Najważniejsze informacje na temat badań oraz Instytutu

BADANIA GENETYCZNE DLA SPORTOWCÓW
WSTĘP DO BADAŃ
GENETYCZNYCH
TRENING
Z I N D Y W I D U A L I Z O WA N Y
D O B Ó R K A D RY
Z AW O D N I C Z E J
Udział genów w kształtowaniu sukcesu sportowego, bez względu na dyscyplinę, szacuje się
na 66%1. Wydolność tlenowa, mierzona wskaźnikiem VO2max, jest determinowana przez geny
w około 50%2. Jednocześnie, odziedziczalność siły
i mocy mięśni szacuje się w przedziale 30-83%,
w zależności od mięśnia i typu skurczów 3. Wzrost,
jest również cechą silnie warunkowaną genetycznie, kształtowaną przez geny w około 80% 4. Oznacza to, że najwybitniejsi sportowcy zawdzięczają
swój sukces w przeważającej mierze czynnikowi
genetycznemu.
Każdy zawodnik ma inny potencjał sportowy. Wyklucza to
zatem istnienie uniwersalnego programu treningowego, optymalnego dla każdego z nich. Optymalny program treningowy,
to program dopasowany do indywidualnych predyspozycji zawodnika. To program rozwijający jego mocne strony fizyczne,
a jednocześnie, w sposób kompleksowy, kompensujący cechy
niepożądane w danej dyscyplinie. Cechy niepożądane, jeśli
nie są zidentyfikowane odpowiednio wcześnie, mogą stanowić
barierę uniemożliwiającą przejście z poziomu amatorskiego do
poziomu profesjonalnego.
Każdy zawodnik może uprawiać dowolną dyscyplinę sportową. Nie każdy jednak, może osiągnąć klasę mistrzowską w dowolnej dyscyplinie. Ograniczenia te, wynikają z genetycznie warunkowanych predyspozycji do rozwoju określonych cech fizycznych.
Stosowanie indywidualnego treningu może w dużym stopniu zwiększyć szanse zawodnika na osiągnięcie poziomu profesjonalnego w przyszłości.
Na podstawie szczegółowych badań DNA, Instytut
Analiz Genetycznych INAGEN dostarcza sztabom
szkoleniowym danych o cechach fizycznych każdego zawodnika. Informacja ta, służy stworzeniu
indywidualnego programu treningowego, umożliwiającego najlepsze wykorzystanie silnych stron
fizycznych sportowca oraz kompensacji jego cech
niepożądanych. Jest ona również wykorzystywana
w procesie doboru kadry zawodniczej przez profesjonalne podmioty sportowe oraz pomaga samym
sportowcom wybrać najbardziej optymalną dyscyplinę.
Materiałem do analizy jest wymaz z jamy ustnej,
pobierany przy użyciu specjalnej szczoteczki,
tzw. wymazówki. Metoda ta, pozwala na nieinwazyjne i całkowicie bezbolesne pozyskanie wystarczającej ilości materiału biologicznego. Pobranie
materiału od jednego zawodnika zajmuje mniej niż
10 minut i można wykonać je w dowolnym miejscu
(w klubie, w szkole, we własnym domu). Wyniki
badania są niezmienne przez całe życie człowieka
— badanie wykonuje się tylko raz.
Dobrym tego przykładem są piłkarze. Przez większość czasu
gry poruszają się oni po boisku z relatywnie niskimi prędkościami, o intensywności zbliżonej do progu wysiłku beztlenowego. Jednak, decydujące o wyniku fragmenty meczu wymuszają na zawodnikach sprint, osiągający momentami granice
ich możliwości5. Piłkarze cechujący się dużą mocą mięśni będą wygrywać te sprinty i, w końcowym rozliczeniu, decydować
o losach spotkania. Nie oznacza to jednak, że zawodnicy
o mniejszej mocy mięśni nie powinni znaleźć miejsca w najlepszych klubach piłkarskich. Okazuje się, że cecha ta, nie wyklucza sportowców z bycia elitarnymi piłkarzami, jeżeli tylko sztab
szkoleniowy otrzyma właściwą informację wystarczająco wcześnie i będzie wiedział, jak ją wykorzystać. Zawodnik taki, nie
powinien angażować się w pojedynki sprinterskie, które z natury rzeczy będzie przegrywał, ale może być trenowany od najmłodszych lat pod kątem rozwoju techniki gry, by stać się niezastąpionym członkiem zespołu, kreującym grę w środku pola.
Innym przykładem wykorzystania informacji genetycznej, do
opracowania zindywidualizowanego treningu piłkarzy, jest dobór ich pozycji na boisku. Pewne pozycje, takie jak defensywny pomocnik, czy boczny obrońca wymagają od zawodników
dużo większej wytrzymałości, a co za tym idzie predyspozycji
do wysokiej wydolności tlenowej, niż pozycje takie jak napastnik, czy środkowy obrońca, gdzie kluczową cechą jest sprint.
Wydolność tlenowa jest silnie warunkowana genetycznie,
a przez to możliwa do zbadania w laboratorium. Uzyskana
informacja, służy następnie szkoleniowcom do zoptymalizowania treningu wydolnościowego oraz właściwego doboru pozycji
zawodnika.
Wszystkim jednak, którym od samego początku
zależy na tym, by być właściwie ukierunkowanym w
najbardziej optymalnej dla ich predyspozycji dyscyplinie sportowej, INAGEN pomaga wybrać najlepszą
drogę.
Analizując unikalne, wybrane specjalistycznymi metodami fragmenty DNA, wskazujemy ogólne obszary aktywności sportowej (sprinterskie, wytrzymałościowe, techniczne) lub szczegółowo, dyscypliny
sportowe (piłka nożna, piłka siatkowa), w których
szanse odniesienia sportowego sukcesu są największe w przypadku badanego zawodnika.
Opracowane przez INAGEN algorytmy charakteryzują się szczególnie wysokimi wskaźnikami czułości
i specyficzności. Oznacza to, że wnioskowanie na
ich podstawie jest wyjątkowo precyzyjne.
W połączeniu ze zindywidualizowanym treningiem, podejście to zapewnia najwyższe prawdopodobieństwo osiągnięcia klasy mistrzowskiej.
1. Guth, L. M. & Roth, S. M. Genetic influence on athletic
performance. Curr. Opin. Pediatr. 25, 653–658 (2013).
2. Bouchard, C. et al. Familial resemblance for VO2max in the
sedentary state: the HERITAGE family study. Med. Sci. Sports Exerc.
30, 252–258 (1998).
3. Costa, A. M. et al. Genetic inheritance effects on endurance and
muscle strength: an update. Sports Med. Auckl. NZ 42, 449–458
(2012).
4. Silventoinen, K., Magnusson, P. K. E., Tynelius, P., Kaprio, J. &
Rasmussen, F. Heritability of body size and muscle strength in young
adulthood: a study of one million Swedish men. Genet. Epidemiol. 32,
341–349 (2008).
5. Stølen, T., Chamari, K., Castagna, C. & Wisløff, U. Physiology of
soccer: an update. Sports Med. Auckl. NZ 35, 501–536 (2005).
INSTYTUT ANALIZ GENETYCZNYCH ul. Ludwika Pasteura 3, 02-093 Warszawa • +48 509 602 573 • [email protected] • www.inagen.pl