Technik chłodnictwa i klimatyzacji

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
TECHNIK CHŁODNICTWA I KLIMATYZACJI kod 311929
Zakres tematyczny informacji
1)
Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny
2)
Sytuacja na rynku pracy
3)
Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców
4)
Kształcenie w zawodzie
5)
Doskonalenie w zawodzie
6)
Informacje dodatkowe. Literatura
7)
Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii
Europejskiej
ANEKS.
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy,
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2016 r.
1
1)
Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny
Zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji (kod 311929) to jeden z 2443 zawodów ujętych w
klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od
01 stycznia 2015 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z póź, zm.).
W obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy
(Dz. U. 2010, Nr 82, poz. 537 z póź, zm.) zawód ten miał taki sam kod, ale inną nazwę: technik
urządzeń chłodniczych i nie był sklasyfikowany jako zawód szkolny.
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji, powinien być
przygotowany do wykonywania następujących zadań1:
1)
2)
3)
4)
5)
montowania i uruchamiania instalacji oraz urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych;
oceniania stanu technicznego instalacji oraz urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych;
obsługi konserwacji instalacji oraz urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych;
naprawy oraz modernizacji instalacji i urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych;
organizowania prac związanych z montażem i eksploatacją instalacji oraz urządzeń
chłodniczych i klimatyzacyjnych.
PROFIL KOMPETENCYJNY2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa
duża3 31)
Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające
realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i
mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są
dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają
określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie
wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia)
oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja).4 Są uniwersalne (transferowalne),
wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania.
Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono
4 kompetencje, tj.:
Kompetencja 1 – Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i
w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności
kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu,
różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia
ruchów, rytmizacji).
Kompetencja 2 – Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność
realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne
kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez
utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności.
1
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000130 – podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik
chłodnictwa i klimatyzacji,
2
NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r.
3
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i
specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145
4
Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T.
Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
2
Kompetencja 3 – Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych
pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji
sytuacji relacji zachodzących
i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych
decyzji.
Kompetencja 4 – Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie
z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji
komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w
celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki.
Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w
taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym,
bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania.
Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań
pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również
natężenie każdej z kompetencji.
Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać?
Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę
kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana
podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania
indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np.
awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych.
Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez
pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych
(szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.).
2)
Sytuacja na rynku pracy5
Dane statystyczne dotyczące analizowanego zawodu „technik chłodnictwa i klimatyzacji” (kod
311929) dostępne są od 2015 r.
W I pół. 2016 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego nie
odnotowano rejestracji bezrobotnych z zawodem technik chłodnictwa i klimatyzacji. W tym
czasie nie zgłoszono wolnych miejsc pracy dla tego zawodu. Na koniec okresu w rejestrach pup
pozostała 1 osoba z omawianym zawodem.
W 2015 r. w województwie kujawsko-pomorskim nie odnotowano rejestracji bezrobotnych z
zawodem technik chłodnictwa i klimatyzacji. W tym czasie zgłoszono 2 wolne miejsca pracy dla
tego zawodu. Na koniec 2015 roku zarejestrowany był 1 bezrobotny.
Dane statystyczne dotyczące zawodu technik chłodnictwa i klimatyzacji umieszczono w aneksie.
3)
Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców
W dniu 10.05.2016 r. na stronach internetowych znaleziono 11 ofert pracy w woj. kujawsko
pomorskim dla zawodu związanego z chłodnictwem i klimatyzacją (z tego 8 ofert dotyczyło pracy
w Niemczech). od kandydatów wymagano: wykształcenia średniego (wykształcenia z zakresu
5
„Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych
latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/
3
chłodnictwa lub pokrewne), doświadczenia w branży klimatyzacyjnej, wentylacyjnej lub
chłodniczej, w przypadku pracy w Niemczech minimum komunikatywnej znajomości języka
niemieckiego (wymóg konieczny). Oferty znaleziono na portalach: www.pracuj.pl,
www.praca.pl, www.infopraca.pl, http://openwork.pl/.
4)
Kształcenie w zawodzie
Podstawa prawna w kształceniu
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 08 sierpnia 2014 roku w sprawie klasyfikacji
zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. z 2004, Nr 256, poz. 2572 z póź. zm.). Wprowadza
zmiany w załączniku z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowej (Dz. U. Nr 0 z 2012, poz. 7) w zakresie Struktury klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego dodając min. nowy zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji.
Jak wynika z danych Systemu Informacji Oświatowej6 w województwie kujawsko – pomorskim
(stan na dzień 24.10.2016 r.) istnieje 1 szkoła kształcąca w zawodzie technik chłodnictwa i
klimatyzacji – Technikum Elektryczno-Energetyczne w Bydgoszczy – dla dzieci i młodzieży,
szkoła publiczna. http://www.zselek.pl/technikum1/technik-chlodnictwa-i-klimatyzacji
W 2015 r. w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 22 uczniów w zawodzie technik
chłodnictwa i klimatyzacji. W latach 2011-2014 brak było uczniów, a tym samym absolwentów
kończących ten kierunek.
5)
Doskonalenie w zawodzie
Aktualne informacje dostępne są na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, w zakładce
Rejestr Instytucji Szkolących, a następnie w Obszarach Szkoleniowych.
http://wup.torun.pl/urzad/rejestr-instytucji-szkoleniowych/
6)
Informacje dodatkowe. Literatura
POMOCNE ADRESY
http://wup.torun.pl – strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu
www.psz.praca.gov.pl – Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji
dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć
opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o
ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne.
http://tujestpraca.eu – Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia,
serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego.
KSIĄŻKI
Dariusz Butrymowicz, Piotr Baj, Kamil Śmierciew „Technika chłodnicza” Wydawnictwo
Naukowe PWN, 2014,
Bohdal Tadeusz, Charun Henryk, Czapp Marian „Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe.
Podstawy teoretyczne i obliczenia” WNT, 2003,
Bartłomiej Adamski „Nowoczesne urządzenia i systemy klimatyzacyjne” Grupa Medium, 2014,
6
http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo
4
Praca zbiorowa pod redakcją dr inż. Bolesława Gazińskiego „Technika chłodnicza dla praktyków.
Urządzenia chłodnicze i przepisy prawne” Systherm, 2010,
Henryk Grzegorz Sabiniak, Karpiński Wiesław „Chłodnictwo w klimatyzacji” Politechnika Łódzka
2011,
Zalewski Wojciech „Systemy i urządzenia chłodnicze” Politechnika Krakowska, 2012,
Kazimierz M. Gutkowski, Dariusz J. Butrymowicz „Chłodnictwo i klimatyzacja” WNT, 2013.
Opracował: Adam Mickiewicz – doradca zawodowy
Akceptowała: Elżbieta Słowińska – kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy
WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy.
7)
Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej
Technik chłodnictwa i klimatyzacji
1.
Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ
pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć
pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego
państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i
obowiązki jak pracownicy lokalni.
2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji
w krajach EOG:
Osoba chcąca podjąć pracę jako technik chłodnictwa i klimatyzacji w jednym z krajów EOG,
powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym
uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu
zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy
w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji jest
regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu „Twoja Europa” prowadzonym przez
Komisję Europejską:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage
Obecnie w 9 krajach EOG zawód technik chłodnictwa i klimatyzacji jest regulowany, są to: Belgia,
Niemcy, Dania, Francja, Grecja, Włochy, Chorwacja, Lichtenstein i Portugalia.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby
uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych
utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points):
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm
3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik chłodnictwa i klimatyzacji wg
Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało
2212 ofert pracy z 17 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla techników chłodnictwa i klimatyzacji
znajduje się w Niemczech (1020 ofert), Francji (564 oferty), Holandii (251 ofert) i Austrii (91 ofert)
- dane wg stanu na dzień 19.05.2016 r.
5
Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą
kandydaci na stanowisko technika chłodnictwa i klimatyzacji jest konieczność ukończenia szkoły
średniej i posiadania tytułu technika chłodnictwa i klimatyzacji. Ponadto wymagane jest kilkuletnie
doświadczenie związane z montażem, uruchamianiem oraz obsługą instalacji oraz urządzeń
chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła, a także wykonywaniem remontów oraz usuwaniem
awarii. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym,
zamierzamy podjąć pracę. Technicy chłodnictwa i klimatyzacji mogą znaleźć zatrudnienie na
stanowiskach produkcyjnych, handlowych i usługowych branży chłodnictwa i klimatyzacji, a także
nadzoru technicznego urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych w przemyśle spożywczym,
budownictwie, transporcie, rolnictwie, służbie zdrowia oraz wykonywać usługi dla ludności.
Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w wybranych krajach:
Wielka Brytania 29-35 tyś. £/rok, Niemcy 12 €/godz.
Opracowała:
Beata Baranowska
pośrednik pracy,
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy
6
ANEKS
SPIS TABEL
Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w
2015 r.
Tabela 4. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik chłodnictwa i
klimatyzacji w latach 2011-2015
7
Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik chłodnictwa i klimatyzacji w
2015 r.
Bezrobotni
zarejestrowani
w ciągu
okresu
2015
0
Osoby do Bezrobotni Osoby do
Wolne
Wolne
liczba
12
według
12
miejsca
miejsca kandydatów
miesięcy
stanu na
miesięcy
pracy i
pracy i
/1 ofertę
koniec
od dnia
miejsca
miejsca
pracy
od dnia
ukończenia
okresu
ukończenia aktywizacji aktywizacji
nauki w
nauki na zawodowej zawodowej
ciągu
koniec
zgłoszone na koniec
okresu
okresu
w ciągu
okresu
ogółem
okresu
0
2
0
0
0
1
Tabela 4. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik chłodnictwa i
klimatyzacji w latach 2011-2015
stan na 30 września
Liczba uczniów
2015
22
2014
0
0
2013
0
0
2012
0
0
2011
0
0
2010
0
0
8
Liczba absolwentów