wyjątkowo i mniejszego o 23% silnika od podobnych cienkiej konstrukcji świecy PLKR9C8 w tym w tej klasie, oprócz turbodoładowania FIAT bardziej kompaktowym silniku pozostaje postawił na przedstawioną w 2009 roku więcej miejsca na kanały chłodzące. Cienelektrohydrauliczną technologię MultiAir. GK 148,5 x 210 PL ohne:Layout 1 10.10.2008 16:49 Uhr Seite 1 kiej, stopniowanej elektrodzie środkowej Umożliwia ona zmienne, dopasowane do świecy PLKR9C8 wystarczy niezwykle małe napięcie zapłonowe i jest ona – tak jak elektroda masy – wyposażona w platynową płytkę. Z kolei metal szlachetny jest odporny na zużycie, dzięki czemu zapewnia niezawodność zapłonu i wydajność silnika w całym okresie użytkowania. Ponieważ zmienny system MultiAir wymaga dokładnej regulacji mieszanki powietrzno-paliwowej, NGK zastosowała dodatkowo szerokopasmową sondę lambda pod marką NTK jako sondę regulującą. Sonda UAA0001-FA001 należy do drugiej generacji sond szerokopasmowych NTK i wykrywa natężenie przepływu powietrza oraz proporcje mieszanki powietrzno-paliwowej również poza stechiometrycznym punktem roboczym. Została wybrana z uwagi na jej szybką gotowość do pracy, szybkość reakcji i dokładność pomiaru oraz wytrzymałość na uderzenie wody. Natomiast jako sondę diagnostyczną NGK dostarcza cyrkonową sondę OZA629-A3. reklama Świece żarowe: NGK www.ngk-dpower.com 75 AD Polska Stawiamy na szkolenia Dzisiaj, na bardzo dynamicznym rynku, niemal w każdej branży przewagę nad konkurencją można uzyskać poprzez inwestycję w pracowników. Szkolenia są najefektywniejszą metodą podnoszenia kwalifikacji. Stawiając na nie, firma powiększa grono klientów i tym samym zostawia konkurencję daleko w tyle. 76 B ranża motoryzacyjna jest jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie gałęzi przemysłu i ciągle się rozwija. Wykorzystuje najnowsze osiągnięcia techniki, zarówno w fazie projektowania i produkcji samochodów, jak i późniejszego serwisowania w trakcie eksploatacji. Diagnostyka i naprawa samochodów wymusza dziś na pracownikach serwisów posiadanie wiedzy, umiejętności i odpowiedniego wyposażenia warsztatowego. Wiąże się to z koniecznością stałego podnoszenia kwalifikacji pracowników serwisów. Rośnie zatem zapotrzebowanie na merytorycznie wartościowe szkolenia techniczne. Ważne cele Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom serwisów, AD Polska od początku swego istnienia organizuje dla swoich klientów szkolenia, kursy, seminaria. Przygotowywane i przeprowadzane szkolenia mają dwa cele. Jednym z nich jest przekazanie wiedzy o nowych produktach z oferty części zamiennych i wyposażenia warsztatowego. Chcemy, aby pracownicy współpracujących z nami serwisów mieli szeroką i aktualną wiedzę na ten temat. Posiadanie takich informacji sprawia, iż mogą oni jeszcze lepiej dostosować pracę do potrzeb klientów swoich warsztatów samochodowych – mówi Tomasz Góra, menedżer ds. rozwoju sieci serwisowych z AD Polska. Drugi równie ważny cel to szkolenia umożliwiające pracownikom serwisów zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu nowych technologii naprawy samochodów. Szkolenia te mają charakter techniczny. Oznacza to, iż tematyka związana jest z diagnostyką i naprawą poszczególnych systemów samochodów z wykorzystaniem komputerowych testerów diagnostycznych. Takie podnoszenie kwalifikacji poprzez szkolenia techniczne umożliwia dokonywanie napraw układów stosowanych w nowoczesnych samochodach. Szeroka tematyka W ramach przeprowadzanych cykli szkoleń poruszana jest bardzo szeroka tematyka. Poszczególne moduły dotyczą np. komputerowego wspomagania diagnostyki elektronicznych układów w pojazdach samochodowych (platformy informacyjne); diagnostyki czujników w pojazdach AD Polska samochodowych czy też komputerowych systemów diagnostyki układów bezpieczeństwa biernego AIRBAG. Podczas szkolenia poruszane są także tematy dotyczące zastosowania technologii informatycznych w ocenie stanu silników z zapłonem samoczynnym o bezpośrednim wtrysku paliwa; zaawansowanych technologii informatycznych w diagnozowaniu stanu silników o zapłonie samoczynnym z układem common rail oraz komputerowych systemów diagnostyki układów bezpieczeństwa czynnego: ABS/EBV, ABS/EDS, ABS/ASR, ABS/ESBS, ABS/ESP. Mechanicy samochodowi biorący udział w szkoleniach organizowanych przez AD Polska mają możliwość zdobycia wiedzy także na temat eksploatacji i naprawy elektronicznych układów klimatyzacji samochodowych czy też samochodowych sieci informatycznych (Magistrala CAN). Podczas takiego cyklu szkoleń przekazywana jest też wiedza i umiejętności związane z diagnostyką zaawansowanych systemów wtryskowo-zapłonowych oraz budową i diagnostyką układów bezpośredniego wtrysku benzyny o nazwach handlowych: GDI, FSI/CGI oraz HPI. To bardzo szeroki zakres zagadnień, a tym samym możliwości zdobycia rozległej wiedzy i umiejętności niezbędnych w pracy. Szkolenie zostaje zakończone egzaminem zewnętrznym, który weryfikuje poziom zdobytej wiedzy i umiejętności. Jest on przeprowadzany przez prestiżowe instytucje egzaminujące – Politechnikę Radomską oraz Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej. Wszyscy, którzy pozytywnie zdadzą test, otrzymują tytuł specjalisty w zakresie mechatroniki samochodowej. INFOLINIA Istotnym elementem wsparcia technicznego, skierowanego wyłącznie do Klientów zrzeszonych w Sieciach AD Serwis, Auto Primo, AD Karoseria jest infolinia techniczna. Funkcjonowanie infolinii technicznej ma na celu udzielenie specjalistycznej pomocy w postaci informacji oraz konsultacji związanych z technologią naprawy samochodów. Konsultanci techniczni są do dyspozycji od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 16:00, pod numerem telefonu 510 204 204 lub pod adresem mailowym: [email protected]. Bogaty pakiet i profesjonalizm Aby szkolenia przyniosły jak najlepszy efekt, a także były atrakcyjne dla uczestników, nad przygotowaniem metodologii całego procesu kształcenia pracował zespół profesjonalistów pod kierownictwem dr. inż. Sławomira Olszowskiego z Instytutu Systemów Transportowych i Elektrotechniki, Zakładu Eksploatacji i Diagnostyki Środków Transportu Politechniki Radomskiej. Natomiast zajęcia szkoleniowe na najwyższym poziomie prowadzi kadra trenerska z firmy BETiS. Każdy z uczestników podczas szkoleń otrzymuje wartościowe i przydatne materiały szkoleniowe oraz stosowny certyfikat potwierdzający uczestnictwo. Szkolenia odbywają się na terenie całego kraju m.in.: w Rzeszowie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Bydgoszczy, Katowicach, Krasnobrodzie, Radomiu. Bierze w nich udział wiele osób. W ostatnim projekcie szkoleniowym wzięło udział ponad 300 serwisów należących do sieci AD Serwis i Auto Primo. W okresie od stycznia do października 2010 roku zrealizowanych zostało 80 szkoleń, w których uczestniczyło 1 280 osób. Rozpoczęcie realizacji kolejnego cyklu szkoleń przewidziane jest na styczeń 2011. Ośrodki szkoleniowe zlokalizowane będą na terenie całego kraju, w zależności od stopnia zainteresowania i liczby uczestników. Informacje na temat kolejnych szkoleń przeprowadzanych w 2011 roku można uzyskać u przedstawicieli handlowych AD. Dodatkowe możliwości Przeprowadzone projekty szkoleniowe posiadają jeszcze szereg innych udogodnień. Uczestnicy mają do dyspozycji komfortowe i przestronne sale, mogą korzystać z wyżywienia i noclegu na bardzo korzystnych warunkach finansowych (AD Polska dofinasowuje szkolenia). W poprzednich edycjach najczęściej uczestnicy nie ponosili żadnych kosztów. Było to możliwe dzięki dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym beneficjentem, wnioskodawcą i koordynatorem realizacji projektu szkoleniowego była FIRMA 2000. Współpraca AD Polska z Firmą 2000 umożliwiła wzięcie udziału we wspomnianym projekcie kilkuset osobom z serwisów – klientów hurtowni AD. Satysfakcja Dzisiaj szkolenia są niezbędnym elementem rozwoju pracowników, pomagają zdobywać wiedzę i umiejętności konieczne w pracy niemal w każdej branży i na każdym stanowisku. Kładzie się na nie nacisk zwłaszcza w branżach zaawansowanych technologicznie, w których bez szkoleń, praca na wysokim poziomie byłaby niemożliwa. Szkolenia to same korzyści. Przede wszystkim zdobycie koniecznej wiedzy i umiejętności niezbędnych do pracy. Poza tym podniesienie kwalifikacji, co prowadzi do podniesienia jakości pracy i tym samym zadowolenia klienta. A to już tylko krok od przewagi nad konkurencją i pozyskania lojalnych klientów. Lepsza, wydajniejsza praca i brak pomyłek, to oszczędności dla firmy. 97% uczestników dotychczasowych szkoleń podkreślało, iż „wiedza zdobyta podczas szkolenia jest przydatna i przyczynia się do podniesienia kompetencji oraz wzrostu jakości i wydajności pracy”. To także szansa na wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami, początek nowych lepszych rozwiązań. Poza tym szkolenia mają także ogromny ładunek motywujący pracowników – a to chyba najważniejsze. Oprac. Grażyna Jancik we współpracy z Tomaszem Górą, menedżerem ds. sieci serwisowych 77 produkty Fachowy montaż turbosprężarki Przedstawiamy wskazówki od eksperta w dziedzinie uszczelnień, które pomogą w fachowym montażu turbosprężarki. Przed montażem nowej turbosprężarki należy rozpoznać i usunąć przyczynę uszkodzenia starej turbosprężarki. Niedobór oleju i przegrzanie Obcy materiał w turbosprężarce 1 Przewody wlotowe, przewody powietrza doładowującego, kolektor wydechowy oczyścić i sprawdzić na szczelność. Kołnierze i gwinty muszą być niezużyte i nieuszkodzone. 3 Przewody olejowe wymienić na nowe. Przy ich montażu w żadnym wypadku nie stosować płynnych środków uszczelniających. 6 Momenty dokręcające powinny być zgodne z zaleceniami producenta. 78 4 7 Obcy materiał w kolektorze wydechowym 2 Wymienić olej silnikowy oraz filtry oleju i powietrza. Po montażu turbosprężarki uruchomić silnik i pozostawić na biegu jałowym, zwiększając obroty, do czasu wzrostu ciśnienia oleju. Zbyt wysokie obroty Wymienić olej silnikowy oraz filtry oleju i powietrza. 5 Nową turbosprężarkę przed montażem napełnić olejem, lekko obracając wirnikiem. 8 Wszystkie przyłącza i połączenia sprawdzić na szczelność. www.elring.de D O B R A produkty P R A K T Y K A Wszystko co niezbędne z jednej ręki. Uszczelnienia, kompletne zestawy uszczelnień oraz części serwisowe do fachowych napraw silników w oryginalnej jakości Elring. Nowa edycja katalogów 2009/2010 do samochodów osobowych oraz pojazdów ciężarowych. Nam możesz zaufać. Doświadczenie i pewność tylko w oryginale. [email protected] | www.elring.de MK SERVICES – biuro przedstawicielskie Tel. +48 22 762 69 60 Fax. +48 22 762 69 70 e-mail: [email protected] 79 produkty Nowe katalogi 2011/2012 Nowe katalogi uszczelnień do samochodów osobowych, ciężarowych, dostawczych i oldtimerów są już dostępne! K ompletne zestawy montażowe turbosprężarek znajdują się w nowym katalogu uszczelnień do samochodów osobowych. Katalog Elring pojazdów zabytkowych wychodzi naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu na wysokiej jakości, oryginalne części zamienne do old- i youngtimerów. Oddzielne katalogi Elring samochodów ciężarowych i dostawczych zawierają teraz jeszcze więcej rysunków pokazujących szczegółowo, gdzie i jakie uszczelnienia są montowane w silniku. Ponadto został wydany nowy elektroniczny katalog części zamiennych E-KAT, w 18 wersjach językowych, także w wersji polskiej. Nowy elektroniczny katalog zawiera kompletny program uszczelnień Elring. Spalanie stukowe drogą do uszkodzenia silnika Uszkodzenie uszczelki podgłowicowej spowodowane spalaniem stukowym. Kiedy uszkodzeniu silnika winna jest uszczelka głowicy cylindrów? Przedstawiamy wskazówki od eksperta w dziedzinie uszczelnień. producenta, w wyniku czego powstaje nadmierne obciążenie termiczne i mechaniczne silnika. Niekontrolowane spalanie wytwarza fale uderzeniowe o skrajnie wysokim ciśnieniu i temperaturze, co powoduje znaczne obciążenie części silnika. Uszkodzenia występują najczęściej na tłokach i na uszczelce podgłowicowej. Opis uszkodzenia: Na metalowej opasce komory spalania uszczelki można rozpoznać wyraźne wgniecenia i odkształcenia. Stopienie opaski i materiału miękkiego uszczelki. Opaska komory spalania najczęściej połyskuje metalicznie w tych miejscach, a materiał miękki wykazuje ślady ognia. Przyczyna: Ustawienie silnika (przedwczesny zapłon) nie zostało przeprowadzone według zaleceń 80 Dalsze możliwe przyczyny: iska jakość paliwa (zbyt niska ilość oktanów). N Zbyt wysoki stopień sprężania. Nieprawidłowe ustawienie zapłonu. Świece zapłonowe o nieprawidłowej wartości cieplnej lub uszkodzone świece zapłonowe. Środki zaradcze: Przestrzegać zalecanych instrukcji montażowych. Sprawdzić ustawienie silnika natychmiast po montażu. produkty 81 produkty Filtr powietrza Odpowiednie zaopatrzenie w powietrze, umożliwiające osiągnięcie dobrej wydajności, jest tak samo ważne dla człowieka, jak i dla maszyny. Często niedoceniana, terminowa wymiana filtra powietrza w silniku gwarantuje, że silniki spalinowe „wdychają” czyste powietrze. Regularna wymiana filtra utrzymuje moc silnika na stałym poziomie. 82 Wrażenie kierowców, że samochód „nie ciągnie”, często jest uzasadnione. W wielu przypadkach przyczyną jest tylko zanieczyszczony filtr powietrza, który można łatwo wymienić. Na początku tego roku firma MANN+HUMMEL przeprowadziła na stanowisku kontroli silników w Ludwigsburgu liczne testy popularnych silników zarówno z nowymi, jak i zużytymi filtrami powietrza. Wyniki badań są jednoznaczne. Pomiary wykonane na 3,5-litrowym 6-cylindrowym silniku benzynowym potwierdzają, że kierowcy często nie przykładają wagi do tak istotnej kwestii, jaką jest wymiana filtra powietrza w układzie. Spadek ciśnienia powoduje spadek mocy. Filtr powietrza oczyszcza przepływające powietrze ze szkodliwych cząstek, takich jak drobny piasek, kurz, sadza i pyłki. Jednak z upływem czasu filtr coraz bardziej się zapycha. Powietrze potrzebne silnikowi do spalania nie może swobodnie przez niego przejść. W takiej sytuacji mówimy o wzroście różnicy ciśnień w zależności od stopnia zanieczyszczenia – tłumaczy Ulrich Launer, menedżer produktu ds. filtrów powietrza w firmie MANN+HUMMEL, i dodaje: Już w przypadku umiarkowanego spadku ciśnienia wynoszącego 20 milibarów zauważyliśmy na stanowisku kontrolnym spadek mocy o 2,4%. Odpowiada to spadkowi mocy silnika o ok. trzy kilowaty, a więc ok. cztery KM. Przy spadku ciśnienia o 80 milibarów odnotowano jeszcze wyraźniejszą redukcję mocy silnika – o ponad 18% – co oznacza spadek mocy nawet o 23 kW (31 KM). Dlatego eksperci ds. filtrów z Ludwigsburga zalecają ich regularną i terminową wymianę. Stanowi ona warunek wykorzystania maksymalnych osiągów silnika. produkty 83 wydarzenia Niezwykły rok, niesamowite miejsce, niezapomniane wrażenia… S Podczas Targów hala wystawiennicza była pełna gości Rok 2010 dla Autodistribution Polska Sp. z o.o. to rok jubileuszu dziesięciolecia działalności firmy na rynku. Uroczyste spotkanie z Klientami i Dostawcami firmy odbyło się 9 października 2010 na terenie Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. potkanie podzielono na dwie części. Pierwszą część stanowiły Targi zorganizowane w hali wystawienniczej. Od wczesnego popołudnia Klienci mieli możliwość odwiedzenia stoisk targowych Dostawców Autodistribution Polska Sp. z o.o. Przedstawiciele Dostawców chętnie uczestniczyli w dyskusjach, służyli radą i pomocą. Dla wielu Klientów była to doskonała okazja do zadawania często trudnych pytań i uzyskania fachowej odpowiedzi. Z kolei dla Dostawców Targi były niepowtarzalną okazją, aby osobiście poznać i nagrodzić najlepszych w Grupie AD Polska odbiorców swojego asortymentu. Wieczorna, oficjalna część imprezy odbyła się w hangarze Muzeum Lotnictwa. Gości powitał Frank Le Bris, Prezes Zarządu Autodistribution Polska Sp. z o.o. Prezes wraz z pozostałymi członkami zarządu AD Polska oraz spółek partnerskich w składzie: Dyrektor Finansowy AD Polska Sebastian Gonet, Dyrektor Generalny AD Dakol Marcin Drozdowski, Dyrektor Generalny AD Stachura Andrzej Samolej, Dyrektor Generalny AD Stenmot Dawid Cieśla nagrodzili najlepszych Klientów Grupy AD Polska oraz Dostawcę Roku 2010. Nagrody Zarządu Autodistribution Polska Sp. z o.o. dla Najlepszego Klienta w kategorii wielkość obrotu otrzymali: Sklep Motoryzacyjny ELA-ZYG Elżbieta Szelc Sklep Motoryzacyjny Barbara Kwiecień Auto-Części „Łuczycki” Jacek Łuczycki P.H.U TERES-POL S.C. Teresa i Jan Laskowscy Przedsiębiorstwo Handlowo- -Usługowe Lemar BIS S.C. Gadomski Cytryna Skrzydlewski F.H.U. MEGAART Artur Gorynow Nagrody Zarządu Autodistribution Polska Sp. z o.o. dla Najlepszego Klienta w kategorii dynamika obrotu otrzymali: Pomocą służyły hostessy firmy AD Polska 84 CARMOT „EJP” Pusz Jan JEL-CAR Sp. z o.o. Wojciech Kowalczyk „MOTO-SKLEP-KOMIS” Andrzej Iwona Janus wydarzenia Wieczór uświetnił występ zespołu KOMBII Prezes AD Polska, Frank Le Bris, odbiera nagrodę od Dostawcy atrakcją było również prowadzenie całości imprezy przez znanego prezentera radiowego. Na co dzień gospodarz jednego z programów w RMF MAXXX, Irek Jakubek, znakomicie spisał się w roli konferansjera. Serdecznie dziękujemy wszystkim Gościom za przybycie i wspaniałą zabawę. Przedstawiciele wyróżnionych firm Nagrodę Zarządu Autodistribution Polska Sp. z o.o. dla Najlepszego AD Serwisu odebrała firma MOTOZBYT Krzysztof i Teresa Kos. Z kolei tytuł Dostawcy Roku 2010 otrzymała firma Robert Bosch Sp. z o.o. Serdecznie gratulujemy nagrodzonym. Wieczorną imprezę uatrakcyjnił koncert legendy polskiej sceny muzycznej – zespołu KOMBII. Chłopcy grali wspaniale, a zebrana pod sceną kilkusetosobowa widownia śpiewała razem z liderem największe przeboje zespołu: „Pokolenie”, „Sen się spełni” czy „Nasze rendez-vous”. W dalszej części wieczoru zabawie towarzyszył zespół Street Life. Dużą Uroczystość uświetniła kolacja w sali o niebanalnym wystroju 85 produkty Nowe akumulatory W ofercie AD Polska pojawiły się nowe akumulatory. Łączą optymalne parametry techniczne z bezpieczeństwem i ergonomią użytkowania. Akumulatory obejmuje 24-miesięczna gwarancja. Nowy produkt wyróżnia doskonała relacja ceny do jakości. Jeszcze w grudniu 2010 oferta AD wzbogaci się o trzy nowe referencje akumulatorów: AKOP 50/470 (50Ah/470A +P 207 x 175 x 190), AKOP 62/510 (62Ah/510A +P 242 x 175 x 190), AKOP 92/760 (92Ah/760A +P 352 x 175 x 90). Indeks AKOP 40/320 AKOP 44/360 AKOP 55/460 AKOP 70/640 AKOP 74/680 Pojemność Prąd rozruchowy Wymiary 40 44 55 70 74 320 360 460 640 680 175 x 175 x 190 207 x 175 x 190 242 x 175 x 190 278 x 175 x 190 278 x 175 x 175 [Ah] wg EN [A] Pojemność: 40 Ah Prąd rozruchowy wg EN: 320 A Wymiary: 175 x 175 x 190 AKOP 40/320 szer. x gł. x wys. [mm] Pojemność: 44 Ah Prąd rozruchowy wg EN: 360 A Wymiary: 207 x 175 x 190 AKOP 44/360 AKOP 70/640 Pojemność: 55 Ah Prąd rozruchowy wg EN: 460 A Wymiary: 242 x 175 x 190 Pojemność: 70 Ah Prąd rozruchowy wg EN: 640 A Wymiary: 278 x 175 x 190 AKOP 55/460 Pojemność: 74 Ah Prąd rozruchowy wg EN: 680 A Wymiary: 278 x 175 x 175 AKOP 74/680 86 produkty Filie AD Polska woj. dolnośląskie AD Dakol filia Bolesławiec, ul. Wróblewskiego 7e, 59-700, Bolesławiec, tel. 75 732 04 78 AD Dakol filia Jelenia Góra, ul. Grunwaldzka 64, 58-500, Jelenia Góra, tel. 75 753 60 33 AD Dakol filia Kłodzko, ul. Warty 19, 57-300, Kłodzko, tel. 74 867 01 11 AD Dakol HUB Wrocław, ul. Logistyczna 1, 55-040, Kobierzyce, tel. 71 356 18 80 AD Dakol filia Lubin, ul. Rzeźnicza 4, 59-300, Lubin, tel. 76 841 00 75 AD Dakol filia Oława, ul. Nowy Górnik 1A, 55-200, Oława, tel. 71 313 91 99 AD Dakol filia Syców, ul. Mickiewicza 25, 56-500, Syców, tel. 62 785 24 41 AD Dakol filia Trzebnica, ul. Prusicka 32, 55-100, Trzebnica, tel. 71 388 91 43 AD Dakol filia Wałbrzych, ul. Armii Krajowej 1, 58-301, Wałbrzych, tel. 74 843 39 00 (02) AD Dakol filia Wrocław 1, ul. Krzywoustego 86/100, 51-166, Wrocław, tel. 71 325 26 83 AD Dakol filia Wrocław 2, ul. Koszycka 1, 53-014, Wrocław, tel. 71 362 84 88 AD Dakol filia Wrocław 3, ul. Fabryczna 18, 53-609, Wrocław, tel. 71 356 19 99 AD Dakol filia Zgorzelec, ul. Jeleniogórska 65, 59-900, Zgorzelec, tel. 75 771 57 33 woj. mazowieckie AD Dakol filia Radom, ul. Tytoniowa 35/37, 26-600, Radom, tel. 48 385 66 00 AD Stachura filia Warszawa, ul. Łopuszańska 22, 02-220, Warszawa, tel. 22 340 77 77 AD Stachura filia Warszawa Praga, ul. Chełmżyńska 12, 02-247, Warszawa, tel. 22 512 69 00 woj. opolskie AD Stachura filia Kędzierzyn Koźle, ul. Wyspiańskiego 24, 47-206, Kędzierzyn Koźle, tel. 77 482 94 84 AD Dakol filia Nysa, ul. Kościuszki 4/3, 48-300, Nysa, tel. 77 433 97 22 AD Stachura filia Opole, ul. Głogowska 39, 45-315, Opole, tel. 77 402 70 12 AD Dakol filia Prudnik, ul. Kościuszki 54-64, 48-200, Prudnik, tel. 77 406 74 70 woj. podkarpackie AD Dakol filia Bydgoszcz, Lisi Ogon, ul. Przy Lesie 8, 86-065, Łochowo, tel. 52 364 48 10 AD Dakol, Al. Jana Pawła II 11a, 39-200, Dębica, tel. 14 680 88 88 AD Dakol filia Krosno, ul. Pużaka 55f, 38-400, Krosno, tel. 13 430 91 30 AD Dakol filia Przemyśl, ul. Bohaterów Getta 63, 37-700, Przemyśl, tel. 16 676 00 90 AD Dakol filia Rzeszów, ul. Króla Augusta 50, 35-210, Rzeszów, tel. 17 860 28 00 AD Dakol filia Stalowa Wola, ul. Przemysłowa 5, 37-450, Stalowa Wola, tel. 15 877 24 70 AD Dakol filia Zagórz, ul. Piłsudskiego 36, 38-540, Zagórz, tel. 13 462 31 44 woj. lubelskie woj. podlaskie woj. kujawsko-pomorskie AD Dakol filia Biała Podlaska, Al. Jana Pawła II 115, 21-500, Biała Podlaska, tel. 83 343 65 75 (76) AD Dakol filia Lublin, Al. Witosa 1a, 20-315 , Lublin, tel. 81 710 46 00 AD Dakol filia Zamość, ul. Kilińskiego 66, 22-400, Zamość, tel. 84 677 62 00 woj. lubuskie AD Dakol filia Gorzów Wielkopolski, ul. Kostrzyńska 68, 66-400, Gorzów Wielkopolski, tel. 95 736 08 00 AD Dakol filia Zielona Góra, ul. Poznańska 36, 65-137, Zielona Góra, tel. 68 320 29 10 woj. łódzkie AD Stachura filia Łódź I, ul. Duńska 3/5, 90-204, Łódź, tel. 42 611 25 00 AD Stachura filia Łódź II, ul. Tuwima 97, 90-031, Łódź, tel. 42 676 00 41 AD Stenmot filia Wieluń, ul. Warszawska 41, 98-300, Wieluń, tel. 43 843 98 86 woj. małopolskie AD Stachura, ul. Makuszyńskiego 24, 31-752, Kraków, tel. 12 683 88 00 AD Stachura filia Kraków II, ul. Zbrojarzy 26, 30-412, Kraków, tel. 12 268 00 99 AD Stachura filia Nowy Sącz, ul. Klasztorna 45a, 33-300, Nowy Sącz, tel. 18 444 22 64 AD Stachura filia Nowy Targ, ul. Szaflarska 137, 34-400, Nowy Targ, tel. 18 264 00 15 AD Stachura filia Białystok, ul. Zwierzyniecka 33, 15-333, Białystok, tel. 85 732 15 73 woj. śląskie AD Stachura filia Będzin, ul. Rewolucjonistów 5, 42-500, Będzin, tel. 32 764 67 64 AD Stachura filia Bielsko-Biała, ul. Katowicka 45, 43-346, Bielsko-Biała, tel. 33 822 60 00 AD Stachura filia Chorzów, ul. Katowicka 144, 41-500, Chorzów, tel. 32 737 27 90 AD Stachura filia Częstochowa, ul. Krakowska 45, 42-202, Częstochowa, tel. 34 366 99 73 AD Stachura filia Rybnik, ul. Mikołowska 74, 44-203, Rybnik, tel. 32 433 27 50 woj. świętokrzyskie AD Stachura filia Kielce, ul. Karczówkowska 11a, 25-019, Kielce, tel. 41 368 44 44 woj. wielkopolskie AD Dakol filia Kalisz, ul. Ks. Jolanty 41, 62-800, Kalisz, tel. 62 590 26 00 AD Dakol filia Leszno, Al. Krasińskiego 30, 64-100, Leszno, tel. 65 529 50 31 AD Dakol filia Poznań, ul. Obornicka 4a, 62-002, Suchy Las, tel. 61 650 45 45 AD Dakol filia Poznań II, ul. Wołczyńska 56, 60-167, Poznań, tel. 61 651 74 70 87 ...z nami dojedziesz wszêdzie AD SERWIS Pełen zakres oferowanych usług, obsługa wszystkich marek, doskonałe zaopatrzenie w części zamienne – wszystko to sprawia, że AD Serwis jest doskonałym rozwiązaniem dla najbardziej wymagających Klientów. www.adserwis.pl AUTO PRIMO Auto PRIMO łączy wysoką jakość usług z ich atrakcyjnymi cenami. Sieć zrzesza zarówno serwisy wyspecjalizowane w naprawie pojazdów poszczególnych marek, jak i zajmujące się wielomarkową obsługą eksploatacyjną. www.autoprimo.pl