Tematy – GRUDZIEO

Tematy – GRUDZIEO
KRAINA ZMYSŁÓW
Dotykamy, wąchamy i smakujemy
Zmysł dotyku - mieści się w skórze. Skóra zawiera miliony receptorów - to ciałka dotykowe
odbierające wrażenia dotykowe: ciepła, zimna, nacisku, pieczenia, swędzenia itp. Najwięcej znajduje
się na wargach, opuszkach palców, podeszwach stóp, a najmniej w skórze grzbietu i łokci. Skóra
składa się z trzech warstw: naskórka, warstwy podskórnej i skóry właściwej. Są też narządy czucia
głębokiego – leżą głęboko pod skórą (np. w mięśniach, stawach, więzadłach) i odbierają z nich
różne wrażenia. Dzięki nim oceniamy też kształt, ciężar, elastyczność, twardość itp. ujmowanego
ręką przedmiotu.
Porozmawiajmy z dziećmi o tym, że nie wszyscy ludzie na świecie mają taki sam kolor skóry –
od czego to zależy (od stężenia melaniny). Możemy wyróżnić rasy ludzkie ze względu na kolor skóry.
Porozmawiajmy też o tym, że ciało oddycha również przez skórę, że się pocimy (pot wydostaje się
poprzez skórę małymi otworkami – porami; jak ważne jest utrzymanie higieny ciała. Przyjrzyjmy się
naszym opuszkom paluszków i liniom papilarnym, niech każde dziecko odciśnie swoje linie papilarne
kciuka. Może uda nam się zorganizować wycieczkę na Komendę Policji, gdzie dzieci będą mogły
odcisnąć swoje linie papilarne – to sprawia dzieciom wielką frajdę
1. „Ludzie do ludzi”
Dzieci stoją w parach. Nauczyciel wydaje polecenia, np.: „ręce do rąk” – dzieci w parach podają sobie
ręce, „plecy do pleców” – stają do siebie plecami. Na hasło: „Ludzie do ludzi” – dzieci szybko
zmieniają parę. Polecenia może wydawać osoba bez pary. Polecenia mogą dotyczyć dotykania
różnych części ciała: łokieć do łokcia, kolano do kolana, stopa do stopy itp.
Tematy – GRUDZIEO
2. „Worek niespodzianek”
Do worka wkładamy różne przedmioty (grzebień, kubek plastikowy, jabłko, piłeczkę, kluczyk itp.).
Dzieci kolejno losują przedmiot z worka, nie oglądając go, dotykiem próbują odgadnąć, co mają
w ręku i mówią dwa zdania o wylosowanym przedmiocie.
3. „Dotknij i narysuj”
Nauczyciel
dzieli
dzieci
na
kilka
grup.
Każda
grupa
otrzymuje
pudełko
z kilkoma przedmiotami. Po kolei członkowie grup wkładają ręce do pudełka, nie wyciągając
przedmiotu, badają go dotykiem, a następnie rysują na kartce. Po ukończeniu prac, wyjmują
przedmioty z worka i porównują z rysunkami.
4. „Czym mnie dotykasz?”
Dzieci najpierw zapoznają się wzrokowo i dotykowo z przedmiotami: piórko, ostra myjka, miękka
gąbka, szczotka, gumowa piłeczka. Następnie dzieci siadają w parach. Jedno z dzieci ma zasłonięte
opaską oczy, kładzie dłonie na stoliku (podłodze). Drugie z dzieci dotyka dłoni swojego kolegi
kolejnymi przedmiotami. Zadaniem dziecka z zasłoniętymi oczami jest odgadnięcie, czym zostało
dotknięte (nie może manipulować tymi przedmiotami). Gdy odgadnie, wszystkie zamieniają się
rolami.
5. „Co mam w ręku?”
Dzieci stoją w kręgu trzymając ręce za plecami. Nauczyciel wkłada do rąk każdemu dziecku jakiś
przedmiot (po kilka takich samych przedmiotów): małe pingpongowe piłeczki, kluczyki, gumki,
ołówki, chusteczki itp. Wskazane dziecko opisuje przedmiot, jaki ma w ręku – jaki on jest, podaje jego
cechy, jakie odczuwa dłońmi, ale nie podaje jego nazwy. Pozostałe dzieci zastanawiają się, czy
przedmiot, który mają w dłoniach odpowiada opisowi kolegi, jeśli tak, to na hasło nauczyciela dzieci
wyciągają ręce do przodu i pokazują swoje przedmioty. Kolejne dziecko opisuje swój przedmiot
i kolejne z takim samym przedmiotem pokazują je pozostały, sprawdzając czy dobrze odgadły.
Zabawa trwa dotąd, aż wszyscy odgadną swoje przedmioty.
Tematy – GRUDZIEO
6. „Wierszyki masażyki”
RAK
Idzie, idzie rak,
Spacerujemy wskazującym i środkowym palcem
czasem naprzód,
po ręce dziecka
czasem wspak.
Odpowiednio zmieniamy kierunek ruchu
Idzie rak, nieborak,
spacerujemy od początku
jak uszczypnie, będzie znak. Delikatnie szczypiemy
PAŁKA, ZAPAŁKA
Pałka, zapałka,
rysujemy na plecach dziecka dwie pionowe kreski
dwa kije,
dwa razy lekko uderzamy w miejsca kresek zewnętrznymi
krawędziami dłoni
kto się nie schowa,
szybkim ruchem chowamy rękę pod pachę dziecka
ten kryje.
TAOCOWAŁY DWA MICHAŁY
Tańcowały dwa Michały,
rytmicznie przebieramy palcami po plecach
jeden duży, drugi mały.
Jak ten duży zaczął krążyć
zataczamy palcem duże koła
to ten mały nie mógł zdążyć.
szybciej zataczamy małe koła
Tematy – GRUDZIEO
ŚLIMAK
Ślimak, ślimak, wystaw rogi,
na plecach rysujemy spiralę
dam ci sera na pierogi.
naciskamy opuszkami dwóch rozstawionych palców
Jak nie sera, to kapusty,
końcami palców zataczamy koło
od kapusty będziesz tłusty.
otwartą dłonią ślizgamy się po całych plecach
Zmysł smaku i węchu
Człowiek rozróżnia cztery podstawowe smaki: słony, słodki, gorzki, kwaśny. Umożliwiają to
kubki (brodawki) smakowe, które są rozmieszczone głównie na języku, ale także na
podniebieniu miękkim i tylnej ścianie gardła. Czubek języka rozpoznaje smak słony i słodki;
boki języka – smak kwaśny, a na końcu języka wyczuwamy smak gorzki.
Receptor węchu znajduje się w górnej części nosa i zajmuje powierzchnię wielkości znaczka
pocztowego. Jeśli chcemy rozpoznać jakiś zapach, wciągamy głęboko powietrze przez nos.
Porozmawiajmy z dziećmi o doskonałym węchu psów i do czego go wykorzystują psy a w czym to
pomaga ludziom. Może przy okazji wizyty dzieci w Komendzie Policji lub policjanta w szkole uda się
przeprowadzić pokaz, jak pies po węchu odszuka jakiś przedmiot, np.: czapkę jednego z dzieci
schowaną w sali.
1.
„Czy wiesz co jesz?”
Potrzebne będą różne rodzaje owoców pokrojone na małe kawałeczki, taca, wykałaczki. Dzieci
siedzą w kręgu z zamkniętymi oczami. Nauczyciel podaje każdemu dziecku kawałeczek owocu na
wykałaczce, prosząc o odgadnięcie jego nazwy.
Odmianą zabawy będzie rozpoznanie owocu po jego zapachu. Podobnie do zabaw możemy
wykorzystać warzywa.
Tematy – GRUDZIEO
2.
„Jaki to smak?”
Dzieci z zasłoniętymi oczami odgadują smaki: słony, słodki, kwaśny, gorzki, przyporządkowują do
znanych potraw np.: sól, cukier, lizak, cytryna, kiwi, brzoskwinia, czekolada itp.
3. „ Co dzisiaj na obiad?”
Jeśli w szkole jest stołówka możemy się do nie wybrać z dziećmi, gdzie po zapachu dzieci będą
próbowały odgadnąć co gotują panie kucharki, próbować z zamkniętymi oczami przygotowywanych
potraw, np.: jaka będzie zupa, jaki kompot.
4. „Jaki to zapach?”
Przygotowujemy w nieprzezroczystych pojemniczkach różne zapachy: mięta, rumianek, pasta do
zębów, perfumy damskie, woda kolońska męska, mech, grzyb suszony itp. Dzieci rozpoznają
zapachy. Na takie pojemniki dobre są solniczki i pieprzniczki – czyli pojemniczki z otworami, przez
które łatwo wąchać zapachy.
5. „Poczęstunek”
Nauczyciel przygotowuje małe kwadraciki pieczywa posmarowane: masłem, dżemem różnego
smaku, miodem, nutellą, czy innymi produktami według możliwości (pasta jajeczna, pasta rybna).
Dzieci z zamkniętymi oczami jedzą „kanapkę” i odgadują co jadły.
6. „Konkurs kulinarny”
Przygotowujemy do smakowania różnego rodzaju produkty spożywcze. Wygrywa to dziecko, które
poprawnie odgadnie za pomocą smaku najwięcej produktów.
Tematy – GRUDZIEO
7. „Miłe i brzydkie zapachy”
Rozmowa
z
dziećmi,
o
tym,
jakie
zapachy
są
dla
człowieka
miłe
a jakie nie? Na spacerze odczuwamy zapachy w pobliżu drzew, zieleni, ruchliwej ulicy, śmietnika,
w piekarni, cukierni itp. Dzieci wyróżniają niemiłe zapachy – skąd pochodzą, jak ich unikać oraz
zapachy sprawiające miłe wrażenia.
Możemy zapalić świece zapachowe, kadzidełka, zrobić na zajęciach potpourri z olejkami
zapachowymi.
Materiały opracowała:
Mirosława Matczak
Nauczyciel – Konsultant
ds. edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej WODN w Łodzi