Nasz synek

Transkrypt

Nasz synek

Znajomość j. niemieckiego, miejsce pracy: Niemcy, Austria
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nr 30 (1164), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202
8006
Agencja Pracy Sp. z o.o.
ul. Oleska 121b, 45-231 Opole,
tel. 77/4548566, 77/5506895,
668831028, 513106189
www.diwa-personalservice.pl
[email protected]: 6760
Elektryk,
Hydraulik, Spawacz
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
8003
25 – 31 VII 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%)
WOCHENBLATT.pl
Voll auf Empfang
Zeitung der Deutschen in Polen Foto: Juliane Preiß
Nanu?
Nasz synek
M
ieszkańcy Schönau w Schwarzwaldzie są dumni z największego syna tego miasta, którym
jest Joachim Löw. W poniedziałek
obradowała rada gminy, podejmując
w trybie natychmiastowym uchwałę
o nadaniu mu honorowego obywatelstwa. Na dodatek zadecydowano, aby
przemianować miejscowy stadion
piłkarski na „Jogi-Löw-Stadion”.
Tymczasem w Opolu ludziom
niełatwo jest oswoić się z myślą,
że do grona honorowych obywateli miasta mógłby należeć
Miroslav Klose (patrz poprzedni
numer „Wochenblatt.pl”, str. 10),
w związku z czym dyskusja toczy się
tu o szczebelek niżej, a mianowicie
m.in. o zorganizowaniu Opolskiego
Turnieju Piłkarskiego im. Miroslava
Klosego. Jak wiadomo, stadion Odry
nosi nudną jak flaki z olejem nazwę
„Stadion Miejski w Opolu”. Czy nie
warto byłoby nadać mu imię Miroslava Klosego, by Ślązaków pogodzić
z Odrą, a Polaków z Klosem?
Wer sammelt am schnellsten die Karten für seine
Mannschaft zusammen?
Jeder Tag im Sommercamp
beginnt mit einem Spiel,
erklärt wird auf deutsch.
Foto: Juliane Preiß
Das erste
internationale
Sommercamp ist
ein Experiment.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
67LARES:
Jugendliche,
größtenteils Mitglieder
der deutschen
Minderheit aus sechs
Nasz Synek
Ländern, verbringen
n Schönau im Schwarzwald ist
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
I
man stolz untersagt.
auf den größten Sohn
zwei Wochen im Glatzer
der Stadt Joachim Löw. Dazu gehört
selbstverständlich die Verleihung
Bergland. Sie sollen sich mit einer Sprache verständigen.
der Ehrenbürgerschaft. Und man
Das hat nicht immer funktioniert. Aber die Teilnehmer
setzt noch einen drauf und wird das
örtliche Fußballstadion in „Jogisind sich einig:
Experiment
geglückt.
Lesen Siesposób
S. 5 zabronione.
LARES:Das
Niniejszy
materiałist
służy
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
-Löw-Stadion“ umbenennen. Der
Gemeinderat hat dies am Montag
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.durchbereits im Hauruckverfahren
Werbung / Reklama
Poszukujemy
pracowników fizycznych ze znajomością języka niemieckiego do prac:
n magazynowych
n recyclingowych
n na produkcji
oraz specjalistów z j. niemieckim:
elektryków, spawaczy, kierowców
C+E, ślusarzy, operatorów koparek
i ładowarek
warsztat
Bernard Czok
lmechanika pojazdowa
lczęści używane
llakiernictwo
lblacharstwo
lwynajem samochodów
gewunken.
In Oppeln tut man sich da schwerer mit einem Ehrenbürger Miroslav
Klose (siehe Wochenblatt 1163, S.
10), so dass tiefer gestapelt bereits
nur von einem Oppelner MiroslavKlose-Fußballturnier zu hören war.
Das Stadion von Odra heißt ja bekanntlich nur stinklangweilig „Städtisches Stadion in Oppeln“. Vielleicht
könnte ein Miroslav-Klose-Stadion
die Schlesier wieder mit Odra und
die Polen mit Klose versöhnen…
Till Scholtz-Knobloch
Oferujemy:
n atrakcyjne wynagrodzenie
n zakwaterowanie na terenie
Niemiec
n opiekę polskiego biura
46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b
tel./fax: 77 456 86 58
kom. 602 369 462 (A4)
661 333 777
604 963 702
CENTRUM
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie POMOCY
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Zainteresowanych prosimy o wysyłanie CV
DROGOWEJ
www.autoczok.pl
LARES:
Diese
Materialienlub
sind
ist strengstens
untersagt.
na e-mail:
[email protected]
Tel.lediglich
32 279 96 80zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
7877
Werbung / Reklama
Nowy punkt:
Zakład Kamieniarski PPHU Sati
46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24
tel. kom. 880 370 130, 784 518 593
tel. (+48) 77 546 22 78
[email protected]
7963
Oddział
Ekspozycja nagrobków
46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8
tel. kom. (+48) 666 523 384
tel. (+48) 77 546 21 84
[email protected]
Nagrobki
Płytki granitowe
Schody
Blaty
Kominki
Tarasy
od 1499 zł
od 76 zł/m² Vervielfältigung
od 280 zł/m²
od 320
od 280 zł/m²
od 76 zł/m²
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Jegliche
istzł/m²
strengstens
untersagt.
Rezydencja dla Seniorów
Złote Borki
ul. Oleska 1c
Borki Małe gm. Olesno
tel. 535 56 04 04
www.zloteborki.pl
Zapewniamy:
ldomową kuchnię dostosowaną
do potrzeb podopiecznych
lotwartą formułę – rodzina
będzie mogła swobodnie
odwiedzać podopiecznego
lwłasną kaplicę
lszeroki wachlarz zajęć kulturalnych i rekreacyjnych
ldwie formy opieki: całodobową
i dzienną do wyboru
lwykwalifikowany personel opiekuńczo-pielęgniarski, a także
regularną opiekę medyczną
I S S N
7706
www.wochenblatt.pl
DiwaLesen
Personalservice
Dieseoferuje
Materialien
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
DiwaLARES:
Personalservice
pracę dla: sind lediglich zum
2 0 8 2 - 8 1 9 5
    
  
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
7995
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
2 LARES:
Wochenblatt.pl Meinungenopinie 25. – 31. Juli 2014
Obywatele świata
Śląsku,
moja!służy wyłączniearędodniczytania.
temu przeczytałem
opis
LARES: ojczyzno
Niniejszy materiał
Powielanie
w jakikolwiek sposób zabronione.
P
przemian, jakie dokonały się w społeczeństwie rosyjskim od późnego okresu
istnienia Związku Radzieckiego po dzień
dzisiejszy. Autor pisze o tym, jak światli
niegdyś ludzie bezkrytycznie ufają Putinowi, zastępując kompleksy nowym
ideałem mężczyzny pełnego siły i wigoru. Ludziom tym, upojonym sukcesem,
jakim było ponowne włączenie Krymu
do Rosji, wydaje się wszystko jedno, czy
pijani powstańcy utrudniają obserwatorom OBWE dostęp do szczątków niewinnych ofiar katastrofy lotniczej. Moskwa
zbywa tego rodzaju obiekcje, utrzymując
perfidnie, że „gdyby władze Ukrainy nie
zaczęły ofensywy, to ci Holendrzy i Indonezyjczycy nadal by żyli”. Tekst kończy
się konkluzją pewnego historyka, który
ową inność składa na karb politycznego
prymitywizmu, co z kolei jego zdaniem
jest następstwem tego, że „przed wieloma
dziesiątkami lat zniszczyliśmy warstwę
najlepszych Europejczyków. Nie mamy
w sobie bowiem nic z obywateli świata,
jakimi byli nasi przodkowie przed stu
czy dwustu laty”.
Polska zdążyła już ponownie mocno
zakorzenić się w strukturach „Zachodu”
i znów czuje się po trosze „placówką”
Okcydentu. Z jednej strony słusznie,
z drugiej zaś trzeba stwierdzić, że proces niszczenia polskiego kosmopolityzmu
przez dwa totalitaryzmy: narodowosocjalistyczny i komunistyczny sprawił,
że i tu, w kraju, mamy do czynienia
z prymitywizmem na niemałą skalę. Począwszy od tego, że nawet w środowisku
tworzących się elit przyjęło się używać
przekleństw, jakie każdemu kosmopolicie
wystawiają świadectwo braku kultury.
Poza tym nadal utrzymuje się tendencja do emigrowania ludzi dobrze wy-
Weltbürger
D
ieser Tage las ich eine Beschreibung
über den Wandel der russischen Gesellschaft von der Spätphase der Sowjetunion bis heute. Der Autor berichtet
darüber, wie einst aufgeklärte Menschen
der kritiklosen Treue zu Putin erliegen
und Komplexe durch ein neues Ideal
Kraft strotzender Männer ersetzen. Im
Rausch der Sammlung russischer Erde
nach Heimholung der Krim scheint es
egal, ob besoffene Insurgenten OSZEBeobachter bei der Bergung unschuldiger
Absturzopfer behindern. Das lässt sich
leicht aus der Welt wischen: „Hätte die
Ukraine nicht mit einer Offensive angefangen, wären die Niederländer und
Indonesier noch am Leben“, hört man
perfide aus Moskau. Der Text schließt
mit dem Fazit eines Historikers, der das
Anderssein einem politischen Primitivismus zuschreibt und dieser sei Folge,
„dass wir vor vielen Jahrzehnten unsere
führende europäische Schicht vernichtet
haben. Wir haben nichts mehr von jenen
Weltbürgern, die unsere Vorväter vor 100
oder 200 Jahren waren.“
Polen ist mittlerweile wieder fest im
„Westen“ verankert und fühlt sich dabei
auch wieder ein Stück als „Vorposten“
des Abendlandes. Einerseits zu Recht,
andererseits hat die zunächst äußere
und später auch innere Vernichtung
des polnischen Weltbürgers durch Nationalsozialismus und Kommunismus
auch hierzulande eine gehörige Portion
Primitivismus hinterlassen. Das fängt
damit an, dass selbst unter angehenden
Eliten heute Fluchwörter Einzug gehalten
haben, die jedem echten Weltbürger ein
Armutszeugnis ausstellen. Und tendenziell sind es weiterhin die gut gebildeten,
die mit ihren Fertigkeiten in die Welt
hinausziehen. Daheim hat mit dem
Exodus auch der Primitivismus noch
leichteres Spiel die Gesellschaft weiter
zu durchsetzen.
Wir haben als Minderheit nicht nur
den überproportionalen Wegzug unserer
Leute zu beklagen. Wir haben auch die
Last, dass wir Hiergebliebene durch den
Verlust vieler gebildeter Fürsprecher ein
zunehmend schwieriges gesellschaftliches
Umfeld vorfinden. Der Weltbürger alten
Schlages ist in hohen öffentlichen Ämtern
immer seltener anzutreffen. Der Abgang
vieler Eliten, die einst im Kampf gegen
den Kommunismus ihre Ideale schärften,
tut sein Übriges. Die Globalisierung ist
hingegen kein Heilmittel. Gerade der globalisierte und sich meist sehr aufgeklärt
fühlende postmoderne Mensch ist tendenziell eher vom Individualismus geprägt,
als vom Gefühl, der Gesellschaft etwas
zurückgeben zu wollen. Wer kennt nicht
Familienangehörige, die vor vielen Jahren
aussiedelten und auf Heimaturlaub kaum
kulturelle Bedürfnisse befriedigen, sondern allen eine Huldigung abverlangen,
wie toll ihr neues Auto „mit Szyberdach“
ist. Minderheit sein, das ist ein doppelter
Kampf: Einer um Sprache und Identität
und zugleich gegen Primitivismus.
Rys. Andrzej Sznejweis
kształconych, co jeszcze bardziej ułatwia
prymitywizmowi rozprzestrzenienie się
w społeczeństwie.
My jako mniejszość nie tylko cierpimy z powodu nieproporcjonalnie dużego wskaźnika emigracji naszych ludzi.
Dodatkowym obciążeniem dla nas, którzyśmy tu pozostali, jest to, że na skutek
utraty wielu wykształconych rzeczników
natrafiamy na coraz trudniejsze środowisko społeczne. Wśród ludzi piastujących
wysokie funkcje coraz rzadziej spotyka
się kosmopolitów dawnego pokroju, zaś
reszty dopełnia fakt odchodzenia elit, które niegdyś ostrzyły swoje ideały w walce
z komunizmem. Nie jest na to żadnym
antidotum postępujący proces globaliza-
cji, bowiem zwłaszcza zglobalizowany
człowiek postmodernistyczny, uważający
się przeważnie za bardzo światłego, ma
raczej tendencję do indywidualizmu aniżeli poczucie, że powinien dać coś z siebie
społeczeństwu. Któż nie zna członków
rodzin, którzy wyjechali wiele lat temu,
a dziś, przyjeżdżając na urlop w rodzinne
strony, praktycznie nie zaspokajają potrzeb kulturalnych, zamiast tego żądając,
by wszyscy bili im hołdy z powodu posiadania nowego auta „z szyberdachem”.
Być mniejszością oznacza, że toczymy
podwójną walkę: o język i tożsamość,
a zarazem z szerzącym się prymitywizmem.
Till Scholtz-Knobloch
Prosto z Sejmu
Bartek konkret
Niepowtarzalna atmosfera
Potrzebne
zwarcie
Poseł Ryszard Galla
Zusammenrücken gefragt
ie gut es einer Woiwodschaft
geht, hängt ganz entscheidend
von ihren verfügbaren Haushaltsmitteln ab. Sowohl auf Sejmik- wie auch
Sejm-Ebene wird daher penibel darauf
geachtet, dass Zuwendungen, Subventionen und auch Eigeneinnahmen der
Regionen gerecht verteilt werden. Ein
häufiges Gesprächsthema war in diesem
Zusammenhang zuletzt die Regionalsubvention, das sogenannte „JanosikGeld“. Das dahinter stehende Prinzip
„den Reichen nehmen, den Armen geben“ gilt auch für die Woiwodschaften.
Sprich: Die reichen Woiwodschaften wie
Masowien oder Niederschlesien stehen
in der Pflicht, mit den anderen zu teilen,
damit die Unterschiede einigermaßen
angenähert ausfallen.
Die Wohlhabenden wollen das allerdings nicht ohne Weiteres hinnehmen
und wehren sich erbittert. Vor diesem
Hintergrund wurde im polnischen Parlament vergangene Woche eine Debatte
über die Aufteilung der Regionalsubvention angestoßen. Um die Woiwodschaft
Oppeln steht es diesbezüglich aktuell
nicht sehr gut: Würde man heute die
Version des Finanzministeriums beschließen, hätte Oppeln nächstes Jahr
einen Verlust von 20 bis 34 Millionen
Złoty zu beklagen! Die Oppelner Abgeordneten, unterstützt durch die Stimme
der Woiwodschaftsverwaltung, müssen
sich daher demnächst für ein Gesetz
über öffentliche Finanzen stark machen,
das die Budgetierungskriterien für die
einzelnen Regionen klar festlegt. Erst
dann könnte eine Woiwodschaft diverse
Aktivitäten sicher einplanen und müsste
nicht jedes Jahr zittern, ob und in welcher Höhe sie subventioniert wird.
Ohne Zweifel müssen in dieser Sache
die ärmeren Regionen zusammenrücken und gemeinsam agieren. Wenn wir
nämlich das „Janosik-Geld“ im Sejm auf
die Agenda setzen, dann wird es diesmal die regionale Einheit sein, die über
den Erfolg oder Misserfolg der Ärmeren entscheidet, nicht die politischen
Grabenkämpfe zwischen PO und PiS.
Notiert von Krzysztof Świerc
W
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
P w jakikolwiek sposób zabronione.
ieniądze w budżecie samorządów
województw mają istotny wpływ na
rozwój tych jednostek. Dlatego z tak
wielką troską radni sejmiku i posłowie w
Sejmie dbają o to, aby dotacje, subwencje czy też dochody własne samorządów
były sprawiedliwie dzielone. Stąd wiele
ostatnio mówi się o subwencji regionalnej zwanej pospolicie „janosikowym”.
Ma ona działać w myśl zasady Janosika
– zabierać bogatym, dawać biednym
– i powinna być stosowana też w przypadku województw, czyli te bogate, jak
mazowieckie czy dolnośląskie, mają
obowiązek dzielenia się z pozostałymi.
Dzięki temu różnice w wysokościach
budżetów czy dochodzie w przeliczeniu
na mieszkańca regionu byłyby w miarę
porównywalne.
Jednak zamożni nie chcą się na to
godzić i od kilku lat trwa o to zacięta
walka. W efekcie w minionym tygodniu
w polskim parlamencie zapoczątkowano
dyskusję na temat sposobu dzielenia
subwencji regionalnej. Obecny stan nie
jest dla województwa opolskiego korzystny i gdyby dzisiaj została przyjęta
wersja Ministerstwa Finansów, to Opolskie w przyszłym roku byłoby stratne
od 20 do 34 mln zł! W tej sytuacji my
– posłowie z Opolskiego – wsparci głosem samorządu województwa, będziemy
musieli rozmawiać o przygotowaniach
ustawy o finansach publicznych, która
jasno określałaby kryteria budżetowania
poszczególnych samorządów. Wszystko
po to, żeby zarząd województwa mógł
zaplanować sobie pewne działania i aby
nie musiał co roku drżeć w obawie o
to, jaką otrzyma subwencję i czy ją w
ogóle otrzyma.
Nie ulega wątpliwości, że w tej sprawie potrzebne nam jest zwarcie, a zatem
porozumienie wszystkich uboższych regionów. Jeśli bowiem będziemy o „janosikowym” dyskutować w Sejmie, to tym
razem o powodzeniu tych biedniejszych
decydować będzie jedność regionalna,
a nie podział polityczny, kto jest z PO,
a kto z PiS.
O tym jak zwycięstwo niemieckiej drużyny świętowano w Chrząstowicach i Nowej Kuźni informowały nie tylko regionalne stacje telewizyjne.
Foto: Till Scholtz-Knobloch
Właściwie już w zeszłym tygo- Tegoroczne kibicowanie stanowiło więc zakątków historycznego Górnego Ślączegoś, cosłuży
już wcześniej
zo- ska, a na
była równieżPowielanie
spora grupa
LARES:
materiał
wyłącznie
dofinale
czytania.
dniu zdecydowałem,
że nieNiniejszy
będę kontynuację
stało zaszczepione i przy okazji kolej- tych, którzy przyjechali tutaj na urlop i z
w mojej
rubryce
wracać
do
tematu
nych mistrzostw
pielęgnowane.
Strefa
wielkim
zaskoczeniem odnotowali
fakt,
LARES: Diese Materialien
sind lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
mistrzostw świata w piłce nożnej w Chrząstowicach/Chronstau, która jest że tutaj na miejscu można w tak otwartej
mi
szczególnie
bliska,
cieszyła
się
w
tym
atmosferze
kibicować
„swoim”.
Taka
ati do tego, jak wyglądało kibicowanie roku zainteresowaniem, które przerosło mosfera i sama strefa nie byłaby możliwa
na Górnym Śląsku.
najśmielsze oczekiwania organizatorów bez kilku osób, wśród których szcze-
W
ychodziłem bowiem z założenia, że pewnie na łamach gazety
będzie tych relacji co najmniej kilka.
Tymczasem jednak okazało się, że
wprawdzie relacje i wzmianki były, ale
nikt nie opisał szerzej fenomenu stref
kibica, jakie były na Górnym Śląsku
organizowane szczególnie w okolicach
Opola – najbardziej znane to Nowa Kuźnia i Chrząstowice.
Organizatorzy obu stref publiczne kibicowanie drużynie niemieckiej
rozpoczęli już w 2006 roku, kiedy mistrzostwa odbywały się w Niemczech.
– mecz finałowy oglądało blisko 1000
kibiców, a telewizja polska transmitowała
informacje z Chronstau zaraz po tych z
Rio czy Berlina. To pozytywne zainteresowanie ze strony telewizji pokazuje, że
coś się powoli zmienia, że można o kibicowaniu niemieckiej drużynie w Polsce
informować jako o czymś normalnym i
pozytywnym. Co ciekawe, zupełnie nie
zauważyłem takich relacji na antenach
regionalnych (nie wspominając już o
ogólnopolskich) rozgłośni radiowych. To
co jednak najbardziej cieszyło, to atmosfera w samych Chrząstowicach – kibice
na kolejne mecze docierali z różnych
gólnie należy wymienić Paula Dudę,
właściciela baru, przy którym strefa od
lat ma swoje stałe miejsce; Heinricha
Nyolta, górnośląskiego przedsiębiorcę,
dla którego ta strefa to coś więcej niż
„tylko” kibicowanie, i Krzysztofa Warzechę, który od 2006 roku dba o to, aby te
sportowe spotkania miały niepowtarzalną atmosferę. Czasami więc wystarczy
niewielu, którzy przy wsparciu innych
mogą zrobić tak wiele. Tegoroczny wysiłek został nagrodzony – frekwencja i
atmosfera dopisały, a drużyna niemiecka
zdobyła mistrzostwo świata!
Rafał Bartek
Wenn ein Mensch gütig und höflich ist, beweist er, dass er ein Weltbürger ist.
Francis Bacon (1561-1626), englischer Philosoph
Człowiek,
który jest
dobrotliwy
i uprzejmy,służy
daje dowód,
że jest obywatelem
świata.
LARES:
Niniejszy
materiał
wyłącznie
do czytania.
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Francis Bacon (1561–1626), filozof angielski
LARES:
Diese Materialien sind lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Diese Materialien sind
lediglich
Lesen bereitgestellt. Jeglichei społeczeństwo Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
30/1164 Nr.
Politik
undzum
GesellschaftPolityka
Wochenblatt.pl 3
Warschau: Rechtskonservative schmieden Bündnis
Z Vaterlandu
Rechte Zusammenarbeit
LARES: Niniejszy
materiał
służy wyłącznie
do czytania.
Powielanie
że można
wierzyć Amerykanom
jako Luise Jablonski,
urodzona w
1921 roku
sojusznikom. Taki wynik dał sondaż w Gdańsku, spisała swoje przeżycia z
sind lediglich
zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens untersagt.
„Deutschland-Trend”
przeprowadzony
dni ucieczki,
wspominając m.in.,
co w „Wenn
wir nicht zusammenarbeiten,
Urządzili się w Saksonii
Począwszy od 14 lipca, w holu saksońskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych można oglądać wystawę
objazdową pn. „Integracja poprzez
osiągnięcia – wypędzeni, późni przesiedleńcy i imigranci jako przedsiębiorcy
w Saksonii”. „Wystawa dobitnie ukazuje,
że zjawiska migracji i napływu ludności
były nieodłączną częścią codziennego
życia także w Saksonii” – powiedział
minister spraw wewnętrznych Markus
Ulbig (CDU). Jego zdaniem ekspozycja
ukazuje na przykład, jak m.in. wypędzeni ze Śląska byli przyjmowani w Saksonii i jak udawało im się odzyskiwać
grunt pod nogami, zakładając firmy.
Wystawa, która potrwa do 31 sierpnia,
naświetla też temat dokonań integracyjnych przesiedleńców i migrantów,
którzy przybyli do Niemiec w niedawnej
przeszłości.
w ramach porannego magazynu telewizji ARD. 58 procent ankietowanych
uważa, że na Stanach Zjednoczonych
nie można już polegać jak na rzetelnym
partnerze. W międzyczasie na żądanie
rządu federalnego terytorium Niemiec
opuścił najwyższy w kraju przedstawiciel
CIA, a niemiecki prokurator generalny
wszczął śledztwo w sprawie podejmowania przez USA działań szpiegowskich w
Ministerstwie Obrony Narodowej oraz
w strukturach Federalnej Służby Wywiadowczej.
owym czasie dodawało ludziom odwagi
i nadziei.
werden wir für unsere Probleme
keine Lösung finden“, soll einst der
Analitycznie w 61. rok życia
Dalai Lama gesagt haben. An die Lo17 lipca kanclerz Angela Merkel, z sung des geistigen und politischen
zawodu fizyk, obchodziła 60. urodziny.
der Tibeter haben
sich zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
Z tej okazji
do berlińskiej centrali
CDU Oberhauptes
przybyło 650 gości. Ponieważ huczne zwischen Oder und Bug nun die konLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
istund
strengstens untersagt.
świętowanie
nie jest w jej stylu, Jegliche
zażyczy- servativen
Parteien gehalten
ła sobie wysłuchania wykładu historyka
Jürgena Osterhammela, którego referat eine neue Allianz geschmiedet.
60 wywiadów ze świadkami dziejów
nosił tytuł: „Skutki globalizacji z punktu
widzenia nauk historycznych i interesów
m vergangenen Wochenende
setzten die Parteichefs Jarosław
politycznych”. Notabene, za swój wzór
posiadająca analityczny umysł Merkel Kaczyński (Recht und Gerechtigkeit,
uważa chemiczkę Marię Curie, którą PiS), Zbigniew Ziobro (Solidarisches
podziwia za wytrwałość.
Polen, SP) und Jarosław Gowin (Polen
Gemeinsam, PRJG) ihre Unterschrift
Inny jubileusz 60-lecia
unter das Dokument, das eine wahltakGerhard Bialas z Tybingi, urodzony tische und programmatische Zusamw Świdnicy, obchodził 60. „jubileusz” menarbeit vorsieht.
bycia pod obserwacją Urzędu Ochrony
„Wie es um Polen steht, wissen wir
Konstytucji. W wywiadzie dla tygodni- alle”, sagte Kaczyński während des Konka „Kontext” niezłomny komunista z vents „Zeit für den Wechsel“ in WarDKP (Niemiecka Partia Komunistyczna) schau. Der Oppositionspolitiker spielpowiedział, że przekonań komunistycz- te damit auf die immer mehr in Kritik
nych bynajmniej nie wpoili mu rodzice, stehende Regierung von Donald Tusk
którzy „byli raczej narodowcami, a w (PO) an. Entscheidend sei zu wissen,
mieszkaniu wisiał namalowany przez wie sich die Situation ändern lasse, und
ojca portret Hitlera”. Część polityków z der Weg führt über eine Einheit, sagte
partii Zielonych żąda zaprzestania ob- Kaczyński. „Ich möchte Ihnen eine gute
serwacji 81-letniego dziś Bialasa, która Nachricht überbringen: Die Einheit ist
trwa nadal, mimo że premierem Bade- nun zum Fakt geworden.“ Die Zusamnii-Wirtembergii jest obecnie pierwszy menarbeit richtet sich vor allem gegen
reprezentant partii Zielonych na tym den gemeinsamen politischen Feind, die
stanowisku, Winfried Kretschmann.
Regierung aus PO und PSL. Gemeinsam
gegen die Regierung wollen die beiden
Nie będzie testów językowych dla
derzeit im Sejm vertretenen Parteien
sprowadzanych członków rodzin
bei den anstehenden Wahlen antreten:
Europejski Trybunał Sprawiedliwości der anstehenden Ergänzungswahl zum
orzekł, iż obywatele Turcji, którzy zechcą Senat, der Kommunalwahl dieses Jahr
przeprowadzić się do współmałżonka und der für die Regierungsbildung entmieszkającego w Niemczech, nie będą scheidenden Parlamentswahl sowie der
już musieli wykazać się znajomością Präsidentschaftswahlen 2015.
języka niemieckiego. W uzasadnieniu
Zur letzteren soll ein gemeinsamer
luksemburscy sędziowie podali, iż Kandidat gefunden werden, ein Name
przeprowadzanie testu językowego jest ist bisher noch nicht gefallen. Beim
niezgodne z zawartą umową o stowa- Urnengang zum Sejm wollen die drei
rzyszeniu Turcji z Unią Europejską, po- politischen Gruppierungen als eine genadto utrudniają proces łączenia rodzin. meinsame PiS-Liste antreten. Wie MeNiemcy wprowadziły testy znajomości dien berichten, wurden den kleineren
języka w 2007 roku, argumentując to Partnern jeweils zehn sichere Listentym, że mogą one ułatwiać integrację plätze versprochen, nicht alle Details
oraz zapobiegać zawieraniu przymu- der Vereinbarung wurden aber bekannt.
sowych małżeństw.
S-K Beobachter halten den neuen Schulter-
A
Polacy na 2. miejscu wśród nowych
obywateli RFN
W ubiegłym roku w Niemczech
otrzymało obywatelstwo ponad 112
tys. obcokrajowców. Największą grupę
nowych obywateli RFN stanowią Turcy
(niespełna 28 tys. osób), a następnie Polacy (5500) i Ukraińcy (4500), przy czym
o ile liczba naturalizowanych Turków
spadła, to liczba obywatelstw nadanych
osobom z krajów UE wzrosła wyraźnie,
bo o 15 procent.
Wewnętrzny
dziedziniec
muzeum z przeszklonym
sind
lediglich
dachem Manipulacje w ZDF
Szef programów rozrywkowych telewizji ZDF, Oliver Fuchs, ustąpił ze stanowiska w następstwie manipulacji przy
produkcji dwuczęściówki „Deutschlands Beste!”, w której zaprezentowano
ranking najpopularniejszych niemieckich prominentów. Ponadto intendent
ZDF Thomas Bellut zastosował nagany
wobec kierowniczki zespołu oraz jednej
z redaktorek. Stacja przedstawiła 50 osób
ponoć najpopularniejszych w ankietach,
przy czym gości programu sztucznie
umieszczono na wyższych pozycjach.
Według informacji podanych przez
redakcję ZDF Fuchs nic jednak o tym
nie wiedział.
Foto: Andreas Praefcke
Muzeum „Humpis-Quartier” w
Ravensburgu (Wirtembergia) prezentuje obecnie wystawę pn. „Moja mała
ojczyzna w szkle – wypędzeni w Ravensburgu”. Po II wojnie światowej do
Ravensburga przybyło ok. 6000 wypędzonych z Prus Wschodnich, Pomorza,
Śląska, Kraju Sudetów, Prus Zachodnich
i Gdańska. Kurator wystawy, dr Elena
Bitterer, urodziła się w Ravensburgu jako
wnuczka wypędzonego z Pomorza. W
ubiegłym roku przeprowadziła wywiady
z około sześćdziesięcioma wypędzonyNiemcy przestali ufać USA
mi, którzy mieszkają w Ravensburgu,
Po wyjściu na jaw faktu działalności a ich wyniki podsumowała w książce,
szpiegowskiej USA na terenie Niemiec która jest zarazem jej pracą doktorską.
już tylko 35% Niemców jest zdania, Np. będąca świadkiem owych wydarzeń
Heißt es am Ende für Gowin: Go, win?
Foto: Wikipedia
schluss am rechtskonservativen Rand
für einen taktisch klugen Schachzug
des PiS-Chefs Kaczyński, der die Regierungskoalition bei den anstehenden
Wahlen in Bedrängnis bringen könnte.
Zum Teil prognostizierten Meinungsforschungsinstitute der PiS bereits vor
der Vereinigung einen Vorsprung vor
der PO bei Neuwahlen. Zudem verfügte Kaczyński nun mit dem ehemaligen
Tusk-Vertrauten und PO-Abtrünnigen
Gowin über einen wirtschaftsliberalen
Flügel in der Partei, während Ziobro als
Ex-PiS-Justizminister die rechtskonservativen Wähler bedient.
Markus Nowak
Rocznica: Werner Kiewitz, zapomniany bohater
Dyplomata, dysydent, wielki Ślązak
untersagt.
tecznie zdegradowano go i deportowano
W tym roku mija 70. rocznica zamaZa udział w zamachu
do karnej brygady Oskara Dirlewangera,
chu na Hitlera 20 lipca 1944 roku.
na Hitlera dyplomatę
stacjonującej wówczas w Warszawie.
W zamachu uczestniczył jeden z najW karnej brygadzie pozostaje Kiewitz
aresztowano
do końca wojny. Ciężko ranny dostawybitniejszych śląskich dysydenstosunkowo wcześnie,
je się do radzieckiej niewoli. Tam też
tów Werner Kiewiz, postać zarówno
bojakikolwiek
28 lipca 1944. sposób zabronione.
w dramatycznej operacji usunięto mu
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
w polskiej, jak i niemieckiej literacałą prawą rękę, razem z barkiem. Jako
ciężkiego kalekęuntersagt.
zwolniono go z niewoli
turze przedmiotu
prawie
całkowicie
już w marcu 1946 roku.
nieznana.
T
en pochodzący z Wrocławia dyplomata urodził się w 1891 roku. Zaraz
na początku swojej kariery zostaje sekretarzem ambasady Niemiec w Belgradzie.
W czasie pobytu w stolicy Jugosławii
poznaje córkę ówczesnego belgijskiego
ambasadora, Marie de Romrée de Vichenet. Ta prawie dwadzieścia lat młodsza
arystokratka stanie się jego przyjaciółką
na całe dalsze życie.
W 1932 Kiewitz wraca do Berlina, by
piastować wysokie stanowiska w kancelarii Rzeszy. Wśród elit hitlerowskich
jest Kiewitz postacią zdumiewającą.
Ostentacyjnie odmówił wstąpienia do
NSDAP, odważnie krytykuje brutalizację
stosunków społecznych.
W przeddzień wybuchu II wojny
światowej został zmobilizowany do
Wehrmachtu w stopniu majora. Sławę
zyskał Kiewitz dzięki swojej odważnej
mediacji 16 września 1939 roku, kiedy
osobiście udał się do obrońców miasta
Warszawy, by przekonać ich do bez
krwawego poddania miasta. Za tę misję
Werner Kiewitz odznaczony został Krzy-
się dla przykładu kopie pism potwierdzających wspólne wystąpienie gen. Falkenhausena i Kiewitza w marca 1941
do Adolfa Hitlera. Otóż obaj oficerowie twierdzą w nich zgodnie, że racje
żywnościowe żołnierzy Wehrmachtu
stacjonujących w Belgii i północnej
Francji są bezzasadnie wysokie. Stąd
proponują oni, żeby obniżyć racje
żywnościowe żołnierzy Wehrmachtu,
a nadwyżki przeznaczyć na wyżywienie
społeczeństwa belgijskiego.
Żeby pozbyć się niewygodnego
obrońcy Leopolda III, elity hitlerowskie proponują Kiewitzowi w tym czasie
posadę ambasadora Niemiec w Lizbonie. Lojalność wobec króla Leopolda III
okazała się silniejsza od myśli o własnej
karierze i Kiewitz decyduje się na pozostanie w Belgii.
Za udział w zamachu na Hitlera dyplomatę aresztowano już stosunkowo
wcześnie, bo 28 lipca 1944. Kiewitza
przetrzymywano przez kilka tygodni
w więzieniu gestapo przy ulicy Lehrter Straße w Berlinie. Wiadomo, że był
poddawany brutalnym torturom. Osta-
Z końcem wojny wcale nie skończyły się kłopoty Wernera Kiewitza.
Powojenne urzędy wychodziły z założenia, że skoro gestapo przeprowadziło przeciwko niemu postępowanie
dyscyplinarne, to był on w jakiś sposób
winny zdrady państwa. Kiewitz balansuje na granicy minimum egzystencji.
Jest to dla niego tym trudniejsze, że
jest kaleką wymagającym pomocy. Na
szczęście Marie de Romrée odnalazła
go niemal natychmiast po uwolnieniu
z sowieckiej niewoli. Towarzyszyła mu,
pomagając rozwiązywać problemy dnia
codziennego.
Ostatecznie rehabilitowano Kiewitza
dopiero w 1955 roku. Przyznano mu
wówczas również tytuł ambasadora i zatrudniono w Urzędzie Prezydenta. Tam
powierzono mu kierowanie wydziałem
przyznającym odznaczenia państwowe.
W 1959 roku Kiewitz otrzymuje Wielki
Związkowy Krzyż Zasługi z Gwiazdą.
Kiewitz przeszedł ostatecznie na emeryturę w roku 1960 i umarł w Freiburgu
w styczniu 1965 roku.
Sebastian Fikus
Wśród elit hitlerowskich Werner Kiewitz był zdumiewającą postacią. Odmówił wstąpienia do NSDAP, odważnie
krytykuje brutalizacje stosunków społecznych.
Foto: Archiv des Auswärtigen Amtes
żem Żelaznym I klasy i uhonorowany
awansem na stopień pułkownika.
Latem 1940 roku Werner Kiewitz
zostaje mianowany niemieckim adiutantem króla Belgów, Leopolda III. W
tej funkcji Kiewitz był najwyższą cywilną instancją w okupowanej Belgii,
ponieważ jego bezpośrednim, jedynym
przełożonym był minister, kierownik
Urzędu Kancelarii Rzeszy. Natomiast
komendantem niemieckiego zarządu
wojskowego w Belgii i północnej Francji był inny Ślązak, generał Alexander
von Falkenhausen. Pochodził on z Siestrzechowic (Grunau) pod Nysą. Obaj
oficerowie od początku angażowali się
w przygotowania do antyhitlerowskiego
zamachu stanu.
O przyjęciu stanowiska w Belgii przez
Kiewitza przypuszczalnie zadecydowały względy osobiste. Jego wspomniana
wcześniej przyjaciółka, hrabianka de
Romrée, pochodziła z rodziny blisko
związanej z belgijskim domem panującym i królem Leopoldem III. Natomiast
ojciec Marie de Romrée był w tym czasie
członkiem belgijskiego rządu emigracyjnego w Londynie.
Korzystając ze swoich powiązań w
Berlinie, Kiewitz wykazywał niezwykłą
odwagę, wielokrotnie stając w obronie
belgijskiego społeczeństwa. Zachowały
Diese Materialien sind lediglich
bereitgestellt.regionów Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
4 LARES:
Wochenblatt.pl Auszum
denLesen
RegionenZ
25. – 31. Juli 2014
Hohenstein: Anatol Kluczek kümmert sich um die Schilfdächer im Freilichtmuseum
Traditionelle Dächer mit Dreifacheffekt
Notizen
LARES:
SommerQQDeutsch-polnische
schule: Vom 24. bis 30. August 2014 finDiese
Materialien
sind
lediglich
zument-Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
det imLARES:
Leibniz-Institut
für Mikroelektronik
Wie aus
Schilf
ein Dachbelag
in Frankfurt (Oder) und der Technischen
Universität Posen in Polen die Sommerschule Mikro- und Nanoelektronik statt.
In Fachvorträgen, Seminaren, Laborführungen erhalten die Studenten von deutschen und polnischen Hochschulen einen
Einblick in Wissenschaft und Forschung
und können sich miteinander vernetzen.
Teilnehmen können Masterstudenten der
Ingenieur- oder Naturwissenschaften.
Online-Bewerbungen sind bis 31. Juli
unter www.ihp-microelectronics.com
möglich.
steht, wurde kürzlich während der
diesjährigen VII. ermländischen Kirmes in Balden gezeigt. Als Ort dafür
wurde das 100 Jahre alte Freilichtmuseum
in Hohenstein
gewählt,
wo
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
einiger Häuser mit diesen traditioLARES: Diese Materialien
lediglich
nellensind
Dächern
stehen. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
A
uf dem Gelände der ermländischen
Kirmes vor dem Eingang zum Pfad
der ermländischen Bischöfe in Balden
hielten die Besucher an einer seltsamen
Konstruktion. Sie erhob sich hinter einer
Reihe mit einem Bücherstand, einem
Webstuhl und einer Papierwerkstatt,
die das Freilichtmuseum in Hohenstein
präsentierte. Auf dem Gestell aus festen
Balken und rechtwinklig darauf befestigten Latten waren bereits mehrere
Lagen von Schilfhalmen befestigt. Daran machte sich mit einem handlichen
Holzbrett Anatol Kluczek zu schaffen,
der im Freilichtmuseum in Hohenstein
für die Schilfdächer zuständig ist.
„Das hier ist ein Abschnitt eines
typischen Daches, wie es einige Bauernhäuser bei uns aufweisen“, erklärt
Kluczek, „im Grunde ist es eine ganz
einfache Konstruktion.“ Dabei schlägt
er mit dem Brett weiter auf die unteren
Ende der Schilfrohre ein: „So werden
die einzelnen Stängel auf eine Länge
gebracht, wodurch ein gleichmäßiges
Gefälle entsteht.“ Mit diesem Feinschliff
wird der Bau eines Schilfdaches abgeschlossen. Zuerst werden auf den Unterbau des Daches aus Balken und Latten
mehrere Garben Schilf aufgelegt – etwa
fünf Bündel pro Meter Breite. Dabei hilft
ein mit beweglichen Haken am Dach
befestigtes Brett. Die Garben werden
aufgeschnitten, das Schilf gleichmäßig
in einer Lage verteilt und mit einem
darüber gespannten Draht von sechs
ner Schiffsliebhaber haben den Lotsenkutter THPV Bembridge aus dem Jahre
1938 renoviert. Er liegt nun auf dem
Gebiet des ehemaligen Freihandelshafens vor Anker, berichtet das Onlineportal nachStettin. Der Kutter war praktisch
ein Wrack und wurde detailgetreu mit
vielen historischen Instrumenten wieder hergestellt. Gezeigt wird auch eine
Dokumentation, die die Geschichte des
Schiffes und seine Renovierung darstellt.
Da der Freihandelshafen Sperrgebiet ist,
müssen sich Besucher vorher anmelden:
Magemar Polska, Tel: +48 91 430 88 91.
do czytania.
Powielanie
jakikolwiek
zabronione.
Eine zeitraubende
Angelegenheit: Anatol
Kluczek (links) zeigt, wie w
traditionelle
Schilfdächer gedeckt sposób
werden.
Schilf
zurück“, beschreibt Kluczek
spezialisiert hat“,
sagt Kluczek. Eine zu„Das Schilf ist Dach,Jegliche
Vervielfältigung
ist die
strengstens
untersagt.
zeitaufwändige Prozedur. Vom Boden sätzliche Dämmung ist nicht nötig, weiß
Wärmedämmung
aus sieht der Vorgang unkompliziert der Fachmann: „Das Schilf ist Dach,
aus, doch die Vorstellung, ihn in einigen Wärmedämmung und Isolation in eiund Isolation in
Metern Höhe durchführen zu müssen, nem. Es regnet auch nicht hinein. Das
einem. Es regnet auch
sorgt für ein mulmiges Gefühl im Bauch. funktioniert ähnlich wie bei sich übernicht hinein“, weiß
„Bei uns im Freilichtmuseum sind lappenden Fischschuppen. Selbst bei
die Dächer
gerade oder rund,sposób
es handelt zabronione.
heftigem Regen werden nur die letzten
Anatol
Kluczek. Powielanie
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do
czytania.
w jakikolwiek
Foto: Uwe Hahnkamp
QQLARES:
Lotsenkutter renoviert: StettiDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
sich um einfache bäuerliche Architektur. ein bis zwei Zentimeter nass, darunter
QQLARES:
Stettin auf Schienen: In einer
Spezialisten haben mit Dachfenstern ist es trocken.“ Die Haltbarkeit eines solDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
historischen Straßenbahn kann man im
Juli und August jeden Sonntag die Stettiner Innenstadt erkunden. Die Route verläuft an vielen Sehenswürdigkeiten der
Stadt. Die Fahrten beginnen jeweils um
14:33 und 15:33 Uhr an der Haltestelle
am Stettiner Hauptbahnhof. Eine Fahrt
kostet drei Złoty.
jp
Millimeter Durchmesser fixiert. Dieser
Draht wird am Rand des Dachaufbaus
verankert, und danach das Schilf mit
dünneren Drähten an den darunter liegenden Querlatten „festgenäht“. „Dafür
brauche ich einen Kollegen auf der Innenseite des Daches. Er verknotet den
Draht und reicht mir den Rest durch das
oder ähnlichen Besonderheiten zu
kämpfen“, schätzt Anatol Kluczek ein.
Wichtig ist die Wahl des natürlichen
Materials, und dabei eine gleichmäßige
Länge der Schilfrohre, die für kleinere
Dächer bei etwa 1½, für größere bei
bis zu 2½ Metern liegen sollte. Eigenes
Schilf hat das Freilichtmuseum nicht.
„Wir kaufen es bei einem Unternehmen
am Haff bei Braunsberg, das sich darauf
chen Daches schätzt Anatol Kluczek bei
guter Wartung auf etwa 40 Jahre: „Man
sollte es glatt und gleichmäßig halten,
also etwa von Mardern oder ähnlichen
Tieren gemachte Löcher ausgleichen,
und es regelmäßig am First wegen der
Abnutzung durch Zeit und Wetter ausbessern.“ Kluczek empfiehlt auch einen
Blitzableiter.
Uwe Hahnkamp
Olsztyn: Mleko przyciąga inwestycje
Biała rzeka wśród błękitnych jezior
Danzig: Viertes Welttreffen
Ein riesiges
Familienfoto
Das Danziger Krantor Foto: M. Joschko
A
lle vier Jahre lädt die Stadt Danzig
ehemalige Bewohner und deren
Nachfahren sowie Freunde der Stadt
zu einem Familientreffen ein. Das diesjährige Welttreffen der Danziger findet
vom 25. bis 27. Juli statt.
Zu den Veranstaltungen wie Stadtspaziergänge, Konzerte und Ausstellungen
kommen Besucher aus der ganzen Welt
und vor allem viele ehemalige deutsche
Bewohner von Danzig und deren Nachfahren sowie heutige Bürger der Stadt.
Auf dem Programm steht unter anderem
am 25. Juli ab 12 Uhr ein Konzert mit
Musik von Chopin vor der Kulisse der
ulica Mariacka, der ehemaligen Frauengasse. Am 26. Juli findet abends ein
großes Freiluftkonzert auf dem Targ
Węglowy (Kohlenmarkt) statt. Am 27.
Juli wird es ein großes Familienpicknick
geben, außerdem wird das obligatorische Familienfoto auf dem Długi Targ
(Langer Markt) geschossen. Wer Ruhe
sucht, kann sich auf einem der zahlreichen historischen Friedhöfen dem
Gebet anschließen.
Das diesjährige Treffen der Danziger
fällt zusammen mit dem Beginn des Dominikanermarktes, einem der größten
und ältesten Volksfeste in Polen und
ganz Europa. Es wird bereits zum 754.
Mal veranstaltet und dauert vom 26. Juli
bis zum 17. August. Im vergangenen Jahr
zählte man beim Dominikanermarkt fast
sieben Millionen Besucher. jp
Aż cztery duże mleczarnie zamie- w przemyśle spożywczym. Zainwestuje
Na zdjęciach: hala technologiczna na Wydziale Nauki o Żywności UWM, w której naukowcy wraz ze studentami
sprawdzają nowe receptury wyrobów mleczarskich. Fotos: lek
rzają w najbliższym czasie zainwestować duże pieniądze w rozbudowę swej infrastruktury na Warmii
i Mazurach.
3 mln zł. Każda inwestycja pociąga za
sobą wzrost zatrudnienia.
Według rocznika statystycznego GUS
województwo warmińsko-mazurskie
pod względem wielkości produkcja mleka w 2012 r., która wyniosła 12 298,8
mln litrów, znajdowało się na 4. miejscu
w Polsce z ok. 8% udziału. Ale to nie
sama mleczna rzeka świadczy o tym, że
w branży mleczarskiej mówi się o Olsztynie i regionie jako o „białym zagłębiu”.
W Olsztynie od 1950 r. na Uniwersytecie
Warmińsko-Mazurskim (a wcześniej na
jego poprzedniczce – Akademii Rolniczo-Technicznej) istnieje Wydział Nauki
o Żywności, który w pewnym okresie
nazywał się nawet wydziałem mleczarskim. Przez te wszystkie lata jego dorobek jest imponujący: mniej więcej połowa serów twardych (żółtych) i ok. 90%
twarogów produkowanych w polskich
mleczarniach ma receptury opracowane
w Olsztynie. Dlatego też tam w dniach
14–15 września odbędzie się festiwal
serów. Można powiedzieć, że zgromadzi
śmietankę polskiego serowarstwa.
Lech Kryszałowicz
WLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
armia i Mazury to nie tylko jeziora i lasy, ale i rzeki… mleka.
Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa
Ekonomiczna wydała niedawno zgodę na inwestycje czterem mleczarskim
firmom. Swoją infrastrukturę zamierza
powiększyć firma Mlekopol w Mrągowie, Polmlek w Lidzbarku Warmińskim,
Polskie Mleko w Nidzicy i Nutrimilk
w Elblągu.
Mlekpol chce tak zmodernizować
zakład, aby dziennie mógł przetwarzać
2 mln litrów mleka. Wartość inwestycji
to 130 mln zł. Polmlek chce uruchomić
instalacje do przerobu serwatki, która
jest produktem ubocznym i zbyt na nią
jest słaby. Koszt 150 mln zł. W Nidzicy
za 130 mln zł powstanie nowa linia do
przerobu mleka i produkcji wyrobów.
Natomiast Nutrimilk chce produkować
preparaty mleczne do dalszego przerobu
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
30/1164 Nr.
Wochenblatt.pl 5
LARES: Diese
Materialien
sind lediglich
zum das
Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
Neugersdorf:
70 Jugendliche
aus sechs
Ländern füllen
erste
internationale Jegliche
Sommercamp
mit Leben
Ohne Netz aber mit doppelter Sprache
braucht noch dringend selbstgebastelte
LARES:
Niniejszy
służy
Das erste internationale
Sommercamp
warmateriał
ein Feldversuch.
Manwyłącznie
nehme
Requisiten. Wer gerade nichts zu tun
67 Jugendliche
aus
sechs
Nationen,
16
Betreuer,
bringe
sie
für
zwei
Wohat, kühlt sich im
Bach auf der anderen
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
chen ins abgelegene Glatzer Bergland, mische das Ganze mit deutschen
Straßenseite ab. Einige wandern mit in
den Himmel ausgestreckten Armen über
Vokabeln, Diskussionsthemen und einer Prise Regionalgeschichte.
S
ie wohnen nur 20 Kilometer entfernt
von einander, sind sich aber noch nie
über den Weg gelaufen. Mária Anna Vasilíková stammt aus dem slowakischen
Hopgarten (Chmeľnica) südlich von
Neu Sandez (Nowy Sącz). Ein Tal weiter
nördlich in Remz (Mníšek nad Popradom), kurz hinter der polnischen Grenze, ist Helena Kuzmiaková aufgewachsen.
Jetzt sitzen die beiden einträchtig nebeneinander über ein Smartphone-Display
gebeugt. „Wir werden uns demnächst
auf jeden Fall häufiger treffen“, ist die
16-jährige Mária überzeugt.
Freundschaften sind während der
zwei Wochen viele entstanden, auch
über Ländergrenzen. Aus Polen, Rumänien, Tschechien, Deutschland, der
Ukraine und der Slowakei sind die Jugendlichen nach Neugersdorf gereist,
viele von ihnen gehören der deutschen
Minderheit an. Einige sind „jugendfreizeiterprobt“, so wie Oleg Schoch aus
Prag. „Ich habe schon an deutsch-französischen oder polnisch-tschechischen
Jugendbegegnungen teilgenommen,
aber noch nie mit so vielen Nationen auf
einmal“, sagt der 17-Jährige. Oleg spricht
fließend tschechisch und deutsch. Seine
Mutter ist Französin, in der Schule hat
er noch englisch und spanisch gelernt.
Ein paar Brocken polnisch versteht er
auch. Trotzdem kann er sich nicht mit
allen Sommercampteilnehmern verstän-
die Wiese, als erwarten sie ein Zeichen
von oben. Aber sie sind nur auf der SuIm kommenden Jahr
che nach einem Mobilfunknetz. Doch
soll das Sommercamp in
für Internet ist kaum Zeit, gechattet wird
von Angesicht zu Angesicht.
Tschechien stattfinden.
LARES: Niniejszy materiał
służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Außer dem fehlenden Netz bemängelt
ist Rumänien
Wojciech Dzidountersagt.
noch: „VerbesserungsLARES: Diese Materialien Danach
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
an der Reihe.
würdig ist, dass man sich beim nächs-
digen. „Wenn die anderen kein deutsch
und auch kein englisch sprechen, wird
es schwierig.“
Das unterschiedliche Sprachniveau
ist ein Manko. Vorausgesetzt war Niveau A2, um in den fünf verschiedenen Lerngruppen ein flüssiges Arbeiten
möglich zu machen. „Wir vermuten,
dass bei einigen Teilnehmern Lehrer
oder Eltern die Bewerbung ausgefüllt
haben. Da müssen wir in Zukunft mehr
drauf achten“, sagt Wojciech Dzido vom
Goethe-Institut in Krakau, das zusammen mit den Institut für Auslandsbeziehungen (ifa) das Sommercamp organisiert hat. Gefehlt haben vor allem
Muttersprachler aus Deutschland. „Bei
nur zwei Teilnehmerinnen, von denen
eine eine Freiwillige einer Organisation
aus Breslau ist, muss man Deutschland
bei diesem Sommercamp eigentlich außen vor lassen“, sagt Dzido. Die Schulferien haben in Deutschland noch nicht
begonnen.
ten Mal hinsetzen und ganz klar den
Charakter des Sommercamps definieren
muss“, das Goethe-Institut setze den
Schwerpunkt auf den Deutschunterricht,
das ifa eher auf die kreative Projektarbeit. „Das muss besser abgestimmt und
auf das Programm angepasst werden.“
Im kommenden Jahr soll das Sommercamp in Tschechien stattfinden.
Doch von organisatorischen Problemen haben die Teilnehmer nichts
mitbekommen. Ihr Zeitplan ist straff.
Ausflüge nach Breslau oder Glatz, Diskussionsrunden über die Erfahrungen
als Mitglieder einer Minderheit in den
verschiedenen Ländern standen auf dem
Programm. Und eine Nachtwanderung
auf den Glatzer Schneeberg (Śnieżnik).
„Dort oben zu stehen und die Sonne
aufgehen zu sehen, das werde ich so
schnell nicht vergessen“, sagt Mária
Anna Vasilíková. Sie sagt sie sei viel
selbstbewusster geworden in den zwei
Wochen. „Und ich bin sicherer in der
deutschen Sprache. Ich traue mich jetzt
einfach loszusprechen.“
Juliane Preiß
Vorbereitungen für den Länderabend an dem die Teilnehmer ihre Herkunftsländer vorstellen.
„Das kaum Deutsche dabei sind, ist
ein bisschen schade“, findet Jacqueline
Szeibert aus Temeswar (Timișoara) im
Westen Rumäniens. Sie spricht fließend
deutsch, aber sie ist der Meinung, ihre
Sprache sei ein bisschen altbacken.
Neue Wörter habe sie trotzdem gelernt, wie „Steinmetz“, „Steinbruch“ und
„Familienbetrieb“. In der Lerngruppe
„Meine Heimat – gestern, heute und
morgen“ hat sie mit den anderen Teilnehmern die Geschichte des Betriebs
der Steinmetzfamilie Thust unter die
Lupe genommen. Jetzt brütet Jacqueline zusammen mit Edith Karda aus
dem rumänischen Klausenburg (Cluj-
Fotos: Monika Manethová
Napoca) über dem Entwurf für eine
Theaterszene.
Aus einer Ecke der verwinkelten
Pension „U Wanata“ dringt ukrainische Folklore zu der einige Mädels
Tanzschritte einüben. Auf der Wiese
des Hauses dreht die KlimawandelLerngruppe schnell noch ein Video
zum Thema „Müll vermeiden“. Alle
stecken mitten in den Vorbereitungen
für die große Abschlusspräsentation
am Freitag, bei der alle Lerngruppen
das zeigen, was sie in den vergangenen
zwei Wochen erarbeitet haben. Für das
Schattentheater müssen noch Karabiner
besorgt werden, die Steinmetz-Gruppe
Opole: Muzeum Historii Kresów w ekspresowym tempie?
Artefakty i relacje świadków
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
Opolu należycie upamiętniona. Już od do Bogusława Wierdaka pismo, w któ- niu w sprawie powołania muzeum, że
Inicjatywa utworzenia w Opolu Muzeum Kresów Wschodnich staje się
lat we „Wspólnym oświadczeniu rym z jednej strony daje do zrozumienia, „nie ma obecnie muzeum czy biblioteki,
coraz konkretniejsza, lecz zdania co do pomysłu są podzielone, nawet trzech
okrągłego stołu”, będącym wynikiem że w myśl „Wspólnego oświadczenia” która nie miałaby wystawy o Kresach”,
w środowisku samych zainteresowanych.
rządowych rozmów polsko-niemieckich, pragnąłby szerszego upamiętnienia dla podkreśliła również, że pamiątek prze-
P
omysł zrodził się pod koniec czerwca, kiedy to ks. Grzegorz Kopij
podczas XXVIII Zjazdu Tarnopolan
zauważył, iż brak jest w Polsce instytucji upamiętniającej historię Kresowian. Miałoby to być muzeum przedstawiające artefakty, dokumenty czy
relacje świadków powojennych losów
tej grupy.
Zadziwiająco szybko jak na tak ambitny projekt, pomysł podchwyciły władze
województwa opolskiego. Przewodni-
czący sejmiku Bogusław Wierdak już
kilka tygodni po wypowiedzi Grzegorza
Kopija zaprosił przedstawicieli organizacji kresowych na spotkanie, na którym
omawiana była koncepcja muzeum.
Wierdak zdradził, że ma już konkretne
pomysły na formę placówki, a ze spotkania wynikło, że ma ona zostać otwarta
już pod koniec tego roku.
Szybkość realizacji tego pomysłu
może dziwić, gdyż Kresowianie nie są
jedyną grupą, której historia nie jest w
znajduje się zapis o „wspieraniu muzealnej prezentacji historii mniejszości
niemieckiej w Polsce”. Niestety postulat
ten wciąż pozostaje nie zrealizowany,
również w województwie opolskim,
gdzie Niemcy są najliczniejsi, jeśli chodzi o całą Polskę.
Dlaczego spośród dwóch grup, którym jednakowo potrzebne jest należyte
upamiętnienie, jedna jest faworyzowana? To pytanie niepokoi także TSKN na
Śląsku Opolskim. Przewodniczący Norbert Rasch przesłał w ubiegłym tygodniu
Niemców w Polsce, z drugiej zaś – że
popiera inicjatywę upamiętnienia historii Kresowian, lecz w nieco innym
wykonaniu. Mniejszość niemiecka proponuje, aby te wydarzenia upamiętniano
w ramach już istniejących instytucji, np.
Muzeum Śląska Opolskiego. Również
niektórzy przedstawiciele Kresowian nie
są do końca przekonani o konieczności
powołania całego muzeum. Irena Kalita,
prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa
i Kresów Południowo-Wschodnich z
Opola, stwierdziła na ostatnim spotka-
kazanych różnym instytucjom związanych z Kresowianami jest wiele.
Mniejszość niemiecka była wprawdzie
na spotkanie dotyczące muzeum zaproszona, jednak czy jej postulaty zostaną
uwzględnione, wciąż pozostaje pytaniem
otwartym.
Upamiętnienie historii Kresowian
może dotyczyć nawet 180 000 osób,
które zostały przesiedlone z terenów
wcześniej należących do Rzeczpospolitej, a później do ZSRR.
Łukasz Biły
LARES:
Werbung
/ Reklama
Zakład
Pogrzebowy
przewozy
Sprowadzaniesposób zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
zmarłych z zagranicy
zagraniczne
zwłok
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
z całej Europy
Załatwianie formalności
Diwa Personalservice oferuje pracę dla:
pracownicy branży metalowej
WOCHENBLATT.pl
Usługi
Pogrzebowe
pomocnicy, fachowcy
Diwa Personalservice Agencja Pracy Sp. z o.o.
ul. Oleska 121b, 45-231 Opole, tel. 77/4548566, 77/5506895, 668831028, 513106189
www.diwa-personalservice.pl, [email protected]
tel. 602 376 845
Machnik N.
Ozimek, Schodnia Nowa,
www.machnik.ozimek.pl
Tel./fax: (077) 46−52−456
Gogolin: tel. 77 466 62 60
Zdzieszowice: tel. 77 484 41 76
Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66
www.konefal.plISO 9001
http://www.facebook.com/wochenblattpl
7489
7875
Opieka nad grobami
1765
miejsce pracy: Niemcy. Bawaria
Cert: 6760
8004
Znajomość j. niemieckiego
Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
6 LARES:
Wochenblatt.pl 25. – 31. Juli 2014
Lausepelz: Schon Kaiser Karl IV. hat das Dorf besucht
Eine vergessene Ruine
Minderheitengesetz: 140.000 Unterschriften
Änderung im Visier
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
isteine
Etwa
140.000 Menschen haben
Fährt man per Bahn oder dem Auto
von Görlitz in Richtung Hirschberg,
so ist Reibnitz der letzte Ort vor
dem Ziel.
Gesetzesinitiative unterzeichnet,
die die Anerkennung der Oberschlesier als ethnische Minderheit durchsetzen soll.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieinwentsprechender
jakikolwiek
sposób zabronione.
Bürgerantrag
E
wurde im polnischen Sejm bereits
Vervielfältigung
M LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheeingereicht.
Die Unterschriftensammalerisch zieht sich das Dorf am
Fuße der Berge hin. Dominant
wirkt die katholische Kirche, hingegen
wurde die evangelische Kirche abgerissen, nachdem schon 1945 ihr Inneres
nach Warschau verbracht wurde. Die
eigentliche Attraktion liegt jedoch im
Wald versteckt auf einen schwer zugänglichen Felssporn – die Burgruine
„Lausepelz“. Selbst viele Einheimische
kennen sie nicht und fahren nicht ahnend tagein tagaus an ihr vorbei. Man
fährt in Richtung Alt Kemnitz (Stara
Kamienica), biegt auf Höhe des Friedhofs links ab, nach dem Sportplatz geht
es durch eine Bahnunterführung. Rechts
steht dann das ehemalige Verwaltungsgebäude als Privatbesitz; der Eigentümer
macht von seinem Recht unmissverständlich Gebrauch. Ein Hund wacht
an einer langen Kette. Man kommt der
Ruine, die bis 1970 noch zu besichtigen
war, jedoch nach einem Rundgang um
einen Weiher von südlicher Richtung
näher. Hierzu sollte man jedoch eine
Jahreszeit wählen, in der das Blattwerk
schon die Sicht freigibt. Gegenüber dem
Teich befindet sich das völlig verwahrloste Vorwerk mit seinen erbarmungswürdigen Nebengebäuden.
lung wurde von der Bewegung für die
Autonomie Schlesiens, dem Oberschlesischen Bund und dem Verband der
Menschen Schlesischer Nationalität initiiert. Die Initiative unterstützten auch
die Sejm-Abgeordneten Marek Plura
(Bürgerplattform) und Piotr Chmielowski (Bündnis der Demokratischen Linken) sowie Senator Kazimierz Kutz.
Im Dezember vergangenen Jahres hat
das Oberste Gericht in Warschau entschieden, dass es keine Oberschlesische
Nationalität gebe. Daraufhin beschlossen führende Mitglieder einiger regionaler Organisationen, über ein Bürgerbegehren eine Änderung des Gesetzes über
nationale und ethnische Minderheiten
durchsetzen zu wollen. Neben neun
offiziell anerkannten nationalen Minderheiten (den Weißrussen, den Tschechen, den Litauern, den Deutschen, den
Armeniern, den Russen, den Slowaken,
den Ukrainern und den Juden) nennt
das Gesetz in seiner aktuellen Fassung
auch vier ethnische Minderheiten: Die
Lemken, die Tataren, die Karäer und
die Roma. Sollte das Gesetz geändert
werden, wird die Oberschlesische Natio-
Die Frühzeit der Burg liegt weitgehend im Dunkeln.
Foto: Heinz Noack
Piotr Sylwester Chmielowski streitet für die offizielle
Anerkennung einer ethnischen Minderheit der Oberschlesier.
untersagt.
Die Frühzeit der Burg ist weitgehend
unbekannt. Bis 1365 soll auf dem Felsen ein Nonnenkloster gestanden haben.
Möglicherweise wurde dann das Hochschloss die Stammburg der Herren von
Reibnitz. Der Name „Lausepelz“ ist eine
volkstümliche Bezeichnung und geht auf
das lateinische „laudis palatina“ zurück.
In den sechziger Jahren des 14. Jahrhunderts soll die Burg zeitweise Eigentum
und Aufenthaltsort von Kaiser Karl IV.
gewesen sein. Die ganzen Gemäuer deuten auf das 15. Jahrhundert hin, wenn-
gleich die Archäologie hier noch viel zu
tun hat. Fest steht aber, dass die Mauern
nicht militärischen Zwecken, sondern der
Zierde dienten. Auch die Herrschaft von
Schloss Stonsdorf, wo einst der berühmte
Kräuterschnaps herkam, durfte sich eine
Zeitlang als dessen Besitzer rühmen.
Der beschwerliche Weg zur Ruine
lohnt jedoch, da die nähere Umgebung
zu Spaziergängen einlädt. Ein naher Reiterhof bietet zudem die Möglichkeit einer Kutschfahrt.
Heinz Noack
Foto: Lajsikonik/Wikipedia
nalität als fünfte ethnische Minderheit in
Polen anerkannt werden. Bei der Volkszählung von 2011 gaben zirka 850.000
Bürger Polens „oberschlesisch“ als ihre
erste bzw. zweite Volkszugehörigkeit
an. Dennoch wurde die Oberschlesische Nationalität bisher von Warschau
offiziell nicht anerkannt.
Dawid Smolorz
Silesiaca (58): Gerhart Hauptmann (1)
Wenecja – korona wszystkich miast
jeszcze, że dramat „Tkacze” (w wersji
W ostatnim czasie dotarły do mnie różne krytyczne głosy Czytelników,
zbliżonej do niemczyzny literackiej),
m.in. dlaczego piszę (jeśli już na temat Włoch) o „drugorzędnej Riwierze
podobnie jak nowela „Śmierć w WeWłoskiej Johannesa zur Megede”, a nie od razu o pierwszorzędnej książce
necji”, ukazał się pierwotnie nakładem
wydawnictwa Fischer-Verlag.
pt. „Śmierć w Wenecji”, która 100 lat temu weszła na rynek nakładem
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Johannes Rasim
wydawnictwa Fischer-Verlag.
Z
sind
lediglich
zum
„To miasto
Wenecja
jest jednym
wielkim
goda – w końcu mamy sezon urlopowy, a zatem pozostańmy wraz
z wielkimi Ślązakami we Włoszech.
Nowela „Śmierć w Wenecji” nie będzie
tematem moich rozważań, gdyż jej autor,
Tomasz Mann, nie był Ślązakiem, a jej
bohater Gustav von Aschenbach miał
śląskie korzenie jedynie w najszerszym
tego słowa znaczeniu. Udamy się więc
dziś na wyspę Capri oraz do Wenecji.
Stosowną poradą czytelniczą na tegoroczne lato byłby niewielki epos jambiczny „Die blaue Blume” (1923) czy też
opowiadanie „Der Venezianer” (1903).
Miłośnicy literatury natychmiast zauważyli, że mam na myśli najznamienitszego
ze śląskich pisarzy. O Gerharcie Hauptmannie pisano obszernie już dwa lata
temu – mianowicie w jubileuszowym
roku 150. rocznicy jego urodzin i zarazem w setną rocznicę przyznania mu
literackiej Nagrody Nobla. Właśnie Wenecja, owo „fantastyczne wodne miasto”,
za każdym razem wprawiało Gerharta
Hauptmanna w niewiarygodny zachwyt:
S
upojeniem”, co wyraził też w następujących słowach:
Welche bunten Farbenspiele
In den flutend grünen Straßen!
So viel Glanz – wer soll ihn fassen –
In der Stadt des Companile,
In der Stadt des Bucentaur,
in der selig meervermählten?
Was erzählen Moor und Gjaur,
Von des Orientes Prächten?
Immer auch! Ich will verfechten
Diesen Satz: Es kann auf Erden
Niemand ganz glückselig werden,
der die Krone aller Städte,
ruhend auf dem Wogenbette,
nicht erblickt. – Gott sei ihm gnädig,
und er zeige ihm Venedig!
towarzyszenie Muzealne im. Gerharta Hauptmanna to organizacja,
która od 2003 roku zrzesza pięć muzeów im. Hauptmanna, jakie działają na
terenie Niemiec i Polski. Są to: Muzeum
im. Gerharta Hauptmanna w Erkner
(Brandenburgia), Dom Gerharta Hauptmanna mieszczący się w klasztorze na
wyspie Hiddensee (Pomorze Przednie),
zamek Hohenhaus w miejscowości
Radebeul (Saksonia), Dom Gerharta
Hauptmanna w Jagniątkowie koło Jeleniej Góry oraz Dom Carla i Gerharta
Hauptmannów w Szklarskiej Porębie.
Do sukcesów prowadzonej współpracy zaliczają się: literacki przewodnik
po wszystkich muzeach i miejscowościach wydany w językach niemieckim
i polskim, trójjęzyczna (niemiecko-polsko-angielska) witryna internetowa
www.gerhart-hauptmann.de, reorganizacja stałych ekspozycji w Jagniątkowie i Erkner czy też Międzynarodowe
Konferencje Hauptmannowskie.
bereitgestellt.
W słynnym
Parku Miniatur Zabytków DolnegoJegliche
Śląska w KowarachVervielfältigung
stoi Dom Gerharta Hauptmanna w Jagniątkowie
A skoro już jesteśmy przy temacie
lektur, to Gerhart Hauptmann jest autorem przynajmniej dwóch dzieł, które
powinny wejść w skład podstawowego
zasobu lektur każdego śląskiego miło-
w skali 1:25.
śnika literatury; nade wszystko jest to
opowiadanie pt. „Dróżnik Thiel” (1887),
które zalicza się do najbardziej znaczących dzieł epoki naturalizmu, i oczywi-
Foto: Marek Perzyński
ście „Tkacze” (1892), dramat społeczny,
którego pierwszą wersję Hauptmann
napisał notabene w całości w dialekcie śląskim, pt. „De Waber”. Dodajmy
Karolin łůnaczi
Na ogórki, ja, genau tak! Abo na kiszyniy, abo na zaprołwianiy do krałzów. We
dzisiejszych czasach już nie robi se yno
kiszůnych abo takych zwykłych we krałzach, yno rozmajty rzeczy. Jakyjś sałatki
z pokrůnych ogórków, marchewki, cebuly,
papryki, abo tyż na przikład „sagaty”
ogórki we musztardzie, abo jeszcze lepi
we prziprawie curry, abo tyż na ostro ze
chilli i paprykům. Tera je tela propozycji, że nie wiadůmo, na co se nołprzód
zdecydować. Dobrze je, jak se moł we
łogródku swojy ogórki, ale łůny tyż nie
zawsze urosnům, a mało takoł paczka
ziorków ze łogórkůma tyż nie kosztuje.
Ale smak takygo ogórka ze ogródka je
niesamowiti – einfach einzigartig. To je
einfach bezcynny. Smak świyżi, ogórek
nie pryskani. A tyn duft we kuchni, jak
se do chałpy włazi, to je to! Ze kupnych
ogórków tak niy ma. No, ale zanim se
ty krałzy zjy, to roboty je przi tych ogórkach niemało. Wszystko cza nołprzód
prziszykować. Przede wszystkym cebula
umyć, łobrać, pokrołć. Do tygo koperek,
chrzan. To wszystko tyż cza oczywiście
pomyć i połobiyrać. Dobrze, że můmy
ołpy, ołpa nołs zawsze z tygo uratuje i to
za nołs zrobi. Krałzy tyż cza pomyć, jak
se jy trzimało we pewnici, a jak se ku-
piyło nowy, to już bez dwóch zdań! Cza
tyż zawsze wiedzieć, wiela mniej wiynci
krałzów ze jakyj sorty cza porobić, żeby
na całi rok stykło. Naja… zawsze idzie
dokupić we sklepie, ale taky kupny to nie
to samo jak swojsky.
A taky ogórki kiszůny, a do tygo świyżi, swojski fett ze świyżym chlebym, to
je to! Smak kożdygo lata na wsi i nie
yno na wsi. Nojlepiszi fett to tyż robi
nasz ołpa, ale mama se już tyż łod niygo
nauczyła. Kożdi robi troszkam inkszi, ale
kożdi je bardzo dobri. Niejedni tyż miynso mielůny dodołwajům, to zajś tyż co
inkszygo, a we smaku tyż richitg dobry.
Joł je ciekawoł, czy nům, modym, we
prziszłości se tyż tak dali baje chciało
robić ogórki we krałzach, kiszůny, no i
do tygo jeszcze fett i rozmajty swojsky
zaprawy i krałzy. My możno jeszcze jak
my, ale naszy dzieci?! Ci już bandům
chcieli iść na łatwizna i co?! Pokupiům
we sklepie, żeby było szybci i łatwi, no
i przede wszystkym bez roboty. Naja…
smak na pewno nie baje taki sům, ale
już dzisiej we sklepie se kupi wszystko, co
se yno chce. Besto za połram lołt to już
baje yno łatwi. Ale to tyż dobrze, bo to
czowiek możno baje mioł wiynci czasu
do siebie. q
Czas leci, prawie połowa wakacji zajś
za dziećmi, ale jak by nie patrzyć, ponad
miesiůnc przed niymi tyż jeszcze je. We
prawie kożdyj chałpie je tera czas na co?!
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
30/1164 Nr.
Wochenblatt.pl 7
Opole: Polsko-niemiecki projekt artystyczny
Nesselwitz: Sommerakademie der DBG
Oppelner
Nachrichten
untersagt.
QQZweiter Geburtstag: Mit einem
Odra pod lupą
Positives Feedback
gemeinsamen Lagerfeuer feierte die
Raschauer Ortsgruppe des Bundes der
Jugend der deutschen Minderheit (BJDM)
ihren zweiten Geburtstag. Erst seit Juni
2012 sind die 13 Mädchen und zwei Jungs
aktiv und im BJDM organisiert. Trotz geringer Erfahrung, sind die Raschauer
aber eine der aktivsten Gruppen. In der
Bibliothek oder im Gebäude der Freiwilligen Feuerwehr, wo sich die Jugendlichen
treffen, organisieren sie Filmabende und
Workshops. Auch Nachhilfeunterricht in
Deutsch bietet der BJDM in Raschau an.
Die Vorsitzende Dagmara Mientus ist besonders stolz auf die Zusammenarbeit mit
dem DFK: „Meiner Meinung nach, war das
wichtigste Projekt das Maibaumfest. Es
war schön mitanzusehen wie der DFK und
BJDM Raschau bei diesem Projekt mitarbeitet haben“. Und weitere gemeinsame
Projekte sind schon in Sicht.
W ramach projektu „LOGOGRAFOWIE. do portu. Artyści wypowiedzą się za
współczesnych
narzędzi
sztuki,
Materialien
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Teilnehmer
der Sommerakademie in Nesselwitz
Odra –LARES:
przepływ Diese
idei” Galeria
Sztuki pomocąsind
Zdjęcie autorstwa jednej z uczestniczek projektu Caroliny Redondo Peralty.
Foto: GSW
Foto: DBG
ze szczególnym uwzględnieniem tych o
Współczesnej w Opolu zaprasza arty- charakterze dokumentarnym (fotografia, Die Deutsche Bildungsgesellschaft Referenten konnte man seine Sprachstów z kraju i zagranicy do wspólnej wideo, audio etc.). Po przycumowaniu veranstaltete Mitte Juli in Nessel- kenntnisse erweitern und natürlich sehr
opolskiego brzegu artyści podzielą
viele neue Ideen und Anregungen für
pracy, której celem jest uchwycenie do
się wrażeniami z podróży, wchodząc witz gemeinsam mit dem Goethe- den Unterricht sammeln. Man konnodrzańskiego genius loci. Zwień- w interakcje z lokalną społecznością w Institut aus Krakau erneut die te die Erfahrung machen, dass Spiele,
trakciemateriał
różnego rodzaju
akcji i interwenPhonetik und
Körper- zabronione.
czeniem projektu będzie
wystawa,
LARES:
Niniejszy
służy
wyłącznie
do czytania.
Powielanie
wTheater,
jakikolwiek
sposób
„Sommerakademie
für die
deutsche Musik,
której wernisaż odbędzie się już 8 cji na terenie miasta. Odwołując się do Minderheit“. Zu der Fortbildung reis- sprache sehr nützlich für den Deutschetosu pracy
unterricht
sein können. „Natürlich
QQKuźnia wuntersagt.
młynie: W dniach 1–2
sindstarożytnych
lediglichlogografów,
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
istsind
strengstens
sierpnia.
artyści będą budować współczesną le- ten Deutschlehrer unter anderem auch Lehrer nur Menschen und nicht in
sierpnia w Zamkowym Młynie w Krapkogendę Odry, tworząc sytuacje, w których aus Ungarn und Litauen an.
der Lage eine Woche lang, 24 Stunden
wicach, odbędą się II warsztaty w ramach
G
łównym założeniem projektu
„LOGOGRAFOWIE. Odra –
przepływ idei” jest stworzenie z Odry
miejsca aktywności twórczej, przestrzeni swobodnego przepływu idei między
uczestnikami i odbiorcami projektu. W
celu bliższego poznania i zrozumienia
charakteru rzeki uczestnicy projektu
odbędą rejs z Frankfurtu nad Odrą do
Opola, który rozpocznie się 23 lipca, a
zakończy 8 sierpnia. Podczas trwającego 6 dni rejsu artyści będą wnikliwie
przyglądać się rzece, a swoje spostrzeżenia i refleksję będą przekładać na
język sztuki. Każdy dzień intensywnej
żeglugi będzie rozpoczynał się o świcie
i kończył o zmroku przycumowaniem
mieszkańcy miasta będą mogli dzielić się
swoimi historiami, opowieściami o tej
rzece. Podsumowaniem projektu będzie
wystawa w Galerii Sztuki Współczesnej
w Opolu. Będzie to prezentacja ukazująca efekty działań w ramach całego
projektu.
Podczas rejsu po Odrze mogą odbywać się krótkie relacje z dnia twórczej
pracy „współczesnych logografów”. W
projekcie biorą udział artyści z Niemiec:
Lena Buhmann (Hamburg), Anton
Matzke (Berlin), Carolina Redondo
Peralta (Kolonia) i Polski: Anna Marcinkowska z Opola i Ewa Sadowska z
Lewina Brzeskiego.
adur
F
ast eine Woche lang konnten
Deutschlehrer an dieser speziell
für sie zusammengestellten Fortbildungsveranstaltung teilnehmen. Die
Teilnehmer waren aus fünf Ländern
angereist – aus Tschechien, Ungarn,
Litauen, Deutschland und Polen. Die
Fortbildung umfasste 40 Unterrichtseinheiten und hatte ein sehr interessantes, vielfältiges Programm, das unter
anderem Spiele im Unterricht, Theater,
Kunst im Deutschunterricht, Musik,
Sprachanimationen beinhaltete. Auch
neue Materialien des Goethe-Instituts
für den Primärunterricht wurden vorgestellt. Dank der deutschsprachigen
pro Tag nur zu lernen, deswegen gab es
im Tagesprogramm nach dem Lernen
und dem Abendessen immer etwas zur
Entspannung. Eine Musikshow „Man
+ Jetzt“ , Theateraufführung „Die 7
Typen Show“, eine Wanderung sowie
einen Grillabend. Nach dem positiven
Feedback möchten wir auch nächstes
Jahr das Projekt „Sommerakademie“
weiterführen“, sagt Martyna Halek von
der Deutschen Bildungsgesellschaft.
Die Fortbildung für Deutschlehrer
wurde vom Ministerium für Verwaltung
und Digitalisierung, von der UnionStiftung und dem Goethe-Institut Krakau finanziert.
adur
VII edycji „Kuźni Młodych Liderów”. Organizatorami projektu są Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Fundacja
Konrada Adenauera w Polsce. Warsztaty
będą poświęcone rzeczowym wystąpieniom publicznym. Celem pierwszej części
warsztatów jest poznanie podstawowych
zasad komunikacji werbalnej i niewerbalnej, zdobycie umiejętności dobrej komunikacji – definiowanie celu i sposobu
wypowiedzi, struktura wypowiedzi, walka z tremą. Druga część spotkania będzie
poświęcona sztuce wystąpień publicznych
oraz wystąpieniom w mediach – w radiu
i telewizji.
QQKolejna książka kucharska:
Opole/Łambinowice: Wakacyjny program dla dzieci i młodzieży
Lato w muzeum
„Smaki polskie i opolskie. Skarby dziedzictwa kulinarnego” to kontynuacja
książki kucharskiej pt. „Opolszczyzna
w wielu smakach”, wydanej w grudniu
2012 r. przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego. Książka kucharska,
której autorem jest ks. Andrzej Hanich,
ukaże się na początku sierpnia. Od 10
sierpnia będzie można ją kupić w cenie
65 złotych na plebanii w Prószkowie
po każdej mszy świętej w niedzielę, a
w ciągu tygodnia codziennie po mszy
porannej. Publikację można też zamówić mailem pod [email protected]. Książka
stanowi cegiełkę na remont muru oporowego wokół zabytkowego kościoła św.
Jerzego w Prószkowie. adur
„Historia z bliska. Lato w muzeum” to cykl zajęć łączących elementy
historyczne, artystyczne, a także przyrodnicze, które Muzeum Jeńców
Wojennych w Opolu-Łambinowicach w okresie wakacyjnym oferuje dzieciom i młodzieży.
szczególności rodzinom muzeum proponuje zwiedzanie Miejsca Pamięci Narodowej w Łambinowicach rowerami,
wzdłuż ścieżki historyczno-przyrodniczej, która umożliwia zapoznanie się
z unikalnymi zabytkami.
W Opolu natomiast odbędą się dla
dzieci i młodzieży warsztaty historyczno-plastyczne pt. „W trosce o przetrwanie. Sztuka w niemieckich obozach
jenieckich (1939–1945)”. Inspiracją
do ich zorganizowania stała się twórczość Branko Kovačevica, serbskiego
malarza, rzeźbiarza i pisarza, którego
portrety powstałe w obozach jenieckich
prezentowane są na wystawie czasowej
pt. „Pomeranja. Serbscy jeńcy wojenni
w II Okręgu Wehrmachtu 1941–1945”
w opolskiej siedzibie. Uczestnicy zajęć
będą mieli okazję poznać tajniki powstawania dzieł sztuki w czasie i warunkach
temu niesprzyjających: w obozach jenieckich Wehrmachtu podczas II wojny
światowej.
Chęć udziału w zajęciach muzealnych
należy zgłaszać: w Łambinowicach –
w Dziale Edukacji i Wystaw, tel. 77 43
43 475, e-mail: lambinowice@cmjw.
pl, w Opolu – w Sekcji Komunikacji i
Wizerunku, tel. 77 45 37 872, e-mail:
[email protected] z dopiskiem „Historia z bliska. Lato w muzeum”. Udział w
warsztatach jest bezpłatny.
adur
WLARES: Diese
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Łambinowicach najmłodsi mogą
wziąć udział w warsztatach historyczno-fotograficznych pt. „Historia
ukryta w starej fotografii”, podczas których dzieci będą miały okazję zapoznać
się z wybranymi zagadnieniami historycznymi, poprzez kontakt ze źródłem
historycznym. Będą nim archiwalne
fotografie znajdujące się w zbiorach muzeum. W toku zajęć uczestnicy wykonają
własne zdjęcia obiektów historycznych
znajdujących się na terenie Miejsca Pamięci Narodowej w Łambinowicach.
Najlepsze prace zostaną opublikowanie na witrynie internetowej muzeum.
Starszym dzieciom i młodzieży muzeum
proponuje udział w warsztatach historycznych pt. „Sport w warunkach zagrożenia (1939–1945)”, podczas których
uczestnicy dowiedzą się, jakie znaczenie
miała aktywność sportowa dla jeńców
wojennych. Wszystkim chętnym, a w
Oppelner Nachrichten
war eine Zeitung, die von 1895 bis
1935 im Oppelner Land erschien.
Werbung / Reklama
OBERSCHLESISCHE STIMME
machtsposób
Sommerpause
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
zabronione.
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Die
Vervielfältigung
ist strengstens
Oberschlesische
Stimme gehtuntersagt.
in die Sommerpause. Im August wird die Beilage nicht erZ okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi,
scheinen. Eine neue Ausgabe gibt es erst wieder
proponujemy
Państwu
udział
w konkursie
z licznymi
pt.:
am
11./12. September.
dieser Zeit berichten
LARES:
Niniejszy
materiał
służy wyłącznie
donagrodami
czytania. Powielanie
w jakikolwiek
sposób In
zabronione.
„Najlepsze
reklamowe
Spec. ZOZ
>Tańczak
i S-ka< Sp.J.”Jegliche wir
im Wochenblatt
von Veranstaltungen
LARES:
Diesehasło
Materialien
sind–lediglich
zum
Lesen bereitgestellt.
Vervielfältigung
istgerne
strengstens
untersagt.
Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA”
aus der Woiwodschaft Schlesien. Schreiben sie
szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy
uns ([email protected]) oder rufen sie uns
unter der Telefonnummer 77 453 84 86 an.
Die Redaktion des Wochenblattes
7915
Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
8 LARES:
Breslau: Glasalchemisten – ein Ausstellung im Nationalmuseum
Strahlende Schönheiten
Einladungen
LARES:
QQCricket-Turnier
in Peterwitz:
Eine für diese Region wahrscheinlich eher
LARES:Sportart
Diese
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ungewöhnliche
wirdMaterialien
am kom-
Foto: Wikipedia
Kunstvolle Gefäße und filigranes
Tafelglas aus Schlesien waren in Europa stets begehrt. Es schmückte
Königshäuser, wurde zu besonderen
Anlässen
wie Hochzeiten,
Taufen
LARES: Niniejszy
materiał
służy wyłącznie
oder Konfirmationen verschenkt.
sind Stücke
lediglich
Nur wenige
überdauerten
die Jahrhunderte, und eben solche
Raritäten präsentiert die Ausstelmenden Wochenende, 25. bis 27. Juli, in
Peterwitz (Piotrowice Nyskie) ausgetralung „Glasalchemisten“ im Breslauer
gen. Im Schatten des Schlosses wird ein
Nationalmuseum, die noch bis Ende
Cricket-Turnier veranstaltet. Teams aus
August
zu sehen ist.służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES:
materiał
Warschau, Krakau, Prag,
DeutschlandNiniejszy
und
seine Wirkung kannte man damals nicht. Rosalingläser
aufgebaut: Man
betritt
Dkammer
sind lediglich
zum
Lesen
Vervielfältigung
ist strengstens
verschenkte man gerneuntersagt.
zu besonderen Anlässen.
Kuratorinbereitgestellt.
Elżbieta Grajewska-Prorok (rechts)Jegliche
ist Expertin für schlesisches
Glas.
Österreich werden erwartet. Schlossbesitzer Jim Parton stammt aus England
und will Sportarten wie Rugby oder eben
Cricket hier bekannter machen. Beim
Cricket treten zwei Mannschaften gegeneinander an und es dreht sich alles um
das Duell zwischen dem Werfer und dem
Schlagmann. Punkte werden durch sogenannte Runs gesammelt. Das Cricket
Festival in Peterwitz findet bereits zum
zweiten Mal statt. jp
Grünes Uranglas war im 19. Jahrhundert sehr beliebt,
ie Ausstellung ist wie eine Kunst-
einen verdunkelten Raum und nur die
seltenen und jahrhundertealten Stücke strahlen den Beobachter an. „Viele
Stücke sind hier einzigartig, wie zum
Beispiel ein kunstvoll geschliffener Pokal
von Friedrich Winter“, berichtet Jadwiga
Jasińska von der Bildungsabteilung des
Breslauer Nationalmuseums. Winter
war Glasmeister am Hofe von Leopold
Schaffgotsch in der Weißbacher Glashütte bei Schreiberhau. „Er arbeitete
mit allerbestem Glas, mit böhmischem
Bergkristall und schuf wunderschöne
Pokale, wie der hier ausgestellte. Es
gibt weltweit nur noch 30 Werke von
Winter, davon nur zwei in Polen. Eines
haben wir für diese Ausstellung vom
Posener Nationalmuseum ausgeliehen.
Fotos: K. Kandzia
Lange Zeit glaubte
man, dass Rubinglas
magisch wirkt und
vor Giften schützt.
zum erhitzen der Glasöfen – Zutaten,
die für die Glasproduktion nötig waren.
Namhafte Chemiker, Alchemisten und
Kunstschleifer fanden Arbeit in Schlesien. „Zu den berühmtesten schlesischen
Hütten zählte die Schaffgotsche Josephinenhütte in Schreiberhau. Im 19.
Jahrhundert war sie die größte Glashütte Deutschlands, in der exklusive
Ware von höchster Qualität hergestellt
wurde. Die Produkte bekamen höchste
Noten bei Weltausstellungen“, berichtet
Grajewska-Prorok.
Die Ausstellung zeigt Unikate der
Glaskunst wie z.B. einen Pokal mit dem
Familienwappen der Habsburger und
dem Breslauer Stadtwappen aus dem
Jahre 1700. Auch ein Rosalinglas mit der
Abbildung von Martin Luther aus dem
Jahre 1835 zählt zu den Besonderheiten
der Ausstellung. „Wir zeigen auch das im
19. Jahrhundert sehr beliebte Uranglas,
das diese besondere giftgrüne Farbe hat.
Man stellte es gerne, gefüllt mit Zuckerwasser, auf den Nachttisch und nippte
vor dem Einschlafen am süßen Trank.
Hätte man damals gewusst, wie schädlich Uran für die Gesundheit ist, würden
wir diese schönen Stücke wohl heute
nicht bewundern können“, so Jasińska,
die jedoch die Besucher beruhigt, dass
das dicke Glas der Vitrine vor Strahlen
gut schützt.
Klaudia Kandzia
QQReinschdorfer Sagennacht:
Der DFK Reinschdorf veranstaltet am 29.
Juli die Reinschdorfer Nacht der schlesischen Sagen und Märchen. Kinder
zwischen sechs und elf Jahren werden
an Integrationsspielen, Wettbewerben
und einem Lagerfeuer teilnehmen. Im
Programm gibt es auch Märchengucken,
Basteln, Sagen und vorlesen von Legenden. Die Nacht verbringen die Kinder in
Schlafsäcken im DFK-Sitz. Beginn ist um
17:00 Uhr. Der Eintritt kostet 10 Złoty.
Anmelden kann man sich bei Tomasz
Kandziora (662410002) und Weronika
Łaszewska (505172720).
adur
Ein weiterer Pokal von Winter steht
im Warschauer Nationalmuseum“, so
Elżbieta Grajewska-Prorok, Kuratorin
der Ausstellung.
Glashütten entstanden in Schlesien
bereits im 14. Jahrhundert. In den Wäldern um Schreiberhau gab es nämlich
Quarz, Arsenik, viel Wasser und Holz
Chrząstowice: Młodzieżowa Orkiestra Dęta w Nadrenii-Palatynacie
Historia krótka, ale imponująca
sind lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Młodzieżowa
Orkiestra Dęta
Gminy
Chrząstowice
reprezentowała
województwo opolskie podczas Dni Nadrenii-Palatynatu, które odbyły się
w zeszły weekend w Neuwied. Młodzi muzycy wzięli udział w przemarszach
orkiestr przez miasto, wystąpili na scenie, a także przy stoisku promocyjnym województwa.
TERMINE
bis 27. Juli finden
QQNeisse: Vom 25.LARES:
Niniejszy łodzieżowa
materiałOrkiestra
służy wyłącznie
do
czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Dęta
Młodzieżowa
in Neisse die 14. Tage der Neisser Festung
Gminy Chrząstowice powstała
M
Orkiestra Dęta Gminy
statt.LARES:
Auf dem Programm
stehtMaterialien
unter anDiese
sindkoła
lediglich
zum Lesen bereitgestellt.
z inicjatywy
DFK Chrząstowice
derem eine Inszenierung der Schlacht
von 1807, die von Militärhistorikern
aus Deutschland, Ukraine, Litauen und
Tschechien vorbereitet wurde. Das genaue
Programm gibt es auf www.nysa.eu.
przy zaangażowaniu Urzędu Gminy
Chrząstowice. Tworzy ją 29 muzyków,
z których większość dopiero podczas
organizowanych przez urząd gminy
warsztatów muzycznych zaczęła swoją
przygodę z instrumentami dętymi. Orkiestrą dyryguje Jacek Zganiacz. Debiut
na scenie członkowie orkiestry mieli w
lipcu 2010 roku, kiedy to zaprezentowali
swoje muzyczne umiejętności podczas
obchodów Dni Gminy Chrząstowice.
Młodzi muzycy pod batutą swojego
dyrygenta ćwiczą i szlifują swoje umiejętności w klubie samorządowym w
Chrząstowicach.
Część środków na działalność orkiestry Gmina Chrząstowice zdobyła,
Chrząstowice powstała
z inicjatywy koła
DFK Chrząstowice.
Co roku młodzi muzycy biorą udział w warsztatach muzycznych, podczas których przygotowują się do kolejnych
występów, odpoczywają, a także koncertują.
Foto: UG Chrząstowice
zaprzyjaźnieni z mieszkańcami gminy podczas których przygotowują się do
Niemcy
podarowali młodymsposób
muzykom zabronione.
kolejnych występów, odpoczywają, a
LARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
QQGliwice: Muzeum
w Gliwicach
zaprzystępując w 2009 r. do projektu pn. część instrumentów.
także koncertują. Koncerty grali m.in.
prasza na Wakacyjny Kiermasz Książki
„Gminne
warsztaty muzyczne dla
dzieci
Koncert
inauguracyjny Młodzieżowej
w Ełku oraz Neumünster
na spotkaniu
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
Historycznej, który odbędzie się od 23 do
i młodzieży szkolnej z gminy Chrząsto- Orkiestry Dętej Gminy Chrząstowice Ziomkostwa Śląskiego. Do występów
25 lipca w księgarni Antykwariat-Winiarnia od godz. 9.00 do 19.00.
wice”. Projekt realizowany w ramach
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
dofinansowany został kwotą 23 541,00
PLN. Część instrumentów i pulpitów
sfinansowała gmina, część koło DFK
Chrząstowice. W doposażeniu orkiestry
pomogła inicjatywa DFK, dzięki której
odbył się 19 czerwca 2011 roku podczas uroczystych obchodów Dni Gminy
Chrząstowice. Ostatnim jej sukcesem
jest zajęcie III miejsca na XXII Przeglądzie Orkiestr Mniejszości Niemieckiej
w Lichyni. Co roku młodzi muzycy biorą udział w warsztatach muzycznych,
w Neuwied przygotowywali się w Jarnołtówku. Wyjazd zorganizował Urząd
Marszałkowski Województwa Opolskiego. Koszt przejazdu sfinansowało
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
Niemców na Śląsku Opolskim.
Anna Kurc/adur
QQStaniszcze Małe: 26 lipca startuje
o godz. 9.00 z przystanku na ul. ks. Gaidy
w Staniszczach MałychLARES:
(gmina KolonowNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
skie) rajd rowerowy śladami niemieckiego
poetyLARES:
Georga Hauptstocka.
Diese PrzewidyMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
wany czas rajdu to dwie i pół godziny.
Chętni z rowerami powinni przyjechać
na miejsce zbiórki.
Rottal: Oberschlesische Lehrer zur Fortbildung
Zum 19. Mal dabei
Gmina Kolonowskie: Atak wandali
Nienawiść czy głupota?
QQKönigshütte: Im Rahmen des Festivals „Schlesischer Sommer mit Musik“
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
findet am 7. August imLARES:
Theater Rozrywki
Vergangene Woche ging das 19. Fortbildungsseminar zur Förderung der W ostatni mundialowy weekend niedas Konzert „Deutsche Romantiker” statt.
deutschen
in Rottal
bei Passau
zu Ende.
An dem Seminar nahmen
znani
sprawcy dokonali dewastacji
LARES:
Diese
sindSprache
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
Beginn
ist um 19:00
Uhr. Der Materialien
Eintritt ist
frei, die Anzahl der Plätze allerdings begrenzt. Kostenlose Eintrittskarten kann
man im Gleiwitzer HDPZ-Sitz abholen.
20 Lehrer aus Oberschlesien teil.
znaków drogowych i tablic z dwujęzycznymi nazwami Kolonowskiego
i Staniszcz Wielkich.
D
Inhaltlich sollte das
Seminar Möglichkeiten
ożna się zastanawiać, czy ten akt
QQTychy: Muzeum w Tychach zaund Tipps für den
wandalizmu jest przejawem fruprasza 26 lipca o godz.
11.00 na spacer
LARES:
Niniejszy materiał służy wyłącznie do
czytania. Powielanie
jakikolwiek
sposób
stracjiwkiboli,
którym nie pasowała
dobra zabronione.
Deutschunterricht
„Paprocany wczoraj i dziś”. Na trasie spagra Niemców na mistrzostwach świata,
als Fremdsprache Jegliche
ceru LARES:
znajdą się takie
obiekty jak:
kościół
Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Vervielfältigung
faszystowskiej
nienawiści wobecist
śladów
NSPJ, przedszkole nr 3, huta paprocka,
vermitteln.
niemieckości na tej ziemi czy też zwykłej
M
seiner Meinung nach auch, Deutsch
nicht nur als Fremdsprache, sondern
als Zweitsprache den Schülern in Polen
näher zu bringen.
adur
głupoty. Tak czy owak ktoś uszkodził
mienie publiczne i powinien wkrótce
za ten czyn zapłacić! Nie jest to zresztą
wybryk odosobniony: większość dwujęzycznych tablic była już zamalowywana
czy przewracana. Jak widać, niemiecka
nazwa nadal w oczy kole.
JK/adur
Foto: JK
obelisk Augusta Kissa, piramida, ośrodek
Paprocany. Oprowadzać będzie Jacek Bar,
przewodnik z tyskiego koła PTTK. Zbiórka
przy kościele pw. Najświętszego Serca
Pana Jezusa w Tychach-Paprocanach
(ul. Paprocańska 160). Uczestnictwo w
spacerze jest bezpłatne.
adur
ie Gäste hieß der bayerische Landesvorsitzende der Landsmannschaft Schlesien, Christian Kuznik, in
den Räumlichkeiten des ChristangerHeimes der Diakonie willkommen, wo
das Seminar erstmals stattfand. Bisher
hatten die Teilnehmer immer in Pfarrkirchen im Salvatorkolleg am Gartlberg
getagt. Das ist aber geschlossen, seit es
von den Salvatorianern verlassen wurde.
Inhaltlich sollte das Seminar Möglichkeiten und Tipps für den Deutschunterricht als Fremdsprache vermitteln.
Zudem sollten auch die beruflichen
Chancen der Lehrkräfte erhöht werden,
meinte Kuznik. Wünschenswert wäre,
LARES: Diese Materialien sind lediglich
bereitgestellt. Jegliche
30/1164 Nr.
Glaubezum
undLesen
ReligionWiara
i religia Wochenblatt.pl 9
Geschichte: Die Glocken von Matzkirch
Verlorene Glocken
Kronika Parafialna
QQJakubowy Rajd Rowerowy: W
święto św. Jakuba 25 lipca rowerzyści
untersagt.
przejadą spod kościoła
parafialnego św.
Jakuba Apostoła w Mechnicy (wyjazd o
Quelle: Oberschlesien im Bild, Ausgabe 48, 28.11.1930
N
ach dem Bau der Barockkirche
wurden in Matzkirch drei Glocken
neu beschafft. Diese goss der Glockenmeister Stanke aus Troppau (Opava).
Die große Glocke war elf Zentner
schwer und mit dem Bild der Heiligen Florian und Urban geziert. Am 8.
Sonntag nach Pfingsten des Jahres 1773
wurde sie von Abt und Prälat Renner
geweiht. Die Inschrift der Glocke lautete: „Mit der Gnade Gottes bin ich durch
Feuer gegossen - Franziskus Stanke hat
mich in Troppau gegossen.“ Nach über
140 Jahren wurde die Glocke im Ersten
Weltkrieg in der Glockengießerei Geittner (Breslau) für die Produktion von
Kriegsmaterial zerschlagen. Gleich nach
dem Kriege hat man für die Glocke Ersatz geschaffen. Im Kirchenarchiv ist
darüber zu lesen, dass „Am 1. XII 1923
Nachmittage 1200 wurde die Glocke in
der feierlichsten Weise auf den Namen
zum hl. Georg als Kriegergedenk-Glo-
Quelle: Germanisches Nationalmuseum/Historisches Archiv und Deutsches Kunstarchiv in Nürnberg
Glocke stehen. Der erwähnte Satz kann
godz. 10) do kościoła parafialnego pw.
Zum 100. Jahrestag des Ausbruchs
also nur die Inschrift auf der Glocke sein.
św. Jakuba Starszego w Lubrzy, gdzie o
des Ersten Weltkriegs wird an das
Als dann der grausame Zweite Weltgodz. 15.00 odbędzie się nabożeństwo,
Leid und die Konsequenz des Erlebkrieg kam, wurden 1943 alle drei Gloa o godz. 16.00 Piknik Jakubowy w ogrocken der St.- Florian-Kirche für Kriegsten erinnert. Auch an der Kirchengedzie plebanijnym.
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
material „geraubt“. Da die Georg-Glocke
meinde Matzkirch (Maciowakrze) im
zu groß zum Transport war, wurde diese
QQOdszedłuntersagt.
ksiądz: 13 lipca zmarł
Kreis Cosel
ging der
Weltkrieg
nicht
LARES:
Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
wahrscheinlich
schon am Sammelpunkt
nagle
ks.
Klaudiusz
Kłaczka, proboszcz
in Cosel zerschlagen und ist so für imspurlos vorbei. Dort fielen neben
parafii Świętego Krzyża w Strzebiniu
mer
verloren
gegangen.
Zwei
kleine
Menschen auch zwei große Glocken
(diecezja gliwicka). Ks. Kłaczka urodził
Glocken haben den Krieg überlebt
beiden Weltkriegen zum Opfer.
się 7 kwietnia 1962 r. w Zbrosławicach,
und wurden auf dem Glockenfriedhof
bei Hamburg wiedergefunden. In den
unklaren politischen Zeiten war es nicht
möglich, diese nach Matzkirch zurückzuholen. So wurden diese für den Dienst
an zwei Kirchen in Westdeutschland
abgegeben: Die 195 kg schwere, um 1400
gegossene Glocke in die Kirche St. Ludger und Hedwig in Kreuztal (Diözese
Paderborn) und die 212 kg schwere, um
Die Barockkirche in Matzkirch um 1900
1500 gegossene Glocke fand ihre neue
Ortspfarrer das Traueramt für die ge- Heimat in der Kirche St. Petrus Canisius
fallenen Krieger gefeiert.“
in Sedelsberg (Diözese Münster).
Adolf Auer/kan
Die älteste Matzkircherin, Modla
Cycilie (Jahrgang 1928), erinnert sich
bezüglich der großen Glocke von 1923
Prof. Dr.-Ing. Adolf Auer, 1937 in
an folgenden, von der Mutter oft gehörMatzkirch geboren, ab 1972 Dozent an
ten Satz: „Wenn ich Ertöne denkt Eurer
der Technischen Hochschule in Oppeln,
Söhne, die Blut und Leben für Euch ge1982 Übersiedlung in die Bundesrepugeben.“ Die Mutter, geborene Heide, hat
blik, dort Dozent an der Technischen
im Alter von elf Jahren auch 1923 die
Universität Clausthal-Zellerfeld und an
Einweihung der neuen Glocke direkt
einer privaten Technischen Hochschule
erlebt. So kann der Satz nicht als ein
am Bodensee. Seit der politischen WenAusspruch des Volksmundes, sondern
de Geschichtsforscher des Kreises Cosel.
wirklich im Zusammenhang mit der
święcenia kapłańskie przyjął w roku 1987
r. w Opolu. Był wikariuszem w Krapkowicach Otmęcie (1987–1991), w parafii św.
Trójcy Świętej w Bytomiu (1991–1994),
parafii św. Gerarda w Starych Gliwicach
(1994–1995), św. Jana Chrzciciela w Zabrzu Biskupicach (1995–1999), Świętego
Krzyża w Strzebiniu (1999–2001), w roku
2001 został mianowany proboszczem tej
parafii. Od 2007 roku pełnił funkcję dziekana dekanatu Woźniki. Pogrzeb odbył
się 16 lipca w parafii Świętego Krzyża
w Strzebiniu.
Die Matzkircher Glocke in der Kirche St.-Petrus-Canisius
in Sedelsberg (Diözese Münster)
„Wenn ich Ertöne
Eurer Söhne,zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES: Diese Materialien denkt
sind lediglich
die Blut und Leben
QQEnde einer Ära: Die Tradition
für Euch gegeben.“
der jährlichen Poischwitzer-Treffen im
niedersächsischen Westerstede ging nun
zu Ende. Am 19. Juli kamen die Schlesier
noch einmal in der St.-Petri-Kirche zu einem Gottesdienst zusammen. Bei diesem
letzten Treffen der Poischwitzer durften
schlesische Lieder und Vorträge sowie
der traditionelle Mohn– und Streuselkuchen nicht fehlen. Im August 1946 fanden
viele Einwohner des niederschlesischen
Bauerndorfes Poischwitz im Kreis Jauer
(Paszowice, powiat Jawór) in Westerstede
eine Zuflucht. Seit damals veranstaltete
der letzte evangelische Pastor Hans Abel
aus Poischwitz jährliche Treffen mit einem
Gottesdienst nach schlesischer Liturgie.
An die Flüchtlinge und Vertriebenen werden in Zukunft nur noch eine Ausstellung
mit historischen Fotos und Dokumenten
im Evangelischen Haus erinnern sowie
die Poischwitzer Straße in Westerstede.
cke geweiht.
Eine letzte
Ehrung
unseLARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
rer für`s Vaterland gefallenen Krieger
aus unserem Kirchspiel.“ Und weiter:
sind
zumvomLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
„Montag
den lediglich
3. XII 1923 wurde
Odpust: Niebawem na Górę św. Anny przybędą pielgrzymi
Annafest tuż-tuż
Nikt nie zaprzeczy, że ważnym
ośrodkiem kultu religijnego na Górnym Śląsku jest sanktuarium na Górze Świętej Anny. Stanowi ono cel
pielgrzymek nie tylko
mieszkańców
LARES:
regionu, ale też wiernych spoza jego
QQBibel TV und DW kooperieren:
Bibel TV kooperiert
mit der Deutschen
Diese
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
granic,LARES:
szczególnie
w dniuMaterialien
„AnnafeWelle (DW). Die Sender schlossen einen
stu”, czyli odpustu.
O
d czterech wieków przybywają do
tej świątyni, by u stóp cudownej
figurki świętej Anny modlić się i prosić
o wstawiennictwo u Boga i Matki Najświętszej. Dzięki opiece duszpasterskiej,
posłudze i pracy franciszkanów umacniał się sakralny charakter tego miejsca.
Tak było dawniej i tak jest dzisiaj. Kustosze sanktuarium animują życie duchowe,
pamiętając o zróżnicowaniu kulturowym
i narodowościowym pątników. Obok
Foto: Henryka Młynarska
bazyliki i klasztoru już w XVII wieku Pątnicy odwiedzający „świento Annienka” zawsze przywozili dla domowników pamiątki.
zbudowano kaplice stacyjne, obrazujące
domach zachowały się przedwojenne pa26 i 27 lipca świętujemy
Mękę Pańską. Losy tego szczególnego
miątki z pielgrzymek do tego miejsca. Są
odpust w sanktuarium
miejsca zawsze były związane z historią
nimi kolorowe figurki, pobożne obrazki
Śląska, zatem ludność autochtoniczna
z wezwaniami i modlitwami, przechona Górze św. Anny.
polska, niemiecka i śląska z Czech często
wywane w niemieckich modlitewnikach.
nawiedza to miejsce.
Najpopularniejsze zaś były wizerunki św.
Mieszkańcy Głogówka „do świętej
Anny Samotrzeciej umieszczone przez
Anki” wytrwale i ufnie pielgrzymują chodami. Siłą duchową dla nich jest ludowego artystę na owalnych obrazpieszo, autokarami czy swoimi samo- cudowny wizerunek Świętej. W wielu kach. Te kupowano w czasie odpustu
Lizenzvertrag für die Ausstrahlung von 26
halbstündigen Dokumentationen aus der
Reihe „Glaubenssachen“, die über den Alltag von Christen weltweit berichten, die
Arbeit der Kirchen und ihrer Mitglieder in
unterschiedlichen Ländern porträtieren
und den Dialog der Kirchen miteinander
zeigen. Einzelne Folgen berichten unter
anderem über den ehemaligen Berliner
und jetzigen Kölner Kardinal Woelki,
Nachfolger von Kardinal Meisner.
Foto: H. Młynarska
Zbiór pieśni śpiewanych przez śląskich pielgrzymów.
lipcowego, a niejedna oma darowała je
QQReformacyjny musical: Wielkie
swoim
wnukom.
Nieodłącznym
atry- zabronione.
dzieło sceniczne na chór i orkiestrę przyLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
butem pątnika były śpiewniki, których
gotowuje na jubileusz 500-lecia reformawybór
był bardzo bogaty. Tradycje
zwiąLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
zane z kultem św. Anny są pielęgnowane
współcześnie, a sanktuarium nie może
narzekać na brak pielgrzymów i tych
starszych, i całkiem młodych.
Henryka Młynarska/kan
Wort
zum Sonntag
sind lediglich
Siebzehnter Sonntag
im Jahreskreis
27.07.2014
1. Lesung:
1 Kön 3,5.7-12
2. Lesung: Röm 8,28-30
Evangelium: Mt 13, 44-52 „So wird es
auch am Ende der Welt sein.“
wird das Schicksal der Bösen mit der
für Matthäus charakteristischen Formel
gekennzeichnet. Der Zug besagt nichts
anderes, als dass der Mann wusste, was
er kaufte und wofür er all seine Habe
hingab. Wer das Himmelreich als das
Wertvollste erkannt hat, der gibt alles
andere dafür hin, es zu erwerben. Das
ist der Sinn der beiden Gleichnisse. Jeder
Mensch hat seine eigene Rangordnung
der Werte. Der Beruf, die Karriere, der
Erfolg, das Geld, die Macht, je nach Alter, Temperament und Charakter. Die
Liebe, die Freizeit, der Sport, die Freiheit, je nach Erziehung und Lebenssituation. Man könnte alle diese Werte
zusammenfassen unter dem Begriff des
Glücks.
Jeder strebt nach Glück. Dies ist Wirklichkeit eine innere Einstellung, die
nicht unrecht, es ist in die Natur des es uns möglich macht, Opfer, Verzichte,
Menschen hineingelegt, nach Glück zu Nachteile in Kauf zu nehmen und damit
streben. Jeder will sein Dasein in seiner die Wertordnung, an deren Spitze das
Weise erfüllt sehen. Dies ist gut so. Nur Himmelreich steht, zu realisieren. Nur
darf man das Dasein nicht
dann ist eine solche Einbloß als die kurze Strecke an
stellung glaubwürdig, nur
Es
liegt
Zeit sehen, die wir hier auf
dann trägt sie unser Leben.
in der Natur
Erden verbringen. Unser DaAlles andere ist Täuschung
des Menschen,
sein reicht weiter und unsere
und Selbsttäuschung. Entnach
Glück
Glücksvorstellung muss auch
scheidend ist es, dass wir die
zu
streben.
diese über den Erdenraum
Ablenkungen erkennen und
hinausgreifende Zeit umden Kompass immer wieder
spannen. Dies aber gibt dem Streben auf das oberste Ziel, d.h. das Gottesnach Glück eine andere Dimension. Was reich, stellen. Herr bist mit uns gegangen
bedeutet denn das Kaufen des Schat- und gehst mit uns. Führe uns, dass wir
zes und der Perlen und das Verkaufen von jedem Irrweg wieder zurückfinden
von allem übrigen? Es bedeutet in der und das Ziel erkennen.
q
cji ewangelicki Kościół Westfalii. Oratorium
poświęcone ks. Marcinowi Lutrowi zostanie wykonane po raz pierwszy w Święto
Reformacji 2015 roku w Dortmundzie.
Zaplanowano udział 2000 chórzystów,
orkiestry symfonicznej oraz zespołu wykonującego muzykę współczesną. Za
piosenki i teksty odpowiedzialni będą
cenieni muzycy Dieter Falk i Michael Kunze. Aktualnie organizatorzy przedsięwzięcia rekrutują zespół i chóry na musical o
wittenberskim reformatorze.
kan
D
ie guten und die schlechten Fische,
die in ein und demselben Netz
zusammen an Land gezogen werden,
entsprechen dem Weizen und dem Unkraut. Der gemeinsame Zug, auf den es
ankommt, ist das vorläufige Zusammensein von Guten und Schlechten, und das
Auseinandersondern am Ende. Dabei
Foto: Klaudia Kandzia
Pf. Bronisław Żuchowski
Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
10LARES:
Der Künstlertreffpunkt in Budapest
Ein Stück Berlin an der Donau
Rucola, Tomaten, Schmand… und mit
Bar & Bistro „Telep“ ist von eleganeinem Bagel. Die Rucola kann man
ten Restaurants und namhaften
kaum verzehren, da die Stiele zu holRuin-Pubs umgeben. Ein hartes
zig sind, der warm servierte Bagel ist
aber vorzüglich und die EntenbrustKonkurrenzumfeld. Trotzdem kann
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
Scheibchen schmecken fein würzig.
sich das Lokal mit Ehren behaupten,
Der Innenraum des Bistros ist im Stil
indemLARES:
es eine echte
Alternative
anDiese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
Berliner Lässigkeit
mit Couchen und
Aufklebern ausgestattet, auch ein paar
bietet.
D
ie beiden B-Metropolen sind wie
Yin und Yang: Berlin, in den märkischen Sand gesetzt, ist „smart“, fast
exzessiv intellektuell. Budapest, über
Sprudelquellen brodelnd, ist südländisch
heiter, aber auch angenehm altmodisch.
Und Erotik? Die preußisch biederen
Szenen, die sich im Berliner „Berghain“
abspielen, können der spätrömischen
Dekadenz einer Vorsilvesterparty im
größten Budapester Thermalbad nicht
das Wasser reichen.
Kann man ein Stück Berlin an die
Donau übertragen? „Telep“, die Künstler-Bar an der Madách Imre u. 8, geht
diese Symbiose ein. Das Bistro befindet sich im Ausgehviertel entlang der
Király utca (König-Gasse). Der an lauen
Freitagabenden vor jugendlichem Leben geradezu vibrierende Erzsébet tér
(Elisabeth-Platz) liegt in Reichweite,
ebenso die frequentierte U-Bahn-Station
„Deák Ferenc tér“.
Der Name des Pubs blieb mir lange
Zeit ein Rätsel. Auf dem Aushängeschild
stehen mehrere Labels. Viel auffallender
Bücherregale sind da. Die Toiletten sind
unisex – auch typisch berlinerisch. Es
gibt auch ein Untergeschoss mit einem
Künstlerstudio und ein Obergeschoss,
das für Ausstellungen vorgesehen ist
und wo sich außerdem eine Firma angesiedelt hat, die Schulranzen im Stil
der Siebzigerjahre designt und verkauft.
Offenbar eine Art „Joint Venture“:
Bar, Bistro, Ranzen, Bagels, hauseigener
DJ-Set, hauseigener Hund, Workshops,
Filmprojektionen an der Fußgängerzone
vor dem Laden. Wenn man auch noch
alles bekommen könnte, was auf der
Speisekarte steht, wäre das ideal.
Dušan Kořený-Pöllich
Hier herrscht
südländischer Lebensstil
statt preußischer
Biederkeit. do czytania.
Holziger Rucola,
aber vorzüglicher Bagel
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
Powielanie
ist das sind
Poster „Typisch
Berlin“zum
über der
Neben
klassischen Appetithäppchen
es aus
mit dem Essen. Wenn man
lediglich
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
istandestrengstens untersagt.
Auslage. Scheinbar betrachten die Besit- setzt das Bistro auf die Zusammenarbeit rerseits zu früh eintrifft, sind sie noch
zer den Namen als Betriebsgeheimnis,
das sie mit ins Grab nehmen wollen.
Das ungarische Personal ist cool.
Wenn ich es aber nach dem Ladenkonzept frage, scheint es überfordert.
Dass sie ein Underground-Restaurant à
la X-berg betreiben, wissen die jungen
Leute vielleicht selber nicht so recht.
Ihnen macht ihr Laden einfach Spaß.
mit einer erst 2013 gegründeten BagelBäckerei, die sich „Bägel“ nennt. Bagels
sind runde Backwaren von fester Kruste
und weicher Innenkonsistenz, mit einer
Vertiefung in der Mitte. Im Westen sind
sie groß in Mode. In „Telep“ werden sie
als Beilage serviert. Täglich werden, wie
mir gesagt wurde, 20 handgemachte Bagels angeliefert. Wenn sie ausgehen, ist
Fotos: Dušan Kořený-Pöllich
nicht da. Also bestelle ich mir vorerst ein
Bier – die Auswahl habe ich aus Ungarntypischen Marken, aber auch Pilsner Urquell wird angeboten. Bei einem anderen
Besuch trinke ich Rotwein und bin auch
nicht enttäuscht. Natürlich sind auch
Cocktails und Schnaps erhältlich.
Endlich bekomme ich mein Essen:
mariniert-geräucherte Entenbrust mit
Unsere Bewertung
Kreativität
Essen
Preise
Siedmiogród: Coraz mniej niemieckich tablic
Nie ma już Schässburga...
czek, które znajdowały się przy wjazdach
Jeszcze do niedawna, podróżując po rumuńskim Siedmiogrodzie, bez trudu
do większych miast i stanowiły swego
można było rozpoznać, które z jego części przez setki lat zamieszkane były
rodzaju ukłon wobec wieloetnicznej
przez Niemców. I to nie tylko dlatego, że miasta i wsie zbudowane przez
historii regionu.
Aż do upadku komunizmu w trójkąSasów Siedmiogrodzkich odznaczają się niezwykłą estetyką i charakteryNiniejszy
materiał
cie zamkniętym miastami Hermannstdt/
stycznym, zwartymLARES:
typem zabudowy,
lecz również
dzięki wszechobecnym
Sibiu – Schässburg/Sighişoara – Krondwujęzycznym,
tablicom
miejscowości.
LARES:rumuńsko-niemieckim
Diese Materialien
sindz nazwami
lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
stadt/Braşov żyło
ok. 100 000 Sasów
S
Siedmiogrodzkich. Rumunia była jedy-
Dokładne
nym krajem Europy Środkowo-Wschodniej, który po II wojnie światowej nie
egzekwowanie
przeprowadził przymusowych wysiedleń
przepisów sprawi,
Niemców. Po stosunkowo krótkim, ale
tragicznym okresie szykan, od lat 50.
iż niemieckie nazwy
Niemcy ponownie byli uznaną mniejLARES: Niniejszy materiał
miejscowe znikną
szością narodową. W komunistycznej
siedmiogrodzkiego
Rumunii funkcjonowało
niemieckojęLARES: Diese Materialien zsind
lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
zyczne szkolnictwo stopnia podstawokrajobrazu.
wego i średniego, wydawano (oczywiście
tanowiły one zresztą swego rodzaju
prawny ewenement. O ile w przypadku tablic węgierskojęzycznych w regionie ściśle przestrzegano postanowień
ustawy o mniejszościach, która mówi, iż
tablice takie stawia się tam, gdzie dana
mniejszość narodowa stanowi co najmniej 20% populacji, tablice niemieckojęzyczne znajdowały się nierzadko także
w miejscowościach, w których od fali
masowych wyjazdów we wczesnych latach 90. obecność Sasów była już jedynie
symboliczna. Obecnie sytuacja ta ulega
zmianie. Szczególnie na tzw. Królewskiej
Ziemi (Königsboden), czyli na terenach,
które węgierscy królowie już w XII w.
nadali niemieckim osadnikom, coraz
rzadziej zobaczyć można niemieckie
tablice. Dokładne egzekwowanie obowiązujących przepisów sprawi zapewne,
iż prędzej czy później niemieckie nazwy
miejscowe, poza nielicznymi wyjątkami,
całkowicie znikną z siedmiogrodzkiego
krajobrazu. Z prawnego punktu widzenia
wszystko jest w porządku. Jednak jako
dość kuriozalną można określić sytuację,
kiedy przy wjeździe np. do Schässburga/
Sighişoary, pięknego, średniowieczne-
go miasta zbudowanego i przez stule- Taki obraz to już historia. Przy głównych wjazdach do Schässburga na próżno dziś szukać niemieckiej nazwy tego
cenzurowane) niemieckojęzyczne książki i prasę, istniało niemieckie duszpasterstwo ewangelickie, a za używanie
języka niemieckiego w przestrzeni
publicznej nie groziły żadne sankcje.
Mająca wielusetletnią tradycję niemiecko-węgiersko-rumuńska koegzystencja
była w regionie oczywistością – także dla
komunistów. Większość Sasów Siedmiogrodzkich w pośpiechu opuściła swoją
małą ojczyznę w pierwszej połowie 1990
r., szukając stabilnego życia w Republice
Federalnej. Tym samym de facto końca
dobiegło ponadosiemsetletnie istnienie
niemieckiej wspólnoty w Siedmiogrodzie. Dziś liczba Niemców w regionie
szacowana jest na mniej niż 10 000 osób.
Dawid Smolorz
cia zamieszkanego
Niemców,
po- miasta. Pozostały
za to rumuńska i węgierska.
LARES: Niniejszy
materiałprzez
służy
wyłącznie
do czytania.
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
dróżnych wita tabliczka z jego nazwą w
języku sind
rumuńskim
i węgierskim.
A nieRządzone
przez Johannisa Hermannnazwami
stawiane są własnymist
sumpLARES: Diese Materialien
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
mieckiej brak. Wyjątkiem prawdopodob- stadt uważane jest w Rumunii za swego tem przez lokalne społeczności także
Foto: Dawid Smolorz
nie na długie lata pozostanie Hermannstadt/Sibiu, jedno z większych centrów
regionu. Burmistrzem miasta, w którym
odsetek ludności niemieckiej jest niższy
niż jeden procent, od 2000 r. jest miejscowy Sas, Klaus Johannis. Johannis jest
ważną i poważaną postacią rumuńskiej
sceny politycznej, od niedawna szefuje
on Partii Narodowo-Liberalnej, jednemu z największych ugrupowań w kraju.
rodzaju kwitnącą oazę. To położone u
stóp Karpat Południowych miasto, urzekające swą niepowtarzalną architekturą,
używa rumuńskiej i niemieckiej nazwy
nie tylko na przydrożnych tablicach,
lecz także w oficjalnych dokumentach
i materiałach promocyjnych. Nawet na
większości studzienek kanalizacyjnych
zobaczyć można obie nazwy. Gdzieniegdzie zdarza się, że tablice z niemieckimi
tam, gdzie Niemcy stanowią niewielki
odsetek mieszkańców. Także we wsi
Rothberg/Roşia, miejscu zamieszkania
znanego niemieckojęzycznego pisarza
z Siedmiogrodu, Eginalda Schlattnera,
dwujęzyczne tablice stoją do dziś, choć
saska populacja tej miejscowości liczy...
pięć osób. Równocześnie jednak z dróg
zniknęła duża część trójjęzycznych rumuńsko-niemiecko-węgierskich tabli-
Leserbrief: Meine Verbindung in die Heimat seid ihr
Deutschtum
Italien
wieder
LARES: Diese Materialien in
sind lediglich
zum Lesen
bereitgestellt.erweckt
Danke Wochenblatt für Eure Infos, die
ich im Internet verfolge.
Ich habe drei Jahre in Südtirol gewohnt.
Und in dem Dorf, wo ich lebte, war die
Deutsche Minderheit eher Mehrheit.
Nur eine Familie hat zu Hause italienisch gesprochen. Ich selber bin deutscher Abstammung und auch Mitglied
der Deutschen Minderheit in Danzig.
Ich bin sehr stolz, wenn ich Eure Arbeit
dank des Internets verfolgen kann. In den
letzten zwanzig Jahren habt Ihr so viel
gemacht.
Die Sendung „Schlesien Journal“ finde
ich toll. Vor 1989, als ich noch in Polen
lebte, hat über viele Inhalte keiner gesprochen. Und viele haben ihre deutsche
Abstammung einfach versteckt.
Jetzt sind über zwanzig Jahre vergangen, in denen ich in Italien bin. Inzwischen bin ich italienischer Staatsbürger
geworden. Aber mein Herz wird immer
auch für Deutschland schlagen. IHR habt
in mir mein Deutschtum wieder erweckt.
Herzliche Grüße aus Italien.
Darass Poglodzinski
(Cologna Veneta) Blick auf Cologna Veneta in Venetien
Foto: Ricklen/Wikipedia
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.11
30/1164 Nr.
Stop megalomanii!
Z dr. Norbertem Honką, adiunktem w Katedrze Studiów Regionalnych Instytutu Politologii Uniwersytetu Opolskiego, kandydatem mniejszości
niemieckiej na prezydenta miasta Opola, rozmawia Krzysztof Świerc
Czy rzece Odrze, która jest jednym
z elementów infrastruktury komunikacyjnej o zasięgu nie tylko krajowym, ale
i międzynarodowym, nie należy się ze
strony władz województwa opolskiego
i miasta Opola większa troska niż dotychczas, by wykorzystać dla regionu
jej potencjał, choćby dla celów gospodarczych i turystycznych?
Absolutnie tak! Tym bardziej że
Odra pomału jest już przywracana do
tak zwanej normalności i żeglowności,
ale... jak na razie zauważalne jest to tylko
i wyłącznie w miejscowościach leżących
poza terenem województwa opolskiego.
To przykre, frustrujące i zaskakujące, bo
przecież z dobrodziejstwa tej rzeki w
przeszłości korzystał przede wszystkim
region opolski, dzięki czemu w dolinie
Odry nie było problemów z bezrobociem, a zagospodarowanie tej rzeki w
tej części było wręcz wzorem dla innych.
Dlatego należy jak najszybciej zabrać się
do pracy nad przywracaniem Odry do
dawnej formy, by miejscowości województwa opolskiego i ich mieszkańcy
mogli z tego korzystać tak, jak czynili
to dawniej.
W poprzedniej naszej rozmowie
wspomniał Pan, że samorząd Opola
powinien jak najszybciej przejąć na
własność port i przygotować go do żeglugi i przeładunku towarów. Czy to w
ogóle jest możliwe?
A dlaczego nie? Jeszcze nie tak dawno,
bo w latach siedemdziesiątych ubiegłego
stulecia, ów port był sprawny, pływały
tu barki, następował przeładunek towarów! Ba, szanse na przywrócenie tego
portu do świetności są tym większe, że
w pobliżu znajduje się bocznica kolejowa, a zatem wchodzimy już w zakres
infrastruktury komunikacyjnej, kolejowej, która akurat w przeciwieństwie do
rzecznej jest systematycznie poprawiana.
Trzeba zatem przede wszystkim jak najprędzej tworzyć lobby dotyczące Odry.
Zwłaszcza górnej Odry, bo tu ta rzeka umiera.
Zgadza się, ale co ważne, przywrócenie jej do żywotności nie jest tak trudne,
jak się wydaje! Są bowiem olbrzymie
środki rezerwowane na te cele w Unii
Europejskiej, która już dzisiaj wywiera
ogromną presję na rozwój żeglugi śródlądowej w państwach do niej należących.
Mało tego, Komisja Europejska wcale nie
jest usatysfakcjonowana tym, co już w
tej kwestii uczyniono w państwach tzw.
starej UE, a czym my tak bardzo się zachwycamy, i nadal wywiera dużą presje,
by w tym temacie było jeszcze lepiej.
Ale i tak to, co obserwujemy dzisiaj
w Polsce w kwestii wodnych szlaków
komunikacyjnych, w porównaniu z
tym, co widzimy w krajach zachodniej
Europy, możemy nazwać wręcz trzecim
światem!
Niestety, taka jest prawda. Dlatego
gdybym miał moc sprawczą, to w trybie
natychmiastowym podjąłbym współpracę z miejscowościami i gminami,
które leżą nad Odrą, aby w ten sposób
jak najszybciej przywrócić górnej Odrze dawną świetność. To znaczy – aby
żegluga jak najprędzej wróciła na Odrę,
bo to jest najtańszy środek transportu,
przy tym najbardziej ekologiczny i daje
wiele miejsc pracy.
Ale na przykład z Wrocławia do portu w Koźlu płynie się czasami półtora
dnia, a czas to pieniądz.
Tak, ale należy pamiętać, że barka
motorowa, która obsługiwała kiedyś tę
trasę, zabierała 470 ton towaru! Ile zatem
potrzeba wagonów kolejowych, samochodów ciężarowych, by przewieźć tak
olbrzymi ciężar? Gra jest tym bardziej
warta zachodu, że były już przeprowadzane testy, które jasno mówią, że po
Odrze mogą pływać nawet 1000-tonowe
barki. Dlatego jeśli zostałbym prezydentem miasta Opola, poszedłbym śladami
samorządu Kędzierzyna-Koźla i uczynił
wszystko, by przejąć port i przygotować
go do tego, aby można było z niego ko-
Jak najbardziej, a korzystając z okazji,
chcę zaapelować, że plany związane z
przebiegiem obwodnicy południowej
untersagt.
i wschodniej należy
przepracować na
nowo, w sposób profesjonalny i mniej
konfliktogenny, a jednocześnie nawiązać współpracę z ościennymi gminami.
Zdaję sobie jednak sprawę z tego, że zbudowanie dobrej i owocnej współpracy
to wyższa szkoła jazdy.
No właśnie, tylko czy na taką szkołę jazdy gotowe są dzisiejsze władze
Opola?
Tego nie wiem. Wiem natomiast, że
staje się to w tej chwili już koniecznością,
bo zakłada się, że w dzielnicy Malina ma
powstać ośrodek rekreacyjno-wypoczynkowy z prawdziwego zdarzenia, ale z
drugiej strony planuje się tam wybudowanie dwóch obwodnic! To bulwersujące
i niepokojące, bo urzędnicy ratusza nie
widzą w tym problemu, co dla mnie jest
kompletnym zaskoczeniem. Czyżby im
się wydawało, że ludzie będą tam wypoczywać, wdychając smród spalin i słuchając ryku pędzących samochodów?
Poza tym za bardzo ważną rzecz uważam
przekształcenie obwodnicy północnej
Opola w czteropasmówkę i szybkie skomunikowanie jej z autostradą.
Nie uważa Pan, że te wszystkie problemy komunikacyjne Opola, o których
rozmawiamy, spowodowane są w głównej mierze brakiem środków finansowych, a nie wyłącznie niedbalstwem,
brakiem dostatecznej wiedzy czy wręcz
głupotą?
A ja myślę, że wszystko po trochu.
Władze miasta powinny bowiem umieć
policzyć wszelkie koszty, ale też wziąć
pod uwagę te społeczne, jak spartaczą
zadania. Muszą też zacząć urzeczywistniać swoje plany, ale – dodajmy –
wyłącznie te sensowne. Inna sprawa:
Niedawno jechałem do Aachen, wszerz
przez całe Niemcy i nie widziałem, by
tamtejsze autostrady budowały firmy zagraniczne, jak często jest w Polsce. Niemieckie drogi budują niemieckie firmy i
dają zarabiać swoim przedsiębiorstwom.
U nas natomiast budują je często chińskie firmy, po których trzeba kilka razy
poprawiać i w ten sposób koszty rosną.
Przykład niesprawności budowania w
Polsce autostrad pokazuje też dobitnie
fakt, że od chwili zjednoczenia Niemiec
autostrada A4 dobrnęła już do granic
Polski, a po naszej stronie? Do tej pory
nie jest do końca wybudowana.
Gdyby został Pan prezydentem miasta Opola, jaka byłaby w tej kwestii
Pana pierwsza decyzja?
Przede wszystkim objąłbym troską
infrastrukturę miejską, która moim zdaniem musi służyć zarówno mieszkańcom, jak i tym, którzy przyjeżdżają do
naszego miasta z zewnątrz. Uczyniłbym
zatem wszystko, o czym wspominałem
wcześniej – jak najprędzej nawiązałbym
ścisłą współpracę z sąsiednimi gminami, by na tyle mądrze przepracować
wariant budowy obwodnic, południowej i wschodniej, aby nie powodowały
konfliktów społecznych. Jeżeli to by się
udało, a jestem przekonany, że tak, to
jako miasto zyskalibyśmy również większą siłę przebicia w sięganiu po środki
w ramach zintegrowanej inwestycji terytorialnej. To z kolei odciążyłoby w
poważnym stopniu budżet miasta, które
nie musiałoby już planować sprzedania
udziałów w ECO, by za uzyskane w ten
sposób pieniądze wybudować czteropasmową obwodnicę południową, łącznie
z czteropasmowym mostem! To moim
zdaniem totalna utopia i megalomania,
którą trzeba jak najprędzej zahamować!
W mieście zaś pierwszeństwo muszą
mieć drogi, chodniki, skwery łącznie
z oświetleniem, a te są obecnie w katastrofalnym stanie. Owszem, można
budować obwodnice, też jestem za tym,
ale pod jednym warunkiem – nie według tych planów, o których mówiłem
wcześniej, a które się na siłę forsuje, bo
są złe.
q
Dr Norbert Honka
Foto: Jerzy Stemplewski
przepisowo 130 km/h. Natomiast z węzła coś na łapu-capu robić, żeby przeciąć
Musimy jak najszybciej
Prądy do Opola, gdzie jest 3-krotnie wstęgę, mając być może na względzie
uzdrowić to,służy
co jest wyłącznie
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
krótszydo
odcinek,
też się jedzie
pół godzi- zbliżające
się wybory samorządowe,
ale zabronione.
ny! A zatem jak chcemy zachęcić biznes nie tędy droga. Skutek przyniesie tylko
obecnie najistotniejsze
LARES: Diese Materialien –sind
lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
do inwestycji
w województwie
opol- długoterminowy
plan, sukcesywnie
i
drogi, skwery, ulice
skim i w samym Opolu, jak nie mamy metodycznie realizowany, a nie skakanie
i oświetlenie w mieście.
szybkiego połączenia Opola z drogami od pomysłu do pomysłu. Przecież ta-
rzystać, co najmniej tak, jak to miało
wojewódzkimi czy autostradą? Poza tym
na ten problem trzeba patrzeć nie tylko
z perspektywy miasta, ale i ościennych
gmin. Dlaczego? Bo wiele rozwiązań
komunikacyjnych, które są przewidziane do realizacji, a myślę tu o planach
związanych między innymi z obwodnicą
południową, powoduje, że tak naprawdę
zamykamy się w tzw. własnym sosie. Nie
wychodzimy na zewnątrz, by wspólnie
z innymi województwami rozwiązywać
problemy komunikacyjne, które generują się w mieście Opolu i w ościennych
gminach.
Możemy za ten stan rzeczy obarczyć
winą obecne władze Opola?
W przypadku obwodnicy południowej i wschodniej Opola rządzący tym
miastem z uporem maniaka forsują
plany, które były w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Szczególnie
jeśli chodzi o obwodnicę południową,
która dzisiaj biegnie w pobliżu dzielnicy
Grudzice, 50 metrów od zabudowań,
ba... jeden z wariantów zakłada nawet
wyburzenie kilku domów w Groszowicach. Z kolei obwodnica wschodnia
według wspomnianych planów ma
przebiegać w pobliżu domów dzielnicy Malina, Grotowice/Metalchem. To
skandal! Tak dzisiaj nie buduje się dróg
o olbrzymim natężeniu ruchu. Do tego
zakłada się, że obwodnica wschodnia
ma być trasą przelotową przez strefę
przemysłową – Metalchem. Będzie miała
przez to dużo większe natężenie ruchu w
godzinach szczytu niż obwodnica południowa czy północna, co moim zdaniem
też jest niedopuszczalne. Widać zatem,
że ten stary plan obwodnic dzieli miasto
na kilka części. Takich rzeczy nie można
robić, jesteśmy jednym organizmem
miejskim albo czym?
Wynika z tego, że to jednak władze
miasta są winne za obecny stan infrastruktury drogowej w Opolu.
Czy w 100 procentach są winne? Za
obecny stan nie odpowiadają wyłącznie
obecne władze, bo nie jest to problem
dnia dzisiejszego, on się nawarstwiał
przez lata. Dlatego uważam, że winę
ponoszą też poprzednie władze. Dzisiaj co prawda próbuje się w tej materii
kie sprawy jak równe jezdnie, chodniki,
skwery trzeba zrobić raz, a porządnie,
bo to społeczeństwu się należy. Czy to
tak wiele za nasze podatki?
Jak ta kwestia wygląda w innych
miastach Polski, podobnych wielkością
i strukturą do Opola?
Z tego, co zaobserwowałem i zbadałem, władze takich miast starają się w
większości wyprowadzać ruch tranzytowy poza miasto. Z tego też powodu
wspólnie z mieszkańcami zainteresowanych dzielnic Opola wystąpiliśmy
do władz miasta z wnioskiem o zmianę wspomnianych planów. Więcej,
przygotowaliśmy nawet konkretne
rozwiązania, jak dana trasa mogłaby przebiegać, i szczerze mówiąc, są
to o wiele ciekawsze, powiedziałbym
– zdrowsze rozwiązania i z korzyścią
dla kilku ościennych gmin, a przede
wszystkim dla ich mieszkańców. Dzięki
temu uniknęlibyśmy wielu konfliktów
społecznych, bo wspomniane przeze
mnie wcześniej plany takowe generują.
Dodam, że w tej sprawie jako mieszkańcy rozmawialiśmy z władzami Opola,
które wysłuchały nas i zakomunikowały,
że będą nas informować o wszystkim,
co tej sprawy dotyczy. Efekt jednak jest
taki, że do tej pory milczą!
A Pan wie, jak poprawić w Opolu
i regionie infrastrukturę drogową?
Wiem, że musimy jak najszybciej
uzdrowić to, co jest obecnie najistotniejsze – drogi, w tym osiedlowe, skwery,
ulice i oświetlenie w mieście, począwszy
od granic miasta do jego centrum. W
ten sposób nie tylko mieszkańcy miasta
będą z tego korzystać. Opole jest przecież stolicą województwa, tu znajdują się
najważniejsze urzędy potrzebne częstokroć przedsiębiorcom, w tym zagranicznym, którzy muszą tu bez problemów
dojechać, szybko i bez przeszkód się
poruszać. A zatem zacznijmy od tego,
co jest najważniejsze dla ludzi, co ma
im służyć i nie generuje nie wiadomo
jak wysokich kosztów, a o czym wspomniałem już wcześniej – od naprawy
skwerów, chodników, jezdni, lamp.
Ale budowa obwodnic miastu też jest
potrzebna.
LARES: Niniejszy
materiał
miejsce
w latach siedemdziesiątych
ubiegłego stulecia. Dążyłbym również
sind lediglich
zumleżą-Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
do zawiązania
konsorcjum gmin
cych nad Odrą, aby ich współpraca była
ściślejsza, także w kwestiach zabezpieczeń przeciwpowodziowych w Opolu
i ościennych gminach. Marzy mi się
również, by takie konsorcjum wspierało Parlamentarny Zespół Przyjaciół
Odry, którego przewodniczącym jest
poseł Ryszard Galla. Zespół ten robi
bardzo wiele dobrego, aby Odra znów
była sprawna, żeglowna, a w przyszłości
służyła przykładem dla innych rzek w
Polsce, w tym Wisły.
Województwo opolskie leży na szlaku
trzech międzynarodowych dróg komunikacyjnych – kolejowym, wspomnianym przez nas wodnym i drogowym.
Nie możemy zatem zapomnieć o infrastrukturze drogowej, bardzo ważnej dla
regionu i jego stolicy.
Oczywiście, a szczególnie mam tu na
myśli szybkie połączenie z autostradą
oraz dokończenie wszelkich spraw
związanych z obwodnicami. Przede
wszystkim jednak musimy rozpocząć
od modernizacji najbliższego nam podwórka – naprawy dróg, chodników i
oświetlenia w samym mieście Opolu.
Nie tak dawno spotkałem się z radą
dzielnicy Grotowice, która wręczyła
mi, jako kandydatowi na prezydenta
miasta Opola, przygotowane postulaty
mieszkańców do realizacji. Okazuje się,
że dotyczą one właśnie infrastruktury
komunikacyjnej oraz kanalizacji burzowej, bo woda po większych opadach
stoi na ulicach! Nie może być tak, że
jeśli tylko wyjdziemy trochę poza rynek, ścisłe centrum miasta, to możemy
połamać nogi na chodniku, a niestety w
tym zakresie nie jest dobrze, zaniedbania
są ogromne!
Także jeśli chodzi o szybkie skomunikowanie Opola z autostradą.
Jak najbardziej, bo dzisiaj odległość z
węzła Bielany pod Wrocławiem do węzła
Prądy pokonuje się w 30 minut, jadąc
Diese Materialien sind lediglich zum
12LARES:
Wochenblatt.pl HintergründeKulisy 25. – 31. Juli 2014
Max Mauermann: Tarnowitz’ vergessener Sohn
Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer
100
Jahre rostbeständiger
LARES:
materiał
służy wyłącznie
do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione. Stahl
durchs Land
undNiniejszy
berichtet
von seinen
Abenteuern
Als Vervielfältigung
größte Persönlichkeiten, die
istmit
der oberschlesischen Bergstadt Tar-
Ein Bub aus Gleiwitz
nowitz verbunden sind, werden in
erster Linie der Gründer Georg der
pannende Abenteuer, tolle Musik,
Fromme (1484-1543), die Reichshumorvolle Situationen und Helden,
grafen der Familie Henckel von
die man nicht
so schnell
vergisstmateriał
–
LARES:
Niniejszy
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
Donnersmarck
oder auchsposób
der Neu- zabronione.
die Villa Caro in Gleiwitz bietet eine unrologe
und Psychiater Carl Wernicke
gewöhnliche
für Kinder
LARES: Geschichtsstunde
Diese Materialien
Vervielfältigung
(1848-1905)
genannt.
vom fünften bis zum zwölften Lebensjahr.
S
Das Theaterstück „Ein Bub aus Gleiwitz”
(Chłopiec z Gliwic) hat Grzegorz Krawczyk
geschrieben und als Vorlage diente ihm die
wohl bekannteste Gleiwitzer Legende aus
dem 30jährigen Krieg (17. Jahrhundert).
Die Geschichte handelt vom tapferen
Schusterlein Premko und seiner klugen
Freundin Hedwig, die den Einmarsch der
protestantischen dänischen Soldaten in
Gleiwitz verhindern wollen. Und weil die
beiden eben noch Kinder sind, achtet auch
niemand so richtig auf sie und sie können
so manche Tricks anwenden.
Gespielt wird das Stück von professionellen Bühnenschauspielern aus Thorn
(Teatru Baj Pomorski w Toruniu), die extra
für das Stück Puppen hergestellt haben.
Regie führt Ireneusz Maciejewski, dessen
Theaterstücke Kinderherzen unter anderem in Allenstein (Olsztyn), Stettin (Szczecin), Danzig (Gdańsk), Thorn oder Posen
(Poznań) erfreuten.
Aufgeführt wird der „Bub aus Gleiwitz“
am 4., 6., 9. und 13. August jeweils um 9:30
Uhr in der Villa Caro im Zentrum von Gleiwitz (Muzeum w Gliwicach, ul. Dolnych
Wałów 8a). Die Aufführung ist kostenlos.
Platz reservieren kann man unter der Telefonnummer 32 335 44 03.
q
A
n den Pionier der Edelstahlerzeugung und Erfinder des rostbeständigen Stahls Max Mauermann erinnert
sich heute kaum noch jemand. Max
Mauermann wurde am 22. Juli 1868 in
Tarnowitz geboren und kam nach dem
Studium an der Gewerbeakademie in
Breslau nach Bismarckhütte. Bereits
1898 ging er nach Mürzzuschlag in der
Steiermark zu den Phönix-Stahlwerken
Johann E. Bleckmann, wo er Mitarbeiter
des Labors und bald Laborleiter wurde.
Mauermann entwickelte dort in zahlreichen Versuchen mehrere Arten von
Schnelldrehstahl. 1912 gipfelte seine Arbeit in der Erfindung des ersten rostbeständigen Stahls (Chrome-Nickel-Stahl).
Durch seine Erfindung wurde bewiesen, dass Stahl große Rostbeständigkeit
aufweisen kann. Seine Erfindung wurde
auf der Wiener Adria-Ausstellung 1913
dem breiten Publikum vorgestellt: In
einer Reihe von 22 Stahlproben konnte
er nach ihrer Behandlung mit Meerwasser aus der Adria den Unterschied zu
bisherigem Stahl aufzeigen. Unmittelbar
nach der Ausstellung fand Mauermanns
Errungenschaft breite Anwendung. So
wurden z.B. die Unterseeboote der österreichisch-ungarischen Marine mit
gehärteten und polierten Pumpenteilen aus nicht rostendem Chromstahl
ausgestattet. Mauermann stieg zum Direktor der Stahlwerke Bleckmann auf.
Allerdings konnte er den Ruhm seiner
großen Erfindung nicht auskosten, denn
kurz darauf beanspruchte auch der Esse-
Max Mauermann
Quelle: Johannes Rasim
ner Stahlkonzern Krupp die Erfindung
für sich: Um die Patentrechte kam es zu
einem jahrelangen Rechtsstreit. Max
Mauermann starb am 1. Juli 1929 in
Wien – wenige Tage später wurde ihm
die Ersterfindung des rostfreien Stahls
gerichtlich bestätigt.
Johannes Rasim
Chłopiec z
Gliwic – ein lustiges
Theaterspiel und
Geschichtsstunde
zugleich
Foto: muzeum.gliwice.pl
ie Adria-Ausstellung in Wien war
D
die letzte große Ausstellung der
österreichisch-ungarischen Monarchie.
untersagt.
In einem Themenpark sollte die Atmo-
sphäre der adriatischen Küste erzeugt
werden: Auf dem Pratergelände wurde
dazu ein elf Meter breiter künstlicher
Kanal geschaffen sowie zahlreiche
bedeutende Bauwerke nachgebildet
wie das Stadttor von Zara (Zadar), Ca’
d’Oro (Palast am Canale Grande in Venedig), der Rektorenpalast in Ragusa
(Dubrovnik), wo Kunstausstellungen
stattfanden oder das Gemeindehaus in
Spalato (Split). Mittels der Ausstellung,
die vom österreichischen Flottenverein
organisiert wurde, sollten die kulturellen und wirtschaftlichen Beziehungen
zur Adria-Küste gefördert werden. An
155 Betriebstagen wurden über zwei
Millionen Besucher gezählt. Trotz 79
Regentagen wurde die Adria-Ausstellung zu einem Riesenerfolg.
Geschichtsstunde, die, -n – lekcja historii
Schusterlein, das – krawczyk
tapfer – dzielny
Vorlage, die, -en – wzór
Konzept: Klaudia Kandzia
Sprachgeschichte: Die deutschen Wurzeln der englischen Sprache
Vom „Wotanstag“ und Tolkien
Wenn regionalsprachkundige Kinder aus Norddeutschland Englisch lernen,
sind sie klar im Vorteil: Mit Plattdeutsch (Niederdeutsch) beherrschen
sie eine Sprache, aus der sich das heutige Englisch vor über 1.500 Jahren
entwickelte.
Wörter aus dem
Angelsächsischen
im modernen
Englisch wieder.
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
bekam das Land den Namen England.
Ein Grund für die Dominanz der angelsächsischen oder altenglischen Sprache
könnte sein, dass die Germanen über
einen längeren Zeitraum die Insel besiedelten, das Land selbst bestellten und
sich endgültig niederließen. Auch wenn
im Laufe der Zeit die altenglische Sprache sich immer wieder veränderte und
auch durch die Wikinger und Franzosen
beeinflusst wurde, finden sich noch heute weit über 5.000 Wörter aus dem Angelsächsischen im modernen Englisch
wieder. Diese Wörter aus den Bereichen
Haushalt, Körper und Natur weisen erstaunliche Ähnlichkeit mit dem heutigen Plattdeutsch auf. Beispiele sind
Messer (englisch: knife, plattdeutsch:
Kniv), Fuß (englisch und plattdeutsch:
foot), Wasser (englisch und plattdeutsch:
water) oder Sonnenschein (englisch:
sunshine, plattdeutsch: Sünnschien),
aber auch Zahlen (zehn; englisch: ten,
plattdeutsch: tein) oder Pronomen (er;
englisch und plattdeutsch: he). Sogar die
deutsche Mehrzahl auf -en wurde bei
einigen Wörtern beibehalten, wie bei ox,
oxen (Ochse, Ochsen), child, children
Steinernes Schiebefenster. Im englischen „Window“
für Fenster steckt noch der germanische Wortstamm
„Windauge“, während sich im Deutschen das lateinische
„Fenestrus“ zu „Fenster“ entwickelte. Foto: E. Duerselen
(Kind,bereitgestellt.
Kinder) oder man, menJegliche
(Mann,
Männer).
Selbst in Bestsellern wie „Herr der
Ringe“ des deutschstämmigen Autors
Tolkien lebt die angelsächsische Sprache noch. So lässt Tolkien, Professor der
angelsächsischen Sprache, im Roman
das Volk der Rohan einen angelsächsischen Dialekt des fünften Jahrhunderts
sprechen. Auch in den englischen Wochentagen lässt sich erkennen, dass noch
heute die germanischen Ursprünge aus
der Sprache nicht wegzudenken sind. So
stammt der Tuesday vom germanischen
Gott Tiu (Tyr), der Wednesday (Mittwoch) von Wotan und der Thursday
(Donnerstag) wie bei uns von Donar
(Thor), dem Gott des Donners.
Siedlungsgebiete Britanniens im 7. Jahrhundert. Von den (Nieder-)Sachsen leiten sich z.B. die Landschaftsnamen
IMH/Talea de Freese Wessex (Westsachsen), Sussex (Südsachsen) oder Essex (Ostsachsen) ab, von den Angeln East Anglia (Ost Angeln).
Karte: Wikipedia
I
Noch heute finden
LARES: Diese Materialien sich
sindweit
lediglich
über 5.000
m fünften Jahrhundert nach Christus
wanderten die germanischen Stämme der Angeln, Sachsen und Jüten aus
dem heutigen Schleswig-Holstein, Niedersachsen und dem südlichen Dänemark nach Großbritannien aus. Auch
heute noch gibt es die Region Angeln
in Schleswig-Holstein. Die Vorfahren
der heutigen Angeln hatten für die
Auswanderung verschiedene Gründe.
Zum Einen gab es im dritten und vierten Jahrhundert auf der kimbrischen
Halbinsel – dem Festlandsdänemark
sowie Schleswig-Holstein – verschiedene Kriege, zum Anderen wurde die
Lebensgrundlage der Angeln, die vor allem von der Landwirtschaft lebten, von
klimatischen Veränderungen bedroht.
Die Briten, die nach dem Abzug der
römischen Heere ohne Schutz vor den
kriegerischen Kelten waren, baten die
Angeln, Sachsen und Jüten, als Schutztruppen nach Großbritannien zu kommen. Die germanischen Söldner ließen
sich hier bald nieder und vermischten
sich, was zu dem Begriff der Angelsachsen führte. Die Kelten wurden in die
äußeren Teile des Landes, nach Wales,
Schottland und Cornwall verdrängt. Vor
allem die Angeln und Sachsen teilten das
eingenommene Land nach und nach
in kleine Königreiche auf, die später zu
einem wurden. Ihnen gelang innerhalb
von weniger als 300 Jahren, woran die
Römer vor ihnen gescheitert waren: Es
fand ein Sprachwechsel vom Keltischen
zum Angelsächsischen statt.
Ein anderes Wort für Angelsächsisch ist „englisc“, heute „englisch“. So
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.13
30/1164 Nr.
RAtgeberPoradnik Porady: Płaca minimalna w Niemczech
Wszystko o ramach prawnych
czenie dla osób poszukujących pracy
Rząd federalny uchwalił projekt
(Grundsicherung), ale także uzupełnić
ustawy o wzmocnieniu autonomii
już obowiązujące przepisy w sektorze
taryfowej (Tarifautonomie). Istotną
usług na rynku pracy.
LARES:
Ponadto wynagrodzenie godzinowe
jego częścią jest prawnie
ustanowiow wysokości 8,50 euro umożliwi np. kana płaca
minimalna.
W
myśl
nowych
untersagt.
walerowi zatrudnionemu
na pełny etat,
przepisów, od 1.1.2015 roku każdeprzy zachowaniu średniego tygodniowego czasu pracy, osiągnięcie miesięczmu pracownikowi w Niemczech, bez
nego wynagrodzenia przekraczającego
względu na branżę, będzie przysługranicę dochodów wolnych od zajęcia.
giwać minimalne wynagrodzenie
Tym samym tzw. Pfändungsfreigrenze
w wysokości 8,50 euro na godzinę.
będzie stanowić swoiste minimum eg-
F
zystencjalne dla pracowników.
Ramy czasowe untersagt.
ederalne Ministerstwo Pracy i
Spraw Socjalnych przygotowało i
opublikowało projekt ustawy mającej
na celu wzmocnienie autonomii taryfowej (Tarifautonomiestärkungsgesetz).
Oprócz tego ministerstwo chce poprzez
ustawę zagwarantować wszystkim pracownikom odpowiednio dobre warunki
pracy oraz obejmującą cały kraj płacę minimalną. Projekt ustawy został
uchwalony w kwietniu bieżącego roku,
a jego integralną częścią są wytyczne
dotyczące wynagrodzeń pracowników
(Art. 1, MiLoG).
Konsultacje w Bundestagu mają zostać zakończone jeszcze przed przerwą
wakacyjną. Podjęcie uchwały zaplanowano na wrzesień bieżącego roku, a jej
wejście w życie na 1 stycznia 2015 roku.
Ramy prawne
Płaca minimalna ma obowiązywać od
1 stycznia 2015 roku i na początku ma
wynieść 8,50 euro na godzinę. W kolejnych latach będzie ona rokrocznie dopasowywana przez specjalnie powołaną
komisję ds. płacy minimalnej (Mindeslohnkommission), w skład której będą
wchodzić przedstawiciele pracowników
i pracodawców. Komisja przy ustalaniu
wysokości wynagrodzeń ma się przede
wszystkim kierować wysokością płac
ustalonych według zbiorowych układów pracy (Tariflöhne). Rozporządzenie
komisji będzie jednak wiążące dopiero
wtedy, kiedy zostanie zaakceptowane
przez rząd. W obliczu zmian można by
się spodziewać, iż wynagrodzenia akor-
Rys. Andrzej Sznejweis
Składki
Całkowite składki na ubezpieczenie
społeczne byłybyuntersagt.
w myśl nowych przepiLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
sów, należne już w momencie powstania
roszczenia pracownika do wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2015 roku, nawet
jeśli w związku ze wspomnianymi odstępstwami wynagrodzenie minimalne
byłoby niższe od wspomnianych 8,50
euro, składki byłyby nadal naliczane
i podlegały obowiązkowi uiszczenia.
Federalny Sąd Społeczny potwierdził
to wydanymi przezeń wyrokami. Na
tej podstawie w ramach rewizji dokumentacji przedsiębiorstwa regularnie
kontrolowano by stosowanie się do zasady tzw. Entstehungsprinzip, zgodnie z
którą składki muszą być płacone.
celu polepszenia swej pozycji na rynWprowadzenie
ku. Rządzący chcą tym samym zachęcić
ogólnokrajowej
firmy do współzawodnictwa mającego
swe odzwierciedlenie w jakości towapłacy minimalnej ma
rów bądź usług. Nowe przepisy mają
zapobiegać sytuacjom,
odciążyć także politykę socjalną, gdyż
LARES: Niniejszy
materiał
czytania.
Powielanie
wniskie
jakikolwiek
sposób
w których
pracownicy
Odstępstwa
i wyjątki służy wyłącznie do
Rubryka jest tworzona przez
rażąco
wynagrodzenia
nie będą zabronione.
Krzysztofa Świerca
Ustawa przewiduje także odstępstwa
musiały być dłużej rekompensowane
otrzymują
rażąco
lediglich
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
strengstens
untersagt.
oraz firmę
Smuda Consulting.
– któresind
będą możliwe
aż do 31zum
grudnia
przez
świadczenia państwowe.ist
Płaca
niskie wynagrodzenie
Zachęcamy również do odwiedzenia
minimalna ma dodatkowo zapobiec
2016 roku. Dotyczą one zbiorowych
strony www.intertax24.com
układów pracy na płaszczyźnie danej
powstawaniu kosztów obciążających
za swoją pracę.
n der kommenden WochenblattAusgabe beschäftigen wir uns mit
der Einfuhr von Genussmitteln aus einem EU-Drittstaat nach Deutschland.
Grundsätzlich darf man Waren, die zum
eigenen Privatgebrauch bestimmt sind,
ganz ohne Formalitäten und Zollgebühren aus jedem EU-Drittland – einige besondere Gebiete ausgenommen – nach Deutschland mitbringen.
Gelegentlich werden bestimmte Waren
allerdings in so großen Mengen eingeführt, dass die Erklärung, diese nur
für private Zwecke nutzen zu wollen,
bedenklich erscheint. Daher gelten für
Genussmittel, die der Verbrauchssteuer
(Akzise) unterliegen, eine Reihe von
Obergrenzen für Warenmengen, die
man jeweils für privaten Gebrauch mit
sich einführen darf. Einzelheiten dazu
in einer Woche!
branży. Odstępstwa będą miały moc
prawną, jeśli będą odpowiadać przepisom ustawy o dostatecznych warunkach pracy dla transgranicznie oddelegowanych oraz pracujących regularnie
w kraju pracowników (AEntG). Tym
samym płaca minimalna będzie dolną
granicą także dla płac branżowych od
1 stycznia 2017 roku. Nie będzie ona
jednak obowiązywać dla:
–osób długotrwale bezrobotnych w
pierwszych 6 miesiącach od ich ponownego zatrudnienia
– młodocianych poniżej 18. roku życia,
którzy nie posiadają wykształcenia
zawodowego
–praktykantów odbywających obowiązkowe praktyki uwzględnione
w programie edukacji
–praktykantów odbywających tzw.
Orientierungspraktikum do 6 tygodni przed zdobyciem wykształcenia
zawodowego lub zakończeniem studiów
finansowane z podatków zabezpie-
oraz www.smuda-consulting.com.
–praktykantów odbywających 6-ty-
LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniegodniowe
do czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
praktyki podczas
trwania
Same
plusysposób zabronione.
edukacji zawodowej lub studiów oraz
prowadzenie ogólnokrajowej
kurencji, a w konsekwencji
bereitgestellt.
istpłastrengstens
untersagt.
–uczniów
i wolontariuszy. Jegliche Vervielfältigung
Za egzekwowanie przepisów o płacy minimalnej będzie odpowiedzialny
Federalny Urząd Celny (Zollbehörde),
a za ich nieprzestrzeganie będą grozić
grzywny.
W
cy minimalnej to moim zdaniem
znakomite rozwiązanie. Jest to bowiem
forma zabezpieczenia interesów ludzi, o
czym jest zresztą mowa w powyższym
tekście, którzy ze względów ekonomicznych muszą opuszczać swój kraj, heimat,
środowisko, rodzinę i częstokroć wykonywać ciężką pracę, za którą otrzymywali
bardzo niskie wynagrodzenie. Teraz to się
zmieni, można rzec, sprawiedliwości stanie się zadość, ponieważ wprowadzenie
ogólnokrajowej płacy minimalnej powstrzyma sytuacje, w których pracownicy
otrzymują zaniżone wynagrodzenia za
swój wysiłek. Co ważne, jest to równocześnie zmuszenie przedsiębiorców przez
rząd do stosowania zasad uczciwej kon-
zaniechania praktyki wypłacania coraz to niższych pensji w celu polepszenia swej
pozycji na rynku. Zgadzam
się zatem z twierdzeniem, że
rządzący chcą tym samym
zachęcić firmy do współzawodnictwa
mającego swe odzwierciedlenie w jakości
towarów bądź usług. Na uwagę zasługuje również fakt, że nowe przepisy mają
między innymi odciążyć także politykę
socjalną, gdyż wynagrodzenia nie będą
musiały być dłużej rekompensowane
poprzez świadczenia państwowe. Reasumując, widzę w tym rozporządzeniu
same plusy.
Notował Krzysztof Świerc
Foto: A. Durecka
I
dowe zostaną zniesione. W myśl nowych
przepisów mają one być nadal dopuszczalne, jeśli i w tej formie wynagrodzenia, w przeliczeniu pracownik otrzyma
minimum 8,50 euro na godzinę.
Zasadność nowej ustawy
Wprowadzenie
ogólnokrajowej
płacy
bereitgestellt.
Jegliche
minimalnej ma zapobiegać sytuacjom,
w których pracownicy otrzymują zaniżone wynagrodzenia za swoją pracę.
W ten sposób rząd chce zmusić przedsiębiorców do stosowania się do zasad
uczciwej konkurencji, a w konsekwencji
zaniechania praktyk związanych z wypłacaniem coraz to niższych pensji w
Werbung / Reklama
Gospodarka: Mądra decyzja władz Rudy Śląskiej
„Mikołaj” zabytkiem
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanierawie
w jakikolwiek
sposób
stuletni szyb „Mikołaj”
w Ru- zabronione.
z halą przetwornic i częścią warsztatu, a
P
dzie Śląskiej należał do najstarszej także stalową wieżę wyciągową. ZachoLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
kopalni
węgla kamiennego w wojewódzwała się także maszyna
wyciągowa marki
Oferujemy:
twie śląskim, Walenty-Wawel. Konserwator zabytków uznał niedawno, że jest
świadectwem dawnych czasów i stanowi
bardzo ważne miejsce dla regionu.
Z tej też okazji ów szyb został wpisany do rejestru zabytków, a wraz z nim
większość budynków znajdujących się
w jego sąsiedztwie, które powstały 92
lata temu. Wzniesiono wtedy między
innymi wieżę wyciągową oraz budynki
nadszybia, łaźni, cechowni, sortowni,
kotłowni, elektrowni i rozdzielni –
twierdzi Miejski Konserwator Zabytków w Rudzie Śląskiej, którego popierają
władze miasta.
Obecnie można tu oglądać w stanie
niemal identycznym jak przed prawie
wiekiem (1912 r.) nadszybia, maszyny
Siemens z kołem Ilgnera! Na uwagę zasługuje również to, że władze Rudy Śląskiej rozpoczęły już starania o pieniądze
na remont budynku nadszybia, zlecono
też opracowanie projektu modernizacji
szybu „Mikołaj”. Natomiast w dalszych
planach jest stworzenie w tym miejscu
restauracji z barem, interaktywnego muzeum, przebudowa części warsztatów
przy maszynowni, a także budowa parkingu oraz oświetlenie wieży szybowej.
Jeśli wszystkie plany władz miasta się
ziszczą, to Ruda Śląska zyska niemałą
atrakcję, która może stać się wzorem
do tego, by inne tego typu budowle w
regionie przeobrażać w tak atrakcyjne
miejsca, a takich na Śląsku nie brakuje.
Johann Engel
7916
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
14LARES:
Wochenblatt.pl SportSport 25. – 31. Juli 2014
Fußball: Toni Kroos wechselt nach Madrid
Kann Real die Bayern schwächen?
Toni Kroos spielt nicht mehr für Bayern München. Ein Jahr bevor dort
der Vertrag erlischt, wechselt Kroos zu Real Madrid. Die „Königlichen“
sollen für den deutschen Nationalspieler eine Summe von 25 Millionen
Euro bezahlt haben.
piele eingesetzt wurde. Zudem musste
er in 29 Bundesliga-Begegnungen gleich
13 Mal den Platz noch vor dem Abpfiff
verlassen, und bei acht weiteren Spielen
war er zwar im Vorfeld gesetzt, kam aber
dann nicht zum Zug.
Unter Jupp Heynckes war so etwas
nur drei Mal vorgekommen. Zweifellos
wurde die Rolle von Toni Kroos beim
FC Bayern zunehmend nachrangig.
Während der vom FC Barcelona herbeigeholte Thiago Alcântara zum beliebten Spielmacher des Bayern-Trainers
wurde. Das ärgerte Kroos und er ließ
schließlich in einem Ligaspiel seinem
Unmut freien Lauf. Und zwar in dem
Moment, als Pep Guardiola ihn vom
Platz nahm. Der Spieler ließ sich dabei auf eine scharfe und nach Meinung
deutscher Journalisten wenig kultivierte
Diskussion ein und ließ dabei die in seine Richtung gestreckte Hand des Katalanen unbeachtet. Auf den 43-jährigen
Coach wirkt solches Verhalten wie ein
rotes Tuch. Gleichzeitig und angesichts
der neuen lukrativen Verträge für Philipp Lahm und Thomas Müller (jeweils
zehn Millionen Euro pro Jahr) verlangte
der Spielervermittler von Toni Kroos für
diesen ein ebenso hohes Gehalt. Bayern
betrachtete dies als zu viel, sah sich erpresst und lehnte ab. Die Folge: Toni
Kroos landete nun in Madrid, während
der Bayern-Coach von Journalisten mit
der Frage geradezu attackiert wurde, wie
sehr sein Team durch den Weggang des
Spielers geschwächt worden sei. Kurzerhand antwortete Guardiola darauf
immer wieder, dies sei überhaupt keine
Schwächung. Und er habe auch schon
neue Ideen für die Mannschaft.
keit, genaue Distanzschüsse abzugeben,
künftig sehr nützlich werden. Die damit
entstandene Lücke in der linken Offensivseite würde dann höchstwahrscheinlich der vor kurzem für zehn Millionen
Euro vom CF Valencia an die Iser geholte Juan Bernat füllen. Der 21-jährige Spanier wurde in der Vergangenheit
bereits als Linksverteidiger eingesetzt,
denn er verfügt über die geeignete Dynamik und ist stets für das Kombinationsspiel zu haben. „Juan Bernat ist
bereit, auf dieser Position zu spielen,
und dabei hat er in den letzten Jahren
auch offensive Fähigkeiten entwickelt“,
sagte Bayerns Sportdirektor Matthias
Sammer. Und Juan Bernat fügte hinzu:
„Dass ich mich für Bayern entschieden
habe, liegt an den Errungenschaften des
Vereins und an der Anwesenheit von
Pep Guardiola, mit dessen Fußballvision ich mich vollkommen identifiziere.
Ich bin begeistert, dass er mein Trainer
wird.“
Di María und der ebenfalls hochkarätige
zum
M LARES: Diese Materialien
Spaniersind
Isco auflediglich
wackligen Füßen.
Beide
it dem Weggang des 24-jährigen
Spielmachers von der Allianz
Arena stellt sich die Frage: Ist dies eine
große Schwächung der Bayern, die in
der kommenden Saison ihren Landesmeistertitel verteidigen und wieder die
Champions League gewinnen wollen?
Die Antwort lautet: ja und nein. Ja,
weil Toni Kroos ganz ohne Frage ein
hervorragender Spieler ist. Nein, weil
die Münchner offenbar gute Ersatzleute haben und auch flüssig genug sind,
um sich einen würdigen Nachfolger zu
kaufen. Dennoch ist die Behauptung,
dass Bayern den Verlust des Toni Kroos
nicht einmal merken werde, Unsinn.
schauen sich schon nach einem neuen
Arbeitgeber um.
Nicht schade um Kroos
Für die Öffentlichkeit überraschend
hat außer Ehrenpräsident Beckenbauer niemand im Bayern-Vorstand den
Weggang von Toni Kroos bedauert und
man sieht es auch nicht als eine ernsthafte Schwächung der Mannschaft. Dies
womöglich nicht zuletzt, weil der Spieler bereits vor Monaten laut von einem
möglichen Vereinswechsel sprach. Die
Haltung wundert trotzdem ein wenig,
der Einfluss des Spielers auf Bayerns
Gesamtleistung war enorm. Als Beispiel:
In der Bundesliga-Saison 2012/13 war
er Stammspieler des FC Bayern, für den
er in seinen 37 Spielen neun Tore und
zudem acht Vorlagen erzielte.
Der damalige Bayern-Trainer Jupp
Heynckes erwähnte seinen Namen immer wieder in einem Atemzug neben
Größen wie Bastian Schweinsteiger,
Philipp Lahm, Arjen Robben, Franck
Ribéry und Thomas Müller. Mit dem
neuen Coach Pep Guardiola schien die
Position von Toni Kroos somit zunächst
noch stärker geworden zu sein. Bald
jedoch begann der Katalane auf Spielerwechsel im Stammteam zu pochen.
Für Kroos , der zu dem Zeitpunkt gerade seinen Vertrag mit dem Klub neu
verhandelte, ein Anlass, um über seine
Zukunft nachzudenken und letztlich Viele Möglichkeiten
den 24-fachen Deutschen Meisters zu
Kann man ihm auch glauben? Nur
verlassen.
wenige wagen ihnzu kritisieren, ist er
doch einer der besten Innovatoren im
Konflikt mit Guardiola
modernen Fußball. Sollten die Bayern
Im Rückblick auf die vergangene keinen neuen Mittelfeldspieler an Stelle
Bundesliga-Saison ist die Entscheidung von Toni Kroos hinzugewinnen, mittdes ehrgeizigen Mittelfeldspielers kaum lerweile bemühen sie sich um den bei
verwunderlich, nachdem er 2013/14 nie Juventus Turin spielenden chilenischen
länger als über zwei volle Bundesligas- Nationalspieler Arturo Vidal, so verfü-
Foto: Steindy (talk)/Wikipedia
Toni Kroos spielt nun bei Real Madrid.
Toni Kroos ist ein
Die Lücke füllen untersagt.
herausragender ist strengstens
Diese Idylle könnten jedoch andere in
Ziel der „Königlichen“
Zumal der Fußballer ja eine großartige Saison hinter sich hat: Bundesliga,
Champions League und ganz besonders
die WM in Brasilien, wo er maßgeblich
zum vierten WM-Titel Deutschlands
beigetragen hat und wo man ihn als „Mr.
Perfect” taufte. Kein Wunder also, dass
der jüngste Champions-League-Sieger
Real Madrid, der seit vielen Jahren die
herausragendsten Fußballspieler der
Erdkugel aufkauft, nun auch bei Toni
Kroos zugegriffen hat, übrigens dem
Hauptziel des Klubs für diese Sommerpause. In Madrid heißt es nun, man
habe durch den neuen „Kauf “ nicht nur
sich selbst bedeutend verstärkt, sondern
auch den größten Konkurrenten in der
anstehenden Champions League ernsthaft geschwächt. Mehr noch: Um Toni
Kroos einen Platz in der Mannschaft zu
verschaffen, wollen die „Galácticos“ mit
Sami Khedira einen anderen deutschen
Nationalspieler an Arsenal zurückgeben,
nachdem dieser bis vor kurzem ja geradezu eine Schlüsselfigur im Santiago
Bernabéu war. Mit der Ankunft von
Toni Kroos stehen bei Real aber auch
der argentinische Vizeweltmeister Ángel
der zweiten Linie ebenfalls gut einsetzFußballspieler und
bare Spieler stören, an denen beim Deutdennoch anscheinend
schen Meister kein Mangel ist. Während
eher eine Verstärkung
David Alaba es gar nicht nötig hat, Pep
Guardiola davon zu überzeugen, dass
für Real als eine
allen voran ihm Einsätze zustehen. Als
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wSchwächung
jakikolwiek
sposób
zabronione.
des
Ersatzspieler für Toni Kroos kandidieren
auch Javi Martínez, Mario Götze, XherFC Bayern.
ist strengstens
untersagt.
gen sie schon heute über mehrere Spieler im Kader, die in der Lage wären, ihn
zu ersetzen. Eine sehr wahrscheinliche
Option scheint zu sein, David Alaba
von der linken Abwehrseite in die zweite Linie zu versetzen. Der 22-jährige
Österreicher hat inzwischen mehrfach
bewiesen, dass er sich im Mittelfeld am
besten fühlt, wo er ja bereits zuvor als
Bayerns Jugendspieler und auch bei Länderspielen regelmäßig zum Einsatz kam.
Im zentralen Mittelfeld könnte Alabas
Technik, Spielvision, Kreativität und
Schnelligkeit, gepaart mit einer Fähig-
dan Shaqiri, Philipp Lahm und sogar
der überaus offensive Thomas Müller.
Als sichere Favoriten für diese Position
gelten darüber hinaus Thiago Alcantara
und Bastian Schweinsteiger.
Als taktische Reserve bleibt dann
noch der von Guardiola immer wieder
gelobte Däne Pierre Emile Højbjerg. Von
seinem Potenzial zeugt nicht zuletzt,
dass mehrere Bundesliga-Klubs ihn ausleihen wollten, doch der Bayern-Trainer
lehnte jedes Mal kategorisch ab.
Toni Kroos ist ein herausragender
Fußballspieler und dennoch anscheinend eher eine Verstärkung für Real als
eine Schwächung des FC Bayern.
Krzysztof Świerc
Zapasy: Wschodząca gwiazda zapasów z Kraszewa
W drodze na szczyt
chodzą
do tego jeszcze obozy kondycyjcia, aktywna członkini
Stowarzyszenia
LARES:
Diese
Materialien
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Mieć średnią
ocen
4 na koniec
roku
ne. Dzięki temu sportowi objeździł już Mniejszości Niemieckiej „Warmia” w
szkolnego, wziąć udział w igrzyskach
całą Polskę i kawał Europy – Francję, Lidzbarku Warmińskim. Jednak po rozolimpijskich i zdobyć na nich złoty
Niemcy, Ukrainę, Białoruś. – Ale tak mowie z Szymonem łatwo było dostrzec,
naprawdę to dużo nie zwiedziłem, bo na że do nauki języków obcych nie trzeba
medal – to największe marzenia aktych wyjazdach nie ma na to czasu. Spo- go przekonywać, bo przekonały go do
tualnego mistrza Polski w zapasach
tkałem za to wielu fajnych ludzi, bo w tego podróże.
w kategorii młodzików do 66 kg,
tym sporcie
ludzie nie zadzierają
nosa i zabronione.
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
można porozmawiać nawet ze starszymi, Koledzy, czas wolny
Szymona Szymonowicza. Pierwsze
choć
faktem jest, że zdarzają się wyjątki.
Poza obowiązkiem
nauki i pasją, jaką
marzenie
w tymDiese
roku nieMaterialien
spełniło
LARES:
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Raz na zawodach, które odbyły się na są zapasy, trudno Szymonowi znaleźć
mu się, a drugie, żeby się ziściło,
Białorusi, jeden chłopak, Białorusin, czas wolny, ale gdy już się trafi, to przede
wymaga czasu i ciężkiej pracy.
gryzł mnie! Zgłosiłem to sędziemu, ale wszystkim spędza go na grze w piłkę
Foto: Lech Kryszałowicz
14-letni Szymon Szymonowicz (ur.
7.07.2000 r.) mieszka w Kraszewie w
gminie Lidzbark Warmiński i ze średnią
ocen 3,95 w tym roku zdał do II klasy lidzbarskiego gimnazjum, a zatem
wymarzona średnia 4 była tuż, tuż. Ale Zapasy to sport, który wymaga od trenujących katorżniczej pracy, zaangażowania i żelaznej mentalności.
równie ważny jak stopnie w szkole był
i jest dla niego sport. Zanim jednak powował i po trzecim spotkaniu powieW ciągu tygodnia ma
chłonęły go zapasy, uprawiał bieganie,
dział, że jestem dobry, i zaproponował,
4–5 ciężkich treningów,
w czym też był dobry, o czym świadczy
abym zapisał się do sekcji! Osobiście
a każdy z nich trwa
chociażby 3. miejsce w biegu na 300 m
czułem, że sprawdzam się w zapasach,
na mistrzostwach Polski.
bo rozkładałem na macie chłopaków,
półtorej godziny.
którzy już trenowali, dlatego powiedziaSzczęśliwy przypadek
łem o tej propozycji rodzicom. Pomysł
Kiedy Szymon chodził do IV klasy,
ten spodobał im się, ale mieli jeden wajego kolega, który uprawiał już zapasy,
runek – abym się dobrze uczył.
namówił go, aby przyszedł na trening chłopaka i pokazał, jak się robi proste
popatrzyć, co to za sport. – O zapasach ćwiczenia. To była dla mnie znakomita Trzy lata ciężkiej pracy
nie miałem wtedy zielonego pojęcia zabawa. Przepychałem się z tym kolegą
Od tamtej pory minęło ponad trzy
– wspomina Szymon Szymonowicz i i nawet mi się to spodobało. Poszedłem lata, a życie Szymona radykalnie się
dodaje: – Trener jednak nie pozwolił potem jeszcze na drugi i trzeci trening, zmieniło. W tygodniu ma 4–5 ciężkich
mi wyłącznie patrzeć, jak ćwiczą inni, ale nie z myślą, że będę tę dyscyplinę treningów, a każdy z nich trwa 1,5 gotylko zaproponował, abym się przebrał w trenować, tylko dla zabawy. Okazało się dziny. Do tego niemal w każdy weekend
strój zapaśniczy, przydzielił mi jednego jednak, że trener cały czas mnie obser- wyjeżdża na zawody, a co jakiś czas do-
sędzią też był Białorusin i udawał, że
nie widzi. Wtedy się zawziąłem, postanowiłem się nie dać i chociaż mój rywal
grał nieczysto, to zdołałem go pokonać!
Satysfakcję miałem ogromną – wspomina Szymon Szymonowicz.
nożną i jeździe na motorze. Dlatego z
radością wziął udział w II Letniej Olimpiadzie Młodzieży Niemieckiej, bo była
to dla niego jedna z rzadkich chwil, które mógł beztrosko spędzić z rówieśnikami. – Numerem jeden są dla mnie
zapasy, a moim najważniejszym celem
jest zdobycie złotego medalu na mistrzostwach Europy i udział w igrzyskach
olimpijskich w roku 2020. Wiem, że czeka mnie wiele pracy i będzie ciężko, ale
zapasy sprawiają mi tak wiele radości,
że jestem dla nich w stanie poświęcić
się do granic możliwości – zapewnia
Szymon Szymonowicz. Niestety, jego
klub LUKS Lidzbark Warmiński jest
biedny i nie finansuje zawodników, a
do tego władze powiatu lidzbarskiego
odmówiły mu stypendium sportowego.
Dlatego wszystkie koszty treningów i
wyjazdów na zawody Szymona pokrywają z własnej kieszeni jego rodzice, a
koszty rosną. Może zatem ktoś wie, jak
pomóc Szymonowi w realizacji marzeń?
Lech Kryszałowicz
Orłem nie jestem
Na wstępie bohater tego materiału
wspomniał, że rodzice postawili mu
warunek: może uprawiać zapasy pod
warunkiem, że będzie się dobrze uczył,
a jak to wygląda w praktyce? – Orłem
nie jestem, z większości przedmiotów
mam 3, ale niczego nie zaniedbuję. A
jak z powodu wyjazdów mam zaległości
w nauce, to je odrabiam. Nauczyciele widzą, że się staram, dlatego mnie
wspierają i pomagają, a jeśli miałbym
powiedzieć, jaki przedmiot najbardziej
lubię, to wskazałbym na matematykę –
twierdzi Szymon Szymonowicz. Jeśli zaś
chodzi i języki obce, to w szkole uczy
się angielskiego i rosyjskiego, a w domu
niemieckiego, w czym pomaga mu bab-
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.15
30/1164 Nr.
SportSport Wokół niemieckiego futbolu
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
jakikolwiek
sposóbz zabronione.
Kölnw
i VfL
Wolfsburg, ale przygodę
W gierce treningowej „siedmiu na czteprofesjonalną piłką rozpoczynał w SC rech”, w której piłkarze ćwiczyli krótkie
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Freiburg,
dla którego zagrał wcześniej
podania i grę pod
pressingiem Lewan-
Lahm się pożegna
Nie milkną echa decyzji kapitana reprezentacji Niemiec Philippa Lahma,
który zrezygnował z gry w reprezentacji
Niemiec. Wszystko jednak wskazuje na
to, że 30-letni obrońca rozegra w zespole
narodowym jeszcze jedno – pożegnalne
– spotkanie. Otóż prezydent Niemieckiej
Federacji Piłkarskiej (DFB) Wolfgang
Niersbach uważa, że Lahmowi wręcz
należy się uroczyste pożegnanie, co ma
nastąpić 3 września, kiedy to Niemcy
towarzysko zmierzą się z Argentyną. To
jednak, czy Lahm będzie mógł zagrać w
kadrze przeciwko wicemistrzom świata
i po raz 113. bronić barw reprezentacji
Niemiec, będzie zależało od Joachima
Löwa. Znając jednak opinię selekcjonera
mistrzów świata o tym piłkarzu, trudno
podejrzewać, że nie powoła go na to
spotkanie.
139 spotkań. „Spędziłem w Londynie
wspaniały czas, mimo wszystko cieszę
się, że dane mi będzie znów zagrać w
Bundeslidze. A to, że powracam do Freiburga, nie ma nostalgicznego podłoża.
Ten klub przeszedł w ostatnim czasie
wielki rozwój i chciałbym mu pomóc,
by dalej grał w pierwszej lidze” – powiedział Sascha Riether.
dowski i Alaba wywarli wielkie wrażenie
na Pepie Guardioli: „Brawo chłopaki. To
jest różnica, bo z głową w górze i otwartymi oczami jest łatwiej grać i obserwować. To jest szybsza piłka” – chwalił
swoich podopiecznych trener Bayernu
München, który najwyraźniej nie zamierza rezygnować z systemu przez niego
stworzonego – tiki-taki. Ba, Guardiola w
nadchodzącym sezonie chce udowodnić
Po 300 tysięcy
niedowiarkom, że ten system nie umarł
Każdy z piłkarzy reprezentacji Nie- wraz z klęską reprezentacji Hiszpanii na
miec, który wywalczył w Brazylii mi- brazylijskim mundialu.
strzostwo świata, otrzyma po 300 tys.
euro premii, a Niemiecki Związek Piłki Shaqiri nadal Bawarczykiem!
Nożnej (DFB) otrzyma od FIFA 25,6
Dyrektor sportowy Bayernu München
mln euro. „Z przyjemnością wypłacę Matthias Sammer poinformował, że mikażdemu z zawodników tę kwotę” – po- strzowie Niemiec tego lata nie sprzedawiedział prezes niemieckiego związku dzą reprezentanta Szwajcarii Xherdana
Wolfgang Niersbach. Po odliczeniu Shaqiriego, o którego od kilku miesięcy
wszystkich kosztów związanych z przy- zabiega FC Liverpool, oferując za 22-letgotowaniami, premiami dla piłkarzy, niego ofensywnego rozgrywającego napobytem w Brazylii, niemiecka federacja wet 20 milionów euro. Jednak Matthias
powinna zarobić około 3 mln euro – Sammer swoimi słowami przekreślił
twierdzą media. W sumie na nagrody taką transakcję, twierdząc: „Xherdan
dla zawodników zostanie wydane 6,9 jest dla nas bardzo ważny, to piłkarz na
miliona euro, ale nie wliczono do tego przyszłość. Nie będziemy nawet rozwapremii dla sztabu szkoleniowego. Zgod- żali pozbycia się go. Koniec i kropka”.
nie z tradycją te informacje pozostają
tajne. Niemałe pieniądze od FIFA otrzy- Ginter zasili BVB
ma także przegrany niedzielnego finału
Borussia Dortmund dokonała kolejne– Argentyna, bo kwotę 18,30 mln euro. go wzmocnienia swojej kadry, konkretnie 20-letnim reprezentantem Niemiec
Jara zagra w 1.FSV
Matthiasem Ginterem, za którego muObrońca reprezentacji Chile Gonza- siała zapłacić SC Freiburg 10 milionów
lo Jara został nowym piłkarzem 1.FSV euro, ale za to podpisała z nim 5-letni
Mainz, podpisując z ekipą ze stolicy kontrakt. Matthias Ginter znakomicie
Nadrenii-Palatynatu dwuletni kontrakt. spisywał się w poprzednim sezonie, rozeDodatkowo w umowie zawarto zapis, grał wszystkie 34 mecze w Bundeslidze, a
że będzie mógł przedłużyć kontrakt o jego dobra postawa nie umknęła uwadze
kolejne 12 miesięcy. 28-letni obroń- selekcjonera kadry Joachima Löwa. Dzięca ostatnio występował w angielskim ki czemu zawodnik ten pojechał na munNottingham Forest, a wcześniej w Hu- dial do Brazylii. Nie pojawił się jednak
achipato, Colo-Colo, West Bromwich ani razu na murawie, ale do kraju wrócił
Albion i Brighton & Hove Albion. Ostat- jako nowy mistrz świata. „Matthias jest
nio brał udział w mistrzostwach świata znakomitym, wszechstronnym zawodw Brazylii, gdzie z ekipą Chile dotarł nikiem. Nigdy nie byliśmy obojętni na
do 1/8 finału, gdzie jego reprezentacja jego talent. Jesteśmy teraz szczęśliwi i
uległa gospodarzom mundialu w rzu- dumni, że zdecydował się na transfer do
tach karnych.
BVB w tak młodym wieku. W nowym
sezonie będziemy rywalizować na trzech
„Lewy” trenował
frontach. To dobrze, że teraz w składzie
Nowy nabytek Bayernu München, re- mamy czterech świetnych środkowych
prezentant Polski Robert Lewandowski defensorów” – powiedział dyrektor sporw minionym tygodniu odbył pierwsze towy klubu z Dortmundu Michael Zorc.
treningi pod okiem szkoleniowca Ba- Z kolei sam zainteresowany dodał: „Dla
warczyków Josepa Guardioli. „Lewy” mnie to spełnienie marzeń z dziecińjuż wcześniej rozpoczął przygotowa- stwa. Od małego byłem fanem BVB, więc
nia do sezonu, ale w poniedziałek miał szansa założenia koszulki tej drużyny
pierwsze zajęcia z Guardiolą. „Brawo jest dla mnie niesamowitą sprawą. Tutaj
Robert, brawo David” – chwalił Hisz- będę miał najlepsze warunki do rozwoju.
pan po kolejnych zagraniach Polaka i Jestem podekscytowany i nie mogę się
Davida Alabę. Obu piłkarzom poświęcał doczekać atmosfery na stadionie”.
Krzysztof Świerc
sporo uwagi i motywował ich do pracy.
Leipzig się zbroi
Beniaminek 2. Bundesligi RB Leipzig
podczas letniego okienka transferowego
wzmocnił swoją kadrę już czwartym
piłkarzem – Terrence’em Boydem, który
poprzednio grał w Rapidzie Wiedeń.
Boyd ma dwa obywatelstwa – niemieckie i amerykańskie. Mierzący 188 cm
wzrostu napastnik w minionym sezonie
strzelił 15 goli w austriackiej ekstraklasie i miał wielki udział w wywalczeniu
przez Rapid Wiedeń wicemistrzostwa
kraju. Urodzony w Bremie piłkarz ma
również doświadczenie, jeśli chodzi o
występy w europejskich pucharach. W
Lidze Europy w barwach Rapidu rozegrał 17 meczów, a poza tym dla kadry Philipp Lahm (trzyma w rękach puchar świata) grę w niemieckiej reprezentacji zakończył zdobyciem tytułu mistrza
narodowej USA wystąpił już 13-krotnie. świata. Trudno będzie go zastąpić.
Foto: AgenciaBrasil/Wikipedia
Boka w FC Malaga
Reprezentant Wybrzeża Kości Słoniowej Arthur Boka opuścił VfB Stuttgart.
31-letni defensor, który grał w fazie
grupowej minionego mundialu, przeniósł się znad Neckaru do Andaluzji, a
konkretnie do FC Malaga. Grający na
pozycji lewego obrońcy Arthur Boka ma
na swoim koncie 83 występy w kadrze
„słoni” i zanim trafił do ekipy ze stolicy
Badenii i Wirtembergii, bronił również
barw francuskiego Racingu Strasbourg
i belgijskiego SK Beveren.
wą. To był jednak zabieg tylko formal- BVB jako napastnik strzelił tylko pięć
ny, bo do porozumienia doszliśmy już goli, a w minionym zaledwie jedną.
wcześniej”.
Łącznie zatem zdobył tylko 6 bramek
w 57 oficjalnych występach dla DortSzalai w TSG 1899
mundu, stąd bez żalu został sprzedaByły snajper FC Schalke 04, a wcze- ny do stołecznej ekipy, z którą związał
śniej 1.FSV Mainz 05 Adam Szalai się 4-letnim kontraktem. „Chciałbym
wzmocnił szeregi TSG 1899 Hoffenhe- podziękować sztabowi trenerskiemu,
im. Z ekipą popularnych „wieśniaków” moim wspaniałym kolegom z zespołu i
Węgier związał się czteroletnią umową. niesamowitym fanom, którzy wspierali
„To nie była łatwa sytuacja dla Adama. mnie przez dwa lata” – powiedział Julian
W minionym sezonie liczył na to, że Schieber i dodał: „Nauczyłem się wiele
będzie otrzymywał więcej możliwości, od trenera Jürgena Kloppa, ćwiczyłem
by grać” – powiedział menedżer Schal- każdego dnia na najwyższym poziomie
ke Horst Heldt i dodał: „I chociaż nie i wystąpiłem w finale Ligi Mistrzów, to
zawsze mogliśmy sprostać tym oczeki- bardzo dużo i powinno owocować na
waniom, w meczach, w których wystąpił, przyszłość”.
strzelił dla nas kilka bardzo ważnych
goli. Życzymy mu wszystkiego dobrego Riether powrócił
i wielu sukcesów w przyszłości.
Po siedmiu latach do SC Freiburg
powrócił Sascha Riether, który przed
Schieber do Berlina
trzema miesiącami świętował swoje 31.
Po dwóch fatalnych sezonach Julian urodziny i trafił do stolicy SzwarcwalSchieber odszedł z Borussii Dortmund du prosto z angielskiego FC Fulham,
do Herthy Berlin, gdzie zamierza się gdzie rozegrał 66 meczów. Wcześniej
odbudować. W pierwszym roku w rozgrywający ten występował w 1.FC
Stöger zostaje
Trener 1.FC Köln Peter Stöger przedłużył z klubem kontrakt o kolejne dwa
lata, a nowa umowa obowiązywać będzie do 30 czerwca 2017 roku. Wierny
tegorocznemu beniaminkowi Bundesligi
pozostał także drugi z trenerów „Geissbocke” – Manfred Schmid. Zadowolenia z takiego obrotu spraw nie ukrywa
menedżer klubu Jörg Schmadtke, który
powiedział: „Jestem bardzo szczęśliwy,
że Peter złożył podpis pod nową umo-
Formuła 1: GP Niemiec – Vettel poza podium
Zwycięska feta Rosberga
ekipę Ferrari, awansując na 3. miejsce. i dominuje nad partnerem z zespołu –
Nico Rosberg wreszcie poznał smak zwycięstwa na niemieckim torze,
do tego osiągnął je w imponującym stylu. Ostatni raz publiczność zgromadzona na Hockenheimring była świadkiem sukcesu rodzimego pilota
za sprawą Michaela Schumachera w 2006 r.
O
3. Lewis Hamilton (Mercedes) +22,530
(3) – skrajne doznania: sobota, o której chciałby szybko zapomnieć, oraz
niedziela z fantastycznym pościgiem
ukoronowanym miejscem na podium;
wypadek w pierwszej sesji kwalifikacyjnej po awarii tarczy hamulcowej
oznaczał 16. miejsce, wymiana skrzyni
biegów start z 20. pola; błyskawicznie
piął się w stawce, wyprzedzając rywali, podczas ryzykownych manewrów
nie powstrzymały go nawet sypiące się
części przedniego skrzydła jego bolidu
(atak na Buttona).
4. Sebastian Vettel (Red Bull) +44,014
(3) – rzadka okazja w tym sezonie wywalczenia miejsca przed partnerem z
zespołu (obecny bilans 2:7 + 1 remis
– czyli niesklasyfikowani); wykorzystał
problemy startującej przed nim trójki:
Massy, Magnussena, Ricciardo, by objąć
w posiadanie 3. pozycję, jednak zabrakło
mu argumentów wobec nadchodzącej
potęgi Mercedesa, sterowanej przez
Hamiltona.
5. Fernando Alonso (Ferrari) +52,467
(3) – nadal wspaniale walczy na torze
Raikkonenem, ale wciąż bolid Ferrari
jest odległy poziomem od konstrukcji
z czasów legendarnych dokonań.
6. Daniel Ricciardo (Red Bull) +52,549
(3) – dzielnie zniósł straty związane z
objechaniem startowej kolizji Massy z
Magnussenem (3. i 4. pole), oznaczające
spadek z 5. pozycji na 15. Jego szarża
należała do najokazalszych podczas
zawodów.
7. Nico Hülkenberg (Force India)
+1:04,178 (2) – jako jedyny obok Alonso
kontynuuje pasmo pozycji punktowanych – 10 na 10 w obecnym sezonie!
Witold Wolak
Duet Mercedesa
potwierdził dominację,
LARES: Diese Materialien choć
sindzespołowy
lediglich
partner
d 2008 roku GP Niemiec jest naprzemiennie rozgrywane na torze
w Hockenheim i w Nürnburgu. Rok
temu, lecz na tym drugim obiekcie podobną tematycznie pierwszą ekstazę
przeżył Sebastian Vettel, jednak tym
razem nie załapał się na podium. Duet
Mercedesa potwierdził dominację, choć
zespołowy partner Rosberga, Lewis Hamilton, przeżywał spore problemy w
kwalifikacjach. Niezawodny pozostaje
imiennik triumfatora, Hülkenberg – jak
zawsze w tym roku na pozycji punktowanej. Mimo wakacyjnego okresu Formuła 1 nabiera tempa – już w najbliższy
weekend zawody o GP Węgier.
1. Nico Rosberg (Mercedes) – 1:33:42,914
(2. pit-stopy) – 7. zwycięstwo (4. w sezonie) + 9. pole position; dotąd podczas
GP Niemiec nie wiodło mu się – nie
było mu dane nawet stanąć na podium:
2013 – 9. miejsce, 2012 – 10., 2011 – 8.,
Rosberga – Lewis
Hamilton – przeżywał
spore problemy
w kwalifikacjach.
Klasyfikacja kierowców
po 10
untersagt.
2010 – 8., 2009 – 4., 2008 – 10. Tym
razem wszystko się odmieniło; po wypadku Hamiltona nikt nie był w stanie
mu zagrozić w drodze po wygraną w
kwalifikacjach; zarówno start, jak i całe
zawody wygrał w cuglach.
2. Valtteri Bottas (Williams) +20,789 (2)
– jak zaczął, tak i skończył; Fin na dobre zadomowił się na podium (ostatnie
Nico Rosberg
Foto: Mark McArdle/Wikipedia
zawody to pozycje 3, 2, 2), w końcówce
wyścigach
1. N. Rosberg – 190 pkt
2.L. Hamilton – 176
3. D. Ricciardo – 106
4.F. Alonso – 97
5. V. Bottas – 91
6. S. Vettel – 82
7. N. Hülkenberg – 69
do odparł
czytania.
Powielanie
skutecznie
szalejącego
Hamiltona; dzięki temu jego zespół przeskoczył
o 5 oczek
w klasyfikacji konstruktorów
bereitgestellt.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
16LARES:
Wochenblatt.pl AllerleiRóżności 25. – 31. Juli 2014
8005
Wohlbefinden
Pinnwand
Mythen
B
hierzulande herrscht, sollte man
viel trinken, das ist eigentlich logisch.
Und obwohl Mineralwasser immer
noch der ungeschlagene Champion
unter den Durstlöschern ist, bekommt auch dies langsam Konkurrenz. In erster Linie vom Leitungswasser. Dieses darf nämlich, wenn
es nach der Facebook-Gruppe unter
dem simplen Namen „Ich trinke Leitungswasser“ geht, auch ohne Gefahr
getrunken werden. Klar, schmecken
tut es manchmal nicht so gut, weil es
oft viel Kalk enthält, ist aber genauso
empfehlenswert wie Mineralwasser.
Vor allem aber ist es kostenlos. Fans
trendiger Getränke können sich dagegen auf den neuen grünen Smoothie
aus Blattgemüse freuen. Der soll
ein richtiger Wundertrunk sein. Die
Geschmackbeschreibung macht aber
wenig Appetit: „Zur Hälfte kurz
und klein gehäckseltes Blattgemüse
und (Wild-)Kräuter, zur anderen
Hälfte Früchte, das Ganze soweit mit
Wasser verdünnt, dass es trinkbar
wird.“ Klingt eher nach einer kalten
dünnen Suppe. Da bleibe ich lieber
beim Wasser. Prost!
Anna Durecka
Umfrage unter 6-bis 19-Jährigen, die am Mittwoch in München veröffentlicht wurde. Katy
Perry wurde mit 13 Prozent Zweite. Je neun
Prozent zählen „Happy“-Sänger Pharrell Williams und den Rapper Cro zu ihren Lieblingsstars. Auch Justin Bieber schaffte es unter die
ersten fünf, allerdings nur mit sieben Prozent.
nach der Arbeit noch zum Italiener“, sagte
Llambi. Sie habe neben ihm gestanden und
Wasser kaufen wollen. „Ich habe ihr meine
Visitenkarte gegeben, das Wasser bezahlt
und gesagt: „Wenn Sie Lust haben, statt eines
Wassers einen Kaffee zu trinken, können wir
uns ja mal treffen.“ Drei Tage später habe sie
angerufen. Das war nach Llambis Worten
vor fast genau elf Jahren. Die beiden sind
seit neun Jahren verheiratet und haben zwei
Töchter.
Foto: Vivi Bach
lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
QQsind
Aus für „Danni“: Sat.1 schickt die
Serie „Danni Lowinski” in die letzte Runde.
Die Schauspielerin Annette Frier wird in 13
verstorben. Der mit der dänischen Sängerin
Vivi Bach verheiratete Schönherr wurde durch
Geburtstagspläne: Keine große
seine Hauptrolle im der deutschen 60er- Gala, sondern eine „Nicht-Show” feiert EnJahre Kult-Science-Fiction-Fernsehserie tertainer Hape Kerkeling zum Jahresende
Raumpatrouille Orion berühmt, deren Erfolg
auch Wegbereiter für Star Trek wurde. Schönherr brachte zudem als seine Idee mit „Je
später der Abend“ 1973 die erste Talkshow
ins deutsche Fernsehen.
E
inige „Weisheiten“ über „Sport
und Fitness“ sind falsch. So z.B.
ist die Behauptung, dass man „mit
Nüchterntraining, ohne Frühstück,
schneller abnimmt“ falsch. Denn: Die
Energiebereitstellung im Organismus
erfolgt prinzipiell immer auf der gleichen Weise, unabhängig davon, ob der
Mensch nüchtern ist oder Nahrung
aufgenommen hat. Nach (nächtlicher)
Nahrungskarenz kann es sogar zu einer Unterzuckerung kommen, was ungünstig ist, den Appetit anregt und zur
Gewichtszunahme führen kann. Ein
Mythos besagt auch, das „durch gezielte Körperübungen bestimmte ‚Problemzonen‘ (‚Bierbauch‘, ‚Reiterhosen‘)
wegtrainiert werden können“. Für eine
erhebliche Fettreduktion ist eine relativ
lang anhaltende Arbeit möglichst vieler
größerer Muskelgruppen erforderlich,
z.B. durch Laufen, Walking, Radfahren,
Gartenarbeit (Deutscher Sportärztekongress in Frankfurt, September 2013).
Dr. med. Manfred Gabor
Foto: Maike Halsten
QQ
Foto: Raimond Spekking
QQNormale Probleme: Selbst die
Tochter von Take-That-Star Howard Donald
schämtdo
sichczytania.
hin und wieder fürPowielanie
ihren Vater.
Es sei Lola manchmal etwas peinlich, wenn im ZDF, wenn er 50 Jahre alt wird. Der SpaßLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Vervielfältigung
er sie zu
ihrer Tanzschule in MünsterJegliche
bringe, macher,
der am 9. Dezember 50 wird, ist
soll instrengstens untersagt.
Episoden zum letzten Mal die KaufhausAnwältin spielen, die vor allem den kleinen
Leuten unter die Arme greift. „Danni darf jetzt
in Rente gehen, das hat sie sich nach fünf
Jahren und 65 Folgen auch redlich verdient”,
sagte Sat.1-Fictionchef Jochen Ketschau.
sagte Donald der Zeitschrift „InTouch“. Doch
mit seiner Arbeit punktet er bei der Achtjährigen, die in der nordrhein-westfälischen Stadt
lebt: „Ich denke, dass Lola sehr stolz auf mich
ist.“ Der Popstar sitzt wieder in der Jury der
ProSiebenSat.1-Show „Got to Dance“.
einem Film die Vorbereitungen für die Geburtstagsgala treffen, die wegen widriger
Umstände aber nicht zustande kommt. Der
Jubilar soll dabei in drei Rollen auftreten:
als sein Manager, als Regisseur und als Journalistin.
adur
WOCHENBLATT.pl
Impressum / Stopka redakcyjna
Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung
des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie
des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich.
Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@
wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna
Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“,
„Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia
Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej
Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof
Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt.
pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, [email protected].
Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail:
[email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja:
Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”,
„Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”;
Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia:
Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof
Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, [email protected].
Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß
Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß
Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o.,
ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202.
Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000
0005 7800 0577
Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko
Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090
2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP.
Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska
Nakład/Auflage: 5850
Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die
Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen.
Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie
prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie
zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą)
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.
Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556
Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA,
Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00
Foto: Marie Füssler
QQ Beliebteste Popstars: Rihanna ist QQVater der Talkshows tot: 88-jährig QQErfolgreicher Pizzakauf: „Let’s
bei Kindern
und Jugendlichen
in Deutschland
ist derdo
Schauspieler
und Moderator
Dietmar Dance“-Juror
Joachim Llambi hat seine
Frau zabronione.
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
der beliebteste Popstar. 16 Prozent finden die Schönherr in seinem Altersruhesitz Ibiza beim Pizzaholen kennengelernt. „Es war ein
LARES:
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
Sängerin
aus Barbados
richtig gut,
ergab eine
sehr heißer
Sommertag, und ich bin abends
ei
der Hitze, Diese
die momentan
Prost!

Nasz synek

Transkrypt

Podobne dokumenty

Show publication content!

1293_WPL_BS - Ryszard Galla

re-gat USŁUGI POGRZEBOWE

CSI Nysa