pobierz prezentację

Turystyka na terenach cennych
przyrodniczo, w tym obszarach Natura
2000
Promocja ekoturystyki.
Ekoturysta.
Jolanta Kamieniecka
Soczewka - Październik 2014
I. Promocja ekoturystyki
 Dla potrzeb pogłębiania i rozwijania biznesu turystycznego niezbędna jest promocja
proekologicznego wizerunku turystyki organizowanej w regionach, w których występują
obszary Natura 2000.
 należy szeroko informować klientów, partnerów i społeczność lokalną danego terenu o tym,
że w turystyce podejmuje się działania ukierunkowane na rzecz ochrony środowiska lub
służące jej bezpośrednio, że turystyka w regionie przyjmuje za podstawy swego
funkcjonowania zasady zrównoważonego rozwoju.
 należy prowadzić systematyczne szkolenia personelu przedsiębiorstw turystycznych w
zakresie podejmowanych działań proekologicznych i kontrolować praktykę, by wypracowane
zasady zarządzania prośrodowiskowego nie były łamane.
 Ważna jest podbudowa wizerunku przyjaznego środowisku, tworzona dzięki doskonaleniu
kadr zarządzających turystyką, tj. pogłębianiu ich wiedzy na temat środowiska
przyrodniczego. Okazją do tego, ale i metodą promocji w określonych kręgach, może być
udział działaczy turystycznych w konferencjach naukowych przyrodników, praktyczna
współpraca z ekologicznymi organizacjami pozarządowymi w terenie. Rozszerzanie
kontaktów branży turystycznej jest niezbędne i opłacalne, a w kategoriach promocji – drogą
do pozyskania większego grona sprzymierzeńców i ambasadorów swej działalności.
Informacja dla ekoturystyki
 W przypadku turystyki przyrodniczej informacja turystyczna wykracza poza tradycyjne
zakres i materiały. Spotykamy pogłębione jej formy i treści polegające na tzw.
interpretacji dziedzictwa przyrodniczego opracowanej w ośrodkach informacyjnoedukacyjnych i realizowanej przez przewodników, zwanych strażnikami przyrody. Takie
profesjonalne ośrodki i kadry są domeną parków narodowych, krajobrazowych i leśnych
kompleksów promocyjnych. Obszary Natura 2000 na dziś nie dysponują bazą
edukacyjną.
 Jak tworzyć ekoinformację?
• Jej podręcznikami winny być zaktualizowane mapy z naniesionymi walorami Natury
2000, foldery jeszcze silniej promujące szlaki piesze, rowerowe i wodne z informacją o
wypożyczalniach sprzętu, miejscach postojowych w bezpiecznej odległości, np. od
miejsc gniazdowania ptaków. Ważne jest też dostarczanie informacji o obowiązujących
zasadach zachowania się turystów w terenie, np. korzystania z urządzeń postojowych dla
rowerów (stojaków), by dalszą część wędrówki odbyć pieszo.
II. Ekoturysta
Aby dobrze wykorzystać zasoby obszarów zaliczonych do sieci Natura 2000, trzeba poznać ich
potencjalnych gości, zatem ważne są pytania:
• Dla kogo Natura 2000 może być interesująca? Kim są miłośnicy turystyki przyrodniczej?
 Badania motywacji podróżowania prowadzone przez InE
wskazały, że turystyka
wykorzystująca zasoby przyrodnicze bywa: przypadkowa, skupiona na środowisku,
popierająca, zaangażowana, ekologiczna. Za tymi określeniami kryją się różni turyści, np.
doceniający piękno przyrody tacy, dla których jest ona głównym motywem podróży, po
udzielających jej ochronie wsparcia finansowego lub podejmujących własne działania na
rzecz jej ochrony.
 Najbardziej wymagającymi są uczestnicy turystyki ekologicznej, którą raczej należy nazwać
proekologiczną lub zrównoważoną, jako uprawianą ze znajomością przyrody i praw do jej
zasobów przyszłych pokoleń, potrzeb współczesnej gospodarki oraz aspiracji mieszkańców
regionów cennych przyrodniczo.
• Jak turyści przyrodnicy spędzają czas, czego oczekują od świadczących usługi?
Do najbardziej popularnych preferencji (40–50%) należą:
 spokojny wypoczynek na łonie przyrody, spacery w lesie, podziwianie krajobrazu, tzw.
spacery estetyczne, wędrówki piesze bez określonego celu.
 wędrowanie po górach, zbieranie darów przyrody (grzybów, jagód), przełajowe wędrówki
piesze,
 spotkania towarzyskie w przyrodzie (np. pikniki), żeglowanie (śródlądowe i morskie),
wędrówki wodne po rzekach i jeziorach z biwakowaniem, samotnicze i rodzinne wędrówki z
namiotem, obserwacje przyrody (fotografowanie, nagrywanie odgłosów).
 wędrówki narciarskie po górach, kajakarstwo i wioślarstwo, zwiedzanie parków
narodowych, wędrówki narciarskie na niżu, przełajowe rajdy i wędrówki rowerowe lub
jeździectwo bez określonego celu, zaś tylko 3 % stanowią zajęcia dobrowolne na korzyść
przyrody (sadzenie drzew, sprzątanie śmieci).
 Niektóre zachowania wynikają wprost z pobytu –
mają miejsce w środowisku
przyrodniczym, którego zasoby nie odgrywają pierwszorzędnej roli w okazywanych
preferencjach. Można sugerować organizatorom turystyki w obszarach Natura 2000, że
moda na ekoturystykę idzie w parze z pogłębianiem zainteresowań osobliwościami
przyrody, klientów ofert niekoniecznie stricte przyrodniczych. Dokonana ponad 10 lat temu
typologia zachowań nie traci aktualności. Klientów, którzy preferują takie zachowania,
należy szukać wśród m.in. amatorów spotkań z nietoperzami, łosiami lub wycieczek
botanicznych i ornitologicznych.
Podsumowanie
TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU
jest na czasie,
ale wymaga
budowania pozytywnych relacji między branżą turystyczną a ochroną
środowiska
oraz
kierowania się zasadami zrównoważonego rozwoju
TURYSTYKA ZRÓWNOWAŻONA –
jest szerszym pojęciem i daje szersze podejście do relacji
turystyki ze środowiskiem, społeczństwem i gospodarką
Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO): turystyka
zrównoważona, to koncepcja rozwoju przemysłu turystycznego
w skali globalnej, która odnosi się zarówno do masowych, jak i
niszowych form turystyki oraz do wszystkich miejsc penetracji
turystycznej na świecie.
Na tym tle łatwiej jest znaleźć właściwą interpretację istoty
ekoturystyki od jej wymiaru w postaci dalekich egzotycznych
wypraw po wycieczki do obszarów Natura 2000 w celu
podglądania np. nietoperzy lub poznawania osobliwych
siedlisk, godnych uwagi nie tylko przyrodników.
KALENDARIUM TURYSTYKI PRZYJAZNEJ ŚRODOWISKU
Przełomu XX/XXI wieku – stał się niemal standardem uwzględniania
turystyki zrównoważonej w strategiach, deklaracjach, planach
działań różnej rangi i zasięgu
Założenia turystyki przyjaznej dla środowiska są uwzględniane w
kluczowych programach i dokumentach, wyznaczających kierunek
w polityce ochrony środowiska na świecie i w Europie, takich jak:
 Konwencja na rzecz Bioróżnorodności UNEP (2001),
 VI Plan Unii Europejskiej na rzecz Ochrony Środowiska (2001),
 Strategia Zrównoważonego Rozwoju dla Unii Europejskiej
“Zrównoważona Europa dla lepszego świata” (2001) i in.
KALENDARIUM – cd.
2002 - Międzynarodowy Rok Ekoturystyki – ogłoszony przez
UNEP (Program Narodów Zjednoczonych na rzecz Środowiska) i
Światową Organizację Turystyki UNWTO.
2002 - Szczyt Ekoturystyki w Quebec w Kanadzie, z udziałem
132 krajów (reprezentowanych przez 1000 osób) przyniósł
Deklarację o Ekoturystyce z Quebec (Quebec Declaration on
Ecotourism).
2002 - Światowy Szczyt na rzecz Zrównoważonego Rozwoju w
Johannesburgu – uznał zrównoważoną turystykę za jeden z
priorytetowych kierunków rozwoju gospodarczo-społecznego
na świecie w pierwszej dekadzie nowego tysiąclecia.
DEFINICJE
„Ekoturystyka to świadoma podróż do naturalnych miejsc
przyrodniczych, która z jednej strony pomaga chronić środowisko
naturalne, a z drugiej podtrzymuje dobrobyt lokalnych
mieszkańców”
The International Ecotourism Society
„Ekoturystyka to podróżowanie w celu studiowania, podziwiania i
czerpania zadowolenia z piękna krajobrazów, obserwacji dzikich
zwierząt i roślin, jak również podziwiania miejscowych obyczajów i
kultury”
Richard Denaman
EKOTYRYSTYKA – CELE
Ekologiczne – zapewnienie ochrony przyrody
i krajobrazu oraz kształtowanie poparcia dla terenów
chronionych wśród społeczności lokalnych oraz
turystów;
SPOŁECZNE
– zapewnienie turystom ciekawego i
wartościowego pobytu na łonie natury,
poprawę jakości życia ludności miejscowej,
szerzenie zasad i potrzeby rozwijania
turystyki zrównoważonej oraz
zagwarantowanie różnym grupom
społecznym czerpania korzyści i
przyjemności z istnienia terenów
chronionych
EKONOMICZNE
– wspieranie zrównoważonego rozwoju gospodarczego
w najbardziej wrażliwych i cennych regionach świata,
co przyczynia się do rozwoju gospodarki narodowej
danego kraju, likwidowania bezrobocia i dostarczania
środków finansowych na cele ochrony przyrody.
Warunki rozwoju ekoturystyki w Polsce
•Mocne strony
•Słabe strony
•Stosunkowo bogate
i dobrze zachowane
(w skali europejskiej)
środowisko
przyrodnicze oraz cenne
historyczne dziedzictwo
kulturowe
•Niewystarczające
kwalifikacje kadr
zarządzających
turystyką
Obszary chronione kuźnią ekoturystyki korzyści
 Szeroka, bezpłatna promocja regionu
 Gwarancja dobrego stanu środowiska naturalnego
 Realizacja założeń zawartych w strategii rozwoju
turystyki
 Podstawa do ubiegania się o dodatkowe fundusze
 Rozwój form turystyki przyjaznej środowisku
 Motor rozwoju infrastruktury turystycznej
 Obniżenie bezrobocia, kształtowanie świadomości
ekologicznej mieszkańców, zachowanie tradycji
Korzyści cd. - warto samemu je
dostrzec
•Mogą być i inne
•………………..
•……………………
Eko-sprawdzian dla miejsc
zakwaterowania – warsztaty
POLECAM:
Portal internetowy
pt. “Natura 2000 a turystyka”
www.natura2000.org.pl
funkcjonuje od 2005 roku,
pełni funkcje informacyjno-edukacyjne
Ekspert ds.
zrównoważonego rozwoju turystyki
Jolanta Kamieniecka