arkusz - Operon.pl

WPISUJE UCZE¡
KOD UCZNIA
DATA URODZENIA UCZNIA
dzieƒ miesiàc
rok
PRÓBNY SPRAWDZIAN SZÓSTOKLASISTY
Z OPERONEM
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdê, czy arkusz sprawdzianu zawiera 8 stron.
Ewentualny brak stron lub inne usterki zg∏oÊ nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat´
urodzenia.
3. Czytaj uwa˝nie wszystkie teksty i zadania.
MARZEC
2009
4. Rozwiàzania zapisuj d∏ugopisem albo piórem z czarnym
tuszem/atramentem. Nie u˝ywaj korektora.
5. W zadaniach zamkni´tych sà podane cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Odpowiada im nast´pujàcy uk∏ad kratek
na karcie odpowiedzi:
A
B
C
D
6. Wybierz tylko jednà odpowiedê i zamaluj kratk´
z odpowiadajàcà jej literà – np. gdy wybra∏eÊ odpowiedê „A”:
B
C
Czas pracy:
60 minut
Liczba punktów
do uzyskania: 40
D
7. Staraj si´ nie pope∏niaç b∏´dów przy zaznaczaniu odpowiedzi,
ale jeÊli si´ pomylisz,
b∏´dne zaznaczenie otocz kó∏kiem i zaznacz innà odpowiedê.
B
C
D
8. Rozwiàzania zadaƒ otwartych zapisz czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomy∏ki przekreÊlaj.
9. Dodatkowa strona sprawdzianu jest przeznaczona na brudnopis.
Zapisy w brudnopisie nie b´dà sprawdzane.
Powodzenia!
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.
Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ
przez dyrektorów szkó∏ bioràcych udzia∏ w programie Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty z OPERONEM.
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Wiatr
Tekst do zadaƒ od 1. do 4.
Mówiono, ˝e wiatry sà boskiego pochodzenia, lecz nie wszyscy byli zgodni w podaniach
o ich rodzie i miejscu zamieszkania.
Boreasz, Notos, Zefir i Euros, bogowie czterech g∏ównych wiatrów: pó∏nocnego,
po∏udniowego, wschodniego i zachodniego – uchodzili za synów Astrajosa i bogini
jutrzenki Eos. Natomiast groêne wichury, wyobra˝one pod postacià harpii, potworów
o g∏owie kobiecej i ciele drapie˝nego ptaka – by∏y dzieçmi Taumasa i Elektry; a te
najgorsze, nawa∏nice, cyklony, tràby powietrzne kr´càce statkiem na morzu, póki go nie
roztrzaskajà o ska∏y przybrze˝ne – to potomstwo Tyfona, którego ongi Dzeus w strasznej
walce pokona∏.
Najcz´Êciej za ojczyzn´ wiatrów uwa˝ano Tracj´, kraj dzikich gór pokrytych Êniegami.
Tam przede wszystkim Boreasz ma swój pa∏ac podniebny, a w jego sàsiedztwie po ró˝nych
pieczarach mieszkajà inne wiatry. Boreasz jest z nich najsilniejszy i najbardziej groêny.
Z przeraêliwym wrzaskiem rzuca si´ na morze, wzdyma fale, rozbija je w bia∏à pian´, niesie
burze i mróz, co rzeki lodem Êcina.
Zefir, który przychodzi ze wschodu, jest najbardziej ∏agodny. Od morza idzie jego wilgotne
tchnienie i on jest zwiastunem wiosny. O˝ywiajàcy ch∏ód niesie wÊród lata i z jego pomocà
rosnà drzewa i kwiaty rozkwitajà. Zlatuje na swych skrzyd∏ach delikatnych bez szmeru
prawie i przesuwa si´ nad ziemià, jakby jà ca∏owa∏ muÊni´ciem swych ciep∏ych warg.
Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1972.
1. Notos to bóg wiatru
A. pó∏nocnego.
B. po∏udniowego.
C. wschodniego.
D. zachodniego.
2. Bogowie czterech g∏ównych wiatrów uchodzili za synów
A. Taumasa i Eos.
B. Taumasa i Elektry.
C. Astrajosa i Eos.
D. Tyfona i Elektry.
3. Najgroêniejszym z bogów wiatrów by∏
A. Boreasz.
B. Notos.
C. Zefir.
4. W ostatnim akapicie porównanie znajdziesz w zdaniu
A. pierwszym.
B. drugim.
C. przedostatnim.
D. ostatnim.
2
D. Euros.
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Tekst do zadaƒ 5. i 6.
Wiatrak – najstarszy silnik wiatrowy. (...) Wiatrak wynaleziono oko∏o roku 107 p.n.e. Jest
poprzednikiem turbiny wiatrowej, którà czasami równie˝ nazywa si´ wiatrakiem. Dawniej
powszechnie stosowany do nap´du m∏ynów mielàcych i pomp odwadniajàcych,
a aktualnie w elektrowniach wiatrowych.
Na podstawie: http://pl.wikipedia.org
5. W jakich czasach zosta∏ wynaleziony wiatrak?
A. Prehistorycznych.
B. Staro˝ytnych.
C. Âredniowiecznych.
D. Nowo˝ytnych.
6. 107 rok p.n.e. to
A. II wiek p.n.e.
B. I wiek p.n.e.
C. X wiek p.n.e.
D. XI wiek p.n.e.
7. Wiatr, wietrzyk, wiatrak to
A. wyrazy pokrewne.
B. synonimy.
C. wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu.
D. wyrazy odmieniajàce si´ przez osoby.
Tabela do zadaƒ 8. i 9.
W tabeli przedstawiono pr´dkoÊci wiatrów i ich nazewnictwo.
Nazwa wiatru
Pr´dkoÊç
powiew
km
7–
h
szkwa∏
100 –
h
wicher
20 –
s
sztorm
32 –
s
halny
210 –
h
huragan
78 –
s
km
m
m
km
m
8. Ile razy pr´dkoÊç halnego jest wi´ksza od pr´dkoÊci szkwa∏u?
A. 0,21 razy.
B. 21 razy.
C. 2,1 razy.
D. 0,021 razy.
3
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
9. Która z przedstawionych wartoÊci podaje pr´dkoÊç wichru w kilometrach na sekund´?
km
A. 2 –
s
km
s
B. 0,02 –
km
C. 0,2 –
s
10. Aby znaleêç znaczenie s∏owa halny, musisz zajrzeç do
A. s∏ownika ortograficznego.
B. s∏ownika wyrazów bliskoznacznych.
C. s∏ownika j´zyka polskiego.
D. s∏ownika frazeologicznego.
Tekst do zadaƒ od 11. do 12.
Wiatr
Wiatr w trzcinach szeleÊci,
wiatr chyba ma skrzypce.
Wygrywa na skrzypcach
melodie najszybsze.
Wiatr chyba ma dzwonki,
tak dzwoni za oknem,
gdy szyby od kropel
sà ch∏odne i mokre.
Wiatr tràbk´ ma chyba
i gra, kiedy wieje,
gdy biega po drogach
przez Ênie˝ne zawieje.
Nad ranem zasypia,
zm´czony muzykà.
Bo dokàd ma odejÊç,
gdy przyszed∏ tu znikàd?
Czes∏aw Janczarski, Wiatr, [w:] Gdzie mieszka bajeczka,
Warszawa 1976.
11. Wiersz opowiada o
A. koncercie orkiestry.
B. nadejÊciu zimy.
C. szeleszczàcych trzcinach.
D. odg∏osach wydawanych przez wiatr.
12. Na którym z instrumentów nie gra wiatr w zamieszczonym wierszu?
A. Na tràbce.
B. Na fortepianie.
C. Na dzwonkach.
D. Na skrzypcach.
4
km
s
D. 0,002 –
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
13. Tylko wyrazy dêwi´konaÊladowcze znajdujà si´ w szeregu
A. szeleÊci, szumi, pluszcze.
B. zbli˝a si´, szeleÊci, szumi.
C. zbli˝a si´, nadchodzi, szeleÊci.
D. zbli˝a si´, nadchodzi, pada.
14. Którego zwiàzku frazeologicznego u˝yjesz, aby powiedzieç, ˝e „coÊ jest niemo˝liwe
do odnalezienia”?
A. Rozp´dziç na cztery wiatry.
B. Rzucaç s∏owa na wiatr.
C. Szukaç wiatru w polu.
D. Z∏apaç wiatr w ˝agle.
15. Podane wyrazy sà bliskoznaczne do s∏owa wiatr. U∏ó˝ je w kolejnoÊci alfabetycznej.
tornado, wicher, cyklon, orkan, wietrzyk, zefir, halny, wichura
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
16. W „S∏owniku j´zyka polskiego z frazeologizmami” podano, ˝e wiatr: zrywa si´, wieje,
wzmaga, dmie, hula, przycicha, zamiera, ustaje. Wymienione po dwukropku wyrazy to
A. przys∏ówki.
B. czasowniki.
C. przymiotniki.
D. rzeczowniki.
Mapa do zadaƒ 17. i 18.
WARSZAWA
5
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
17. Przyjrzyj si´ mapie, na której zosta∏a przedstawiona prognoza pogody. Z jakich kierunków
wieje wiatr?
A. Z pó∏nocnego i po∏udniowo-zachodniego.
B. Z po∏udniowego i po∏udniowo-wschodniego.
C. Z po∏udniowego i po∏udniowo-zachodniego.
D. Z zachodniego i pó∏nocno-zachodniego.
18. W którym rejonie Polski jest wed∏ug mapy naj∏adniejsza pogoda?
A. Na Âlàsku.
B. Na Mazurach.
C. Na Pomorzu.
D. W Ma∏opolsce.
19. Informacja o wietrze w prognozie pogody jest najbardziej u˝yteczna dla
A. stoczniowców.
B. ˝eglarzy.
C. górników.
D. nauczycieli.
Tekst do zadaƒ 20. i 21.
W ˝eglarstwie bardzo wa˝na jest powierzchnia ˝agla. ˚agiel mo˝e mieç ró˝ne kszta∏ty, np.:
I
II
III
IV
20. Jeden z rysunków przedstawia ˝agiel w kszta∏cie trapezu. Który to rysunek?
A. I
B. II
C. III
D. IV
21. Zaznaczony ∏ukiem kàt na rysunku nr I ma miar´ równà
A. 180°
B. 90°
C. 60°
22. W przystani „Wicher” bosman postanowi∏ zakupiç p∏ótno
na napraw´ o˝aglowania trzech identycznych ˝aglówek. Wymiary
˝agla sà podane na rysunku. Jakie obliczenia powinien wykonaç
bosman, aby dowiedzieç si´, ile metrów materia∏u musi zakupiç?
A. 2 .
B. 3 .
C. 3 .
D. 2 .
6
3m.4m
2
4m.5m
2
3m.4m
2
3m.5m
3
D. 30°
4m
5m
3m
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Tekst do zadania 23.
Kartka z kalendarza
LIPIEC
Pn
6
13
20
27
Wt
7
14
21
28
Âr
1
8
15
22
29
Cz
2
9
16
23
30
Pt
3
10
17
24
31
So
4
11
18
25
N
5
12
19
26
23. Bosman planuje rejs w trzecià sobot´ lipca. Jaka b´dzie wtedy data?
A. 11 lipca.
B. 18 lipca.
C. 19 lipca.
D. 25 lipca.
24. ˚eglarz wyp∏ynà∏ w morze o godzinie 8.35. Rejs trwa∏ 6 godzin i 45 minut. O której
godzinie ˝eglarz wróci∏ do portu?
A. 15.45
B. 14.35
C. 14.20
D. 15.20
25. Aby ochroniç ogród od wiatru, postawiono parkan. Powierzchnia tego parkanu z jednej strony wynosi 23 m2. Parkan nale˝y pomalowaç dwukrotnie po obu stronach. Cena jednej puszki – takiej
jak na rysunku – wynosi 12 z∏. Oblicz, ile trzeba zap∏aciç za puszki
z farbà potrzebnà do pomalowania parkanu.
Zapisz obliczenia.
FARBA
1 litr
1 l na 10 m2
Odpowiedê: Koszt zakupu puszek z farbà potrzebnà do pomalowania parkanu wynosi
....................... z∏.
7
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
26. Napisz, w jaki sposób ludzie wykorzystujà si∏´ wiatru. Podaj dwa przyk∏ady.
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
27. Wczoraj w twojej miejscowoÊci wia∏ bardzo silny wiatr. Napisz list do kole˝anki lub
kolegi. Opisz w liÊcie, co zaobserwowa∏eÊ w czasie, gdy wia∏ wiatr.
Twoje wypracowanie powinno zajàç co najmniej po∏ow´ wyznaczonego miejsca.
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
8
Próbny Sprawdzian Szóstoklasisty
z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”
Brudnopis