CYKL SZEŚCIU WARSZTATÓW dla Miejskiej Biblioteki Publicznej
Transkrypt
CYKL SZEŚCIU WARSZTATÓW dla Miejskiej Biblioteki Publicznej
© FUNDACJA URBAN FORMS I WSPÓŁPRACOWNICY CYKL SZEŚCIU WARSZTATÓW pt. SZTUKA MIEJSKA - DLA WSZYSTKICH I DLA NAS SAMYCH (projekt – detale do uzgodnienia) dla Miejskiej Biblioteki Publicznej Łódź Śródmieście realizowanych w ramach programu „Wyciągamy dzieci z bramy” (Miejski Program pt. „Prowadzenie przez domy kultury i biblioteki działań profilaktycznych w formie zajęć dodatkowych dla dzieci i młodzieży”) Organizator – Fundacja Urban Forms Współpraca – Instytut Filozofii, Sekcja Estetyki Koła Naukowego Filozofów (Uniwersytet Łódzki) © Autorki projektu: Anna Ostrowska (40% udziału twórczego, koordynatorka zespołu), Sonia Szechowska (30%), Karolina Karolak (20%), Jowita Mróz (10%) Opieka merytoryczna: dr Agnieszka Gralińska-Toborek, dr Wioletta Kazimierska-Jerzyk I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WARSZTATÓW Cele i grupa odbiorcza: Warsztaty generalnie zostały opracowane z myślą o dzieciach ze świetlicy środowiskowej i mogą być prowadzone wśród różnych grup dzieci i młodzieży. Mają one charakter praktyczno-teoretyczny. Obejmują zarówno wykonywanie prac plastycznych, za pomocą których kształtowane są wrażliwość estetyczna oraz umiejętności manualne, jak i przekazują elementarną wiedzę dotyczącą kierunków w sztuce, idei w niej zawartych (w szczególności wspólnotowych), a także technik wykorzystywanych do tworzenia sztuki w przestrzeni publicznej. W celu zachęcenia do wykonywania poszczególnych zadań oraz popularyzacji prac dzieci, po pierwszych zajęciach prowadzące utworzą facebookową stronę grupy warsztatowej lub bloga, gdzie regularnie będę umieszczane i komentowane sfotografowane prace uczestników. Ogólne efekty kształcenia cyklu zajęć: 1. Rozwijanie kreatywnego spojrzenia na przestrzeń miejską oraz budowanie świadomości zdolnej wpływać na jej wizerunek. 2. Kształtowanie umiejętności pracy w grupie oraz kolektywnego działania na rzecz wspólnego dobra. 3. Umiejętność rozróżniania wybranych, podstawowych pojęć z zakresu teorii sztuki. 4. Znajomość znaczenia kolorów oraz umiejętność wykorzystywania ich do ukazywania i wyrażania emocji w sztuce. 5. Umiejętność obserwacji szerszego środowiska miasta oraz dostrzegania potencjalnych narzędzi do tworzenia wspólnoty w przestrzeni miejskiej. Sprzęt: Rzutnik multimedialny (możemy wypożyczyć), komputer Potrzebne materiały: do realizacji całego pakietu edukacyjnego warsztatów potrzebne są: wydruki niektórych murali lub katalogi, wydruki zdjęć elementów znajdujących się w przestrzeni miejskiej, bloki rysunkowe, papiery kolorowe, tektury, kredki, ołówki, mazaki, gumki do ścierania, modelina, plastelina, gazety, taśmy klejące kolorowe, kleje, rolki tekturowe, słomki, różnego rodzaju pudełka, brystole formatu 70x100, wydruki z krojami pisma, biały papier naklejkowy, taśma dwustronna, duża tektura recyklingowa. Materiały są generalnie łatwo dostępne, mają charakter ekologiczno-odzyskowy. Dysponujemy nimi częściowo. Koszt pozostałych niezbędnych materiałów oszacujemy po akceptacji programu. Czas trwania jednych zajęć: 1 godzina (zegarowa) II. OPISY SZCZEGÓŁOWE PIERWSZE ZAJĘCIA Obraz i pismo w sztuce miejskiej 1. Wprowadzenie Prowadząca rozpoczyna zajęcia krótką rozmową o sztuce ulicznej, pokazuje dzieciom serię zdjęć różnych murali. Rozmawiając i porządkując spostrzeżenia dzieci, koncentruje się na gatunkach malarskich (martwa natura, portret, pejzaż, scena rodzajowa). Następnie prosi, by dzieci wybrały ulubiony mural oraz uzasadniły swój wybór. Na podstawie ich wypowiedzi cała grupa wraz z prowadzącą próbują zaklasyfikować poszczególne prace do wyżej wymienionych pojęć. Prowadząca nie definiuje na początku poszczególnych kierunków, a stara się poprzez wspólną rozmowę z dziećmi dokonać podziału murali, by na koniec nazwać je odpowiednim terminem. Następnie pyta, czy dzieci zauważyły napisy. Wskazuje na sygnatury artystów widoczne na muralach. Tłumaczy, że artyści odkąd zyskali uprzywilejowaną pozycję (od czasów renesansu), zawsze się podpisywali. Pokazuje sygnatury mistrzów. Potem pyta o inne napisy obecne w sztuce miejskiej i przechodzi do zagadnienia graffiti. Tłumaczy, że w graffiti dziełem sztuki staje się sam napis. Wspomina o związkach murali i graffiti. Wprowadza pojęcie street artu. Następnie prowadząca krótko opowiada o tym, czym jest kaligrafia, jak wiele typów liternictwa istnieje. Pokazuje dzieciom krótki filmik pt.” Krótka Historia Kaligrafii”. https://www.youtube.com/watch?v=80AIyc8Vx-Q 2. Zadanie dla uczestników Prowadząca prosi dzieci, aby zapisały na kartkach swoje imię, a następnie pyta grupę, czy znają jakieś techniki zapisania swojego imienia w sposób ciekawy i bardziej pomysłowy. Zbiera pomysły od dzieci i zapisuje je na kartach. Jeżeli wśród nich pojawia się hasło tag, prosi by uczestnicy zajęć opisali czym jest to zjawisko. Aby ułatwić zadanie lub w przypadku, gdy nie wszyscy wiedzą, czym ów sposób zapisu jest, prowadząca pokazuje za pomocą rzutnika przykłady tagów. Następnie prosi grupę, aby każdy z nich stworzył tag ze swoim imieniem. Kiedy uczestnicy warsztatów opanują już to ćwiczenie, zostanie rozdany papier naklejkowy w kształcie prostokątów, na których będą mogły zapisać swój tag, a następnie przykleić naklejkę z podpisem na swoim plecaku, torbie, czy w zeszycie. Po tym zadaniu manualnym, prowadząca rozdaje dzieciom wydrukowane wcześniej kartki z różnymi krojami pisma (gotyckim, stylizowanym na graffiti i innymi ozdobnymi). Uczestnicy zapoznają się z różnymi technikami i próbują zapisać swoje imię w danym stylu, na podstawie alfabetu zapisanego na rozdanych arkuszach. Uczą się w ten sposób starannego i precyzyjnego zapisu liter, jeżeli któraś z liter sprawia im kłopot, mogą poprosić o pomoc. Po tym zadaniu prowadząca informuje grupę o tym, że odpowiednio zaprojektowane litery mogą swoim kształtem i wyglądem wyrażać sens i istotę danego słowa. Ostatnia zabawa polega na wylosowaniu kartek z zapisanymi na nich hasłami. Dzieci powinny uruchomić swoją wyobraźnię i zastanowić się, jak za pomocą liter wyrażą wylosowane słowa, tak aby jak najtrafniej „zilustrować” dane wyrażenie. 3. Efekt dydaktyczny Dzieci zdobywają wiedzę na temat pojęć z zakresu sztuki miejskiej, poszerzają swoją wiedzę na temat pisma i kaligrafii, uzyskują podstawową wiedzę na temat różnych typografii – dowiadują się jakie znaczenie ma pismo w sztuce graffiti. Rozwijają zdolności manualne oraz uczą się kreatywnego spojrzenia na liternictwo, zarówno klasyczne, jak i związane z kulturą hip-hop. DRUGIE ZAJĘCIA Obraz w sztuce miejskiej i znaczenie abstrakcji w sztuce 1. Zadanie manualne dla uczestników Prowadząca dzieli uczestników na trzy grupy. Rozdaje każdej grupie wydrukowane fragmenty murali Krika przedstawiające czarno-białe postaci. Pierwsza grupa otrzymuje fragment obrazujący szczęście, druga smutek, a trzecia złość. Celem zadania jest rozróżnienie emocji zawartych na zdjęciu, kolorując poszczególne fragmenty odpowiednimi barwami (dzieci kolorują kredkami wydruk muralu, starają się kolorami ukazać poszczególne emocje). Na koniec prowadząca zbiera prace, dokonuje ich zestawienia oraz opowiada dzieciom o znaczeniu kolorów. Uczestnicy wraz z prowadzącą porównują i oceniają swoje początkowe intuicje w perspektywie zdobytej na ten temat wiedzy. Prowadząca nie neguje wyborów kolorów, nawet jeśli sprzeczne są z obiegowym sensem ich znaczenia ekspresyjnego lub symbolicznego. Podkreśla natomiast, jak użycie koloru zmienia dane treści wyrazowe. W drugiej części zajęć prowadząca przekazuje podstawowe informacje dotyczące abstrakcji w sztuce. W międzyczasie pokazuje mural Remeda opisując technikę, w jakiej został on wykonany. Następnie rozdaje dzieciom figury geometryczne wycięte z muralu Remeda i prosi, by spróbowały skonstruować z nich zupełnie inny mural abstrakcyjny w sposób dowolny – zgodnie z własną inwencją. Dzieci przyklejają poszczególne figury na kartach oraz kolorują je kolorowymi kredkami. W tym zadaniu dzieci mogą wykorzystać wiedzę dotyczącą kolorów, zdobytą na poprzednich zajęciach. W drugiej części zadania uczestnicy wykonują to samo z zasłoniętymi oczami. Zabawa ma uświadomić dzieciom, że wyłączając jeden zmysł można spotęgować działanie wyobraźni i tym samym uzyskać niespodziewane rezultaty, a także że abstrakcja zwykle powstaje jako świadoma, nieprzypadkowa kompozycja. 2. Efekt dydaktyczny: Uczestnik warsztatów: świadomie poszerza lub zawęża pojęcie sztuki (włączając lub nie sztukę uliczną), rozróżnia podstawowe gatunki malarskie, rozpoznaje treści wyrazowe, poznaje znaczenie ekspresyjne kolorów, posługuje się pojęciami realizmu i abstrakcji, odróżnia sztukę realistyczną od abstrakcyjnej, zdając sobie zarazem sprawę z problemu wytyczenia granic pomiędzy tymi stylami, na podstawowym poziomie potrafi wykonać pracę plastyczną w stylu realistycznym i abstrakcyjnym. TRZECIE ZAJĘCIA Różnorodność działań w przestrzeni miejskiej – rola przypadku w sztuce 1. Wprowadzenie Prowadząca pokazuje uczestnikom różnego rodzaju działania street artowe, opisując wykorzystywane przez artystów techniki oraz uświadamiając, że w tworzeniu tego typu prac większe znaczenie ma pomysłowość artysty, niż jego umiejętności techniczne. 2. Zadanie dla uczestników W pierwszej części zadania prowadząca rozdaje uczestnikom wydrukowane zdjęcie zniszczonej ściany budynku oraz prosi, by spróbowały dorysować kredkami jakiś szczegół, który przekształci naturalną infrastrukturę budynku w małe dzieło sztuki. Po zakończeniu zadania, prowadząca rozdaje wydrukowane zdjęcie fragmentu chodnika, na którym znajduje się liść lub kamień oraz prosi, by uczestnicy spróbowali dorysować do niego niewielki szczegół. Na koniec tłumaczy, że sztuka bywa niekiedy bardzo efemeryczna i znika pod wpływem zmiany chociażby warunków atmosferycznych. W ostatniej części zadaniem uczestników jest dorysowanie dowolnego elementu o charakterze humorystycznym do wydrukowanego zdjęcia znaku drogowego. W każdej części zadania uczestnicy otrzymują dokładnie takie same zdjęcia, by na koniec porównać i zestawić ze sobą poszczególne prace. W czasie wykonywania tego zadania uczestnicy zyskują świadomość, że w przypadkowości działania natury drzemie potencjał, który artysta może wykorzystać do tworzenia swoich dzieł. 3. Efekt dydaktyczny: Uczestnik warsztatów: zyskuje umiejętność innego, uważnego i świadomego spojrzenia na przestrzeń miejską, zauważa potencjalną możliwość tworzenia sztuki w danym miejscu, zdaje sobie sprawę, że wyobraźnia w sztuce ma niekiedy o wiele większe znaczenie, niż umiejętności techniczne. CZWARTE ZAJĘCIA Rola pomysłu i skali w street arcie 1. Wprowadzenie Prowadząca tłumaczy dzieciom, jaka jest rola samego pomysłu na podstawie twórczości artysty Slinkachu. Opisuje idee zawarte w jego streetartowym projekcie. Wyjaśnia zagadkowy i twórczy charakter prostego zabiegu, jakim jest pomniejszenie wymiarów. Przekazuje proste informacje o proporcjach człowieka. 2. Zadanie dla uczestników Prowadząca rozdaje dzieciom przybory niezbędne do wykonania zadania, a następnie prosi, by spróbowały ulepić z modeliny i plasteliny różne małe postaci – na wzór projektu Slinkachu – które można umieścić w określonej scenerii (sali, w której będą odbywały się zajęcia). Zadaniem jest skonstruowanie scenek z udziałem modelinowych lub plastelinowych ludzików. By wykonać to zadanie, dzieci mogą swoje prace umieszczać w dowolnym miejscu sali (na przykład na parapecie, klamce od drzwi, ławce, czy krześle). Kiedy dzieci skończą wykonywać zadanie, prowadzące fotografują prace z dwóch perspektyw – z bliska oraz z daleka – dzięki czemu uczestnicy zyskują świadomość, że niekiedy trzeba bardzo chcieć coś ujrzeć, by faktycznie to dostrzec, a patrzenie na świat nie zawsze oznacza to samo, co widzenie. 3. Efekt dydaktyczny: Uczestnik warsztatów: posługuje się pojęciem proporcji, dostrzega wartość zarówno rzeczy małych, jak i wielkich oraz wielkości optymalnych, rozumie ideę przedstawionego projektu Slinkachu i na podstawowym poziomie potrafi wykonać analogiczny element projektu, dostrzega wartość fotografii w sztuce i życiu, rozpoznaje, że proporcjami można manipulować, że fotografia i sztuka nie muszą naśladować rzeczywistości, a kreować własną rzeczywistość. PIĄTE ZAJĘCIA Urbanistyka – różnorodność miejska i specyfika Łodzi 1. Wprowadzenie Prowadząca krótko opowiada dzieciom o urbanistyce Łodzi. Tłumaczy, że jest to specyficznie zbudowane w skali Polski miasto oraz wyjaśnia, w czym ta odmienność się przejawia. 2. Zadanie dla uczestników Prowadząca dzieli uczestników na grupy (ich ilość zależy od liczby dzieci obecnych na zajęciach). Do wykonania tego zadania dzieci mają do dyspozycji różnych rozmiarów rolki po papierach, tekturowe pudełka, klocki, mazaki, kleje, kolorowe papiery. Zadaniem uczestników jest ozdobienie poszczególnych rzeczy tak, by przypominały one budynki, słupki, latarnie oraz inne dowolne elementy na stałe obecne w przestrzeni miejskiej. Każda grupa urozmaica inne elementy. Przy czym, prowadząca zachęca do tworzenia form sztuki miejskiej, jeśli dom – z muralem, jeśli latarnia – z dowcipem streetartowym, jeśli mur – z graffiti, albo form historycznych, na przykład kolumna Trajana. 3. Efekt dydaktyczny: Uczestnik warsztatów: zdobywa wiedzę o urbanistycznej specyfice Łodzi, kształtuje zdolności manualne przeobrażając poszczególne rzeczy w elementy miasta, rozróżnia budynki reprezentacyjne, buduje świadomość miejsca, z którym ktoś – jako mieszkaniec – mógłby i chciałby się identyfikować. SZÓSTE ZAJĘCIA Budujemy miasto marzeń 1. Zadanie dla uczestników Prowadząca tłumaczy, że na ostatnich zajęciach dzieci mają do dyspozycji wszystkie swoje prace, jakie zdołały wykonać w czasie trwania warsztatów. Zadaniem uczestników jest zbudowanie miasta swoich marzeń, poprzez wykorzystanie wszystkich prac stworzonych na poprzednich zajęciach. Dzieci budują ulicę oraz projektują otaczającą ją przestrzeń – w odpowiednich miejscach ustawiają ozdobione kamienice, latarnie, słupy oraz modelinowe lub plastelinowe postaci. W tym zadaniu dzieci nie są dzielone na grupy, a pracują wspólnie. Muszą one uzgodnić między sobą, jak ich miasto powinno wyglądać, by każdy mieszkaniec czuł się w nim dobrze i bezpiecznie. 2. Efekt dydaktyczny: Uczestnik warsztatów: zyskuje umiejętność zgodnej pracy w grupie oraz działania na rzecz wspólnego dobra, potrafi użytecznie zagospodarować przestrzeń w trosce o dobro wszystkich mieszkańców miasta, zdaje sobie sprawę z problematyki indywidualizmu w kontekście życia społecznego.